Civil-final

แนวทางการจดั การเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติมหนาท่ีพลเมือง เอกสารประกอบการอบรมวิทยากรแกนนําในการพัฒนาการจัดการเรยี นการสอนประวัติศาสตรและหนาท่ีพลเมืองรุนที่ 1 ระหวางวนั ที่ 22 - 25 กันยายน 2557 ณ โรงแรมอะเดรียตคิ กรุงเทพมหานครรนุ ท่ี 2 ระหวางวนั ท่ี 24 - 27 กนั ยายน 2557 ณ โรงแรมอะเดรยี ตคิ กรุงเทพมหานครรนุ ที่ 3 ระหวางวันที่ 30 กนั ยายน – 3 ตุลาคม 2557 ณ โรงแรมกรงุ ศรีรเิ วอร พระนครศรีอยุธยารนุ ที่ 4 ระหวางวนั ที่ 3 – 6 ตุลาคม 2557 ณ โรงแรมกรุงศรีริเวอร พระนครศรอี ยุธยา สํานกั วิชาการและมาตรฐานการศึกษา สาํ นักงานคณะกรรมการการศกึ ษาข้นั พนื้ ฐาน กระทรวงศึกษาธิการ ๒๕๕๗

คาํ นํา สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาข้ันพื้นฐาน โดยสํานักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา ไดจัดทําเอกสาร “แนวทางการจัดการเรียนรูรายวิชาเพ่ิมเติมหนาที่พลเมือง” เพื่อเปนแนวทางใหสถานศึกษานําไปใชในการจัดการเรียนรูรายวิชาเพิ่มเติมหนาที่พลเมือง เพื่อพัฒนาคานิยม ทักษะ และคุณลักษณะอันพึงประสงคของผูเรียนท่ีจะนําไปสูการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมใหเปนพลเมืองดีของสังคมไทยท่ีมีการปกครองระบอบประชาธิปไตยอนั มพี ระมหากษัตรยิ ทรงเปนประมุข สํานักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ขอขอบคุณผูทรงคุณวุฒิและคณะทํางานทุกคนที่มีสวนเกี่ยวของในการจัดทําเอกสารฉบับน้ีใหสําเร็จลุลวงดวยดี และหวังเปนอยางยิ่งวาเอกสารฉบับน้ีจะเปนประโยชนสําหรับสถานศึกษาและหนวยงานที่เกี่ยวของในการพัฒนาเยาวชนไทยใหเปนพลเมืองที่ดี มีความรู ความสามารถ มีทักษะกระบวนการคิด คุณลักษณะอันพึงประสงคมีคณุ ธรรม และอยรู วมกบั ผูอ ื่นไดอยางมคี วามสุข สํานกั งานคณะกรรมการการศึกษาขนั้ พื้นฐาน

สารบัญ หนาเร่อื ง ๑คํานํา ๓สารบญั ๔ความนาํ ๕กรอบความคิดในการพฒั นารายวชิ าเพิ่มเติมหนา ท่พี ลเมือง ๖เปาหมายสําคัญในการจดั การเรียนรรู ายวิชาเพิ่มเตมิ หนาท่ีพลเมอื ง ๑๑จุดเนนและขอบขา ย ๒๘ผลการเรยี นรชู น้ั ป / ชวงชั้น ๓๙ผลการเรยี นรูและสาระการเรียนรู ๔๐คําอธบิ ายรายวิชา ๔๖การจัดการเรียนรู ๔๘การวดั และประเมนิ ผลการเรียนรู ๔๙บรรณานุกรม ๕๙ภาคผนวก ๖๒ ๖๖ - คาํ อธิบายของคาํ หลักในจุดเนนและขอบขายรายวิชาเพิ่มเติมหนาทพ่ี ลเมือง ๘๐ - การเรียนการสอนรายวชิ าเพิม่ เติมหนาที่พลเมอื ง: แนวปฏบิ ตั ิสาํ คัญ ๙๓ - การจดั เนอื้ หาและกจิ กรรมการเรยี นรรู ายวิชาเพ่มิ เติมหนา ท่ีพลเมอื ง ๙๖ - การใชเ ทคนิค / กระบวนการ / วิธสี อน ในการจัดกิจกรรมการเรียนรู รายวชิ าเพม่ิ เตมิ หนา ท่ีพลเมือง - ตวั อยา งหนวยการเรียนรู - คําสั่ง สพฐ. เรอื่ ง แนวปฏบิ ัตทิ ีส่ อดคลองกับนโยบายการจัดการเรียนการสอน ประวตั ิศาสตรแ ละหนา ที่พลเมอื งคณะผจู ัดทํา

แนวทางการจัดการเรียนรรู ายวิชาเพิ่มเตมิ หนา ท่ีพลเมอื งความนาํ การศกึ ษาของประเทศไทยใหค วามสาํ คัญกับการพฒั นาคุณภาพของเด็กไทย โดยสะทอนจากพัฒนาการจัดการศึกษาอยางตอเนื่อง กระทรวงศึกษาธิการเห็นความสําคัญของการปฏิรูปการศึกษาเพื่อใหนําไปสูการปฏิบัติทช่ี ดั เจนยงิ่ ขนึ้ โดยเฉพาะการปฏิรูปครู ปฏิรูปโรงเรียน และปฏิรูประบบบริหารจัดการศึกษา ท้ังนี้ ในประเด็นของหลักสูตรไดเ นน การพฒั นาหลกั สูตร การเรียนการสอน และการบริหารจัดการ เพื่อใหคนรุนใหมเกิดกระบวนการคิดอยางมีระบบ และแกปญหาอยางเปนเหตุเปนผล รวมทั้งการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรม การสรางระเบียบวินัยการมีจิตสํานึกความรับผิดชอบตอสังคม การยึดม่ันในสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย และความภาคภูมิใจในการเปนคนไทย ซ่ึงจะนําไปสูการพัฒนาและยกระดับคุณภาพของสังคมไทยในอนาคต แนวคิดดังกลาวคือการพัฒนาความเปนพลเมืองไทย และพลเมืองโลก ในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริยทรงเปนประมุขซึ่งเปนวิสัยทัศนของหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ นอกจากนี้ ในการจัดการศึกษาของโลก มีแนวโนมเกิดการเปลี่ยนแปลงในมิติดานเน้ือหาและการเรียนรู เชน การสงเสริมการพัฒนาดานทักษะการรูเทาทัน ทักษะชีวิต (Life Skills) การบูรณาการในลักษณะสหวิทยาการ รวมท้ังมีการเนนวิชาการศึกษาเพ่ือความเปนพลเมือง (Citizenship Education) กอปรกับในขณะน้ีมีนโยบายดานการเรียนการสอนวิชาประวัติศาสตรและหนาที่พลเมืองของคณะรักษาความสงบเรียบรอยแหงชาติ (คสช.) ท่ีสงเสริมใหเด็กและเยาวชนในชาติไดมีความรูความเขาใจในเร่ืองประวัติศาสตร ความเปนไทย รักชาติ ศาสนา และเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย และเปนพลเมืองดีในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริยทรงเปนประมุข มีความปรองดองสมานฉันท เพ่ือสันติสุขในสังคมไทย และกําหนดคานิยมหลกั ๑๒ ประการ เพอ่ื สรางคนไทยทเี่ ขมแขง็ นาํ ไปสูการสรางสรรคป ระเทศไทยใหเ ขมแขง็ ดังนี้ ๑. มีความรกั ชาติ ศาสนา พระมหากษตั ริย ซึ่งเปนสถาบนั หลกั ของชาติในปจจบุ นั ๒. ซอื่ สัตย เสียสละ อดทน มีอดุ มการณในสงิ่ ทดี่ งี ามเพ่ือสวนรวม ๓. กตญั ูตอ พอ แม ผูปกครอง ครบู าอาจารย ๔. ใฝหาความรู หมน่ั ศึกษาเลาเรยี นทางตรงและทางออม ๕. รักษาวฒั นธรรมไทย ประเพณีไทยอันงดงาม ๖. มีศีลธรรม รกั ษาความสัตย หวงั ดีตอ ผูอืน่ เผอ่ื แผแ ละแบงปน ๗. เขา ใจ เรียนรู การเปน ประชาธปิ ไตยอนั มีพระมหากษัตริย ทรงเปนประมุขที่ถูกตอง ๘. มีระเบียบวินัยเคารพกฎหมาย ผูนอยรูจ กั เคารพผูใ หญ ๙. มีสติรูตวั รคู ดิ รูทาํ รูปฏบิ ตั ิ ตามพระราชดํารสั ของพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหวั ๑๐. รจู ักดํารงตนอยูโดยใชห ลักปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพยี งตามพระราชดํารสั ของพระบาทสมเด็จพระเจาอยหู วั รจู กั อดออมไวใชเ ม่อื ยามจําเปน มีไวพ อกินพอใช ถาเหลอื กแ็ จกจาย จาํ หนา ย และขยายกิจการเมือ่ มีความพรอมโดยมภี ูมิคมุ กันทีด่ ี ๑๑. มีความเขมแข็งทง้ั รา งกายและจติ ใจ ไมยอมแพต อ อํานาจฝา ยตํ่าหรือกเิ ลส มีความละอายเกรงกลวัตอ บาปตามหลกั ของศาสนา ๑๒. คํานงึ ถึงผลประโยชนข องสว นรวมและตอ ชาตมิ ากกวา ผลประโยชนข องตนเอง

2 สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน ตระหนักถึงความสําคัญของการพัฒนาการศึกษาไทยในประเด็นของการพัฒนาการเรียนการสอนหนาที่พลเมืองในฐานะท่ีเปนกลไกสําคัญในการเตรียมพลเมืองของชาติไปสูการเปนพลเมืองดีท่ีมีประสิทธิภาพ นอกจากจะมีการกําหนดสาระหนาท่ีพลเมือง วัฒนธรรม และการดําเนินชีวิตในสังคม ในกลุมสาระการเรียนรูสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม แลว และเพ่ือพัฒนาผูเรียนใหมีความรู ทักษะ เจตคติ และคุณลักษณะอันพึงประสงค สอดคลองกับนโยบายการพัฒนาการเรียนการสอนหนาท่ีพลเมือง และคานิยมหลัก ๑๒ ประการ จึงนํามาสูการกําหนดรายวิชาเพิ่มเติมหนาที่พลเมืองโดยเนนการพัฒนาผูเรียน ในเรื่อง ความเปนไทย รักชาติ ยึดม่ันในศาสนา และเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริยความเปน พลเมืองดีในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริยทรงเปนประมุข ความปรองดอง สมานฉันท และความมีวินัยในตนเอง เพ่ือใหสถานศึกษานําไปจัดเปนรายวิชาเพิ่มเติมในหลักสูตรสถานศึกษาตามกรอบความคิดในการพัฒนารายวชิ าเพม่ิ เตมิ หนา ทีพ่ ลเมอื งไดอยา งมปี ระสิทธิภาพ



3

4เปาหมายสาํ คัญในการจดั การเรียนรรู ายวิชาเพม่ิ เติมหนาทีพ่ ลเมอื ง ความเปน ไทย รักชาติ ยึดมั่นในศาสนา และเทดิ ทูนสถาบัน พระมหากษัตริยใพปนลรรเะะมชบือาองธบดปิ ี ไตย การเปนพลเมอื งดี สปมรอานงดฉอนั งท ของชาติ อกันารมดีพํารระงมชหวี าิตกในษสตั งัรคิยมทปรงรเะปชนาปธิประไมตุขย

๕ จดุ เนน และขอบขา ย รายวชิ าเพิม่ เตมิ หนา ทพ่ี ลเมอื ง กลุมสาระการเรยี นรูส ังคมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรมจดุ เนน ท่ี 1 ความเปน ไทย 1. ลักษณะที่ดีของคนไทย (มารยาทไทย กตญั ูกตเวที เออ้ื เฟอเผ่อื แผ เสยี สละ) 2. ศิลปวัฒนธรรม ขนบธรรมเนียม และประเพณีไทย (การแตงกาย ภาษา ภูมิปญ ญา ประเพณี)จดุ เนนที่ 2 รกั ชาติ ยึดม่ันในศาสนา และเทดิ ทูนสถาบันพระมหากษตั รยิ  การเห็นคณุ คา และการแสดงออกถึงความรกั ชาติ ยึดม่นั ในศาสนา และเทิดทนู สถาบนั พระมหากษัตรยิ จดุ เนน ท่ี 3 ความเปนพลเมืองดีในระบอบประชาธปิ ไตยอันมพี ระมหากษตั รยิ ทรงเปนประมขุ 1. การดาํ เนินชีวิตตามวิถีประชาธปิ ไตย 2. การมสี ว นรวมทางการเมืองการปกครองในระบอบประชาธปิ ไตยอนั มีพระมหากษตั รยิ  ทรงเปนประมุขจุดเนนที่ 4 ความปรองดอง สมานฉันท 1. การอยูรวมกนั ในสังคมแหงความหลากหลาย 2. การจัดการความขัดแยงและสันติวิธีจุดเนนที่ 5 ความมีวินัยในตนเอง ซ่ือสตั ยสุจริต ขยันหม่นั เพยี ร อดทน ใฝห าความรู ตั้งใจปฏบิ ัติหนาท่ี ยอมรบั ผลท่เี กิดจากการกระทําของตนเอง

ผลการเรยี นรชู ัน้ ป / ชว งช้นั รายวิชาเพิม่ เตมิ หนาที่พลเมือ จดุ เนน ผลการเร1. ความเปนไทย ป.๑ ป.๒ ป.๓ ป.๔ ป.๕ 1.๑ ลกั ษณะทด่ี ขี องคนไทย ๑. ปฏิบัตติ น ๑. ปฏบิ ัตติ น ๑. ปฏิบัตติ น ๑. เหน็ คณุ คา ๑. เห็นคณุ(มารยาทไทย เปนผมู ี เปนผมู ี เปน ผูมี และปฏบิ ตั ิตน และปฏบิกตญั กู ตเวที มารยาทไทย มารยาทไทย มารยาทไทย เปน ผูมี เปนผมู ีเออื้ เฟอ เผ่ือแผ มารยาทไทย มารยาทไเสียสละ) ๒. แสดงออกถงึ ๒. แสดงออกถงึ ๒. แสดงออกถงึ ๒. แสดงออกถงึ ๒. รูคณุ ค ความกตัญ-ู ความกตัญ-ู ความกตญั -ู ความกตัญ-ู และบํารุง กตเวทีตอ บุคคล กตเวทีตอบคุ คล กตเวทีตอบคุ คล กตเวทีตอ ทรพั ยากร ในครอบครัว ในโรงเรียน ในชุมชน ผูทําประโยชน ธรรมชาต ในสงั คม สง่ิ แวดลอ๑.2 ศิลปวัฒนธรรม ๓. เหน็ ๓. เหน็ ๓. เห็นคณุ คา ๓. มสี ว นรว ม ๓. มีสว นขนบธรรมเนยี ม ความสําคญั ประโยชนของ ของภมู ิปญญา ในข น บ ธรรม เน ีย ม ศ ลิ ป ว ัฒ น ธประเพณไี ทย ของภาษาไทย การแตงกาย ทอ งถ่ิน ประเพณไี ทย(การแตงกาย ภาษา ดวยผาไทยภมู ิปญ ญา ประเพณี)

๖อง กลุมสาระการเรียนรูสังคมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรมรียนรชู ั้นป ม.๑ ผลก ารเรียน รูช วงช ั้น๕ ป.๖ ม.๒ ม.๓ ม.๔ - ๖ณคา ๑. ปฏบิ ตั ติ น ๑. มีสว นรว ม 1. มสี วนรวม 1. มสี วนรว ม ๑. มีสวนรวมบตั ติ น และชกั ชวน ในการอนุรักษ และแนะนาํ ผูอ่ืน แนะนําผอู ่นื และแนะนําผอู น่ืผอู ่นื ใหมี มารยาทไทย ใหอนุรกั ษ ใหอ นรุ ักษ และ ใหอนรุ กั ษ และไทย มารยาทไทย มารยาทไทย ยกยอ งผมู ี เผยแพรมารยาท มารยาทไทย ไทยสูสาธารณะคา ๒. มีสวนรว ม ๒. แสดงออกถงึ ๒. แสดงออก ๒. แสดงออก ๒. แสดงออกงรักษา และชกั ชวน ความเอือ้ เฟอ และแนะนาํ ผอู ื่น แนะนาํ ผอู ื่น แนะนําผูอ่นืร ผูอืน่ ใหอนรุ กั ษ เผื่อแผ และ ใหม ีความเออ้ื เฟอ และมสี วนรวม และยกยอ งบุคคลตแิ ละ ทรัพยากร เสยี สละตอ สงั คม เผ่อื แผ และ ในกจิ กรรม ท่มี ีความเออื้ เฟออม ธรรมชาติและ เสยี สละตอ สงั คม เกย่ี วกบั เผื่อแผ และสิง่ แวดลอ ม ความเออ้ื เฟอ เสยี สละ เผือ่ แผ และ เสียสละนรว มใน ๓. มสี ว นรว ม ๓. เห็นคณุ คา ๓. เหน็ คณุ คา ๓. เหน็ คณุ คา ๓. เห็นคณุ คาธ ร ร ม ไท ย ในข น บ ธรรม เน ีย ม และอนรุ ักษ อนรุ กั ษ และ อนุรักษ สบื สาน อนรุ กั ษ สบื สานประเพณี ขนบธรรมเนยี ม สบื สาน และประยุกต ประยุกต และศลิ ปวัฒนธรรม ประเพณี ขนบธรรมเนียม ขนบธรรมเนยี ม เผยแพรแ ล ะ ภ ูม ิป ญ ญ า ไท ย ศิลปวัฒนธรรม ประเพณี ประเพณี ขนบธรรมเนยี ม แ ล ะ ภ ูม ิป ญ ญ า ไท ย ศิลปวัฒนธรรม ศิลปวัฒนธรรม ประเพณี แ ล ะภ ูม ิป ญ ญ าไท ย แ ล ะภ ูม ิป ญ ญ าไท ย ศิลปวัฒนธรรม แล ะภ ูม ิป ญ ญ าไท ย

จุดเนน ป.๑ ป.๒ ป.๓ ผลการเร2. รกั ชาติ ยึดมนั่ ๔. เขารวม ๔. เขารว ม ป.๔ ป.ในศาสนา และ กิจกรรม กิจกรรม ๔. เห็น ๔. เหน็ คเทดิ ทนู สถาบนั เกย่ี วกบั ชาติ เก่ียวกบั ชาติ ความสําคญั และแสดพระมหากษตั ริย ศาสนา และ ศาสนา และ และแสดงออกถึง ถึงความรการเห็นคณุ คา ๔. เขา รวม สถาบัน สถาบนั ความรกั ชาติ ยึดมน่ั ในและการแสดงออกถึง กิจกรรม พ ระ ม ห า ก ษ ัต รยิ  พ ระ ม ห า ก ษ ัต รยิ  ยึดม่ันในศาสนา และเทดิความรกั ชาติ เกี่ยวกบั ชาติ และเทดิ ทูน สถาบนัยดึ มั่นในศาสนา ศาสนา และ สถาบัน พระมหาและเทดิ ทูนสถาบนั สถาบัน พระมหากษตั ริยพระมหากษตั รยิ  พ ระ ม ห า ก ษ ตั รยิ  ๕. ป ฏ ิบ ัต ิต น ต าม ๕. ป ฏ ิบ ตั ติ น ต าม ๕. ป ฏ ิบ ตั ติ น ต าม ๕. ป ฏ ิบ ัต ติ น ต าม ๕. ป ฏ ิบ ตั พระบรมราโชวาท พระบรมราโชวาท พระบรมราโชวาท พระบรมราโชวาท พระบรมร หลัก หลัก หลกั หลัก หลัก การทรงงาน การทรงงาน การทรงงาน การทรงงาน และ การทรง แ ล ะ ห ล ัก ป รัช ญ า แ ล ะ ห ล ัก ป รัช ญ า แ ล ะ ห ล ัก ป รัช ญ า หลักปรัชญาของ และหลัก ของเศรษฐกิจ ของเศรษฐกจิ ของเศรษฐกิจ เศรษฐกจิ ของเศรษ พอเพยี ง พอเพยี ง พอเพียง พอเพียง พอเพยี ง

๗รยี นรชู นั้ ป ผลก ารเรยี น รชู ว งช ั้น.๕ ป.๖ ม.๑ ม.๒ ม.๓ ม.๔ - ๖คณุ คา ๔. เหน็ คณุ คา ๔. เปนแบบอยา ง ๔. เปน แบบอยา ง ๔. เปน แบบอยา ง ๔. เปน แบบอยา งดงออก และแนะนํา ของความรกั ชาติ และแนะนาํ ผอู ่ืน และมสี ว นรวม มีสว นรวมในการรักชาติ ผอู น่ื ให ยดึ มน่ั ในศาสนา ใหมีความรักชาติ ในการจดั กจิ กรรม จดั กจิ กรรม และนศาสนา แสดงออกถึง และเทิดทนู ยดึ มน่ั ในศาสนา ทแ่ี สดงออกถงึ สนบั สนุนใหผูอ ื่นดทูน ความรกั ชาติ สถาบัน และเทิดทูน ความรกั ชาติ แสดงออกถึง ยึดมัน่ ในศาสนา พระมหากษตั ริย สถาบัน ยึดมน่ั ในศาสนา ความรักชาติากษตั ริย และเทิดทูน พ ระ ม ห า ก ษ ตั รยิ  และเทิดทูน ยึดมน่ั ในศาสนา สถาบนั สถาบัน และเทิดทนู พ ระ ม ห า ก ษ ตั รยิ  พระมหากษตั ริย สถาบัน พระมหากษตั ริยต ติ น ต าม ๕. ป ฏ ิบ ตั ิต น ต าม ๕. ประยกุ ต ๕. ประยุกต ๕. ประยกุ ต ๕. เปน แบบอยางราโช ว าท พ ระ บ รม ราโช ว าท และเผยแพร และเผยแพร และเผยแพร ประยุกต หลกั พระบรมราโชวาท พ ระ บ รม ราโช ว าท พระบรมราโชวาท และเผยแพรงงาน การทรงงาน หลักการทรงงาน หลกั หลักการทรงงาน พ ระ บ รม ราโช ว าทกปรชั ญา แ ล ะ ห ล ัก ป รัช ญ า และหลักปรัชญา การทรงงาน และหลกั ปรชั ญา หลักการทรงงานษฐกจิ ของเศรษฐกจิ ของเศรษฐกิจ แ ล ะ ห ล ัก ป รัช ญ า ของเศรษฐกจิ แ ล ะ ห ล กั ป รัช ญ าง พอเพยี ง พอเพยี ง ของเศรษฐกิจ พอเพียง ของเศรษฐกจิ พอเพยี ง พอเพียง

จุดเนน ป.๑ ป.๒ ป.๓ ผลการเรีย๓. ความเปน ๖. ปฏิบตั ติ น ป.๔ ป.๕พลเมืองดี ๖. ปฏบิ ัตติ น ตามขอตกลงในระบอบ ตามกฎ กติกา กฎ ๖. มีสวนรวม ๖. มีสวนรประชาธิปไตยอนั มี ระเบยี บ ระเบยี บ ในการสรา ง ในการสราพระมหากษตั ริย และหนาที่ และหนา ที่ และปฏิบตั ติ าม และปฏบิ ตัทรงเปน ประมขุ ทต่ี องปฏบิ ัติ ที่ตอ งปฏิบตั ิ ขอตกลง กติกา กฎ ระเบียบ๓.๑ การดาํ เนิน ๖. ปฏบิ ตั ติ น ในโรงเรยี น ในหองเรยี น ของหองเรยี น ของโรงเรยีชวี ติ ตามวิถี ตามขอตกลง ๗. ปฏิบตั ติ น และโรงเรียน ๗. ปฏิบัตติ น ๗. ปฏบิ ัตติประชาธปิ ไตย กตกิ า และ ตามบทบาท ๗. ปฏบิ ตั ติ น ตามบทบาท ตามบทบา หนา ทที่ ีต่ อ ง หนา ท่ใี นฐานะ ตามบทบาท หนา ท่ี หนาท่ี ปฏบิ ัติ สมาชิกท่ดี ีของ หนาที่ และ มสี ว นรว ม มีสวนรว ม ในหอ งเรียน หองเรยี น และ มสี วนรว ม และรบั ผิดชอบ และรบั ผิด โรงเรยี น ในกิจกรรม ในการตัดสนิ ใจ ในการตัดส๓.๒ การมสี วนรว ม ๗. ปฏบิ ตั ติ น ตาง ๆ ของ ในกจิ กรรม ในกิจกรรมทางการเมอื ง ตามบทบาท หองเรยี น และ ของครอบครัว หอ งเรียนการปกครอง หนาท่ใี น โรงเรียน และหองเรยี น โรงเรียนในระบอบ ฐานะสมาชกิประชาธปิ ไตย ท่ีดีของอนั มี ครอบครวัพระมหากษตั ริย และทรงเปนประมขุ หองเรยี น

ยนรชู ้ันป ๘ ป.๖ ม.๑ ม.๒ ผลก ารเรยี น รูช ว งช น้ั ม.๓ ม.๔ - ๖รว ม ๖. ปฏบิ ัตติ น ๖. ปฏิบตั ติ น ๖. ปฏบิ ตั ติ น ๖. ปฏิบตั ติ น ๖. เปนแบบอยางาง และแนะนาํ ผูอ นื่ เปนพลเมืองดี เปนพลเมอื งดี เปนพลเมืองดี และสง เสรมิติตาม ใหปฏบิ ตั ิตาม ตามวถิ -ี ตามวถิ -ี ตามวิถ-ี สนับสนุนใหผ ูอ ่ืนบ ขอตกลง กตกิ า ประชาธปิ ไตย ประชาธิปไตย ประชาธิปไตย เปน พลเมืองดียน กฎ ระเบยี บ ตามวิถี ประชาธปิ ไตย ของหองเรยี น และโรงเรียนตน ๗. เห็นคณุ คา ๗. มีสว นรวม ๗. มสี ว นรว ม ๗. มสี ว นรวม ๗. ประยกุ ตใ ชาท และปฏบิ ตั ิตน และรบั ผิดชอบ และรบั ผิดชอบ และรบั ผิดชอบ กระบวนการ ตามบทบาท ในการตดั สนิ ใจ ในการตัดสินใจ ในการตดั สนิ ใจ ประชาธปิ ไตย หนา ท่ี ตรวจสอบขอมลู ตรวจสอบ ตรวจสอบ ในการวพิ ากษดชอบ มีสวนรว ม เพ่ือใชป ระกอบ ขอมูลเพ่ือใช ขอ มูล ตรวจสอบ ประเดน็ นโยบายสินใจ และรับผดิ ชอบ การตัดสินใจ ประกอบ การทาํ หนาท่ขี อง สาธารณะทตี่ นม ของ ในการตดั สนิ ใจ ในกิจกรรม การตัดสินใจ บุคคลเพ่ือใช สนใจ และ ในกจิ กรรมของ ตาง ๆ ในกิจกรรม ประกอบ ๘. มสี วนรวม หอ งเรยี น และ การตดั สนิ ใจ และตดั สนิ ใจ โรงเรียน ตา ง ๆ และ เลือกตง้ั อยา งมี รูท นั ขาวสาร วจิ ารณญาณ ๙. รทู นั ขา วสาร และรูทนั สือ่

จดุ เนน ป.๑ ป.๒ ป.๓ ผลการเรียน๔. ความปรองดอง ๘. ยอมรับ ๘. ยอมรบั ป.๔ ป.๕ส ม าน ฉ ัน ท  ความเหมอื น และอยูร วมกับ ๘. ยอมรบั ๘. ยอมรับ ๔ .๑ ก า ร อ ย ูร ว ม ก นั ๘. ยอมรับ และ ผอู ืน่ อยางสันติ และอยรู ว มกบั ความใน ส ัง ค ม แ ห ง ความเหมือน ความแตกตาง ผอู น่ื อยา งสันติ หลากหลาค ว า ม ห ล า ก ห ล า ย และ ของตนเอง และพ่งึ พา ทางสังคม- และผอู ่ืน ซงึ่ กันและกนั วฒั นธรรม ความแตกตาง ของตนเอง ในทอ งถน่ิ และผอู นื่ และอยูรว ม ผูอนื่ อยางส และพ่งึ พา ซึ่งกนั และก ๔.๒ การจดั การ ๙. ยกตัวอยาง ๙. ยกตวั อยาง ๙. ยกตวั อยา ง ๙. วิเคราะห ๙. วเิ คราะความขัดแยง และ ความขัดแยง ความขัดแยง ความขดั แยง ปญ หา ปญหาสนั ติวิธี ในหองเรียน ในโรงเรียน ในชุมชน ความขัดแยง ความขัดแย และเสนอวธิ ีการ และเสนอวธิ ีการ และเสนอวิธีการ ในทอ งถ่นิ ในภมู ิภาค แกปญ หา แกป ญหา แกป ญหา และเสนอ ตนเอง โดยสนั ตวิ ธิ ี โดยสนั ตวิ ิธี โดยสันตวิ ธิ ี แนวทาง และเสนอ แนวทาง การแกป ญ หา การแกป ญ โดยสนั ตวิ ธิ ี โดยสันตวิ ธิ

๙นรชู น้ั ป ผลก ารเรียน รชู ว งช ้นั ป.๖ ม.๑ ม.๒ ม.๓ ม.๔ – ๖บ ๘. ยอมรับ ๘. ยอมรับ ๘. เหน็ คณุ คา ๘. เห็นคณุ คา ๑๐. คาดการณ ความ ความ ข อ งก ารอ ย ูรว ม ก ัน ข อ งก า ร อ ย ูรว ม ก ัน เหตุการณล วงหนาาย หลากหลาย หลากหลาย ในภูมภิ าคเอเชยี ในภมู ิภาคตาง ๆ บนพ้ืนฐานของ- ทางสงั คม- ทางสงั คม- อยางสันติ และ ของโลก ขอมูลม วัฒนธรรม วฒั นธรรม พึ่งพาซ่ึงกัน อยา งสันติ และ ๑๑. ยอมรบัมกับ ในประเทศไทย ในภูมิภาค- และกนั พึ่งพาซงึ่ กนั ในอัตลกั ษณสนั ติ และอยูรวมกบั เอ เช ยี ต ะ ว ัน อ อ ก - และกัน และเคารพ กนั ผูอ น่ื อยางสันติ เฉยี งใต และ ความหลากหลาย และพง่ึ พา อ ย ูรว ม ก นั อยา ง ในสังคม- ซงึ่ กนั และกัน สนั ติและพ่ึงพา พหุวฒั นธรรม ซ่งึ กันและกนั ๑๒. เห็นคณุ คา ข อ งก า ร อ ย ูรว ม ก นั อยา งสนั ติ และ พ่ึงพาซึ่งกัน และกนัะห ๙. วิเคราะห ๙. มีสวนรว ม ๙. มสี วนรวม ๙. มีสว นรว ม ๑ ๓ . มีสว นรว ม ปญ หา ในการ และเสนอ และเสนอ ในการแกป ญหายง ความขัดแยง แกป ญ หา แนวทาง แนวทาง เมอื่ เกิดคของ ในประเทศไทย ความขัดแยง การแกป ญหา การปองกัน ความขดั แยง และเสนอ โดยสนั ติวิธี ความขดั แยง ปญ หา โดยสันติวิธี และ แนวทาง โดยสนั ตวิ ิธี ความขดั แยง สรา งเครือขา ย การแกปญ หา การปองกันปญ หาญหา โดยสันติวิธี ความขัดแยงธี

จุดเนน ป.๑ ป.๒ ป.๓ ผลการเรียนร5. ความมีวนิ ยั ป.๔ ป.๕ในตนเอง ๑๐. ปฏบิ ตั ิตนเปน ผมู วี นิ ัยในต ซือ่ สตั ยสจุ รติ ๑๐. ปฏิบัติตนเปน ผมู วี ินยั ในตนเองขยันหมน่ั เพยี รอดทน ใฝหาความรูตงั้ ใจปฏิบตั ิหนา ที่ยอมรบั ผลทเี่ กิดจากการกระทาํของตนเอง

๑๐รชู ั้นป ผลก ารเรียน รชู ว งช ั้นป.๖ ม.๑ ม.๒ ม.๓ ม.๔ – ๖ตนเอง ๑๐. ปฏิบัตติ นเปน ผมู วี นิ ัยในตนเอง ๑๔. ปฏบิ ตั ิตนเปนผมู ี วินัยในตนเอง

11 ผลการเรยี นรแู ละสาระการเรยี นรู รายวชิ าเพมิ่ เตมิ หนาที่พลเมอื ง กลมุ สาระการเรียนรสู ังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรมจดุ เนนท่ี 1 ความเปนไทย ๑.๑ ลักษณะที่ดขี องคนไทย (มารยาทไทย กตัญกู ตเวที เอือ้ เฟอเผ่ือแผ เสียสละ)ช้ัน ผลการเรยี นรู สาระการเรยี นรูป.1 1. ปฏิบตั ติ นเปน ผมู มี ารยาทไทย มารยาทไทย ๒. แสดงออกถึงความกตัญูกตเวที - การแสดงความเคารพ (การไหว) ตอ บุคคลในครอบครัว - การรบั ประทานอาหารป.2 1. ปฏบิ ตั ติ นเปนผมู ีมารยาทไทย - การทักทายดวยวาจา และย้ิม ๒. แสดงออกถึงความกตญั ูกตเวที ความกตัญกู ตเวทตี อพอ แม ญาตผิ ูใหญ ตอ บุคคลในโรงเรยี น มารยาทไทยป.3 1. ปฏิบัติตนเปนผมู มี ารยาทไทย - การพูดดวยถอยคําไพเราะ ๒. แสดงออกถึงความกตญั ูกตเวที - การมีกิริยาสภุ าพออ นนอม ตอบคุ คลในชมุ ชน ความกตญั ูกตเวทตี อบุคคลในโรงเรยี นป.4 1. เหน็ คุณคา และปฏบิ ัตติ นเปน ผมู ี มารยาทไทย มารยาทไทย - การตอนรบั ผมู าเยือน ๒. แสดงออกถึงความกตญั ูกตเวทีตอ - การปฏิบตั ิตนตามกาลเทศะ ผทู ําประโยชนในสังคม ความกตญั ูกตเวทตี อบุคคลในชุมชนป.5 1. เห็นคุณคา และปฏบิ ัตติ นเปน ผูม ี มารยาทไทยในพิธกี ารตาง ๆ มารยาทไทย - การกลาวคาํ ตอนรับ ๒. รคู ณุ คาและบาํ รุงรักษา - การแนะนําตัวเอง แนะนาํ สถานท่ี ทรัพยากรธรรมชาติและส่งิ แวดลอม ความกตัญูกตเวทีตอผูทาํ ประโยชนในสงั คม มารยาทไทย - การสนทนา - การปฏบิ ตั ติ นตามกาลเทศะ - การตอ นรับผมู าเยือน การรคู ณุ คา การใชอยา งประหยดั และคุม คา และ การบํารุงรกั ษาทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ ม

12ชั้น ผลการเรียนรู มารยาทไทย สาระการเรยี นรูป.6 1. ปฏบิ ตั ิตนและชกั ชวนผูอน่ื ใหม ีมารยาทไทย - การแสดงความเคารพ - การสนทนา - การปฏิบตั ติ นตามกาลเทศะ - การตอ นรับผมู าเยอื น๒. มสี วนรวมและชักชวนผอู ื่นใหอ นรุ กั ษ การอนุรักษทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสิง่ แวดลอมทรัพยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดลอ มม.1 1. มีสว นรว มในการอนุรกั ษมารยาทไทย มารยาทไทย - การแสดงความเคารพ - การสนทนา - การแตง กาย - การมีสมั มาคารวะ๒. แสดงออกถึงความเอ้ือเฟอเผื่อแผ และ ความเอ้ือเฟอเผ่ือแผและเสียสละตอ สงั คมเสียสละตอสังคมม.2 1. มสี วนรวมและแนะนําผูอนื่ ใหอ นุรกั ษ มารยาทไทยมารยาทไทย - การแสดงความเคารพ - การสนทนา - การแตง กาย - การมีสัมมาคารวะ๒. แสดงออกและแนะนาํ ผูอน่ื ใหม ี ความเอื้อเฟอเผ่ือแผและเสยี สละตอสังคมความเอ้ือเฟอเผื่อแผ และเสียสละตอ สงั คมม.3 1. มสี ว นรว ม แนะนาํ ผอู ่ืนใหอ นรุ ักษ และ มารยาทไทยยกยอ งผูมีมารยาทไทย - การแสดงความเคารพ - การสนทนา - การแตงกาย - การมีสมั มาคารวะ๒. แสดงออก แนะนาํ ผูอ่นื และมีสว นรวม ความเอื้อเฟอเผ่ือแผและเสยี สละตอ สังคมในกจิ กรรมเกี่ยวกบั ความเอ้ือเฟอ เผื่อแผและเสียสละ

13ชน้ั ผลการเรยี นรู สาระการเรยี นรูม.4 - 6 1. มสี วนรว มและแนะนาํ ผูอน่ื ใหอ นุรกั ษ มารยาทไทยและเผยแพรมารยาทไทยสูสาธารณะ - การแสดงความเคารพ - การสนทนา - การแตงกาย - การมีสมั มาคารวะ๒. แสดงออก แนะนําผูอ่ืน และยกยอ ง ความเอื้อเฟอเผ่ือแผและเสียสละตอ สังคมบคุ คลทม่ี ีความเอื้อเฟอเผ่อื แผและเสียสละ

14 ๑.2 ศลิ ปวัฒนธรรม ขนบธรรมเนยี ม และประเพณไี ทย (การแตงกาย ภาษา ภมู ิปญ ญา ประเพณ)ี ชัน้ ผลการเรยี นรู สาระการเรียนรู ป.1 ๓. เหน็ ความสาํ คญั ของภาษาไทย ความสาํ คัญของภาษาไทย ป.2 ๓. เหน็ ประโยชนของการแตงกาย การแตง กายดว ยผา ไทย ป.3 ดวยผา ไทย ภมู ปิ ญ ญาทองถน่ิ ในเร่ืองตาง ๆ ป.4 ๓. เห็นคุณคาของภมู ิปญญาทองถ่นิ ขนบธรรมเนยี มประเพณีไทยในทอ งถิ่น ป.5 ๓. มสี วนรวมในขนบธรรมเนียม ศิลปวฒั นธรรมไทย ป.6 ประเพณีไทย ขนบธรรมเนียม ประเพณี ศลิ ปวฒั นธรรม และ ม.1 ๓. มีสว นรว มในศลิ ปวัฒนธรรมไทย ภมู ิปญ ญาไทย ขนบธรรมเนียม ประเพณี ศิลปวฒั นธรรม และ ม.2 ๓. มสี ว นรวมในขนบธรรมเนียม ประเพณี ภมู ปิ ญญาไทย ศิลปวฒั นธรรม และภูมิปญ ญาไทย ม.3 ๓. เหน็ คุณคาและอนรุ ักษข นบธรรมเนยี ม ขนบธรรมเนียม ประเพณี ศลิ ปวัฒนธรรม และ ประเพณี ศลิ ปวัฒนธรรม และภูมิปญญา ภูมปิ ญ ญาไทยม.4 - 6 ไทย ขนบธรรมเนียม ประเพณี ศลิ ปวัฒนธรรม และ ๓. เหน็ คณุ คา อนรุ กั ษ และสืบสาน ภูมิปญญาไทย ขนบธรรมเนยี ม ประเพณี ศิลปวฒั นธรรม ขนบธรรมเนยี ม ประเพณี ศลิ ปวัฒนธรรม และ และภมู ิปญญาไทย ภูมปิ ญ ญาไทย ๓. เห็นคุณคา อนุรกั ษ สืบสาน และ ประยุกตขนบธรรมเนยี ม ประเพณี ศิลปวัฒนธรรม และภูมิปญญาไทย ๓. เห็นคณุ คา อนุรกั ษ สบื สาน ประยุกต และเผยแพร ขนบธรรมเนยี ม ประเพณี ศิลปวฒั นธรรม และภมู ปิ ญ ญาไทย

15จุดเนน ท่ี 2 รกั ชาติ ยดึ ม่นั ในศาสนา และเทดิ ทูนสถาบันพระมหากษตั ริย การเหน็ คุณคาและการแสดงออกถงึ ความรักชาติ ยึดม่นั ในศาสนา และเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตรยิ ช้ัน ผลการเรียนรู สาระการเรยี นรูป.1 ๔. เขา รว มกิจกรรมเกีย่ วกับชาติ ศาสนา ๑. กจิ กรรมเกี่ยวกบั ชาติ ศาสนา และสถาบันและสถาบันพระมหากษตั ริย พระมหากษัตริย ๒. วันสําคญั ของชาติ ศาสนา และสถาบนั พระมหากษัตรยิ ๕. ปฏิบัติตนตามพระบรมราโชวาท ๑. พระบรมราโชวาทหลักการทรงงาน และหลักปรัชญาของ - การออมเศรษฐกจิ พอเพยี ง - การประหยัด ๒. หลักการทรงงาน - ประหยัด เรียบงาย ไดประโยชนสงู สุด - ความซือ่ สตั ย สจุ ริต จรงิ ใจตอกันป.2 ๔. เขารว มกจิ กรรมเกีย่ วกับชาติ ศาสนา ๑. กิจกรรมเก่ียวกับชาติ ศาสนา และสถาบันและสถาบนั พระมหากษตั รยิ  พระมหากษัตรยิ  ๒. วันสาํ คญั ของชาติ ศาสนา และสถาบนั พระมหากษัตรยิ ๕. ปฏบิ ัตติ นตามพระบรมราโชวาท ๑. พระบรมราโชวาทหลกั การทรงงาน และหลกั ปรัชญาของ - ความขยนัเศรษฐกิจพอเพยี ง - ความอดทน ๒. หลักการทรงงาน - การพง่ึ ตนเอง - รู รกั สามคั คีป.3 ๔. เขา รว มกจิ กรรมเก่ยี วกบั ชาติ ศาสนา ๑. กจิ กรรมเก่ยี วกบั ชาติ ศาสนา และสถาบันและสถาบนั พระมหากษัตรยิ  พระมหากษัตริย ๒. วนั สําคัญของชาติ ศาสนา และสถาบันพระมหากษัตริย๕. ปฏิบัตติ นตามพระบรมราโชวาท ๑. พระบรมราโชวาทหลักการทรงงาน และหลกั ปรัชญาของ - ความซื่อสตั ยเศรษฐกจิ พอเพียง - ความเสียสละ ๒. หลกั การทรงงาน - การมสี ว นรว ม - ความเพยี ร: พระมหาชนก

16ชั้น ผลการเรยี นรู สาระการเรียนรูป.4 ๔. เหน็ ความสําคญั และแสดงออกถึง - การใชส นิ คาไทยความรักชาติ ยึดมัน่ ในศาสนา และเทดิ ทนู - การดแู ลรักษาโบราณสถาน โบราณวัตถุสถาบนั พระมหากษตั รยิ  - การรกั ษาสาธารณสมบัติ - การปฏบิ ัติตนเปนศาสนิกชนทด่ี ี - การปฏบิ ตั ิตนตามพระราชจริยวัตรและพระจรยิ วัตร๕. ปฏบิ ัตติ นตามพระบรมราโชวาท ๑. พระบรมราโชวาทหลักการทรงงาน และหลักปรัชญา - การมีวินยัของเศรษฐกจิ พอเพยี ง - การขมใจ ๒. หลกั การทรงงาน - ประโยชนสวนรวม - พออยูพอกินป.5 ๔. เห็นคณุ คา และแสดงออกถึง - การใชส ินคา ไทยความรักชาติ ยดึ มน่ั ในศาสนา และเทดิ ทนู - การดูแลรักษาโบราณสถาน โบราณวตั ถุสถาบันพระมหากษัตริย - การรกั ษาสาธารณสมบัติ - การปฏิบัตติ นเปนศาสนิกชนทด่ี ี - การปฏบิ ัตติ นตามพระราชจรยิ วัตรและพระจรยิ วัตร๕. ปฏบิ ัติตนตามพระบรมราโชวาท 1. พระบรมราโชวาทหลักการทรงงาน และหลกั ปรัชญา - เอ้อื เฟอเผอ่ื แผของเศรษฐกจิ พอเพียง - ความสามัคคี ๒. หลกั การทรงงาน - ทาํ ตามลําดบั ข้ัน - ทํางานอยางมีความสขุป.6 ๔. เห็นคุณคาและแนะนําผูอ่ืน - การใชสินคาไทยใหแ สดงออกถึงความรักชาติ - การดแู ลรักษาโบราณสถาน โบราณวตั ถุยึดมั่นในศาสนา และเทิดทูนสถาบัน - การรักษาสาธารณสมบัติพระมหากษตั ริย - การปฏิบตั ติ นเปน ศาสนิกชนท่ีดี - การปฏิบัตติ นตามพระราชจรยิ วัตรและพระจริยวตั ร๕. ปฏิบัตติ นตามพระบรมราโชวาท 1. พระบรมราโชวาทหลกั การทรงงาน และหลักปรัชญา - ความใฝร ูของเศรษฐกิจพอเพยี ง - ความกตัญกู ตเวที ๒. หลกั การทรงงาน - องคร วม - ทําใหงาย

17ชัน้ ผลการเรียนรู สาระการเรียนรูม.1 ๔. เปน แบบอยา งของความรกั ชาติ การปฏิบตั ิตนทแ่ี สดงออกถึงยดึ ม่นั ในศาสนา และเทดิ ทนู สถาบัน - ความรักชาติพระมหากษตั ริย - การยึดมน่ั ในศาสนา - การเทิดทนู สถาบนั พระมหากษัตริย๕. ประยกุ ตแ ละเผยแพรพ ระบรมราโชวาท ๑. พระบรมราโชวาทหลกั การทรงงาน และหลกั ปรัชญาของ - มเี หตผุ ลเศรษฐกิจพอเพียง - รอบคอบ ๒. หลักการทรงงาน - การใชธ รรมชาตชิ ว ยธรรมชาติ - การปลกู ปาในใจคนม.2 ๔. เปน แบบอยางและแนะนาํ ผูอ ่นื ใหม ี การปฏิบตั ิตนที่แสดงออกถึงความรกั ชาติ ยึดมนั่ ในศาสนา และเทิดทูน - ความรกั ชาติสถาบันพระมหากษตั รยิ  - การยึดม่นั ในศาสนา - การเทดิ ทูนสถาบนั พระมหากษัตรยิ ๕. ประยกุ ตแ ละเผยแพรพระบรมราโชวาท ๑. พระบรมราโชวาทหลกั การทรงงาน และหลักปรัชญาของ - การมีสติเศรษฐกจิ พอเพยี ง - ความขยนั อดทน ๒. หลักการทรงงาน - ภมู ิสงั คม - ขาดทุนคือกําไรม.3 ๔. เปน แบบอยางและมีสวนรว มในการจดั การปฏิบตั ิตนทแี่ สดงออกถึงกิจกรรมท่ีแสดงออกถึงความรักชาติ - ความรักชาติยึดม่นั ในศาสนา และเทดิ ทูนสถาบัน - การยดึ มัน่ ในศาสนาพระมหากษัตรยิ  - การเทดิ ทูนสถาบนั พระมหากษัตรยิ ๕. ประยุกตแ ละเผยแพรพ ระบรมราโชวาท ๑. พระบรมราโชวาทหลกั การทรงงาน และหลกั ปรัชญาของ - การเสียสละเศรษฐกิจพอเพียง - ความซื่อสตั ย ๒. หลกั การทรงงาน - ศึกษาขอมูลอยางเปน ระบบ - แกป ญหาทจ่ี ดุ เล็ก

18ชน้ั ผลการเรียนรู สาระการเรยี นรูม.4 - 6 ๔. เปนแบบอยา ง มสี วนรวมในการจัด การปฏบิ ัติตนทีแ่ สดงออกถึงกิจกรรม และสนบั สนุนใหผ อู ื่นแสดงออกถึง - ความรักชาติความรักชาติ ยึดมัน่ ในศาสนา และเทดิ ทูน - การยดึ มั่นในศาสนาสถาบันพระมหากษัตริย - การเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตรยิ ๕. เปนแบบอยา ง ประยุกต และเผยแพร ๑. พระบรมราโชวาทพระบรมราโชวาท หลกั การทรงงาน และ - การมีระเบียบวินัยหลักปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง - ความสามัคคี ๒. หลกั การทรงงาน - ระเบิดจากขางใน - ไมต ิดตาํ รา - บริการรวมที่จุดเดยี ว - ใชอธรรมปราบอธรรม

19จุดเนน ที่ 3 ความเปน พลเมืองดใี นระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริยทรงเปนประมขุ 3.1 การดําเนินชีวติ ตามวถิ ีประชาธิปไตยชั้น ผลการเรยี นรู สาระการเรยี นรูป.1 ๖. ปฏิบตั ิตนตามขอตกลง กติกา และ ขอตกลง กติกา และหนาท่ีท่ตี องปฏบิ ตั ใิ นหองเรยี นหนาท่ที ี่ตอ งปฏิบตั ิในหอ งเรยี น - การรักษาความสะอาด - การรักษาของใชรวมกัน - การสง งานป.2 ๖. ปฏบิ ตั ติ นตามกฎ ระเบียบ และหนาที่ กฎ ระเบยี บ และหนาท่ที ่ตี องปฏิบตั ิในโรงเรียนทตี่ อ งปฏิบัติในโรงเรียน - การแตงกาย - การเขา แถว - การดูแลพน้ื ทีท่ ่ีไดร บั มอบหมายป.3 ๖. ปฏบิ ตั ิตนตามขอ ตกลง กติกา กฎ ขอตกลง กตกิ า กฎ ระเบียบ และหนา ท่ีที่ตอ งปฏบิ ตั ิระเบียบ และหนา ทที่ ีต่ องปฏิบตั ิ ในหองเรยี นและโรงเรยี นในหองเรียนและโรงเรียน - การใชส่ิงของ เคร่ืองใช และสถานทขี่ องสว นรวม - การดูแลรักษาสง่ิ ของ เคร่ืองใช และสถานที่ ของสวนรวมป.4 ๖. มสี วนรวมในการสรางและปฏบิ ตั ิตาม ๑. ขอตกลง กติกา ในหองเรียนขอตกลง กตกิ า ของหอ งเรียน - การรักษาความสะอาด - การรกั ษาของใชรว มกัน - การสง งาน ๒. การใชกระบวนการมสี วนรวมในการสรา งขอตกลง กตกิ า ดว ยหลกั เหตุและผล และยึดถือประโยชน สวนรวมป.5 ๖. มสี ว นรว มในการสรา งและปฏบิ ตั ิตาม ๑. กฎ ระเบียบ ในโรงเรียนกฎ ระเบยี บ ของโรงเรยี น - การรกั ษาความสะอาด - การรักษาของใชร วมกนั - การดแู ลพืน้ ท่ีทีไ่ ดรับมอบหมาย ๒. การใชก ระบวนการมีสวนรวมในการสรางกฎ ระเบียบ ดวยหลกั เหตุและผล และยึดถือประโยชน สวนรวมป.6 ๖. ปฏบิ ัตติ นและแนะนําผอู ่ืนใหป ฏบิ ตั ิตาม ขอตกลง กตกิ า กฎ ระเบยี บ ในหองเรียนและขอ ตกลง กติกา กฎ ระเบียบ ของหองเรียน โรงเรยี นและโรงเรยี น - การใชส ่ิงของ เคร่อื งใช วัสดอุ ุปกรณ และสถานท่ี ของสวนรวม - การดูแลรกั ษาสง่ิ ของ เคร่ืองใช วัสดุอปุ กรณ และสถานที่ของสว นรวม

20ชั้น ผลการเรียนรู สาระการเรียนรูม.1 ๖. ปฏิบัติตนเปน พลเมืองดตี ามวิถี- พลเมอื งดตี ามวถิ ีประชาธปิ ไตยประชาธิปไตย - มีสวนรวมในกิจกรรมตา ง ๆ ของสังคม - การตดั สนิ ใจโดยใชเ หตผุ ลม.2 ๖. ปฏิบัติตนเปนพลเมืองดตี ามวถิ ี- พลเมืองดตี ามวิถีประชาธปิ ไตยประชาธปิ ไตย - การตดิ ตามขาวสารบา นเมือง - ความกลา หาญทางจริยธรรม - การเปนผูนํา และการเปนสมาชกิ ทดี่ ีม.3 ๖. ปฏบิ ัติตนเปนพลเมืองดีตามวิถี- พลเมอื งดีตามวิถีประชาธปิ ไตยประชาธปิ ไตย - การใชส ทิ ธิและหนา ที่ - การใชเสรภี าพอยา งรบั ผดิ ชอบ - การมสี วนรวมในกจิ กรรมการเลือกต้ังม.4 - 6 ๖. เปน แบบอยา งและสง เสริมสนบั สนนุ ให พลเมืองดีตามวถิ ีประชาธปิ ไตยผูอ น่ื เปนพลเมืองดตี ามวิถีประชาธปิ ไตย - การเปนผนู ําและการเปน สมาชิกทีด่ ี - การใชสิทธแิ ละหนาท่ี - การใชเ สรีภาพอยางรบั ผดิ ชอบ - ความกลาหาญทางจรยิ ธรรม - การเสนอแนวทางการแกป ญหาสงั คมตอสาธารณะ - การตดิ ตามและประเมินขาวสารทางการเมือง และ การรูเทาทนั สื่อ - การมสี ว นรว มในกิจกรรมทางการเมือง

21๓.๒ การมีสวนรวมทางการเมืองการปกครองในระบอบประชาธปิ ไตยอันมีพระมหากษตั ริย ทรงเปนประมขุช้ัน ผลการเรยี นรู สาระการเรียนรูป.1 ๗. ปฏบิ ตั ิตนตามบทบาทหนา ทใ่ี นฐานะ บทบาทหนาที่ของการเปนสมาชกิ ทด่ี ีของครอบครวัสมาชิกที่ดขี องครอบครวั และหองเรยี น และหอ งเรียน - เช่อื ฟง คาํ สัง่ สอนของพอแม ญาติผูใหญ และครูป.2 ๗. ปฏิบตั ิตนตามบทบาทหนาที่ในฐานะ บทบาทหนา ที่ของการเปนสมาชิกท่ดี ขี องหอ งเรียนสมาชิกท่ีดีของหองเรียน และโรงเรียน และโรงเรียน - การเปนผูนาํ และการเปนสมาชกิ ท่ีดี - หนา ทแ่ี ละความรบั ผิดชอบป.3 ๗. ปฏบิ ตั ิตนตามบทบาทหนาที่ และ ๑. บทบาทหนา ท่ขี องการเปนสมาชกิ ที่ดีของหองเรยี นมสี ว นรว มในกิจกรรมตาง ๆ ของหองเรยี น และโรงเรียนและโรงเรียน - การใชสทิ ธิและหนา ที่ - การใชเสรีภาพอยา งรบั ผดิ ชอบ ๒. กจิ กรรมตาง ๆ ของหอ งเรียนและโรงเรียนป.4 ๗. ปฏบิ ตั ติ นตามบทบาทหนาที่ ๑. บทบาทหนาที่ของการเปนสมาชิกทด่ี ขี องครอบครัวมสี ว นรว มและรบั ผดิ ชอบในการตดั สินใจ และหองเรยี นในกจิ กรรมของครอบครวั และหองเรยี น - การเปน ผนู ําและการเปนสมาชิกทดี่ ี - การมีเหตุผลและยอมรบั ฟงความคดิ เห็นของผอู ่นื - การปฏบิ ตั ติ ามเสยี งขา งมากและยอมรับ เสยี งขางนอ ย ๒. กจิ กรรมตาง ๆ ของครอบครัวและหองเรยี นป.5 ๗. ปฏิบัติตนตามบทบาทหนา ที่ ๑. บทบาทหนาท่ขี องการเปนสมาชิกท่ีดขี องหองเรยี นมีสวนรวมและรับผดิ ชอบในการตดั สนิ ใจ และโรงเรยี นในกจิ กรรมของหอ งเรยี นและโรงเรียน - การยดึ ถือหลกั ความจริง ความดงี าม ความถูกตอ ง และหลักเหตผุ ล - การยึดถือประโยชนของสว นรวมเปนสาํ คญั - การยดึ หลักความเสมอภาคและความยตุ ธิ รรม ๒. กิจกรรมตาง ๆ ของหองเรียนและโรงเรยี นป.6 ๗. เหน็ คณุ คา และปฏบิ ัตติ นตามบทบาท ๑. บทบาทหนาทขี่ องการเปน สมาชกิ ท่ดี ีของหองเรียนหนาท่ี มีสว นรว มและรบั ผิดชอบในการ และโรงเรียนตดั สินใจในกิจกรรมของหอ งเรยี น - การเปน ผนู าํ และการเปน สมาชิกที่ดีและโรงเรยี น - การยดึ ถือประโยชนของสว นรวมเปนสาํ คัญ - การใชสิทธแิ ละหนา ท่ี - การใชเสรีภาพอยางรับผดิ ชอบ ๒. กจิ กรรมตาง ๆ ของหอ งเรียนและโรงเรยี น

22ชั้น ผลการเรียนรู สาระการเรยี นรูม.1 ๗. มีสวนรว มและรับผิดชอบในการตดั สินใจ 1. การมีสว นรวมและรบั ผดิ ชอบในการตดั สินใจตรวจสอบขอมูลเพ่ือใชประกอบการตดั สินใจ ตอกจิ กรรมของหองเรยี น และโรงเรยี นในกจิ กรรมตาง ๆ 2. การตรวจสอบขอมลูม.2 ๗. มสี ว นรวมและรบั ผดิ ชอบในการตดั สนิ ใจ 1. การมสี วนรวมและรบั ผดิ ชอบในการตัดสนิ ใจตรวจสอบขอ มูลเพ่ือใชป ระกอบการตดั สนิ ใจ ตอกจิ กรรมของหองเรียน และโรงเรียนในกจิ กรรมตาง ๆ และรูทันขา วสาร 2. การตรวจสอบขอมลู ๓. การรทู นั ขา วสารม.3 ๗. มสี ว นรว มและรบั ผิดชอบในการตัดสนิ ใจ 1. การมสี ว นรวมและรบั ผดิ ชอบในการตดั สินใจตรวจสอบขอมลู ตรวจสอบการทาํ หนาทข่ี อง ตอ กิจกรรมของหองเรยี น และโรงเรยี นบคุ คลเพื่อใชป ระกอบการตดั สินใจ 2. การตรวจสอบขอมูล ๓. การตรวจสอบการทําหนา ท่ขี องบคุ คลม.4 - 6 ๗. ประยุกตใชกระบวนการประชาธปิ ไตย การประยุกตใชกระบวนการประชาธปิ ไตยในการวพิ ากษป ระเด็นนโยบายสาธารณะ ในการวพิ ากษประเด็นนโยบายสาธารณะที่ตนสนใจ๘. มีสวนรวมและตัดสินใจเลือกตัง้ การมสี วนรวมและการตดั สินใจเลอื กตัง้อยางมวี ิจารณญาณ อยางมีวจิ ารณญาณ๙. รูทนั ขาวสารและรูท นั สอ่ื การรูทันขา วสารและการรูท ันสอ่ื๑๐. คาดการณเ หตุการณลวงหนา การคาดการณเหตุการณล วงหนาบนพนื้ ฐานบนพ้นื ฐานของขอมลู ของขอ มูล

23จุดเนน ที่ 4 ความปรองดอง สมานฉนั ท 4.1 การอยรู วมกนั ในสังคมแหง ความหลากหลายช้ัน ผลการเรยี นรู สาระการเรียนรูป.1 ๘. ยอมรบั ความเหมือนและความแตกตาง ความเหมอื นและความแตกตางระหวา งบุคคลของตนเองและผูอ ื่น ในเรอ่ื งเชือ้ ชาติ ภาษา เพศ สุขภาพ ความพิการป.2 ๘. ยอมรบั ความเหมือนและความแตกตาง ความสามารถ ถ่ินกาํ เนิด ฯลฯของตนเองและผูอืน่ป.3 ๘. ยอมรบั และอยรู ว มกบั ผอู น่ื อยางสนั ติ ๑. ความเหมือนและความแตกตางระหวา งบุคคลป.4 ๘. ยอมรบั และอยูรวมกบั ผูอืน่ อยา งสนั ติ ในเรอ่ื งเช้อื ชาติ ภาษา เพศ สุขภาพ ความพิการและพง่ึ พาซึ่งกนั และกนั ความสามารถ ถิ่นกาํ เนดิ สถานะของบุคคล ฯลฯ ๒. การอยูรว มกนั อยางสนั ตแิ ละการพง่ึ พาซง่ึ กนั และกัน - ไมร ังแก ไมทํารา ย - ไมลอ เลยี น - ชว ยเหลอื ซง่ึ กันและกัน แบงปนป.5 ๘. ยอมรับความหลากหลายทางสงั คม- ๑. ความหลากหลายทางสงั คมวัฒนธรรมในทองถิน่วฒั นธรรมในทอ งถ่นิ และอยูรวมกบั ผูอ่นื ในเรอื่ งวิถชี ีวิต วฒั นธรรม ศาสนา สง่ิ แวดลอมอยา งสันติและพงึ่ พาซึ่งกันและกัน ๒. การอยูรว มกันอยางสนั ตแิ ละการพ่งึ พาซ่ึงกนั และกนั - เคารพซึง่ กนั และกนั - ไมแ สดงกริ ิยาและวาจาดูหมิน่ ผูอ่นื - ชวยเหลือซงึ่ กันและกนั แบง ปนป.6 ๘. ยอมรบั ความหลากหลายทางสังคม- ๑. ความหลากหลายทางสังคมวฒั นธรรมในประเทศวัฒนธรรมในประเทศไทย และอยรู ว มกับ ไทย ในเร่อื งวถิ ีชีวติ วัฒนธรรม ศาสนา สงิ่ แวดลอมผูอื่นอยางสันติและพ่ึงพาซ่ึงกันและกนั ๒. การอยรู ว มกันอยางสนั ติและการพง่ึ พาซึ่งกัน และกัน - เคารพซงึ่ กันและกัน - ไมแ สดงกิรยิ าและวาจาดูหม่ินผูอ่นื - ชว ยเหลอื ซง่ึ กันและกัน แบงปน

24ชน้ั ผลการเรียนรู สาระการเรยี นรูม.1 ๘. ยอมรับความหลากหลายทางสังคม- 1. ความหลากหลายทางสงั คมวฒั นธรรมในภมู ิภาควฒั นธรรมในภูมิภาคเอเชียตะวันออก- เอเชยี ตะวนั ออกเฉียงใต ในเร่ืองวถิ ีชีวติ วัฒนธรรมเฉียงใต และอยรู วมกนั อยา งสันติและ ศาสนา สงิ่ แวดลอ มพึ่งพาซง่ึ กนั และกัน 2. การอยรู วมกนั ในสังคมพหุวัฒนธรรม และ การพ่ึงพาซึ่งกันและกนั - เคารพซึ่งกนั และกนั - ไมแสดงกิรยิ าและวาจาดูหม่นิ ผูอ นื่ - ชวยเหลอื ซึ่งกนั และกัน แบง ปนม.2 ๘. เหน็ คณุ คา ของการอยูรว มกนั 1. ความหลากหลายทางสังคมวัฒนธรรมในภูมิภาคในภมู ภิ าคเอเชียอยา งสนั ติ และพ่ึงพาซ่งึ กัน เอเชีย ในเร่อื งวิถีชีวติ วัฒนธรรม ศาสนา สิ่งแวดลอ มและกนั 2. การอยูร ว มกนั ในสงั คมพหุวฒั นธรรม และ การพ่ึงพาซ่ึงกนั และกัน - เคารพซง่ึ กันและกนั - ไมแสดงกริ ยิ าและวาจาดูหมน่ิ ผูอน่ื - ชวยเหลือซง่ึ กนั และกนั แบง ปนม.3 ๘. เห็นคุณคาของการอยรู วมกนั 1. ความหลากหลายทางสงั คมวัฒนธรรมในภูมิภาคในภมู ภิ าคตา ง ๆ ของโลกอยางสนั ติ และ ตา ง ๆ ของโลก ในเรื่องวถิ ีชวี ิต วฒั นธรรม ศาสนาพง่ึ พาซึง่ กันและกนั สิ่งแวดลอ ม 2. การอยรู วมกันในสงั คมพหุวัฒนธรรม และ การพง่ึ พาซึ่งกันและกนั - เคารพซงึ่ กนั และกัน - ไมแ สดงกริ ิยาและวาจาดูหมนิ่ ผูอนื่ - ชวยเหลือซึ่งกันและกนั แบงปนม.4-6 ๑๑. ยอมรบั ในอตั ลักษณแ ละเคารพ 1. อัตลักษณแ ละความหลากหลายในสังคม-ความหลากหลายในสงั คมพหุวฒั นธรรม พหวุ ัฒนธรรม๑๒. เหน็ คณุ คาของการอยรู วมกัน 2. การอยรู ว มกันในสังคมพหุวัฒนธรรม และอยางสันตแิ ละพงึ่ พาซ่ึงกันและกนั การพงึ่ พาซ่งึ กันและกัน - เคารพซึ่งกันและกัน - ไมแสดงกริ ยิ าและวาจาดูหมน่ิ ผอู ื่น - ชว ยเหลอื ซ่ึงกันและกนั แบงปน

254.2 การจัดการความขัดแยงและสันติวิธีชน้ั ผลการเรียนรู สาระการเรยี นรูป.1 ๙. ยกตวั อยางความขัดแยงในหองเรียน ความขัดแยงในหองเรียน และวธิ กี ารแกปญหาและเสนอวิธกี ารแกปญหาโดยสันติวิธี โดยสนั ตวิ ธิ ี ในกรณี - ความคดิ เห็นไมต รงกนั - การละเมดิ สิทธิของผอู ื่นป.2 ๙. ยกตวั อยา งความขัดแยงในโรงเรยี น ความขัดแยงในโรงเรยี นและวิธกี ารแกปญ หาและเสนอวิธีการแกปญหาโดยสันติวิธี โดยสันตวิ ิธี ในกรณี - หนาทีแ่ ละความรับผิดชอบ - การใชของสวนรวมป.3 ๙. ยกตัวอยางความขัดแยง ในชุมชน ความขดั แยงในชมุ ชนและวธิ กี ารแกปญ หาและเสนอวิธกี ารแกปญหาโดยสันติวิธี ความขัดแยงโดยสันตวิ ธิ ี ในกรณี - การใชสาธารณสมบตั ิ - การรกั ษาสิง่ แวดลอ มป.4 ๙. วิเคราะหปญหาความขัดแยง ความขดั แยงในทองถน่ิ และแนวทางการแกป ญหาในทอ งถ่นิ และเสนอแนวทางการแกปญหา โดยสันตวิ ิธี ในกรณีโดยสันตวิ ธิ ี - การใชส าธารณสมบตั ิ - การรักษาส่งิ แวดลอมป.5 ๙. วเิ คราะหปญ หาความขดั แยง ความขัดแยงในภมู ิภาคของตนเอง และแนวทางในภูมิภาคของตนเอง และเสนอ การแกปญหาโดยสนั ตวิ ิธีแนวทางการแกปญ หาโดยสนั ตวิ ิธี - การจดั การทรพั ยากร (น้ํา ปาไม ท่ดี นิ ) - การขดั แยงทางความคดิป.6 ๙. วเิ คราะหปญ หาความขดั แยง ปญ หาความขดั แยงท่เี กดิ ขึน้ ในประเทศไทย และในประเทศไทย และเสนอแนวทาง แนวทางการแกป ญหาโดยสนั ตวิ ิธีการแกป ญหาโดยสันตวิ ิธี - การละเมดิ สทิ ธิ - การรักษาสง่ิ แวดลอมม.1 ๙. มีสว นรว มในการแกปญ หา ๑. ความขัดแยงความขัดแยงโดยสนั ติวิธี - การทะเลาะวิวาท - ความคดิ เห็นไมต รงกัน ๒. การแกปญหาความขัดแยงโดยสันตวิ ธิ ี - การเจรจาไกลเ กล่ีย - การเจรจาตอ รอง - การระงับความขดั แยง

26 ช้นั ผลการเรียนรู สาระการเรยี นรู ม.2 ๙. มีสว นรวมและเสนอแนวทาง ๑. ความขัดแยง - การละเมิดสิทธิ การแกปญหาความขดั แยงโดยสนั ตวิ ธิ ี - การใชของสว นรวม ๒. การแกป ญ หาความขัดแยงโดยสันติวธิ ี ม.3 ๙. มีสว นรว มและเสนอแนวทาง - การเจรจาไกลเกล่ยี การปองกนั ปญหาความขดั แยง - การเจรจาตอ รอง - การระงับความขัดแยงม.4 - 6 ๑๓. มสี วนรว มในการแกปญ หาเมอ่ื เกดิ ๑. ความขัดแยง ความขัดแยงโดยสนั ตวิ ิธี และสราง - ทัศนคติ ความคดิ ความเชอ่ื เครอื ขายการปองกันปญหาความขัดแยง - ชสู าว ๒. การปอ งกันปญ หาความขัดแยง ๑. การแกป ญหาความขดั แยง โดยสนั ติวธิ ี - การเจรจาไกลเ กล่ยี - การเจรจาตอ รอง - การระงับความขดั แยง ๒. การสรา งเครือขายการปองกันปญหาความขดั แยง

27จุดเนนท่ี 5 ความมีวินัยในตนเอง ซอื่ สตั ยส จุ รติ ขยันหม่ันเพียร อดทน ใฝห าความรู ต้งั ใจปฏิบตั หิ นาท่ี ยอมรับผลท่ีเกดิ จากการกระทาํ ของตนเอง ช้ัน ผลการเรียนรู สาระการเรยี นรูป.1 – ๓ ๑๐. ปฏิบัติตนเปนผมู วี นิ ยั ในตนเอง คุณลกั ษณะของผูมีวนิ ัยในตนเองป.๔ – ๖ ๑๐. ปฏบิ ัตติ นเปนผูมีวินยั ในตนเองม.1 – ๓ ๑๐. ปฏิบตั ติ นเปน ผมู วี ินยั ในตนเอง - ความซือ่ สัตยสจุ ริตม.๔ – ๖ ๑๔. ปฏบิ ตั ติ นเปนผมู ีวินัยในตนเอง - ขยนั หมั่นเพยี ร อดทน - ใฝห าความรู - ตงั้ ใจปฏิบัติหนา ที่ - ยอมรับผลทีเ่ กดิ จากการกระทําของตนเอง (การพัฒนาผเู รยี นใหมวี ินยั ในตนเองใหน าํ ไปบูรณาการ กับผลการเรียนรแู ละสาระการเรียนรขู องจุดเนน ที่ ๑ - ๔ ทีเ่ กยี่ วของ)

28 คําอธิบายรายวชิ าเพมิ่ เติมหนาทพ่ี ลเมือง๑. ระดับประถมศึกษา ช้นั ประถมศึกษาปท ่ี ๑ ส๑๑๒... หนา ท่ีพลเมือง ๑ เวลา ๔๐ ช่วั โมง ปฏบิ ตั ิตนเปนผูมีมารยาทไทย ในเร่ืองการแสดงความเคารพ การรับประทานอาหาร การทักทายดวยวาจาและยม้ิ แสดงออกถงึ ความกตัญูกตเวทีตอพอแมและญาติผูใหญ เห็นความสําคัญของภาษาไทย ปฏิบัติตนเปนผูมีวินัยในตนเอง ในเรื่องความซ่ือสัตยสุจริต ขยันหม่ันเพียร อดทน ใฝหาความรู ตั้งใจปฏิบัติหนาที่ และยอมรับผลท่ีเกิดจากการกระทาํ ของตนเอง เขารว มกจิ กรรมเก่ียวกับชาติ ศาสนา และสถาบนั พระมหากษตั ริย ปฏบิ ตั ิตนตามพระบรมราโชวาท ในเร่ืองการออมและการประหยัด หลักการทรงงาน ในเร่ืองการประหยัด ความเรียบงาย ไดประโยชนสูงสุด ความซ่ือสัตยสุจริตและจริงใจตอกัน และหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ปฏิบัติตนเปนผูมีวินัยในตนเอง ในเรื่องความซื่อสัตยสจุ รติ ขยันหม่นั เพียร อดทน ใฝห าความรู ต้ังใจปฏบิ ัติหนา ท่ี และยอมรับผลที่เกดิ จากการกระทาํ ของตนเอง ปฏิบัติตนตามขอ ตกลง กติกา และหนาท่ีทีต่ อ งปฏบิ ตั ิในหองเรยี น ในเร่อื งการรักษาความสะอาด การรักษาของใชรวมกัน และการสงงาน ปฏิบัติตนตามบทบาทหนาท่ีในฐานะสมาชิกท่ีดีของครอบครัวและหองเรียนในเรื่องการเช่ือฟงคําสั่งสอนของพอแม ญาติผูใหญและครู ปฏิบัติตนเปนผูมีวินัยในตนเอง ในเร่ืองความซ่ือสัตยสุจรติ ขยันหมน่ั เพยี ร อดทน ใฝห าความรู ตง้ั ใจปฏบิ ัตหิ นา ที่ และยอมรับผลท่ีเกิดจากการกระทาํ ของตนเอง ยอมรับความเหมือนและความแตกตางของตนเองและผูอ่ืน ในเร่ืองเช้ือชาติ ภาษา เพศ สุขภาพความพิการ ความสามารถ ถ่ินกําเนิด ฯลฯ ยกตัวอยางความขัดแยงในหองเรียน ในกรณีความคิดเห็นไมตรงกันการละเมดิ สทิ ธิของผอู ่ืน และเสนอวธิ กี ารแกป ญหาโดยสนั ตวิ ิธี ปฏิบัติตนเปนผูมีวินัยในตนเอง ในเร่ืองความซื่อสัตยสุจริต อดทน และยอมรบั ผลทเ่ี กิดจากการกระทาํ ของตนเอง โดยใชกระบวนการคิด กระบวนการกลุม กระบวนการปฏิบัติ กระบวนการเผชิญสถานการณ และกระบวนการแกปญหา เพ่ือใหผูเรียนมีลักษณะที่ดีของคนไทย ภาคภูมิใจและรักษาไวซึ่งความเปนไทย แสดงออกถึงความรักชาติยึดม่ันในศาสนา เทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย ดําเนินชีวิตตามวิถีประชาธิปไตย อยูรวมกับผูอื่นอยางสันติสามารถจัดการความขัดแยงดว ยสันตวิ ธิ ี และมวี นิ ยั ในตนเองผลการเรยี นรู ๑. ปฏบิ ตั ติ นเปนผูมีมารยาทไทย ๒. แสดงออกถงึ ความกตญั กู ตเวทีตอ บคุ คลในครอบครัว ๓. เหน็ ความสาํ คญั ของภาษาไทย ๔. เขารวมกิจกรรมเกยี่ วกบั ชาติ ศาสนา และสถาบันพระมหากษัตริย ๕. ปฏิบตั ติ นตามพระบรมราโชวาท หลกั การทรงงาน และหลักปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียง ๖. ปฏบิ ัตติ นตามขอ ตกลง กติกา และหนา ท่ที ่ตี อ งปฏบิ ัตใิ นหองเรยี น ๗. ปฏิบัตติ นตามบทบาทหนา ทใ่ี นฐานะสมาชกิ ทด่ี ีของครอบครวั และหองเรียน ๘. ยอมรับความเหมือนและความแตกตา งของตนเองและผอู น่ื ๙. ยกตวั อยางความขัดแยง ในหอ งเรยี นและเสนอวธิ ีการแกป ญหาโดยสันติวิธี ๑๐. ปฏบิ ัติตนเปนผมู ีวนิ ัยในตนเองรวมทงั้ หมด ๑๐ ผลการเรียนรู

29 ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒ ส๑๒๒... หนาท่ีพลเมอื ง ๒ เวลา ๔๐ ชวั่ โมง ปฏิบัตติ นเปนผูมีมารยาทไทย ในเร่ืองการพูดดวยถอยคําไพเราะและการมีกิริยาสุภาพออนนอม แสดงออกถึงความกตัญูกตเวทีตอบุคคลในโรงเรียน เห็นประโยชนของการแตงกายดวยผาไทย ปฏิบัติตนเปนผูมีวินัยในตนเอง ในเร่ืองความซื่อสัตยสุจริต ขยันหมั่นเพียร อดทน ใฝหาความรู ตั้งใจปฏิบัติหนาท่ี และยอมรับผลท่ีเกิดจากการกระทําของตนเอง เขา รวมกิจกรรมเกี่ยวกบั ชาติ ศาสนา และสถาบนั พระมหากษตั ริย ปฏิบัตติ นตามพระบรมราโชวาท ในเรื่องความขยันและความอดทน หลักการทรงงาน ในเรอ่ื งการพึ่งตนเองและรู รัก สามัคคี และหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง ปฏิบัตติ นเปน ผมู วี ินัยในตนเอง ในเรื่องความซอ่ื สตั ยส จุ ริต ขยันหมัน่ เพยี ร อดทน ใฝหาความรู ตั้งใจปฏิบัติหนาท่ี และยอมรับผลที่เกิดจากการกระทําของตนเอง ปฏิบัติตนตามกฎ ระเบียบ และหนาที่ท่ีตองปฏิบัติในโรงเรียน ในเร่ืองการแตงกาย การเขาแถว การดูแลพ้ืนที่ท่ีไดรับมอบหมาย ปฏิบัติตนตามบทบาทหนาท่ีในฐานะสมาชิกท่ีดีของหองเรียนและโรงเรียน ในเรื่องการเปนผูนําและการเปนสมาชิกที่ดี หนาท่ีและความรับผิดชอบ ปฏิบัติตนเปนผูมีวินัยในตนเอง ในเรื่องความซ่ือสัตยสุจริตขยนั หมน่ั เพียร อดทน ใฝห าความรู ต้ังใจปฏิบัติหนา ท่ี และยอมรบั ผลทีเ่ กดิ จากการกระทาํ ของตนเอง ยอมรับความเหมือนและความแตกตางของตนเองและผูอ่ืน ในเร่ืองเชื้อชาติ ภาษา เพศ สุขภาพความพิการ ความสามารถ ถ่ินกําเนิด ฯลฯ ยกตัวอยางความขัดแยงในโรงเรียน ในกรณีหนาท่ีและความรับผิดชอบและการใชข องสว นรวม และเสนอวิธีการแกปญหาโดยสันติวิธี ปฏิบัติตนเปนผูมีวินัยในตนเอง ในเรื่องความซ่ือสัตยสุจรติ อดทน และยอมรบั ผลท่เี กดิ จากการกระทําของตนเอง โดยใชกระบวนการคิด กระบวนการกลุม กระบวนการปฏิบัติ กระบวนการเผชิญสถานการณ และกระบวนการแกป ญหา เพื่อใหผูเรียนมีลักษณะท่ีดีของคนไทย ภาคภูมิใจและรักษาไวซึ่งความเปนไทย แสดงออกถึงความรักชาติยึดม่ันในศาสนา เทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย ดําเนินชีวิตตามวิถีประชาธิปไตย อยูรวมกับผูอื่นอยางสันติสามารถจดั การความขัดแยง ดว ยสนั ติวธิ ี และมีวนิ ัยในตนเองผลการเรยี นรู ๑. ปฏบิ ตั ิตนเปน ผมู ีมารยาทไทย ๒. แสดงออกถงึ ความกตญั ูกตเวทตี อ บุคคลในโรงเรียน ๓. เหน็ ประโยชนข องการแตงกายดว ยผา ไทย ๔. เขา รว มกจิ กรรมเก่ียวกบั ชาติ ศาสนา และสถาบันพระมหากษตั รยิ  ๕. ปฏบิ ัติตนตามพระบรมราโชวาท หลกั การทรงงาน และหลักปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง ๖. ปฏบิ ัตติ นตามกฎ ระเบียบ และหนา ทีท่ ตี่ องปฏบิ ตั ิในโรงเรยี น ๗. ปฏบิ ัตติ นตามบทบาทหนาทใ่ี นฐานะสมาชกิ ทด่ี ขี องหองเรียนและโรงเรยี น ๘. ยอมรับความเหมอื นและความแตกตา งของตนเองและผูอ่ืน ๙. ยกตวั อยางความขัดแยง ในโรงเรียนและเสนอวิธีการแกปญหาโดยสันตวิ ธิ ี ๑๐. ปฏิบตั ติ นเปนผูมีวินัยในตนเองรวมท้งั หมด ๑๐ ผลการเรยี นรู

30 ชัน้ ประถมศึกษาปท่ี ๓ ส๑๓๒... หนา ทีพ่ ลเมอื ง ๓ เวลา ๔๐ ชว่ั โมง ปฏิบตั ติ นเปน ผมู มี ารยาทไทย ในเร่ืองการตอนรับผูมาเยือน และการปฏิบัติตนตามกาลเทศะ แสดงออกถึงความกตัญูกตเวทีตอบุคคลในชุมชน เห็นคุณคาของภูมิปญญาทองถิ่นในเร่ืองตาง ๆ ปฏิบัติตนเปนผูมีวินัยในตนเอง ในเรือ่ งความซอ่ื สัตยสุจรติ ขยันหมัน่ เพียร อดทน และยอมรบั ผลทเ่ี กดิ จากการกระทาํ ของตนเอง เขา รว มกิจกรรมเกี่ยวกับชาติ ศาสนา และสถาบันพระมหากษตั รยิ  ปฏบิ ตั ิตนตามพระบรมราโชวาท ในเรื่องความซ่ือสัตยและความเสียสละ หลักการทรงงาน ในเร่ืองการมีสวนรวมและความเพียร และหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ปฏิบัติตนเปนผูมีวินัยในตนเอง ในเร่ืองความซื่อสัตยสุจริต ขยันหมั่นเพียร อดทน ใฝหาความรูตงั้ ใจปฏบิ ัติหนา ท่ี และยอมรบั ผลทเี่ กดิ จากการกระทาํ ของตนเอง ปฏิบตั ิตนตามขอ ตกลง กตกิ า กฎ ระเบียบ และหนาท่ีท่ีตองปฏิบัติในหองเรียนและโรงเรียน ในเร่ืองการใชและการดูแลรักษาสิ่งของ เครื่องใชและสถานที่ของสวนรวม ปฏิบัติตนตามบทบาทหนาที่ในฐานะสมาชิกที่ดีของหองเรียนและโรงเรยี น ในเร่ืองการใชสิทธิและหนาที่ และการใชเสรีภาพอยางรับผิดชอบ มีสวนรวมในกิจกรรมตา ง ๆ ของหองเรยี นและโรงเรยี น ปฏิบตั ติ นเปนผมู ีวนิ ยั ในตนเอง ในเร่ืองความซื่อสัตยสุจริต ขยันหมั่นเพียร อดทนใฝหาความรู ต้งั ใจปฏิบัติหนา ที่ และยอมรบั ผลทเ่ี กดิ จากการกระทาํ ของตนเอง ยอมรับความเหมือนและความแตกตางระหวางบุคคล ในเร่ืองเชื้อชาติ ภาษา เพศ สุขภาพ ความพิการความสามารถ ถิน่ กําเนดิ สถานะของบุคคล ฯลฯ อยรู วมกบั ผูอื่นอยางสันติและพ่ึงพาซึ่งกันและกัน ดวยการไมรังแกไมทําราย ไมลอเลียน ชวยเหลือซ่ึงกันและกัน และแบงปน ยกตัวอยางความขัดแยงในชุมชน ในกรณีการใชสาธารณสมบัติและการรักษาส่ิงแวดลอม และเสนอวิธีการปญหาโดยสันติวิธี ปฏิบัติตนเปนผูมีวินัยในตนเองในเร่อื งความซ่อื สัตยส ุจรติ อดทน และยอมรบั ผลท่ีเกดิ จากการกระทําของตนเอง โดยใชกระบวนการคิด กระบวนการกลุม กระบวนการปฏิบัติ กระบวนการเผชิญสถานการณ และกระบวนการแกปญ หา เพ่ือใหผูเรียนมีลักษณะที่ดีของคนไทย ภาคภูมิใจและรักษาไวซึ่งความเปนไทย แสดงออกถึงความรักชาติยึดมั่นในศาสนา เทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย ดําเนินชีวิตตามวิถีประชาธิปไตย อยูรวมกับผูอื่นอยางสันติสามารถจัดการความขัดแยงดวยสันติวธิ ี และมวี ินยั ในตนเองผลการเรยี นรู ๑. ปฏบิ ตั ติ นเปนผูมีมารยาทไทย ๒. แสดงออกถงึ ความกตญั กู ตเวทีตอบคุ คลในชุมชน ๓. เหน็ คณุ คาของภูมิปญ ญาทองถน่ิ ๔. เขารวมกิจกรรมเกี่ยวกบั ชาติ ศาสนา และสถาบนั พระมหากษตั ริย ๕. ปฏบิ ัตติ นตามพระบรมราโชวาท หลักการทรงงาน และหลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียง ๖. ปฏิบัติตนตามขอ ตกลง กติกา กฎ ระเบียบ และหนา ทท่ี ตี่ อ งปฏบิ ตั ใิ นหองเรียนและโรงเรยี น ๗. ปฏบิ ตั ิตนตามบทบาทหนา ทแี่ ละมีสว นรวมในกิจกรรมตา ง ๆ ของหองเรียนและโรงเรยี น ๘. ยอมรับและอยูรวมกบั ผูอน่ื อยางสันติ ๙. ยกตัวอยางความขดั แยงในชุมชนและเสนอวธิ ีการแกปญ หาโดยสันติวธิ ี ๑๐. ปฏบิ ตั ติ นเปน ผมู วี ินยั ในตนเองรวมทง้ั หมด ๑๐ ผลการเรยี นรู

31 ชนั้ ประถมศกึ ษาปท ี่ ๔ ส๑๔๒... หนาที่พลเมอื ง ๔ เวลา ๔๐ ชัว่ โมง เห็นคุณคาและปฏิบัติตนเปนผูมีมารยาทไทยในพิธีการตาง ๆ ในเรื่องการกลาวคําตอนรับ การแนะนําตัวเองและแนะนําสถานที่ แสดงออกถึงความกตัญูกตเวทีตอผูทําประโยชนในสังคม มีสวนรวมในขนบธรรมเนียมประเพณไี ทยในทอ งถิ่น ปฏิบัติตนเปนผูมีวินัยในตนเอง ในเรื่องความซ่ือสัตยสุจริต อดทน และยอมรับผลท่ีเกิดจากการกระทาํ ของตนเอง เห็นความสําคัญและแสดงออกถึงความรักชาติ ยึดม่ันในศาสนา และเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริยในเร่ืองการใชสนิ คา ไทย ดูแลรกั ษาโบราณสถาน โบราณวตั ถแุ ละสาธารณสมบัติ ปฏิบตั ิตนเปนศาสนิกชนท่ีดี ปฏิบัติตนตามพระราชจริยวัตรและพระจรยิ วตั ร ปฏิบัตติ นตามพระบรมราโชวาท ในเร่อื งการมวี ินยั และการขมใจ หลักการทรงงาน ในเร่ืองประโยชนสวนรวมและพออยูพอกิน และหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ปฏิบัติตนเปนผูมีวินัยในตนเอง ในเรื่องความซ่ือสัตยสุจริต ขยันหมั่นเพียร อดทน ใฝหาความรู ตั้งใจปฏิบัติหนาที่ และยอมรับผลที่เกิดจากการกระทาํ ของตนเอง มีสวนรวมในการสรางและปฏิบัติตามขอตกลง กติกาของหองเรียน ในเร่ืองการรักษาความสะอาด การรักษาของใชรวมกันและการสงงาน โดยใชกระบวนการมีสวนรวมในการสรางขอตกลง กติกาดวยหลักเหตุผลและยึดถือประโยชนสวนรวม ปฏิบัติตนตามบทบาทหนาท่ีของการเปนสมาชิกท่ีดีของครอบครัวและหองเรียน ในเรื่องการเปนผูนําและการเปนสมาชิกที่ดี การมีเหตุผล ยอมรับฟงความคิดเห็นของผูอ่ืน และการปฏิบัติตามเสียงขางมากและยอมรับเสียงขางนอย มีสวนรวมและรับผิดชอบในการตัดสินใจในกิจกรรมของครอบครัวและหองเรียน ปฏิบัติตนเปนผูมีวินัยในตนเอง ในเรื่องความซื่อสัตยสุจริต ขยันหม่ันเพียร อดทน ใฝหาความรู ต้ังใจปฏิบัติหนาที่ และยอมรับผลท่ีเกิดจากการกระทําของตนเอง ยอมรับความเหมือนและความแตกตางระหวางบุคคล ในเร่ืองเชื้อชาติ ภาษา เพศ สุขภาพ ความพิการความสามารถ ถ่ินกําเนิด สถานะของบุคคล ฯลฯ อยูรวมกับผูอื่นอยางสันติและพึ่งพาซ่ึงกันและกัน ในเร่ืองการไมรังแก ไมทําราย ไมลอเลียน ชวยเหลือซึ่งกันและกันและแบงปน วิเคราะหปญหาความขัดแยงในทองถ่ินในกรณีการใชสาธารณสมบัติและการรักษาส่ิงแวดลอม และเสนอแนวทางการแกปญหาโดยสันติวิธี ปฏิบัติตนเปน ผูม ีวินยั ในตนเอง ในเรอื่ งความซือ่ สตั ยส ุจรติ อดทน และยอมรับผลท่เี กดิ จากการกระทําของตนเอง โดยใชกระบวนการคิด กระบวนการกลุม กระบวนการปฏิบัติ กระบวนการเผชิญสถานการณ และกระบวนการแกปญหา เพื่อใหผูเรียนมีลักษณะท่ีดีของคนไทย ภาคภูมิใจและรักษาไวซึ่งความเปนไทย แสดงออกถึงความรักชาติยึดม่ันในศาสนา เทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย ดําเนินชีวิตตามวิถีประชาธิปไตย อยูรวมกับผูอ่ืนอยางสันติสามารถจดั การความขดั แยงดว ยสันตวิ ธิ ี และมีวินัยในตนเองผลการเรยี นรู ๑. เห็นคุณคา และปฏบิ ัตติ นเปนผูมีมารยาทไทย ๒. แสดงออกถงึ ความกตัญูกตเวทีตอผทู าํ ประโยชนใ นสังคม ๓. มสี ว นรวมในขนบธรรมเนียมประเพณไี ทย ๔. เหน็ ความสําคญั และแสดงออกถึงความรกั ชาติ ยดึ มน่ั ในศาสนา และเทิดทูนสถาบนั พระมหากษัตริย ๕. ปฏบิ ัตติ นตามพระบรมราโชวาท หลักการทรงงาน และหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียง ๖. มีสว นรวมในการสรางและปฏิบัติตามขอตกลง กตกิ าของหองเรียน ๗. ปฏิบัติตนตามบทบาทหนาท่ี มีสวนรวมและรับผิดชอบในการตัดสินใจในกิจกรรมของครอบครัวและหอ งเรยี น ๘. ยอมรบั และอยูรวมกับผอู ่ืนอยา งสันติ และพึ่งพาซ่งึ กันและกัน ๙. วิเคราะหปญ หาความขดั แยง ในทองถ่ินและเสนอแนวทางการแกปญหาโดยสนั ติวธิ ี ๑๐. ปฏิบตั ิตนเปนผูมีวินยั ในตนเองรวมทง้ั หมด ๑๐ ผลการเรียนรู

32 ชั้นประถมศกึ ษาปที่ ๕ ส๑๕๒... หนา ทีพ่ ลเมือง ๕ เวลา ๔๐ ชว่ั โมง เหน็ คณุ คาและปฏบิ ัติตนเปน ผมู มี ารยาทไทยในการสนทนา การปฏบิ ตั ติ นตามกาลเทศะ และการตอ นรบั ผูมาเยือนรูคุณคา ใชอยางประหยัด คุมคาและบํารุงรักษาทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอม มีสวนรวมในศิลปวัฒนธรรมไทยปฏิบัติตนเปนผูมีวินัยในตนเอง ในเร่ืองความซ่ือสัตยสุจริต ต้ังใจปฏิบัติหนาที่ และยอมรับผลท่ีเกิดจากการกระทําของตนเอง เห็นคุณคาและแสดงออกถึงความรักชาติ ยึดมั่นในศาสนา และเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย ดวยการใชสินคาไทย ดูแลรักษาโบราณสถาน โบราณวัตถุและสาธารณสมบัติ ปฏิบัติตนเปนศาสนิกชนที่ดี ปฏิบัติตนตามพระราชจริยวัตรและพระจริยวัตร ปฏิบัติตนตามพระบรมราโชวาท ในเร่ืองความเอื้อเฟอเผื่อแผและความสามัคคีหลักการทรงงาน ในเรื่องการทําตามลําดับขั้นและทํางานอยางมีความสุข และหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงปฏิบัติตนเปนผูมีวินัยในตนเอง ในเรื่องความซ่ือสัตยสุจริต ขยันหมั่นเพียร อดทน ใฝหาความรู ตั้งใจปฏิบัติหนาที่และยอมรบั ผลทเ่ี กิดจากการกระทําของตนเอง มีสวนรวมในการสรางและปฏิบัติตนตามกฎ ระเบียบของโรงเรียน ในการรักษาความสะอาด การรักษาของใชรวมกันและการดูแลพ้ืนที่ที่ไดรับมอบหมาย โดยใชกระบวนการมีสวนรวมในการสรางกฎ ระเบียบดวยหลักเหตุผลและยึดถือประโยชนสวนรวม ปฏิบัติตนตามบทบาทหนาที่ของการเปนสมาชิกที่ดีของหองเรียนและโรงเรียน ในเร่ืองการยึดถือหลักความจริง ความดีงาม ความถูกตองและหลักเหตุผล การยึดถือประโยชนของสวนรวมเปนสําคัญ การยึดหลักความเสมอภาคและความยุติธรรม มีสวนรวมและรับผิดชอบในการตัดสินใจในกิจกรรมของหองเรียนและโรงเรียน ปฏิบัติตนเปนผูมีวินัยในตนเอง ในเร่ืองความซ่ือสัตยสุจริต ขยันหมั่นเพียรอดทน ใฝห าความรู ตงั้ ใจปฏิบตั ิหนา ที่ และยอมรับผลทเ่ี กดิ จากการกระทําของตนเอง ยอมรบั ความหลากหลายทางสงั คมวัฒนธรรมในทองถิ่น ในเรื่องวิถีชีวิต วัฒนธรรม ศาสนาและสิ่งแวดลอมอยรู วมกบั ผอู ืน่ อยา งสนั ตแิ ละพง่ึ พากัน ดว ยการเคารพซ่งึ กนั และกนั ไมแสดงกริ ยิ า วาจาดูหม่ินผูอ่ืน ชวยเหลือซ่ึงกันและกัน และแบงปน วิเคราะหปญหาความขัดแยงในภูมิภาคของตนเอง ในเรื่องการจัดการทรัพยากร และการขัดแยงทางความคิด และเสนอแนวทางการแกปญหาโดยสันติวิธี ปฏิบัติตนเปนผูมีวินัยในตนเอง ในเรื่องความซ่ือสัตยส จุ รติ ความอดทน และยอมรบั ผลทเ่ี กดิ จากการกระทาํ ของตนเอง โดยใชกระบวนการคิด กระบวนการกลุม กระบวนการปฏิบัติ กระบวนการเผชิญสถานการณ และกระบวนการแกป ญหา เพื่อใหผูเรียนมีลักษณะที่ดีของคนไทย ภาคภูมิใจและรักษาไวซ่ึงความเปนไทย แสดงออกถึงความรักชาติยึดมั่นในศาสนา เทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย ดําเนินชีวิตตามวิถีประชาธิปไตย อยูรวมกับผูอื่นอยางสันติสามารถจัดการความขดั แยง ดว ยสนั ติวธิ ี และมีวินยั ในตนเองผลการเรยี นรู ๑. เห็นคุณคาและปฏิบตั ิตนเปน ผมู ีมารยาทไทย ๒. รคู ณุ คาและบํารงุ รกั ษาทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสิ่งแวดลอม ๓. มีสวนรว มในศลิ ปวฒั นธรรมไทย ๔. เหน็ คุณคาและแสดงออกถงึ ความรักชาติ ยดึ มั่นในศาสนา และเทิดทนู สถาบันพระมหากษัตริย ๕. ปฏบิ ตั ติ นตามพระบรมราโชวาท หลกั การทรงงาน และหลักปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียง ๖. มสี ว นรว มในการสรา งและปฏบิ ตั ิตามกฎ ระเบยี บของโรงเรยี น ๗. ปฏบิ ตั ิตนตามบทบาทหนาที่ มีสวนรว มและรบั ผิดชอบในการตัดสินใจในกิจกรรมของหองเรยี นและโรงเรียน ๘. ยอมรับความหลากหลายทางสังคม วัฒนธรรมในทองถ่ิน และอยูรวมกับผูอ่ืนอยางสันติ และพึ่งพาซ่ึงกันและกนั ๙. วเิ คราะหปญ หาความขัดแยง ในภูมภิ าคของตนเองและเสนอแนวทางการแกปญหาโดยสนั ตวิ ธิ ี ๑๐. ปฏบิ ตั ติ นเปน ผมู ีวินัยในตนเองรวมท้ังหมด ๑๐ ผลการเรยี นรู

33 ชน้ั ประถมศึกษาปท ี่ ๖ ส๑๖๒... หนาท่ีพลเมอื ง ๖ เวลา ๔๐ ชวั่ โมง ปฏิบัติตนและชักชวนผูอื่นใหมีมารยาทไทย ในเร่ืองการแสดงความเคารพ การสนทนา การปฏิบัติตนตามกาลเทศะ และการตอนรับผูมาเยือน มีสวนรวมและชักชวนผูอื่นใหอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอมมีสวนรวมในขนบธรรมเนียมประเพณี ศิลปวัฒนธรรม และภูมิปญญาไทย ปฏิบัติตนเปนผูมีวินัยในตนเอง ในเร่ืองความซ่ือสัตยสุจรติ ตัง้ ใจปฏบิ ตั ิหนา ท่ี และยอมรับผลทีเ่ กิดจากการกระทําของตนเอง เห็นคุณคาและแนะนําผูอื่นใหแสดงออกถึงความรักชาติ ยึดมั่นในศาสนา และเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริยดวยการใชส ินคา ไทย ดแู ลรักษาโบราณสถาน โบราณวัตถุและสาธารณสมบัติ ปฏิบัติตนเปนศาสนิกชนที่ดี ปฏิบัติตนตามพระราชจริยวัตรและพระจริยวัตร ปฏิบัติตนตามพระบรมราโชวาท ในเรื่องความใฝรู ความกตัญู หลักการทรงงานในเรื่ององครวมและทําใหงาย และหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ปฏิบัติตนเปนผูมีวินัยในตนเอง ในเร่ืองความซ่ือสตั ยส จุ ริต ขยันหม่นั เพียร อดทน ใฝหาความรู ตง้ั ใจปฏบิ ัตหิ นา ที่ และยอมรบั ผลทีเ่ กดิ จากการกระทําของตนเอง ปฏิบัติตนและแนะนําผูอ่ืนใหปฏิบัติตามขอตกลง กติกา กฎ ระเบียบของหองเรียนและโรงเรียน ในการใชและดูแลรักษาส่ิงของ เคร่ืองใช วัสดุอุปกรณ และสถานที่ของสวนรวม เห็นคุณคาและปฏิบัติตนตามบทบาทหนาที่ของการเปน สมาชิกท่ดี ีของหอ งเรยี นและโรงเรยี น ดว ยการเปนผูนําและการเปนสมาชิกท่ีดี การยึดถือประโยชนของสวนรวมเปน สาํ คัญ การใชสิทธิและหนาท่ี การใชเสรีภาพอยางรับผิดชอบ มีสวนรวมและรับผิดชอบในการตัดสินใจในกิจกรรมของหองเรียนและโรงเรียน ปฏิบัติตนเปนผูมีวินัยในตนเอง ในเรื่องความซ่ือสัตยสุจริต ขยันหมั่นเพียรอดทน ใฝห าความรู ตัง้ ใจปฏบิ ตั หิ นา ท่ี และยอมรับผลท่ีเกดิ จากการกระทาํ ของตนเอง ยอมรับความหลากหลายทางสังคมวัฒนธรรมในประเทศไทย ในเร่ืองวิถีชีวิต วัฒนธรรม ศาสนาและสิง่ แวดลอ ม อยูรวมกับผูอ่ืนอยา งสนั ติและพ่ึงพากัน ในเร่ืองการเคารพซ่ึงกันและกัน ไมแสดงกิริยา วาจาดูหม่ินผูอ่ืนชวยเหลือซึ่งกันและกัน และแบงปน วิเคราะหปญหาความขัดแยงในประเทศไทย ในเรื่องการการละเมิดสิทธิการรักษาสิ่งแวดลอม และเสนอแนวทางการแกปญหาโดยสันติวิธี ปฏิบัติตนเปนผูมีวินัยในตนเอง ในเรื่องความซ่อื สตั ยสุจรติ อดทน และยอมรับผลท่เี กิดจากการกระทาํ ของตนเอง โดยใชกระบวนการคิด กระบวนการกลุม กระบวนการปฏิบัติ กระบวนการเผชิญสถานการณ และกระบวนการแกปญหา เพื่อใหผูเรียนมีลักษณะที่ดีของคนไทย ภาคภูมิใจและรักษาไวซ่ึงความเปนไทย แสดงออกถึงความรักชาติยึดมั่นในศาสนา เทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย ดําเนินชีวิตตามวิถีประชาธิปไตย อยูรวมกับผูอื่นอยางสันติสามารถจัดการความขัดแยงดว ยสันตวิ ิธี และมีวินยั ในตนเองผลการเรียนรู ๑. ปฏิบัตติ นและชกั ชวนผูอ ืน่ ใหมมี ารยาทไทย ๒. มีสว นรว มและชกั ชวนผูอ ื่นใหอ นรุ ักษท รพั ยากรธรรมชาติและสิง่ แวดลอ ม ๓. มสี ว นรว มในขนบธรรมเนยี มประเพณี ศิลปวฒั นธรรม และภูมปิ ญ ญาไทย ๔. เห็นคุณคาและแนะนาํ ผอู ื่นใหแสดงออกถึงความรักชาติ ยดึ มัน่ ในศาสนา และเทดิ ทนู สถาบนั พระมหากษัตริย ๕. ปฏบิ ัตติ นตามพระบรมราโชวาท หลักการทรงงาน และหลักปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง ๖. ปฏิบัตติ นและแนะนําผูอืน่ ใหป ฏิบตั ติ ามขอตกลง กตกิ า กฎ ระเบียบของหองเรยี นและโรงเรียน ๗. เห็นคุณคาและปฏิบัติตนตามบทบาทหนาที่ มีสวนรวมและรับผิดชอบในการตัดสินใจในกิจกรรมของหอ งเรยี นและโรงเรยี น ๘. ยอมรับความหลากหลายทางสังคมวัฒนธรรมในประเทศไทย และอยูรวมกับผูอ่ืนอยางสันติ และพ่ึงพาซึง่ กนั และกนั ๙. วิเคราะหป ญ หาความขัดแยงในประเทศไทยและเสนอแนวทางการแกป ญหาโดยสนั ติวธิ ี ๑๐. ปฏิบัติตนเปน ผมู ีวินยั ในตนเองรวมทง้ั หมด ๑๐ ผลการเรยี นรู

34๒. ระดบั มัธยมศึกษาตอนตนชนั้ มธั ยมศึกษาปท่ี 1ส๒๑๒... หนาท่พี ลเมอื ง 1 ๒๐ ชว่ั โมง / ภาค ๐.๕ หนว ยกิตส๒๑๒... หนาทพี่ ลเมือง 1 ๒๐ ชวั่ โมง / ภาค ๐.๕ หนว ยกติ มีสวนรวมอนุรักษมารยาทไทยในการแสดงความเคารพ การสนทนา การแตงกาย การมีสัมมาคารวะแสดงออกถึงความเอื้อเฟอเผื่อแผและเสียสละตอสังคม เห็นคุณคาและอนุรักษขนบธรรมเนียมประเพณีศิลปวัฒนธรรมและภูมปิ ญญาไทย ปฏบิ ตั ติ นเปนผมู ีวินยั ในตนเอง ในเร่ืองความซ่ือสัตยสุจริต ขยันหม่ันเพียร อดทนใฝหาความรู ตง้ั ใจปฏิบัตหิ นาท่ี และยอมรบั ผลทเ่ี กดิ จากการกระทาํ ของตนเอง ปฏิบัติตนเปนแบบอยางของความรักชาติ ยึดม่ันในศาสนา และเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย ประยุกตและเผยแพรพระบรมราโชวาท ในเรื่องมีเหตุผล รอบคอบ หลักการทรงงาน ในเร่ืองการใชธรรมชาติชวยธรรมชาติการปลูกปาในใจคน และหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ปฏิบัติตนเปนผูมีวินัยในตนเอง ในเรื่องความซ่ือสัตยสจุ ริต ขยนั หม่ันเพยี ร อดทน ใฝห าความรู และตั้งใจปฏิบัติหนา ที่ ปฏิบัติตนเปนพลเมืองดีตามวิถีประชาธิปไตย ในการมีสวนรวมในกิจกรรมตาง ๆ ของสังคม การตัดสินใจโดยใชเหตุผล มีสวนรวมและรับผิดชอบในการตัดสินใจในกิจกรรมของหองเรียนและโรงเรียน ตรวจสอบขอมูลเพ่ือใชประกอบการตัดสินใจในกิจกรรมตาง ๆ ปฏิบัติตนเปนผูมีวินัยในตนเอง ในเร่ืองความซ่ือสัตยสุจริต อดทนขยันหมัน่ เพียร ใฝหาความรู ตงั้ ใจปฏบิ ัตหิ นา ท่ี และยอมรบั ผลทเี่ กดิ จากการกระทาํ ของตนเอง ยอมรับความหลากหลายทางสังคมวัฒนธรรมในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต ในเร่ืองวิถีชีวิต วัฒนธรรมศาสนา ส่ิงแวดลอ ม อยรู วมกนั อยา งสันติและพงึ่ พาซึ่งกันและกนั ในสงั คมพหุวฒั นธรรม ดวยการเคารพซึ่งกันและกันไมแสดงกิริยาและวาจาดูหมิ่นผูอ่ืน ชวยเหลือซ่ึงกันและกัน แบงปน มีสวนรวมในการแกปญหาความขัดแยงโดยสันติวิธี ในเรื่องการทะเลาะวิวาท ความคิดเห็นไมตรงกัน ดวยการเจรจาไกลเกล่ีย การเจรจาตอรอง การระงับความขัดแยง ปฏิบัติตนเปนผูมีวินัยในตนเอง ในเร่ืองความซ่ือสัตยสุจริต อดทน ใฝหาความรู ต้ังใจปฏิบัติหนาท่ียอมรบั ผลท่ีเกิดจากการกระทาํ ของตนเอง โดยใชกระบวนการกลุม กระบวนการคิด กระบวนการปฏิบัติ กระบวนการเผชิญสถานการณ กระบวนการแกปญหา กระบวนการสืบเสาะหาความรู กระบวนการสรางความตระหนัก กระบวนการสรางคานิยม และกระบวนการสรา งเจตคติ เพ่ือใหผูเรียนมีลักษณะท่ีดีของคนไทย ภาคภูมิใจในความเปนไทย แสดงออกถึงความรักชาติ ยึดมั่นในศาสนา และเทดิ ทนู สถาบันพระมหากษัตริย เปนพลเมืองดีในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริยทรงเปนประมุข มีสวนรวมทางการเมืองการปกครอง อยูรวมกับผูอื่นอยางสันติ จัดการความขัดแยงดวยสันติวิธี และมีวินัยในตนเองผลการเรียนรู 1. มสี ว นรว มในการอนรุ กั ษมารยาทไทย 2. แสดงออกถงึ ความเอ้ือเฟอเผ่อื แผ และเสียสละตอสงั คม 3. เหน็ คณุ คาและอนรุ ักษข นบธรรมเนียม ประเพณี ศิลปวัฒนธรรม และภูมปิ ญญาไทย 4. เปนแบบอยา งของความรักชาติ ยึดมน่ั ในศาสนา และเทิดทนู สถาบันพระมหากษตั รยิ  5. ประยุกตและเผยแพรพระบรมราโชวาท หลกั การทรงงาน และหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียง 6. ปฏิบตั ิตนเปน พลเมอื งดีตามวถิ ปี ระชาธปิ ไตย 7. มีสว นรวมและรับผดิ ชอบในการตัดสนิ ใจ ตรวจสอบขอมูลเพอ่ื ใชป ระกอบการตัดสนิ ใจในกจิ กรรมตาง ๆ 8. ยอมรบั ความหลากหลายทางสังคมวฒั นธรรมในภมู ภิ าคเอเชยี ตะวันออกเฉยี งใต และอยูรว มกันอยา งสันติ และพง่ึ พาซึ่งกนั และกนั 9. มีสว นรวมในการแกป ญหาความขดั แยงโดยสันติวธิ ี 10. ปฏิบตั ติ นเปนผมู ีวินัยในตนเองรวมทั้งหมด ๑๐ ผลการเรยี นรู

35ชน้ั มธั ยมศึกษาปที่ ๒ส๒๒๒... หนา ที่พลเมอื ง ๓ ๒๐ ชวั่ โมง / ภาค ๐.๕ หนวยกติส๒๒๒... หนา ทพี่ ลเมอื ง ๔ ๒๐ ช่ัวโมง / ภาค ๐.๕ หนวยกิต มีสวนรวมและแนะนําผูอื่นใหอนุรักษมารยาทไทย ในการแสดงความเคารพ การสนทนา การแตงกายการมีสัมมาคารวะ แสดงออกและแนะนําผูอ่ืนใหมีความเอื้อเฟอเผ่ือแผและเสียสละตอสังคม เห็นคุณคา อนุรักษและสืบสานขนบธรรมเนียม ประเพณี ศิลปวัฒนธรรมและภูมิปญญาไทย ปฏิบัติตนเปนผูมีวินัยในตนเอง ในเร่ืองความซือ่ สตั ยสุจรติ ขยันหม่นั เพียร อดทน ตง้ั ใจปฏบิ ตั หิ นา ที่ และยอมรับผลท่เี กิดจากการกระทําของตนเอง ปฏิบัติตนเปนแบบอยางและแนะนําผูอื่นใหมีการปฏิบัติตนที่แสดงออกถึงความรักชาติ ยึดมั่นในศาสนาและเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย ประยุกต และเผยแพรพระบรมราโชวาท ในเรื่องการมีสติ ความขยัน อดทนหลักการทรงงาน ในเรื่องภูมิสังคม ขาดทุนคือกําไร และหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ปฏิบัติตนเปนผูมีวินัยในตนเอง ในเรือ่ งความซ่ือสัตยส ุจรติ ขยันหม่นั เพียร อดทน ใฝห าความรู และตั้งใจปฏิบัตหิ นาที่ ปฏิบัติตนเปนพลเมืองดีตามวิถีประชาธิปไตย ในเรื่องการติดตามขาวสารบานเมือง ความกลาหาญทางจริยธรรม การเปนผูนําและการเปนสมาชิกที่ดี มีสวนรวมและรับผิดชอบในการตัดสินใจตอกิจกรรมของหองเรียนและโรงเรียน ตรวจสอบขอมูลเพ่ือใชประกอบการตัดสินใจในกิจกรรมตาง ๆ และรูทันขาวสาร ปฏิบัติตนเปนผูมีวินัยในตนเอง ในเร่ืองความซ่ือสัตยสุจริต อดทน ต้ังใจปฏิบัติหนาท่ี ใฝหาความรู และยอมรับผลท่ีเกิดจากการกระทําของตนเอง เห็นคุณคาของการอยูรวมกันในภูมิภาคเอเชียอยางสันติ และพึ่งพาอาศัยซึ่งกันและกันโดยคํานึงถึงความหลากหลายทางสังคม วัฒนธรรมในภูมิภาคเอเชีย ในเรื่องวิถีชีวิต วัฒนธรรม ศาสนา สิ่งแวดลอมการอยูรวมกันในสังคมพหุวัฒนธรรมและการพึ่งพาซ่ึงกันและกัน ในเร่ืองการเคารพซ่ึงกันและกัน ไมแสดงกิริยาและวาจาดูหมิ่นผูอื่น ชวยเหลือซ่ึงกันและกัน แบงปน มีสวนรวมและเสนอแนวทางการแกปญหาความขัดแยงโดยสันติวิธีเก่ียวกับการละเมิดสิทธิ การใชของสวนรวม ดวยการเจรจาไกลเกลี่ย การเจรจาตอรอง การระงับความขัดแยง ปฏิบัติตนเปนผูมีวินัยในตนเอง ในเรื่องความซ่ือสัตยสุจริต อดทน ใฝหาความรู ต้ังใจปฏิบัติหนาที่ยอมรบั ผลที่เกิดจากการกระทําของตนเอง โดยใชก ระบวนการกลุม กระบวนการคิด กระบวนการปฏิบัติ กระบวนการเผชิญสถานการณ กระบวนการแกปญหา กระบวนการสืบเสาะหาความรู กระบวนการสรางความตระหนัก กระบวนการสรางคานิยม และกระบวนการสรางเจตคติ เพ่ือใหผูเรียนมีลักษณะท่ีดีของคนไทย ภาคภูมิใจในความเปนไทย แสดงออกถึงความรักชาติ ยึดมั่นในศาสนา และเทดิ ทูนสถาบันพระมหากษัตริย เปนพลเมืองดีในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริยทรงเปนประมุข มีสวนรวมทางการเมืองการปกครอง อยูรวมกับผูอื่นอยางสันติ จัดการความขัดแยงดวยสันติวิธี และมีวินัยในตนเองผลการเรยี นรู 1. มสี ว นรว มและแนะนาํ ผอู ่นื ใหอ นรุ กั ษมารยาทไทย 2. แสดงออกและแนะนาํ ผูอื่นใหม คี วามเอื้อเฟอเผื่อแผ และเสียสละตอสงั คม 3. เหน็ คุณคา อนุรักษ และสืบสานขนบธรรมเนียม ประเพณี ศลิ ปวัฒนธรรม และภมู ิปญญาไทย 4. เปน แบบอยางและแนะนําผอู ืน่ ใหม ีความรักชาติ ยึดมั่นในศาสนา และเทดิ ทูนสถาบนั พระมหากษตั ริย 5. ประยุกตและเผยแพรพระบรมราโชวาท หลักการทรงงาน และหลักปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง 6. ปฏิบัตติ นเปนพลเมอื งดีตามวถิ ีประชาธิปไตย 7. มีสวนรว มและรบั ผดิ ชอบในการตดั สนิ ใจ ตรวจสอบขอมูลเพ่อื ใชประกอบการตัดสินใจในกจิ กรรมตา ง ๆ และรูท นั ขา วสาร 8. เหน็ คณุ คาของการอยรู ว มกันในภมู ิภาคเอเชยี อยา งสันติ และพ่ึงพาซง่ึ กันและกัน 9. มีสว นรวมและเสนอแนวทางการแกป ญ หาความขัดแยงโดยสนั ติวิธี 10. ปฏิบัตติ นเปนผมู วี ินยั ในตนเองรวมทง้ั หมด ๑๐ ผลการเรยี นรู

36ช้นั มัธยมศึกษาปที่ ๓ส๒๓๒... หนาท่พี ลเมอื ง ๕ ๒๐ ชว่ั โมง / ภาค ๐.๕ หนวยกิตส๒๓๒... หนาทพ่ี ลเมอื ง ๖ ๒๐ ชั่วโมง / ภาค ๐.๕ หนวยกิต มสี วนรวม แนะนาํ ผอู ่ืนใหอนุรักษ และยกยองผูมีมารยาทไทย ในเรื่องการแสดงความเคารพ การสนทนาการแตงกาย การมีสัมมาคารวะ แสดงออก แนะนําผูอื่นและมีสวนรวมในกิจกรรมเกี่ยวกับความเอ้ือเฟอเผื่อแผและเสียสละตอสังคม เห็นคุณคา อนุรักษ สืบสาน และประยุกตขนบธรรมเนียมประเพณี ศิลปวัฒนธรรม และภูมิปญญาไทย ปฏิบัติตนเปนผูมีวินัยในตนเอง ในเร่ืองความซ่ือสัตยสุจริต ขยันหม่ันเพียร อดทน ใฝหาความรูตั้งใจปฏิบัติหนา ที่ และยอมรบั ผลท่ีเกิดจากการกระทําของตนเอง ปฏิบัติตนเปนแบบอยาง และมีสวนรวมในการจัดกิจกรรมที่แสดงออกถึงความรักชาติ ยึดมั่นในศาสนาและเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย ประยุกตและเผยแพรพระบรมราโชวาท ในเร่ืองการเสียสละ ความซื่อสัตยหลักการทรงงาน ในเรื่องศึกษาขอมูลอยางเปนระบบ แกปญหาท่ีจุดเล็ก ปฏิบัติตนเปนผูมีวินัยในตนเอง ในเรื่องความซื่อสตั ยสจุ ริต ขยันหมนั่ เพยี ร อดทน ใฝห าความรู และต้งั ใจปฏบิ ตั ิหนาท่ี ปฏบิ ตั ติ นเปนพลเมืองดีตามวถิ ปี ระชาธิปไตย ในเรื่องการใชสิทธิและหนาท่ี การใชเสรีภาพอยางรับผิดชอบการมีสวนรวมในกิจกรรมการเลือกตั้ง มีสวนรวมและรับผิดชอบในการตัดสินใจตอกิจกรรมของหองเรียนและโรงเรียน ตรวจสอบขอมูล ตรวจสอบการทําหนาที่ของบุคคลเพื่อใชประกอบการตัดสินใจ ปฏิบัติตนเปนผูมีวินัยในตนเอง ในเรื่องความซื่อสัตยสุจริต ขยันหมั่นเพียร ใฝหาความรู ตั้งใจปฏิบัติหนาที่และยอมรับผลท่ีเกิดจากการกระทําของตนเอง เห็นคุณคาของการอยูรวมกันในภูมิภาคเอเชียอยางสันติและพ่ึงพาซึ่งกันและกัน ทามกลางความหลากหลายทางสังคมวัฒนธรรมในภูมิภาคตาง ๆ ของโลก ในเร่ืองวิถีชีวิต วัฒนธรรม ศาสนา สิ่งแวดลอมการอยูรวมกันในสังคมพหุวัฒนธรรมและพ่ึงพาซึ่งกันและกัน ในเร่ืองการเคารพซ่ึงกันและกัน ไมแสดงกิริยาและวาจาดูหม่ินผูอื่น ชวยเหลือซ่ึงกันและกัน แบงปน มีสวนรวมและเสนอแนวทางการปองกันปญหาความขัดแยงในเร่ืองทัศนคติ ความคิด ความเช่ือ ชูสาว ปฏิบัติตนเปนผูมีวินัยในตนเอง ในเร่ืองความซื่อสัตยสุจริต อดทนใฝหาความรู ต้ังใจปฏิบตั ิหนา ท่ี และยอมรับผลที่เกิดจากการกระทําของตนเอง โดยใชก ระบวนการกลมุ กระบวนการคิด กระบวนการปฏิบัติ กระบวนการเผชิญสถานการณ กระบวนการแกปญหา กระบวนการสืบเสาะหาความรู กระบวนการสรางความตระหนัก กระบวนการสรางคานิยม และกระบวนการสรางเจตคติ เพ่ือใหผูเรียนมีลักษณะท่ีดีของคนไทย ภาคภูมิใจในความเปนไทย แสดงออกถึงความรักชาติ ยึดม่ันในศาสนาและเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย เปนพลเมืองดีในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริยทรงเปนประมุขมีสว นรว มทางการเมืองการปกครอง อยรู ว มกับผูอน่ื อยา งสันติ จัดการความขัดแยงดวยสันติวิธี และมีวนิ ัยในตนเองผลการเรยี นรู 1. มีสวนรว ม แนะนาํ ผอู นื่ ใหอ นุรกั ษ และยกยองผูมีมารยาทไทย 2. แสดงออก แนะนาํ ผูอ่นื และมีสว นรวมในกจิ กรรมเกย่ี วกบั ความเออ้ื เฟอเผอ่ื แผ และเสยี สละ 3. เห็นคณุ คา อนรุ ักษ สบื สาน และประยุกตขนบธรรมเนยี ม ประเพณี ศลิ ปวฒั นธรรม และภมู ิปญ ญาไทย 4. เปน แบบอยา งและมสี ว นรว มในการจดั กจิ กรรมท่ีแสดงออกถึงความรักชาติ ยดึ มนั่ ในศาสนา และเทดิ ทนู สถาบนั พระมหากษตั ริย 5. ประยุกตและเผยแพรพ ระบรมราโชวาท หลกั การทรงงาน และหลักปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง 6. ปฏิบตั ติ นเปน พลเมืองดตี ามวถิ ปี ระชาธิปไตย 7. มสี วนรวมและรับผิดชอบในการตดั สินใจ ตรวจสอบขอมูล ตรวจสอบการทาํ หนา ที่ของบุคคลเพ่ือใชป ระกอบการตัดสนิ ใจ 8. เห็นคณุ คาของการอยูรว มกันในภมู ภิ าคตา ง ๆ ของโลกอยา งสนั ติ และพ่ึงพาซึ่งกนั และกัน 9. มสี วนรว มและเสนอแนวทางการปองกันปญหาความขัดแยง 10. ปฏิบัตติ นเปนผมู ีวินัยในตนเองรวมทงั้ หมด ๑๐ ผลการเรยี นรู

37๓. ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนปลาย ชัน้ มัธยมศึกษาปท ี่ ๔ – ๖ส๓๐๒... หนา ทีพ่ ลเมือง ๑ ๒๐ ชัว่ โมง / ภาค ๐.๕ หนว ยกติส๓๐๒... หนา ทพ่ี ลเมือง ๒ ๒๐ ช่วั โมง / ภาค ๐.๕ หนวยกติ มีสวนรวมและแนะนําผูอื่นใหอนุรักษและเผยแพรมารยาทไทยสูสาธารณะ ในเร่ืองการแสดงความเคารพการสนทนา การแตงกาย การมีสัมมาคารวะ เห็นคุณคา อนุรักษ สืบสาน ประยุกตและเผยแพรขนบธรรมเนียมประเพณี ศิลปวัฒนธรรมและภูมิปญญาไทย ปฏิบัติตนเปนผูมีวินัยในตนเอง ในเร่ืองความอดทน ใฝหาความรูและต้ังใจปฏิบัติหนาที่ ปฏิบัติตนเปนแบบอยาง มีสวนรวมในการจัดกิจกรรม และสนับสนุนใหผูอ่ืนแสดงออกถึงความรักชาติยึดมั่นในศาสนา และเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย ปฏิบัติตนเปนแบบอยาง ประยุกต และเผยแพรพระบรมราโชวาท ในเร่ืองการมีระเบียบวินัย ความสามัคคี หลักการทรงงาน ในเร่ืองระเบิดจากขางใน ไมติดตําราบริการรวมที่จุดเดียว ใชอธรรมปราบอธรรม และหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ปฏิบัติตนเปนผูมีวินัยในตนเอง ในเรื่องความซ่ือสัตยสุจริต ขยันหม่ันเพียร อดทน ใฝหาความรู ตั้งใจปฏิบัติหนาที่ ยอมรับผลที่เกิดจากการกระทําของตนเอง ปฏิบัติตนเปนแบบอยางและสงเสริมสนับสนุนใหผูอ่ืนเปนพลเมืองดีตามวิถีประชาธิปไตย ในเรื่องการเปนผูนําและการเปนสมาชิกท่ีดี การใชสิทธิและหนาท่ี การใชเสรีภาพอยางรับผิดชอบ ความกลาหาญทางจริยธรรม การเสนอแนวทางการแกปญหาสังคมตอสาธารณะ การติดตามและประเมินขาวสารทางการเมืองและการรูเทาทันส่ือ การมีสวนรวมในกิจกรรมทางการเมือง ประยุกตใชกระบวนการประชาธิปไตยในการวิพากษประเด็นนโยบายสาธารณะท่ตี นสนใจ มีสวนรวมและตัดสินใจเลือกตั้งอยางมีวิจารณญาณ รูทันขาวสารและรูทันส่ือคาดการณเหตุการณลวงหนาบนพ้ืนฐานของขอมูล ปฏิบัติตนเปนผูมีวินัยในตนเอง ในเรื่องความซ่ือสัตยสุจริตขยนั หมั่นเพยี ร อดทน ใฝหาความรู ต้งั ใจปฏบิ ัติหนา ท่ี และยอมรบั ผลทีเ่ กิดจากการกระทําของตนเอง ยอมรับในอัตลักษณและเคารพความหลากหลายในสังคมพหุวัฒนธรรม เห็นคุณคาของการอยูรวมกันอยางสนั ติ และพึ่งพาซ่ึงกันและกันดวยการเคารพซ่ึงกันและกัน ไมแสดงกิริยาและวาจาดูหม่ินผูอ่ืน ชวยเหลือซึ่งกันและกัน แบงปน ปฏิบัติตนเปนผูมีวินัยในตนเอง ในเร่ืองความอดทน ใฝหาความรู และยอมรับผลท่ีเกิดจากการกระทําของตนเอง โดยใชกระบวนการกลุม กระบวนการคิด กระบวนการปฏิบัติ กระบวนการเผชิญสถานการณ กระบวนการแกป ญ หา กระบวนการสืบเสาะหาความรู เพ่ือใหผูเรียนมีลักษณะท่ีดีของคนไทย ภาคภูมิใจในความเปนไทย แสดงออกถึงความรักชาติ ยึดม่ันในศาสนา และเทดิ ทนู สถาบันพระมหากษัตริย เปนพลเมืองดีในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริยทรงเปนประมุข มีสวนรวมทางการเมืองการปกครอง มีวิจารณญาณในการเลือกต้ัง และการวิพากษนโยบายสาธารณะอยูรว มกบั ผูอ่นื อยางสันติ จัดการความขัดแยง ดวยสันตวิ ธิ ี และมีวินยั ในตนเองผลการเรยี นรู ๑. มสี วนรวมและแนะนําผูอ่ืนใหอนุรักษ และเผยแพรมารยาทไทยสูสาธารณะ ๒. เหน็ คุณคา อนุรกั ษ สืบสาน ประยุกต และเผยแพร ขนบธรรมเนียม ประเพณี ศิลปวฒั นธรรม และภมู ิปญญาไทย ๓. เปน แบบอยาง มีสว นรวมในการจดั กจิ กรรม และสนับสนุนใหผ อู ื่นแสดงออกถงึ ความรักชาติยดึ มัน่ ในศาสนา และเทดิ ทนู สถาบนั พระมหากษตั รยิ  ๔. เปน แบบอยา ง ประยกุ ตแ ละเผยแพร พระบรมราโชวาท หลกั การทรงงาน และหลักปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง ๕. เปนแบบอยา งและสงเสรมิ สนับสนุนใหผ ูอื่นเปน พลเมืองดีตามวิถปี ระชาธิปไตย ๖. ประยุกตใ ชกระบวนการประชาธิปไตยในการวพิ ากษประเดน็ นโยบายสาธารณะท่ตี นสนใจ ๗. มสี ว นรวมและตดั สินใจเลอื กตัง้ อยา งมีวจิ ารณญาณ ๘. รูทนั ขา วสารและรทู ันสือ่ ๙. คาดการณเหตุการณลว งหนา บนพื้นฐานของขอมูล ๑๐. ยอมรับในอัตลักษณแ ละเคารพความหลากหลายในสงั คมพหุวัฒนธรรม ๑๑. เหน็ คุณคาของการอยูร ว มกันอยางสันติ และพง่ึ พาซึง่ กันและกัน ๑๒. ปฏิบตั ิตนเปน ผูมวี ินัยในตนเองรวมท้ังหมด 1๒ ผลการเรียนรู

38ส๓๐๒... หนา ทพี่ ลเมอื ง ๓ ๒๐ ชวั่ โมง / ภาค ๐.๕ หนว ยกติส๓๐๒... หนาท่พี ลเมอื ง ๔ ๒๐ ชวั่ โมง / ภาค ๐.๕ หนวยกิต แสดงออก แนะนําผูอื่น และยกยองบุคคลท่ีมีความเอ้ือเฟอเผ่ือแผและเสียสละตอสังคม ปฏิบัติตนเปนผูมีวินยั ในตนเอง ในเรือ่ งใฝห าความรู ปฏิบัติตนเปนแบบอยาง มีสวนรวมในการจัดกิจกรรม และสนับสนุนใหผูอ่ืนแสดงออกถึงความรักชาติยึดมั่นในศาสนา และเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย ปฏิบัติตนเปนแบบอยาง ประยุกต และเผยแพรพระบรมราโชวาท ในเร่ืองการมีระเบียบวินัย ความสามัคคี หลักการทรงงาน ในเรื่องระเบิดจากขางใน ไมติดตําราบริการรวมท่ีจุดเดียว ใชอธรรมปราบอธรรม และหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ปฏิบัติตนเปนผูมีวินัยในตนเอง ในเรื่องความซ่ือสัตยสุจริต ขยันหมั่นเพียร อดทน ใฝหาความรู ต้ังใจปฏิบัติหนาท่ี ยอมรับผลที่เกิดจากการกระทาํ ของตนเอง ปฏิบัติตนเปนแบบอยางและสงเสริมสนับสนุนใหผูอ่ืนเปนพลเมืองดีตามวิถีประชาธิปไตย ในเรื่องการเปนผูนําและการเปนสมาชิกท่ีดี การใชสิทธิและหนาที่ การใชเสรีภาพอยางรับผิดชอบ ความกลาหาญทางจริยธรรม การเสนอแนวทางการแกปญหาสังคมตอสาธารณะ การติดตามและประเมินขาวสารทางการเมืองและการรูเทาทันส่ือ การมีสวนรวมในกิจกรรมทางการเมือง ประยุกตใชกระบวนการประชาธิปไตยในการวิพากษประเด็นนโยบายสาธารณะที่ตนสนใจ มีสวนรวมและตัดสินใจเลือกตั้งอยางมีวิจารณญาณ รูทันขาวสารและรูทันส่ือคาดการณเหตุการณลวงหนาบนพื้นฐานของขอมูล ปฏิบัติตนเปนผูมีวินัยในตนเอง ในเร่ืองความซ่ือสัตยสุจริตขยนั หมัน่ เพียร อดทน ใฝห าความรู ตงั้ ใจปฏิบตั หิ นา ท่ี ยอมรับผลที่เกดิ จากการกระทําของตนเอง มีสวนรวมในการแกปญหาเมื่อเกิดความขัดแยงโดยสันติวิธี ดวยการเจรจาไกลเกล่ีย การเจรจาตอรองการระงบั ความขัดแยง และสรางเครือขายปองกันปญหาความขัดแยง ปฏิบัติตนเปนผูมีวินัยในตนเอง ในเร่ืองความซ่ือสตั ยส ุจรติ อดทน และยอมรบั ผลทเ่ี กิดจากการกระทาํ ของตนเอง โดยใชกระบวนการกลุม กระบวนการคิด กระบวนการปฏิบัติ กระบวนการเผชญิ สถานการณ กระบวนการแกปญหา กระบวนการสืบเสาะหาความรู เพ่ือใหผูเรียนมีลักษณะท่ีดีของคนไทย ภาคภูมิใจในความเปนไทย แสดงออกถึงความรักชาติ ยึดมั่นในศาสนา และเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย เปนพลเมืองดีในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริยทรงเปนประมุข มีสวนรวมทางการเมืองการปกครอง มีวิจารณญาณในการเลือกต้ัง และการวิพากษนโยบายสาธารณะ อยูร ว มกับผอู ื่นอยางสันติ สามารถจดั การความขดั แยงดวยสนั ติวธิ ี และมวี ินยั ในตนเองผลการเรยี นรู ๑. แสดงออก แนะนําผูอืน่ และยกยอ งบุคคลท่ีมคี วามเอื้อเฟอ เผ่ือแผ และเสยี สละ ๒. เปนแบบอยาง มสี วนรว มในการจัดกิจกรรม และสนับสนนุ ใหผอู ื่นแสดงออกถึงความรักชาติ ยดึ มั่นในศาสนาและเทดิ ทนู สถาบนั พระมหากษัตรยิ  ๓. เปนแบบอยาง ประยกุ ต และเผยแพร พระบรมราโชวาท หลักการทรงงาน และหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง ๔. เปน แบบอยา งและสงเสรมิ สนับสนนุ ใหผูอ นื่ เปน พลเมืองดตี ามวิถปี ระชาธิปไตย ๕. ประยุกตใชกระบวนการประชาธปิ ไตยในการวพิ ากษป ระเด็นนโยบายสาธารณะท่ตี นสนใจ ๖. มีสวนรวมและตัดสินใจเลอื กตัง้ อยา งมวี จิ ารณญาณ ๗. รูทันขา วสารและรทู ันส่ือ ๘. คาดการณเหตุการณล ว งหนา บนพ้ืนฐานของขอมูล ๙. มีสวนรว มในการแกป ญ หาเมอ่ื เกิดความขัดแยงโดยสันติวิธีและสรางเครือขายการปองกันปญหาความขัดแยง ๑๐. ปฏิบัตติ นเปน ผมู วี ินยั ในตนเองรวมทั้งหมด 1๐ ผลการเรยี นรู

39 การจัดการเรียนรูร ายวชิ าเพม่ิ เตมิ หนาที่พลเมอื งลกั ษณะสาํ คญั ของการจดั การเรยี นรู๑. การจัดการเรียนรูรายวิชาเพ่ิมเติมหนาที่พลเมืองตามจุดเนนท้ัง 5 นั้น มีเปาหมายสําคัญเพื่อใหเยาวชนมลี กั ษณะท่ดี ีของคนไทย เห็นคณุ คาและมีสวนรวมในการอนุรักษศิลปวัฒนธรรม ขนบธรรมเนียมและประเพณีไทยเห็นคุณคาและแสดงออกถึงความรักชาติ ยึดมั่นในศาสนา และเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย ดําเนินชีวิตตามวิถีประชาธิปไตย มีสวนรวมทางการเมืองการปกครองในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริยทรงเปนประมุข สามารถอยูรวมกันในสังคมแหงความหลากหลายและจัดการความขัดแยงโดยสันติวิธี ซึ่งสอดคลองกับคานยิ มหลกั 12 ประการ๒. รายวิชาเพ่ิมเติมหนาท่ีพลเมือง มีผลการเรียนรูท่ีมีเปาหมายเนนใหผูเรียนตระหนักและเห็นคุณคาในเรื่องท่ีเรียนรูและลงมือปฏิบัติจริง ซ่ึงเปนการตอยอดการเรียนรูจากรายวิชาพื้นฐาน กลุมสาระการเรียนรูสังคมศึกษาศาสนา และวัฒนธรรม ตามหลักสตู รแกนกลางการศึกษาขนั้ พื้นฐาน พทุ ธศักราช ๒๕๕๑๓. การจดั การเรยี นรรู ายวชิ าเพิ่มเตมิ หนาท่พี ลเมอื ง สามารถจดั ทาํ ได ๒ ลกั ษณะ คือ ๓.๑ การจัดการเรียนรูตามจุดเนนแตละจุดเนน โดยบูรณาการจุดเนนที่ ๕ ความมีวินัยในตนเองทีส่ อดคลอ งกบั ผลการเรยี นรูแ ละสาระการเรยี นรขู องจุดเนนท่ี ๑ - ๔ ทีเ่ กีย่ วของ ๓.๒ การจัดการเรียนรูแบบบูรณาการท้ัง ๕ จุดเนน โดยตองวิเคราะหผลการเรียนรูในแตละจุดเนนวาเกย่ี วของ หรอื เชื่อมโยง หรือมปี ระเด็นรว มกนั ในเนอ้ื หาตาง ๆ และตั้งเปน Theme (หัวเร่อื ง)๔. การจัดการเรียนรใู นแตล ะหนว ยการเรยี นรูอาจจัดใหส อดคลอ งกบั เหตุการณ สถานการณ ท่ีเก่ียวของกับจุดเนนทั้ง ๕ จุดเนน

40 การวดั และประเมนิ ผลการเรียนรรู ายวิชาเพิม่ เติมหนาทพี่ ลเมอื ง การวดั และประเมินผลการเรยี นรู เปนสว นหนึง่ ของกระบวนการเรยี นการสอนท่ีครูผูสอนจะตองจัดทําอยางตอเนื่อง เพ่ือพัฒนาผูเรียนเปนสําคัญ นอกจากน้ี ผลจากการประเมินจะตองนําไปใชเปนขอมูลสําหรับติดตาม กํากับ สนับสนุน และพัฒนาการเรียนรู พัฒนาการเรียนการสอน ดังนั้น การวัดและประเมินผลการเรียนจงึ เนน ไปทกี่ ารวัดและการประเมินผลในช้ันเรียน ซึ่งจะนําไปสูการช้ีใหเห็นถึงสภาพที่แทจริงของผูเรียน และสภาพจริงของการเรียนการสอนจากพฤติกรรมที่ผูเรียนไดแสดงออก (Student Performance) สะทอนใหเห็นความสามารถท่ีหลากหลาย และสอดคลองกับความสามารถที่แทจริงจากการปฏิบัติ ตัดสินใจ หรือการแกปญหาไดดวยตนเอง การวดั และประเมินผลการเรียนรรู ายวชิ าเพม่ิ เติมหนาท่พี ลเมือง โดยพิจารณาจากคุณภาพของช้ินงาน หรือการปฏิบัติ ทีเ่ ปน ผลผลติ / รองรอยหลักฐานการเรยี นรูของผูเ รยี นวาเปนไปตามผลการเรียนรแู ละจุดเนนของรายวิชาเพิ่มเติมหนาท่ีพลเมืองหรือไม ซึ่งประกอบไปดวยความรูความสามารถ คุณธรรมจริยธรรม คานิยมท่ีพึงประสงคการปฏิบัติตนโดยใชวิธีการและเคร่ืองมือท่ีหลากหลายและเกณฑการประเมินที่ชัดเจน ท้ังน้ี เม่ือผูเรียนไดรับการพฒั นาแลวจะตองบรรลุตามผลการเรยี นรทู ีก่ ําหนด ตัวอยาง การวัดและประเมนิ ผลการเรยี นรูรายวชิ าเพิ่มเติมหนา ที่พลเมอื ง รายวิชาเพิม่ เติมหนา ท่พี ลเมืองหนวยท่ี ๑… หนว ยท่ี ๒… หนวยที่ ๓… หนวยที่ ๔… ช้นิ งาน/ ชิ้นงาน/ ชิน้ งาน/ ชิ้นงาน/ ภาระงาน ภาระงาน ภาระงาน ภาระงาน รวบยอด รวบยอด รวบยอด รวบยอดคะแนน… + คะแนน… + คะแนน… + คะแนน… คะแนนรวม + การทดสอบ คุณลกั ษณะ ตัดสนิ ผลการเรียน

41ตวั อยา ง โครงสรา งรายวชิ าเพิม่ เตมิ หนาท่ีพลเมือง ๒ รหัสวชิ า ส๒๑๒๐๒ ช้ันประถมศึกษาปท ่ี ๒ลาํ ดบั ช่ือหนวยการเรยี นรู ผลการเรียนรู สาระสาํ คญั จํานวนชัว่ โมง นา้ํ หนัก ที่ คะแนน ๑ ……………………………….. ……………… ……………… ๑๐ ๒ ……………………………….. ……………… ……………… ๑๐ ๒๕ ๓ ……………………………….. ……………… ……………… ๑๐ ๒๐ ๔ ……………………………….. ……………… ……………… ๑๐ ๒๐ ระหวางป ๒๕ ปลายป/ปลายภาค (การทดสอบคณุ ลักษณะ) ๙๐ รวม ๑๐ ๑๐๐การออกแบบการวดั และประเมนิ ผลการเรียนรู การประเมินรายวิชาเพิ่มเติมหนาท่ีพลเมืองจะตองกําหนดเกณฑการประเมินใหชัดเจนเหมาะสมเพราะเกณฑการประเมินเปนแนวทางในการใหคะแนนที่ประกอบดวยเกณฑดานตาง ๆ เพ่ือใชประเมินคาผลการปฏบิ ัตขิ องผเู รียน เกณฑเหลา นี้ คอื สงิ่ สําคญั ท่ีผูเรยี นควรประพฤตจิ นกลายเปนลกั ษณะนสิ ยั ครูผสู อนสามารถออกแบบวัดและประเมนิ ผลในระดับชน้ั เรียน ไดดังนี้ ๑. กาํ หนดผลการเรียนรู / คุณลักษณะที่จะประเมนิ ๒. วเิ คราะหพฤติกรรมสําคัญจากผลการเรียนรเู พ่ือกําหนดหลกั ฐานการเรียนรู ๓. เลือกใชว ธิ กี ารเคร่ืองมอื ใหเหมาะสมกบั พฤตกิ รรมทจี่ ะประเมิน ๔. กําหนดเกณฑการประเมินพฤติกรรม (Scoring Rubrics) ตวั อยาง การออกแบบการวัดและประเมนิ ผลการเรยี นรูผลการเรียนรู พฤติกรรมสําคัญ ช้ินงาน / ภาระงาน การประเมนิ วิธกี าร เครอื่ งมือปฏบิ ัติตนตามกฎ ระเบยี บ - การปฏบิ ัติตน - การแตงกายถูกระเบยี บ การประเมิน - เกณฑและหนาท่ที ี่ตอ งปฏบิ ัตติ น - การเขาแถวเปนระเบียบ การปฏิบตั ิ การประเมนิในโรงเรียน - แบบปฏิบัตติ นตามบทบาท - การปฏบิ ัติตน - การดูแลพนื้ ท่ีที่ไดร บั ประเมนิหนา ท่ีในฐานะสมาชิกท่ีดี มอบหมาย การประเมิน - เกณฑของหองเรียนและโรงเรียน - การเปน ผนู าํ และสมาชิก การปฏบิ ตั ิ การประเมนิ ทีด่ ี - แบบ ประเมนิ