คู่มือเรียนรู้กัญชาสำหรับประชาชน

เอกสารเรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงศกึ ษา สำหรบั ประชาชน 1

เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน สำนกั งานสง่ เสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัยกรงุ เทพมหานคร สำนกั งานสง่ เสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัย สำนกั งานปลดั กระทรวงศกึ ษาธกิ าร กระทรวงศกึ ษาธกิ าร

คำนำ เอกสารเรียนรู้กัญชาและกัญชงอย่างชาญฉลาดสำหรับประชาชน จัดทำขึ้นเพื่อใหป้ ระชาชน ตลอดจนผู้เก่ียวข้อง (1) มีความรู้ ความเข้าใจ เบื้องต้นเกี่ยวกับกัญชาและกัญชง (2) รู้จักโทษและประโยชน์ของกัญชา และกัญชงในการรักษาโรค (3) มีความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับกฎหมาย ที่เกี่ยวข้องกับกัญชาและกัญชง และ (4) ได้เรียนรู้ช่องทางของการศึกษาเรื่อง กัญชาและกัญชง เขา้ ถงึ แหล่งข้อมูลทเ่ี ปน็ ปัจจบุ นั การจัดทำเอกสารเรียนรู้กัญชาและกัญชงอย่างชาญฉลาดสำหรับ ประชาชนฉบับนี้ สำเร็จลงได้ด้วยความร่วมมืออย่างดียิ่งจากคณะทำงาน เอกสารเรียนรู้กัญชาและกัญชงอย่างชาญฉลาดสำหรับประชาชนของ สำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย กรุงเทพมหานคร ภายใต้การให้คำปรึกษา แนะนำจากผู้ทรงคุณวุฒิ ดร.ปาน กิมปี ดร.จุรัญญา อ่อนล้อม ดร. ธนัทเทพ เธียรประสิทธ์ิ และ ดร.ชศู ักดิ์ เออ้ื งโชคชัย สำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย กรุงเทพมหานคร หวังเป็นอย่างยิ่งว่าเอกสารเรียนรู้กัญชาและกัญชงอย่าง ชาญฉลาดสำหรับประชาชนฉบับน้ี จะเป็นประโยชน์ต่อประชาชนให้มีความรู้ ความเข้าใจ ตระหนักถึงโทษและประโยชน์ ตลอดจนสามารถใช้กัญชาและ กญั ชงเปน็ ยาได้อยา่ งเหมาะสม เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน ก

สารบญั หนา้ คำนำ................................................................................... ก สารบญั ................................................................................ ข ความนำ............................................................................... ค วัตถปุ ระสงค.์ ....................................................................... ฌ ตอนท่ี 1 ความรพู้ ืน้ ฐานเกยี่ วกบั กญั ชาและกญั ชง............... 1 ตอนที่ 2 โทษและประโยชน์ของกัญชาและกัญชง............... 11 ตอนที่ 3 กฎหมายทเ่ี กี่ยวขอ้ งกับกัญชาและกัญชง.............. 29 ตอนท่ี 4 การเรยี นร้กู ญั ชาและกัญชง.................................. 40 บรรณานกุ รม....................................................................... 60 คณะผจู้ ัดทำ......................................................................... 63 บรรณาธิการ........................................................................ 65 กกกกก ข เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน

ความนำ พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี ได้กำหนดนโยบาย เร่งด่วนต่อรัฐสภาในวันที่ 25 กรกฎาคม 2562 เพื่อช่วยเหลือเกษตรกร พัฒนานวัตกรรม ศึกษาวิจัย พัฒนาเทคโนโลยีการใช้พืชสมุนไพรไทย ในทางการแพทย์ อุตสาหกรรมทางการแพทย์ และผลิตภัณฑ์เพื่อสร้าง โอกาสทางเศรษฐกิจของประชาชน ทั้งนี้กัญชาและกัญชงจัดเป็นพืช สมนุ ไพรประเภทหนึง่ ทมี่ ที ั้งโทษและประโยชนถ์ ูกนำมาใชท้ างการแพทย์ ภายใต้การกำกับของกฎหมาย อย่างไรก็ตามพบว่าประชาชนยังมีความ เขา้ ใจที่ไม่ถกู ตอ้ งในการนำกัญชาและกัญชงมาใช้ จากนโยบายดังกล่าว จึงนำมาซึ่งการทำบันทึกข้อตกลงความ รว่ มมือทางวชิ าการ (MOU) เรอ่ื งการนำความรู้เก่ียวกับกัญชาและกัญชง ไปใช้ในการจัดการเรียนการสอน ระหว่างกระทรวงศึกษาธิการกับ กระทรวงสาธารณสขุ โดยมี ดร.กนกวรรณ วลิ าวัลย์ รฐั มนตรชี ่วยว่าการ กระทรวงศึกษาธิการ เปน็ ประธานในพิธี เพ่อื สง่ เสรมิ สนับสนนุ ดำเนนิ การ พัฒนาคุณภาพวิชาการ การวิจัย การพัฒนาหลักสูตรการจัดการเรียนการ สอนเกีย่ วกบั กญั ชาและกัญชงให้กบั นักศึกษาและประชาชน เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน ค

ดังนั้น สำนักงาน กศน. โดย สำนักงาน กศน. กทม. จึงได้ รับมอบหมายจาก ดร.กนกวรรณ วิลาวัลย์ รัฐมนตรีช่วยว่าการ กระทรวงศกึ ษาธิการ ใหด้ ำเนนิ การพฒั นาหลักสตู รกัญชาและกัญชงเพ่ือ ประโยชน์ทางการศึกษาให้กับนักศึกษาและจัดทำเอกสารเรียนรู้กัญชา และกัญชงอย่างชาญฉลาดสำหรับประชาชน เป็นการให้ข้อมูลเพื่อสร้าง ภูมิความรู้ให้ประชาชน มีความเข้าใจเบื้องต้นเกี่ยวกับกัญชาและกัญชง รู้จักโทษและประโยชน์ของกัญชาและกัญชง เข้าใจกฎหมายที่ใช้บังคับ เกี่ยวกับกัญชาและกัญชง ตลอดจนสร้างการรับรู้ให้ประชาชนได้รู้ ช่องทางการศึกษาเรื่องกัญชาและกัญชงเพื่อเป็นภูมิคุ้มกันในการนำ กัญชาและกัญชงมาใชอ้ ยา่ งชาญฉลาดใหเ้ กิดประโยชน์สูงสดุ ง เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน

ดร.กนกวรรณ วิลาวลั ย์ เปน็ ประธานในพิธลี งนามความร่วมมือทางวชิ าการ ระหวา่ ง กระทรวงศึกษาธกิ ารและกระทรวงสาธารณสุข “...ประเทศของเรานน้ั กไ็ ดม้ กี ารศกึ ษาวจิ ัยพฒั นากญั ชากญั ชงเพอื่ ใช้ให้ เกิดประโยชน์ทางการแพทย์ ดังนั้นจึงมีความจำเป็นท่ีคนไทยจะต้องรู้ เข้าใจเกย่ี วกบั โทษและประโยชนใ์ นการใชก้ ญั ชากญั ชงอยา่ งถกู ตอ้ งและ แท้จริง จึงจำเป็นที่เราจะต้องเตรียมคนไทยให้มีความรู้ ความเข้าใจ เกี่ยวกับกัญชาและกัญชง กระทรวงศึกษาธิการจึงได้มอบหมายให้ สำนักงาน กศน. โดยสำนักงาน กศน.กทม.ร่วมกับโรงพยาบาล เจ้าพระยาอภัยภูเบศร มูลนิธิโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศรฯ จัดทำหลักสตู รรายวิชาเลือกกญั ชาและกัญชงศึกษาเพื่อใช้เป็นยาอย่าง ชาญฉลาด ให้เกิดขึ้นได้อย่างจริงจังอย่างเป็นรูปธรรมในสังคมไทย ของเรา...” (ดร.กนกวรรณ วิลาวัลย์ รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ได้กล่าวไว้เมื่อวันที่ 14 มกราคม 2563 ในโอกาสเป็นประธานในพิธีเปิดโครงการ พัฒนาครูผู้สอนหลักสูตรรายวิชาเลือก “กัญชาและกัญชงศึกษา เพื่อใช้เป็นยา อยา่ งชาญฉลาด” ณ โรงแรมชลพฤกษ์ รสี อร์ท จ.นครนายก) เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน จ

ฉ เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน

เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน ช

ซ เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน

วตั ถปุ ระสงค์ 1. เพื่อให้ประชาชนมคี วามรู้ ความเข้าใจเบอ้ื งตน้ เก่ียวกับกัญชา และกญั ชง 2. เพื่อให้ประชาชนรจู้ ักโทษและประโยชนข์ องกญั ชาและกัญชง ในการรักษาโรค 3. เพื่อให้ประชาชนมีความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับกฎหมาย ทเี่ ก่ียวขอ้ งกับกัญชาและกัญชง 4. เพอื่ ให้ประชาชนไดเ้ รียนรู้ชอ่ งทางและเขา้ ถงึ แหล่งขอ้ มลู ของการศึกษาเรือ่ งกญั ชาและกญั ชงท่เี ปน็ ปัจจุบนั เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน ฌ

ตอนท่ี 1 ความรพู้ น้ื ฐานเกย่ี วกบั กญั ชาและกญั ชง 1.1 ความรเู้ บอ้ื งตน้ เกย่ี วกบั กญั ชาและกญั ชง  ความเปน็ มาของกญั ชาและกญั ชง  ความแตกตา่ งของกญั ชาและกญั ชง 1.2 สภาพทว่ั ไปในการใชก้ ญั ชาและกญั ชง  สภาพการณก์ ารใชก้ ญั ชาและกญั ชงในตา่ งประเทศ  สภาพการณก์ ารใชก้ ญั ชาและกญั ชงในประเทศไทย 1 เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน

1.1 ความรเู้ บอ้ื งตน้ เกยี่ วกบั กญั ชาและกญั ชง ความเปน็ มาของกญั ชาและกญั ชง กัญชาและกัญชงจัดเป็นพืชตระกูลเดียวกัน ซ่ึงเป็นพืชล้มลุก มลี กั ษณะใบแตกออกเป็นแฉก ประมาณ 3–9 แฉก มสี ีเขยี ว กัญชา ถูกนำมาใช้ประโยชน์ในประเทศต่าง ๆ ยาวนานกว่า 10,000 ปี สำหรับประเทศไทยเริ่มปรากฏหลักฐานการใช้ กัญชาเปน็ ยารกั ษาโรคครงั้ แรกสมยั พระนารายณม์ หาราช รัฐบาลไทยได้ตราพระราชบัญญัติยาเสพติดให้โทษ พ.ศ. 2522 โดย จัดกัญชาเป็นยาเสพติดให้โทษประเภท 5 แต่ทั้งนี้ในสภาวะปัจจุบัน กฎหมายกำหนดใหส้ ามารถใช้กัญชาในทางการแพทย์ หรอื ศึกษาวิจัย ได้ตามเกณฑ์ทกี่ ำหนด กัญชง นิยมปลูกเพื่อใช้เส้นใยเป็นหลัก ชุมชนชาวไทยภูเขา มีการใช้กัญชงในวิถีชีวิตและประเพณีมาแต่ดั้งเดิม เช่น นำเส้นใยกัญชงมามัดมือทารกที่เกิดใหม่ นำมาถักทอเครื่อง แต่งกาย รองเทา้ เป็นตน้ เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน 2

ความแตกตา่ งของกญั ชาและกญั ชง กญั ชาและกญั ชง ประกอบดว้ ยสารสำคญั หลายกล่มุ ซงึ่ ออกฤทธิ์ ในการรักษาร่วมกัน เช่น สารแคนนาบินอยด์ (Cannabinoid) ฟลาโวนอยด์ (Flavonoid) เทอรป์ นี (Terpene) เปน็ ต้น กัญชา แยกออกจากกัญชง ตามปริมาณ สารเมา หรือสารทีเอชซี (THC) กฎหมายไทย กญั ชา กำหนดให้กัญชงต้องมีสารทีเอชซี (THC) ในใบ และช่อดอก ไม่เกินร้อยละ 1.0 ต่อน้ำหนักแห้ง แต่หากปริมาณเกนิ กำหนดจะจัดเปน็ กัญชา กญั ชง มกี ารพัฒนาสายพนั ธ์ุ เพ่ือใช้ ประโยชนห์ ลายดา้ นสามารถแบง่ ออกเปน็ 3 กลุม่ ได้แก่ กญั ชง 1. กลุ่มสายพนั ธุ์เพ่อื ใช้เส้นใย 2. กล่มุ สายพันธ์ทุ ีใ่ ช้ประโยชนจ์ ากเมลด็ พฒั นาให้เมล็ดมคี ุณค่าทางโภชนาการสงู 3. กล่มุ สายพนั ธทุ์ ี่ชอ่ ดอกมีคุณค่า ทางยาสูงมีสารซบี ีดี (CBD) สงู 3 เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน

กญั ชา รูปภาพแสดงตน้ กญั ชาและชอ่ ดอก (กะหล)ี่ ที่มาของภาพ https://www.bangkokbiznews.com/news/detail/860439 กญั ชง รูปภาพแสดงลกั ษณะเมลด็ กญั ชง ทม่ี าของภาพ http://www.ej.eric.chula.ac.th/content/6131/256 เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน 4

กญั ชง รปู ภาพแสดงตน้ กญั ชงและใบกญั ชง ชนดิ ทใ่ี ชป้ ระโยชนจ์ ากเสน้ ใย ที่มาของภาพ https://en.m.wikipedia.org/wiki/Hemp กญั ชง รูปภาพแสดงตน้ กญั ชงและช่อดอกกญั ชง ชนดิ ทใ่ี ชป้ ระโยชนจ์ ากช่อดอก ท่มี าของภาพ https://dutch-passion.com/en/cannabis-seeds/ cbd-charlottes-angel 5 เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน

1.2 สภาพทว่ั ไปในการใชก้ ญั ชาและกญั ชง ปัจจุบันมีมากกว่า 30 ประเทศทั่วโลก อนุญาตให้ใช้กัญชาและ กญั ชงซงึ่ จำแนกได้เปน็ 4 กลุม่ คือ กลุ่มประเทศที่กัญชามีสถานะถูกกฎหมายและสามารถใช้ใน 1 การสันทนาการได้อย่างเสรี ได้แก่ ประเทศอุรุกวัยและ ประเทศแคนาดา กลุ่มประเทศที่กัญชามีสถานะผิดกฎหมาย แต่มีการอนุญาต 2 ให้ใช้กัญชาได้ภายใต้กรอบกฎหมาย เช่น ประเทศ เนเธอรแ์ ลนด์ โปรตุเกส และสหรัฐอเมรกิ า กลุ่มประเทศที่กัญชามีสถานะผิดกฎหมายแต่อนุญาตให้ใช้ 3 กัญชาได้เฉพาะในการศึกษาวิจัย หรือการบำบัดรักษาโรค ทางการแพทย์เท่านั้น เช่น ประเทศสหราชอาณาจักรและ ประเทศสหรฐั อเมริกาในบางมลรัฐ รวมถึงประเทศไทยก็จัด อย่ใู นกลุม่ นี้ดว้ ย กลุ่มประเทศที่กัญชามีสถานะผิดกฎหมายที่ไม่มีการอนุญาต 4 ให้ใช้ในกรณีใด ๆ ทั้งสิ้น เช่น ประเทศสหรัฐอเมริกาในบาง มลรัฐ เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน 6

สภาพการณก์ ารใชก้ ญั ชาและกญั ชงในประเทศไทย ประชาชนเริ่มมีความสนใจเรื่องของกัญชาและกัญชงมากข้ึน ผลักดันให้ภาครัฐมีการทำงานอย่างต่อเนื่อง จะเห็นได้จากการเกิด ความร่วมมือระหว่างมหาวิทยาลัยภาครัฐ โรงพยาบาลรัฐ และ ภาคเอกชน ร่วมกันเพื่อให้ได้ผลิตภัณฑ์ยาที่มีคุณภาพ เริ่มมีงานวิจัย เพิ่มมากขึ้น มีการจัดทำระบบของโรงพยาบาลเพื่อกระจายยาให้แก่ ผู้ป่วย แต่ยังคงต้องปรบั ในหลาย ๆ ด้าน รวมถงึ ด้านกฎหมาย เพื่อให้ ผูป้ ว่ ยเขา้ ถงึ ยาได้งา่ ยขึ้นและได้รบั ยาอย่างต่อเน่อื ง ตอนนี้ประเทศไทยอยู่ในช่วงของการปรับปรุงระบบเพื่อให้ ประชาชนเขา้ ถงึ ขอ้ มลู และเขา้ ถงึ ยาไดง้ า่ ยขน้ึ ภาครัฐและโรงพยาบาล ทำงานได้ง่ายขึ้น ส่วนในภาคของคลินิกที่ให้บริการคลินิกกัญชา แบ่งออกเป็น 2 ประเภท 1. คลนิ กิ กญั ชาทาง 2. คลนิ กิ กญั ชาทาง การแพทยแ์ ผนปจั จบุ นั การแพทยแ์ ผนไทยและ การแพทยท์ างเลอื ก 7 เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน

สำหรับคลินิกกัญชาทางการแพทย์แผนปัจจุบัน ของโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร เริ่มมีการจ่ายยาที่เปน็ ยาหยอดใต้ลิ้น 3 สูตร สั่งจ่ายตามโรคที่กระทรวงสาธารณสุข แนะนำ ในส่วนของคลินิกกัญชาทางการแพทย์แผนไทยของ โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร ขณะน้ีจ่ายยา 2 ตำรับ คอื ยาศุขไสยาศน์ ยาทำลายพระสุเมรุ และกำลังพัฒนาเพื่อให้มี ยาครบทงั้ 16 ตำรับ และตอนนี้กำลังพัฒนายาตัวใหม่เป็นตำรับยาของ หมอพื้นบ้าน ที่ใช้รักษาโรคสะเก็ดเงินหรือโรคเรื้อนกวาง ซึ่งมีผลวิจัยรองรับว่ากัญชาจะช่วยรักษากลุ่มโรคนี้ได้ อย่างไร ก็ตามการใช้กัญชาจำเป็นต้องอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์ เพราะต้องมีการกำหนดปริมาณการใช้ให้ปลอดภัย มีความเสี่ยง และผลข้างเคยี งน้อยทีส่ ดุ เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน 8

คำถามนม้ี คี ำตอบ ถาม กัญชาและกญั ชง เป็นพชื ชนิดเดยี วกันใชห่ รอื ไม่ ตอบ ใช่ เป็นพืชชนิดเดียวกัน แต่แตกต่างกันที่ปริมาณสาร THC (สารเมา) ถ้าปริมาณสาร THC ไม่เกินร้อยละ 1 ในช่อดอกแห้งคือกัญชง ถา้ มีปริมาณสาร THC มากกว่าร้อยละ 1 คอื กัญชา ถาม ประเทศไทยเป็นประเทศแรกในภมู ภิ าคเอเชีย ตะวันออกเฉียงใต้ทอ่ี นญุ าตให้ใช้กญั ชาเพ่ือ ประโยชน์ทางการแพทย์และการวจิ ัย ใช่หรือไม่ ตอบ ใช่ เพราะประเทศไทยมีการแก้ไขปรับปรุงกฎหมายให้ใช้กัญชาในทาง การแพทย์เป็นประเทศแรกในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เมื่อกฎหมายมีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันถัดจากวันที่ประกาศใน ราชกจิ จานุเบกษา คอื วันที่ 19 กมุ ภาพนั ธ์ 2562 แต่ไม่ไดห้ มายถึง ว่าเปิดให้บุคคล หน่วยงาน องค์กร ผลิต นำเข้า ส่งออก จำหน่าย ครอบครอง หรือเสพได้ กฎหมายได้ให้ใช้กัญชาเพื่อประโยชน์ ทางการแพทย์และการรักษาผู้ป่วย ภายใต้การควบคุมดูแลของ กระทรวงสาธารณสุข 9 เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน

สรปุ สาระสำคญั กัญชาและกัญชงเป็นพืชล้มลุกที่ถูกนำมาใช้ประโยชน์ มาอย่างยาวนาน สำหรับในประเทศไทยปรากฏหลักฐาน การใช้กัญชารักษาโรคครั้งแรกในสมัยพระนารายณ์มหาราช ลักษณะกายภาพของกัญชาและกัญชงนั้นไม่สามารถแยกออก จากกันได้อย่างชัดเจน จึงต้องอาศัยการแบ่งตามปริมาณสาร ทีเอชซี (THC) ซึ่งพบในกัญชามากกว่า สำหรับการใช้กัญชา ในแต่ละประเทศทั่วโลกสามารถแบ่งได้เป็น 4 กลุ่ม ประเทศไทย อยู่ในกลุ่มประเทศที่กัญชามีสถานะผิดกฎหมาย แต่สามารถ ขออนญุ าตเพื่อใช้ในการศึกษาวิจยั หรอื การบำบดั รักษาโรคได้ เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน 10

ตอนที่ 2 โทษและประโยชนข์ องกญั ชาและกญั ชง กัญชาและกัญชงยังจัดเป็นยาเสพติดให้โทษประเภท 5 ตาม กฎหมาย ซึ่งถือว่ามีความผิดหากครอบครอง เสพ หรือจำหน่าย แต่ ปัจจุบันมีงานวิจัยมากมายที่แสดงให้เห็นว่ากัญชาและกัญชงมปี ระโยชน์ ทั้งทางการแพทย์และด้านอื่น ๆ พืชทั้งสองชนิดนี้จึงมีทั้งโทษและ ประโยชนห์ ลายประการ ดังน้ี 1. โทษและประโยชนข์ องกญั ชาและกญั ชง 11 เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน

เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน 12

13 เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน

เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน 14

2. กญั ชาและกญั ชงทางการแพทยใ์ นประเทศไทย กัญชาและกัญชง มีสารออกฤทธิ์หลักคือ แคนนาบินอยด์ ที่ สำคญั ไดแ้ ก่ ทีเอชซี (THC) มีฤทธ์ิลดปวด ชว่ ยใหน้ อนหลับ แต่ทำให้ติด และเมา และ ซีบีดี (CBD) ช่วยลดอักเสบได้ดี ไม่ทำให้ติด ช่วยลดการเมา การรับการรักษาด้วยยากัญชา ควรอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์ แพทย์ แผนไทยหรือแพทย์แผนไทยประยุกต์ที่ผ่านการอบรมการใช้กัญชาทาง การแพทยแ์ ลว้ 15 เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน

เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน 16

17 เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน

เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน 18

19 เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน

เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน 20

21 เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน

เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน 22

23 เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน

3. กรณศี กึ ษา กรณศี กึ ษาที่ 1 นายเสาธงได้เล่านาทีชีวิต หลังใช้น้ำมันกัญชาเพื่อหวังจะรักษา อาการนอนไม่หลับ แต่เกือบแย่ ต้องแอดมิทด่วน เพราะมีอาการแพ้ รุนแรง นายเสาธง ได้โพสต์ข้อความว่านอนไม่หลับหลายวัน มีคน แนะนำว่าให้ลองหยดน้ำมันกัญชาใต้ลิ้นดู จึงไปแอบสั่งน้ำมันกัญชา ที่จำหน่ายอยู่ในเฟซบุ๊กมาลองใช้ และต้องเข้าโรงพยาบาล เพราะเกิด อาการเวียนศีรษะ อาเจียน หายใจไม่ออก เกือบตาย จึงสอบถามแพทย์ ผรู้ กั ษา แพทย์ตอบว่าอยา่ ไปหลงเชอื่ ตามกระแสกัญชา มนั ไมใ่ ช่ยาวิเศษ ครอบจักรวาลขนาดนั้น แพทย์ยังระบุด้วยว่า ถ้าไม่เชื่อแพทย์ ซึ่งไม่มี ผลประโยชน์กับการขายกัญชา เหมือนที่หลายคนกำลังโปรโมทกัน ตอนน้ีอาจเปน็ อนั ตรายถงึ ชีวติ ได้ สรปุ ผลการวิเคราะหก์ รณศี กึ ษาที่ 1 จากนายเสาธง ใช้น้ำมันกัญชาเพื่อหวังจะรักษาอาการนอน ไม่หลับ ทำให้ทราบถึงผลของการใช้น้ำมันกัญชาที่ผิดกฎหมายและไม่ได้ มาตรฐาน และใช้โดยไม่ได้รับคำแนะนำจากแพทย์ผู้ได้รับการอบรม และที่ได้รับอนุญาตให้จ่ายยาน้ำมันกัญชา จึงทำให้ได้รับผลข้างเคียง จากการใช้น้ำมันกัญชาเกินขนาดอาจเปน็ อันตรายถงึ ชีวติ ได้ เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน 24

กรณศี กึ ษาท่ี 2 “สาวถกู หลอกใหก้ นิ บราวน่ีกัญชา” กก สาวคนหนึ่งได้เดินทางไปตรวจร่างกายที่โรงพยาบาล เพื่อใช้เป็นหลักฐานดำเนินคดีกับผู้ที่นำเอาขนมบราวนี่ใส่ กัญชาให้เธอและเพื่อนของสาวที่ถูกหลอกอีกสองคน รับประทานจนเกิดอาการหลอน โดยผลการตรวจปัสสาวะ ที่โรงพยาบาล พบวา่ มีสารกัญชาตกคา้ งในร่างกายจำนวนมาก นั้น ล่าสุดได้เดินทางมาพบพนักงานสอบสวนที่กองบังคับการ ตำรวจ โ ด ย ใ ห ้ ก า ร ว ่ า ร ั บ จ ้ า ง ท ำ ง า น ใ ห ้ ก ั บ ส ถ า น บ ั น เ ทิ ง แห่งหนึ่ง กระทั่งใกล้เลิกงานมีชายหนุ่มเข้ามาหา พร้อมกับ ชักชวนให้กินขนมบราวนี่ ซึ่งขณะนั้นตนเองหิวและชอบกิน บราวนี่ จึงกินไป 5 ชิ้น เพื่อนกิน 2 ชิ้น ต่อมามีอาการคอแห้ง กระหายน้ำ หัวใจเต้นแรง หายใจไม่ออก ตาพร่ามัว เห็นภาพหลอน จากนั้นก็เริ่มมีอาการรู้สึกเหมือนอยู่ในภวังค์ เคลิ้ม เบลอ เลยดื่มน้ำไป 1 ขวดใหญ่ ก่อนจะทำงานและเกือบล้มกลางงาน ต้องยืนเกาะแขนรุ่นน้องเอาไว้ พอลงจากเวทีได้ก็ยังมีอาการอยู่ จึงบอกให้น้องพาไปโรงพยาบาล และวันรุ่งขึ้นอาการยัง ไมด่ ีขึ้นจึงเข้ารับการรักษาต่อทโี่ รงพยาบาล 25 เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน

กรณศี กึ ษาที่ 2 “สาวถูกหลอกใหก้ นิ บราวน่ีกญั ชา” (ตอ่ ) โดยผลการตรวจยืนยันในใบรับรองแพทย์ ปรากฏว่า พบสารกัญชาในปัสสาวะ ซึ่งจะได้รวบรวมหลักฐานส่งให้ พนักงานสอบสวนพร้อมเดินทางมาให้ปากคำและลงบันทึก ประจำวันท่ีสถานีตำรวจต่อไป ทั้งนี้ ยืนยันว่าตนเป็นคนไม่ ดื่มเหล้าและไม่สูบบุหรี่ กินบราวนี่ไปอย่างเดียว เมื่อตรวจวัด ชีพจรท่ีโรงพยาบาล ชีพจรเต้นเร็วถึง 140 ครั้ง/นาที และท่ี ออกมาเสนอความ จริงนั้น อยากฝากเป็นอุทาหรณ์เตือนผู้หญิง ให้เพ่มิ ความระมัดระวังเพราะอาจตกเปน็ เหย่อื ผูท้ ่ีไม่หวงั ดีได้ สรปุ ผลการวเิ คราะหก์ รณศี กึ ษาที่ 2 จากกรณีศึกษาพบว่า ตำรวจสันนิษฐานอาจเกิดจากการ ที่รับประทานบราวนี่ที่มีส่วนผสมของกัญชาเกินขนาด หรืออาจ ใช้ร่วมกับแอลกอฮอล์ เนื่องจากแอลกอฮอล์สามารถเสริมฤทธิ์ ของกัญชา ทำให้เกิดการมึนเมา คอแห้ง กระหายน้ำ หวั ใจเต้นแรง หายใจไม่ออก ตาพร่ามวั จนหมดสติและอาจเป็นอนั ตรายถงึ ชีวิตได้ เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน 26

4. คำถามนี้มีคำตอบ 1. ถาม จรงิ หรือไม่ กญั ชาใช้แทนยารักษาโรคมะเร็งได้ ตอบ ไม่จริง กัญชาไม่ใช่ยาหลักในการใช้รักษาโรคมะเร็ง แต่ยา กัญชาใช้เพื่อการบรรเทาอาการปวด ลดอักเสบ ช่วยให้นอนหลับ กินข้าวไดแ้ ละเพ่อื เพม่ิ คุณภาพชวี ิตของผปู้ ว่ ยเป็นหลกั 2. ถาม จรงิ หรอื ไม่ กญั ชาเปน็ ยาครอบจกั รวาล รักษาได้ทกุ โรค ตอบ ไม่จรงิ ยากญั ชามีฤทธริ์ กั ษาได้เฉพาะบางโรคเทา่ นน้ั 3. ถาม จริงหรอื ไม่ ผูป้ ว่ ยสามารถซือ้ ผลติ ภณั ฑ์กญั ชามาใช้เองได้ ตอบ ไม่จรงิ ผู้ป่วยตอ้ งได้รับการสง่ั จา่ ยจากแพทย์ จากคลินิกกัญชา ทางการแพทยท์ ่ีไดร้ ับอนญุ าต 4. ถาม จริงหรือไม่ กญั ชาช่วยลดปวด นอนหลบั และใหก้ ินข้าวได้ ตอบ จรงิ กัญชามีฤทธใิ์ นการบรรเทาอาการปวดช่วยใหน้ อน หลบั และอยากอาหาร 27 เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน

เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน 28

ตอนที่ 3 กฎหมายที่เกยี่ วขอ้ งกบั กญั ชาและกญั ชง สแกน QR Code เพอื่ ศกึ ษาเนื้อหารายละเอยี ด พ.ร.บ.ยาเสพติดให้โทษ พ.ศ. 2522 (เพิ่มเติมโดยพระราชบัญญตั ิ ยาเสพติดให้โทษ (ฉบับที่ 7) พ.ศ. 2562) 29 เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน

ความผดิ และบทลงโทษตามกฎหมาย แหง่ พ.ร.บ.ยาเสพตดิ ใหโ้ ทษ พ.ศ. 2522 (เพม่ิ เตมิ โดยพระราชบญั ญตั ยิ าเสพตดิ ใหโ้ ทษ (ฉบบั ที่ 7) พ.ศ. 2562) 2. ครอบครองหรอื จำหนา่ ยโดยไมไ่ ดร้ บั อนญุ าต (ปรมิ าณไมถ่ งึ 10 กโิ ลกรมั ) 3. ครอบครองหรอื จำหนา่ ยโดยไมไ่ ดร้ บั อนญุ าต (ปรมิ าณ 10 กโิ ลกรมั ขนึ้ ไป) ปรบั 1 แสน - 1.5 ลา้ นบาท เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน 30

ความผดิ และบทลงโทษตามกฎหมาย แหง่ พ.ร.บ.ยาเสพตดิ ใหโ้ ทษ พ.ศ. 2522 (เพม่ิ เตมิ โดยพระราชบญั ญตั ยิ าเสพตดิ ใหโ้ ทษ (ฉบบั ท่ี 7) พ.ศ. 2562) 31 เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน

ขอ้ ยกเวน้ ตามกรณที ก่ี ฎหมายกำหนด แหง่ พ.ร.บ.ยาเสพตดิ ใหโ้ ทษ พ.ศ. 2522 (เพมิ่ เตมิ โดยพระราชบญั ญตั ยิ าเสพตดิ ใหโ้ ทษ (ฉบบั ที่ 7) พ.ศ. 2562) ขอ้ ยกเวน้ เสพ เสพเพื่อการรักษาโรคตามคำสั่งของแพทย์ฯ ม.58 วรรค 2 *ที่ได้รบั ใบอนุญาตฯ หรือเพือ่ การศกึ ษาวิจัย ครอบครอง ไม่เกินปริมาณที่จำเป็นในการรักษาโรคเฉพาะตัว ม.26/4 (1) โดยจะต้องมีใบสั่งยาหรือหนังสือรับรองจาก ผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรมที่เกี่ยวข้องและการมีไว้ ในครอบครองไมเ่ กนิ ปรมิ าณทีจ่ ำเปน็ ผลติ นำเขา้ กรณจี ำเปน็ เพ่ือประโยชน์ของทางราชการ การแพทย์ ส่งออก การรักษาผู้ป่วย หรือการศึกษาวิจัยและพัฒนา ม.26/2 (1) ทั้งนี้ให้รวมถึงการเกษตรกรรม พาณิชยกรรม วิทยาศาสตร์ หรืออุตสาหกรรมเพื่อประโยชน์ทาง การแพทย์ด้วย ซึ่งได้รับใบอนุญาตจากผู้อนุญาตโดย ความเหน็ ชอบของคณะกรรมการ *หมายเหตุ แพทย์ หมายถงึ ผปู้ ระกอบวชิ าชพี เวชกรรม ผปู้ ระกอบวชิ าชพี ทนั ตกรรม ผปู้ ระกอบวชิ าชพี การแพทยแ์ ผนไทย ผปู้ ระกอบวิชาชพี การแพทยแ์ ผนไทยประยกุ ตห์ รอื หมอ พน้ื บา้ น ตามกฎหมายวา่ ดว้ ยวชิ าชพี การแพทยแ์ ผนไทยทไี่ ดร้ บั ใบอนญุ าต เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน 32

ขอ้ ยกเวน้ ตามกรณที กี่ ฎหมายกำหนด แหง่ พ.ร.บ.ยาเสพตดิ ใหโ้ ทษ พ.ศ. 2522 (เพมิ่ เตมิ โดยพระราชบญั ญตั ยิ าเสพตดิ ใหโ้ ทษ (ฉบบั ท่ี 7) พ.ศ. 2562) ขอ้ ยกเวน้ นำเขา้ เพอื่ ใช้สว่ นบคุ คล กรณีที่เป็นการนำติดตัวเข้ามาในหรือ ม.26/2 (3) ออกไปนอกราชอาณาจักรไม่เกินปริมาณ ที่จำเป็นสำหรับใช้รักษาโรคเฉพาะตัวโดย มีใบสั่งยาหรือหนังสือรับรองของผู้ได้รับ อนุญาต จำหน่ายหรอื ต้องมีใบอนุญาตตามหลักเกณฑ์วิธีการ ครอบครอง และเงือ่ นไขที่กำหนดในกฎกระทรวง ม.26/3 อยา่ งไรกต็ าม “ผู้ขออนญุ าต” ตอ้ งไดร้ บั อนญุ าต จาก “ผมู้ สี ทิ ธอิ นญุ าต” ตามกฎหมาย 33 เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน

เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน 34

กรณศี กึ ษา เปดิ ใจ แมถ่ กู จบั ปลกู กญั ชา เหตลุ กู อา้ ง “พชื สมนุ ไพร” นายแดง (นามสมมุติ) อายุ 16 ปี ได้นำเมล็ดพันธุพ์ ชื ชนดิ หนึ่งมาปลูก โดยอ้างว่าเป็นพืชยาสมุนไพรป้องกันโรคมะเร็ง โดยให้ มารดา คือ นางเขียว (นามสมมุติ) ช่วยรดน้ำให้ พบว่าพืชสมุนไพร เจริญงอกงามดี และนางเขียวเห็นลูกชายไปเด็ดแล้วนำมาให้ ประกอบอาหาร โดยบอกว่าเป็นพืชสมุนไพรช่วยป้องกันโรคมะเร็ง จนกระทง่ั เจา้ หนา้ ท่ตี ำรวจมาพบวา่ เปน็ พืชผดิ กฎหมาย (กญั ชา) นางเขียว จึงถูกเจ้าหน้าที่ตำรวจนำตัวไปสอบสวนและ นำของกลางไปด้วย จากนั้นเจ้าหน้าที่ตำรวจจึงรวบรวมหลักฐาน สั่งฟ้องดำเนินคดี ฐานมีกัญชาไว้ในครอบครอง โดยศาล มีคำส่ัง ลงโทษจำคุก 1 ปี ปรับเป็นเงิน 1 แสนบาท โดยโทษจำคุกให้รอ ลงอาญา แต่นางเขียวไม่มีเงินเสียค่าปรับ จึงต้องถูกกักขังแทน ค่าปรับ ในอตั ราวันละ 500 บาท จนครบกำหนด จงึ พ้นโทษออกมา 35 เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน

วเิ คราะหก์ รณศี กึ ษา ความสำคัญในกรณีศึกษา คือ การฝ่าฝืนกฎหมาย ห้ามปลกู กญั ชา ความสัมพันธ์ที่พบในกรณีศึกษา คือ สาเหตุในเรื่อง ของกัญชา บวกกับความเชื่อใจบุตรชาย นางเขียว จึงได้นำกัญชา มาปลูกเพื่อรักษาโรคและปล่อยปละละเลยไม่สอบถามบุตรชาย จึงทำให้นางเขยี ว ถูกฟอ้ งดำเนินคดี หลักการที่พบในกรณีศึกษา คือ การปลูกกัญชามี ความผิดตามกฎหมายพระราชบัญญัติยาเสพติดให้โทษ พ.ศ.2522 (เพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติยาเสพติดให้โทษ (ฉบับที่ 7) พ.ศ. 2562) ในมาตรา 26/3 ประกอบ มาตรา 76 คอื ผ้ใู ดมไี ว้ครอบครอง ซึ่งยาเสพตดิ ให้โทษในประเภท 5 (กัญชาและกัญชง) ต้องระวางโทษ จำคกุ ไมเ่ กนิ หา้ ปี หรอื ปรบั ไมเ่ กนิ หนึ่งแสนบาท หรือท้ังจำทั้งปรับ เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน 36

คำถามนมี้ คี ำตอบ ถาม คนไทยสามารถปลูกกัญชาไดบ้ ้านละ 6 ตน้ จรงิ หรือไม่ ตอบ ไม่จริง เพราะยังไม่สามารถทำได้ ณ ขณะนี้ (กันยายน 2563) กฎหมายไทยยังไม่อนุญาตให้ ประชาชนปลกู กญั ชาและกญั ชงอยา่ งเสรีได้ ถาม การตรวจหาสารกญั ชาในปสั สาวะสามารถตรวจ พบหลังจากใช้กญั ชาไปแลว้ นานถึง 2 สัปดาห์ จริงหรอื ไม่ ตอบ จริง การตรวจหาสารกัญชาจากปัสสาวะ สามารถ ตรวจหาหลังจากใช้ 2 - 5 ชั่วโมง และในผู้ใช้ เป็นประจำหรือใช้ในปริมาณสูงสารกัญชาจะสะสม ในร่างกาย จะสามารถตรวจพบได้หลังจากใช้ ไปแล้ว 15 - 30 วัน หลังจากหยุดใช้หรือจนกว่า ร่างกายจะขบั ออกหมด (ทั้งนีข้ น้ึ อยู่กับปริมาณและ ความตอ่ เนื่องในการใช)้ 37 เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน

คำถามนม้ี คี ำตอบ ถาม กัญชงถกู กฎหมายหรือยัง ตอบ ยงั ไม่ถูกกฎหมาย กัญชงยงั เป็นยาเสพติดใหโ้ ทษ ในประเภท 5 ในบัญชีท้ายประกาศกระทรวง สาธารณสขุ เรอ่ื งระบุชื่อยาเสพตดิ ให้โทษ ประเภท 5 (ฉบบั ที่ 2) พ.ศ.2562 ลำดับท่ี 5 ขอ้ มลู เพม่ิ เตมิ หน่วยงานทเี่ กยี่ วขอ้ งกบั กญั ชาและกญั ชง สำนกั งาน ป.ป.ส. กระทรวงยตุ ธิ รรม https://www.oncb.go.th/Pages/main.aspx เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน 38

39 เรยี นรกู้ ญั ชาและกญั ชงอยา่ งชาญฉลาดสำหรบั ประชาชน