Best practice จ้องงาม

การปฏบิ ตั งิ านทเี่ ป็นเลศิ ( Best Practice ) กลุ่มอาชพี พาณิชยกรรมและบรกิ าร จ้องงามพอเพียงเคยี งดอย โรงเรยี นราชประชานุเคราะห์ 31 อ.แม่แจม่ จ.เชยี งใหม่ สงั กัดสานักบริหารงานการศึกษาพิเศษ

Best Practice กลุ่มอาชีพ โรงเรยี นราชประชานเุ คราะห์ 31 อ.แมแ่ จ่ม จ.เชยี งใหม่ สังกดั สานักบรหิ ารงานการศึกษาพิเศษ ..................................................................................... 1. ช่อื ผลงาน Best Practice “จอ้ งงาม พอเพยี งเคียงดอย” 2. ขอ้ มลู ท่ัวไป 2.1 ข้อมลู พืน้ ฐานโรงเรยี น โรงเรียน/หน่วยงาน โรงเรียนราชประชานุเคราะห์ 31 จงั หวดั เชียงใหม่ ทอี่ ยู่ เลขที่ 99 หมู่ 10 ตาบลช่างเค่งิ อาเภอแม่แจ่ม จงั หวัดเชยี งใหม่ 50270 สงั กดั สานกั บรหิ ารงานการศกึ ษาพเิ ศษ สานกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศกึ ษาธิการ โทรศพั ท์ 053-268642 โทรสาร 053-268643 Website : http://www.rpk31school.ac.th เปดิ สอนต้ังแตร่ ะดับ ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ี่ 1 ถงึ ระดับช้นั มัธยมศึกษาปที ่ี 6 2.2 ขอ้ มูลผู้บรหิ าร 2.2.1) ช่ือ–สกลุ : นางวิลาวัลย์ ปาลี ตาแหนง่ : ผอู้ านวยการโรงเรยี นราชประชานุเคราะห์ 31 โทรศพั ท์ : 087-180-5595 ,๐62-3087040 E-mail : [email protected] 2.2.2) ชอ่ื -สกลุ : นายวเิ ศษ ฟองตา ตาแหน่ง : รองผู้อานวยการโรงเรียนราชประชานุเคราะห์ 31 โทรศัพท์ : 088-5905162 , 098-7800193 E-mail : [email protected] 3. ความเปน็ มาของนวัตกรรม “ผ้าซิ่นจก (ตีนจก) มีความละเอียดประณีตอ่อนช้อย มีความหมายในตัวเอง ความประณีตของ ลวดลายเป็นเคร่อื งสะทอ้ นใหเ้ ห็นถึงความเป็นผ้มู ีอารมณ์เยือกเย็นสขุ ุม กฎเกณฑ์ บางครั้งอาจซอ่ นเร้นเรอ่ื งราว และเนื้อหาที่สามารถเล่าขานถึงความเป็นมาทางประวัติศาสตร์ ซ่ึงเป็นเอกลักษณ์ของกลุ่มชน การต้ังถ่ินฐาน เชือ้ ชาติ สภาพภมู ศิ าสตร์ ความเชอื่ ประเพณี” แม่แจ่ม เป็นอาเภอหน่ึงในจังหวัดเชียงใหม่ ต้ังอยู่ในหุบเขาซึ่งมีเทือกเขาถนนธงชัย และ ดอยอิน ทนนท์ล้อมรอบ สภาพพ้ืนท่สี ว่ นใหญ่เป็นภูเขาและป่าไม้ ซึง่ ถอื เปน็ แหล่งต้นน้าท่ีสาคัญของภาคเหนอื นบั เป็น หน่ึงในชุมชนไม่ก่ีแห่งของไทยที่ยังคงรักษาและสืบทอดมรดกพ้ืนเมืองซิ่นตีนจก และ ผ้าทอหลายประเภท อันเป็นศิลปหัตถกรรมท่ีมคี ุณค่าทัง้ ความงดงามและความหมายวิถีชีวิตของ คนแมแ่ จ่ม

จากประวัติสตรีแม่แจ่มในอดีต สตรีจะถูกฝึกหัดให้รู้จักทอผ้าต้ังแต่อายุยังน้อย เพ่ือพร้อมที่จะทอผ้า สาหรับนงุ่ หม่ ของตนเองและครอบครัว ทกุ วนั น้ีชมุ ชนแมแ่ จ่มโดยส่วนใหญ่กย็ งั นิยมทอและใช้ผา้ ทอที่ทาข้ึนใน ท้องถ่ิน เช่น เส้ือผ้า สะลี (ท่ีนอน) หมอน ผ้าต้วบ (ผ้าห่ม) ซิ่นแบบต่าง ๆ ได้แก่ ซิ่นหอมอ้วน ซ่ินตาล่อง ซิ่น แอ้ม ซิ่นตาตอบ ซ่ินลัวะ ซ่ินยาง ตลอดจนซ่ินตีนจก ซึ่งเป็นการทอเพื่อนามาต่อกับผ้าถุงหรือที่ชาวบ้าน ภาคเหนือ เรียกว่า “ซิ่น” นอกจากนี้ ยังมีผ้าที่ใช้เทคนิคการจกในการตกแต่งลวดลาย ได้แก่ ผ้าเช็ด ผ้าพาด ผ้าหลบ (ผ้าปูท่ีนอน) และหน้าหมอนจก เป็นต้น ซ่ินตีนจกแม่แจ่มเป็นศิลปหัตถกรรมท่ีเป็นมรดกตกทอด จากบรรพบุรุษมาแต่โบราณกาล อนั เกิดจากการประดิษฐค์ ิดค้น และสร้างลวดลายขนึ้ บนผืนผ้าด้วยการจก คอื การสอดหรือควักเส้นฝ้ายสีต่าง ๆ ท่ีพุ่งสลับกันเป็นช่วง ๆ เพื่อให้เกิดเป็นรูปและลวดลายต่าง ๆ ขึ้นมาโดยใช้ ขนเม่น โลหะ หรือไม้ปลายแหลมเป็นเคร่ืองมือ ผ้าตีนจกแม่แจ่มนับเป็นงานหัตถกรรมที่ประณีต สวยงาม และมีเอกลักษณ์ ของอาเภอแม่แจม่ : จาก หนงั สอื ผา้ ตีนจก โดย ฝอยทอง สมบัติ โรงเรียนราชประชานุเคราะห์ 31 ได้ดาเนินการจัดการเรียนการสอนโดยให้นักเรียนได้เลือกเรียน หลากหลายวิชา วิชาศิลปะจงึ เป็นอีกสาขาหนง่ึ ที่ใหน้ ักเรียนไดถ้ ่ายทอดฝีมอื ด้านการใช้สี การวาดภาพ ลงบน ผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ ดังน้ันทางผู้จัดทาโครงงาน จึงคิดเพิ่มมูลค่าให้ผลิตภัณฑ์โดยการใช้ลวดลายจากผ้าซิ่นตีนจก แมแ่ จม่ มาลาดลงบนผลติ ภัณฑ์ เพ่อื เปน็ การนาเสนอลวดลายและการใช้สีให้คนทั่วไปได้เหน็ ถงึ ความงามของ ผ้าซิ่นตนี จกแม่แจม่ ท่ที รงคุณค่า 4. วตั ถุประสงค์ 4.1 เพ่ือถ่ายทอดงานศิลปะ การใช้สี ลวดลายผ้าซน่ิ ตนี จกแมแ่ จ่มลงบนผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ 4.2 เพอ่ื สร้างและเพ่มิ มูลคา่ ให้กับผลติ ภัณฑ์ 4.3 เพือ่ จาหน่ายและส่งเสริมการหารายได้ระหว่างเรียน 5. ข้ันตอนการดาเนนิ การในรูปแบบ PDCA 5.1 ขัน้ ตอนการวางแผน ( P= Process ) ศึกษาผลิตภัณฑ์ที่สามารถนามาวาดลวดลายผ้าซ่ินตีนจก และศึกษา ลวดลาย ผา้ ซน่ิ เพือ่ เตรยี มจดั เตรยี มวัสดุอุปกรณ์และความพรอ้ มในการทา 5.๒ ขัน้ ตอนการปฏิบัติ (D= Do) ดาเนินการผลิตงานโดยการวาดลวดลายลงบนผลิตภัณฑ์ท่ีได้จัดเตรียมเพ่ือสร้าง มลู ค่าใหก้ ับชน้ิ งาน 5.๓ ขัน้ ตอนการตรวจสอบ (C= Check) ประเมินผลจากการนาผลิตภณั ฑไ์ ปจาหน่ายตามสถานทตี่ ่าง ๆ และประเมินความพึง พอใจของผูบ้ รโิ ภคท่ีมตี ่อผลติ ภณั ฑ์ 5.๔ ข้ันตอนการปรับปรุงแก้ไข (A= Action) พัฒนาผลิตภัณฑ์ให้หลากหลายมากขนึ้ ปรบั ปรงุ แกไ้ ข 6. ปัญหา อปุ สรรคทีพ่ บระหว่างดาเนนิ การและแนวทางแกไ้ ข 6.1 ปญั หาอุปสรรค 6.1.1 วสั ดใุ นการผลิตรม่ ทาดว้ ยกระดาษสา ขาดความคงทน

6.2 แนวทางการแก้ไข 6.2.1 วสั ดใุ นการผลติ ร่มทาด้วยผ้า มีความคงทนความคงทน 7. ผลท่เี กิดขึ้นกบั โรงเรียนและนักเรียน 7.1 ผลทเ่ี กดิ ขึน้ กับโรงเรยี น - โรงเรียนเป็นแหล่งบ่มเพาะอาชีพท่หี ลากหลายกระจายรายได้สู่นักเรียนอย่างเปน็ ระบบ - โรงเรียนเป็นตลาดกระจายรายได้สู่ชุมชน ผู้ปกครองนักเรียนเรียนรู้การทางานเอ้ือเฟื่อ เผ่ือแผซ่ ่งึ กันและกนั - โรงเรยี นเป็นผ้สู บื ทอดมรดกลายตนี จก ประยกุ ต์ เพิ่มมลู คา่ สบื สานส่นู ักเรียน 7.2 ผลทีเ่ กิดขึ้นกบั ผเู้ รยี น - นักเรียนมีทกั ษะอาชพี และทกั ษะชีวิตในการเรยี นรกู้ ารประกอบอาชพี และการดาเนนิ ชีวิตท่ี ดีในสังคม - นักเรียนมีรายได้ระหว่างเรียนและสามารถนาความรู้ท่ีได้รับไปประกอบอาชีพได้ในโอกาส ต่อไป - นกั เรียนมีความภาคภูมใิ จในวถิ ีลายตีนจกของตัวเอง 8. ช่องทางการจาหนา่ ยผลผลติ และการประชาสัมพนั ธ์ - ประชาสัมพนั ธ์ผา่ นเว็บไซด์, line, Facebook โรงเรยี น 9. แนวทางการดาเนินงานที่ส่งผลตอ่ ความย่ังยืน - การพัฒนาวัสดใุ นการผลติ ให้คงทนมากข้ึน ผลิตร่มลายตีนจกในรูปแบบโบราณ รปู แบบสมัยใหม่เพอ่ื ขยายกลุ่มลกู คา้ ให้มากขน้ั 10. ปจั จัยต่อความสาเร็จ - นักเรียนมีการวางแผนกระบวนการทางานอย่างเป็นระบบ มีการเรียนรทู้ ักษะอาชีพและทักษะชวี ติ เรยี นรูก้ ารทางานและการแกไ้ ขปญั หาในการทางานไดด้ ีและมรี ายไดร้ ะหว่างเรยี นเปน็ แนวทางในการประกอบ อาชีพได้

ภาคผนวก

โรงเรยี นราชประชานเุ คราะห์ 31 ตามหลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง ความ ู้ร ลายตนี จก ความอดทน ุคณธรรม ความซ่อื สัตย์ ศลิ ปะ ความมวี ินยั ความรบั ผิดชอบ การใช้ทรัพยากรอยา่ งรู้ ความสามัคคคี คณุ ค่า รักษาประหยัด พลังงาน พอประมาณ ใชว้ สั ดุอุกปกรณแ์ ละ วตั ถุดิบอยา่ งเมาะสม มีเหตุผล มีภมู ิค้มุ กนั รูจ้ กั แกป้ ัญหาโดยใช้ ใช้เวลาว่างให้เกดิ เหตุผลในการตดั สนิ ใจ ประโยชน์ วัตถุ สังคม สง่ิ แวดล้อม วัฒนธรรม • การใช้วัสดุ • มที กั ษะการ • เห็นคุณค่า • รกั และภมู ิใจ อปุ กรณอ์ ย่าง อยรู่ ่วมกันใน ของ ในความเปน็ ระมัดระวงั สังคมได้ ทรัพยากร ไทย ปลอดภยั อย่างมี และคมุ้ คา่ ความสขุ • รู้วิธีการ • นาภูมิปญั ญา รักษา ชาวบา้ นมา • มีมนษุ ย สิ่งแวดลอ้ ม ประยกุ ตใ์ ช้ สมั พนั ธท์ ่ีดี

- การจดั ทาหลกั สูตรการงานอาชพี รายวิชา รม่ สวยด้วยลายตนี จก การพ้นร่ม 1. ทาสีพนื้ หลงั ของร่ม 2. ออกแบบลาย