พิธีจัดงานศพ และ การทำบุญบ้าน ฉบับสมบูรณ์ โดย พ.ต.ท. แสวง แก้วผลึก

3& '**1 เข้) ๒. ให้1)บการกรวดนา พื่ธเ'วสาพระท่าน1ว่า ยถา ๆ จบดง ต. ให้ยกมือพนมไหว้เหนือยก เบนการริฆพร1จากพระ ซึ่ง ในขณะนืท่านจะว่า ส*พพีตีโย ๆลฯ เบึนการ'ให้พรแก่ผู้บำเพ็ญกุศล เมือจบตงแล้วก็ขกมือไหว้ถึงหนำผาก หากนงอยู่กบพนก็กราบลง กโ]พนนํ้น เบนการแสดงความเคารพต่อสงซึ่ การกรวดนา'ในการบำเพ็ญกุศล,ให้แก่ก็ต1ผองูม่้งตถายึงแต่ เฉพาะผู้ตายเบึนส่วนใหญ่ และเนื่องจากจึมงตี1องเวกลลา่จำากว'ด คำกรวดนารวบร*ด้แต่เพียงสน ๆ ว่าคง์นื่ “ ขออุทิศส่วนกุศลผลบุญที่ข้า'พเจาได้บำเพ็ญ1ไปนื่ ให้แ (ออกขื่อผ้ตาย) ขอวิญญาณของ..จงได้ร*บส่วนกุศลป็ม์ที่ข่าพเจ่า ได้กระทำ ไปแล้วนื่ ให้มีความสขในสโ]ปรายภพโนไแทอญ ” ต่อจากน1น ล้าย*ง์มีเ.วสาเหลืออยู่ ก็บอกอุทิศส่วนกศ'ลนนให้ แก่เจ่าที่เจ่าทางของว*ด์ ตลอดทะงผีทํ้งหลายทีมีอยู่โนว่ดนื่ม เสร็จพิธีบำเพ็ญกศล แล้วก็กล้บไปกรวดนาทีล้านอีกครํ้งหนง คราว จะกรวดนำเบึนภาษาบาลีดวิขบท อิมิมา หรือบทใดก็ได้ และจะ ปรารถนาอย่างใด ๆ ให้แก่ตนเอง ตลอดท่งบอกอุทิศส่วนกุศลผดบญ ล้นให้ผีเหล้าล้าวเรือน ผีญาติพี่นํธง ผีไม่มีญาติและเจ่ากรรมนายเวร ก็จ่ด์การไปตามค'วามประ,สงค การต5งศพสวดพระอภิธรรม จะต5งสวดส*ก ๓ คืน & คืน หรือ ๘ นก็ได้ แล้วแต่ความเหมาะสม ล้าเบึนศพบิดามารดา สามีหรือภรรยา ก็ควรต่งั้ศพสวดอย่างล้อยสโ] ๓ ศืป แต่ล้าศพนมเบึนผู้อยู่ในปกคร

* ๒๘ 'าะตงสวดส'ก ห คืน แต้วจ'ด์การอย่างหนึ่งอย่างใดต่อไปกได้ คพเดกเล็กก็ไม่จำเบึนต้องสวด การต5งคพสวดพระอภิธรรมที่บ้าน เมื่อพระสงฃส ธรรมเสรึจแด่ว ในระยะแรกของว*นที'ต5งสวดเต้าภาพจะต้อง ผู้คนมาอยู่เมึนเพื่อน เรียกว่าเบึนเพื่อนศพ เพื่อก่ และเพื่อดแตจดธปจดเทียนไว้ตลอดเวลา เต้าภาพจะต้องหา หมากรก ‘ หรือเครื่องเกมกิพาอย่างอื่นให้ผู้อย่เบึนเพื่อน หามสมควร ต้านำศพไปต8งสวดที่ต้ด เต้าภาพก็ต้อ นึ่งตามปกติก็ใช้ต้าวต้มปลาหรือหม เล็ยงแขกที่ไปในงานเ ต้น เมื่อเสร็จจากการสวดแต้วเต้าภาพก็กลไ]ต้าน ส่วน หต้าที่ของทาง1ว'ดีจะต้องควบคุมดูแล'ให้ การตงศพที่ว\"ค บางรายได้ต้ด์หาสุรามาเลยงก'น์บนศาลาท ดพ หรือในบริเวณของศาลาที่ต1ง์คพ เบึนการเล็ยงก'น์อย่างเอิกเก จนมีอาการมึนเนาส่งเสียงเอื่ดอึงเยีฮา ต้างก็ต้องรำท้าเพลง ริสกว่าตนได้ก่อความเดือดต้อนรำคาญให้แก่พระภิกษุสงนึ ชาวต้านนึ่งต5งต้านเรือนอยู่'ใกล้ชิดติดต่อกไ]ว'ด้นน เดือดต้อนแก'ผู้ที่ได้ยินได้พงแต้ว ต้งเบึนการแสดงกิริยาไม่เคารพ สถานที่อํมเบึนสิ'งควร1จะดะเต้นการกระท้าเช่นนึ่นึ่ด่วย ต้ดบ ท่านจึงต้องเขียนต้อต้ามไว้ไม่ให้นำสุรามาเสพในว'ด ขต้ดเสียนึ่งความเดือดต้อนรำคาญทีจะเกิดจากกา:เสพสุร ว'ค ที'ไม่1ได้ตงีต้อต้าม1ไว้ ก็ควรจะเ ห่นใจใน ความกรุณาของท

ไ®) 6 ขํง์ร่กสนุกหรอขอบเสพสุรากคฺวรจะได้สํง์ว:สำ:วมกิริยๅวาจาให้เรี รอย อย่าปล่อยอา:มณให้สุ:าพาไป โดยเสพแต่พอควร และระมิด ระวงธย่าแสดงกิริยาให้เสื่อมเสียมารยาท หรือส่งเสียงเอะอะโดยไม่ ย่าเกรงต่อพระภิกษุสงข์ การปล่อยต*ว์ให้ไบึ๋นเช่นมนน*บว่าจะทำ ตนของตนโห้เสีอมโทรม และหมดค่าของคนตี จึงควร:ะมิด:ะวิง์ ในขอที่กล่าวนึ่ไว้ด้วย , การตงศทบำเพ็ญกุศล ถ้าจะตงศพไว้ที่ถ้านถึง ๘ ว'น หรือเกินกว่า ตเ ว'นขน1ไป โดย เห้น'ว่าศพมํ้นเบึนบิดามารดา หรือบู๊ย่าตาขาย ซึ่งเบึนคพผ้ใหญ่ช ของตระกล ยิง1ไม่ฅ้องการจะรวบร*ด หรือยิงไม่พร'อมที่จะคำเนินการ ให้เสร็จ1ไป'โนขณะนนได้ จำตองต5งศพบำเพึญกคล'ไปพลางก่อน ศพ น5นจะต'องตํ้ง์สวดต8ง์แต่วิมแรกทีถึงแก่กรรมไปจนครบ ฟ คืน เมือสวด พระอภิธรรมฟ่คืนแล่วิ ก็ทำบุญเดยงพระ &รป ๘ รป หรือ ค๐รูป ก็ได้ เสรึจแล่วิก็มีดศพ คำว่ามืดศพหมายความว่า งดการสวดพระ อภิธรรมเสียตอนหนึ่ง ถ้ายิงไม่นำศพออกจากถ้า.น เมือ'วินิถึ กรรมได้เวียนมาบรรจบครบ ตเ ว'นืเขาอีก กนิมนต์พระสงฃมาสวด พระอภิธรรมอก แล่วิก็งดไปจนกว่าจะถึง ๘ วิน จึงนิมนต์พระสงซึ มาสวดพระอภิธรรมอีก กระทำเช่นนึ่ไปจนถึง &0 วินิ เมื่อครบ &0 วินิ แล่วิก็ทำบุญเลยงพระอีก และเมื่อครบกำหนดวินทีถึงแก่กรรม ก็ นิมนต์พระมาสวดพระอภิธรรมอีกกุกๆ ^ วินิ จนกว่าจะครบ ด00 วิน

๓0 เมื่อครม *0๐ ว'นิแล่ว ก็ทำบญเตยงพระอีก การเด่ยงพระครา เบืนค!งสุดท้ายชองการตงศพ ต่อจากนึ่นจะเก็บศพไว้ทีบาน หรึอจะนำศพไปฝากเก็บไว้ หรือจะทำการปลงศพให้เบึนการเสรจ ก็สุดแต่เจ้าภาพจะเก็นสมควร การต่งศพไว้ติงไห้กล่าวข้างต่นิน เจ้าภาพ'จะต1ธงมีกำ กํ.!ลํง์ทร*พย์และสถานที่พอที่จะจ*ดการเช่นม1นไห้ หากอย่างหนึ่ ใดไม่สะดวก ก็จ้ด์ทำตามที่เหมสมควร แต่ถ้า'จะศ*ง์ศพไว้1ไม่ แล1วกระทำฌาปนกิจ จะต1งศพบำเพ็ญกุศตโดยการสวดพระอภ เต็มท8ง ๘ คืน หรือจะตงสวดเพียง ๓ คืน แล่'วรุ่งขนจะท้าการฌาป กิจศพให้เสร็จสนไปเลยก็ไห้ แต่ในวไเที่จะท้าการฌาปนกิจน จะนิมนต์พระมาฉํนภ'ตตาหาร ซึ่งเรียก1ว่า'อ*นิหนำศพ จะนิมนต็พระ สํก์กี่รปกึไห้ แต่การกระทำเช่นนเบึนระยะเวลากระช8นชิค ตกลงใจ เจำภาพจะต่องติดต่อก'บ์ว่ดทีจะนำศพไปจ้ด์การน1นก่อน ไห้ทำศวามตกลงก'นิเบนทีเรียบรืธยแล่'ว จึงจะจ*ดการตามความประ สงค์นใเไห้ หรือถาจะเก็บศพไว้ ย*ง์ไม่กระทำการฌาปนกิจ เพราะ จะต่องรอญาติ หรือย'ง์ไม่พรื'อมที่จะจ*ดการ เมื่อต1งศพบำเ เสร็จแล่ว รุ่งขมก็จ*'ดการนำศพไปฝากเก็บไว้ย*ง์ว*'ดใดว'ดหนึ่ง ไห้ทำความตกลงก*บว*ด์นนไว้แล่'วก็ไห้ การจ*ด์ทำตามที่กล่าวใ ไห้มีผู้จ''ดทำกํนิฌนส่วนมาก เพราะมีโอกาสไห้เตรียมต''วในอ‘นิที่คะคิ อ่านจ*ดการในโอกาสต่อไปไห้สะดวก แต่ล่าสามารถจะจ้ดการฌาปน กิจให้เสร็จสนไประยะ ตเ ว'นิน2มไห้กดีเหมือนก*นิ เพราะจะไห้หมดห่ว

๓๑ ไม่ตองกงวลต่ธไปอีก แต่ถาเจำของศพเบึนผ้ธํตึค*ดีขํดีสน และไม่ม่ ญาติกไม่ควร1จะตงศพหลาขว่น และ ไม่ควรเก็บศพไว้ เพราะจะทำ ให้ศพตกคาง การร5ง์รอไว้นานเขำก็จะกลายเบึมศพไม่มีญาติ ผลสุค พ่ายทางว*ดีตองจ*ดีการเผาให้ ฉะม่นการเก็บศพไว้กึงไม่เหมาะสำหริบ์ ผู้ยากจน และถึงแม้จะท้าได้ในภายหลำก็ท้าให้สนเปลืองมาก เพราะ ตองท้างานเบืนสองครง ผู้ที่มีรายได้ม่อยกึงควรตงศพแต่พอสมควร แม่วจ'ดีการฌาปนกิจให้เสร็จไป ดีกว่าที่จะปล่อยให้ศพตองตกคำงอยู่ แต่กำจะเก็บศพ โดยจะเก็บไว้ที่ม่านก่อน หรือจะนำศพไป บรรจุ1ไว้ที่ว*ดีเมื่อได้ตงสวดครบ ๗ ว*นแม่ว สำหรโ]ศพขมผู้ใหญ่ท บดามารดา หรือริ]ย่าตาขายหรือผู้ที่คหบดี หรือผู้มีเกียรติ ก่อนที่จะ บรรจุหรือเก็บศพก็มีพระธรรมเทศนา ด กํณ๚ กำจะมีพระธรรมเทศนา ในตอมบ่าย ตอนกลางว*น์ที่ถวายภ'ดีตาหารแก,พระสงฃ ก็ไม'ต่อง อาราธนาศีล เพียงแต่อาราธนาพระปริตรสำหริบพระสวดมนต์เท่าน8น ส่วนการริบศีล เอาไว้อาราธนาและริบ์ศีล'ในตอนที่พระสงรี!จะแสคง ธรรม ถึงแม้ในว*มที่จะกระท้าการฌาปนกิจ (ว'นเผา) ก็เช่นเดียวก*น์ การนำศพไปว้ด การนำศพไปว'ดี จะนำไปตงสวดพระอภิธรรม หรือสวดพระ อภิธรรม1จากบำนเสร็จแลวอะม่าศพไปเกบทีวด หรอจะนาไปกระท้า การฌาปนกิจขำฌาบ่นสถาน เพื่อท้าการปลงศพหวิด,ใด1วํต์หนงก็ตาม การนำศพไป1ว*ด์ก็ต่องมีพิธีบ้างตาม1สมค1วร กล่าวคือ

๓ไ®!) ด. จํด์รถร้บ์คพไปวํด์ โดยติดต่อ,!เอ'ให้ทาง'วโเจํด์รถ1ไปริบื แต่ถ้าว'ด์ที่จะนำศพไปไม่มีรถสำหรโ]ร''บศพ ก็ถ้องติดต่อขอจางรถจ ว'ด์ใตว'ดหนึ่ง หรือสำนโ)งานที่จํด์รถไว้สำหรโเรโ]จางเกยวกโ]การส่ ศพ เพือให้จ'ด์รถไปรโ]ศพตามสถานที่‘''เจะเคลือนศพไปยโว ถ้า0ด์ที่จะนำศพไปมีรถรโ]ศพที่จะ จ'ดไป,ได้ ก็จะมีเจ้าหนำท ร่วมมากโเรถถ้วย 4. คน แต่ถ้าว'ด์ที่จะนำศพไปตงไม่มีรถรโ]ศพ มีสโแหร่อ1จ้ดการชิขู่แล้ว้ก็ถ้องแจ้ง'ให้ทางวดทราบ1ไว้ เหร่อไปซากโ] ๒. นิมนต์พระสงขมาช'ก์ศพที่จะเคลื่อนไปส่วํดที่นำศพไปไว้ ๓. บรรดาญาติชองผ้ตายจะถ้องตามไปส่งศพให้ถึงว'ดถ้ การเคลื่อนศพออกจากบ้าน บางรายก็จ'ดหาแตรวงมาบรรเลง เพลงโศรก เบนการไว้ธาลโ]ใหเบนเกียรติแก่ศพ แต่ก่อนจะมีการ เคลื่อนศพ เจ้าภาพจะตองสำรวจดุว่า บรรดาญาติที่จะไปน จำนวนมากนํป็ยเพียงใด จะถ้องใช้ยานพาหนะอย่างใดนำไป คนไปส่งเบนจำนวนมาก และ'จะต้อง1ไปโดยรถยนต์ซึ่งจะต่องจ'ด์เบึ ขบวน ถ้ารถยนต์ที่เขาขบวนมีจำนวนตงแต่ & คโ]ขนไป เจ้ จะตองขออนุญาตต่อเจ้าหนาทีสถานตำรวจ เพื่อจ้ดเจ้ มาควบกุมขบวนรถนึ่นให้ไปตามเล่นทางทีถ้องการจะไป หากไม่ขอ อนุญาตกีเบืนการผาผืนกฎจราจร อาจมีความผิดและจะ'ถกปร กฎหมาย แต่ถ้ารถที่จะไปในขบวนมีไม่ถึง & ค''น ก็ไม่ถ้อง

(ก๓ การจ*ดรถร่บ์ศพตามทีกล่าวในขอ ด นํน เบึนเรื่องที'ศพต่งิอย่ ในบ้าน แต่ถาศพอยู่ที่โรงพยาบาลจะนำไปว''ด ก็ควรแล่งความ ประสงคก่บเล่าหนำทีของโรงพยาบาล ขอให้ล่ด์รถล่งศพให้ด,วย โรงพยาบาลมีรถสำหร่บร'บศพอย่ตุภ ๆ แห่ง เบึนรถยนต์ขนิดฅู้หรือ ประ•ตุนมีหนำต่างมีดมิดชิดเรียบร่อย ทางโรงพยาบาลตำรวจคิดค่ารถ และค่าบริการเบึนเงิน ๒๐๐ บาท โดยเล่าหนำที่ยกศพวางบนเตียง นำใบ มีนำคลม ยกขนไว้ในรถและยกลงจากรถเมื่อถึงว'ด ส่วนโรง. พยาบาลอื่นๆจะคิดในราคาเดียวก่นหรือไม่ ควรจะได้สอบถามให้' แน่นอนก่อน บ้าคิดราคาไม่มากเกินไป และหากจะไปติดตอขอรถวอ จากว*ดจะต่องจ่ายเงินมากกว่า และย*ง์จะต่องไปฃอหีบมาใส่ศพก่อน เมื่อถึง1ว้ด์ก็ฅ์องถ่ายเอาศพออกอา'บนาI.เต่งต่ว์ แลวจึงทำพิธี เบนการข่งขาก 'ฉะนํนํบ้าศพอย่ทีโรงพยาบาล กขอใช้รถของโรง. พยาบาลให้นำศพไปส่งถึงว่ด จะได้ร*บความสะดวกและดีกว่า ศพฏอกจากบาน การที่'จะนำศพออกจากบ้านนํ้น แต่ก่อนได้มิพิธีการดงจะไ กล่าวต่อไปน ๑. จ*ดเตรียมกึ่งไม้ไผ่บ้า หรือกึ่งไม้ที่มีใบไม้มากๆขนาดสู พอทวมถงประศบาน เอ บา มาบกพงไวรมประตูหรอราบานขางละ ด กึ่ง ให้ปลายชองกึ่งไม้อดก่น เรียกว่าประตูบ่า

๒. จ*ดหมอใหม่ชนิดหม้อดินขนาดย่อมๆ ๓ หม้อ สำ นาวางไว้ที่ข้างประตม่าน บางแห่งกึว่าใช้หม้อดิน & หม้อ ใส่ไฟ อีก 6 หม้อใส่น1า ใช้1ไม้ไผ่โคงร้ด์คอหม้อ รวบป ส่าหร้11ถือ มีผู้ถือหม้อ1ไฟนำหม้าหม้อนาตามหล่งศพ เมื่อศพเคลื่อนออกจากม้าน หรือรั้วม้าม จะมีคน เชิงอยู่คนหนึ่ง อกคนหนึ่งคอยคุมกี่ง1ไม้ที่บก1ไว้ริมประต ซึ่งเ จะนำศพออกไป พอเม้าหม้าที่ยกหีบศพผ่านม้นออ่กจากประต ม้านก็มีดบานประตทํน์ที และทไง,ใดนํ้นคนที่ถือ1ไม้ก็จะ,ใช้1ไม้ตีหม หมดน8น โดยตีต้อน'ให้ตาม1ไปกบศพ (ไม้ที่ตีหม้อนํ้นให้หว้ ส่วนคนที่คอยคุมกี่งไม้ก็ถอนกี่งไม้มาบกทไ]มีดประตูม้า นมจะม่านม้มไป การกระทำเช่นนึ่เข้าใจว่า กี่งไม้นึ่นเพื่อมี วิญญาณของผู้ตายจะมาเม้าม้าน จะได้เม้าม้านไม่ถก ไม่ได้ ส่วนหม้อที่ใส่นาที่ง์ ๓ ใบม2นมีคำอธิบายไว้ว่า สาม คือ ปฐมว'ย ด ม้ช์ฌิมม้ย ด บัจฉิมวํย ด เหตม้วยส้ศ์ว่ท จะตองดไ]ทำลายไปในวไ]ทํ้ง์สาม โนว่ขใดวไ]หนึ่ง ซึ่งการกระ นเรียกว่า บญหาธรรม บางท่านกว่า หม้อดินที่ง 1ท หม้อใส่นึ ใส่ถ่านไฟ ด หมอ อีก ด หม้อใส่ม้าวสารกไ]เกลือ อธิบายว่ ในหม้อนึ่นได้แก่ธาตุที่ง 6. ม้าจะนบก็ย*งไม่ครบ 4 ตามที่ว่า ธาตุดินได้แก่หม้อดิน ธาตุนากได้แก่นาที่ใส่ไว้ในหม้อ ธ

๓๕ แก่ถ่านไฟ ส่วนธาตุสมยํง์1ไม่มี หรือจะถือเอาว่า เมื่อใช้ไม้ตีหมอก จะเกิดลมด้วยกำล*งืเหวี่ยงของไม้ แต่ก็พอจะแลเก็นอยู่ว่า การกระทำ เข่นน*นํเบึนการขิมผี1ให้พนไป'จากถ่าน เพราะขำวสารก'1แกลือเมึนของ ที่'ใช้วํต์ผี,ให้เกรงกล'ว ใช้ซัดบ้านเรือนให้ผีหลบหนีออก'ๆากม่าน ส่ นากโ!ไฟถ่านจะเพื่อ!]ระโยขน์ป็ย่างใดไม่ทราบ - และที่บางแห่งใช้หม่ & ใบนมไม่มีอรรถาธิบายไว้ ในเรื่องการใช้กิ'งไม้ และหม่อดินตาม ที่กล่าวซัางด้นมื่น ในบ้จจุบ*นิน1ไม่'ใคร่มี,ใคร'จ'ดทำเช่น'ว่ามื่ การบรรจุศพ การบรรจุศพหมายถึงการที่นำศพไปฝากเก็บไว้ใมที่เก็บของว*ด ซึ่งได้ตกลงกโทางว*ด์ไว้แล'ว ก่อนที่จะถึงกำหนดว'นิเก็บศพ หรือ เรียกว่าบรรจุศพ เจาภาพจะต่องเตรียมการด*ง์ต่อไปน ๑. นิมนต์พระสง'สแสดงพระธรรมเทศนา ต ก*ณ๚ ๒. นิมนต์พระสงฃสวดมาติกา และบํง์สุกุล ตามกำลํง์ครี'ทธา ๓. นิมนต์พระสงฃชํท์บ*'งสกุล ปากหีบศพ 4.. จ’'ดเตรียมสกดินเพื่อใช้วางในที่เก็บศพ &. ออกบ\"'ฅรเชิญ เชิญผู้ที่เคารพน'บถือมา1ในพิธีบรรจคพ ดกดิมที่จะใช้ในพิธีบรรจุศพนน ใช้ทำด้วยดินเหนียวผสมนา พอบนได้ ทำเบึมรปก่นถํงึมีสํน์ฐานกลม ขนาดกว่างประมาณ ๒^ เซ็นติเมตร สง ๓ เซ็นติเมตร ใช้กระดาษสีขาวห่อดกดินไว้ช1นใน กระดาษสีดำไว้ชมนอก'ให้มีขายบนสงประมาณ & เซ็นติเมตร ติ'ดกระ-

๓๖ ดาษชายบน'ให้เบืนฝอยหรือเย้นรํ้ว ทางส่วนล่างของลูกดินใช้กระดาบ ที่ห่อบดให้นิดพธดี ใช้มือบีดส่วนดีเบึนรีวตอนบนกดให้ป็ข่กบดี* เหึนรีวกระดาษขาวดำสลํบก*นุ จํด์ท้าลกดินดีกล่าวนิ,โห้มืจำนวนเห่า กไ]แขกที่จะเชิญมาในพิธีบรรจุศพ ดกดินที่กล่าวขางตไ]น ฌาปนสถานบางแหง รไเจ้ด์ทำลูกดิน ให้ด้วย ไดยคิดราการอยดะ ๑๐ บาท แต่ลกดินนั้นมิใด้ทำพิถี เช่นที่กล่าวขางด้น เขาใช้ลูกดินบนเบึนก่อนกลมขนาดเท่าล สน บางแห่งห่อด้วยกระดาษสีขาวจำนวนหนง อึกจำนวน ใช้ห่อด้วยกระดาษสีดำ เช่น ห่ป็ด้วยกระดาษขาว ๑0๐ ลูก ห่อด กระดาษดำ ๑0๐ ลก แต่บางแห่งใช้ท่อด้วยกระดาษขาวส่วน ที่ห่อด้วยแระดาษชาวนั้น เย้นความหมายว่าลกดินที่จ'ค์ทำขนนึ่เย ของบริสุทธ์ ส่วนสกดินที่จ'ด์ทำเย้นสีดำจำนวนหนึ่งสีขาวจำนวนห กึเย้นความหมายอึกอย่างหนึ่ง เย้นการสมมุติถึงชายและหญิงซึ ทกขให้แก่ผู้ตาย เมื่อเย้มเช่นนึ่ลกดินที่ห่อกระดาษสีขาวซ การไว้ทกข็สำหริ!เผ่1าขชายนั้น ถ้า'จะ'ให้เขากํบ์ความหมายที่ ก็ควรใช้ลิบมสีดำขนาดเดกผูกเย้นโบว์ไว้ที่คอฟิกดินนั้นด้วยก็จะเหม สมยี่งขม เมื่อได้จ'ดเตรียมสี่งของใช้ในการบรรจุศพเสร็จแส่ว ถึง เวลาที่บรรจุศพ และได้เคลืธนศพจากดีต1งไปย*ง์ที่เก็บศพแส่ว ภาพก็นำของที่จ''ดไว้ใส่ภาชนะไปย'ง์ดีเก็บศพ นิมนตพระสงรํเมาขไ บ่งสกล จะใช้ถ้าไตร หรือถ้าสบงก็ได้ เชิญแขกผ้มือา งานให้ทอดถ้าโดยนำถ้าวางดงบนหีบศพ เมื่อพระสงร็

๓ต) เส:1'นเลว กเชิญท่านผู้ใหญ่ โดยนำลกดินใส่พานไปเชอเชิญเข เดียวก'ปการเชิญท่านผู้ใหญ่เขำคุดไห] ก่อนทีจะเชิญแขก เจ้าภาพควรคุดธปไว้มาก\"] ให้พอก'ป จ้านวนแขกทีมา เมือจุดธปเสรึ.คุแล้ว ก็เชิญแขกและส่งธปที่คุดไว้ คนละ๑คอก พรือมด1วยลกดินดลก เมื่อผพนประธานในงามนั้น ได้เขาไปท่าการเคารพศพ วางลกดินไว้บนหบศพ และบกธปลงใน กระ.ถางแลว แขกคนอื่นๆก็ทะขอยก'ปเขาไปจนถึงที่สุด เมื่อบรรดา แขกได้วางดกดินกระท่าการเคารพศพเสรืจแจ้ว คราวนก็เบนหน'าที ของเจ้าภาพจะท่องจุดธปเคารพเย้นอ'มด'ปสดท่าย โดยบอกให้ทราบ ว่าได้นำศพฝากเก็บไว้ก่อน เมื่อมีโอกาสและถึงว'นกำหนดแจ้ว ก็ คุะจํดการปลงศพให้เมื่อได้จ'ดการเช่นน5นแจ้ว ก็เบึนอ\"นเสร็จพิธีก บรรจศพ ซึ่งสมมติ1ว่าเบนการผงศพ หรือให้ที่อยู่แก่ศพ ต่อจาก น1มก็เย้นทนาทีของเจ้าหนาทีสสานของว'ดจะจัดการบิ'ดฝาท่องเก็บศพ และเขียนชื่อตํว์ชื่อสกลของศพไว้ทีฝาบีดน้นดวย ชํ้นแรกเมื่อเวลานำศพเข้า'ในที่เก็บ เจ้าภาพจะตองโยนสต เขาไปในที่เก็บศพ โดยบอกก'ปผ้เบึนเจาของนั้นว่า ยายกะลีต กะดาขอซ็อทีให้ (อ้อกชอผ้ตาย) อย่ดวย ลตางคทจะโยนเขาไป[ม ที'เก็บจะใช้เหรียญสลึง สองสลึง หรือ•สตางค & สตางค 90 กได้ แต่ บางรายนิยม'ใช้สตางศ ๓๒ สตางค การบรรจศพตามพิธีที่กล่าวมานั้น เย้นศพท่านผู้ใหญ่ เกียรติยศหรือเย้นศหบดี จึงจะกระท่าเข่นนั้น ตามปกติธรรมดาแจ้ว

๓๘ ก็เก็บก'นิอย่างง่าย ฯ กล่าวคือ เมื่อนิมนต์พระมาข*กบงสุกุลเสรจแ ส\"ปเหร่อก็นำหีบคพเข้าที่เก็บ แล่วเขียนชือผู้ตายติดไว เท่านนึ่เบึนเส'ร่จการ * การถวายสังฆทาน เมื่อผู้ถึงแก่กรรมได้ถึงแก่กรรมไปในระหว่าง ๓ ว'นิถึง ตเ วนิ เบึนบิดามารดา หรือทายาทของผ้ตาย จะถวายสํง์ชทานแด่พระส โดยนิมนต์พระสงฃมาร'บิส'กุ1อทานที่บ้าน1จะเบึนพระสง'ยเพียงรู หรือ ๓รป หรือ * รปก็ได้ สุดแต่ความเหมาะสมและความสะดวก ของผู้ที่จะจ'ค์ถวาย เมื่อตกลง'ใจจะถวายส'กุขทานแด่พระ แล่ว ก็จ่ดเตรียมสี่งของที่จะถวายใหพอก'นิจำนวนพระสง'ต์ที่จะนิมนต์ มาร*นิส'กุ'สทาน การถวายส'กุชทานมื่น สำหรืบผู้มีรายได้น่อข หรือไม่มีเวลา ที่จะทำบุญเล่ยงพระ ก็จ'ดการถวายส'กุฃทาน แทนการทำบญตเวน แต่ถ้ามีโอกาสจะทำได้ ก็ถวายส'กุ'สทาน'ในเมื่อผ้ตาย1ได แล่ว ๓ ว'นิ และเมื่อถึง ๘ ว'นิ ก็ทำบุญเลยงพระอีกคร1งหนึ่ ถวายสํง์ฃทานน มิใช่จะทำสำหร'นิผู้ตายเท่าน1น เมื่อผ้ใดต่ ถวายส'กุ'สทานฌึนการบำเพ็ญกุศลสำหร'นิตนเองก็ท้าได้ แต่ก กล่าวคำถวายเท่านนึ่ที่แตกต่างก'นิกไ]คำถวายเพื่ออหิค,ให้แ การถวายส'งฃทาน จะตองจดสิงของสำหร'นิถวายพระด'กุน

๓6 ด. อาหารคาว—หวาน ได้แก่ขาวสก กไ)ขาว และของหวาน หรือผลไม้ใสภาชนะเบึนสำรไ) หรือใส่บี่นโต (จะใช้ใบตองเย็บเบน กระทง โดยใช้กระทงใบใหญ่ใส่ข้าวสก ส่วนกระทงโบย่อม ใส่ ของคาวของหวานรวมตงไว้ในกระทงข้าวนนก็ได้) ขร่อมด้วยดอกไม้ ธูปเทียน เท่าจำนวนพระสงช ๒. ตงทีบูชา มีพระพุทธรป แจกํน์ กระถางธป และเชิงเทียน พร่อมด้วยดอกไม้ธปเทียนครบชด ๓. จ้ดที่นงสำหรไ)พระสงฃ์ที่จะมารไ]สไชทาน มีพรมป มีนึ่า ก่น จะเบืนนิาชา หรือนาเย็น หรือนำอ*ดลมก็1ได้ พร่อมด้วยหมากพล บุหรี่ ไม้ขีดไฟ ^. ไปติดต่อกไ)เจาอาวาสที่อยู่ใกล้เคียง โดยบอกนิมนต์พระ สงฆเท่าจำนวนที่ต่องการ ให้มารไ]สไชทานทีบ้าน เมือถึงว'นทีจ ถวายสไซทาน จะจ*ดรถไม่รไ]พระทีจะมารไสไชทานแลวนำส่งกล\"บ ว'ต,ได้ ก็จะสะดวกแก่พระที่มารไ)สไชทาน ถาจะจ*ดรถไปรไก็ควรแจไ ให้ท่านทราบล่วงหนา เพื่อพระท่านจะได้คอยตามทีน้ด์หมาย การถวายสไชทาน ตามคตินิยมไม่ให้เจาะจงเลือกสงช์รูปหนึ่ รปใดตามปกติให้ไปคอยนิมนต์พระสงช์ ที่มา มิณ'ทบาตรตามละแวก บ้านหรือตามถนนหนทางในชนบท เมื่อพบพระสงฃรูปใดก็โห้นิ¬ มนต์รปน1มมาโดยไม่ต่องเลือก'ง่า จะเบึนพระทีรู้1จกคุ้นเคยกนหรือ1ไม่ แต่ที่แนะนำ,ให้ไปนิมนต์พระ1จาก'วํด์ กเนือง1จากพระสงช์บางรปเพื่ บวชใหม่ อาจไม่เข้าใจในวิธีรไสไชทาน ท่านอาจไม่รไ) บ้าเบึน

๔๙ เขนนม ผู้ที่จะถวายส*ง์ฃทานอาจนิมนต์พระไม่ได้ตามความประสงค์ เพื่อต*ด์บญหาข้อน จึงควรที่จะไปนิมนต์จากท่านเจาอาวา จ่ด์พระสงฆ์มาร้บ์ส\"ง์ขทาน โดยมิได้เจาะจงว่าจะนิมนต์พระส ใด ท่านเจ่าอาวาสย่อมทราบดีว่าพระสงฆ์รปใดที่สมควรจะจ่ด ท่านก็จะจ่ด์ให้ไปตามที่เห็นสมควร เมื่อพระสงฆ์มาถึงม่านและได้นิมนต์ให้นงบนอาสนะที ถวายนา'ก'นิเสร็จแลว เจ่าภ'าพกเริมจุดเทียน และจคธปบชาพระ แล1วอาราธนาศีล & เมือพระสงฆ์ให้ศีลเสรจแล้ว เจ่าภาพกตงนะ ๓ จบ แล้วกล่าวคำถวายส*งฃทานว่า อิมานิ ฯลฯ (มีคำถวาย ตอนท่าย) เมือกล่าวคำถวายเสร็จแล้ว พระสงฆ์จะรไ]ว่า เจ่าภาพก็นำของทิจ่ค์ไว้ประเคนแด่พระสงฆ์ โดยนำอาหารใส่ดง บาตร ถาใส่บี่นโตก็ยกถวายไปทํ้งเถา ส่วนดอกไม้ธปเทียม ประเคนอีกส่วนทมึง เมื่อพระสงฆ์ร\"บประเคนเสร็จแล้ว ก็กล่ อนุโมทนา ยถา วาริวหา ๆลฯ เจ่าภาพก็จ่ดการกรวดนาอทิศส่วน กุคลให้แก่ผู้ตาย ก็เบึนอ'นิเสร็จพิธีถวายส'ง์ฃทามแต่เพี การหำบุญ ๗ วน &๐ ว้น แชิะ 0๐0 ว้น ' . ซึ่งเรียกว่าส้'ตมวาร บญญาสมะวาร และกุศลสตมวาร มึนิ1ไม้ แก่การบำเพ็ญกุศลเพื่ออุทิศให้แก'ผู้ตายในระยะ ตเ ว'นิ& วํนิเมือผู้ตายได้ถึงแก'กรรมไป1ได้ถึง ๘ ว\"นิ เข่นถึงแก่กรรมในว\"นิคุไ

๙ด ครบกำหนด ต! ว*นใน'ร้นอาทิตย์ เจ้าภาพก็นิมนต์พระสงที่มารไ]ภ*ศ์ตา หารทีบ็าน หรือตรศพสวดที่ว่ดก็เลยงพระที่ว'ด แต่ถ้าได้นำศพไม่ฝาก หรือเก็บบรรจุไว้ทิว*ดแล้ว จะนำอาหาร1ไปเลยงพระที่ว'คฃึ่งนำศ ฝากเก็บไว้ นมกได้หรือถ้าหากว'คนนธย่ห่าง1ไกลจากบ้านที่ปีช่ ไม่- สะดวกแก่การที่1จะนำอาหาร1ไปจํด์การที่ว'ด้ง!นได้ หรือที่บ้านค*บ หรือบีอปสรรคอย่างหนึ่งอย่างใด จะนิมนต์พระมารไ]ภ''ตตาหารที่ ไม่ได้ จะนำอาหารไปจ'ดการเลยงพระที่ว'ดใดว*ด์หนึ่งก็ไค้ การที่ได้กำหนดไว้ให้ทำบญ ๘ ว'นินิน หมายความว่าในระยะ ต —ต! ว*นิที่ผู้น1นไค้ถึงแก'กรรมไปแล้ว ผู้ถึงแก่กรรมจะรู้สึกต'วว่าตน ได้ตายไป เมื่อเข้า,ใจ1ว่าเบึนเช่นนิน จึงเบึนหน้าที่ของผู้ ได้แก่เจ้าของศพจะตองทำบญธุทิศส่วนกุศลไปให้ภายในระยะ ต! ว*นิ น1น จะทำบญเมื่อผนนตายไม่เพียง ๓ ว'นิหรือ & ว'นิก็ได้ผู้ตายจ ชื่นชมยินดีที่1ได้ร้บ์ส่วนกคลนิน หากไม่จด้ทำให้ในระยะ ต! ว*นิ ก เหมือนกไ]ว่าผ้ตายไม่บีญาติ วิญญาณของผู้ตายคงเศร้า'สลด เพราะนอกจากต1องตายพากไปแล้วิ ผู้ที่ยีย่ก็มิไค้อาลํย์ใยคที่จะท้าบุญ อทิศให้ และเพื่อ1ให้เบึนระเบียบเดียวก'นิ กล่าวคือ เมือครบ ต! ว*นิ จึงจ้ด์การทำบญและได้บีผู้จ้ห้ทำเบึ'แล้วขิย่าง จึงจ'ด์ทำก'นิต่อ ๆ มา จนกลายเบึนประเพกงวาต*ปี'รราาบญ'ไหแกนตายใ!แระยะ ต! วน ชง เรยกตามภาษา!-เาลวา สตะ'วา7 และน,อกจากทาบุญ ๘ วนแลว เมื่อย'งไม่ไค้ทำการปลาศพหากครบกำหนด 8-0 ว*นิ และ ด00 ว*นิ ก

ตอง-จํด์การเตขงพระเช่นเดียวกบการทำบุญ ๘ วนน'นอก แตถาได1’(ด การฌาปนกิจคพเมึนการเสร็จไปแล้วต8งแต่ข้นตน การทำบุญเลิยรพระ กึยติลงแต่เพียงเท่านํ้น หรือถาได้เผาศพ,ในระยะ ๓-ฟ่ เสร็จไปแล้ว เมื่อครบ 8.0 วนและ ๑๐ว วไ!จะทำบุญเลยรพระตา ระยะทีถึงกำหนดนนอกก็ได้ แต่]ต่องมีรปถ่ายของผู้ตายไ เมื่อพระสวดบ'งสกุลด้วย การทำบญ ๘ ว'น &๐ วไเ และ ๑๐๐ วํน์ โดยยํง์ไม่ไต้ทำการ การฌาปนกิจคพนน หากศพย'ง์ฅงอยู่ในม่าน การสวดมนตไม่ อาราธนาพระปริตรไม่!'ต้องใช้ด้ายสายสิญจน์วงรอบม่าน และไม ต5งบาตรนามนต์เพราะถือว่าเบึนงานอวมงคลและบางรายถึงแม้ จะไต้นำศพออกจากม่านไปฝากไว้ยํงที่เกึบของว้ค์แล้วกึตาม บญ ๗ วไ! &ว ว'น และ ๑00 ว'น กึไม่นิยมวงด้ายสายสิญจน์รอบม เพราะถือว่าด้ายสายสิญจน์เย้มสี่งที่คุม-กไ!ภตผีบืศาจ รอบม่านแล้วจะเย้นการบองกไ!ไม่ให้วิญญาณของผู้ที่ตายกล'บเขำม่ เมื่อศพนนยํง์ไม่ไ ต้เผา วิญญาณของผู้ตายอาจวนเวียนมา แตะเถือมาเจอด้ายสายสิญจน์เข่า วิญญาณนนก็อาจเข่ เบึนที่เขาใจก่นเช่นนการทำบญชนิดน จึงไม่มีการวงด้ายสายสิ รอบม่าน แต่บางรายถือว่าเมื่อนำศพออกจากม่านไปแล้ ได้เผากควรทำบุญบานเสียเลข หากต1องการเช่นน กึตองตงบา นามนต์อาราธนาพระปริตร และวงด้ายสายสิญจน์ ตามระเบียบ

๔๓ การตงศพทำบญ ๘ ว'นที่น้ด เมื่อนิมนต่พระมาสวดพทธมนต์ และรํบภ้ต์ตาหารหน้าคพ ก่อนที่จะมีการสวดมนต์ก็มีการอาราธนา พระปริตรด้วย โคยเน้าหน้าที่ของว'ดเบึมผู้อาราธนา น้าศพตง์อย่ที่ น้าน โดยทวิไ!]ไม่มีการอาราธนาพระปริตร แต่น้าพระท่านบอกไห้ อาราธนาพระปริตรเล่าภาพก็ควรวิดการอาราธนาตามท่านบอก การทำบญเลขงพระในระยะ ฟ น้น &0 วิ'น และ ด0๐ วินิมื่น หากเลยงพระที่ว”ดกึม่กดะน้ดอาหารไปถวายพระที่ง์ว\"ด หรือนิมนต่ ตาม1จำนวนทีพอ'ดะ'ด’ดการเลยงได้เช่น ๘ รป หรือ 510 รป ส่วนการ นิมนต่พระไปน้นทีน้าน กเบนการแน่นอนว่าดะน้องนิมนต่ไป ตาม ดำนวนที่ดำกํด้ไว้ เช่น & รป ฟ่ รป หรือ ๙ รป เมือนิมนต่พระสงฆ์ มา1ฉนโดยมีดำนวนดำก*ดเช่นน ก่น้องมืเครอง1ไทยธรรมถวายพระ ตามดำนวมน8นน้วขได้แก่ดอกไม้ธปเทียน พรธมน้วยใบปวารณากไ] สิ'งของอย่างอื่น เช่นน้าสบง หมากพล บุหรื ไม้ขีดไฟและใบชา เบนน้น ก่อนที่ดะถวายเครื่องไทยธรรมแก่พระสงฆ์ หากคพยํง์ต1งอย่ เน้าภาพดะน้องประเคนน้ายสายสิญดนทีโยงก'บหีบศพ เพื่อพระ จะได้สวดน้สกล ในตอมนน้าดะมีน้าทอด กนำน้า (สบงหรือน้าอาบ พร'ธมกโ]ใบปวารณา มาวางลงบนน้าขสายสิฌจน่หรือน้าภูษาโยง ตรงหน้าพระสงฆ์แต่สิ’ะรป หากไม่มีน้า ก็ใช้ชองที่ใส่ใบปวารณา'วา แทนน้า เมื่อพระสงฆ์ชไาน้งสุกุดเสรื่ดแน้ว ก็นำของเขาประเคนถวา และวิดการกรวดนาต่อไป

๔๙ เมื่อกรวดมาเสรีจแล่วกนำนํ้านํ้นไปหลํงลงทีพมดิ มีสิงโสโครกและค่อย \"I รินดงไปทีดะน่ป็ย \"I ลนกว่าคะหมด กำหนดวนฌาปนกจศพ เมื่อการทำบญตามที่กล่าวข้างต้นนนไดัม่านไปแล่วเจ ต้องกำหนดว'นทีจะทำการฌาบ่นกิจศพให้เบนการเสรำไป แก่ก่อนที จะตกลงกำหนดแน่นอนว่น่ใดเจ้าภาพจะต้อง'ไปท้าความตกดงกบเจา หน่าที!!ธงว'ดทีจะกระท้าการฌาปนกิจคพน่นก่อน น่าเบึนว*ค์ในจ*ง พระนครที'เบึนสถานฌาปนกิจใหญ่ เช่นว'ดมงกุฎๆ ว่ดโสมนํส์ๆ ต้องติดต่อล่วงหน่าประมาณ ๓ เดือน เพื่อเลือกวนที่ต้อง การจองไว้ก่อน ทะงนืเพราะว'ดเหล่าน่นมีศพมาก ส่วนว*ดอื่น\"]กิต้ ติดต่อล่วงหน่าไม่ตาก'ว่า ๑ เดือน ว'นทำการฌาปนกิจศพหรือที่เรียกว่าเผาศพน1น กล่าวก*น่ว ข้างขนห้ามเผาว*น์คู่ ข้างแรมห้ามเผาว*'นคี่ เพราะถือ1ว่าเย้นอ*ปมงค เรียกว่า ผีเผาคน ต้อง'ใช้ว*น์ที่ตรงก้นข้าม กล่าวคือ ข้างขนเผา'ว* ข้างแรมเผาว*น์ค่ เรียกว่าคนเผาผี บางตำรากว่าข้างขนห้ ชน & คา ตเ คา ๑๐ห้า ๓คา ข้างแรมห้ามเผาแรม๓คา &ค่า 4คา นอกจากนขํง์ห้ามเผาศพในว*น์ศุกร์ ว*นพกุห*สและว*น์พระ เพราะถือ ก*น์ว่า เผาผีวนศกร์ให้ทุกข์แก่ญาติ ส่วนว'น์ฬกุห'ส์เบืนว*นครไม่ค เผา สำหร้บ์ว้น์พระมํ้น อาจทำให้ส'ต์ว่เลึกส*ต์ว่น่อยที่อาศ หรือทีหีบของศพจะตองพลอยถูกเผา1ไปดวย จงถอว่าไม่ควรเผา

(ร. & ในวนพระ นอกจากนย์งมีผู้ถี'อก*มือีกว่า ถาผ้ตายมิได้ตายอย่ ธรรมดา เข่นถกฆ่าตายซึงเรขกว่า “ตายโหง” หรืป็คลธดลกตาย ซงเรียกว่า “ตายท8งกลม” หากผี,ตายตายในว'นเสารีห่ามเผาว'น คารอํง์ หมายความว่าผ้ที่ตายในว*น์เสารีเบึนว‘มีกล่าแข็ง เมื่อเผา ในว*นอ*งคาร ซึ่งเบนว,นกล่าแข็งเช่นเดียวก่น เมื่อรวมกล่าแข็ เช่าเบึน ๒ แรง1จะทำ1ให้ผีที่ตาย1ไปนํ้นมีกำลํง์กล่าแข็งขี่งข็น ว่าผีน่นจะดุร้ายมาก แต่ในสม้ย์มื่มได้ถือเคร่งครํดเหมือนแต่ก่อน เท่าที่ยํง์ถือก'มีเคร่งครืดอย่ก็ถือ'ว่า “ เผ่าผีว'มีคุกรีใหทุกขฺแก่ญาติ จึงไม่มีใครเผาผีในว'มีศกรี นอกจากนํ้นก็ถือเอาความสะดวกเบน'ใหญ่ และในสม*ยืนก็ไม่ปรากฏว่ามีผีหลอกหลอมใครต่อใคร ด*ง์เช่นที่เคย เล่าดือก่นเมื่อคร1งก่อน เมื่อตกลงใจกำหนดว*มีใดเกึนว'มีเผาแน่นอ และ1ได้แล่ง์ก่!แจาหนาที่ห่าง1วํดพนทีตก1ล'5ก่นแล่ว เจาภาพกึตระ. เตรียมสี่งของทีจะต่องใข้ในงานเผาศพน้นได้ สี่งของพื่ตชง1ใชใน'งานฌาบ่นกิจศพ เมื่อได้กำหนดว\"นทีจะทำการปลงศพไว้แดว เจาภาพจะตองจด เตรยมสิงชองต่าง \"I ดงต่อไปนี ๑. จ้คพิมพ์หน*งสึปีพนธรรมบรรณาการ หรือหาของชำร่วย อย่างอื่น เช่นย่าเข็ดหน่า

/\" 3( - !) ๒. บกพ*ด บกย่าม บ่กหมอน สำหรบเบึนเครืธงกณ*ต์เทศน ๓. ต่ดืน้าไตร สำหรับทอดบ่ง์สกล (1. ดอกไม้ต่นํทนิ ธปเทียน ใช้ในการเผาศพ &. ดอกพิกลทำด้วยเงิน หรือทอง นาก หรือสตางค์เงิน สตางค์ทองสำหรับใช้ในการเก็บอ\"ฐและโปรยทาน ๖. จํด์พิมพ์บ่ตรเชิญ เพื่อเชิญแขกไปในงานปลงศ สี่งของตามรายการที่ ด นํ้น จะใช้แต่อย่างหนึ่งอย่างใ ท1ง ๒ อย่างกึได้ หน\"งิสืธที่จะพิมพื่แจกโดยมากเต่าภาพ พิมพ์จากตน'อบ*!)ของผู้อื่นที่จ่ดพิมพื่ หรือเรียบเรียงไว้ ส่วนผาเ ใช้พไแบ่นต้ว์ฟิต์ว ชึ่งเบนบ่เกิดของผู้ตายหรือพิบ์'จีบเบ่นผืน รายการที่ ๒ การบกพ่ด บกย่าม และบกหมอน ก็บักเบ ส\"ต่วบี1เกิดของผู้ตาย และบกเบึนขอความบอกอทิศส่วนกศลใ ผ้ตายด้วย , รายการที่ ๓ น้า,ไตรที่1จะ'ใช้เย้นเครื่องก้ณร์1เทศน ของใหม่ ส่วนทีจะใช้ทอดบ่งสกล จะใช้น้าไตรที่ขอเข่าจากว'ดก็ รายการที่ 4. ดอกไม้ธูปเทียนที่จะใช้ในการเผาศพ น้าจะท การฌาปนกิจศพในจำหว่ดพระนครธนบุรี ตามปกติทางว้ค์เบนผาคทา ให้ ท่านผ้ใหญ่บางรายนิยมใช้ธปเทียนของท่านนำติดตํว ด'\"อกำพกล1ทาำด-ว.ย.เวงนิห.ร..อ.■ทท่อ\"งหนรอนิาก.\"[ข'.เปรยที,, รา*ยก'า' ร7ท ’ & ลงบนอฐก่อนที'จะทำการเกบ ส่วนสตางค์ใช้ในการโปรยทานที่สสาก ในขณะทำการเผาศพหรือโปรยทานในขณะที'นำป็ฐิถึงบ่าน

๙๗ รายการที ๖ บํตรเชิญแขก นิยมแจกก่อนถึงกำหนดงานใน ระยะ ๘-๑๕■ว'น สำหรํบ์ท่านผู้ใหญ่เจ่าภาพล่องนำไปเชิญด้ นอกจากน เจาภาพย*ง์จ่ด์หาเครื่องดื่มไวริบรองแขกและถวาย พระด้วย- เข่น น8าชา นายาปีทํข์ น8าอํดืลม และนาแข็งเบึนด้น V กระทำการฌาปนกิจ การกระทำฌาปนกิจ ได้แก่การปลงศพ หรือเผาศพ จะเบึนศพ ทีเพี่งถึงแก'กรรมเพียง 6.-& ว”น หรือศพที่๓บไว้ชวคราว ทรือที่เ ด้างไว้หลายบืกึตาม ศพเหล่านย่อมได้มีการสวดพระอภิธรรมมาก่อน แล่ว แต่เมื่อถึงคราวจะทำฌาปนกิจกล่องนำศพมาตงสวดพระอ ธรรมอีกวาระหนึ่ง ร่งขมจึงจะกระทำฌาปนกิจ แต่บางรายก็1ไม่ไต้ฅง สวดอีก เพียงแต่ยกศพขนต5งในตอนเข่า ตอนกลางวํนเลยงพระ ตอนบ่ายมีพระธรรมเทศนา และ1จ่ต์การปลงศพในตอนเข็น การ กระทำเข่นนึ่เรียกว่า ต1งั้เข่าเผาเยึน แต่ล่าศพนั้นเบึนนั้นผู้ใหญ่ เบืนบพการี หรือสามีภรรยา กควรตงศพสวดอีกคึนหนึงก่อน ทํ้ง์นึ่ เพี่อเบึนเกยรติแก่ผวายชนม โดยบำเพญกุคลเพิมเฅมให้อก การเคลื่อนศพมาตงเพื่อกระทำฌาปนกิจล่น เจาภาพควร ให้มีบี่พาทย์ประโคม’ให้แค่ศพด้วย การจ่ฒพาทย์ชุดแต่เจ่าภาพจะ ล่องการชนิดเครื่องหำหรื1อเครี,องคู่ ผู้มีทุนทรํพยนอยกึใช้บื่พาทย หาส่วนผ้มีทนทรพย์มากก็ใช้เครื่องคู่ เมือตองการชนิดไหนกตกลง

๙๘ ว่าจ้างตามที่ต่องการ การหานี่พาทย์นี่นถาพัการคพในจ’งหพัพ นครจะติดต่อก้บเจ้าหนาที่ของว้ด์ขอให้ช่วยพัหาให้ก็ได้ มีสถานฌาปนกิจย่อมติดต่อก’บคณะนี่พาทย์เบึนประจำ นอกจากมี นี่พาทย์ประโคมแล่วิถาเบึนศพชนผู้ใหญ่หรือคหบดี กึมีการ ดอกไม้ไฟ สำหรไ]จดในเวลากลางคืน และจดพลุในเวลาเผา นอกนี่นก็มีการมหรศพตามสมควรแก่ฐานะ แต่ถ้าหากเบนการ ปนกิจตามธรรมดา ก็ไม่จำเบึนจะต่องพัการให้เอิก.เกริก เบนการสนเปลือง การพัภ่ตตาหารถวายพระสงช์ หรือที่เรียกว่า เลขงพร ซึ่งกระทำก่นในว'นปลงคพนี่น มีอยู่ ๒ วิธี กล่าวคือ บางรายก็น พระ ๑0รปมาสวดมนต์ แล่วิถวายภ’ตตาหารเพล แต่บางรายนิมนต์ พระสามเณรที่มีอยู่ท1งหมดในว'ดนี่นมาน’นิเพล เรียกว่าเลขงพระนี ว'ด การเล่ยงพระท1งพัไม่ได้ถวายเครื่องไทยธรรม และพระไม่ต่อง สวดมนต์ส่วนพระที่นิมนต์จำก'ดจำนวน เช่น ๑0 รป ซึ่งมีการสวดมนต์ ต่วิขต่องพัเครื่องไทยธรรมถวายตามจำนวนพระที่นิมนต์มา ผ้ใค สม*ครใจจะทำวิธีไหนกได้ แต่บางรายได้พัทำพร'อมก’นินี่ง กล่าวคือนิมนต์พระมาสวดมนต์ ๑0 รป และพัเครื่องไทยธรรมถวาย พระ๑0รปน1นต่วิย ส่วนพระและสามเณรที่มีอข่นี่งั้หมดนิมนต์มารบ ภ’ต์ตาหารต่วิย แต่ไม่ได้ถวายเครื่องไทยธรรมเนื่องจากพระนี มีจำนวนมากเกินกำลํง์ของเจ้าภาพจ;พัถวายได้

๔6 การนิมนต์พฺระรํบ์ภ*ต์ตาหารหมดที่ง์วํดโดยจ้ด์ทำที่ง ,๒ วิธี ถามีสถานทีแขก'จากกินเย้นแต่ละแห่งได้ กินไว่าเย้1นวิธีที่ดี แต่ถ้ สถานที่ ๆ 'จะถวายกิต์ตาหารเย้นสถานที่แห่งเดียว เช่น บนศาลาการ เปรียญ ขึ่งเย้นทีรวมกิน์เช่นนน กิควร'จะ'จ'ดทำแต่วิธีใดวิธีหนึ่งอย่าง เคียว ไม่ควรจ้ด์ทำรวมกินิที่ง ๒ วิธี เพราะเย้นการไม่เสมอภาค และ การเลยงพระในว้น์ปลงศพนึ่ เมื่อเจ้าภาพกรวดนา นอกจากธทิ ส่วนกคลนึ่ให้แก่ผ้ที'ล่วงลไไปแล้ว ควรบอกอุทิศส่วนกคลนึ่ให เจ้าที่และบรรดาผีที่งหลาปที่อยู่ในว่ดนนดวิย การฌาปนกิ'จศพ นไว่าเบนพิธีการใหญ่ เจ้าภาพที่'จะดำเนิ งานถึงแม้'จะมีความร้อยู่บ่าง หรือเคยได้จ้ด์ทำมาบ่างแล้วกิ ไต้'ว่ากิง์ไม่มีความชำนาญเพียงพอ เพราะนานๆ 'จะได้'จ้ด์การเช่นนึ่ ส่กครงหนึ่ง หรือถึงแม้ว่า'จะมีความชำนาญอยู่บาง ถาจ้ ตมเองแต่ผ้เดียวงานที่'จ\"ดขนนนกึอาจบกพร่อง1ได้ ท5งนึ่ เพราะง ใหญ่ ๆ ย่อมมีหลายสิ'งหลายอย่างที,จะต่องจ้ด้การ 'จะจ้ดทำเ สำเรี'จเรียบรีป็ยไปหกฟิงทกอย่างย่อบ1บน,ไปไม่ได้ เมือเย้นเช่นนึ่กิควร ที่''จะหาผัที่มีความร้ดี'ในเรื่องมมาช่'วยเหลือ โดยมอบหมายให้ควบคุม งาน คอยสอดส่องดแลกิ'จการงานให้ดำเนินไปโดยเรียบรือย ขอ บกพร'ธงต่าง ๆ กิธา'จไม่มีหรือ'าะมีบ่างกิคงเมึนส่วนนอย การฌาปนกิ,จในจ้ง์หวดพระนคร-ธนบุรี เจ้าภาพได้รไความ สะดวกมาก เพราะตามสถานฌาปนกิอของวํด์ต่าง ๆ มีเจ้าหนาที่ปริ-

&๐ การธำนวยความสะดวกให้ แต่ถึงกระนิมก็เบ่นหนาทีขธงเจาภาพ จะต่องเรียนริ-ไว้บาง เพ,อจะได้ทราบว่า ถึงตธนไหมจะตองทำธย่างไร ก็จะท้าได้ถกตอง หรือทราบได้ว่าจะต่องท้าเช่นน5น กำหนดเวลาประร}มเพลิงนโเว่า เบึนเรื่องสำค'ญมาก เต่าภา จะตองระมิดระวํง์ร้ก์ษาเวลาให้เป็นไปตามเวลาทีกำหนดไว้ เช บํต์รเชิญกำหนดไว้ว่า เวลา ด๖.๓0 น. ประชมเพลิง กต่องให้ ลงมือประขมเพลิงในเวลา ๑๖.๓0 น.จริงๆ หากจะล่ าช่รี1ไปบ้าง ควรให้เกินกว่า * นาที ที่งนิเพราะบรรดาแขกที่1ได้ริบเชิ ต่างถือว่าเวลาที'กำหนด1ไว้นนิเป็นการแน่นอน ผู้ที่ได้รํบเชิ ต่องไปถึงสถานฌาปนกิจก่อนเวลา และบางท่านอาจมืกิจธุระ ที่จะไ ในงานอื่นๆ อีก จึงต่องร่กษาเวลาให้เที่ยงตรงไว้ ไม่สมควรอย ทีจะปล่อยเวลาให้ล่วงเลยไป \\- การมีพระธรรมเทศนา การมีพระธรรมเทศนา ได้แก่การนิมนต์พระสงรี!แสดงธรรมใน ว'นทีจะบรรจุศพ หรือวํน์ที่จะกระทำฌาปนกิจ ซึ่งตามปกติม่กจะ ชนในตอมบ่าย โดยในตอนเช่าเต่าภาพจะต่องจ่คเตรียมอาห เลยงพระเมือเวลาเพล (เวลา ๑๑.0๐ น.) เสรจจากการเลยงพระแล่ว ตกถึงตอมม่ายก็มีการแสดงพระธรรมเทศนา การมีพระธรรมเท นน ถ1าเบึมพิธีบรรจคพก็เป็นพระธรรมเทศนาบอกอานิลงส แต่ถาเบน \\

๕๑ การฌาปนกิจศพ จะมีพระธรรมเทคนาลิง์คายนา หรืธพระธรรม ส้ง์คหะหรืธพระธรรมเทศนาบอกอานิสงส์ก็1ได้ การมีพระธรรมเทศนาส้ง์คายนา จะตองมีองค์แสดงธรรม 0, รูป ขึงเรียกก่นว่าเทศน์ ๓ ธรรมาสน์ หรือจะมีองค์แสดงธรรมแต่เพียง รปเดียวกึได้ ประกอบด้วยพระสงขสาคร'บเทศน์ หรือที่เรียกว่าพระ อ่นด่บสวดแจง ๒๕ รป ส่วนพระธรรมสํง์คหะที่น มีพระสงรํเที่งอไ]ดไ สวดรไ]เทศน์ 4. รป . พระธรรมเทศนาบอกอานิสงส์1ไม่ต่องมีพระสวด รไ)เทศน์ แต่ถ'าเจำภาพต่องการให้มีพระสวดรไ]เทคนเช่นเดียวก'บ การเทศนาสํง์คหะกึทำได้ บางรายที่เบนศพขน์ผ้'ใหญ่ และพระส องค์แสดงธรรมเบึนผ้ทรงสมณคํก์ดชํ้นสง แม้จะมีพระธรรมเทศนาบอก อานิสงส์ในวไ]ที่จะทำพิธีบรรจุศพ เจ่าภาพก็ต่องนิมนต์พระสวดรไ] เทศน์ (1 รปฅ์วิย จะมีเทศนาชนิดใดกสุดแต่เจ่าภาพจะต่องการ ในสมไ]ก่อน การมีพระธรรมเทศนาลิง์คายนา ซึ่งเรียกกไ]ว่า เทศน์แจงน5น มีองค์แสดง ณ ธรรมาสน์ มีพระนงอไ]คไ]สวดแจง &0๐ รป เบึ๋นอย่างสงํ ๒๕ รปฌืนอย่างตํ่า ต่อมาในสมไ]บจจุบไ]การมีพระ ธรรมเทศมาสไคายนา มกใช้วิธรวบรด กล่าวคือ มพระ’สงฃแสดง ธรรมแต่เพียงธรรมาสน์เดียว แต่ตามชนบทที่วิไป ย์ง์นิยม1ให้มีพระ แสดงธรรม (ก ธรรมาสน์ เมื่อตองการเช่นนนกตองกำหนดเวลาเที่ยงวไ] หรือเรี่มแสดงแต่เวลา ต\"!-00 น. ( บ่าย ค 'เมงตรง ) มิฉะณ]จะทำให้ ไม่ทไ]เวลาประชมเพลิง และต่องกำหนดเวลาประชุมเพลิงเบึนเวลา

๕๒ ๑๗.๐0 น. (& โมงเขน) ทงมเพื่อมิ,ให้เวลาประชุมเพลิงทีก ต้องคลาดเคลือนไป หากเวลาที่กำหนดไว้ว่าจะประชุมเพลิงเวลา ๑๖.0๐ น. แต่เรี่มแสดงธรรมชำ1ไป กว่าจะแสดงธรรมเสร็จ กว่าจะ เคลื่อนศพดงจากคาลาการเปรียญลงมายงเมรุ กว่าจะทอดผาเสร เวลาต่องล่วงเลยไป ๗.00 น.เศษเช่นน ทำให้เสียเวลาของผู้ทีไป ประขมเพลิงมากเกินไป เพราะผ้ร่บเชิญจะ ต้องไปให้ถึงก่อน ประชมเพลิงเมื่อถึงเวลา แล่ว้ก็ย'งประขมเพลิงไม่ได้เช่นนํ เบึนการสมควรมางรายกึจ*ดี'ให้มีพระธรรมสํงคหะ1ในตอนเขา ( ก่อน เลื่ยงเพล) ในตอนบ่ายกมีพระธรรมบอกอานิสงส์อีกก'ณ6ทหนึง แต่ โดย ปกติก็๋ม๚จะมี แต่ เพียง พระธรรม เทศนา บอกอานิสงส์ในตอนม่ เพียงก'ณร์)เดียวเท่านน เมื่อเจ่าภาพตกลงใจอย่างไรกจ*ดี ให้เบนไปตามที่ตนประสงค์ และนิมนต์พระให้ทราบล่วงหน ต้องการ การแสดงพระธรรมเทศนานั้น เมื่อพระสงฃ์องค์แส พรธ์มที่1จะขนธรรมาสน์แล่ว กิเบึนหนำที่ของเจ่าภาพจ ที่ต1งประจำบนธรรมาสนํ เมื่อเจ่าภาพ เรี่มจุดเทียน พระสง แสดงธรรมกจะขนธรรมาสน์ทไที ต่อจากนั้นผู้ที่จะพังพระธรรมเทศนา ต่าง1จดธปเทียน บชาพระร่ตนตรํข์ และอาราธนาศีล (เจ่าภาพเคาะ หีบศพบอกว่าร้ปศีลและพงเทศน์) เมื่อรไ)ศีลเสร็จแล่ว้ กึอาร พระธรรม พระสงของค์แสดงธรรมกจะ เริ'มแสดงพระธรรมเทศนาต้อไป เจาภาพและผู้พังที่งหลาย ต้องสำรวมกิริยาสดไพระธรรมเท ความนอบน’อมตลอดจมจบ เมื่อการแสดงพระธรรมเทศนาจบลงแล

๕๓ พระพึงฃทีแสดงธรรมกจะ:กล่าวคำธน!มทนา ยถา วาริ1วหา ๆลๆ เจ่า. ภาพกจะจดการกร'าดนาอุทิคส่ว!รกคล'ให้แก'ผ้ตำย แดะจ่ดืการถวาย เครธงไทยธรรมทีจดไว้ แต่ก่อนทีพระสงริ]จะแสคงธรรม เจ่าภาพจะ ตองจดหมากพล บุหรื นำร่อน นาเยน หรือนำอํด์ดมถวายด้วย เครืองก'ณฑเทศน .เครื่อง1ไทยธรรมสำหรไถวายพระสงริ]ที่แสดงธรรม ซึ่งเรียกว่า เครื่องก้ณ'ทีเทศน์นน ประกอบตัวยสี่งของดํง์ต่ธไปน ด. ผาไตร ๑ ไตร (จะ1ใช้ผ้าจีวร หรือสบง หรือว่าอาบ อย่าง หนึ่งอย่างใดแทนกึได้ ) ๒. เครืองบริโภคต่างๆ ได้แก่ หมากพล บุหรี่ ไม้ขีดไฟ ใบชา ยาริกษาโรค เช่นขาหอมแก้ดม และยาธาตุเย้นต่น พร่อม- ดว้ยดอกไม้ธปเทียน ๓. เสื่อหรืธพรมดผืน หมอนดใบ ผาห่มนอนดผืน ร่ม ด คไ รธงเท่าดคู่ และย่ามดใบ ในสม,ยก่อนงานใหญ่ ๆ มีผู้ถวายเครื่องสิงเคด ได้แก่ตู้ โต เก้าอและเครื่องใช้ในคริวเรือน นำมาถวายเย้มเครื่องก*ณ,ร็เท่'ว้ย เครื่องก*ณญ่จ่ดสำหรํบ์ถวาย พระที่ แ'สด3พระธรรมเทคนานึ่น หากนิมนต์พระเทศนึ่แ1อง ๓ ธรรมาสนึ่ กตองจ่ตเครื่องกํน์ญ่เบน ๓ ที่ มีเงินติดเทียนโดย,ใช้ธนบ*ต์รเสียบไม้:บกไว้ที่ตนเทียน (เทียนสำหรไ] หิดกํณญ่เทศม) เมื่อเจ้าภาพติดเหียนเบนเดิมพ*น์ไ0แลว ผู้ที่มาร่

& (ร์. พีงธรรมก็จะออกเงินติดเทียนเพี่มเติมขมอีก เมื่อพระแสดงธรร ลงแดำเจ่าภาพหรือเจ้าหน้าที่ก็เก็บธนบํต์รVรมกํน์ม้น์ไค้พ เท่าใด ก็เขียนจำนวนเงินดงไว้ในใบปวารณา เพื่อถวายพ แสดงธรรม ส่วนตำเงินก็มอบหมาย'ให้'ไวยาว'จกรเบึนผู้รํบ์แทน ธรรมขตไม่ใช้เงิน ติดเทียน เมื่อจะถวายเงินเท่าใดก็เขีย ถวายตำยใบปวารณา)' ขชิงสำหรํบ่ถวายพระสวดแจง หรืธพระสวดมาติกา และบ'ง- ดกุดตามปกติก็ใช้ดอกไม้ธูปเทียน บหรี่ ไม้ขีดไฟ และของใช้ เบึดเตลดตามที่เหมสมควร ของเหล่ามื่ใช้นำเช็ด พร'อมดำยใบปวารณาเท่าจำนวนพระที่สวดแจง หรือนำจะจำให ของถวายมากขีม มีผำสบงหรือนำเช็ดตำ และของอย่างอื่นเพี่ม เติมรวมใส่ถาดให้ครบตามจำนวนพระก็ทำไห้ หากเจ่าภาพ ทรำเย้เพียงพอ ก็จำไปตามที่ตนประสงค์ การนิมนติพระบ่งสกุลในตอนน จะใช้นำสบง หรือนำ พรำมกบ่ใบปวารณาทอดถวาย หรือจะใช้แต่เพียงใบปวารณ ชองวางถวายก็ใช้ไห้ ไม่บ่งค้บ่ว่าจะตำงมีนำทอด ประสงค์จะใช้นำทอดให้พระขำบ่ง์สุกุล ก็จำเตรียมนำไว้ ซอมาหรือจะขอเช่านำจากวำนํ้นก]ห้ เมีปีเสรจจากการบ่ ก็ถวายของที'จำเตรียม'ไว้ในขณะที่นิมนต์พระมาสวดแจงหรือมาลวด มาติกาและบ่งสุกุลนน เจำภาพตำงจำหมากพล บหรี่ และนาอำลม ถวายพระดำย

๕๕ พระสงขทีจะสวดมาติกา และนํง์สกลนน ถ้ามีพระอํน็ต่บแ'จง เมือสวดแจงจบแล1ว กินิมมติ'ให้สวดมาติกาและบ่งัสกลดำข ถ้า ไม่มีพระอํนดไแเจง เจาภาพถ้องนิมนต์พระสงขมาสวดมาติกาและ บำสุกุลจะนิมนต์พระสำ ต0 รป หรือมากกว่าน1นก็แลวแต่เจาภาพ จะเหนสมควร เมื่อ1ได้มีการสวดมาติกาและบ่งสกลเสรืจแลำ กิเตรียม เคลื่อนศพไปสู่เมรเพื่อจำการในขนต่อไป 9 เคลือนศพเปส่เมร' การเคลื่อนศพไปตำยำเมรุที่จะกระทำฌาปนกิจน8น บางแห่ง ได้จำการเคลื่อนศพขนไปตงบนเมรแลำจึงจะมีการสวดมาติกาแตะบำ สกล แต่บางแห่งได้นิมนต์พระมาสวดมาติกาและบำสุกุลเสรจแลำจึง เคลื่อนศพไปส่เมร ที่ง์น แล้วแต่ผู้จำการของสถานฌาปนกิจแห่ง อำนวยความสะดวกให้ จะจดการก่อนหลงอย่างใดกใช้ได้เหมือนกน การเคลื่อนศพถ้องนิมนต์พระสงซึ่ ด รป เบึนผู้'นำศพเวียนรอบ เมร ณ รอบ การเวียนถ้องเวียนจากขวาไปหาถ้าย เจาภาพและญาติ ของผ้ตายถ้องเดินเถ้าขบวน1ตามศพเวี,ยนรอบเมรุถ้ว,ย ถ้าคพนนมี ถ่ายของผ้ตาย ซึ่งนำไปต1งไว้ในทีบำเพญกุศล กิตองมีผู้ถือรปถ่าย นำหนำศพไปในขบวน โดยมีพระสงซึ่เบึนผู้นำ มีคนถือเครื่องทอง ถ้อย หรือกระถางธปนำหนำศพ เมือได้นำศพเวียนรอบเมรุครบ ๓ รอ!]แลว กนำศพ!ชนติงบนเมร

๕๖ การเคลื่อนศพเวียนรยบเมร ๓ รอบนิน หมายความว่า เม แรกเกิดมาเบนเด้กแลวกเบึนหนุ่มสาว แลวกตองผนแปรไปจนถงชรา ย่น1ได้แก่อนิจ1จ่ง์ ทกข้ง์ ธน”ตตา แต่สถานฌาปนกิจบางแห่งเมือ ศพจากที่ต้งสวด กึนำไปต8ง์บนเมรโดยไม่ได้เวียนรอบเมรุก เข้า'ใจ'ว่าเบึนเพราะสถานฌาปนกิจแห่งนํ้นไม่'สะค1วกแก่'กา'รที รอบพร เมื่อได้เคลื่อนศพไปต1งบนเมรเสรึจเวียบรอยแสว กจดสิง ทีจะตองใช้ในข้นตอไปมาติงเดรยมไว้ เชน ดอกไมจนพน และธูปเ ใส่ภาชนะตํ้ง์ไ'ว้ที่เชิงบิน1ไดทางชนเมรุ ส่วนของชำร่วยจ”ดติ บินไดทางลงจากเมร จดเจาหนาVIประจาคอยแจกคอกไมธูปเพยน ผายหนึ่งคอยแจกของชำร่วยอีกก่ายหนึ่ง และจ้ค์เจาหนาทีใ ใส่ผ้าไตรไว้คอยเชิญแขก,ข้นผู้'ใหญ่ควย ในระยะนึ่ต้ป็งนิมนต่พระสง'ร์เสำหร*บิข”ณมหาบิง์สุ,กลเท่าก’บิจำ นวน ผ้า1ไตรที่จํค์เตรียม1ไว้ และนิมนต์พระสงต์ ๕ รูป สำหรํบิสว ทม่าไฟ การสวดหนาไฟ ควรนิมนต์พระสวดตอนเผาหลอกตลอดท1ง ตอนเผาจริงดวย การทอดผาบง'สกชิ การทอดผาบิง์สกลนั้น เจ่าภาพจะต้องพิจารณาว่า เกียรติชนผ้ใหญ่ที่เชิญไว้มืจำนวนเห่าได กึจ่ต์ผ้าไตรเท่

๕ ฟ่ ชินผู้ใหญ่ เช่น ๓ ไตร หรืชิ ๘ ไตร เย้นอย่างมาก การที่'จะไช ไตรสำหร้บ์ทอดถ้าบํงิสกลมากถ้อยเพียง'ใด ควรให้เย้นไปตามความ เหมาะสม แต่ถ้างานใดมีผู้นำถ้าไตรมาช่วยมาก ที่'จำเบนต้องทอด ถ้านนเกินกว่าที่กำหนดไว้ ถ้าเย้นเช่นน5นก็ต่องรีบจ'ดการทอดถ้ ท่จะถึงกำหนดเวลาเผา โดยเต่าภาพก่นถ้าไตรไว้สำหรไ]แขกขํ้นผู้ ใหญ่ ซึ่งจะมาเมึนประจานในงานนไวั 0 ไตร แล่วเชิญแขกทอดถ้า ให้เฟิรจก่อนเวลาทประธานจะมาถึง และเมื่อท่านผ้เมึนประจานมา ก็เชิญทอดผาและจดไฟ.ย้นอ่นดไ]สด.ท่าย ทํ้งน เพป็จะให้เวลาที่ กำหนดไว้ไม่คลาดเคลื่อนไปมาก ถ้าไตรสำหร่บทอดถ้าบไสกุลนน์ เต่าภาพควรต่ด์ขอของใหม่ๆ มาใช้ แต่ถ้าจำเมึนจะต่องใช้มาก ก็ควรขอเช่าผาไตรจากวไเ รึงเรียก กํน์ว่า ไตรโยน การขอเช่าถ้าไตรจากว'ด เต่าภาพจะถวายเงินค่าเช่า ถ้าไตรให้แก่วํด์เมึนเงินเท่าใดก็ได้ แต่ตองไม่ถ้อยเกินไป เช่นอย ก็ไตรดะ ๒๐ บาท หรือ ๓๐ บาท การเชิญแขกขนทอดถ้า เจาภาพจะต่องพิจารณาว่า ท่านผู้ใด เมึนผ้ที่มี'อาว'โสสงก1ว่า ก็ยกย่อง1ให้ท่านผู้'นั้นเมึนประธานของบรรดา แขกที่มาท5งหมด โดยเชิญท่านนูนไแบนผู้ทอดถ้าแสะจุด1ไฟ'ให้แก่ศพ รึงจะทำได้ ๒ วิธดงนคอ ๑. ถ้าผู้เมึนประธานเย้นผู้มีเกียรติชนสูง เช่น เย้นช8นร*ฐมนตรี หรีธเย้นผ้ทมอาบอกในวยขรา กกนเอาผาไตรสาหรบประธานไว

^๘ เพื่อเชิญให้ทอดผ้าในตยินสุดท่าย พรป็มกไ]นำดอกไม จุดไฟส่งมอนแก่ประธานหล*งจากการทอดผ้าม8นท่วย ๒. ท่าผ้าที่1จะทอดบไ!สุกุลมี1จำนวนนํยิขและมีแขกไม่ ตามข่อ ค ก็ไม่ท่องทไเผ้า1ไต:ไว้ทอด'ในตอมสุดท่าข โดยเชิญท เบืนประธานขมทอดฟ้าเบึนอ*นดํบ์แรก และเชิญท่านที่มีอาวุโสร ไปทอดผ้าเย้นอ*น์ดบสองสามตามลำด'บื เมื่อทอดผ้าและช*กมหาบ*ง์สุกุลเสร็จแท่ว เท่าภาพกน ธปเทียนที่จ่ดไว้ไปเชิญผู้เบึนประธานให้จุดไฟต่อไปอีกคำรพห การทอดฟ้าตามข่อ ๒ นึ่ เห็นว่าเบึนการเหมาะสมดี เพรา เบึนประธานควร1ได้ร*ปเกียรติก่อนผู้อื่น จึงควรเชิญประธานให้ทอดผ้ เบึนอ*น์ฒัแรกก่อน แท่ว่จึงเชิญ1จุดไฟอีกครํ้งหนึ่ง จึงจะสมก ว่าเบนประธาน การที่ก*,นฟ้าไตรไว้ให้ประธานทอดในตอนสดท่ พร’อมกไเการจดไฟน5นควรจะกระทำในเมื่อเข่าหล*ก์เกณ'ตตาม เท่าน5ม แต่สถานฌาปนกจบางแห่ง วางระเบยบไว้ว่าเมื่อเท่าภ เชิญผู้ใดจดไฟเบึนคนแรก ซึ่ง1จะเบึนบุคคลขน1ไหนกตาม ห็ให้ก*น ไตรไว้สำหรไ]น้มื่นในฐานะเบนประธาน เมื่อได้เชิญแขกขํ้น เสร็จแท่วจึงเชิญผู้เบึนประธานขนทอดท่า และ1จุดไฟเบึนยิน การปฐิบ้ติเช่นนึ่มีบ่อยครั้งทีทำ,ให้ผู้'รไ]เชิญบอกบด โด เชอเชิญผู้ที่มีอาวุโสสงกว่า เจาภาพตองชแจงว่า เอา1ไว้เชิ ผู้ถกเชิญจึงรไ]เชิญและไปทอดผ้า แต่บางรายผู้ใหญ่

I ๕๙ นงอยูในทน้นดวยและเบนผู้บงคโ]บญชาชป็งผ้ที่ถๆเชิญ เมือไต้:โ]เชิญ แดวคร้นจะลุกขนไปทอดผากเกรงยับ'งืเๆโ]บ้ญขาที่14งืฎยู่ จึงต้องก การเคารพเบนการคารวะต้อยับํง์คํโ)]]ญชาน1นเก่อน และเบึนการไต้รโ] เกียรติอย่างไม่สมประกอบ ซึงเบึนการหนโ)ใจแก่ยัได้รโ]เชิญ ท1งม กํเพราะมีผู้'บงคบ์บญชานงเบึนประธานอย่แลิว น่าจะเชิญท่านขนทอด ผาเบนอนดบแรก เทือจะ1ได้สมศ้ก์คศรีแก่ตำแหน่งของประธาน และ เบึนการเหมาะสมด้วยประการทงปวง การทีกำหนดให้ประธานทอดผ่าเบืนอโ]ดโ]สดท่าข แลโรจดไฟ ติดต่อก่นเบึนการเสร็จไปในคราวเดียวนไ] ผู้เบืนเจ่าล้ท์ธนึ่ขแจงว่า เพื่อไม่ให้ประธานต้องเดินขนลงไปสองครไสองคราว จึงก่นผ่าไตรไว้ ให้ประธานทอดในอโเดโ]สุดท่าย -/ขำพเจ่าเคยค'ดต้าน1วิธีนหลายครํ้ง มาแล้ว และผลที่สดทางสถานฌาปนกิจมนๆ กียอมตามความประสงค์ ของข้าพเจ้าโดยเชิญประธานขนทอดผ่าเบืนอนดโ]แรก เมื่อทอดผ่ เสร็จแล้ว จึงเชิญท่านประธานขนจดไฟอีกคำรพหนึ่ง การเชิญประธานขนทอดผ่าและจุดไฟนไ] ก็ควรให้เบึนไปตาม กาลเทศะและให้เบึมไปตามความเหมาะสม เช่นผู้เบึนประธานเบึน ยัอย่ในวํยืชราจะเดินขนดงเบึนการลำบาก เช่นนจึงควรให้ทอดผ่า ตอนสดท่าย หรือมิ1ฉะนไ)ก็ทอดผ่าแต่เทืยงไตรเดียว แล้วจดไฟเสร ไปเลย การเชิญประธานขนทอดผ่าและขน1จุด'ไฟอีกคร็งํ้หนึ่งน1น ประ¬ ธานทก ๆ ท่านไม่เคยบ่นเลย เพราะเมรุทุก ๆ ว้คไม่สูงข้น์ และ ประธานเหล่านนึ่ทก ๆ ท่านยํง์พอที1จะขนลง'ไต้สะดวก

๖อ การเชิญแขกผ้มีเกียรติชนทอดผ้า เจ่าภาพจะต,ยงไปเชิ ตนเอง โดขมีผู้ถือพาน'ใส่ผ้า1ไตรตามเจ่าภาพไปด้วย แต่ถ้าแขกท เบึนประธานเบึนผู้ใหญ่ขนสง หรืป็เบึนผู้บ้ง์ล้บ์บไญชาขํ้นสูงของเจ่ ก-ควรถึป็พานผ้าไต:1ไปเชิญท่านด้วยตนเอง เมื่อแขกผู้ นง เจ่าภาพหรือผู้ถือพานผ่า1ไตรก็เดินตามแขกผู้ถ้ นไป เมื เมรุแจ่วก็ล่งมอบจ่าไตรให้ ผ้ท•อดถ้าก็1จะรไ)เถ้าไตรนำ สำห.:'บ,/)อดถ้า แต่จ่าแห่งใดไม่ได้จ'ดที่สำหรไ)ทอดจ่าไว้ นนึ่ดงบนหีบศพ แจ่วผ้ทอดจ่าก็คอยอย่จนกว่าพระสง'ส์จะมาชไาม บํง์สุกุล นอกจากเจ่าภาพจะนำถ้าไตรไปเชิญแขกด้วยตนเองแล้ว ไม้ธปเทียนทีจ้ดไว้สำหรไ)ประธาน เจ่าภาพก็ตองนำไปเขอเชิ ตนเอง การที'จะพิจารณาเชิญห่ามผู้เมืนประอานขนทอดจ ตามที่กล่าวขางตนน1น จ่าเกิดมีด่านผู้ใหญ่ที่มีธาวโสสงเท่ ท่าน เจ่าภาพก็ควรพิจารณาเขอเชิญให้ท่านเบึนประธานคนล กล่าวคือ ท่านหนึ่งเชิญให้เบึนประอานทอดจ่า โดยเช ทอดจ่าเบืนอโ)ด'บแรก แล้วเชิญท่านผู้ ใหญ่รองลงมา อํนืด่บต่อไป ส่วนอีกท่านหนึ่งเชิญให้เบึนประธานการจดไฟ โ จ่าไตรไว้เชิญท่านทอดจ่าเบึนอ'นดไ]สดจ่าย หรือจ่าจ่ จำนวนจ่อย ก็ไม่จ่องกไ)จ่าไตรไว้ เมธถงเวลาประชมเพลิ

๖๑ กนำดอกไม้ธูปเทียนไปเชิญท่านจุดไฟต่อไป,ทง็น เพื่อแก้ไขเหตุก เฉพาะหนำให้เบืนไปตามความเหมาะสม การทยึดผาบํง็สุกุล บางรายก็เชิญกู้เบึนประธาน'ให้ทอดนำแต่ กู้เดียว แล้วจุด'ไฟต่อ1ไป โดยไม่ต่องวุ่นวายเชิญคนโนไเคนนึ่ หลาย คร1งหลายหน การพัทำเช่นนึ่น้'บ'ว่าสะดวกดี หากมีผ่าไตรหลายไต โดขมีกู้ส่งมาช่วย ก็ควรเอาไว้พัการหส่งจากที่มีการจดไฟเผ คราวนึ่จะให้ญาติที่ใกล้ชิดพัการทอดอีกคร1ง์หนึ่งก็ได้ เมื เสรึจแส่วก็เคลื่อนศพจากที่ตํ้งเพื่อพัการเผาจริงต่อไป หรือจ ทอดผ่าก่อนเวลาที่ประธานจะมาถึงก็ได้ แต่ต่องพัการให้แส่วเ ก่อนเวลาประชมเพลิงอย่างนอข ๓๐ นาที ซึงเบนการภายในของเพั ภาพเอง และเมื่อได้กำหนดไว้แน่นอนแส่วว่า จะเชิญท่านกู้ ประธานในการทอดผ่า และ1ไค้นิมนต์พระสงฆ์1ไว้ชว้ามหาบ้ง์สุกุดตาม จำนวนผ่าที่1จะทอดนนแส่ว เมื่อใกล้จะถึงเวลาทอดฟ้า เจ ซิกซ้อมหรือนํต์หมายในเรองพระสงรเทจะชว้ามหาบงสุกุด โดยขอให้ พระสงฆเตรียมพรือมที่จะชิกมหาบ้ง์สุกุล1ได้ทินที ในเมือท่านกู้มีเกียรติ ได้นำผ่าขนทอดบนพรหรือทีหบศพ ทํงน เพือให้การทอดผาและชก มหาบํง็สกลได้ดำเนินไปโดยเรยบรอย สะได้ไม่ชกชาและเสยเวลา รอคอย การฌาปนกิจนน ส่าได้กระทำกนหลายศพ กตองพัดอกไม้ ป็ปเทียนให้ครบส่วนตามจำบวมศพ เช่น มี เ0 ศพกพัดอกไม้ธปเทียน ไว้ ๒ ชด และการแจกดอกไม้ธปเทียน เจาภาพจะตองพัเจำหนำที่

1)1®) * ไว้หลาย ๆคน เพื่อคอยแจกดอกไม้ธปเทียนให้แก'ท่านที ที่วถึงก'น ดอกไม้:ธปเทียนที่จะใช้ในการประชมเพลิง ตามปกติใช้ จ'นทนที่เขาทำไว้ขาย ก'บธปที่ใช้สำหริ!เคุหบูชาพระ แล เลิก แต่ถ่าเบนศพชุนผู้ใหญ่ หรือท่านผู้ใหญ่เบืนเจาภ เปลี่ยนธปเทียนที่ใชตามธรรมดา เย้น'ใช้ธป1ไม้ระกำ ก'บเทียนเล่มใ เท่าก้บธป การเปลี่ยนใช้ธูปไม้ระกำ และเทียนเล่มใหญ่นจ เปลืองค่าใช้จ่ายมากขน เพราะธปไม้ระกำแพงกว่าธปธรรมดา เทียนเล่มใหญ่กแพงกว่าตง ๒-๓ เท่า แต่กควร1ใช้ เพราะเย สมเกียรติแก่ศพช1นผู้ใหญ่ แท่บางรายกใช้เฉพาะธปไม้ระกำก''บด ไม้'จ้น์ทน์เท่านน ซึ่งน'บ'ว่ากใช้1ได้เหมือนก้น การขอพระราชทานนำศพ และเครืองประกอบเกียรติยศศพ ผ้ที่'จะ1ได้ริ!เพระราชทานน๎าคพ และเครืองประกอบเกียรติยศ ศพ ตลอดจนถึงการขอพระราชทานเพลิงศพน5น ตามปกติก็ได้แก่ ขาราชการชนฟิญญาบ้ติรทีมียศตงแต่นายรอยตรี หรือ‘เนตรีข นอก'จากขำราชการช้นส้ญ่ญาบศรดิงกล่าวแล้ว ผู้ทีพึนพ ชน'ซึ่งมิได้เบึ๋นข่าราชการชั้นสํญญ-า!*ต์ร แต่เบึนผู้1ได้ริบพระร ตราก็มีลิทธิขอรไเพระราชทาน,นาศพ และเครืองประกอบเกียรติยศศพ

๖๓ ตลอดจนถึงการชอพระราชทานเพลิงศพได้ตามช5นของตราที่ได้รไพระ ราขทาน เช่นพ่อคาประชาชนผู้ที่ทำคณประโยชน์1ให้แก่ทางราชการ ทางราชการเหนสมควรขอพระราชทานเครื่องราชอิชุริยาภรณ์ (ตรา) ให้เบึนบำเหน่จความชอบตอบแทน ผู้ที่1ได้ร'บพระราชทานตรานมเมื่อ ถึงแก่กรรมลงถึมีสิทธิ1ได้:*11พระราชทานนาศพ และเครื่องประกอบ เกียรติยศศพได้ตามตำแหน่งของตราที่ได้รไ]พระราชทาน นไต1งแต่ หีบเชิงชายตลอดขนไปานถึงขนโกศ ขอพระราชหานหีบศพ หีบที่จะได้ร้บ์พระราชทานนั้น สำหร้บศพที่1ได้ร'บเครื่องราข- อ สรขาภรณ์ (ตรา) ตามลำดํบ์'นั้นดํงนึ ห. หีบเชิงชาย สำหรไ]ผู้ได้รไ)พระราชทานตรา ตงแต่ เบญจมาภรณมงกฎไทย ถึงเบญจมาภรณชำ-งเผือก ถ้าเบนข่าราช การทหาร ตำรวจ ต่องมียศเบนนายร่อย ถาเบึนขาราชการพลเรือน ต้องเบึนข่าราชการสาม้ญ์สํญ์ญาบ้ต์ร ชั้นตรี ๒. หีบกานแย่ง สำหรไผู้ได้รไพระราชทานตรา ตงแต่ จ”ศตรถาภรณมงกฎไทย ถึง ตริตาภรณชางเผือก ถ้าเบึนข่าราชการ ทหารตำรวจ มียศเบึนนายพ่น ถ้าเบืนขาราชการพลเรือน ตองเบน ข่าราชกา:สาม้ญส้ญืญาถ้ศ์ร ชั้นโทถึงชั้นเอก

๖๔ ต. หีบกดน สำห:''บผ้ที่ได้ร'บพระราชทานตราตติยจุลจอม- เกล้า หรือขำราชการชนโทที่เบึนราชตระกล และผู้หญิ ซึงเรียกว่าคุณหญิง ส่วนผู้ที่เบนคณหญิงตามตำแหน่งหรือต ของสามี โดยไม่ได้รไ]พระราชทานตราตติยจุลจอมเกล้า ไม่มี จะได้รไ]พระราชทาน 4. หีบทองทราย สำหรไ]ก้ได้รไ]พระราชทานตรา ตติยจุล. จอมเกล้าวิเศษ ผ้ที่ได้รไ]พระราชทา,นตราค่งกล้าวนึ่ พระราชทานหีบชนิดนได้ ไม่ว่าผู้นนจะเบนขำราชการหรือพ่อ ประชาชน และไม่ว่าจะเบึนหญิงหรือชาย &. หีบทองทึม สำหรไ]พระราชทานแก่หม่อมเจา แต่ถาหม่อม เล้านไ]ได้รบพระราชทานสายสพาย (ปม.) กเปลียนเบึนโกศราชวงศ ซึ่งเบั๋นอีกแบบหนึ่งต่างหาก ขอพระราชทานโกศศพ โกศที่จะได้รไ]พระราชทาน สำหรไ]คพหีได้รไ]เครื่อง ยาภรณ์ (ตรา) ตามดำดไ]ข้นด'ง์น ๑. โกศโถ สำหรไ]ผู้ได้รไ]พร ะราชทานตรา ปถมาภ มงกฐไทย ล้าเบึนขำราชการทหาร ตำรวจ ตธงมียศเบึนนายพล หรือจะมียศตากว่าชนนายพล แต่ได้รไ]พระราชทานตราปถมาภรณ มงกุฎไทย และเบึนขำราชการพลเรือน ต่ป็งเบึนขำราชการสญญ

|| ๖๕ ชินพิเศษ หรอชินเอกทีได้ร่มพระราชทานตรานจะมีตำแหน่งอย่างใด หรือไม่ มีมีสิทธิได้ร่มพระราชทานโกคนได้ ลำเมึนราชนิกุล หรือราชินีกุล มีเปลี่ยนไปพระราชทานโกศ ราชินีกล ลำเมึนร้ฐ์มนตรี นอกตำแหน่ง มีได้ร่มพระราชทานโกศตาม ชนของราชอิสริยาภรณ์ ๒. โกศแปดเหลี่ยม สำหร่มผู้1ได้รบพระราชทานตราปถมา. ภร่ณ์ขางเผือก ลำเมึนขำรา'ชการทหาร ตำรวจ จะมียศเมึนนายพล หรือไม่มีตาม และชำราชการพลเรือน ส'ามํญสํญญาบ้ต์รช1มพิเศษ หรือชนใดมีตาม จะมีตำแหน่งอย่างใดหรือไม่ เมื่อได้ร่มราชทานตรา ปกมาภรฟ้ชำงเผือกมีมีสิทธิได้ร่บ์พระราชทานโกศนได้ ๓. โกศไม้สิบสอง สำหร่มผู้ดำรงตำแหน่งร'ฐมนตรีว่าการ กระทรวง จะได้ร่มพระราชทานตราชินใดหรือไม่กตาม ถือเอาตำแหน่ง เมึนสำคํญ แต่ต้องถึงอนิจกรรม'ในระหว่างประจำการเบนร่ฐ์มนตรี ว่าการกระทรวง ลำพิมจากตำแหน่งหรือพนจากราชการไปแดว ให้ ถึอเครื่องราชอิสริขาภรณเมึนเกณ'ห ๕. โกศมณฑป สำหร่บ์ผู้1ได้ร่บ์พฺระราชทานตราปถมาภรณ์ จลจอมเกลำวิเศษ ซึ่งเมึนขาราชการทีดำรงตำแหน่งร่ฐ์มนตรี'ว่าการ ที่เมึมราชสกล และตองถึงแก่กรรมในระหว่างประจำการ

๖๖ &. โกศกคนน้อย สำหโ'บผู้ได้ร'11พระ:าชทานตรา น ราชวราภ:ณตำแหน่งผู้สำเรืกราชกา:แทนพ:ะองค หรือแล้ว ราชอ'ธ์ยาศไเที่กะทรงพระมหากรุณาโปรดเกล้า ๆ เป็นพิเศษ ผู้ที่ได้รไ]พระราชทานตราด'ง์กล่าวข้างต้น ตงแต้ชไฟถมาภรณ มงกุฎไทยขนไป กนถึงชนที่สดค'ง์กล่าวมานไเ ถึงแม้ว'าผู้น้นก ะไน้1ไ เป็นขาราชการ หากได้ร'11พระราชทานตราเหล้านั้นกมีสิทธ พระราชทานโกศศพตามลำด'!เช1นเช่นเดียวกไ! ขอพระราชทานหีบ และโกศศพสงฆทรงสมณศ้กด หีบและโกศพระราชทานศ.พพระสงฃผู้ทรงสมณศํก์ด้ มีลำค'!] ชมดํง์ต้ อไปที่ ต. หีบเช่งชาย สำหรํบ์พระราชทานแก่ศพพระครส้ญ์ญาบิ หรือพระศรเก่าอาวาส ๒. หีบทองทึบ สำหรไ]พระราชทานแก'ศพพระราชาคณะ ตง แต้ชนสาม'ฌถึงชนเทพ ต. โกศโถ สำหรไ]พระราชทานแก่ศพพระราชาคณ\" เฎพาะ ช1นธรรม 4. โกศแปดเทลีขม สำหรไเพระราชทานแก่ศพพระราชาคณะ; เก่าคณะรองชนห7สุ)ญบ้ต์ร

&. โกคไม้สิบสอง สำหรไเพระราชทานแก่ศพสมเดึจพระ- ราชาคณะ ๖. โกศกตั้นน้อย สำหร่บ์พระราชทานแก่ศพสมเด็จพระ- สํง์ขราช การขอพระราชทานมาศพ ขอพระราชทานหีบหรือโกศ ตลอด จนถึงการขอพระราชทานเพลิงศพน1น ผู้ได้ร่นพระราชทานตราตั้งแต่ ชน ทุติยจุลจอมเกสาขนไปมีสิทธิขอเครื่องประโคม และเครื่องประ- กอบเกียรติยศศพได้ เครื่องประกอบเกียรติยศศพน8น มี ฉํตร บึ่ไฉน และกลองชนะ ถ้าศพนนฌึนบุคคลธรรมดา1ไม่'ใช่ราชสกุล เจ่าหน้ ประโคมแต่งเครื่องแบบสีเขียว น้าเบนศพราชวงศเจ่าหน้าที่ประโคม แต่งเครื่องแบบสีแดง การขอพระราชทานนาคพและขอ'พระราชทานหีบหรือโกศนน ชํ้นแรกทายาทหรือผฺพณ-1จ่า.ภาพ1จ่ด์การศพจะต้อง1ไปติดต่อกบเจาทนา ที่แผนกพระราชพิธีสำน้ก์พระราช1ว่งื ซึงมีทีทำการอยู่ในพระบรม- มหาราชว*ง โดยมีดอกไม้ธปเทียนใส่พานไป ใช้ธูปแพเทียนแพ มี ริบนผกเบึนโบว้ มีดอกไม้สดใส่กระทงใบตองมีกรวยครอบ ตั้งไว้บน ธปแพเทียนแพนน ช1นล่างของธูปแพเทียนแพมีหน*ง์สือทลเกน้าทล กระหม่อม ขอกราบถวายบ'งคมลาตาย ตามแบบที่เคยได้ถือปฐิบํต น้น์มามดงน

' - *. *# ..'1.. *^ * 1''' *1 \"** ๖๘ (แบบถวายบํงคมลาตาย) เๅนก .เด ยิน... พกธศกราช ๒ &๐..-. 10เดชะผ่1าดะธป็งธลีพระบาทปกเกดาปกกระหม่1ธม ดอกไม้ธปเทียน ของขำพระพุทธเจ้า. ยิาย .บ.ขาราชการ.สํง์กํด์.-'.. ขอพระราชทานกราบถวายบํง์คมลา ถึง.ดวยโรค . ณ ที่. . อำเภอ. จ้ง์หวด . ก่นที่.เดือน^.พุทธศํก์ราช๒๕๐.เวลา.น. ควรมิควรแล้วแต่จะทรงพระกรณาโปรดเกลา ๆ ขอเดชะ อธิบายการกรอกข็อความ บรรท’ดแรกให้ดงก่นเดือนบทียื่นขอพระราชทาน บรรทํคที่ ๓ ลงอายของผ้เตาย และระบุตราที1ได้ร'บ เบึนขาราชการ ทหาร ตำรวจ หรือเบึนขาราชการบำเหน็จบำนาญ ล้ง์กํดกระทรวงทีเคยรบราชการคม้ง์สุดทาย บรรทํด์ที่ 6. ถึงแก่กรรม หรือถึงอนิจกรรม ควยโรคอะไร บรรทํด์ที่ & ที่ม่านพ\"ก หรือโรงพยาบาล อำเภอใด จ้ง์หก่ดใด บรรทํดืที่ ๖ ดงก่นเดือนบ' และเวลาทีผู้ตายถึงแก ถึงอนิจกรรม เมื่อ1ได้ทำหม้ง์สืธขอพระราชทานกราบถวายบํงคมลา ๆ ต่วยดอกไม้ธปเทียนค้ง่กล่าวช้างตนนนแล้ว ผ้เบึนทายาท กควรจดบ้น์ทึกขอความตามแบบรไ]แจ้งความของสำนิถึพระราช ต่อไปน

๖๔ (แบบริบแจ้งความ ขอพระราชทานนํ้าศพ และเครองประกอบ เกยรติยศ) ที่./. เขียนที่.. รินที่.เดือน.พ.ศ. ๒๕๐.... เวลา.น. ขำพเจ้า. ได้มาแจ้งความแก่เจ้าหน้าที่. .. ตามจ้อความต่อไ!]น ขอรไ]รองว่าเบึนความจริงโดยตลอด และได้ ลงชื่อ1ไว้'ให้เบึมสำค*ญ ด. เรื่อง.. ๒. ยศ บรรดาศํก์ด..... ๓. ขื่อเดิม ขือสกุล... &. ตำแหน่ง..สำกด. &. ราชอ1ะะ*สร^ขาภรณ^....... 'ฐ. ตายจ้วยเหต หรือโรค..... ตเ. เมือว'นทื.เดธน. .พ.ศ- ๒&0.... เวลา.น. ๘. ณที่ ะ.'..... .1... ๙. อาบนำ ผง.... ด0. ณ วนที่. เดือน .เ.พ.ศ. ๒*0.... เวลา.น. I

1 ฟ่0 ด๑. ที่อาบนา. ๑๒. ที่ไว้หรือผังศพ.. ๑๓. ชื่อเจาภาพ. ต^. เกี่ยว‘ดองก'บผู้ตายโดย. ๑&. ที่อยู่ของเข้าภาพ. ๑๖. ที่อย่ของผู้แค่งความ. ๑๘. ผู้แค่งความเกี่ยวดองกไ]ผู้ตายโดย ๑ฝ. ขอร่มพระราขทาน. ๑ฝ. หมายเหตุ.. (ดงขื่อผ้แค่งความ). (ลงชื่อเ1ค่าหนาทผู้จดแค่ง์ความ หมายเหตุ ของเจ่าหนำที. เมื่อได้จดคำตอบที่จะต้องกรอกลงในแบบนิแล1ว กี่นำไปตดต เจ่าหนำที่แผนกพระราขพิธีสำนํก์พระราช1ว้ง์ พร้อมดวยดอ ธปเทียน ที่งมเพึอสะดวกแก่เจ่าหนำที และสะดวกแก่ผู้ ติดต่อ ซึ่งเบึนการสะดวกด’วยกํนที่งสองผาย การขอรไ]พระราชทานนำศพ และหีบหรือโกศกไ]เครื่องประ. กอบเกียรติยศศพน1น เบึนเรื่องของทายาท หรือเจ่าภาพจะต้องรีบ ดำเนินการในชมต้น กล่าวคือ ต้องรีบไปติดต่อกไ]เจ่าหนำที่

\\ พระราชพิธขชิงสำนกพระราชวิง์โดยตรง เจ้าหนำที่แผนกพระราชพิธี จะอำนวยความสะดวก1ให้เย้เนอย่างดี ทํ้ง์น แม้ว่าจะเมนว'นหยด การ เช่นวไแสาร์ ว'นอาทิตย์ หรืป็ว่นนำข่ตถกษใด\"]ก็ตาม ทาง แผนกพระราชพิธี1จะมีเจ้าหนำที่เย้นเวรคอยรํบีแจ้ง และอำนวย สะดวกให้ จะติดต่อขอร่มพระราชทานได้ตงแต่เวลา ๘.๓0 น. จนถึง เที่ยงว'น หลำจากเที่ยงวไ!ไปแตำไม่เกิน ด'ฐ.๓0 น. กติดต่อได้ โดย แจ้งความขอพระราชทามน่าศพและหีบหรือโกศศพไม้ก่อน เพี่อทาง สำนำพระราชวำจะได้เตรียมการขอพระราชทานให้ในว่นร่งขน แต่ ถำมีการถึงแก'กรรมหรือถึงอนิจกรรมในตอนเย็น หรือใกล้กำหนดที่ จะหมดเวลาทำงาน กควรรอไว้ติดต่อขอรไ)พระราชทานในตธนเช่า ของวไ)รุ่งขน ถึงแม้ในวํนทำงานตามปกติกฺเช่นเดียวกํน์ การเชิญนำพระราชทานศพ ก่ำหีบหรือโกคที่1ได้ร่มพระราช- ทานมายำสถานที่ ๆ ตงศพนน ถาอยู่ในจำหว'ดพระนคร-ธนบรื เจ้าหนำที่ของสำนำพระราช1วำจะจ้ด์พาหนะเชิญน่าพระราชทานพร'อ ดำยหีบ หรือโกคศพไปจ้ดการให้ หีบหรือโกศจะได้รไเพระราชทาน ตามศำดีของผ้ทถึงแก่กรรม หรือถึงอนิจกรรมได้ร่มพระราชทานเบึม ครืงสดทำย หรือตามตำแหน่งของผ้ถึงอสํญกรรมในระหว่างประจำ การ หากผํขธพระราชทามอย่ต่างจำหวด การเชิญนำพระราชทานศพ กไ]หีบหรือโกศศพเมึนหนำที่ของทาขาท หรือเจ้าภาพจะตำงจ้ดพา- ห มะร'บน่าพระราชทานพรำมดำยเครืธงประกอบเกียรติยศศพ ก้ม เจ้าหนำที่ของสำนำพระราช'วำไปยำสถานที่ \"I ขอพระราชทาน พร'ธม ทํ้ง์การส่งกลบดงเข \"

ปึ^ เมื่อได้เชิญนาพระราชทานศพมาถึงแด่ว ก่อนทีประ จะกระทำการอาบนาศพที่ได้รไ]พระราชทาน ประธานควรกระทำก ถวายกำนไ]พระบาทสมเด็จพระเจ่าอย่ห'ว (ไม่ใช่คำนบนาพระราช- ทาน) โดยหํนึหนำไปตามทิศทางที่พระบาทสมเด็จพระเจ่าอยู่ห'วท ประทไ] เมื่อถวายคำน'บเสร็จแด่วจึงดงมือกระทำการ ศพนม ร'บนำพระราชทานเสร็จแด่ว คนอื่นๆเบึนอ'นงดไม่จ่องกระทำการอาบ หรือรดนำศพจ่อไปอีก หากจะกระทำการอาบ หรือรดนำศพเบึนการ ภายใน ถึจ*ดีการให้เสร็จไปก่อนเวลาที่จะถึงกำหนดพระราชทาน นาศพนน การใช้เครืองประกอบเกียรติยศศพ เช่นหีบหรือโกศพระราช. ทาน จะ1ใช้ได้มีกำหนด ๘ ว*น จ่องมำส่งคืนสำน*กพระราชว'ง เพื่อน ไปพระราชทานกไ]ศพอื่นๆ จ่อไป แต่ด่าขำไม่มีกู้ใดขอรไ]พระราชทาน ทางสำน'ก์พระราช1วำอาจผ่อนก่น1ให้คง'ใช้จ่อ1ไป จนกว่าจะถึงว'น ราชทานเพลิง หรือจนกว่าจะมีความจำเบึมทีจะจ่องพระราชทา ผ้ขอรายใหม่ต่อไป จึงจะเรียกคืน การขอพระราชทานเพสิงศพ เบึนการขอร'บ์พระราชทามในคนสุดทำย เมื่อได้กำหนด นอนแด่ว่ว่า-จะกระทำการตาปนกิจศพเมือ1ใด ทายาทหรือเจ่ จ่องดำเนินการขอร'บ์พระราชทานเพลิงศพอีกศร1งหนึ่ง การขอพ ราชทานเพลิงศพ กถือเกณณ์จากการได้รไ]เครื่องราชอิสริยาภรณ

ฟ่ดา สำคญ กล่าวคึฒู้ถึงแก่กรรมต้องเ!!นผู้ได้รบพระราชทานตรา ปีนเบญจมาภรณมงกุฎไทยชนไป ผู้ที่ได้ร*บ์พระราชทานตราด็มีสิฑธ ชอรบพระราชทานเพลิง?)พนนได้ ไม่จำเบึนว้าผู้น8นจะเบึนชารา'ปีการ ห่รือไม่ เว้นแต่ผู้ทได้ร้บ์พระราชทานเหรียญรตมาภรณ์ ซึ่งเบน) เหรียญส่วนพระองค์ชองพระบาทสมเด็จพระเว้าป็ยู่ห้ว ทางสำน,ก พระราชว*ง์อนุโลมให้ทายาทยื่นเรื่องราว เพื่อกราบบํง์คมทลขอพระ. ราชทานเพลิงศพได้ เพราะถือว่าผู้!ด้รไแหรืยญร*ฅนาภรณเบึน พระบาทสมเด็จพระเว้าอยู่ห*วทรงโปรดปราน จึงอนุโลมให้ขอพระ. ราชทานได้ ส่วนเหรียญอื่นๆ ไม'มีสิทธิที่จะขอพระราชฑาน เมื่อ ได้กำหนดว'นพราะราชทานเพลิงไว้แส่ว ทายาทหรือเว้าภาพกึทำ หน'งสึอแว้งความประสงคไปฺย*ง์หน่วยงานที่ผู้ถึงแก่กรรมส่ง์ก‘ดีอยู่ หรือ เคยร*บราชการ ครงสุดท้าย และออกจาก ราชการไป โดยไม่มี ความผิด ส่าถกออกจากราชการโดยมีความผิดกไม่มีสิทธทจะชอรไ!พระราชทาน ได้ เมื่อทางตนส*’ง์ก้ดีได้รํบ์เรี'องราวขอพระราชทานเพลิงศพ ดำเนินเรืองไป ตามส่าดไ] ชนจนถึง กระทรวง ทืผู้ถึง แก่กรรม ส*ง์ก้ดีอย่ ทางกระทรวงเจาส่งก*ดีก็จะแว้งขอพระราช■ทานไปย*ง์สำม*ดีพระราชวํง์ สำน้ดีพระราชว*งึมีระเบียบทีเว้องการทราบ เพือนำความขน กราบบ*ง์คมทดดิงต่อไปมีคือ (ค ผ้วายชนมื่มียคชนใด มีบรรดาศ'ดีดหรือไม่ ส่ามีหํป็งแว้ง นามเดิม นามสกล ตำแหน่งหนำที่ราชภารครํ้งั้สุดท้าย ส*ง์ส่ดีกระทร ใด มวยเบึนโรคอะไร ถึงแก่กรรม1วํน์เดือนบใด เวลาเท่าไร ผู้ถึง แก่กรรมได้ร'บเครื่องราชอิสริยาภรส่เกร'งสุดทำ,ยเบึนตราชน'ใด 4

I ฟ่๔ ๒. แจ่งกำหนดวไเดึป็นบ และเวลาขอพระราชทานเพสิงคพ วไไหน . ท้องที่ ตำบส อำเภอ จ่ง์หว'ดใด ผ้ใคเบึมเจ่าภาพ แล เกี่ยวข1องเบืนอะไรกไผู้วายชนมื่ หากการวายชนมนนเกิดจากการประพถติชั้ว กี่ขอพระราชทาน เพสิงไม่ได้ จไหวไพระนคร-ธนบรี ท้องทำหนไสืป็ติดต่อขอพระร ทานเพสิงคพไม่นอยกว่า ๓0 วไ! จไหวไอี่น ๆ ที่อยู่ห่างไกลท้อง ติดต่อก่อนวไกำหนดขอพระราชทานเพสิงศพไม่ม่อยกว่า &&. วไหรี ๖0 วไ เมื่อได้ยื่นเรื่องราวขอพระราชทานเพสิงศพไปแลไ เจ่าภ หรือผ้แทนควรจะไปติตต่อกไเจ่าหนำที่แผนกพระราชพิธี สาน ราชวังในพระบรมมหาราชว่ง์ เพี่อขอทราบว่า ทางสำนไพระ ได้นำความชนกราบบ*ง์คมทูลแล้วหรือขํง์ ท้งนจะได้แน่ใจว่า ราวที่ยื่น1ไปนนได้ถึงสำนกพระราชวัง็แล่ว และจะได้รไพระมหากรณ พระราชทานเพลิงศพตามที่ขอไว่ จะได้คอยท้อนรไเมื่อเจ่าห 'เพสิงพระราชทานศพไปถึง ขอพระราชทานเพพิงศพในพระนคร ธนบุรี จไหวไพระนคร-ธมบุรี เจ่าหนำที่สำนไพระราชวัง 4 นา จะเชิญไฟหลวงไปยไสถานที่จะพระราชทานเพสิงศพตามที่ขอไว้ จะมื่พาหนะ (รถยนต) ของหลวงนำไป และจะไปถึงสถานที่น1นก่อน เวตาประชุมเพลง ไฟหลวงที่พระราชทามเบึนไคมกระจก 6. เหลี่ยม

ภา!]ในโคมมีเทียนขผงแท้ลิขาวขนาดใหญ่ ต เล่มบกอย่กลางโคม มี ไฟจดติดอยู่ด้วย เจาหนาที่จะเชิญไฟหลวง1ไปตงไว้ที่บนเม:ด้านหนำ มุมซาขชธงทางขน เมือถึงเวลาพระราขทานเพลิงศพ เด้าภาพกจะ เชิญผู้เบึนประธานในพิธีขนจุดไฟ เด้าหน1าที่ถึจะเบีดประตโคมใ ประธานก็จะใช้ดอกไม้ด้นทนและธูปเทียนจุดที่ไฟหลวง แล้วเข่าไ แสดงความเคารพศพ และวางเครื่องบูชาศพกํบ์ไฟที่จดไว้ใต้หีบศพ แต่ก่อนที่ประธานจะดำเนินการเช่นน1น ที่ถกประธานควรจะได้กระทำ การถวายคำน'I)พระบาทสมเดจพระเด้าอยู่หํว์ก่อน (ไม่,ใช่คำนไ]'ไฟที่ พระราชทาน) โดยหํน์หนาไปตามทิศทางทีพระบาทสมเดจพระเจก่- อย่หํวืประทํบ์ แล้วกระทำการถวายคำน,บ เสร็จแล้วจึงดำเนินการ จุดไฟ เมื่อขอพระราชทานไว้ กำหนดเวลาพระราชทานเพลิงคพ เวลาเท่าได ต่องถึงเวลาที่ขอพระราชทานไว้ จึงจะลงมือจุดไฟหลวง นั้นได้ แต่ถาเวลาได้ล่วงเลยไปบ1ก่งก็ไม่เบึนไร เมือประธานจุดไฟ หลวงที่พระราชทานน1มแล้ว แขกทีมาในงานนนไม่ต่องจุดไฟ เป็นแต่ นำดอกไม้1ด้นทนและธูปเทียนไปวางเพื่อกระทำการเคารพศพเท่านั้น การนำไฟหลวงไปพระราชทานย่ก่สถานที ๆ ขอไว้ ‘จะตองเป็น ทางสะดวก ซึ่งพาหนะจะไปถึงได้ แต่ถ่ก่ทางที่จะไปนั้น รถยนต่ ไม่ถึง หรือไม่มีทางที่รถยนต่จะไปได้ เช่นจะตองไปโดยทางเรือ เจ่าภาพจะต่องด้ด์พาหนะรืบส่งเล้าหนั้าทข1ธงสำน้ก์พระรา และกล*บ

ขอพระราซทานเพลิงศพตามจงหวดต่าง ๆ การขอพระราชทานเพลิงศพตาม1ด้งห'วํต์ต่าง ๆ ในส่วนภูมิภาค นไ! เพลิงที่ไคร่มพระราชทานไม่เหมือนก'บเพลิงที ด้ง์หว้ด์พระนคร-ธนบุรี โดยเพลิงพระราชทานศพ,ใน'ด้งห'ว่ดส่วนภูมิ ภาค เบึนหีบเพลิง 'ฉะนํ้นเมื่อทายาทหรือเจ๎าภาพจะขอร,บพระร เพสิงศพ จะตองระบุไว้ในเรื่องราวที่ขยิพระราชทานน1นว่า “ขอพ ราชทานหีบเพลิง” และในเรื่องราวมนควรระบุไว้ด้วยว่า ชธม หมาย,ให้ผู้ใดเบึนผู้เชิญหีบเพลิงนนไป หีบเพลิงนมทำพึนรป ขนาดกว้างประมาณ 4 ช.ม. ยาวประมาณ ๑0 ซ.ม. สงประมาณ ๖ ซ.ม. ทำด้วยส'ง์กะสี ต้วหีบทาสีขาว ฝาหีบทาสีคำ ด้านบนของ ฝาหีบใส่กระจก สิ'งของภายในหีบ มีดอกไม้ด้นทน์ ๑ ชน ธปไม้ ระกำ & ดอก เทียนขีผงแท้สีชาว 4 เล่ม ไม้ขีดไฟกล่องเล็ก ๑ กล่ป็ง รวมบรรจุไว้ในหีบ ด้ว์หีบห่อด้วยแพรต่วนสีคำ ใช้ด้ายผ ชายไว้บนหล่งหีบ ที่ง์มื่เพื่อสะดวกแก'การที่'จะเชิญ'ไ หีบเพลิงพระราชทานแก่คพที่อยู่ในส่วนภมิภาค เมื่อเด้าภา ทายาทได้ยื่นเรื่องราวขอพระราชทานหีบเพลิงไว้แล่,ว กึควรเข้ ต่อกไแด้าหน้าที่แผนกพระ.ราชพิธีในพระบรมมหาราชว้ง์ ทราบว่าตนเบึนผู้มาขอรีบพระราชทานหีบเพลิงตามที่ขอไว้ เรื่องเดิมนำไปให้เด้าหน้าที่ได้ทราบด้วย เด้าหน้า หีบเพลิงพระราชทานนไ!'ให้ เมื่อเชิญหีบเพลิงมายํง์ส ราชทานเพลิงศพ กึด้ด์การด้งต่อไปน