หน่วยที่ 13

๑๓หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี ภัยพบิ ตั ทิ างธรรมชาตใิ นทวปี เอเชยี ทวีปออสเตรเลยี และโอเชยี เนยี สาระการเรยี นรแู้ กนกลาง • ภยั พบิ ตั ขิ องทวีปเอเชีย ทวีปออสเตรเลียและโอเชียเนีย • แนวทางการจดั การภัยพบิ ัตแิ ละการจัดการทรัพยากรและสงิ่ แวดลอ้ มในทวีปเอเชยี ทวีปออสเตรเลียและโอเชียเนีย อย่างยั่งยนื

ความรทู้ ว่ั ไปเกยี่ วกบั ภยั พบิ ตั ิ ภัยพบิ ตั เิ ปน็ ภยั ทเี่ กดิ ขนึ้ ไดเ้ องตามธรรมชาตหิ รอื การกระทาของมนษุ ย์ สรา้ งความเสยี หายตอ่ มนษุ ยแ์ ละสง่ิ แวดลอ้ มเปน็ อยา่ งมาก ภัยพบิ ตั ทิ างธรรมชาตแิ บง่ ตามลกั ษณะได้ 2 ประเภท ภยั ดา้ นสภาพอากาศ ธรณีพบิ ตั ภิ ยั วาตภยั แผ่นดนิ ไหว อุทกภยั สนึ ามิ เกดิ ขึ้นตามฤดกู าลทง้ั ปแี ละมกั มีสญั ญาณการเกดิ เกิดจากลักษณะโครงสร้างและกระบวนการทางธรณีวิทยา ล่วงหน้ามรี ะดับความรนุ แรงตั้งแตเ่ ลก็ นอ้ ยถึงรุนแรงมาก เปน็ ภยั ท่ีมกั เกิดขน้ึ ฉบั พลนั ทาให้การรับมอื หรอื เตรยี มตวั เชน่ วาตภยั อทุ กภยั ภยั แลง้ เป็นไปได้ยาก เช่น สนึ ามิ ภูเขาไฟปะทุ แผ่นดินถลม่

ภยั ดา้ นภมู อิ ากาศ ภัยดา้ นภมู อิ ากาศเปน็ ภยั พบิ ตั ทิ างธรรมชาติ เกิดจากปจั จยั ดา้ นสภาพภมู อิ ากาศ ลม พายุ อุณหภมู ิ ปริมาณฝน และความกดอากาศ วาตภยั อุทกภยั ภยั แลง้ ไฟปา่ เป็นภยั ที่เกิดจากพายหุ มนุ เขต เปน็ ภยั ทเ่ี กิดจากการเออ่ ลน้ ของ เป็นภยั ท่ีเกดิ ในชว่ งเวลาท่ีมี เปน็ ภยั ทเี่ กิดขึ้นในฤดูรอ้ นและฤดู รอ้ น พายุฤดูรอ้ น และลมงวงซึ่ง น้าในลาธาร ทร่ี าบตา่ โดยเกดิ ข้ึน อากาศแหง้ ทาให้ฝนตกนอ้ ยกว่า แลง้ ที่มอี ุณหภูมสิ งู อากาศแหง้ ทาใหเ้ กดิ ความเสยี หายตอ่ อาคาร หลงั จากท่ีฝนตกอย่างตอ่ เน่ืองจน ปกติ ส่งผลให้ขาดแคลนนา้ ใน ทาให้ป่าติดไฟได้ง่ายและลกุ ลาม บ้านเรอื น ไม่สามารถระบายนา้ ได้ การอปุ โภคและบริโภค เปน็ บรเิ วณกวา้ ง ส่งผลตอ่ ระบบ นเิ วศ และเกิดมลพิษ

ธรณพี บิ ตั ภิ ยั ธรณพี บิ ตั ภิ ยั เปน็ ภยั ธรรมชาตทิ เ่ี กดิ จากลกั ษณะโครงสรา้ งและกระบวนการทางธรณวี ิทยา ท่ีส่งผลกระทบตอ่ ชวี ติ และสงิ่ แวดลอ้ ม เช่น แผ่นดนิ ไหว สนึ ามิ ภเู ขาไฟปะทุ แผน่ ดินถลม่ แผน่ ดินไหว สึนามิ ภเู ขาไฟปะทุ แผน่ ดินถลม่ ภัยท่ีเกดิ จากการเคล่อื นตัวของ คลื่นทะเลขนาดใหญ่ที่เคลอ่ื น ภัยทเ่ี กิดจากการปะทขุ องหิน เป็นการเคล่ือนทข่ี องดนิ หรือหิน โครงสร้างทางธรณวี ิทยาทาให้ ตัวอยา่ งรวดเรว็ และมีพลงั มาก หนดื หลอมเหลวและแกส๊ จากใต้ ตามบรเิ วณทลี่ าดชันทีเ่ ป็นภูเขา เกิดการส่ันสะเทอื น โดยมกั เกิด เม่อื เคล่ือนเข้าหาฝั่งโดยสาเหตุ เปลอื กโลกความรุนแรงของการ หรือเนินเขา โดยมีสาเหตุจากฝน จากการเคลื่อนตวั ของรอยเลื่อน เกิดจากหลายๆปัจจยั เช่น ปะทจุ ะขึ้นอยู่กบั แรงดนั ทป่ี ะทุ ตกหนักตดิ ต่อกนั ให้ให้ดินไม่ ของเปลือกโลก แผ่นดนิ ไหวในทะเล ออกมา สามารถอมุ้ น้าไวไ้ ด้

การจดั การภยั พบิ ตั ิ การบรรเทาผลกระทบความเสยี หายจากภยั พบิ ตั ติ า่ งๆสงิ่ ท่ีสาคญั ทส่ี ดุ คือการเตรยี มพรอ้ มกอ่ นที่ ภยั จะมาถงึ และจะตอ้ งรวู้ า่ ตอ้ งทาอยา่ งไรเมอื่ ภยั มาถงึ รวมไปถงึ การจดั การผลกระทบกบั สง่ิ ท่ี เกดิ ขนึ้ ตามมา • ประเมนิ ความเสีย่ ง • แจง้ เตือนและประเมนิ สถานการณ์ • เตรยี มตัวดา้ นทรพั ยากร • ต้ังศูนยก์ ลางเพอื่ เผยแพร่ขา่ วสาร • คน้ หากูภ้ ัยและช่วยเหลอื ผู้ประสบภยั เช่น กาลงั พล ระบบแจ้ง • ประสานงานขอความชว่ ยเหลือ เตอื น การอพยพ • ประเมนิ ความเสยี หาย • ฟื้นฟทู างกายภาพของพน้ื ที่ เช่น สาธารณูปโภคต่างๆ • และจิตใจของผ้ปู ระสบภยั