บทที่ 1 แนวคิดพื้นฐานเกี่ยวกับองค์การ1 yalada Presentation1

การจัดการองค์การ ผศ.ญาลดา พรประเสริฐคณะวิทยาการจดั การ มหาวทิ ยาลัยราชภฏั สวนสุนันทา

บทท่ี 1แนวคดิ พนื้ ฐานเก่ยี วกบั องค์การ ผศ.ญาลดา พรประเสริฐ คณะวิทยาการจดั การ มหาวทิ ยาลัยราชภฏั สวนสุนันทา

ความหมายขององค์การความหมายขององค์การ หมายถึง ศนู ย์รวมกลมุ่ บคุ คล หรือกิจการท่ีประกอบกนั ขนึ ้ มาเป็นหน่วยงานเดียวกนั เพื่อดาเนินกิจกรรมตามวตั ถปุ ระสงค์ที่กาหนดไว้ในกฎหมาย หรือตราสารในการจดั ตงั้สุวัฒน์ ศริ ินิรันดร์ และภาวนา สายชู ได้ให้ความหมายวา่ รูปแบบการทางานของมนษุ ย์ท่ีมีลกั ษณะการทางานเป็นกลมุ่ มีการประสานงานกนั ตลอดเวลา มีการกาหนดทิศทาง จดั ระเบยี บวธิ ีการทางานและติดตามวดั ผลสาเร็จของงานที่ทาอย่เู สมอบาร์นาร์ด ได้ให้คาจากดั ความวา่ องค์การ คอื ระบบของการร่วมมือร่วมใจ หรือระบบของการประสานกิจกรรมของบคุ คลตงั้ แตส่ องขนึ ้ ไป โดยมีวตั ถปุ ระสงค์อย่างเดียวกนั  สรุปองค์การ คอื กระบวนการในการจดั ระเบยี บการดาเนินงานและการประสานงานร่วมกนั ของบคุ คลตงั้ แต่สองขนึ ้ ไป เพือ่ ให้สามารถบรรลวุ ตั ถปุ ระสงค์ขององค์การตามท่ีกาหนดไว้ และตอบสนองความต้องการของสมาชิกในองค์การด้วย โดยที่ต้องมีการจดั ระเบยี บแบบแผนวธิ ีการปฏิบตั ิงาน การกาหนดโครงสร้างอานาจหน้าท่ี และการแบง่ งานกนั ทาไว้อยา่ งชดั เจนองค์การ คอื กลมุ่ บคุ คล 2 คนขนึ ้ ไป มาร่วมแรงร่วมใจกนั ทากิจกรรมอย่างเป็นกระบวนการในการจดัระเบยี บแบบแผนของการปฏิบตั ิงานไว้อย่างชดั เจน เพ่ือบรรลเุ ป้ าหมายเดยี วกนั ภายใต้ระเบียบกฎเกณฑ์ท่ีตงั้ ไว้

ลักษณะสาคญั ขององค์การมีการกาหนดเป้ าหมาย (purpose) เป็ นแนวทางในการปฏิบตั ิงานไปสกู่ ิจกรรมหรือผลผลติ ขงองค์การมีกระบวนวิธีปฏบิ ตั งิ าน (process) และมีการแบง่ งานกนั ทา (division oflabor) เพอื่ ให้บคุ ลากรในองค์การยดึ ถือเป็นหลกั ในการปฏิบตั งิ านให้เป็ นตามที่กาหนดไว้ในแผน ต้องอาศยั การปฏบิ ตั ิงานร่วมกนั จึงจะประสบความสาเร็จ ต้องมีการแบง่ งานกนั ทาตามความสามารถและความถนดัหลีกเล่ยี งความซา้ ซ้อนของงานโดยต้องมกี ารกาหนดความรับผิดชอบมีลาดบั ขนั้ ของการบงั คบั บญั ชา (hierarchy of authority) มีการกาหนดอานาจหน้าท่ี (authority) และความรับผิดชอบ (responsibility) ให้ในการดาเนินกิจกรรมตา่ งๆตามลาดบั ของการบงั คบั บญั ชา มีการประสานงานเป็นระบบและมีการตดั สนิ ใจท่ีได้รับการกลน่ั กรองทกุ ระดบั

ลักษณะสาคัญขององค์การ ระบบขององค์การส่งิ ป้ อนเข้า การแปรรูป ส่งิ ส่งออก Input Process Output ข้อมูลป้ อนกลับ Feedback

ระบบเปิ ดขององค์การ ( open system) สภาพแวดล้อมปัจจยั นาเข้า ระบบ (system) ปัจจยั นาออก (input) (output) วัตถุดบิ กระบวนการแปรสภาพ (transformation) ผลติ ภณั ฑ์และบริการ ทรัพยากร ฐานะทางการเงนิ เงนิ ทุน กจิ กรรมการปฏบิ ตั งิ านของ เทคโนโลยี พนักงานกจิ กรรมการบริหาร ข้อมูลข่าวสารสนเทศข้อมลู ข่าวสาร ผลงานของบคุ ลากร จดั การเทคโนโลยีและ วิธีการดาเนินงาน ข้อมูลป้ อนกลับ Feedback สภาพแวดล้อม (environment)

ระบบปิ ด (closed system)คน (man)โครงสร้าง (structure)ข้อมลู ขา่ วสารและความรู้ ( information data and knowledge)เทคนคิ (technique)เป้ าหมาย ( purpose)

ความจาเป็ นของการมอี งค์การ สามารถจาแนกได้ 3 ลักษณะใหญ่ๆ คือองค์การทางสงั คม – ครอบครัว โรงเรียน มหาวทิ ยาลยั วดั สมาคม เป็ นต้นองค์การทางราชการ – หนว่ ยงานราชการตา่ งๆ กระทรวง กรม เป็นต้นองค์การเอกชน – บริษทั ห้างร้านตา่ งๆ ท่ีดาเนินกิจกรรมเพื่อผลประโยชน์ทางการค้าหากาไร วัด ,โบสถ์สมาคม ครอบครัวสโมสร บุคคล(ตัวเรา)ชมรม กระทรวงเหตุผลทางสังคม โรงเรียน ทบวง เหตุผลทางวตั ถุ กรม

ประเภทขององค์การองค์การท่แี บ่งโดยใช้กาไรเป็ นเกณฑ์ องค์การท่ีมุ่งแสวงหาผลกาไร องค์การท่ีไม่มุ่งแสวงหาผลกาไรองค์การท่แี บ่งตามชนิดของผลิตภณั ฑ์ท่อี งค์ผลิตขนึ้ องค์การด้านการผลิต องค์การด้านการบริการองค์การท่แี บ่งตามลักษณะความเป็ นเจ้าของ องค์การภาครัฐ องค์การภาคเอกชน

ประเภทขององค์การองค์การท่แี บ่งตามลักษณะการเกิด องค์การแบบปฐม หรือ องค์การแบบปฐมภูมิ องค์การแบบมัธยม หรือ องค์การแบบทุตยิ ภมู ิองค์การท่แี บ่งโดยใช้โครงสร้างเป็ นเกณฑ์ องค์การท่เี ป็ นทางการ มีองค์ประกอบดังนี้ การแบ่งระดบั ชัน้ สายการบงั คบั บญั ชา การแบ่งงาน ช่วงของการควบคุม เอกภาพในการบริหารงาน

ระดบั การบริหารตามสายการบังคบั บญั ชา ระดับบน หรือ ระดบั สูง (top) ระดับกลาง (middle management) ระดับล่าง หรือ ระดบั ต้น (lower)

องค์การท่ไี ม่เป็ นทางการลักษณะขององค์การอรูปนัย มีดงั นี้ เป้ าหมายขององค์การอรูปนัยไม่แน่นอน การรวมตวั ของสมาชกิ ถอื เอาความพงึ พอใจเป็ นสาคัญมาจากความสมัครใจ การดาเนินงานขององค์การและความสัมฤทธ์ผิ ลขนึ้ อยู่กับผู้นา ความสัมพนั ธ์ในองค์การมีลักษณะเป็ นส่วนตวั คานึงถงึ ผลประโยชน์ของกลุ่ม มากกว่าประโยชน์ของค์การรูปนัย(ท่ีเป็ นทางการ)ท่ตี นเองสังกัดอยู่ ยดึ ความสาคัญส่วนบุคคลในอานาจบารมี มากกว่าอานาจการบังคับบัญชาท่ี เป็ นทางการ

องค์การ เกณฑ์การแบ่ง ประเภทขององค์การ ผลกาไร มุ่งแสวงหารผลกาไร ชนิดของผลติ ภณั ฑ์ ไม่มุ่งแสวงหารผลกาไร ลกั ษณะความเป็ นเจ้าของ การเกดิ ด้านการผลติ โครงสร้าง ด้านการบริการ ภาครัฐ ภาคเอกชน แบบปฐม (ปฐมภูม)ิ แบบมธั ยม (ทุตยิ ภูม)ิ เป็ นทางการ (รูปนัย) ไม่เป็ นทางการ (อรูปนัย)

วัตถุประสงค์ขององค์การวัตถุประสงค์ขององค์การโดยท่วั ไป เพอื สร้างคุณค่าท่ีปรารถนาให้สังคม เพ่ือตอบสนองความต้องการของกลุ่มคนต่างๆ ในองค์การ เพ่ือทาให้ผู้รับบริการ หรือลูกค้า หรือผู้มาตดิ ต่อพอใจ เพ่ือให้ผลผลติ ขององค์การมีคุณภาพสูงและบริการได้ทนั เวลา เพ่ือให้มีการลงทนุ หรือขยายกจิ การเพ่มิ เพ่ือให้หน่วยงานทางานอย่างมีประสทิ ธิภาพใช้เทคโนโลยแี ละ วทิ ยาการตามแผนใหม่ เพ่ือความเจริญและดารงอย่ไู ด้ขององค์การ

วัตถุประสงค์ขององค์การ (ต่อ)วตั ถุประสงค์ขององค์การธุรกจิ เพ่อื สร้างสรรค์คุณค่าทางเศรษฐกจิ ในรูปสินค้าและบริการ เพ่อื แสวงหารผลกาไร เพ่ือการ ดารงอย่แู ละความเจริญขององค์การ เพ่อื สร้างสรรค์คุณค่าในสังคม

สภาวะแวดล้อมขององค์การ สภาวะแวดล้อมภายนอกองค์การสภาพแวดล้อม สภาพแวดล้อมทางเศรษฐกจิ ทางเทคโนโลยี สภาพแวดล้อมภายนอก เป็ นปัจจัยท่ธี ุรกจิ ควบคุมไม่ได้ โอกาส (opportunities) ปัจจยั ภายนอกมกี ารเปล่ียนแปลงและมีผลส่งเสริมให้ การดาเนินธุรกจิ ดีขึน้ อุปสรรค (threats) ปัจจยั ภายนอกมกี ารเปล่ียน แปลงและกีดขวางการดาเนินธุรกจิสภาพแวดล้อม สภาพแวดล้อมทางกฎหมาย สภาพแวดล้อมทางสังคมระหว่างประเทศ และการเมือง และวัฒนธรรม

สภาพแวดล้อมท่เี ก่ยี วกบั งาน ลูกค้า คแู่ ขง่ ขนัผ้ ูร่ วม ผู้จัดส่งลงทนุ วัตถุดบิ ตลาด เจ้าหน้า แรงงาน ท่ีของรัฐ

สภาวะแวดล้อมภายในองค์การ ผู้ถือหุ้นวฒั นธรรม สภาวะ คณะกรรมการ องค์การ แวดล้อม บริษัท ภายใน พนักงาน

จบบทที่ 1 แลว้ จ้า