หน่วยที่ 8 การอ่านจับใจความสำคัญ

หอ้ งเรยี นภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปที ี่ 5

การอา่ น จับใจความสาคญั

การอ่านจบั ใจความ คือ การอ่านเพื่อจับใจความหรือข้อคิด ความคดิ สาคัญหลักของข้อความ หรือเร่ืองที่อ่าน เป็นข้อความที่ครอบคลุมข้อความอื่น ๆ ในย่อ หน้าหนึ่ง ๆ ไวท้ ั้งหมด

ประเภทของใจความ ใจความ ใจความ สาคญั รอง

ใจความสาคัญ คือ ใจความที่สาคัญ และเด่นที่สุดในย่อหน้า เป็นแก่นของย่อหน้าที่สามารถครอบคลุมเนื้อความใน ประโยคอื่นๆในย่อหน้านั้นได้ หรือเป็นประโยคที่สามารถ เป็นหัวเรื่องของย่อหน้านั้นได้ ซึ่งในแต่ละย่อหน้าจะมี ประโยคใจความสาคัญเพียงประโยคเดียว หรืออย่างมาก ไม่เกนิ 2 ประโยค

ใจความรอง คือ ใจความ หรือประโยคที่ขยายใจความ สาคัญเป็นใจความสนับสนุนให้ใจความสาคัญมีความ ชัดเจนขึ้น อาจเป็นการอธิบาย การให้รายละเอียด การให้คาจากัดความ การยกตัวอย่าง การเปรียบเทียบ ห รื อ ก า ร แ ส ด ง เ ห ตุ ผ ล เ พื ่ อ ส นั บ ส นุ น ค ว า ม คิ ด ใ ห ้ กั บ ใจความสาคญั

หลกั การ อา่ นจบั ใจความ

หลกั การอ่านจับใจความ ตัง้ จดุ ม่งุ หมาย อา่ นเรอ่ื งราวอยา่ งครา่ วๆ ในการอ่านให้ พอเขา้ ใจ และเก็บใจความสาคญั ชดั เจน ของแต่ละย่อหน้า นาสิ่งที่สรุปได้มาเรียบ เมอ่ื อา่ นจบใหต้ ง้ั คาถามวา่ เรียงใหม่ด้วยสานวน เรื่องทอ่ี ่าน มใี คร ทาอะไร ของตนเองเพื่อให้เกิด ที่ไหน เมื่อไหร่ อยา่ งไร ความสละสลวย

วธิ กี ารจับการจบั ใจความ วิธีการจับใจความมีหลายอย่าง ขึ้นอยู่กับความชอบและ ความถนัด เช่น การขีดเส้นใต้ การใช้สีต่างๆ กัน แสดง ความสาคัญมากน้อยของข้อความ การบันทึกย่อเป็นส่วนหนึ่ง ของการอ่านจับใจความสาคัญที่ดี แต่ผู้ที่ย่อควรย่อด้วยสานวน ภาษาและสานวนของตนเองไม่ควรย่อด้วยการตัดเอาข้อความ สาคัญมาเรียงตอ่ กัน เพราะอาจทาให้ผู้อ่านพลาดสาระสาคัญบาง ตอนไปอันเป็นเหตุให้การตีความผิดพลาดคลาดเคลื่อนได้ วิธีจับใจความสาคัญมีหลักดงั น้ี

วิธีการจบั การจับใจความ พิจารณาทลี ะยอ่ หนา้ หาประโยคใจความสาคัญของ แตล่ ะยอ่ หนา้ ตัดสว่ นท่เี ปน็ รายละเอยี ดออก เชน่ ตัวอยา่ ง สานวนโวหาร หรอื คาถามหรอื คาพดู ของผ้เู ขยี นซึ่ง เปน็ ส่วนขยายใจความสาคัญ สรปุ ใจความสาคัญด้วยสานวนภาษาของตนเอง

การพิจารณา ตาแหนง่ ของใจความสาคญั

ตาแหนง่ ของใจความสาคญั ใจความสาคัญอยู่ตอนต้นขอ้ ความ/ย่อหนา้ ใจความสาคัญอยตู่ อนทา้ ยข้อความ/ยอ่ หนา้ ใจความสาคัญอยู่ตอนต้นและตอนทา้ ยข้อความ/ยอ่ หนา้ ใจความสาคัญอยตู่ อนต้นกลางขอ้ ความ/ยอ่ หนา้ ผอู้ า่ นสรปุ ใจความนั้นเอง กรณที ่ใี จความสาคญั อาจอยู่รวมกบั ความคดิ ยอ่ ย โดยไมม่ ีความคิดทีเ่ ปน็ ประโยคหลกั

ตวั อย่างใจความสาคญั อยู่ตอนต้นย่อหนา้ ค ว า ม ส ม บู ร ณ ์ ข อ ง ชี วิ ต ม า จ า ก ค ว า ม เ ข ้ า ใ จ ชี วิ ต เ ป ็ น พื้นฐาน คือ เข้าใจธรรมชาติ เข้าใจความเป็นมนุษย์ และ ความสัมพันธ์ที่เกื้อกูลกันระหว่างมนุษย์กับมนุษย์ และมนุษย์ กับธรรมชาติ มีความรัก ความเมตตาต่อเพื่อนมนุษย์และ ธรรมชาติอยา่ งจรงิ ใจ

ตวั อย่างใจความสาคัญอยตู่ อนต้นยอ่ หน้า ความเครียดทาให้เพิ่มฮอร์โมนอะดรีนาลีนในเลือด ทา ให้หัวใจเต้นเร็ว เส้นเลือดบีบตัว กล้ามเนื้อเขม็งตึง ระบบย่อย อาหารผิดปกติเกิดอาการปวดหัว ปวดท้อง ใจสั่น แข้งขาอ่อน แรง ความเครยี ดจงึ เปน็ ตัวการให้แก่เร็ว

ตัวอยา่ งใจความสาคัญอย่ตู อนกลางย่อหน้า โดยท่ัวไปผักที่ขายตามท้องตลาดส่วนใหญเ่ กษตรกรมัก ใช้สารกาจัดศัตรูพืช หากไม่มีความรอบคอบในการใช้ จะทา ให้เกิดสารตกค้าง ทาให้มีปัญหาต่อสุขภาพ ฉะนั้นเมื่อซื้อผัก ไปรับประทานจึงควรล้างผักด้วยน้าหลายๆครั้ง เพราะจะช่วย กาจัดสารตกค้างไปได้บ้าง บางคนอาจแช่ผักโดยใช้น้าผสม โซเดยี มไบคารบ์ อเนตก็ได้ แต่อาจทาใหว้ ติ ามินลดลง

ตวั อย่างใจความสาคัญอยทู่ งั้ ตอนต้นและ ตอนทา้ ยย่อหนา้ การรักษาศีลเพื่อบังคับตนเองให้มีระเบียบวินัยในการ กระทาทุกสิ่งทุกอย่าง เช่น เรามาอยู่วัด มานุ่งขาวห่มขาว ไมใ่ ช่ถือแต่ศีลแปดข้อเท่านั้น แตเ่ ราต้องนึกวา่ ศีลนั้นคือความมี ระเบียบ มีวินัย เราเดินอย่างมีระเบียบมีวินัย นั่งอย่างมีระเบียบ กนิ อย่างมีระเบียบ ทาอะไรก็ทาอยา่ งมีระเบียบนั่นเป็นคนทีม่ ศี ีล ถา้ เราไมม่ ีระเบียบก็ไมม่ ศี ีล

ตวั อยา่ งใจความสาคัญผอู้ า่ นสรปุ ใจความนน้ั เอง การเดิน การว่ายน้า การฝึกโยคะ การออกกาลังกายด้วย อปุ กรณต์ า่ งๆ ตลอดจนการหายใจลึกๆ ลว้ นมีสว่ นทาใหส้ ขุ ภาพ แข็งแรง ใจความสาคญั คอื การทาให้สขุ ภาพแข็งแรงทาไดห้ ลายวิธี