1_เนื้อ

51 คลิก Next > รูปที่ 1-48 การเพม่ิ หรือแกไ้ ขฟุตปริ้นท์ 13.6 เขา้ สู่หนา้ ต่างสาหรับการแสดงรายละเอียดต่างๆ ของตวั อุปกรณ์ (Component Properties & Definitions) เช่น ค่าพารามิเตอร์จากการทดลอง ขอ้ มูลจาเพาะ ผูผ้ ลิต ราคา ฯลฯ หากไม่ตอ้ งการ ใส่รายละเอียดสามารถขา้ มไปสู่หนา้ ตา่ งถดั ไปไดโ้ ดยการคลิกป่ ุม Next ตามรูปท่ี 1-49 คลิก Next > รูปที่ 1-49 การใส่รายละเอียดและขอ้ มูลจาเพาะของตวั อุปกรณ์ 13.7 หน้าต่างการใส่ข้อมูลของอุปกรณ์และการช่วยเหลือ (Device Data Sheet & Help File) ใชส้ าหรับแนบไฟลเ์ อกสาร คาแนะนา Data Sheet หากไม่ตอ้ งการใส่รายละเอียดสามารถขา้ มไปสู่ หนา้ ตา่ งถดั ไปโดยการคลิกป่ ุม Next ตามรูปที่ 1-50

52 คลิก Next > รูปท่ี 1-50 การใส่ขอ้ มูลของอุปกรณ์และการช่วยเหลือ 13.8 ข้นั ตอนสุดทา้ ยเป็นหนา้ ต่างสาหรับการเลือกไลบรารี่สาหรับจดั เก็บตวั อุปกรณ์ (Indexing and Library Selection) ให้ทาการเลือกในส่วนของ Save Device To Library เป็ นไลบรารี่ที่ตอ้ งการ ในที่น้ีเลือกเป็น USERDVC เม่ือเสร็จแลว้ คลิกป่ ุม OK ตามรูปที่ 1-51 1.เลือกไลบราร่ี 2.คลิก OK รูปท่ี 1-51 การเลือกไลบรารี่สาหรับจดั เก็บอุปกรณ์

53 14. การแก้ไขแบบ Schematic ของตวั อปุ กรณ์ การแกไ้ ขแบบ Schematic ของอุปกรณ์ให้ทาการวางอุปกรณ์ลงบนแผน่ งาน จากน้นั คลิกขวาท่ี ตวั อุปกรณ์แลว้ เลือกคาสั่ง Decompose ตามรูปที่ 1-52 จากน้นั ทาการแกไ้ ขและสร้างแบบ Schematic ตามข้นั ตอนการสร้าง 1.คลิกขวา 2.คลิกเลือก Decompose รูปท่ี 1-52 การแกไ้ ขแบบ Schematic ของอุปกรณ์

54 สรุปเนื้อหาใบความรู้ชุดท่ี 1 การเขียนแบบวงจรอเิ ลก็ ทรอนิกส์ด้วยโปรแกรม Proteus คุณลกั ษณะข้นั ต่าของเครื่องคอมพวิ เตอร์ทใี่ ช้ในการติดต้ังโปรแกรม Proteus โปรแกรม Proteus ถูกแนะนาใหต้ ิดต้งั บนเคร่ืองคอมพิวเตอร์ที่มีคุณลกั ษณะอยา่ งต่า ดงั ตอ่ ไปน้ี 1. มีหน่วยประมวลผลกลางความเร็วไมต่ ่ากวา่ 2.6 GHz 2. มีหน่วยความจาหลกั ไมน่ อ้ ยกวา่ 2 GB 3. ฮาร์ดดิสกม์ ีความจุไม่นอ้ ยกวา่ 500 GB 4. มีเครื่องอ่านแผน่ ดีวดี ี หรือสามารถเช่ือมตอ่ อินเทอร์เน็ตได้ 5. จอภาพสีขนาด 15 นิ้ว 6. ติดต้งั ระบบปฏิบตั ิการ Windows 7 ข้นั ตอนการติดต้งั โปรแกรม Proteus 1. นาเขา้ ไฟลท์ ่ีใชส้ าหรับการติดต้งั โปรแกรม Proteus ซ่ึงจะมีช่ือวา่ prodemo.exe ไปไวใ้ น เครื่องคอมพิวเตอร์ท่ีตอ้ งการติดต้งั โปรแกรม 2. ดับเบิลคลิกที่ไฟล์ติดต้งั โปรแกรมท่ีชื่อ prodemo.exe จะปรากฏหน้าต่างการติดต้งั โปรแกรมProteus จากน้นั ใหก้ ด Next 3. จะปรากฏหนา้ ต่างใหย้ อมรับเงื่อนไขการติดต้งั ให้คลิกท่ีช่อง I accept the terms of this agreement เป็นเครื่องหมายถูก จากน้นั กด Next 4. จะปรากฏหน้าต่างให้เลือกประเภทการติดต้งั ให้เลือกแบบ Typical หรือเลือกแบบ Custom ในกรณีท่ีตอ้ งการจะกาหนดที่อยขู่ องโปรแกรมเอง จากน้นั รอโปรแกรมทาการติดต้งั จนเสร็จ 5. หลงั จากโปรแกรมติดต้งั เสร็จแลว้ ใหค้ ลิกที่ Run Proteus 8 Demonstration เพ่ือเริ่มการใชง้ าน องค์ประกอบหน้าจอหลกั ของโปรแกรม Proteus 1. หนา้ ตา่ งแกไ้ ขวงจร (Editing Windows) เป็นพ้นื ท่ีแผน่ งานมีขนาดใหญ่ท่ีสุดของหนา้ จอ ใช้สาหรับการวาดและแกไ้ ขวงจรอิเล็กทรอนิกส์และส่วนประกอบต่างๆ ของวงจรท่ีเปิ ดข้ึนใน หนา้ ต่างน้ี นอกจากน้ียงั สามารถเคล่ือนยา้ ยอุปกรณ์ต่างๆ ดว้ ยการคลิก สามารถทาการขยายหรือลด ขนาดของการมองเห็นดว้ ยการหมุนป่ ุมกลางของเมาส์ โดยกรอบสีน้าเงินแสดงถึงขอบเขตพ้ืนท่ีของ ขนาดกระดาษท่ีเลือกใชง้ าน 2. หน้าต่างภาพรวม (Overview Window) ใช้สาหรับแสดงภาพรวมของวงจรท้งั หมดท่ี เขียนข้ึนและยงั แสดงภาพร่างของอุปกรณ์และเครื่องมือท่ีจะเลือกใชง้ าน 3. หนา้ ต่างเลือกอุปกรณ์ (Object Selector) ใชส้ าหรับเลือกอุปกรณ์ เคร่ืองกาเนิดสัญญาณ ข้วั ต่อ สญั ญาณและกราฟตา่ งๆ 4. แถบเคร่ืองมือ (Tools Bar) แสดงไอคอนของคาสั่งสาคญั ท่ีใช้งานบ่อยโดยผูใ้ ช้งาน สามารถเลือกใหแ้ สดงไอคอนของเคร่ืองมือไดต้ ามความตอ้ งการ

55 5. แถบเมนู (Menu Bar) เก็บคาส่ังข้นั ตอนท้งั หมดของโปรแกรม โดยจะแยกออกเป็ น หมวดหมู่อยา่ งชดั เจน การจัดวางอปุ กรณ์ในโปรแกรม Proteus 1. การคน้ หาตวั อุปกรณ์ทาไดโ้ ดยการคลิกขวาเลือกคาสง่ั Place > Component> From Libraries หรือคลิกท่ีไอคอนตวั P ท่ีหนา้ ตา่ ง Device หรือกดป่ ุม P บนแป้นพมิ พ์ 2. การหมุนตวั อุปกรณ์สามารถทาได้โดยการคลิกซ้ายที่ตวั อุปกรณ์แล้วกดป่ ุม + หรือ – บนแป้นพิมพ์ 3. การคดั ลอกตวั อุปกรณ์สามารถทาได้โดยการคลิกขวาท่ีอุปกรณ์แล้วเลือก Copy To Clipboard หรือคลิกซา้ ยคา้ งแลว้ ลากคลุมอุปกรณ์ จากน้นั คลิกขวาแลว้ เลือก Block Copy 4. การลบตวั อุปกรณ์แบบรวดเร็ว ทาโดยการคลิกขวาท่ีตวั อุปกรณ์ 2 คร้ัง 5. การกาหนดค่าของอุปกรณ์ทาโดยการคลิกขวาท่ีตวั อุปกรณ์แลว้ เลือกคาสั่ง Edit Properties จะปรากฏหนา้ ต่าง Edit Component การเชื่อมต่ออปุ กรณ์ในโปรแกรม Proteus 1. การเช่ือมต่อวงจร ทาโดยการคลิกท่ีปลายขาของอุปกรณ์ 1 คร้ัง เพอื่ เริ่มลากเส้นเชื่อมต่อ วงจร แลว้ ไปคลิกที่ปลายขาของอุปกรณ์อีกตวั เพอื่ เชื่อมต่อ การสร้างแบบ Schematic ของตัวอุปกรณ์มีวธิ ีการดังนี้ การสร้างแบบ Schematic ทาได้โดยการวาดตวั อุปกรณ์โดยใช้แถบคาสั่ง 2D Graphics เพ่ิมขาใช้งานโดยใช้แถบคาส่ัง Device Pins Mode ทาการกาหนดขาใช้งานโดยการดบั เบิลคลิก ท่ีขาน้นั ๆ จากน้นั ทาการสร้างตวั อุปกรณ์โดยการคลิกซ้ายลากคลุมตวั อุปกรณ์ที่สร้าง แลว้ คลิกขวา เลือกคาส่ัง Make Device ใส่ช่ือหรือเบอร์ของอุปกรณ์ที่ช่อง Device Name ใส่คานาหน้าอา้ งอิงท่ี ช่อง Reference Prefix กดป่ ุม Next ทาการต้งั ค่าฟุตปริ้นท์ จากน้นั กด Next เขา้ สู่หนา้ ต่างสาหรับใส่ ขอ้ มูลรายละเอียดของอุปกรณ์ กดป่ ุม Next เขา้ สู่หนา้ ต่างการเพ่ิม Data Sheet ของอุปกรณ์ กดป่ ุม Next จะเขา้ สู่หนา้ ตา่ งสุดทา้ ยของการสร้างตวั อุปกรณ์ ใหท้ าการเลือกที่อยสู่ าหรับบนั ทึกตวั อุปกรณ์ ท่ีไดท้ าการออกแบบ จากน้นั กดป่ ุม OK เพือ่ เสร็จสิ้นการสร้างตวั อุปกรณ์ การแก้ไขแบบ Schematic ของตวั อุปกรณ์มวี ธิ ีการดังนี้ ส่วนการแกไ้ ขแบบ Schematic ของตวั อุปกรณ์ ให้ทาการวางอุปกรณ์ลงบนแผ่นงานแล้ว คลิกขวาท่ีอุปกรณ์แลว้ เลือกคาส่งั Decompose เมื่อแกไ้ ขเสร็จเรียบร้อยแลว้ ใหด้ าเนินการสร้างแบบ Schematic ของตวั อุปกรณ์ตามข้นั ตอนการสร้าง

56 แบบฝึ กหดั ชุดท่ี 1 เรื่อง การเขยี นแบบวงจรอเิ ล็กทรอนิกส์ด้วยโปรแกรม Proteus วชิ า การออกแบบวงจรอเิ ลก็ ทรอนิกส์ด้วยคอมพวิ เตอร์ ช่ือ ช้ัน เลขท่ี กล่มุ คาชี้แจง 1. แบบฝึกหดั ประเภทอตั นยั จานวน 10 ขอ้ ขอ้ ละ 1 คะแนน คะแนนเตม็ 10 คะแนน 2. ใหน้ กั ศึกษาเขียนคาตอบลงในช่องวา่ งใหถ้ ูกตอ้ ง 3. เวลาท่ีใชใ้ นการทาแบบฝึกหัด จานวน 30 นาที 1. โปรแกรม Proteus มีโปรแกรมยอ่ ยภายในกี่โปรแกรม แต่ละโปรแกรมมีความสามารถในดา้ นใดบา้ ง 2. ลกั ษณะเคอร์เซอร์ของโปรแกรม Proteus แบ่งออกเป็นก่ีรูปแบบ แต่ละรูปแบบมีความหมายอยา่ งไร 3. องคป์ ระกอบของหนา้ จอหลกั โปรแกรม Proteus ประกอบดว้ ยอะไรบา้ ง 4. คุณลกั ษณะของคอมพวิ เตอร์ท่ีเหมาะสมในการติดต้งั โปรแกรม Proteus ตอ้ งมีคุณลกั ษณะอยา่ งไรบา้ ง

57 5. ไฟลง์ านของโปรแกรม Proteus สามารถแบง่ ไดก้ ี่ชนิด แต่ละชนิดมีคุณสมบตั ิอยา่ งไร 6. การปรับตาแหน่งจุดศูนยก์ ลาง(Origin) ของแผน่ งานมีวธิ ีการอยา่ งไร 7. การปรับระยะของเส้นกริดมีวธิ ีการอยา่ งไร และสามารถปรับขนาดใดไดบ้ า้ ง 8. การป้อนแหล่งจ่ายใหก้ บั ตวั ไอซีที่ไมแ่ สดงขาป้อนแหล่งจ่าย มีวธิ ีการอยา่ งไร 9. การสร้างแบบ Schematic เม่ือเลือกคาสั่ง Make Package ในหนา้ ต่างแรกเป็ นหนา้ ต่างอะไร และ ตอ้ งกาหนดค่าอะไรบา้ ง 10. การเพ่ิมขาใชง้ านของตวั อุปกรณ์ โดยนาเอาตวั อุปกรณ์เดิมมาทาการแกไ้ ข มีวธิ ีการอยา่ งไร

58 ใบงานที่ 1.1 ช่ือวชิ า การออกแบบวงจรอิเล็กทรอนิกส์ดว้ ยคอมพวิ เตอร์ รหสั วชิ า 3105-2010 สอนคร้ังที่ 1 หน่วยท่ี 1 ชื่อหน่วย การเขียนแบบวงจรอิเลก็ ทรอนิกส์ดว้ ยโปรแกรม Proteus รวม 6 ชวั่ โมง ชื่องาน การติดต้งั โปรแกรม Proteus และการจดั วางอุปกรณ์ จานวน 3 ชว่ั โมง จุดประสงค์ทว่ั ไป 1. เพื่อใหม้ ีความรู้และเขา้ ใจเกี่ยวกบั ข้นั ตอนการติดต้งั โปรแกรม Proteus 2. เพอ่ื ใหม้ ีความรู้และเขา้ ใจองคป์ ระกอบหนา้ จอหลกั ของโปรแกรม Proteus 3. เพ่ือให้มีความรู้และเขา้ ใจใน การจดั วางและเชื่อมต่ออุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์กบั อุปกรณ์อ่ืน บนแผน่ งานของโปรแกรม Proteus 4. เพ่ือให้มีความรู้และเขา้ ใจในการสร้างและแก้ไขแบบ Schematic ของตวั อุปกรณ์ดว้ ย โปรแกรม Proteus 5. เพือ่ ใหม้ ีทกั ษะในการเขียนแบบวงจรอิเลก็ ทรอนิกส์ดว้ ยโปรแกรม Proteus 6. เพือ่ ใหม้ ีคุณธรรม จริยธรรม และคุณลกั ษณะอนั พึงประสงค์ จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม เมื่อนักศึกษาเรียนเร่ืองการเขียนแบบวงจรอิเล็กทรอนิกส์ด้วยโปรแกรม Proteus แล้ว สามารถ 1. ติดต้งั โปรแกรม Proteus ได้ 2. เรียกใชง้ านอุปกรณ์ในโปรแกรม Proteus ได้ 3. เคล่ือนยา้ ยอุปกรณ์ในโปรแกรม Proteus ได้ 4. หมุนอุปกรณ์ในโปรแกรม Proteus ได้ 5. คดั ลอกอุปกรณ์ในโปรแกรม Proteus ได้ 6. ลบอุปกรณ์ในโปรแกรม Proteus ได้ ส่ือการเรียน เคร่ืองมือ อุปกรณ์ 1. ใบความรู้ที่ 1 เรื่อง การเขียนแบบวงจรอิเล็กทรอนิกส์ดว้ ยโปรแกรม Proteus 2. ส่ือ Power Point เรื่อง การเขียนแบบวงจรอิเล็กทรอนิกส์ดว้ ยโปรแกรม Proteus 3. ส่ือที่ใชใ้ นการเรียนการสอนจริง 4. เคร่ืองคอมพิวเตอร์ PC หรือ Notebook (ถา้ มี) 5. เคร่ืองฉายโปรเจคเตอร์ 6. โทรทศั น์

59 ข้อเสนอแนะ 1. ปฏิบตั ิใบงานอยา่ งมีลาดบั ข้นั ตอน 2. คานึงถึงความถูกตอ้ งของการใชง้ าน และการเปิ ด-ปิ ดโปรแกรมคอมพวิ เตอร์ 3. ควรส่งงานใหต้ รงตามเวลาที่กาหนด 4. ทาความสะอาดหอ้ งปฏิบตั ิงานทุกคร้ังหลงั เลิกเรียน 5. นกั ศึกษาควรศึกษาเพิม่ เติมในเวลาวา่ ง ข้อควรระวงั 1. ระดบั ความยาก-ง่ายตอ้ งเหมาะสมกบั ระดบั ของผเู้ รียน 2. เน้ือหาสาระถูกตอ้ งและทนั สมยั ตอนท่ี 1 การติดต้งั โปรแกรม Proteus ลาดับข้นั การทดลอง ให้นกั ศึกษาทดลองติดต้งั โปรแกรม Proteus โดยดูขอ้ มูลการติดต้งั ในใบความรู้ชุดที่ 1 แล้ว เขียนสรุปวธิ ีการติดต้งั โปรแกรมมาพอสงั เขป สรุปผลการทดลอง

60 ตอนท่ี 2 การเรียกใชง้ านและการจดั วางตวั อุปกรณ์อิเลก็ ทรอนิกส์ ลาดับข้นั การทดลอง ใหน้ กั ศึกษาทาการทดลองดงั ตอ่ ไปน้ี แลว้ สรุปผลการทดลองท้งั หมด ลงในช่องสรุปผล 1. ใหน้ กั ศึกษาทดลองคน้ หาอุปกรณ์ในหนา้ ตา่ ง Pick Device รูปท่ี 1-53 การคน้ หาอุปกรณ์ 2. ใหน้ กั ศึกษาทดลองวางอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ลงบนแผน่ งาน รูปที่ 1-54 การวางอุปกรณ์

61 3. ใหน้ กั ศึกษาทดลองเคล่ือนยา้ ยอุปกรณ์อิเลก็ ทรอนิกส์บนแผน่ งาน รูปที่ 1-55 การเคล่ือนยา้ ยอุปกรณ์ 4. ใหน้ กั ศึกษาทดลองหมุนอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์บนแผน่ งาน รูปที่ 1-56 การหมุนอุปกรณ์ 5. ใหน้ กั ศึกษาทดลองคดั ลอกอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์บนแผน่ งาน รูปที่ 1-57 การคดั ลอกอุปกรณ์

62 6. ใหน้ กั ศึกษาทดลองลบอุปกรณ์อิเลก็ ทรอนิกส์บนแผน่ งาน รูปที่ 1-58 การลบอุปกรณ์ สรุปผลการทดลอง

63 ใบงานท่ี 1.2 ช่ือวชิ า การออกแบบวงจรอิเล็กทรอนิกส์ดว้ ยคอมพิวเตอร์ รหัสวชิ า 3105-2010 สอนคร้ังท่ี 2 หน่วยท่ี 1 ชื่อหน่วย การเขียนแบบวงจรอิเล็กทรอนิกส์ดว้ ยโปรแกรม Proteus รวม 6 ชว่ั โมง ชื่องาน การเชื่อมต่อวงจรและการสร้างแบบ Schematic จานวน 3 ชวั่ โมง จุดประสงค์ทวั่ ไป 1. เพอื่ ใหม้ ีความรู้และเขา้ ใจเกี่ยวกบั ข้นั ตอนการติดต้งั โปรแกรม Proteus 2. เพือ่ ใหม้ ีความรู้และเขา้ ใจองคป์ ระกอบหนา้ จอหลกั ของโปรแกรม Proteus 3. เพ่ือใหม้ ีความรู้และเขา้ ใจใน การจดั วางและเช่ือมต่ออุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์กบั อุปกรณ์อ่ืน บนแผน่ งานของโปรแกรม Proteus 4. เพื่อให้มีความรู้และเขา้ ใจในการสร้างและแกไ้ ขแบบ Schematic ของตวั อุปกรณ์ด้วย โปรแกรม Proteus 5. เพื่อใหม้ ีทกั ษะในการเขียนแบบวงจรอิเล็กทรอนิกส์ดว้ ยโปรแกรม Proteus 6. เพื่อใหม้ ีคุณธรรม จริยธรรม และคุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ จุดประสงค์เชิงพฤตกิ รรม เมื่อนักศึกษาเรียนเร่ืองการเขียนแบบวงจรอิเล็กทรอนิกส์ด้วยโปรแกรม Proteus แล้ว สามารถ 1. เรียกใชง้ านอุปกรณ์ในโปรแกรม Proteus ได้ 2. จดั วางอุปกรณ์ในโปรแกรม Proteus ได้ 3. แกไ้ ขคุณสมบตั ิของอุปกรณ์ในโปรแกรม Proteus ได้ 4. เช่ือมต่อวงจรในโปรแกรม Proteus ได้ 5. สร้างแบบ Schematic ของตวั อุปกรณ์ในโปรแกรม Proteus ได้ ส่ือการเรียน เคร่ืองมือ อุปกรณ์ 1. ใบความรู้ชุดท่ี 1 เรื่อง การเขียนแบบวงจรอิเล็กทรอนิกส์ดว้ ยโปรแกรม Proteus 2. สื่อ Power Point เรื่อง การเขียนแบบวงจรอิเล็กทรอนิกส์ดว้ ยโปรแกรม Proteus 3. สื่อท่ีใชใ้ นการเรียนการสอนจริง 4. เคร่ืองคอมพิวเตอร์ PC หรือ Notebook (ถา้ มี) 5. เครื่องฉายโปรเจคเตอร์ 6. โทรทศั น์

64 ข้อเสนอแนะ 1. ปฏิบตั ิใบงานอยา่ งมีลาดบั ข้นั ตอน 2. คานึงถึงความถูกตอ้ งของการใชง้ าน และการเปิ ด-ปิ ดโปรแกรมคอมพวิ เตอร์ 3. ควรส่งงานใหต้ รงตามเวลาที่กาหนด 4. ทาความสะอาดหอ้ งปฏิบตั ิงานทุกคร้ังหลงั เลิกเรียน 5. นกั ศึกษาควรศึกษาเพมิ่ เติมในเวลาวา่ ง ข้อควรระวงั 1. ระดบั ความยาก-ง่ายตอ้ งเหมาะสมกบั ระดบั ของผเู้ รียน 2. เน้ือหาสาระถูกตอ้ งและทนั สมยั ตอนท่ี 1 การเช่ือมต่อวงจรอิเล็กทรอนิกส์ ลาดบั ข้นั การทดลอง ใหน้ กั ศึกษาทาการทดลองดงั ตอ่ ไปน้ี แลว้ สรุปผลการทดลองท้งั หมด ลงในช่องสรุปผล 1. ใหน้ กั ศึกษาจดั วางและเชื่อมตอ่ วงจรอิเลก็ ทรอนิกส์ตามข้นั ตอนต่อไปน้ี 1.1 ใหน้ กั ศึกษาคน้ หารายการอุปกรณ์ ในหนา้ ต่าง Pick Devices ตามรูปท่ี 1-59 รูปท่ี 1-59 รายการอุปกรณ์

65 1.2 ใหน้ กั ศึกษาจดั วางและเช่ือมต่อวงจรอิเลก็ ทรอนิกส์ตามรูปที่ 1-60 รูปท่ี 1-60 การจดั วางและการลากเส้นต่อวงจร 2. ใหน้ กั ศึกษาจดั วางและเช่ือมต่อวงจรอิเล็กทรอนิกส์แบบบสั ตามข้นั ตอนต่อไปน้ี 2.1 ใหน้ กั ศึกษาคน้ หารรายการอุปกรณ์ ในหนา้ ต่าง Pick Devices ตามรูปท่ี 1-61 รูปท่ี 1-61 รายการอุปกรณ์ 2.2 ใหน้ กั ศึกษาจดั วางและเช่ือมตอ่ วงจรแบบบสั อิเลก็ ทรอนิกส์ตามรูปท่ี 1-62 รูปที่ 1-62 การจดั วางและการลากเส้นวงจรแบบบสั

66 สรุปผลการทดลอง ตอนที่ 2 การสร้างแบบ Schematic ลาดับข้นั การทดลอง ใหน้ กั ศึกษาทาการทดลองดงั ต่อไปน้ี แลว้ สรุปผลการทดลองท้งั หมด ลงในช่องสรุปผล 1. ใหน้ กั ศึกษาสร้างแบบ Schematic ของตวั อุปกรณ์ โดยอา้ งอิงแบบการสร้าง ตามรูปที่ 1-63 รูปที่ 1-63 แบบในการสร้าง Schematic

67 สรุปผลการทดลอง

68 แบบทดสอบหลงั เรียน ชุดท่ี 1 เร่ือง การเขยี นแบบวงจรอเิ ลก็ ทรอนิกส์ด้วยโปรแกรม Proteus ให้นักศึกษาทาแบบทดสอบโดยเลือกคาตอบทถ่ี ูกต้องทสี่ ุด ทาเคร่ืองหมาย (X) ลงในกระดาษคาตอบ 1. ระบบปฏิบตั ิการข้นั ต่าท่ีรองรับโปรแกรม Proteus เป็นระบบอะไร ก. Windows XP ข. Linux ค. DOS ง. Windows 7 จ. Ubuntu 2. ส่วนประกอบหลกั ของโปรแกรม Proteus ท่ีใชใ้ นการออกแบบมีกี่ส่วน อะไรบา้ ง ก. 2 ส่วน คือ ISIS และ 3D Visualizer ข. 2 ส่วน คือ ISIS และ ARES ค. 2 ส่วน คือ ARES และ 3D Visualizer ง. 1 ส่วน คือ ARES จ. 1 ส่วน คือ ISIS 3. การใชแ้ ถบเครื่องมือกลุ่มคาส่ัง Display Commands ในโปรแกรม Proteus หากตอ้ งการขยายให้เห็น พ้นื ที่แผน่ งานโดยรวมจะตอ้ งเลือกใชค้ าสงั่ ใด ก. คาสง่ั Fit To Page ข. คาสงั่ Zoom To View Entire Sheet ค. คาสัง่ Zoom Out ง. คาสัง่ Zoom To Area จ. คาสงั่ Zoom In 4. การปรับขนาดระยะของเส้นกริดในโปรแกรม Proteus ระยะใดไม่สามารถปรับได้ ก. Snap 500th ข. Snap 0.5in ค. Snap 50th ง. Snap 0.1in จ. Snap 10th

69 5. ขอ้ ใดต่อไปน้ีไมใ่ ช่วธิ ีการเรียกใชง้ านอุปกรณ์บนแผน่ งาน ก. คลิกซา้ ยบนแผน่ งานจนปรากฏโครงร่างของอุปกรณ์เป็นสีมว่ ง แลว้ คลิกขวา ข. คลิกขวาบนแผน่ งาน เลือกคาสง่ั Place > Component > From Libraries ค. ใส่ชื่อหรือเบอร์ของอุปกรณ์ลงในช่อง Keyword ง. เลือกตวั อุปกรณ์จากการแสดงผลการคน้ หาในช่อง Result จ. คลิกซา้ ยบนแผน่ งานจนปรากฏโครงร่างของอุปกรณ์เป็นสีม่วง แลว้ คลิกซา้ ย 6. ในการจดั วางอุปกรณ์ การคดั ลอกตวั อุปกรณ์แบบใดท่ีไม่สามารถทาไดใ้ นโปรแกรม Proteus ก. คลิกท่ีอุปกรณ์แลว้ ใชค้ าสั่งในแถบเมนู Edit ข. Block Copy ค. Copy To Clipboard ง. Ctrl+C จ. ใชก้ ลุ่มคาสง่ั Editing Commands 7. การสร้างแบบ Schematic ของตวั อุปกรณ์ หากตอ้ งการเพิ่มขาใช้งานของตวั อุปกรณ์ตอ้ งเลือก แถบคาส่ังอะไร ก. Junction Dot Mode ข. Subcircuit Mode ค. Component Mode ง. Device Pins Mode จ. Terminal Mode 8. การสร้างแบบ Schematic ของตวั อุปกรณ์ หนา้ ต่างใดที่ใชส้ าหรับกาหนดฟุตปริ้นท์ ก. Component Properties & Definitions ข. Indexing and Library Selection ค. Packagings ง. Selection Device Properties จ. Device Data Sheet & Help File 9. ข้นั ตอนสุดทา้ ยของการสร้างแบบ Schematic ของตวั อุปกรณ์ เป็ นหนา้ ต่างอะไร ก. Component Properties & Definitions ข. Indexing and Library Selection ค. Device Properties ง. Device Data Sheet & Help File จ. Packagings

70 10. การแกไ้ ขแบบ Schematic ของอุปกรณ์เดิม โดยการแยกชิ้นส่วนเพ่อื แกไ้ ขตอ้ งเลือกคาส่งั อะไร ก. Make Package ข. Edit Properties ค. Packaging Tool ง. Decompose จ. Show Package Allowcation

71 ข้อแนะนาการใช้ส่ือการเรียนการสอน เตรียมเครื่องมือ อปุ กรณ์ ในการใช้สื่อ 1. ใบความรู้ชุดที่ 1 เร่ือง การเขียนแบบวงจรอิเลก็ ทรอนิกส์ดว้ ยโปรแกรม Proteus 2. เครื่องฉายโปรเจคเตอร์ 3. โตะ๊ วางชิ้นงานตวั อยา่ ง 4. เครื่องคอมพวิ เตอร์ PC หรือ Notebook (ถา้ มี) ท่ีตอ้ งใชเ้ ฉพาะเรื่อง วธิ ีการใช้งานสื่อการเรียนการสอน วธิ ีการใช้ส่ือ Power Point และภาพเคลื่อนไหว 1. เคร่ืองคอมพิวเตอร์ท่ีติดต้งั โปรแกรม Microsoft Office 2010 หรือสูงกวา่ 2. ที่มุมด้านซ้ายล่างของหน้าจอจะมีสัญลักษณ์เป็ นลูกศรช้ีไปทางด้านซ้าย คือการยอ้ นกลับ และลูกศรช้ีไปด้านขวา คือการเล่ือนไปข้างหน้า เมื่อต้องการเปล่ียนหน้าให้ทาการคลิกท่ีป่ ุม สัญลักษณ์ หรือสามารถใช้ป่ ุมคีย์ลัดเป็ นลูกศรซ้าย-ขวาบนแป้นพิมพ์และคลิกที่รูป ( ) เพอ่ื ใชส้ ่ือภาพเคล่ือนไหว 3. หากเป็ นเคร่ืองคอมพิวเตอร์ PC หรือ Notebook (ถ้ามี) หรือแบบจาลองตอ้ งช้ีแจงให้นักศึกษา ทราบวธิ ีการใชง้ านส่ือตา่ งๆ ใหถ้ ูกตอ้ ง

72

73

74

75

76

77

78

79

80

81

82

83

84

85

86

87

88

89

90

91

92

93 บรรณานุกรม ณฐั ดนยั สิงห์คลีวรรณ. (2558). การออกแบบและทดลองวงจรอิเลก็ ทรอนิกส์ ดว้ ยโปรแกรมโปรติอุส (Proteus). สาขาวชิ าเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์อิเล็กทรอนิกส์ คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลย.ี กรุงเทพฯ: มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั บา้ นสมเด็จเจา้ พระยา. ทีมงานสมาร์ทเลิร์นน่ิง. (2555). เรียนรู้การออกแบบและจาลองการทางานของวงจรดว้ ย Proteus. กรุงเทพฯ: สมาร์ทเลิร์นน่ิง. นพ มหิษานนท.์ (2557). ออกแบบและทดสอบวงจรดว้ ย Proteus. นนทบุรี: คอร์ฟังชนั่ . สมชาย ชื่นวฒั นาประณิธิ. (2550). การทดลองวงจรอิเล็กทรอนิกส์บนโปรแกรม Proteus.โครงการตารา เฉลิมพระเกียรติฉลองพระชนมพรรษา 80 พรรษา. อุดรธานี: มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั อุดรธานี.

94 ภาคผนวก เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน-หลงั เรียนชุดที่ 1 เฉลยแบบฝึ กหดั ชุดท่ี 1 เฉลยใบงานที่ 1.1 เฉลยใบงานที่ 1.2 แบบประเมนิ ผลการปฏบิ ัตงิ าน แบบประเมนิ ผล ด้านจติ พสิ ัยคุณธรรม จริยธรรม พฤติกรรมอนั พงึ ประสงค์

95 เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียนชุดที่ 1 เร่ือง การเขยี นแบบวงจรอเิ ลก็ ทรอนิกส์ด้วยโปรแกรม Proteus เฉลย 1.ค 2.จ 3.ง 4.ค 5.จ 6.ค 7.ค 8.ก 9.ง 10.จ เฉลยแบบทดสอบหลงั เรียนชุดท่ี 1 เรื่อง การเขยี นแบบวงจรอเิ ลก็ ทรอนิกส์ด้วยโปรแกรม Proteus เฉลย 1.ง 2.ข 3.ข 4.ก 5.ก 6.ง 7.ง 8.ค 9.ข 10.ง

96 เฉลยแบบฝึ กหดั ชุดท่ี 1 เร่ือง การเขยี นแบบวงจรอเิ ลก็ ทรอนิกส์ด้วยโปรแกรม Proteus 1. โปรแกรม Proteus มีโปรแกรมยอ่ ยภายในก่ีโปรแกรม แต่ละโปรแกรมมีความสามารถในดา้ นใดบา้ ง เฉลย โปรแกรม Proteus มีโปรแกรมยอ่ ย 2 โปรแกรม ไดแ้ ก่ ISIS เป็ นโปรแกรมยอ่ ยท่ีใชใ้ นการ เขียนแบบ Schematic และใช้ในการจาลองการทางาน ส่วนอีกโปรแกรมแกรมคือ ARES เป็นโปรแกรมยอ่ ยท่ีใชใ้ นการออกแบบและสร้างลายวงจรพมิ พ์ 2. ลกั ษณะเคอร์เซอร์ของโปรแกรม Proteus แบ่งออกเป็ นก่ีรูปแบบ แต่ละรูปแบบมีความหมายอยา่ งไร เฉลย ลกั ษณะเคอร์เซอร์ของโปรแกรม Proteus มีท้งั หมด 7 รูปแบบ ดงั น้ี 1. Standard Cursor ใชใ้ นโหมดการเลือกวตั ถุใดๆ 2. Placement Cursor ปรากฏเป็นสีขาวเม่ือผใู้ ชง้ านจะวางวตั ถุใดๆ 3. Hot Placement Cursor ปรากฏเป็ นสีเขียวเมื่อเขา้ ใกลจ้ ุดเช่ือมต่อของวตั ถุ โดยผูใ้ ชง้ าน สามารถคลิกเมาส์ป่ ุมซา้ ยเพอ่ื เขียนเส้นเช่ือมต่อวงจร 4. Bus Placement Cursor ปรากฏเป็ นสีน้าเงิน เม่ือผูใ้ ช้งานตอ้ งการเขียนเส้นบสั ของวงจร โดยสามารถคลิกเมาส์ป่ ุมซา้ ยเพ่อื เขียนเส้นบสั ได้ 5. Selection Cursor ปรากฏเม่ือเคล่ือนเมาส์ไปเหนือวตั ถุที่ตอ้ งการเลือก 6. Move Cursor ปรากฏเมื่อเคลื่อนเมาส์ไปเหนือวตั ถุที่ถูกเลือกแลว้ โดยเมื่อคลิกซ้ายคา้ ง ท่ีวตั ถุใดๆจะเป็นการจบั เพ่ือเคลื่อนยา้ ยวตั ถุน้นั ๆ 7. Drag Cursor จะปรากฏเมื่อเคล่ือนเมาส์ไปเหนือเส้นเชื่อมต่อวงจร เมื่อคลิกเมาส์ป่ ุมซา้ ย จะเป็นการเคลื่อนยา้ ยเส้น 3. องคป์ ระกอบของหนา้ จอหลกั โปรแกรม Proteus ประกอบดว้ ยอะไรบา้ ง เฉลย องคป์ ระกอบของหนา้ จอหลกั โปรแกรม Proteus ประกอบดว้ ย 1. หนา้ ต่างแกไ้ ขวงจร (Editing Window) 2. หนา้ ต่างภาพรวม (Overview Window) 3. หนา้ ต่างเลือกอุปกรณ์ (Object Selector) 4. แถบเคร่ืองมือ (Tools Bar) 5. แถบเมนู (Menu Bar)

97 4. คุณลกั ษณะของคอมพิวเตอร์ท่ีเหมาะสมในการติดต้งั โปรแกรม Proteus ตอ้ งมีคุณลกั ษณะอยา่ งไรบา้ ง เฉลย คุณลกั ษณะข้นั ต่าของคอมพิวเตอร์ที่เหมาะสมในการติดต้งั โปรแกรม Proteus มีดงั น้ี 1. หน่วยประมวลผลกลางความเร็วไม่ต่ากวา่ 2.6 GHz 2. มีหน่วยความจาหลกั ไม่นอ้ ยกวา่ 2 GB 3. ฮาร์ดดิสกม์ ีความจุไม่นอ้ ยกวา่ 500 GB 4. มีเครื่องอา่ นแผน่ ดีวดี ี หรือสามารถเช่ือมตอ่ อินเทอร์เน็ตได้ 5. จอภาพสีขนาด 15 นิ้ว 6. ติดต้งั ระบบปฏิบตั ิการ Windows 7 5. ไฟลง์ านของโปรแกรม Proteus สามารถแบ่งไดก้ ี่ชนิด แต่ละชนิดมีคุณสมบตั ิอยา่ งไร เฉลย ไฟลง์ านของโปรแกรม Proteus สามารถแบ่งได้ 5 ชนิด ประกอบดว้ ย 1. Project Files (*.PDSPRJ) รวบรวมและจดั เก็บข้อมูลของการเขียนวงจรไวท้ ้ังหมด ประกอบดว้ ย ขอ้ มูลแผนผงั วงจร (Schematic Data) ขอ้ มูลแบบวงจรพิมพ์ (Layout Data) ฐานขอ้ มูล โปรแกรม (Project Database) ขอ้ มูลการจาลองการทางานตา่ งๆ 2. Workspace Files (*.WORKSPACE)เก็บขอ้ มูลช่วยสาหรับการเปิ ดไฟล์งาน เช่น ตาแหน่ง ของวงจรบนจอมอนิเตอร์ รายการอุปกรณ์ การออกแบบต่างๆ 3. Section Files (*.SEC) เก็บข้อมูลส่วนประกอบต่างๆ ของการเขียนวงจร ซ่ึงสามารถ ส่งออกและนาเขา้ ไฟลง์ านไดจ้ ากคาสั่งบนแถบเมนู 4. Module Files (*.MOD) ใชร้ ่วมกบั การออกแบบตามลาดบั ช้นั ของ Proteus 5. Library Files (*.LIB) เก็บขอ้ มูลสัญลกั ษณ์และไลบรารี่ที่ถูกเรียกใชง้ านในการเขียนวงจร 6. การปรับตาแหน่งจุดศูนยก์ ลาง(Origin) ของแผน่ งานมีวธิ ีการอยา่ งไร เฉลย ไปท่ีแถบเคร่ืองมือ จากน้นั คน้ หาคาส่งั Toggle False Origin ในกลุ่มคาส่งั Display Commands คลิกเมาส์ซ้ายท่ีไอคอนคาสั่ง Toggle False Origin 1 คร้ัง เคอร์เซอร์จะเปล่ียนเป็ นจุดศูนย์กลาง อา้ งอิง (False Origin) จากน้นั ใหค้ ลิกท่ีตาแหน่งบนแผน่ งานที่ตอ้ งการใชอ้ า้ งอิงใหเ้ ป็ นจุดศูนยก์ ลาง หากตอ้ งการยกเลิกจุดศูนยก์ ลางอา้ งอิง ให้ทาการคลิกท่ีไอคอนของคาสั่ง Toggle False Origin อีกคร้ัง จุดอา้ งอิงดงั กล่าวจะหายไป 7. การปรับระยะของเส้นกริดมีวธิ ีการอยา่ งไร และสามารถปรับขนาดใดไดบ้ า้ ง เฉลย ไปท่ีแถบเมนูจากน้นั เลือก View จะปรากฏการปรับระยะของเส้นกริดท้งั หมด 4 ขนาด คือ Snap 10th (ประมาณ 0.254 มม.), Snap 50th (ประมาณ 1.27 มม.), Snap 0.1in และ Snap 0.5in

98 8. การป้อนแหล่งจา่ ยใหก้ บั ตวั ไอซีท่ีไม่แสดงขาป้อนแหล่งจ่าย มีวธิ ีการอยา่ งไร เฉลย คลิกขวาที่ตวั ของไอซี เลือก Edit Properties จะปรากฏหน้าต่าง Edit Component จากน้นั คลิกที่ Hidden Pin ปรากฏหน้าต่าง Edit Hidden Power Pins ให้ต้งั Pin VDD ให้ตรงตามช่ือของ แหล่งจา่ ยและต้งั Pin VSS อา้ งอิงเป็นช่ือของจุดแรงดนั ไฟ 0 โวลตห์ รือกราวด์ 9. การสร้างแบบ Schematic เมื่อเลือกคาสั่ง Make Package ในหนา้ ต่างแรกเป็ นหนา้ ต่างอะไร และ ตอ้ งกาหนดค่าอะไรบา้ ง เฉลย เม่ือเลือกคาส่ัง Make Package หน้าต่างแรกทีปรากฏจะเป็ นหน้าต่าง Device Properties เป็ นหน้าต่างกาหนดคุณสมบัติของตัวอุปกรณ์ โดยค่าท่ีจะต้องกาหนดหลักๆมี 2 ค่า คือ ชื่อของอุปกรณ์ และคานาหนา้ อา้ งอิงตวั อุปกรณ์ 10. การเพิม่ ขาใชง้ านของตวั อุปกรณ์ โดยนาเอาตวั อุปกรณ์เดิมมาทาการแกไ้ ข มีวธิ ีการอยา่ งไร เฉลย ทาการเลือกตวั อุปกรณ์ที่ตอ้ งการเพิ่มขา จากน้ันนามาวางบนแผ่นงาน แล้วคลิกขวาท่ี ตัวอุปกรณ์เลือกคาส่ัง Decompose ตวั อุปกรณ์จะแยกเป็ นส่วน จากน้ันทาการเพ่ิมขาอุปกรณ์ โดยคลิกท่ีไอคอนคาส่ัง Device Pins Mode เพ่ือทาการเพ่ิมขา เม่ือคลิกที่ไอคอนดงั กล่าวเคอร์เซอร์ จะเป็ นขาอุปกรณ์ ใหท้ าการวางขาของอุปกรณ์โดยการคลิกซ้ายในบริเวณตาแหน่งของตวั อุปกรณ์ ดา้ นท่ีเป็ นเคร่ืองหมายกากบาทเป็ นดา้ นท่ีใชเ้ ชื่อมต่อวงจรกบั อุปกรณ์ตวั อ่ืนๆ ใหห้ นั กากบาทออกเสมอ เม่ือการวางขาแลว้ ให้คลิกซ้าย 2 คร้ังที่ขา เพื่อทาการกาหนดช่ือขาและลาดบั ขา เมื่อทาการเพ่ิม ขาใช้งานแล้ว ให้ทาการคลิกซ้ายค้างแล้วลากคลุมตวั อุปกรณ์ท่ีแกไ้ ขท้งั หมด จากน้ันคลิกขวา แลว้ เลือกคาส่ัง Make Device จากน้นั ทาตามข้นั ตอนการสร้างตวั อุปกรณ์จนเสร็จ

99 เฉลยใบงานท่ี 1.1 เรื่อง การติดต้งั โปรแกรม Proteus และการจัดวางอปุ กรณ์ ตอนที่ 1 การตดิ ต้งั โปรแกรม Proteus ลาดับข้นั การทดลอง ให้นักศึกษาทดลองติดต้งั โปรแกรม Proteus โดยดูข้อมูลการติดต้งั ในใบความรู้ชุดท่ี 1 แลว้ เขียนสรุปวธิ ีการติดต้งั โปรแกรมมาพอสังเขป สรุปผลการทดลอง เฉลย การติดต้งั โปรแกรมมีวธิ ีการดงั น้ี 1. นาเขา้ ไฟลท์ ่ีใชส้ าหรับการติดต้งั โปรแกรม Proteus ซ่ึงจะมีชื่อวา่ prodemo.exe ไปไวใ้ น เคร่ืองคอมพิวเตอร์ที่ตอ้ งการติดต้งั โปรแกรม 2. ดับเบิลคลิกที่ไฟล์ติดต้ังโปรแกรมที่ช่ือ prodemo.exe จะปรากฏหน้าต่างการติดต้งั โปรแกรมProteus จากน้นั ใหก้ ด Next 3. จะปรากฏหนา้ ต่างใหย้ อมรับเง่ือนไขการติดต้งั ให้คลิกที่ช่อง I accept the terms of this agreement เป็นเครื่องหมายถูก จากน้นั กด Next 4. จะปรากฏหน้าต่างให้เลือกประเภทการติดต้งั ให้เลือกแบบ Typical หรือเลือกแบบ Custom ในกรณีที่ตอ้ งการจะกาหนดท่ีอยขู่ องโปรแกรมเอง จากน้นั รอโปรแกรมทาการติดต้งั จนเสร็จ 5. หลงั จากโปรแกรมติดต้งั เสร็จแลว้ ใหค้ ลิกที่ Run Proteus 8 Demonstration เพื่อเริ่มการใชง้ าน ตอนที่ 2 การเรียกใช้งานและการจัดวางตัวอปุ กรณ์อเิ ล็กทรอนิกส์ ลาดับข้นั การทดลอง ใหน้ กั ศึกษาทาการทดลองดงั ต่อไปน้ี แลว้ ทาการสรุปผลการทดลองท้งั หมด ลงในช่องสรุปผล 1. ใหน้ กั ศึกษาทดลองคน้ หาอุปกรณ์ในหนา้ ต่าง Pick Device วธิ ีการทดลอง วธิ ีการเขา้ หนา้ ต่าง Pick Devices เพอ่ื คน้ หาตวั อุปกรณ์ มีวธิ ีการหลากหลายดงั น้ี 1.1 คลิกขวาที่บริเวณแผน่ งาน จากน้นั เลือกคาสั่ง Place > Component > From Libraries 1.2 คลิกท่ีไอคอนรูปตวั P ท่ีบริเวณหนา้ ต่างเลือกอุปกรณ์ 1.3 ใชค้ ียล์ ดั โดยการกดป่ ุม P บนแป้นพิมพ์

100 ทาการคน้ หาตวั อุปกรณ์ โดยการพิมพช์ ่ือหรือเบอร์ของอุปกรณ์ลงในช่อง Keywords (อยูบ่ ริเวณดา้ นซ้ายบนของหน้าต่าง Pick Devices) หลงั จากทาการใส่ขอ้ มูลลงในช่อง Keywords แลว้ จะแสดงผลการคน้ หา ซ่ึงจะแสดงแบบ Schematic และฟุตปริ้นทข์ องตวั อุปกรณ์น้นั ๆ เม่ือเจอ ตวั อุปกรณ์ที่ตอ้ งการใหท้ าการดบั เบิลคลิกท่ีรายการอุปกรณ์ 2. ใหน้ กั ศึกษาทดลองวางอุปกรณ์อิเลก็ ทรอนิกส์ลงบนแผน่ งาน วธิ ีการทดลอง ในข้นั ตอนการวาง ใหท้ าการคลิกซา้ ยเลือกตวั อุปกรณ์ท่ีไดท้ าการคน้ หามาจากหนา้ ตา่ ง Pick Device จากน้นั ไปคลิกซา้ ยบนแผน่ งาน จะปรากฏเคา้ โครงตวั อุปกรณ์เป็ นสีม่วง ทาการเล่ือน เคา้ โครงที่แสดงเป็ นสีม่วงไปยงั ตาแหน่งที่ตอ้ งการวาง เม่ือไดต้ าแหน่งที่ตอ้ งการแลว้ ให้ทาการ คลิกซา้ ยอีกหน่ึงคร้ังเพอื่ วางตวั อุปกรณ์ 3. ใหน้ กั ศึกษาทดลองเคลื่อนยา้ ยอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์บนแผน่ งาน วธิ ีการทดลอง ข้นั ตอนของการเคล่ือนยา้ ยตวั อุปกรณ์ทาได้ 2 กรณี ดงั น้ี 3.1 กรณีที่ตอ้ งการเคลื่อนยา้ ยตวั อุปกรณ์เพยี งตวั เดียว สามารถทาไดโ้ ดยการคลิกขวาที่ ตวั อุปกรณ์แลว้ เลือกคาสั่ง Drag Object หรือคลิกซ้าย 1 คร้ังที่ตวั อุปกรณ์จนเป็ นสีแดงแลว้ ทาการ คลิกซา้ ยที่ตวั อุปกรณ์คา้ ง เพอื่ ลากตวั อุปกรณ์ไปยงั ตาแหน่งที่ตอ้ งการ 3.2 กรณีท่ีตอ้ งการเคลื่อนยา้ ยตวั อุปกรณ์หลายตวั สามารถทาไดโ้ ดยการคลิกซ้ายคา้ ง แลว้ ลากคลุมบริเวณตวั อุปกรณ์ท่ีเราตอ้ งการเคล่ือนยา้ ยแลว้ คลิกขวา จากน้นั เลือกคาสั่ง Block Move หรือทาการคลิกซ้ายคา้ งแลว้ ลากคลุมบริเวณตวั อุปกรณ์ จนตวั อุปกรณ์เป็ นสีแดง จากน้นั คลิกซ้าย คา้ งท่ีบริเวณตวั อุปกรณ์แลว้ ลากไปยงั ตาแหน่งท่ีตอ้ งการ 4. ใหน้ กั ศึกษาทดลองหมุนอุปกรณ์อิเลก็ ทรอนิกส์บนแผน่ งาน วธิ ีการทดลอง ในการหมุนตวั อุปกรณ์สามารถทาไดโ้ ดยการคลิกขวาท่ีตวั อุปกรณ์แลว้ เลือกคาส่งั ต่อไปน้ี 4.1 Rotate Clockwise เพอ่ื ทาการหมุนตามเขม็ นาฬิกาคร้ังละ 90 องศา 4.2 Rotate Anti Clockwise เพือ่ ทาการหมุนทวนเขม็ นาฬิกาคร้ังละ 90 องศา 4.3 Rotate 180 degrees เพือ่ ทาการหมุนตามเขม็ นาฬิกาคร้ังละ 180 องศา 4.4 X-Mirror เพ่อื ทาการกลบั ตวั อุปกรณ์ตามแกนแนวนอน 4.5 Y-Mirror เพอ่ื ทาการกลบั ตวั อุปกรณ์ตามแกนแนวต้งั