พุทธศาสนสุภาษิต

พทุ ธศาสนสภุ าษิต หมวดที่ 17 เกื้อกลู สงั คม

คำนำ สำรบญั 1 E-Book ฉบบั นจ้ี ัดทำขึ้นเพอื่ เป็นสว่ นหน่งึ ของวชิ ำ พระพทุ ธศำสนำ ชน้ั มธั ยมศึกษำปีที่ 3/1 จเช ธน° องฺควรสฺส เหตุ องคฺ จเช ชีวิต° รกขฺ มำโน 2 เพือ่ ใหไ้ ดค้ วำมรู้ เร่ืองพุทธสภุ ำษิต ผู้จดั ทำหวังว่ำ E-Book ฉบับนี้จะเปน็ ประโยชนก์ ับผู้อำ่ น ที่ องคฺ °ธน° ชวี ติ ญจฺ ำปิ สพฺพ° 3 กำลงั ศกึ ษำขอ้ มลู เรอ่ื งนอ้ี ย่หู ำกมขี ้อแนะนำหรือผดิ ผลำดประกำรใดผู้จัดทำขอน้อมรับไว้และขอ จเช นโร ธมฺมมนสุ สฺ รนฺโต 4 อภยั มำ ณ ที่นด้ี ว้ ย จเช มตตฺ ำสขุ ธโี ร 5 เต ทฆี รตตฺ โสจนตฺ ิ เย ปมชชฺ นฺติ มำณวำ. 6 อมั พำพนั ธ์ ศรีศิลป์ ปจฺฉำ โส วคิ เต โกเธ อคคฺ ทิ ฑโฺ ฒว ตปปฺ ติ 7 สพพฺ รตึ ธมฺมรติ ชินำติ 8 มิตฺตทพุ โฺ ก หิ ปำปโก 9 สนำถำ วิหรถ มำ อนำถำ ผำตึ กยริ ำ อวิเหฐย ปร ผ้จู ดั ทำ

จเช ธน° องฺควรสฺส เหตุ องฺค จเช ชีวติ ° รกขฺ มำโน จเช มตตฺ ำสขุ ธโี ร องฺค°ธน° ชีวิตญฺจำปิ สพพฺ ° หมำยถึงผูฉ้ ลำดควรสละสุขเลก็ น้อย เพอ่ื สขุ ยิ่งใหญข่ องสว่ นรวม จเช นโร ธมฺมมนุสฺสรนฺโต สุภำษติ นเ้ี เสดงใหเ้ ห็นว่ำถ้ำพึง่ เหน็ สขุ อันไพบูลย์ เพรำะยอมสละเสยี สขุ สว่ น นอ้ ย ผ้มู ีปญั ญำเล็งเหน็ สุขอนั ไพบูลย์ กค็ วรสละสขุ สว่ นนอ้ ยเสยี . หมำยถึง พงึ สละทรัพยเ์ พื่อรักษำ อวัยวะเมือ่ รกั ษำชีวิตพงึ สละอวยั วะ 2 เมือ่ คำนงึ ถงึ ธรรมพงึ สละอวยั วะ ทรพั ยแ์ ละแม้ชวี ิต ทกุ อย่ำง. สภุ ำษิตนเ้ี เสดงให้เหน็ ว่ำกำรเสยี สละน้นั จะตอ้ งร้วู ่ำ ส่งิ ใดควร เสียสละและไมค่ วรเสยี สละ ทัง้ จะตอ้ งรูจ้ ักเหตุผลในกำรเสยี สละ ดว้ ย กล่ำวคอื ทรพั ย์ของบคุ คล มเี งินทอง ไร่ นำ สวน เป็นต้น ล้วน เป็นสิง่ ของภำยนอกรำ่ งกำย เมื่อเกดิ มำเป็นมนษุ ย์ หำได้พำมำดว้ ย ไม่ แมจ้ ำกโลกนี้ไปแล้วกไ็ ม่ไดเ้ อำติดตวั ไปด้วย คร้นั ไดเ้ กดิ มำเปน็ มนุษยพ์ รอ้ มท้งั มีทรัพย์สนิ แล้ว อวัยวะบำงสว่ นของร่ำงกำย ได้รับ ควำมทกุ ข์มคี วำมเจ็บปว่ ยเปน็ ตน้ . 1

เต ทฆี รตตฺ โสจนตฺ ิ เย ปมชฺชนตฺ ิ มำณวำ. ปจฺฉำ โส วิคเต โกเธ อคคฺ ิทฑโฺ ฒว ตปฺปติ หมำยถึงคนประมำท ย่อมเศร้ำโศกสิ้นกำลนำน หมำยถงึ ภำยหลงั เมอื่ ควำมโกรธหำยแลว้ เขำยอ่ มเดือดร้อน เหมอื นถูกไฟ ไหม้ สภุ ำษติ นเี้ เสดงให้เห็นว่ำคนประมำทประเภทนี้ ยอ่ มใชช้ ีวิตอยู่แบบไร้ ประโยชน์ ไมส่ รำ้ งประโยชนท์ ้ังแกต่ นเองและสว่ นรวม ใช้ชวี ติ อย่สู ักแตว่ ำ่ สุภำษติ นี้เเสดงให้เห็นว่ำคนทถี่ กู ควำมโกรธครอบงำ ย่อมจะมอี ำรมณ์ฉุนเฉยี ว หำยใจทง้ิ ไปวนั ๆ เท่ำนั้น หำสำระของชวี ติ มไิ ดเ้ ลย นอกจำกไมส่ ร้ำง หงุดหงิด รำคำญใจ ควบคุมตวั เองไมไ่ ด้ ทำอะไรโดยขำดกำรยัง้ คิด ทำ ประโยชนใ์ หมใ่ หเ้ กิดขน้ึ แล้ว ยังทำลำยประโยชน์ทง้ั หลำยทีม่ อี ยู่แต่เดมิ ควำมผดิ โดยไมพ่ จิ ำรณำ เนอ่ื งจำกปัญญำมืดบอดไปช่ัวขณะเพรำะถกู ควำม ด้วย. โกรธบดบัง 34

สพพฺ รตึ ธมฺมรติ ชินำติ มิตฺตทพุ ฺโก หิ ปำปโก หมำยถงึ ควำมยนิ ดีในธรรมะ ย่อมชนะควำมยินดที ั้งปวง หมำยถงึ ผูป้ ระทษุ รำ้ ยมิตรเปน็ คนเลวแท้ สภุ ำษติ นี้เเสดงให้เห็นวำ่ ผูท้ ย่ี นิ ดใี นธรรม นอ้ มนำเอำธรรมมำ สุภำษติ นี้เเสดงให้เหน็ ว่ำคนที่เป็นเพ่อื นกนั ต้องมีควำมจรงิ ใจตอ่ กัน ประพฤติให้เกดิ ผล ยอ่ มเป็นผ้เู ดินหำ่ งออกจำกกเิ ลส เปน็ กำร มีควำมรักที่แทจ้ ริงให้แก่กัน มีสขุ รว่ มเสพ มที ุกขร์ ่วมตำ้ น ไมท่ อดท้งิ ดำเนินตำมรอยแหง่ พระพุทธเจ้ำ เป็นกำรดำเนนิ ไปเพือ่ ควำมพ้น ในยำมท่ีเพ่อื นเดือดร้อน ไมน่ นิ ทำว่ำร้ำยเพื่อนลับหลงั ทุกข์ ประสบสขุ อันประเสริฐ คือพระนิพพำน ดงั น้ัน ทำ่ นจงึ กลำ่ ว ว่ำ ควำมยินดีในธรรม ชนะควำมยนิ ดีท้ังปวง 56

สนำถำ วิหรถ มำ อนำถำ ผำตึ กยริ ำ อวิเหฐย ปร หมำยถึง จงอยอู่ ย่ำงมีหลักยดึ เหน่ยี วใจ อยำ่ เป็นคนไรท้ พี่ ง่ึ หมำยถงึ ควรทำแต่ควำมเจริญ อย่ำเบียดเบียนผอู้ ื่น สุภำษติ เเสดงใหเ้ ห็นว่ำหำกเรำเขำ้ ใจเร่ืองสติ เรำจะมีที่ยึดเหนยี่ ว สุภำษิตนี้เเสดงใหเ้ หน็ วำ่ บคุ คลผหู้ วังควำมเจริญ พงึ ทำแต่ควำมดี คือ จติ ใจ เรำจะสรำ้ งสตใิ ห้เกิดขึน้ ไดอ้ ย่ำงไร กต็ อ้ งอำศยั ควำมเพยี ร สง่ิ ทีเ่ ปน็ ประโยชน์ ท้งั ทเ่ี ป็นประโยชนแ์ ก่ตนเอง ทัง้ ทเ่ี ป็นประโยชน์แก่ และควำมตอ่ เนอื่ ง ... ไมว่ ำ่ จะเปน็ งำน หรอื กำรภำวนำ ปัจจยั ส่วนรวม ภำยนอกอนื่ ๆ เรำไมส่ ำมำรถควบคุมมันได้ แตเ่ รำสำมำรถควบคุม จิตใจตัวเรำได้ น่ีล่ะ คือกำรฝกึ 78

ผจู้ ดั ทำ ด.ช.พงศป์ ณต ชัยพรเจริญศรี เลขที่ 12 ด.ญ.กำนตส์ ริ ี ทรพั ยส์ ำยทอง เลขท่ี 21 ด.ญ.ชนิดำภำ โพนะชำติ เลขที่ 24 ด.ญ.อมั พำพนั ธ์ ศรศี ลิ ป์ เลขท่ี 38 ชั้น ม.3/1 9