หน่วยที่ 6 รัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจักรไทย รายวิชา ส31101 หนา้ ท่พี ลเมือง ช้นั มัธยมศกึ ษาปที ี่ 4
ตวั ชวี้ ัด • ส2.2ม.4-6/4 เสนอแนวทางและการมีส่วนรว่ มใน การตรวจสอบการใช้อานาจของรฐั
ข้อสอบ O -net ประชาชนมสี ่วนร่วมในการตรวจสอบการใชอ้ านาจของรฐั บาลได้ อย่างไร ก. ไปใช้สทิ ธเิ ลอื กตั้ง ข. ลงสมคั รรบั เลอื กตั้ง ค. เขา้ ชอื่ ถอดถอนผทู้ ท่ี ุจริต ง. ประกอบอาชีพรับราชการ จ. ชมุ นมุ ประทว้ งปิดถนนขบั ไล่
ขอ้ สอบ O -net . เมื่อประชาชนพบเห็นเจ้าหน้าที่ของรัฐรับสนิ บน จะร้องตอ่ ใคร ก. คณะกรรมการการเลอื กต้ัง ข. ผู้ตรวจการแผน่ ดนิ ของรฐั สภา ค. คณะกรรมการตรวจเงนิ แผ่นดิน ง. คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแหง่ ชาติ จ. คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ
ข้อสอบ O -net ขอ้ ใดจบั คอู่ งค์กรกับอานาจตรวจสอบการใชอ้ านาจรัฐตามรัฐธรรมนูญได้ถกู ตอ้ ง ก. คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจรติ แห่งชาติ – ไตส่ วน เจ้าหน้าท่ขี องรัฐระดับสูงกรณที ่ีถูกกล่าวหาว่าร่ารวยผิดปกติ ข. ศาลรัฐธรรมนูญ - ถอดถอนผูด้ ารงตาแหน่งทางการเมอื งที่กระทาการฝา่ ฝืนมาตรฐานทางจริยธรรมอย่างรา้ ยแรง ค. คณะกรรมการตรวจเงนิ แผ่นดิน - ยดึ ทรพั ยส์ นิ ของข้าราชการระดบั สูงท่ี ทจุ รติ เงนิ แผน่ ดิน ง. คณะกรรมการการเลอื กตงั้ - ยดึ ทรัพย์ผ้สู มคั รรบั เลอื กตัง้ ท่ีกระทาผดิ ทาง กฎหมายเลอื กตง้ั จ. ศาลปกครอง - พจิ ารณาคดีอาญาผดู้ ารงตาแหนง่ ทางการเมือง
ขอ้ สอบ O -net เมือ่ มกี ารประกาศใชร้ ฐั ธรรมนูญแหง่ ราชอาณาจกั รไทยพทุ ธศกั ราช 2560 กลไกดา้ นการเมืองการปกครองใดทีม่ ีการเปลี่ยนแปลง ก. มกี ารให้เพมิ่ เตมิ รายละเอียดของรัฐธรรมนญู ในกฎกระทรวง ข. มกี ารรา่ งพระราชบญั ญัตทิ ีเ่ ก่ียวข้องตามบทบญั ญัตใิ นรัฐธรรมนญู ค. มีการเปลีย่ นโครงสรา้ งการบรหิ ารราชการแผน่ ดินระดบั กระทรวง และกรม ง. มกี ารทบทวนพระราชบัญญตั งิ บประมาณแผ่นดนิ ประจาปีท่ผี า่ นการ พจิ ารณาไปแลว้ จ. มีการแก้ไขแผนพฒั นาเศรษฐกจิ และสังคมแหง่ ชาติใหส้ อดคล้องกับ เจตนารมณ์ของรฐั ธรรมนญู
รฐั ธรรมนญู แหง่ ราชอาณาจกั รไทย
รัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศกั ราช 2560 • รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจกั รไทย พทุ ธศกั ราช 2560 เปน็ กฎหมายสูงสดุ ของประเทศ เปน็ รัฐธรรมนญู ฉบบั ที่ 20 ของประเทศไทย ซงึ่ จดั ร่างโดย • คณะกรรมการร่างรฐั ธรรมนญู ในระหว่าง พ.ศ. 2558 – 2560 ภายหลงั การรฐั ประหารในประเทศโดยคณะรักษาความสงบแห่งชาติ เมอื่ วันที่ 22 พฤษภาคม พ.ศ. 2557 รา่ งรัฐธรรมนูญฉบับนไี้ ดผ้ า่ นความคิดเห็นจาก ประชาชนท่วั ประเทศจากการลงประชามติ เม่อื 7 สงิ หาคม พ.ศ. 2559 ผ่านความความเห็นชอบดว้ ยคะแนน 16,820,402 คะแนน (รอ้ ยละ 61.35) และมผี ู้ไม่เห็นชอบ 10,926648 คะแนน (รอ้ ยละ 38.65)
รฐั ธรรมนญู แห่งราชอาณาจกั รไทย พุทธศกั ราช 2560 16 หมวด 279 มาตรา 1 บทเฉพาะกาล
รฐั ธรรมนูญแหง่ ราชอาณาจักรไทย พุทธศกั ราช 2560 16 หมวด 279 มาตรา หมวด 1 บททวั่ ไป หมวด 2 พระมหากษตั ริย์ หมวด 3 สทิ ธิและเสรภี าพของปวงชนชาวไทย หมวด 4 หน้าทีข่ องชนชาวไทย
รฐั ธรรมนญู แหง่ ราชอาณาจกั รไทย พทุ ธศกั ราช 2560 16 หมวด 279 มาตรา หมวด 5 หนา้ ท่ขี องรฐั หมวด 6 แนวนโยบายแห่งรฐั หมวด 7 รัฐสภา หมวด 8 คณะรฐั มนตรี
รฐั ธรรมนญู แหง่ ราชอาณาจกั รไทย พุทธศักราช 2560 16 หมวด 279 มาตรา หมวด 9 การขัดกนั แหง่ ผลประโยชน์ หมวด 10 ศาล หมวด 11 ศาลรัฐธรรมนูญ หมวด 12 องค์กรอสิ ระ
รฐั ธรรมนญู แห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศกั ราช 2560 16 หมวด 279 มาตรา หมวด 13 องค์กรอยั การ หมวด 14 การปกครองส่วนทอ้ งถิ่น หมวด 15 การแกไ้ ขเพ่มิ เตมิ รัฐธรรมนูญ หมวด 16 การปฏิรูปประเทศ บทเฉพาะกาล
รฐั ธรรมนูญแหง่ ราชอาณาจักรไทย พทุ ธศกั ราช 2560 ความสาคญั ของรฐั ธรรมนูญ • ยนื ยันความเป็ นเอกราช • รับรองความเป็ นเอกรัฐ • ยนื ยันว่าประเทศไทยมีการปกครองแบบระบอบ ประชาธปิ ไตยอนั มีพระมหากษัตรยิ ท์ รงเป็ นประมุข • คุม้ ครองศักดศิ์ รีความเป็ นมนุษย์ • ใหค้ วามคุม้ ครองประชาชนอย่างเทา่ เทยี มกนั
รัฐธรรมนูญแหง่ ราชอาณาจักรไทย พทุ ธศกั ราช 2560 หลกั การสาคัญทก่ี าหนดไว้ในรฐั ธรรมนญู • ส่งเสริมและคมุ้ ครองสิทธิเสรภี าพของประชาชนอยา่ งเตม็ ที่ เพ่อื เพม่ิ สิทธิของประชาชนใหก้ ว้างขวางมากขนึ้ ทาให้แนวนโยบายแหง่ รฐั มี ความชดั เจน • ลดการผกู ขาดอานาจรฐั และการใชอ้ านาจอย่างไม่เป็นธรรม เพ่ือลด การแทรกแซงการทางานของขา้ ราชการและหนว่ ยงานภาครัฐ เพื่อการ ทางานทีอ่ สิ ระ ปราศจากการครอบงาจากการเมือง
รฐั ธรรมนญู แหง่ ราชอาณาจกั รไทย พทุ ธศักราช 2560 หลักการสาคัญทก่ี าหนดไว้ในรัฐธรรมนูญ • ทาให้การเมืองมีความโปรง่ ใส มคี ุณธรรม จรยิ ธรรม โดยการเพิม่ มาตรา เกย่ี วกับคุณธรรม จริยธรรมมากข้นึ เพอื่ ลดปญั หาการทุจริตคอรัปชน่ั • ทาให้ระบบตรวจสอบมีความเขม้ แข็งและทางานไดอ้ ยา่ งมปี ระสิทธภิ าพ เพือ่ ใหอ้ งคอ์ ิสระที่จดั ตง้ั ตามรฐั ธรรมนูญได้ทางานอย่างเป็นอสิ ระ ไมถ่ กู แทรกแซงจากภาคการเมอื ง
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจกั รไทย พทุ ธศกั ราช 2560 แนวทางการปฏิบัตติ นตามรฐั ธรรมนูญ • เข้าไปมสี ่วนร่วมในกระบวนการทางประชาธิปไตยทกุ ระดับ ทง้ั ระดับทอ้ งถิน่ และระดับชาติ เช่น ไปใช้สทิ ธเิ ลอื กต้ังกานนั ผใู้ หญ่บา้ น สมาชิกองค์การบริหารส่วนตาบล สมาชิกสภาผแู้ ทน ราษฎร เข้ารว่ มกิจกรรมรณรงคเ์ กย่ี วกับประชาธปิ ไตย เป็นต้น
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจกั รไทย พทุ ธศกั ราช 2560 แนวทางการปฏิบัตติ นตามรัฐธรรมนูญ • ตดิ ตามตรวจสอบการใชอ้ านาจของสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร และผบู้ ริหารทกุ ระดับอยา่ งใกล้ชดิ เพอื่ ป้องกนั มิใหใ้ ชอ้ านาจรฐั เพ่อื ประโยชนส์ ่วนตัวหรอื ไปในทางทุจริต • ให้กาลังใจและสนบั สนุนนักการเมืองและพรรคการเมอื งท่ดี ี โดยการไปออกเสียงเลอื กต้ังนักการเมอื งและพรรคการเมอื งทด่ี ี ใหไ้ ดม้ โี อกาสเข้าไปบริหารประเทศ
บทบญั ญตั เิ กย่ี วกบั รัฐสภา คณะรัฐมนตรี และศาล
รฐั สภา สภา วฒุ ิสภา ผแู้ ทนราษฎร สมาชกิ 200 คน สมาชิก 500 คน แบบแบ่งเขต แบบบญั ชีรายชอื่ เลือกตรงและไขว้ เลือกตัง้ 150 คน ใน 20 กลมุ่ 350 คน ประธานรฐั สภา ประธานสภาผแู้ ทนราษฎร เป็นประธานรฐั สภา ประธานวฒุ สิ ภา เป็นรองประธานรฐั สภา
วฒุ ิสภา(บทเฉพาะกาล) 250 คน คณะกรรมการเลอื ก 200 คน การเลือกตรง 10 กลมุ่ 50 คน คสช. เลือก 194 คน ผู้ดารงตาแหนง่ 6 คน ปลัดกระทรวง ผบู้ ญั ชาการ ผบู้ ญั ชาการ ผบู้ ญั ชาการ ผบู้ ญั ชาการ ผบู้ ญั ชาการ กลาโหม ทหารสงู สดุ ทหารบก ทหารเรือ ทหารอากาศ ตารวจแหง่ ชาติ
บทบัญญัตสิ าคัญเก่ียวกบั รฐั สภา รฐั สภาประกอบดว้ ยสภาผแู้ ทนราษฎรและวุฒสิ ภา ประธานสภาผแู้ ทนราษฎรเปน็ ประธานรฐั สภา ประธานวฒุ ิสภาเป็นรอง ประธานรัฐสภา ทาหนา้ ท่พี จิ ารณารา่ งพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญ หรอื รา่ งพระราชบญั ญตั ิทจ่ี ะตราเป็นกฎหมาย พระมหากษัตรยิ ท์ รงไว้ซงึ่ พระราชอานาจในการยุบสภาผู้แทนราษฎร เพ่ือใหม้ กี าร เลอื กตง้ั ใหม่ โดยการประกาศเป็นพระราชกฤษฎีกา ตามคาแนะนาของ นายกรฐั มนตรี
บทบญั ญัตสิ าคญั เก่ียวกับรฐั สภา ประชาชนทุกคนทม่ี ีคุณสมบัติและไม่มลี ักษณะตอ้ งห้ามตามทร่ี ัฐธรรมนูญกาหนดมี สิทธิออกเสยี งเลอื กตง้ั ส.ส. และส.ว. เสมอกัน การลงมตวิ ินิจฉยั ขอ้ ปรกึ ษาให้ถอื เอาเสียงข้างมาก การประชมุ สภาผู้แทนราษฎรและวุฒสิ ภาต้องมีสมาชิกไม่น้อยกวา่ กึ่งหนงึ่ ของ สมาชกิ ท้งั หมด ในการประชุมสภาตอ้ งมีผ้เู ข้าร่วมมากกว่าก่ึงหน่ึงของจานวนสมาชิก ทัง้ หมด โดยเปิดสมัยประชมุ ปลี ะ 2 ครง้ั ครงั้ ละ 120 วนั
คณะรัฐมนตรี • คณะรัฐมนตรี พระมหากษตั ริย์ทรงแต่งตงั้ คณะรฐั มนตรี ประกอบด้วย นายกรัฐมนตรี 1 คน เลอื กต้งั จากสมาชกิ สภาผ้แู ทนราษฎร และ รัฐมนตรี ไมเ่ กนิ 35 คน มาจากสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรหรือไมก่ ไ็ ด้
ความรับผดิ ชอบของรัฐบาลตอ่ ประชาชน • รฐั บาลต้องแถลงผลงานต่อสภาผแู้ ทนราษฎร ผ่านสอ่ื ตา่ งๆ ให้ ประชาชนรับรู้ และบรหิ ารประเทศตามนโยบายท่แี ถลงไว้
บทบญั ญัตเิ กี่ยวกับคณะรฐั มนตรี • ความเป็นรฐั มนตรสี น้ิ สุดลงเฉพาะตัว เช่น เมอื่ ตาย ลาออก สภาผู้แทนราษฎรมมี ติไมไ่ วว้ างใจเปน็ รายบคุ คล
คณะรฐั มนตรี \"คณะรฐั มนตรี\" เป็นคาทใ่ี ช้ในกฎหมาย ม่งุ หมายถึงเฉพาะขา้ ราชการการเมอื งผมู้ ี ตาแหน่งรัฐมนตรีดงั กลา่ วตรงกับทใี่ ชใ้ นภาษาองั กฤษวา่ \"Council of Ministers“ หรือ \"Cabinet\" ยังมอี กี คาหนึ่งทใี่ ชค้ วบคกู่ ันคอื คาวา่ \"รัฐบาล\" หรือ \"Government\" ในบางคร้งั คณะรฐั มนตรแี ละรัฐบาล มี ความหมายอยา่ งเดยี วกนั คอื คณะบคุ คลฝ่ายการเมอื ง ผู้มีอานาจหน้าท่กี าหนด นโยบายและบรหิ ารประเทศ แต่บางครง้ั คาว่า รฐั บาลอาจมคี วามหมายกว้างกวา่ น้นั เพราะอาจรวมไปถงึ ขา้ ราชการประจาและเจ้าหนา้ ทท่ี ้งั หลายของฝา่ ยบริหารท่ี ไม่ใช่ฝา่ ยการเมืองอีกดว้ ย เช่น ตารวจ ทหาร อัยการ เจ้าหน้าทส่ี รรพากร ขา้ ราชการ ครู อาจารยม์ หาวิทยาลยั ของรัฐ เจา้ หน้าที่ฝ่ายปกครอง เป็นต้น
การบรหิ ารราชการแผน่ ดนิ สว่ นกลาง(รวมอานาจ) ส่วนทอ้ งถน่ิ (กระจายอานาจ) กระทรวง รปู แบบท่ัวไป กรม อบจ. เทศบาล สว่ นภมู ิภาค(แบง่ อานาจ) อบต. จงั หวดั รูปแบบพิเศษ กทม อาเภอ เมอื งพทั ยา
ประสิทธิภาพในการบรหิ ารประเทศของรฐั บาล ความสามารถในการ ความสามารถรับผิดชอบตอ่ หนา้ ที่ ตอบสนอง ตรงความต้องการ ร่วมกันเม่ือเกิดความผดิ พลาดในการ ของประชาชนส่วนใหญอ่ ยา่ ง บรหิ ารงาน ทั่วถึงและเท่าเทยี ม ความสามารถในการติดตามและควบคมุ ความสามารถในการประสานงาน การทางานของกระทรวง กรมต่างๆ จากการ ใหก้ ระทรวงต่างๆ ทางานรว่ มกนั นานโยบายที่ไดม้ อบหมายไปปฏิบตั ิ เพอื่ ใหบ้ รรลุจดุ หมายอยา่ งเดยี วกนั ดว้ ย
ศาล ศาล ศาล ศาล ศาลทหาร รัฐธรรมนูญ ยตุ ธิ รรม ปกครอง
พจิ ารณาวนิ ิจฉยั ร่าง บทบาทหน้าท่ขี องศาลรฐั ธรรมนูญ พ.ร.บ.หรือร่าง พ.ร.บ. ประกอบรฐั ธรรมนูญท่ีสภา พิจารณาวนิ จิ ฉัย พจิ ารณาวินิจฉัย ผแู้ ทนราษฎร วุฒสิ ภา หรอื บทบญั ญัติท่ศี าล ปญั หาเกยี่ วกบั รฐั สภา แลว้ แตก่ รณี ให้ จะใช้บงั คบั แก่คดี อานาจหนา้ ที่ของ ความเหน็ ชอบแล้ว แต่ยัง ขดั หรือแย้งตอ่ องค์กรต่าง ๆ มไิ ด้ประกาศในราชกิจจา- รฐั ธรรมนูญ ตามรฐั ธรรมนญู นเุ บกษา มีข้อความขดั หรอื แยง้ ตอ่ รฐั ธรรมนญู
บทบาทหน้าท่ขี องศาลยุตธิ รรม พจิ ารณาพพิ ากษาคดที ั้งปวง เว้นแตค่ ดที ร่ี ัฐธรรมนญู หรอื กฎหมายบัญญตั ิให้อยู่ ในอานาจของศาลอื่น แบง่ ออกเป็น 3 ชั้น ไดแ้ ก่ ศาลช้ันต้น ศาลอุทธรณ์ ศาลฎีกา พิจารณารบั ฟ้องในชน้ั พจิ ารณาและพิพากษา พิจารณาพพิ ากษาคดี ท่ี เรมิ่ ต้นคดีทง้ั คดแี พ่ง คดที ีค่ ู่ความได้ยนื่ รฐั ธรรมนูญ หรือ และคดอี าญา อทุ ธรณค์ าพพิ ากษาของ กฎหมาย บญั ญตั ใิ ห้เสนอ ศาลชัน้ ต้น ซึง่ ไม่เหน็ ต่อศาลฎกี า ได้โดยตรง พ้องดว้ ยกบั คาพิพากษา และ คดีท่ี อทุ ธรณ์ หรือ ของศาลชนั้ ตน้ ฎกี า คาพพิ ากษา หรือ คาสัง่ ของ ศาลชัน้ ตน้ หรือ ศาลอทุ ธรณ์ ตามท่ี กฎหมายบญั ญตั ิ
บทบาทหน้าท่ขี องศาลปกครอง พิจารณาพิพากษาคดี พิจารณาข้อพพิ าทระหว่าง ปกครอง ซ่ึงเปน็ คดีพพิ าท หน่วยงานต่างๆ ของรัฐหรอื ระหว่างหนว่ ยราชการ เจ้าหนา้ ทีข่ องรฐั ดว้ ยกนั หนว่ ยงานของรัฐ เพ่ือปกป้องคมุ้ ครองสิทธิ รัฐวสิ าหกิจ หรอื ราชการ เสรีภาพของประชาชนและ สว่ นทอ้ งถิ่น หรอื เจา้ หน้าที่ เพื่อสร้างบรรทดั ฐานที่ ของรฐั กบั เอกชน ถกู ต้องในการปฏบิ ัติราชการ
บทบาทหนา้ ทีข่ องศาลทหาร • มอี านาจ พิจารณาพิพากษาลงโทษผู้กระทาความผิดอาญาซึ่งเปน็ บุคคลทีอ่ ยใู่ นอานาจศาลทหารในขณะกระทาผดิ
บทบัญญัติเกย่ี วกับศาล • ผพู้ พิ ากษาและตลุ าการมอี สิ ระในการพิจารณาพิพากษาคดใี ห้เป็นไปโดย ถูกตอ้ ง รวดเร็ว และเป็นธรรม ตามรัฐธรรมนญู และกฎหมาย • การบญั ญัติกฎหมายให้มผี ลเปน็ การเปลีย่ นแปลงหรือแก้ไขเพิ่มเตมิ กฎหมายวา่ ด้วยธรรมนูญศาลหรอื วธิ ีพิจารณาคดเี พอื่ ใชแ้ กค่ ดใี ดคดีหน่ึง โดยเฉพาะจะกระทามไิ ด้ • ในคดีอาญาผ้ตู อ้ งหาหรอื จาเลยมสี ิทธไิ ด้รบั การสอบสวนหรอื พิจารณาคดี ให้เปน็ ไปโดยถูกตอ้ งรวดเร็ว และเปน็ ธรรม • ก่อนท่ีผ้พู ิพากษาและตลุ าการจะเข้ารับหนา้ ทจ่ี ะต้องถวายสัตย์ปฏญิ าณ ตอ่ พระมหากษัตรยิ ์
พรรคการเมอื ง
พรรคการเมือง พรรคการเมือง คือ องค์กรทางการเมืองที่รวมบุคคลที่มีความคิด อุดมการณ์เดียวกัน ทางด้านการเมือง สังคม และเศรษฐกิจ แบบ เดียวกนั หรอื คลา้ ยคลงึ กนั เพ่ือนาแนวความคิดเหล่าน้ันมากาหนดเป็น นโยบายของรัฐบาล โดยวิถีประชาธิปไตย โดยการส่งบุคคลเข้ารับ เลือกต้ัง เพ่ือให้ได้เสียงข้างมากในรัฐสภาและจัดตั้งรัฐบาลเข้ามา บริหารประเทศตามแนวความคิดหรือนโยบายที่สอดคล้องกับ อุดมการณข์ องพรรค
บทบาทหนา้ ทข่ี องพรรคการเมอื ง • วางนโยบายในการแก้ไขปญั หาของประเทศ และแถลงนโยบายแก่ ประชาชน • พจิ ารณาคดั เลอื กผ้ทู ่มี ีคุณสมบตั ิเหมาะสม เพ่ือลงสมคั รรบั เลือกต้งั ใน นามของพรรคทง้ั ระดบั ทอ้ งถน่ิ และระดบั ชาติ • ดาเนนิ การหาเสยี งเลอื กต้งั โดยการเข้าถึงประชาชน เพ่ือใหไ้ ด้รับการ สนับสนนุ
บทบาทหน้าทขี่ องพรรคการเมือง • นานโยบายของพรรคท่ไี ดแ้ ถลงตอ่ ประชาชนไปปฏิบัติอย่างจริงจัง เพื่อให้เกิดประโยชน์ต่อประชาชนและประเทศชาติ • ให้การศึกษาและอบรมความรู้ดา้ นการเมืองกับประชาชนทัว่ ไป และ สมาชิกของพรรค
การเลือกต้งั
การเลือกตง้ั ของไทย • การเลือกต้ัง เป็นท้งั สทิ ธิและหน้าทขี่ องชนชาวไทย การเลอื กต้ังเปน็ กระบวนการเข้าไปมีส่วนรว่ มทางการเมอื งและการปกครองในระบอบ ประชาธิปไตย รฐั ธรรมนูญฉบบั แห่งราชอาณาจักรไทย ได้กาหนดให้วา่ “บุคคลมีหน้าทไ่ี ปใชส้ ทิ ธิเลือกตัง้ บคุ คลซึ่งไม่ไปเลือกต้ังโดยไมแ่ จ้งเหตอุ ัน ควรจะทาให้เสียสิทธติ ามทก่ี ฎหมายบญั ญตั ิ” เพราะการเลอื กตง้ั ถอื วา่ เปน็ การแสดงออกซง่ึ ความตอ้ งการของประชาชนทส่ี นบั สนนุ หรอื คดั คา้ นการ ตัดสนิ ใจของผนู้ านทางการเมือง
ความสาคัญของการเลอื กตั้ง • ประชาชนไดเ้ ข้าไปมสี ่วนร่วมในการปกครองตนเองตามหลักการ ประชาธปิ ไตย • เปน็ วธิ ีการทใ่ี ช้เปลยี่ นอานาจทางการเมอื งการปกครองอย่างสนั ตวิ ธิ ี • ป้องกนั การเกดิ ปฏิวัตริ ฐั ประหาร เม่ือรัฐบาลไมส่ ามารถบรหิ ารประเทศ หรือแก้ปญั หาต่างๆ ได้ กจ็ ะคนื อานาจให้กบั ประชาชนด้วยการยบุ สภา ผแู้ ทนราษฎรเพื่อจดั การเลือกตงั้ ใหม่
ความสาคญั ของการเลือกตงั้ • ทาใหเ้ กดิ การหมุนเวยี นเปล่ียนอานาจ เพื่อเปิดโอกาสใหบ้ คุ คลอน่ื หรือ กลุม่ อื่นไดเ้ ข้ามาบรหิ ารประเทศ ปอ้ งกนั การผกู ขาดอานาจทางการ เมือง • สรา้ งความถูกตอ้ งและความชอบธรรมในการใชอ้ านาจทางการเมอื ง ใหก้ ับบคุ คลที่จะมาทาหนา้ ทเ่ี ป็นรัฐบาล
หลักเกณฑก์ ารเลอื กตงั้ • 1. หลักอสิ ระแห่งการเลอื กตง้ั หมายถงึ ให้อิสระต่อการออก เสียงเลือกตั้งโดยประชาชนมีสทิ ธิเสรีภาพที่จะเลือกใครหรือ พรรคการเมอื งใดกไ็ ด้ ผสู้ มัครรับเลือกต้งั ก็มสี ิทธ์ิท่ีจะเลอื กสังกดั พรรคการเมืองใดก็ไดท้ ต่ี นชอบโดยไม่มีการบบี บังคับ • 2. หลักการเลือกตง้ั ตามกาหนดเวลา หมายถงึ การเลอื กตง้ั จะตอ้ งมีกาหนดระยะเวลาทแ่ี น่นอนเช่นกาหนดใหม้ ีการ เลอื กตง้ั สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรทุก 4 ปี •
หลกั เกณฑ์การเลือกตง้ั • 3. หลกั การเลอื กตง้ั อย่างบริสุทธ์ิยตุ ธิ รรม หมายถงึ การเลอื กตง้ั ทเี่ ปน็ ไปตามกฎหมายไมม่ กี ารคดโกงหรือใชอ้ ทิ ธิพลทางการเงิน หรอื อานาจหน้าท่ใี นการบบี บงั คับซ้ือคะแนนเสียง • 4. หลักการใช้สิทธ์ิในการเลอื กตงั้ อย่างเสมอภาค หมายถงึ การ ใหส้ ิทธ์ิแกป่ ระชาชนชาวไทยโดยไม่มีการกดี กันหรอื จากัดสทิ ธิ บุคคลใดบคุ คลหน่งึ เป็นพเิ ศษ
หลักเกณฑ์การเลอื กตงั้ • 5.หลกั การออกเสียงโดยทว่ั ไป หมายถึง การเปดิ โอกาสใหอ้ อกเสยี ง เลือกตั้งอยา่ งทว่ั ถึงแกป่ ระชาชนทกุ หมเู่ หลา่ เว้นแตก่ รณที ่ีมีขอ้ จากดั อันเปน็ ทรี่ บั รองกนั ทว่ั ไป เชน่ บุคคลอายุไมค่ รบ 18 ปบี ริบรู ณ์ บคุ คล วิกลจริตหรอื มีจิตบกพรอ่ ง • 6. หลกั การลงคะแนนลบั หมายถึง การเลือกตงั้ ของประชาชนหรือเปน็ สทิ ธิข์ องผเู้ ลอื กต้งั โดยเด็ดขาดสิทธิที่จะได้รับการพิทกั ษ์ปกปอ้ งโดยการออก เสียงลงคะแนนลบั โดยผู้ที่ออกเสยี งไม่จาเปน็ ต้องบอกผอู้ ่ืนวา่ ตนเลือกใคร
การรักษาความศกั ดส์ิ ิทธิ์ของการเลอื กตง้ั • การเลือกตัง้ เปน็ ส่งิ สาคัญตอ่ การปกครองระบอบประชาธปิ ไตย แตก่ าร เลอื กตง้ั กม็ อี ปุ สรรค ส่ิงเลวร้ายท่ีเกดิ ข้นึ ได้แก่ • การใช้อิทธพิ ลจากทางราชการ เพ่ือให้เกิดประโยชน์ฝา่ ยตน เชน่ รว่ มมอื กบั เจ้าหนา้ ที่ทเี่ กีย่ วข้องปลอมแปลงหลกั ฐานการเลอื กตั้ง เพิ่มชอ่ื ผอู้ น่ื ในทะเบียนบ้าน • การทาลายคูแ่ ข่งขนั เชน่ หาเสยี งให้ร้ายคู่แข่ง โดยการใหข้ ้อมูลท่ีเป็นเทจ็ ทาลายป้ายหาเสยี ง ปองร้ายหวั คะแนน
Search
