We Fight COVID-19 เพอื ให้ \"คนเมอื ง\" และ \"ชนบท\" ไทยอุ่นใจ รว่ มแบง่ ปนประสบการณ์ ดร.แกง วรี ะพงษ์ ประสงคจ์ นี อาจารยป์ ระจาํ ภาควชิ าชวี เคมแี ละจุลชวี วทิ ยา คณะเภสชั ศาสตร์ จุฬาฯ ทนุ สนบั สนนุ การจดั การเรยี นการสอนวชิ า สขุ ภาพดกี บั การยดื อายุขยั และวชิ าสหสาขาศึกษาเพอื พฒั นาชนบท ศูนยก์ ารศึกษาทวั ไป จุฬาฯ
ดร.แกง March 2020 ยูทปู COVID-19 A Guide for Fighting COVID-19 รวบรวมเกรด็ ความรู้ สาระทีเปนประโยชนส์ าํ หรบั การดแู ลตนเอง ในภาวะการระบาดของโรคโควดิ -19 สาํ หรบั ประชาชนทัวไป แฟนเพจ ดร.แกง ดร.แกง วรี ะพงษ์ ประสงคจ์ นี อาจารยป์ ระจาํ ภาควชิ าชวี เคมแี ละจุลชวี วทิ ยา คณะเภสชั ศาสตร์ จุฬาฯ เวบ็ ไซต์โควดิ -19 หากต้องเขา้ รบั การตรวจวนิ จิ ฉัยและรกั ษาโรค ควรปรกึ ษาผปู้ ระกอบ วชิ าชพี เนอื หาในเอกสารฉบบั นไี มใ่ ชแ่ นวทางการรกั ษาโรคทีออกโดยรฐั
ดร.แกง ยูทปู COVID-19 เกรนิ นาํ แฟนเพจ ดร.แกง สวสั ดคี รบั ขอบคณุ ทีทกุ ท่านเขา้ มาอ่านเนอื หาในเอกสารนี ครบั โรคระบาดจากเชอื ไวรสั ทีทําใหเ้ กิดโรคโควดิ -19 ครงั นี กระทบกับการใชช้ วี ติ ประจาํ วนั ของทกุ คน สง่ ผลต่อ เศรษฐกิจภายในประเทศและทังโลก และเปนตัวสรา้ งการ เปลียนแปลงครงั ใหญใ่ นการจดั การเรยี นการสอน ในภาวะ วกิ ฤติเชน่ นี ปญหาครงั ใหญห่ ลวงนอี าจจะเปนความท้าทาย และตัวกระต้นุ ใหเ้ กิดนวตั กรรมสงั คมทีไมเ่ คยเกิดขนึ มาก่อน สาํ หรบั อาจารยม์ หาวทิ ยาลัยแล้ว การจดั ชนั เรยี นใหน้ สิ ติ ได้ เรยี นรปู้ ระเดน็ สงั คม รว่ มกันวเิ คราะหด์ ว้ ยวชิ าการหลาก หลายศาสตร์ เพอื รว่ มกันสงั เคราะหท์ างเลือก หาทางออก นอกจากนกี ารไดบ้ รกิ ารวชิ าการในรปู ของความรสู้ าธารณะ ยอ่ มเปนบทบาททีภาคภมู ใิ จและสอดคล้องกับพนั ธกิจสว่ น ตัวในการสรา้ งคณุ ค่าใหก้ ับชุมชนและสงั คมโลก ขอบคณุ ครบั ดร.แกง เวบ็ ไซต์โควดิ -19 หากต้องเขา้ รบั การตรวจวนิ จิ ฉัยและรกั ษาโรค ควรปรกึ ษาผปู้ ระกอบ วชิ าชพี เนอื หาในเอกสารฉบบั นไี มใ่ ชแ่ นวทางการรกั ษาโรคทีออกโดยรฐั
ดร.แกง March 2020 A Guide for Fighting COVID-19 รวบรวมเกรด็ ความรู้ สาระทีเปนประโยชนส์ าํ หรบั การดแู ลตนเองในภาวะการระบาดของโรคโควดิ -19 สาํ หรบั ประชาชนทัวไป ยูทปู COVID-19 สถานการณท์ ัวโลก แฟนเพจ ดร.แกง ด้านซา้ ยมอื คือ ขอ้ มูลจาํ นวนผตู้ ิดเชอื และเสยี ชวี ติ ในประเทศทังหมดทีพบการระบาด น่าสงั เกตวา่ ชว่ งวาเลนไทมม์ ยี อดผปู้ วยสงู ขนึ และขณะนีกําลังสงู ขนึ อยา่ งต่อเนือง ด้านขวามอื จาํ แนกรายประเทศ เรยี งลําดับจากมากไปหาน้อย ตรงกลาง คือแผนทีโลก วงกลมสสี ม้ ยงิ มขี นาดใหญ่ ก็หมายถึงมผี ปู้ วยเยอะครบั ภาพด้านล่างเปนขอ้ มูลวนั ที 16 มนี าคม 2563 ผตู้ ิดเชอื ทีได้รบั การยนื ยนั 153,648 คน ประเทศไทย 114 คน เสยี ชวี ติ 5,746 ราย จาํ นวนประเทศ 146 ประเทศ เวบ็ ไซต์โควดิ -19 หากต้องเขา้ รบั การตรวจวนิ จิ ฉัยและรกั ษาโรค ควรปรกึ ษาผปู้ ระกอบ วชิ าชพี เนอื หาในเอกสารฉบบั นไี มใ่ ชแ่ นวทางการรกั ษาโรคทีออกโดยรฐั
March 2020 A Guide for Fighting COVID-19 รวบรวมเกรด็ ความรู้ สาระทีเปนประโยชนส์ าํ หรบั การดแู ลตนเองในภาวะการระบาดของโรคโควดิ -19 สาํ หรบั ประชาชนทัวไป ยูทปู COVID-19 Real-time Data ดขู อ้ มูลระดับโลก ตรวจสอบขอ้ มูลทัวโลกแบบทันท่วงทีได้ที Data source: WHO, National Health Commission of the People’s Republic of China Map production: WHO Health Emergencies Programme © World Health Organization 2020, All rights reserved แฟนเพจ ดร.แกง เวบ็ ไซต์โควดิ -19 https://experience.arcgis.com/ หากต้องเขา้ รบั การตรวจวนิ จิ ฉัยและรกั ษาโรค ควรปรกึ ษาผปู้ ระกอบ วชิ าชพี เนอื หาในเอกสารฉบบั นไี มใ่ ชแ่ นวทางการรกั ษาโรคทีออกโดยรฐั
March 2020 A Guide for Fighting COVID-19 รวบรวมเกรด็ ความรู้ สาระทีเปนประโยชนส์ าํ หรบั การดแู ลตนเองในภาวะการระบาดของโรคโควดิ -19 สาํ หรบั ประชาชนทัวไป การจดั การระดบั จงั หวดั ยูทปู COVID-19 แฟนเพจ ดร.แกง เวบ็ ไซต์โควดิ -19 องค์การอนามยั โลกแนะนาํ การ ผลิตภัณฑ์ล้างมอื Guide to Local Production: WHO-recommended Handrub Formulations https://www.who.int/gpsc/5ma y/Guide_to_Local_Production.p df ศูนยข์ อ้ มูล Clean Care is Safer Care ขององค์การอนามยั โลก https://www.who.int/gpsc/info rmation_centre/en/ หากต้องเขา้ รบั การตรวจวนิ จิ ฉัยและรกั ษาโรค ควรปรกึ ษาผปู้ ระกอบ วชิ าชพี เนอื หาในเอกสารฉบบั นไี มใ่ ชแ่ นวทางการรกั ษาโรคทีออกโดยรฐั
March 2020 A Guide for Fighting COVID-19 รวบรวมเกรด็ ความรู้ สาระทีเปนประโยชนส์ าํ หรบั การดแู ลตนเองในภาวะการระบาดของโรคโควดิ -19 สาํ หรบั ประชาชนทัวไป สารบญั 20% 20% บทที 1 20% 20% วทิ ยาศาสตรข์ องไวรสั ยูทปู COVID-19 20% แฟนเพจ ดร.แกง เวบ็ ไซต์โควดิ -19 20% 20% 20% 20% บทที 2 การเกิดโรค 20% 20% 20% บทที 3 อนามยั และการปองกัน 20% 20% 20% 20% บทที 420% 20% 20% สขุ ลักษณะและการสขุ าภิบาลอาหาร 20% 20% 20% บทที 5 การจดั การสขุ ลักษณะกิจการทีเปนอันตราย 20% 20% ต่อสขุ ภาพ 20% 20% 20% 20% บทที 5 ยารกั ษาโรค 20% 20% 20% 20% 20% 20% บทที 7 เทคโนโลยเี พอื การเรยี นรู้ 20%
March 2020 A Guide for Fighting COVID-19 รวบรวมเกรด็ ความรู้ สาระทีเปนประโยชนส์ าํ หรบั การดแู ลตนเองในภาวะการระบาดของโรคโควดิ -19 สาํ หรบั ประชาชนทัวไป 20% 20% 20% 20% 20% ยูทปู COVID-19 บทที 1 แฟนเพจ ดร.แกง วทิ ยาศาสตรข์ องไวรสั เวบ็ ไซต์โควดิ -19 องค์การอนามยั โลกแนะนาํ การ ผลิตภัณฑ์ล้างมอื Guide to Local Production: WHO-recommended Handrub Formulations https://www.who.int/gpsc/5ma y/Guide_to_Local_Production.p df ศูนยข์ อ้ มูล Clean Care is Safer Care ขององค์การอนามยั โลก https://www.who.int/gpsc/info rmation_centre/en/
ความรพู้ นื ฐาน ชอื ไวรสั คือ “SARS-CoV-2” ทําใหเ้ กิดโรค คือ “coronavirus disease 2019” ใชต้ ัวยอ่ “COVID-19” เรยี กภาษาไทยวา่ โควดิ -19 เรยี กชอื ไวรสั & เรยี กชอื โรค ใหถ้ กู ต้อง ข้ อ มู ล ณ 5 มี น า ค ม 2 0 2 0 ดร.แกง
ทีมาของชอื ไวรสั SARS-CoV-2 severe acute respiratory syndrome coronavirus 2 (SARS-CoV-2) ทีทําใหเ้ กิดโรค COVID-19 เรียกชือไวรัส และชือโรคให้ถูกต้อง let's talk science. ดร.แกง SARS SARS ยอ่ มาจาก Severe Acute Respiratory Syndrome และชอื ทีใชเ้ ปนทางการในประเทศไทยคือ \"โรคทางเดนิ หายใจเฉียบพลันรนุ แรง\" เรมิ พบการระบาดเปนครงั แรกในป พ.ศ. 2545 CoV CoV ยอ่ มาจาก coronavirus เปนชอื กล่มุ ไวรสั ทีมสี มาชกิ หลายตัว ตังแต่เชอื ไวรสั ทีทําใหเ้ กิดหวดั ธรรมดา จนถึงเชอื ไวรสั ทีทําใหเ้ กิดโรคติดต่อรา้ ยแรง เชน่ Middle East Respiratory Syndrome และ(MERS-CoV) Severe Acute Respiratory Syndrome (SARS-CoV) 2 2 เปนเลขรหสั ต่อท้ายสมาชกิ ใหม่ เนอื งจากไวรสั จาํ พวก SARS-CoV มสี มาชกิ ทีเปนเครอื ญาติกัน อยูแ่ ล้ว คือ SARS-CoV, SARS-CoV_PC4-227, and SARSr-CoV-btKY72. ดงั นนั ไวรสั ตัวนไี ม่ ไดใ้ หมเ่ ลยทีเดยี ว SARS-CoV-2 เปนสมาชกิ ใหมข่ องครอบครวั นี และในอนาคตอาจจะมี SARS- CoV-3 หรอื 4 หรอื 5 ก็ได้ COVID โรคติดเชอื ไวรสั โคโรนา่ 2019 หรอื โควดิ -19 ‘CO’ มาจากคําวา่ Corona, ‘VI’ มาจาก Virus, และ ‘D’ มาจาก Disease ทีแปลวา่ ‘โรค’ ทังนมี กี าร ประกาศใหใ้ ชช้ อื โรคโควดิ -19 อยา่ งเปนทางการ เมอื วนั ที 11 February 2020 โดองค์การอนามยั โลก (WHO International Classification of Diseases) 19 เนอื งจากมกี ารรายงานพบผตู้ ิดเชอื ไวรสั ชนดิ นเี ปนครงั แรกในอู่ฮันซงึ เปนเมอื งเอกของมณฑลหเู ปย์ ประเทศสาธารณรฐั ประชาชนจนี เมอื วนั ที 31 ธนั วาคม 2019 (ป พ ศ. .2562) อ้างอิง: SARS-COV-2 IS AN APPROPRIATE NAME FOR THE NEW CORONAVIRUS HTTPS://WWW.THELANCET.COM/JOURNALS/LANCET/ARTICLE/PIIS0140-6736(20)30557-2/FULLTEXT Coronavirus Study Group of the International Committee on Taxonomy of Viruses
ดร.แกง ลําดบั เหตกุ ารณ์
ดร.แกง ขอ้ สนั นษิ ฐาน
ประเด็นการเรยี นรูส้ าํ หรบั นิสติ TOPICS ไวรสั และโคโรนาไวรสั ชวี วทิ ยาสตั ว์ พาหะ อะไรบา้ ง ทําไม อยา่ งไร ชวี วทิ ยา การติดต่อ สตั วส์ คู่ น คนสคู่ น กลไก การระบาดการติดเชอื อาการ และโรค ความรนุ แรง สาเหตกุ ารเสยี ชวี ติ การดแู ลตัวเอง การปองกัน อุปกรณ์ วธิ ใี ชอ้ ยา่ งถกู วธิ ี การดแู ลและปองกันโรค เฉพาะกล่มุ เดก็ คนท้อง คนแก่ หญงิ ใหน้ มบุตร ผู้ ปวยโรคเรอื รงั การรกั ษาโรค ยา การฟนฟู วคั ซนี เทคโนโลยใี หม่ งานวจิ ยั การดาํ เนนิ การของจนี ในเมอื งวูฮ่ ันและ ทังประเทศตังแต่เกิดเหตุ timeline การดาํ เนนิ การของประเทศไทย สนาม บนิ สถานทีสาธารณะ ปฐมพยาบาล ท่องเทียว เศรษฐกิจ การดาํ เนนิ การขององค์การอนามยั โลก สหประชาชาติ ประกาศ มาตรการ ดร.แกง
March 2020 A Guide for Fighting COVID-19 รวบรวมเกรด็ ความรู้ สาระทีเปนประโยชนส์ าํ หรบั การดแู ลตนเองในภาวะการระบาดของโรคโควดิ -19 สาํ หรบั ประชาชนทัวไป ไวรสั ไวรสั ไมใ่ ชส่ งิ มชี วี ติ อยูไ่ มไ่ ดด้ ว้ ยตัวเอง ไมม่ กี ระบวนการเผาผลาญสารอาหาร ไมม่ โี รงงานผลิตพลังงาน ของตัวเองสาํ หรบั กระบวนการทางชวี เคมที ีต้องสรา้ งและเก็บพลังงาน ในรปู adenosine triphosphate (ATP) มนั ต้องอาศัยสงิ มชี วี ติ อืน เชน่ แบคทีเรยี พชื สตั ว์ และมนษุ ย์ เปนแหล่งพกั พงิ (host) และขยายจาํ นวน ยูทปู COVID-19 ไวรสั มกี รดนวิ คลีอิกและโปรตีน กรดนวิ คลิอิกอาจจะเปน DNA (กรดดอิ ๊อกซนี วิ คลิอิก) หรอื RNA (กรด ไรโบนวิ คลีอิก) กรดนวิ คลีอิกมรี หสั ขอ้ มูลทางพนั ธุกรรมทีเปนเอกลักษณข์ องไวรสั รปู แบบของไวรสั ทีอยู่ ภายนอกเซลล์เรยี กวา่ virion ไวรสั แทบทกุ ชนดิ จะมโี ปรตีนทีก่อตัวเปนเปลือก (เรยี กวา่ capsid) รอบ ๆ กรดนวิ คลีอิก capsid ทีล้อมรอบไวรสั ประกอบดว้ ยหนว่ ยยอ่ ยโปรตีนทีเรยี กวา่ capsomeres ไวรสั บาง ชนดิ มโี ปรตีนชนดิ อืนอยูภ่ ายใน capsid โปรตีนเหล่านบี างตัวทําหนา้ ทีเปนเอนไซมซ์ งึ มกั เกิดขนึ ระหวา่ ง การสงั เคราะหก์ รดนวิ คลีอิกของไวรสั virion capsid มหี นา้ ที 3 ดา้ นคือ (1) เพอื ปกปองกรดนวิ คลีอิกของไวรสั จากการยอ่ ยโดยเอ็นไซมบ์ างชนดิ (นวิ คลีเอส) (2) เพอื สรา้ งตําแหนง่ บนพนื ผวิ ทีจดจาํ และทําให้ virion สมั ผสั กับกับตัวรบั บนพนื ผวิ ของเซลล์เจา้ บา้ น แฟนเพจ ดร.แกง (3) เพอื สรา้ งโปรตีนทีอยูใ่ นโครงสรา้ งพเิ ศษ ชว่ ยทําให้ virion สามารถทะลผุ า่ นเยอื หมุ้ เซลล์ผวิ เซลล์ หรอื ชว่ ยในการฉีดกรดนวิ คลีอิกทีติดเชอื เขา้ ไปในภายในของเซลล์โฮสต์ ไวรอยด์ (Viroids) มคี วามคล้ายกับไวรสั จงึ เรยี กวา่ “viruslike” มกี รดนวิ คลีอิกเท่านนั และไมม่ โี ปรตีน โครงสรา้ ง ยงั มอี นภุ าคทีมลี ักษณะคล้ายไวรสั ทีเรยี กวา่ พรอี อน (prions ) ประกอบไปดว้ ยโปรตีนทีมคี วามซบั ซอ้ น เรยี งตัวจบั กันอยา่ งแนน่ หนากับโมเลกลุ ของกรดนวิ คลีอิกขนาดเล็กๆ พรอี อนมคี วามต้านทานต่อการ ยบั ยงั การทํางาน และเกียวขอ้ งกับการทําใหเ้ กิดโรคสมองเสอื มในสตั วเ์ ลียงลกู ดว้ ยนมรวมถึงมนษุ ยด์ ว้ ย เวบ็ ไซต์โควดิ -19 ไวรสั เปนพวกปรสติ แท้จรงิ เพราะพวกมนั ต้องอาศัยอยูก่ ับเซลล์โฮสต์สาํ หรบั ทํางานและคําจุนชวี ติ ของ ไวรสั เกือบทังหมด ไวรสั ไมส่ ามารถสงั เคราะหโ์ ปรตีนไดเ้ นอื งจากพวกมนั ขาดไรโบโซม (เปน organelle สาํ คัญในเซลล์ ใชใ้ นการสงั เคราะหโ์ ปรตีน) สาํ หรบั การแปลรหสั messenger RNA (mRNA) ไวรสั จะ ต้องใชไ้ รโบโซมของเซลล์โฮสต์ทีมนั เขา้ ไปอยู่ (ติดเชอื ) เพอื ใชแ้ ปลรหสั mRNA ของไวรสั ใหเ้ ปนโปรตีน ของไวรสั แล้วประกอบรา่ งสรา้ งตัวของมนั ใหข้ ยายเผา่ พนั ธุต์ ่อไป ไวรสั สว่ นใหญม่ ขี นาดเสน้ ผา่ นศูนยก์ ลางตังแต่ 20 นาโนเมตร (nm) จนถึง 250–400 นาโนเมตร และ ไวรสั ประเภทต่าง ๆ ก็มรี ปู รา่ งทีแตกต่างกัน เกณฑ์ทีใชใ้ นการจาํ แนกไวรสั ในแต่ละกล่มุ นนั ขนึ อยูก่ ับการ พจิ ารณาโครงสรา้ งสามประการคือ (1) ชนดิ และขนาดของกรดนวิ คลีอิก (2) รปู รา่ งและขนาดของ capsids และ (3) การมไี ขมนั ที envelope ทีไดม้ าจากเซลล์โฮสต์ทีอยูโ่ ดยรอบนวิ คลีโอแคปซดิ ของไวรสั การจดั กล่มุ เรยี กวา่ อนกุ รมวธิ าน โดยจดั กล่มุ เปนครอบครวั (family) โดยใชค้ ําท้าย (suffix) คือ - viridae หากต้องเขา้ รบั การตรวจวนิ จิ ฉัยและรกั ษาโรค ควรปรกึ ษาผปู้ ระกอบ วชิ าชพี เนอื หาในเอกสารฉบบั นไี มใ่ ชแ่ นวทางการรกั ษาโรคทีออกโดยรฐั
March 2020 A Guide for Fighting COVID-19 รวบรวมเกรด็ ความรู้ สาระทีเปนประโยชนส์ าํ หรบั การดแู ลตนเองในภาวะการระบาดของโรคโควดิ -19 สาํ หรบั ประชาชนทัวไป ยูทปู COVID-19 DNA Virus Family Poxviridae เปนไวรสั ขนาดใหญ่ของ มโี ครงสรา้ งทีซบั ซอ้ น ขนาด 400 × 250 นาโนเมตร มจี โี นมเปน ดีเอ็นเอแบบเสน้ เกลียวคู่ (linear double-stranded DNA) ไวรอิ อนมโี ปรตีนและไขมนั ประมาณ 40 ชนิด และมโี ครงสรา้ งภายในทีเรยี กวา่ lateral bodies แบง่ ออกเปน 2 ครอบ ครวั ยอ่ ยๆ คือ Chordopoxvirinae ซงึ ติดเชอื สตั วพ์ วกมกี ระดกู สนั หลัง และพวก Entomopoxvirinae ซงึ ติดเชอื อารโ์ ทรพอด Chordopoxvirinae ประกอบด้วยกล่มุ ทีเรยี กวา่ orthopoxviruses (vaccinia), parapoxviruses, avipoxviruses ทีพบในนกและ ไวรสั อืนๆ ทีติดเชอื ในแกะกระต่ายและ สกุ ร แฟนเพจ ดร.แกง Family Adenoviridae เปนพวก Nonenveloped virions รูปรา่ ง icosahedral symmetry แขนาดเสน้ ผา่ น ศูนยก์ ลางประมาณ 80 นาโนเมตรและ capsids ทีบรรจุ capsomeres 252 หน่วย มี 12 จุดยอด (vertices) ซงึ ติดอยูก่ ับเสน้ ใยไกลโคโปรตีนทีมคี วามยาว 10-30 นาโนเมตร โดยมี ปุมทีปลายสาย จโี นมเปน DNA ทีมเี สน้ ค่เู ปนเสน้ ตรง (linear double-stranded DNA) จาํ แนกเปน 2 กล่มุ ยอ่ ย: mastadenoviruses ซงึ ติดเชอื สตั วเ์ ลียงลกู ด้วยนม และ aviadenoviruses ซงึ ติดเชอื นก เวบ็ ไซต์โควดิ -19 เปนกล่มุ ไวรสั ทีทําใหเ้ กิดโรคระบบทางเดินหายใจและทางเดินอาหารชนิดเฉียบพลันทีพบบอ่ ย ของมนุษยแ์ ละบางชนิดทําใหเ้ กิดการเปลียนแปลงของเซลล์เพาะเลียงและอาจทําใหเ้ กิด มะเรง็ ในสตั ว์ Family Polyomaviridae Icosahedral, nonenveloped virions มเี สน้ ผา่ ศูนยก์ ลาง ขนาด 40-40 นาโนเมตร โครงสรา้ ง Virions เปนแบบ covalently linked circular double-stranded DNA ได้แก่ไวรสั พวก Polyomavirusมเรยี กวา่ อนุกรมวธิ าน โดยจดั กล่มุ เปนครอบครวั (family) โดยใชค้ ําท้าย (suffix) คือ -viridae หากต้องเขา้ รบั การตรวจวนิ จิ ฉัยและรกั ษาโรค ควรปรกึ ษาผปู้ ระกอบ วชิ าชพี เนอื หาในเอกสารฉบบั นไี มใ่ ชแ่ นวทางการรกั ษาโรคทีออกโดยรฐั
March 2020 A Guide for Fighting COVID-19 รวบรวมเกรด็ ความรู้ สาระทีเปนประโยชนส์ าํ หรบั การดแู ลตนเองในภาวะการระบาดของโรคโควดิ -19 สาํ หรบั ประชาชนทัวไป ยูทปู COVID-19 Family Herpesviridae เปน Icosahedral virions ทีมี capsid เสน้ ผา่ ศูนยก์ ลาง ยาวประมาณ 150-200 nm และ 162 capsomeres ล้อมรอบด้วยเปลือกหมุ้ ชนั นอกทีมี glycoprotein spikes จโี นมประกอบด้วย DNA ทีมเี กลียวสองเสน้ เปนเสน้ ตรง (linear double-stranded DNA) แบง่ เปน 3 ครอบครวั ยอ่ ย: Alphaherpesvirinae ประกอบด้วยไวรสั เรมิ มนุษยช์ นดิ ที 1 และ 2 (human herpes simplex viruses types 1 and 2) ไวรสั ววั ทีทําใหเ้ กิด mamillitis ไวรสั SA8 และ monkey B virus, ไวรสั pseudorabies, herpesvirus ในมา้ , และไวรสั varicella- zoster Betaherpesvirinae ประกอบด้วยสายพนั ธุข์ องไวรสั จาํ พวก cytomegaloviruses แฟนเพจ ดร.แกง Gammaherpesvirinae ประกอบพวกเชอื ไวรสั Epstein-Barr, baboon herpesvirus, herpesvirus ในลิงชมิ แปนซี , ไวรสั โรค Marek's ทีพบในไก่, herpesvirus saimiri, และ herpesvirus ateles เวบ็ ไซต์โควดิ -19 Family Iridoviridae เปนพวก Large enveloped หรอื nonenveloped icosahedral virions ขนาดใหญ่ ทีมี ขนาดเสน้ ผา่ ศูนยก์ ลาง 120–350 นาโนเมตร และมี DNA แบบเสน้ ค่เู ปนเสน้ เชน่ พวก Iridovirus ซงึ มเี ชอื ไวรสั iridescent virus 6 ทีพบในสตั วท์ ีไมม่ กี ระดกู สนั หลัง และ Lymphocystivirus เชน่ ชนิดทีเปนไวรสั ทีทําใหเ้ กิดโรคต่อมนําเหลืองทีพบในปลา (lymphocystis disease virus 1) หากต้องเขา้ รบั การตรวจวนิ จิ ฉัยและรกั ษาโรค ควรปรกึ ษาผปู้ ระกอบ วชิ าชพี เนอื หาในเอกสารฉบบั นไี มใ่ ชแ่ นวทางการรกั ษาโรคทีออกโดยรฐั
March 2020 A Guide for Fighting COVID-19 รวบรวมเกรด็ ความรู้ สาระทีเปนประโยชนส์ าํ หรบั การดแู ลตนเองในภาวะการระบาดของโรคโควดิ -19 สาํ หรบั ประชาชนทัวไป ยูทปู COVID-19 Family Asfarviridae แฟนเพจ ดร.แกง เวบ็ ไซต์โควดิ -19 Icosahedral enveloped virions มเี สน้ ผา่ นศูนยก์ ลางประมาณ 175–215 nm ทีมี DNA แบบ double-strand เปนเสน้ ตรง ตระกลู นปี ระกอบด้วย Asfivirus หนึงชนิด ซงึ มไี วรสั ไขห้ วดั ใหญ่ในหมู สายพนั ธุแ์ อฟรกิ า (African swine fever virus) Family Hepadnaviridae virions ทรงกลมขนาดเล็กทีมขี นาดเสน้ ผา่ นศูนยก์ ลางประมาณ 40–48 nm ประกอบ ด้วย circular double-stranded DNA with a single-stranded DNA region and a DNA-dependent DNA polymerase ทีซอ่ มแซม DNA Gap และเปนสงิ จาํ เปนสาํ หรบั การจาํ ลองแบบของไวรสั นอกจากนียงั มลี ักษณะคือการใช้ reverse transcriptase สาํ หรบั การจาํ ลองแบบและการผลิตโปรตีนจาํ นวนมากทีละลายนําได้ (HBsAg) ได้แก่ไวรสั พวก Orthohepadnavirus ซงึ ประกอบด้วยไวรสั ตับอักเสบบี (hepatitis B) ทีติดเชอื ในสตั วเ์ ลียงลกู ด้วยนม และ Avihepadnavirus ซงึ ประกอบดว้ ย ไวรสั ตับอักเสบบี ทีติดเชอื นก Family Papillomaviridae Icosahedral, nonenveloped virions ทีมเี สน้ ผา่ นศูนยก์ ลางประมาณ 52–55 nm มี 72 capsomeres ตัว Papillomaviruses ไมส่ ามารถเติบโตจากการเพาะเลียงเซลล์ และ พวกมนั มกั จะทําใหเ้ กิดหดู และ benign papillomas ในบางกรณี papillomas ก็อาจจะ พฒั นาเปนมะเรง็ Family Parvoviridae Small icosahedral, nonenveloped virions ทีมี 32 capsomeres วดั เสน้ ผา่ น ศูนยก์ ลางได้ประมาณ 18–26 นาโนเมตร มี DNA เสน้ เดียว ไวรสั ของตระกลู นีแบง่ ออก เปนสองตระกลู ยอ่ ย: Parvovirinae ซงึ แพรเ่ ชอื ของสตั วม์ กี ระดกู สนั หลัง Densovirinae ซงึ ติดเชอื แมลง หากต้องเขา้ รบั การตรวจวนิ จิ ฉัยและรกั ษาโรค ควรปรกึ ษาผปู้ ระกอบ วชิ าชพี เนอื หาในเอกสารฉบบั นไี มใ่ ชแ่ นวทางการรกั ษาโรคทีออกโดยรฐั
March 2020 A Guide for Fighting COVID-19 รวบรวมเกรด็ ความรู้ สาระทีเปนประโยชนส์ าํ หรบั การดแู ลตนเองในภาวะการระบาดของโรคโควดิ -19 สาํ หรบั ประชาชนทัวไป ยูทปู COVID-19 RNA virus แฟนเพจ ดร.แกง เวบ็ ไซต์โควดิ -19 Family Picornaviridae icosahedral virions ขนาดเล็ก ขนาดเสน้ ผา่ นศูนยก์ ลาง 20–30 นาโนเมตร ประกอบ ด้วย 60 capsomeres และมสี ารพนั ธุกรรมเปน single-stranded, positive-sense RNA สมาชกิ กล่มุ นี ได้แก่ Enterovirus (polioviruses), Cardiovirus, Rhinovirus (ไวรสั หวดั ทัวไป) และ Aphthovirus (ไวรสั โรคปากและเท้า) Family Caliciviridae Icosahedral, nonenveloped virions ทีมเี สน้ ผา่ นศูนยก์ ลางประมาณ 35-39 nm ประกอบด้วย 32 capsomeres และ 180 โมเลกลุ ของ capsid โปรตีนเดียว จโี นมนัน ประกอบไปด้วย RNA ทีมคี วามรูส้ กึ เปนบวก ไวรสั ต้นแบบของตระกลู นีคือต่มุ exanthema ของไวรสั หมู Family Togaviridae virions รูปรา่ งทรงกลม มเี สน้ ผา่ นศูนยก์ ลางประมาณ 70 นาโนเมตร จโี นมคือ RNA แบบเสน้ เดียว (single-stranded positive-sense RNA) มี 2 จาํ พวก: Alphavirus ประกอบด้วยไวรสั ทีสง่ มาจากสตั วข์ าปล้อง (โดยเฉพาะในยุง) ได้แก่ ไวรสั Sindbis และ ไวรสั ไขส้ มองอักเสบในมา้ (eastern and western equine encephalitis viruses) หากต้องเขา้ รบั การตรวจวนิ จิ ฉัยและรกั ษาโรค ควรปรกึ ษาผปู้ ระกอบ วชิ าชพี เนอื หาในเอกสารฉบบั นไี มใ่ ชแ่ นวทางการรกั ษาโรคทีออกโดยรฐั
March 2020 A Guide for Fighting COVID-19 รวบรวมเกรด็ ความรู้ สาระทีเปนประโยชนส์ าํ หรบั การดแู ลตนเองในภาวะการระบาดของโรคโควดิ -19 สาํ หรบั ประชาชนทัวไป ยูทปู COVID-19 Rubivirus แฟนเพจ ดร.แกง เวบ็ ไซต์โควดิ -19 Rubivirus ประกอบด้วยไวรสั ทีไมใ่ ชพ่ วกทีพบในอารโ์ ทรพอด เชน่ พวกเชอื ไวรสั ทีเปน สาเหตขุ องโรคหดั เยอรมนั Family Flaviviridae ไวรสั ของตระกลู นีได้รบั การหอ่ หมุ้ มี envelope และมรี ูปรา่ งเปนทรงกลม โดยมจี โี นมที ประกอบด้วย RNA (nonsegmented single-stranded positive-sense RNA) ไวรสั เหล่านีจะถกู สง่ โดยแมลงหรอื arachnids และทําใหเ้ กิดโรคทีรุนแรง เชน่ ไขเ้ หลือง (yellow fever) ไขเ้ ลือดออก (dengue) โรคไขส้ มองอักเสบจากเหบ็ (tick-borne encephalitis) โรคไขส้ มองอักเสบญีปุนชนิดบี (Japanese B encephalitis) และไวรสั ตับอักเสบซใี นมนุษย์ Family Coronaviridae Enveloped virions ทีมเี สน้ ผา่ นศูนยก์ ลาง 120 นาโนเมตร โดยมนี ิวคลีโอแคปซดิ เปน เกลียวซงึ บรรจุ single strand of positive-sense RNA มโี ครงสรา้ ง glycoprotein spikes ทีเชอื มกับเปลือก envelope ในลักษณะมงกฎุ (coronal) ไวรสั ในตระกลู นีเปน ตัวแทนทีสาํ คัญของโรคระบบทางเดินอาหารทีพบในมนุษย์ สตั วป์ ก และววั รวมถึง SARS-CoV-2 ทีทําใหเ้ กิด COVID-19 ซงึ กําลังระบาดอยูใ่ นขณะนี Family Orthomyxoviridae Enveloped virions ทีมเี สน้ ผา่ นศูนยก์ ลางประมาณ 80–120 นาโนเมตร โดยมี นิวเคลียสนิวคลีโอแคปซดิ ซงึ ประกอบด้วย single-stranded negative-sense RNA และ endogenous RNA polymerase ไลโปโปรตีนในเปลือกประกอบด้วย glycoproteins 2 ชนิดทีเปนทีรูจ้ กั คือ hemagglutinin และ neuraminidase ไวรสั ทีรูจ้ กั กันดีทีสดุ ในตระกลู นีคือไวรสั ไขห้ วดั ใหญ่ (influenza viruses) 3 ชนิดทีแตก ต่างกัน ได้แก่ ชนิด A, B และ C หากต้องเขา้ รบั การตรวจวนิ จิ ฉัยและรกั ษาโรค ควรปรกึ ษาผปู้ ระกอบ วชิ าชพี เนอื หาในเอกสารฉบบั นไี มใ่ ชแ่ นวทางการรกั ษาโรคทีออกโดยรฐั
March 2020 A Guide for Fighting COVID-19 รวบรวมเกรด็ ความรู้ สาระทีเปนประโยชนส์ าํ หรบั การดแู ลตนเองในภาวะการระบาดของโรคโควดิ -19 สาํ หรบั ประชาชนทัวไป ยูทปู COVID-19 Family Paramyxoviridae แฟนเพจ ดร.แกง Enveloped virions มขี นาดเสน้ ผา่ นศูนยก์ ลางทีแตกต่างกันตังแต่ 150 ถึง 200 นาโน เวบ็ ไซต์โควดิ -19 เมตร บรรจุ single strand of negative-sense nonsegmented RNA และ endogenous RNA polymerase ทีเปลือกหมุ้ มไี ลโปโปรตีนประกอบด้วย glycoprotein spikes 2 ชนิด คือ hemagglutinin-neuraminidase (HN) และ fusion factor (F) กล่มุ ยอ่ ยทีสาํ คัญคือ Paramyxovirinae ซงึ ประกอบด้วยไวรสั parainfluenza ในมนุษยแ์ ละไวรสั คางทมู รวมทังไวรสั โรคนิวคาสเซลิ ทีพบในสตั วป์ ก Morbillivirus ทําใหเ้ กิดโรคหดั ในมนุษย์ โรค Canine distemper ทีเล่นงานระบบ respiratory, gastrointestinal และ nervous systems พบในสนุ ัขและแมว โรค rinderpest ในววั Pneumovirinae ทําใหเ้ กิดโรคไวรสั ติดเชอื ทางเดินหายใจชนดิ รา้ ยแรง พบในเด็ก ทารก (serious respiratory syncytial virus disease) Family Rhabdoviridae Enveloped virions มรี ูปรา่ งคล้ายกระสนุ มขี นาดเสน้ ผา่ ศูนยก์ ลางประมาณ 75 นาโน เมตรและยาว 180 นาโนเมตรประกอบด้วยนิวคลีโอแคปซดิ ทีมอี ารเ์ อ็นเอสายเดียว (single-stranded negative-sense RNA and an endogenous RNA polymerase) ไวรสั ตระกลู นีมกี ารติดเชอื อยา่ งแพรห่ ลายสาํ หรบั พชื และสตั ว์ ตังแต่ใน แมลงถึงมนุษย์ ไวรสั พวกทีติดเชอื ในสตั ว์ ได้แก่ Vesiculovirus ทีปนสาเหตขุ องโรคต่มุ เปอยในววั สกุ ร และมา้ และ พวกLyssavirus ซงึ รวมถึงโรคพษิ สนุ ัขบา้ (rabies) Family Filoviridae Enveloped virions มลี ักษณะเปรเสน้ ใยทีมคี วามยาว 650–1,400 นาโนเมตร ประกอบ ด้วยนิวคลีโอแคปซดิ (single-stranded negative-sense RNA (ความยาว 19 kilobases) และ endogenous RNA polymerase) ทีเปลือกหมุ้ มไี ลโปโปรตีนประกอบ ด้วย glycoprotein ชนิดเดียว เปนแอนติเจนชนิดเฉพาะ ประกอบด้วย 2 กล่มุ : Filovirus ซงึ มไี วรสั Marburg Ebolavirus ซงึ มไี วรสั อีโบลา ไวรสั เหล่านีแยกได้จากลิงในแอฟรกิ าและเชอื ไวรสั ทังค่เู ปนเชอื ทีอันตรายมาก บางสาย พนั ธุท์ ําใหเ้ กิดไขเ้ ลือดออก (hemorrhagic fevers) รนุ แรงในมนุษย์ อัตราการเสยี ชวี ติ จากโรคเหล่านีสงู ถึง 90 เปอรเ์ ซน็ ต์ หากต้องเขา้ รบั การตรวจวนิ จิ ฉัยและรกั ษาโรค ควรปรกึ ษาผปู้ ระกอบ วชิ าชพี เนอื หาในเอกสารฉบบั นไี มใ่ ชแ่ นวทางการรกั ษาโรคทีออกโดยรฐั
March 2020 A Guide for Fighting COVID-19 รวบรวมเกรด็ ความรู้ สาระทีเปนประโยชนส์ าํ หรบั การดแู ลตนเองในภาวะการระบาดของโรคโควดิ -19 สาํ หรบั ประชาชนทัวไป ยูทปู COVID-19 Family Arenaviridae แฟนเพจ ดร.แกง Enveloped virions มเี สน้ ผา่ นศูนยก์ ลาง 110-130 nm ครอบครวั นมี ี Arenavirus เวบ็ ไซต์โควดิ -19 สกลุ เดียว มสี ปชสี ก์ ระจายอยูท่ ัวไปในสตั วแ์ ละเปนสาเหตขุ องโรครา้ ยแรงของมนุษย์ มี พาหะนําโรคคือแมลง Family Bunyaviridae Enveloped virions มเี สน้ ผา่ นศูนยก์ ลางประมาณ 80–120 nm โดยมนี ิวคลีโอแคปซดิ 3 สว่ น (helical nucleocapsid containing single-stranded RNA of negative sense and endogenous RNA polymerase) ไวรสั หลายตัวถกู จดั กล่มุ นี: Orthobunyavirus, Phlebovirus, Nairovirus, Tospovirus และ Hantavirus ไวรสั เหล่านีสว่ นใหญ่ถ่ายทอดจากสตั วข์ าปล้อง (arthropods) และก่อใหเ้ กิดโรคทีรา้ ยแรงของ มนุษย์ Family Retroviridae virions ทีหอ่ หมุ้ ด้วยเสน้ ผา่ นศูนยก์ ลางประมาณ 80–100 nm พรอ้ มสาํ เนา RNA แบบ positive-strand 1 ชุดทีเหมอื นกันใน virions แบบไมม่ กี ารปองกันและ reverse transcriptase ซงึ สง่ เสรมิ การสงั เคราะห์ DNA แบบเกลียวค่จู ากแมแ่ บบ RNA ของไวรสั จุดเด่นของเทมเพลต virion RNA คือลําดับนิวคลีโอไทดเ์ ทอรม์ นิ ัลซาํ (LTR) ซงึ ทําหน้าที ในการรวม DNA ในโครโมโซมของเซลล์โฮสต์ Retroviridae ทําใหเ้ กิดโรคมะเรง็ ในสตั ว์ หลายชนิดรวมถึงมนุษยแ์ ละอาจมาจากลําดับนิวคลีโอไทดข์ องเซลล์ปกติทีเรยี กวา่ โปรโต - ออนโคเจนเนส ไวรสั retroviruses บางชนิดของกล่มุ lentivirus ทําใหเ้ กิดโรคเอดสใ์ น มนุษยล์ ิงเฟลินและโค Family Reoviridae Nonenveloped icosahedral virions ทีล้อมรอบด้วยเปลือกโปรตีนด้านนอกและ ด้านใน มเี สน้ ผา่ นศูนยก์ ลางประมาณ 60-80 นาโนเมตร และมอี ารเ์ อ็นเอสองสาย (double-stranded RNA in 10 to 12 segments) ไวรสั ในตระกลู นีติดเชอื พชื และ สตั วห์ ลายชนิด เปนไวรสั ทีติดต่อในสตั ว์ ได้แก่ Orthoreovirus, Orbivirus, Rotavirus ทีเปนสาเหตขุ องโรคกระเพาะและลําไสอ้ ักเสบ (gastroenteritis) ในสตั วเ์ ลียงลกู ด้วยนม และในมนุษย์ อ่านเนือหาเพมิ เติมที https://www.britannica.com/science/virus หากต้องเขา้ รบั การตรวจวนิ จิ ฉัยและรกั ษาโรค ควรปรกึ ษาผปู้ ระกอบ วชิ าชพี เนอื หาในเอกสารฉบบั นไี มใ่ ชแ่ นวทางการรกั ษาโรคทีออกโดยรฐั
March 2020 A Guide for Fighting COVID-19 รวบรวมเกรด็ ความรู้ สาระทีเปนประโยชนส์ าํ หรบั การดแู ลตนเองในภาวะการระบาดของโรคโควดิ -19 สาํ หรบั ประชาชนทัวไป โครงสรา้ ง โครงสรา้ งของ coronavirus virion แสดง spikes (ในภาพนคี ือสว่ นทีมสี เี หลือง) ทีมี ลักษณะคล้ายมงกฎุ และคล้าย solar corona ของพระอาทิตย์ ยูทปู COVID-19 แฟนเพจ ดร.แกง Source: เวบ็ ไซต์โควดิ -19 https://commons.wikimedia.org/wiki/File:3D_medical_animation_corona_viru s.jpg Coronavirus แบง่ ออกเปน 4 ประเภทใหญ่ ๆ คือ alpha, beta, delta และ gamma มี เพยี งเชอื ไวรสั โคโรนากล่มุ อัลฟาและเบต้าเท่านันทีสามารถแพรเ่ ชอื ได้ในมนุษย์ มโี อกาส น้อยมากๆ ทีไวรสั โคโรน่าของสตั วจ์ ะพฒั นาใหต้ ิดเชอื และแพรก่ ระจายในหมูค่ นได้ ยกเวน้ กรณีของเชอื ไวรสั ทีทําใหเ้ กิดโรคทางเดินหายใจเฉียบพลันรนุ แรง (SARS-CoV) และโรค ทางเดินหายใจในตะวนั ออกกลาง (MERS-CoV) ไวรสั โควดิ -19 กลายพนั ธุ์ ตอนนีมรี ายงานวจิ ยั ระบุวา่ โคโรน่าไวรสั ทีกําลังระบาดนี มสี องชนิด คือ L type (∼70%) และ S type (∼30%) ในชว่ งแรกของการระบาดในเมอื งวูฮันนันเปนชนิดแอล แล้วทีระบาดในประเทศไทยเปนชนิดไหน? มชี นิดอืนอีกไหม? ไวรสั ต่างชนิดกัน มกี ลไกการติดเชอื ความรุนแรง หรอื การก่อโรค ต่างกันไหม? แล้วยาทีกําลังทดสอบกัน จะใชไ้ ด้กับชนิดใด? อ่านต่อที https://academic.oup.co/doi/10.1093/nsr/nwaa036/5775463 ขณะนียงั ไมท่ ราบแน่ชดั วา่ ไวรสั มกี ารเปลียนแปลงอยา่ งไรบา้ ง มผี ลกระทบกับความ รุนแรงของโรค และแนวทางการรกั ษาหรอื ไม่ ? หากต้องเขา้ รบั การตรวจวนิ จิ ฉัยและรกั ษาโรค ควรปรกึ ษาผปู้ ระกอบ วชิ าชพี เนอื หาในเอกสารฉบบั นไี มใ่ ชแ่ นวทางการรกั ษาโรคทีออกโดยรฐั
ดร.แกง ผลงานนสิ ติ
March 2020 A Guide for Fighting COVID-19 รวบรวมเกรด็ ความรู้ สาระทีเปนประโยชนส์ าํ หรบั การดแู ลตนเองในภาวะการระบาดของโรคโควดิ -19 สาํ หรบั ประชาชนทัวไป 20% 20% 20% 20% 20% ยูทปู COVID-19 บทที 2 แฟนเพจ ดร.แกง การเกิดโรค เวบ็ ไซต์โควดิ -19 องค์การอนามยั โลกแนะนาํ การ ผลิตภัณฑ์ล้างมอื Guide to Local Production: WHO-recommended Handrub Formulations https://www.who.int/gpsc/5ma y/Guide_to_Local_Production.p df ศูนยข์ อ้ มูล Clean Care is Safer Care ขององค์การอนามยั โลก https://www.who.int/gpsc/info rmation_centre/en/
March 2020 A Guide for Fighting COVID-19 รวบรวมเกรด็ ความรู้ สาระทีเปนประโยชนส์ าํ หรบั การดแู ลตนเองในภาวะการระบาดของโรคโควดิ -19 สาํ หรบั ประชาชนทัวไป การติดต่อ ยูทปู COVID-19 การติดต่อจากคนสคู่ นมกั จะเกิดขนึ เมอื อยูใ่ กล้ชดิ กัน (USA-CDC บอกประมาณ 6 ฟุต) คาดวา่ เกิดจากละอองทีมไี วรสั (respiratory droplets) จากคนทีติดเชอื นเี มอื เกิดการไอหรอื จาม เหมอื นกับการติดต่อพวกเชอื ไขห้ วดั ธรรมดา ละอองทีมไี วรสั สามารถหล่นลงบนปาก จมูก ของคนทีอยูใ่ กล้ แล้วนาํ เขา้ สรู่ า่ งกาย WHO แนะนาํ ให้ หา่ งกันอยา่ งนอ้ ยประมาณ 3 ฟุต ตอนนเี องก็ยงั ไมแ่ นใ่ จวา่ การสมั ผสั กับพนื ผวิ หรอื สงิ ของทีมไี วรสั จะทําใหเ้ กิดการติดเชอื ไดห้ รอื ไม่ (ยงั ไมม่ กี ารยนื ยนั ) เพราะหากละออง ทีมเี ชอื ไวรสั SARS-CoV-2 หล่นลงบนพนื หรอื ติดอยูท่ ีสงิ ของ คนทีสขุ ภาพดเี อามอื ไป จบั แล้วมาสมั ผสั กับตัวเอง เชอื ก็จะติดมาดว้ ย นนั คืออาจจะสามารถติดต่อผา่ นการ สมั ผสั ปาก จมูก หรอื ตา แฟนเพจ ดร.แกง ดงั นนั การปองกันทีสาํ คัญทีสดุ คือ ล้างมอื ใหส้ ะอาด และบอ่ ยๆ และไมเ่ อามอื ไปจบั หนา้ จบั ปาก จบั จมูกและตา เวบ็ ไซต์โควดิ -19 ใสห่ นา้ กากอนามยั ได้ แต่ต้องใสใ่ หถ้ กู ต้อง ใชใ้ หเ้ ปน การทีใสห่ นา้ กากอยา่ งเดยี วไม่ สามารถการนั ตีวา่ จะไมต่ ิดเชอื และถ้าใสแ่ ล้วไมท่ ําอยา่ งอืนรว่ มดว้ ยเชน่ ล้างมอื บอ่ ยๆ องค์การอนามยั โลกแนะนาํ การ หรอื ใสห่ นา้ กากเปนเวลานาน ใชอ้ ันเก่า (ทีหนา้ กากก็จะสะสมอะไรต่างๆ ไวด้ า้ นบน และ ผลิตภัณฑ์ล้างมอื ถ้ายงิ เหงืออก หนา้ กากเปยกชนื ก็จะยงิ ไมเ่ ปนผลด)ี เอามอื ไปจบั หนา้ กากแล้วเอามอื Guide to Local Production: มาจบั ทีหนา้ ปาก และสตี า นนั ยอ่ มเปนความเสยี งยงิ กวา่ ไมใ่ สอ่ ะไรเลย อยา่ ลืมวา่ คน WHO-recommended Handrub เราไมไ่ ดใ้ สต่ ลอดเวลา ต้องกินขา้ ว กินนาํ หรอื ถอดแล้วเอาใสใ่ นกระเปา ก็อาจจะเกิด Formulations การปนเปอนอีกทอด https://www.who.int/gpsc/5ma y/Guide_to_Local_Production.p วธิ กี ารใชห้ นา้ กากอนามยั โดยองค์การอนามยั โลก df https://www.who.int/…/advice-for-…/when-and-how-to-use-masks ศูนยข์ อ้ มูล Clean Care is Safer Care ขององค์การอนามยั โลก https://www.who.int/gpsc/info rmation_centre/en/ หากต้องเขา้ รบั การตรวจวนิ จิ ฉัยและรกั ษาโรค ควรปรกึ ษาผปู้ ระกอบ วชิ าชพี เนอื หาในเอกสารฉบบั นไี มใ่ ชแ่ นวทางการรกั ษาโรคทีออกโดยรฐั
ดร.แกง เชอื โรคทีมากับของเหลวจากทางเดนิ หายใจ แล้วกระ จายตัวในอากาศ แบง่ ตามขนาดได้ 2 รปู แบบหลัก คือ Droplets Aerosol ใหญ่กวา่ หนักกวา่ จงึ ตกลงใกล้ๆ เล็กกวา่ ลอยฟุงไปได้ไกลกวา่ SARS-CoV-2
ดร.แกง ผลงานนสิ ติ
March 2020 A Guide for Fighting COVID-19 รวบรวมเกรด็ ความรู้ สาระทีเปนประโยชนส์ าํ หรบั การดแู ลตนเองในภาวะการระบาดของโรคโควดิ -19 สาํ หรบั ประชาชนทัวไป ยูทปู COVID-19 แล้วประตทู ีเปดใหไ้ วรสั โคโรนาเขา้ เซลล์คนคือตัวรบั ใด? แฟนเพจ ดร.แกง ตัวรบั ของไวรสั โคโรนาคือ angiotensin-converting enzyme 2 (ACE2) อ่านต่อที บทความเรอื ง Receptor recognition by novel coronavirus from Wuhan: An analysis based on decade-long structural studies of SARS โดย Yushun Wan และคณะ (https://jvi.asm.org/content/early/2020/01/23/JVI.00127-20) แล้วเซลล์ชนดิ ไหนหล่ะทีเปนเจา้ ของตัวรบั นี? มกี ารศึกษาพบวา่ นา่ จะเปนเซลล์ในถงุ ลมปอดทีชอื type II alveolar cells (AT2) ตีพมิ พใ์ น บทความ Single-cell RNA expression profiling of ACE2, the putative receptor of Wuhan 2019-nCov อ่านเอกสารวจิ ยั ของ Yu Zhao และคณะ (https://www.biorxiv.org/co…/10.1101/2020.01.26.919985v1.full) Alveolar type II cells เปนเซลล์ต้นตอ ประมาณสเต็มเซลล์ชว่ ยสรา้ งเซลล์ลกู หลาน (progenitors for type I cells) มหี น้าทีพอสงั เขปคือ production of pulmonary surfactant, airway epithelial barrier stabilization, immune defense, and airway regeneration in response to injury อ่านต่อที (https://www.sciencedirect.com/ …/medi…/alveolar-type-ii-cells) ยาคลอโรควนิ ทําหนา้ ทียบั ยงั การเขา้ ไปในเซลล์ของไวรสั และในระยะหลังการติดเชอื ของ 2019-nCoV ในเซลล์ Vero E6. ภาษาวจิ ยั เขาเรยี กวา่ ระยะ Entry และระยะ post-Entry เพราะเราสามารถทีจะยบั ยงั ไวรสั หรอื ทําลายไวรสั ไดใ้ นหลายขนั ตอน เวบ็ ไซต์โควดิ -19 นอกจากฤทธติ ้านไวรสั แล้วยาคลอโรควนิ ยงั มฤี ทธใิ นการปรบั ภมู คิ ้มุ กันซงึ อาจเสรมิ ฤทธติ ้าน ไวรสั ในรา่ งกาย เมอื ใหโ้ ดยการกินพบวา่ ยานมี กี ารกระจายตัวอยา่ งกวา้ งขวางในรา่ งกายรวม องค์การอนามยั โลกแนะนาํ การ ทังปอด ซงึ อาจจะเปนประโยชนใ์ นการรกั ษาในการระบาดของไวรสั โคโรนาในครงั นี ผลิตภัณฑ์ล้างมอื Guide to Local Production: ถ้าสนใจขอ้ มูลยาคลอโรควนิ แบบพนื ฐาน ดไู ดท้ ีนี WHO-recommended Handrub https://medlineplus.gov/druginfo/meds/a682318.html Formulations https://www.who.int/gpsc/5ma โดยสรปุ การศึกษานใี ชก้ ลยุทธศ์ ึกษาจากยาเก่าทีอาจมฤี ทธแิ ละขอ้ บง่ ใชใ้ หม่ ยาคลอโรค y/Guide_to_Local_Production.p วนิ เปนยาราคาถกู และปลอดภัย มกี ารขนึ ทะเบยี นแล้ว ไมต่ ้องไปค้นควา้ และขนึ ทะเบยี นยา df ใหมซ่ งึ เปนกระบวนการทีใชเ้ วลานามาก ยาคลอโรควนิ มใี ชม้ านานกวา่ 70 ป ดงั นนั จงึ อาจ จะเปนประโยชนใ์ นการรกั ษาไวรสั โคโรนาสายพนั ธุใ์ หม่ (2019-nCoV) ศูนยข์ อ้ มูล Clean Care is Safer Care ขององค์การอนามยั โลก https://www.who.int/gpsc/info rmation_centre/en/ หากต้องเขา้ รบั การตรวจวนิ จิ ฉัยและรกั ษาโรค ควรปรกึ ษาผปู้ ระกอบ วชิ าชพี เนอื หาในเอกสารฉบบั นไี มใ่ ชแ่ นวทางการรกั ษาโรคทีออกโดยรฐั
March 2020 A Guide for Fighting COVID-19 รวบรวมเกรด็ ความรู้ สาระทีเปนประโยชนส์ าํ หรบั การดแู ลตนเองในภาวะการระบาดของโรคโควดิ -19 สาํ หรบั ประชาชนทัวไป ยูทปู COVID-19 แฟนเพจ ดร.แกง เวบ็ ไซต์โควดิ -19 องค์การอนามยั โลกแนะนาํ การ ผลิตภัณฑ์ล้างมอื Guide to Local Production: WHO-recommended Handrub Formulations https://www.who.int/gpsc/5ma y/Guide_to_Local_Production.p df ศูนยข์ อ้ มูล Clean Care is Safer Care ขององค์การอนามยั โลก https://www.who.int/gpsc/info rmation_centre/en/ หากต้องเขา้ รบั การตรวจวนิ จิ ฉัยและรกั ษาโรค ควรปรกึ ษาผปู้ ระกอบ วชิ าชพี เนอื หาในเอกสารฉบบั นไี มใ่ ชแ่ นวทางการรกั ษาโรคทีออกโดยรฐั
March 2020 A Guide for Fighting COVID-19 รวบรวมเกรด็ ความรู้ สาระทีเปนประโยชนส์ าํ หรบั การดแู ลตนเองในภาวะการระบาดของโรคโควดิ -19 สาํ หรบั ประชาชนทัวไป ยูทปู COVID-19 เมอื รตู้ ัววา่ เสยี ง แฟนเพจ ดร.แกง หากคณุ มคี วามเสยี งสงู ทีจะปวยจาก COVID-19 คณุ ควร: ตนุ เสบยี งยาทีต้องใช้ ใชค้ วามระมดั ระวงั ทกุ วนั เพอื รกั ษาชอ่ งวา่ งระหวา่ งตัวคณุ และคนอืน ๆ อยา่ ไปอยูใ่ นทีคนเยอะๆ เมอื คณุ ออกไปในทีสาธารณะใหห้ า่ งจากคนอืนทีปวย จาํ กัดการ ติดต่อใกล้ชดิ และล้างมอื บอ่ ยๆ หลีกเลียงฝูงชนใหม้ ากทีสดุ หลีกเลียงการล่องเรอื และการเดนิ ทางทางอากาศทีไมจ่ าํ เปน ในชว่ งทีมกี ารระบาดของ COVID-19 ในชุมชนของคณุ อยูบ่ า้ นให้ มากทีสดุ เท่าทีจะทําไดเ้ พอื ลดความเสยี งในการถกู สมั ผสั เวบ็ ไซต์โควดิ -19 องค์การอนามยั โลกแนะนาํ การ ผลิตภัณฑ์ล้างมอื Guide to Local Production: WHO-recommended Handrub Formulations https://www.who.int/gpsc/5ma y/Guide_to_Local_Production.p df ศูนยข์ อ้ มูล Clean Care is Safer Care ขององค์การอนามยั โลก https://www.who.int/gpsc/info rmation_centre/en/ หากต้องเขา้ รบั การตรวจวนิ จิ ฉัยและรกั ษาโรค ควรปรกึ ษาผปู้ ระกอบ วชิ าชพี เนอื หาในเอกสารฉบบั นไี มใ่ ชแ่ นวทางการรกั ษาโรคทีออกโดยรฐั
อาการโรค COVID-19 วิเคราะห์จากข้อมูลผู้ปวย คนจีน ทังหมด 55,924 คน (ข้อมูลผู้ปวย ณ 20 กุมภาพันธ์ 2020) อ้างอิงจากรายงาน Report of the WHO-China Joint Mission on Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) 87.9 % 1 ไข้ 67.7% 2 ไอแห้งๆ 38.1% 3 อ่อนเพลีย 33.4% 4 มีเสมหะ 18.6% 5 หายใจหอบเหนือย 14.8% 6 ปวดกล้ามเนือและข้อ 13.9% 7 เจ็บคอ 13.6% 8 อ่อนเพลีย 11.4% 9 หนาวสัน 5% 10 คลืนไส้อาเจียน 4.8% 11 คัดจมูก 3.7% 12 ท้องเสีย ดร.แกง
ดร.แกง การศึกษาจากตัวอยา่ งทังสนิ 1,070 ตัวอยา่ งจากผปู้ วยโรค COVID-19 จาํ นวน 205 รายที มอี ายุเฉลีย 44 ป (ชว่ งอายุ 5-67 ป) ผปู้ วยสว่ นใหญ่มไี ข้ ไอแหง้ ๆ และเหนือยล้า, 19% มอี าการปวยรุนแรง แล้วพบเชอื ไวรสั อยูท่ ีไหนบา้ ง ? ตัวอยา่ งสารนําล้างหลอดลมถงุ ลมปอด พบ 93%, เสมหะ 72%, swabs จมูก 63%, การตรวจชนิ เนือ fibrobronchoscope brash biosy 6 %, swabs คอหอย 32%, อุจจาระ 29%, และเลือด 1%, ทังนีไมพ่ บไวรสั ในปสสาวะ ดงั นนั ตัวการทีอาจจะแพรเ่ ชอื คือ ละอองของเหลวจากการไอ จาม เสมหะ หรอื อะไรก็ตามทีออกมาจากจมูกและปาก รวมถึงอุจจาระจากทวารหนกั ก็ควรจะ ต้องใหค้ วามระมดั ระวงั มากขนึ ถึงแมพ้ บไวรสั ในเลือดในอัตราทีตํา แต่ก็จาํ เปนต้องเตรยี มมาตรการ เพราะนนั หมายถึงมนั อาจในการเดนิ ทางท่องเทียวไปทัวรา่ งกายได ้ ดงั นนั การถ่ายเลือด บรจิ าคเลือด รา้ นสกั ผวิ หนงั สกั คิว สกั ปาก สกั ไรผม เจาะหู รา้ นบารเ์ บอรท์ ีโกน หนวด ทําเล็บ จงึ ควรต้องเพมิ ความมนั ใจวา่ ปราศจากเชอื นะครบั
High Risk Populations The following groups are at highest risk for COVID-19. • Older adults • Individuals with serious chronic medical conditions like: • Heart disease • Diabetes • Lung disease • Individuals with compromised immune systems คนทกุ ชว่ งวยั มโี อกาสติดเชอื โรคโควดิ -19 ได้ แต่มกี ล่มุ คนทีมคี วามเสยี งสงู กวา่ ไดแ้ ก่ 1. ผสู้ งู อายุ 2. ผทู้ ีมโี รคประจาํ ตัวเรอื รงั คือ โรคหวั ใจ โรค เบาหวาน โรคปอด 3. ผทู้ ีมภี มู คิ ้มุ กันบกพรอ่ ง (เชน่ เปนโรค ภมู คิ ้มุ กันบกพรอ่ ง หรอื เปนผทู้ ีกินยากด ภมู คิ ้มุ กัน เชน่ ยาสเตียรอยด)์ จงึ จาํ เปนต้องใสใ่ จและดแู ลสขุ ภาพในชว่ งนมี าก ขนึ นะครบั อ้างอิง California Department of Public Health https://www.cdph.ca.gov/ …/High%20Risk%20Populations%20Guida… แจงสาเหตปุ วย \"โควดิ -19\" อาการต่างกัน หว่ งคนแก่ โรคประจาํ ตัว https://mgronline.com/qol/detail/9630000025847 ดร.แกง
ดร.แกง ผลงานนสิ ติ
March 2020 A Guide for Fighting COVID-19 รวบรวมเกรด็ ความรู้ สาระทีเปนประโยชนส์ าํ หรบั การดแู ลตนเองในภาวะการระบาดของโรคโควดิ -19 สาํ หรบั ประชาชนทัวไป ยงั ไมพ่ บหลักฐานการติดต่อไวรสั โรคโควดิ -19 จากแมส่ ลู่ กู ขอ้ มูลการศึกษาวจิ ยั ในปจจุบนั ยงั ไมพ่ บหลักฐานการติดต่อไวรสั โรคโควดิ -19 \"จากแมส่ ลู่ กู \" (Vertical transmission) ยูทปู COVID-19 หญิงตังครรภ์คนจนี 9 คน ทีได้รบั การวนิ ิจฉัยยนื ยนั วา่ เปนโรคโควดิ -19 คลอดด้วยการผา่ ตอนนีทกุ คนยงั ปลอดภัย ไมม่ ผี ใู้ ดเสยี ชวี ติ ตัวอยา่ งทีใชต้ รวจ คือ นําคราํ เลือดจากสายสะดือ ตัวอยา่ งทีได้จากการกวาดคอของทารก แรกเกิด และนํานมแม่ จากผปู้ วย 6 ราย ได้รบั การทดสอบสาํ หรบั SARS-CoV-2 ด้วยชุด ทดสอบทีแนะนําโดย CDC และ nested RT-PCR ของศูนยว์ จิ ยั เอง ไมพ่ บไวรสั SARS- CoV-2 ในตัวอยา่ งแต่อยา่ งใด แฟนเพจ ดร.แกง ปล. ในบรรดาผปู้ วยทังสามทีไมไ่ ด้เก็บตัวอยา่ งสาํ เรจ็ ผปู้ วยคนที 1 ได้รบั การวนิ ิจฉัยหลังการผา่ ตัดคลอด ดังนันพวกเขาจงึ ไมไ่ ด้รบั ตัวอยา่ ง ผปู้ วยคนที 3 และ 7 เขา้ รบั การผา่ ตัดคลอดตอนกลางคืน ดังนันพวกเขาจงึ ไมส่ ามารถเก็บ ตัวอยา่ งได้ทันที ดังนันยงั ไมพ่ บหลักฐานการติดต่อไวรสั โรคโควดิ -19 \"จากแมส่ ลู่ กู \" (Vertical transmission) เวบ็ ไซต์โควดิ -19 อ้างอิง Clinical characteristics and intrauterine vertical transmission potential of COVID-19 infection in nine pregnant women: a retrospective review of medical records. Lancet. 2020 Mar 7;395(10226):809-815. https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140- 6736(20)30360-3/fulltext หากต้องเขา้ รบั การตรวจวนิ จิ ฉัยและรกั ษาโรค ควรปรกึ ษาผปู้ ระกอบ วชิ าชพี เนอื หาในเอกสารฉบบั นไี มใ่ ชแ่ นวทางการรกั ษาโรคทีออกโดยรฐั
COVID-19 ยงั ไมพ่ บหลักฐานการสง่ ผา่ น ไวรสั โรคโควดิ -19 จากแมส่ ลู่ กู ดร.แกง
March 2020 A Guide for Fighting COVID-19 รวบรวมเกรด็ ความรู้ สาระทีเปนประโยชนส์ าํ หรบั การดแู ลตนเองในภาวะการระบาดของโรคโควดิ -19 สาํ หรบั ประชาชนทัวไป 20% 20% 20% 20% 20% ยูทปู COVID-19 บทที 3 แฟนเพจ ดร.แกง สขุ อนามยั และการปองกัน เวบ็ ไซต์โควดิ -19 องค์การอนามยั โลกแนะนาํ การ ผลิตภัณฑ์ล้างมอื Guide to Local Production: WHO-recommended Handrub Formulations https://www.who.int/gpsc/5ma y/Guide_to_Local_Production.p df ศูนยข์ อ้ มูล Clean Care is Safer Care ขององค์การอนามยั โลก https://www.who.int/gpsc/info rmation_centre/en/
Hands Washing is the Key. การล้างมอื เปนวธิ ปี องกันโรคติด เชอื ทีควรฝกฝนให้ค้นุ ชนิ ລ້າງມືຂອງທ່ານໃຫ້ສະອາດດ້ວຍສະບູ. ການປອງກັນພະຍາດ COVID-19 ล้างมือให้ถูกวิธี ด้วยนาํ สบู่ ใช้เวลา 20 วินาที เปน อย่างน้อย หรือใช้ผลิตภัณฑ์มาํ ความสะอาดมือ แบบทีไม่ต้องใช้นาํ ล้างออก (hand sanitiser) 1 2 3 เมอื ถึงทีทํางาน หลังจากทีสงั ก่อนรบั ประทาน หรอื เมอื กลับเขา้ นาํ มูก ไอ จาม อาหาร หรอื บา้ น หรอื เมอื ไป สมั ผสั อาหาร สถานทีต่างๆ และวตั ถดุ ิบ ดร.แกง
ดร.แกง โครงสรา้ งไวรสั กล่มุ coronavirus Envelope เปนเยอื หมุ้ ของไวรสั ทีประกอบไปดว้ ยสารไขมนั และ โปรตีน เยอื หมุ้ ของไวรสั จงึ ไวต่อ การถกู ทําลายดว้ ยนาํ สบู่ หาง หวั โมเลกลุ สบู่ มสี องสว่ น คือ สว่ นหวั (ทีชอบนํา) กับสว่ นหาง (ทีไมช่ อบนํา) สว่ นหางนี จะไปจบั กับสว่ นไขมนั ในเยอื หมุ้ ของไวรสั (ไขมนั ก็ทีไมช่ อบนาํ เหมอื นกัน) เมอื ไขมนั ถกู แยง่ ออกไป เยอื หมุ้ ของไวรสั จงึ ถกู ทําลาย ไวรสั จงึ ไมส่ ามารถคงอยูไ่ ด้
ไขมนั + เบส เคมขี อง สบู่ กลีเซอรอล + สบู่ Source : Saponification at http://nsb.wikidot.com/c-9-5-5-1 Esterification https://www.sciencedirect.com/topics/engineering/triglycerides Source http://sitn.hms.harvard.edu/flash/2017/say-goodbye-antibacterial-soaps-fda-banning-household-item/
ล้างมอื สะอาดแล้ว ต้องใชผ้ า้ สะอาดเชด็ ใหแ้ หง้ ดว้ ยนะเออ... ดร.แกง
รไู้ ว.้ .ใชว่ า่ วธิ ลี ้างมอื ดว้ ยนาํ สบู่ ควรล้างมอื ใหน้ าน 20-30 วนิ าที ดร.แกง ขอขอบคณุ ทนุ สนบั สนนุ การถ่ายทํา โดย ศูนยน์ วตั กรรมการเรยี นรู้ และคณะเภสชั ศาสตร์ จุฬาลงกรณม์ หาวทิ ยาลัย 1 2 3 4 5 6 7
March 2020 A Guide for Fighting COVID-19 รวบรวมเกรด็ ความรู้ สาระทีเปนประโยชนส์ าํ หรบั การดแู ลตนเองในภาวะการระบาดของโรคโควดิ -19 สาํ หรบั ประชาชนทัวไป ยูทปู COVID-19 แฟนเพจ ดร.แกง เวบ็ ไซต์โควดิ -19 องค์การอนามยั โลกแนะนาํ การ ผลิตภัณฑ์ล้างมอื Guide to Local Production: WHO-recommended Handrub Formulations https://www.who.int/gpsc/5ma y/Guide_to_Local_Production.p df ศูนยข์ อ้ มูล Clean Care is Safer Care ขององค์การอนามยั โลก https://www.who.int/gpsc/info rmation_centre/en/ หากต้องเขา้ รบั การตรวจวนิ จิ ฉัยและรกั ษาโรค ควรปรกึ ษาผปู้ ระกอบ วชิ าชพี เนอื หาในเอกสารฉบบั นไี มใ่ ชแ่ นวทางการรกั ษาโรคทีออกโดยรฐั
Efficay ฤทธกิ ารทํางานของผลิตภัณฑ์ทีมี แอลกอฮอล์ ขนึ กับหลายปจจยั เชน่ ชนดิ ของแอลกอฮอล์ทีใช้ ? ความเขม้ ขน้ ? เวลาทีสมั ผสั กับผวิ หนงั ? ปรมิ าตรทีใช้ ? มอื แหง้ แค่ไหน ? ดร.แกง
March 2020 A Guide for Fighting COVID-19 รวบรวมเกรด็ ความรู้ สาระทีเปนประโยชนส์ าํ หรบั การดแู ลตนเองในภาวะการระบาดของโรคโควดิ -19 สาํ หรบั ประชาชนทัวไป เก็บให้ห่างไกลจากเด็กเล้ก การใชผ้ ลิตภัณฑ์ทีมแี อลกอฮอล์ในเด็ก (เชน่ เจลทําความสะอาด) ควรใชภ้ ายใต้การดแู ลของ ผปู้ กครอง และเก็บไวใ้ นทีปลอดภัยหา่ งไกลเดก็ เล็ก เพราะเขาจะหยบิ จบั ได้ อาจจะกินเขา้ ไป จนเกิดพษิ สาํ หรบั เด็กโตควรสอนวธิ กี ารใชง้ านทีถกู ต้องพรอ้ มแนะนําความเสยี งทีสามารถ เกิดขนึ ยูทปู COVID-19 หลีกเลียงการทาใบหน้า ระวงั อยา่ ใหเ้ ขา้ ตา เขา้ ปาก เขา้ จมูก ผดู้ แู ลในหน่วยงานควรจดั การกับผลิตภัณฑ์ บางแหง่ ต้องล๊อกไวด้ ้วยกญุ แจ ควรระวงั ไมใ่ ห้ เกิดการใชใ้ นทางทีผดิ แฟนเพจ ดร.แกง อ่านเพมิ เติม ขา่ วทีสหรฐั อเมรกิ า https://mgronline.com/qol/detail/9580000113980 CDC report calls attention to hand sanitizer risk in children https://www.pharmacytoday.org/art…/S1042-0991(17)30602-3/pdf ขา่ วคนติดเหล้ากินเจลแอลกอฮอล์ทีโรงพยาบาล https://www.nytimes.com/…/dont-drink-the-hand-sanitizer.html เวบ็ ไซต์โควดิ -19 นักโทษกินเจลแอลกอฮอล์ http://news.bbc.co.uk/2/…/uk_news/england/dorset/8272799.stm หากต้องเขา้ รบั การตรวจวนิ จิ ฉัยและรกั ษาโรค ควรปรกึ ษาผปู้ ระกอบ วชิ าชพี เนอื หาในเอกสารฉบบั นไี มใ่ ชแ่ นวทางการรกั ษาโรคทีออกโดยรฐั
\"ควรเก็บผลิตภัณฑ์ทีมี แอลกอฮอล์ใหห้ า่ งไกล จากเด็กเล็ก\" ดร.แกง
March 2020 A Guide for Fighting COVID-19 รวบรวมเกรด็ ความรู้ สาระทีเปนประโยชนส์ าํ หรบั การดแู ลตนเองในภาวะการระบาดของโรคโควดิ -19 สาํ หรบั ประชาชนทัวไป อันตรายจากแอลกอฮอล์ ใชผ้ ลิตภัณฑ์ทีมแี อลกอฮอล์ต้องเพมิ ความระมดั ระวงั ด้วยนะครบั ยูทปู COVID-19 ยงิ ถ้ากวนแอลกอฮอล์เจลใชเ้ อง หรอื ใชแ้ อลกอฮอล์ทีเขม้ ขน้ สงู โปรดเก็บวตั ถดุ ิบ แอลกอฮอล์และผลิตภัณฑ์ใหห้ า่ งไกลจากแหล่งกําเนิดประกายไฟ ถ้าทามอื หรอื สว่ นใดๆของ รา่ งกายก็รอใหแ้ หง้ สนิท สาํ นักงานหรอื หน่วยงาน นิติบุคคลอาคารชุด ควรจดั วางขวดผลิตภัณฑ์ทีมแี อลกอฮอล์ไวใ้ น ตําแหน่งทีเหมาะสม แฟนเพจ ดร.แกง ตัวอยา่ งขา่ วทีเกิดขนึ สคบ. เตือน \"เจลล้างมอื \" ติดไฟได้ สาเหตมุ แี อลกอฮอล์ https://news.thaipbs.or.th/content/288923 ดืมเหล้าแล้วติดไฟ https://www.thairath.co.th/news/crime/1764966 ขา่ วใชเ้ จลทาตัวทีประเทศจนี https://www.khaosod.co.th/around-the-world-news/news_3556875 เวบ็ ไซต์โควดิ -19 หากต้องเขา้ รบั การตรวจวนิ จิ ฉัยและรกั ษาโรค ควรปรกึ ษาผปู้ ระกอบ วชิ าชพี เนอื หาในเอกสารฉบบั นไี มใ่ ชแ่ นวทางการรกั ษาโรคทีออกโดยรฐั
ไฟ \"กวนแอลกอฮอล์เจลใชเ้ อง หรอื ใชแ้ อลกอฮอล์ทีเขม้ ขน้ สงู โปรด เก็บวตั ถดุ ิบแอลกอฮอล์ และผลิตภัณฑ์ใหห้ า่ งไกลจาก แหล่งกําเนิดประกายไฟ\" ดร.แกง
March 2020 A Guide for Fighting COVID-19 รวบรวมเกรด็ ความรู้ สาระทีเปนประโยชนส์ าํ หรบั การดแู ลตนเองในภาวะการระบาดของโรคโควดิ -19 สาํ หรบั ประชาชนทัวไป ยูทปู COVID-19 แฟนเพจ ดร.แกง เวบ็ ไซต์โควดิ -19 องค์การอนามยั โลกแนะนาํ การ ผลิตภัณฑ์ล้างมอื Guide to Local Production: WHO-recommended Handrub Formulations https://www.who.int/gpsc/5ma y/Guide_to_Local_Production.p df ศูนยข์ อ้ มูล Clean Care is Safer Care ขององค์การอนามยั โลก https://www.who.int/gpsc/info rmation_centre/en/ หากต้องเขา้ รบั การตรวจวนิ จิ ฉัยและรกั ษาโรค ควรปรกึ ษาผปู้ ระกอบ วชิ าชพี เนอื หาในเอกสารฉบบั นไี มใ่ ชแ่ นวทางการรกั ษาโรคทีออกโดยรฐั
March 2020 A Guide for Fighting COVID-19 รวบรวมเกรด็ ความรู้ สาระทีเปนประโยชนส์ าํ หรบั การดแู ลตนเองในภาวะการระบาดของโรคโควดิ -19 สาํ หรบั ประชาชนทัวไป ทําไมต้องปดฝาชกั โครก ? ขอ้ แนะนาํ เพอื สขุ อนามยั ในภาวะปกติคือ เมอื ใชช้ กั โครกเสรจ็ แล้วควร ปดฝา ก่อนทีจะกดนาํ เพอื ปองกันการฟุงกระจายของละอองฝอยที อาจจะมเี ชอื โรคต่างๆ ทีมากับอุจจาระ ยูทปู COVID-19 มรี ายงานเมอื ครงั ทีโรคซารส์ ระบาดทีฮ่องกงในป 2003 พบการ ระบาดในตึกสงู มผี ปู้ วย 321 คน คาดการณว์ า่ เกิดจากระบบการ จดั การสงิ ปฏิกลู ของเสยี ภายในตึก แฟนเพจ ดร.แกง และเชอื ก่อโรคโควดิ ทีเปนพนี อ้ งกันกับโรคซารส์ ก็พบในอุจจาระของผู้ ปวยโรคโควดิ -19 ดว้ ย สอดคล้องกับการพบการแสดงออกของตัว รบั จาํ นวนมากทีเยอื บุลําไสเ้ ล็ก (ชอื ตัวรบั โปรตีนทีไวรสั มาจบั คือ ACE2) และผปู้ วยบางรายก็มอี าการท้องเสยี รว่ มดว้ ย เวบ็ ไซต์โควดิ -19 ดงั นนั เพอื ปองกันการติดต่อผา่ นทางอุจจาระ ถึงแมว้ า่ จะยงั ไมม่ หี ลัก ฐานยนื ยนั วา่ ขณะนมี กี ารติดต่อจากอุจจาระในชอ่ งทางเชน่ fecal- oral หรอื fecal-droplet ก็ตาม หากต้องเขา้ รบั การตรวจวนิ จิ ฉัยและรกั ษาโรค ควรปรกึ ษาผปู้ ระกอบ วชิ าชพี เนอื หาในเอกสารฉบบั นไี มใ่ ชแ่ นวทางการรกั ษาโรคทีออกโดยรฐั
Search
