cat

การเลย้ี งแมว ขอ มูลโดย : คณะสัตวแพทยศาสตร มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร จดั ทําเอกสารอิเล็กทรอนิกสโ ดย: สํานกั สง เสริมและฝก อบรม มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร สารบัญ คาํ นํา 2 การถอดเล็บ 3 สารทีเ่ ปนอันตรายตอแมว 5 พชื ทีเ่ ปนพษิ ตอแมว 6 หางของแมวบอกอารมณข องแมวไดอยางไร 7 การเลยี้ งดูลูกแมว 9 การปอ งกันโรค 11 อาหารแมว 13 สขุ าของเหมยี ว 14 ทรายอนามัยมีลกั ษณะอยา งไร 15

2 คาํ นาํ แมวเปนสตั วเ ลี้ยงท่สี วยงามเปน สัตวทม่ี ีผคู นนยิ มเลีย้ งกนั มากข้ึนทุกป คงเปน ความชอบสวนตัวมากกวา วา จะเลี้ยงสตั วอะไรดี หลายคนที่เคยเลยี้ งแมว หรืออาจจะเร่ิมเล้ียง แมวโดยไมไดต ง้ั ใจ เนอื่ งจากพบวามแี มวทองแกมาออกลกู ทีบ่ า น จาํ นวนหลายตัว เราคนไทย เปนชาวพทุ ธมีความเมตตา ลกู แมวตวั นอ ยๆ ยงั ไมลืมตา เดนิ ตวมเต้ียม ตัวแดงๆ ใครจะใจราย ไมด ูดาํ ดูแดงไดล งคอ แมแ มวเหลานส้ี ว นใหญมีสขุ ภาพไมด ี ไมมบี า นอยอู าศยั เปนหลักแหลง หรอื จะเรียกวา แมวจรคงไมผ ิด ตัวแมแมวบางครง้ั สขุ ภาพไมดี ไมมนี าํ้ นม เพราะรางกายทรดุ โทรม หรอื ออกลกู แลว ไมเลี้ยง แมแ มวสาว หรือแมแ ตส ตั วชนิดอน่ื ที่มีทอ งแรก อาจจะไมยอม เลย้ี งลูก เพราะเลย้ี งลกู ไมเปน หรือรา ยไปกวานนั้ แมบ างตัวทาํ รา ยลกู ดวยซํา้ ไป อาจเปน เพราะ ตอนคลอดแมแ มวรสู กึ เครยี ดจากความเจบ็ ปวดจากการคลอดลกู จงึ ทาํ รายลูก ฟง ดเู หมอื นคน โรคจติ หรือไมม เี หตุผล แนน อนแมวเปน สัตวชนิดหนง่ึ มันคงไมร เู หตุผลของความเจบ็ ปวดจาก การคลอดลกู หรอก ดังนน้ั คงเปนภาระของผใู จบุญทต่ี องดูแลเจา เหมยี วนอ ยๆ หลายคงคงไมเ คยทาํ กค็ งได เริม่ คราวนแี้ หละ กเ็ หมือนเดก็ ออนนน่ั แหละ แตจะตอ งทาํ อยา งไรคงตอ งตดิ ตามตอ ไปนะ แต ถามีแมวแกห ละ จะทาํ อยา งไร... น่นั ซิ ยังมีประเด็นอกี หลายๆ ประเด็นที่ไดถูกคัดสรรมาใหผ ูรักแมวเกยี่ วกบั การดแู ลสขุ ภาพ โดยทัว่ ไปของแมว ปญหาทางพฤติกรรมและการติดเชอื้ โภชนาศาสตรแ ละภูมคิ มุ กัน เนอ้ื งอก และโรคทีถ่ า ยทอดทางพันธกุ รรมและอ่ืนๆ ท่เี กยี่ วขอ งกบั แมว

3 การถอดเลบ็ ปจ จบุ นั ความนยิ มในการเล้ียงแมวไวเปน เพือ่ น เรม่ิ มีมากขึน้ แมวเปนสัตวทีไ่ มค อ ยดุราย กจิ กรรม ประจาํ วนั มกั จะนอน แตม กั จะไมหลับนอนในเวลา กลางคืน ในบางครง้ั แมวทเี่ ราเคยเลย้ี งไวห นีไปเทย่ี วเปน สัปดาห หรอื เปน เดือน หรอื ไมเคยกลับมาอกี เลย ไมค อย มใี ครทราบเหมอื นกนั วา แมวไปไหน หรอื ในบางคร้ังแมว ถกู สุนขั ทํารา ยจนถงึ แกชวี ติ หรือถกู รถชน กรณีอยา งนผี้ ู ทีร่ กั แมวมักจะหาแมวตวั ใหมมาเลย้ี ง บางครง้ั มแี มวตวั ใหมมาปวนเปย นบานเรา เราใหอ าหาร กับมนั ทกุ วัน ทุกวนั .... แลว กเ็ ปน แมวของเราไปเอง.. (แมวเราทห่ี นไี ปเท่ยี วอาจจะไปมีชวี ติ แบบ ดว ยกไ็ ด... แลว มผี ูใจบญุ ใหอ าหารมัน ... มันเลยไมกลบั มาอกี ก็อาจจะเปนไปได) บางครง้ั ไมไดตั้งใจเลย้ี งหรอก ใหอ าหารไปวนั ๆ แตเผลอแผล็บเดยี ว... เหมยี วนอ ยเตม็ ไปหมดเลย.. คราวนตี้ อ งเลยี้ งกนั ยาวเลย... สงั คมปจจบุ ันเรม่ิ ตระหนักแลว วา สัตวเล้ยี งเปนเพ่ือนที่ด.ี . ซ่ือสตั ย. . ไมบ น .. ไมเถยี ง.. ถา โชคดถี าสตั วเล้ยี งบางชนดิ ท่สี ามารถฝก ได. .ใชง านไดอ กี ... นน่ั หมายความวา เราไมอ าจจะ คิดวา สตั วเลี้ยงเปนเพยี งสงิ่ ของ หรืออะไรสักอยางที่ไมใสใ จกไ็ ดไ มไ ดเสียแลว คงตอ งดแู ล เหมือนสมาชกิ ในครอบครวั ตัวหนึง่ แลว หละ ตอ งนาํ มนั ไปฉีดวคั ซนี ปอ งกันโรค ตองใหอาหารท่ี ดมี ีคุณคา ใหอยใู นทที่ จ่ี ดั ให(กรง หรอื ภายในบริเวณบา น) สตั วเ ลย้ี งอาจจะเปนเพอื่ นท่ีดี สาํ หรับผูปวยบางประเภท หรอื แมแตค นชรา แมวเปนสตั วเล้ยี งอกี ชนดิ หน่งึ ท่ีเปนทนี่ ยิ ม ดว ย ความนา รกั ชอบประจบ คลอเคลยี อันเปน เสนหท ่ี เจา ของหลงใหล แตก ารเล้ียงแมวในบานมีปญ หาที่ สาํ คญั ประการหน่งึ คอื แมวมกั จะชอบลบั เล็บดวยการ ขว นเลบ็ ของมันกับโซฟา ตู หมอน ทําใหเกดิ ความ เสยี หาย ถาปญหาดังกลา วมีมาก เจา ของบางคนอาจจะ เลือกวิธกี ารการถอดเลบ็ ของมนั เพอื่ ปองกันการทาํ ลาย สง่ิ ของจากการขว นหรือลับเลบ็ ของมนั แตบางคนอาจจะ คดิ วาเปน วิธกี ารท่ีโหดรา ย ไมเ ปนส่งิ ทีน่ า ทํา เม่ือลอง จินตนาการดนู ว้ิ มอื ของเราเอง ปรากฏวาไมมเี ล็บนนั่ แหละคือการถอดเล็บ โดยท่ัวไปการถอดเล็บมกั จะทาํ กบั สัตวช นิดอืน่ ๆ ไมใ ชแ มว เชน เสอื หรือหมี เพราะมี โอกาสทาํ รา ยผูเล้ยี งได

4 การถอดเลบ็ ไมงา ยเหมอื นอยางทเี่ รามองเห็น แตการถอดเล็บเปนการตดั หรือทาํ ลาย ทั้งประสาทรบั ความรสู กึ และประสาทส่งั งาน(sensory nerves and motor) โดยทภี่ ายหลงั การทํา การผา ตดั ถอดเล็บสามารถนาํ แมวกลับบา นไดเ ลย แตภ ายหลังการผา ตดั ถอดเล็บ แมวมกั จะมคี วามเจบ็ ปวด ไมสามารถเดินไดถนัดนกั แมวอาจจะซึม ไมสดชนื่ เนื่องจากแมวยังไมสามารถเดนิ ว่ิงเลน ปน ลบั เลบ็ ไดเ หมือนอยางท่มี ัน เคยทาํ การถอดเล็บจึงอาจจะทํารา ยแมวได แมวอาจจะเปล่ยี นนสิ ัยได มนั อาจจะไมคอ ยไวใ จใคร อกี ตอไป เปนแมวข้ีกลัว หรอื ดุรายมากขน้ึ หรอื ขี้ขลาดไปเลย ถาการทาํ ศัลยกรรมทาํ ไดไ มด ีนกั แมวอาจจะเจบ็ ขา เดินไมถนัด ตองผา ตดั แกไขอกี แตโ ชคดบี านเราไมค อยมเี จาของแมวนําแมว มาถอดเล็บ แตมีการนาํ เสือ หมมี าทาํ แทน พงึ ระลึกดวยวา ปญ หาการลับเล็บของแมว หรือการขวนเฟอรนิเจอร เปน ปญหาท่เี ลก็ นอ ยไม ใหญโ ตมากนกั ทีส่ าํ คญั เราสามารถนาํ วัตถทุ เ่ี ราเตรยี มไวสาํ หรับการลับเลบ็ ใหก ับมนั ได ที่ เรยี กวา \"scratching post\" สามารถฝก ได แตก ารถอดเลบ็ เปนสงิ่ ทอ่ี าจจะดูโหดรา ยสําหรบั เราชาว พทุ ธ

5 สารทีเ่ ปน อนั ตรายตอ แมว พาราเซตามอล/ แวกขดั พน้ื (Floor wax) ส(ี Paint) แอสไพริน สารฆา เชื้อรา น้ํายาลา งส(ี Paint Remover) (acetaminophen/aspirin) (Fungicides) นาํ้ ยาลา งฟม ล( Photographic Developer) Antifreeze น้ํายาขดั เฟอรน เิ จอร ยาฆา หนู/มด(Rat/Ant Poison) Bleach (Furniture Polish) แอลกอฮอร( Rubbing Alcohol) กรดบอริก(Boric acid) นาํ้ มันเบนซิน นํา้ ยาขดั รองเทา (Shoe Polish) Brake fluid ยากาํ จัดวชั พชื เหยอ่ื ดกั หอยทาก/บุง (Snail/Slug Bait) นํา้ ยาทาํ ความสะอาด (Herbicides) Suntan Lotion (Cleaning fluid and Tar solutions) ยาฆา แมลง(Insecticides) Windshield Washer Fluid Wood Preservatives นา้ํ ยาดบั กลน่ิ ไลโซล(Lysol) (Deodorants) นํ้ายาขดั โลหะ(Metal ตวั ดับกล่นิ (Deodorizers) Polish) นาํ้ ยาลา งพวกสบู Mineral Spirits Mothballs (Detergents) น้ํายาขดั เล็บและลาง ยาฆา เชื้อ(Disinfectants) เลบ็ (Nail Polish & สี(Dye) Remover) อาการของแมวที่ไดร ับสารพษิ มคี วามผันแปรพอสมควร โดยแมวจะมีอาการตง้ั แต ชกั และมีนาํ้ ลายฟมู ปากไปจนถงึ มอี าเจียนและหมดสติ เม่อื พบวา แมวมีอาการตา งๆ ดังกลา ว หรอื เม่อื พบวาแมวไดร ับสารพิษเขาไปในรา งกาย ควรตอ งรบี นําแมวไปพบสตั วแพทย เพื่อให ไดรับการแกไ ขอยา งทันที่ โดยทแี่ มวอาจจะยังไมแ สดงอาการกไ็ ด

6 พืชทเี่ ปน พิษตอ แมว แมวเปนสัตวท่ีชอบกัดกนิ ใบไมชนดิ หนึ่งเหมือนกัน ใน บางครง้ั การกนิ ใบไม หรอื ตนไมที่ปลกู เปนไมป ระดับอยูในบา น ทาํ ใหแ มวไดร บั อนั ตรายไดด ว ยเหมือนกนั เนือ่ งจากมนั เปน พษิ ตอแมว รายตอไปนเ้ี ปน รายช่อื พืชทม่ี ักนยิ มปลกู ในบา น แตเปนพชื ที่เปนพษิ หรอื เปนอันตรายตอแมวต้ังแตร ะดบั ที่ไม รุนแรงจนถงึ ระดับทม่ี คี วามรุนแรง ขน้ึ อยกู บั วาแมวไดร ับ หรอื กนิ พชื นน้ั เขาไปในรา งกายมาก หรือนอย อยาลมื วา แมวท่ี เค้ยี วกินพชื ทเี่ ราใสปุย หรอื สารเคมี หรอื ยาฆา แมลงใหก บั พชื นน้ั มันอาจจะมีผลตอ แมวไดโ ดยตรง หรอื โดยออ มก็ได หรือ แมวอาจจะไดร ับสารนน้ั ผา นทางดนิ ทใ่ี ชป ลกู พชื ก็ได เราสามารถปอ งกนั แมวทีเ่ ราเลย้ี งไวใ น บานไมใหก ดั กนิ หรอื เคีย้ วพืชทเี่ ราปลกู ประดบั บา นไดด วยการโรยส่ิงทม่ี กี ลน่ิ ฉนุ เชน พรกิ ไทย ทีใ่ บของตน ไม หรือถาแมวชอบที่จะขดุ ดนิ ในกระถาง เราอาจจะหาตะแกรงมาปกคลมุ ดินบน กระถางปองกนั การขดุ กไ็ ด กจ็ ะเปน การปองกันไมใหแ มวอยูใตต น ไมเ วลาไปขุด การกัดแทะจะ ลดลง หรือถา เปนไมป ระดบั ที่แมวชอบไปกดั เราอาจจะปลกู ตนไมน ้นั ในกระถาง หรือกระเชา แลว นําไปแขวนไว แมวกจ็ ะไมส ามารถเขา ถงึ ได อาการของแมวที่เกดิ จากความเปน พษิ ของพชื มี ไดต ง้ั แต ชกั และมนี ้ําลายฟูมปาก มอี าเจียน จนอาจจะหมดสตถิ งึ ตายได : เม่อื พบวา แมวมี อาการดงั กลา วควรรบี นําแมวไปพบสัตวแพทย เพื่อใหการรักษาอยางรบี ดวน หรอื ถา พบวาแมว กาํ ลังกินพืชทเ่ี ปนพิษอยู (เหน็ ) ใหร ีบนาํ ไปพบสัตวแพทยท ันทโี ดยไมต องรอใหแ มวแสดง อาการออกมา Aloe Vera Ivy (Hedera) Arrowhead Vine (all parts) Jerusalem Cherry Asparagus Fern Lily of the Valley (all parts) Azalea Majesty (all parts) Bird of Paradise (fruit, seeds) Marble Queen (all parts) Boston Ivy (all parts) Mistletoe Caladium (all parts) Nephthytis (all parts) Calla Lily Parlor Ivy (all parts) Christmas Rose Philodendron (all parts) Chrysanthemum Poinsettia (leaves, flowers) Creeping Charlie (all parts) Pothos (all parts) Creeping Fig Pot Mum Crown of Thorns Red Princess (all parts) Daffodil Saddleleaf (all parts) Dieffenbachia Schefflera Dumbcane (all parts) Spider Mum Easter lily Sprengeri Fern Elephant Ears Swiss Cheese Plant Emerald Duke (all parts) Tulip (bulbs) English Holly Umbrella Plant (all parts) English and Glacier Ivy (leaves, berries) Weeping Fig (Ficus) Heartleaf (all parts)

7 หางของแมวบอกอารมณข องแมวไดอ ยา งไร ภาษาท่ใี ชใ นการสอื่ สารทง้ั มนษุ ยและสตั วแ บง ออกเปน 2 อยา ง คอื ภาษาพูด (ใชเสียง) และภาษาทา ทาง (เปน การใชอ วยั วะประกอบในการส่อื สาร) แมวสามารถใช หางในการสื่อสาร บงบอกถึงอารมณของมนั (เชน เดียวกนั กบั สตั วชนิดอ่ืนๆ) ดงั ตอไปน.ี้ ถาหางมว นหอ ยลง แตส ว นปลายหางมวนช้ีข้นึ : แสดงวาแมวตวั น้กี าํ ลงั รูส กึ สบายและผอ นคลาย ถา หางของมนั ยกขึน้ เลก็ นอยและมว นเล็กนอ ยอยา ง นุมนวล : แสดงวาแมวตวั นก้ี ําลงั รสู ึกเรม่ิ ทจ่ี ะสนใจสิง่ ใดส่ิงหน่งึ ถา หางของแมวตง้ั ขึ้น แตป ลายหางเอยี ง ไมวา จะเปน การเอยี งไปขา งหนา หรือขา งหลัง : แสดงวาแมวตวั น้ีกาํ ลังสนใจและมีความรสู กึ เปน มิตร ตอสง่ิ ทสี่ นใจ ถา หางต้ังตรงและปลายหางตงั้ ตรงในแนวดง่ิ : แสดงวา แมวกาํ ลังมีอารมณด ี รสู ึกเปน มิตร เมอื่ ไดพ บ กนั ถาหางของแมวตง้ั ตรง โดยที่หาง หรือปลายหางกระดกิ หรอื ส้นั อยา งนุม นวล : แสดงวา แมวกาํ ลงั แสดงความชอบ ความรกั (showing affection). ถาหางของแมวอยูน ิง่ ๆ แตจ ะมกี ารกระตกุ เปน ครั้ง คราว : แสดงวาแมว รสู ึกวาถูกรบกวน หรอื มคี วามกังวล ทกุ ข ถา หางของแมวน่ิง แตป ลายหางมีการกระตกุ อยา งหนกั : แสดงวา แมวกาํ ลงั รสู กึ โกรธมาก ถา หางของแมวสะบดั อยา งรนุ แรงจากขา งหนึ่งไปอกี ขาง หน่ึง : แสดงวาแมวกาํ ลังโกรธ*

8 ถาหางแมวเหยียดตรงชข้ี ้นึ แตขนที่หางลกุ ชนั : แสดงวา The cat is แมวกําลังดรุ า ยกา วรา ว ถาหางของแมวโคง และขนตง้ั ชนั : แสดงวาแมวอาจจะตรงเขา ทํารายได ถามกี ารกระตนุ เรา เพิม่ อีก ถาหางของแมวทอดตวั ตํ่าลงและลุกพองออก : แสดงวา แมวกาํ ลงั กลัว ถา หางของแมวยกขึน้ และขนลุกพองออก ทําใหดู เหมือนมีหางขนาดใหญ : แสดงวาแมวอาจจะ มีความสุขไปกับการวงิ่ ไลขับกันไป รอบๆ ถาหางของแมวลดตวั ลงตา่ํ มาก บางครัง้ อาจจะพบวา ซกุ อยูระหวางขาหลงั : อาจจะแสดงวา แมวกาํ ลงั ยอมแพ ถา หางของแมวทอดตวั อยดู า นใดดานหนงึ่ และแมว หมอบ หรือยอ ตัวอยู หรอื ยกสวนตะโพกสงู ขึ้น : แสดงวา แมวตวั เมยี ตวั น้นั พรอมทจ่ี ะรับการผสมพนั ธุ mate. ขอสังเกตุ : ตอ งคดิ อยเู สมอวามีอะไรเกดิ ขน้ึ กบั แมว ณ สถานการณนน้ั และส่งิ แวดลอ ม ที่แมวอยู อยาดอู ารมณของแมวดวยอาศยั ทา ทางของหางของแมวแตเพียงอยา งเดยี ว * แมวมกั จะแกวง หางเมื่อมนั กําลงั มีอารมณดี

9 การเลีย้ งดลู กู แมว การเลยี้ งลกู แมวกาํ พรา แมต อ งมีตารางประจําวัน ในการใหอาหารทเ่ี หมาะสม การขบั ถา ยการเลนและการ นอนหลับ โดยตอ งอยใู นสภาพแวดลอ มท่ีดี เพอ่ื ความสาํ เรจ็ ในการเล้ยี งลกู แมวตองคํานงึ ถงึ 1. โภชนาการและการหยา นม 2. สุขอนามยั 3. อุณหภูมิและความชนื้ 4. การปองกนั โรค 5. การบํารุงและทาํ ใหเ ขา กบั สงั คม ลูกแมวสขุ ภาพดีจะจา้ํ มาํ่ แขง็ แรง มชี วี ิตชวี า หลบั นาน ลกู แมวทสี่ ุขภาพไมดีจะมี กลามเน้ือทไ่ี มสมบูรณ รอ งบอยถา ไมชวยเหลอื ออ นแอ ซมึ เศรา เฉอื่ ยชา โภชนาการและการหยา นม ลกู แมวจะไดร บั น้าํ นมนํ้าเหลืองใน 12 ชั่วโมงแรก ลกู แมวจะดดู ซมึ ภูมคิ มุ กันจากนาํ้ นม นาํ้ เหลืองไดใ นชว ง 24 ชว่ั โมงแรกนับจากคลอด ในกรณีทแี่ มแ มวไมส ามารถเล้ยี งดูลกู แมวได ลูก แมวตอ งดดู นมจากขวดหรอื หลอดหยดตามแตจ ะหาได การใหอ าหารแบบหลอดผใู หต อ งไดรับการฝกอยา งดี เพราะอาหารอาจเขาสปู อดยางไม ต้งั ใจทําใหหมดสติ การใหอ าหารแบบหลอดจึงเส่ยี ง อนญุ าตใหใ ชเฉพาะในลูกแมวออนแอซง่ึ ตองอยภู ายใตการแนะนําของแพทย ควรลบู หลงั ลูกแมวใหเ รอระหวา งใหอาหารและหลงั อาหาร โดยนาํ มนั ผาดไหล ใหต ัวต้งั ตรงและตบหลังเบาๆ การใหนาํ้ นมจากขวดหรอื หลอดตอ งทาํ อยา ง ระมดั ระวงั เพอ่ื ปองกนั การปอดบวมหรอื การสาํ ลกั นาํ้ ใน 24-28 ช่วั โมงแรก ลูกแมวตองการนม 1 มลิ ลิลิตรตอ ช่วั โมง แตล ะวันเพ่มิ จาํ นวนขึ้น 0.5 มิลลลิ ติ ร จนถงึ 10 มิลลลิ ติ รตอ ม้ือ จึงหยุดเพม่ิ ใน 1 วันลูกแมวควรไดร บั อาหาร 6-9 มอ้ื ในชวง 2 สัปดาห ใหอ าหารลูกแมว 5-7 มลิ ลิลิตรตอ ครง้ั ชวง 3 สัปดาห จะเรมิ่ ใหอ าหารออน 3 เวลาตอ วัน และยงั มกี ารใหน มจากขวดอยู ในสัปดาหท ี่ 4 ลูกแมวควรไดร ับน้าํ นมจากขวด 4-6 คร้งั ตอ วนั รวมกบั อาหารออ น 4-5 ครงั้ ตอ วัน ลดการใหอ าหารชว งกลางคืนลง ลูกแมวจะกนิ อาหารแขง็ ไดเ มอ่ื อายุ 7 สปั ดาห

10 สัญญาณแรกของการเจ็บปว ย คือ นํ้าหนกั ลด นาํ้ หนกั ของลูกแมวจะเพิม่ ข้นึ 50-100 กรมั ตอ สัปดาห เมอ่ื ลกู แมวอายุ 14 วนั นํ้าหนกั จะเพ่ิมเปน 2 เทา ของน้าํ หนกั แรกเกิด ถาลูกแมว นํา้ หนักไมเ พ่มิ ควรใหอ าหารเพม่ิ ขึ้น สุขอนามยั ลกู แมวเกิดใหมจะไมสามารถควบคมุ การขบั ถา ยได เพราะกลา มเนือ้ ท่ที าํ หนา ทย่ี งั เจรญิ ไมสมบูรณ ลกู แมวตองไดร บั การกระตุนโดยใชผ าขนหนูนมุ ๆ ชบุ นํา้ อุน ลบู บรเิ วณทวารหนัก จะ ทําใหลูกแมวปส สาวะ อจุ จาระภายใน 1-2 นาที โดยปกตลิ ูกแมวอายุ 21 วนั จะขบั ถายของเสียได เอง หมนั่ สงั เกตปสสาวะและอจุ จาระของลูกแมว ปสสาวะปกตคิ วรมสี ีเหลืองออ นหรือใส ถา มนั มี สเี หลืองคลาํ้ หรือสม แสดงวา ลกู แมวไดร บั อาหารไมเพยี งพอ ปกตอิ ุจจาระจะมีสนี าํ้ ตาลจางหรอื เขม อุจจาระสีเขยี วแสดงถึงโรคติดเชื้อ ถาอุจจาระแข็งมากแสดงวา ใหอาหารทลี ะมากๆ แตใหไ ม บอยครง้ั ซ่งึ เปน สาเหตทุ าํ ใหท อ งอืด มแี กส หายใจไมส ะดวก อุณหภูมแิ ละความชนื้ ลูกแมวเกดิ ใหมย งั ไมสามารถรักษาความรอ นของ รางกาย หรอื ส่นั ตัวเพื่อใหเ กดิ ความรอ นได จงึ ตอ งมที ใ่ี หค วาม รอ นแกลกู แมว เชน ตูอบ เคร่อื งทาํ นาํ้ อนุ ซงึ่ ถูกออกแบบ สาํ หรับลกู สตั วเกิดใหม จะชว ยรกั ษาอณุ หภมู ิในรางกายให เหมาะสมและควรระมดั ระวงั อยาใหค วามรอนสงู เกินไป ควรมี เทอรโมมเิ ตอรใ นบริเวณนน้ั เพ่ือคอยสงั เกตอุณหภูมิ ใน สัปดาหแ รกอณุ หภูมคิ วรอยูที่ 85-90 องศาฟาเรนไฮต ความชน้ื 55-65% พอ 3 สปั ดาหล ดอณุ หภมู ิลงเปน 75 องศาฟา เรนไฮต ลองสังเกตถาลูกแมวมาอยรู วมกันแสดงวา มนั หนาว ไป แตถ าลกู แมวอยูห า งกันคนละมมุ แสดงวา รอนไป ลูกแมวที่ มอี ณุ หภมู ิรา งกายตา่ํ ควรทาํ ใหอบอนุ อยา งชาๆ ภายใน 2-3 ชั่วโมง จนลกู แมวมอี ณุ หภูมริ า งกาย ปกติ 97 องศาฟาเรนไฮต ควรรกั ษาความช้นื โดยใชผา ขนหนชู ุบน้ําวางเหนอื กลองทลี่ ูกแมวอยู จะชว ยเพ่มิ ความชน้ื ได ไมค วนเล้ียงลูกแมวในทอ่ี บั ชน้ื หรือบนพนื้ ท่ผี พุ ัง เพราะจะทําใหเ กดิ เช้ือรา ซง่ึ อาจ เกดิ โรคทางเดินหายใจได การควบคุมอณุ หภูมนิ ้ันสําคญั กวา ในเร่ืองความชืน้ ลกู แมวควรอยใู น ท่ที ่ีมผี ิวสมั ผัสท่ดี ี เชน ผาหม ขนแกะ จะชวยพฒั นาการเคลื่อนไหวของลกู แมว

11 การปอ งกนั โรค ลูกแมวอาจตดิ โรคไดงา ย เชน โรคเกีย่ วกับทางเดิน หายใจ ถาหากไมไดรบั นา้ํ นมเหลอื งจากแม นมน้ําเหลือง 24 ช่งั โมงแรกหลังคลอดจะมแี อนตบิ อดมี ากมาย ซึง่ แอนตบิ อดจี ะ ชวยสรางภูมคิ ุมกัน ลกู แมวท่ีไมไ ดกนิ นมนาํ้ เหลอื งจะมี ภูมคิ ุม กนั โรคนอ ย และควรฉดี วคั ซีนใหล กู แมวดว ย ลกู แมวอาจ ไดรับอันตรายจากพยาธิ จงึ ควรถา ยพยาธใิ หล กู แมว เริม่ เมอ่ื ลูกแมวอายุ 6 สัปดาห และถายซํ้าอีกครงั้ เม่อื อายุ 8 และ 10 สปั ดาห การบาํ รงุ และทําใหเ ขา กบั สังคม เราควรลูบขน กอด และใหล ูกแมวเลน กบั คนประมาณ 30-40 นาทตี อวนั นอกเหนอื จาก การใหอ าหารและทาํ ความสะอาดใหม นั ลกู แมวตอ งการการกระตนุ ควรปรู องพนื้ กลอ งทลี่ ูก แมวนอนดวยวสั ดุออนนุม ลกู แมวจะอบอนุ และหลับสบาย ส่ิงสาํ คญั คอื ทําใหเหมอื นลกู แมวเปน สมาชิกในบานในชว ง 3-6 สปั ดาห จําไวว า มนั ยังเดก็ ตอ งจับอยา งทะนถุ นอม แตตอ งเริม่ ฝก ลกู แมวใหค นุ เคยกบั เสียง การขับถาย คนแปลกหนา และสัตวเลี้ยงอ่นื ๆ สรุป ไมตองกงั วลวาการเลย้ี งลกู แมวเปนเร่อื งใหญ เพราะมีหนังสอื ที่ใหค วามรูเ กี่ยวกับ เร่ืองนี้มากมาย ลูกแมวสุขภาพดี มีความสขุ ทีค่ ณุ เล้ยี งมาคอื รางวัลที่วเิ ศษท่ีสดุ การควบคุมดแู ลแมวทมี่ อี ายุมากของคณุ เกย่ี วกบั อาการของโรคตางๆ ถาแมวที่มอี ายุมที า ทางวา เกดิ การเปลี่ยนแปลงหลายๆอยา งเกี่ยวกบั หนาทข่ี องระบบ ตา งๆในรา งกายมากขึ้น อาจจะเกิดจากการเปล่ยี นแปลงจากการมีอายมุ ากขนึ้ หรืออาจจะเกดิ จากการมีโรคเกิดข้ึนก็ได ซึง่ เหลา นจ้ี ะชวยเตอื นใหรวู า เปน โรคไดแ ตเ นิน่ ๆ ขบวนการ 1.การควบคมุ การกินอาหาร วาจะใหกนิ เมื่อใด กนิ อาหารประเภทไหน มีการกินหรือ การกลนื ลําบากหรอื เปลา และอาเจยี นหรอื ไม 2.การควบคมุ การกนิ นํ้า โดยดูวามกี ารกนิ น้ํามากกวา หรือนอยกวาปกตหิ รอื ไม 3.การควบคุมการขบั ถา ยปส สาวะและอจุ จาระโดยดทู ี่ สี ปริมาณ ความเขมขน ความถ่ี ในการขบั ถา ย หรอื ดวู ามอี าการเจ็บปวดขณะปสสาวะหรืออจุ จาระหรือไม หรือดวู า มีการขับถา ย เรย่ี ราดหรือไม 4.ช่ังน้าํ หนักทกุ ๆ 2 เดือน

12 5.. มกี ารตรวจและตดั เล็บ ตรวจดแู ผลตามตวั รวมถึงกลิน่ ท่ผี ดิ ปกต การขยายใหญข อง ชองทอ งและดวู า มอี าการขนรวงหรือไม 6..การควบคุมดา นพฤตกิ รรม ดกู ารนอน การแสดงออกตอ ผคู นรอบขางมีอาการตกใจ งายหรอื ไม และลักษณะทา ทางการนอนผดิ ปกตหิ รือไม 7..การควบคมุ ดา นทา ทางและการเคลอ่ื นไหว เชนมกี ารชักหรือไม การสูญเสียการทรง ตัว หรือเจบ็ ขา 8.ดูความผดิ ปกติของการหายใจ หรอื ดูวามีการไอ มีการหอบหายใจ การจามหรอื ไม 9.ดแู ลสขุ ภาพฟน แปรงฟน ใหแ มวอยา งสม่าํ เสมอ ดวู ามีส่งิ ผิดปกติในปากหรอื ไม ดู ปรมิ าณนา้ํ ลาย และดลู กั ษณะสีของเหงือกวา เปนสเี หลอื ง ชมพูหรอื มว ง 10.ควบคมุ อณุ หภูมิของสง่ิ แวดลอมวาแมวของคุณมคี วามสขุ สบายหรอื ไม 11.พาไปตรวจสุขภาพกบั สตั วแพทยข องคณุ เปนประจาํ ลกั ษณะอาการทพี่ บบอยและโรคทเ่ี กย่ี วขอ ง 1. การเปลย่ี นแปลงทางพฤติกรรม โรคทเี่ ก่ียวขอ ง คือ ความเจ็บปวดจากขอ อักเสบหรือสภาวะอื่นๆ การ สญู เสยี การมองเห็นและการไดย นิ โรคตับ โรคไต โรค Hepatic lipidosis 2. การออ นเพลยี หรอื เหนื่อยงาย โรคทเี่ ก่ยี วขอ ง คือ การทาํ งานผดิ ปกติของ Mitral valve โรคหัวใจ โรคโลหิตจาง โรคออน โรคมะเร็ง 3.การเปลี่ยนแปลงในดานความกระตือรอื รน ของ รางกาย โรคทเี่ ก่ยี วขอ ง คอื โรค Hyperthyroidism โรคขอ อกั เสบ ความเจบ็ ปวดตา งๆ ความอว น โลหติ จาง ความ ผิดปกตขิ อง Mitral valve และโรคหวั ใจ โรคเบาหวาน โรคไต โรคตับ โรคมะเร็ง 4.นํ้าหนักทเี่ พม่ิ ขน้ึ โรคท่เี กย่ี วของ คือ ความอว น 5.นาํ้ หนกั ลด โรคทเี่ กยี่ วของ คือ โรคมะเรง็ โรคไต โรคตบั โรคของระบบทางเดินอาหาร การกนิ อาหารลดลง Hyperthyroidism Hepatic lipidosis โรคฟน ความผิดปกติของล้นิ หวั ใจ Mitral valve โรคหวั ใจ การอกั เสบของลําไส 6.การไอ โรคท่เี กี่ยวขอ ง คอื โรคหอบ โรคระบบทางเดนิ หายใจ โรคมะเร็ง 7.การดื่มมากและปสสาวะบอ ย โรคท่เี กยี่ วของ คอื โรคเบาหวาน โรคตับ โรคไต Hyperthyroidism 8.การอาเจยี น โรคทีเ่ กย่ี วขอ ง คอื โรคไต โรคตบั และโรคของระบบทางเดนิ อาหาร 9.อาการทองเสีย โรคท่ีเกยี่ วของ คอื โรคของระบบทางเดินอาหาร การอักเสบของลําไส โรคไต โรคตบั และอาจเกดิ จากการเปลย่ี นอาหารเร็วเกนิ ไป

13 10.การชกั โรคที่เก่ียวของ คอื โรคลมชัก ( Epilepsy ) โรคมะเร็ง โรคตบั โรคไต 11.อาการลมหายใจเหมน็ ผดิ ปกตโิ รคทเ่ี กี่ยวของ คือ โรคฟน โรคมะเรง็ ในชอ งปาก โรคไต 12.อาการขาเจ็บ โรคที่เกี่ยวขอ ง คอื การลกุ ลําบาก การเดนิ ผดิ ปกติ ขอ อกั เสบ ความ อวน เบาหวาน 13.การกลัน้ ปสสาวะไมไดหรือการถา ยเรย่ี ราด โรคที่เก่ียวขอ ง คอื การเปน เน่ืองจากขอ อักเสบ การอกั เสบของลําไส Bladder stones โรคมะเรง็ 14.อาการบวมและการกระแทก โรคทีเ่ กยี่ วของ คือ โรคมะเร็งและเนอื้ งอกตางๆ 15.การเปลี่ยนความอยากของอาหาร โรคท่ีเกี่ยวขอ ง คือ โรคเบาหวาน โรคมะเรง็ โรค ตับ โรคไต ความเครียดและความเจบ็ ปวดตางๆ อาจเกิดจากฤทธิ์ของยา โรคปากและฟน และHyperthyroidism Hepatic lipidosis อาหารแมว อาหารแมวนนั้ กม็ ีอยู 3 แบบคือ แบบเจา ของปรุงเอง แบบอาหารกระปอง และแบบ อาหารเมด็ อาหารทเี่ จา ของปรุงเองนั้นไมค อยสนับสนนุ เทา ไหร เพราะโดยมากคนเราจะตดั สนิ โดยเอาตัวเองเปน เกณฑ อาหารอาจจะมคี ุณคาไมค รบเทา ทแี่ มวตองการ บางครง้ั การปรงุ แตง รสชาตกิ เ็ ปน อนั ตรายตอ สขุ ภาพของแมวดว ย เชน แมวเปน สัตวเ ลย้ี งที่จะเกดิ ปญ หาเกย่ี วกบั ไต และระบบปสาวะไดง าย หากคณุ ใหอ าหารที่มรี สเค็มหรือมสี วนผสมของเกลอื มากเกนิ ไป ในตอน วัยหนุม สาวแมวคณุ อาจจะยังแขง็ แรงดีอยู แตเ ม่ือแกต ัวลงไตจะเสอ่ื มเรว็ อยากจะแนะนําเปน อาหารสาํ เร็จรูปมากกวา อาหารสําเร็จรปู กห็ มายถึงทง้ั อาหารกระปอ งและอาหารเมด็ นนั่ แหละ อาหารกระปอ ง ก็จะเหมอื นปลากระปอ งของคนนแี่ หละ แตเคาปรุง ขน้ึ มาสําหรบั แมว มีท้ังที่เปนปลา เปน เนื้อ เปนไก ปลาหมึก ฯลฯ อกี สารพดั ทแ่ี มวจะกนิ ได อาหารแบบนี้กม็ ีการแบง เกรด ถาเปนอาาหารแบบถกู หนอ ยกจ็ ะหนา ตาไมคอยสวยงาม เหมอื นเอาเศษปลาทีเ่ หลือจากทําอาหารคนมาทาํ บางทกี ผ็ สม สบี าง แตถา อาหารแพงขนึ้ มาหนอ ย วัตถุดบิ ทน่ี าํ มาทํากจ็ ะ ดีกวา เม่อื เปดออกดแู ลว กจ็ ะเหน็ ความแตกตา ง ซ่ึงบางทีอาหาร แมวแพงกวา อาหารคนซะอีก อนั น้กี ค็ งตอ งเลอื กเอาตามใจชอบ และตามกาํ ลังทรพั ยของแตล ะคน การใหอาหารกระปอ งมขี อดี คือแมวชอบ กลิ่นจะยว่ั ยวนจมกู แมวมาก แตข อ เสียคอื จะตัง้ ทง้ิ ไว ใหท ัง้ วนั คงไมไ ดเพราะจะเนา เสียงาย ปญหาเร่อื งแมลงกจ็ ะ ตามมา ตองหมั่นคอยดวู า อาหารบดู หรอื ยงั มแี มลงวนั

14 แมลงสาบมารบกวนหรือเปลา โดยสว นใหญถ า ใหอาหารแบบน้ีจะใหกันเปนม้อื ไป พอกนิ เสร็จก็ เกบ็ เลย แตตอ งต้งั นาํ้ สะอาดทง้ิ ไวใ หแ มวกนิ ไดต ลอดนะ อาหารเมด็ อาหารเมด็ เดย๋ี วนีก้ ม็ หี ลายยี่หอท่ีทาํ ข้ึนมาแขง ขนั กนั ก็มีการแบงเกรดอีกเหมอื น อาหารเกรดธรรมดากห็ าซอ้ื ไดท ว่ั ไปตามหา งสรรพสนิ คา ราคาก็จะไมแ พงเทาอาหารพวกพ รเี มีย่ มเกรด บางทีถาเราอานรายละเอยี ดของสว นประกอบในอาหาร อาจพบวา พอๆกนั แต เหตผุ ลทร่ี าคาตา งกันกม็ ีหลายอยา ง เชน อาหารมาจากตา งประเทศหรือผลติ ในเมอื งไทย วัตถุดิบท่ีผลติ อาหาร ซึง่ มกั จะเขียนวาใชวตั ถดุ บิ คุณภาพดี อนั น้ีก็ตองเดากนั เอาเองวา แบบไหน จะดกี วา กัน แตโ ดยสว นตวั เดาไวกอนเลยวา อาหารที่ราคาถกู มากๆก็คงไมไดใ ชวัตถุดบิ ทดี่ อี ะไร มากมาย ซง่ึ เคา ก็ไมไดช แี้ จงในรายละเอียดวา ใชอะไรทําบาง กี่สวนตอ กี่สวน ถาอยากพสิ จู น ก็ ลองหาตวั อยา งอาหารมาลองดมดู เรือ่ งกลน่ิ ตา งกันแนน อน แตจะลองใหแ มวกนิ หรอื เปลาก็ ตดั สินใจเอง ท่บี านก็มอี าหารหลายยห่ี อทีใ่ หแ มวกิน แตเ ปน อาหารเกรดพรีเมีย่ มทงั้ หมด สขุ ภาพแมวกด็ ี ขอ ดขี องอาหารเม็ดกค็ อื คุณคา สารอาหารจะครบถว นกวา ซงึ่ อาหารกระปอง คอนขา งจะมอี งคป ระกอบของน้ําเยอะ แมวจะอิม่ เรว็ แตส ารอาหารจะไดไ มเทา อาหารเมด็ อาหารเม็ดตง้ั ท้ิงใหก ินไดท ง้ั วนั หรือจะใหเ ปนม้อื ก็ได แลว แตค วามสะดวก ขอเสยี คอื หากแมว ไดกนิ นาํ้ นอยเกินไป อาจไมเ ปนผลดีตอ สขุ ภาพ ดงั นน้ั ไมว าแมวคุณจะกินอาหารแบบไหน นา้ํ สะอาดเปนสิ่งสาํ คัญทคี่ ณุ จะตอ งเตรียมไวใหแ มวกนิ ไดท งั้ วนั เสมอ สขุ าของเหมยี ว เปน อันทราบกันดีวา แมวๆทงั้ หลายเวลาขับถายแลว จะตองกลบเปนนิสัยอันดี แมวบาง ตวั ถา ยเสร็จเปดตดู หนีไปเลยกม็ ี มาเขา เรือ่ งกนั ดีกวา เร่ืองสุขาเนีย่ กห็ มายถึงทรายทจ่ี ะใช สาํ หรับใหแ มวขบั ถา ย สาํ หรับแมวท่เี ลยี้ งในบา นกระบะทรายเปนสิ่งจําเปน อยากแนะนําใหใ ช ทรายอนามยั หลายคนอาจไมท ราบวาการท่ปี ลอยใหท รายมีกลิ่นเหม็น เปนสาเหตหุ น่ึงของโรค ทางเดินหายใจในแมวไดน ะคะ นนั่ ก็หมายความวา แมวคุณกจ็ ะมสี ขุ ภาพทไี่ มแ ขง็ แรงอยางทคี่ วร จะเปน

15 ทรายอนามัยมีลกั ษณะอยางไร ทรายอนามยั โดยรวมมีคณุ สมบัตโิ ดยรวมคอื ชว ยลดปญหากลนิ่ มีประสทิ ธภิ าพในการ ดดู ซบั ทดี่ ี ทรายอนามยั มี 2 แบบ คือ ทรายแบบทจ่ี บั ตวั เปนกอน กบั แบบทีด่ ดู ซับแตไมจับเปน กอน ทรายอนามยั ชนิดจบั ตัวเปน กอ น ทรายชนดิ น้ชี อื่ กบ็ อกอยแู ลว วา จบั ตวั เปน กอ น หมายถงึ เม่ือโดนนา้ํ (ปส สาวะ) ทรายก็ จะละลายมารวมกัน แลว เราก็สามารถตกั เอาเฉพาะสว นท่จี บั เปนกอนทงิ้ ทาํ ใหป ญ หาเร่ืองกลน่ิ เปนเร่ืองเลก็ ไปเลยคะ เพราะกลิน่ ก็ออกไปพรอมกับทรายกอนทีค่ ณุ ตกั ทง้ิ ไปนั่นแหละ แลวก็ เตมิ ทรายเพ่ิมเขาไปเมอื่ ทรายลดลง ทรายประเภทนีไ้ มค อ ยเหมาะกบั แมวทชี่ อบเลน น้ํา หรือลกู แมวท่ีซนมากๆ เพราะเมื่อแมวเปย กแลว ไปย่ําทราย กจ็ ะทําใหท รายละลายมาตดิ ขาตดิ ขนนงุ นงั ไปหมด ทรายแบบไมจับตวั ทรายชนดิ นีจ้ ะเปน ทรายทม่ี คี ุณสมบัตใิ นการดดู ซบั ทด่ี ี เวลาโดนน้ําจะไมละลายแตจ ะ ดูดซับเอาไว ทรายชนดิ น้ีควรใชค รง้ั เดยี วแลว ทง้ิ เลย ถงึ แมว า ทรายจะแหงแลวแตก ลิ่นจะยังคง อยู การเอาทรายไปตากแดดจะชว ยใหก ล่ินท่ีมอี ยรู ะเหยออกไปไดบ า ง เปนการยดื อายกุ ารใช งานได หรอื บางคนอาจจะลา งทรายแตเมอื่ ทรายดดู ซบั กล่ินไวใ นเน้ือทรายแลว จะแนใจได อยา งไรวาเราจะลางไดสะอาด เม่อื ทรายหมดอายุก็เปลย่ี นเถอะคะ จะไดไ มมปี ญหาเร่ืองกลนิ่ ทรายทงั้ สองแบบนี้มีคุณสมบตั ิทต่ี า งกนั ดงั น้ันไมค วรนาํ มาผสมกันเพราะจะทาํ ใหเ ปน ทรายท่ีดอ ยคณุ ภาพไปเลย เพราะทรายจะทาํ ปฏกิ ริ ยิ าไดไ มเ ต็มที่