ผลการใชโ้ ปรแกรมการปรับเปล่ียนพฤติกรรมสุขภาพผปู้ ่ วยเบาหวานชนิดที่ 2 ดว้ ยศาสตร์การแพทยแ์ ผนไทย 3 อ 2 ส น.ส.สุพตั รา ใจเหมาะ แพทย์แผนไทย โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตาบลท่าสะท้อน อาเภอพุนพนิ จังหวดั สุราษฎร์ธานี
หลกั การและเหตุผล สถิตสิ าธารณสุขโรคเบาหวาน เพมิ่ ขนึ้ ร้อยละ 51 ประชาชนขาดความตระหนักในการดูแล สุขภาพการนาความรู้ทางแพทย์แผนไทยมาประยุกต์ใช้การดูแล สุขภาพด้วยตนเอง ผลการใชโ้ ปรแกรมการปรับเปลี่ยน งานแพทย์แผนไทยพฤติกรรมสุขภาพผปู้ ่ วยเบาหวานชนิดท่ี 2 ดว้ ยศาสตร์การแพทยแ์ ผนไทย 3 อ 2 ส อาหาร ออกกาลงั อารมณ์ กาย บุหร่ี
คาถามการวจิ ัย วตั ถุประสงค์โปรแกรมปรับเปลี่ยนพฤติกรรม เพือ่ ศึกษาขอ้ มูลทว่ั ไปของผปู้ ่ วย เบาหวานชนิดที่ 2 ในคลินิกโรคเร้ือรังผปู้ ่ วยเบาหวานชนิดที่ 2ดว้ ยศาสตร์การแพทยแ์ ผนไทย โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพ3อ2ส ตาบลท่าสะทอ้ นมีผลต่อผปู้ ่ วยเบาหวาน หรือไม่ เพ่ือศึกษาผลของการใชโ้ ปรแกรมอยา่ งไร ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมโดยผปู้ ่ วย เบาหวานชนิดที่ 2 ดว้ ยศาสตร์ การแพทยแ์ ผนไทย 3 อ 2 ส. ในผปู้ ่ วย เบาหวานชนิดท่ี 2
ผปู้ ่ วยเบาหวานที่เขา้ อบรมโปรแกรมปรับเปล่ียนพฤติกรรมผปู้ ่ วยเบาหวานชนิดท่ี 2 ดว้ ยศาสตร์การแพทยแ์ ผนไทย 3 อ 2 ส. สามารถลดระดบั น้าตาลในเลือด โดยการตรวจระดบั น้าตาลในเลือดก่อนอาหารเชา้ ( FPG ) และน้าตาลในเลือด ( HBA1C )ไดด้ ีกวา่ ก่อนเขา้ โครงการ ศึกษาผปู้ ่ วยผปู้ ่ วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่มารับยาต่อท่ีโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตาบลท่าสะทอ้ นซ่ึงมีระดบั น้าตาลในเลือด 120 mg/dl - 200 mg/dl จานวน 30 คน
ผู้ป่ วยเบาหวานหมายถงึ ผู้ป่ วยเบาหวานชนิดท่ี 2 (Type 2 Diabetes) เกิดจากการที่ตบั ออ่ นยงัสามารถสร้างอินซูลินไดแ้ ต่ไม่เพยี งพอต่อความตอ้ งการ ของร่างกาย หรือเกิดภาวะด้ือต่ออินซูลิน ผปู้ ่ วยตอ้ งมีการควบคุมอาหาร การใชย้ าชนิดกินหรือใชอ้ ินซูลินชนิดฉีดและเป็นเบาหวานท่ีพบเป็นส่วนใหญ่ ศาสตร์การแพทย์แผนไทย 3 อ 2 ส.หมายถึง กระบวนการทางการแพทยไ์ ทยเก่ียวกบั ตรวจวนิ ิจฉยั บาบดัรักษา ป้องกนั โรค หรือการส่งเสริมฟ้ื นฟสู ุขภาพท่ีสืบทอดความรู้ตามความเช่ือและภูมิปัญญาสืบต่อๆกนัมา โดยมีกลวธิ ีการดูแลผปู้ ่ วยสนั นิบาต(โรคเร้ือรัง)โดยใชห้ ลกั การดูแล 3 อ. 2 สโปรแกรมควบคุมเบาหวาน หมายถึง ชุดคาส่ังที่จดั ทาข้ึนมาเพื่อควบคุมโรคเบาหวาน ถูกออกแบบมาเพื่อช่วยผูป้ ่ วยในการควบคุมเบาหวาน โปรแกรมน้ี ประกอบไปดว้ ยการดูแลในเร่ืองอาหารการกิน กิจกรรมในแต่ละวนั และแนวทางในการใชช้ ีวติ ของผปู้ ่ วยเบาหวานที่ตอ้ งการควบคุม อาการเบาหวาน ดว้ ยการใช้ชีวติ อยา่ งคนสุขภาพดีทวั่ ไป
การทบทวนองค์ความรู้ องค์ความรู้ โรคเบาหวาน โปรแกรมการควบคุมโรคเบาหวาน การดูแลผู้ป่ วยเบาหวานด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทย การลดเส่ียงลดโรคด้วย 3 อ 2ส
การทบทวนองค์ความรู้ (ต่อ) งานวจิ ยั แพทย์แผนไทย ที่เกยี่ วข้อง บลั วี (2548 ) งานวิจยั ผลของการใชพ้ ุทธสมาธิในการลดน้าตาลในเลือดผูป้ ่ วย เบาหวาน ผลพระพุทธยาเยียวโรค 2 ประกอบด้วยเทคนิค 3 ข้นั ตอน ข้นั ที่ 1 นงั่ ผ่อนคลายหายใจเยียวยา 3 คร้ัง ข้นั ที่ 2 ยืนพิจารณาเยียวยาระบบ 180 คร้ัง ข้นั ที่ 3 เดินจงกรม กระบวนท่าเยียวยาปราณ ระบบน้า ระบบไฟ ผลการศึกษา ผปู้ ่ วยเบาหวาน 30 ราย ในคลินิกเอกชนแห่งหน่ึง พบวา่ พุทธเยยี วยาโรค 3 ข้นั ตอน สามารถลดน้าตาลในเลือดของผปู้ ่ วยเบาหวานประเภทที่ 2 ไดร้ ้อยละ 100
การทบทวนองค์ความรู้ (ต่อ) งานวจิ ยั แพทย์แผนไทย ที่เกย่ี วข้อง ศศิธร เขมารัตน์ (2554) การศึกษาเปรียบเทียบพุทธวธิ ีในการดูแลสุขภาพแบบองค์ รวมกบั การแพทยแ์ ผนไทยวตั ถุประสงค์ เพ่ือศึกษาเปรียบเทียบพุทธวิธีการดูแล สุ ขภาพแบบองค์รวมกับการแพทย์แผนไทยจากการศึกษาวิจัยพบว่า พระพุทธศาสนาแบ่งโรคเป็ น 2 ประเภท คือ โรคทางกายและโรคทางใจ การ แกป้ ัญหาสุขภาพและความเจ็บป่ วยมี 2 แนวทาง คือ การป้องกนั และ การรักษา จากการเปรียบเทียบพบว่าพุทธวิธีกบั การแพทยแ์ ผนไทยมีความเหมือนกนั คือ ร่างกายมีสมดุลธาตุท้งั 4 มีการตรวจวินิจฉัยโรค ใช้ยาสร้างภูมิคุ้มกนั โรคและ ความต่างกนั คือ สาเหตุการเกิดโรค และกรรมจากอดีตชาติ
ตวั แปรต้น กรอบแนวคดิ การวจิ ัยข้อมูลทวั่ ไป ตัวแปรตาม - เพศ - อายุ การลดของระดับ - การศึกษา นา้ ตาลในเลือด - อาชีพโปรแกรมการปรับเปลย่ี นพฤตกิ รรมสุขภาพผ้ปู ่ วยเบาหวานชนิดที่ 2ด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทย 3 อ 2 ส
รูปแบบการวจิ ัย เป็ นการการวจิ ัยกง่ึ ทดลอง (Quasi-Experimental Design)ประชากร และกลุ่มตวั อย่าง ใช้วธิ ีเลือกกลุ่มตวั อย่างด้วยวธิ ี กาหนดกลุ่มตวั อยา่ งแบบเจาะจง (Purposive Sampling) ผปู้ ่ วยเบาหวานที่ไดร้ ับการส่ง ต่อมารับยา ท่ีรพ.สต.ท่าสะทอ้ น ต้งั แต่ 1 มิถุนายน 2557 – 30 กนั ยายน 2557 จานวน 30 คน
เคร่ืองมือท่ีใช้ในการวจิ ยั ผวู้ จิ ยั ใชโ้ ปรแกรมการใหค้ วามรู้การดูผปู้ ่ วยเบาหวานดว้ ยศาสตร์การแพทยแ์ ผนไทยโดย ป ร ะ ยุ ก ต์ ม า จ า ก แ ผ น ก า ร ส อ น เ รื่ อ ง โ ร ค เ บ า ห ว า น สุ ข ศึ ก ษ า ร า ย ก ลุ่ ม (สมควร ชานิงาน ; 2552 )และยงั ประยุกต์ใช้ตามแผนความเชื่อด้านสุขภาพเพื่อ ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการดูแลตนเอง ส่วนท่ี 1 ข้อมูลทว่ั ไป ( , , , ...) ส่วนที่ 2 ผลการวเิ คราะห์ ค่าเฉล่ียของระดบั น้าตาลในเลือด FPG และ HbA1C ก่อนและ หลงั เขา้ ร่วมอบรม ,ตรวจระดบั น้าตาลในเลือด FPG ทุก 1 เดือน จานวน 4 เดือน
การเกบ็ รวบรวมข้อมูล 1.ประชุมชี้แจงผู้ป่ วยเบาหวานทเ่ี ข้าร่วมโครงการ ชี้แจงจุดประสงค์ของการวจิ ัย วธิ ีการวจิ ัย 2.ผ้วู จิ ัยดาเนินการเกบ็ ข้อมูลผู้เข้าร่วมโครงการโดยการเจาะหาระดบั นา้ ตาล ในเลือดก่อนเข้าร่วมอบรม3.อบรมให้ความรู้เกย่ี วกบั การดูแลสุขภาพด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทย 3 อ2 ส และการใช้โปรแกรมปรับเปลย่ี นพฤตกิ รรมสุขภาพ ซึ่งผ้เู ข้าร่วมโครงการ จะต้องปฏิบัตติ ามโปรแกรมตลอดระยะ 4 เดือน ต้งั แต่วนั ที่ 1 มถิ ุนายน – 30 กนั ยายน 2557
ศาสตร์การแพทย์ หลกั 3 อ โปรแกรมแผนไทย (ยาไทย) 2 สมะระข้ีนก ตาลึง เตย อาหาร \"กินปลาเป็นหลกั กินผกั เป็นพ้ืน\" รับประทานผกั ผลไมท้ ่ีหอม กระเพรา มีรสไม่หวานตามแต่ละธาตุและรับประทานโปรตีนจากชะพลู และวา่ นหาง ธญั พชื หรือปลาทะเลอาจมีเน้ือสตั วใ์ นบางม้ือ ปรุงอาหาร ดว้ ยรสชาติปานกลางจระเข้ -ก่อนนอนในทุกคืนรับประทานน้าสมุนไพร โดยปรับเปลี่ยนการดื่มตามความสะดวกกายบริหารฤาษีดดั ตน ออกกาลงั -ออกกาลงั กายดว้ ยกายบริหารฤาษีดดั ตนทุกวนั ๆละไม่จานวน 15 ท่า กาย นอ้ ยกวา่ 5 ท่า -ออกกาลงั กายดว้ ยกายบริหารฤาษีดดั ตนดว้ ยท่า 2 มือ 2 เทา้ ในผปู้ ่ วยที่มีอาการชามือและเทา้ วนั ละ 45 นาที
ศาสตร์การแพทย์ หลัก 3 อ โปรแกรมแผนไทย (ยาไทย) 2 สการฝึกอารมณ์ 3 วธิ ี อารมณ์ สมาธิบาบดั SKT 1 –SKT3 ท่ีบาบดั อารมณ์ จิตใจ อีก ทงั้ มีผลการวิจยั ในการลดระดบั นา้ ตาลในเลอื ด -การพดู หน้ากระจก ด้วยคาวา่ อะอา ออิ ี โอะโอ ออึ ือ อุ อู ทงั้ นี ้เพื่อฝึกสมาธิและเป็นการบริหารใบหน้า -การแชเ่ ท้าด้วยนา้ สมนุ ไพร วนั ละ 5 – 10 นาที
ศาสตร์การแพทย์ หลกั 3อ 2ส โปรแกรมแผนไทย (ยาไทย)สมุนไพรช่วยลดการ ไม่ด่ืมสุรา -ผปู้ ่ วยที่ติดสุราและยงั เลิกไม่ได้ ใชร้ ากมะยมจานวน 10อยากสุรา 1 ชนิด: แวน่ นาไปปิ้ งไฟและตากแหง้ 3 แดด ดองกบั เหลา้ ขาว 35 ดีกรี จานวน 3 - 5 วนั ด่ืมในช่วงท่ีอยากเหลา้ ใน รากมะยมตวั ผู้ รากมะยมตวั ผู้ รสขมปร่า แก้พิษไข้ทุกชนิด ดับพิษร้อน กระต้นุ ประสาทสมุนไพรช่วยเลิกบุหรี่ ไม่สูบบุหรี่ -ผปู้ ่ วยท่ีสูบบุหรี่ ใชช้ าชงหญา้ ดอกขาวชงดื่มก่อนนอน 1 แกว้ เพื่อลดการอยากบุหรี่1 ชนิด:หญา้ ดอกขาว
การเกบ็ รวบรวมข้อมูล (ต่อ) 4.ผ้วู จิ ยั ดาเนินการเกบ็ ข้อมูลผ้เู ข้าร่วมโครงการโดยการเจาะหาระดบั นา้ ตาลในเลือดหลงั เข้าร่วมอบรม จานวน 4 คร้ังการตดิ ตามผล เจาะหาระดบั นา้ ตาลในเลือดก่อนอาหารเช้า ( FPG ) และนา้ ตาลใน เลือด ( HBA1 C )ก่อนและหลงั เข้าร่วมโครงการ
สถิติ และการวเิ คราะห์ข้อมูล - สถิติพรรณนา ใชจ้ านวน ร้อยละ คา่ เฉล่ีย และส่วนเบ่ียงเบนมาตรฐาน - สถิติวิเคราะห์ ANOVA และ สถิติ Paired – Samples T-Test
ผลการวจิ ัย ตอนท่ี 1ข้อมูลทวั่ ไป เพศ
้รอยละผลการวเิ คราะห์ข้อมูล (ต่อ) ข้อมูลทวั่ ไป อายุ 60 43.3% 26.7% 40 16.5% 13.3% 20 0 - ป - ป - ป ปขึน้ ไป
ผลการวเิ คราะห์ข้อมูล (ต่อ) ข้อมูลทวั่ ไป ระดบั การศึกษา 80 66.7%้รอยละ 60 40 20 3.3% 0% 0 มธั ยมศึกษา ปริ าตรี ประถมศกึ ษา
้รอยละผลการวเิ คราะห์ข้อมูล (ต่อ) ข้อมูลทว่ั ไป อาชีพ 36.7% 40 30 20 12% 10% 10 3.3% 0
ผลการวเิ คราะห์ข้อมูล ตอนท่ี 2ผลการวเิ คราะห์ ค่าเฉลี่ยของระดบั น้าตาลในเลือด FPG และ HbA1C ก่อนและเขา้ร่วมอบรม และตรวจระดบั น้าตาลในเลือด FPG ทุก 1 เดือน จานวน 4 เดือน แสดง ในตารางที่ 1 , 2
ผลการวเิ คราะห์ข้อมูล ( ต่อ) ตอนที่ 2ตารางท่ี 1 แสดงระดบั น้าตาลในเลือด FPG และ HbA1C ก่อนเขา้ ร่วมอบรมและเมื่อมา ตรวจรักษา 4 คร้ัง ในช่วง 4 เดือน ภายหลงั เขา้ ร่วมโปรแกรม ( N=30 )ข้อมลู ก่อนการอบรม เม่ือมาตรวจรักษาในช่วง 4 เดือนหลงั เข้าร่วมอบรมFPG ( มก./ดล.) n=30 ครัง้ ท่ี 1 ครัง้ ท่ี 2 ครัง้ ท่ี 3 ครัง้ ท่ี 4 พิสยั คา่ เฉล่ีย 137 – 195 n=30 n=30 n=30 n=30 192.16 คา่ เบี่ยงเบนมาตรฐาน 61.57 112– 190 100 – 182 90 – 169 74 - 154HbA1C ( มก./ดล.) n=30 164 152.21 150.25 138.00 พิสยั ค่าเฉล่ีย 6.10 – 12.20 72.18 50.08 67.63 68.63 คา่ เบ่ียงเบนมาตรฐาน 9.46 2. 46 n=30 n=30 n=30 n=30 - - - 5.60 – 10.20 - - - - - 7.13 - 1.64
ผลการวเิ คราะห์ข้อมูล ( ต่อ) ตอนท่ี 2ตารางท่ี 2 เปรียบเทียบความแตกตา่ งของคา่ เฉลี่ยของระดบั น้าตาลในเลือด FPG และ HbA1C ก่อนเขา้ รับการเขา้ ร่วมโปรแกรมและหลงั จากเขา้ ร่วมโปรแกรมดว้ ยสถิติ Paired – Samples T-Test ( N=30 )
สรุปผลและอภปิ ลายผลระดบั น้าตาลในเลือด FPG และ HbA1C ก่อนเขา้ รับการเขา้ ร่วมโปรแกรม และหลงั จากเขา้ ร่วมโปรแกรมต่างกนั อยา่ งมีนยั สาคญั ทางสถิติ ( p < .05 )
ข้อเสนอแนะ ผปู้ ่ วยเบาหวานร้อยละ 20 ยงั ใชโ้ ปรแกรมปรับเปลี่ยนพฤติกรรมดว้ ย ศาสตร์การแพทยแ์ ผนไทยไม่ถูกตอ้ ง เม่ือสุ่มเจาะระดบั น้าตาลในเลือด FPG ในเดือนที่ 5 ระดบั นา้ ตาลใน เลอื ดเริ่มสงู ขนึ ้ควรมีการจดั การอบรมใหแ้ ก่ผปู้ ่ วยเบาหวานที่เขา้ โครงการซ้าและเพมิ่ จานวนเดือนท่ีเขา้ ร่วมโปรแกรมเพ่อื สนบั สนุนและทบทวน ความรู้และการปฏิบตั ิตวั ที่ถูกตอ้ ง
ขอขอบคุณ นางจุฑารัตน์ บุ พา ผู้อานวยการโรงพยาบาลส่ งเสริมสุ ขภาพตาบลท่าสะท้อน นายกฤษณ์ ศิกษมตั สาธารณสุขอาเภอพนุ พนิดร.ปิ ยนาถ รักษาพราหมณ์ ทเี่ ป็ นทปี่ รึกษาชี้แนะการทาวจิ ยั ในคร้ัง สปสช.เขต 11 สนับสนุนงบบริการเพม่ิ เติมแพทย์แผนไทย 2557
If you know whatit have you rdeosneeaขอ,rบcคุณhค.่ะ doesn’t a ...สวสั ดคี ่ะ...
Search
Read the Text Version
- 1 - 28
Pages: