แผน 9

แผนการจัดการเรยี นร้ทู ่ี 9 หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 6 เร่อื ง บรรยากาศของเรา รายวิชา วทิ ยาศาสตร์ รหสั วชิ า ว21101 ภาคเรียนท่ี 1 กล่มุ สาระการเรยี นรู้ วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี ชั้นมธั ยมศกึ ษาปที ่ี 1 เวลา 3 ชว่ั โมง ผูส้ อน นางสาวศศนิ า ม่อมทับคาง 1. มาตรฐาน/ตัวชวี้ ัด 1.1 ตัวชี้วดั ตัวชว้ี ดั ว 3.2 ม.1/1 สรา้ งแบบจำลองท่ีอธบิ ายการแบ่งช้นั บรรยากาศและเปรียบเทยี บประโยชน์ของ บรรยากาศแต่ละชน้ั 2. จุดประสงค์การเรยี นรู้ 1. อธิบายความหมายและองคป์ ระกอบของบรรยากาศได้ (K) 2. อธิบายความสำคัญของบรรยากาศที่มตี ่อส่งิ มชี วี ติ และสิ่งแวดลอ้ มได้ (K) 3. นำเสนอผลงานเกี่ยวกบั องค์ประกอบของบรรยากาศได้ (P) 4. รับผิดชอบต่อหน้าท่ีทไี่ ด้รับมอบหมาย (A) 3. สาระการเรียนรู้ โลกมีบรรยากาศห่อหุ้ม นักวิทยาศาสตร์ใช้สมบัติและองค์ประกอบของบรรยากาศในการแบ่ง บรรยากาศของโลกออกเป็นช้ัน ซึ่งแบ่งได้หลายรูปแบบตามเกณฑ์ที่แตกต่างกัน โดยทั่วไปนักวิทยาศาสตร์ ใชเ้ กณฑ์การเปล่ียนแปลงอุณหภูมติ ามความสูงแบ่งบรรยากาศได้เป็น 5 ชั้น ไดแ้ ก่ ชัน้ โทรโพสเฟียร์ ช้ันสต ราโทสเฟียร์ ชั้นมโี ซสเฟียร์ ชนั้ เทอรโ์ มสเฟียร์ และชนั้ เอกโซสเฟียร์ 4. สาระสำคญั /ความคดิ รวบยอด บรรยากาศเป็นอากาศท่ีห่อหุ้มดาวเคราะห์ รวมถงึ โลกของเรา บรรยากาศประกอบไปด้วยอากาศแห้ง ซึ่งเป็นอากาศที่ไม่มีไอน้ำอยู่ ส่วนประกอบของอากาศแห้ง ได้แก่ ไนโตรเจน ออกซิเจน อาร์กอน คาร์บอนไดออกไซด์ ไอน้ำ และอื่น ๆ นอกจากน้ี บรรยากาศยังประกอบไปด้วยไอน้ำ และฝุ่นผง ซึ่งมี บทบาทสำคัญตอ่ การดำรงชวี ิตของส่ิงมีชีวติ 5. สมรรถนะสำคัญของผ้เู รยี นและคณุ ลกั ษณะอันพงึ ประสงค์ สมรรถนะสำคญั ของผูเ้ รียน คุณลกั ษณะอันพงึ ประสงค์ 1. ความสามารถในการส่อื สาร 1. มวี นิ ยั 2. ความสามารถในการคิด 2. ใฝ่เรียนรู้ 1) ทกั ษะการวิเคราะห์ 3. มุ่งมน่ั ในการทำงาน 2) ทกั ษะการสรปุ ลงความเหน็ 3. ความสามารถในการใช้ทกั ษะชวี ติ 6. กจิ กรรมการเรียนรู้

 วธิ สี อนแบบสบื เสาะหาความรู้ 5Es (5Es Instructional Model) ชว่ั โมงที่ 1 ขั้นนำ กระตุน้ ความสนใจ (Engage) 1. ครแู จง้ ผลการเรยี นรู้ ให้นักเรียนทราบ 2. ครูกระตุ้นความสนใจของนักเรียนเกี่ยวกับเรื่อง องค์ประกอบของบรรยากาศ โดยใช้คำถามเพ่ือ กระตนุ้ นกั เรยี น ดังนี้ - เพราะเหตุใดสิ่งมีชีวิตจงึ สามารถดำรงชีวิตอยูบ่ นโลกได้ ขณะที่ดาวเคราะห์ดวงอื่นในระบบสุริยะไม่ พบสง่ิ มชี ีวติ ทสี่ ามารถดำรงชวี ติ อยู่ได้ (แนวตอบ เพราะโลกมีบรรยากาศหอ่ หุม้ ) - ครใู ห้นกั เรียนดภู าพเคร่ืองบินท่ีบินอยู่บนท้องฟา้ เหนือเมฆ และศกึ ษาคำอธิบายเกีย่ วกบั บรรยากาศใน ภาพ แล้วถามนักเรียนว่า อากาศที่ห่อหุ้มโลกนั้น น่าจะประกอบไปด้วยอะไรบ้างที่อยู่ภายใน บรรยากาศ (แนวตอบ พจิ ารณาตามคำตอบของนกั เรยี น โดยให้อย่ใู นดลุ ยพนิ ิจของครูผู้สอน ตัวอย่างเช่น อากาศ ประกอบไปด้วยแกส๊ ฝุน่ ละออง และนำ้ ) - ครูถามโดยใช้คำถามจาก Big question ในหนังสือเรียนวิทยาศาสตร์ ม.1 เล่ม 2 หน้า 26 ว่า บรรยากาศมีความสำคญั ต่อโลกของเราอยา่ งไร (แนวตอบ พิจารณาตามคำตอบของนักเรียน โดยให้อยู่ในดุลยพินิจของครูผู้สอน ตัวอย่างเช่น ช่วย สะท้อนรังสจี ากดวงอาทติ ย์ เป็นต้น) - ครูเกริ่นว่า ผลของบรรยากาศที่มีความสำคัญต่อโลกเกี่ยวข้องกับองค์ประกอบของบรรยากาศ จากน้นั ครถู ามนกั เรียนตอ่ ว่า บรรยากาศหมายถึงอะไร (แนวตอบ พิจารณาตามคำตอบของนักเรียน โดยให้อยู่ในดุลยพินิจของครูผู้สอน ตัวอย่างเช่น บรรยากาศ หมายถงึ อากาศทีห่ อ่ หมุ้ โลก เปน็ ตน้ ) - ครถู ามนักเรยี นเก่ียวกับคำถาม prior knowledge ว่า บรรยากาศประกอบด้วยสารชนิดใดบ้าง (แนวตอบ อากาศประกอบไอด้วยอากาศแห้งซึ่งเป็นแกส๊ ชนดิ ตา่ ง ไอน้ำ และอนุภาคฝุน่ ตา่ ง ๆ) ขัน้ สอน สำรวจคน้ หา (Explore) 1. ครูให้นักเรียนร่วมกันอภิปรายเพื่อให้ได้ข้อสรุปว่า บรรยากาศ คือ อากาศที่อยู่รอบตัวเราซึ่ง ประกอบด้วยแก๊สชนิดต่าง ๆ อากาศห่อหุ้มโลกเราตั้งแต่ผิวโลกขึ้นไปจนสูงประมาณ 600 กิโลเมตร โดยครูช่วยอธิบายเพิ่มเติมเพื่อให้นักเรียนเข้าใจว่า องค์ประกอบของบรรยากาศจะมี สัดส่วนคงท่ี ต้ังแตร่ ะดบั ผวิ โลกขน้ึ ไปจนสูงประมาณ 80 กิโลเมตร 2. ครูถามนักเรียนต่อว่า องค์ประกอบของบรรยากาศแต่ละส่วน มีบทบาทสำคัญต่อสิ่งมีชีวิต และ ส่ิงแวดลอ้ มอยา่ งไร แลว้ ให้นักเรยี นแบ่งกลุ่ม กลมุ่ ละ 5 คน เพื่อศึกษาเกี่ยวกับเร่ือง องค์ประกอบ

ของบรรยากาศ จากหนังสือเรียนวิทยาศาสตร์ ม.1 เล่ม 2 หน้า 27–30 หรือสืบค้นจากแหล่ง เรียนรู้อืน่ ๆ ใช้เวลาไมเ่ กนิ 15 นาที โดยแบ่งหัวขอ้ ทศ่ี กึ ษาในแต่ละกลมุ่ ดงั นี้ - กลมุ่ ที่ 1 ศึกษาหวั ขอ้ เร่อื ง อากาศแหง้ ในบรรยากาศ - กลมุ่ ท่ี 2 ศกึ ษาหวั ข้อ เรื่อง ไอน้ำในบรรยากาศ - กลมุ่ ท่ี 3 ศกึ ษาหัวข้อ เร่อื ง อนภุ าคของฝ่นุ ในบรรยากาศ หมายเหตุ : หากมีนักเรียนในหอ้ งมากกว่า 15 คน ใหแ้ บง่ กลุ่มเพ่ิมเพ่ือใหไ้ ด้กลมุ่ ละประมาณ 5 คน แล้วให้เลอื กศึกษาองค์ประกอบของบรรยากาศ 1 เรอ่ื ง เช่นเดยี วกับกลมุ่ ท่ี 1–3 3. ครูให้นักเรียนแต่ละกลุ่มเขียนแผนภาพนำเสนอองค์ประกอบของบรรยากาศในเรื่องที่กลุ่มของ ตนเองศกึ ษาลงผังมโนทศั น์ เร่ือง องค์ประกอบของบรรยากาศ โดยใช้เวลาไมเ่ กิน 10 นาที ชั่วโมงท่ี 2 อธบิ ายความรู้ (Explain) 3 1. ครูให้ตัวแทนนักเรียนแต่ละกลุ่มออกมานำเสนอผังมโนทัศน์ เรื่อง องค์ประกอบของบรรยากาศ หนา้ ชนั้ เรยี น จากนัน้ ครแู ละนักเรียนรว่ มกันตรวจสอบความถูกต้องและความละเอยี ดของข้อมูลที่ แต่ละกลมุ่ นำเสนอหน้าช้ันเรยี น จากนั้นใหแ้ ต่ละกลุ่มศึกษาการนำเสนอแผนภาพของกลุ่มอ่ืนแล้ว เขยี นขอ้ มูลเพ่มิ เตมิ ลงในผังมโนทัศน์ของกลุ่มตนเอง 2. ครูและนกั เรยี นรว่ มกันอภิปรายและหาข้อสรปุ จากการปฏิบัตกิ ิจกรรม โดยใชแ้ นวคำถามต่อไปน้ี - อากาศแห้งคืออะไร และมีความสำคัญอยา่ งไร (แนวตอบ ประกอบด้วย แก๊สไนโตรเจน 78.08% ออกซิเจน 20.94% อาร์กอน 0.93% คาร์บอนไดออกไซด์ 0.03% และแก๊สอื่น ๆ 0.2% แก๊สในอากาศแห้งแต่ละชนิดมีผลต่อการ ดำรงชีวิตของสงิ่ มชี วี ติ เช่น พชื ใช้ไนโตรเจนในการเจรญิ เติบโต และใชค้ ารบ์ อนไดออกไซด์ใน การสงั เคราะห์ด้วยแสง สิ่งมชี วี ิตใชแ้ กส๊ ออกซิเจนในการหายใจ เป็นต้น) - ไอน้ำคอื อะไร และมีความสำคัญอยา่ งไร (แนวตอบ ไอนำ้ คอื ปริมาณของไอนำ้ ทอี่ ยู่ในบรรยากาศ มคี วามสำคัญต่อสิง่ มีชวี ิต คอื ทำให้ เกดิ ปรากฏการณท์ างลมฟา้ อากาศที่มอี ิทธพิ ลต่อการดำรงชีวติ ของส่ิงมชี วี ติ ) - อนภุ าคของฝ่นุ คืออะไร และมคี วามสำคัญอยา่ งไร (แนวตอบ อนภุ าคของฝนุ่ เป็นของแขง็ ขนาดเล็กทอี่ ยู่ในบรรยากาศ มคี วามสำคญั คือ ชว่ ยให้ หยดน้ำสามารถยดึ เกาะและลอยตัวในบรรยากาศได้) - ขอ้ สรปุ ของกจิ กรรมน้ี คอื อะไร (แนวตอบ นักเรยี นควรสรุปไดว้ า่ องคป์ ระกอบของบรรยากาศประกอบดว้ ย ไอนำ้ อากาศแห้ง และอนภุ าคของฝนุ่ ซึง่ แต่ละองคป์ ระกอบมีบทบาทสำคัญต่อส่งิ มชี ีวิต) 3. ครูถามนักเรยี นเพ่ิมเตมิ วา่ นอกจากความสำคัญของบรรยากาศจากการศึกษาองค์ประกอบของ บรรยากาศแล้ว นกั เรียนคิดวา่ บรรยากาศยงั มคี วามสำคัญต่อสง่ิ มีชีวิตบนโลกในดา้ นอนื่ ๆ อกี หรือไม่ อย่างไร

(แนวตอบ พจิ ารณาตามคำตอบของนักเรยี น โดยใหอ้ ยใู่ นดุลยพนิ ิจของครผู สู้ อน ตัวอยา่ งเช่น ช่วยปอ้ งกันวตั ถุนอกโลกตกลงมาสผู่ วิ โลก ช่วยควบคุมอณุ หภูมิอากาศเหนอื ผิวโลก เปน็ ต้น) ชัว่ โมงท่ี 3 ขั้นสอน 3 สำรวจความรู้ (Explore) 1. ครใู หน้ กั เรียนสังเกตภาพบริเวณท่ีมเี มฆปกคลุม แล้วถามนักเรียนว่า เมฆท่ีเป็นส่วนหนึ่งของ บรรยากาศนั้น ช่วยปรบั อณุ หภมู ผิ ิวโลกในช่วงกลางวนั และชว่ งกลางคืนอย่างไร จากน้นั ให้นกั เรยี น แตล่ ะกลุม่ เขียนแผนภาพนำเสนอ 2. ครใู ห้นักเรียนศึกษาเนอื้ หาในหนงั สือเรยี นหนา้ 29-30 แล้วให้นักเรยี นรว่ มกนั สรุปวา่ บรรยากาศ ชว่ ยในการปรบั อณุ หภมู ผิ วิ โลก โดยช่วยสะท้อนรงั สจี ากดวงอาทติ ย์ในช่วงกลางวนั ทำให้อุณหภูมิ ในชว่ งกลางวันไมส่ งู จนเกนิ ไป และช่วยดูดซบั รงั สคี วามร้อนที่โลกคายออกมา ทำใหช้ ว่ งกลางคนื อุณหภูมิไม่ตำ่ จนเกินไป 3. ครถู ามนักเรยี นเพ่ิมเติมว่า รังสคี อื อะไร (แนวตอบ พิจารณาตามคำตอบของนักเรียน โดยใหอ้ ยใู่ นดุลยพนิ ิจของครูผู้สอน ตวั อยา่ งเชน่ รงั สี เปน็ พลังงานทีป่ ล่อยออกมาจากแหลง่ กำเนิด เป็นต้น) 4. ครใู หน้ กั เรียนศึกษาหัวข้อ Science focus เรอื่ ง รังสี แลว้ ร่วมกนั อภปิ รายวา่ รังสี เปน็ พลงั งานท่ี ปล่อยออกมาจากแหลง่ กำเนิด เช่น รงั สีความร้อนจากดวงอาทิตย์ คล่ืนไมโครเวฟ เป็นต้น 5. ครูให้นกั เรียนสงั เกตรูปวัตถนุ อกโลก แล้วถามนักเรียนวา่ หากวัตถนุ อกโลกถูกแรงดงึ ดดู ของโลกให้ ตกลงสผู่ วิ โลก บรรยากาศจะมผี ลตอ่ วัตถนุ อกโลกนน้ั อย่างไร (แนวตอบ เม่ือวัตถุนอกโลกตกลงสูผ่ วิ โลก บรรยากาศจะเผาไหมว้ ัตถุนอกโลกให้มขี นาดเลก็ ลงจน สลายหมดไป ทำให้สง่ิ มีชวี ิตปลอดภยั จากวัตถุนอกโลกน้ี) 6. ครใู ห้นกั เรยี นศึกษาหนังสือเรียนหน้า 30 เพิม่ เติม แล้วถามนักเรียนวา่ เมื่อวัตถุนอกโลกพุ่งเข้าสู่ บรรยากาศโลก จะเรยี กว่าอะไร และหากวตั ถนุ อกโลกเผาไหมไ้ มห่ มดจนตกลงสงู พื้นผิวโลก จะ เรยี กวา่ อะไร (แนวตอบ หากวัตถุนอกนอกเขา้ สบู่ รรยากาศ จะเกดิ การเผาไหม้ ทำให้มลี กั ษณะเป็นหางเกิดข้ึน จงึ เรียกว่า ดาวหาง และหากเผาไหมไ้ ม่หมดจนตกลงสูพ่ ืน้ ผวิ โลก จะเรยี กวา่ อุกกาบาต) ขัน้ สรุป ขยายความเขา้ ใจ (Explain) 1. ครทู ดสอบความเขา้ ใจของนักเรียนโดยการใชแ้ นวคำถาม เชน่ - ไอนำ้ คืออะไร (แนวตอบ ปรมิ าณของไอน้ำท่ีอยใู่ นบรรยากาศ) - อากาศแห้งคืออะไร (แนวตอบ ประกอบดว้ ย แกส๊ ไนโตรเจน 78.08% ออกซเิ จน 20.94% อาร์กอน 0.93% คารบ์ อนไดออกไซด์ 0.03% และแกส๊ อื่น ๆ 0.2%) - อนภุ าคของฝนุ่ คืออะไร

(แนวตอบ อนภุ าคของฝุ่นท่ีอยใู่ นบรรยากาศ) - องคป์ ระกอบของบรรยากาศประกอบดว้ ยอะไร (แนวตอบ ไอนำ้ อากาศแห้ง และอนภุ าคของฝุ่น) - องคป์ ระกอบของบรรยากาศมคี วามสำคญั ต่อสิง่ มชี ีวติ และส่งิ แวดล้อมอย่างไรบา้ ง (แนวตอบ ไอน้ำเปน็ ส่วนสำคัญที่ทำใหเ้ กิดปรากฏการณล์ มฟ้าอากาศ อากาศแหง้ เช่น ออกซเิ จน พืชนำแก๊สออกซิเจนไปใชใ้ นการหายใจ และอนุภาคของผงฝ่นุ ชว่ ยให้หยดนำ้ เกาะตัวและลอยอยู่ ในอากาศได้) 2. ครูใหน้ กั เรียนทำแบบฝกึ หัดในแบบฝกึ วทิ ยาศาสตร์ ม.1 เล่ม 2 ตรวจสอบผล (Evaluate) 1. ครตู รวจแบบทดสอบก่อนเรียน 2. ครตู รวจแบบฝกึ หดั ในแบบฝกึ วทิ ยาศาสตร์ ม.1 เล่ม 2 3. ครูประเมนิ ผลโดยการสังเกตการตอบคำถาม โดยใชแ้ บบสังเกตพฤติกรรมการทำงานรายบุคคล 4. ครูประเมินการทำแผนผังมโนทัศน์ เรื่อง องค์ประกอบของบรรยากาศ โดยใช้แบบสังเกตพฤติกรรม การทำงานรายกลุ่ม 5. ครูประเมินแผนผังมโนทัศน์ เรื่อง องค์ประกอบของบรรยากาศ โดยใช้แบบประเมินชิ้นงาน/ ภาระงานรวบยอด 6. ครปู ระเมินการนำเสนอแผนผังมโนทัศน์ เรอ่ื ง องค์ประกอบของบรรยากาศ โดยใชแ้ บบประเมินผล งาน 7. การวดั และประเมนิ ผล รายการวดั วิธีวัด เคร่อื งมอื เกณฑ์การประเมิน 7.1 การประเมินกอ่ นเรยี น - แบบทดสอบกอ่ น - ตรวจแบบทดสอบ - แบบทดสอบก่อน - ประเมินตามสภาพจริง เรยี นหน่วยการเรียนรทู้ ี่ ก่อนเรียน เรียน 2 เร่อื ง บรรยากาศ 7.2 การประเมินระหว่าง การจัดกจิ กรรม 1) องคป์ ระกอบของ - แผนผังมโนทัศน์ - แบบประเมนิ - ร้อยละ 60 ข้นึ ไป บรรยากาศ เร่ือง องคป์ ระกอบ ชิ้นงาน/ภาระงาน ผา่ นเกณฑ์ ของบรรยากาศ รวบยอด - ตรวจแบบฝกึ หัด - แบบฝึกวิทยาศาสตร์ - ร้อยละ 60 ขึน้ ไป ม.1 เลม่ 2 ผ่านเกณฑ์ 2) การนำเสนอผลงาน - ประเมินการนำเสนอ - แบบประเมนิ การ ระดบั คุณภาพ 2 ผลงาน นำเสนอผลงาน ผา่ นเกณฑ์ 3) พฤติกรรมการทำงาน - สงั เกตพฤติกรรม - แบบสงั เกต ระดับคุณภาพ 2 รายบคุ คล การทำงาน พฤติกรรมการ ผา่ นเกณฑ์ รายบคุ คล ทำงานรายบคุ คล

4) พฤตกิ รรมการทำงาน - สงั เกตพฤติกรรม - แบบสงั เกต ระดบั คุณภาพ 2 รายกลุ่ม ผา่ นเกณฑ์ การทำงานรายกล่มุ พฤติกรรมการ 5) คณุ ลักษณะอันพงึ ระดับคุณภาพ 2 ประสงค์ ทำงานรายกลมุ่ ผ่านเกณฑ์ - สงั เกตความมีวนิ ยั - แบบประเมิน ใฝเ่ รยี นรู้ และมุ่งมนั่ คณุ ลักษณะอันพงึ ในการทำงาน ประสงค์ 8. สอ่ื /แหล่งการเรยี นรู้ 8.1 สือ่ การเรยี นรู้ 1) หนงั สอื เรียนวิทยาศาสตร์ ม.1 เลม่ 2 2) แบบฝึกหัดวิทยาศาสตร์ ม.1 เล่ม 2 3) PowerPoint เร่ือง องคป์ ระกอบของบรรยากาศ 8.2 แหล่งการเรียนรู้ 1) ส่ิงแวดล้อมที่อยู่ใกล้ตัวนักเรียน

บันทกึ หลงั การสอน ผลการสอน ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ปญั หา / อุปสรรค ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ข้อเสนอแนะ/แนวทางแก้ปัญหา ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ลงช่อื .................................................ผู้สอน (………………………………………) ลงชือ่ ............................................ครูพ่ีเล้ยี ง (………………………………………)