The grandeur of Julius Caesar

The grandeur of Julius Caesar



THE GRANDEUR OF JULIUS CAESAR

ค�ำ น�ำ หนงั สือเล่มน้ีเป็นหนังสือจดั ท�ำ ข้ึนเพื่อเผยแพร่เรอ่ื งราว และกลยทุ ธ์ของจเู ลียส ซซี าร์ในการรบและปกครองบ้านเมือง ผู้ท่ีท�ำ ใหโ้ รมนั มีชอ่ื เสยี งเป็นที่รจู้ กั จนถงึ ปัจจบุ นั และหนงั สือเล่มนใี้ ช้เพอ่ื การศึกษาในวิชา อารยธรรมโลก เท่านน้ั หากมคี วามผดิ พลาดประการใด ขออภยั มา ณ ที่น้ีดว้ ย ภรษิ า โฆสิตดุลย์ ผู้จดั ทำ�

The grandeur 1-2 of Julius Caesar 3-6 7-10 สารบญั 11-12 13-16 I จเู ลียส ซีซาร์ 17-20 II แม่ทัพปราบกอล 21-22 III ผเู้ ผด็จการตลอดชีพ 23-26 IV สงครามท่ีเฟซาเลยี 27-30 V คลีโอพตั รา 31-34 VI การศกึ ทไ่ี ซลาริอุส 35-36 VII การเมืองในกรงุ โรม 37-40 VIII อ�ำ นาจสามเสา้ 41-44 IX กงสุลแหง่ โรม 45-52 X การศกึ ทอ่ี เล็กเซยี 53 XI นกั รบ นักสอื่ สาร XII ปอมปียท์ ้งิ กรงุ โรม XIII ศึกโรมสโู้ รม XIV จุดจบของซซี าร์ XV บรรณานกุ รม

The grandeur of Julius Caesar I จูเลียส ซซี าร์ จูเลียส ซซี าร์ มีชือ่ เตม็ วา่ เดอุส จูเลียส ซีซาร์ เปน็ รฐั บุรุษใน ประวตั ิศาสตรเ์ ขาได้สถาปนาตนเองขนึ้ ปกครองกรงุ โรม และได้ท�ำ ให้ อาณาจกั รโรมมีชือ่ เสยี ง จเู ลียส เกดิ ในวนั ท่ี 12 กรกฎาคม เมอ่ื ประมาณ 100 ปี ก่อนคริ สศกั ราช ในตระกลู ขนุ นางเก่า ตระกลู หนงึ่ มบี ดิ าช่อื เคอุส จูเลีย ส และมารดาช่อื อรอเรเลีย บิดาของเขาแม้จะม่ังคั่งร่ำ�รวย แต่ก็มไิ ด้ มี ตำ�แหนง่ สงู นักในทางราชการ จเู ลียสเป็นกำ�พร้าบิดาตง้ั แตอ่ ายุยงั นอ้ ยนบั ต้งั แต่เด็กมา จเู ลยี สไม่เคยคิดที่จะยึกเอาการทหารเปน็ อาชพี อยา่ งแทจ้ ริงเขาเคยเข้าฝึก ทาหารอย่ชู วั่ ระยะเวลาหน่ึง เขาตัง้ ใจจะเปน็ ทนายความ ครั้งหนึง่ เขาเคยถูกโจรสลัดจบั ตัวไปเรียกคา่ ไถ่ เมอื่ เขารอดชีวติ กลับมา เขากลบั รวบรวม สมัครพรรคพวกและเรอื ท้งั หลายกลับไปยังเกาะที่เขา เคยถกู น�ำ ตวั ไปกักไว้ไดส้ ู้รบกับบรรดาโจรสลัดจนได้ชยั ชนะ นำ�พวกโจร กลบั มารบั การลงโทษและกด็ เู หมือนว่าเขาจะมีชอื่ เสียงทสี่ ุดในดา้ นการ ทหาร เม่อื อายุ 21 ปี เขาไดร้ ับเหรยี ญกล้าหาญในฐานะท่ีได้ ช่วยชีวิต ทหารคนหนึง่ ไว้ไดจ้ ากการรบ สามารถตชี นะประเทศต่าง ๆ ถึง 300 ประเทศ ได้เมืองต่าง ๆ ไว้ใน อ�ำ นาจถึง 800 เมือง 01

The grandeur 02 of Julius Caesar ูจเ ีลยส ีซซา ์ร

The grandeur of Julius Caesar II แมท่ พั ปราบกอล 03

The grandeur 04 of Julius Caesar เมอ่ื จูเลียส ซีซาร์ เริม่ มีอำ�นาจ เมื่อศัตรูทางการเมอื งในรฐั สภา มากขึ้น มคี วามม่ังค่ังกลบั คนื มา มมี ากข้นึ ทุกคนทุกฝา่ ย รวมทง้ั ภรรยาก็เสียชวี ิต เขาได้ยกลกู สาว แคร็กซสุ และปอมปยี ์ ตา่ งก็กลัว สดุ ทรี่ ักใหแ้ ตง่ งานกับปอมปีย์ วา่ ซซี ารจ์ ะมอี ำ�นาจมากเกนิ และ เปน็ การผกู สัมพนั ธ์ทางสายเลือด เป็นเผด็จการอนั ธพาลท่คี วบคมุ เขาจึงอยู่โดดเด่ยี ว มคี วามสัมพันธ์ ไมไ่ ด้ ในท่ีสุดจงึ ใชอ้ ำ�นาจรัฐสภา กับสตรมี ากหลาย รวมท้งั กับ บบี ใหเ้ ขาพน้ ต�ำ แหนง่ กงสลุ แหง่ ภรรยาผ้อู น่ื โดยเฉพาะนางเซอร์วิ โรม โดยออกไปรับผดิ ชอบสรา้ ง เลีย Servilia ซง่ึ เปน็ นกั การเมือง กองทัพอยู่นอกเมอื ง มภี ารกิจ สตรี ผ้มู ีบทบาททางการเมอื ง ขยายอาณาจกั รไปทางภาคเหนอื หลังฉากในกรงุ โรม ในที่สุดไดม้ า อนั เปน็ พ้นื ทที่ กี่ ำ�ลงั มีปัญหากบั ชน อยูด่ ว้ ยกนั อยา่ งเปิดเผยพรอ้ มกบั เผา่ กอล Gaul หรือ ชาวฝรง่ั เศส ลูกชายที่ติดมาดว้ ยคนหนึง่ ซ่งึ แต่เขาก็พิสจู น์ตวั เองในการเปน็ กลายมาเปน็ บตุ รบญุ ธรรมของเขา แมท่ ัพผูย้ ิง่ ใหญใ่ นดนิ แดนกอล ช่อื บรตู สุ Brutus ตัดสนิ ใจออกไปตงั้ กองทัพทาง ทิศเหนือของโรม ด้วยกำ�ลงั ทหาร 20,000 คน แบ่งเปน็ 4 กองทัพ รบั ภารกจิ บุกดนิ แดนท่ียากท่ีสดุ ในเวลานัน้ เพื่อปราบกองกำ�ลงั ของพวกกอล ชนเผา่ ทเ่ี ปน็ อรกิ ับ กองทพั โรมันมาอยา่ งยาวนานและ ทหารโรมันกก็ ลวั พวกกอลอยใู่ น กระแสเลือดหรือจิตใต้สำ�นกึ แ ่ม ัทพปราบกอล

05 The grandeur of Julius Caesar กองทพั โรม 1 กองทพั หรอื Legion จะมีกำ�ลังรบประมาณ 5,000 คน แต่ละลเี จยี นจะมีผบู้ ญั ชาการ คือ Legate และมี Tribune ถูกเลอื กให้ เป็นผ้บู ังคับบญั ชากองทัพอกี หกคน ทหารลีเจียนน้จี ะต้องเปน็ พลเมอื ง โรมันแทแ้ ละรับราชการอยู่ 20 ปเี มือ่ ลาออกก็จะไดบ้ �ำ เหนจ็ เปน็ ดนิ แดน ทต่ี นตีได้ แ ่ม ัทพปราบกอล

The grandeur 06 of Julius Caesar กองทหารลเี จียน ถอื เปน็ กระดกู สนั หลงั ของกอง ทพั พวกทหารเหลา่ นจ้ี ะไดร้ บั การฝกึ ฝนอย่างดี นอกจากถอื ดาบและใส่เสอื้ เกราะแล้ว พวกน้ียังจะต้องถือหอกซัดอีกคนละสองอันซ่ึงจะ ได้รับการฝึกหัดให้ขว้างได้ท้ังสองอันภายใน30 วินาทีนอกจากนี้พวกนี้ก็จะได้รับการฝึกหัดวิธี การตรวจสอบภมู ิประเทศ สรา้ งถนนและสะพาน รวมทั้งการเพาะปลูกและเก็บเก่ียวพืชผลด้วย ชาติพันธุ์กอลเป็นชนเผ่าที่แยกกระจายกันอยู่เป็น แควน้ ๆ มี 30 ชนเผ่า ทหารโรมันกลัวพวกกอล เป็นพน้ื ฐาน ซซี าร์ใชย้ ุทธวธิ ี ”ตที ีละเผ่า” หรอื “กนิ ทีละ คำ�”จนพวกกอลรวมตัวกันไม่ติดผู้เชี่ยวชาญทาง ประวัตศิ าสตร์ถงึ กบั สรปุ ไว้วา่ ยทุ ธวิธีน้ขี องซีซาร์ เป็นต้นตำ�รับของกลยุทธ์”แบ่งแยกแล้วปกครอง” ของโลกในปจั จุบนั แ ่ม ัทพปราบกอล

The grandeur of Julius Caesar III ผเู้ ผดจ็ การตลอดชพี 07

The grandeur 08 of Julius Caesar ้ผูเผ ็ดจการตลอดชีพ

้ผูเผ ็ดจการตลอดชีพ09 The grandeur of Julius Caesar นอกเหนอื ไปจากทกั ษะทางทหาร ซีซารย์ ังเปน็ นกั การเมืองทีด่ ี อกี ดว้ ย เขาได้รับชือ่ เสียงในฐานะนกั ปฏิรปู ทีส่ นับสนนุ สามัญชน ทำ�ใหเ้ ขาเปน็ ท่นี ิยมของสามญั ชน แตซ่ ซี ารย์ งั มีศัตรู ชาวโรมนั ท่ี มอี �ำ นาจจ�ำ นวนมากรวมทงั้ วุฒสิ มาชกิ ขนุ นาง ไดต้ อ่ ตา้ นซีซาร์ หนงึ่ ในบรรดาฝ่ายตรงขา้ มของเขา คือ ซิเซโร หรือ คเิ คโร (Cicero - SIHS•uh•ROH) กงสลุ ชาวโรมนั ทีส่ ำ�คญั และอาจ จะเป็นนักพดู ทย่ี ิ่งใหญท่ สี่ ุดในประวตั ิศาสตรโ์ รมัน ซเิ ซโรเปน็ ผู้ สนบั สนนุ การปกครองแบบสาธารณรฐั ท่ีเขม้ แข็ง เขาไมไ่ วใ้ จซี ซาร์และความปรารถนาอ�ำ นาจทยี่ งิ่ ใหญ่ของผปู้ กครอง

The grandeur 10 of Julius Caesar เม่ือซซี ารก์ ลบั มาจากกอล วฒุ ิสภาส่งั ใหเ้ ขาทำ�ลาย กองทัพของตวั เอง ซซี ารป์ ฏเิ สธคำ�ส่ังนน้ั และทา้ ทาย โดยการข้ามรบู คิ อน พร้อมด้วยทหารหนงึ่ ลเี จยี นทิง้ มณฑลของเขาและเข้าอติ าลีภายใตอ้ าวุธอยา่ งมิชอบด้วย กฎหมายจึงเกิดสงครามกลางเมอื งตามมา และชยั ชนะ ของซีซาร์ในสงครามทำ�ใหเ้ ขามีฐานะอำ�นาจและอทิ ธิพล โดยไรค้ ่แู ขง่ หลังจากหลายปผี ่านไป ซีซารไ์ ด้รับชัยชนะ เม่อื 46 ปี กอ่ นคริสตศ์ กั ราช เขาได้กลับไปยังกรงุ โรม ทีซ่ ่ึงเขาไดร้ ับ การสนบั สนนุ จากประชาชนและกองทัพ ในปเี ดยี วกนั นน้ั วุฒิสภาได้แต่งต้ังเขาให้เปน็ ผ้ปู กครองโรมนั แตเ่ พียงผ้เู ดยี ว ซซี ารเ์ ร่ิมโครงการปฏริ ปู สงั คมและรัฐบาล รวมทง้ั การ สถาปนาปฏิทินจเู ลียน เขารวมระบบขา้ ราชการประจ�ำ ของสาธารณรฐั เขา้ สศู่ ูนย์กลางและสดุ ท้ายประกาศตน เปน็ “ผเู้ ผดจ็ การตลอดชพี ” ท�ำ ใหเ้ ขาย่ิงมีอ�ำ นาจมากขน้ึ ไปอีก ้ผูเผ ็ดจการตลอดชีพ

The grandeur of Julius Caesar IV สงครามทเี่ ฟซาเลีย ครง้ั หนง่ึ ในการท�ำ สงครามทีเ่ ฟซาเลีย ซ่งึ ในท่สี ดุ โรมนั กเ็ ปน็ ฝา่ ยได้ ชัยชนะ ฟาร์เนเซส เจ้าผ้คู รอง แคว้นไดก้ อ่ การกบฎข้นึ โดยปฏเิ สธไม่ ยอมสาวมภิ ักดิ์ด้วย จเู ลยี สจึงยกทพั เจา้ ตะลมุ บอน และไดช้ ัยชนะภาย ในเวลาเพยี งวันเดียว ผลจากการสรู้ บคร้งั นี้เอง ท�ำ ให้เราไดร้ ู้จกั คำ�พดู ท่ไี ม่ ตายประโยคหนึง่ ของจูเลยี ส ซซี าร์ ซึง่ ได้รายงานกลับมาโรมวา่ “ฉนั ได้มา ถึง ฉันได้มาเหน็ และฉนั กไ็ ด้ชัยชนะ” เหตกุ ารณ์ท่ีสำ�คญั ท่สี ดุ ในสมัยทีซ่ ี ซาร์ครองโรม ต่อมาราว 59 ปี ก่อนคริสตศักราช จเู ลยี สได้รบั เลือกเปน็ คอนซลุ และ ได้มีการแบ่งอ�ำ นาจกัน ระหว่างคสู่ ัญญาท้งั สาม ซึ่งทำ�ใหจ้ เู ลียสได้โอกาส แผ่ขยายอำ�นาจตอ่ ไปไดเ้ ต็มท่ี จนปอมเปย์อจิ ฉา จนในที่ สุดเกดิ เป็น สงครามขน้ึ ตอนน้ีแครสซสั ตายแลว้ จูเลียสไดช้ ยั ชนะ ปอมเปย์หนไี ป อียิปต์ และไปถกู ฆา่ ตายที่นน้ั 11

The grandeur of Julius Caesar สงสคงรคารมาทม่เี ทฟ่เีซฟาซเลาียเลยี 12

The grandeur of Julius Caesar V คลโี อพตั รา 13

The grandeur 14 of Julius Caesar จเู ลยี ส ซซี าร์ สงั่ การให้ไวช้ วี ติ บรตู สุ ก่อนท่ีจะยก กำ�ลังตามตปี อมปีย์ไปจนถึงเมืองอเลก็ ซานเดรีย แต่ แล้วตอ้ งตดิ หลม่ อยทู่ นี่ ั่น ด้วยสถานการณศ์ กึ แย่งชิง อำ�นาจกันเองระหวา่ งพส่ี าวกับน้องชายในอาณาจกั ร อยี ปิ ต์ อียิปต์เป็นอาณาจกั รโบราณ มีอารยธรรมความ เจรญิ มาเกา่ แกก่ ว่าโรมและเปน็ ประเทศเพอ่ื นบา้ นท่ี พึง่ พาอาศยั กนั มานาน พืชพันธ์ุธัญญาหารทีห่ ล่อเลยี้ ง ชาวกรุงโรม ลว้ นนำ�เข้ามาจากที่นั่น กษัตริย์อียิปต์ใน ขณะน้นั ชอ่ื ปโตเลมี Ptoleme อายุเพยี ง 14 ปี ขึ้น ครองราชย์คกู่ ันกบั พส่ี าว คอื พระนางคลโี อพตั รา ท้ังคู่ แตง่ งานกันระหวา่ งพ่ีน้องตามราชประเพณโี บราณ แต่ ตอ่ มาเกิดแตกแยกและก�ำ ลงั ตอ่ สแู้ ยง่ ชงิ อ�ำ นาจกันเอง เมอื่ ปอมปีย์ไปถงึ กอ่ น ไดเ้ ขา้ เฝ้าปโตเลมี จึงทลู ขอ กำ�ลังทหารอียปิ ตม์ าชว่ ยรบกบั ซซี าร์ แตป่ โตเลมกี ลับ รู้ทนั ว่า ปอมปยี ์ คอื ผู้ทีเ่ คยปลน้ ชยั ชนะในสงคราม ปราบทาสสปาร์ตาคสั และเพ่ิงพ่ายแพ้ศกึ ทฟ่ี าซาลสุ แตกหนมี า จึงสัง่ ให้จับตวั ไว้ แลว้ ตัดหัวเอามาสง่ มอบ ให้ซีซาร์ เพอ่ื หวงั เอาใจและขอแรงชว่ ยปราบคลีโอพัต รา แต่ซซี าร์ไม่ยอมร่วมมือ จงึ ถูกกักตวั ไวเ้ ป็นเวลาเนิ่น นาน ค ีลโอพัตรา

15 The grandeur of Julius Caesar ตอ่ มาคลีโอพตั รา ได้ส่งคนบุกเข้าไปชว่ ยเอาตัวซซี าร์ ออกมาจากที่กกั บริเวณ ซีซารจ์ ึงตัดสินใจช่วยคลโี อพัต ราปราบกษัตริย์ปโตเลมลี งไดส้ �ำ เร็จ พระนางคลโี อพัต ราได้เสด็จขึน้ ครองราชย์แทน เป็นพระราชนิ คี ลีโอพตั รา และด้วยเสน่ห์ทเ่ี ย้ายวนขององคร์ าชนิ ี พระนางคลี โอพัตรา สองคนจงึ ได้ครองรกั ครองบัลลังกร์ ่วมกันอยู่ ท่ีอียิปต์ จนกระทงั่ ไดร้ ับทราบข่าวจากกรงุ โรมวา่ ที่ น่นั เกิดเหตุการณจ์ ลาจลวนุ่ วายอยา่ งตอ่ เนอ่ื ง จนมารค์ แอนโทนี่ ไมส่ ามารถจัดการได้ ซีซารจ์ ึงขอตัวกลบั กรุง โรมเพอื่ แกป้ ัญหา ค ีลโอพัตรา

The grandeur 16 of Julius Caesar เม่ือปราศจากผคู้ รองนคร ซซี ารใ์ นฐานะท่ีตเี มอื ง ได้ก็ต้องแตง่ ตัง้ ผคู้ รองนครขนึ้ มาน้องชายอายุ 12 ปขี องพระนางคลีโอพตั ราจงึ ไดเ้ ป็นปโตเลมที ่ี 14ส่วนซีซาร์และพระนางคลโี อพตั รา ก็กลายเป็น คู่เชยคดู่ งั แห่งยคุ เม่อื ซีซาร์ยกทัพกลบั กรงุ โรมได้ ไมน่ าน พระนางคลีโอพตั ราก็ตั้งครรภ์ พระนาง ได้ตง้ั ชอื่ พระโอรสว่า ปโตเลมซี ซี าร์ แตค่ นทั่วไป เรียกว่า ซีซาร์เรียน พระนางพาโอรสมาเยอื นกรงุ โรมในปี 46 กอ่ น ค.ศ. ตามค�ำ เชญิ ของซีซาร์ ซงึ่ ท�ำ การตอ้ นรับพระนางอย่างยิ่งใหญ่ พระนาง นั้นหวงั วา่ ซีซารจ์ ะแต่งตง้ั โอรสให้เป็นผูส้ ืบทอด อำ�นาจ แตว่ ่า จูเลียต ซีซาร์ ก็ตอ้ งมาถกู ฆา่ ตาย กลางสภาในกลางเดอื นมนี าคมปี 44 กอ่ น ค.ศ. นน่ั เอง ก่อนตายเขาได้แตง่ ต้งั หลานชายคอื ออ๊ ค ตาเวยี ข้ึนครองกรงุ โรมพระนางคลโี อพัตราจึง ต้องพาโอรสกลับอเล็กซานเดรยี ด้วยความผดิ หวงั ค ีลโอพัตรา

The grandeur of Julius Caesar VI การศกึ ทไ่ี ซลารอิ ุส B.C.-73 กองทัพทาสได้รุกคบื มาถึงเมอื ง Silalius ฝ่าย ทหารโรมัน ซ่ึงกำ�ลังขวญั เสียจากการพ่ายแพฝ้ า่ ยกบฏ อย่างตอ่ เน่อื ง ก�ำ ลงั ต้องตดั สินใจเลอื กว่า จะต้ังมัน่ ปะทะกองทพั ทาสเพ่ือสะกดั ก้นั ไว้ท่นี ั่น ป้องกันไม่ให้บกุ เขา้ ถึงกรุงโรม กับการยกก�ำ ลังถอยกลบั ไปสมทบกำ�ลงั ร่วมกนั ปกป้องกรงุ โรมจากการบุกเข้าตีเมอื งหลวง ของกองทัพทาส แม่ทัพใหญ่ แคร็กซุส เรยี กประชุมแม่ทพั นายกอง ส่วนใหญ่ เห็นวา่ คงสูก้ องทัพทาสไมไ่ หว ควรถอยกลบั ไปตัง้ หลักป้องกัน กรงุ โรม รวมทงั้ แคร็กซสุ ด้วยที่เหน็ เชน่ นัน้ แตซ่ ซี าร์กลับเห็น ต่าง โดยให้เหตุผลวา่ “ ท่ผี ่านมาโรมนั รบในเกมทส่ี ปารต์ าคสั กำ�หนด เราตอ้ งเปล่ยี นเปน็ ฝ่ายรุกเข้าโจมตีบา้ ง” เขาจึงเสนอยทุ ธวธิ ีใหม่ ใหเ้ ขา้ โจมตีกองทพั กบฏแบบสายฟา้ แลบ แบบไม่ทันให้ตั้งตวั พรอ้ มกนั น้ันกเ็ สนอตวั ทจ่ี ะขอเปน็ ผู้น�ำ กองก�ำ ลังท่ีแข็งแกรง่ จำ�นวนน้อย บกุ เข้าจูโ่ จมในเวลา กลางดึก ดว้ ยเคยเหน็ ในผลงานและความหา้ วหาญของซซี าร์ ท�ำ ให้ แม่ทัพแครก็ ซุสเปลย่ี นใจ ยอมทำ�ตามยุทธวิธีของซซี าร์ จึง เป็นทมี่ าของศกึ คร้ังสำ�คญั ทีจ่ ารึกไวใ้ นประวตั ิศาสตร์ท่ชี ่อื Silalius Battle 17

The grandeur 18 of Julius Caesar การศึก ่ทีไซลา ิร ุอส

19 The grandeur of Julius Caesar กอ่ นออกปฏบิ ัตกิ ารรบ ซซี าร์ ผมู้ ภี รรยาและลูกสาวสุด ท่ีรักอายุ 15 ปี รออยทู่ บ่ี า้ น ได้กลา่ วปลกุ ขวญั ทหารวา่ “ กองทัพทาสไม่มอี ะไรจะสญู เสยี แต่พวกเรามภี รรยา ลกู สาว และครอบครัวอยทู่ โ่ี รมเปน็ เดิมพนั ถ้าเราแพ้ พวกเขาจะถกู ข่มเหง ทกุ ขท์ รมานถงึ ที่สุด พวกเจ้าจะไป สู้กับขา้ ไหม เราจะส้เู พอื่ ภรรยาของเรา ลูกสาวของเรา และกรุงโรมของเรา” และแลว้ ซีซาร์ได้เคลื่อนก�ำ ลังอยา่ งเงยี บเชยี บในเวลา กลางคนื บกุ เขา้ จโู่ จมกองทพั ของสปาร์ตาคัสแบบไมใ่ ห้ ตั้งตวั ทัน ในเวลาก่อนรุ่งสาง จนกองทัพทาสแตกพา่ ย บาดเจบ็ ลม้ ตายจำ�นวนมาก ทเี่ หลอื ถกู จับกุมเป็นเชลย สว่ นสปารต์ าคสั ถกู ฆา่ ตายแต่ไม่มีใครเห็นศพเขา จงึ มี ข่าวลอื หนาหูว่าเขาสามารถหนีรอดไปได้ ทหารโรมัน พยายามค้นหาตัวเท่าไร เคน้ ถามนกั รบทาสคนไหน ต่าง ก็บอกว่าตวั เองคอื สปารต์ าคัสทงั้ สิน้ เม่ือจนปัญญาที่จะหาตัวสปารต์ าคัสมาลงโทษ ดงั น้นั เพื่อเป็นการลงโทษทณั ฑ์ ตดั รากสปารต์ าคัส และข่มขู่ มิใหพ้ วกกบฏทั้งหลายเอาเย่ียงอยา่ ง แครก็ ซสุ จึงส่งั ให้ ประหารนกั รบทาสทกุ คนที่จบั ตัวได้ ด้วยการตอกแขน ขาตรงึ ไมก้ างเขนไปตลอดเส้นทางท่ีเขา้ สกู่ รุงโรม จำ�นวน 6,000 คน เวน้ ระยะห่างทุก 100 ฟุต เปน็ ระยะทางยาว 60 ไมล์พอดี เรอื่ งนซ้ี ีซาร์เห็นตา่ ง แตข่ ดั แคร็กซสุ ไม่ได้ การศึก ่ทีไซลา ิร ุอส

The grandeur 20 of Julius Caesar การศึก ่ทีไซลา ิร ุอส

The grandeur of Julius Caesar VII การเมืองในกรุงโรม

The grandeur 22 of Julius Caesar ยงั มีแม่ทัพใหญ่อีกคนหนึ่ง คุมกองทัพโรมันทางภาค ตะวนั ออก ชอื่ ปอมปีย์ แมกนุส Pompey Maxnus เขาผ้นู กี้ ็มีเป้าหมายทอ่ี ยากจะสรา้ งผลงานเพอื่ เปน็ กงสุลแห่งกรุงโรม (นายกรัฐมนตรี) เปน็ ค่แู ข่งกบั แครก็ ซสุ เมื่อทราบข่าววา่ สปาร์ตาคัสแตกพ่ายแลว้ และมี ทหารทาสจำ�นวนหนงึ่ แตกทัพออกมา ปอมปีย์จงึ ส่ัง ให้ทหารรบี สืบข่าวและสง่ กำ�ลังไปตามตีซำ�้ เขน่ ฆ่า และจบั กุมทหารทาสไว้ไดจ้ ำ�นวนหนงึ่ จากน้นั จึงรบี คว้าเปน็ ผลงานแลว้ ยกกองทพั กลบั เข้ากรุงโรม เคลม วา่ ตนเป็นผปู้ ราบปรามกบฏทาสไดส้ ำ�เรจ็ สามารถ รักษาโรมไว้ได้ ขอให้จัดงานเฉลมิ ฉลอง เม่ือแครก็ ซสุ และซซี ารก์ ลบั มาถึงกรุงโรม ทราบข่าว ถูกปลน้ ชยั ชนะ แคร็กซุสเดอื ดดาลเป็นท่สี ุดจนเกอื บ จะเปิดศึกฆ่ากนั กลางงาน แต่ซีซาร์เหน็ วา่ เปน็ ฝ่าย เสียเปรียบจงึ หา้ มศึกไวท้ ัน และตอ้ งเลน่ บทคนกลาง เจรจา mediator ระหว่างแมท่ พั ผู้ทรงอำ�นาจทั้ง สองของกรงุ โรม เป็นทีม่ าของศกึ การเมืองส�ำ คญั ใน วฒุ สิ ภา senate ในยคุ นนั้ จากชัยชนะทางการทหารไซลาริอสุ เมอื่ ประกอบ เขา้ กบั การเปน็ ตัวกลางระหวา่ งพยัคฆส์ องตวั ในศกึ การเมอื งในศูนยก์ ลางอ�ำ นาจของอาณาจกั รโรมัน ทำ�ให้ซซี าร์สามารถฟนื้ สถานะของตัวเองและวงศ์ ตระกลู ขนึ้ มาได้อกี คร้ัง การเ ืมองในก ุรงโรม

The grandeur of Julius Caesar VIII อำ�นาจสามเส้า 23

The grandeur 24 of Julius Caesar ระบอบสาธารณรัฐแห่งโรม เป็นระบอบที่ปกครองโดยมีวุฒิสภา หรอื senate เปน็ องค์กรปกครองสงู สดุ ซึ่งสมาชิกประกอบไปดว้ ย ตัวแทนของชนชน้ั สูง ผ้ปู กครอง ผมู้ อี นั จะกิน และขนุ ศึกแมท่ ัพของ โรม เป็นศูนยก์ ลางอำ�นาจบรหิ าร ซ่งึ ผิดกับระบอบราชาธิปไตยที่ อำ�นาจทกุ อยา่ งอยูท่ ีพ่ ระบรมมหาราชวัง โดยพระมหากษัตรยิ ์เป็นผู้ ถืออำ�นาจเดด็ ขาดแต่เพียงผเู้ ดยี ว การแต่งตง้ั แม่ทพั โรมัน เพอื่ ออกไปท�ำ ศึก หรอื ไปดแู ลรกั ษาดนิ แดนอาณานคิ ม จะต้องผา่ นการนำ�เสนอ อภิปรายและมีมติแตง่ ตัง้ จากสภาsenate แม่ทัพทไี่ ด้รบั การแต่งต้งั จะมสี ถานะเป็นสมาชิกไป ด้วย หรอื สว่ นใหญม่ กั จะเปน็ สมาชกิ อย่แู ล้ว แม่ทพั แคร็กซุส เปน็ ผมู้ ัง่ ค่งั มธี รุ กิจการค้าขายมากมายอยูใ่ นกรุง โรม เขามุง่ หวงั ท่จี ะให้วุฒิสภาออกกฎหมายลดภาษใี ห้กับธุรกิจของ ตน แตท่ ำ�ไมส่ ำ�เรจ็ เพราะในรัฐสภาแบง่ เปน็ สองขว้ั ชดั เจน เช่นเดยี ว กบั แม่ทัพปอมปยี ์ ซงึ่ ตอ้ งการออกกฎหมายจัดสรรท่ีดนิ ทำ�กินในดนิ แดนทีร่ บชนะมา เพอื่ ให้เป็นรางวัลตอบแทนครอบครัวทหารทรี่ ่วม รบก็ท�ำ ไมไ่ ด้เพราะอีกฝา่ ยจะคอยคัดค้าน จนท�ำ ใหก้ ารเมอื งมาถึง ทางตนั ถงึ ขั้นทแ่ี ครก็ ซสุ ตดั สินใจจะกอ่ สงครามกลางเมืองกบั ฝ่าย ปอมปยี เ์ พ่ือตดั สนิ ชีข้ าด จึงยนื่ คำ�ขาดกบั ซีซาร์ว่า “เจา้ จะอยู่ข้าง ใด” ซซี าร์ บดั นน้ั มเี ครดิตในทางการเมืองขนึ้ มาแลว้ ในวนั พธิ ศี พของ ภรรยาสดุ ที่รักซึ่งเกิดปว่ ยและเสียชวี ิตลงอยา่ งกระทนั หนั ทัง้ แคร็ก ซสุ และปอมปยี ์ต่างมาร่วมงานศพดว้ ย ซีซารจ์ ึงเกิดแรงบันดาลใจท่ี จะผา่ ทางตันทางการเมืองในครั้งนนั้ ด้วยวถิ ที างของตน ำอ�นาจสามเ ้สา

25 The grandeur of Julius Caesar เขาเขยี นจดหมายลบั ถึงแต่ละคน โดยนดั หมายใหม้ าพบกับ เขากลางดึกในทลี่ ับแหง่ หนงึ่ โดยไมบ่ อกว่าเป็นเรื่องอะไร เมอ่ื เสือสองตวั มาถึงจุดนัด เหน็ อีกฝ่ายหนง่ึ เข้าก็ตกใจ ซีซาร์ จึงเผยความในใจถงึ สภาพทางตนั ทางการเมอื งของทกุ ฝ่าย พรอ้ มกับขอ้ เสนอวา่ “ ขืนสู้กนั ตอ่ ไปจะมีแตส่ ูญเสีย และไมม่ ีใครได้อะไรเลย… ส้มู ารว่ มกนั แก้ปัญหาและจัดสรรผลประโยชน์ใหล้ งตัวจะดี กว่า” จากจดุ น้นั เอง จงึ เปน็ ที่มาของยุค “อำ�นาจสามเสา้ ” Triumvirate ประกอบด้วย ปอมปีย์ แครก็ ซสุ และซี ซาร์ โดยมีซีซารเ์ ปน็ คนกลางไกลเ่ กลย่ี Mediator จน ท�ำ ให้สามารถคลีค่ ลายวิกฤติทางการเมือง หลกี เลย่ี ง สงครามกลางเมืองมาได้หวดุ หวดิ ในขณะทต่ี วั ซีซาร์เองก็ มีบทบาท สถานะและความมัง่ คั่งกลบั คนื มาอีกครัง้ ภาย หลงั ความพ่ายแพ้ลม้ เหลวในยุคพ่อ ำอ�นาจสามเ ้สา

The grandeur 26 of Julius Caesar ำอ�นาจสามเ ้สา

The grandeur of Julius Caesar IX กงสุลแหง่ โรม 27

The grandeur 28 of Julius Caesar

กง ุสลแ ่หงโรม The grandeur of Julius Caesar เมื่อจัดการความขดั แย้งทางการเมืองระหวา่ งสองเสือกรุงโรมไดแ้ ล้ว ซซี าร์ ยังมคี วามทะเยอทะยานทจ่ี ะขึน้ สู่ต�ำ แหนง่ อ�ำ นาจบรหิ ารสงู สดุ เขาขอร้อง ใหส้ องเสอื สนบั สนุนให้เขาไดเ้ ป็นกงสุลแห่งโรม เพ่อื ทีจ่ ะช่วยผลกั ดัน กฎหมายของท้ังสองฝ่ายใหผ้ ่านรฐั สภาได้สะดวกข้ึน ระบบอ�ำ นาจการปกครองของโรมในสมัยนนั้ ประกอบดว้ ย 3 อำ�นาจใหญ่ ทีค่ อยถ่วงดุลกัน ไดแ้ ก่ 1) รัฐสภา Senate เป็นสภาขุนนาง ขนุ ศกึ และชนชั้นสงู ของโรม เป็นสภา ตัวแทนของคณะพรรค ที่กลมุ่ อ�ำ นาจตา่ งๆสง่ คนเขา้ มาดูแลรกั ษาผลประโยชนข์ องพวกเขาท่เี ป็น ส่วนประชากร 10% ของกรงุ โรม มี สว.จำ�นวน 300 คน 2) สภาสามัญ Pleabian council เปน็ สภาตัวแทนของพวกชนชนั้ ล่าง ซึ่ง เปน็ ตวั แทนสว่ น 90% ของประชากรโรม สภาน้มี ีสมาชิกเพียงแค่ 10 คน เท่านนั้ แต่มีอำ�นาจในการวีโต้กฎหมายและการแตง่ ตง้ั กงสุล 3) กงสลุ Consul เป็นหวั หนา้ ฝา่ ยบริหาร คือนายกรฐั มนตรนี ่นั เอง มี 2 คน เปน็ ระบบใหส้ ามารถดลุ -คานกันได้ 29

The grandeur 30 of Julius Caesar ในทสี่ ุด เม่อื ซีซารไ์ ดร้ ับการแตง่ ตัง้ เปน็ กงสุลแหง่ โรมจริง เขา พยายามเสนอกฎหมายเพื่อช่วยแครก็ ซุส แต่ไม่สำ�เรจ็ เสนอ กฎหมายเพ่อื ช่วยปอมปยี ์ กม็ เี สยี งคดั คา้ นตลอดเวลา ทั้งสองเสอื ซง่ึ อยใู่ นรฐั สภาดว้ ยกนั ก็เร่มิ ทำ�ใจได้ แตซ่ ีซาร์บอก “ขา้ มวี ิธแี ก้ ปัญหาของข้าเอง” ซซี ารเ์ ลอื กใชว้ ิถีอนั ธพาลการเมือง โดยส่งนกั เลงไปขม่ ขู่ ซอ้ ม และทำ�รา้ ยร่างกายบรรดา สว .ท่คี ดั ค้าน จนถงึ ขน้ั คางเหลอื ง ใน ทีส่ ุดการประชุมพจิ ารณากฎหมายของสองเสอื ในครัง้ ตอ่ ๆมาจึง ผา่ นฉลยุ แต่จากจดุ น้ันเป็นตน้ มา ช่อื เสียงและภาพลกั ษณ์ของซีซารก์ ็ กลายเปน็ ผูเ้ ผด็จการและนักเลงอนั ธพาล เขามศี ัตรใู นรฐั สภา เพ่มิ ขึ้นอยา่ งรวดเร็ว แตเ่ ขากไ็ ม่กลัว เพราะมีทง้ั กำ�ลงั กองทพั และอ�ำ นาจกงสลุ อยู่ในมือแลว้ กง ุสลแ ่หงโรม

The grandeur of Julius Caesar X การศึกทอี่ เล็กเซยี 31

The grandeur 32 of Julius Caesar หลังจากถูกแยกตีจนเสียขบวน ชาวกอลเริ่มรวมตวั กันได้ โดยมีแม่ทพั ชอ่ื เวอรซ์ ินเกอเรรักซ์ Verzingerarux เปน็ ผูน้ ำ� ชาวกอลเร่ิมตโี ต้ด้วยการดักซ่มุ โจมตีกองทัพโรมนั ทำ�ให้เป็น อุปสรรค ส้กู นั ไปมาอย่างน้ีจนกระทัง่ ในทส่ี ดุ กองก�ำ ลังของ ชาวกอลกถ็ กู ไล่ตอ้ นไปรวมกันอยทู่ ่เี มืองอเล็กเซีย Alesia จงึ เป็นทีม่ าของการศกึ คร้งั ส�ำ คัญที่ช้ขี าดแพ้ชนะระหวา่ งโรมนั กับฝร่งั เศส ทเี่ รยี กวา่ Alesia Battle แม่ทัพเวอรซ์ นิ ใช้ยทุ ธศาสตรต์ ัง้ รับ โดยยึดเมืองอเลก็ เซยี เอา ไว้ ใช้ยทุ ธวิธี “อดึ เอาไวใ้ นนาน 1 ป”ี เพราะรดู้ ีวา่ ซีซารม์ ี จุดอ่อนอยทู่ ี่ไม่เคยสนใจการส่งเสบียงของกองทพั จากแนว หลงั เพราะมน่ั ใจว่ากองทัพสามารถ”ตไี ป สะสมเสบียงไป” กเ็ พียงพอแลว้ กลยุทธต์ ้ังมัน่ 1 ปีของเวอรซ์ นิ จงึ มีเปา้ หมาย ใหก้ องทัพซซี าร์ต้องอดตาย ยอมแพ้ หรอื ถอยทัพกลบั บ้าน ไปมอื เปล่า ฝ่ายซซี าร์ ซงึ่ มักจะเปน็ คนคิดแบบนอกกรอบ สวนกระแส และทำ�สงิ่ ทีค่ นอื่นคดิ ไมถ่ ึงอยู่เสมอ เขาใช้ยุทธวธิ ี “ก่อ กำ�แพง ปดิ ลอ้ มเมืองทง้ั เมือง”อย่างแขง็ แรง มีบันทึกไวว้ ่า ก�ำ แพงท่ซี ซี ารส์ ร้างมคี วามยาวถึง 11 ไมล์ เป้าหมายคือไม่ ใหใ้ ครเข้า-ออกเมอื งไดเ้ ลย การศึก ่ีทอเ ็ลกเ ีซย

33 The grandeur of Julius Caesar เวอรซ์ ิน มีกำ�ลงั ทหารอยู่ในเมือง 60,000 คน เป็น จำ�นวนที่เทา่ ๆกับทหารโรมนั ของซซี าร์ จึงตอ้ งสง่ ข่าว ไปและรอคอยเวลาท่ีกองทัพกอลสว่ นอ่ืนๆจะมาหนุน ในท่สี ดุ กองก�ำ ลงั ของเผา่ กอลก็มาจรงิ มีจำ�นวนมาก ถึง 230,000 คน แต่แทนทจ่ี ะตกใจกลัว ซซี ารก์ ลับส่ัง ให้ทหารโรมันตงั้ ก�ำ แพงขึ้นอีกชนั้ หนง่ึ ปิดลอ้ มเมอื งอ เล็กเซียไวเ้ ป็นวงท่ีสอง โดยมชี ่องว่างระหวา่ งวงขนาด กวา้ งคร่งึ ไมล์ และมที หารโรมนั 60,000 คนอย่รู ะหวา่ ง กำ�แพงสองวงนนั้ ซีซาร์ นำ�การรบในสภาวะทถ่ี กู ขนาบด้วยก�ำ ลังฝา่ ยกอล ทง้ั สองดา้ นได้อย่างไร ซีซาร์ใชย้ ทุ ธวธิ ีตั้งม่นั อยู่ภายในกำ�แพง ใชก้ ำ�แพงเป็น เกราะก�ำ บังและใชพ้ ลธนูเป็นแนวต้านทานทั้งสองฝาก แตใ่ นทสี่ ุดกองทพั กอลด้านนอก สามารถพบจดุ อ่อนของ กำ�แพงและบกุ ทะลวงเข้ามาได้ส�ำ เร็จ ในนาทนี น้ั ซีซาร์ ตัดสนิ ใจใช้กลยุทธ์กองก�ำ ลงั “ทหารม้าอัจฉริยะ” บกุ ตี ฝา่ ออกไป แลว้ วกกลบั มาตตี ลบหลังทหารกอลจากดา้ น หลงั จนแตกพา่ ยและยอมจ�ำ นนทงั้ หมด การศึก ่ีทอเ ็ลกเ ีซย

The grandeur 34 of Julius Caesar จากชัยชนะในการรบท่อี เลก็ เซีย ท�ำ ให้ซีซาร์ สามารถเอาชนะชนเผา่ กอลทีเ่ หลอื ไดท้ ัง้ หมด ณ จุด เดียว ทำ�ใหส้ ามารถแผ่ขยายดนิ แดนยึดครองไปจรด มหาสมุทรแอตแลนติคและเกาะองั กฤษ รวมเนือ้ ที่ 230,000 ตารางไมล์ ในสมรภูมิกอล ไดเ้ กิดแมท่ ัพคู่ใจของซซี าร์ทีโ่ ดดเดน่ ขึน้ มาอกี คนหน่งึ ช่ือมารค์ แอนโทนี่ Mark Antony ทางฝา่ ยแคร็กซสุ ก็ถกู รฐั สภาบีบให้ออกไปตั้ง กองทัพนอกเมอื งเช่นกนั เขาเลอื กไปทางภาคตะวัน ออกและตะวนั ออกกลาง ท่ีเป็นฐานเดมิ ของปอมปีย์ แต่ประสบความพา่ ยแพห้ ลายครัง้ สญู เสียทหาร ไปถึง 20,000 คน จนควบคมุ กองทพั ไมไ่ ด้ ถูก ทหารของตนจบั ตัวไว้ดว้ ยความเคียดแคน้ เอาทอง หลอมละลายเทกรอกใสป่ าก จนถึงแกค่ วามตาย อย่างนา่ อเน็จอนาจ การศึก ่ีทอเ ็ลกเ ีซย

The grandeur of Julius Caesar XI นกั รบ นกั สอื่ สาร 35

The grandeur 36 of Julius Caesar เปน็ ทีน่ ่าสังเกตวุ ่า ในต�ำ ราประวัตศิ าสตรโ์ ลก นอกจากสรรเสรญิ ซซี าร์ในฐานะวีระ บุรษุ นักรบ และความเป็นนักการเมอื งแหง่ กรงุ โรมแล้ว ยังไดร้ ะบุสถานภาพของจู เลียส ซซี าร์ ไว้อีกบทบาทหนง่ึ ที่คนมกั ไมจ่ ดจำ� คอื เป็น “นกั กวรี อ้ ยแกว้ ” เนอ่ื งเพราะเขาเปน็ ผู้ใชก้ ารเขียนเล่าเรอื่ งราวจากแนวหนา้ ส่งขา่ วมาให้ชาวเมอื งใน กรุงโรมไดต้ ิดตามรับรอู้ ยูอ่ ยา่ งต่อเนอื่ ง ดา้ นหน่ึงเปน็ การสรา้ งสมั พันธภาพผูกพนั กบั ประชาชนที่อยู่แนวหลัง อกี ด้านหนง่ึ เป็นการเขยี นบนั ทึกประวตั ิศาสตรแ์ ละเรอ่ื ง ราวการท�ำ งานดว้ ยตวั เอง บทรายงานขา่ วสถานการณ์จากแนวหนา้ มกั มีเรือ่ งราวทนี่ ่าสนใจใหช้ าวบ้านชาว เมอื งติดตาม มากกวา่ เร่ืองราวท่ีจ�ำ เจของนักการเมืองในกรุงโรม ข่าวชยั ชนะที่เลา่ มา จากแนวรบปราบปราบพวกกอลกลุ่มต่างๆ ปัญหาอปุ สรรคและการผจญภยั รวมทั้ง เรอื่ งราวแปลกๆของชาวบา้ นในต่างเมือง สง่ิ เหลา่ นี้ลว้ นมผี ลท�ำ ให้ซซี าร์ได้รับความ นยิ มจากประชาชนชาวโรมเพิม่ ข้ึนเรื่อยๆ นคี่ ืออีกกลยุทธ์หน่งึ ของซีซาร์ ท่นี า่ สนใจ เป็นกลยทุ ธ์ทางการส่อื สารสาธารณะ public communication เมอื่ ยุค 2500 ปีลว่ งมาแลว้ ันกรบ ันก ่สือสาร

The grandeur of Julius Caesar XII ปอมปยี ท์ ้งิ กรุงโรม 37

The grandeur 38 of Julius Caesar ขา้ งฝ่ายปอมปยี ์ เสืออีกตวั ผไู้ ด้รบั แตง่ ต้งั เป็นกงสลุ ครอง อ�ำ นาจอย่ใู นโรม คมุ ก�ำ ลังทหารในโรมท้ังหมดไว้ในมอื ใน ขณะทสี่ องเสอื ถกู ผลกั ออกไปทำ�สงครามอยูภ่ ายนอก เขา โนม้ นา้ วใหร้ ฐั สภาโรมลงมติเป็นเอกฉันท์ตามข้อเสนอของ เขา ที่ให้ปลดจเู ลียส ซีซาร์ ออกจากการคมุ กองทัพ โดยต้งั ข้อกลา่ วหามากมาย และสั่งให้กลบั มารับโทษในกรุงโรม ซึ่ง ในเกมนี้ บรูตสั บตุ รบุญธรรมของซีซาร์ ก็เลอื กที่จะอยู่ขา้ ง ปอมปีย์ ในเชงิ ก�ำ ลงั อำ�นาจ ปอมปีย์ ในฐานะกงสลุ แห่งโรม เป็นผู้ มีอำ�นาจสูงสุด เขามีจ�ำ นวนทหารมากกว่าซซี ารถ์ ึง 3 เทา่ ตวั แตใ่ หเ้ กดิ หวน่ั ไหว เกรงกลัวว่าซซี ารจ์ ะกลับมาคดิ บญั ชี แค้นและยึดกรุงโรม เขาจึงเรียกประชมุ แม่ทัพ เพือ่ ประเมิน สถานการณ์และวางแผนรับมอื กับกองทพั ของซซี าร์ ในที่สดุ ด้วยเหตุผลความเปน็ วรี ะบุรุษสงครามหมาดๆและ นสิ ยั ความห้าวหาญของซซี าร์ ทำ�ให้ปอมปีย์ตอ้ งตัดสินใจ “ทิง้ เมอื ง” โดยถอยกำ�ลังทหารสว่ นส�ำ คญั ออกจากกรงุ โรม นบั เป็นกลยทุ ธ์ “ท้งิ โรม”อนั ลือลั่น ทไี่ ดร้ บั การจารึกไว้ใน ประวัติศาสตรโ์ รมันอกี เช่นกนั ปอม ีป ์ย ิ้ทงกรุงโรม

39 The grandeur of Julius Caesar ทางดา้ นซีซาร์ เม่อื ได้รับทราบค�ำ สัง่ ปลดและเรียกตวั ใหก้ ลบั ไปรับ โทษ ในฐานทก่ี อ่ ศึกสงครามโกลไปโดยพลการ ท้ังๆทร่ี ัฐสภายงั ไม่ไดม้ ี มตใิ หท้ ำ�กระท�ำ การ ซซี ารร์ ู้ตวั ดวี ่าอะไรก�ำ ลงั เกดิ ขึ้นกบั ตน เขาจึงยก พลเคลอ่ื นกลบั กรุงโรม จนไดม้ าถึงแมน่ �้ำ รูบคิ อน Rubicon ทางตอน เหนอื ของโรม ห่างออกไป 200 ไมล์ และหยดุ ตงั้ สติตรงฝ่งั แม่นำ�้ ดัง กลา่ ว ในขณะทเ่ี ขาตัง้ ทพั ชัว่ คราวอยทู่ ี่รมิ ฝงั่ แมน่ �้ำ ในใจตอ้ งเผชิญกบั ทาง สองแพรง่ ของชีวิต ทางหนึง่ คือการหยดุ อยู่ทฝี่ งั่ แม่น้ำ�นน้ั เพื่อหลีก เลี่ยงสงครามกลางเมืองระหวา่ งทหารโรมนั ทัง้ สองฝา่ ย สว่ นอกี แพร่ง หน่งึ เป็นการยกพลขา้ มแม่น�ำ้ รบู คิ อน ม่งุ เขา้ ส่กู รงุ โรม อันจะเป็นการ เปิดฉากสงครามกลางเมอื ง ทำ�ศึกยดึ กรุงโรม และตง้ั ตัวเปน็ จักรพรรดิ ฝ่ายปอมปีย์ เมือ่ หันหลงั ทิง้ โรมแลว้ มแี ผนมงุ่ หน้าขา้ มทะเลไปปัก หลักทกี่ รซี และทำ�การส่ังการกองทัพอย่นู อกโรม และเรยี กระดม กองทัพโรมนั จากส่วนภมู ภิ าคอืน่ ๆ ใหม้ ารวมตัวสูก้ บั ซซี าร์ แต่ซซี าร์ รทู้ ัน จึงรบี นำ�ก�ำ ลังเคลอ่ื นทเี่ รว็ เดนิ ทางท้ังวนั ทง้ั คนื ใชเ้ วลาสาม เดือนเตม็ ๆ จึงมาถงึ เมืองท่าบรุนดเี ซีย Brundesia จุดทจี่ ะขา้ มทะเล ไปฝงั่ กรีซ แตไ่ ปไม่ทนั ปอมปยี ์เสียแลว้ ปอม ีป ์ย ิ้ทงกรุงโรม

The grandeur 40 of Julius Caesar ปอม ีป ์ย ิ้ทงกรุงโรม

The grandeur of Julius Caesar XIII ศกึ โรมสู้โรม 41

The grandeur 42 of Julius Caesar ปอมปยี เ์ ปน็ ฝา่ ยขา้ มฟากไปได้ก่อน มาต้งั มัน่ อย่ทู ่เี มือง ฟาซาลุส Phasalus เขาส่งคำ�ส่ังเรยี กกองทัพโรมนั ท่ัว ภูมภิ าคใหม้ าสมทบก�ำ ลัง ระหวา่ งน้ันก็ฝกึ ทหารเตรยี ม ท�ำ ศึกแตกหัก ฝ่ายซีซาร์ สง่ั ให้มารก์ แอนโทนี เร่งต่อเรอื แลว้ ยกก�ำ ลัง ไปตามตีจนถึงฝงั่ กรซี มีทหารติดตามไปด้วย 22,000 คน โดยให้มารค์ แอนโทนี ตงั้ ทัพรออยทู่ ่นี น่ั ปอมปีย์ เมือ่ ชั่งกำ�ลังดแู ลว้ เขามที หาร 45,000-65,000 คน ซ่ึงมากกว่าซีซาร์ ในสัดสว่ น 3:1 แต่ก็คดิ วา่ คงกินกนั ไมล่ ง เพราะทหารซีซารแ์ ม้จะมีจ�ำ นวนนอ้ ยกวา่ แตก่ ็มี ระเบียบวนิ ยั สูง ย่งิ เพงิ่ ชนะศกึ ใหญม่ าหมาดๆ ขวญั สรู้ บ จงึ สูงกว่ากนั มาก จงึ เสนอเจรจา แต่สดุ ท้ายการเจรจา คร้งั น้ันล้มเหลว เพราะต่างฝา่ ยตา่ งไม่ยอมกัน ศึกโรมสู้ โรมจงึ ระเบดิ ขน้ึ ทีน่ ั้น เรยี ก Pharsalus Battle ึศกโรมสู้โรม

43 The grandeur of Julius Caesar ในด้านยทุ ธวธิ ี ยกแรกปะทะกันโดยตรง ซีซาร์เปน็ ฝ่ายมีชัย พอยกสองปอมปยี เ์ ปลย่ี นกลยุทธ์มาใชก้ ำ�ลงั ทหารมา้ 2,000 คน บกุ เข้าตจี ากดา้ นข้าง แตซ่ ีซาร์พลกิ เกมสูด้ ว้ ยการใชก้ อง ก�ำ ลังอกี ปีกหนึง่ ให้เคลอื่ นมาโอบลอ้ ม เหมอื นกบั บานประตู ท่หี นบี เข้ามา ในท่สี ดุ ซซี าร์เป็นฝา่ ยชนะศึก ปอมปียส์ ูญเสีย ชีวิตทหารไป 50,000 คน ถกู จบั อกี 20,000 คน ในจำ�นวน นนั้ มบี รตู สุ ลูกบญุ ธรรมของซีซาร์ถูกจบั มาดว้ ย สว่ นปอม ปยี ส์ ามารถหนไี ปทเ่ี มอื งอเลก็ ซานเดรีย เมืองหลวงของอยิ ปิ ต์ และถูกฆ่าตายในสถานการณ์ศึกแยง่ ชิงอำ�นาจภายในของท่ี นั่น เมือ่ ซีซาร์ได้รบั ชยั ชนะเหนอื ปอมปยี ท์ ี่สมรภมู ฟิ าซาลุส ได้ กลา่ วค�ำ พูดที่โด่งดัง เปน็ วาทะทางประวัตศิ าสตร์วา่ “ ขา้ มาถึง ขา้ ได้เหน็ และขา้ ได้ชยั ชนะ ” ซซี ่าร์เป็นหว่ งเหตกุ ารณ์ในกรงุ โรม จงึ สง่ั การให้ มารก์ แอนโท นี กลับไปคมุ สถานการณไ์ วก้ ่อน สว่ นตนเองคมุ กองทัพไล่ลา่ ปอมปยี ไ์ ปถงึ อยี ิปต์ ท่กี รุงโรม เม่อื ขาดอำ�นาจรัฐปกครอง บ้านเมืองอยู่ในสภาพไร้ ขือแป อย่ภู ายใตอ้ ิทธพิ ลของกลุม่ นักเลงอันธพาล ประชาชน อดอยาก ขาดอาหาร เกิดจราจลปล้นจก้ี นั ทุกวัน มารค์ แอน โทนไ่ี มส่ ามารถปกครองได้ เพราะขาดประสบการณท์ างการ เมืองและชอบใชก้ �ำ ลังควบคุมแบบทหาร จนทำ�ให้สถานการณ์ ย่ิงเลวร้ายลงไปอกี ึศกโรมสู้โรม

The grandeur 44 of Julius Caesar ึศกโรมสู้โรม

The grandeur of Julius Caesar XIV จดุ จบของซีซาร์ 45