ประเภทรายการโทรทัศน์

ประเภทรายการโทรทัศน์ อาจารย์ ดร.วีระ สภุ ะ [email protected]

ประเภทรายการโทรทัศน์ สามารถแบง่ ตามหลักการได้ 3 ลกั ษณะคือ 1. ประเภทรายการตามกล่มุ ผูช้ ม 2. แบ่งตามชว่ งเวลาท่อี อกอากาศในแตล่ ะวัน 3. แบ่งตามประเภทของเนื้อหารายการ

ประเภทรายการตามกลมุ่ ผู้ชม • การแบง่ ประเภทรายการตามกลุ่มผู้ชม อาจแบ่งไดต้ ามอายุ เพศ อาชีพ หรือ ฐานะทางเศรษฐกิจ การศกึ ษา และถ่ินท่ีอยอู่ าศยั ของผู้ชม • รายการโทรทศั นส์ ว่ นใหญใ่ นสถานีฟรที ีวี มกั เสนอรายการให้กับผู้ชมกล่มุ ใหญ่ มากกวา่ จะเปน็ รายการท่เี ฉพาะเจาะจงกลมุ่ ผู้ชมกลุม่ ใดกล่มุ หนง่ึ โดยเฉพาะ แตใ่ ชว้ ธิ กี ารกาหนดประเภทของรายการตามกล่มุ ผชู้ ม ในช่วง เวลาตา่ งๆ ของผงั รายการตามความเหมาะสม เชน่ จัดรายการสาหรับเด็ก ไว้ในตอนบา่ ย – เยน็ และชว่ งเช้าวันเสาร์- อาทติ ย์ จดั รายการสาหรบั ผหู้ ญงิ หรอื แมบ่ า้ น ไว้ตอนสาย บา่ ย หรือค่า • ปัจจบุ ันมกี ารกาหนดเนอ้ื หารายการของแตล่ ะสถานีตามกลุม่ ผชู้ ม และ ความสนใจเน้ือหารายการด้านนนั้ ๆ โดยเฉพาะ เช่น ชอ่ งการ์ตนู สาหรับเดก็ ชอ่ งกีฬา ช่องข่าว ช่องดนตรี ช่องแฟชั่น ชอ่ งภาพยนตร์ และชอ่ งสารคดี

ประเภทรายการตามช่วงเวลาท่อี อกอากาศในแต่ละวนั

ตามประเภทของเนื้อหารายการ นิยมแบ่งด้วยวธิ นี ี้ เพราะ สะดวกสาหรับผู้ผลติ ผู้จัดรายการ และผชู้ ม ในการส่ือสารทาความเข้าใจว่ารายการแต่ละประเภทมลี กั ษณะอย่างไร มีความยาวเทา่ ไร มแี นวการผลติ แบบไหน สามารถแบง่ ไดเ้ ปน็ 3 ประเภทใหญ่ๆ คือ ๑. รายการประเภททเี่ ปน็ เรื่องจริงและมเี น้ือหาสาระ ๒. รายการประเภททเ่ี ป็นเร่อื งแต่งขึ้นแบบละคร ๓. รายการประเภทให้ความบนั เทงิ แบบปกณิ กะLight Entertainment

ตามประเภทของเน้อื หารายการ

รายการประเภทท่ีเปน็ เร่อื งจริงและมเี นอื้ หาสาระ 1.รายการขา่ วและวิเคราะห์ขา่ ว (News and Current Affairs) คณุ ลักษณะสาคญั ของรายการประเภทขา่ ว คือ นาเสนอเหตุการณ์จรงิ มพี ยานหลักฐานยืนยัน

รายการสารคดี (Feature and Documentary) ๒. รายการสารคดี (Feature and Documentary) เป็นรายการท่ีนาเสนอเรือ่ งราวท่เี กิดขึ้นจริง โดยนาเสนอเนอ้ื หา สาระด้วยภาพ เสยี งบรรยาย และอาจมีการสัมภาษณ์พยาน หรอื บคุ คลที่อยู่ในเหตกุ ารณ์ มกั จะนาเสนอประเดน็ ทางสังคม การเมืองและความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์ ศลิ ปวฒั นธรรม ประวตั ิศาสตร์ การท่องเท่ียว ฯลฯ

รายการสารคดี (Feature and Documentary)

รายการถ่ายทอดสด ( Live) ๓. รายการถ่ายทอดสด ( Live) เปน็ การถ่ายทอดเหตกุ ารณท์ เี่ กดิ ข้นึ จรงิ ในขณะน้ัน เช่น ถ่ายทอดกีฬา โดยมีผบู้ รรยายถา่ ยทอดเรื่องราวตลอด หากการถา่ ยทอดสดนนั้ สามารถ เตรยี มการกอ่ นได้ เช่น การถา่ ยทอดสดพระราชพิธีตา่ งๆ ผู้บรรยายควร เตรยี มข้อมลู เรือ่ งราวทสี่ ามารถอธบิ ายเชื่อมโยงเหตกุ ารณ์ให้ผูช้ มได้ ทราบความเปน็ มา ประกอบกับการนาเสนอภาพได้

รายการนติ ยสารทางโทรทัศน์ ( Magazine) ๔. รายการนิตยสารทางโทรทศั น์ ( Magazine) รายการประเภทน้ีกาลงั เป็นที่นิยม จะนาเสนอรายการท่ีเนน้ ความ หลากหลายของประเดน็ เรอ่ื งราวท่นี าเสนอ แบง่ เปน็ ชว่ ง โดยเนื้อหา ของแต่ละชว่ งอาจเป็นอิสระต่อกนั แตต่ ้องเป็นเรอ่ื งราวทีม่ ี ความสัมพันธ์เกยี่ วข้องกับกลุ่มผ้ชู มโดยตรง กล่มุ ผูช้ มเปา้ หมายของ รายการจะมลี ักษณะเปน็ กลุ่มเฉพาะ เช่น ตลาดสดสนามเป้า

รายการประเภทที่เป็นเรือ่ งแต่งข้ึนแบบละคร (Fiction / Dramatic) 1. ละคร Drama Special ละครประเภทนเ้ี ป็นละครประเภทพเิ ศษที่เล่น ในวาระโอกาสพิเศษตา่ งๆ เชน่ วนั แม่ วนั ทรี่ ะลกึ ของหน่วยงานต่างๆ ละครการกศุ ล ลกั ษณะละครแบบนีจ้ ะเป็นละครส้ันจบในตอนเดียว มัก ใชเ้ วลาประมาณ 1 – 2 ชัว่ โมง เช่น ละครเฉลิมพระเกยี รติ 2. ละคร Series เปน็ ละครสน้ั ๆ เลน่ แตล่ ะคร้ังจะจบในเวลา 30 – 60 นาที แต่จะออกอากาศเป็นประจา จะใช้ตัวละครเดยี วกันและฉากเดมิ ในทกุ ตอน ทาใหผ้ ูช้ มรู้จักนสิ ยั ใจคอของตวั ละคร สภาพครอบครวั เพ่อื นสนิท จะสร้างแตล่ ะตอนด้วยพืน้ ฐานแนวเดยี วกนั แตเ่ ร่อื งราวจะ เปล่ยี นไป

ละครเฉลมิ พระเกียรติ

ละคร Drama

รายการประเภทที่เป็นเร่อื งแต่งขึ้นแบบละคร (Fiction / Dramatic) ตอ่ 3. ละคร Sit-com (Situation Comedy) เปน็ ละครแนว สนกุ สนานมลี ักษณะล้อเลียนสถานการณ์จรงิ ที่เกิดข้นึ รปู แบบการนาเสนอทีแ่ ตกต่างจะละครประเภทอน่ื คือ ใช้ รูปแบบท่ีไม่สมจริง (Overact) ท้ังๆ ทเี่ นือ้ หาที่หยบิ มานาเสนอ มพี น้ื ฐานความเป็นจรงิ

ละคร Sit-com (Situation Comedy)

รายการประเภทให้ความบนั เทิงแบบปกิณกะ (Light Entertainment) 1. รายการเกมโชว์ และแข่งขนั ตอบปญั หา (Game and Quiz Show) รายการประเภทนเ้ี ป็นรายการทม่ี กี ิจกรรมเพือ่ ใหค้ นหรอื กล่มุ คนได้ใช้ ทักษะทางร่างกายหรือความสามารถทางสตปิ ัญญา และแสดง ความสามารถนน้ั ออกมา โดยเป็นการแข่งขนั กันระหว่าง 2 ฝา่ ยขึน้ ไป ภายใต้กฎหรือกตกิ าตามท่ตี กลงกนั ไว้ หากฝ่ายใดชนะจะไดร้ บั รางวัล สว่ นผู้แพ้จะได้รบั รางวลั ปลอบใจหรอื ถกู คดั ออก

รายการเกมโชว์ และแข่งขันตอบปัญหา (Game and Quiz Show)

รายการประเภทให้ความบนั เทิงแบบปกณิ กะ (Light Entertainment) 2. รายการปกณิ กะบันเทิงหรอื วาไรต้ี (Variety ) รายการปกิณกะบนั เทิงหรือรายการวาไรตี้ เป็นรายการที่รวบรวมความ บันเทิงหลากหลายรูปแบบ เพือ่ ตอบสนองกล่มุ ผู้ชมเปา้ หมายที่ หลากหลาย ซงึ่ มคี วามสนใจในการชมแตกต่างกันออกไป รปู แบบ รายการจะมที งั้ การแสดงดนตรี ร้องเพลง ละครสน้ั เกม สาธิต สนทนา และสัมภาษณ์ผรู้ ่วมรายการ หรือการแสดงอนื่ ๆ อยูใ่ นรายการ มีพิธกี ร เปน็ ผดู้ าเนินรายการและสร้างสสี นั ใหก้ บั รายการ (ตา่ งจากนิตยสารทาง อากาศ เพราะวาไรต้ีหลากหลายทั้งกล่มุ คนดูและเน้อื หา และเน้นใน เร่ืองของความบนั เทิงเป็นหลัก)

รายการประเภทให้ความบันเทงิ แบบปกิณกะ (Light Entertainment) 3. รายการสนทนา (Talk) รายการสนทนาเป็นรายการที่มผี ูพ้ ดู คุยกัน 2 คนขน้ึ ไป แลกเปลย่ี น ความคดิ เห็นและซักถามซึง่ กันและกนั เหตุท่ีรายการสนทนาได้รบั ความ นยิ ม เน่ืองจากเป็นรายการที่ผู้ชมได้เหน็ สีหน้า อารมณ์ ความรสู้ ึกของผู้ สนทนา สว่ นใหญแ่ ขกรับเชิญท่มี าร่วมสนทนาจะเป็นผูท้ มี่ ีช่ือเสียง เป็น ท่ีรู้จักในสังคม ความสาเรจ็ ของรายการขนึ้ อย่กู ับความสามารถของ พิธีกรที่จะนาการสนทนาให้ราบร่นื ไม่วกวน

รายการ เรยี ลิต้ี ทีวี (Reality TV) • เปน็ รูปแบบรายการประเภทใหมท่ ก่ี าลงั เตบิ โตและเปน็ ทนี่ ิยมท่วั โลก โดยเป็นรายการทีจ่ ดั อยู่ในประเภทการนาเสนอขอ้ เทจ็ จรงิ (Factual Television) • Kilborn (1994) พยายามใหค้ าอธิบายรายการ เรยี ลิต้ี ทวี ี (Reality TV) ไว้วา่ เป็นรายการลกู ผสมระหวา่ งรูปแบบรายการท่ีมีผู้ดาเนนิ รายการ (Presenter Talk) การถ่ายทาแบบติดตามดพู ฤตกิ รรมของคน ในรายการเพ่ือใหเ้ ผยความจรงิ ออกมาเองโดยไม่ต้องมกี ารกากบั หรือ ช้ีนา การสร้างภาพแทนเร่ืองจริง (reconstruction) และ การมีสว่ น ร่วมของคนดู (Audience Participation)

Hybrid Programme • Hybrid programme หรอื รายการลูกผสม เป็นรายการทม่ี ีการ ผสมผสานระหวา่ ง รูปแบบรายการ ที่หลากหลาย นาเสนอเรอื่ งราว เดยี วอยา่ งกลมกลนื เช่น Chris Delivery - ผสมระหว่าง รายการให้ การศกึ ษา รายการสอน + sit-com / โชว์ / ละคร เพอื่ จาลอง เหตุการณ์ในการเล่าเรอ่ื ง

Chris Delivery

จบแลว้ ครับ อาจารย์ ดร.วรี ะ สภุ ะ [email protected]