ตำนานวันสงกรานต์

โดย ห้องสมดุ ประชาชนอาเภอตะกัว่ ปา่ จังหวัดพังงา

ตำนำนวันสงกรำนต์ ตานานของสงกรานต์ นีม้ ปี รากฎในศลิ าจารึกทวี่ ัดพระเชตุพนวมิ ลมงั คลาราม ความว่า “กอ่ นพทุ ธกาลมีเศรษฐคี รอบครัวหน่งึ อายุเลยวยั กลางคนก็ยงั ไร้ทายาทสืบสกลุ ซ่งึ ทาใหท้ ่านเศรษฐที ุกข์ใจเปน็ อนั มาก ขา้ งรว้ั บ้าน เศรษฐีมีครอบครัวหนึ่ง หวั หน้าครอบครวั เป็นนกั เลงสรุ า ถา้ วนั ไหนรา่ สุราสุดขีด ก็จะพูดเสียงดังแสดงวาจาเยาะเย้ยเศรษฐีสบประมาท ในความมีทรัพย์มาก แตไ่ รท้ ายาทสบื สมบตั ิเสมอ วันหนึง่ เศรษฐีจึงถามวา่ มคี วามขุ่นเคืองอะไรจึงแสดงอาการเยาะเยย้ และสบประมาท เฒา่ นกั ด่ืมจึงตอบ ถงึ ท่านมั่งมีสมบัตมิ ากก็จริง แตเ่ ป็นคนมีบาปกรรมทา่ นจึงไมม่ บี ุตร ตายไปแล้วสมบตั ิกต็ กเป็นของผูอ้ นื่ หมด ส้เู รา ไม่ได้ถึงแม้จะยากจนแตก่ ็มีบตุ รคอยดูแลรกั ษายามเจบ็ ไข้ และรักษาทรัพยส์ มบัตเิ ม่อื เราสิน้ ใจ นับแต่นัน้ มา เศรษฐยี ่งิ มีความเสยี ใจ จึงพยายามไปบวงสรวงพระอาทิตยแ์ ละพระจนั ทร์ เพียรพยายามตั้งจิตอธิษฐานขอบตุ ร ทา เช่นนเี้ ปน็ เวลาติดตอ่ กนั ถึงสามปี กไ็ มไ่ ดบ้ ุตรดังท่ตี นปรารถนาจนวนั หน่งึ เปน็ วนั นักขัตฤกษ์สงกรานต์ ทา่ นเศรษฐีก็พาข้าทาสบริวารของ ตนมาท่ีโคนต้นไทรใหญ่ต้นหน่งึ ท่ีอยู่บนฝ่งั แมน่ ้าท่ีอาศัยของนกท้ังหลาย ทา่ นเศรษฐีใหบ้ รวิ ารล้างข้าวสารด้วยน้าสะอาดถงึ 7 คร้งั แล้วจงึ หุงขา้ วสารน้นั เมอ่ื สุกแลว้ ยกข้นึ บูชาพระไทร เทพเหลา่ น้นั เกดิ ความสงสาร จงึ ขึน้ ไปเฝ้าพระอนิ ทร์ ทลู ขอบุตรแกเ่ ศรษฐี พระ อนิ ทรจ์ งึ บัญชาให้เทพบตุ รองคห์ นง่ึ ชอื่ “ธรรมบาล” ลงมาเกิดในครรภข์ องภรรยาเศรษฐี เมือ่ ครบกาหนดภรรยาเศรษฐกี ค็ ลอดบุตรเป็น ชาย เศรษฐีจงึ ต้งั ช่ือวา่ ธรรมบาลกุมาร เพอ่ื ตอบสนองพระคุณเทพเทวา เศรษฐจี งึ สร้างปราสาทสงู 7 ช้นั ถวายเทพต้นไทร

เมื่อธรรมบาลกมุ ารเจริญวยั ขึ้น เปน็ เด็กที่มีปัญญาเฉยี บแหลม รอบรู้ และวยั เพยี ง 7 ขวบกเ็ รยี นจบไตรเพท เม่ืออายุได้เจ็ดขวบ ไดเ้ ปน็ อาจารย์บอกมงคลการตา่ ง ๆ แก่มนุษย์ทง้ั ปวง ในขณะนน้ั โลกท้ังหลายนับถอื “ทา้ วกบิลพรหม” ซง่ึ ไดย้ นิ กติ ตศิ พั ท์ทางสติปญั ญาอัน ยอดเย่ยี มของเด็กนอ้ ย จึงคดิ ทดลองภูมิปัญญาโดยการเอาชีวิตเปน็ เดมิ พันจึงถามปญั หา 3 ขอ้ ถา้ กุมารน้อยแกป้ ัญหาท้ัง 3 ขอ้ ได้ กบลิ พรหมจะตัดศรี ษะของตนบูชา ถ้าธรรมบาลแกไ้ ม่ได้ กจ็ ะตอ้ งเสียหวั เพ่อื ยอมรับความพา่ ยแพ้ ปญั หานั้นมีวา่ ตอนเช้าราศีคนอยู่แหง่ ใด ตอนเทีย่ งราศีของคนอยู่แหง่ ใด ตอนค่าราศีของคนอยู่แหง่ ใด

เมอื่ ไดฟ้ ังปัญหาแลว้ ธรรมบาลไม่อาจทราบคาตอบในทนั ทไี ด้ จึงผลดั วนั ตอบปญั หาไปอีก 7 วัน คร้ันเวลาล่วงจากนน้ั ไป 6 วัน ธรรมบาลกุมารกย็ ังคดิ หาคาตอบปญั หานั้นไมไ่ ด้ เมื่อนึกขึ้นวา่ พรุ่งน้จี ะตอ้ งตายด้วยอาญาทา้ วกบิลพรหม จึงจาใจหลบหนอี อกจากปราสาทเขา้ ไปในป่า และไปนอนพักเอาแรงใต้ต้นตาล ขณะน้นั บนตน้ ตาลมนี กอินทรคี ู่หนงึ่ อาศัยอยู่ นางนกถามสามีว่า “พร่งุ นี้เราจะไปหาอาหารทีไ่ หน” นกสามกี ต็ อบว่า “พรงุ่ นเ้ี ราไม่ตอ้ งบินไปไกล เพราะจะได้กินเน้ือธรรมบาลกมุ าร ซึ่งจะถูกทา้ วกบิลพรหมตัดหวั เนือ่ งจากแกป้ ัญหาไม่ได้” นางนกถามว่า “ปัญหานน้ั ว่าอย่างไร” นกสามีจึงอธิบายให้ฟังว่า ตอนเชา้ ราศขี องมนุษย์อยู่ท่ีหนา้ คนจึงตอ้ งล้างหน้าทกุ ๆ เชา้ ตอนเท่ียงราศีคนอยทู่ อ่ี ก มนษุ ย์จึงตอ้ งเอาเครอ่ื งหอมประพรมที่อก ตอนคา่ ราศคี นอยู่ทีเ่ ทา้ มนุษยจ์ งึ ต้องลา้ งเทา้ ก่อนเขา้ นอน

ธรรมบาลกุมาร ไดย้ นิ การไขปัญหาของนกอินทรี และจาจนขึ้นใจ ท้ังน้ีเพราะธรรมบาลรู้ภาษานก จึงกลบั ส่ปู ราสาทอนั เปน็ ทอ่ี ยูแ่ ห่งตน ร่งุ ขน้ึ เปน็ วันครบกาหนดแกป้ ญั หา ทา้ วกบลิ พรหมมาฟังคาตอบ ธรรมบาลกมุ ารกล่าวแก้ปัญหาตามทนี่ กอินทรคี ุยกันทุกประการ ทา้ ว กบิลพรหมจึงเรียกธิดาทั้ง 7 ของตนอันเป็นบริจารกิ าคือหญงิ รับใชข้ องพระอินทร์มาพร้อมกนั แลว้ บอกวา่ ตนจะตดั เศยี รบชู าธรรมบาล กมุ าร แต่ถา้ เอาศีรษะพ่อวางไว้บนแผ่นดนิ ก็จะลุกไหม้ไปทง้ั โลก ถ้าจะโยนขึ้นไปบนอากาศ อากาศจะแห้งแล้งฟ้าฝนจะหายไปส้ิน ถา้ ทิง้ ลงไป ในมหาสมทุ ร นา้ ในมหาสมุทรจะแห้งแลง้ ไปเชน่ กนั จงึ สัง่ ใหธ้ ดิ าทง้ั 7 คน เอาพานมารองรบั ศีรษะ แล้วจงึ ตัดศรษี ะส่งให้นางทงุ ษธดิ า คนโต นางทงุ ษจึงเอาพานรบั เศียรบิดาไวแ้ ลว้ แห่ประทกั ษณิ รอบเขาพระสเุ มรุ 60 นาที แลว้ อัญเชิญไปไว้ในมณฑปถ้าคันธุรลี เขา ไกรลาส บูชาด้วยเครอ่ื งทพิ ย์ พระเวสสุกรรมก็เนรมิตโรงประดบั ดว้ ยแก้ว 7 ประการ ชอื่ ภควดี ให้เป็นทป่ี ระชุมเทวดา เทวดาท้ังปวงก็ เอาเถาฉมนุ าตลงมาล้างในสระอโนดาต 7 ครงั้ แลว้ กแ็ จกกันเสวยทกุ ๆ องค์

จากนน้ั มาทุก ๆ 1 ปี ธดิ าของทา้ วกบิลพรหมท้งั 7 กจ็ ะผลัดเปลยี่ นหมนุ เวยี นมาทาหน้าท่ีอัญเชญิ พระเศยี รทา้ วกบิลพรหมแหไ่ ปรอบ เขา พระสเุ มรุ เปน็ เวลา 60 นาที แลว้ ประดษิ ฐานตามเดิม ในแตล่ ะปนี างสงกรานต์แตล่ ะนางจะทาหนา้ ที่ผลัดเปลีย่ นกันตามวัน มหาสงกรานต์ ดังน้ี  ถา้ วันอาทติ ย์เปน็ วันมหาสงกรานต์ นางสงกรานต์นาม ทุงษะเทวี ทรงพาหรุ ดั ทัดดอกทบั ทิม อาภรณแ์ ก้วปทั มราช ภกั ษาหาร อุทุมพร (ผลมะเดื่อ) พระหัตถข์ วาทรงจักร พระหัตถซ์ า้ ยทรงสงั ข์ เสด็จมาบนหลงั ครุฑ  ถ้าวันจนั ทรเ์ ป็นวนั มหาสงกรานต์ นางสงกรานต์นาม โคราคะเทวี ทรงพาหุรัดทัดดอกปีบ อาภรณ์แกว้ มุกดา ภักษาหารเตลงั (นา้ มัน) พระหตั ถข์ วาทรงขรรค์ พระหัตถซ์ ้ายทรงไม้เทา้ เสดจ็ มาบนหลงั พยคั ฆ์ (เสือ)  ถา้ วนั องั คารเป็นวนั มหาสงกรานต์ นางสงกรานตน์ าม รากษสเทวี ทรงพาหุรดั ทดั ดอกบวั หลวง อาภรณ์แก้วโมรา ภกั ษาหารโลหติ พระหัตถ์ขวาทรงตรศี ูล พระหตั ถซ์ า้ ยทรงธนู เสด็จมาบนหลงั วราหะ (หม)ู

 ถ้าวนั พธุ เปน็ วนั มหาสงกรานต์ นางสงกรานตน์ าม มณฑาเทวี ทรงพาหุรดั ทดั ดอกจาปา อาภรณ์แกว้ ไพฑรู ย์ ภักษาหารนมเนย พระหตั ถข์ วาทรงเข็ม พระหัตถซ์ ้ายทรงไมเ้ ทา้ เสด็จมาบนหลงั คทั รภะ (ลา)  ถ้าวันพฤหัสบดีเปน็ วันมหาสงกรานต์ นางสงกรานตน์ าม กิรณิ ีเทวี ทรงพาหรุ ัดทดั ดอกมณฑา อาภรณแ์ กว้ มรกต ภักษาหารถว่ั งา พระหตั ถข์ วาทรงขอช้าง พระหตั ถซ์ ้ายทรงปืน เสด็จมาบนหลังคชสาร (ช้าง)  ถา้ วันศกุ รเ์ ป็นวนั มหาสงกรานต์ นางสงกรานต์นาม กิมิทาเทวี ทรงพาหรุ ดั ทัดดอกจงกลนี อาภรณ์แก้วบุษราคัม ภกั ษาหารกลว้ ยนา้ พระหัตถ์ขวาทรงขรรค์ พระหตั ถ์ซา้ ยทรงพณิ เสด็จมาบนหลงั มหิงสา (ควาย)  ถ้าวันเสาร์เปน็ วนั มหาสงกรานต์ นางสงกรานตน์ าม มโหธรเทวี ทรงพาหรุ ดั ทัดดอกสามหาว อาภรณ์แก้วนิลรัตน์ ภกั ษาหารเนอื้ ทราย พระหัตถข์ วาทรงจักร พระหัตถซ์ า้ ยทรงตรีศูล เสด็จมาบนหลงั มยรุ า (นกยงู )

ประกาศสงกรานต์ ปี 2563 วา่ ปชี วด (เทวดาผู้ชาย ธาตุนา้ ) ซง่ึ อีกหนง่ึ คาทานายของ นางโคราคะเทวี ว่าถ้าวนั จนั ทรเ์ ปน็ โทศก จุลศกั ราช 1382 ทางจันทรคติ เปน็ อธิกวาร ทางสุรยิ คติ วันมหาสงกรานต์ ขา้ ราชการชัน้ ผ้ใู หญ่ ตลอดจนคณุ หญงิ เปน็ อธกิ สรุ ทนิ วนั ท่ี 13 เมษายน เป็น วนั มหาสงกรานต์ ทาง คณุ นายท้ังหลายจะเรืองอานาจ ถ้าวันจนั ทรเ์ ป็นวนั เนา มักเกดิ จนั ทรคตติ รงกบั วนั จันทร์ แรม 6 คา่ เดอื น 5 เวลา 20 นาฬกิ า ความไข้ต่างๆ และเกลอื จะแพง นางพญาจะรอ้ นใจ ถา้ วนั 48 นาที จนั ทรเ์ ปน็ วนั เถลิงศก พระราชนิ ีและท้าวนางฝ่ายในจะมี ความสุขสาราญ นางสงกรานต์ปีนี้ ทรงนามว่า โคราคะเทวี ทรงพาหุรัดทดั ดอก ปบี อาภรณแ์ กว้ มกุ ดาหาร ภักษาหาร น้ามัน พระหัตถ์ขวาทรง ธนูหรอื ไม้เทา้ พระหัตถซ์ ้ายทรงพระขรรค์ เสด็จไสยาสน์ลืมเนตร มาเหนอื หลงั พยคั ฆะ เป็นพาหนะ วันท่ี 16 เมษายน เวลา 09นาฬิกา 24 นาที 36 วนิ าที เปลยี่ นจุลศักราช ใหม่ เป็น 1382 ปีนี้ วันพฤหัสบดี เป็น ธงชยั , วนั อาทิตย์ เปน็ อธบิ ดี , วันพุธ เปน็ อุบาทว์ , วันองั คาร เป็น โลกาวินาศ ปีนี้ วันศกุ ร์ เป็นอธิบดีฝน บนั ดาลใหฝ้ นตก 500 ห่า ตกใน โลกมนษุ ย์ 50 หา่ ตกในมหาสมทุ ร 120 ห่า ตกในป่าหิมพานต์ 180 หา่ ตกในเขาจักรวาล 250 หา่ นาคให้นา้ 1 ตวั เกณฑ์ ธัญญาหาร ได้เศษ ๐ ช่อื ปาปะ ขา้ วกลา้ ในภมู ินาจะไดผ้ ล 1 สว่ น เสีย 9 ส่วน มหาชนร้อนใจด้วยอาหารแล เกณฑ์ธาราธิคุณ ตกราศวี าโย (ลม) น้านอ้ ย คอื การทใ่ี ห้ระวังเรือ่ งของอาหารการ กิน กันดารอาหาร นา้ แลง้ ว

ขอบคุณข้อมูลและภาพ https://www.educatepark.com/songkran/history/ https://www.educatepark.com/wp-content/uploads/2015/10/songkran-story-01-300x186.webp https://www.educatepark.com/wp-content/uploads/2015/10/songkran-story-02-300x182.webp https://www.educatepark.com/wp-content/uploads/2015/10/songkran-story-03-300x284.webp https://www.educatepark.com/wp-content/uploads/2015/10/songkran-story-04-300x280.webp https://www.educatepark.com/wp-content/uploads/2015/10/songkran-story-05-300x277.webp https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fwww.pinterest.co.uk%2Fpin%2F8 26129125374089221%2F&psig=AOvVaw0CpmElDbsT7U1IDlJ5ssOV&ust=158671147571200 0&source=images&cd=vfe&ved=0CAIQjRxqFwoTCKDMt5Lv4OgCFQAAAAAdAAAAABAD https://www.tnnthailand.com/content/35739 https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fmaanow.com%2F%25E0%25B8%2 5A7%25E0%25B8%25B1%25E0%25B8%2592%25E0%25B8%2599%25E0%25B8%2598%25E0 %25B8%25A3%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25A1%2F408