✍️©️

6088

14555\" #1*1ห#!เข ข้ฟ่'หฑI หิมตร์ๆห่ยเชื่ฒ!;งึกิใหต11เ!)1ผเห่1ฟ่ต ฒฒฟิ ณึฒ ณ เมตุฒกแ!ฒโยชาม ■/ฒ 9ก/ ฟ่เตึ[รีกิๆยผ ต.ส่. เฝิ(&0(เ,

910,V *ส'ขหมู่' รึ'!12 I รึซิ*,^ เลขทะเบึย^ ^ \\| &งีซิ8

คำฟ้า นายทรํพย ท้งขสุนทร ได้แจ้งความประท้งคมา ขอ ไหข*าพเจ้าจดหาหนโ]ท้อท้ำหร0บพิมพชำร่วยเบนทิระถกโนงาน พระราชทานเพลิงท้พ นายกมล มลทอง เปรยญ โดยทิ นายทรพย ท้งขสุนทร ได้เคยจ~ดพิมพหนโ)ท้อนิราท้สุนทรภ่ มา ๒ เรองแถว คอ นิราท้ภูเขาทอง แถะ นิราท้เมองเพช ไนคราวน ขาพเจ้าจงแนะ นำโหจ้ดพิมพนิราคํวํดเจ้าพา ของ ท่านสุนทรภู่ เบนหนโ)ท้อชำร่วยอกเร้องหนง นิราท้วดเจ้าพาน ท่าน'สุนทรภูขนฅนิไวเบนทำนองว ท้ามเณรพด ผู้บุครชาย เบนคนแต่ง เมอคราวฅามท่าน สุนทรภู่ไปคนหาท้มบต่โบราณ ฅามลายแทง คอกล่าวขนต่นิ ไวว่า1 เฌ:หนฟดหดไ}72ดษว คดอกษ? เบโ1เรองความตามคดท่านปีดร กำจดจใจากนิเวศIเพระเชดพน ทํฒัแต่งเบนของท้ามเณรพดนํ้น คงจะเกิดความคิดถอ ไหเบนสำน'วนคนอนแต่งดบาง หร้อโดยเหฅทํเวถาน1น ท่าน ๓

&แทรภู่ยํงบวชเบนพระภิกษครอง^มณเพ^อยู่ จะแต่งเบน ของคนเอง ถาว่ากตอนผาดโผนไป กึเกรง1จะเ^ย^มณ6ารป จงขนคำเบนของ'ล้ามเณรพํดิ บุฅรชายของท่านเบนผูแต่งเล้ย แต่เม่อท่านผอ่านทช่างล้งเกคตองอ่านไปใหคตอด กย่อมจะ จบได ว่าทแท่นนพนบทกถอนของท่านล้นทรภแต่งขนดิวยคน เอง เช่น พรรณนาถงเร้องราวบางอย่าง ความหถงบางคอน หญิงคนรกบางคน ตั้วนเบนเรองของท่านสุนทรภ่เองท่งนน ในการจิดพิมพนิราคํว่ดเจาพาคร้งน ไดทำเชิงอรรถไว้โน บางแห่ง แตะล้อบทานกบฉบบล้มุดไทยหมายเตข ด&๓ แตะ หมายเตข ด4(1๓ แถำครวจแกคามไปบาง ถอยคำอ่านวน กตอนท่พิมพในฉบเบน จงแคกต่างไปจากฉบบทิเคยพมพเคย อ่านกนมาแต่ก่อน ซงท่านผูคุนอยู่กบบทกตอนคงจะล้งเกค ทราบไดเบนอย่างด วิดเจาพา หร้อทิเร้ยกไว้ในนิราล้นว่า ว้ดเจาพ้า อากาล้นาถนรินทร้ ” นํ้น เดยวนอยู่ทไหน ยงไม่เคยพบว่า ม่ท่านผูใดล้บล้วนไว้ ขำพเจำตองอ่านนิราล้แถวกำหนดเล้น ทางไว้ก่อน ครนเมอวนท่ ^๒ พฤล้จิกายน ๒&๐4 จงไดชก ชวนท่านทิล้นใจแตะชอบล้นกในการคํนิหาความรทางน พากํน เดินทางไปจํงหวดพระนครล้ร้อยชยา ขณะนนนํ้ากำติงท่วมทุ่ — (2. —

จิงจดหาเรอหางยาวแล่นต่ดิท่งแสะเขำสำคสองไปคามแนว ทางทิร'ะบุฑึงโนเรองนิราศ ไปจนถงคํถานทิซงมกล่าวว่า พใ}เยนจวนด่วนเด่นขนเนินโขด ถงคาลโคดดินทนเม่นมูนลง เทยวเลยบชมลXIเยนเหนนกยง เบน!]งฝูงพอนหางทกลางท7าย แสะมกล่าวถง '‘ดินโขด,, หรอ “โขดดิน,, ไวอก ๒-๓ แห่ง เมอขาพเจำกบคณะแล่นเรื้อไปถงนน เบนเวสาราว เทยงวน แสะ “โขดดิน’,ในฤดูนน คํงขนมาเหน็อนำ ซ็ง ในบจจบนิเบนวดมกฎ^งฆแสะคำสาการเปรยญฅํ้งอย่เบ ล่าง ในฤดูนำท่วมท่ง กฎแสะคำสาการเปรยญก็หล่ออยู่ใน นา แฅ่ฅวพระอโบคํถฅํ้งอยู่บนโขดดิน พอดวํนนํ้นม่งาน ทอดก^น ไดิเรื้ยนถามท่านเจายา'วา^แสะท่านผู้เฒ่า บ ทิมาร่วมกคํสเทคํกาส ท่านเล่าว่าว0ดิน1นมชอว่า วดเขาดิน ขนอยู่ฦในต่0าบสชนู บ่บ่ จง1หวํดิพระนครใคํรอยชยา 0 อำเภออทโ] แฅ่ซ0กไซเท่าไรก็ไม่มใครเคยทราบว่าวดินเคยมชึอว่า วด เจาพาอากาศ บอกไดิแฅ่ว่า เดิมเบน วดิรำง ชาวบาน ใชเบนทิพกควายแสะเบนบ่อนชนไก่ในฤดูนำท่วม ต่อมาเมอ —๕—

ประมาณ พ.คํ. เย44๗ ท่านอบชฌายคํร วดประดู่ทรงชรรม ได้มาปฐ(5งขรณแ'ถะก่อ^รางกฐข้งฆ ให้เบนวดมพระ ภิกษท้งฆอยู่1จำพรรษา แถวมาปฎิต์งๆเรณ'ใหญ่อกครั้งหน เมอ พ.{ป ๒4๘4 พรIะ'1ประชานโนพร2ะ1อุโบ'ล้ถ1แ‘1ต่เดิ2ม1เบน พระพุทชรูปดิถา ต่อมาได้ซ่อมพอกปนบดทองเอุยใหม่ ดํงทิ เหนอยู่โนบจจบน แถะว่าเคยม่แม่นจารก แต่ไม่ได้อ่านก0นไว ซ่าบอกจำหน่ายเ^ยดวยว่า โนคราวปฐิซ่งขรณครงหล่ง ได้ นำถงบรรจไวใด้^านชกชพระประชาน เร้องราวทิพงเล่า ดงกล่าวน กดฅรงกิบทิกล่าวไวโนนิราฅํ แถะทิว่าม่แอ่นดิถ จารกนั้น กอาจเบนจารกบอกชอวด เช่นทว่า นามมนเขาเขยนแจงทแท่งห'ม วดเจาทา-อากาศนาถน}นทร ไดทงานสนสบลายเ&เรา#จายแทง ท่านสุนทรภ่เดินทางไป'ในคราวแต่งนิรา^วดิเจาพาน เมอบีโด จำต่องหาหถ้ก^านอนช่วยประกอบพิจารณา แต่เมอเรารกนว่า ท่าน'สุนทรภ'เคยเบนซ่าอยู่'โนวงหถง แถะ ท่านเจาครอกทองอย พระอครชายา1ในกรมพระราชวงหลง Vเปรดอปการะทงทาน^นทรภูแถะบุตรของทานฅถอดม^า จง -๖-

พอจะ^งเกฅกำหนดจากกำกถอน ๒ แหงไนนิราศได คอ ฅอนทิม่านหนำวิดระฆํง กล่าวไว้ว่า ถงว้ดระซี7'งปงคมบรมราด แทใ]พร#บาทบษบงองคอใ]87 แถะมกล่า'วต่อ,ไปอกว่า เห'มทใ]ลงทรงสญปีงมนทราย แจมเฉซดายดงจะดมชนชวน ดูเบนความว่า ฌอเรอม่านมาทางหนาวด ไดิมองเหึนพระ ปรางควดระฆงแถะเหนเชิงตะกอนทิวดอมรินทร รวมขอ ความ ๒ กำกถอนน คงจะหมายถงว่าเห็นเชิงตะกอนทิถวาย เพลิงเจาครอกทองอยูทิวิดอมรินทร แถะไดินบไหว้อํ3ก่บ อำคารของท่านทิบรรจไว้ไนพระปรางควิดระฆง ดงนกํอาจ เบนได เวถาถวายเพลิงคํพเจำครอกทองอยู่ เบนขางขนเดอน ฬ บ'วอกอำเฅํก ตรงกบ พ.ค้. ๒๓๘^ ดำขเหตน จงพอ กำหนดไดว่า ท่าน^นทรภ่คงจะเดินทางไปวิดเจาพ้า จ0งห พระนคร^รอยุขยา แถะแต่งนิราคํวดเจาพ้านขนโนปถายบ หริอบีถดมา แต่ไม่ก่อนหนำน1น ขณะนินพระองคเจำ — ต) —-

ตกขณานคณ ซ็งท่านสุนทรภู่เคยใดพงพระบา!มอยู่ ก็ล พระชนม่ไปเล้ยโน พ.(1 ๒๓๘๘ แลว ท่าน^นทรภู่คงกำลงคิด หาท่พงอนค่อไปอก จงม่ความบอกไวในนิรา[ล้อกแห่งหนงว่า ใ}นงเล่าเจามายทห!!IVพง ใหท?าบซงสุจริตพลน้ย อไ}1หลงลนVIนชาตขาดอาลนิ; ใใ'ภพร!}ทVทลเกล่า หไ}าวปีน ซหวงรกงิ1พแงลพ้ดรงะอบยา*วร่มนาิทก่รมาหนมIลน้อนรทปิรลภ้่รสุคดางเจทะพไดิมโพอรกะารลา้ชขนิเิดริามใคินดค่อและ พระบาทล้มเด๘จพระนงเกล1า; เจาอยูหว อยูแลว จงเผยความ ในใจออกมาคแผ่ไว่อย่างน่ารในกลอนนิรา[ล้เริองนดํวย ท่านสุนทรภู่เดินทางไปคน หาล้มบค คามลายแทงคราว น ม่ลกชายไปดวย ๒ คน คอ'ล้ามเณรพืด กบ นายฅาบ และม่ดิษยคามไปดวยอก 4 คน ระบุไวในนิรา[ล้นมชื้อ กลน (คอ 'ล้ามเณรกลน ผูแค่งนิรา(ล้พระแท่นดงริง เมอ พ.[ล้. ๒๓๘^ ) จน มาก และ บุนนาก กบมคนแจวเริออก ๒ คน ซงคง1จะเบนผูใหญ่ คอ คามา และ คาแกว แค่ไปทำการ ไม่'ล้าเรจ ว่าถูกอากรรพณหร้อล้ง[ล้กดิล้ทขล้ำแดงฤทชเบน - ๘-

พายฝนพดเอาขาวของเกรองบดพลบ'วง'ล้รวง(ๆถอดจนผั้าห่ม และตำราลายแทงปลิวหายไปหมด จงพากินกลบ และ แวะ1ไปอาคํยพระยาชํยวิชิต ( พอก ) ผร้กิษากรงเก่า ซ็ง เบนเพอนของท่านสุนทรภ่มาแต่กร2งร้ชกาลทิ ๒ แลวจงเดิน ทางกลบกรงเทพ ฯ ด0งมเร้องราวพิ^ดารพรรณนาเบนคำ กลอนกินไพเราะและน่าอ่านน่ารอย่ในนิรา^วดเจาพา พิมพไวิต่อไปน ขออนโมทนาในก^เลราฅํ ซงนายทร้พย ^งขสุนทร ไดมกคํลจิต ประกอบกิจเบนมิตรกิงกหะ โนวาระสุดทาย ดํ้วยการขวนขวาย1จดพิมพหน่งต็อนิราคํวํดเจาพา แจกจ่าย เบน'ธรรมวิทยาทาน เน่องโนงานพระราชทานเพลิงคํพ นาย กมล มลิทอง ยูล่วงสบไปแถว จงเบนกองกฅํลดลบนดาล โหนายกมล มลิทอง ประ^บแตํอิฎ^คุณมนญผล พรง พร้อมดวยสุข^มบตํ โนล์มปรายภพ ตลอดกาลนาน เทอญ. กรมศลปไกร ๕ ทVเศจิกายน 1*๕0๕ 6- -



น า ย ก ม ล ม ลิ ท อ 3 ชาฅะ ๒ พฤ^จิกายน ๒68๒ มะฅะ ๗ ชน'วาคม ๒&๐4



ของ นายกมล มลทอง นายกมก มติทอง เบนบุฅรนายแพะ นาง^มบุ'ญ มติทอง เกิดเมอวํนอิงการ กิ ๒ พฤ^จิกายน พ.0. ๒4&๒ ณ คำบกโกรกกราก อำเภอเมอง จํงหวด'ล้มทร^าคร เบน นองร่วมบิดามารดากบอดฅ ท้.'ล้. พร มติพอง กำพรำบิดา คงแค่อายุได้ & บ มารดาเบนคนกิเห่นการณไกก ห่วงใย โนอนาคฅของบุฅร จงพยายามติงเขำดิกษาโนโรงเรยนกิด กิ'ล้ดเท่ากิจะหาได้โนขณะน1น เพึอหน็อาช่พการประมง ซง เบนอาชพเดิมของบรรพบุรษ นายกมก มกทอง เดเรมการ(ล้กษาครงแรก เมอ พ.^. ๒*&*' กิโรงเรยนประจำจงหวด'ล้มทร^าคร “ เบึ๋ยม- ..ติทยาคม ” ฅงอยุ่ทวดช่องกม เรยนอย่เบนเวกา & บ จบ ชนม-ธยมบ*ท1 ๒ (5) ©

เมอออกจากโรง17ยนประจำจํงหวดแลว [นบี พ.ท้. ๒4๖4 ไดเฃำท้กษาภาษา'จน ณ โรงเริยนราษฐริแห่งหนง ไนจงหวดท้มทรท้ากร เรยนอยู่เบนเวถา ๓ บี ท้ามารถอ่าน เขยนภาษาจนได ต่อมามารดาปรารภจะโห่บวช นายกมล มลิทอง เบน กนทิรกเคารพและกต่ญฌูต่อมารดามาก เมึอมารดาประท้งก จะไหทำชิ งโดหริอต่กเฅอนอ่งท้อนโนท้งทิดทิชอบประการโด แลว นายกมล มลิทอง จะต่องปฎิบต่ฅามมารดาเท้มอ ดงนน นายกมล มลิทอง จงไดอปท้มบทเบนท้ามเณร ใน อ่านํกอาจารยไทร (มรณภาพแลว) ณ วดช่องลม อำเภอ เมอง จงหวดท้มุทรท้ากร และแลวไปจำพรรษาอยู่กบนายพร มลิทอง ณวดเทวราชกญชร พระนกร ซงขณะนน นายพร มลิทอง อป'ล้มบท'จำพรรษ'าอขู ณ วดนน ในระหว่างท จำพรรษาอยู่ทิวดเทวราชกญชร ไดไปเริยนพระปริยฅขรรม ในท้ำนํกวดเบญจมบพิฅรแลวยายมาจำพรรษาทวดเบญจม- บพฅร ต่อมาโนบี พ.ท้. ๒4๖๙ ไดไปจำพรรษาทิวดฅกมหา ชยาราม จงหวดท้มุทรท้ากร ท้อบนกชรรมตริและเปรยญ ๓ ประโยค เ/เ ด1' ภเนบน — ๑]20 —

พ.ท้. ๒(1๓1๑ ท้อบไดนกชรรมโทแถะเปรยญ 4 ประโยค พ.ท้. ๒4๘๒ ท้อบไดนกชรรมเอกแถะเปรยญ 4 ประไยค อุปท้มบทเบนพระภิกษุ,ไนบน โดยท่านเจาคณ เทพท้ทชินายก (เถยบ) ว\"คเท'วราชกญชร (มรณภาพแถว) เบนพระอุบชฌาย ท่านเจาคณชรรมท้ริชย ( เมอครํ้งย์ ดำรงตำแหน่งเจาอาวาท้วดฅกมหาชยาราม แถะเจำคณะ จงหวดท้มทรท้าคร ) เบนกรรมวาจา แถะพระอาจารยไทร วิดช่องถม เบนอนท้าท้นาจารย ในบี พ.ท้. ๒4๘๓ ได้ยำยเขามาท้กษาต่อท่ท้ำนกวด พระเชฅพน พระนคร จนท้อบได้เปรยญโท ป.ช. 'ะ? ขณะทิจำพรรษาอยู่ทวิดฅกมหาชยาราม ได้เรยน ภาษาจนเพมเฅิมอก นายกมถ มถฺทอง โผใจในการท้กษา คนค'วาหาความรอยู่เท้มอ ชอบ1ในการประพํนช แต่งโคถ ฉนท กาพย กถอนตำง ๆ ได้เขยนบทประพนชถงในหนงท้อ พิมพรายวินแถะรายบีกษ เช่นหนงท้อดวงประทป'ในท้มยนน กบได้แต่งโคถงกถอนโด้ฅอบในหนงท้อทิมพอยู่เท้มอ ๆ บาง ด๓

คร่งได้ไปเทค้นาแถะอบรมประชาชนร่วมควย มหาอำมา ฅย โท หม่อมเจาชำรงค้ริ คร่งดำรงฅำแหน่ง^มหเทค้าภิบาถ ผขำเร้จราชการมณฑถนครชยค้ร่โนขณะนน ได้แท้ดง ^มรรถภาพโวหารเบนทโปรดปรานชองหม่อมเจ้าขำรงค้ริ อย่างขิง ได้เคยเทค้น่ทางวิทยกระจายเค้ยงเบนภาษาจน ทิค้ถาน วิทยุพญาไท โน^มยนํ้นดำย พ.ค้. ๒4๘& ถา?เกขาบท พ.ค้. เย(1ต)'ฮ ได้*๒บวิชาขำราชการพถเร้อน ชน ราชบุรษได้ทิ 5) ไนประเทศไทย นายกมถ มถิทอง ได้เขำ ร0บราชการโนกรมการ ค้า'ล้นา กระทรวงค้กษาชิการ เม่อ พ.ค้. ๒4๘๖ นายกมถ ม?!ทอง เบนคนทิมความมานะพยายามอย่างขิงยวด ประกอบ ดำยเงนทุนเพยงเล็กนอย ได้เริมการจ้า,โดยเบีดร้านชายหนงล็อ ชํ้นทิ ถนนจกรเพชร ปากคถองคถาด พระนคร ชึอ “ ขำน0ก งานค้ยามบรรณากร ” จำหน่ายหนำธึอทิเกิยวกบความรู้ ทิวไป ขํวนใหญ่เบนหนำ^อประวโๆค้า*๒ร้ ได้เคยคิดฅ่อพิมพ หนงล็อของหอ'^มดแห่งชาคิ เช่น พระราชพงค้าวดารฉบบ ๑๔ —

พระราชหฅถเตขา ประว่ฅค้าสตรการเสยดินแดนไทยในสมํย รตนโกสินทร ๘ ครํง แตะยิน \"I อกหตายเรอง กิบทงได้ รวบรวมระเบยบการของสงฆ จํดพิมพ้เบนเถ่มขํ้นโห้ชยิว่า 4 ระฌยบบริหารคณะ'สงฆ ” นายกมต มสิกอง Vเเ^ด'แ! ค'ง แตะรวบรวมหนงสอออกจำหน่ายหตายเริองด*วยกิน เริอง ใหญ่ทิทำอยูถง & บกกอ เ; ความรเ/ูรอบฅว 55 โนการ รวบรวมหนงสอความรูรอบฅวน ในภาคประว่ฅค้าสตรของ ประเทสไทย ได้นำถวายสมเดจ ฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ เพอพระองคทรงครวจชำระ ปรากฐว่าเบนทิพอพระกิยอย่างยง หนงสอต่าง ๆ ของสำนกงานสยามบรรณากร เบนทินิยม แพร่หตายแก่มหาชนมาก หนํงสิอความรูรอบต่วชุดนพิมพ ครํ้งแรกจำหน่ายหมดภายใน & เดอน แต่กิงมด้ต่องการอก มากจงต่อง'จํดพิมพเบนครงทิ ๒ แตะจำหน่ายได้หมดอกเช่นกน ได้กต่าวแต่วว่า นายกมต มสิทอง เบนผทิริกแตะ เคารพ แตะกต่ญ่ฌูกฅเวทต่อมารดาแตะผูมพระคุณอย่างย หนํงสิอชุดน นายกมต มสิทอง ได้เขยนอทิค้ไวว่า — 6) & —

คำอุท๊ค นํ้าพ*กนาแรง'ในการแต่งหน์ง์สอความรฺรอบตำ ขืาพเจาขออุทิศบูชาพระคุณ นางสมบุญ มลิทจง 1 01 มารดาบ่งเกิดเกลา ซิงไดฟู่มพกอบรมเตยงคูลูกมาดวยความลำบาก ยากเย็นเบนอย่างยิง ดวย ความ รกใครไม่ยง กว่า ในระยะนอยู่ในระหว่างท้ริางฅว นายกมต มติทอง ตองทำงานหนกมาก คอแต่งหนง'^อ เรยนชรรมคำท้ฅริ แตะ ริบราชการ ในเวตาเดยวกน นาย กมต มติทอง ได้เว่า คํกษาใน มหาวิทยา ลํย ชรรม คำ1ส์ตริ เม่อ พ.คํ. ๒4๘๘ แตะไดริบปริญญาตริเบน ชรรมคำ(๒ริบํณ8ทิต เมือ พ.คํ. ๒4๘ ๐ พ.ค้. ๒4๘* เบนกรูพิเค้ษต้อนวิชาประวศค้าต้ตรแตะ วรรณกดั่ แผนกเตริยมปริญญา มหาวิทยาตํยชรรมค้าต้ตริ เบนเวตา 4 บ — ๑๖ —

[นขณะนิท้านกงานท้ยามบรรณากร เจริญขนเบน ถาดบ นายกมถ มถทอง มฐานะดขนจากเดิมมาก จงไดมา ซอดิดินไวทิต่าบถฅถาดพถ ถนนเทอดไทย จงหวดชนบุริ , ๆ; เมอมหาท้งกรามเอเซยบูรพาอุบฅขน นายกมถ มถิทอง จำใจ ตองเลิกกิจการคา ซงเบนงานทฅำงอชยาท้ำท'สุด ได้ยายมา พำนกอยู่ทบานฅถาดพถ แถะริบราชการต่อมา ปร^วํตรา6ซการ พ.(1 ๒4๘*0 รองเวร กรมการท้าท้นา กระทรวง ดิกษาชการ พ.๒4๘๘ เท้มยนอนดบท้าม กองท้าท้นดิกษา กรมการท้าท้นา พ.ท้. ๒4๘๘ เถอนเบนขาราชการพถเร้อนชนฅร พ.ท้. ๒4๘๐ ประจำแผนกอุปการดิกษา กองท้าท้น- ดิกษา กรมการท้าท้นา — ด 0า) —

พ.ค้. ๒4๘4 หํวหน่าแผนกชรรน?\\กษา กรมการ นา เถอนเบนขาราชการพถเรอน ชนโท พ.^. ห๊วหน่ากองศา^นอิกษา แถะรกษาการ แทนโนตำแหน่งห์ว หน่า กองเถขาชิ การ คณะ'ล้งฆ กรมการคำ'นา พ.คํ. ๒^๐ ดำรงตำแหน่งเถขานการกรม กรมการ คำ^นา กระทรวงคํกษาชิการ เถึอนเบน ขาราชการพณรอนชินเอก พ.คํ. ๒4๙*) ออกจากราชการริบบำนาญ ราชการ พิเศษ พ.คํ. ๒^๘๓ เบนกรรมการ แปถพระไตรบีฐกแผนก ฅรวจตำนวน เครองราชอิสชิยาภรณ ไดริบพระราชทานเครองราชอิ^ริยาภรณ เบญจมา¬ กรณมงกฎไทย แถะเบญจมาภรณชิางเผอก - ๑๘ -

เมอออกจากราชการแลว คลายเบนว่าโชคดของ นายกมล มลิทอง ทิได้มาประกอบการกำมาหากินเบนลิมิมา อาชวะ ทำโหมหลก^านการครองชพกางบานมน(ๆงขนกว่า เมอทำราชการ โดยมากเกิยวแก่การคาและเกบรายได้จาก คลาดพิหนำบาน โนการประกอบอาชพ นายกมล มลิทอง เบนผม ความขยนหมนเพยรมาก ถามทางจะหาเงินได้โดยวิชไดพิ ลจ?คแล'ว กพยายามจน'สุดความลามารถ ไม่ปล่อยกาล เวลาไหล่วงเลยไป นายกมล มลิทอง พดเลมอว่ามิความ ภูมิ [จพิประกอบอาชพล่วนควเบนอิลระ อชยาลยไจคอ เหนความทุกขของผนอย ไครมา ออกปากพิง ควรโหกไห ควรลงเคราะหกลงเคราะห เพราะ รูคนว่าเคยลำบากมาแลว ไนดานการกลล นายกมล มลิทอง ได้บ?จาคทร้พิย ร่วมการกลลลรางลาชารณลถานหลายแห่ง เช่นวด โรงเรยน โรงพยาบาล เบนคน และได้ประกอบการกลลเบนประจำ ทุกบีพิบั้าน — ๑๔ —

นายกมถ มสิทอง มบุครซงเกิดกบนางบุญเยิยม มสิทอง 4 คน คอ ด. ด.ช. ( ถงแก่กรรม ) ๒. ร.ค. โกมาร มสิทอง ๓. นายโกวิท มสิทอง 4. ด.ญ. กิดาภรณ มสิทอง แถะทเกิดกบนางบุญชอบ มสิทอง ๒ คน คอ ด. ด.ญ. กิดานนท มลิทอง ๒. ด.ช. โกมท มลิทอง (กงแก่กรรม) นายกมส มสิทอง ไม่ไดบวยเบนโรครายแรงอะไร เพยงแค่ร^กไม่ค่อย^บาย น์งอยูบนเก่าอแสิวฟบถงไป แพทย ถงกวามเห็นว่าห-วใจวาย กงแก่มรณกรรมเม่อ วํนทิ ๗ ชนวาคม ๒&๐4 เวกา ด๓.44 น. อายุได้ 4๒ บ ๒ เดอน 4 ว0น. - เ®0๐ —

กำ^ าธาลย2^ 0.—^ ขาพเจาไดิรูจำคุนเคยกไเคุณกมถ มดิทอง คงแค่บ พ.ย้. ๒&๑๙ ขณะนน คุณกมถ มถิทอง เบนย้ามเณรจำ พรรษาอยู่วดฅก จํงหวํดย้มุทรท้าคร ส่วนขำพเจาเบนพระ ภิกษจำพรรษาอยู่วำอมพวไแจดิยาราม จํงหวดย้มุทรย้งคราม เราเคยเดินทางโดยย้ารรถไฟย้ายมหาชไ]มา ย้อบพระปริย่ฅ ขรรมทิกรงเทพ ฯ วนเดยวกน คอคุณกมถ มถทอง ย้อบ ป. ๓ ส่วนขำพเจำย้อบ ป. 'ฮ ภายหลงแค่นนเราทํ้งย้องก็ไ คิดต่อกนเร้อยมา แม้แต่ถาดิก9ปีาแส่ว เราทั้งย้องได้ทำงา ร่วมกํนอย่างโกถชิด ไปมาหาย้แถะเยิยมเย้ยนกนเบนนิจ เรารไไใคร่นไ]ถอก0นเหม้อนญาคิย้นิทฅถอดมา ถอยคำของ คุณกมถ มดิทอง ทิพดกไ]ขาพเจำเนองๆ แถะจํบใจขาพเจำ อย่างถมไม่ไดิกคอ คุณกมถ มดิทอง พูดกิบขาพเ'จำว่า หาก ขาพเจำถงแก่กรรม'ไป คณกมถ มถิทอง กจะอปการะเกอ ๆ กถบฅรของข2า^ พเจ^าทุกคน อย!างเดยวกบทเราท^2ง^เย! ้องทุเ*ดเก กูถช่วยเหถอซงกนแถะ กนในบจจบน คุณกมถ มถิทอง เบนคนขยนขินแขง เบนผูมย้ฅิ บัญญาหถกแหถม ซอย้ฅยย้จริฅ แถะเบนผูมนำ เจ โอบออม — 1ฐ0๑ —

อาร้ฅ่อบรรดาญาฅิมิฅร เพราะฉะน2นการทิมาถงแก่กรรม โดยกะทินหนเช่นน จงเบนทิเ^รา^ถดใจแก,ขาพเช่าแถ บรรดาญาติมิฅร ฅถอดจนบุกกถทิกุนเกยเบนอย่างยิง เพอเบนอน^รณแก่ยู-วายชนม 1นการพระราชทานเพลิง ศพกราวน ขาพเช่าจงไดจดทิมพหน์งศอเร้องนฃน ขออำนาจ แห่งวิทยาทานน จงดถบนดาถโห่วิญญาณอนบริ^ทชิของ กุณกมถ มติทอง จงประศบกวามบุขโนศํมปรายิกภพฅาม ฐานคตินิยมทกประการ. ทรฬV ใ/สIIท? ๓๐๓ ถนนสุโขทัย อ. ดุสิต จ. พระนคร ต๕ พ.ย. ๒๕๐๕ — 1๑)1๑) —





โบสถวิหารฐานบทม์ยงมม่ง เชิงผน่งหนาแน่นดวยแผ่นผา พระศิลาแลดเบนบราณ สงสารสุดพทธรํตน์บฏิมา พระอุโบสถวิดเขาด็น กล่าวก่นว่าสรางขึนไหม' ณ พระอุโบสถเต็ม ของวิดเจาพาอากาศ ฯ

- '- ' - จนพระเมินเดินเว้ยนถือเทยนชู เทยวส่องดเสมาบรรดามิ ทผพังยังแต่ตรบรรจุธาตุ ขาวสะอาดอรหัตจำรสศร ไบเสมาของเต็มทบริเวณอุโบสถวิดเขาดิน (หรอวิดเจ*■เพาอากาศ ฯ)

ฒฒ!เฑเ1 เณรหนูพ้ด*หดประดิษ^คิดอกษร เบนเร้องความฅามติดท่านบิดร กำจํดจรจากนิเว^นพระเชฅพน ไดออกเร์อเม่อฅะวำ^ายณหยำ ถะอองนำคางยอยดงฝอยฝน ฅะถงเหถยวเปลยวเปถ่าเม่อคราวจน ไม่มคนเกอหนนการณา โอชาฒรอยขยมนษยแน่น นิบโกฏิแ^นท้า'วแก่แซ่ภาษา จะหารกนิกคนพอปนยา ไน่เหนหนำนิก^ะอนผ็นฤทํย . เท้ยแรงม่พ!ำหม่อมนำท้าว (เวนขาวขาวคำหวานนำฅาถใท้ 2* มายามยดจดเปรยวไปเจยวใจ เหถื้ออาถยถมปากจะจากจร * เณรหนพัด เบนบุตรชายท่านสุนทรภู่ เกิดควยนางจนทร นางขาหลวง ในกรมพระราชวงหลง - ป!)(5* -

0^ 11^ 0^ ถงวดระฆงบงคมบรมชาฅ แทบพระบาทบุษบงองคอํปท้ร มิทนลิบกปก'สปพทชนดร พระด่วน'จรสู่'^วรรคครร'ไถ ถะ^มบฅขฅฅิยาทงขั้าบาท โออนาถนิกน่านำคาไหล เบนสูญลไ]นไ]บแค่นไป 1 ไเหลออาลํยแลํ้วทพระมคณ 4 ถงจนยากบากมาเบนขาบาท ไม่ขดขาดขาวเกลอช่วยเกอหนน ทรงคํรทชากลาหาญโนการบุญ โอ้พระคณขาดย^เท2งงดงาม แมินฅกยากพรากพลไ!ไปขดของ พไกไ]น่องหนคาบจะหาบหาม นิจนโจไปบาชำพนาราม สูดจะคามคายไดด0งโจจง * หมายถงอฐและองคารของเจาครอกข้างใน ทองอยู่ พระอครชายา ในกรมพระราชวงหลํง ซงคงจะบรรจอยู่ในพระปรางค์วดระฆัง * * พด ทมายถงสามเณรพ'ด ตาบ คอนายตาบ สกชายอกคนหน่ง ชอง ท่านสุนทรภู่ เกิดดวยนางนม ชาวบางกรวย ๖

ขออยู่บวชกรวดนำสุรำมฤฅ อวยอฒิผลผถาอาฒิงข้ ข้นองคุณพูนข้วข้ดร]ฅยะวงข้ เบนรถทรงถ่ข้ถานวิมานแมน มสุรางกนางขบลำหรบกล่อม ลวนเนอหอมนำมเกลำอย่เผาแหน เข้วยรมยโข้มนํข้ไม่ขดแกลน เบนของแทนทานาผาละออง พระคุณเอยเกยทำนอปถิม่ภ ได้อิมหนำกํ่าเชำไม่เฅํรำหมอง แมนทูลลามาอย่างนทงพินอง ไหนจะฅองอดหยากลำบากกาย นซ็นบุญทูลกระหม่อม'จงฅรอมอก ออกระหกระเหินโปน่าใจหาย เหินทิปลงทรง'สุญยงมูนทราย\" แข้นเลํยดายด้ง1จะดน'สนชวน * หมายถงที่ถวายเพลิงเจ*1ไกรอกขำง,ใน ทอาอยู่ ทวดอมรินทร์ ถวายเพลิงทวดอมรินทร์ แล’,วนำอ0ฐและอำคารไปบรรจุไวในพระปรางค์ วดระฆง — 1ฐ0(ป) —

ท้งหนูฅาบกราบ'ไหว้ริอ งไหว่า จะคมตาถบ1ไป,ใน'ไพร'สํณฑ เคยเวยนเผาเกตาจกให้ทุกวน ^าระพํนพงพาไม่อาทร' ถงปากง่ามนามบอกบางกอกนิอย ยงเศรา^รอยทรวงน์องดงฅองศร เหมอนนํ้อยทรํพยฒัหนานิราจร เทยวแรมริอนราวไพรใจรํญจวน เคยชมเมองเรองระยิบจะตบแล2ว ไปชมแถวทุ่งท่าเบนบา'ล้วน เคยดูดพบาหน็านวถนวส จะว่างเว๎นเห็นลวนแต่มอมแมม เคยชมชนร้นร'ล้แบิง^ด'ล้ะอาด จะชมหาดเหนแต่จอกกบดอกแฃม โอใจจดมดเหมอนเมอเดอนแรม ไม่เยอนแยมกลบกถินใหดน'โดย เล้ยดายดวงพวงผกามณๆๆาทิพย เห็นลิบถิบแถชวน'ให้ห'วน'โหย เพราะห่วงหุมภมรินไม่บินโบย จะร่วงโรยร'ล้'ต้นกลินผกา — 1®)๘ —

ถงบางพรม*พรหมมอย่ถ่พกฅร คนรู้จกแจงคิฅทุกทิ^า ทุกวนนมมนษยอยชยา เบนรอยหนาพ0นหนายิงกว่าพรหม โอ้คิดไปไจหายเต็ยดายรก เหมอนเกรยก1จกเจดซกกระผกผม จงเจบอกฟกชาระกำฅรม เพราะลนถมถ่อกวงจะ ช่วงไช ถงบาง1จากนอง'ไม่มหิ'จะ'จาก โอ้วิบากบาป'ล้รำงแค่ปางไหน เผอิญหญิงชิงชงน่าคลงโจ จะรกใครเขาไม่มปราน เลย ถงบางพลูพลูใบไถ่กระบะ ถวายพระเพราะกำพรำนิจาเอ๋ย แมนม่ใครไจบุญทิคนเคย จะใดเชยพลูจบหมากคิบเจยน * บางขุนพรหม ? — ลิ่ —

1 นิจนใจไดแต่ถมมาชมเถ่น เปรยบเหมอนเช่นฉากฉายพอหายเหยน แมนเห็่นรํกจ้กไดฅามดวย(ๆวามเพ้ยร ฉกทุเรยนหนามหนํกิดท้กคราว ถงบางออคิดจะใคร่ไดไม่อ่อ ทำแพนซอเท้ยงแจวเทยวแอ่วท้าว แต่ไม่เคยเชยโฉมประโถมถาว ท้ดจะกล่าวกถ่อมปถอบโหชอบ1ใจ ถงบางช่อนช่อนเงอนไม่เยอนแยม ถงหนามแหถมเหถอจะบ่งทิตรง'ไหน โอบางเขนเวรท้ร่างแต่ปาง'ใด จงเขญใจจนไม่ม่ทึ่จะรก เมึอชาคิหนิามาเกิดใหเถิท้โถก ประท้ทชโชคชอบฤทํยทํ้งไฅรจกร กระจอขร่อยกถอย'ไจวิ'ไถณัาษณ ใหท้าวรกท้าวกอดฅถอดไป ๓0

ค{กดแกวแถวแค่IVว่นช้1วน^ตำง แด่ชออางออกนามคามวึท้ย แมน'ขายแกวแวว,พาทิอาถํย จะซอโเย่บนส์าถประชรอง ประด0บเรอนเหมอนหนิงเพชรย์าเร็จแถว ถนอมแกวกถอยใจมิโห้หมอง ไม่เหม่อนนกฅร์กครานำคานอง เห็่นแด่นองหนูแนบแอบอุรา ถงวดคิงม่ง'ล้มทรพระพุทช^รำง ว่าท่านวางไว้ให้คิดปรคํนา แม่นแก้ไขไม่ออกเอาทคอกตา นกกน่าหิวเราะ1จำเพาะเบน ครนคิดบางอย่างคำทิรำบอก จะ1ไปคอกทิฅรง'ไหนกึไน่เหน ดถกซงถงจะคิดกมิดเม่น พอยามเย่นยอแสงแฝงโพยม ๓๑

ถงวดเขยนเหม่อนหนงเพยรเขยนอกษร กถกถอนกส่าวกต่อมถนอมโฉม เดชะรกถกถอบปถอบประโถม ขอใหโน์มนอมจฅล้นิทไน ถงคถองขวางบางล้รทองมองเขมน โม่แถเหนล้ทองทิม่องไล้ แมนทองคำชรรมดาจะพาโป นมิโช่ล้ทองเบนกถองบาง พอถมโบกโล้กล้วนมาหวนหอม ยงโล้กฅรอมฅร์กฅรองไหหมองหมาง ถงบางแพรกแยกกถองเบนล้องทาง เหมอนจดจางไจแยกคํองแฅกกน ฅถาดขวํญฃวํญฉนนขวํญหาย [กรเขาขายขวญหรอจะ1ซอขวญ แมนขวญพาหนาอ่อนเหมอนท่อนจํนทน จะรํบขว0ญเชาเยนโม่เวนวาง — ๓ ไ20 —

ถิงบางขวางขวางอึนท้กหมนแท้น ถิงต่างแดนดงดอนท้งขรขวาง จะฅามไปให้ถงห๎องประดองนาง แต่ขดขวางขวญความขามระดาย เหนท้วาดขาดทงกิงท้นด เบนรอยตํดตํนท้วาดให้ขาดท้าย ท้วาทพินก็ขาดท้วาทวาย แท้นเท้ยดายท้ายท้วาททิขาด'ถอย เห้นรกนำพรำออกทํ้งดอกผถ โม่มดนร0กริกมาหํกท้อย เบนริกเปล่าเท้รำหมองเหม่อนนํ้องนํ้อย มาถ่องถอยเรื้อรำเจนหนํกเรื้อ ถงบานบางชรณแถวพิจำ แผ่นท้ชาก็่ไม่ไริไม่มะเขอ เขากินหมูหนูพดจะกดเกถอ ไม่งอเรื้อแหหาปถาตำแบ ๓๓

ถงปากเฅร่จเฅร่จเฅร่มาเร่ร่อน เทิยวท้ญจรฅามตะตอกเหม่อนจอกแหน มาถงเฅร่จเขคมอญท้ตอนแต ถูกอ่อนแอธุมจุงพะรงพะรง ดูเร้อนไหนโม่เวนเหนถูกอ่อน ไม่หยดหย่อนอย่ไฟจนไหม่หตง ไม่ยิงยอดปตอดเปต่าเหม่อนเชาว\"ง ตํวนเปล่งปตํงปตม'ใจมา'ไกตฅา พอออกกตองล่องตำแน่น1าวก เหนนกหกเหินร่อนว่อนเวหา กระทงทองล่องเตอนอ่อยเกตอนกตา ดาษดาดอกบวเขากตวเกตย นกกานาดำปตากระท้าท้ง เบนผ่งฝูงเขํ้าใกตมํนไปเท้ย นกยางขาวเหล่านกยางม่หางเบย เบนฅวเม่ยหมด'ท้นทงดินแดน — ๓๔ —

ถงเดอนไข่ไปถํบเพเมองแม่หมาย ขนไข่ชายเขาโขดน0บโกฏิแท้น พอบินได้ไปประเทท้ทุกเขฅแควน คนทั้งแม่นดินบิได้ไข่นกยาง โอนกหวงท้งเวชประเภทท้ฅว ค่องขาดข่ดค่กรองจงหมองหมาง เหม่อนอกชายหมายบิฅรคิดระคาง มาอางวำงอาทวาเอกากาย ถงบานกาวเห่นแค่กาวพวกชาวบาน ล1วนหูยานอย่างบ่วงเหม่อนห่วงหวาย ไม่เหม่อนกาวชาวกรงทิน่งกาย กวนกรดกรายหยิบหย่งทรงท้าอาง ถงบางพูดพูดมากคนปากมด ม่แค่ปดเบนอนมากเขาถากถาง ทั้พูดนอยค่อยประกินกนกกคาง เหม่อนหญิงช่างฉอเกาะปะเหกาะชาย — ๓๕ —

ถงบางกระไนไดเห่นหนาบรรดาพิ พวกนาริเริอออยเท่ยวถอยขาย ดูจริตคิดจะงอนเบนมอญกถาย ถวนแต่งกายกนไรเหมื้อนไทยทำ แต่ไน่มื้กิริยาดวฒำห่ม กระพอถมแถวไม่บองบีดของขำ นินเตอน'ว่าผ้าแพรถงแช่นา ออย^องถ0านนจะเอา^กเท่าไร เขารูตวหวร่อว่าท่อนํ้อข มากินออยแอบแฝงแถถงไข รกระนมิอยากบอก มิออกไย น่าเจบโจจะตองจำเบนตำรา ลิงไผ่รอบขอบเขอนดูเหมอนเขยน ชอวดเท่ยนถวายอย่ผ่ายขวา ขำงซายมอชอบานใหม่ทำไร่นา นางแน่ขำขายเต่า^าวท่มท่ก — ๓๖ —

บีดขมํบจบเขม่าเขามินหม่อ ดูมอซอ^นเบนมนหมก ไม่เหมื้อนเหล่าชาว^วนหวนรำถก เมอไม่นกแถวกึใจมิใคร่พง พอพาคถำคํ่าพถบเ^ยงกบเข็ยด ร่องกรดเกรยดเกถยวแซ่ดงแฅรด์งข เหม่อนเสิยงฆองกถองโหมประโคมวง ไน่เหนผงพนเพีอนดวยเดอนแรม ถำพูรายชายฅถิงถวนหิงหอย 6ว่างพรอยพร่างพรายบนปถายแขม อร่ามเรองเหถองงามวามวามแวม กระจ่างแจ่ม'จิบนำเหนถำเร่อ ถงย่านขวางบางทะแยงเบนแขวงก่ง ดูเวงวุงหว่างถะแวกถวนแฝกเผอ เหนไรไรไมิพ่มคถมครมเครอ เหม่อนรปเด็อสิงโฅรปโคควาย ดกฟ่ —

ท่านบดรช้อนหนโหรูว่า มนผินหนาออกน2นกนฉิบหาย แมนปากมํนกํนเขา'ขำงเจานาย จะลมคายพรายพลํดเร่งคดรอน จาร์กไวิโหเบนทานทุกบำนช่อง ฉํนกํบน๎องนไดจำเอากำช้อน ดกกำดํดช้ฅว่หล้บประท่บนอน ทิวดมอญเชิงรากริมปากกลอง ค*นไทรกร์มงมเงยบเซยบช้งํด พระพายพํดเฉอยเฉยวเช้ยวช้ยอง เบนบ่1าช่าอาวาช้บี่ช้าจกะนอง ฉินพนองนไม่กลาดบาทบิดา ท่านนอนหลบคริบเช้ยงช้ำเน็ยงเงยบ เยนยะเยยบเยอกช้ยองพองเกช้า เช้ยงผิผิวหวิวโหวยโหยวิญญาณ ภาวนาหนาวนิงไม่คิงกาย — ๓๘ —

บรรดาทิษยบิดรทินอนนอก ผมนหลอก'ถากปลํ้าพลิกกวาหงาย {เกขนบอกกลอกกลวทุกทิวนาย ม0น^าดทรายกรวดโปรยเต็ยงโกรยกราว ขนหินไทรไหวยวบเ^ยงซวบซาบ เบนเงาวาบหิวหกเหนอกขาว หนูกถนกลาควาไดรากไทรยาว หมายว่า^าวผมผร็องนิแน พอพระคนพนกายค่อยคลายจิค บรรดาทิษยเกยงขาง1ไม่ห่างแห ท่านห่มดองกรองเคร่งไม่เล์งแล ขํ้นบกแฅ่องกเดยวดเปลิยวโจ หิารวมเร่ยบเลยบรอบขอบบาชา ฅํ้งเมฅฅาฅาม^งไม่หลงใหล เหนคํพผงบํงสุกลหิงบุญ'ไป เห่นแข้ง1ไฟรางราง&ว่างเวยน — ๓6 —

ระงํบเงขบเซยบเ^ยงท้าเนยง^งด ปฎิพ^ชพูทชคุณค่อยอุ่นเคํยร บรรดาคิษย็คดกลาค่างหาเทยน จำเริญเริยนรกขมูตพูฒรทชา อ^ภชรรมกรรม ๆ[านประหานเหตุ หวนจํงเวช-ว่าชวิง'จะจํงขาร อนอนทรยวิบ้ตอนตตา ทึบ'าชํ้านิกเหมอนกบเรื้อนตาย กล0บ^ เกล^ยดกล0ว^ ม0ํ^ วทเมหเ'มา*เเม^เข*า''บาน พระนิพพานเพิมพูนเพยงพูญ หาย อํนิร่าง เหมอนเริอนโรคไห้โคํก'เ๒าย แล1ว ค่างตายฅาม กนไปมนคง ค่อยคิด เห็่นเย็นเยยบไม่ เกริยบ กริบ ประ^านคิบนวน์ง ดํงประ^ง ค พยายาม ตาม จริตท่านบิตรงค จำ รวมทรง คํลชรรมทึจำเจน — ๔0 —

ประจงจดบทบาทค่อยยาตรย่าง ประพฤติอย่างโยคามหาเถร ประทบทุกรุกขะรอบ'ริมขอบเมร จนพระเณรในอารามตินจามไอ ออกจงกรมส้มณาษมาโทษ ร่มนิโครชนิองไน่เส้อมทิเถอมใส้ แม่กส้ถจนจบอิงภพไตร จากพระไทรแส้งทองผ่องโพยม เถยบางหถวงล่วงทางส้ว่างแจง ถงบานกระแชงหงจงหนกนผํกโหม ยใ]ถอม่นอินติหนิประโถม อินรูปโฉมชวนหถงไม่งงงวย พอเส้ยงฆบิงกถองแซ่เขาแห่นาค ผู้หญิงมากมอญเก่าส้า1วส้า'วส้วย รองลำนำรำพ้อนอ่อนระทวย พาอินช่วยเขาแห่1ไดแถด — (^© —

ถอขญิตท้นนกข้นแคก ท้งท้ถแทรกเถยดออกกระบอกหู นิญินเคราะหเพราะนางห่มถชมพู พากวามรู้แพ้รริ!ประจริไษจริง แคนควยโจนยนานจาเอ๋ย กระไรเถยแล่น1ไปอยู่กบรู้หญิง ท่านบิดาว่ามนคิดกว่าปลิดปล่ง ถูกจริงจริงเจยวจงจดเบนบทกถอน ถงฅริ]งงาวหถาวแหถนถริ]แถนเล่ม โห คิดเฅ็มศวนิดพอหลดถอน แค่ศองศาพาโจอาลิยวอน ถดจะถอนท้งขวางเถยกถางหิน ทงหนูกล่นนนคะนอง'จะถอง,ทง บอกไหหญิงรำรริ]ขฒัหิน ถ’าทิงถูกถูกถะบาทประกาถกน เขารริ]ทรินรากโหไบถะเฟอง — ๔ไช

นางนอยนอยพถอยล้นูกถูกขนพรอม งามถะม่อมม่แต่ล้าวถ1วนขาวเหถอง อ่อน1จํริฅกรดกรายชายชำเถอง ขยํบเยองยมแยมแฉถมถอย ต่างหมายมุงคงฅงทงหมากดิบ เขาฉวยฉิบเฉยหนาไม่ราถอย ไม่ม่ถูกถูกดิงทํ้งทงทอย พวกเพิอนพถอยพิงท์วทกต่วนาย ฉนถอบถองล้องถูกถูกจำหนบ เล้ยงปูบบปู่มล้ญพิปูนหมาย ถงมวนต่วนม๎วนหนานำฅาพราย พรอมผชายล้รวถเล้เล้ยงเด่ด่า แต่หนูกถนน2นหถ่อนเกวิยงดงเล้ยงขวบ ถูกปู่ม!]บปากกรดหวดผวา รองอยู่แถวแกวพิมานมา พวกมอญด่าไห่แห่ออกแซ่ไป — ๔๓ —

พอเลยนาคบากขามถงสามโคก เบนลนโลกสมมดิสดสงสย ถามบดา'ว่าผูเฒ่าท่านเล่า1ไว้ ว่าทำว1เทพระอ่ทองเชอกองทรํพย หว^จะไว้ให้ประชาเบนค่าจาง ดวยจะ๙รำงบ*านเมองเกรื้องประคืบ พอห่ากินสินบุญเบนสูญลบ ทองก็่กลบกลายสินเบนดินแดง จงทนิมนามชึอสามโคก เบนคำโลกสมมดา ิสา ดแถลง ครํงพระโกส*โปรดปรานประทานแปลง เบนตำแหน่งมอญมาท้ามิภํกดิ ชอปทุมขานกิเสดจ เดิอนสิบเบดบวออกทงดอกผก มารไ]สิงฅรงนกิสำน้กิ พระยาพิทไษทวยหาญ**ม่านพารา * หมายถง พระบาทสมเด็จพระพุทธเลศหลานภไลย ** ชือทำเนยบผ้ระงพองปทุมธาน้ - (3. -