ค�ำ นำ� René Magritte ศลิ ปินชาวเบลเย่ยี มท่เี รียกได้วา่ เปน็ หนึง่ ในจติ รกรชนั้ แนว หนา้ ของศิลปะแนว Surrealism ศิลปะท่เี ต็มไปด้วยความลึกลับ ภาพทไี่ ม่สมจรงิ ฉาก ที่บรรยายดว้ ยเหตผุ ลไม่ได้ เขามีผลงานชน้ิ เอกเช่น The Treachery of Images, The Son of Man และ Golconda เรียนรเู้ พ่ิมเตมิ เก่ียวกับครอบครัวของเขา ประวตั ิ ชีวิต ผลงานศลิ ปะและเร่อื งนา่ รู้ได้ในหนังสอื เลม่ น้ี René Magritte : This is not a book 1
เขยี นถงึ ผู้อ่าน ขอบอกกับผอู้ ่านตามตรง ณ ตรงนี้วา่ เมือ่ ได้อา่ นหนงั สือของร่นุ พ่ี(ท่ที ำ�หวั ข้อ เดยี วกัน)แล้ว ผทู้ �ำ รู้สึกทอ้ แทเ้ ปน็ อยา่ งสงู หนังสอื ของเขามันช่างดีเหลือเกิน ทั้งเนื้อหาที่ ละเอยี ดยิบและส�ำ นวนท่ชี วนอา่ น แต่ก็ยงั พบวา่ มเี ร่อื งที่เราอยากร้อู กี มาก ผ้ทู ำ�จึงไดก้ ำ�หนดทิศทางหนงั สอื เลม่ นใ้ี ห้อา่ นง่ายและเปน็ มติ ร ย่อยง่าย แตห่ า้ มกินหนังสอื เราเช่ือว่าผู้อ่านจะได้ซึมซบั ความเซอเรยี ลของมากริตตไ์ ปไมม่ ากก็นอ้ ย แล้วคณุ จะคอ่ ยๆ หลงรกั ชายเจา้ ของผลงาน’สุภาพบุรุษหน้ากากแอปเปิลเขียว’อยา่ งแนน่ อน หนังสอื เล่มนร้ี วมเรอื่ งนา่ รู้เก่ยี วกบั เขา ประวัติชีวติ และ ผลงานทห่ี าดูยาก วา้ ว! อยากเหน็ แล้วละ่ สิ เชญิ อ่านได้ครับ เรม่ิ ! 3
สารบาญ คำ�นำ� 1 เขยี นถึงผู้อ่าน 3 สารบาญ 5 Surreal คืออะไร 7 His Life 11 เรอ่ื งน่ารู้ของ René Magritte 30 งานสำ�คญั 39 บรรณานุกรม 51 5
Surreal คืออะไร Surreal: “Sur”หมายถงึ เกนิ หรอื เหนอื Surreal จงึ หมายถึง “เหนือความเป็น จริง” Surrealism คอื การเคล่ือนไหวทางศลิ ปะที่สำ�คญั ซึง่ ศลิ ปนิ พยายามท่ีจะน�ำ เสนอ โลกท่เี หน็ ตามจติ ไร้สำ�นกึ ของเขา งานศลิ ปะเหลา่ นี้ได้รบั แรงบนั ดาลใจจากความฝนั และจินตนาการ มักจะมีฉากท่ี แฟนตาซีมากและดไู มจ่ รงิ Surrealismเปน็ ภาพทแ่ี สดงความแปลกประหลาด มีภาพของวตั ถุท่อี าจเปน็ ไป ได้ในความเป็นจรงิ แต่ศิลปินไดเ้ ปล่ยี นภาพเหล่านน้ั ให้คลา้ ยราวกับอยู่ในหว้ งแห่ง ความฝนั 7
Life obliges me to do something, so I paint. ชีวติ ขอให้ผมทำ�อะไรบางอยา่ ง ผมเลือกทจ่ี ะวาดรูป - René Magritte 9
His Life René Magritte (ชอื่ เต็ม René François Ghislain Magritte) เกิดเมื่อ 21 พฤศจกิ ายน 1898 เมอื ง Lessines ประเทศเบลเยยี ม เขาเป็นลกู ชายคนโตของ Léopold Magritte ผ้เู ปน็ ชา่ งตดั เยบ็ เสอื้ ผ้าและสิ่งทอ กับ Régina Magritte(Bertinchamps) ช่างทำ�หมวก ไมค่ อ่ ยมใี ครรูเ้ รอื่ งราวชวี ิตในวยั เดก็ ของ Magritte เขาเริม่ เรยี นวาดภาพในป1ี 910 งานแรกๆของเขาเรมิ่ ราวปี1915 ได้รับอิทธพิ ลจากอิมเพรสช่นั นสิ ต์ ปี 1916-1918 เขาไดศ้ ึกษาศิลปะท่ีโรงเรยี นทีม่ ีชอื่ เสียงในเบลเยียม แตพ่ บว่าการสอนมีความ นา่ เบ่อื งานของเขาในชว่ ง 1918-1924 ส่วนใหญ่ไดอ้ ทิ ธพิ ลจากFuturismจากอิตาลีและCubism 11
nude (1919) Landscape (1920) Portrait of Pierre Bourgeois Bathers (1921) (1920) 12
Portrait of Pierre Broodcoorens The model (1922) (1921) Georgette at the Piano (1923) Donna (1923) 13
Three nudes in an interior (1923) Modern (1923) Self portrait (1923) Youth (1924) 14
แหล่งรายได้หลักของ Magritte ในช่วงนั้นคอื การท�ำ งานเป็นนักออกแบบอุตสาหกรรม สำ�หรบั โรงงานผลิตwallpaperและนกั ออกแบบโฆษณาจนกระทง่ั เขาได้รบั สญั ญากับ Galerie le Centaure ในกรุงบรสั เซลส์ นน่ั ทำ�ให้เขาได้วาดรปู เตม็ เวลา ปี1926 Magritteได้วาดงานแนวsurrealชิน้ แรกของเขา “The Lost Jockey” และจดั นิทรรศการคร้ังแรกของเขาขน้ึ ท่ี Brussels ‘Galerie ซึ่งได้รับการตอบรับที่ไม่ค่อยดี นักดจี ากนักวิจารณ์ ความหดหูจ่ ากความล้มเหลวในการแสดนทิ รรศการของเขาท�ำ ให้เขาย้ายไปปารีสฝรัง่ เศสซึง่ เขาได้กลายเป็นเพือ่ นกับศลิ ปินแนว surrealismคนอนื่ ๆ จนสญั ญาของเขากับ Galerie สน้ิ สดุ ลงในปี 1929 เขายา้ ยกลบั ไปท่กี รงุ บรัสเซลส์และกลับมาท�ำ งานโฆษณาอกี คร้ัง 15
Advertisement for “Norine” Fashion Company 1925 16
Advertisement for “Norine” Fashion Company 1925 17
Advertisement for “Norine” Fashion Company 1925 18
The Lost Jockey (1926) ภาพเขยี นแนวSurrealชิ้นแรกของเขา ระหว่างสงครามโลกคร้งั ที่สองเขาอยใู่ นบรัสเซลส์ เขาไดท้ ดลองศิลปะแนวตา่ งๆรวมท้ังวาดภาพปลอมของศิลปนิ ทีม่ ชี ่อื เสียงตา่ งๆ ปลายปี 1948 เขากลบั มาท�ำ งานแนวsurrealอีกคร้ัง Magritte เป็นคนทีเ่ ก็บตัวมาก แมว้ ่างานของเขาจะนำ�ช่ือเสยี งมาให้ เขาและภรรยาของเขา Georgette ก็ยงั ใชช้ วี ติ แบบชนชน้ั กลางและอยอู่ ยา่ งสันโดษ 19
A famous man (1926) Checkmate (1926) Untitled (1926) Popular panorama (1926) 20
The interpretation of dreams (1927) The reckless sleeper (1927) Discovery (1927) The man of the sea (1927) 21
The six elements (1928) The acrobats exercises (1928) The empty mask (1928) Man reading a newspaper (1928) 22
Threatening weather (1929) The Eternal Evidence (1930) Portrait of E.L.T. Mesens (1930) 23
เช่นเดยี วกบั จติ รกร surrealism คนอื่น ๆ (อาทิ Dali, Max Ernst, Marcel Duchamp, Andre Breton) งานของเขารวมภาพวัตถจุ ริงเข้าดว้ ยกัน อย่างแปลกประหลาดเพื่อกระตนุ้ ความคิดและความร้สู ึกต่อผู้ชม แตแ่ ตกตา่ งจาก ศิลปินเซอรเ์ รยี ลอื่น ๆ ตรงท่เี ขาวาดภาพวัตถุเหล่านน้ั อยา่ งสมจริงและรวมเขา้ ด้วย กันอย่างไมน่ า่ เชอ่ื จนิ ตนาการของเขาทีท่ �ำ ใหง้ านแตกต่าง ช่วงทศวรรษที่ 1960 ผลงานของเขาไดร้ ับการฟื้นฟขู ้นึ ใหมแ่ ละได้รบั การ คดั ลอกบ่อยๆในโฆษณา โปสเตอร์ ปกหนงั สอื Project for a mural, Norine house Brussels (1931) 24
Project of poster “The center of textile workers in Belgium” (1938) 25
งานทั้ง 3 ชุดขา้ งต้นเป็นงานสมยั ทม่ี ากริตต์ กลับจากปารสี มาอยทู่ ก่ี รงุ บรสั เซลล์และ กลับมาทำ�งานออกแบบโปสเตอร์โฆษณา อีกครัง้ Poster for cigarettes “Belga” (1935) ชอ่ื เสียงของ Magritte ยงั คงเพม่ิ ขนึ้ อย่างตอ่ เนือ่ งในทศวรรษท่ี 1960 ในชว่ ง เวลานเ้ี ขายงั ไดล้ องทำ�งานประเภทอน่ื เขามีผลงานภาพยนตร์ส้ันของเขาและ Geor- getteผูเ้ ป็นภรรยา และทำ�งานในประตมิ ากรรม ในปี1963 Rene Magritte ได้รับการวนิ ิจฉัยวา่ เปน็ มะเรง็ ตบั ออ่ น เขาเสียชีวติ ที่อายุ 68 เมื่อวนั ที่ 15 สงิ หาคม 1967 ผลงานของเขามีอทิ ธิพลตอ่ pop, minimalist และ conceptual art ศลิ ปนิ ช่ือ ดงั ท่ไี ดร้ บั อิทธิพลจากงานศิลปะของเขา ได้แก่ ศลิ ปินป๊อปอาร์ตชาวอเมริกันชอื่ ดัง Andy Warhol และ Jasper Johns และศลิ ปนิ Conceptual art ชอื่ ดงั ชาวเยอรมัน Martin Kippenberger หลงั จากการตาย งานของเขาได้รับการดดั แปลงหรือคัดลอกบ่อยคร้งั ในโฆษณา โปสเตอร์ ปกหนังสอื และอน่ื ๆ เขายงั คงเป็นหนึ่งในศิลปนิ ทีม่ ชี ือ่ เสยี งทสี่ ดุ ของลัทธิ Surealism 26
We must not fear daylight just because it almost always illuminates a miserable world. เราต้องไม่กลัวกลางวนั เพราะวา่ มนั มกั จะสอ่ งใหเ้ หน็ โลกทีน่ ่าเวทนา - René Magritte 28
เรอื่ งนา่ รขู้ อง René Magritte René Magritteเป็นลูกชายคนโต เขามีพนี่ ้อง3คน Raymond ลูกชายคนกลางเปน็ นกั ธรุ กจิ ทปี่ ระสบความสำ�เร็จ และมักจะ ชว่ ยซือ้ งานของ René เม่อื ยามทเ่ี ขากำ�ลังล�ำ บาก Paul น้องชายคนสดุ ทอ้ ง สนใจทางด้าน ดนตรีและกวี Raymond : ทางซา้ ยของภาพ René : นัง่ เก้าอี้ Paul : ทางขวาของภาพ 30
แมข่ องเขาฆ่าตวั ตายเม่อื เขาอายุ13ปี Regina Magritteแม่ของเขาทรมานกบั โรคซมึ เศรา้ มาเปน็ เวลานาน และพยายามจะฆา่ ตวั ตายหลายคร้ังจนพอ่ ของเขาต้องขงั เธอไวใ้ นห้องนอน สดุ ท้ายเธอหนอี อกมาได้ และได้ฆา่ ตวั ตายโดยการจมน้ำ�ในวนั ที่ 12 มนี าคม 1912 ชดุ คลุมของเธอคลุมหนา้ เธอตอนก้รู า่ งขน้ึ มาจากแมน่ �้ำ Sambre เหตกุ ารณน์ ก้ี ระทบจติ ใจMagritteวัย13ปอี ยา่ งมาก เปน็ เหตุให้เขาวาดภาพท่ีมผี ้าปดิ บังใบหน้าบุคคล René Magritte และแม่ของเขา Regina Magritte 31
ความรกั ของ René Magritte ปี1913ครอบครวั ของMagritteได้ย้ายไปเมอื งชาเลอรัว เปน็ ปที ี่Magritteไดพ้ บกบั Georgette Berger ลูกสาวร้านขายเน้อื ในงานเทศกาล ภายหลังเธอเปน็ ท้งั แบบและคนรักของเขา พวกเขาแต่งงานกนั ในเดือนมถิ นุ า ปี1922 ปี1936 Magritteมเี รอ่ื งรกั ใครก่ บั ศิลปินสาวSheila Legg เพอื่ ปิดบงั ไม่ให้ภรรยาของเขารู้ Magritte สง่ Paul Colinetเพ่ือนของเขาไปเลน่ ดว้ ย และกอ่ กวนภรรยา เหตกุ ารณน์ ้ที �ำ ใหG้ eorgette มีเรือ่ งรกั ใครก่ ับColinetเชน่ กนั Georgette ขอใหห้ ย่ารา้ งครั้งหน่งึ กอ่ นท่ีจะคืนดีกนั ในป1ี 940 และอยดู่ ้วยกันเรอ่ื ยมา René Magritte และ Georgette Berger ภรรยาของเขา 32
The First Day (ซ้าย) The Goad (ขวา) The Harvest (ล่าง) ยคุ เรอนวั รข์ องมากริตต์ เพื่อเอาชนะความส้ินหวังของสงครามโลก Magritteเปดิ ตัวภาพเขียนที่ไดอ้ ทิ ธพิ ลจาก ลัทธิimpressionism ผ่านการค้นควา้ ของเขาเองในเรื่องการแสดงอารมณ์ ความออ่ นโยน ความพิศวงและความสุข Magritteไดแ้ รงบนั ดาลใจจากการลอกงานThe Bather ของPierre Auguste Renoir จติ รกรชาวฝร่ังเศสท่ีมีชอื่ เสียงในการวาดภาพแนวอิมเพรสชนั นิสม์ เขาเรยี กงานของเขา ชว่ งนว้ี า่ ชว่ ง ‘sunlit’ ใชโ้ ทนสีทีอ่ บอ่นุ และดึงดดู ภาพเปดิ ตัวมชี ื่อว่าThe First Day (Le Premier jour), The Harvest (La Moisson) และ The Goad (L’ Aiguinon) และเขา ยงั วาดภาพสไตลน์ อ้ี ีกกวา่ 50ภาพ 33
เขาผลิตภาพปลอมของศิลปินชอื่ ดงั ถา้ ว่าตามMarcel Mariën ศลิ ปินแนวsurealism ชาวเบลเย่ยี มและเพอ่ื นสนทิ ของ Rene Magritte เขาทำ�เงนิ โดยการผลิตและขายปลอมของงานโดย Picasso, Titian, Max Ernst, Giorgio de Chirico และ Meindert Hobbema เนอ่ื งจากเบลเยียมชว่ ง น้นั มปี ญั หาเศรษฐกิจอยา่ งมาก นอกจากนย้ี ังมีสองภาพวาดทเี่ หมอื นกันโดย Magritte จากเวลาเดียวกนั ซงึ่ มีชื่อวา่ The Flavour of Tears เชื่อกันว่า Magritte วาดภาพซ�้ำ กันเพราะมีนักสะสมสองคนสนใจงานของเขา 34
Magritte เปน็ คอมมิวนสิ ตแ์ ละไมเ่ ชอ่ื เร่อื งพระเจ้า มมุ มองทางการเมอื งของสMagritteให้การสนบั สนนุ ฝงั่ ซ้ายและมี ความสัมพันธ์ใกล้ชดิ กับพรรคคอมมิวนิสต์เบลเยยี่ ม ทางดา้ นศาสนา เขาเป็นคนไมเ่ ชอ่ื เร่อื งพระเจ้า เขาเชอื่ วา่ การดำ�รงอยขู่ องพระเจ้าไมส่ ามารถพิสจู นไ์ ด้ 35
Everything we see hides another thing, we always want to see what is hidden by what we see. ทกุ สิ่งท่ีเราเหน็ ซอ่ นสิ่งอ่นื เอาไว้ เรามกั อยากเห็นว่าอะไรถูกซ่อนไวบ้ า้ ง - René Magritte 37
งานสำ�คญั René Magritte มผี ลงานวาดและปน้ั รวมกว่า368ช้นิ งาน อยากเอามาใหด้ ูทง้ั หมด แต่ไมไ่ หวจริงๆ ขอยกงานสำ�คญั มาใหด้ ู 3งาน ดงั นี้ -The Son of Man (ขวา) -Golconda (ซา้ ยบน) -The Treachery of Images (ซา้ ยลา่ ง) 39
The Son of Man Media: oil, canvas Original Title: Le fils de l’homme Dimensions: 116 x 89 cm Date: 1964; Belgium Location: Private Collection Style: Surrealism 40
The Son of Man (Le fils de l’homme) ภาพ self-portrait ของตัวเขาเองท่ียืนตรงในชุดโคท้ สีด�ำ เนคไท แดง และหมวกทรงกะลา ใบหนา้ ถกู บดบงั ด้วยแอปเปิลเขยี ว ฉากหลงั เป็น ทะเล และทอ้ งฟ้าท่ปี กคลุมไปด้วยเมฆ ตาของเขาโผล่มาให้เห็นเล็กนอ้ ยผ่าน ขอบแอปเปิล ถา้ พูดถึง René Magritte แลว้ งานแรกๆท่ีผ้คู นนกึ ถงึ และจด จำ�เขาได้คืองานน้ีเลย ถงึ แม้วา่ งานน้ไี ม่ใชง่ านท่ีมชี ื่อเสยี งเพียงงานเดียวของ เขา แตม่ นั กเ็ ปน็ สัญลักษณ์ของลัทธSิ urrealismเลยก็วา่ ได้ ในปเี ดยี วกัน Magritte ได้วาดอีกรูปซึ่งคล้ายคลึงกบั ภาพนี้ ช่อื “Man in the Bowler Hat” ชายที่คลา้ ยกันแต่ส่ิงท่ีปดิ ใบหนา้ ของเขาเป็น นกพริ าบขาวแทน อกี ภาพชื่อ “The Great War of the Facades” รปู ผู้ หญงิ ชุดขาว หมวกขาว ถอื รม่ สขี าวพาดไวด้ ้านหนงั ใบหนา้ มชี อ่ ดอกไม้สีมว่ ง ปิดอยู่ “The Taste of The Invisible” อีกรูปจากปีเดยี วกนั ที่มคี วาม คลา้ ยอยา่ งมาก แตก่ ลับไม่ค่อยมีคนรูจ้ กั Man in the Bowler Hat The Great War of the The Taste of The (1964) Facades (1964) Invisible (1964) 41
Norman Rockwell ชืน่ ชอบ The Son of Man เปน็ ท่ีรูก้ ันวา่ นอร์แมนมีสไตลท์ ่ีโดดและเป็นเอกลกั ษณ์ แตใ่ นปี 1970 เขาพยายามวาดภาพ สไตล์magritte ท่ีชอื่ วา่ Mr. Apple ภาพวาดนถ้ี กู จัดข้นึ เพื่อการประมูลในปี 2011 พรอ้ มจดหมายของเขาเกย่ี วกับการวาดภาพน้ี “ผมอยากจะบอกคณุ วา่ ผมมแี อปเปิลอยู่สองลกู และผมยงั ไม่ไดก้ ินมนั ผมเก็บมันเอาไวใ้ นตู้เย็น เพ่ือทม่ี ันจะไดใ้ หมอ่ ย่ตู ลอด... มันสนกุ มากท่ีไดว้ าดภาพทเี่ ป็นเอกลกั ษณ์เชน่ นี้” และ “ถึง Mr. Blum - รับไป! ผมสนกุ มากทไ่ี ด้วาดMr.Apple มั่นใจเลยละ่ วา่ คณุ จะตอ้ งชอบมัน ภาพมันยงั เปียกอยหู่ นอ่ ยๆนะเมื่อคณุ ได้รับ แตอ่ ย่าพึง่ เอามนั ไปเคลือบล่ะ ทิ้งไวส้ กั สองเดือน, นอร์แมนร็อกเวลล์ “ ถงึ แม้ว่า The Son of man จะเปน็ ภาพทีโ่ ด่งดัง แตภ่ าพน้เี ป็น Private Collection ดงั น้ันจึงไม่ สามารถชมไดง้ ่ายๆเหมือนภาพทอี่ ยูใ่ นแกเลอร่ี 42
Golconda French Title: Golconde Date: 1953; Brussels, Belgium Style: Surrealism Media: oil, canvas Dimensions: 100 x 81 cm Location: Menil Collection, Houston, TX, US 44
Golconda (Golconde) ภาพชายชุดด�ำ หลายคนทเี่ หมอื นกำ�ลงั ลอยอยู่บนอากาศ ยืนอยู่ เฉยๆ หรือก�ำ ลังตกลงมาเหมือนเม็ดฝน เป็นอกี หนึ่งภาพท่ีมีช่อื เสยี งของ ลทั ธsิ urrealism Magritte ไดช้ ื่อภาพนีจ้ าก Louis Scutenaire เพือ่ นนักกวขี องเขา ทมี่ กั จะมาชว่ ยต้ังชื่อใหภ้ าพของ Magritte บอ่ ยๆ คำ�วา่ Golconda มาจาก เมอื งหน่งึ ในประเทศอนิ เดีย ซึง่ เป็นศนู ยก์ ลางของอตุ สาหกรรมเพชร ท�ำ ใหช้ อ่ื นม้ี ีความหมายเหมือนกับ “ความมง่ั คั่ง” Magritte วาดภาพใบหน้าเพ่ือนของเขาในรปู บริเวณปลอ่ งไฟทาง ขวามอื เพอ่ื เปน็ การให้เกียรติ 45
The Treachery of Images Original Title: La Trahison des images (Ceci n’est pas une pipe) Date: 1928-1929; Brussels, Belgium Style: Surrealism Media: oil, canvas Dimensions: 63.5 cm × 93.98 cm Location: Los Angeles County Museum of Art 46
Search
