การใช้สหกรณ์ออมทรัพย์...สร้างความมั่นคงให้กับชีวิต 2

ทนี่ ำ� มาเปรยี บเทยี บ จะเปน็ จำ� นวนเงนิ นอ้ ยกวา่ ของ สอ.มก. มากทเี ดยี ว ดงั นนั้ จงึ ทำ� ให้ ROI หรอื ROA ของสหกรณ์ เหลา่ น้นั สงู กว่าของ สอ.มก. ข้อเสนอแนะ : สอ.มก. ควรรกั ษานโยบายและมาตรการตา่ งๆ ในการให้บริการและสวสั ดกิ ารทางเศรษฐกจิ และสงั คมสงู สุดแกส่ มาชิกทั้งปวง แก่เจ้าหนา้ ท่ี แกส่ มาชิกสมทบ และแก่หน่วยงานที่สมาชิกสงั กัด คอื มก. ตาม อดุ มการณ์ หลักการและวธิ ีการปฏบิ ตั ขิ องสหกรณ์สืบตอ่ ไป อนง่ึ เราต้องตระหนกั ว่า ชมุ ชนสมาชกิ ท่ีสงั กดั หน่วยงานตา่ งๆ รวม 8 หน่วยงานท่รี วมกนั จดทะเบยี น เป็นสหกรณอ์ อมทรัพย์น้ัน ย่อมมวี ัฒนธรรมขององคก์ าร และย่อมมสี ิง่ แวดล้อมด้านการบริหารจดั การทก่ี ระทบ ตอ่ การด�ำเนินการของสหกรณแ์ ตกตา่ งกนั ไปในแตล่ ะหนว่ ยงาน ตารางเปรียบเทยี บผลตอบแทนการลงทุนของ สอ.มก. เทยี บกบั ของสหกรณอ์ อมทรัพยอ์ ืน่ 7 สหกรณ์ ปี 2550 (หน่วย : ลา้ นบาท) ล�ำดับ ชอ่ื สหกรณ์ ก�ำไรสุทธิ รายไดท้ งั้ สิน้ สินทรพั ย ์ ผลตอบแทน ประจ�ำปี B ดำ� เนนิ การเฉล่ีย สินทรัพย์ (ROA) ปี 2549/2550 หรอื ผลตอบแทน A C การลงทนุ R0I % 1 สอ.มก. 291.57 627.26 11,521.49 2.53 2 สอ.การสือ่ สาร 473.58 703.97 10,779.13 4.39 3 สอ.ธนาคารออมสนิ 110.14 165.49 2,892.31 3.81 4 สอ.กรมทด่ี นิ 137.38 175.92 2,751.98 4.99 5 สอ.กรมสง่ เสริมสหกรณ์ 98.42 172.17 2,610.38 3.77 6 สอ.รพ.พระมงกฎุ เกล้าฯ 42.99 66.52 1,064.94 4.04 7 สอ.กระทรวงเกษตร 36.99 48.04 713.13 5.19 8 สอ.ตชด.อดุ รธาน ี 30.83 54.45 655.56 4.71 เฉลย่ี 152.74 251.73 4,123.61 4.18 หมายเหตุ : ผลตอบแทนการลงทนุ (Return on Investment R0I ) = = R0I จาก Ray H.Garrison and Eric W. Noreen;Managerial Accounting P.540.544, 1994, IRWIN, BOSTON, USA พิมพค์ ร้งั ท่ี 7 ท่ีมา : (1) ตวั เลขดบิ จากรายงานกจิ การประจำ� ปีของ สอ.ทั้ง 8 (2) จัดรปู ตัวเลขและตารางใหม่ และตัวเลขค�ำนวณ โดย อาบ นคะจดั 51

สหกรณอ์ อมทรพั ยแ์ ละสหกรณเ์ ครดติ ยเู นยี่ นกบั ภาวะเศรษฐกจิ การเงนิ ของประเทศและของโลกทกี่ ำ� ลงั อยใู่ นวกิ ฤตกิ ารณ*์ ศาสตราจารยพ์ ิเศษ อาบ นคะจัด (77) นักสหกรณ์แห่งชาติ สาขาวชิ าสหกรณ์ ความเสี่ยงและสิง่ เตือนภยั ในปี 2551-2552 นี้ ภาวะเศรษฐกิจโดยเฉพาะอย่างยิ่งภาวะเศรษฐกิจการเงนิ ของโลกก�ำลงั อยู่ในระยะ มีปญั หาเดือดรอ้ น ท�ำใหเ้ ศรษฐกิจสาขาอืน่ ๆ ประสบปัญหาเดือดรอ้ นไปดว้ ย ประเทศไทยกอ็ ยู่ในภาวะดงั กล่าวนี้ เชน่ เดียวกนั สถาบนั การเงนิ ย่อมเผชิญปจั จยั เสีย่ งทางเศรษฐกิจมหภาค (Factor Risk) และหรอื ความเสยี่ งเฉพาะ รายของผูป้ ระกอบการ (Firm-Specific Risk) สหกรณ์ออมทรัพย์และสหกรณเ์ ครดิตยเู นย่ี น แม้จะเปน็ ตลาดรูปพเิ ศษ (Formal Market) ในรูปสหกรณ์ ภายใต้ พ.ร.บ. สหกรณ์ แตก่ เ็ ป็นผู้ประกอบการในตลาดเงินและตลาดทนุ ของประเทศ เพราะธุรกจิ หลกั ของสหกรณ์ ทงั้ สองประเภทนคี้ อื ธรุ กจิ การเงนิ อตั ราดอกเบย้ี เงนิ รบั ฝากและอตั ราดอกเบยี้ เงนิ ใหก้ ู้ เปน็ ตน้ ยอ่ มเปลย่ี นแปลงไป ตามภาวะเศรษฐกจิ ด้านตา่ งๆ ของประเทศและของโลก มาตรการป้องกนั นายทะเบยี นสหกรณ์ ผู้มีอ�ำนาจหนา้ ที่กำ� กบั ดูแลและส่งเสริมสหกรณ์ทั้งสองประเภทน้ี ควรอย่างยิง่ ท่ี จะรบี พิจารณา และวางมาตรการป้องกนั และบรรเทาความเส่ยี ง (Risk) และความเสียหาย (Peril) ที่จะเกดิ ข้นึ แก่สหกรณ์และสมาชกิ ของสหกรณ์สองประเภทน้ไี ว้ล่วงหนา้ แต่เนิน่ ๆ มาตรการหนงึ่ ซึง่ น่าจะเปน็ ไปได้ในการบริหารความเสี่ยงเพือ่ ป้องกนั ความเสียหายท่ีจะเกิดแกส่ หกรณ์ ทง้ั สองประเภทนี้ กค็ อื ใหน้ ำ� เงนิ ทนุ สำ� รองไปฝากไวก้ บั ธนาคารเพอ่ื การเกษตรและสหกรณก์ ารเกษตร (ธกส.) เพราะ พ.ร.บ. ของ ธกส. (ฉบับที่ 6) พ.ศ. 2549 เปิดให้สหกรณ์ภาคนอกเกษตรทุกประเภทใช้บริการฝากและกู้ยืม รวมท้ัง ซ้อื หุน้ ของ ธกส. ได้ตัง้ แตว่ นั ที่ 15 มีนาคม 2549 การบริหารทนุ ส�ำรองในปัจจบุ ันโดยสหกรณท์ ง้ั สองประเภท ในทางปฏิบัตสิ หกรณท์ งั้ สองประเภททกี่ ล่าวนี้ นำ� เงนิ ทนุ สำ� รองให้สมาชิกหรือบคุ คลทกี่ ฎหมายอนุญาต กยู้ มื ซงึ่ เปน็ ความเสยี่ งอยา่ งหนงึ่ และไมแ่ สดงเงนิ รายไดจ้ ากเงนิ ทนุ สำ� รองทใี หก้ ยู้ มื ไว้ในงบกำ� ไรขาดทนุ แตป่ ระการใด ควรให้น�ำเงนิ ทุนส�ำรองหนีความเสี่ยงไปฝากไว้ที่ ธกส. ซงึ่ เปน็ ธนาคารของรฐั มีความมนั่ คงกวา่ ธนาคารพาณชิ ย์ ท่วั ไป และถอื เป็นสถาบันการเงินกลางของสหกรณ์ทุกประเภทแลว้ ต้ังแต่วนั ที่ 15 มนี าคม 2549 เป็นตน้ มา ย่อมได้ ดอกเบย้ี เงนิ ทนุ สำ� รองทฝ่ี ากไวเ้ ปน็ ทแ่ี จง้ ชดั และเปน็ หลกั ประกนั ทก่ี ระจายความเสยี่ งและเปน็ การดำ� รงสนิ ทรพั ย์ สภาพคล่องตามบทบัญญตั ิในมาตรา 48 แหง่ พ.ร.บ. สหกรณ์ พ.ศ. 2542 ไดอ้ ีกดว้ ย * ข่าว สอ.มก. ปีที่ 26 ฉบับที่ 4 เดือนพฤษภาคม 2552 52

จ�ำนวนทุนสำ� รองในปี 2550 ในปี 2550 กรมตรวจบัญชีสหกรณ์แจ้งว่า สหกรณ์ออมทรัพย์และสหกรณ์เครดิตยูเน่ียนมีทุนส�ำรอง1 34,143 ล้านบาท และ 407 ล้านบาท ตามล�ำดับ รวมกันเป็นเงิน 34,550 ล้านบาท หรือร้อยละ 4.44 ของทุน ด�ำเนินงาน2 ของสหกรณ์ทง้ั สองประเภทที่กลา่ วนที้ ่ีมีอยรู่ วมกัน 777,957 ลา้ นบาท ธกส. ควรวางระเบียบการรบั ฝากเงนิ ทนุ สำ� รองของสหกรณ์ดงั กลา่ วไวเ้ ป็นการเฉพาะเร่ือง ธกส. สหกรณ์ผู้ฝาก และนายทะเบียนสหกรณ์ ควรตกลงให้ ธกส. วางระเบียบรับฝากเงินทุนส�ำรอง โดยมีกรอบ เช่นต่อไปน้ี (1) ให้เปน็ เงนิ ฝากประจ�ำ (2) กำ� หนดอตั ราดอกเบ้ียท่เี หมาะสม (3) ให้สหกรณ์ผู้ฝากกู้ได้โดยใช้เงนิ ฝากน้นั ประกนั (4) ให้ ธกส. ก�ำหนดอัตราเงินกสู้ งู กว่าอตั ราเงินฝากทีไ่ ด้ไมเ่ กนิ 2% (5) สง่ เสรมิ ใหผ้ ฝู้ ากรว่ มกนั กเู้ งนิ ทฝ่ี ากนำ� ไปลงทนุ รว่ มกนั ในโครงการหนเี้ พมิ่ ทรพั ยแ์ กส่ มาชกิ ของแตล่ ะ สหกรณ์ เช่น โครงการหม่บู า้ นจดั สรร โครงการอาคารชดุ โครงการจัดท่ีดนิ ปลกู พชื หรอื เล้ยี งสัตว์ ในรูปสหกรณข์ องสมาชิก หา้ มส่งเสรมิ โครงการหนเี้ พิม่ หนี้ของสหกรณแ์ ละสมาชกิ (6) หากเงนิ ทร่ี บั ฝากเหลอื จากใหผ้ ูฝ้ ากกู้แล้ว ให้ ธกส. น�ำไปใหส้ มาชกิ สหกรณภ์ าคเกษตรกเู้ พ่อื สร้าง หรอื ซือ้ บ้านพร้อมท่ีดนิ ภายใต้โครงการและรูปแบบบ้านท่ี ธกส. กำ� หนด เช่น หลงั คามงุ กระเบอื้ ง มีรางนำ้� ฝน มถี ังน้ำ� ฝน ทคี่ รวั เรือนใช้บรโิ ภคได้ไมน่ อ้ ยกวา่ 4 เดอื น เปน็ ต้น ที่เหมาะสมแก่ท้องถนิ่ ภมู ิภาคน้ันๆ ในราคาที่เกษตรกร สมาชกิ สหกรณภ์ าคเกษตรจะสามารถซื้อสดหรอื ซื้อผอ่ นส่งได้ 1 ทุนสำ�รองของสหกรณ์ประเภทต่างๆ ในปี 2550 มีดังนี้ การเกษตร 7,758 ล้าน, ประมง 105 ล้าน, นิคม 452 ล้าน, บริการ 612 ล้าน, 53 ร้านค้า 610 ล้าน, ออมทรัพย์ 34,143 ล้าน และเครดิตยูเนี่ยน 407 ล้าน รวม 44,087 ล้าน ที่มา : กรมตรวจบัญชีสหกรณ์ 2 ทุนดำ�เนินงานประกอบด้วย ทุนเรือนหุ้น, ทุนสำ�รอง, ทุนสะสมอ่ืน, กำ�ไรสุทธิประจำ�ปี และเงินรับฝากจากสมาชิก

สหกรณใ์ หส้ ทิ ธปิ ระโยชนแ์ กส่ มาชกิ ผสู้ งู วยั ในประชาคมมหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร1์ * อาบ นคะจดั (77) สหกรณ์และองคป์ ระกอบ : องค์ประกอบของความเปน็ สหกรณ์ มดี งั นี้ คอื (1) เปน็ คณะบคุ คล (2) มี จำ� นวนและองคค์ ุณของบุคคลตามที่กฎหมายก�ำหนด (3) รว่ มกนั ด�ำเนินกจิ การ (4) เพ่อื ประโยชนท์ างเศรษฐกจิ และสงั คม (5) โดยช่วยตนเองและช่วยเหลือซ่งึ กนั และกัน (6) ตามหลักการสหกรณ์ และ (7) ได้จดทะเบยี นเป็น นิติบคุ คลสหกรณ์ตาม พ.ร.บ. สหกรณแ์ ล้ว พวกเราชาวประชาคม มก.ไดเ้ ป็นสมาชิก สอ.มก. ตามข้อบังคับและระเบียบของสหกรณน์ มี้ าตัง้ แตเ่ ปน็ ผู้ต�ำ่ วัย จนกลายเป็นผ้สู งู วยั ที่เห็นกันอยเู่ วลาน้ี แม้จะมีอายุเกนิ 60 ปีแลว้ กย็ งั เปน็ สมาชกิ สอ.มก. ไดต้ ่อไป ถ้ายงั รบั บำ� นาญจาก มก. สทิ ธิประโยชน์ (Privilege) ของสมาชิกสหกรณ์ : สิทธิประโยชน์ท่สี หกรณ์ใหแ้ กส่ มาชกิ ทุกคนไม่แยก อายหุ รอื วยั มีโดยสรปุ ดังน้ี (1) สิทธิประโยชน์ในการเป็นเจ้าของ บริหารจัดการสหกรณ์ ได้แก่ การนับเป็นองค์ประชุมในการ ประชุมใหญ่ การออกเสียงในกิจกรรมต่างๆ ในที่ประชุมใหญ่ได้หน่ึงเสียงเท่ากันทุกคน ไม่ว่าจะมีหุ้นหรือมีเงินฝาก ในสหกรณ์มากหรอื น้อยต่างกนั การรับเลอื กตงั้ เป็นกรรมการ เปน็ ผตู้ รวจสอบกิจการ (2) สทิ ธิประโยชน์ในการใช้บริการต่างๆ ของสหกรณ์ บริการตา่ งๆ ของ สอ.มก. คอื (ก) บริการออมทรัพย์ในรปู หนุ้ และเงินฝาก โดยไดร้ ับเงนิ ปันผลตามหนุ้ ตามอัตราทค่ี ณะกรรมการ ด�ำเนินการจัดเสนอท่ีประชุมใหญ่และได้รับอนุมัติ และได้รับดอกเบ้ียเงินฝากตามอัตราที่ก�ำหนด โดยระเบยี บของสหกรณ์ (ข) บริการกู้เงิน หรือการเป็นหน้ีเพ่ิมทรัพย์ ตามเกณฑ์จ�ำนวนเงินที่จะกู้ได้ และจ�ำนวนงวดส่งคืน เงินต้นและดอกเบ้ีย ตามที่สหกรณ์ก�ำหนด รวมท้ังสิทธิประโยชน์จะได้รับเงินเฉล่ียคืนจากจำ� นวน ดอกเบี้ยเงินกู้ท่ีได้จ่ายให้สหกรณ์ ตามอัตราท่ีคณะกรรมการด�ำเนินการจัดเสนอท่ีประชุมใหญ่ พจิ ารณา และไดร้ บั อนมุ ัติ (3) สทิ ธปิ ระโยชน์ไม่ต้องเสียภาษีเงินได้ จากการท�ำธุรกรรมกบั สอ.มก. เช่น เงนิ ปันผลตามหุ้น ดอกเบีย้ เงนิ ฝากออมทรัพย์ และเงนิ เฉลยี่ คืนตามสว่ นแห่งธรุ กิจทสี่ มาชิกทำ� กับสหกรณ์ในระหว่างปีการบัญชี (4) สทิ ธปิ ระโยชน์ในทนุ สวัสดิการและทุนสาธารณประโยชน์ของ สอ.มก. ในปี 2551 สอ.มก. ไดจ้ า่ ย เงิน 23.10 ล้านบาทใหส้ วสั ดกิ ารรปู แบบตา่ งๆ แกส่ มาชกิ ทุกวัยจ�ำนวน 16,758 คน (บางคนอาจไดร้ ับสวัสดกิ าร หลายรูปแบบ) และ สอ.มก. จา่ ยเงนิ 4.35 ล้านบาทเปน็ การสาธารณประโยชน์ ซึ่งมสี มาชิกผู้ได้รบั บรกิ าร 746 คน 1 (1) ใชป้ ระกอบการบรรยายเรอื่ งน้ี ในทป่ี ระชมุ ใหญป่ ระจำ�ปขี องชมรม มก. อาวโุ ส วนั ศกุ รท์ ่ี 19 มถิ นุ ายน พ.ศ. 2552 ทอ่ี าคารวทิ ยบรกิ าร ชน้ั 2 มก. (2) พ.ร.บ. สหกรณ์ พศ. 2542 มาตรา 4, มาตรา 33, มาตรา 34 และมาตรา 37 54 * ข่าว สอ.มก. ปีที่ 26 ฉบับที่ 6 เดือนกรกฎาคม 2552

ผสู้ งู วยั ใน สอ.มก. : ผสู้ งู วยั ในชมรม มก. อาวโุ ส ไดแ้ ก่ บคุ ลากรสงั กดั มก. ทงั้ ในและนอกราชการ ซงึ่ มี อายุ 50 ขึ้นไป ผูท้ ีไ่ ม่ใชบ่ คุ ลากรสังกดั มก. ท่ีเป็นสมาชิกชมรม มก. อาวุโส มนี อ้ ยมาก อยา่ งนอ้ ยกเ็ ป็นนสิ ิตเกา่ เคยเป็นอาจารย์ใน มก. มีภรรยาหรือสามี สังกดั มก. เป็นตน้ แตผ่ สู้ งู วยั ใน สอ.มก. ทจี่ ะนำ� มาเปน็ ขอ้ มลู และพเิ คราะห์ในบทความนี้ ไดแ้ ก่ สมาชกิ สอ.มก. ทมี่ อี ายุ 60 ปี ขึ้นไป สมาชิกกล่มุ นี้ สอ.มก. ได้ใหส้ ิทธิประโยชน์ สวัสดกิ ารและบริการสาธารณประโยชน์หลายประการ ดังได้กล่าว แล้วขา้ งตน้ แตม่ สี งิ่ ทนี่ า่ พเิ คราะห์ในเรื่องสดั ส่วนของจำ� นวนสมาชิก ของจ�ำนวนเงนิ คา่ หนุ้ และของจำ� นวนเงนิ ฝาก ดงั นี้ ณ วันท่ี 11 มถิ ุนายน 25523 (9 วันกอ่ นถึงวันประชุมใหญ่ชมรม มก. อาวุโส คอื วันที่ 19 มิถนุ ายน 2552) สอ.มก. มสี มาชกิ ทม่ี อี ายุ 60 ปขี นึ้ ไป จำ� นวน 1,285 คน หรอื รอ้ ยละ 20.00 ของจำ� นวนสมาชกิ สอ.มก. รวม 6,767 คน มีเงินค่าหุ้น จำ� นวน 1,228.45 ล้านบาท หรอื รอ้ ยละ 38.56 ของจ�ำนวนเงนิ ค่าหนุ้ ใน สอ.มก. รวม 3,210.87 ลา้ นบาท และมีเงนิ ฝากรวม 2,903.39 บาท หรอื รอ้ ยละ 26.79 ของเงนิ รบั ฝากใน สอ.มก. รวม 10,836.99 ล้านบาท รวมเงนิ คา่ หนุ้ และเงนิ ฝากของสมาชกิ สอ.มก. ทม่ี อี ายุ 60 ปขี นึ้ ไป เปน็ เงนิ 4,131.84 ลา้ นบาท หรอื เฉลยี่ คนละ 3,215,440 บาท ขอ้ มูลน้ีแสดงว่าผูส้ ูงวยั ดังกล่าวน้ี มีความเชอ่ื ถือและความไวว้ างใจใน สอ.มก. กล่าวคอื ในความรู้ ความสามารถ และความซื่อสัตย์สุจริต ของกรรมการและเจ้าหน้าที่ สอ.มก. ในการบริหารจัดการเงินออมที่เขาสะสมมาค่อนชีวิต ฐานะการเงนิ เฉลยี่ ตอ่ สมาชกิ ตอ่ กรรมการ และตอ่ เจา้ หนา้ ทขี่ อง สอ.มก. ณ วนั ที่ 30 เมษายน 2552 เมอื่ พิเคราะห์ฐานะการเงินของ สอ.มก. ตอ่ สมาชิก ตอ่ กรรมการ และต่อเจา้ หน้าที่ ในตารางท่ี 1 แล้วจะ พบว่า สินทรัพย์ หน้ีสิน ทุน และทุนด�ำเนินงานเฉลี่ยต่อสมาชิก ต่อกรรมการ และต่อเจ้าหน้าที่ เป็นจ�ำนวนเงิน ไม่ใช่น้อย สมาชิกทุกคน (จ�ำนวน 6,710 คน ณ 30 เมษายน 2552) จะต้องให้ความสนใจแก่การบริหารจัดการ เงนิ และทรัพยส์ นิ ของตน คอื ของ สอ.มก. โดยเลอื กตงั้ เพอื่ นสมาชิกท่มี คี วามรู้ มีความสามารถ มีประสบการณ์ และมีความซอื่ สัตย์สจุ ริตเป็นกรรมการ กรรมการควรไดร้ ับการฝกึ อบรมตามหลักสูตรท่ี สอ.มก. วางไว้ โดยร่วมมือ กับสมาคมหรอื สถาบนั ทางสหกรณแ์ ละสถาบนั การศกึ ษาระดบั มหาวทิ ยาลัยทเ่ี หมาะสม เจ้าหน้าท่สี หกรณค์ วรได้ รับการคัดเลือกอย่างดี และให้การฝึกอบรมเร่ืองงานในหน้าท่ีสม่�ำเสมอ ตามคาบเวลาท่ี สอ.มก. ก�ำหนด ส�ำหรับ สมาชิกควรท่ี สอ.มก. จะให้การศึกษาอบรม เชน่ เรือ่ งหลกั การสหกรณ์ เรอ่ื งการออมทรัพย์ เรอ่ื งการก้ยู ืมเงินแบบ เปน็ หนเี้ พมิ่ ทรพั ย์ ขอ้ คดิ เหน็ ทผี่ เู้ ขยี นเสนอเพอื่ ใหเ้ พอื่ นสมาชกิ สอ.มก. พจิ ารณาดงั กลา่ ว เปน็ มาตรการสว่ นหนง่ึ ส�ำหรับการบรหิ ารจัดการความเส่ยี งทว่ั ไป (Factor risk) และความเส่ียงเฉพาะหนว่ ยธรุ กิจ เช่น สอ.มก. (Firm specific risk) อนงึ่ สดั ส่วนการใชท้ ุนดำ� เนินงานจะให้แกส่ มาชิก 35% สหกรณ์อนื่ 35% และลงทุนในเงนิ 30% ใน 3-4 ปขี า้ งหน้าได้หรือไม่ 3 ข้อมูลจาก สอ.มก. 55

ตารางท่ี 1 ฐานะการเงินตอ่ สมาชกิ ตอ่ กรรมการ และต่อเจา้ หนา้ ท่ขี อง สอ.มก. ณ วนั ท่ี 30 เมษายน 2552 (จ�ำนวนสมาชกิ 6,710 คน ; จ�ำนวนคณะกรรมการ 15 คน และจ�ำนวนเจ้าหน้าที่ 28 คน) สมาชิก กรรมการ เจา้ หน้าที่ สนิ ทรัพย์ (ลา้ นบาท) 14,765.51 2.20 984.37 527.34 หนสี้ ิน (ลา้ นบาท) 10,609.87 1.58 707.32 378.92 ทนุ (ล้านบาท) 4,041.664 0.60 269.44 144.34 ทนุ ด�ำเนนิ งาน (ล้านบาท) 14,651.53 2.18 976.77 527.27 การใช้ทนุ ดำ� เนินงาน (ล้านบาท) 13,810.07 100.00 - ให้สมาชกิ กู้ (ลา้ นบาท) 2,869.58 20.78 - ใหส้ หกรณ์อนื่ กู้ (ลา้ นบาท) 3,263.80 23.63 - ลงทุนในตราสารเงินตา่ งๆ (ลา้ นบาท) 7,676.69 55.59 สรปุ สอ.มก. จะเปน็ กลไกให้สทิ ธปิ ระโยชนแ์ ก่สมาชิกทางเศรษฐกจิ และสงั คมไดม้ ากข้นึ หากสมาชิกทกุ คนสนใจกจิ การสหกรณ์ โดยเลอื กตัง้ กรรมการและจา้ งเจ้าหนา้ ที่ ซ่ึงได้รบั การฝึกอบรมก่อนและหลังการเขา้ ทำ� หน้าทีส่ มำ�่ เสมอตามหลักสตู รท่วี างไว้โดยเหมาะสมและทันความเปลย่ี นแปลง 4 หมายเหตุ ในจำ�นวนนี้เป็นทุนเรือนหุ้น 3,162.53 ล้านบาท เฉลี่ยต่อสมาชิก 0.47 ล้านบาท ที่มา (1) ตัวเลขดิบจาก : ข่าว สอ.มก. พฤษภาคม 2552 56 (2) รูปตารางและตัวเลขคำ�นวณโดย อาบ นคะจัด

กำ� ไรครง่ึ ปขี อง สอ.มก. 165 ลา้ นบาท มาจากลกู คา้ ใดบา้ ง?* ศาสตราจารย์พิเศษ อาบ นคะจดั (77) ดร.ทวีวฒั น์ ทัศนวัฒน์ “บอกกลา่ ว” ในข่าว สอ.มก. กรกฎาคม 2552 ว่า สอ.มก. ได้กำ� ไรครง่ึ ปี (ม.ค.- ม.ิ ย. 2552) 165 ลา้ นบาท สงู กวา่ ทปี่ ระมาณการไว้ 156 ลา้ นบาทหรอื ประมาณ 6% “แจว๋ แหวว” ใน “สวสั ดเี จา้ คะ่ ” บอกว่า เห็นตัวเลขแลว้ ชน่ื ใจ ในภาวะเศรษฐกจิ สาขาการเงนิ และสาขาอ่นื ๆ ของประเทศและของโลกผันผวนอยู่ในภาวะเศรษฐกิจตกตำ�่ แต่มีอาการฟนื้ ตัวนี้ ควรจะดใี จครง่ึ หนึง่ หรอื ครงึ่ ปีเท่าน้นั สว่ นอีกคร่ึงปตี ่อไป (ก.ค.-ธ.ค. 2552) ควรจะเก็บความ ดีใจไวก้ ่อน เพราะเรายังไมร่ ู้ว่าจะไดก้ ำ� ไรอีก 165 ลา้ นบาทหรอื ไม่ ก�ำไรครึ่งปี 165 ล้านบาทนั้น โดยประมาณการมาจากลูกค้ากลุ่มใดที่ สอ.มก. ให้เงินกู้เพื่อนสมาชิกที่ อยากรู้รายละเอียดโปรดดตู ารางต่อไปนี้ เงินใหก้ ้คู ร่งึ ปี (มิ.ย.52) ดอกเบย้ี ทง้ั ป ี รายได้ กำ� ไรครง่ึ ปี 165 ลา้ นบาท แกล่ กู ค้า (ลา้ นบาท) 5.50% คร่งึ ปี ดอกเบ้ีย % (165 คูณ % 2.75% (ล้านบาท) ทม่ี าของรายได)้ แกส่ มาชิก สอ.มก. 2,921.37X2.75 80.34 19.58 32.31 แกส่ หกรณ์อ่ืน 3,012.68X2.75 82.85 20.19 33.31 แกบ่ ุคคลอืน่ ทก่ี ฎหมายสหกรณอ์ นญุ าต 8,986.26X2.75 247.12 60.23 99.38 รายได้อนื่ (ไม่มีข้อมูล) 0.00 0.00 0.00 14,920.31X2.75 410.31 100.00 165.00 ท่มี า (1) ตัวเลขเดมิ จาก “ขา่ ว สอ.มก. : เดือนกรกฎาคม 2552, หน้า 3 (2) รปู แบบตารางและตวั เลขคำ� นวณโดย อาบ นคะจดั ดตู วั เลขในตารางแลว้ เพ่ือนสมาชกิ สอ.มก. จะเหน็ วา่ รายไดค้ ร่งึ ปี 165 ล้านบาทนั้น ได้จากบุคคลอนื่ ที่กฎหมายสหกรณ์อนุญาตให้สหกรณ์ออมทรัพย์ให้กู้ได้ (โดยผ่านการซื้อขายตราสารเงิน คือตราสารหน้ีและตรา สารทุน ในตลาดเงินและตลาดทนุ ของประเทศ) จำ� นวน 247.12 ลา้ นบาท หรอื รอ้ ยละ 60.23 รองลงมาไดจ้ าก สหกรณ์อื่นกู้ (ขณะน้ี สอ.มก. ให้แต่สหกรณ์ประเภทออมทรัพย์เท่าน้ันกู้) จ�ำนวน 82.85 ล้านบาท หรือร้อยละ 20.19 สว่ นท่ไี ด้จากสมาชิก 80.34 ลา้ นบาท หรอื รอ้ ยละ 19.58 น้อยกวา่ จากลกู ค้าสองกลมุ่ ดังกล่าวแลว้ ทไ่ี ดก้ ำ� ไรครง่ึ ปจี ากกลมุ่ ลกู คา้ การซอ้ื ขายตราสารเงนิ ดงั กลา่ วมากกวา่ ลกู คา้ กลมุ่ อน่ื นน้ั อาจเนอ่ื งจากที่ 57 ผมทราบมาว่า คณะกรรมการการเงินของ สอ.มก. น�ำตราสารเงนิ ส่วนหนึ่งมาทำ� การวเิ คราะหต์ ลาดแล้วทำ� การซอ้ื หรือขายเอง ผ่านกลไกของตลาดเงินตลาดทุน ไม่ได้จ้างบริษัทหลักทรัพย์จัดการกองทุนใดท�ำการซ้ือหรือขายแทน เหมือนที่เคยท�ำมาก่อน * ข่าว สอ.มก. ปีที่ 26 ฉบับที่ 8 เดือนกันยายน 2552

ทั้งปี 2552 สอ.มก. ประมาณการรายได้จากการด�ำเนินงานไว้ 651 ล้านบาท ประมาณการรายจ่ายไว้ 346 ลา้ นบาท ประมาณก�ำไรไว้ 305 ลา้ นบาท เท่ากับประมาณการอตั ราก�ำไรไวร้ อ้ ยละ 46.85 (305/651) ครง่ึ ปี การด�ำเนินงาน สอ.มก. ไดก้ ำ� ไร 165 ล้านบาท จากรายได้ 410.31 ลา้ นบาท เท่ากับได้ก�ำไรในอตั ราร้อยละ 40.21 สรุปและเสนอแนะ (1) ลูกค้าประเภทสมาชิกได้รับประโยชน์จากทุนด�ำเนินงานของ สอ.มก. น้อยมากในครึ่งปีของการ ดำ� เนนิ งาน เพียงร้อยละ 19.58 ของเงนิ ใหก้ ูป้ ระมาณ 15,000 ลา้ นบาท แต่ใหบ้ คุ คลอน่ื ท่ไี ม่เกี่ยวกับ สหกรณ์เลยก้ถู งึ ร้อยละ 60.23 ของจำ� นวนเงนิ ให้กู้ท้งั หมด (2) แนวโนม้ ดงั กลา่ วคงจะด�ำเนนิ ไปอกี นานหากคณะกรรมการไมพ่ ฒั นานโยบายชว่ ยเหลอื ลกู คา้ พนื้ ฐาน คือ สมาชิก สอ.มก. และชว่ ยเหลอื สหกรณป์ ระเภทอนื่ เชน่ สหกรณ์ประเภทออมทรัพย์ในปจั จบุ นั (3) สรา้ งหมูบ่ า้ นจดั สรรหรอื อาคารชดุ ให้สมาชิกผมู้ ีรายได้นอ้ ย ปานกลาง และมาก เช่า, เชา่ ซ้อื หรอื ซ้ือ นา่ จะดกี วา่ ให้ผอู้ ืน่ ใช้ประโยชนเ์ งนิ ทสี่ มาชกิ ออมไว้ (4) พวกเราสมาชกิ ขออวยพรใหค้ ณะกรรมการดำ� เนนิ การและเจา้ หนา้ ทรี่ ว่ มกนั บรหิ ารงานในครงึ่ ปหี ลงั ของ 2552 ประสบความสำ� เร็จตามเป้าหมาย พวกเราจะได้ดีใจชน่ื ใจเตม็ ปี 58

ถงึ เวลาแลว้ ที่ สอ.มก. จะกำ� หนดใหส้ มาชกิ ผจู้ ะเปน็ กรรมการ ตอ้ งผา่ นการศกึ ษาอบรมกอ่ น* ศ. พิเศษ อาบ นคะจัด (77) ขอใหค้ ณะกรรมการดำ� เนนิ การ สอ.มก. ได้โปรดพิจารณาหัวข้อที่เสนอเปน็ บทความนีโ้ ดยดว่ น และโปรด ดำ� เนนิ การใหก้ ารศกึ ษาอบรมสมาชกิ ผจู้ ะเปน็ กรรมการ พรอ้ มกำ� หนดในขอ้ บงั คบั เพอื่ การนใ้ี หท้ นั ใช้ในการเลอื กตงั้ กรรมการในปี 2554 เพราะวา่ ในเวลานี้ กรรมการ 15 คน มอี ำ� นาจหนา้ ทีต่ ามความในมาตรา 51 แหง่ พ.ร.บ. สหกรณ์ พ.ศ. 2542 ให้รบั ผดิ ชอบบรหิ ารจดั การทนุ ดำ� เนนิ งานไมน่ อ้ ยกว่า 15,862 ลา้ นบาท เฉล่ีย 1,257 ลา้ นบาท ต่อกรรมการ หนึง่ คน อีก 5 ปขี ้างหน้า สอ.มก. จะมีทนุ ด�ำเนนิ การให้ผู้เปน็ กรรมการต้องบรหิ ารจัดการไม่นอ้ ยกวา่ 21,135 ลา้ น บาท(1) และจะตอ้ งบริหารจัดการบคุ คลในสหกรณ์อีกเปน็ เรอื นหม่ืน รวมทง้ั วัตถุอุปกรณท์ มี่ มี ลู ค่าไมน่ อ้ ย เวลาน้ี สอ.มก. ได้ก�ำหนดให้ผู้ตรวจสอบกิจการ ผู้มีอ�ำนาจหน้าที่ตามความในมาตรา 53 แห่ง พ.ร.บ. สหกรณ์ พ.ศ. 2542 นอ้ ยกว่าของกรรมการอย่างเทยี บกันไมไ่ ด้ ต้องผ่านการฝึกอบรมกอ่ นแล้ว การเปน็ สหกรณป์ ระเภทออมทรพั ยท์ มี่ ขี นาดใหญม่ ากแหง่ หนง่ึ ในประเทศ ของ สอ.มก. รวมทงั้ ไดด้ ำ� เนนิ การ มา 50 ปี มีกำ� ไรมาทุกปกี ็ไม่ใช่หลักประกันวา่ สอ.มก. จะไม่พบความเสยี่ งภยั ในอนาคต เวลานปี้ ระเทศไทยและ ประเทศอ่ืนท่ัวโลกก�ำลังประสบความปั่นป่วนถดถอยร้ายแรงทางด้านเศรษฐกิจการเงิน ท�ำให้เศรษฐกิจด้านอื่นๆ ของโลกป่ันป่วนถดถอยไปดว้ ย สอ.มก. กอ็ ยู่ในธุรกิจตลาดเงนิ และตลาดทนุ ของประเทศไทย และ พ.ร.บ. สหกรณ์ พ.ศ. 2542 มาตรา 62 ไดก้ �ำหนดใหส้ หกรณ์นำ� เงนิ สว่ นเกินจากท่ใี หส้ มาชกิ กู้ยมื ไปฝากหรือลงทนุ ทีอ่ น่ื ได้ในวงจำ� กัด เทยี บไมไ่ ดก้ บั ของธนาคารพาณิชย์ ขอให้เพื่อนสมาชิกดูและพิเคราะห์ข้อมูลเก่ียวกับ สอ.มก. ของเราท่ีลงในข่าว สอ.มก. ตุลาคม 2552 หนา้ 3 เพือ่ ประกอบการพจิ ารณาขอ้ เสนอของผมขา้ งต้นนน้ั ว่าจะมอี ะไรจี้เส้นความไมป่ ระมาทของพวกเราไดบ้ า้ ง ณ วนั ท่ี 30 กนั ยายน 2552 สอ.มก. มสี มาชกิ 6,888 คน มที นุ ดำ� เนนิ งาน 13,795 ลา้ นบาท ในจำ� นวนน้ี เปน็ ทนุ ของสหกรณ์ 30% เปน็ ทนุ หนส้ี นิ เงนิ รบั ฝาก 70%, มหี นุ้ 0.482 ลา้ นบาทตอ่ สมาชกิ มหี นสี้ นิ 1.409 ลา้ นบาท ต่อสมาชิก มเี งนิ ใหก้ ู้และลงทนุ ไป 15,862 ล้านบาท ในจำ� นวนนใ้ี หส้ มาชกิ กู้ 19%, ใหส้ หกรณอ์ ื่นกู้ 18% และ ลงทนุ ในตราสารทุนและตราสารหนี้ 63% ในเดือนกันยายนศกนใี้ หส้ หกรณ์อน่ื จำ� นวน 23 สหกรณก์ เู้ ปน็ เงนิ 2,836 ล้านบาท เฉลยี่ 123.31 ลา้ นบาท ต่อสหกรณ์ สหกรณ์ที่ สอ.มก. พิจารณาให้กู้มแี ตส่ หกรณ์ประเภทออมทรัพย์ทั้งนน้ั สอ.มก. ยงั จำ� กดั ตลาดภายนอกของตนในกลมุ่ ประเภทสหกรณ์ไวเ้ ฉพาะสหกรณป์ ระเภทออมทรพั ย์ ซง่ึ เปน็ 59 สหกรณผ์ บู้ รโิ ภค ยงั ไมไ่ ดพ้ จิ ารณาขยายตลาดของตนไปสสู่ หกรณป์ ระเภทอนื่ เลย โดยเฉพาะสหกรณป์ ระเภทผผู้ ลติ * ข่าว สอ.มก. ปีที่ 27 ฉบับที่ 1 เดือนกุมภาพันธ์ 2553 (1) ในระหว่างปี 2547 – 2551 (5 ปี) ทุนดำ�เนินงานของ สอ.มก. มีอัตราความเติบโตเฉลี่ยร้อยละ 9.90 ต่อปี ดังนั้น หากถือเอาปี 2551 ที่มีทุนดำ�เนินงานอยู่ 13,183 ล้านบาท เป็นฐานคำ�นวณ สอ.มก. ก็จะมีทุนดำ�เนินงานจำ�นวน 21,135 ล้านบาท ในปี 2556

ดา้ นการเกษตร คือสหกรณก์ ารเกษตร สหกรณ์ประมง และสหกรณน์ คิ ม ซ่งึ มีอยทู่ ัว่ ประเทศจำ� นวน 4,590 สหกรณ์ มสี มาชิกรวมกนั ไมน่ ้อยกว่า 6.05 ล้านคน ความจริงน้ันมหาวิทยาลยั เกษตรศาสตรม์ วี ตั ถปุ ระสงค์พนื้ ฐาน เพอ่ื ผลติ ผมู้ คี วามรอู้ อกไปชว่ ยเหลอื ประชาชนผปู้ ระกอบอาชพี การผลติ ผลติ ผลการเกษตร ซงึ่ เวลานส้ี ว่ นใหญไ่ ดเ้ ปน็ สมาชกิ สหกรณ์ภาคเกษตรเหลา่ น้นั อย่แู ล้ว บริษทั ยักษ์ใหญด่ ้านธรุ กจิ การเงนิ ของอเมริกาได้ปดิ ตัวเองหรือลม้ ละลายไปแล้วจ�ำนวนมาก เรือเดนิ สมทุ ร ขนาดใหญท่ ส่ี ดุ ของโลกทเ่ี รยี กกนั วา่ Titanic ประสบภยั อบั ปางมาแลว้ ทงั้ นเ้ี พราะความประมาทของผบู้ รหิ ารจดั การ สถาบนั นน้ั ๆ รวมท้งั ผู้เก่ยี วข้องด้วย ขอให้เพ่อื นสมาชิกผู้รักและหว่ งใย สอ.มก. ด้วยกนั ชว่ ยสนับสนุนเร่อื งทีผ่ มเสนอน้ีดว้ ย ขอบคุณ 60

วเิ คราะหส์ ถานการณค์ วามเสยี่ ง และการเตอื นภยั ทางการเงนิ ของ สอ.มก.* ศาสตราจารย์พเิ ศษ อาบ นคะจัด (77) ความนำ� การศกึ ษาเพอ่ื ประเมนิ สถานการณค์ วามเสย่ี งและการเตอื นภยั ทางการเงนิ ของสหกรณ์ เปน็ กศุ โลบาย ทตี่ อ้ งทำ� สมำ่� เสมอ กรมตรวจบญั ชีสหกรณ์ไดน้ �ำเสนอหลักการวเิ คราะห์ 6 ประการ เพือ่ ประเมนิ สถานการณค์ วามเส่ียง และ การเตอื นภัยทางการเงนิ ของสหกรณ์ ชือ่ ยอ่ เป็นภาษาองั กฤษว่า “CAMELS” ซึง่ ประกอบด้วย ความเพียงพอของเงินทุน (Capital Strength) คุณภาพของสนิ ทรพั ย์ (Asset Quality) ขึดความสามารถในการบริหาร (Management Ability) การท�ำก�ำไร (Earning Efficiency) สภาพคล่อง (Liquidity) ผลกระทบของธุรกิจ (Sensitivity) อยา่ งไรก็ดี หลักการวิเคราะห์ 6 ประการน้ี ผเู้ สนอชแี้ จงวา่ จะใช้วดั ค่าได้เหมาะสมมคี วามหมายเพยี งใด ย่อมขึน้ อยู่กบั ชนดิ หรอื ประเภทของการประกอบการ เชน่ ด้านการเงนิ , ดา้ นอุตสาหกรรม, ดา้ นการค้า, ดา้ นผ้แู ทน จ�ำหนา่ ย, ดา้ นการเกษตร และดา้ นการใหบ้ รกิ าร ข้อมลู ที่ใช้ในการศกึ ษา ใช้ข้อมูลทตุ ิยภมู เิ ชงิ ประจกั ษ์ (Empirical data) ทัง้ หมด จากรายงานกิจการประจ�ำปี 2542 – 2549 (8 ป)ี ของ สอ.มก. ด้วยวิธีการรวบรวม การแจกแจง การวิเคราะห์ และการตคี วามขอ้ มลู แลว้ จึงสรุปผลและเสนอแนะ ผลการศึกษา (ดตู ารางท่ี 1 และท่ี 2 ประกอบคำ� อธิบาย) 1. ความเพยี งพอของเงินทุน 61 ผลการศึกษาพบว่า ทุนด�ำเนนิ งาน (Financial Capital) ของ สอ.มก. มีมาก เพ่ิมขึ้นตลอดคาบเวลา ที่ศกึ ษา สัดส่วนของทนุ ของสหกรณเ์ องเพม่ิ ขนึ้ ขณะท่เี งินรับฝากมสี ดั ส่วนลดลง เงนิ รบั ฝากปี 2549 6,215.85 ล้านบาท ลดลงจากปี 2548 6,989.35 ลา้ นบาท เปน็ เงิน 459.40 ล้านบาท (ดูตารางที่ 1) แตฝ่ า่ ยบริหารจดั การได้ ออกต๋วั สัญญาใช้เงนิ ต้ังแต่ตน้ ปี 2550 นำ� เงนิ มาใหบ้ ริการสนิ เชอื่ แกส่ หกรณ์อืน่ ท่เี ป็นลูกค้าประจำ� และ สอ.มก. ไดช้ �ำระคืนเงนิ ตามตั๋วสญั ญาหมดแลว้ ตงั้ แต่ส้นิ เดอื นกันยายน 2550 (ขา่ ว สอ.มก. เดือนพฤศจิกายน 2550) ในด้านสภาพคล่องในระบบสหกรณ์น้ันจะไม่ตัดสินว่า สหกรณ์ใดมีหนี้สินหมุนเวียนมากกว่าทรัพย์สิน หมุนเวียน สหกรณ์น้ันๆ มีข้อด้อยในด้านสภาพคล่อง ทั้งน้ีเพราะสหกรณ์ท่ีมีเงินรับฝากมากย่อมมีหน้ีสินมากเป็น ธรรมดา * รายงานกิจการประจำ�ปี 2550 วันที่ 24 มกราคม 2551

เปน็ ทนี่ า่ สงั เกตวา่ สมาชกิ สอ.มก. ผฝู้ ากเงนิ ประเภทออมทรพั ยพ์ เิ ศษและประเภทฝากประจำ� มแี นวโนม้ ที่จะฝากเป็นเวลายาวนาน ประหนึง่ จะให้เปน็ กองทุนส�ำรองเล้ียงชีพ อย่างไรกต็ าม ไมค่ วรใหเ้ งินรับฝากกระจกุ ตัวเป็นกลุ่มใหญ่ไมก่ ่รี าย ถา้ มีควรให้กระจายเวลาการถอน ให้กระจายไปหลายเดือนหรือหลายปี โดยให้ดอกเบ้ยี สูงขนึ้ บ้าง 2. คณุ ภาพของสินทรพั ย์ (Asset Quality) สินทรัพยป์ ระกอบด้วยหนสี้ นิ และทุนของสหกรณ์ ในปี 2542 สินทรพั ย์ของ สอ.มก. เป็นเงนิ 5,746.28 ลา้ นบาท ในจ�ำนวนนีเ้ ป็นหน้ีสนิ รอ้ ยละ 79.77 และเปน็ ทุนของสหกรณเ์ องรอ้ ยละ 20.23 ส่วนในปี 2549 สินทรพั ย์ของ สอ.มก. เปน็ เงนิ 10,438.06 ลา้ นบาท ในจ�ำนวนนเ้ี ปน็ หน้ีสินร้อยละ 70.20 และเปน็ ทนุ ของสหกรณเ์ องร้อยละ 29.80 หนสี้ นิ ของ สอ.มก. เปน็ หนสี้ นิ เงนิ รบั ฝากเกอื บทงั้ สนิ้ ซงึ่ ไมถ่ อื วา่ เปน็ ขอ้ ดอ้ ยทนี่ า่ วติ กในดา้ นสภาพคลอ่ ง อน่ึง ได้ทราบว่า ได้มีกฎกระทรวงตามมาตรา 48 ของ พ.ร.บ. สหกรณ์ พ.ศ. 2542 ให้ทุกสหกรณ์ด�ำรงสินทรัพย์ สภาพคลอ่ งไว้รอ้ ยละ 1 ของเงินรับฝาก ดงั น้นั สอ.มก. ยอ่ มมีสินทรัพยส์ ภาพคล่องทต่ี ้องดำ� รงไว้แลว้ ไม่นอ้ ยกวา่ 62.16 ลา้ นบาท (ดูจำ� นวนเงินรับฝาก ปี 49 ในตารางที่ 1) สรุปได้วา่ สนิ ทรัพยข์ อง สอ.มก. มีคุณภาพและอัตราส่วนทนุ ของสหกรณ์เองเพ่ิมขึ้น ขณะทอี่ ตั ราสว่ น หนส้ี ินเงนิ รบั ฝากลดลง 3. ขดี ความสามารถในการบรหิ ารจัดการ (Management Ability) ตลอดระยะเวลาทีศ่ กึ ษาพบว่า ความสามารถในการบรหิ ารจัดการ สอ.มก. มศี กั ยภาพ ประสิทธผิ ล และมคี วามโปรง่ ใส สินทรพั ย์ ทุนดำ� เนินงาน และกำ� ไร เพม่ิ ข้ึน รายจ่ายคา่ ดอกเบ้ียเพม่ิ ข้นึ ขณะทรี่ ายจ่ายดำ� เนิน งานมีแนวโนม้ ลดลงในคาบเวลา 4 ปีหลัง (ดูตารางที่ 1 และท่ี 2) อยา่ งไรกด็ ี คณะกรรมการดำ� เนนิ การควรตอ้ งพจิ ารณาหาทางเลอื กตา่ งๆ ใหม้ ากขน้ึ เพราะทนุ ดำ� เนนิ งาน ทัง้ เปน็ ของสหกรณเ์ อง และเปน็ เงินรับฝากเพ่มิ มากขนึ้ ณ วนั ท่ี 31 ตุลาคม 2550 สอ.มก. ลงทนุ ให้บรกิ ารสมาชิกก้เู พยี ง 2,450 ล้านบาท หรือร้อยละ 23.00 ส่วนอีก 8,129 ล้านบาท หรือร้อยละ 77.00 ให้สหกรณอ์ ื่นกู้ และลงทุนในตราสารประเภทตา่ งๆ ของตลาดเงนิ และตลาดทนุ ของประเทศ (จากขา่ ว สอ.มก. เดือนพฤศจิกายน 2550) เวลานี้ สอ.มก. ให้สหกรณ์ประเภทออมทรัพย์เท่านั้นกู้ ควรท่ีจะศึกษาแนวทางให้สหกรณ์ประเภท การเกษตร หรอื ประเภทบรกิ าร และประเภทอนื่ ที่มีศักยภาพกบู้ ้าง อนึ่ง ควรพิจารณาแนวทางพัฒนาอสังหาริมทรัพย์ เช่น หมู่บ้านเกษตรศาสตร์นิเวศน์ อาคารชุด เกษตรศาสตร์ ณ วทิ ยาเขตตา่ งๆ โดยรว่ มมือกบั มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และหน่วยงานราชการต่างๆ ในเกษตร กลางบางเขนท่ีมีสาขางานอยู่ใกล้วิทยาเขตต่างๆ ของ มก. 4. การทำ� กำ� ไร (Earning Sufficiency) การศึกษาพบว่า ตลอดคาบเวลาที่ศึกษาดัชนีอัตราความเติบโตของก�ำไรสุทธิประจ�ำปีเพิ่มขึ้นติดต่อกัน เว้นปี 2543 รายได้มีแนวโน้มเพิ่มขึ้น ขณะที่รายจ่ายมีแนวโน้มลดลงโดยเฉพาะคือดอกเบ้ียจ่าย เนื่องจากทุน ด�ำเนนิ งานส่วนทเ่ี ปน็ ของ สอ.มก. เพ่ิมขึน้ และไมค่ ิดดอกเบี้ยจา่ ย 62

อนงึ่ เป็นทน่ี า่ สังเกตวา่ ก�ำไรตอ่ สมาชิกตอ่ ปใี นปี 2549 เพิ่มขนึ้ จากปี 2542 ร้อยละ 47.00 ในขณะที่ จำ� นวนสมาชิกในปี 2549 เพ่มิ ข้นึ จากปี 2542 583 คน หรือเพยี งร้อยละ 11.00 หรอื เพ่ิมขนึ้ โดยเฉล่ียเดอื น 6 คน ในคาบ 96 เดอื น (ดตู ารางที่ 2) อย่างไรก็ดี ประมาณรอ้ ยละ 75.00 ของกำ� ไรได้มาจากการให้เงินกู้แก่สหกรณอ์ ่นื และจากการลงทุน ในตราสารประเภทต่างๆ ดงั กลา่ วแล้ว ทั้งน้ีเพราะ สอ.มก. มสี ภาพคลอ่ งสว่ นเกนิ จากการลงทนุ ภายใน จึงจ�ำต้อง นำ� เงนิ ทุนดำ� เนินงานท่ีเหลอื ไปลงทนุ ภายนอกดงั กลา่ วแลว้ ในหัวข้ออ่ืน 5. สภาพคลอ่ ง (Liquidity) หากถือว่าในระบบสหกรณ์ สหกรณ์ใดมีหน้ีสินหมุนเวียนมากกว่าทรัพย์สินหมุนเวียน เน่ืองจากมี เงนิ รบั ฝาก ซงึ่ ถอื วา่ เป็นหนี้สนิ หมนุ เวยี นมาก ไม่ใหถ้ ือวา่ สหกรณ์นั้นมีขอ้ ด้อยท่นี ่าวิตกในด้านสภาพคลอ่ ง ตามน้ี กรมตรวจบัญชีสหกรณ์ได้เคยวินิจฉัยแล้ว สอ.มก. จึงมีสภาพคล่องท่ีดี ในคาบเวลาท่ีศึกษา ส่วนการจะบริหาร จัดการสภาพคล่องสว่ นเกินอยา่ งไร ได้กลา่ วแลว้ ในหวั ขอ้ อน่ื 6. ผลกระทบของธุรกิจ (Sensitivity) ผลการศกึ ษาพบว่า คณะกรรมการดำ� เนนิ การ สอ.มก. ได้แตง่ ต้งั คณะกรรมการเปน็ กลุม่ ทำ� งาน 6 กลุ่ม คือ คณะกรรมการบริหาร คณะกรรมการเงินกู้ คณะกรรมการการศึกษาและประชาสมั พันธ์ คณะกรรมการบริหาร การเงิน คณะกรรมการพัฒนาและแผนงาน และคณะกรรมการกจิ การพิเศษ คณะกรรมการบรหิ ารการเงนิ มีอำ� นาจหน้าที่กำ� กับดแู ลเรือ่ งความเคล่อื นไหวของอตั ราดอกเบี้ยเงนิ รบั ฝากและเงินให้กู้ รวมท้งั กำ� กับดูแลการลงทนุ ในตราสารตา่ งๆ ทงั้ ทีไ่ มซ่ ื้อขายในตลาด และตราสารทีซ่ ื้อขายใน ตลาดหลกั ทรพั ย์ ส่วนคณะกรรมการเงินกู้ มีอ�ำนาจหน้าทีก่ �ำกับดูแลเงินกูแ้ ละลูกคา้ ท้ังทเี่ ป็นสมาชิกและสหกรณ์อนื่ สอ.มก. จึงสามารถหลีกเลีย่ งและหรอื ลดผลกระทบของธุรกิจการเงินตลอดคาบเวลาท่ศี กึ ษา สรปุ เมอื่ ประเมินสถานการณค์ วามเส่ียง และการเตอื นภยั ทางการเงินของ สอ.มก. โดยใช้หลักการวเิ คราะห์ 6 ประการ (CAMELS) แลว้ พบวา่ ตลอดคาบเวลาท่ศี กึ ษา 8 ปี (2542-2549) สอ.มก. มศี กั ยสมบตั ผิ า่ นการวัด คา่ ได้ในด้านความเสยี่ ง แต่ในส่งิ เตอื นภยั หรือปญั หาท่จี ะตอ้ งพจิ ารณาหาทางแก้ไขตอ่ ไป โดยสรปุ คอื (1) สดั ส่วนของทนุ ด�ำเนนิ งานเปน็ เงนิ รบั ฝากมาก (2) ทนุ ดำ� เนนิ งานจะเพ่ิมมากข้ึนทุกปี เพราะ สอ.มก. มรี ะบบการออมทรัพยข์ องสมาชิกและของสหกรณ์ รวมท้งั ในรปู หุ้น ทนุ สำ� รอง ทนุ สะสมอืน่ ๆ กำ� ไรสุทธิประจำ� ปี และเงนิ รบั ฝากจากสมาชกิ (3) จ�ำนวนสมาชิกถึงจดุ อม่ิ ตัว เพราะบคุ ลากรของ มก. กถ็ ึงจดุ อิ่มตัวด้วย (4) การลงทนุ ในตลาดภายในนอ้ ยมาก แต่การลงทุนในตลาดภายนอกมาก และ (5) คณะกรรมการดำ� เนนิ การไมไ่ ดศ้ กึ ษาหรอื ใหท้ นุ ศกึ ษาวจิ ยั เพอื่ การพฒั นาการลงทนุ ภายในเปน็ กจิ จะลกั ษณะ ในเรอื่ งทเ่ี หน็ ว่ามีล่ทู างที่ดีในรปู R&D เสนอแนะ สมาชกิ และกรรมการ สอ.มก. ควรพจิ ารณาหาทางแก้ไขสง่ิ เตอื นภยั หรอื ปญั หาทจ่ี ะตอ้ งพจิ ารณาแก้ไขที่ ผ้วู ิจัยได้ระบุไว้ในขอ้ สรปุ ขา้ งตน้ 63

64 ตารางที่ 1 สนิ ทรัพย์ ทนุ ดำ� เนนิ งาน รายได้ รายจา่ ย และก�ำไร ของ สอ.มก. ปี 2542-2549 (8 ป)ี ปี (สลนิ้านท บรพัาทย)์ ท ุนเร ือนหนุ้ ทุนสำ� รอง ทนุ ดำ� เนนิ งาน (ล้านบาท) รายจ่าย เงินรับฝาก รวมทนุ รายได้ ทนุ สะสมอ่ืนๆ ก�ำไรสุทธิ ด�ำเนินงาน ดอกเบีย้ ด�ำเนินงาน ประจำ� ป ี 2542 5,746.28 878.30 97.44 30.72 156.10 4,529.08 5,691.64 458.34 260.52 41.72 2543 6,688.23 1,144.55 124.29 42.24 127.49 5,117.11 6,555.68 369.99 200.06 42.44 2544 7,133.26 1,274.40 145.05 43.01 151.49 5,468.35 7,082.30 400.94 187.00 62.45 2545 7,340.28 1,413.85 172.30 41.00 185.03 5,481.85 7,294.03 387.76 157.01 45.72 2546 8,092.67 1,645.48 224.26 48.71 185.34 5,825.24 7,929.03 366.21 146.69 34.21 2547 8,895.54 1,898.76 276.15 54.83 201.88 6,393.51 8,825.13 409.24 155.60 51.76 2548 9,880.84 2,166.05 318.64 68.69 236.80 6,989.35 9,779.53 449.51 171.99 40.78 2549 10,438.06 2,398.69 366.00 85.69 253.90 6,215.85 9,320.13 569.50 273.52 43.32 ที่มา : (1) ตัวเลขดบิ จากรายงานกจิ การประจำ� ปี 2542-2549 ของ สอ.มก. (2) จัดรูปตารางใหม่และจัดรปู รายการใหม่ โดย อาบ นคะจัด

ตารางท่ี 2 การวิเคราะห์ความสามารถทำ� กำ� ไรของ สอ.มก. ระหว่างปี 2542-2549 (8 ปี) ป ี กำ� ไร สมาชกิ กำ� ไร เงนิ รบั ฝาก ทนุ เรอื นหนุ้ อตั ราเตบิ โต ขออตั งรกาำ� เไตรบิสโทุ ตธ ิ อตั ราเตบิ โต (ลา้ นบาท) (คน) ตอ่ สมาชกิ ตอ่ สมาชกิ ตอ่ สมาชกิ ของทนุ สำ� รอง ของทนุ สะสมอนื่ (บาท) (บาท) (บาท) เลขดชั นี 2542 156.10 5,329 29,292 849,897 164,815 100.00 100.00 100.00 2543 127.49 5,369 23,745 953,084 213,129 127.00 91.00 82.00 2544 151.49 5,425 27,924 1,007,991 234,912 149.00 114.00 97.00 2545 185.03 5,488 33,715 998,879 257,626 177.00 132.00 118.00 2546 185.34 5,607 33,055 1,038,923 293,469 230.00 141.00 119.00 2547 201.88 5,711 35,349 1,119,508 332,474 283.00 147.00 129.00 2548 236.80 5,793 40,877 1,206,516 373,908 327.00 144.00 152.00 2549 253.90 5,912 42,946 1,051,395 405,732 376.00 185.00 163.00 ทม่ี า : (1) ตวั เลขดิบจาก สอ.มก. : รายงานกจิ การประจ�ำปี 2542-2549 (2) จดั ตารางตวั เลขใหม่ ตัวเลขคำ� นวณ และการแจกแจงตวั เลขเป็นรายการตา่ งๆ ท�ำโดย อาบ นคะจดั 65

ขอ้ ควรพจิ ารณาในการบรหิ ารจดั การ สอ.มก. ในอนาคต* ดร.ววิ ัฒน์ แดงสภุ า (1430) สอ.มก. เรามสี นิ ทรพั ยม์ ากขนึ้ ถึงกว่า 8,000 ลา้ นบาท และคงจะเป็นหมนื่ ล้านบาทในสองปีขา้ งหน้าอยา่ ง แน่นอน ในจำ� นวนนเี้ ป็นเงนิ รับฝากถงึ รว่ ม 6,000 ลา้ นบาท แตส่ มาชิกเรากกู้ ันเองอย่างเตม็ ท่กี เ็ พียงไม่เกนิ 1,700 ล้านบาท ทเ่ี หลอื ถึงประมาณ 6,000–7,000 ลา้ นบาท เราตอ้ งนำ� ไปลงทนุ ตามท่ีกฎหมายกำ� หนดใหล้ งทุนได้ การลงทนุ เป็นอ�ำนาจหนา้ ทีข่ องคณะกรรมการเท่านั้น จากการเสนอแนะพร้อมกบั ขอ้ มลู จากฝา่ ยจดั การ การตดั สนิ ใจในการลงทนุ ไม่ใชเ่ ปน็ เรอ่ื งงา่ ยๆ ตอ้ งอาศยั ความรแู้ ละประสบการณ์ เพราะเราตอ้ งให้ไดผ้ ลประโยชน์ สงู สดุ เพอื่ มาแบง่ ปนั ใหบ้ รรดาสมาชกิ ผอู้ อม และจะตอ้ งไมเ่ สย่ี งหรอื เสย่ี งใหน้ อ้ ยทส่ี ดุ และอกี อยา่ งหนงึ่ คอื ตอ้ ง ตัดสินใจอย่างรวดเร็วทันเวลา คณะกรรมการโดยเฉพาะคณะกรรมการบริหารการเงิน ผู้จัดการ รองผู้จัดการและ เจ้าหนา้ ทฝ่ี า่ ยลงทนุ เราจะยงั พร้อมในเรือ่ งน้ีแคไ่ หน และตลอดไปในอนาคตหรอื ไม่อย่างไร สมาชิกต้องชว่ ยกัน พจิ ารณาด้วย ในการเลือกตั้งคณะกรรมการด�ำเนนิ การ วิจารณญาณอยา่ งรอบคอบของสมาชิกผู้ทรงเกยี รตใิ น การเลือกตั้ง คณะกรรมการด�ำเนินการน้นั ส�ำคญั มาก ตลอดจนช่วยเชญิ ชวนให้สมาชิกทมี่ คี วามรู้ความสามารถ และมคี วามเสยี สละไดส้ มคั รเขา้ มาเปน็ กรรมการดำ� เนนิ การของ สอ.มก. เรากนั มากๆ สมาชกิ จะไดม้ ตี วั เลอื กมากขน้ึ การบริหารจัดการสหกรณ์ต้องปรับเปล่ียนให้ทันสมัยข้ึนอย่างแน่นอนในรูปแบบที่ไม่ควรจะน้อยหน้า ธนาคารพาณิชย์ เขาเปน็ “electronic banking” เรากต็ อ้ งเปน็ “electronic eCoop” อย่างแนน่ อน ตอ้ งปรับปรงุ เปล่ียนแปลงใหเ้ สรจ็ ในสมัยท่านอธกิ ารบดี รศ.ดร.วิโรจ อ่ิมพิทกั ษ์ เพราะทา่ นเป็นผู้มองการณ์ไกลและผลกั ดันใน เร่ืองนอี้ ย่างเต็มที่ การพฒั นาระเบยี บวินัยในการให้บริการ ขณะน้เี ราใชร้ ะบบควิ แบบ one stop (บรกิ ารเสร็จสนิ้ ในจดุ เดยี ว) ซงึ่ เป็นแบบสากล การต้องรอลำ� ดับคิวจงึ จ�ำเป็นต้องคอยบ้างในบางครั้งบางวัน การมวี นิ ัยหรือใจเยน็ เรอ่ื งลำ� ดับ ต้องยอมรับ ความรวดเร็วถูกต้องในการบริการจึงต้องประกอบด้วยความคล่องตัวและช�ำนาญของเจ้าหน้าที่กับ การศกึ ษาข้อมูลมาบ้างของตวั สมาชิกเองดว้ ย จากการเหน็ ไดจ้ ากสมาชกิ บางทา่ นมีความช�ำนชิ �ำนาญ เพราะได้ ศึกษาและมปี ระสบการณม์ ากอ่ นแลว้ • การกู้เงินของสมาชิก ตอ้ งยอมรับว่าสหกรณ์ออมทรัพยข์ องเราบริการปลอ่ ยเงนิ กู้ให้กบั สมาชกิ “ง่าย” และรวดเรว็ มาก เมื่อ เทียบกบั สหกรณอ์ อมทรพั ยอ์ ืน่ ๆ ปัญหาหนส้ี ญู หรอื หน้ีสงสยั จะสูญ จึงเริ่มสะสมมากขึ้น แม้จะยังเปน็ เปอรเ์ ซน็ ต์ นอ้ ยอยกู่ ็ตามปัญหาเหล่านเ้ี กิดจาก 1. ตรี าคาหลกั ทรพั ย์ (บา้ นและทด่ี นิ ) สงู เกนิ ทจ่ี ะซอ้ื ขายจรงิ เพราะทดี่ นิ และบา้ นไมอ่ ยู่ในทำ� เลทม่ี คี นสนใจ เม่ือมีปัญหาประกาศขายจึงไม่มีผู้ซ้ือหรือต้องขายในราคาต่�ำกว่าที่ประเมินไว้มาก เร่ืองกรรมการผู้ไปประเมินราคา ต้องรับผิดชอบด้วย ปัญหาน้ีเกิดจากความเกรงใจและการประสงค์จะเอื้อประโยชน์ให้กับสมาชิกของกรรมการ ผู้ประเมินราคา ในอนาคตอาจหลีกเลี่ยงไม่ได้ในการต้องใช้ราคาประเมินของราชการอย่างเคร่งครัด หรือต้องให้ 66 * รายงานกิจการประจำ�ปี พ.ศ. 2546 สหกรณ์ออมทรัพย์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วันอังคารที่ 27 มกราคม 2547

บริษัทรับประเมินเข้ามาช่วยประเมินราคาให้ เพ่ือให้เกิดความยุติธรรมกับทุกฝ่ายและเพ่ือความม่ันคงของสหกรณ์ เปน็ ส�ำคญั 2. การอนมุ ตั ใิ หส้ มาชกิ กเู้ ปน็ กรณพี เิ ศษจนไมม่ เี งนิ ใหห้ กั ชำ� ระหนไ้ี ด้ ณ ทจี่ า่ ย โดยอา้ งวา่ เปน็ บา้ นหลงั แรก กรณนี เี้ รมิ่ มปี ญั หาในการชำ� ระหนม้ี ากขน้ึ จงึ จะใหเ้ ปน็ เกณฑป์ กตทิ ว่ั ไปไมไ่ ด้ แตจ่ ะใหก้ ู้ไดก้ เ็ ฉพาะทม่ี รี ายไดภ้ ายนอก ชดั เจนและมหี ลกั ทรพั ยท์ พ่ี รอ้ มจะขายไดร้ าคาคมุ้ เกนิ คมุ้ จรงิ ๆ เทา่ นน้ั ไม่ใช่ใหก้ บั ทกุ ราย เพราะกรรมการตอ้ งเสย่ี ง ในการอนมุ ตั ิใหก้ ู้ จึงควรสงวนสิทธ์ใิ ห้กูเ้ ฉพาะรายท่ีชวั รจ์ ริงเท่านนั้ 3. การให้กู้ทั้งสามัญและกู้พิเศษแยกสัญญากัน มีทั้งข้อดีและไม่ดี การให้กู้สองสัญญาแบบนี้ควรจะให้ กระท�ำได้กับสมาชิกท่ีมีเงินเหลือรับไว้พอจ่าย หรือเหลือไว้ให้กู้ฉุกเฉินได้อีกถ้าจำ� เป็น เพราะฉะน้ันการกู้สองสัญญา จะตอ้ งกำ� หนดใหม้ เี งินเหลอื รบั เพิ่มข้ึนมากหน่อย 4. การกซู้ ำ�้ ซาก กพู้ เิ ศษทกุ 12 เดอื น, กสู้ ามญั ทกุ 4 เดอื น และกฉู้ กุ เฉนิ ทกุ เดอื น เปน็ เพราะสมาชกิ เขา้ มา สู่วังวนแล้วออกไม่ถูก จึงเป็นเวรเป็นกรรมต้องเสียดอกเบี้ยเงินกู้ตลอดไป ไม่คิดจะตั้งหลักหรือสร้างวินัยเพื่อแยก แกจากวงั วนให้ได้ดว้ ยตนเอง จนกระทั่งเกษยี ณอายหุ นสี้ นิ ก็มิไดล้ ดลง น�ำเงนิ บำ� เหน็จมาหกั แล้วกย็ ังมิหมด ซึง่ การ กระท�ำเช่นน้ีมิได้เป็นการกู้เพื่อเพ่ิมคุณภาพชีวิตให้ดีขึ้นเลย จึงอาจจะมีการออกกฎระเบียบเพิ่มเติมเพ่ือเป็นการ บงั คบั ตวั เองใหม้ วี ินยั ให้การกูแ้ ละการใช้จา่ ยทด่ี ีขึ้น เพื่อจะได้มีคุณภาพที่ดีข้นึ ในอนาคต • สวสั ดิการเพ่ือสมาชกิ เป็นที่ยอมรับกันในวงการสหกรณ์ออมทรัพย์ทั่วประเทศว่า สอ.มก. ของเราเป็นสหกรณ์ชั้นน�ำในเรื่อง สวัสดิการให้กับสมาชิก แต่การให้มากๆ จนท�ำให้มีการเรียกร้องมากย่ิงขึ้นไปเรื่อยๆ ก็อาจจะเป็นได้จนบางคร้ัง ทำ� ให้ขอ้ กำ� หนดท่ีเขียนกบั เจตนาจรงิ ๆ อาจจะคลาดเคล่ือนและเกิดข้อเรยี กร้องตามมาได้ การที่ต้องยกร่างระเบยี บ ให้รัดกุมเพ่ือคนหมู่มากจึงมีความจ�ำเป็นต้องกระท�ำให้ชัดเจน เพื่อจะได้เกิดความเสมอภาคและเท่ียงธรรมและง่าย ต่อการปฏบิ ัติของเจ้าหน้าที่ ทกุ ๆ ปี เงนิ สำ� รองมากขนึ้ เรอื่ ยๆ จากการตดั จากกำ� ไรสทุ ธปิ ระจำ� ปี การพจิ ารณาเพอ่ื เพม่ิ จา่ ยเงนิ ชว่ ยเหลอื ผู้เกษยี ณอายุราชการหรอื ผูท้ ตี่ ้องลาออกจากราชการกอ่ นกค็ วรพจิ ารณาด้วยในอนาคตอนั ใกล้ การยื่นขอสวัสดิการเกินกำ� หนด 90 วัน โดยอ้างว่าไม่รู้และก็ไม่รู้จริงๆ ด้วย แล้วคนอื่นท�ำไมเขารู้กันล่ะ สอ.มก. เรารู้สึกว่าข่าวสารประชาสัมพันธ์เฝือไปหรือเปล่าจนสมาชิกไม่อยากอ่าน ของเขาให้ฟรีๆ ถ้าไม่สนใจ เลย ก�ำหนดแล้วก็อย่ามายื่นค�ำร้องเลย คิดอย่างไรไม่รู้ คณะกรรมการผู้พิจารณาก็ล�ำบากใจ และโดยเฉพาะเจ้าหน้าท่ี เขาก็บ่นๆ ว่ากฎระเบยี บเขยี นไวท้ ำ� ไม แทจ้ ริงกเ็ ออออก่อหมกชว่ ยพวกๆ เพ่อื หาเสียงกนั หรอื เปลา่ ทั้งๆ ที่ระเบียบ เหล่านเ้ี ขารกู้ นั มาตงั้ หลายๆปีแล้ว จึงนา่ จะมีความเด็ดขาดกันจริงๆ เสียที การขอเงนิ ชว่ ยเหลอื จากสหกรณอ์ ยา่ งพรำ�่ เพรอ่ื ทกุ ๆ กจิ กรรมตา่ งกม็ งุ่ มาทสี่ หกรณ์ เพราะมองวา่ สหกรณ์ รวยแลว้ และคณะกรรมการบางคนรบั ปากไวแ้ ลว้ ตอนหาเสยี ง การทคี่ ณะกรรมการบรกิ ารชว่ ยเหลอื การขอเหลา่ น้ี โดยวธิ พี วกมากลากไปไมม่ กี ฎเกณฑท์ แ่ี นน่ อนกำ� หนดไว้ หรอื ไมไ่ ดก้ ำ� หนดงบประมาณอยา่ งแนน่ อนไว้ในแตล่ ะปี กย็ ิ่งสะทอ้ นถงึ การไมพ่ ฒั นาในการบริหารกจิ การ 67

การขอเงนิ ชว่ ยเหลอื มที งั้ แบบผา่ นมหาวทิ ยาลยั มาเปน็ ทางการและแบบ “ขอจร” จากสมาชกิ โดยตรง เปน็ ชมรมหรือกลุ่มสมาชิก นับวันจะเพิ่มขึ้น เพ่ิมขึ้น และใช้เวลาในการประชุมเพ่ือพิจารณามากโดยใช่เหตุในบางคร้ัง การขอผา่ นทางมหาวทิ ยาลยั จงึ ควรใหผ้ บู้ รหิ ารมหาวทิ ยาลยั พจิ ารณาเองตามความสำ� คญั ดว้ ย เพราะทาง สหกรณ์ได้ต้ังงบไว้ให้มหาวิทยาลัยเป็นประจ�ำทุกปีเป็นจ�ำนวนหนึ่ง และได้แจ้งให้มหาวิทยาลัยทราบล่วงหน้า การใหท้ างผ้บู ริหารมหาวิทยาลยั ตัดสนิ ใจเองจึงนา่ จะมปี ระโยชนก์ ับมหาวิทยาลัยมากกวา่ สว่ นการขอโดยตรงมาทส่ี หกรณ์ควรอย่างยิง่ ที่จะตอ้ งได้วางระเบยี บ กฎเกณฑ์ไว้ให้รัดกมุ ด้วยเพือ่ จะได้ ง่ายตอ่ การพิจารณาตดั สนิ ใจและจะเปน็ ธรรมกบั ทุกๆ ฝ่าย แทจ้ ริงแล้วเงินของสหกรณ์ก็คอื เงินของมวลสมาชิก น่ันเอง คณะกรรมการจะพิจารณาจ่ายอะไรก็ควรจะต้องระมัดระวัง และอาศัยกฎ-ระเบียบอย่างรอบคอบด้วย เพราะการให้ก็ย่งิ มคี นรักชอบ การไม่ใหก้ ต็ ้องมีคนไมพ่ อใจ • การติดตามหน้สี นิ ในปี 2546 ทแี่ ลว้ คณะกรรมการไดม้ คี วามเดด็ ขาดและเรง่ รดั ในการตดิ ตามหนสี้ นิ ทคี่ ง่ั คา้ งโดยใกลช้ ดิ ยงิ่ ขนึ้ แตอ่ ยา่ งไรกต็ ามขนั้ ตอนตามกฎหมายก็ตอ้ งลา่ ชา้ เปน็ ธรรมดาอย่แู ลว้ คณะกรรมการควรจะไดบ้ ทเรยี นในหลายอยา่ งจากหนส้ี นิ เหลา่ น้ี ทำ� ใหก้ ารอนมุ ตั เิ งนิ กนู้ า่ จะรอบคอบยง่ิ ขน้ึ ในอนาคต คณะกรรมการมีหน้าท่ีโดยตรงในการติดตามหนี้สิน เมื่อท่านอนุมัติให้เขากู้ได้ก็อย่าลืมรับผิดชอบ ตดิ ตามดว้ ย ตีราคาไว้เทา่ ใดก็อยา่ ลืมรับผิดชอบดว้ ย อยา่ งไรก็ตามหนีส้ ินส่วนใหญ่ก็เป็นของเดิมๆ ทไ่ี ดต้ งั้ ส�ำรองไว้ 100 เปอรเ์ ซ็นต์แล้ว ถ้าทวงไดค้ ืนมากจ็ ะ เปน็ ก�ำไรของสหกรณ์ต่อไป กรรมการและเจา้ หนา้ ทต่ี อ้ งไมล่ ะเลยในการตามล่าหน้สี ินคนื มาให้ได้ จริงอยสู่ หกรณ์ เราเปน็ สหกรณ์ใหญม่ ที นุ ทรพั ยม์ ากและมรี ายไดม้ าก หนส้ี นิ สงสยั จะสญู ทมี่ อี ยบู่ า้ งเปน็ เพยี งเลก็ นอ้ ย ถา้ เทยี บกบั ธนาคารพาณชิ ย์โดยทว่ั ไป แต่กไ็ มค่ วรละเลยให้คนเบ้ยี วหนล้ี อยนวลโดยเดด็ ขาด • การมอี ธกิ ารบดเี ป็นประธานกรรมการ สอ.มก. เรามีส่วนดีหลายประการ จากการที่ยังคงใหอ้ ธกิ ารบดีหรอื ผู้บริหารสูงสดุ ดำ� รงตำ� แหน่งประธาน กรรมการด�ำเนินการสหกรณ์ดว้ ย ปญั หาต่างๆ จึงแก้ไขได้ไม่ยากและสรา้ งศรทั ธาใหก้ บั สมาชกิ ได้มาก โดยเฉพาะ ทา่ นอธกิ ารวโิ รจ อม่ิ พทิ กั ษ์ ทา่ นมวี สิ ยั ทศั นท์ ย่ี าวไกลมากและเชอ่ื มน่ั ในการวจิ ยั สถาบนั มงุ่ พฒั นาสหกรณอ์ อมทรพั ย์ ของเราใหเ้ จริญก้าวหนา้ อย่างม่นั คงทันสมยั ตามหลกั วชิ าการโดยแทจ้ ริงและให้เป็น eCoop ให้ได้ในสมยั ท่ีทา่ น ยังอยู่เป็นประธานกรรมการ ท่านอธิการบดีวิโรจ ท่านนิยมการบริหารแบบโปร่งใสจริงๆ ซ่ึงเป็นไปตามหลักการ และอดุ มการณ์ สหกรณ์ คณะกรรมการด�ำเนนิ การและเจา้ หน้าท่ีสหกรณ์จงึ มคี วามสุขสบายใจในการร่วมกบั ทา่ น ในการบรหิ ารจัดการสหกรณ์ให้ดำ� เนินกจิ การไปบนความถกู ต้องท่แี ทจ้ รงิ ข้อเท็จจริงและขอ้ คดิ เห็นบางประการท่ีเสนอมาใหท้ า่ นไดร้ ่วมรู้เหน็ และร่วมกนั พิจารณาด้วยกนั ถ้ามีอะไร ท่ีเปน็ ประโยชนจ์ ะชี้แนะก็โปรดส่งมาที่ สอ.มก. เราได้ทันที เราพรอ้ มท่ีจะนำ� มาใช้ประกอบการพจิ ารณาเพือ่ บริหาร จัดการสหกรณข์ องเราใหด้ ยี ง่ิ ๆ ข้นึ ไป 68

คา่ นยิ มทางคณุ ธรรมของระบบเศรษฐกจิ และสงั คมแบบสหกรณ์ (ตอนที่ 1)* ศาสตราจารย์พเิ ศษ อาบ นคะจดั (77) ขบวนการนยิ มใชร้ ะบบเศรษฐกจิ และสังคมแบบสหกรณ์ โดยคนจนในเมอื งและในชนบททมี่ ีปญั หาทาง เศรษฐกิจและสังคมรว่ มกันหน่ึงปญั หาเปน็ อยา่ งน้อย และจะแก้ไขปญั หานนั้ ดว้ ยตวั เองแตล่ ะคนไมส่ ามารถท�ำได้ แต่จะแก้ไขได้โดยต้องร่วมกันเป็นหมู่คณะได้ขนาดท่ีเหมาะสมแล้วท้ังเรื่องจ�ำนวนคน และจ�ำนวนทรัพยากร ขบวนการดังกล่าวได้พฒั นาค่านยิ มทางคุณธรรมของพวกตนตลอดมา ค่านิยมทางคุณธรรม หรือ อดุ มการณข์ องระบบเศรษฐกิจและสงั คมแบบสหกรณ์ (Cooperative Values) ไดอ้ ภิวัฒนม์ าต้งั แต่ปพี .ศ. 2377 หรอื 176 ปีมาแลว้ เรม่ิ ต้นที่ประเทศฝร่งั เศส องั กฤษ และเยอรมนี โดยไม่มี กฎหมายสหกรณร์ ะหวา่ งปี 2377 ถงึ ปี 2392 นักวิชาการสหกรณแ์ ละนักกฎหมายสหกรณ์ผู้มชี ่อื เสยี งมากที่สดุ คนหน่งึ ในยคุ ปัจจบุ ัน คือ ศาสตราจารย์ ดร. Hans-H.Munkner แหง่ Philipps University, ณ เมอื ง Marburg ประเทศสหพนั ธรฐั เยอรมนี ไดศ้ กึ ษาคดั กรอง ค่านิยมทางคุณธรรมของสหกรณท์ ี่อภิวฒั นม์ านานน้นั ไว้ 7 ประการ คอื (1) การยดึ หลกั ชว่ ยตัวเองโดยรวมกันเป็น หมคู่ ณะ (Self-help Solidarity), (2) การยดึ หลกั ประชาธปิ ไตย (Democracy), (3) การยดึ หลกั เศรษฐกจิ (Economy), (4) การยึดหลักเสรีภาพ (Liberty), (5) การยึดหลักความเสมอภาค (Equity), (6) การยึดหลักประโยชนส์ ว่ นรวม (Altruism), และ(7) การยดึ หลกั การพฒั นาสงั คมดว้ ยการใหก้ ารศกึ ษา (Social Advancement Through Education) คา่ นยิ มทางคณุ ธรรมของสหกรณด์ งั กลา่ วนนั้ แตล่ ะขอ้ ตา่ งประกอบดว้ ยหลกั การ (Cooperative Principles) และวิธกี ารปฏิบัติ (Cooperative Practices) ค่านยิ มทางคุณธรรมของสหกรณ์ เรื่อง การช่วยตวั เองโดยรวมกนั เปน็ หมคู่ ณะ โดยแยกเป็นหลกั การ 3 ประการ คือ (1) การรวมกันเป็นสหกรณ์น้ัน ต้องท�ำโดยสมัครใจ และสหกรณ์จะเปิดรับสมาชิกเสมอ, (2) การ สง่ เสรมิ ผลประโยชนข์ องสมาชกิ เปน็ หลกั เพอื่ ใหเ้ กดิ ผลดา้ นการชว่ ยเหลอื ตวั เองและการชว่ ยเหลอื ซงึ่ กนั และกนั และ (3) การมลี กั ษณะเฉพาะตวั (Identity) ของสหกรณ์ คอื สมาชกิ เป็นทั้งเจ้าของและเปน็ ทงั้ ลกู คา้ ผู้ใชบ้ ริการ ของสหกรณ์ไปพร้อมกนั สว่ นวธิ ปี ฏบิ ตั ิเพ่อื ให้เปน็ ไปตามหลกั การมดี งั น้ี วิธีปฏิบัติ (Practices) เพื่อให้เป็นไปตามหลักการช่วยตัวเองและช่วยเหลือซ่ึงกันและกันนั้นคือ (1) จดั ตง้ั สหกรณข์ นึ้ ในระดบั ชมุ ชน ระดบั ภมู ภิ าค และระดบั ชาต,ิ (2) รว่ มมอื กนั และกนั ระหวา่ งสหกรณ,์ (3) อาจรบั ความช่วยเหลอื จากบุคคลภายนอกสหกรณ์ได้ หากมีความจ�ำเป็น แต่จะเป็นการชัว่ คราว ดว้ ยประสงค์จะพฒั นา ความส�ำนกึ ในการช่วยเหลือตนเองและชว่ ยเหลอื กันและกนั ในประชาคมของตนเอง วิธีปฏิบัติ เพื่อให้เป็นตามหลักการส่งเสริมผลประโยชน์ของสมาชิกนั้นสหกรณ์มีวิธีปฏิบัติมาดังนี้ 69 (1) ไม่ใชช้ ื่อสหกรณ์ สำ� หรับตนหรือผู้อน่ื , (2) สมาชกิ หรือผ้แู ทนสมาชกิ เป็นผูม้ อี ำ� นาจหนา้ ท่กี �ำหนดนโยบายของ * ข่าว สอ.มก. ปีที่ 27 ฉบับที่ 8 เดือนกันยายน 2553

สหกรณ,์ (3) สหกรณค์ ดิ คา่ บริการจากสมาชกิ ใกลเ้ คยี งกับต้นทุน, (4) สหกรณ์จ�ำกัดการท�ำธรุ กรรมกับบคุ คลผู้ไม่ใช่ สมาชิก, และ (5) สหกรณค์ วบคุมการดำ� เนนิ การประจ�ำปโี ดยผู้ตรวจสอบบญั ชขี องสหกรณ์ วธิ ปี ฏิบัติเพอื่ ใหเ้ ปน็ ไปตามหลักการการมีลักษณะเฉพาะตวั น้นั สหกรณม์ วี ิธีปฏิบตั ดิ ังนี้ (1) สมาชกิ จะต้องร่วมกิจกรรมของสหกรณ์ด้วยตนเอง เช่นร่วมการประชุมใหญ่ และร่วมกิจกรรมทางการเงิน เช่นการถือหุ้น การฝากเงิน หรือการกู้ยืมเงิน, (2) สมาชิกเท่าน้ันเป็นกรรมการของสหกรณ์ได้, (3) สมาชิกเท่าน้ันท่ีถือหุ้นของ สหกรณ์ได้, (4) สหกรณย์ ่อมจ�ำกัดปรมิ าณการทำ� ธุรกรรมกับบคุ คลผู้ไมเ่ ป็นสมาชกิ หรอื จำ� กัดการน�ำผลก�ำไรจาก ผู้ไม่เปน็ สมาชิกมาจัดสรรเปน็ เงนิ ปันผล หรือเงินเฉล่ยี คืนแก่สมาชิก เอกสารอ้างองิ (1) ศ.พิเศษอาบ นคะจัด ค�ำอธบิ ายกฎหมายสหกรณ์ พร้อมการวเิ คราะหเ์ ชิงนติ ิศาสตรป์ ระยุกต์ และเชงิ เศรษฐศาสตรป์ ระยกุ ต์ พ.ศ. 2552, และ (2) พ.ร.บ. สหกรณ์ พ.ศ. 2459 และ พ.ศ. 2542 และ (3) ศาสตราจารย์ Hans-H.Munkner Chances of Cooperatives in the Future, contribution to the International Cooperative Alliance Centennail 1895-1995, Marburg/Lahn 1995 70

คา่ นยิ มทางคณุ ธรรมของระบบเศรษฐกจิ และสงั คมแบบสหกรณ์ (ตอนที่ 2)* ศาสตราจารย์พเิ ศษ อาบ นคะจดั (77) คา่ นยิ มทางคุณธรรมประการที่ 2 คือการยึดหลักประชาธปิ ไตย (Democracy) ซ่งึ แยกเปน็ หลักการ 2 ดา้ น คือดา้ นการบรหิ ารองค์กรสหกรณ์โดยรวม และด้านการควบคุมวสิ าหกิจของสหกรณ์ สว่ นวธิ ปี ฏบิ ตั เิ พอ่ื ใหเ้ ปน็ ไปตามหลกั การจำ� แนกได้ ดงั ตอ่ ไปนี้ คอื (1) มวลสมาชกิ มสี ถานภาพเทา่ เทยี มกนั , (2) สมาชิกผ้หู นง่ึ มีหนง่ึ เสยี ง, (3) การใชเ้ สยี งข้างมากในการลงมต,ิ (4) อำ� นาจอธิปไตยสงู สุดมาจากการประชุม ใหญ่สมาชิก และ(5) การมสี ว่ นรว่ มโดยตรงหรือโดยอ้อมของมวลสมาชิกในการควบคุมองค์การสหกรณ์ คา่ นยิ มทางคณุ ธรรมประการท่ี 3 คอื การยดึ หลกั เศรษฐกจิ (Economy), ไดแ้ กก่ ารมหี ลกั การ (Principles) ว่าวิสาหกิจของสหกรณ์ต้องมีประสิทธิภาพทางเศรษฐกิจโดยวัดจากผลท่ีเป็นการส่งเสริมประโยชน์ของสมาชิกทั้ง ระยะยาวและระยะสั้น ส่วนวิธีปฏิบัติ (Practices) เพื่อให้เป็นไปตามหลักการทางเศรษฐกิจนั้นมีดังต่อไปนี้ คือ (1) นำ� สงิ่ ใหม่ทันสมัยมาใช้ในการบรหิ ารจัดการธรุ กิจ, (2) มวลสมาชกิ หรือผู้แทนเป็นผ้กู �ำหนดนโยบายของสหกรณ์, (3) การจดั การสหกรณต์ อ้ งมอบหมายใหเ้ จา้ หนา้ ทผ่ี ดู้ ำ� รงตำ� แหนง่ ในสหกรณซ์ งึ่ ไดค้ ดั เลอื กมาประจำ� ทำ� งานเตม็ เวลา โดยจ่ายค่าตอบแทน, (4) จดั จา้ งคณะผทู้ �ำงานในสหกรณท์ ี่มีความร้คู วามสามารถในต�ำแหน่งหน้าท่ี และไดร้ บั การ ฝึกอบรมมาเปน็ อยา่ งดี, (5) จัดหาทรัพยากรทางการเงนิ ให้เพียงพอ, (6) ขนาดของธรุ กจิ ตอ้ งเพยี งพอเหมาะสม และ (7) หากมีความจำ� เปน็ กท็ �ำธรุ กรรมกบั ผู้ไมเ่ ป็นสมาชิก เปน็ ธรุ กรรมเสริมไดเ้ ปน็ การชัว่ คราว คา่ นยิ มทางคณุ ธรรมประการท่ี 4 คอื การยดึ หลกั เสรภี าพ (Liberty) แยกเปน็ 2 หลกั การ คอื (1) การมา รวมกันเป็นสหกรณ์โดยสมัครใจ และ (2) การมีอัตภาวะคือ เป็นบุคคลโดยนิติสมมติต่างหากจากบุคคลท้ังหลาย ทีร่ วมเข้าอยู่ในสหกรณ์น้ัน หลักการมารวมกันเปน็ สหกรณ์โดยสมคั รใจ แยกเป็นการปฏบิ ตั ดิ า้ น (1) ไม่มีการบังคบั ให้มารวมกัน และ (2) ไม่มีกฎจ�ำลองจ�ำกัดสิทธิสมาชิกท่ีจะลาออกจากสหกรณ์ ส่วนหลักการมีอัตภาวะ แยกเป็น การปฏบิ ตั ิ ดังนี้ (1) มวลสมาชิกด�ำรงสิทธใิ นการจดั ทำ� และการแก้ไขขอ้ บงั คบั , (2) มวลสมาชกิ ดำ� รงสทิ ธใิ นการ ตัดสินใจรบั สมาชิกใหม่, และ (3) มวลสมาชกิ ดำ� รงสทิ ธใิ นการด�ำเนนิ วสิ าหกิจสหกรณ์ใหเ้ ป็นไปตามนโยบายของ พวกตน ภายในระบบเศรษฐกจิ ของประเทศนนั้ ๆ ค่านยิ มทางคุณธรรมประการที่ 5 คอื การยดึ หลักความเสมอภาค (Equity) แยกเปน็ หน่ึงหลักการคือ การจัดผลประโยชน์ท่ีเกิดจากการด�ำเนินวิสาหกิจสหกรณ์โดยโปร่งใสและเป็นธรรม ส่วนวิธีปฎิบัติเพื่อให้เป็นไป ตามหลักการนี้ มดี งั ต่อไปนคี้ ือ (1) จำ� กดั คา่ ตอบแทนทุนไม่มี (capitalgain), (2) จ�ำกัดอัตราเงินปันผลตามหุ้น, และ (3) มเี งินเฉลี่ยคืนตามส่วนแห่งธรุ กจิ ท่สี มาชิกทำ� กับสหกรณร์ ะหว่างปี ค่านยิ มทางคุณธรรม ประการที่ 6 คือ การยึดหลกั ประโยชน์ส่วนรวม ซงึ่ แยกเป็น 2 หลักการ คือ 71 (1) เปิดรับสมาชกิ เสมอ และ (2) หา้ มจา่ ยแจกทนุ ส�ำรอง ซงึ่ เปน็ ทนุ ของสังคมสหกรณ์แลว้ หลกั การเปดิ รบั สมาชิก * ข่าว สอ.มก. ปีที่ 27 ฉบับที่ 9 เดือนตุลาคม 2553

เสมอน้ันมวี ิธีการปฏบิ ตั เิ พ่อื ให้เกิดผลตามหลักการดังนี้ (1) ห้ามมีกฎจำ� ลองจำ� กัดการเปิดรบั สมัคร, (2) หา้ มการ แบ่งแยกเป็นปฏิปกั ษผ์ ู้ใดผู้หนึ่งเพราะเรือ่ งเชอื้ ชาติ ศาสนา และการเมือง และ (3) การมีสถานภาพเท่าเทียมกนั ระหวา่ งสมาชกิ เกา่ และสมาชกิ ใหม่ สว่ นหลกั การหา้ มจา่ ยแจกทนุ สำ� รองนนั้ มวี ธิ ปี ฏบิ ตั เิ พอ่ื ใหเ้ กดิ ผลตามหลกั การ คือ (1) ห้ามสมาชกิ เรยี กส่วนแบ่งใดๆ ของทุนสำ� รอง และ (2) เมอื่ ช�ำระบญั ชีเลกิ สหกรณ์ ชำ� ระหนีข้ องสหกรณ์ และจ่ายคนื ค่าหุ้น จา่ ยเงนิ ปนั ผลตามห้นุ และจา่ ยเงนิ เฉล่ียคนื ตามสว่ นแบง่ ธรุ กิจทีส่ มาชิกท�ำกบั สหกรณร์ ะหวา่ ง ปแี ล้ว หา้ มนำ� ทรพั ยส์ ินสว่ นท่เี หลือแจกจา่ ยแก่สมาชิก ค่านยิ มทางคณุ ธรรมประการที่ 7 คือ ยดึ หลกั การพัฒนาสงั คมดว้ ยการใหก้ ารศึกษานั้น แยกเป็นหนง่ึ หลักการ คือ ส่งเสริมการศึกษา และวิธีปฏิบัติเพื่อให้เกิดผลตามหลักการนี้ มีดังน้ี (1) จัดให้มีคณะกรรมการ ศกึ ษาขนึ้ ในทกุ สหกรณ์ใหเ้ ปน็ สว่ นหนง่ึ ของโครงสรา้ งขององคก์ ารสหกรณ์ (2) จดั สรรสว่ นหนง่ึ ของเงนิ สว่ นเกนิ สทุ ธิ หรือรายไดส้ ทุ ธเิ ปน็ ทุนใหก้ ารศึกษา, และ (3) ก�ำหนดการไดร้ ับการศกึ ษาอบรมขั้นตำ�่ ข้ึนไว้ส�ำหรบั (ก) การเป็น สมาชิกสหกรณ์ (ข) การเป็นผู้ด�ำรงต�ำแหน่งในองค์การสหกรณ์, (ค) การเป็นพนักงานลูกจ้างของสหกรณ์ และ (ค) การให้ความรู้และขอ้ มูลข่าวสารแก่ชุมชนเป็นการทั่วไป เอกสารอา้ งองิ (1) ศ.พเิ ศษอาบ นคะจัด คำ� อธบิ ายกฎหมายสหกรณ์ พร้อมการวเิ คราะห์เชงิ นติ ิศาสตรป์ ระยุกต์ และเชงิ เศรษฐศาสตรป์ ระยกุ ต์ พ.ศ. 2552, และ (2) พ.ร.บ. สหกรณ์ พ.ศ. 2459 และ พ.ศ. 2542 และ (3) ศาสตราจารย์ Hans-H.Munkner Chances of Cooperatives in the Future, contribution to the International Cooperative Alliance Centennail 1895-1995, Marburg/Lahn 1995 72

ทำ� ไมจะตอ้ งมผี ตู้ รวจสอบกจิ การ* รศ.บุญเหลือ เรง่ ศิรกิ ุล (621) ตามพระราชบัญญัติสหกรณ์พุทธศักราช 2511 ได้บัญญัติเก่ียวกับผู้ตรวจสอบกิจการ ส�ำหรับสหกรณ์ ประเภทตา่ งๆ ว่า “อาจจะมผี ู้ตรวจสอบกจิ การจำ� นวนหน่ึงคนหรือมากกวา่ กไ็ ด้” โดยกำ� หนดให้เลือกจากสมาชิกหรอื บคุ คลภายนอกกไ็ ด้ ซ่ึงโดยนัยยะ ตาม พ.ร.บ. สหกรณ์พุทธศักราช 2511 สหกรณจ์ ะมผี ูต้ รวจสอบหรือไม่มีก็ได้ แต่ตามพระราชบัญญัติสหกรณ์ พุทธศักราช 2542 ได้ก�ำหนดไว้ว่า “ให้สหกรณ์ทุกประเภทจะต้องมี ผตู้ รวจสอบกจิ การซง่ึ เลอื กจากสมาชกิ หรอื จากบคุ คลภายนอก” โดยใหส้ มาชกิ ในวนั ทป่ี ระชมุ ใหญส่ ามญั ประจำ� ปเี ปน็ ผู้พจิ ารณาคัดเลือก จะเหน็ วา่ ตาม พ.ร.บ. สหกรณป์ ี 2511 มิได้บงั คับใหส้ หกรณจ์ ะต้องมีผูต้ รวจสอบกจิ การ ในขณะ พ.ร.บ. สหกรณ์ปี 2542 ได้ก�ำหนดให้สหกรณ์ทุกประเภทจะต้องมีผู้ตรวจสอบกิจการสหกรณ์ ท�ำไม พ.ร.บ. สหกรณ์ปี พ.ศ. 2542 จึงกำ� หนดให้สหกรณ์จะต้องมผี ู้ตรวจสอบกจิ การ ในขณะที่ พ.ร.บ. สหกรณ์ปี พ.ศ. 2511 จึงไม่ก�ำหนด หรือบงั คบั ให้สหกรณจ์ ะต้องมผี ตู้ รวจสอบกิจการสหกรณ์ เหตุผลที่สำ� คัญคือ สหกรณเ์ ปน็ องคก์ รที่มีฐานะเป็นนิตบิ คุ คล และมีสมาชิกทกุ คนเป็นเจา้ ของรว่ มกันมี การเลือกต้ังคณะกรรมการด�ำเนินการเข้าไปบริหารงานสหกรณ์แทนสมาชิก ซ่ึงคณะกรรมการด�ำเนินการนั้น เลือกมาจากสมาชิกท่ีเสนอตนเองเข้ามาบริหารงานแทนมวลสมาชิก อย่างไรก็ตามแม้คณะกรรมการด�ำเนินการ จะได้รับความไว้วางใจจากมวลสมาชิกให้เข้ามาบริหารงานตามที่นโยบายและงบประมาณท่ีได้รับอนุมัติจากที่ ประชมุ ใหญด่ ว้ ยเหตผุ ลดงั กลา่ ว เพอื่ ปอ้ งกนั มใิ หค้ ณะกรรมการดำ� เนนิ การ บรหิ ารงานออกนอกกรอบทไี่ ดร้ บั อนมุ ตั ไิ ว้ และหรือบริหารงานที่อาจจะก่อให้เกิดผลเสียหายต่อสหกรณ์ ซึ่งจะโดยเจตนาหรือไม่เจตนาก็ตาม จ�ำเป็นจะต้องมี คณะบุคคลที่มีอ�ำนาจในการตรวจสอบการปฏิบัติงานของคณะกรรมการ เพื่อเป็นการชี้แนะหรือบอกกล่าว ให้ คณะกรรมการทราบและพจิ ารณาแก้ไขการกระทำ� ทจี่ ะกอ่ ใหเ้ กดิ ผลเสยี หายตอ่ สหกรณ์โดยรวม นอกจากนแี้ ลว้ ยังจะก่อให้การบริหารงานของคณะกรรมการด�ำเนนิ การมปี ระสิทธิภาพและประสทิ ธิผล ซงึ่ คณะบคุ คลทม่ี อี ำ� นาจ เข้าไปตรวจสอบการปฏิบัติงานของคณะกรรมการด�ำเนินการ คือผู้ตรวจสอบกิจการสหกรณ์ ซึง่ ได้รับการเลือกตั้ง จากมวลสมาชกิ ในที่ประชมุ ใหญส่ ามญั ประจำ� ปี ส�ำหรับจ�ำนวนผู้ตรวจสอบกิจการอาจจะมตี ง้ั แตห่ นึ่งคนขึน้ ไปแต่ ไม่ควรเกินห้าคน ท้ังนแ้ี ลว้ แตข่ นาดของธุรกจิ สหกรณ์ บทบาทและหน้าท่ีของผู้ตรวจสอบกิจการ แม้ว่าผู้ตรวจสอบกิจการจะมีอ�ำนาจในการเข้าไปตรวจสอบ 73 เอกสารท้งั ทเ่ี กยี่ วกับการเงนิ การบญั ชี หรอื การบรหิ ารงานในสหกรณ์ได้ ก็มไิ ดห้ มายความวา่ ผ้ตู รวจสอบกจิ การ จะเข้าไปจบั ผดิ การปฏิบตั งิ านของคณะกรรมการหรือเจ้าหนา้ ที่ของสหกรณ์ได้ แตจ่ ะเป็นผ้ทู คี่ อยชว่ ยเหลอื หรือ เสนอแนะให้การดำ� เนินงานท้ังคณะกรรมการดำ� เนินการและเจ้าหน้าท่ีทุกคนเป็นไปด้วยความเรียบร้อยและถูกต้อง ตามระเบยี บ ข้อบงั คับของสหกรณ์ ซึง่ จะยังผลประโยชน์ต่อมวลสมาชิกเป็นสว่ นรวม * รายงานกิจการประจำ�ปี สหกรณ์ออมทรัพย์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ จำ�กัด วันอังคารที่ 27 มกราคม 2543

ในการนำ� เสนอผลการตรวจสอบของผตู้ รวจสอบกจิ การ จะพจิ ารณานำ� เสนอใหค้ ณะกรรมการดำ� เนนิ งาน ทราบเป็นลายลักษณ์อักษรในการประชุมคณะกรรมการด�ำเนินการประจ�ำทุกเดือน และที่ส�ำคัญคือในรอบปีบัญชี ของสหกรณ์ ผู้ตรวจสอบกิจการจะต้องมีรายงานผลการตรวจสอบให้มวลสมาชิกได้รับทราบในคราวประชุมใหญ่ สามัญประจ�ำปี ซึ่งเป็นหน้าที่ของผู้ตรวจสอบกิจการจะต้องท�ำ ท้ังน้ีผู้ตรวจสอบกิจการ เป็นบุคคลที่มวลสมาชิก เลือกต้งั เขา้ มาเป็นตัวแทนให้มาตรวจสอบการปฏิบัตงิ านของคณะกรรมการดำ� เนนิ การอีกชน้ั หนึ่ง การท่ีจะเป็นผู้ตรวจสอบท่ีดีได้นั้น ผู้ตรวจสอบจะต้องเป็นบุคคลที่มีความรู้เก่ียวกับการเงิน การบัญชี และ มีประสบการณ์เกี่ยวกับการด�ำเนนิ ธรุ กิจของสหกรณเ์ ป็นอยา่ งดี ท่ีส�ำคญั ย่ิงคือจะต้องมีความรู้เก่ียวกับระเบยี บ ขอ้ บงั คับของสหกรณ์น้ันๆ เป็นอย่างดี อน่ึง การเปน็ ผ้ตู รวจสอบกจิ การสหกรณ์ ถอื ว่าเป็นวิชาชพี อย่างหน่งึ ซ่ึงผจู้ ะเข้ามาเป็นผู้ตรวจสอบกจิ การ สหกรณ์ จะตอ้ งเปน็ บุคคลท่ีกอปรดว้ ย คณุ ธรรม จริยธรรม มีอดุ มการณ์สหกรณ์ มีความจงรกั ภักดีตอ่ สหกรณ์ และทส่ี �ำคัญอกี อยา่ งคือ จะตอ้ งไมน่ ำ� ความลับหรอื ข้อมลู ใดๆ ของสหกรณ์ไปเปดิ เผยในที่สาธารณะ ในการน�ำเสนอบทความนี้ เพ่ือน�ำเสนอให้มวลสมาชิกของ สอ.มก. ได้รับทราบบทบาทและหน้าท่ีของ ผตู้ รวจสอบกจิ การ ซงึ่ ไดร้ บั เลอื กตงั้ จากมวลสมาชกิ เพอื่ ตรวจสอบการดำ� เนนิ งานของคณะกรรมการดำ� เนนิ การ ใหเ้ ป็นไปตามระเบยี บ ข้อบังคับ และมติของที่ประชุมใหญ่ แทนมวลสมาชกิ ท้งั ปวง 74

บทความชนะการประกวด

สหกรณอ์ อมทรพั ยม์ หาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร์ จำ� กดั ทสี่ มาชกิ อยากเหน็ รศ.สบสันต์ิ มหานิยม (5714)*  สหกรณ์ออมทรัพย์ มีความหมายว่าเป็น สถาบันการเงินแบบหนึ่งที่มีสมาชิกเป็นบุคคลที่มีอาชีพ อยา่ งเดยี วกนั หรอื อาศยั อยู่ในชมุ ชนเดยี วกนั มวี ตั ถปุ ระสงคเ์ พอ่ื สง่ เสรมิ ใหส้ มาชกิ รจู้ กั การออมทรพั ย์ และให้ กู้ยืมเมอื่ เกิดความจ�ำเปน็ หรือเพ่ือก่อใหเ้ กดิ ประโยชน์งอกเงย และได้รบั การจดทะเบยี นตามพระราชบัญญตั ิ สหกรณ์ พ.ศ. 2542 สหกรณ์ออมทรัพย์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์เองก็ได้ดำ� เนินตามความมุ่งหมายโดยไม่มีขาดตกบกพร่อง ดังจะเหน็ ได้จากภาพลักษณข์ องสหกรณม์ หาวทิ ยาลัยเกษตรเป็นองคก์ รที่มี เชน่ มีวสิ ยั ทศั น์ (Vision) คอื “เปน็ สหกรณ์ออมทรพั ย์ช้นั น�ำ เลศิ ลำ้� สวัสดิการ ดำ� เนนิ งานโปรง่ ใส คู่ใจประชาคม มก.” มภี ารกิจเป้าหมาย (Mission) “ท�ำให้ระบบคิดในการครองชีวิตของสมาชิกดีขึ้น” มียุทธศาสตร์ (Strategy) การจะเป็นสหกรณ์ออมทรัพย์ช้ันน�ำ โดยจะทำ� ใหส้ มาชกิ มเี ปา้ หมายและขบั เคลอื่ นไปหาเปา้ หมายในการออม ทนุ สำ� รองมาก ความมน่ั คงทางการเงนิ ดี และหน้เี สียต่ำ� เลศิ ลำ้� สวัสดกิ าร การจัดสวสั ดกิ ารในรปู ของเงิน สวสั ดิการในรูปของความรู้ และการเพ่ิมขีดความ สามารถในการเพม่ิ คุณภาพชีวติ ด�ำเนนิ งานโปรง่ ใส กค็ อื การปฏิบัติงาน ยดึ ถอื ระเบยี บ ข้อบงั คับ มาตรฐานการ ทำ� งานของทกุ ต�ำแหน่งงาน และ ระบบตรวจสอบทไ่ี ดม้ าตรฐาน สุดท้ายคู่ใจประชาคม มก. ก็จะเปน็ การปฏิบตั ิ ได้ถกู ต้อง รวดเรว็ เปน็ ธรรม พัฒนาเป็นสหกรณ์อเิ ลก็ ทรอนคิ สอ์ ยา่ งต่อเนื่องและเอือ้ อาทรสังคม แตเ่ นอ่ื งจากโลกของเรามกี ารเปลย่ี นแปลงอยา่ งรวดเรว็ ดงั นน้ั ในประเดน็ แรกทอ่ี ยากเหน็ คอื สหกรณ์ มีการจดั เตรยี มรูปแบบการจดั การองคก์ ารในอนาคต (Current Trends and Issues) ให้มีลกั ษณะ ดงั นี้ 1. ให้มีความเป็นโลกาภิวัตน์ (Globalization) เมื่อโลกของเราไร้พรมแดน ผู้บริหารต้องเตรียมการ สหกรณ์ให้เตรียมพร้อมในทุกรูปแบบ เพ่ือให้ทันเหตุการณ์ท่ีจะเผชิญกับโอกาสและอุปสรรคใน สภาวการณ์โลก 2. ใหม้ ีความหลากหลายทางดา้ นแรงงาน (Workforce Diversity) ทั้งเพศ เช้อื ชาติ ชาติพนั ธ์ุ และ อายุ แนวโนม้ ของคนงานจะมอี ายสุ ูงขึ้น ไมค่ วรมกี ารกดี กนั ผพู้ กิ ารหรือคนบางกลมุ่ 3. ใหม้ คี วามเป็นผู้ประกอบการมากขึน้ (Entrepreneurship) ผบู้ ริหารยุคใหม่จะต้องมีจติ สำ� นกึ ของ ความเป็นผู้ประกอบการ คือ แสวงหาโอกาส ริเร่ิม ศึกษา ติดตามสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลง และปรับตัวยืดหยุ่นเพื่อให้องค์กรประสบความสำ� เร็จและเจริญก้าวหน้าไปตลอด แม้ในองค์กรท่ีไม่ แสวงหาก�ำไร 4. ให้มกี ารจัดการในรูปแบบ E - Business เนื่องจากความตอ้ งการของผบู้ ริโภคเปล่ียนแปลงตลอด เวลาและมีการพัฒนาอยู่เสมอ สภาพเศรษฐกิจ สังคม และกระแสโลกาภิวัตน์รุนแรง สหกรณ์จึง ตอ้ งปรับตัวให้ยืดหย่นุ ตามความเปลย่ี นแปลง เพ่อื ให้ทนั ในทุกสภาวการณ์ สามารถทำ� ธุรกรรม On-line ได้ทุกโอกาส 76 * ผู้ที่ส่งบทความเข้าประกวด ได้รับรางวัลชมเชย หุ้น สอ.มก. 1,000.-บาท

5. การจัดการเชิงคณุ ภาพ (Quality Management) ในยคุ ท่มี กี ารปฏิวัติคุณภาพขององค์การธุรกิจ โดยรวม (Total Quality Management หรือ TQM) สหกรณ์ควร ถือปรชั ญาการปรับปรงุ คณุ ภาพอย่างตอ่ เนอ่ื ง และตอบสนองต่อความต้องการของผรู้ บั บริการเปน็ สำ� คัญ ในส่วนประเด็นทีส่ องค�ำว่า “Core Value” ท่สี หกรณ์ใหค้ วามหมายว่าเป็น คณุ ค่าที่มงุ่ หวัง ของตัว สหกรณ์เองคือ มีความต้องการเป็นองค์กรที่ส่งเสริมความมั่นคงทางเศรษฐกิจของสมาชิก บนพื้นฐานของการ ช่วยเหลือตนเองและการช่วยเหลือซ่ึงกันและกัน และเอื้ออาทรต่อสังคมก็เป็นความหมายที่ดีอยู่แล้ว แต่ที่อยาก จะเห็นและเพิ่มเติมคือการน�ำ “CoreValue” ในความหมาย ความสามารถหลัก Core Competency, ความเชื่อ (Belief), ปรัชญาองค์กร (Philosophy)มาปฏบิ ัติได้จริงใน “วฒั นธรรมองค์กร” เช่น เพื่อให้คนในองคก์ รมีการเปลีย่ น “ความเชื่อ ทัศนคติ ความคิด และพฤติกรรม” โดยจากการมีการก�ำหนด Core Value องค์กรแล้ว และควร สามารถแปลง Core Value ส่วู ฒั นธรรมองคก์ รไดอ้ ย่างเปน็ รปู ธรรมและ Core Value ช่วยสรา้ งคณุ คา่ องค์กร ผา่ นกระบวนการ “เปล่ียนความเชื่อและทัศนคติ” “ปรับความคดิ ” “ปรบั ปรงุ พฤติกรรม” และควรจะมีการก�ำหนด ภาพของวฒั นธรรมองค์กรท่สี ะทอ้ นผา่ นพฤติกรรมคนออกมาให้ชดั เจนและเฉพาะเจาะจงว่า ในแตล่ ะเหตกุ ารณ์ เราอยากเห็นวฒั นธรรมองค์กรท่ีสอดคลอ้ งกับ Core Value แต่ละเรือ่ งเป็นอยา่ งไร ตัวอย่างเช่น ตัวอย่างการก�ำหนดภาพวฒั นธรรมสหกรณท์ อี่ ยากเหน็ ในอนาคต Core Value ภาพเหตุการณ ์ ภาพวัฒนธรรมองคก์ ร - เจา้ หนา้ ทห่ี รอื ตวั แทนตอ้ งมคี นออกไปรบั ลกู คา้ ดว้ ยตวั เองทหี่ นา้ สหกรณท์ กุ ครง้ั ผู้รบัใสบ ่ใรจิก าร - เจา้ หนา้ ท่ที ุกคนต้องทักทายดว้ ยค�ำวา่ “.สหกรณ์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.. การต้อนรับ สวัสดีครับ/คะ” ก่อนเสมอ หรอื ตอ้ งทักทายดว้ ยค�ำวา่ “สวสั ดคี รับ/คะ่ คุณ.... และตามดว้ ยชื่อผูร้ บั บรกิ ารทรี่ จู้ กั ชอ่ื ทุกคร้งั ” - เจา้ หน้าท่ตี อ้ งเดนิ ไปส่งผรู้ ับบรกิ ารทหี่ นา้ สหกรณ/์ ทจ่ี อดรถทกุ ครั้ง ............................................................................. การกำ� หนดวฒั นธรรมองคก์ รทอี่ ยากเห็นในแต่ละสถานการณ์ของ Core Value แตล่ ะเรอื่ งนน้ั ถือเปน็ จุดเร่ิมต้นท่ีส�ำคัญมาก เพราะถ้าเราก�ำหนดได้ชัดเจน ละเอียดและครอบคลุมได้มากเท่าไหร่ โอกาสที่จะน�ำไป ปฏบิ ัตจิ ริงกม็ มี ากขน้ึ เทา่ นัน้ ดงั นนั้ จึงหวงั ไวอ้ ยา่ งลกึ ๆ ว่าจะเกดิ ข้นึ กับสหกรณ์ของเรา ประเดน็ รองสดุ ทา้ ยคอื ทำ� อยา่ งไรใหส้ หกรณเ์ ปน็ องคก์ รมชี วี ติ คอื การทำ� ใหส้ หกรณม์ สี สี รรหรอื มชี วี ติ ขึ้นมา (Living Organization) เพื่อคนในสหกรณแ์ ละผู้รบั บริการ เปน็ การท�ำงานทมี่ ีความรสู้ กึ ว่ามีสว่ นรว่ มและ ความผกู พันต่อสหกรณ์ ผ้บู ังคับบัญชา เพอื่ นร่วมงาน ผู้ใตบ้ งั คับบัญชา ผู้รบั บรกิ ารและทีมงาน ดังนน้ั องค์กรท่มี ี ชีวิตก็คือองค์กรท่ีเต็มไปด้วยบุคลากรท่ีอยากจะมาท�ำงานโดยมาจากใจไม่ใช่ถูกบังคับหรือท�ำงานเพราะเป็นเพียง หนา้ ทเี่ ทา่ นนั้ แตเ่ ปน็ การทำ� งานทพ่ี นกั งานมคี วามกระตอื รอื รน้ และกระฉบั กระเฉงในการทำ� งาน จะทำ� ไดด้ งั น้ี จะตอ้ ง ปรบั ปรุง กล่าวคือ 77

1. ผบู้ ริหารท�ำตวั ใหเ้ ป็นกันเองและมีสสี รรค์ ผบู้ รหิ ารจะตอ้ งเปล่ยี นพฤติกรรมของตนเองกอ่ น ดว้ ยการ ถามไถเ่ รอ่ื งสว่ นตวั ของพนกั งานกอ่ นเรอ่ื งอืน่ ๆ รวมถงึ การพูดจาสภุ าพไพเราะ ยม้ิ แยม้ แจ่มใสและทักทายพนักงาน ก่อน เพอื่ ท�ำใหพ้ นกั งานเกิดความรู้สึกดี ไม่เกิดความเครียดเมือ่ ตอ้ งประชมุ หรือเดินสวนกบั ผูบ้ ริหาร 2. สร้างบรรยากาศดว้ ยการเตมิ สีสรรค์ในหอ้ งท�ำงาน ทำ� ห้องทำ� งานให้มีสีสดใส เช่น สสี ้ม สีชมพู สฟี ้า เปน็ ตน้ สรา้ งสหกรณเ์ ปน็ เสมอื นบา้ นหลงั ทสี่ องของเจา้ หนา้ ที่ จดั สวนหยอ่ มเลก็ ๆ ในหอ้ งทำ� งาน โตะ๊ ทำ� งานมดี อกไม้ มีตุ๊กตาน่ารักจัดวางไว้บนโต๊ะ จะไม่ท�ำให้พนักงานเกิดความรู้สึกเครียด ไม่มีความสุขและไม่สนุกในการท�ำงาน มองวา่ สถานทีท่ ำ� งานไม่ใชบ่ ้าน เปน็ องคก์ รท่ีมาทำ� งานเพือ่ เงินเดือนและโบนัสเทา่ นั้น 3. มรี ะบบปฏบิ ตั กิ ารสอื่ สารใหม้ ากขน้ึ การสอื่ สารทม่ี ปี ระสทิ ธภิ าพจะทำ� ใหเ้ จา้ หนา้ ทเี่ ขา้ ใจสหกรณม์ ากขน้ึ ทง้ั นก้ี ารสือ่ สารท่ีมปี ระสทิ ธิภาพนัน้ จะต้องมีชอ่ งทางในการสอื่ สาร 7 ชอ่ งทางเป็นอย่างนอ้ ย มที ั้งการสือ่ สารแบบ สองทางได้แก่ การจัดอบรม การประชุม การจัดเวทีพบปะเจ้าหน้าท่ี และการสื่อสารแบบทางเดียว เช่น บอร์ด เสยี งตามสาย อนิ ทราเน็ต วารสาร เปน็ ต้น เนอ้ื หาท่ีจะสอ่ื สารให้เจา้ หนา้ ท่ี รบั ร้นู ั้นจะต้องเป็นเร่ืองราวทเี่ กีย่ วข้อง กับสหกรณ์ และการจดั รูปแบบของสื่อทจี่ ะต้องถา่ ยทอดออกไปจะตอ้ งมีชีวิต มสี ีสรรค์ มคี วามนา่ สนใจ เขา้ ใจงา่ ย ไม่ว่าจะเป็นช่องทางการสือ่ สารทางเดยี วและสอง 4. จัดมุมพักผ่อน กายและใจ – การจัดมุมพักใจนั้นเป็นการหาสถานท่ีท่ีจะท�ำให้พักผ่อนยามเครียด รวมถึงทำ� ใหเ้ จา้ หนา้ ท่ี ใกล้ชดิ สามารถพดู คยุ กนั ได้โดยไม่เนน้ เร่อื งงานเท่านนั้ เชน่ จดั สวนหย่อมเล็กๆ ทีส่ วน สาธารณะ จดั มุมกาแฟส�ำหรบั น่ังทานกาแฟกบั เจ้าหน้าที่ คนอน่ื จดั หอ้ งกีฬา ตลอดจนการจดั มมุ ส�ำหรับการเรียนรู้ ดว้ ยตนเอง เชน่ หอ้ งอา่ นหนงั สอื หอ้ งดภู าพยนตร์ หอ้ งสมดุ ซงึ่ การจดั มมุ พกั ใจจะชว่ ยทำ� ใหเ้ จา้ หนา้ ท่ี เกดิ ความรสู้ กึ สขุ ใจในการท�ำงานยิ่งขึ้น ประการสุดท้ายทำ� อย่างไรทำ� ใหส้ หกรณ์เป็นองค์กรทนี่ า่ ท�ำงานด้วยมากทสี่ ดุ ประเดน็ นก้ี ค็ ลา้ ยกบั ประเดน็ รองสดุ ทา้ ยแตเ่ นน้ ไปทก่ี ารรบั เจา้ หนา้ ทใ่ี หม่ หรอื ตวั แทนบคุ ลากร และอาจารย์ ทจี่ ะเขา้ ไปเกย่ี วขอ้ งกบั สหกรณ์ ซงึ่ ไมเ่ กย่ี วขอ้ งกบั จา่ ยเงนิ เดอื นในอตั ราทสี่ งู มาก แตเ่ ปน็ เรอ่ื งของการดแู ลบคุ ลากร ด้านสวัสดกิ ารต่างๆ สิ่งทท่ี �ำใหเ้ ป็นสหกรณ์ทีห่ นา้ ท�ำงานด้วยก็คอื - การจดั ศูนยด์ แู ลเดก็ หรอื ลูกๆ ของพนักงานอยา่ งดี -จา่ ยคา่ เบี้ยประกนั สุขภาพให้100% - ใหว้ ันลาป่วยท่ไี ม่จำ� กัด - มศี นู ย์สขุ ภาพ ซึง่ มีการ ดูแลพนักงานยามเจบ็ ปว่ ยโดยไม่คดิ คา่ บรกิ าร - มี Fitness Centerเล็กๆ ใหเ้ จ้าหน้าท่ีไดอ้ อกก�ำลังกายโดยไม่มคี ่าใช้จา่ ยเชน่ กนั - มีห้องสมดุ - มกี ารจัด Summer Camp ใหก้ ับเดก็ ๆ ทีเ่ ปน็ ลกู ๆ ถ้าสหกรณ์ท�ำได้จะเป็นการสร้างความเชื่อใจกันระหว่างสหกรณ์กับเจ้าหน้าที่ ให้เกิดความเช่ือใจซ่ึงกัน และกนั ไม่ใชค่ อยจับผิดซ่ึงกนั และกนั ควรเปน็ ความพยายามสรา้ งบรรยากาศในการท�ำงานทด่ี ี มีการสร้างความ สมดลุ ระหวา่ งชีวิตส่วนตวั และชีวติ การท�ำงาน ทงั้ สปี่ ระเดน็ นเ้ี ปน็ สงิ่ ทข่ี า้ พเจา้ อยากเหน็ และอยากใหส้ หกรณอ์ อมทรพั ยแ์ หง่ มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร์ เป็นและมีครับผม 78

สหกรณอ์ อมทรพั ย์ มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร์ จำ� กดั ทส่ี มาชกิ อยากเหน็ ผศ.พลาภรณ์ จนั ทรข์ ามเรียน (7293)* ผูเ้ ขยี นในฐานะสมาชกิ สหกรณอ์ อมทรพั ย ์ มหาวิทยาลยั เกษตรศาสตร์ ไดเ้ หน็ ความสำ� คัญ และประโยชน์ นานัปการของสหกรณอ์ อมทรัพยท์ ีม่ ตี อ่ สมาชิกทกุ ๆ ทา่ น เน่ืองจากวา่ สหกรณอ์ อมทรพั ยน์ ้ัน ถือเปน็ สถาบนั การ เงนิ ทเี่ กดิ จากคณะบคุ คลรว่ มกนั ดำ� เนนิ กจิ การขน้ึ เพอื่ ชว่ ยเหลอื ซงึ่ กนั และกนั ทางดา้ นเศรษฐกจิ อกี ทง้ั ยงั ชว่ ย สง่ เสรมิ ใหบ้ คุ คลทเี่ ปน็ สมาชกิ รจู้ กั การประหยดั และการออมทรพั ย์ นอกจากนนั้ สหกรณอ์ อมทรพั ยย์ งั สามารถ ให้บริการเงินกู้แก่สมาชิก เพ่ือนำ� ไปใช้เมื่อเกิดความจำ� เป็นได้ โดยยึดหลักการช่วยตนเอง และการช่วยเหลือ ซึ่งกันและกัน ตามแผนพัฒนาสหกรณ์ ฉบับที่ 2 (พ.ศ. 2550 - 2554) โดยมีเป้าหมายปลายทางเพ่ือพัฒนา คณุ ภาพของคนให้ดขี ้นึ ซ่ึงจะนำ� ไปสกู่ ารพัฒนาครอบครัวและสงั คมใหอ้ ย่เู ยน็ เป็นสขุ ดว้ ยวธิ ีการหรือกระบวนการ ของสหกรณอ์ อมทรัพยท์ ี่ดีมคี ณุ ค่านั่นเอง ซ่ึงวิธีการต่างๆ ท่ีนับว่าเป็นปัจจัยส�ำคัญที่ช่วยขับเคลื่อนให้การด�ำเนินการของสหกรณ์ที่ดีอยู่แล้วให้ดี และมีคุณค่ามากยิ่งข้ึน เหมาะสมสอดคล้องกับสถานการณ์ปัจจุบันซ่ึงเป็นสิ่งท่ีสมาชิกอยากเห็น และควรให้มี การดำ� เนินกระบวนการหรือโครงการ/กิจกรรม ตา่ งๆ ดงั นี้ 1. การออม การออมเป็นปัจจัยท่ีมีความส�ำคัญอย่างย่ิงต่อการพัฒนาคุณภาพของคน เพราะถ้าหากเรามีการออม ในรปู แบบตา่ งๆ เชน่ มีเงนิ ออมหรือออมทรัพย์ในรปู แบบของเงิน การซื้อสลากออมทรพั ย์ (คลา้ ยๆ สลากออมสิน) สมาชิกกจ็ ะมีสว่ นรว่ มรบั ผิดชอบซึง่ กนั และกันมากขึน้ และสามารถใช้เปน็ แหลง่ ทุนเพ่อื ใช้ในการพฒั นากจิ กรรม ต่างๆ ของสหกรณอ์ อมทรัพย์ได้อกี ด้วย 2. จัดโครงการเศรษฐกจิ พอเพยี ง ควรสง่ เสริมให้สมาชิกสหกรณอ์ อมทรัพย์ได้ด�ำเนนิ โครงการเศรษฐกจิ พอเพยี งอย่างกวา้ งขวาง เชน่ 1) จดั อบรมผ้นู ำ� ดา้ นเศรษฐกิจพอเพียง 79 2) อบรมอาชพี เสรมิ ตา่ งๆ ใหแ้ ก่สมาชกิ ใหห้ ลากหลาย 3) จัดผนู้ ำ� ดา้ นเศรษฐกจิ พอเพียงเขา้ ไปให้คำ� ปรกึ ษา/แนะน�ำตลอดโครงการ 4) มกี ารประกนั ราคาสนิ ค้าท่สี มาชิกไดผ้ ลติ ขน้ึ 5) หาตลาดรองรับเพ่อื การสง่ เสรมิ การขาย 6) มีการวิเคราะห์ประสิทธภิ าพและประสทิ ธิผลของโครงการอย่างเป็นระบบและถูกต้อง 7) ขยายโอกาสให้แก่สมาชิกและพยายามต่อยอดกิจกรรมหรือโครงการต่างๆ ให้เป็นโครงการที่ ย่ังยืนตอ่ ไป * ผู้ที่ส่งบทความเข้าประกวด ได้รับรางวัลชมเชย หุ้น สอ.มก. 1,000.-บาท

3. ความรับผิดชอบต่อสังคมและสงิ่ แวดล้อม โดยการด�ำเนินโครงการท่ีเกี่ยวกับการพัฒนาสังคม และส่ิงแวดล้อมเป็นประจ�ำทุกปี อาจจะมีการ ด�ำเนนิ โครงการ หมุนเวียนสถานทหี่ รอื ท้องท่ีโดยการมสี ่วนรว่ มของสมาชกิ และชุมชนนนั้ ๆ เช่น การบริจาคสิง่ ของ ใหผ้ สู้ ูงอายุ เด็กก�ำพรา้ หรอื การสง่ เสริมสมาชกิ ในด้านกฬี า เชน่ จดั แข่งขนั กีฬาสมาชิก จัดแขง่ ขันฟตุ บอลประเภท ต่างๆ ในชมุ ชน ฯลฯ 4. การด�ำเนนิ ธุรกิจทีด่ ี การด�ำเนนิ ธรุ กจิ ท่ีดขี องสหกรณ์ ไม่ควรมงุ่ แสวงหาก�ำไรมากกว่าการช่วยเหลือสมาชิกดว้ ยกนั 5. การจัดสวสั ดิการ การจัดสวัสดิการเพิ่มเติมให้แก่สมาชิกจากที่มีอยู่แล้ว เช่น การมอบเหรียญทองส�ำหรับบุตร/ธิดา ที่เรียนดีและพฤติกรรมดีของสมาชิกสหกรณ์ออมทรัพย์ หรือการมอบรางวัลสมาชิกที่ได้รับการยกย่องว่าเป็น พลเมอื งดีในระดบั อำ� เภอ จงั หวดั หรือประเทศ เป็นตน้ 6. ภมู ทิ ัศน์สำ� นกั งานและการใหบ้ ริการ ควรตกแตง่ ภูมทิ ัศนท์ ั้งภายในและภายนอกส�ำนกั งานให้สวยงาม มคี วามเป็นระเบยี บเรียบรอ้ ย และ ปลอดภยั ตอ่ การเข้ามารบั บรกิ ารของมวลสมาชกิ รวมไปถึงการใหบ้ ริการของ เจ้าพนกั งาน ควรจะกระตอื รือร้น เอาใจใส่ต่อสมาชกิ และเปน็ กันเอง จากลักษณะของสหกรณ์ออมทรัพย์ที่ผู้เขียนได้กล่าวมาทั้ง 6 ข้อพอสังเขปมาเป็นล�ำดับข้างต้นน้ัน สมาชิกสหกรณ์ออมทรพั ยท์ ุกคนจะต้องร่วมมอื ร่วมใจ ด้วยความสามัคคี เพอ่ื รว่ มขับเคล่อื นสหกรณอ์ อมทรพั ย์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตรข์ องเราให้เปน็ สหกรณท์ ด่ี ีมคี ุณค่า สู่สงั คมท่มี ีความสุขอย่างยงั่ ยนื ตอ่ ไป 80

สหกรณอ์ อมทรพั ย์ มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร์ จำ� กดั ทสี่ มาชกิ อยากเหน็ จันทร์นวล รัตรสาร (2160)* อนั ทจี่ รงิ แลว้ คนไทยเรารจู้ กั กบั “การออม” มาแตอ่ อ้ นแตอ่ อก เราคนุ้ เคยกบั “มสี ลงึ พงึ ประจบใหค้ รบบาท” ตงั้ แต่จ�ำความได้ หลายคนโตขึ้นมากบั กระปกุ เก็บเงินรปู สัตว์ตา่ งๆ มคี วามสขุ กบั การจับมันเขยา่ จากเสียงเหรียญ ดังโหรงเหรงจนเสียงแน่นและน�้ำหนักมากข้ึนเพราะจ�ำนวนท่ีมีมากขึ้นตามวันเวลาและนิสัยการเก็บเงินหยอด กระปุกของแต่ละคน เกิดความรู้สึกภาคภูมิใจเมื่ออุ้มกระปุกเพื่อน�ำเงินไปฝากเข้าบัญชีที่รถเคลื่อนที่ของธนาคาร ออมสนิ และแมจ้ ะเสยี ดายเจา้ หมู เจ้ากระตา่ ย หรอื อืน่ ๆ ที่เหน็ หนา้ กันมานานวันถูกทบุ แตก แต่จำ� นวนเงนิ ทีจ่ ะ นำ� เข้าไปรวมในสมุดบัญชีก็ท�ำใหเ้ กดิ ความยินดีมาชดเชยกันได้ วันเวลาผา่ นไป วันน้ีไมม่ ีกระปุกเก็บเงนิ อาจจะ เป็นเพราะคา่ ของเงินเปลี่ยนไป อาจจะเปน็ เพราะแมจ้ ะ “มีเหรียญสิบต้องเรง่ รีบใหถ้ ึงรอ้ ย” ก็ยังไมพ่ อใช้ หรอื อาจจะเป็นเพราะเส่ียงตอ่ การถูกใครเชิดไปกเ็ ป็นได้ การเติบโตทางเศรษฐกิจนำ� มาซ่ึงพฒั นาการทางการเงิน ทำ� ใหม้ ีสถาบันการเงินในรูปแบบทห่ี ลากหลาย ประชากรเกษตรศาสตรน์ บั วา่ โชคดที ม่ี ี สอ.มก. ซง่ึ มกี ารเจรญิ เตบิ โตและพฒั นาการคขู่ นานกบั มหาวทิ ยาลยั มาเปน็ เวลายาวนาน จากที่เหมือนยิปซีเร่ร่อน อาศัยคณะน้ัน ย้ายมาอาคารนี้ จนมีบ้านของตนเองเป็นหลักฐานม่ันคง เม่ืออายคุ รบสามรอบ เป็นหน้าเปน็ ตาอวดสหกรณอ์ ่ืนๆ ไดอ้ ย่างภาคภูมิ คงตอ้ งยอมรบั กนั วา่ เมอื่ สมาชกิ ตดั สนิ ใจสมคั รเปน็ สมาชกิ สหกรณน์ นั้ เหตผุ ลประการแรกเพราะเปน็ แหลง่ ทส่ี ามารถกูเ้ งินไดส้ ะดวก ในอัตราดอกเบี้ยท่ีต�ำ่ กวา่ สถาบันการเงนิ ทั่วๆ ไป และผอ่ นชำ� ระระยะยาว ไม่ต้องหาเงิน สง่ ตน้ และดอก เพราะรอหักจากเงินเดอื น และยังได้เงนิ เฉลีย่ คืนจากดอกเบ้ยี อีกจ�ำนวนหนง่ึ ส�ำหรับมนุษย์เงินเดือนท่ัวๆ ไป การกู้ยืมเงินที่เป็นการสร้างหนี้แต่เพ่ิมทรัพย์นับว่ายังเป็นความจ�ำเป็นอยู่ ประเดน็ นตี้ อ้ งการการมวี นิ ยั ในการวางแผนการใชจ้ า่ ยพอสมควร สำ� หรบั คนกลมุ่ นี้ สอ.มก. ตอบสนองความตอ้ งการ ไดด้ ที ีเดยี ว ในขณะเดียวกนั สมาชิกกจ็ �ำเปน็ ต้องสรา้ งนิสัยการออมไปด้วย ออมเปน็ หุน้ เป็นวิธกี ารหนึง่ ใครมมี าก ก็ซือ้ มาก มนี ้อยก็ซือ้ น้อย ได้รบั เงินปันผลรายปใี หเ้ กบ็ สะสมไปเรือ่ ยๆ เร่ืองน้ี สอ.มก. กเ็ ปน็ ธรุ ะสนบั สนุนให้บริการ อยา่ งดีเชน่ กนั บริการอืน่ เช่น เปดิ บัญชีเงนิ ฝากก็ค่อนข้างจะสะดวกสบาย จะเบกิ จะถอน ไมต่ ้องรอนานเหมอื น ไปใช้บริการธนาคาร หลายปที ผี่ า่ นมา สอ. มก. ไดจ้ ดั โครงการสวสั ดกิ ารตา่ งๆ ใหส้ มาชกิ ทคี่ รอบคลมุ ตงั้ แตว่ นั เกดิ สขุ ภาพทงั้ กาย และจิตเรอื่ ยไปจนถงึ ตาย รวมไปถึงพ่อแม่ และลูกอีกดว้ ย นับถึงปัจจบุ ัน สอ.มก. ไดเ้ ปลี่ยนแปลงไปมาก ทง้ั ในด้านกายภาพ จำ� นวนทุนส�ำรอง จำ� นวนสมาชิก ระบบ 81 บริหารจดั การ การพฒั นาทุกๆ ดา้ น สวัสดกิ ารตา่ งๆ ความสามารถและประสิทธภิ าพในการบริหารจัดการทั้งของ คณะกรรมการดำ� เนินการและเจ้าหน้าที่ ซึ่งเป็นส่วนที่สำ� คัญที่สุด หลายคนรู้จักกันมานานมาก หลายคนเกษียณ * ผู้ที่ส่งบทความเข้าประกวด ได้รับรางวัลที่ 3 หุ้น สอ.มก. 3,000.-บาท

และใกลจ้ ะเกษียณอายกุ ารท�ำงานตามๆ กนั มา ตลอดเวลาทผ่ี า่ นมา คำ� แนะน�ำดๆี การชว่ ยเหลอื ให้การบรกิ ารดว้ ย ความเตม็ ใจก่อให้เกิดความรู้สกึ ดๆี ที่มตี ่อกันมาเป็นเวลายาวนาน นับเป็นส่วนส�ำคัญทีท่ �ำใหเ้ กดิ ความเช่ือมน่ั ใน สอ.มก. มาโดยตลอด ถ้าถามว่า สอ.มก. ที่สมาชิกอยากเห็นจะเป็นอย่างไร? คำ� ตอบเดยี วก็คอื อยากเห็น สอ. มก. เปน็ สหกรณ์ ออมทรัพย์ที่ม่ันคง มีเอกภาพ มีการบริหารจัดการท่ีดี มีประสิทธิภาพ โปร่งใส และมีคุณธรรม ค�ำตอบนี้ เช่อื มโยงไปท่กี ลมุ่ คนสองกลมุ่ คอื คณะกรรมการและเจ้าหนา้ ที่ หลายๆ คนโดยเฉพาะผู้เกษยี ณอายรุ าชการ ถา้ ถามวา่ หากมีเงินจำ� นวนนอ้ ยอยูก่ ้อนหนึ่ง เกบ็ ไว้ใช้ตอน ปลายๆ ของชวี ิต ฐานการคดิ ของคนธรรมดาๆ ทัว่ ๆ ไป ที่ไมม่ ีก�ำลังทรัพยพ์ อจะไปเล่นหุ้น รวมทั้งไมม่ หี วั ในการ บรหิ ารเงนิ กค็ งอยากฝากไว้ในท่ที ี่ไว้ใจได้ มีผ้ดู ูแลดี มผี ลตอบแทนเปน็ ดอกผลท่ยี อมรับไดแ้ ละท�ำใหจ้ ำ� นวนตัวเลข ในบัญชีมากขนึ้ ตามกาลเวลากน็ ับวา่ เป็นความพงึ พอใจทพี่ อสมควรแกอ่ ตั ภาพ ธนาคารพาณชิ ยเ์ คยเป็นท่ีพึง่ พาที่ นยิ มกนั มาก แมด้ อกเบ้ยี จะขนึ้ ๆ ลงๆ ตามนโยบายของธนาคารและภาวะเศรษฐกจิ เนื่องเพราะรัฐบาลค้ำ� ประกนั เงินฝากทง้ั หมดท่ีฝากในธนาคารพาณชิ ย์ แตป่ ัจจุบนั รฐั ก�ำลงั ปรับลดการรบั ประกันเหลอื บัญชลี ะหนึ่งลา้ นบาทต่อ ธนาคาร คิดสะระตะกันแล้ว หันหน้ามาเสี่ยงกับที่ท่ีไว้ใจคงจะดีกว่า เมื่อสหกรณ์ออมทรัพย์ไม่มีการค้�ำประกัน เงินฝาก ดังน้ัน จึงจ�ำเป็นต้องมีทีมบริหารจัดการที่มีความรู้ ความสามารถ มีความรับผิดชอบท่ีจะบริหาร จดั การการเงนิ อย่างมปี ระสทิ ธภิ าพให้เปน็ ท่เี ชือ่ มนั่ แกม่ วลสมาชิก แตอ่ ย่างทที่ ราบกนั วา่ สหกรณ์มอี งคป์ ระกอบที่ส�ำคญั อกี ส่วนหน่งึ ซึ่งก็คือบรรดาสมาชิกทงั้ หลาย เพราะ ฉะนน้ั คำ� ถามตอ่ ไปคงจะตอ้ งถามวา่ แลว้ สมาชกิ ควรจะท�ำอะไรเพ่อื ให้เปน็ สหกรณท์ ีเ่ ราอยากจะเห็น? ประการแรกคอื การมสี ่วนร่วม ไปใชส้ ทิ ธใิ ชเ้ สียงเมือ่ มกี ารเลือกกรรมการและอนื่ ๆ ทุกครั้ง พจิ ารณา คนท่มี ีจิตอาสา (เพือ่ สว่ นรวม) มคี วามรู้ความสามารถ (ไม่ใชเ่ พราะเปน็ คนรู้จกั หรืออยคู่ ณะเดยี วกัน) และให้ชำ� นาญ การในสาขาตา่ งๆ ทห่ี ลากหลายครอบคลมุ ตอ่ การบรหิ ารจดั การสหกรณอ์ อมทรพั ย์ สมาชกิ ควรเขา้ รว่ มประชมุ ใหญ่ สามญั ประจำ� ปที กุ ครง้ั เพอื่ รว่ มรบั ฟงั การถามตอบในประเดน็ ตา่ งๆ และออกเสยี งดว้ ยวจิ ารณญาณ (ไม่ใชเ่ พยี งเพอ่ื ไปรบั ของท่รี ะลกึ ) ประการท่ีสองคือประพฤติตนเป็นสมาชิกท่ีดี อาทิเช่น เข้าร่วมกิจกรรมท่ี สอ.มก. จัดตามวาระและ โอกาสต่างๆ จะไดเ้ พิม่ พนู ความรยู้ ิง่ ขึ้น เมอ่ื เปน็ ผกู้ ู้ กพ็ ยายามอย่าสรา้ งหนส้ี นิ อ่ืนๆ เพิม่ ข้นึ ทอี่ าจจะกระทบกระเทือน ต่อการส่งเงิน เม่ือจะกู้พิเศษก็ควรจะใช้หลักทรัพย์ท่ีดีมีมูลค่า เป็นต้น และท่ีส�ำคัญที่สุดคือพยายามสร้างวินัย ดา้ นการเงนิ รู้จกั ออม และรจู้ กั พอเพยี ง เพื่อไมเ่ ป็นภาระทง้ั ตอ่ ตนเองและผอู้ นื่ ประสบการณ์หน่ึงจากการเข้าร่วมการสัมมนากับ สอ.มก. ได้พบว่าสมาชิกมิได้ใส่ใจกับการจัดการของ เจ้าหนา้ ทเี่ ท่าทคี่ วร เชน่ มไิ ดแ้ จง้ ยืนยันการรว่ มเดินทาง ทำ� ให้รถไม่เพยี งพอ ผ้ทู ่ปี ฏิบัติตนถกู ตอ้ งกลบั ไมม่ ีทน่ี ่ัง เจา้ หน้าที่ได้พยายามแก้ปัญหา วงิ่ เตน้ หารถมาเพม่ิ จนทกุ คนสามารถจะเดินทางไปได้ แตท่ �ำให้การเดินทางล่าช้า ไมเ่ ปน็ ไปตามกำ� หนดการและเกดิ คา่ ใชจ้ า่ ยทเ่ี พม่ิ ขน้ึ โดยไมจ่ ำ� เปน็ การปฏบิ ตั ติ ามกฎระเบยี บของการอยรู่ ว่ มกนั 82

นับเปน็ พนื้ ฐานของความเปน็ ประชาธปิ ไตย ท่ีทกุ องคก์ รพงึ มี โดยเฉพาะ สอ.มก. ซึ่งแมจ้ ะมีความเหมือนในความ เป็นประชาคมเกษตรศาสตร์เดียวกนั แตก่ ็มสี มาชกิ ทหี่ ลากหลาย เพื่อให้ได้ส่ิงที่อยากจะเหน็ จึงเป็นหน้าท่ขี องทงั้ กรรมการ เจ้าหน้าท่ี และสมาชิก ท่ีจะต้องมีส่วน รับผดิ ชอบรว่ มกันในอันท่จี ะน�ำพาสหกรณอ์ อมทรพั ย์มหาวิทยาลยั เกษตรศาสตร์ จ�ำกดั ของเราใหด้ �ำรงอยู่ได้ อยา่ งมั่นคง มปี ระสทิ ธภิ าพ เป็นสถาบันการเงินที่พึ่งพาได้ดที ส่ี ุด. 83

สอ.มก. ทอ่ี ยากเหน็ : การบรหิ ารเงนิ ควบคกู่ บั การบรหิ ารคณุ ภาพ ยุพนิ ภวพงศ์สภุ ทั ร (6617)* ในโลกแห่งการแข่งขัน ชีวิตท่ีเร่งรีบ การบีบรัดจากภาวะเศรษฐกิจ ล้วนส่งผลต่อชีวิตความเป็นอยู่ของ คนทตี่ อ้ งแขง่ ขนั กบั เวลา (ทมี่ อี ยู่ 24 ชวั่ โมง) ดงั นน้ั สงิ่ อำ� นวยความสะดวกและการบรกิ ารทดี่ ี จงึ เปน็ ปจั จยั สำ� คญั ท่ที ำ� ให้คนยอมใชเ้ งนิ ซื้อเวลา เพอื่ ใหม้ ีเวลาไปทำ� อย่างอนื่ ๆ เช่น หารายไดเ้ พ่มิ ทไี่ ด้มากกวา่ (ตามความสามารถ) เพอ่ื การดแู ลครอบครวั เพอ่ื การบนั เทงิ และภาคธรุ กิจได้ใชส้ งิ่ น้เี ป็นโอกาสการเพม่ิ ชอ่ งทางทางธรุ กจิ ทกุ หนว่ ยงานทอ่ี ยรู่ อด ณ ปจั จบุ นั มกี ารปรบั ตวั มาโดยตลอด (จงึ อยรู่ อดได)้ ปรบั นโยบาย กลยทุ ธ์ ทงั้ สำ� รวจ ทำ� วิจยั ตลาด เพม่ิ คณุ ภาพสินคา้ /การบริการ จดั หาเคร่อื งจกั รทดแทนแรงงานคนเพ่ือปรบั ลดตน้ ทุน รวมถึง ส่วน ราชการยังต้องมีการปฏิรูประบบราชการ มีการประกันคุณภาพ และมีการประเมินความพึงพอใจผู้มารับบริการ ไมเ่ พียงตวั ชว้ี ัดวา่ ลกู คา้ /ผมู้ ารบั บริการพึงพอใจ แตห่ วงั ให้พงึ พอใจเหนือความคาดหวงั ดฉิ นั เปน็ หนง่ึ ในสมาชกิ สหกรณอ์ อมทรพั ย์ มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร์ ไดเ้ หน็ การพฒั นาการของสหกรณ์ ออมทรพั ย์ มก. (ตลอด 23 ปี ของอายรุ าชการ) อยา่ งสัมผัสได้ ครง้ั แรกบรรจเุ ข้าท�ำงานทว่ี ทิ ยาเขตกำ� แพงแสน เปน็ สมาชกิ และเร่ิมออมทรัพย์เดือนละ 200.- บาท (ไม่รู้สึกว่าตอ้ งเปน็ สมาชกิ ) เพอื่ นร่วมงานชักชวนใหเ้ ปน็ ไวก้ ู้ เงนิ ได้/มีสวัสดกิ ารด้วย ความสนใจมนี ้อย ตอ่ มารบั ทราบวา่ ฝากเงินได้ (ดอกเบ้ียสูงกว่าธนาคารทวั่ ไป) มอี ยูค่ รั้งหนึ่ง ดิฉันก็ฝากเช็ค 1 ฉบับ ให้เพื่อนร่วมงานท่านหน่ึงน�ำมาฝากที่สหกรณ์ บางเขน (เช็คธนาคารสาขานครปฐม) สหกรณห์ กั เงนิ ค่าใชจ้ า่ ยการน�ำฝากไปประมาณ 250.- บาท (ถ้าจ�ำไม่ผิด) กโ็ ทรถามสหกรณว์ า่ เป็นค่าอะไร สหกรณ์ แจง้ เปน็ ค่าแทก็ ซ่ีจากกรงุ เทพฯ ไปเคลียร์เงนิ ท่นี ครปฐม ตอ่ มาสหกรณจ์ ดั เจา้ หนา้ ท่ี 2 ทา่ น ไปประจำ� ณ อาคารชชู าติ กำ� ภู (หอ้ งเลก็ ๆ) กท็ ำ� ใหส้ ะดวกขน้ึ สามารถใช้ บริการ ณ วทิ ยาเขตกำ� แพงแสนได้ และพฒั นามาอย่เู ป็นสัดสว่ นมีที่ทำ� งานชดั เจน ณ อาคาร KU HOME (บางเขน) อาคารศูนยม์ หาวทิ ยาลยั (กำ� แพงแสน) มีบัตร ATM (สร้าง Network กับ ธนาคารไทยพาณิชย์) เพ่มิ ช่องทางการ ฝากเงินท่มี ีหลากหลายช่องทางให้เลอื กใช้ได้สะดวก รวมถงึ ระบบรับฝากเงินผา่ น Bill Payment (ถึงแม้จะต้องมี ค่าใชจ้ า่ ยคา่ ธรรมเนยี มกย็ งั ร้สู ึกดใี นความสะดวก) ผู้ใช้บรกิ ารอยา่ งดิฉันก็สะดวกข้นึ มีข่าวสารรายเดือน/website เพ่อื การส่อื สารขอ้ มูลใหส้ มาชกิ การสร้างความเขา้ ใจและส่งเสริมใหส้ มาชกิ รู้คุณคา่ การออม การจัดอบรมใหค้ วามรู้ในเรื่องท่ีเกี่ยวข้อง มีการจดั สัมมนา การจดั สวัสดิการ (จ�ำนวนมากพอ) การระดมเงนิ ออม/เงนิ ฝาก จนเปน็ สหกรณท์ ม่ี สี นิ ทรพั ยร์ วมถงึ กวา่ 1.7 หมน่ื ลา้ นบาท มากเปน็ ระดบั ตน้ ๆ ของประเทศ ดฉิ นั เปน็ สมาชกิ ตงั้ แตป่ ระมาณปี 2530 เหน็ สหกรณเ์ ตบิ โต ตามตวั เลข/พฒั นาการ โดยมรี ะบบ อเี ลค็ ทรอนกิ ส/์ ระบบการฝากเงิน-ถอนเงินผ่านธนาคารไทยพาณิชย์ ระบบการปรับสมุดเงินฝากที่เคร่ือง (Update Book) ที่พอจะ ดูดี สหกรณ์มีสมาชกิ มากกวา่ 7,000 ราย (ดเู หมอื นปริมาณไม่มากเมอ่ื เปรียบเทียบกบั เมด็ เงินทีส่ หกรณบ์ รหิ ารอยู่) 84 * ผู้ส่งบทความเข้าประกวด ได้รับรางวัลที่ 2 หุ้น สอ.มก. 5,000.-บาท

ส่ิงที่ได้ยินสมาชิกมักจะถามกรรมการสหกรณ์ฯ ว่า กู้เงินได้ไหม ปีนี้จะได้เงินปันผลเท่าไร กรรมการฯ ก็มีความ ต้ังใจมากมงุ่ เปา้ การบริหารเงนิ เอาใจสมาชิก เพอื่ ใหส้ หกรณ์เตบิ โต มผี ลประโยชน์ตอบแทนคืนใหส้ มาชิกและ สวัสดกิ าร สมดลุ เปน็ ทีไ่ ว้วางใจและรู้สึกเชื่อมน่ั ของเจา้ ของกจิ การ (สมาชิกสหกรณ์) เพิม่ ขึ้นมากในระยะหลัง และ สมาชกิ นา่ จะพึงพอใจกับเงนิ ปนั ผลทีไ่ ด้รบั เมอื่ เปรียบเทียบกบั สถาบันการเงินอื่น ส�ำหรับทางด้านการบริการ หลายคร้ังที่ดิฉันใช้บริการที่เคร่ืองหน้าสหกรณ์ฯ พบว่า เคร่ืองเสีย/ข้อมูล Book ไม่ Update (มีเครื่องเดียว ไปใช้ท่ีอ่ืนก็ไม่ได้) การย่ืนค�ำขอต้องใช้เวลารอข้ามวัน เช่น หนังสือรับรอง การหักภาษีเงินได้ดอกเบี้ยเงินฝาก ต้องมารับใกล้เวลาย่ืนภาษี (ถึงแม้จะครบรอบการฝากเงินไปในปีก่อนปีที่ย่ืน) มบี คุ ลากรหลายทา่ นกู้เงินซื้อบ้าน (หลังแรก) เป็นไปไดห้ รอื ไม่ท่ีสหกรณจ์ ะแจ้งเตือน/ส่งหนงั สือรับรองการช�ำระ ดอกเบี้ยเงนิ กู้ เพอื่ ใหเ้ พอื่ นสมาชิกที่ไม่รูน้ ำ� ไปใช้ลดหยอ่ นภาษีประจำ� ปไี ด้ (หลายคนพลาดสิทธ์ิไปแลว้ ) หนังสือ แจ้งยืนยันการท�ำประกันกลุ่ม (กรณีที่สมาชิกจ่ายเงินเพิ่มเติมจากค่าเบี้ยประกันท่ีสหกรณ์จ่าย (จ่ายแล้วนานไปก็ จ�ำไม่ได้ยังอยู่ในสิทธห์ิ รือไม่) เพื่อยืนยนั หรือเปลี่ยนแปลง หรอื จะเปดิ ชอ่ งทางผา่ น website สหกรณ์ในการติดตาม เปน็ แบบ Self Service ก็ได้ ท้ังหมดคืองานบริการท่คี าดหวงั (ถึงแม้จะเคยแจ้งแล้วแต่ไม่ทราบวา่ มีการแก้ไข หรือยงั เพราะไม่มกี ารสื่อสารทีด่ ี) เราไม่ใช่คนอื่นไกล เพ่ือนร่วมส่วนราชการเดียวกันท้ังนั้น ใช้โอกาสนี้ให้เกิดประโยชน์ร่วมกันจะดีกว่า และหากสหกรณ์มีหนา้ ทส่ี ่วนหน่งึ คือช่วยเหลือเพื่อนสมาชิกแล้ว ความคาดหวังของสมาชกิ จงึ อยากเห็นสหกรณ์ เปน็ ดงั น้ี 1. แขง่ ขันได้ ไม่เพียงระดบั สหกรณ์เชน่ เดียวกัน แต่แข่งขันด้านการบริการ ไดด้ กี วา่ เม่ือเปรียบเทียบกับ สถาบันการเงนิ อื่น 2. สงิ่ ท่ที ำ� อยู่แลว้ แต่อยากใหเ้ พิม่ เตมิ ดงั นี้ 2.1 เกบ็ ข้อมูลความคิดเหน็ จากการสัมมนาทกุ คร้ัง/ทกุ ปที ่จี ดั 2.2 ส�ำรวจความต้องการ/ความคาดหวัง/ความพึงพอใจของสมาชิกและผู้รับบริการ ว่าต้องการให้ บริการอะไรเพม่ิ เติม 2.3 ส�ำรวจความต้องการ/ความคาดหวัง/ความพึงพอใจการบริหารงานของกรรมการสหกรณ์ ว่า ต้องการใหก้ รรมการทำ� หน้าท่อี ะไรเพม่ิ เตมิ 2.4 หาวธิ กี ารประเมนิ ความพึงพอใจหลงั ใชบ้ ริการ แบบง่ายๆ เช่น แจกเหรียญพลาสติกสจี �ำแนก ตามช่ือผู้ให้บริการ และส่งให้ผู้รับบริการหลังให้บริการเสร็จส้ินเพื่อหย่อนใส่ช่องที่ด้านหน้า (ควรห่างจากผู้ให้บริการ) จ�ำแนกเป็น 5 ช่อง ต้ังแต่ต้องปรับปรุงการให้บริการ จนถึงระดับ พึงพอใจมากท่สี ุด และเกบ็ ข้อมลู โดยกรรมการทุกวนั 2.5 การระดมสมองของกรรมการบรหิ ารสหกรณ์ เพ่อื SWOT ให้ได้ขอ้ มูลทกุ สว่ นเพื่อพฒั นาคณุ ภาพ การบรกิ าร 2.6 พัฒนาบุคลากรพาไปเปิดโลกทัศน์ดูหน่วยงานที่มีต้นแบบท่ีดี น�ำมาปรับใช้ (เช่นด้าน Service Mind หรอื การท�ำงานเป็นทมี ) 85

2.7 ดสู ถาบนั การเงินอน่ื ๆ เป็นแนวทางการจัดการบริการเพิ่มเตมิ 2.8 เปิดช่องทางให้สมาชิกซ่ึงเป็นเจ้าของสหกรณ์มีส่วนสร้างสรรค์สหกรณ์ เช่น การระดมความคิด ในการพัฒนาให้สหกรณ์สามารถก้าวไปไม่หยุดยั้ง และมั่นคงท่ีสุด ท้ังด้านการบริหารเงิน คน และงานบรกิ าร สอดคลอ้ งกบั วิสยั ทศั นข์ องสหกรณ์ 2.9 การจัดบรรยาย/ให้ความรู้แก่สมาชิกเก่ียวกับการลงทุน โดยเชิญวิทยากรมืออาชีพ อาจจะ เป็นส่วนช่วยเหลือและให้สมาชิกเรียนรู้เพื่อการลงทุนเพื่อให้มีโอกาสใช้เงินทำ� งานช่วยเหลือ ค่าครองชพี มากกว่าเงนิ เดอื นที่มีอยู่ 2.10 ควรมกี ารระบมุ าตรฐานเวลาในการบรกิ ารในแตล่ ะจดุ โดยตดิ ประกาศใหท้ ราบสมาชกิ ดว้ ย เชน่ ยนื่ กู้หนุ้ ตวั เองใช้เวลาเทา่ ไร ยน่ื กู้เงินอน่ื ๆ วนั /เวลาท่บี นั ทึกรายการหลังจากท่ีสมาชิกฝากเงิน ผา่ นระบบ Bill Payment ฯลฯ 2.11 การสื่อสารเป็นเรื่องส�ำคัญ ท้ังเป้าหมายการลงทุน ผลก�ำไรที่หาได้ท่ีสามารถส่ือให้สมาชิกได้ รับทราบ ข้อมลู การให้บรกิ าร ผลการร้องเรยี น/เสนอแนะ ท�ำได้หรือไมท่ ำ� 3 การพัฒนาคุณภาพ อยากเห็นนโยบายด้านคุณภาพในการบริหารการเงิน งานบุคคลและงานบริการ ของ สอ.มก. ซง่ึ มผี ลต่อความก้าวหนา้ อย่างมัน่ คงขององคก์ ร หากท�ำไดด้ ี มีผลกำ� ไรมาก กน็ า่ จะตอบแทนโบนัส ใหบ้ คุ ลากร และกรรมการสหกรณม์ ากๆ หนอ่ ย เพอื่ ใหม้ ีกำ� ลังใจท�ำงานหาเงนิ ใหเ้ พอ่ื นสมาชกิ ดิฉันเชื่อว่าหากการบริหารเงินควบคู่กับการบริหารคุณภาพของ สอ.มก. มีพัฒนาการที่ดีขึ้นทุกปี สอ.มก. ก็จะเป็นสถาบันการเงินท่ีม่ันคงและเป็นประโยชน์ต่อสมาชิกตลอดไปสมกับวิสัยทัศน์ที่ว่า “เป็น สหกรณ์ออมทรัพย์ชน้ั นำ� เลิศลำ้� สวัสดกิ าร ดำ� เนินการโปร่งใส คู่ใจประชาคม มก.” 86

สหกรณอ์ อมทรพั ย์ มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร์ จำ� กดั ทส่ี มาชกิ อยากเหน็ สิรวิ ัฒนา จติ ตรีพล (7666)* สหกรณอ์ อมทรพั ย์ มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร์ (สอ.มก.) ทสี่ มาชกิ อยากเหน็ เปน็ สหกรณอ์ อมทรพั ย์ ทีม่ ีคณุ ภาพ มคี วามม่นั คงอย่างย่งั ยืน เปน็ ที่พ่ึงของสมาชกิ ตลอดไป การบรหิ ารงานมีความกา้ วหนา้ มีระบบ การจดั การท่โี ปร่งใส และมปี ระสิทธภิ าพ มีความพอเพยี ง ไม่เปน็ เหยื่อทางธุรกิจ เป็นไปในวถิ ีทางของสหกรณ์ อยา่ งสง่างามและเข้มแขง็ เปน็ แบบอยา่ งทด่ี ใี หส้ หกรณ์อนื่ ไดเ้ รยี นรู้ น�ำไปปฏบิ ัติตาม ทัง้ ทางดา้ น เศรษฐกจิ สังคม และการท�ำงาน สหกรณอ์ อมทรพั ย์ มวี ตั ถปุ ระสงคด์ ำ� เนนิ การขน้ึ มาเพอ่ื ชว่ ยเหลอื ซง่ึ กนั และกนั ในหมสู่ มาชกิ โดยสมาชกิ แตล่ ะคน ออมรายได้ ฝากไวก้ บั สหกรณ์เป็นประจ�ำสม่�ำเสมอ ในลกั ษณะ การถอื ห้นุ และการฝากเงนิ นอกจากนน้ั หากสมาชิกประสบความเดือดร้อน เกี่ยวกับการเงิน ก็สามารถช่วยเหลือได้ โดยการให้กู้ยืม ซ่ึงอัตราดอกเบ้ียจะ ต�่ำกว่า สถาบันการเงินอ่ืน สมาชิกสหกรณ์ทั้งหมดจะเป็นผู้ท่ีอยู่ในหน่วยงานเดียวกัน และมีเงินเดือนประจ�ำด้วย การด�ำเนินธรุ กจิ สหกรณ์มีทุนดำ� เนนิ การ มาจากเงินหุ้น และเงนิ รบั ฝาก จากสมาชกิ ซง่ึ มที ง้ั เงินฝากประจ�ำ และ เงนิ ฝากออมทรัพย์ โดยไมม่ เี งนิ ก้ยู มื จากตา่ งประเทศ เงินทุนเหลา่ นี้จะน�ำไปใหก้ ู้ยืม แกส่ มาชิกท่ีเดอื ดร้อนหรอื จำ� เป็น สำ� หรับการส่งช�ำระค่าหนุ้ และชำ� ระหนีเ้ งินกู้ สหกรณ์ใชร้ ะบบ การหักเงนิ ณ ท่ีจา่ ย ทำ� ให้มเี งินทนุ หมุนเวียน ไหลเขา้ สหกรณ์ อยา่ งสม่ำ� เสมอทุกเดือน ด้วยวิธกี ารดงั กลา่ วธรุ กิจของสหกรณ์ จึงมคี วามม่นั คงอยา่ งสงู มีคา่ เผื่อ หนส้ี ญู ตอ่ สมาชกิ กู้ และคา่ หนสี้ งสยั จะสญู ตอ่ ลกู หนส้ี มาชกิ กู้ เพยี งรอ้ ยละ 0.021 และ 0.075 ตามลำ� ดบั ซงึ่ นบั วา่ น้อยมากเมื่อเปรียบเทียบกับสถาบันการเงินประเภทอ่ืนๆ สหกรณ์ออมทรัพย์เป็นพ้ืนฐานของการพัฒนาคน ในการเรียนรู้เร่ือง การฝึกนิสัย การประหยัดและออม สอนให้สมาชิกมีความสามารถช่วยตนเอง สอนให้ สมาชกิ รจู้ กั การชว่ ยเหลอื ซง่ึ กนั และกนั การควบคมุ ดแู ลกนั เอง ในบรรดาสมาชกิ จดุ แขง็ ของสหกรณอ์ อมทรพั ย์ ได้รับการสนับสนุนจากต้นสังกัด ในการอ�ำนวยความสะดวก ในการหักเงินเดือน หรือค่าจ้างของสมาชิก ส่งให้ สหกรณ์เป็นเงนิ ออม และเงินงวดช�ำระหนี้ สหกรณ์ออมทรัพย์เป็นของสมาชิกและสมาชิกทุกคนมีบทบาทที่จะควบคุมการบริหารงานของ 87 สหกรณ์โดยใช้สิทธแิ ละปฏิบัตหิ นา้ ที่ของสมาชิก ให้ถกู ตอ้ งและสม�่ำเสมอ การร่วมประชมุ ใหญ่ เป็นท้งั สทิ ธิและ หนา้ ที่อนั ส�ำคัญย่งิ ของสมาชกิ ทุกคนควรจะตอ้ งเขา้ รว่ มประชุมใหญข่ องสหกรณ์ ซ่งึ เป็นการเปดิ โอกาสทีส่ มาชกิ จะแสดงบทบาทรักษาสิทธิและปกป้องคุ้มครองผลประโยชน์ของตน ตลอดจน การติดตามผล การด�ำเนินการ การจัดสรรผลประโยชน์ ทางเศรษฐกิจอย่างยุติธรรม ก�ำหนดนโยบายการด�ำเนินงานรวมท้ังคัดเลือกกรรมการ ด�ำเนินการท่ีมีความสามารถ และมอบภารกิจในการด�ำเนินการต่อไปในแนวทางอันเป็นประโยชน์ต่อมวลสมาชิก เสรมิ สร้างความเจรญิ ม่นั คงให้กบั สหกรณ์ โดยสมาชกิ ท่เี ขา้ รว่ มประชมุ ทกุ คนจะตอ้ งร่วมกันอภปิ รายปัญหา แสดง ความคดิ เหน็ ออกเสยี ง และยอมรับมตขิ องที่ประชมุ ซง่ึ ไมข่ ัดตอ่ กฎหมายขอ้ บังคับและระเบียบ เพ่อื ให้สหกรณ์ ดำ� เนนิ งานเป็นไปตามวัตถุประสงคห์ รอื เปา้ หมายท่กี ำ� หนดไวท้ กุ ประการ * ผู้ที่ส่งบทความเข้าประกวด ได้รับรางวัลที่ 1 หุ้น สอ.มก. 10,000.-บาท

ทุกคนใน สอ.มก. ตง้ั แต่ สมาชิก เจา้ หนา้ ท่ี ผูจ้ ดั การ กรรมการ ผตู้ รวจสอบกิจการ ควรมกี ารดำ� เนนิ ชีวติ อยบู่ นหลกั ต่างๆ ดงั น้ี ใช้หลัก คุณธรรม จรยิ ธรรมน�ำทางชวี ิต อดทน อดกล้นั มองโลกในแงด่ ี ใหเ้ กยี รติ ใหอ้ ภยั ให้โอกาส มีความซือ่ สตั ย์ ต่อตำ� แหนง่ หนา้ ท่ี มหี ิรโิ อตตัปปะ ละอายและเกรงกลัวต่อบาป มีความรับผิดชอบ ในหน้าที่ การเคารพต่อกฎระเบียบ การเคารพต่อสิทธิของผู้อื่น ความรักในงาน ความสนใจในการอดออม และลงทนุ แรงผลักดันสูค่ วามเปน็ หนง่ึ การตรงต่อเวลา สรา้ งวิถีชวี ิตสหกรณ์ การสร้างจติ สำ� นกึ สมาชกิ สหกรณ์ มสี ิทธิ ถือหนุ้ เข้ารว่ มประชุมใหญ่ สมคั รเปน็ กรรมการ เลอื กผู้สมคั รเป็นกรรมการ เขา้ ช่อื เรยี กประชุมใหญ่วิสามญั มีหนา้ ที่ ปฏบิ ตั ติ ามกฎหมาย ขอ้ บงั คับ ระเบียบ เข้าร่วมประชมุ ทุกครง้ั ท่สี หกรณน์ ดั หมาย สง่ เสรมิ สนบั สนนุ กจิ การสหกรณ์ สอดส่องดูแลกจิ การสหกรณ์ รว่ มมือกบั คณะกรรมการฯ พัฒนาสหกรณ์ สมาชิก อยากเหน็ สหกรณ์ บริหารจัดการพฒั นาความรู้สมาชิก วิธีการใหส้ หกรณเ์ ปน็ องคก์ รแหง่ การเรียนรู้โดยเน้น การมสี ว่ นรว่ มของสมาชกิ และใหส้ มาชกิ มคี วามรคู้ วามเขา้ ใจทดี่ ใี นระบบสหกรณ์ เพอ่ื ใหเ้ กดิ ความรสู้ กึ มสี ว่ นรว่ ม พัฒนา และรักษาดแู ลกิจการรว่ มกัน โดยการจดั กจิ กรรมใหส้ มาชิกมีสว่ นร่วม และการให้ข้อมลู ในข่าวสาร สอ.มก. มากขนึ้ ปลกู จติ สำ� นกึ ในอดุ มการณส์ หกรณ์ ทตี่ อ้ งอาศยั การชว่ ยเหลอื ตนเองของสมาชกิ ผกู้ ู้ สมาชกิ ตอ้ งตระหนกั ถึงความจำ� เป็นดา้ นการเงนิ ของตนเองอย่างแท้จริง ร้ถู งึ การใชป้ ระโยชนจ์ ากเงินกูอ้ ย่างคมุ้ คา่ รวมทงั้ มีวนิ ัยด้าน การเงนิ สมาชกิ ตอ้ งตระหนกั ว่าเงินทั้งหมดหรือบางส่วน ไดม้ าจากเงินออมของเพื่อนสมาชกิ ท่เี ขา้ มาช่วยเหลือกนั และบางสว่ นอาจไดม้ าจากการก่อหน้ีจากภายนอก ซ่ึงสมาชิกทุกคนต้องรับผดิ ชอบร่วมกันซง่ึ สมาชิกไมต่ ้องการใหม้ ี เรยี นคณะกรรมการช่วยพจิ ารณาด้วยในการปลอ่ ยกู้ ซึ่งจะส่งผลต่อความม่ันคงของสหกรณ์ สว่ นคณะกรรมการด�ำเนินงาน มหี นา้ ที่ ด�ำเนินการและเป็นผูแ้ ทน มอี �ำนาจ หน้าที่ ในกิจการสหกรณอ์ ัน เกยี่ วกบั บคุ คลภายนอก มอบหมายให้กรรมการหรอื ผู้จดั การทำ� การแทน ปฏบิ ตั ใิ ห้เป็นไปตามกฎหมาย ขอ้ บงั คับ ก�ำหนดระเบียบและส่งเสริมผลประโยชน์ของสมาชิก และความเจริญแก่กิจการของสหกรณ์ เสนอรายงาน ประจ�ำปี และการจัดสรรก�ำไรสุทธติ ่อทปี่ ระชุมใหญ่ สมาชกิ อยากเหน็ กรรมการทมี่ คี วามรู้ ความสามารถและประสบการณม์ ากอ่ นเพอื่ ให้ สอ.มก. ไดเ้ จรญิ กา้ วหน้า เป็นสหกรณช์ ้ันน�ำในวงการ หรอื ผู้ที่ไม่มปี ระสบการณ์แตม่ เี จตนาตัง้ ใจรบั อาสามาทำ� งานควรได้มกี าร จัดอบรมเพม่ิ พนู ความรู้ใหก้ รรมการเพราะกรรมการ 15 คน มอี �ำนาจหนา้ ทใ่ี นมาตรา 51 แหง่ พ.ร.บ. สหกรณ์ พ.ศ. 2542 ใหร้ บั ผดิ ชอบบรหิ ารจดั การทนุ ดำ� เนนิ งานไมน่ อ้ ยกวา่ 15,862 ลา้ นบาท เฉลย่ี 1,257 ลา้ นบาทตอ่ กรรมการ หนง่ึ คน รวมทงั้ วตั ถอุ ปุ กรณท์ มี่ มี ลู คา่ ไมน่ อ้ ย เพอ่ื ใหม้ คี วามรคู้ วามสามารถ ในการพฒั นาอยดู่ ว้ ยเสมอเพอื่ จะได้ใช้ มันสมองของกรรมการช่วยช้ีแนะแนวทาง และวางแผนพัฒนาต่างๆ ไม่ให้ สอ.มก. ล้าหลัง กรรมการที่เป็น คณะกรรมการการเงนิ จะต้องทมุ่ เทเวลา หาความรู้ มีความละเอียดอ่อนรับผดิ ชอบสูง มีความรู้จรงิ ในเรอื่ ง การลงทนุ และยอมเสยี สละเขา้ มาบรหิ ารสหกรณ์ เพอ่ื ใหม้ สี นิ ทรพั ยเ์ พมิ่ อยา่ งรวดเรว็ และมเี งนิ เหลอื ลงทนุ ไมเ่ กดิ ความเสยี หาย กรรมการทกุ คน ควรเหน็ แกป่ ระโยชนส์ ว่ นรวม ไมเ่ ลน่ พรรคเลน่ พวก ไวว้ างใจกนั ชว่ ยเหลอื กนั เขา้ ใจกัน ไม่แก่งแยง่ ชงิ ดชี งิ เดน่ กัน เป็นคนไม่แลง้ น�ำ้ ใจ ไม่ยุใหแ้ ตกสามัคคี มศี ีลธรรม มีความซื่อสัตย์ ไม่มอี ัตตา ในตัว ไม่เหน็ ผดิ เปน็ ชอบ แก้ปัญหา ด้วยความอดทนอดกลนั้ มสี ติ เพ่ือสรา้ งปญั ญา ร้จู รงิ รแู้ จง้ มองโลกในแงด่ ี ให้เกยี รติ ใหอ้ ภยั ให้ โอกาส ปรบั ทุกข์ ผูกมติ รโดยการหนั หน้าเข้าหากันเพอื่ ปรบั ความเหน็ ความเข้าใจอันดตี ่อกนั 88

สมาชิกอยากเห็นคณะกรรมการเงินกู้ ไม่ควรห่วงผลประโยชน์ส่วนตนมากกว่าผลประโยชน์ของ สมาชิก เช่นแก้ไขกฎระเบียบในการกู้เพื่อหวังผลเพียงแค่ได้รับเลือกต้ังเข้ามาบริหารเท่าน้ัน แนวทางแก้ไข ดว้ ยการขยายงวดชำ� ระหน้ี เพอื่ ช่วยเหลอื สมาชกิ กด็ ี ตามอดุ มการณ์และหลักการของสหกรณ์ แต่ไมค่ วรเปล่ียนกฎ ระเบียบด้วยการเพ่ิมวงเงินกู้ แก่สมาชิกเพราะจะท�ำให้สมาชิกเดือดร้อน เพราะถ้าสหกรณ์ปล่อยกู้มากจะมีความ เสยี่ งสงู มากเพราะความสามารถการชำ� ระหนสี้ มาชกิ นอ้ ยถอยลง ปกติ เหน็ ภาพ สอ.มก. เปน็ แหลง่ เงนิ กดู้ อกเบย้ี ถกู ให้ดอกเบี้ยเงินฝากสูงกว่าธนาคาร ควรให้สินเชื่อเพ่ือการพัฒนา โดยสมาชิกที่กู้เงินจะต้องใช้เงินกู้เพื่อให้ได้รับ ประโยชนส์ ูงสุด เช่น เงนิ ก้เู พอ่ื เหตุฉุกเฉิน ควรน�ำไปใช้เมอื่ มเี หตุจำ� เปน็ เรง่ ด่วนจรงิ ๆ เงนิ กสู้ ามัญ ควรน�ำไปใช้ใน ส่ิงที่จ�ำเป็นและเป็นประโยชน์ต่อการดำ� เนินชีวิตของตนเองและครอบครัว ส่วนเงินกู้พิเศษ ควรพิจารณาใช้เพ่ือ เสรมิ สรา้ งฐานะความมนั่ คงหรอื สรา้ งประโยชนง์ อกเงยใหก้ บั ครอบครวั แตท่ ผี่ า่ นมาสนิ เชอื่ สว่ นใหญเ่ พอ่ื การบรโิ ภค มากกวา่ สนิ เชอ่ื เพอื่ การผลติ คนื ผกู้ ู้ไมส่ ามารถสรา้ งรายไดก้ ลบั คนื มาดว้ ยจำ� นวนเงนิ กนู้ น้ั คณะกรรมการควรพจิ ารณา ใหส้ นิ เชอ่ื อย่างรดั กุม โดยค�ำนึงถึงความจำ� เปน็ ทแี่ ทจ้ ริงและความสามารถชำ� ระหนขี้ องสมาชิกควบคูก่ นั ไป เพ่ือป้องกันให้คณะกรรมการจัดหาเงินทุนจากแหล่งภายนอกมากกว่าเงินทุนสหกรณ์เองอาจส่งผลต่อความเสี่ยง ด้านความสามารถในการช�ำระหนีแ้ ละสภาพคล่องของสหกรณ์ สมาชิกอยากเห็นคณะกรรมการส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิต จัดโครงการต่างๆเหมือนท่ีผ่านมา เมอื่ ปี 2552 โครงการไหวพ้ ระปฏิบัติธรรม ท�ำให้ได้หลักการนง่ั สมาธิ เดนิ จงกรม มาปฏบิ ตั ใิ ห้จติ ใจสงบ ควรจัด ปลี ะ 2 ครัง้ ๆ ละ 2 วนั เปน็ เสาร์และอาทิตย์ โครงการปลกู ป่า-ปลกู ธรรมะ ขอให้สมาชิกไดม้ โี อกาสรว่ มกจิ กรรม อนรุ ักษ์และเพ่ิมพื้นท่ปี ่าไม้ในประเทศไทย โครงการท�ำบุญไหว้พระ 9 วนั ภายใน 1 วนั หนา้ ร้อน ควรไปทางเรือ ดว่ นเจา้ พระยาและรถของ ขสมก. ขอเสนอแนะโครงการพบปราชญ์ชาวบา้ นท่ีใหค้ วามร้ทู างด้านการปลกู ข้าว ของคุณลุงทองเหมาะ การท�ำเกษตรกรรมท่ีย่ังยืน การท�ำสวนสมุนไพร การเพาะเห็ด โครงการเชิญวิทยากรมา สอนอาชีพเสรมิ ให้สมาชกิ สมาชิกอยากเหน็ คณะกรรมการการศึกษาและประชาสมั พันธ์ จดั ท�ำข่าว สอ.มก. และโครงการต่างๆ เหมือนที่ผ่านมาเม่ือปี 2552 และต้นปี 2553 อ่านข่าว สอ.มก. ได้รับความรู้มาก อยากให้ท่ีสหกรณ์มีแฟ้ม รวมรวบขา่ ว สอ.มก. เกบ็ ไวม้ เี รอื่ งน่าสนใจมากถงึ แม้นจะแจกใหส้ มาชิกแล้วกต็ ามเถอะ โครงการสขุ ภาพกาย- สขุ ภาพจิต อยากให้เชิญวทิ ยากรที่สอนการหวั เราะของอวยั วะตา่ งๆ ของคุณหมอวันลพ การใช้ไมพ้ อง ของ หมอสาทิส อินทรก�ำแหง โครงการประชุมสัมมนาสมาชิกอยากให้เล่ือนเวลา 5 ปีเป็น 2 ปี เพราะนานเกินไป ส�ำหรับคนใกล้วัยเกษียน โครงการให้ความรู้แก่สมาชิกดมี ากค่ะ แต่นา่ จะเปลย่ี นจากอังคารเป็นวันอ่ืนบา้ งใน ช่วงปิดภาคเรียนนะคะ่ และอยากใหจ้ ดั ให้ความรูเ้ ร่ือง การจัดสรรกำ� ไรสทุ ธิประจำ� ปี และ ทุนส�ำรอง ท่ีวา่ สหกรณ์ เป็นนิติบุคคลที่ไมต่ ้องเสียภาษีรายได้อัตรา 30% ดงั นัน้ กำ� ไรสุทธิท่ีน่าจัดสรรเป็นเงินปันผล และเฉล่ยี คืน จงึ ไม่ ควรเกดิ 70% หากมากกว่า 70% สหกรณ์ได้ชอื่ ว่า เป็นนติ บิ ุคคลทีเ่ อาเปรยี บสงั คม สมาชิกอยากเห็นคณะกรรมการบริหาร ดูมาตรา 62 เงินของสหกรณ์นน้ั สหกรณ์อาจฝากหรอื ลงทนุ ไดด้ ังน้ี (1) ฝากในชมุ นมุ สหกรณห์ รอื สหกรณ์อ่ืน (2) ฝากในธนาคารหรือฝากในสถาบนั การเงนิ ทมี่ วี ัตถปุ ระสงค์ เพือ่ ใหค้ วามช่วยเหลือทางการเงนิ แกส่ หกรณ์ (3) ซึอ้ หลักทรพั ย์ของรัฐบาลหรือรฐั วิสาหกิจ (4) ซือ้ ห้นุ ของธนาคาร 89

ที่มีวัตถุประสงค์เพื่อให้ความช่วยเหลือทางการเงินแก่สหกรณ์ (5) ซื้อหุ้นของชุมนุมสหกรณ์หรือสหกรณ์อื่น (6) ซื้อหุ้นของสถาบันท่ีประกอบธุรกิจอันท�ำให้เกิดความสะดวกหรือส่งเสริมความเจริญแก่กิจการของสหกรณ์โดยได้ รับความเห็นชอบจากนายทะเบียนสหกรณ์ (7) ฝากหรือลงทุนอย่างอื่นตามที่คณะกรรมการพัฒนาสหกรณ์แห่ง ชาตกิ ำ� หนด ควรให้ความสนใจพเิ ศษใน (7) ยังสามารถก�ำหนดใหส้ หกรณน์ ำ� เงนิ ไปฝากหรือลงทุนไดอ้ ีกนอก เหนือจาก (1)-(6) จากปี 2552 พบว่ารายได้ สอ.มก. มาจากส่ีส่วนใหญ่ ดังนี้ คือ ดอกเบ้ียจากการกู้ของสมาชิก 23.98 % ดอกเบย้ี จากการให้สหกรณอ์ น่ื กู้ 21.40 % ผลตอบแทนจากการลงทนุ 53.05 % และ อื่นๆ 1.57 % จะเหน็ ว่ารายได้ส่วนใหญข่ อง สอ.มก. เกิดจากการลงทุน ซง่ึ มีความเส่ียงขอใหค้ ณะกรรมการพจิ ารณาให้ รอบคอบ และควรอบรมใหม้ ีความรเู้ ท่าทนั ธุรกจิ ที่จะลงทุน ผูจ้ ัดการ มอี �ำนาจ หนา้ ท่ี จัดการทวั่ ไป และงานอ่ืนท่ีได้รับมอบหมาย รบั ผิดชอบเกี่ยวกบั กจิ การประจ�ำ ของสหกรณเ์ ปน็ ผบู้ งั คบั บญั ชาและรบั ผดิ ชอบดแู ลการปฏบิ ตั งิ านของเจา้ หนา้ ท่ี และลกู จา้ งของสหกรณ์ใหเ้ ปน็ ไป โดยถกู ตอ้ งเรยี บรอ้ ย รกั ษาดวงตราของสหกรณแ์ ละรบั ผดิ ชอบตรวจตราทรพั ยส์ นิ ตา่ งๆของสหกรณ์ใหอ้ ยู่ในสภาพ อันดแี ละปลอดภยั เสนอรายงานกิจการประจ�ำเดือนตอ่ คณะกรรมการ เสนอรายงาน หรอื รายงานตอ่ ทางราชการ ตามที่ทางราชการกำ� หนด จดั ท�ำงบการเงนิ และรายงานประจำ� ปี เสนอคณะกรรมการพจิ ารณา ขอใหผ้ จู้ ัดการท�ำ หนา้ ทอ่ี ย่างเตม็ ท่ีดว้ ยความซอื่ สตั ยแ์ ละรักในอาชีพ เจ้าหนา้ ที่ มีอำ� นาจหน้าท่ี ตามท่กี �ำหนดในระเบยี บของสหกรณ์ และสัญญาจ้างแรงงานทัง้ น้จี �ำนวน เจา้ หนา้ ท่ี ตามความจำ� เปน็ เพอ่ื การปฏบิ ตั งิ าน ตามทคี่ ณะกรรมการกำ� หนดไว้ในระเบยี บ อาทิ ฝา่ ยการเงนิ ฝา่ ยบญั ชี ฝ่ายสนิ เช่อื ฝา่ ยธรุ การ ฯลฯ ขอให้เจ้าหนา้ ท่ีท�ำหน้าท่ีอย่างเต็มทีด่ ้วยความซ่อื สัตย์และรกั ในอาชีพ ผู้ตรวจสอบกจิ การ มีอำ� นาจหนา้ ท่ี ในการตรวจสอบการด�ำเนินงานทัง้ ปวงของสหกรณ์ เป็นไปตาม กฎหมาย ข้อบังคับ ฯลฯ แจ้งผลการตรวจสอบประจ�ำเดือนต่อคณะกรรมการฯ เสนอผลการตรวจสอบประจ�ำปีต่อที่ ประชุมใหญ่ ขอใหผ้ ้ตู รวจสอบกิจการ ท�ำหนา้ ท่ีอย่างเตม็ ทีด่ ว้ ยความซอ่ื สัตย์ เห็นกับประโยชนส์ ่วนรวม เม่ือ เห็นว่าคณะกรรมการปล่อยเงินกู้มากเกินไป และนำ� เงินทุนจากท่ีอื่นมามากเกินไปทำ� ให้เกิดความไม่มั่นคง ในสหกรณ์ และทกุ เร่ืองท่กี ระทบความมน่ั คงของ สอ.มก. ขอใหแ้ จ้งทปี่ ระชุมใหส้ มาชกิ ทราบ ทุกฝ่าย ถา้ ยึดตามวัตถปุ ระสงคด์ ำ� เนินก่อต้ังสหกรณ์ขึ้นมาเพื่อ ช่วยเหลือซึง่ กันและกัน ในหมู่สมาชิก โดยสมาชกิ แต่ละคน ออมรายได้ ฝากไว้กับสหกรณ์เป็นประจ�ำสมำ่� เสมอ ในลักษณะ การถอื ห้นุ และการฝากเงิน นอกจากนนั้ หากสมาชิกประสบความเดอื ดร้อน เกีย่ วกับการเงิน กส็ ามารถชว่ ยเหลอื ได้ โดยการให้ก้ยู มื ซงึ่ อัตรา ดอกเบีย้ จะต�่ำกวา่ สถาบันการเงินอืน่ ควรยึดหลกั พอเพยี ง รจู้ ักพอ จะทำ� ให้ สหกรณอ์ อมทรพั ย์ มหาวทิ ยาลัย เกษตรศาสตร์ จ�ำกัด ท่สี มาชิกอยากเห็น ยัง่ ยืนอยคู่ ูก่ บั มหาวิทยาลยั เกษตรศาสตร์ตลอดไป 90

ระบบบรกิ ารสหกรณ์ 24 ชว่ั โมง อกี กา้ วหนง่ึ ของการพฒั นามาตรฐานบรกิ ารสหกรณ์ ดร.ปรชี า สทิ ธิกรณไ์ กร เปน็ ท่ีประจกั ษ์ในปจั จบุ นั ว่าสถาบันการเงนิ ต่างๆ ได้พฒั นารปู แบบบรกิ ารให้มีความสะดวกรวดเรว็ สร้าง ภาพลักษณ์ในการเป็นผู้น�ำทางเทคโนโลย่ีในการให้บริการ เห็นได้จากธนาคารพาณิชย์ท้ังหลายต่างเร่งกระจาย พ้ืนท่ีการให้บริการให้ลักษณะที่เป็นสาขาย่อยหรือหน่วยบริการโดยแต่ละพื้นที่จะประกอบด้วยการติดต้ังอุปกรณ์ ในการอ�ำนวยความสะดวกทางการเงิน ซ่ึงรูปแบบนี้การบริการของสถาบันการเงินได้ใช้เครื่องมืออุปกรณ์มาช่วย อ�ำนวยการบรกิ ารเพอ่ื เพ่มิ ความสะดวกรวดเร็วและลดข้อจ�ำกัดในเร่อื งเวลาในการให้บริการ อีกทั้งยังสามารถลด ต้นทุนต่อรายการในการบรกิ ารในระยะยาว การพัฒนาระบบบริการของสหกรณ์ออมทรัพย์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ จ�ำกัด (สอ.มก.) โดยใช้ เทคโนโลยสี ารสนเทศเขา้ มาชว่ ยไดด้ ำ� เนนิ การพฒั นาระบบบรกิ ารของสหกรณต์ ามโครงการสหกรณอ์ เิ ลก็ ทรอนกิ ส์ หรืออีโคออปมาอย่างต่อเนื่องนับตั้งแต่เร่ิมโครงการระยะที่ 1 ในปี 2545 ด�ำเนินโครงการพัฒนามาจนกระท่ัง ปัจจบุ ันสหกรณ์ไดพ้ ฒั นาสำ� เรจ็ แลว้ หลายระบบ ไดแ้ ก่ การพฒั นาระบบเอทีเอ็มอินเตอร์เฟสและพฒั นาซอฟตแ์ วร์ ที่เกี่ยวข้องกับระบบงาน การปรับเปล่ียนโปรแกรมระบบจัดการฐานข้อมูลให้ได้มาตรฐาน ได้ด�ำเนินการส�ำเร็จ เรียบร้อยสามารถเชื่อมโยงเครือข่ายออนไลน์กับธนาคารไทยพาณิชย์และสามารถเปิดให้บริการถอนเงินแบบ ออนไลนก์ บั บญั ชเี งนิ ฝากซงึ่ สมาชกิ ฝากไวก้ บั สหกรณ์ได้ การดำ� เนนิ การเชอื่ มโยงการใหบ้ รกิ ารบตั รสมาชกิ สหกรณ์ และเอทเี อม็ ผา่ นระบบเครอื ขา่ ยเอทเี อม็ แบบออนไลน์ สหกรณ์ไดด้ ำ� เนนิ การปรบั ปรงุ มาตรฐานระบบความปลอดภยั เครือข่ายคอมพิวเตอร์ของสหกรณ์ตามข้อเสนอแนะของธนาคาร สหกรณ์ได้ด�ำเนินการเก่ียวกับมาตรฐานของ ระบบส�ำรองไฟฟ้าส�ำหรับเครือข่ายซ่ึงปัจจุบันสามารถสำ� รอง120นาที การส�ำรองระบบสัญญาณเครือข่าย การ ปรบั ปรงุ หอ้ งควบคมุ ระบบเครอื ขา่ ย การตดิ ตง้ั ระบบไฟลว์ อลล(์ Firewall)เพอ่ื เพมิ่ ความปลอดภยั ใหก้ บั ระบบขอ้ มลู ซงึ่ ในปี 2550 ทีผ่ า่ นมา สหกรณ์ออมทรพั ย์ ม.ก. ไดพ้ ฒั นาระบบงานตามโครงการอีโคออประยะท่ี 3-1 ซึง่ ไดพ้ ัฒนา ตามโครงการยอ่ ยทเี่ รยี กวา่ ”ระบบบริการสหกรณ์24ช่วั โมง” ซ่งึ เปน็ ระบบบริการตนเองของสหกรณ์ ซึง่ ในระบบนี้สามารถแบ่งออกเป็นขั้นตอนการพัฒนายอ่ ย ดงั น้ี ก) ระยะแรกด�ำเนินการจัดสร้างต้บู รกิ ารสหกรณ์ 24ชัว่ โมงทสี่ �ำนักงานวทิ ยาเขตบางเขน เม่ือด�ำเนนิ การ ติดต้งั ระบบและซอฟตแ์ วรเ์ รยี บรอ้ ยจะท�ำการทดสอบระบบงานน�ำรอ่ ง 2เดือน 91 ข) ระยะทส่ี องดำ� เนนิ การจดั สรา้ งตบู้ รกิ ารสหกรณ์ 24 ชวั่ โมงเพม่ิ อกี 3 พน้ื ท่ี ไดแ้ ก่ วทิ ยาเขตกำ� แพงแสน วิทยาเขตศรีราชา และวิทยาเขตฯ สกลนคร ค) ระบบท่สี ามการเพ่ิมจดุ บริการเพิ่มเตมิ ในพื้นทอี่ น่ื ท่เี ห็นวา่ เหมาะสมและมีสมาชกิ สมาชิกหนาแน่น เพยี งพอ * รายงานกิจการประจำ�ปี 2550 สหกรณ์ออมทรัพย์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ จำ�กัด

มอี ะไรบ้างในระบบบรกิ ารสหกรณ์ 24ช่วั โมง 1. การถอนเงินผา่ นตเู้ อทเี อม็ หรือการรับจ่ายเงนิ ผ่านระบบเครอื ขา่ ยเอทีเอม็ ซึ่งสมาชกิ สหกรณ์ สามารถใชบ้ ตั รสมาชกิ เอทเี อ็ม ถอนเงินและท�ำรายการผ่านเอทีเอม็ ซึ่งสามารถทำ� ได้ท้ังส่วนท่เี ปน็ บัญชเี งินฝาก ของธนาคารไทยพาณชิ ย์ และสว่ นที่เปน็ บัญชเี งนิ ฝากของสหกรณอ์ อมทรัพย์ ม.ก. 2. การปรบั สมดุ เงนิ ฝาก(สมดุ คูฝ่ าก)หรอื ระบบอพั เดตสมุดคฝู่ ากแบบบริการตนเอง(Autometic Pass- book Update Machine) ซึ่งประกอบด้วย 1) การปรับสมุดเงินฝากส�ำหรับบัญชีเงินฝากของธนาคารไทยพาณิชย์ โดยใช้สมุดบัญชีเงินฝาก สอดท่เี คร่ืองปรับสมดุ ช่องสมี ่วง 2) การปรับสมุดเงินฝากส�ำหรับบัญชีเงินฝากของสหกรณ์ออมทรัพย์ ม.ก. โดยให้สอดสมุดบัญชีของ สหกรณ์เข้าทีเ่ คร่อื งปรบั สมดุ ของอตั โนมตั ชิ อ่ งสีเขียว 3. ระบบท�ำรายการหรอื สอบถามขอ้ มลู ผา่ นหนา้ จอสมั ผัสดว้ ยตนเอง (ระบบKiosk) ซ่ึงในระบบนี้สามารถ แบง่ การทำ� งานทก่ี �ำลังด�ำเนนิ การพฒั นาออกเปน็ 3 ส่วน ไดแ้ ก่ 1) ส่วนทีข่ า่ วสารข้อมลู ประชาสัมพนั ธ์ทวั่ ไป ซงึ่ สหกรณส์ ามารถเปลย่ี นแปลงขอ้ มลู ขา่ วสารตา่ งๆ ทต่ี อ้ งการใหส้ ามารถไดร้ บั รู้ และขอ้ มลู ขา่ วสารตา่ งๆ ตามหวั ขอ้ เรอ่ื งซงึ่ สามารถเพม่ิ เตมิ ไดภ้ ายหลงั ซง่ึ การสอบถามขอ้ มลู ทวั่ ไปของสหกรณส์ ามารถกดสอบถามไดท้ นั ที (สว่ นนพี้ ฒั นาแลว้ และกำ� ลงั ดำ� เนนิ การพฒั นาเพ่มิ เติมใหด้ ขี น้ึ ) 2) ส่วนที่เป็นข้อมูลส่วนบุคคลเฉพาะตัวของสมาชิก จะต้องใช้ควบคู่กับบัตรสมาชิกเอทีเอ็มของ สอ.มก. ในการรูดและคีย์รหัสเลขสมาชิก จึงจะสามารถเข้าไปสอบถามข้อมูลเกี่ยวกับสมาชิกได้ ไดแ้ ก่ ทุนเรอื นหนุ้ เงนิ ฝาก เงินกู้สัญญาต่างๆ การค�ำ้ ประกัน 3) ระบบสนิ เชอ่ื อเิ ลก็ ทรอนิกส์ผ่านหนา้ จอสัมผัส (คาดวา่ จะเปิดบริการในชว่ งกลางปี 2551) ซึง่ ใน ระบบนสี้ มาชกิ จะตอ้ งมาตดิ ตอ่ กบั สหกรณเ์ พอื่ ขอเปิดวงเงนิ โดยผ่านขัน้ ตอน และเมือ่ ไดร้ ับอนุมตั ิ วงเงินสินเช่ือจะต้องท�ำสัญญาตามแบบที่สหกรณ์ก�ำหนด จึงจะได้บัญชีวงเงินเดินสะพัดและ รหัสผ่านสำ� หรบั สินเชื่ออเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ เม่ือมีความจำ� เป็นตอ้ งการใช้เงนิ สินเชือ่ จึงจะสามารถทำ� รายการค�ำขอสนิ เชอ่ื ผา่ นหน้าจอสมั ผสั เมอื่ ระบบได้รบั การอนุมัตริ ายการ จะโอนเงินสินเชื่อเข้า สบู่ ัญชีเงนิ ฝากของสมาชิกซึ่งสมาชกิ สามารถไปถอนเงินสดจากตเู้ อทเี อ็มไดต้ ามตอ้ งการ อน่ึง ซ่ึงในระบบนี้สหกรณ์สามารถเพิ่มเติมข้อมูลอ่ืนๆ ท่ีเห็นว่าเป็นประโยชน์แก่สมาชิก เช่นระเบียบท่ี ควรทราบ สวัสดิการต่างๆ การแสดงความคดิ เหน็ ตา่ งๆ ไดเ้ พิม่ เตมิ ในภายหลงั เน่อื งจากระบบหนา้ จอสมั ผสั เป็น ระบบทม่ี ีความยดื หย่นุ และสามารถเพ่ิมเติมโปรแกรมระบบการท�ำงานอ่ืนๆ ได้ในภายหลงั อย่างไรก็ตาม จากการพฒั นาต้นแบบของระบบบริการสหกรณ์ 24ชว่ั โมง ในเบอื้ งตน้ ไดอ้ อกแบบ ตน้ แบบไว้ โดยไดอ้ อกแบบช่องส�ำหรับตดิ ต้ังอุปกรณต์ ่างๆ ไว้ 5 ชอ่ ง หรอื 5 อปุ กรณ์ ซึง่ สามารถติดตงั้ เพิ่มเติม ได้ในอนาคต ขนึ้ อยูก่ ับความจ�ำเปน็ และความเหมาะสม กลา่ วคืออาจติดตั้งเครือ่ งรบั ฝากเงนิ สดอัตโนมัต(ิ Auto 92

Deposit Machine หรอื ADM) หรอื อาจเพมิ่ ตู้เอทีเอ็ม เปน็ ตน้ ในรูปแบบนส้ี หกรณอ์ อมทรพั ยย์ ังคงให้บริการ ต่อสมาชิกหน้าเคานเ์ ตอร์ในรูปแบบเดิมในสำ� นักสาขาท่ีให้บรกิ ารปัจจุบนั ขณะท่ียังคงสามารถพฒั นาบรกิ ารเพ่มิ เตมิ ทางอิเลก็ ทรอนิกส์ในรปู แบบต่างๆ การพัฒนาระบบสารสนเทศและเทคโนโลยใี นการให้บริการของสหกรณ์ เพ่ือสร้างศกั ยภาพเชงิ แข่งขนั ในการบรกิ ารแกส่ มาชิก เสริมสร้างภาพลกั ษณ์ท่มี ั่นคงใหก้ ับสหกรณ์ และอ�ำนวย บรกิ ารท่ีสะดวกรวดเรว็ และเป็นประโยชนต์ อ่ มวลสมาชิก ทกุ กา้ วย่างของการพฒั นาของสอ.มก.จะก้าวอยา่ ง ม่นั คง กา้ วอย่างรทู้ ิศทาง และก้าวไปเยี่ยงผู้นำ� ในการพฒั นา ความส�ำเร็จของการพัฒนาในแต่ละข้ันตอน ทกุ ก้าวยา่ งของการพฒั นาการใหบ้ รกิ ารของสอ.มก.กเ็ พอื่ มวลสมาชิก โดยเฉพาะการพัฒนาระบบซ่งึ ถอื เปน็ พ้ืน ฐานที่เข้มแขง็ ของระบบงานในระยะยาว ซึ่งย่อมมีปญั หาอุปสรรคบา้ ง มีรายละเอียดต่างๆ คอ่ นขา้ งจุกจิก อาจ จะไม่บรรลุผลราบรื่นเสมอไปและอาจไม่สามารถสนองความความพอใจสูงสุดของแต่ละคนให้ได้ทุกคนเสมอไป อยา่ งไรก็ตาม”ปญั หามไี ว้ใหแ้ ก้ไข” การก้าวเป็นสหกรณอ์ อมทรพั ยช้นั น�ำ เลิศล�ำ้ สวสั ดกิ าร ดำ� เนินงานโปรง่ ใส คู่ใจประชาคม มก. ยังคงต้องม่งุ หนา้ กา้ วเดนิ อกี ยาวไกล ขอให้ก�ำลังใจและขอขอบคณุ ทกุ ฝา่ ยท่ีเก่ยี วขอ้ งกบั การ พฒั นาท้งั คณะกรรรมการด�ำเนนิ การ เจา้ หนา้ ท่ขี องสหกรณฝ์ ่ายตา่ งๆ บรษิ ัททีพ่ ฒั นาซอฟตแ์ วร์ และธนาคาร ไทยพาณชิ ย์ทมี่ ีส่วนสนบั สนุนความรว่ มมอื ในการพฒั นา ท่ีน้ีเพ่อื ประโยชน์ในการให้บริการทเี่ ป็นประโยชนแ์ ก่ มวลสมาชิกสหกรณ์ 93

จรรยาบรรณของกรรมการด�ำ เนินการ เจ้าหนา้ ที่ และสมาชิก ตามนายทะเบยี นสหกรณ์ --------------------- จรรยาบรรณสำ�หรับกรรมการดำ�เนนิ การสหกรณ์ 1. มุ่งมั่น และอุทิศ เพื่อพัฒนาการบริหารงานของสหกรณ์ให้ก้าวหน้า ด้วยความเสียสละ ซ่ือสัตย์ และสุจริต โดยยดึ มนั่ อุดมการณ์ หลกั การ และวธิ ีการสหกรณ์ 2. พงึ รกั ษา ปกปอ้ งผลประโยชนข์ องสมาชกิ โดยรวม และตดั สนิ ใจบนพน้ื ฐานประโยชนส์ มาชกิ อยา่ งเปน็ ธรรม 3. พึงปฏิบัติตามกฎหมาย ข้อบังคับ ระเบียบของสหกรณ์อย่างเคร่งครัด รวมถึงยึดหลักจริยธรรมวัฒนธรรม อันดงี าม 4. มุ่งพฒั นาความรู้ ศกั ยภาพของตนและบุคลกรของสหกรณอ์ ยา่ งจรงิ จงั เพ่ือเพ่มิ ประสทิ ธิภาพการปฏิบัตงิ าน ในสหกรณ์ 5. กำ�กับ ดูแลการจัดการสหกรณ์ให้มีประสิทธิภาพและประสิทธิผล โดยไม่แทรกแซงสายการบังคับบัญชา แต่จะสรา้ งความยุติธรรมแกเ่ จา้ หนา้ ที่สหกรณ์ในการปฏบิ ตั ิงาน 6. ไมอ่ าศยั หรอื ยอมใหผ้ อู้ น่ื อาศยั ตำ�แหนง่ หนา้ ท่ี ในสหกรณเ์ พอ่ื ให้ไดม้ าซง่ึ ประโยชนส์ ว่ นตน ญาตแิ ละพวกพอ้ ง 7. หลีกเลี่ยงการทำ�ธุรกิจส่วนตนที่มีผลประโยชน์ทับซ้อนกับสหกรณ์ และเปิดเผยผลประโยชน์ส่วนตนที่มีใน องค์กรหรือธรุ กรรมใดทีข่ ดั กบั ประโยชนข์ องสหกรณ์ 8. ละเวน้ การให้สญั ญาตา่ งตอบแทนแก่บุคคล องคก์ ร เพ่ือให้ไดม้ าซ่ึงตำ�แหน่ง ผลประโยชน์ของตน 9. ไม่นำ�เอาทรพั ย์สิน อปุ กรณ์ บุคลากรของสหกรณ์ไปใช้เพื่อประโยชนข์ องตนและพวกพ้อง และไม่กระทำ� การใดอนั เปน็ ปฏปิ ักษ์ และเป็นคูแ่ ข่งขนั ต่อการดำ�เนินงานของสหกรณ์ จรรยาบรรณสำ�หรับเจ้าหนา้ ทีส่ หกรณ์ 1. พงึ ปฏบิ ตั ติ ามนโยบาย ขอ้ บงั คบั ระเบยี บของสหกรณแ์ ละคำ�สง่ั ของคณะกรรมการดำ�เนนิ การอยา่ งเครง่ ครดั ภายใต้อุดมการณ์ หลกั การและวิธกี ารสหกรณ์ 2. พึงให้บริการแกส่ มาชิกและผู้ใชบ้ รกิ ารดว้ ยความเตม็ ใจ และประทบั ใจ 3. พงึ รกั ษาข้อมลู สว่ นตัวของสมาชกิ เปน็ ความลับและไม่นำ�ไปแสวงหาประโยชนเ์ พอ่ื ตนและพวกพ้อง 4. ให้บรกิ ารแก่สมาชกิ และผู้ใชบ้ ริการดว้ ยความเต็มใจ และประทับใจ 5. พัฒนาตนเองใหม้ ีความรู้ ความสามารถ เพอื่ พัฒนาประสทิ ธิภาพในการปฏิบตั ิงาน 6. พงึ รกั ษาและใช้ประโยชนจ์ ากทรพั ย์สนิ อุปกรณ์ของสหกรณ์อย่างประหยัด คมุ้ คา่ มากท่สี ดุ ไมน่ ำ�เอาไปใช้ เปน็ ประโยชน์ส่วนตน 7. พึงรักษาและเสริมสร้างความสามัคคีระหวา่ งเจ้าหน้าที่สหกรณ์และหลกี เลี่ยงการสรา้ งความขดั แยง้ ปัญหา หรือการกระทำ�อนั เปน็ การสร้างความแตกแยก 94

8. พงึ ใหข้ า่ วสารการดำ�เนนิ งานสหกรณท์ เ่ี ปน็ ประโยชนแ์ กส่ มาชกิ และหลกี เลย่ี งการสรา้ งความขดั แยง้ ปญั หา หรอื การกระทำ�อนั เป็นการสรา้ งความแตกแยก 9. พงึ ละเวน้ การรับทรัพย์สนิ ประโยชนอ์ ่นื ใดจากสมาชกิ หรือบคุ คลภายนอกเพ่ือแสวงหาประโยชน์สว่ นตน หรอื พวกพ้องอยา่ งมศี กั ด์ิศรี 10. หลกี เล่ียงการทำ�ธรุ กิจที่มีผลประโยชน์ทับซ้อน เปน็ คู่แขง่ ขัน หรอื เป็นปฏปิ กั ษ์กับสหกรณ์ จรรยาบรรณสำ�หรับสมาชกิ สหกรณ์ 1. มงุ่ ม่นั และอทุ ิศเพอื่ พัฒนาใหส้ หกรณ์กา้ วหนา้ โดยยดึ ม่ัน อดุ มการณ์ หลักการและวิธกี ารสหกรณ์ 2. ปฏบิ ตั ติ ามกฎหมาย ข้อบงั คบั ระเบยี บของสหกรณ์อยา่ งเคร่งครัด 3. สอดสอ่ งดูแลและส่งเสรมิ สนับสนนุ กจิ การของสหกรณ์ เพอ่ื ใหส้ หกรณ์เป็นองค์กรทเ่ี ขม้ แขง็ 4. รว่ มทำ�ธรุ กิจของสหกรณ์ ในฐานะเจ้าของสหกรณ์ 5. รว่ มมอื กับคณะกรรมการดำ�เนนิ การของสหกรณ์ พฒั นาสหกรณ์ใหเ้ จริญรงุ่ เรือง มน่ั คง 6. มุ่งม่นั ดำ�รงชวี ิตตามหลักปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพยี ง 95

คณะผู้บริหาร สหกรณอ์ อมทรพั ยม์ หาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ จำ�กดั ประจ�ำ ปี 2553 ท่ีปรึกษาคณะกรรมการดำ�เนินการ 1 ศ.ดร.กำ�พล อดลุ วิทย์ 2 ศ.พเิ ศษ ดร.อาบ นคะจัด 3 ดร.วิวฒั น์ แดงสุภา 4 ผศ.ดร.รังสรรค ์ ปติ ิปัญญา 5 นายวิบลู ย์ ตงั้ กิตตภิ าภรณ ์ คณะกรรมการดำ�เนนิ การ กปิลกาญจน์ ประธานกรรมการ จารพุ ันธุ ์ รองประธานกรรมการ คนที่ 1 1 รศ.วุฒิชัย ลมิ้ แหลมทอง รองประธานกรรมการ คนที่ 2 2 รศ.บพิธ ทัศนวัฒน ์ รองประธานกรรมการ คนที่ 3 3 นายนพิ นธ์ ลำ�ใย รองประธานกรรมการ คนที่ 4 4 ผศ.ดร.ทวีวฒั น์ ไลเ้ ลศิ รองประธานกรรมการ คนท่ี 5 5 ร.อ.รศ.ปราโมทย ์ ปลหี ะจนิ ดา เลขานกุ าร 6 นายวเิ ชยี ร ระโยธ ี ผชู้ ่วยเลขานกุ าร 7 ผศ.สชุ นิ ไล้เลศิ กรรมการ 8 นายนพดล สทิ ธกิ รณ์ไกร กรรมการ 9 นายชาญชัย บญุ รำ�พรรณ กรรมการ 10 ดร.ปรีชา วงษ์สิงห ์ กรรมการ 11 นางพนู ทรพั ย ์ เหลืองวิไล กรรมการ 12 ผศ.ภคั พร อารีรบ กรรมการ 13 นายพงศ์พนั ธ ์ ตงั้ สวุ รรณเสมา กรรมการ 14 รศ.ดร.วลั ลภ 15 นายสมนึก ผ้ตู รวจสอบกจิ การ เกษมทรัพย ์ ประธานผู้ตรวจสอบกจิ การ สวุ รรณศิลป ์ เลขานกุ ารผตู้ รวจสอบกิจการ 1 ศ.ดร.สมเพยี ร เออ้ื สนุ ทรวัฒนา ผตู้ รวจสอบกิจการ 2 นายมาโนช 3 นางพรรณวิภา 96

คณะผ้บู รหิ าร สหกรณอ์ อมทรพั ยม์ หาวทิ ยาลัยเกษตรศาสตร์ จำ�กดั ประจ�ำ ปี 2554 ทปี่ รึกษาคณะกรรมการดำ�เนนิ การ 1 ศ.ดร.กำ�พล อดลุ วทิ ย์ 2 ศ.พเิ ศษ ดร.อาบ นคะจดั 3 รศ.วุฒชิ ยั กปลิ กาญจน์ 4 ดร.ววิ ฒั น์ แดงสุภา 5 รศ.บพิธ จารุพันธ์ุ 6 ผศ.สุชิน ปลหี ะจนิ ดา 7 นายวิบลู ย ์ ต้ังกติ ตภิ าภรณ์ คณะกรรมการดำ�เนนิ การ ล้มิ แหลมทอง ประธานกรรมการ ทศั นวัฒน ์ รองประธานกรรมการ คนท่ี 1 1 นายนิพนธ ์ ปติ ิปัญญา รองประธานกรรมการ คนที่ 2 2 ผศ.ดร.ทววี ฒั น์ ลำ�ใย รองประธานกรรมการ คนที่ 3 3 ผศ.ดร.รงั สรรค์ เอ่ียมประพัฒน ์ รองประธานกรรมการ คนท่ี 4 4 ร.อ.รศ.ปราโมทย ์ เหลืองวิไล รองประธานกรรมการ คนท่ี 5 5 นายบุญชว่ ย ระโยธี เลขานุการ 6 นายพงศ์พนั ธ์ ยตุ ติยงค์ ผชู้ ่วยเลขานกุ าร 7 นายนพดล พงษพ์ ิษณุพจิ ิตร์ กรรมการ 8 นายสุพจน ์ ไล้เลศิ กรรมการ 9 ดร.จรี ะศักด ิ์ สทิ ธกิ รณ์ไกร กรรมการ 10 นายชาญชยั วงษส์ ิงห์ กรรมการ 11 ดร.ปรชี า อารรี บ กรรมการ 12 ผศ.ภัคพร คำ�อาจ กรรมการ 13 รศ.ดร.วลั ลภ 14 นายอรรถพงศ์ ผ้ตู รวจสอบกจิ การ เออื้ สุนทรวฒั นา ประธานผตู้ รวจสอบกิจการ สุวรรณศิลป์ เลขานุการผู้ตรวจสอบกิจการ 1 นางพรรณวิภา จิตตนูนท ์ ผตู้ รวจสอบกจิ การ 2 นายมาโนช 3 นางผอ่ งศร ี 97

98