DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com51 So uk so uk sular n sorar olsam içme kimin ğğı ıTavla tavla koç atlar sorar olsam binek kimin ıKatar katar develeri sorar olsam yük ta y c kimin şı ı ıA llarda akça koyunu sorar olsam ölen kimin ğ ışKaral mavili ota sorar olsam gölge kimin ığ ıA z dilden k z i i haber bana ğ ıışKara ba m kurban olsun bugün sana ş ıdedi. K z der: ıÇalma ozan söyleme ozan Yasl ben k z n nesine gerek ıı ıKar yatan kara da sorar olsan ş ığ ıA abeyim Beyre in yaylas idi ğğıA abeyim Beyrek gideli yaylayan m yok ğıSo uk so uk sular n sorar olsan ğğı ıA abeyim Beyre in içmesi idi ğğA abeyim Beyrek gideli içenim yok ğTavla tavla koç atlar sorar olsan ıA abeyim Beyre in bine i idi ğğğA abeyim Beyrek gideli binenim yok ğKatar katar develeri sorar olsan A abeyim Beyre in yük ta y c s idi ğğşı ı ı ıA abeyim Beyrek gideli yükleyenim yok ğA llarda akça koyunu sorar olsan ğ ıA abeyim Beyre in öleniydi ğğşA abeyim Beyrek gideli ölenim yok ğşKaral mavili ota sorar olsan ığ ıA abeyim Beyre indir ğğA abeyim Beyrek gideli göçenim yok ğYine k z der. ıBre ozan Kar yatan kara da dan geldi inde geçti inde ş ığğğBeyrek adl bir yi ide rastlamad n m ığııTa k n ta k n sular a p geldi inde geçti inde şışıış ığğBeyrek adl bir yi ide rastlamad n m ığııA r adl ehirlerden geldi inde geçti inde ğ ıışğğBeyrek adl bir yi ide rastlamad n m ığıı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com52 Bre ozan gördün ise söyle bana Kara ba m kurban olsun ozan sana ş ıdedi. K z gene der: ıKar yatan kara da m y k lm t r ş ığ ıı ıı ışOzan senin haberin yok Gölgeli koca a ac m kesilmi tir ğışOzan senin haberin yok Dünyal kta bir karde im al nm t r ışıı ışOzan senin haberin yok Çalma ozan söyleme ozan Yasl ben k z n nesine gerek ozan ıı ıönünde dü ün var dü üne var p ötğğıdedi. Seyrek bundan geçti, büyük k z karde lerinin yan na geldi. ışıBakt gördü k z karde leri karal mavili oturuyorlar. Ça r p Beyrek ıışığı ısöyler, görelim han m ne söyler: ıDer: Sabah sabah yerinden kalkan k zlar ıAk ota b rak p kara ota a giren k zlar ğı ıığıAk ç kar p kara giyen k zlar ıııBa r gibi kat la an yo urttan ne var ğ ıışğKara saç alt nda kül ekme inden ne var ığDeri yayg da ekmekten ne var ıÜç gündür yoldan geldim doyuran beni Üç güne varmas n Allah sevindirsin sizi ıdedi. K zlar vard lar yemek getirdiler, Beyre in karn n doyurdular. ıığı ıBeyrek der: A abeyinizin ba ve gözü sadakas eski kaftan n z var ğş ııı ıise giyeyim dü üne varay m, dü ünde elime kaftan verirler, tekrar ğığkaftan n z geri vereyim dedi. Vard lar, Beyre in kaftan var imi , ı ı ıığışbuna verdiler. Ald giydi, boyu boyura, beli beline, kolu koluna ıyak t . Büyük k z karde i bunu Beyre e benzetti, kara süzme gözleri ı ışışğkan ya doldu. Söylemi , görelim han m ne söylemi : şşışKara sürme gözlerin fersizle meseydi şA abeyim Beyrek diyeydim ozan sana ğ
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com53 Yüzünü kara saç örtmeseydi A abeyim Beyrek diyeydim ozan sana ğSa lam sa lam bileklerin solmasayd ğğıA abeyim Beyrek diyeydim ozan sana ğSallana sallana yürüyü ünden şAslan gibi duru undan şDarda kalm yi idin arkas ı şğıZavall n n biçarenin ümidi ı ıBay nd r Han' n güveyisi ıııY rt c ku un yavrusu ı ı ışTürkistan n dire i ığAm t suyunun aslan ııKaracu un kaplan ğıYa z al at n sahibi ğ ııHan Uruz'un babas ıHan m Kazan ıÜnümü anla sözümü dinle Sabah sabah kalkm s n ı ışAk ormana girmi sin şAk kava n buda ndan sallayarak geçmi sin ğ ığ ışCan yaycı ı ığn e mi sin ğşOkca z n kurmu sun ğı ı ışAd n gelin odas koymu sun ı ıışSa da oturan sa beyler ğğSol kolda oturan sol beyler E ikteki inançl lar şıDipte oturan has beyler Kutlu olsun devletiniz dedi. Böyle söyleyince Kazan Bey der: Bre deli ozan benden ne dilersin, çad rl ota m dilersin, kul hizmetçi mi dilersin, alt n akçe ı ığıımi dilersin, vereyim dedi. Beyrek der: Sultan m beni b raksan da ıışölen yeme inin yan na varsam, karn m açt r, doyursam dedi. Kazan ğıııder: Deli ozan devletini tepti, beyler bugünkü beyli im bunun olsun, ğb rak n nereye giderse gitsin, neylerse eylesin dedi. ııBeyrek ölen yeme inin üzerine geldi. Karn n doyurduktan şğı ısonra kazanlar tepti, döktü, çevirdi. Yahninin kimini sa ma, kimini ığsoluna atar. Sa dan gideni sa al r, soldan gideni sol al r. Hakl ya ğğıııhakk de sin, haks za yüzü karalığıı ı ğ de sin. ğ
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com54 Kazan Bey'e haber oldu, sultan m deli ozan hep yeme i ığdöktü dediler, imdi kad nlar n yan na varmak istiyor. Kazan der: şıııBre b rak n kad nlar n yan na da vars n dedi. ııııııBeyrek kalkt , kad nlar n yan na vard Zurnac lar kovdu, ıııııııdavulcular kovdu, kimini dövdü, kiminin ba n yard . Kad nlar n ışı ııııoturdu u ota a geldi, e i ini tuttu oturdu. Bunu gördü Kazan Bey'in ğğş ğhatunu boyu uzun Burla k zd , der: Bre kavat o lu deli kavat, sana ıığdü er mi teklifsizce benim üzerime gelesin dedi. Beyrek der: Ham n. şıKazan Bey'den bana buyruk oldu. bana kimse kar amaz dedi. Burla ı şHatun der: Bre madem ki Kazan Bey'den buyruk olmu tur, b rak r şıı ıotursun dedi. Yine döndü Seyre e der: Bre deli ozan peki maksad n ğınedir? Der: Han m maksad m odur ki kocaya varan k z kalks n ııııoynas n, ben kopuz çalay m dedi. ııK s rca Yenge derler bir hatun var idi, ona dediler: Bre ı ıK s rca Yenge kalk sen oyna. ne bilir deli ozan dediler. K s rca Yenge ı ıı ıkalkt , der: Bre deli ozan kocaya varan k z benim dedi. oynama a ıığba lad . Beyrek kopuz çald söyledi, görelim han m ne söyledi : şıııDer: And içmi im k s r k sra a bindi im yok şı ıığğBinip mukaddes sava lara vardşı ığm yok öküz ard nda çobanlar sana bakar ıBoncuk boncuk gözlerinin ya akar ş ıSen onlar n yan na var ııMurad n onlar verir belli bilı ıSeninle benim i im yok şKocaya varan k z kalks n ııKol sallay p oynas n ııBen kopuz çalay mıdedi. K s rca Yenge, vay bu zeval gelecek deli beni görmü gibi ı ışsöylüyor, dedi, vard yerinde oturdu. ıBu sefer Bo azca Fatma derler bir hatun var idi. kalk sen ğoyna dediler. K z n kaftan n giydi, çal bre deli ozan, kocaya varan ı ıı ık z benim, oynayay m dedi. Deli ozan der: ııAnd içeyim bu sefer bo az k sra a bindi im yok ğ33ığğ33 Gege.
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com55 Binip mukaddes sava lara vardşı ığm yok Evinizin ard derecik de il miydi ığKöpe inizin ad Barak de il miydi ğığSenin ad n k rk oyna l Bo azca Fatma de il miydi ıış ı34ğğDaha ayb n açar m belli bilı ııdedi. Seninle benim oyunum yok Var yerine otur Kocaya varan yerinden kalks n ıBen kopuz çalay m ıKol sallay p oynas nııdedi. Böyle söyleyince Bo azca Fatma der: Vay deli bo maca ğğç karacak olanca ayb m z kalkt , kalk k z, oynarsan oyna, ıı ı ıııoynamazsan cehennemde oyna, Beyrek'ten sonra ba na bu hal ş ıgelece ini biliyorduk dedi. Burla Hatun der: K z kalk oyna, elinden ğıne gelir dedi. Banu Çiçek k rm z kaftan n giydi, ellerini yenine çekti ıı ıı ıgözükmesin diye, oyuna girdi, dedi. Bre deli ozan çal. kocaya varan k z benim, oynayay m dedi. ııBeyrek der: Ben bu yerden gideli deli olmu şPek çok beyaz karlar ya m dize ç km ğı şıı şHan k z n n evinde kut, halay k tükenmi ı ı ıışMa rapa alm suya varm şı şı şBile inden on parma n so uk alm ğğı ığı şK z l alt n getirin han k z na t rnak yontun ı ııı ııAy pl ca han k z kocaya varmak ay p olurı ıı ııdedi. Banu i itince Banu Çiçek k zd : Bre deli ozan ben ay pl m y m şııı ıı ıki, bana ay p ko uyorsun dedi, gümü gibi ak bile ini açt , elini ışşğıç kard . Beyre in geçirdi i yüzük göründü. Beyrek yüzü ü tan d . ıığğğı ıBurada söylemi , görelim han m ne söylemi :şışBeyrek gideli bam bam tepe ba na ç ktş ıı ı ığm çok Karg gibi kara saç m yoldu um çok ıı ığGüz elmas gibi al yana m y rttığı ı ı ı ığm çok 34 Dostlu.
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com56 Vard gelmez bey yi idim han yi idim Beyrek diye a ladığğğı ığm çok Sevi ti im Bams Beyrek sen de ilsin ş ğığAlt n yüzük senin de ildir ığAlt n yüzükte çok ni an vard r ışıAlt n yüzü ü istiyorsan ni an n söyleığşı ıdedi. Beyrek der: Sabah sabah hank z yerimden kalkmad m m ı ıııBoz ayg r n beline binmedim mi ı ıSenin evinin üzerine yabani geyik y kmad m m ıııSen beni yan na ça rmad n m ığ ıııSeninle meydanda at ko turmad k m şııSenin at n benim at m geçmedi mi ı ııOk at nca ben senin okunu geride b rakmad m mııııGüre te ben seni yenmedim mi şÜç öpüp bir s r p ı ı ıAlt n yüzü ü parma na geçirmedim mi ığğ ıSevi ti in Bams Beyrek ben de il miyimş ğığdedi. Böyle diyince, k z tan d bildi ki Beyrek'tir, cübbesi ile çuhas ıı ııile Beyre in aya na kapand . Beyre e dad lar kaftan giydirip ğğ ıığıdonatt lar. Hemen k z s çrad ata bindi. Beyre in babas na anas na ıııığıımüjdeye ko turup gitti. K z der: şıHalka halka kara da n y k lm t yüceldi ahir ğ ıı ıı ışKanl kanl sular n çekilmi ti ça lad ahir ııışğıKoca a ac n kurumu tu ye erdi ahir ğışşYi it at n ihtiyarlam t tay verdi ahir ğıı ışK v l develerin ihtiyarlam t yavru verdi ahir ı ıı ışAk koyunun ihtiyarlam t kuzu verdi ahir ı ışOn alt y ll k hasretin o ulun Beyrek geldi ahir ı ı ığKay n baba kaynana müjde bana ne verirsiniz ıdedi. Beyre in babas anas der: ğııDilin için öleyim gelinci im ğYoluna kurban olay m gelinci im ığYalan ise bu sözlerin gerçek olsun gelinci im ğ
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com57 Sa esen ç k p gelse ğı ıKar yatan kara da lar sana yaylak olsun ş ığSo uk so uk sular sana içme olsun ğğıKulum halayı ığm sana cariye olsun Yi it atlar m sana binek olsun ğıKatar katar develerim sana yük ta y c olsun şı ı ıA llarda akça koyunum sana ölen olsun ğ ışAlt n akçem sana harçl k olsun ııPenceresi alt n ota m sana gölge olsun ığ ıKara ba m kurban olsun sana gelinci imş ığdedi. Bu s rada beyler Beyre i getirdiler. Kazan Bey der: Müjde Pay ığPüre Bey o lun geldi dedi. Pay Püre Bey der: O lum oldu unu ğğğşundan bileyim, serçe parma n kanats n, kan n mendile silsin, ğı ııı ıgözüme süreyim, aç lacak olursa o lum Beyrek'tir dedi. Zira ığa lamaktan gözleri görmez olmu tu. Mendili gözüne sürünce Allah ğşTaala'n n kudreti ile gözü aç ld . Babas anas feryat ettiler. Beyre in ıı ııığaya na kapand lar. der: ğ ııPenceresi alt n ota m n kabzas o ul ığı ıığKaza benzer k z m n gelinimin çiçe i o ulı ı ığğGörür gözümün ayd n o ul ı ığTutar belimin kuvveti o ul ğKudretli O uz imrenileni can m o ulğığdiyerek çok a lad , Allah' na ükürler eyledi. ğıışYalanc o lu Yaltacuk bunu i itti. Seyre in Korkusundan ığşğkaçt kendini Dana Saz na att . Beyrek ard na dü tü, kovalaya ıııışkovalaya saza dü ürdü. Beyrek der: Bre ate getirin. Getirdiler, saz şşıate e verdiler. Yaltacuk gördü ki yan yor, sazdan ç kt Beyre in şıı ığaya na kapand , k l c alt ndan geçti Beyrek de suçundan geçti. ğ ııı ı ııKazan Bey der: Gel murad na eri . Beyrek der: Arkada lar m ışşı ıç karmay nca, hisar almay nca murada eri mem dedi. Kazan Bey, ıııışO uz'una beni seven binsin dedi. ğKudretli O uz beyleri atland lar, Bayburt Hisar 'na dört nala ğııyeti tiler. Kafirler de bunlar kar lad lar. şış ııKudretli O uz beyleri ar sudan abdest ald lar, ak al nlar n ğıııı ıyere kodular, iki rekat namaz k ld lar. Ad güzel Muhammedi yad ı ııettiler. Gümbür gümbür davullar dövüldü. Bir k yamet sava oldu, ışmeydan dolu ba oldu. öklü Melik'i bö ürderek Kazan Bey attan şŞğ
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com58 yere dü ürdü. Kara Tekürü Deli Dündar k l çlad yere dü ürdü. Kara şı ıışArslan Meliki Kara Budak yere dü ürdü. Derelerde kafire k rg n şı ıgirdi. Yedi kafir beyi k l çtan geçti. Beyrek, Yigenek, Kazan Bey, ı ıKara Budak. Deli Dündar, Kazan o lu Uruz Bey bunlar kaleye ğyürüyü ettiler. Beyrek otuz dokuz yi idinin üzerine geldi, onlar şğısa ve esen gördü. Allah'a ükreyledi. Kafirin kilisesini y kt lar, ğşı ıyerine mescit yapt lar. Ke i lerini öldürdüler. Ezan okuttular, aziz ış şTanr ad na hutbe okuttular. Kusun, alaca kan n , kuma n temizini, ııı ış ık z n güzelini, dokuz katl i lenmi süsler elbise, cübbe hanlar han ı ıışşıBay nd r'a hisse ç kard lar. Pay Püre Bey'in o lancıııığı ı ğ Beyrek, melikin k z n ald , ak evine ak ota na geri döndü, dü üne ba lad . ı ı ıığ ığşıBu k rk yi idin bir kaç na Han Kazan, bir kaç na Bay nd r ığııııHan k zlar verdiler. Beyrek de yedi k z karde ini yedi yi ide verdi. ıışğK rk yerde ota dikti. Otuz dokuz k z talihli talihine birer ok att . ığııOtuz dokuz yi it okunun ard nca gitti. K rk gün k rk gece toy dü ün ğııığeylediler. Beyrek yi itleri ile murat verdi, murat ald . Dedem Korkut ğıgeldi, ne eli havalar çald , destan söyledi deyi dedi. gazi erenler şışba na ne geldi ini söyledi, bu O uzname Beyre in olsun dedi. ş ığğğDua edeyim han m: Yerli kara da lar n y k lmas n. Gölgeli ığıı ııkoca a ac n kesilmesin. Ak sakall baban n yeri cennet olsun. Ak ğıııbürçekli anan n yeri cennet olsun. O ul ile karde ten ay rmas n. ığşııAhir vaktinde ar imandan ay rmas n. Amin amin diyenler Tanr ’n n ıııı ıyüzünü görsün. Derlesin toplas n günah n z ad güzel Muhammet ıı ı ııMustafa'n n yüzü suyuna baığ ş ılas n han m hey!... ıı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com59 KAZAN BEY O LU URUZ BEY N ĞİES R OLDU U DESTANI BEYAN İĞEDER HANIM HEY Bir gün Ula o lu Kazan Bey yerinden kalkm t . Kara yerin ş ğı ışüzerine ota lar n diktirmi ti. Bin yerde ipek hal cğı ışı ı ığ dö enmi ti. şşAlaca gölgeli i gökyüzüne yükselmi ti. Alt n kadehler, sürahiler ğşıdizilmi ti. Dokuz kara gözlü, örme saçl , elleri bile inden k nal , şığııparmaklar süslü, boyunlar birer kar kafir k zlar al arab alt n ııı şıışııkadeh ile kudretli O uz beylerine gezdiriyorlard . Her birinden Ula ğışo lu Salur Kazan içmi ti. Elbise, kaftan, çad r, ota bağşığğ şı ıl yordu, katar katar develer bağ şı ıl yordu. O lu Uruz kar s nda yaya dayan p ğşı ııduruyordu. Sa yan nda karde i Kara Göne oturmu tu. Sol yan nda ğışşıday s Aruz oturmu tu. ı ışKazan sa na bakt kah kah güldü. Soluna bakt çok sevindi. ğ ıııKar s na bakt o lancşı ıığı ı ığn , Uruz'u gördü, elini eline çald a lad . ığıO lu Uruz'a bu i ho gelmedi. leri geldi, diz çöktü, babas na ğşşİıça r p söyler, görelim han m ne söyler: ğı ııDer: Ünümü anla benim sözümü dinle a am Kazan ğSa na bakt n kah kah güldün ğ ııSoluna bakt n çok sevindin ıKar na bakt n beni gördün a lad n ş ıığıSebep nedir söyle bana Kara ba m kurban olsun babam sana ş ıdedi.
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com60 Söylemez olursan Kalkarak yerimden ben do rulurum ğKara gözlü yi itlerimi beraberime ben al r m ğı ıKan Akbaza iline ben giderim Alt n haça elimi ben basar m ııPapaz cübbesi giyen ke i in elini ben öperim ş şKara gözlü kafir k z n ben al r m ı ı ıı ıDaha senin yüzüne ben gelmem A ladğı ığna sebep ne söyle bana Kara ba m kurban olsun a am sanaş ığdedi. Kazan Bey k zard , o lan n yüzüne bakt , ça r p söyler, ıığıığı ıgörelim han m ne söyler: ıKazan der: Beri gel tay m o ul ığSa ma do ru baktğ ığı ığmda karde im Kara Göneyi gördüm şBa kesmi tir kan dökmü tür ganimet alm t r ad kazanm t r şşşı ışı ışSoluma do ru baktğı ığmda day m Aruzu gördüm ıBa kesmi tir kan dökmü tür ganimet alm t r ad kazanm t r şşşı ışı ışKar ma do ru baktş ığı ığmda seni gördüm On alt ya na geldin ış ıBir gün ola dü eyim Öleyim sen kalas n şıYay çekmedin ok atmad n ba kesmedin kan dökmedin ışKanl O uz içinde ganimet almad nığıyar nki gün zaman dönüp ben ölüp sen kal nca tac m taht m sana ııı ıı ıvermezler diye sonumu and m a lad m o ul dedi. Uruz burada ığığsöylemi , görelim han m ne söylemi : şışDer: A bey baba Deve kadar büyümü sün yavrusu kadar akl n yok şıTepe kadar büyümü sün dar kadar beynin yokşıhüneri o ul babadan m görür ö renir, yoksa babalar o uldan m ğığğıö renir, ne zaman sen beni al p kafir hudut boyuna ç kard n, k l ç ğıııı ı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com61 çal p ba kestin, ben senden ne gördüm ne ö reneyin dedi. Kazan ışğBey elini eline çald kah kah güldü, der: A beyler Uruz güzel ısöyledi, şeker yedi. beyler, siz yiyiniz içiniz, sohbetinizi da tmay n z, ben bu o lan alay m ava gideyim, yedi günlük az k ğ ıı ığıııile ç kay m, ok attııı ı ğm yerleri, k l ç çal p ba kesti im yerleri ı ıışğgöstereyim, kafir hudut boyuna, C z lara. A la ana, Gökçe Da a ı ığğ ğğal p ç kal m, sonra o lana laz m olur a beyler dedi. ııığıYa z al at n çektirdi, s çrad bindi. Üç yüz süslü, i lemeli ğ ıı ııışgiyimli yi it söyledi, beraberine ald . K rk ela gözlü yi idim Uruz ğıığberaberine ald . Kazan o lunu al p kara da lar üzerine ava ç kt . Av ığığı ıavlad , ku ku lad , yabani geyik y kt . Ye il düzlü e, güzel çimene ışşıı ışğçad r dikti. Bir kaç gün beyler, ile yedi içti. ıMe er Ba Aç k Tatyan Kalesi’nden, Ak Saka Kalesi'nden ğş ııkafirin casusu var idi. Bunlar görüp teküre geldi, der: Hay ne ıoturuyorsun, köpe ini havlatmayan, kedini miyavlatmayan alplar ğba Kazan o lancş ığı ı ğ ile sarho olup yat yorlar dedi. On alt bin kara şııelbiseli kafir ata bindi. Kazanan üzerine dört nala yeti ti. şBakt lar gördüler alt bölük toz indi. Kimi der: geyik tozudur, ııkimi der: dü man tozudur. Kazan der: Geyik olsa bir veya iki bölük şolurdu, bu gelen bilmi olun dü mand r dedi. şşıToz yar ld , güne gibi ı ışı ı şldad , deniz gibi çalkand , orman ııgibi karard . on alt bin ip üzengili, keçe börklü, azg n dinli, k zg n ıııı ıdilli kafir ç ka geldi. Kazan ya z al at n çektirdi, s çray p bindi. ığ ıı ıııO lu Uruz gemini çektirdi, büyük cins at n oynatt , kar geldi. ğı ıış ıder: Beri gel a am Kazan ğDeniz gibi karar p gelen nedir ıAte gibi şı ışlday p y ld z gibi parlay p gelen nedir ıı ııA z dilden be kelime haber bana ğ ışKara ba m kurban olsun babam sana ş ıdedi. Kazan der: Beri gel arslan m o ul ığKara deniz gibi çalkan p gelen ıKafirin askeridir Güne gibi şı ışlday p gelen ıKafirin ba nda mi feridir ş ığY ld z gibi parlay p gelen ı ıı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com62 Kafirin m zra d r ığı ıAzg n dinli dü man kafirdir o ul ışğdedi. O lan der: Dü man diye neye derler? Kazan der: O ul onun ğşğiçin dü man derler ki biz onlara yeti sek öldürürüz, onlar bize şşyeti se öldürür dedi. Uruz der: Baba içinde bey yi itleri öldürseler şğkan sorarlar m , davalarlar m ? Kazan der: O ul bin kafir öldürsen ıığkimse senden kan davalamaz. amma azg n dinli kafirdir, güzel yerde ırast geldi, fakat bana sen kötü yerde ayak ba oldun o ul dedi. Uruz ğ ığburada söylemi , görelim han m ne söylemi : şışUruz der: Beri gel a am Kazan ğKalk p da yerimden ıBüyük cins at m saklard m bugün için ı ııGünü geldi Akmeydanda ko turay m senin için şıAlaca ejder sivrisi m zra m saklard m bugün için ığı ııGünü geldi Kaba kar n geni gö üste oynatay m senin için ışğıKara çelik öz k l c m saklard m bugün için ı ı ı ııGünü geldi Pis dinli kafir ba n kestireyim senin için şı ıYap s pek demir elbisemi saklard m bugün için ı ııGünü geldi Yen yakalar diktireyim senin için Ba mdan sa lam mi ferler saklard m bugün için ş ığğıGünü geldi Kaba topuz alt nda deldireyim senin için ıK rk yi idimi saklard m bugün için ığıGünü geldi Kafir ba n kestireyim senin için şı ıAslan ad m saklard m bugün için ı ııGünü geldi Yaka tutup kafir ile u ra ay m senin için ğ şıA z dilden bir kaç kelime haber bana ğ ıKara ba m kurban olsun a am sanaş ığdedi. Kazan burada söylemi , görelim han m ne söylemi : şış
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com63 Kazan der: O ul o ul ay o ul ğğğBenim ünümü anla sözümü dinle O kafirin üçünü al p birini a rmaz okçusu olur ış ıHay demeden ba lar kesen cellad olur şıinsan etini yahni k lan a ç s olur ışı ıSen varacak kafir de il ğKalkarak yerimden ben do rulay m ğıYa z al at n beline ben bineyim ğ ııGelen kafir benimdir ben varay m ıKara çelik öz k l c m çalay m ı ı ı ııAzg n dinli kafirdir ba lar n keseyim ışı ıDöne döne sava ay m döne döne çeki eyim şışK l ç çal p ba kesti imi gör de ö ren ı ıışğğKara ba na dü ünce laz m olurş ışıdedi. Uruz burada söylemi , görelim han m ne söylemi : şışDer: A bey baba i itiyorum şAmma Arafatta erkek kuzu kurban için Baba o ul kazan r ad için ğıO ul da k l ç ku an r baba gayreti için ğı ışıBenim de ba m kurban olsun senin içinş ıdedi. Kazan burada söylemi , görelim han m ne söylemi : şışKazan der: O ul o ul ay o ul ğğğDü mana girip ba kesmedin şşAdam öldürüp kan dökmedin Ela gözlü k rk yi idi beraberine al ığGö sü güzel koca da lar ba na ç k ğğş ııBenim sava tş ğı ı ım benim dövü tü ümü ş ğ
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com64 Benim çeki ti imi benim k l çla tş ğı ış ğı ı ım Gör de ö ren ve hem bizim için pusuya yat o ulğğdedi. Uruz babas n n sözünü k rmad , çekilip geri döndü. Yerden ı ıııyüce da lar ba na arkada lar n al p ç kt . O zamanda o ul baba ğş ışı ııı ığsözünü iki eylemezdi, iki eylese o o lan kabul eylemezlerdi. Uruz ğıgeni yakadan m zra n saplad durdu. şığı ııKazan Bey gördü ki kafir çok yakla t . At ndan indi, ar ş ııısudan abdest ald , ak aln n yere koydu, iki rekat namaz k ld . Ad ıı ıı ııgüzel Muhammed’i yada getirdi, kara dinli kafire göz karatt , ıhayk rd , at sürdü kar vard , k l ç vurdu. Gümbür gümbür davullar ı ış ııı ıdövüldü, burmas alt n tunç borular çal nd . O gün kahraman bey ııııyi itler döne döne sava t . O gün kara çelik öz k l çlar çal nd . O gün ğş ıı ıııkarg dili kay n oklar at ld , alaca ejder sivri m zraklar bat r ld . O ııı ııı ı ıgün namertler kalle ler sapa yer gözetti. O gün baka baka Kazan şo lu Uruz a ka geldi, der: ğşBeri gelin k rk arkada m ış ıSize kurban olsun benim ba mş ıGörüyor musunuz babam Kazan ba kesti, kan döktü, o lan çocuk şğyaln z yemek yeme e gelmez dedi. Babam bu kafirleri esirgemi ığşgibi. Beni seven yi it terim ne duruyorsunuz, kafirin bir ucuna ot ğtepelim dedi. Kara koç at m oynatt Uruz, kafirin sa ma ot tepti. Sa l sollu ıığğ ıkafiri bir güzel da tt . Sanki dar yolda dolu dü tü veya kara kaz n ğı ışıiçine ahin girdi. Kafirin kanad m bast da tt . Azg n dinli kafir şıığı ııbunald . Oka girdi kovalanan kimse. ıO lan n büyük cins at m kovalad lar. At y k ld . Kafirler ğıııı ı ıUruz'un üzerine ü ü tü. Uruz'un k rk yi idi attan indi, alaca kafkan ş şığba m k sarak dü ümlediler, k l ç s y rd lar, Uruz'un üzerine çok ğ ıığı ıı ı ısava t lar. Kalabal k korkutur, derin olsa bat r r. Yayan n ümidi ş ııı ııolmaz. Sa n solunu Uruz'un çevirdiler. K rk yi idini ehit ettiler. ğı ıığşO lan n üzerine dü tüler tuttular. Pazusundan ak ellerini ba lad lar. ğışğıK r urgan ak boynuna takt lar. Yüzü üzerine atarak sürüklediler. Ak ıııetinden kan ç k ncaya kadar dövdüler. Baba diye a latt lar, ana diye ı ığıba rtt lar. Eli ba l boynu ba l , yüzü üzerine at p yürüyü verdiler. ğ ıığ ığ ııUruz esir oldu. Kazan' n haberi yok. Öyle sand ki dü man ıışyenildi. At n gemini çevirdi geri döndü. Geldi, o lunu b raktığıı ı ğyerde bulamad . A beyler o lan nereye gitmi olabilir dedi. Beyler ığş
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com65 der: O lan ku yürekli olur, kaç p anas na gitmi tir dediler. Kazan ğş35ıışkarard , döndü der: Beyler Tanr bize bir hay rs z o ul vermi , ııı ığşvaray m onu anas n n yan ndan alay m, ıı ııık l ç ile paralayay m, alt bölük edeyim alt yolun ayr m nda ı ııııı ıb rakay m, bir daha kimse yaban yerde arkada koyup kaçmas n ıışıdedi. Ve ya z ol at n ökçeledi yola girdi. ğ ıı ıEvine geldi. Han k z boyu uzun Burio Hatun Kazan' n ı ııgeldi in! i itti, attan ayg r, deveden erkek deve, koyundan koç ğşıkestirdi. O lancğı ı ığm n ilk av d r, kanl O uz beylerini davet edeyim ı ıığdedi. Han k z gördü ki Kazan geliyor, toparlan p yerinden kalkt . ı ıııSamur cübbesini üzerine ald . Kazan'a kar geldi. Göz kapa n 36ış ığı ıkald rd Kazan’ n yüzüne do ru bakt , sa ile soluna göz gezdirdi, ı ıığığo lancğı ı ığn , Uruz'u görmedi. Kora ba r sars ld , bütün yüre i ğ ıı ığoynad , kara süzme gözleri kan ya doldu. Kazan'a söylemi , görelim ışşhan m ne söylemi : ışDer:Beri gel Salur beyi Solur güzelli i ğBas m n baht evimin taht ı ıııHan babam n güveyisi ıKad n anam n sevgisi ııBabam n anam n verdi i ıığGöz aç p da gördü üm ığGönül verip sevdi im ğBey yi idim Kazan ğKalkarak yerinden do ruldun ğO lun ile yelesi kara cins at na s çray p bindin ğıııGö sü güzel koca da lar önüne ava ç kt n ğğı ıBoynu uzun büyük geyi in! tutup y kt n ğı ıSemiz etini yüklettin geri döndün iki vard r bir gelirsin yavrum hani ıKaranl k gecede buldu um o lum hani ığğBir beyim görünmez ba r m yanar ğ ıAs lan kayalardan Kazan o lan uçurdun mu. ığTali Saz n aslan na yedirdin miııYoksa kara dinli kafire u ratt n m ğıı35 Korkak. 36 Derisinden kürk yap lan hayvan. ı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com66 Ak ellerim kollar ndan ba latt n m ığııKafirin önünce yürüttün mü Dili dama kuruyup dört yan na bakt rd n m ğ ııı ııKara gözden ac ya m döktürdün mü ış ıKad n ana bey baba diye ba rtt n mığı ııdedi. Gene söylemi : şDer: O ul o ul ay o ul ğğğMürüvvetim o ul ğKar yatan kara da m n yükse i o ul ş ığı ığğKaranl kl gözlerimin ayd n o ul ı ıı ığSam yelleri esmeden Kazan kula m ç nl yor ğ ıı ıSar msak otunu yemeden Kazan içim yan yor ııSar y lan sokmadan akça tenim kalk p i iyor ı ıış şKurumu ça gö sümde sütüm oynuyor şğYaln zca o ul görünmüyor ba r m yan yor ığğ ııYaln z o ul haberini Kazan söyle bana ığSöylemez olursan yana yak la beddua ederim Kazan sanaıdedi. Anas bir deyi daha söyledi, der: ışKarg m zrak oynatanlar vard ıııAlt n m zrak oynatana yarap noldu ııKara koç ata binenler vard geldi ıBüyük cins atl bir o ula yarap noldu ığHizmetkar geldi naip geldi Yaln z bir o ula yarap noldu ığYaln z o ul haberini Kazan söyle bana ığSöylemez olursan yana yana beddua ederim a Kazan sanadedi. Bir daha söylemi : şKuru kuru çaylara su ak tt m ı ıKara elbiseli devri lere adak verdim şYan ma do ru baktığı ığmda kom uma iyi bakt m şıUman na bekleyenine yemek yedirdim ıAç görsem doyurdum ç plak görsem donatt m ıı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com67 Dilek ile bir o ulu zorla buldum ğYaln z o ul haberini a Kazan söyle bana ığSöylemez olursan yana yak la beddua ederim Kazan sana ıdedi. Bir daha söylemi : şKar yatan kara da dan ş ığBir o ul uçurdunsa söyle bana ğKazma ile y kt ray m ı ııTa k n akan ko an sudan şışBir o ul uçurdunsa söyle bana ğDamarlar m ukalay m ııAzg n dinli kafirle re ıBir o ul tutturdunsa söyle bana ğHan babam n yan na ben varay m ıııA r asker bol hazine alay m ğ ııParalan p cins at mdan inmeyince ııYenim ile alaca kan m silmeyince ı ıKol but olup yer yüzüne dü meyince şYaln z o ul haberini almay nca ığıKafir yollar ndan dönmeyeyim ıdedi. Yoksa a Kazan aya mdan çizmeyi atay m m ğ ıııKara t rnak ak yüzüme çalay m m ıııGüz elmas gibi al yanaklar m y rtay m m ıı ı ıııÇemberime alca kan m dökeyim mi ı ıA r feryat senin yurduna salay m m ğ ıııO ul o ul diyerek ba ray m m ğğğ ıııDevelerden k z l deve burdan geçti ı ıYavrular burdan ba r p beraber geçti ığı ıDeve yavrucu umu ald rmğıı ışm ba ray m m ğ ıııKara koç atlardan cins at burdan geçti Taycı ığ ki neyip beraber geçti şTaycı ı ığm ald rmıı ışm ki neyeyim mi şA llardan akça koyun burdan geçti ğ ıKuzuca mele ip beraber geçti ğ ışKuzuca m ald rmğı ııı ışm meleyeyim mi O ul o ul diye ba ray m m ğğğ ııı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com68 dedi. Bir daha söylemi : şKalk p yerimden do rulay m diyordum ığıYelesi kara cins at ma bineyim diyordum ıKudretli O uz içine gireyim diyordum ğEla gözlü gelin alay m diyordum ıKara yerde ak ota lar dikeyim diyordum ğYürüyüp o ulu ulu gelin odas na geçireyim diyordum ğıMurat ile maksuda erdireyim diyordum Murada erdirmedin beni Kara ba m n bedduas tutsun Kazan seni şı ııBir beyim görünmüyor ba r m yan yor ğ ııNeyledin söyle bana Söylemez olursan yana yak la beddua ederim Kazan sanaıdedi Anas o lan n böyle diyince Kazan' n akl ba ndan gitti, kara ığııış ıba r sars ld , bütün yüre i oynad , karanl kl gözleri kan ya doldu. ğ ıı ığıı ışDer: Güzelim, o ul gelse senden mi sorard m. korkma kayg lanma, ğııavdad r, avda kalan o ul için kayg lanma, yedi gün ben Kazan'a ığımühlet ver, yerde ise o ulu ç karay m, gökte ise indireyim, ğııbulursam buldum, bulmaz isem Tanr verdi Tanr ald neyleyeyim, ıııgelip kara feryad seninle beraber eyleyeyim dedi. Han k z der: ıı ıKazan o lan n avda oldu unu undan bileyim ki yorgun at nla, ğığşıkörelmi m zra nla ard na dü esin dedi. şığ ıışKazan geri döndü, geldi i yolu takip edip ko turdu, geceyi ğşgündüze katt . Anas duymadan el alt ndan buyurdu: Doksan tümen ıııgenç O uz ard mca gelsin, o lan esirdir beyler bilsin dedi. ğığO yere geldi ki dü man yenilmi ti. Gördü o lunun ela gözlü şşğk rk yi idi öldürülmü , büyük cins at o lan n aklanm yat yor. ığşığıı şıCeset aras nda o lancığı ı ığn n cesedini bulmad , alt nl ca kamç s n ıı ıı ı ıbuldu. yice bildi ki o lu kafire esirdir. İğA lad , ğıKara da m n yükse i o ul ğı ığğKanl suyumun ta k n o ul ışı ığİhtiyarl k vaktimde ald rdıı ı ığm yaln z o ulığ
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com69 dedi ba rd : Kafirin izini izledi. ğı ıKanl Kara Derbentte kafir de konmu tu. O lana kara çoban ışğkeçesi giydirmi lerdî, kap e i i üzerinde çaprazlama b rakm lard . şış ğıı şıGiren bas yor, ç kan bas yordu. Eski dü man tatar o lu elimize ııışğgirmi ken ceza ile öldürelim diyerek kap e i i üzerinde çaprazlama şış ğkoymu lard . şıBu s rada Han Kazan yeti ti. Ya z al at m oynatt . Kafir, ışğ ıııKazan' n geldi ini gördü, ürktü. Kimi at na biniyor, kimi z rh ığııgiyiyor. O lan ba n kald rd , der: Bre kafir ne haldir? Kafir der: ğşı ıı ıBaban geldi, tutal m diyoruz. O lan der: ığAman bre kaf ir aman Tanr n n birli ine yoktur güman ı ığ37Kafirler o lana aman verdiler, elini çözdüler, gözünü açt lar. ğıBabas na o lan kar geldi. Söyler, görelim han m ne söylemi : ığş ıışUruz der; Beri gel a bey baba Nereden bildin benim esir oldu umu ğAk ellerimin ard na ba landığı ı ığn K l sicimin ak boynuma tak ldıı ı ı ığn Kara gözlü yi itlerimin öldürüldü ünü ğğSen gelmeden baba, kafirler konu tular şYa z al atl Kazan tutun ğ ıııPazusundan ak ellerini ba lay n ğıBirdenbire güzel bas n kesin ı ıAlca kan m yer yüzüne dökün ıO lu ile ikisini bir yerde öldürün ğOca n söndürün diye söyle tiler ğı ışHan m baba korkar m ııKo tururken ya z al at n kayd ras n şğ ıı ıııSava tş ğı ın vakit kendini tutturas n ıBirdenbire güzel ba n kestirenin şı ıAk bürçekli anam o ul derken ğBa m n baht Kazan diye a latas n şı ıığı37 üphe Ş
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com70 Çekilerek baba geri dönAlt n ota na sürüp var ığ ıİhtiyarc k olmu anama ümit ol ışKara gözlü k z karde imi a latma ışğİhtiyarc k olmu anam s zlatma ışı ıO ul için baba ölmek ay p olur ğıYaradan hakk için baba ıGeriye dön eve var İhtiyarc k anam kar gelse ış ıBenî sana sorsa Baba do ru haber ver ğGördüm senin o lun esir de ğPazusundan ak elleri ba l de ğ ıKara k ldan sicim boynuna tak l de ıı ıKara domuz dam nda yat yor de ııK l çoban keçesi boyuncu unu sürtüyor de ığA r ayak ba topukçu unu vuruyor de ğ ığ ığYanm arpa ekme i ac so an övünü de ı şğığBenim anam benim için kayg lanmas n ııBir ay baks n ıBir ayda varmazsam iki ay baks n ıiki ayda varmazsam üç ay baks n ıÜç ayda varmazsam öldü ümü o vakit bilsin ğAyg r at m bo azlay p a m versin ıı ığışı ıEl k z helallime izin versin ı ıBana sakladı ığ gelin odas na ba kas girsin ışıAnam benim için mavi giyip kara sar ns n ııKudretli O uz ilinde yas m tutsun ğı ıBenim ba m senin yoluna kurban olsun ş ıGeri dön babadedi. O lan bir daha söylemi , görelim han m ne söylemi : ğşışKar yatan kara da lar esen olsa el yaylar ş ığKanl kanl sular esen olsa co up ta arıışşKara koç atlar esen olsa tay do urur ğDevelerde k z l deve esen olsa yavru verir ı ıA llarda akça koyun esen olsa kuzu verir ğ ıBey erenler esen olsa o lu do ar ğğSen esen ol anam esen olsun
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com71 Benden daha iyi Kadir size o ul versin ğAk sütünü anam bana helal eylesin Sava ma çekilip dön baba geri şdedi. Han Kazan burada söylemi , görelim han m ne söylemi : şışDer: O ul o ul ay o ul ğğğKar yatan kara da m n yükse i o ul ş ığı ığğGüçlü belimin kuvveti can m o ul ığKaranl kl gözlerimin ayd n o ul ı ıı ığŞafak vakti yerimden kalktı ığm senin için Ya z al at m yormu um senin için ğ ıı ışAk giyimime kir eklendi senin için Benim ba m kurban olsun can m o ul senin için ş ıığSen gideli a lamam gökte iken yere indi ğGümbür gümbür davullar dövülmedi A r ulu divan m toplanmad ğ ıııSeni bilen bey o ullar ak ç kard kara giydi ğıııİhtiyarc k anan kan ya döktü ışAk sakall baban dertli oldu ıDönerek buradan o ul eve varsam ğAkça yüzlü anan kar gelip o ul dese ş ığAk elleri ard na ba l diyeyim mi ığ ıAk boynunda k l urgan tak l diyeyim mi ıı ıBenim namusum nereye var r o ulığK l çoban keçesi boyuncu unu sürtüyor diyeyim mi ığA r ayak ba topukçu unu vuruyor diyeyim ğ ığ ığArpa ekme i ac so an övüncü ü diyeyim miğığğKazan gene der: Kar yatan kara da lar ihtiyarlasa ş ığOtu bitmez el yaylamaz Ak nt l güzel sular ihtiyarlasa co up ta maz ı ı ışşDeveler ihtiyarlasa yavru vermez Kara koç atlar ihtiyarlasa tay vermez Er yi itler ihtiyarlasa o lu do maz ğğğBaban ya l anan ya l ş ış ı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com72 Senden daha iyi Kadir bize o ul vermez ğVerse dahi senin yerini tutamaz Asumanl gökte kara bulut olup ıKafirin üzerine gürleyeyim Ak y ld r m olup ak yay m ı ı ışııKafiri kam gibi ate olup yand ray m ı şşııDokuzunu bir yerine sayd ray m ııVuru mayla dövü meyle alemi dolduray m şşıYaradan Allahtan medetdedi. Ya z al at ndan indi. Ak p giden ar sudan abdest ald . Ak ğ ıııııaln m yere kodu, namaz k ld . A lad . kadir Tanr 'dan dilek diledi, ıı ığııyüzünü yere sürdü. Muhammede salavat getirdi, deve gibi ba rd , arslan gibi kükredi, ğı ınara at p hayk rd , yapayaln z kafire at tepti, k l ç vurdu. Döne döne ıı ııı ıbir zaman güzel sava eyledi. Kafiri bast ray m dedi, bast ramad . şııııBir saatte kafire üç kerre at tepti. Birden göz kapa na k l ç ğ ıı ıdokundu. Kara kan r ldad gözüne indi. Kendisini sarp yerlere ı ı ışıatt . Görelim imdi Yaradan neyledi? ışMe er han m boyu uzun Burla Hatun o lancğığı ı ığn and , karar ııkalmad . K rk ince belli k z çocu u ile kara ayg r n çektirdi, s çray p ııığı ı ıııbindi, kara k l c n ku and . Ba m n tac Kazan gelmedi diye izini ı ı ı ışışı ııizledi gitti. Gele gele Kazan’a yak n geldi. Kazan helallisini tan mad . ıııHan k z n n üzerine geldi, der: ı ı ıKara ayg r n gemini bana çek yi it ı ığDikkat edip yüzüme bak yi it ğAlt ndaki kara ayg n bana ver yi it ıığElindeki sivri m zra n ığı ıYan ndaki mavi çeli ini bana ver yi it ığğBu günümde ümit ol bana Kale ülke vereyim sana dedi. Hatun der: Kar ma geçip yi it benim ne ba r yorsun ş ığğı ıGeçmi benim günümü ne hat rlat yorsun şııKalkarak yerinden do rulan Kazan ğKara gözlü at n beline binen Kazan ı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com73 Hücum edip kara da m y kan Kazan ğı ı ıGölgeli koca a ac m kesen Kazan ğı ıB çak al p kanatlar m k ran Kazan ııı ı ıYaln zca o lum Uruza k yan Kazan ığıAt üstünde beklemeyip ko turan Kazan şSenin belin ölmü şÜzengiyi toplamayan dizin ölmü şHan k z helallini tan mayan gözün ölmü ı ıışBunalm s n sana nolmu ı ışşÇal k l c n yeti tim Kazanı ı ı ışdedi. Bu s rada O uz yi itleri bir bir yeti ti. Görelim han m kimler ığğşıyeti ti: şKara dere a z nda Kadir veren, kora bo a derisinden ğığbe i inin örtü ü olan, hiddeti tutunca kara ta kül eyleyen, kara ş ğşş ıb yı ı ı ığn yedi yerde ensesinde dü ümleyen, Kazan' n karde i Kara ğışGöne dört nala yeti ti. Çal k l c n karde Kazan, yeti tim dedi. şı ı ı ışşOnun ard nca görelim han m kimler yeti ti: Demirkap ıışıDerbendindeki demir kap y kap p alan, altm tutam alaca ı ııı şm zra n n ucunda er bö ürten, Kazan gibi pehlivan bir sava ta üç ığı ığışkerre al ndan y kan, K yan Selçuk o lu Deli Dündar dört nala yeti ti. ııığşÇöl k l c m a am Kazan, yeti tim dedi. ı ı ığşOnun ard nca görelim kimler yeti ti: Var p destursuzca ışıBay nd r Han' n dü man n bast ran, altm bin kafire kan kusturan, ııışı ııı şGaflet Koca o lu ir emseddin dört nala yeti ti. Çal k l c n a am ğŞŞşı ı ı ığKazan, yeti tim dedi. şOnun ard nca görelim kimler yeti ti: Parasar' n Bayburt ışıHisar 'ndan f rlay p uçan, apalaca gelin odas na kar gelen, Kudretli ıııış ıO uz imrenileni, Kazan Bey'in inançl s , boz ayg rl Beyrek dört nala ğı ıı ıyeti ti. Çal k l c n han m Kazan, yeti tim dedi. şı ı ı ıışOnun ard nca görelim kimler yeti ti: Dönüp baksa çal ml , ışııkartal hünerli, süslü, eklem ku akl , kula alt n küpeli, kudretli şığ ııO uz beylerini bir bir attan y kan, Kaz l k Koca o lu Bey Yigenek ğıı ığdört nala yeti ti. Çal k l c n a am Kazan, yeti tim dedi. şı ı ı ığşOnun ard nca görelim kimler yeti ti: Yirmi dört boyunu ışok ayan Deli Dündar yeti ti. Onun ard nca bin kavim ba lar Dü er şşışığyeti ti. Onun ard nca bin Bügdüz ba lar Emen yeti ti. Onun ard nca şışışı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com74 dokuz ihtiyar ba lar Aruz yeti ti. Saymakla O uz beyleri tükense şışğolmaz, Kazan' n beyleri hep yeti ti, ba na topland . ışş ııAr sudan abdest ald lar, iki rekat namaz k ld lar. Ad güzel ııı ııMuhammed'e salavat getirdiler. Teklifsizce kafire at sürdüler, k l ç ı ıvurdular. O gün ci erinde olan er yi itler belirdi. O gün namertler ğğsapa yer gözetti. Bir k yamet sava oldu, meydan dolu bo oldu. ışşK yametin bir günü oldu. Bey hizmetkardan. hizmetkar beyden ıayr ld . D O uz beyleri ile Dündar sa a at tepti. Kahraman yi itleri ı ıı şğğğile Kara Budak sola at tepti. Kazan kendisi merkeze at tepti. Tekür ile ökli Melik'e havale oldu, bö ürterek attan yere y kt , alca kan n Şğı ıı ıyer yüzüne döktü. Sa tarafta Kara Tüken Melik'e Dündar kar ğş ıgeldi, k l çlad yere y kt . Sol tarafta Bu ac k Melik'e Kara Budak ı ııı ığıkar geldi, m zraklay p yere y kt , k p rdatmadan ba n kesti. Boyu ş ıııı ıı ışı ıuzun Burla Hatun kara tu unu kafirin k l çlad yere dü ürdü. Tekür ğı ıışyenildi. Kafir kaçt . Derelerde kafire k rg n girdi. On be bin kafir, ıı ışkimisi öldürüldü, kimisi tutuldu. Kazan o lunun üzerine geldi. ndi. elini çözdü. Kucakla p ğİş ıbaba ile o ul görü tü. Üç yüz yi it O uz'dan ehit oldu. Kazan ğşğğşo lancğı ı ığn kurtard , geri döndü. Gaza mübarek oldu. O uz beyleri ığganimet ald . ıAkça Kale Sürmeliye gelip Kazan k rk ota diktirdi. Yedi gün ığyedi gece yeme içme oldu. K rk evli kul ile k rk cariyeyi o lunun ıığba na çevirdi, azat eyledi. Kahraman yi itlere kale ülke verdi, ş ığcübbe çuha verdi. Dedem Korkut gelerek ne eli havalar çald , bu şıO uznameyi düzdü ko tu, böyle dedi. ğşŞimdi hani dedi im bey erenler ğDünya benim diyenler Ecel ald yer gizlediıFani dünya kime kald ıGelimli gidimli dünya Ahir son ucu ölümlü dünyaDua edeyim han m : Yerli kora da n y k lmas n. Gölgeli kaba a ac n ığ ıı ıığıkesilmesin. Ta k n akan güzel suyun kurumas n. Kanatlar n n ucu şııı ık r lmas n. Kadir seni namerde muhtaç etmesin. Ko arken ak boz ı ıışat n sendelemesin. Vuru unca kara çelik öz k l c n centilmesin. ışı ı ıAllah' n verdi i ümidin kesilmesin. Ahir sonu ar imandan ığıay rmas n. Ak aln nda be kelime dua k ld k, kabul olsun. Derlesin ııışı ıtoplas n günah n z ad güzel Muhammed'e baıı ı ıığ ş ılas n han m hey!... ıı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com75 DUHA KOCA O LU DEL DUMRUL Ğİ DESTANINI BEYAN EDER HANIM HEY Me er han m, O uz'da Duha Koca o lu Deli Dumrul derlerdi ğığğbir er var idi. Bir kuru çay n üzerine bir köprü yapt rm t . ııı ışGeçeninden otuz üç akçe al rd , geçmeyeninden döve döve k rk akçe ı ııal rd . Bunu niçin böyle ederdi? Onun için ki benden deli, benden ı ıgüçlü er var m d r ki ç ks n benimle sava s n der iki, benim erli im, ı ıı ışığbahad rlı ı ığm, kahramanlı ı ğm, yi itli im Ruma, ğğŞama gitsin, ün sals n der idi. ıMe er bir gün köprüsünün yan nda bir bölük oba konmu tu. ğışO obada bir iyi güzel yi it hasta dü mü tü. Allah' n emriyle o yi it ğşşığöldü. Kimi o ul diye, kimi karde diye a lad . O yi it üzerine ğşğığdeh etli kara feryat koptu. şAns z n Deli Dumrul dört nala yeti ti. Der: Bre kavatlar, ne ı ışa l yorsunuz, benim köprümün yan nda bu gürültü nedir, niye ğ ııferyat ediyorsunuz dedi. Dediler: Han m, bir güzel yi idimiz öldü, ığona a l yoruz dediler. Deli Dumrul der: Bre yi idinizi kim öldürdü? ğ ığDediler: Vallah bey yi it, Allah Taala'dan buyruk oldu, al kanatl ğıAzrail o yi idin can n ald . Deli Dumrul der: Bre, Azrail dedi iniz ğı ıığne ki idir ki adam n can n al yor, ya kadir Allah, birli in varlşıı ıığı ı ğn hakk için Azrail'i benim gözüme göster, sava ay m, çeki eyim, ışışmücadele edeyim, güzel yi idin can n kurtaray m, bir daha güzel ğı ııyi idin can n almas n dedi. Çekildi döndü Deli Dumrul evine geldi. ğı ııHak Taslo'ya Dumrul'un sözü ho gelmedi. Bak bak, bre deli şkavat benim birli imi tan m yor, birli ime ükür k lm yor, benim ğı ığşıı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com76 ulu dergah mda gezsin benlik eylesin dedi. Azrail’e buyruk eyledi ı38kim ya Azrail, var ve o deli kavat n gözüne görün, benzini sarart, ıdedi, can n h r ldat al dedi. ı ı ı ıDeli Dumrul k rk yi it ile yiyip içip otururken ans z n Azrail ığı ıç ka geldi. Azrail'i ne çavu gördü ne kap c . Deli Dumrul’un görür ışı ıgözü görmez oldu, tutar elleri tutmaz oldu. Dünya alem Deli Dumrul'un gözüne karanl k oldu. Ça r p Deli DumruJ söyler, ığı ıgörelim han m ne söyler: ıDer: Bre ne heybetli ihtiyar m ıKap c lar seni görmedi ı ıÇavu lar seni duymad şıBenim görür gözlerim görmez oldu Tutar benim ellerim tutmaz oldu Titredi benim can m cu a geldi ışAlt n kadehim elimden vere dü tü ışA z m n içi buz gibi ğı ıKemiklerim tuz gibi oldu Bre sakalcı ığ akça ihtiyar Gözce izi fersiz ihtiyar ğBre ne heybetli ihtiyars n söyle bana ıKazam belam dokunur bugün sanadedi. Böyle diyince Azrail'in hiddeti tuttu, der: Bre deli kavat Gözümün fersiz oldu unu ne be enmiyorsunğğGözü güzel k zlar n gelinlerin can m çok almıııı ışm Sakal m n a ardı ığı ı ığn ne be enmiyorsun ğAk sakall kara sakall yi itlerin can m çok almıığıı ışm Sakal m n a armas n n manas budurı ığı ııdedi. Bre deli kavaf övünüyordun: Al kanatl Azrail benim elime ıgeçse, öldüreydim, güzel yi idin can n onun elinden kurtarayd m ğı ııdiyordun, imdi bre deli geldim ki senin can n alay m, verir misin şı ııyoksa benimle cenk eder misin dedi. Deli Dumrul der: Bre, al kanatl ı38 E i imde, huzurumda. ş ğ
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com77 Azrail sen misin dedi. Evet benim dedi. Bu güzel yi itlerin can n ğı ısen mi al yorsun dedi. Evet, ıben al yorum dedi. Bre Azrail, ben seni geni yerde istiyordum, dar ışyerde iyi elime girdin de il mi dedi. Ben seni öldüreyim, güzel ğyi idin can n kurtaray m dedi. ğı ııKara k l c n s y rd eline ald . Azrail’e çalma a hamle k ld . ı ı ı ı ı ı ıığı ıAzrail bir güvercin oldu. pencereden uçtu gitti. nsan o lunun İğejderhas Deli Dumrul elini eline çald , kah kah güldü. Der: ııYi itlerim Azrail'in gözünü öyle korkuttum ki geni kap y b rakt ğşı ıııdar bacadan kaçt , mademki benim elimden güvercin gibi ku oldu ışuçtu, bre ben onu b rak r m y m do ana ald rmay nca dedi. ııı ığııKalkt atma bindi, do an n eline ald , ard na dü tü. Bir iki ığı ııışgüvercin öldürdü. Döndü, evine gelirken Azrail at n n gözüne ı ıgöründü. At ürktü. Deli Dumrul’u kald rd yere vurdu. Kara ba ı ış ıbunald , darda kald . Ak gö sünün üzerine Azrail bas p kondu. ıığıDemin m r ldan yordu, imdi h r ldanma a ba lad . ı ıışı ığşıDer: Bre Azrail aman Tanr n n birli ine yoktur güman ı ığ39Ben seni böyle bilmezdim H rs z gibi can aldı ıı ı ığn duymazd m ıTepesi büyük büyük bizim da lar m z olur ğı ıO da lar m zda ba lar m z olur ğı ığı ıO ba lar n kara salk ml üzümü olur ğıııO üzümü s karlar al arab olur ışıO araptan içen sarho olur şşŞarapl yd m duymad m ıııNe söyledim bilmedim Beylikten usanmad m yi itli e doymad m ığğıCan m alma Azrail medet ı ıdedi. Azrail der: Bre deli kavat bana ne yalvar yorsun. Allah ıTaala'ya yalvar, benim de elimde ne var, ben de bir emir kuluyum dedi. Deli Dumrul der: Peki ya can veren can alan Allah Taala m d r? Evet odur dedi. Döndü Azrail’e, peki ya sen ne eylemekli ı ı(1) üphe ş
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com78 belas n, sen aradan ç k, ben Allah Taala ile haberle eyim dedi. Deli ıışDumrul burada söylemi , görelim han m ne söylemi : şışYücelerden yücesin Kimse bilmez nicesin Güzel Tanr ıNice cahiller seni gökte arar yerde ister Sen bizzat müminlerin gönlündesin Daim duran cebbar Tanr ıBaki kalan settar Tanr ıBenim can m alacaksan sen al ı ıAzraile alma a b rakmağıdedi. Allah Taala’ya Deli Dumrul’un burada sözü ho geldi. Azrail’e şnida eyledi ki madem deli kavat benim birli imi bildi, birli ime 40ğğşükür k ld , ya Azrail,Deli Dumrul can yerine can bulsun, onun can ı ııazat olsun der. Azrail der: Bre Deli Dumrul Allah Taala' n n emri ıböyle oldu ki Deli Dumrul can yerine can bulsun, onun can azat ııolsun dedi. Deli Dumrul der: Ben nas l can bulay m, yaln z, bir ıııihtiyar babam, bir ihtiyar anam var, gel gelelim. ikisinden biri belki can n verir, al, benim can m b rak dedi. ı ıı ı ıDeli Dumrul sürdü babas n n yan na geldi. Babas n n elini ı ııı ıöpüp söylemi , görelim han m ne söylemi : şışAk sakall aziz izzetli can m baba ııBiliyor musun neler oldu Küfür söz söyledim Hak Taalaya ho gelmedi şGök üzerinde al kanatl Azdaile emreyledi ıUçup geldi Benim akça gö sümü bast r p kondu ğı ıH r ldat p tatl can m al r oldu ı ıııı ııBaba senden can dilerim verir misin Yoksa o ul Deli Dumrul diye a lar m s nğğı ıBabas der: ı(2) seslendi
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com79 O ul o ul ay o ul ğğğCan m n parças o ulı ıığDo du unda dokuz erkek deve kesti im aslan o ul ğğğğPenceresi alt n ota m n kabzas o ul ığı ıığKaza benzer k z m n gelinimin çiçe i o ul ı ı ığğKar yatan kara da m gerek ise ş ığ ıSöyle gelsin Azrailin yaylas olsun ıSo uk so uk p narlar m gerek ise ğğııOna içme olsun Tavla tavla koç atlar m gerek ise ıOna binek olsun Katar katar develerim gerek ise Ona yük ta y c olsun şı ı ıA llarda akça koyunum gerek ise ğ ıKara mutfak alt nda onun öleni olsun ışAlt n gümü para gerek ise ışOna harçl k olsun ıDünya tatl can aziz ıCan m k yamam belli bil ı ı ıBenden aziz benden sevgili anand r ıO ul anana var ğdedi. Deli Dumrul babas ndan yüz bulmay p sürdü anas na geldi. ıııDer: Ana biliyor musun neler oldu Gök yüzünden al kanatl Azrail uçup geldi ıBenim akça gö sümü bast r p kondu ğı ıH r ldat p can m al r oldu ı ııı ııBabamdan can diledim ana vermedi Senden can dilerim ana Can n bana verir misin ı ıYoksa o ul Deli Dumrul diye a lar m s n ğğı ıAc t rnak ak yüzüne çalar m s n ı ıı ıKarg gibi kara saç n yolar m s n ana ıı ıı ıdedi. Anas burada söylemi , görelim han m ne söylemi : ışışAnas der: ı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com80 O ul o ul ay o ul ğğğDokuz ay dar karn mda ta dışı ı ığm o ul ğOn ay diyince dünya yüzüne getirdi im o ul1 ğğDolma be iklerle beledi im o ul şğğDolu dolu ak sütümü emzirdi im o ul ğğAkça burçlu hisarlarda tutulayd n o ul ığPis dinli kafir elinde esir olayd n o ul ığAlt n akçe gücüne dayanarak seni kurtarayd m o ul ıığYaman yere varm s n varamam ı ışDünya tatl can aziz ıC n m k yamam belli bil ı ı ı ıdedi, anas da can n vermedi. Böyle diyince Azrail geldi Deli ıı ıDumrul'un can n alma a. Deli Dumrul der: ı ığBre Azrail aman Tanr n n birli ine yoktur gümanı ığAzrail der: Bre deli kavat daha ne aman diliyorsun, ak sakall ıbaban n yan na vard n can vermedi, ak bürçekli anan n yan na ıııııvard n can vermedi, daha kim verecek dedi. Deli Dumrul der: ıHasretlim vard r, bulu ay m dedi. Azrail der: Bre deli hasretlin ışıkimdir? Der: El k z helallim var, ondan benim iki o lancı ığı ı ğm var, emanetim var, smarlayaca m onlara, ondan sonra benim can m ığ ıı ıalas n dedi. ıSürdü helallisinin yan na geldi, der: ıBiliyor musun neler oldu Gök yüzünden al kanatl Azrail uçup geldi. ıBenim beyaz gö sümü bast r p kondu ğı ıBenim tatl can m al r oldu ıı ııBabama ver dedim can vermedi Anama vard m can vermedi ıDünya irin can tatl dediler şıŞimdi Yüksek yüksek kara da lar m sana yaylak olsun ğıSo uk so uk sular m sana içme olsun ğğıTavla tavla -koç -atlar m 'sana binek olsun ıPenceresi alt n ota m sana gölge olsun ığ ı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com81 Katar katar develerim sana yük ta y c olsun şı ı ıA llarda beyaz koyunum sana ölen olsun ğ ışGözün kimi tutarsa Gönlün kimi severse Sen ona var iki o lancğı ığ öksüz koymadedi. Kad n burada söylemi , görelim han m ne söylemi : ışışDer: Ne diyorsun ne söylüyorsun Göz aç p da gördü üm ığGönül verip sevdi im ğKoç yi idim ah yi idim ğşğTatl damak verip öpü tü üm ış ğBir yast kta ba koyup emi ti im ışş ğKar yatan kara da lar ş ığıSenden sonra ben neylerim Yaylar olsam benim mezar m olsun ıSo uk so uk sular n ğğı ıiçer olsam benim kan m olsun ıAlt n akçeni harcar olsam benim kefenim olsun ıTavla tavla koç at n ı ıBiner olsam benim tabutum olsun Senden sonra bir yi idi ğSevip varsam beraber yatsam Alaca y lan olup beni soksun ıSenin o namert anan baban Bir canda ne var ki sana k yamam lar ıı şAr ahit olsun sekizinci kat gök ahit olsun ş şşYer ahit olsun gök ahit olsun şşKadir Tanr ahit olsun ışBenim can m senin can na kurban olsun ııdedi, raz oldu. ıAzrail hatunun can n alma a geldi, insan o lunun ejderhas ı ığğıe ine k yamad . Allah Taala'ya burada yalvarm , görelim nas l şııı şıyalvarm : ı ş
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com82 Der: Yücelerden yücesin Kimse bilmez nicesin Güzel Tanr ıÇok cahiller seni gökte arar yerde ister Sen bizzat müminlerin gönlündesin Daim duran cebbar Tanr ıUlu yollar üzerine İmaretler yapay m senin için41ıAç görsem donatay m senin için ıAl rsan ikimizin can n beraber al ıı ıB rak rsan ikimizin can n beraber b rak ııı ııKeremi çok kadir Tanrıdedi. Hak Taala'ya Deli Dumrul'un sözü ho geldi. Azrail’e şemreyledi: Deli Dumrul'un babas n n anas n n can n al, o iki ı ıı ıı ıhelalliye yüz k rk y l ömür verdim dedi. Azrail de babas n n ııı ıanas n n derhal can n ald . Deli Dumrul yüz k rk y l daha e i ile ı ıı ıııışömür sürdü. Dedem Korkut gelip destan söyledi deyi dedi. Bu destan şDeli Dumrul'un olsun, benden sonra alp ozanlar söylesin, aln aç k ııcömert erenler dinlesin dedi. Dua edeyim han m: Yerli kara da lar n y k lmas n. Gölgeli koca ığıı ııa ac n kesilmesin. Ta k n akan güzel suyun kurumas n. Kadir Tanr ğışıııseni namerde muhtaç etmesin. Ak aln nda be kelime dua k ld k, ışı ıolsun kabul. Derlesin toplas n günah n z ad güzel Muhammed'e ıı ı ııbağ ş ılas n han m hey!... ıı(1) Hayrat evi, fakirlere yemek verilen yer.
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com83 KANGLI KOCA O LU KAN TURALI ĞDESTANINI BEYAN EDER HANIM HEY O UZ zaman nda Kangl Koca derlerdi bir gürbüz er var idi. ĞııYeti mi bir yi it o lu var idi, ad na Kan Tural derlerdi. şşğğııKangl Koca der: Dostlar, babam öldü ben kald m, yerim ııyurdunu tuttum, yar nki gün ben Ölece im o lum kalacak, bundan ığğdaha iyisi yoktur ki gözüm görürken o ul gel seni evlendireyim ğdedi. O lan der: Baba mademki beni evlendireyim diyorsun, bana ğlay k k z nas l olur? Kan Tural der: Baba ben yerimden kalkmadan ııııo kalkm olmal , ben kara koç at ma binmeden o binmi olmal , ben ı şıışıkanl kafir eline varmadan o varm bana ba getirmi olmal dedi. ıı şşşıKangl Koca der: O ul sen k z istemezmi sin, bir yi it bahad r ığışğıistermi sin, onun arkas nda yiyesin içesin ho geçesin . Der: Evet şış42can m baba öyle isterim, ya varas n bir cici bici türkmen k z n ııı ı ıalas n, birdenbire kayay m üzerine dü eyim, karn y rt ls n dedi. ıışıı ı ıKangl Koca der: O ul k z görmek senden, mal r zk vermek benden ığııdedi. Böyle diyince yi itler ejderhas Kan Tural yerinden kalkt . ğıııK rk yi idini yan na ald . ç O uz'u gördü, k z bulamad . Çekildi geri ığııİğııdöndü, evlerine geldi. Babas der: O ul k z buldun mu? Kan Tural ığııder: Y k ls n O uz elleri, bana yarar k z bulamad m baba dedi. ı ı ığııBabas der: Hey o ul k z dileyip varan böyle varmaz. Kan Tural der: ığııYa nas l var r baba dedi. Kangl Koca der: O ul sabah var p ö len ııığığ(1) gününü gün edesin.
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com84 gelmek olmaz, ö len var p ak am gelmek olmaz, o ul sen mala dört ğışğelle sar l, y , ben sana k z arama a gideyim dedi. ıığığKangl Koca sevine k vana kalkt . Ak sakall çok ya l ıııış ı43ihtiyarlar yan na ald . Iç O uz'a girdi, k z bulamad . Doland D ııığıııı şO uz'a girdi, bulamad . Doland T rabuzan'a geldi. ğıı ıMe er T rabuzan tekürünün bir fevkalade güzel dilber k z ğı44ı ıvar idi. Sa na soluna iki çift yay çekerdi. Attğ ıı ı ğ ok yere dü mezdi. şO k z n üç canavar kal nlı ıı ı ığ kaftanlı ı ğ45 var idi. Kim o üç canavar ıbast rsa yense öldürse k z m ona veririm diye vad eylemi ti. ıı ı ışBast ramasa ba n keserdi. Böylelikle otuz iki kafir beyinin o lunun ışı ığba burç bedeninde kesilip as lm t . O üç canavar n biri kükremi ş ııı ışışaslan idi, biri kara bo a idi, biri de kara erkek deve idi. Bunlar n her ğıbirisi bir ejderha idi. Bu otuz iki ba ki burçta as lm t , kükremi şıı ışşaslan ile kara erkek devenin yüzünü görmemi lerdi, ancak bo a şğboynuzunda helak olmu lard . şıKangl Koca bu ba lar ve bu canavarlar gördü, ba nda olan ışıış ıbit aya na topland .Der. Varay m o luma do ru haber vereyim, ğ ıı46ığğhüneri var isa gelsin als n, yoksa evdeki k za raz olsun dedi. ıııAt aya çabuk ozan dili çevik olur. Kangl Koca giderek ğ ı47ıgeldi O uz'a ç kt . Kan Tural 'ya haber oldu, baban geldi dediler. ğı ııK rk yi it ile babas na kar vard . Elini öptü. der: Can m baba bana ığış ıııyarar k z buldun mu? Der: Buldum o ul hünerin var ise dedi. Kan ığTural der: Alt n akçe mi ister, kat r deve mi ister? Babas der: O ul ıııığhüner gerek hüner dedi. Kan Tural der: Baba yelesi kara cins at ma ııeyer vuray m, kanl kafir eline ak n edeyim, ba keseyim, kan ııışdökeyim, kafire kan kusturay m, kul hizmetçi getireyim, hüner ıgöstereyim. Kanl Koca der: Hay can m o ul hüner dedi im o de il. ıığğğO k z için üç canavar beslemi ler. Kim ki o üç canavar bast r r, o ışıı ık z ona verirler. Bast r p öldürmese onun ba n keserler burca ı ıı ışı ıasarlar. Kan Tural der: Baba bu sözü sen bana dememeliydin, ımademki dedin, elbette varmal y m, ba ma kak nç, yüzüme ı ış ııdokunç olmas n, kad n ana bey baba esen kal n dedi. Kangl Koca 48ııııder: Gördün mü ben bana nettim, o lana korkunç haberler vereyim, ğ(2) Pir. (3) Melikinin, kafir beyinin, tekfurunun. (4) Ba lş ğı ı, çeyizli i. ğ(5) Korkudan ve hayretten dona kald . ı(6) Yel gibi. (1) Yüze vurulan
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com85 belki gitmez döner dedi. Kangl Koca burada söylemi , görelim ışhan m ne söylemi : ışDer: O ul senin varaca n yerin ğğ ıDolamaç dolamaç yollar olur ıAtl bat p ç kamaz onun balçıııı ığ olur Alaca y lan sökemez onun orman olur ııGök ile boy ölçü en onun kalesi olur şGöz Kakarak gönül alan onun güzeli olur Hay demeden ba getiren cellad olur şıS rt nda kalkan oynar yayas olur ı ııYaman yerlere yeltendin geri dön Ak sakall baban ihtiyarc k olmu anan a latmaııışığdedi. Kan Tural k zd , der: ı ııNe söylüyorsun ne diyorsun can m baba ıBu kadar i ten korkan yi it mi olur şğAlp ere korku vermek ay p olur ıDolamaç dolamaç yollar n ı ıKadir kor ise geceleyin at sürüp geçeyim Atl bat p ç kamaz onun balçıııı ığna kumlar dö eyeyim şAlaca y lan sökemez orman n ıı ıÇakmak çak p ate e vereyim ışGök ile boy ölçü en kalelerini şKadir kor ise yapay m y kay m ıııGöz kakarak gönül alan güzelinin boynunu öpeyim S rt nda kalkan oynar yayas n n ı ıı ıKadir kor ise ba n keseyim şı ıYa varay m ya varmayay m ııYa geleyim ya gelmeyeyim Ya kara erkek devenin gö sü alt nda kalay m ğııYa bo an n boynuzuna ili eyim ğışYa kükremi aslan n pençesinde didileyim şıYa varay m ya varmayay m ııYa geleyim ya gelmeyeyim Yine görünceye kadar bey baba hatun ona esen kal nı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com86 dedi. Gördüler ki namus için durmuyor, dediler: O ul u urun aç k ğğıolsun, sa esen var p gelesin dediler. Babas n n anas n n ellerini ğıı ıı ıöptü. K rk yi idini yan na ald . Yedi gün yedi gece at ko turdular. ığıışKafirin hudut boyuna eri tiler, çad r diktiler. Ko ucu at n ko turup şışı ışKan Tural gürzünü gö e at yor, inip yere dü meden kavr yor, ığışıtutuyor,Hey k rk e im k rk arkada m ışış ıYü rük olsa yar sam ğ49ı şHak Taala inayet eylese Üç canavar öldürsem ıGüzeller sultan sar elbiseli Selcen Hatunu alsam ııBabam n anam n evine dönsem ııHey k rk e im k rk arkada m ışış ıK rk n za kurban olsun benim ba mı ı ış ıdiye söylüyordu. Bunlar bu sözde iken me er han m teküre haber vard . ğııO uz'dan Kan Tural derler bir yi it var imi , k z n isteme e geliyor ğığşı ı ığdediler. Kafirler yedi a aç yer kar geldiler, neye geldiniz yi it ğş ığbeyler dediler. Kar l kl verme e alma a geldik dediler. zzet şı ı ığğİhürmet eylediler. Ak çad r diktiler, alaca hal dü ediler, ak koyun ıışkestiler, yedi y ll k al arap içirdiler. Al p bunlar teküre getirdiler. ı ışııTekür taht üzerinde oturmu tu. Yüz kafir gizlice giyimini ş50giyinmi ti. Yedi kat meydan doland geldi. Me er k z meydanda bir şıığıkö k yapt rm t . Bütün yan nda olan k zlar al giymi lerde kendisi şıı ışıışsar giymi ti, yukar dan tema a ediyordu. Kan Tural geldi, kara ışışışaykal teküre selam verdi. Tekür selam ald . Alaca hal dö ediler. ı51ıışoturdu. Tekür der: Yi it nereden geliyorsun? Kan Tural yerinden ğıkalk verdi, sallana sallana yürüdü, ak aln n açt , ak bileklerini ıı ııs vad , dedi ki: ıı(1) Ko ucu ş(2) Z rh n ı ı ı(3) avka denilen bir cins kuma t . Şş ı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com87 Kar yatan kara da n a ma a gelmi im ş ığı ışğşAk nt l suyunu geçme e gelmi im ı ı ığşDar ete ine geni koltu una sğşğı ığnma a gelmi im ğşTanr buyru u ile Peygamber kavli ile ığK z n alma a gelmi im ı ı ığşdedi. Tekür der: Bu yi idin sözü h zl , e er elinde hüneri var ise. ğı ığTekür der: Bu yi idi anadan do ma soyundurun. ğğSoyundurdular. Kan Tural alt nl ince keten bezini beline ıı ısard . Kan Tural 'y al p meydana getirdiler. Kan Tural cemal ve ıı ııı52kemal sahibi idi. O uzda dört yi it yüz örtüsü ile gezerdi. Biri Kan ğğTural , biri Kara Çö ür ve o lu K rk K nak ve boz ayg rl Beyrek. Kan ığğııı ıTural yüz örtüsünü s y rd açt . K z kö kten bak yordu, eli aya ıı ı ııışığ ıgev edi, kedisi miyavlad , avs l olmu dana gibi a z n n suyu akt . şıı53şğı ııYan ndaki k zlara der: Hak Taala babam n gönlüne merhamet ııılütfetse de ba l k kesip beni o yi ide verse, bunun gibi yi it yaz k ş ığğıolur ki canavarlar elinde helak olsun dedi. Bu s rada demir zincirle bo ay getirdiler. Bo a dizini çöktü, ığığboynuzu ile mermer ta yu urdu peynir gibi ditti. Kafirler der: ş ığŞimdi yi idi atar, y kar, yere serer, delik de ik eder. y k ls n O uz ğışı ı ığetleri, k rk yi it bir bey o lu ile bir k zdan Ötürü ölmek ne oluyor ığğıdediler. Bunu i itince k rk yi it a la t lar. Kan Tural sa na bakt şığğ şıığ ıık rk yi idini a lar gördü, soluna bakt öyle gördü/Der: Hey k rk e im ığğıışk rk arkada m, niye a l yorsunuz, kolca kopuzumu getirin övün ış ığ ıbeni dedi. Burada k rk yi it Kan Tural 'y övmü ler, görelim han m ığı ışınas l övmü ler: ışDer: Sultan m Kan Tural ııKalkarak yerinden do rulmad n mi ğıYelesi kara cins at na binmedin mi ıArku Beli Ala Da ğ ıAnlayarak ku layarak a mad n m şşııBaban n ak ota n n e i inde ığı ış ğ(4) Yüz güzelli i. ğ(5) Bir sı ığr hastalı ığ buna yakalanan hayvan n a z ndan su akar. ığ ı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com88 Hizmetçiler inek sa ar görmedin mi ğBo a bo a dedikleri ğğKara inek buza s de il midir ğı ığAlp yi itler hasm ndan kayg lan r m olur ğııııSan elbiseli Selcen Hatun kö kten bakar şKime baksa a k ile ate e yakar şşKan Tural sar elbiseli k z a$k na bir hu1ııııdedi. Bre bo an z koyu verin gelsin dedi. Bo an n zincirini ald lar, ğı ığıısal verdiler. Boynuzu elmas m zrak gibi. Kan Tural 'n n üzerine ııı ıhücum etti. Kan Tural ad güzel Muhammed'e salavat getirdi, ııbo an n oln na öyle bir yumruk vurdu ki bo ay k ç üzerine ğıığıı ıçökertti. Aln na yumru unu dayad , sürdü meydan n ba na ç kard . ığıış ıııÇok u ra t lar. Ne bo a yener, ne Kan Turzal yener. Küt küt bo a ğ şığığsoluma a ba lad . A z köpüklendi. Kan Tural der: Bu dünyay ğşığıııerenler ak l ile bulmu lard r, bunun önünden s çrayay m, ne ışıııhünerim var ise ard ndan göstereyim dedi. Ad güzel Muhammed'e ıısalavat getirdi, bo an n önünden savuldu. Bo a boynuzu üzerine ğığdikildi. Kuyru undan üç kere kaJd r p yere att . Kemikleri hurdaha ğı ıışoldu. Bast bo azlad . B çak ç kat p deri ini' yüzdü. Etini meydanda ığıııışb rakarak derisini Tekür'ün önüne getirip der: Yar n sabah k z n ııı ı ıbana veresin dedi. Tekür der: Bre k z verin. ehirden sürün, ç ks n ı ışı ıgitsin dedi. Tekür'ün karde i o lu var idi, der: Canavarlar n sultan şğııasland r, onunla da oyun göstersin, k z ondan sonra verelim dedi. ıı ıVard lar aslan ç kard lar, meydana getirdiler. Aslan ııııhayk rd , meydanda ne kadar at var ise kan ka and . Yi itleri der: ı ışığBo adan kurtuldu, aslandan nas l kurtulsun dediler, a la t lar. Kan ğığ şıTural yi itlerini a lar gördü, der: Bre alca kopuzumu ele al n beni ığğıövün, sar elbiseli k z a k na bir aslandan döneyim mi dedi. ıışıArkada lar burada söylemi , görelim han m ne söylemi : şışışDer: Sultan m Kan Tural ııAkça sazlar içinde san deriler görüp taylar basan Av n damar n delerek kan m emen ıı ııKara çelik öz k l çtan dönmeyen ı ı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com89 Ak kiri li kat yaydan korkmayan şıAk tüylü delici oktan çekinmeyen Canavarlar sultan kükremi aslan k ranışı54Alaca köpek yavrusuna kendisini dalat r m ııAlp yi itler sava günü hasm ndan kayg lan r m ğşııııdediler. San elbiseli Selcen Hatun kö kten bakar şKime baksa a k ile ate e yakar şşSan elbiseli k z a k naa bir huışıdedi. Kan Turol , bre kat r aslan n koyu ver gelsin dedi. Kara çelik ııı ıöz k l c m yok ki kap tı ı ıı ı ış ğ zaman iki biçeydim, sana sı ı ğnd m ıcömertler cömerdi gani Tanr , medet dedi. Aslan koyu verdiler, ıısürdü geldi. Kan Tural bir çoban keçesini eline dolad , aslan n ıııpençesine sunu verdi. Ad güzel Muhammed’e salavat getirdi, ıaslan n aln n gözetip öyle bir yumruk vurdu ki, yumruk çenesine ıı ıdokundu ufatt . Ensesinden tuttu belini yüzdü, sonra kald r p yere ıı ıvurdu, hurdaha oldu. Tekür'ün önüne geldi, dedi: Dost, k z n bana şı ı ıver dedi. Tekür der: K z getirin verin, bu yi idi gözüm gördü ı ığgönlüm sevdi, ister dursun ister gitsin dedi. Yine karde i o lu der: şğCanavarlar n ba devedir, onunla da oyununu oynas n dedi, ondan ış ıısonra k z verelim dedi. ı ıTanr dan inayet olunca beyin pa an n himmeti Kan ışıTural 'n n oldu. Tekür devenin a z n yedi yerden ba lay n dedi. ı ığı ığıHasut kafirler ba lad lar, yular n s y r p sal verdiler. Kan Tural ğıı ı ı ı ıııf rlar devenin koltu undan girer, f rlar ç kar. Sarho yi it hem iki ığıışğcanavarla sava m t , kayd dü tü. Alt cellat ensesine geldiler, yal n şı ışışıık l ç tuttular. Burada arkada lar söylemi , görelim han m ne ı ışşısöylemi : şKalkarak Kan Tural yerinden do ruluverdin ığYelesi kara cins at na s çray p bindin ıııEla gözlü yi itlerini yan na ald n ğııArku Beli Ala Da geceleyin a t n ğ ış ı54 Büyük, en büyük, heybetli.
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com90 Ak nt l güzel suyunu geceleyin geçtin ı ı ıKanl kafir eline geceleyin girdin ıKara- bo a geldi inde hurdaha eyledin ğğşKükremi aslan geldi inde belini büktün şğKara erkek deve geldi inde niye geçtin^ ğKara kara da lardan haber a ar ğşKanl kanl sulardan haber geçer ııKudretli O uz eline haber var r ğıKangl Koca o lu .Kan Tural netmi derler ığışKara bo a geldi inde k p rdatmam ğğı ıı şKükremi aslan geldi inde belini bükmü şğşKara erkek deve geldi inde niye geçmi derler ğşBüyük küçük kalmaz söz eder Ya l kad n erkek dedikodu eder ş ııAk sakall baban dertli olur ıîhtiyarc k olmu anan kan ya döker ışşHan m kalkarak yerinden do rulmazsan ığAlt cellat ensende yal n k l ç tutar ııı ıBirdenbire güzel bas n keser ı ıA a dan yukar bakmaz m s n ş ğııı ıKar na alaca kaz geldi ahinini atmaz m s n ş ışı ıSar elbiseli Selcen Hatun i aret eder görmez misin ışSeni deve burnundan peri an olur dediler bilmez misinşSon elbiseli Selcen Hatun kö kten bakar şKime baksa a k ile ate e yakar şşSar elbiseli k z a k na bir hu ıışıdedi. Kan Tural aya a kalkt . Der: Bre ben bu devenin burnuna ığıyapı ı şnca o k z sözü île yap t derler, yar n O uz eline haber var r, ıı ışığıdeve elinde kalm t k z kurtard derler, bre kolca kopuzumu çal n ı ı ışııövün beni, yaradan kadir Tanr 'ya sıı ı ğnd m, bir erkek deveden ıdöneyim mi, in allah bunun da ba n keseyim, dedi. Yi itleri Kan şşı ığTural 'y övüp söylemi , görelim han m ne söylemi : ı ışışKapkayalar bas nda yuva tutan ıKadir ulu Tannya yak n uçan ıManc nı ı ığ a r ta tan v z lday p müthi inen ğ ışı ıışAr gölün örde ini ak y p alan ığşı ıKoca üveyik dipte yürürken çekip yüzen Kar ncıı ığ aç olsa kalk p uçan ı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com91 Cümle ku lar sultan kartal ku u şışKanad yle saksa ana kendisini ba rt r m ığğı ıı55Alp yi itler sava günü hasm ndan kayg lan r mğşııııdediler. Son elbiseli Selcen Hatun kö kten bakar şKime baksa a k ile ate e yakar şşSan elbiseli k z a k na bir hu ışıdedi. Kan Tural ad güzel Muhammed'e salavat getirdi, deveye bir ııtekme vurdu. Deve ba rd . Bir daha vurdu, deve aya üzerinde ğı ığ ıduramad y k ld . Bas p iki yerden bo azlad . Arkas ndan iki kay ı ı ı ıığııı şç kard , tekürün önüne b rakt , der: Ak nc lar n oklu unun ba , ııııııığğ ıüzengisinin kayı ı ş kopar, dikmek için laz m olur dedi. Tekür der: ıVallah bu yi idi gözüm gördü gönlüm sevdi dedi. ğK rk yerde ota diktirdi. K rk yerde k z l alaca gelin odas ığıı ııdiktirdi. Kan Tural ile k z getirip gelin odas na koydular. Ozan ıı ııgeldi co turucu havalar çald . O uz yi idinin yüre i kabard . şığğğıK l c m ç kard yere çald , kertti, dedi ki: Yer gibi kertileyim, toprak ı ı ııııgibi savrulay m, k l c ma do ranay m, okuma saplanay m, o lum ıı ı ığıığdo mas n, do arsa on güne varmas n, bey babam n kad n anam n ğığııııyüzünü görmeden bu gelin odas na girersem dedi. Evini çözdü, ıdevesini ba rtt , kara koç at n ki netti, geceyi gündüze katt , göçtü. ğ ııı ışıYedi gün yedi gece at ko turdu. O uz'un hudut boyuna ç kt , şğı ıçad r dikti. Kan Tural der: ııHey k rk e im k rk arkada m ışış ıKurban olsun size benim ba m ş ıHak Taala yol verdi vard m, o üç canavar öldürdüm, sar elbiseli ıııSelcen Hatun'u ald m geldim, haber eyleyin babam bana kar gelsin ış ıdedi. Kan Tural bakt gördü bu kondu u yerde ku u ku lar , turnalar, ıığğşısülünler, keklikler uçuyorlar. So uk so uk sular, çay rlar, çimenler.. ğğı55 ak t r m . Şı ıı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com92 Selcen Hatun bu yeri güzel gördü, be endi. ndiler, yeme içme ile ğİme gul oldular. Yediler içtiler. şO zamanda O uz yi itlerine ne kaza gelse uykudan gelirdi. ğğKan Tural 'n n uykusu geldi, uyudu. Uyurken k z der: Benim ı ııa klar m çoktur, ans z n dört nala gelmesin, tutup yi idimi ş ııı ığöldürmesinler, akça yüzlü ben gelini tutup babam n anam n evine ııiletmesinler dedi. Kan Tural 'n n at n n giyimini sessizce tuttu ı ıı ıgiydirdi. Kendisi de giyimini sessizce tuttu giyindi. M zra n eline ığı ıald , bir yüksek yere ç kt , bekledi. ıı ıMe er han m Tekür pi man oldu. Üç canavar öldürdü ü için ğışğbir k zca z m ald gitti dedi. Gizlice kara elbiseli, mavi demirli alt ığı ı ıııyüz kafir seçti. Gece gündüz at ko turdular. Ans z n yeti tiler. şı ışK z haz r idi. Bakt gördü dört nala yeti tiler, at n oynatt , ııışı ııKan Tural 'n n üzerine geldi. Söylemi , görelim han m ne söylemi : ı ışışDer: Gafil olma kara bas n kald r yi it ı ıığEla süzme güzel gözünü aç yi it ğPazular ndan ak ellerin ba lanmadan ığAk aln n kara yere tepilmeden ıBirdenbire güzel ba n kesilmeden ş ıAlca kan n yer yüzüne dökülmeden ıHas m yeti ti dü man eri ti ışşşNe yat yorsun kalk yi it ığKapkayalar oynamadan yer oyuldu Ya l beyler ölmeden el bo ald ş ışıKayna arak u rayarak da dan indi şğğTertiplenip üzerine dü man geldi şYatacak yer mi buldun yurt mu buldun Noldu sanadiye seslendi. Kan Tural s çrad uyand , aya a kalkt . der: Ne ıııığısöylüyorsun güzelim dedi. Der. Yi idim, üzerine dü man geldi, ğşuyand rmak benden, sava p hüner göstermek senden dedi. Kan ış ıTural gözünü açt , göz kapaklar n kald rd . Gördü gelen at ııı ıı ıüzerinde, giyimini giyinmi , m zra elinde. Yeri öptü, der: Amenna şığ ıve saddakna , maksudumuz Hak Taala kat nda has l oldu diyip ar 56ııı56 man ettik ve tasdik ettik, inand k. İı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com93 sudan abdest ald . Ak at na bindi, ad güzel Muhammed'e salavat ıııgetirdi, kara elbiseli kafire at sürdü, kar vard . Selcen Hatun at ş ııoynatt Kan Tural 'n n önüne geçti. Kan Tural der: Güzelim nereye ıı ııgidiyorsun dedi. Der: Bey yi it ba esen olsa börk bulunmaz m olur, ğşıbu gelen kafir çok kafirdir, savasal m, dövü elim, Ölenimiz olsun, ışsa kalan m z ota a gelsin dedi. ğı ığBurada Selcen Hatun at sürdü. Hasm m bast rd . Kaçan n ıı ıı ıkovalamad , aman diyeni öldürmedi, öyle sand ki dü man ıışbast r ld . K l c n n kabzas kan içinde ota a geldi. Kan Tural 'y ı ı ıı ı ı ıığı ıbulamad . O s rada Kan Tural 'n n babas anas ç ka geldi. Gördüler ııı ııı ıki bu gelen ki inin k l c n n kabzas kanl , o lu görünmez. Haber şı ı ı ııığsordular, görelim nas l sordular: ıAnas der: ıAnam ki i k z m ki i şı ışSabah erken yerinden kalk verdin ıO ulu tutturdun mu ğBirdenbire güzel ba n kestirdin mi şı ıKad n ana bey baba diye ba rtt n m ığı ııSen geliyorsun bir beyim görünmüyor ba r m yan yorğ ııA z dilden bir kaç kelime haber bana ğ ıKara ba m kurban olsun gelin sana ş ıdedi. K z bildi ki kaynanas kay n babas d r. Kamç île i aret k l p: ıııı ıışı ıOta a inin, nerede iner karğı ı şr toz var ise ve nerede karga kuzgun oynuyorsa orada arayal m dedi. At na mahmuz vurdu, bir yüksek ııyere ç kt , gözetledi. ı ıGördü ki bir derenin içinde toz kah toplan yor kah da l yor. ığı ıÜzerine geldi. Gördü ki Kan Tural 'n n at n aklam lar, gözünün ı ıı ıı şkapa n aklam lar, yüzüne kan bürümü , durmadan kan n siliyor, ğı ıı şşı ıkafirler ü ü üyor, k l c n yal n eyliyor kafiri önüne kat p koval yor. ş şı ı ı ııııSelcen Hatun bunu böyle gördü, içine ate dü tü. Bir bölük kaza şşşahin girmi gibi kafire at sürdü. Bir uçundan k r p kafiri öbür şı ıucuna ç kt . ı ıKan Tural bakt gördü ki bir kimse dü man önüne katm ıışıı şkoval yor. Selcen oldu unu bilmedi, k zd . Burada söylemi , görelim ığıışhan m ne söylemi : ışDer:
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com94 Kalk p yerinden do rulan yi it ne yi itsin ığğğYelesi kara cins at na binen yi it ne yi itsin ığğBirdenbire ba lar kesen şDestursuzca benim dü man ma giren yi it ne yi itsin 57şığğDestursuzca dü mana girmek bizim elde ay p olur şıBre yürü Do an ku olarak ucay m mğşııSakal nla bo az ndan futay m m ığıııAns z n senin ba n ben keseyim mi ı ışı ıAlca kan n yer yüzüne dökeyim mi ı ıKara ba n terkiye asay m m şı ı58ııBre belas gelmi yi it ne yi itsin ışğğÇekilip döndedi Selcen Hatun burada söylemi , görelim han m ne söylemi : şışDer: Hey yi idim bey yi idim ğğDeveler yavrusundan döner mi olur Kara koçta cins atlar Taycı ı ığn teper mi olur A llarda akça koyun ğ ıKuzuca n süser mi olur ğı ıAlp yi itler bey yi itler ğğSevgilisine k yar m olur ııYi idim bey yi idim ğğBu dü man n bir ucu bana bir ucu sana şıdedi. Kan Tural bildi ki bu dü man bas p da tan Selcen ışıığ ıHatundur. Bir taraf na da kendisi girdi. K l ç çekip yürüdü, kafir ıı ıbas n kesti. Has m bast r ld , dü man k r ld . ı ııı ı ışı ı ıSelcen Hatun Kan Tural 'y at arkas na ald ç kt . Giderken ı ııı ı ıKan Tural 'n n fikrine bu geldi ki: ı ıKalk p ey Selcen Hatun do ruldu unda ığğ57 zinsiz, müsaadesiz. İ58 At n arkas na, eyerin arkas na. ııı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com95 Yelesi kara cins at na bindi indeığBabam n ak ota n n e i ine indi inde ığı ış ğğO uzun ela gözlü k z gelini destan anlattğı ıı ığnda Herkes sözünü söyledi inde ğSen orada duras n övünesin ıKan Tural peri an oldu ışAt arkas na ald m çakt m diyesin ıııGözüm döndü gönlüm gitti Öldürürüm seni dedi. Selcen Hatun durumun ne oldu unu bilip söylemi , görelim ğşhan m ne söylemi : ışDer: Bey yi it ğÖvunürse erkek övüncün asland r ıÖvünmekle kad n erkek olmaz ıAlacak yorgan içinde seninle sarma mad m şıTatl damak tutarak emi medim ışAl duva m n alt ndan söyle medim ğı ıışTez sevdin tez usand n kavat o lu kavat ığKadir Allah bilir ben sana Munisim yarim k yma bana ıdedi. Kan Tural der: Yok, elbette öldürmem gerektir dedi. K z ııhiddetlendi, der: Bre kavat o lu kavata ben a a kulpa yapğş ğıı ı şyorum, sen yukar kulpa yapıı ı şyorsun, bre kavat o lu, okunla m , k l c nla ğıı ı ım , gel beri konusal m dedi. ııAt n tepti, bir yüksek yere ç kt . Oklu undan doksan okunu ı ıı ığyere döktü. ki okun temrenini ç kard . Birini yaya takt , birini eline İıııald . Temrenli ok île atma a k yamad . Der: Yi it at okunu. Kan ığıığTural der: K zlar n yolu evveldir, önce sen at dedi. K z bir oku Kan ııııTural 'ya att . öyle ki ba nda olan bit aya na indi. leri gelip ııŞş ığ ıİSelcen Hatun'u kucaklay p bar m lar, emi mi ler. Kan Tural ıı şı şşşıburada söylemi , görelim han m ne söylemi : şışDer: I l şı ı ı ı ışl şldayan ince elbiselim
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com96 Yere basmay p yürüyen servi boylum ıKar üzerine kan damlam gibi k z l yanakl m ı şı ııÇift badem s mayan dar a zl m ığğı ıRessamlar n çizdi i kara kaçt m ı59ğıKurumsu k rk tutam kara saçl m 60ııAslan soyu sultan k z ı ıÖldürme e ben seni k yar m yd mğıııKendi can ma k yar m ben sana k ymam ııııBen seni deniyordumdedi. Selcen Hatun da burada söylemi , görelim han m ne söylemi : şışDer: Kalkarak yerimde n do rulurdum ğYelesi kara cins at ma binerdim ıBabam n ak ota ndan ç kard m ığ ıııArku Bedi Ala Da avlard m ğ ııAlaca geyik yabani geyik kovalard m ıÇekince bir ok ile vururdum Temrensiz ok ile yi it seni deniyordum ğÖldürme e yi idim ben seni k yar m yd mğğıııdedi. Ira ndan yak n ndan geli tiler. gizli yaka tutarak kokla t lar, ğ ıı ışş ıtatl damak vererek emi tiler, ak boz atlara binerek ko u tular, bey ışş şbabas n n yan na eri tiler. ı ıışBabas o lancığı ı ığn gördü Allah'a ükürler eyledi. O lu ile, şğgelini ile Kangl Koca O uz'a girdi. Ye il, alaca, güzel çimene çad r ığşıdikti. Attan ayg r, deveden erkek deve, koyundan koç kestirdi. ıDü ün etti. Kudretli O uz beylerini a rlad . Alt nl ca gölgeli ini ğğğ ııı ığdikip Kan Tural gelin odas na girip murad na maksuduna eri ti. ııışDedem Korkut gelip ne eli havalar çald , destan söyledi deyi şışdedi, gazi erenlerin ba na ne geldi ini söyledi. ş ığŞimdi hani dedi im bey erenler ğDünya benim diyenler Ecel ald yer gizledi ı59 (Veya) katiplerin. 60 Yanan kuma n isli külü. ş ı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com97 Fani dünya kime kald ıGelimli gidimli dünya Son ucu ölümlü dünyaEcel geldi inde on imandan ay rmas n. Kadir seni namerde ğıımuhtaç etmesin. Allah' n verdi i ümidin kesilmesin. Ak aln nda be ığışkelime dua k ld k, kabul olsun. Amin diyenler Tanr 'n n yüzünü ı ıı ıgörsün. Derlesin toplas n günah n z ad güzel Muhammed ıı ı ııMustafa'ya bağ ş ılas n han m hey!... ıı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com98 KAZILIK KOCA O LU Y GENEK ĞİDESTANINI BEYAN EDER HANIM HEY KAM Gön o lu HAn Bay nd r yerinden kalkm t . KarA yerin ğııı ışüzerine ak ota n dikmi ti. Alaca gölgeli i gök yüzüne yükselmi ti. ğı ışğşBin yerde ipek hal cı ı ığ dö enmi ti. ç O uz, D O uz beyleri şşİğı şğsohbete toplanm t . Yeme içme idi. ı ışKaz l k Koca derlerdi bir ki i var idi. Bay nd r Han' n veziri ı ışıııidi. arab n keskini ba na ç kt . Kaba dizi üzerine çöktü. Bay nd r Şış ıı ıııHan'dan ak n diledi. Bay nd r Han izin verdi. Nereye istersen git ıııdedi. Kaz l k Koca i görmü , i e yarar odamd . e yarar ya l lar n ı ışş şıİşş ıı ıyan na toplad , teçhizat ve levaz m île yola girdi. Çok da lar, dere ııı ığtepe geçti. Günlerden bir gün Düzmürd Kalesi'ne geldi. Karadeniz kenar nda idi. Ona eri ip kondular. ışO kalenin bir tekürü var idi. Ad na Ar n o lu Direk Tekür ış ığderlerdi. O kafirin altm ar n boyu var idi. Altm batman gürz ı şş ıı şvururdu, çok kuvvetli yay çekerdi. Kaz l k Koca kaleye yeti ir ı ışyeti mez cenge ba lad . Sonra o tekür kaleden d ar ç kt , meydana şşıı şı ı ıgirdi, er diledi. Kaz l k Koca onu görür görmez yel gibi yeti ti, tutkal ı ışgibi yap t . Kafirin ensesine bir k l ç vurdu, zerre kadar ı ışı ıkestiremedi. S ra kafire geldi. O altm batman gürz ile Kaz l k ıı şı ıKoca'ya tepeden a a tutup çald . Yalan dünya ba na dar oldu ş ğıış ıdüdük gibi kan f k rd . Kaz l k Koca'y yakolay p tutup kaleye ı ı ışı ıııkoydular. Yi itleri durmay p kaçt lar. Kaz l k Koca tam on alt y l ğııı ıııkalede esir oldu. Sonra Emen derlerdi bir ki i alt kerre var p kaleyi şııalamad . ı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com99 Me er han m, Kaz l k Koca esir oldu u vakit bir o lancğıı ığğı ı ğ var idi. Bir ya nda idi. On be ya na girdi, yi it oldu. Babas n öldü ş ışş ığı ıbiliyordu. Yasak eylemi lerdi, esir oldu unu o landan sakl yorlard . şğğııO o lan n ad na Yigenek derlerdi. ğııGünlerden bir gün Yigenek oturup beyler ile sohbet ederken, Kara Göne o lu Budak ile uyu amad . Birbirine söz at t lar. Budak ğşıı ışder: Burada bo laf edip ne yap yorsun, mademki er diliyorsun, şıvar p baban kurtarsana, on alt y ld r esirdir dedi. Yigenek bu ıııı ıhaberi i itince yüre i oynad , kara ba r sars ld . Kalkt . Bay nd r şğığ ıı ııııHan' n huzuruna vard , yere yüz koydu, der: ııSabah erken sapa yerde dikilince ak ota a ğAtlas ile yap l nca mavi gölgelikli ı ıTavla tavla çekilince yi it atl ğıÇa np yard m isteyince bol çavu la ğ ıışÇalkandı ığnda ya dökülen bol nimetli ğDarda kalm yi idin arkas ı şğıZavall n n biçarenin ümidi ı ıTürkistan n dire i ığY rt c ku un yavrusu ı ı ışAm t suyunun aslan ııKaracu un kaplan ğıDevletli han medetBana asker ver, beni babam n esir oldu u kaleye gönder dedi. ığBay nd r Han buyurdu, yirmi dört sancak beyi gelsin dedi. ııÖnce Demirpak Derbendinde bey olan, karg m zrak ucunda er ıııbö ürten, has ma yeti ti inde kimsin diye sormayan K yan Selçuk ğış ğıo lu Deli Dündar seninle beraber vars n dedi. Ayg r Gözler ğııSuyu'ndan at yüzdüren, elli yedi kalenin kilidini alan Eylik Koca o lu Dülek Evren beraber vars n dedi. Çift burçtan kay n oku ğııdurmadan geçen Ya r nc o lu Kalm seninle beraber vars n. Üç ğ ıığı şıkerre dü man görmese kan a layan To sun o lu Rüstem beraber şğğğvars n dedi. Ejderhalar a z ndan adam alan Deli Evren beraber ığıvars n. Yer yüzünün bir uçundan bir ucuna yeti eyim diyen So an ışğSar beraber vars n. Say lmakla O uz erenleri tükense olmaz. ııığBay nd r Han yirmi dört kahraman sancak beyini Yigene e ıığarkada l a verdi. Beyler toplan p haz rl klar n yapt lar. ş ğ ııı ıı ııMe er o gece Yigenek rüya gördü. Rüyas n arkada lar na ğı ışısöyledi, görelim han m ne söyledi: ı
DEDE KORKUT K TABI / İwww.hisargazetesi.com100 Der: Beyler birdenbire kara ba m, gözüm uykuda iken rüya ş ıgördü. Ela gözümü aç p dünya gördüm. Ak boz atlar ko turan alplar ışgördüm. Ak mi ferli alplar yan ma ald m. Ak sakall Dede ğııııKorkut'tan ö üt ald m. Ataca yatan kara da lar a t m. leri yatan ğığış ıİKaradeniz'e girdim. Gemi yap p gömle imi ç kard m yelken kurdum. ığııİleri yatan denizi deldim geçtim. Öteki kara da n bir yan nda aln ğ ıııba parlayan bir er gördüm. Kalk p yerimden do ruldum. Karg dilli ş ıığıöz m zra m kapt m. Kar lay p o ere vard m. Kar s ndan o eri ığı ıış ııışı ım zraklayaca m zaman denedim. Göz ucu île o ere bakt m. Day rn ığ ıııEmen imi onu bildim. Döndüm o ere selam verdim. O uz şğellerinden kimsin dedim. Gözkapaklar n kald r p yüzüme bakt . ı ıı ııO ul Y genek nereye gidiyorsun dedî, söyledi. Ben dedim: Düzmürd ğıkalesine gidiyorum, babam orada esir imi dedim. Burada day m şıbana söyledi: Der:, Yeti ti inde yel yeti mezdi yedi vurgunum ş ğşYedi bay r n kurduna benzerdi yi itlerim ı ığYedi kimiyle kurulurdu benim yay m ıKay n dal tüylerinden som alt nl benim okum ııı ıYel esti ya mur ya d yükü koptu ğğıYedi defa vard m o kaleyi alamad m geri döndüm ııBenden daha er ç kmayas n Yigene im dön ıığdedi. Yigenek rüyas nda day s na söylemi : ıı ışDer: Kalk p yerinden do ruldu unda ığğEla gözlü bey yi itleri yan na almad n ğııAd belli beylerle sen at ko turmad n ışıBe akçeli süvarileri arkada ettin şşOnun için o kaleyi sen alamad n ıdemi . Yigenek yine der: şKese kese yeme e yahni güzel ğKesme gününde kumandan h zl güzel ı ıDaim geldi ince dursa devlet güzel ğ
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147