1 .ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΛΓ΄ ΕΦΟΡΕΙΑ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΩΝ & ΚΛΑΣΙΚΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΠΡΕΒΕΖΑΣ – ΑΡΤΑΣΑΘΗΝΑ 2012
2RVMHNIKOPOLH
3 .MAGNHSIASAMOSALEJANDREIA
4
5 .
6Επιμέλεια Χριστίνα Μερκούρη, αρχαιολόγος, Προϊσταμένη ΛΓ΄ Εφορείας Προϊστορικών & Κλασικών Αρχαιοτήτων Βιβλιογραφική/αρχαιολογική τεκμηρίωση - συγγραφή σεναρίου Πολυξένη Μπάρκα, Γωγώ Μερτή, αρχαιολόγοιΣχέδιο - τελική διαμόρφωση διαλόγωνΠέτρος ΧριστούλιαςΠαραγωγή ΛΥΧΝΙΑ Α.Ε. Ολοκληρωμένες υπηρεσίες έντυπης επικοινωνίας© 2012Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και ΑθλητισμούΓενική Γραμματεία Πολιτισμού ΛΓ΄ Εφορεία Προϊστορικών & Κλασικών ΑρχαιοτήτωνΠρέβεζας – ΆρταςΕθνικής Αντιστάσεως 108-110, 481 00 ΠρέβεζαΤηλ. 2682089890, fax: 2682089891, e-mail: [email protected]Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική μερική ή περιληπτική, καθώς και η απόδοση κατά παράφραση ή διασκευή του περιεχομένου του βιβλίου με οποιονδήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, ηχογράφησης ή άλλο, χωρίς την προηγούμενη έγγραφη άδεια του εκδότη, σύμφωνα με το νόμο 2121/1993 (όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει σήμερα) και τους κανόνες διεθνούς δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα. ISBN 978-960-386-063-1 Το παρόν έντυπο υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του Έργου: «Εξοπλισμός αίθουσας πολλαπλών χρήσεων Νέου Αρχαιολογικού Μουσείου Νικόπολης» Ευρωπαϊκή ΈνωσηΕυρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης Με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής ΈνωσηςΕπιχειρησιακό ΠρόγραμμαΘεσσαλίας - Στερεάς Ελλάδας - Ηπείρου 2007-2013Ποιότητα ζωής για όλους NSRFprogramme for development
7 .Μια ενδιαφέρουσα, ελκυστική και απολαυστική προσέγγιση της ιστορίας της Νικόπολης επιχειρούν οι δημιουργοί του κόμικ, «Στην πόλη της νίκης», το οποίο έχει ενταχθεί στις εκπαιδευτικές δράσεις του Μουσείου, στο πλαίσιο του έργου ΕΣΠΑ: «Εξοπλι-σμός αίθουσας πολλαπλών χρήσεων Νέου Αρχαιολογικού Μου-σείου Νικόπολης». Τα κόμικς συνδυάζουν τη λογοτεχνία με τη ζωγραφική. Ο κε-ντρικός ρόλος της εικόνας, η βασική λειτουργία του διαλόγου και η έμφαση στη φαντασία και το χιούμορ είναι τα χαρακτη-ριστικά τους στοιχεία. Για μεγάλο μέρος των παιδιών η πρώτη μύηση σε αρχαίους πολιτισμούς και ιστορικές περιόδους γίνεται μέσα από τα κόμικς, χωρίς να ξεχνάμε βέβαια πως πολλές φορές η ίδια η φύση τους, με τη διάθεση για χιούμορ και σάτιρα της σύγχρονης εποχής, υπαγορεύει ανακρίβειες, ηθελημένους και αθέλητους αναχρονισμούς.Η ιστορία μας εκτυλίσσεται στην ακμάζουσα Νικόπολη του τέ-λους του 2 μ.Χ., η οποία, μετά την ίδρυσή της από τον Οκταβια-ουνό το 31 π.Χ., προσέφερε ευκαιρίες για οικονομικές, εμπορικές, πολιτιστικές και αθλητικές δραστηριότητες. Οι δύο κεντρικοί ήρωες, ο Νικίας και ο Αριστόμαχος, φθάνουν στη Νικόπολη για να συμμετάσχουν στους Ακτιακούς Αγώνες και εκεί τους υποδέ-χεται ο ντόπιος Μένανδρος με την οικογένειά του. Με ευφάντα-στο και διασκεδαστικό τρόπο οι δύο ήρωες περιπλανώνται στην πόλη, αντιλαμβάνονται τον τρόπο οργάνωσης και πτυχές της καθημερινότητάς της, γνωρίζουν πρόσωπα της εποχής τους και με ένα άλμα στο χρόνο επιστρέφουν στην περίοδο της ναυμαχί-ας του Ακτίου και γνωρίζουν τα γεγονότα της ιστορικής αυτής ναυμαχίας. Μέσα από τη δράση των ηρώων, τις καθημερινές κουβέντες, τις καυχησιές, τα πειράγματα, τους μικροκαβγάδες, οι αναγνώστες αποκτούν κάποια γνώση και αίσθηση για τη Νι-κόπολη με τρόπο αυθόρμητο και αβίαστο και το κυριότερο με διάθεση διασκέδασης και ενδιαφέροντος.Η ιστορία εικονογραφείται από τον κ. Πέτρο Χριστούλια με ζω-ντάνια και χιούμορ. Μέσα από την απλότητα της εικόνας πα-ρουσιάζεται και η εικόνα μιας κοινωνίας που θυμίζει σε πολλά την κοινωνία που βιώνουμε καθημερινά· μια κοινωνία που δια-θέτει αρνητικά και θετικά, ήρωες και προδότες, χαρές, πάθη, αγωνίες. Οι αρχαιολόγοι της Εφορείας, Πολυξένη Μπάρκα και Γεωργία Μερτή, ασχολήθηκαν για πρώτη φορά με τη συγγρα-φή σεναρίου για κόμικς, ωστόσο κατόρθωσαν να αποδώσουν με παραστατικότητα, ζωντάνια, αμεσότητα και χιούμορ όλες τις πλευρές της ζωής στη Νικόπολη, παραδίδοντας σε μικρούς και μεγάλους αναγνώστες ένα ευχάριστο και συνάμα χρήσιμο ανάγνωσμα. Η συνδρομή του σκιτσογράφου κ. Χριστούλια στην τελική διαμόρφωση των διαλόγων του σεναρίου ήταν καθορι-στική. Η εξαιρετικά πετυχημένη εικονογράφησή του απέδωσε με τον καλύτερο τρόπο τη συνεκτική πολύχρωμη εικόνα της ρω-μαϊκής εποχής αναδεικνύοντας το κόμικ ως ένα ελκυστικό και ενδιαφέρον μικρό εγχειρίδιο για τη ζωή στη Νικόπολη κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους. Θελήσαμε να δώσουμε τη δυνατότητα και σε ξενόγλωσσους επισκέπτες να γνωρίσουν με τον πρωτότυπο αυτό τρόπο τον αρχαιολογικό χώρο και το μουσείο της Νικόπολης και για το λόγο αυτό το κόμικ μεταφράσθηκε στην αγγλική και την ιταλική γλώσσα. Η απόδοσή του στην αγγλική ανατέθηκε στον κ. Κυριά-κο Χαρίτο και στην ιταλική στην κα Γεωργία Χαϊδεμενοπούλου, οι οποίοι διαθέτουν μεγάλη εμπειρία στην ξενόγλωσση απόδο-ση κόμικς και παιδικών αναγνωσμάτων. Παράλληλα, οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε προκειμέ-νου να ανταποκριθούμε στη δυναμική των νέων τεχνολογιών, προσελκύοντας ευρύτερο κοινό και προσφέροντας πολύπλευ-ρες και ουσιαστικές εκπαιδευτικές εμπειρίες στα μουσεία, μας υπαγόρευσαν την προσαρμογή του κόμικ και σε ηλεκτρονικό υπόβαθρο. Τη μεταφορά στη διαδραστική τεχνολογία, που ήδη χρησιμοποιείται στο Aρχαιολογικό Μουσείο Νικόπολης, επιμε-λήθηκαν οι κ.κ. Πάνος Ξενάκης και Φώτης Χατζηνίκος. Από την αρχή του εγχειρήματος της Εφορείας ο γνωστός σενα-ριογράφος κόμικς κ. Αναστάσιος Αποστολίδης έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον, αγκάλιασε με θέρμη την προσπάθεια της συγγρα-φικής ομάδας και μύησε τις αρχαιολόγους στην τέχνη και τα μυστικά της συγγραφής σεναρίου κόμικς, και για τους λόγους αυτούς εκφράζουμε ιδιαίτερα θερμές ευχαριστίες. Επίσης, οφείλουμε να ευχαριστήσουμε τον πρόεδρο της Επιστημονικής Επιτροπής Νικόπολης κ. Κωνσταντίνο Ζάχο και το προσωπικό της κ. Ευάγγελο Παυλίδη και Λίλλυ Σακκά, τον δημοτικό υπάλ-ληλο κ. Παναγιώτη Μερκούρη, τους αρχαιολόγους της Εφορεί-ας, αλλά και τους μικρούς μας φίλους, για τα σχόλια και τις επι-σημάνσεις τους. Σας προσκαλούμε να απολαύσετε τις οπτικές και αισθητηρια-κές εμπειρίες από τη ρωμαϊκή Νικόπολη και με αυτή τη συναι-σθηματική διάθεση να γνωρίσετε από κοντά τους χώρους όπου εκτυλίχθηκαν τα γεγονότα αναζητώντας οι ίδιοι και άλλες ενδια-φέρουσες πτυχές της ιστορίας και της ζωής στην ένδοξη πόλη της νίκης. Χριστίνα ΜερκούρηΑρχαιολόγος, Προϊσταμένη της ΛΓ΄ ΕΠΚΑEισαγωγή
51 .ΤΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΑ Οι πρωταγωνιστές της ναυμαχίας του Ακτίου (31 π.Χ.)Γάιος Ιούλιος Καίσαρας Οκταβιανός63 π.Χ. - 14 μ.Χ.Νικητής στη ναυμαχία του Ακτίου και ο πρώτος Ρωμαίος αυτοκράτορας.Νίκωνας Ο γάιδαρος του ΕύτυχουΚλεοπάτρα Ζ΄ 69 π.Χ. – 30 π.Χ. Η τελευταία βασίλισσα της Αρχαίας Αιγύπτου. Φιλοδοξούσε να εδραιώσει την εξουσία της σε όλη τη Μεσόγειο. ΕύτυχοςO χωρικός που συνάντησε ο Οκταβιανός την παραμονή της ναυμαχίας.(το γούρι του Οκταβιανού)Μάρκος Αντώνιος 83 (ή 86) π.Χ. - 30 π.Χ.Ρωμαίος στρατιωτικός και πολιτικός.Ο ηττημένος της ναυμαχίας του Ακτίου.Μάρκος Βιψάνιος Αγρίππας63 π.Χ. – 12 π.Χ.Ρωμαίος στρατιωτικός και πολιτικός. Ανήκε στο στενό κύ-κλο του Οκταβιανού Αυγούστου και έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη ναυμαχία του Ακτίου.H ναυμαχία του Ακτίου ήταν η τελική αναμέτρηση στο πλαίσιο των ρωμαϊκών εμφύλιων πολέμων, που για μεγάλο χρονικό διάστημα είχαν ως θέατρο συγκρούσεων το ελληνικό έδαφος. Η νίκη του Οκταβιανού Αυγούστου ήταν σημαντική γιατί σηματοδότησε μια νέα περίοδο στη ρωμαϊκή ιστορία, το πέρασμα από τη Δημοκρατία στην Αυτοκρατορία.
52ISBN 978-960-386-063-1Η ιστορία μας εκτυλίσσεται στην ακμάζουσα Νικόπολη του τέλους του 2 μ.Χ., η οποία, μετά την ίδρυσή της ουαπό τον Οκταβιανό το 31 π.Χ., προσέφερε ευκαιρίες για οικονομικές, εμπορικές, πολιτιστικές και αθλητικές δραστηριότητες. Οι δύο κεντρικοί ήρωες, ο Νικίας και ο Αριστόμαχος, φθάνουν στη Νικόπολη για να συμμετάσχουν στους Ακτιακούς Αγώνες και εκεί τους υποδέχεται ο ντόπιος Μένανδρος με την οικογένειά του. Με ευφάνταστο και διασκεδαστικό τρόπο οι δύο ήρωες περιπλανώνται στην πόλη, αντιλαμβάνονται τον τρόπο οργάνωσης και πτυχές της καθημερινότητάς της, γνωρίζουν πρόσωπα της εποχής τους και με ένα άλμα στο χρόνο επιστρέφουν στην περίοδο της ναυμαχίας του Ακτίου και γνωρίζουν τα γεγονότα της ιστορικής αυτής ναυμαχίας. Μέσα από τη δράση των ηρώων, τις καθημερινές κουβέντες, τις καυχησιές, τα πειράγματα, τους μικροκαβγάδες, οι αναγνώστες αποκτούν κάποια γνώση και αίσθηση για τη Νικόπολη με τρόπο αυθόρμητο και αβίαστο και το κυριότερο με διάθεση διασκέδασης και ενδιαφέροντος.
8MenandrowSebasto prosvpo thw nikopolitikhw koinvniaw. Filojenei to Nikia vw filow toy patera toy.GlaykhKorh toy Menandroy kai thw Meuhw. Mhlo thw eridow metaj;y Nikia kai Aristomaxoy.Nikiawo SamiowTalantoyxow aylhthw. Erxetai sth Nikopolh gia na agvnistei stoyw moysikoyw agvnew tvn Aktivn.MeuhSyzygow toy Menandroy. Einai peripoihtikh kai prosexei na yparxei panta kalo krasi.Aristomaxowapo th Magnhsia thw M. AsiawAulhthw toy pagkratioy. Ftanei sth Nikopolh gia na labei merow sta jakoysta Aktia.TA PROSVPA THS ISTORIAS
9 .* Άθλημα που συνδυάζει την πάλη και την πυγμαχία.
10
11 .
12
13 .
14
15 .* Αξιωματούχοι επιφορτισμένοι με τη συντήρηση των μεγάλων δημόσιων έργων, δρόμων, υδραγωγείων, γεφυριών κ.α.
16* Ο νικητής των Ακτίων. Τα Άκτια περιελάμβαναν αθλητικούς και μουσικούς αγώνες, στους οποίους συμμετείχαν αθλητές από όλη την ρωμαϊκή επικράτεια. Τελούνταν στη Νικόπολη κάθε τέσσερα χρόνια και ήταν ισάξιοι των Oλυμπιακών αγώνων.
17 .
18
19 .
20
21 .* Eπικεφαλής της βασικής μονάδας της λεγεώνας, της εκατονταρχίας.** Ρωμαίος στρατιώτης, μέλος της λεγεώνας, της βασικής μονάδας του ρωμαϊκού στρατού.
22* Ελαφρά και γρήγορα πλοία που χρησιμοποιούνταν αρχικά από τους πειρατές και αποτέλεσαν κατά τα αυτοκρατορικά χρόνια τον κύριο όγκο του ρωμαϊκού πολεμικού ναυτικού.
23 .
24
25 .
26* Αξιωματικός που διοικούσε τη λεγεώνα.
27 .
28
29 .
30
31 .
32
33 .
34MAISTROSSTRATOPEDOOKTABIANOYKLEOPATRASTOLOS OKTABIANOYIONIO PELAGOSP R O S A L E J A N D R E IA
35 .NAOS APOLLVNAAMBRAKIKOS KOLPOSAKTIONSTOLOS ANTVNIOYSTRATOPEDOANTVNIOYANAKTORIO
36
37 .
38
39 .
40* Δερμάτινος σάκος γεμάτος άμμο ή αλεύρι με τον οποίο προπονούνταν οι αθλητές στην πάλη, το παγκράτιο, την πυγμαχία.
41 .
42
43 .
44
45 .
46* Όταν ο αθλητής υψώνει το δεξί δείκτη παραδεχόμενος την ήττα του.
47 .* Αγώνας ταχύτητας. Οι δρομείς έτρεχαν φέρνοντας πολεμική εξάρτηση.** Αγώνας αντοχής (δόλιχος = μακρύς).
Search
