รู้จักธรรมะให้ถึงที่สุด

อย่าตดิ อยู่ท่กี ระพ้ี มนั ไมจ่ ริง มนั ไมใ่ ช่ของจริง ให้เข้าถึงหวั ใจศาสนาของตน อาตมาส�ำรวจดู ดแี ลว้ ทกุ ศาสนาสอนเรอื่ งไมเ่ หน็ แกต่ วั ตอ้ งการให้ ศาสนิกทกุ คนไม่เหน็ แกต่ ัว ศาสนายิว ศาสนา คริตส์ ศาสนาอิสลาม ศาสนาฮินดู ศาสนาพุทธ เลา่ จื้อ ขงจื้อ ทุกอนั มันมุ่งหมายท�ำลายความ เหน็ แกต่ วั แตไ่ ม่มโี อกาสจะเปน็ ไปได้เพราะคน ไม่ถือ คนไม่ปฏิบตั ิตาม มาทำ� ความเขา้ ใจกันได้ กด็ ี แตเ่ ดยี๋ วนค้ี นมนั ไมเ่ ขา้ ถงึ หวั ใจของพระศาสนา ของตนๆ มนั ตดิ อยู่แคเ่ ปลือก แคก่ ระพี้ มนั เขา้ กับศาสนาอนื่ ไม่ได้ ถ้ามนั เข้าถึงหวั ใจศาสนา ของตน มันก็จะพบข้อนค้ี ือไม่เหน็ แกต่ น ไม่ เหน็ แกต่ น มนั ก็เลยเขา้ กนั ได้ทกุ ศาสนา ชว่ ย กันทำ� มนุษย์ทง้ั โลกใหไ้ มเ่ หน็ แก่ตน ศาสนาก็มี สนั ติภาพ ฉะนนั้ จึงมคี วามจ�ำเปน็ ขอ้ แรกท่วี า่ ให้ ๔๕

ทุกคนถือศาสนาอะไรกต็ าม เขา้ ถงึ หวั ใจแหง่ ศาสนาของตนๆ กนั เสยี กอ่ น คอื หวั ใจแหง่ ความ ไมเ่ หน็ แก่ตน บริสทุ ธสิ์ ะอาดไมเ่ ห็นแกต่ น เห็น แกค่ วามถกู ตอ้ ง เหน็ แกธ่ รรมะ คราวนจี้ ะเปรยี บ ก็เปรียบเหมือนกับน�้ำ จะเป็นนำ�้ สม้ น�้ำตาล นำ้� อดั ลม นำ้� โคลน นำ�้ หนอง นำ้� เลอื ด นำ�้ ในสว้ ม น้ำ� อะไรก็ตามที กนี่ �ำ้ ๆ ในแตล่ ะน�ำ้ มีนำ�้ บรสิ ทุ ธิ์ อยูใ่ นนั้น เอาของสกปรกทเี่ พง่ิ เขา้ มาปนออกเสยี ใหห้ มด มนั กจ็ ะเหลอื นำ้� บรสิ ทุ ธด์ิ ว้ ยกนั ทง้ั นน้ั แหละ แมแ้ ตน่ ำ้� ปสั สาวะ นำ้� อจุ จาระ น้�ำสม้ น�้ำตาล น�้ำ อดั ลม นำ้� อะไรก็ตาม มีน�ำ้ แท้ๆ อยใู่ นศนู ย์กลาง ของมนั ใหเ้ ข้าถงึ น้�ำมันก็จะได้ น�้ำแทๆ้ ออกมา ดว้ ยกันทกุ น้�ำ มนั ผสมกนั ได้ดีน้�ำแทๆ้ แต่ของ สกปรก กลิ่นต่างๆ สีต่างๆ ทมี่ ันเปน็ เปลือกข้าง นอกของใหม่เขา้ ไปนน้ั อยา่ เอามา อย่าเอามา มันปะทะกันกเ็ พราะเหตนุ ้ี ทวี่ า่ ศาสนา แตล่ ะ ๔๖

ศาสนายังกระทบกระท่ังกันเพราะมันเร่ือง เปลือกท้งั นนั้ แหละ มันสว่ นเปลอื กทง้ั นัน้ ไป ยดึ ถอื สว่ นเปลอื กมากเกนิ ไป แลว้ เหน็ แกป่ ระโยชน์ ตน อย่างใดอย่างหนงึ่ อยู่ ยึดมั่นถอื ม่นั เร่อื ง เปลือก ก็จะรักษาประโยชน์ของตนไว้ มนั ก็พูด กันไม่รเู้ รอ่ื ง นศ่ี าสนามันจงึ ขัดกัน ในระหวา่ ง ศาสนา บางทมี ันก็ศาสนาเดยี วกัน มันแยกเป็น นกิ าย มันกย็ งั ขัดกนั ระหว่างนิกาย เม่ือตอ้ งการ ประโยชน์ขดั กัน บางทใี นนกิ ายเดียว บคุ คลมัน กย็ งั ขดั กันขดั กัน เพราะประโยชนม์ ันขัดกนั ใน บ้านเรือนในครอบครัวเดียวมันก็ยังขัดกัน เพราะว่ามันมปี ระโยชน์ทข่ี ดั กัน มนั ไมไ่ ดเ้ อา ความจรงิ ความถกู ตอ้ ง หรอื หวั ใจของสงิ่ ทด่ี ที แ่ี ท้ เปน็ หลกั มนั เอาผวิ นอกเอาเปลอื กนอกเปน็ หลกั มนั ก็ขัดกัน มที ีแ่ ทเ้ ป็นหลัก มนั เอาผิวนอก เปลอื กนอกเป็นหลกั ขัดกัน น่ขี ้อแรก ขอให้เขา้ ๔๗

ถึงหัวใจแห่งศาสนาของตนของตนดว้ ยกนั ทกุ คน กอ่ น ขอ้ ทส่ี อง ทำ� เขา้ ใจระหว่างศาสนา มนั จะร่วมมอื กันได้ จนคลา้ ยๆ กับว่าในโลกน้มี ี เพียงศาสนาเดียว ทนี ้มี ันทำ� เช่นนน้ั ไมไ่ ด้ ข้อท่ีสาม ต้องชำ� ระคนแต่ละคน ให้ ออกมาเสยี จากอทิ ธพิ ลของวตั ถนุ ยิ ม อยา่ ตกไป เป็นทาสของวตั ถนุ ิยมเลย จะได้เป็นอิสระ เปน็ อสิ ระทจ่ี ะถือศาสนาใหถ้ ูกต้อง แล้วก็สามารถ ทำ� ความเข้าใจระหว่างกันและกนั ได้ อาตมาเช่ือแน่ว่าปณิธานสามข้อน้ี ชว่ ยสงั คมหรอื ชว่ ยโลกใหม้ สี นั ตภิ าพ หรอื สนั ตสิ ขุ อยไู่ ด้ เข้าใจให้ถึงหัวใจแหง่ ศาสนาของตน ของ ตน คอื ไมเ่ ห็นแกต่ ัว ทำ� ความเขา้ ใจระหว่าง ศาสนา จนมาร่วมมือกันได้ ทนี ี้ก็ขา้ ศกึ ศัตรคู อื ความไปหลงในวตั ถนุ ยิ ม ออกไปเสยี ก่อน ให้ ๔๘

ยดึ มน่ั ในธรรมะ ไม่ยึดมัน่ ในกิเลส มนั กท็ �ำได้ เด๋ยี วนแี้ มอ้ งคก์ ารโลก องค์การสงู สดุ ของโลก มันก็ยงั ไมท่ ำ� ในขอ้ น้ี มันกท็ �ำเพือ่ ประโยชนข์ อง ตนๆ พวกของตนมนั กเ็ ลยเปน็ หมนั หมด ศาสนา ก�ำลังเป็นหมันเพราะไม่ได้ใช้หัวใจเนื้อแท้ของ ตนๆ ใหเ้ ป็นประโยชน์ โลกมันก็จะต้องมปี ัญหา มากขน้ึ คอื จะรบราฆา่ ฟนั จะทำ� ลายลา้ งกนั มากขนึ้ เดี๋ยวนี้การศึกษาวิปริตหมดแล้ว ศึกษาให้ฉลาดเพ่อื เอาเปรียบ เพอื่ เห็นแก่ตัว ศกึ ษาใหฉ้ ลาดเพ่ือเห็นแกต่ วั ใหเ้ กง่ ให้ชนะ แลว้ กไ็ ด้ประโยชน์ ก่อนนี้เขาศึกษาฉลาด เพือ่ จะท�ำลายกิเลส เพื่อลดความเห็นแก่ตวั เด๋ยี วน้ี ศกึ ษาให้ฉลาด เพอ่ื สง่ เสรมิ ความเหน็ แก่ตวั การศกึ ษาทงั้ โลกมนั เพยี งเพอ่ื ใหฉ้ ลาด ฉลาด แลว้ ก็ใช้เพือ่ เหน็ แกต่ ัว สนบั สนนุ การเมอื ง สนับ- สนุนการเศรษฐกจิ สนบั สนนุ การทหารอะไรกต็ าม ๔๙

ใหไ้ ดเ้ ปรยี บ เหน็ แกต่ วั ไมไ่ ดส้ ร้างเพ่ือสนั ติภาพ ของโลก กอ่ นนี้ก็ยงั ซอื่ ตรง ศาสนาแฝงอยู่กบั การศึกษา ไมแ่ ยกจากกนั การศาสนากค็ วบคุม การศึกษาใหม้ นั ถกู ต้อง ยง่ิ ฉลาด ยิ่งเห็นแก่ ความสงบสุขสันติภาพ เปน็ สุภาพบุรษุ ที่แทจ้ ริง การศกึ ษาทำ� ใหเ้ กิดสภุ าพบรุ ุษท่แี ทจ้ ริง เดย๋ี วน้ี การศึกษาท�ำให้เกิดสุภาพบุรุษผู้เห็นแก่ ตัวอยา่ งลกึ ลับอย่างซอ่ นเร้น แล้วจะเอาความ สงบสขุ มาแตไ่ หน การกฬี ากเ็ หมอื นกัน กอ่ นนี้มันเพือ่ ทำ� ลายความเหน็ แกต่ วั เดย๋ี วนก้ี ารกฬี านนั่ แหละ สง่ เสรมิ ความเห็นแก่ตัว เตรยี มพรอ้ มท่วี า่ จะไป แขง่ ขนั ทเี่ มอื งจนี กจู ะมวี ธิ เี อาเปรยี บมงึ อยา่ งไร ซกั ซอ้ มกนั ไปแตน่ เี้ ลย เพอ่ื จะไปเอาเปรยี บ แลว้ กองเชียร์นั่นแหละคือส่งเสริมความเห็นแก่ตัว หมดทง้ั กองเลย การกฬี ากลายเปน็ สง่ เสรมิ ความ ๕๐

เห็นแกต่ ัว พึง่ ไม่ได้ กอ่ นนีก้ ารกฬี าเรายังหวัง พ่งึ ว่าจะลดความเห็นแกต่ ัว แกก้ องกเิ ลส ทำ� คนใหเ้ ปน็ คน เดยี๋ วนว้ี า่ แตป่ าก เตรยี มพรอ้ ม ทีจ่ ะคดโกง แล้วไปเล่นกฬี า แล้วโกงมามาก ท่ีสดุ ท่จี ะมากได้ ถกู ไลอ่ อกไมเ่ ป็นไรไม่ละอาย การกฬี าสมัยน้ี มันไมใ่ ช่การกีฬา มนั วธิ โี กง วิธี เอาเปรยี บ วิธหี าประโยชนใ์ ส่ตน เอาเร่อื งกีฬา บงั หน้า การศกึ ษาก็พงึ่ ไม่ได้ การกฬี าก็พงึ่ ไม่ ได้ ในการที่จะท�ำลายลา้ งความเห็นแก่ตัวแลว้ โลกนจี้ ะเปน็ อยา่ งไร ประเทศชาตจิ ะเปน็ อยา่ งไร ก็ดเู อาเอง ยง่ิ ฉลาดยงิ่ เห็นแก่ตัวลกึ ยิ่งโกงลึก เหน็ แกต่ วั ลกึ การศกึ ษามนั มแี ตเ่ พยี งทำ� ใหฉ้ ลาด แล้วควบคุมความฉลาดไม่ได้ เพราะอะไร ก็ เพราะไมม่ สี งิ่ เดยี วทวี่ า่ คอื ไมม่ ธี รรมะ ถา้ มธี รรมะ กค็ วบคุมความฉลาดของการศกึ ษาไวไ้ ด้ กเ็ ลย ๕๑

ใชค้ วามฉลาดในการสรา้ งสนั ตภิ าพ เดยี๋ วนฉ้ี ลาด ฉลาดเพื่อเอาเปรียบ เพอื่ ส่งเสริมเครอื่ งมือเอา เปรียบการเมือง การเศรษฐกิจ การทหารเหลา่ น้ี เปน็ เคร่อื งมือเอาเปรียบ แล้วศกึ ษาให้ฉลาด ส�ำหรับทจี่ ะสง่ เสริมส่งิ เหลา่ นีม้ นั ก็พอแล้ว ท้ัง โลกมนั เป็นอย่างนี้ จึงขอสรุปความเสยี ทวี ่า ขาดธรรมะ ขาดธรรมะเพยี งคำ� เดยี ว เตรยี มตวั มธี รรมะชดใช้ ความผดิ พลาดของมนุษย์ มนษุ ย์พวกเราเด๋ยี ว น้ีเตรียมตวั ชดใช้ ความผดิ พลาดท่มี มี าแลว้ แต่ หนหลงั เปน็ มนษุ ยท์ ถ่ี กู ตอ้ ง กตญั ญตู อ่ โลก เตรยี ม ตัวเป็นสัตบรุ ุษ เป็นสภุ าพบุรษุ ใหล้ ูกให้หลาน ท่ีจะมาในอนาคตไดร้ บั ประโยชน์ ท�ำตัวเปน็ บพุ การใี หแ้ กล่ กู หลานทจี่ ะมาในอนาคต ใชบ้ าป ใชก้ รรมของคนท่ีท�ำไปแลว้ แลว้ เรากจ็ ะไมท่ ำ� นี่กจ็ ะไดม้ ธี รรมะ มธี รรมะ มีความสงบเยน็ เปน็ ๕๒

ประโยชน์ จะไดน้ อนตาหลับ ตายหลับตาโดย ไม่ต้องมีใครมาช่วยปิดตา เพราะมันมคี วามถูก ตอ้ ง มันมีความสงบเยือกเย็น นถ่ี า้ จะร่วมมอื กนั กช็ ว่ ยกันรกั ษา ส่ง เสริมปณิธานของพทุ ธทาส ๓ ประการ ช่วยกนั พทิ กั ษ์พุทธทาสปณธิ าน พทุ ธทาสปณธิ าน ๓ ประการอยา่ งทวี่ า่ มาแล้ว ช่วยกันพิทกั ษร์ ักษา ปณธิ านนใ้ี หม้ นั มขี นึ้ มา ใหม้ นั มอี ยตู่ อ่ ไป นเี่ รยี ก วา่ ช่วยกนั สร้างสนั ตภิ าพขึ้นในโลก เอาบุญเอา กุศลกไ็ ด้ เอาความสันติภาพ ความสงบสขุ เปน็ เน้อื เปน็ ตวั ก็ได้ ช่วยกนั ส่งเสริมปณิธานของผู้ เป็นทาสของพระพุทธเจ้า พยายามแก้ไขปรับปรุงความผิดพลาด ความมืดมน ความอ่อนแอ ความเหลวแหลกให้ ฟื้นกลบั มาส่คู วามถูกตอ้ ง มีพระศาสนาชนั้ เนื้อ แท้ ไมใ่ ช่ชน้ั เปลอื กเปน็ หลักยึด แล้วธรรมะก็ ๕๓

จะกลับมา รจู้ ักธรรมะกค็ อื รู้จักส่งิ ทจี่ ะช่วยให้ รอด ธรรมะ ธรรมะนี้คือการประพฤตปิ ฏบิ ัติท่ี ถูกต้องๆๆ ถกู ต้องแกค่ วามรอดๆๆๆ ความรอด ท้งั ทางกายทั้งทางจิต ทัง้ ทางกาย ทงั้ ทางจิต แลว้ กท็ ุกขัน้ ตอนแห่งชีวติ ทุกขน้ั ตอนแห่งชีวิต แลว้ ก็ทั้งเพือ่ ของเราและผูอ้ น่ื ทั้งเพือ่ ตัวเอง และผูอ้ ื่น มนั รอดคนเดียวไมไ่ ด้ อยใู่ นโลกคน เดียวก็ตาย ธรรมะคอื ระเบยี บปฏบิ ตั ิ ระบอบปฏบิ ตั ิ คอื ตอ้ งท�ำหลายๆ อยา่ ง ระบอบปฏบิ ัติและ ถูกตอ้ ง ถูกตอ้ ง ถกู ตอ้ งแก่ความรอด รอดท้งั ทางกายและทางจติ รอดหมดทกุ ข้ันตอนแหง่ ชวี ติ และกท็ ้ังเพอ่ื เราเองและเพ่อื ผ้อู ่ืน สงิ่ นี้ คือธรรมะ ถ้าถามกนั ว่าธรรมะคืออะไร ในเรอื่ ง เกี่ยวกับการสันตสิ ุข สันติภาพของโลก ก็ตอบ ๕๔

อยา่ งนี้ อย่าตอบเหมอื นกับครูสอนลกู เด็กๆ ใน โรงเรยี น ธรรมะคือคำ� สงั่ สอนของพระพุทธเจ้า น่ันมนั หลบั ตาตอบ มันตอบโง่ ตอบผดิ มันไม่รู้ ความจรงิ อาตมาสอบถามดู ครใู นโรงเรยี นยัง สอนลูกเดก็ ๆ ทง้ั น้นั สมัยอาตมาครกู ็สอนลกู เดก็ ๆ อยา่ งนัน้ ว่า ธรรมะคอื คำ� สงั่ สอนของ พระพทุ ธเจา้ นม่ี นั ไมม่ ีความจรงิ ในอนิ เดยี ค�ำ สอนของศาสนาไหนเรียกว่าธรรมะทั้งนั้น แหละ ไมว่ า่ ศาสดาองค์ไหน ศาสดาสอนก็เรยี ก ว่าธรรมะ ธรรมะ จนตอ้ งระบใุ ห้ชัดว่า ธรรมะ ของใคร ธรรมะของพระสมณโคดม หรอื ธรรมะ ของนคิ ณั ฐนาฏบตุ ร ธรรมะของสญั ชย อชติ เกส- กัมพลี มันมตี งั้ หลายๆ ศาสดา คำ� สอนเขาเรยี ก วา่ ธรรมะ ธรรมะตามทช่ี อ่ื นน้ั ประชาชนกเ็ ลอื ก เอาเองวา่ ชอบใจธรรมะของใคร ก็หมายความ ว่า เขาถอื ศาสนานน้ั ๆ ๕๕

แตอ่ ย่างไรกด็ ี ธรรมะ ธรรมะคำ� สอน นนั้ ไมใ่ ชต่ วั คำ� สอน ธรรมะไมใ่ ชต่ วั คำ� สอน ธรรมะ คอื ตัวหนา้ ท่ี เขาสอนเร่ืองหน้าทว่ี า่ ทำ� อย่างน้นั อยา่ งน้ัน มันทำ� อย่างนน้ั แล้วจะดับทุกข์ มัน สอนตา่ งๆ กันเพราะมนั รตู้ า่ งๆ กัน แต่แลว้ ก็ เรยี กว่าธรรมะเหมือนกนั ธรรมะผดิ ธรรมะถูก กไ็ มร่ ู้ แตธ่ รรมะแทจ้ ริงมันตอ้ งแก้ปัญหาได้ ต้องดบั ทกุ ข์ได้ ไมต่ อ้ งเชอื่ ใคร ที่ว่าธรรมะหรอื ไมธ่ รรมะ มันดทู ีว่ ่าดับทุกข์ไดห้ รือวา่ ดับทุกข์ ไมไ่ ด้ ธรรมะคำ� สอนของสำ� นกั ไหน ของอาจารย์ ไหน ของคณะไหน ถูกหรือผิด ตัดสินกันได้ตรง ที่ว่ามนั ดับทุกขไ์ ด้หรอื ไม่ได้ กด็ ูทว่ี า่ มนั ดับทกุ ข์ ไดห้ รือไมไ่ ด้ ถ้ามนั ดับทุกข์ไดก้ ็ใช้ได้ น่ีคอื ธรรมะตอ้ งดบั ทุกขไ์ ด้ คือแก้ความเห็นแก่ตวั ได้ เลิกความเหน็ แกต่ วั ได้ เห็นแก่ธรรมะ เลิกความ เหน็ แกต่ วั มนั กเ็ หน็ แกธ่ รรมะโดยอตั โนมตั ิ เหน็ แก่ ๕๖

ธรรมะแลว้ มันกเ็ กิดความถกู ต้อง ถูกต้อง ถูก ตอ้ ง มันก็เกดิ สันตภิ าพ สนั ติภาพ น่ีคอื ธรรมะ ธรรมะที่มาพูดกันเด๋ียวนี้ พดู กนั ในเรอื่ งสำ� หรบั โลก พดู กนั บนภเู ขาเมอื่ ตอน เยน็ นน้ั มนั พดู เรอื่ งของฝา่ ยธรรมะ ของโลกตุ ตระ ไปนนู้ แตเ่ ดยี๋ วก็จะพูดเร่ืองโลก เป็นเร่อื งของ โลกๆๆ ธรรมะเป็นส่ิงที่จะช่วยโลก เราจงท�ำ โลกใหม้ ธี รรมะ เดย๋ี วนค้ี วามเหน็ แกต่ วั มนั ครองโลก เอาไว้ ชว่ ยกันท�ำลายความเหน็ แกต่ วั แลว้ เอา ธรรมะมาครองโลก แลว้ โลกกจ็ ะมคี วามสงบสขุ เป็นสนั ติภาพ ขอให้ท่านทั้งหลายรู้จักธรรมะให้ถูก ตวั ธรรมะ ถกู ตวั ธรรมะ แลว้ มนั จะแกป้ ัญหาได้ ถา้ ไมใ่ ช่ธรรมะ เป็นธรรมะปลอม ธรรมะผิด มนั กแ็ กอ้ ะไรไมไ่ ด้ มันก็ไมช่ ่วยอะไรได้ ให้ ธรรมะเป็นธรรมะ ธรรมะถกู ตอ้ ง มันก็กำ� จดั สง่ิ ๕๗

ท่เี ป็นขา้ ศกึ แก่ธรรมะ คอื กิเลสหรอื ความทุกข์ ไม่มกี ิเลสไม่มคี วามทกุ ข์ ควรจะพอใจ อย่า ต้องการอะไรมากไปกว่านั้น ขอให้เคลื่อนไหวทุกสิ่งทุกอย่างเป็น ไปเพื่อกำ� จดั ความเหน็ แก่ตวั อย่าเคลอื่ นไหวไป ในทางสง่ เสรมิ ความเห็นแกต่ วั แมจ้ ะทำ� บญุ ให้ ทานนกี้ ใ็ หเ้ ป็นการท�ำลายความเห็นแก่ตวั อยา่ ให้เพิ่มความเหน็ แก่ตัว ท�ำบุญเอาหน้า ท�ำบญุ แลกเอาสวรรค์ ท�ำบญุ เอาอ�ำนาจวาสนา ข่มๆ คนน้ีมันท�ำบุญอย่างนี้มันเพ่ิมความเห็นแก่ตัว มนั แกป้ ญั หาไม่ได้ ตอ้ งทำ� บญุ เพื่อลดความเห็น แก่ตวั ท�ำบญุ บาทหนง่ึ เพือ่ ลดความเห็นแกต่ ัว บาทหน่งึ อยา่ เอาเพือ่ จะเอาสิบบาท รอ้ ยบาท พันบาท หรอื เอาวมิ านท้งั หลงั เลย ท�ำบญุ เท่าไร ใหม้ ันลดความเหน็ แก่ตวั เทา่ นัน้ อย่าเอากำ� ไร เกนิ ควรกลบั มา น่ีคือธรรมะ ธรรมะ ซ่งึ อาตมา ๕๘

ก็รูส้ ึกวา่ ไดอ้ ธิบายแกท่ ่านทั้งหลายจนพอที่จะ รู้จกั ธรรมะได้ในระดบั หน่งึ แล้ว ในตอนน้ี กเ็ ปน็ เวลาเกอื บจะสองชวั่ โมง ก็สรปุ กันเสียทีวา่ วันนเี้ ปน็ วนั พระธรรม แลว้ ก็ แยกเอาพระธรรมมาสว่ นหนงึ่ ส�ำหรบั จะช่วย โลก เพอ่ื สนั ติภาพของโลกเอามาปราบความ เหน็ แก่ตัว กำ� จดั ความเหน็ แก่ตวั ทุกคนชว่ ยกนั กำ� จัดความเหน็ แกต่ วั เขา้ ใจถึงหัวใจของพระ ศาสนาของตวั รว่ มมอื กับพระศาสนาอ่ืน ซง่ึ เข้าถึงหัวใจของศาสนาของตัวแล้วเหมือนกัน ชว่ ยกันเลิกเป็นทาสของวัตถนุ ิยม อย่าบชู า วัตถนุ ิยม อยา่ กนิ เกนิ อยา่ แตง่ เนื้อแต่งตวั เกิน อยา่ ใช้เกนิ อยเู่ กนิ เล่นหัวเกนิ อะไรเกินๆๆๆ มนั เป็นวตั ถุนิยม อยา่ ไปเอากับเขาเลย เขาจะ เอาตามใจเขา เราจะไมเ่ อาในสว่ นเรอ่ื งเกนิ เปน็ ทางสายกลางพอดี กินอยพู่ อดี แต่งเนือ้ แต่งตัว ๕๙

พอดี เคร่ืองใช้ไม้สอยพอดี บ้านเรือนพอดี ยาน พาหนะพอดี อะไรๆ พอดๆี ๆ เรียกว่า สมั มา สัมมา ถกู ตอ้ ง ถกู ต้อง มชั ฌิมา มชั ฌมิ า เปน็ กลาง เปน็ กลาง พอดี พอดี กจ็ ะตรงตามความ หมายของค�ำว่าพระธรรม พระธรรม วนั นเ้ี ปน็ วนั พระธรรม วนั แสดงธมั มจกั - กัปปวัตตนสูตร แสดงความเป็นสายกลางถกู ต้อง พอดี เลื่อนชั้นขนึ้ ไปตามลำ� ดบั จนถึงพระ นิพพาน หมดความทุกข์ หมดปัญหา เราจะได้ ชีวติ ใหม่ ชีวิตท่สี ะอาด สว่าง สงบเยน็ เป็นชีวิต ท่ีไมก่ ดั เจ้าของ ชีวิตท่ีเราควรอยดู่ ้วย ความเห็น แก่ตวั หรือกิเลสนั้นมนั กัดเจา้ ของ เหน็ แก่ตวั ใน สิ่งใดยึดมน่ั ถอื มั่นในส่ิงใด ส่ิงนัน้ แหละมันกัด แมบ้ ุญกุศลไปยึดมนั่ ถอื มน่ั แล้วมันกดั นะ มัน หมดความเปน็ บญุ เปน็ กศุ ล เปน็ สตั วร์ ้ายกดั ถ้า ไปยดึ มน่ั ถอื มนั่ ฉะนน้ั อยา่ ไปยดึ มนั่ ถอื มนั่ สงิ่ ใดๆ ๖๐

โดยความเป็นตวั กเู ป็นของกู เม่ือตวั ตนอยา่ งน้ี ออกไปแล้วธรรมะก็เขา้ มา ไม่เหน็ แก่กเิ ลส ตัณหา แต่เหน็ แก่ธรรมะ เรอ่ื งจบ การบรรยายน้ีก็สมควรแก่เวลาแล้ว เข้าใจว่าท่านทั้งหลายคงจะเข้าใจรู้จักสิ่งท่ีเรียก ว่า ธรรมะเพิ่มข้ึนๆ มาอกี สว่ นหนง่ึ ต่อจากท่ไี ด้ บรรยายกันแล้วในตอนเยน็ บนภเู ขา นก่ี ็แยก ออกมาธรรมะช้ีให้เห็นเป็นพเิ ศษ เรอ่ื งส�ำหรบั จะสรา้ งโลกใหม้ สี ันตภิ าพ ใหท้ กุ คนมีธรรมะ มี ความไม่เห็นแก่ตัว ช่วยเหลือซง่ึ กนั และกัน ก�ำจัดความเห็นแก่ตัวให้หมดไปจากบ้านจาก เมอื ง แลว้ จะมคี วามถกู ตอ้ ง มฉิ ะนน้ั มนั กข็ อรอ้ ง กนั แตป่ ากไมไ่ ดผ้ ลอะไร ขอรอ้ งอยา่ งนน้ั ขอรอ้ ง อยา่ งนี้ คนเหน็ แก่ตวั มนั ทำ� ไม่ได้หรอก ถา้ กำ� จดั ความเห็นแกต่ ัวเสียได้ มันก็ท�ำไดห้ มดไม่ วา่ จะขอร้อง ใหล้ ึกซงึ้ ขนาดไหนมนั ก็ทำ� ได้ ๖๑

เอาละ เป็นอนั ว่าเตรียมตวั สำ� หรับจะ สรา้ งสันติภาพ ใหแ้ ก่บา้ นเมือง ให้แก่ประเทศ ชาติ ให้แกโ่ ลก ไมเ่ สียทที ่ีวา่ เรากเ็ ป็นคนในโลก เปน็ สมาชกิ ในโลก ช่วยกันสร้างโลกให้สงบเยน็ และเปน็ ประโยชน์ สงบเยน็ และเปน็ ประโยชน์ ขอยตุ ิการบรรยาย ด้วยความสมควรแกเ่ วลา และด้วยความหวังว่าท่านท้ังหลายเข้าใจ ธรรมะกนั มากขน้ึ เท่าไร กจ็ ะได้ปฏิบัติตนใหม้ ี ความเจริญงอกงามไปตามทางของพระธรรม ของธรรมะ จนกว่าจะได้รับส่ิงทดี่ ที ส่ี ุด ทีด่ ีท่ีสุด ทีม่ นุษย์ควรจะได้รบั ด้วยความต้ังใจจรงิ อยา่ ทำ� เลน่ ๆ อย่าทำ� หวดั ๆ อยา่ ทำ� แตป่ าก ท�ำอย่าง ไมร่ ับผดิ ชอบ ท�ำเล่นๆ นมี้ ีอยโู่ ดยมาก ไมไ่ ดร้ บั ผลอะไร เสียเวลาเสยี เงิน เสียอะไรเปลา่ ๆ ขอยุติการบรรยาย. ๖๒

ธรรมะแทจรงิ มันตองแกปญหาได ตอ งดบั ทกุ ขไ ด สมทบพมิ พ ๘ บาท