FINAL TERM PROJECT - GROUP 1

Bộ Cơ sở Văn Hóa Việt Nam Tạp chí Tổ báo 01 Ca-feTòa soạn PR01ĐB Kỳ báo số 2 và văn hóa Việt Nam Giảng Viên: Lê Thị Thảo Trang

thành viên Ca-fe Tại đây có cà phê nguyên chất Bạc xĩu Trần Ngọc Bảo Hân 2173201085037 Cà phê sữa đá Đinh Thùy Hương Giang 2173201080061 Cà phê đá Nguyễn Phan Thành Danh 2173201081358 Mocha Nguyễn Ngọc Minh Châu 2173201085008 Cappuccino Nguyễn Ngọc Minh Giang 2173201085033 Latte Nguyễn Hoàng Phương Khanh 2173201085056 Expresso Nguyễn Thị Hồng Khanh 2173201085021 Macchiato Phan Thị Tường Vân 2173201081741

Mục lục tạp chí nguồn gốc của cà phê..............................................1 cà phê phổ biến việt nam........................................2 văn hóa cà phê........................................................3 cà phê và triết lý \"âm dương\"...............................4 tại sao cà phê ở việt nam ngon..............................6 trải nghiệm văn hóa thưởng thức cà phê...............7 vùng trồng cà phê phổ biến....................................9 các loại cà phê khác nhau trên thế giới...............11 tài liệu tham khảo..................................................13

nguồnCgốÀc P H Ê Nguồn gốc của cà phê Việt Nam đây là một Nhờ có tính hệ thống mà mọi hoạt động của người nguồn gốc của văn hóa được du nhập từ Châu nông dân trồng cà phê dần ổn định, thu nhập cao Phi được biết đây là nơi bắt nguồn của cây cà và góp phần ổn định nền kinh tế đất nước phê và chúng được phân bố ở rất nhiều nước Có giá trị vô cùng to lớn cùng với sự phát triển khác nhau trên thế giới. Cây cà phê xuất hiện của nền kinh tế thị trường sản phẩm công nghiệp, tại Việt Nam trong thời kì thực dân Pháp đô hộ nông nghiệp đã ngày càng được nâng cao. Chính và đây là một trong những biểu tượng đáng tự vì điều đấy đã góp phần nâng cao bản sắc dân tộc hào nhất trong nền nông nghiệp của đất nước. của người Việt Nam trong những hạt cà phê Cây cà phê được tạo ra từ tính nhân sinh vì Và từ đó nhờ có bàn tay của con người, hạt cà chúng được mọc tự nhiên trên đất nước Châu Phi phê ngày càng được biến hoá hấp dẫn hơn, và đã được phổ biến ở khắp mọi nơi trên thế giới. ngon hơn. Và nhờ vậy nền kinh tế nông nghiệp của Việt Nam đã từ đó mà ngày càng phát triển nhiều hơn 1

Cà phê phổ biến Việt Nam Có hai loại Café phổ biến là Robusta và Arabica. Trong đó Robusta là loại được trồng và sửa dụng rộng rãi ở Việt Nam, còn loại cà phê được sử dụng ở các nước khác trên thế giới là Arabica. Cà phê Arabica: có mùi thơm ngào ngạt, Cà phê Robusta: với đặc điểm là có mùi vị nhẹ nhưng do loại hạt cà phê này có thơm nồng, vị không chua cùng với màu kinh phí rất cao nên người dân không nâu sánh của hạt cà phê.Giữa 2 loại hạt cà đủ chi phí để trồng trọt. Hạt Arabica thì phê này thì Robusta ở Việt Nam có vị trong quá trình chế biến thường phải đắng hơn, \"mạnh\" hơn (có lẽ vì thế nên qua khâu lên men, nên có cả vị chua, và được đặt tên là Robusta - từ \"robust\" có độ đắng thấp hơn, \"nhẹ\" hơn. Cho nghĩa là \"mạnh mẽ\"). nên việc loại cà phê nào ngon hơn thì còn tuỳ khẩu vị người uống. 2

Văn hoá cà phê nguồn gốc Vì người Việt Nam có lối sống tư duy tổng hợp thích tiếp thu và lưu hết tất cả các nền văn hóa. Do văn hóa tổ chức đời sống tập thể và lối sống theo thuyết Khổng Tử “Lưu giữ truyền thống lâu đời nên đã được bảo tồn và gìn giữ\". Có thể nói rằng đã có một thế lực thần bí nào đó đã giúp con người Việt Nam khi ngồi trước ly cà phê đều có thể trở nên nhã nhặn và có thể quên đi tuổi tác giai cấp của mình đem đến một cảm giác thoải mái cho người đang thưởng thức. Khổng Tử Có thể suy ra cà phê dù được du nhập Châu Âu và gắn liền với quá khứ đen tối nhưng lại là một phần lịch sử và đời sống ông bà ngày xưa dần được xem là một nét văn hóa khó phai nhòa hay thậm chí được tôn vinh lưu truyền đến tận bây giờ. 3

cà phê và triết lý \"âm dương\" Có thể nói mọi sự vật hiện tượng trên đời đều vận hành và chuyển hoá đều có 2 mặt đối lập nhau như: Thuỷ - Hoả, Mộc – Kim là cặp đôi âm dương đối lập nhau. Điều này đã gắn bó sâu với văn hoá VN. Theo số liệu khảo sát gần đây nhất, cho thấy tỷ lệ người Việt Nam dùng cafe nóng và lạnh theo giới tính. Ở những quý ông 20% thích cafe nóng và 65% thích cafe đá. Đối ngược hoàn toàn với cánh đàn ông, ở các chị em thì Bên cạnh đó cà phê có nhiều tính âm. có 10% thích cafe nóng và 30% thích Trên lí thuyết, cây cà phê nhờ thuỷ và cafe đá. Từ đó, ta có thể thấy được 2 thổ bồi đắp nên mang dương tính và có phần âm dương đều khác biệt đại diện xu hướng hút âm tính. Trong âm có cho nam (dương) và nữ (âm). Âm cực, dương, trong dương có âm, âm cực sinh lạnh thể hiện bằng việc phụ nữ chuộng dương, dương cực sinh âm. cà phê đá. Dương cực mang tính nóng —> Nam giới chuộng cà phê hơn nữ giới thể hiện qua việc đàn ông dùng cà phê càng đắng càng nguyên chất càng nhiều nóng là phần đa số. tính âm của cà phê càng thu hút nam giới thưởng thức. 4

văn hóa thưởng thức cà phê của người việt nam 5

tại sao CÀ PHÊ việt nam ngon? Vào những năm 80 của thế kỷ XIX, người Pháp xâm lược Việt Nam và mang theo nhiều nét văn hóa phương Tây vào thuộc địa, trong đó có cả cà phê. Trải qua nhiều thăng trầm lịch sử, đến nay cà phê vẫn có chỗ đứng vững chắc trong đời sống của người Việt. Khác với các quốc gia khác thường Ngày trước, khi uống cà phê thì ông bà chúng ta đã bị thưởng thức café cùng với các loại sữa nghiện bởi loại đồ uống này, rồi do chiến tranh nên hương vị khác nhau để có những thức lượng cà phê bị thiếu hụt. Để bù lại cơn thèm khát thì uống khác nhau, tuy chỉ sử dụng mỗi sữa người dân nghĩ ra các cách như rang đậu bắp, rang ngô, đặc nhưng mỗi thức uống đều có liều cho thêm nước mắm, cho thêm bơ, cho thêm cái gì mà lượng để tạo nên những hương vị đặc nghĩ là nó giống cà phê thì cho thêm vào. Vì thế hình trưng khác nhau như: café sữa, bạc sỉu… thành cái gu uống cà phê đắng, đặc, cháy, khét. 6

Trải Nghiệm văn hóa thưởng thức cafe Người Hà Nội Họ gọi món cà phê sữa là cà phê nâu. Đó là cà phê có pha chút sữa đặc, không đá, có cà phê nhiều hơn một chút nên có vị đắng hơn so với người Sài Gòn. Hầu hết, Hà Nội không có bạc xỉu, nên nếu người Hà Nội muốn uống như thế sẽ bị chủ quán coi là “người ngoại đạo”. Theo lịch sử Việt Nam ghép Bắc - Nam từ 2 phần khác nhau hợp lại thành một, nên dù đã chung sống từ lâu nhưng vẫn giữ được nét văn hoá riêng. Người Bắc xứ lạnh và quan niệm được lưu truyền từ lâu ghi dấu là \"Những gì nguyên chất là những gì tinh tuý nhất\". Và họ có lối sống ứng xử với môi trường xã hội cộng với tư duy lưu giữ truyền thống, nó khiến người Bắc dường như chuộng cà phê đắng bởi vì những định kiến từ nhỏ. Người Sài Gòn Khi bước vào quán, phần lớn khẩu vị người Sài Gòn ngọt hơn người miền Bắc, nên thông thường họ sẽ uống cà phê pha chút sữa, cà phê sữa đá, bạc xỉu hoặc cà phê sữa tươi. Tất cả đều có những mức ngọt đậm khác nhau, nó được xem như một nét văn hoá cho những ai yêu thích hương vị cà phê ngọt dịu thơm mùi sữa. Ngoài ra, văn hoá sống tổ chức của 2 nơi hoàn toàn riêng biệt, người Nam linh hoạt hơn, có sự dung hợp trong tiếp nhận và vì là miền kinh tế trọng điểm, tiếp xúc nhiều nền văn hoá khắp nơi nên từ lâu đã hình thành nhiều nét văn hoá cà phê khác nhau và lối sống tổng hợp giúp cà phê tại miền Nam được thay đổi với khẩu vị của nhiều người hơn là vị ngọt. 7

Trải Nghiệm văn hóa thưởng thức cafe Người Hà Nội cũng như để thưởng thức một tách cà phê theo cách thư giãn và thoải mái nhất, có thể đi một mình hoặc đi cùng bạn bè, vừa ngâm nga trò chuyện vừa thưởng thức. Vào khoảng thời gian rảnh rỗi, người dân ở Huế thường đến những quán cà phê để ngâm nga thưởng thức một tách cà phê và thư giãn. Người Huế ít khi đi đến những quán cà phê sang trọng mà họ thích ngồi trong những quán nhỏ ven sông hay trên vỉa hè. Không giống như Huế và Hà Nội, người Sài Gòn coi cà phê không chỉ là một thức uống để nhâm nhi mà còn là thức uống giải khát. Thành phần của cà phê Sài Gòn thường nhiều đá và ít cà phê. 8

vùng trồng cà phê phổ biến Có được những bước tiến vượt bậc như ngày hôm nay, ngoài công đoạn nuôi trồng – chăm bón cẩn thận của các hộ nông thì cây cà phê Việt Nam còn nhờ vào các yếu tố quan trọng từ tự nhiên mà người Việt ta vẫn thường truyền miệng nhau rằng: Việt Nam nhờ có thiên thời – địa lợi – nhân hoà nên khí hậu và thổ nhường vô cùng thích hợp cho việc trồng và phát triển cây cà phê. Trong cuộc sống người nông dân tiếp xúc với đất trồng trọt, cây nuôi sống con người, nước tưới cây, lửa đốt tro nuôi đất, sắt đá cho công cụ lao động…từ những vật chất cụ thể và thiết thực ban đầu, ý nghĩa này được phức tạp hoá thành các ý niệm trừu tượng, đa nghĩa kết hợp. Bên cạnh những yếu tố quan trọng trong việc trồng cà phê, không thể không nhắc tới hai bộ tam tài hay còn gọi Ngũ hành được ứng dụng trong cây cà phê: “Kim-Mộc-Thuỷ-Hoả-Thổ”. + Đầu tiên là “Mộc” được tượng trưng cho cây cà phê + “Mộc” là 2 loại đất chủ yếu trồng nên cây cà phê + “Thuỷ” là 2 nguồn nước trồng cà phê chính. + “Hoả” và “Kim” là hai yếu tố được sinh ra làm công cụ cho con người đặc biệt là người nông dân trong ngành nông nghiệp. 9

- Những yếu tố ngũ hành giúp Tây Nguyên trở thành vùng đất thích hợp trồng cà phê “Mộc” nói chung tượng trưng cho cây cà phê. “Thuỷ” nguồn tài nguyên nước dồi dào. Với khí hậu nhiệt đới nóng ẩm, độ ẩm không khí lớn và lượng mưa không quá nhiều ở đây làm giảm sự phát triển của sâu bọ. Ngoài ra, Tây Nguyên có lượng mưa tương đối ổn định thì lượng nước từ các sông và nguồn nước ngầm cũng có giá trị rất lớn trong việc phát triển cà phê. “Thổ” Một trong những đặc điểm thuận lợi nhất mà vùng Tây Nguyên được thiên nhiên ưu đãi để trồng được diện tích cây cà phê lớn nhất cả nước đó là đất đỏ bazan. Đất tại khu vực Tây Nguyên có hơn 80% là đất đỏ bazan với đặc tính màu mỡ, tươi xốp rất thích hợp cho các loại cây công nghiệp phát triển, nhất là cây cà phê. Vì đặc tính đất đai thuận lợi mà người trồng đỡ chi phí mua phân bón hay tưới nước cho cây cà phê phát triển. - Cũng như Tây Nguyên yếu tố ngũ hành giúp Tây Bắc trồng thành công loại cây cà phê như sau: + “Thuỷ” từ dãy Hoàng Liên Sơn chạy dài như một bức tường thành chia Tây Bắc thành hai vùng khí hậu: đông Hoàng Liên Sơn và tây Hoàng Liên Sơn. Đặc biệt là vùng Điện Biên, Lai Châu, Sơn La là những tỉnh thuộc Tây Hoàng Liên Sơn. Nó là một vùng núi thấp có độ cao từ 500 đến 1500m nằm khuất sau dãy núi đã hình thành một vùng khí hậu đặc trưng có thể trồng cà phê chè. Chính nhờ yếu tố khí hậu thuận lợi này mà Tây Bắc trồng được cà phê từ nguồn nước của các hồ thuỷ điện, thuỷ lợi và lượng mưa lớn quanh năm. + “Thổ” Một trong những đặc điểm thuận lợi nhất mà vùng Tây Nguyên được thiên nhiên ưu đãi để trồng được diện tích cây cà phê lớn nhất cả nước đó là đất đỏ bazan. Đất tại khu vực Tây Nguyên có hơn 80% là đất đỏ bazan với đặc tính màu mỡ, tươi xốp rất thích hợp cho các loại cây công nghiệp phát triển, nhất là cây cà phê. Vì đặc tính đất đai thuận lợi mà người trồng đỡ chi phí mua phân bón hay tưới nước cho cây cà phê phát triển. *Trong việc trồng cà phê hai yếu tố lưỡng hành “Thuỷ-Mộc” và “Thổ-Mộc” là hai yếu tố quan trọng, những vùng có nguồn nước và tài nguyên đất phù hợp nuôi trồng cà phê là hàng đầu. Sau cùng “Hoả” và “Kim” tạo ra công cụ, đưa nước về nguồn giúp người dân trong việc trồng trọt mang nước đến rừng, đào xới đất, trồng cây,.. 10

các loại cà phê khác nhau trên thế giới nè bà con ơi!!! IRISH COFFEE, ireland Muốn có Irish coffee đúng điệu, trước hết bạn phải trụng ly qua nước nóng, lau khô và rót whiskey vào, bỏ thêm một muỗng đường nâu, khuấy đều. Rót cà phê nóng vào và chờ đến khi cà phê hòa tan vào rượu, bạn mới bắt whipping lên trên. CAFÉ AU LAIT, PHÁP Au Lait – một cái tên đậm chất Pháp, là loại cà phê được pha chế hết sức đơn giản chỉ việc pha trộn giữa một shot espresso và một phần sữa nóng, Au Lait đặc biệt được pha chế với cốc miệng rộng để tiện cho việc chấm bánh mì. MAZAGRAN, BỒ ĐÀO NHA Để thưởng thức món cà phê này hết sức đơn giản, bạn chỉ cần đổ hai tách exspresso và nước cốt chanh vào một ly cao, thêm đường cho vừa uống và một ít đá viên. 11

EISKAFFEE - ĐỨC Eiskaffee (trong tiếng Đức có nghĩa là “cà phê kem lạnh”). Vị beo béo của kem lạnh lơ lửng trong lớp cà phê đắng kết hợp cùng tầng kem whipping ngọt ngào và một ít vụn choco. FRAPPE, HY LẠP YUANYANG, HONGKONG Loại cà phê hòa tan đánh sủi bọt hết Yuanyang còn được biết đến sức độc đáo, được biết đến như biểu dưới tên gọi “Uyên ương”, tượng của đất nước Hy Lạp. là sự kết hợp độc đáo giữa trà, cà phê và sữa đặc. MAROCCHINO, Ý CÀ PHÊ SỮA ĐÁ, VIỆT NAM Xuất phát từ thành phố Việt Nam sử dụng loại cà phê xay Alessandria – Ý, nhuyễn, cho vào loại phin đặc trưng Marocchino là tổ hợp của bản xứ, sau đó đổ nước sôi vào. của 3 nguyên liệu chính: 1 shot espresso đậm đặc, sữa béo và bột cacao 12

Tài liệu t ham khảo Văn hoá cà phê Việt Nam - Archcafé - Authentic Vietnamese coffee http://www.archcafe.net/vn/360-ca-phe/ly-ca-phe-ngon/van- hoa-ca-phe-viet-nam/ 15+ bạn - 15 Cách PHA CÀ PHÊ NGON cho quán cafe của bạn | Bonjour Coffee - Bonjour Coffee https://bonjourcoffee.vn/blog/cach-pha-ca-phe-ngon/ VĂN HÓA UỐNG CAFE TẠI CÁC QUỐC GIA TRÊN THẾ GIỚI - Phache.com.vn https://phache.com.vn/tin-tuc/van-hoa-uong-cafe-tai-cac-quoc-gia- tren-the-gioi-148.html CÀ PHÊ VIỆT NAM TRONG MẮT NGƯỜI NƯỚC NGOÀI - vsca.vn - vsca.vn https://vsca.vn/ca-phe-viet-nam-trong-mat-nguoi-nuoc-ngoai/?lang=vi 13

Bộ Cơ sở Văn Hóa Việt Nam Tổ báo 01 - Tòa soạn PR01ĐB - Kỳ báo số 2