การงานอาชีพ ป.5 เรื่องงานบ้าน

ชัน้ ประถมศกึ ษาปี ท่ี นายธีระยทุ ธ อาจธะขนั ธ์ ครูผู้สอน

หน่วยการเรียนรู้ที่ งานบา้ น การทางานกับสมาชกิ ในครอบครัว การจัดการงานบา้ นอย่างเป็ นระบบ จติ สานึกในการใช้พลงั งานและ ทรัพยากรอยา่ งประหยัดและคุ้มค่า การงานอาชพี ชนั้ ประถมศกึ ษาปี ที่ ๕

๑. การทางานกบั สมาชกิ ในครอบครัว  การทางานบา้ นเป็ นกจิ กรรมทส่ี มาชิก ในครอบครัวได้ทางานร่วมกัน ช่วยทาให้ บา้ นสะอาดเรยี บร้อย น่าอยอู่ าศัย และ เมอ่ื บา้ นน่าอยู่อาศัย ทกุ คนในบา้ นกจ็ ะ มคี วามสุข การงานอาชพี ชนั้ ประถมศึกษาปี ท่ี ๕

๑.๑ ลักษณะงานบ้านทสี่ มาชกิ ทุกคนในครอบครัวตอ้ งช่วยกนั ทา ๑) งานบา้ นทไ่ี ดร้ ับมอบหมาย ๒) งานบา้ นทไ่ี ม่ไดร้ ับมอบหมาย หมายถงึ งานทหี่ วั หน้าครอบครัวหรือ หมายถงึ งานทส่ี มาชิกในครอบครัว ผู้ปกครองมอบหมายใหส้ มาชิกแต่ละ ช่วยทาด้วยความสมคั รใจ หรือช่วยทา คนในครอบครัวทาตามความสนใจ แทนสมาชกิ ในครอบครัวคนอน่ื ๆ ใน และความถนัด ซง่ึ เหมาะสมกบั วัย โอกาสต่าง ๆ และความสามารถ การงานอาชีพ ชนั้ ประถมศึกษาปี ท่ี ๕

๑.๒ มารยาทในการทางานกับสมาชกิ ในครอบครัว มคี วามรับผิดชอบในงานทไ่ี ด้รับมอบหมาย ไมเ่ กยี่ งกนั ทางาน ใหค้ วามช่วยเหลอื หรือทางานแทนสมาชิกในครอบครัว ตามความสามารถของตนเอง เมอื่ เจ้าของงานเจบ็ ป่ วย หรอื ต้องการใหง้ านเสรจ็ เรว็ ขนึ้ กล่าวคา “ขอบคุณ” เมอื่ ผู้มอี ายุมากกวา่ ช่วยงาน หรือ “ขอบใจ” เมอื่ ผู้มอี ายุน้อยกวา่ ช่วยงานทกุ ครัง้ กล่าวคา “ขอโทษ” ทกุ ครั้งทที่ างานผิดพลาด และปรับปรุงแก้ไขการทางาน ของตนเองใหด้ ขี นึ้ รู้จักใหอ้ ภยั ซง่ึ กนั และกนั เมอื่ เกดิ ความผดิ พลาดในการทางาน การงานอาชพี ชัน้ ประถมศึกษาปี ท่ี ๕

๑.๓ ประโยชนข์ องการทางานบ้านร่วมกบั สมาชกิ ในครอบครัว บา้ นสะอาดเรยี บร้อย น่าอยอู่ าศัย สมาชกิ ในครอบครัวมเี วลาทากจิ กรรมร่วมกัน จงึ มคี วามสมั พันธท์ ดี่ ตี อ่ กันและใหค้ วามร่วมมอื ในการทางานจนสาเรจ็ ได้ เป็ นการใช้เวลาวา่ งใหเ้ กดิ ประโยชน์ สร้างลักษณะนิสยั ทดี่ ใี หแ้ ก่สมาชิกในครอบครัว เช่น ความรับผิดชอบ ความมรี ะเบยี บวนิ ัยในการดาเนินชวี ติ ความประณีตรอบคอบ รักการทางาน ยอมรับฟังความคดิ เหน็ ของผู้อน่ื ฝึ กใหส้ มาชกิ ในครอบครัวทางานอยา่ งเป็ นกระบวนการตามลาดับขั้นตอน การงานอาชีพ ชนั้ ประถมศึกษาปี ที่ ๕

๒. การจดั การงานบา้ นอยา่ งเป็ นระบบ  การจัดการงานบา้ นอยา่ งเป็ นระบบ เป็ น กระบวนการทางานบา้ นตามลาดับขั้นตอน ซง่ึ สามารถมอบหมายงาน ตดิ ตาม ควบคุม และตรวจสอบการทางานจน ไดผ้ ลงานทม่ี คี ุณภาพ ช่วย ประหยดั เวลา แรงงาน และ ค่าใช้จา่ ยในครอบครัว การงานอาชพี ชัน้ ประถมศึกษาปี ท่ี ๕

๒.๑ กระบวนการทางานบ้าน วางแผนกวาดพนื้ การจัดการงานบ้านอยา่ งเป็ นระบบ กวาดพนื้ ตามแผนทวี่ างไว้ ๑. วางแผนการทางานบา้ น เป็ นการกาหนดงานที่ ประเมินผลงานพนื้ ทก่ี วาดแล้ว จะทา เป้าหมายของงานทจ่ี ะทา วธิ ีการทางาน วา่ สะอาดหรือไม่ วัสดุ อุปกรณ์ เวลาทใ่ี ช้ในการทางาน และ ผู้รับผดิ ชอบในแต่ละงาน ตวั อย่างการจดั การงานบา้ นอย่างเป็ นระบบ การงานอาชีพ ชัน้ ประถมศึกษาปี ท่ี ๕ ๒. การทางานบา้ นตามแผนทวี่ างไว้ เป็ นการ ทางานบา้ นตามแผนงานทกี่ าหนด จะช่วยลด ความสับสนและความผิดพลาดในการทางานได้ ๓. การประเมนิ ผลงาน เป็ นการตรวจสอบว่างานที่ ทามขี ้อบกพร่องหรือไม่ ถา้ มี ตอ้ งปรับปรุง แก้ไขใหด้ ขี ึน้

๒.๒ แผนการทางานบา้ นทด่ี ี เรยี งลาดับความสาคัญของงาน วา่ งานใดสาคัญเป็ นอันดับแรก และ งานใดสาคัญรองลงมา ระบุวันเวลาและกจิ กรรมในแผนงานอยา่ งละเอียด เพอ่ื ใหผ้ ู้อ่านเขา้ ใจ ได้งา่ ย และเขา้ ใจตรงกนั ระบุผู้รับผิดชอบในแต่ละงาน โดยเลอื กให้เหมาะสมกบั วยั ความสนใจความสามารถ หรือเวลาวา่ ง ของผู้รับผิดชอบงานน้ัน ๆ จดั สรรเวลาให้เหมาะสมกบั งาน โดยงานทใี่ ช้แรงงานมากและใช้เวลาในการทางานมาก เช่น พรวนดนิ ตัดหญ้า ตักนา้ ทาความสะอาดบา้ นครั้งใหญ่ควรทาในตอนเชา้ หรือทาเฉพาะวนั หยุด ส่วน งานทใี่ ชแ้ รงงานน้อยและใชเ้ วลาทาไมม่ ากนัก เช่น งานปัด กวาด เชด็ ถู ควรทาทกุ วัน การงานอาชพี ชัน้ ประถมศึกษาปี ที่ ๕

ต้องจดั สรรเวลาวา่ งร่วมกนั หลังจากทางานบ้านแล้ว เพอ่ื ใหส้ มาชกิ ในครอบครัวได้พูดคุย และทากจิ กรรม ร่วมกนั เชน่ ดูโทรทศั น์ ออกกาลังกาย ทาสวน รับประทานอาหารเยน็ แผนงานทก่ี าหนดไวต้ ้องปรับปรุงหรอื เปล่ียนแปลงได้ตามความเหมาะสม แผนงานทก่ี าหนดไว้ทกุ คนตอ้ งปฏิบัตไิ ด้ เวลา งานบ้าน ผรู้ ับผิดชอบ ตวั อยา่ ง แผนการทางานบา้ น ๘.๐๐-๑๐.๐๐ น. กวาดบ้าน ถบู า้ น แม่ พ่อ ลกู ชาย ลกู สาว ในวันหยุด ๑ วนั ๑๐.๐๐-๑๑.๐๐ น. ซกั ผา้ ตากผา้ ๑๑.๐๐-๑๓.๐๐ น. ประกอบอาหาร จดั โต๊ะอาหาร   ๑๓.๐๐-๑๓.๓๐ น. เกบ็ โต๊ะอาหารและล้างจาน ๑๓.๓๐ -๑๕.๐๐ น. ลา้ งรถ ตดั หญ้าทสี่ นาม      การงานอาชีพ ชัน้ ประถมศกึ ษาปี ที่ ๕

๒.๓ ทกั ษะการจัดการงานบ้าน ทกั ษะการจัดการ หมายถงึ ความพยายามของบคุ คลทจี่ ะจดั ระบบงานในการทางานเป็ น รายบคุ คล และจัดระบบคนในการทางานเป็ นกลุ่ม เพอื่ ใหท้ างานสาเรจ็ ตาม เป้าหมายอยา่ งมปี ระสทิ ธิภาพ ทกั ษะการจดั การงานบา้ นจงึ เป็ นการทางานบา้ นด้วยตนเองเพยี งคนเดียว หรือการทางานบา้ นร่วมกับสมาชกิ ในครอบครัวอย่างเป็ นระบบ ประณตี และ มคี วามคดิ สร้างสรรค์ รู้จกั ใช้พลงั งานและทรัพยากรในการทางาน เช่น ไฟฟ้า นา้ กระดาษ อย่างประหยัดและคุม้ คา่ เพอ่ื ใหง้ านสาเร็จตามเป้าหมายอย่างมี ประสทิ ธิภาพ โดยนาความรู้เรอ่ื ง การจัดการงานบา้ นอยา่ งเป็ นระบบและการ เขยี นแผนการทางานบา้ นมาประยุกตใ์ ช้กบั งานแต่ละงานทจ่ี ะทา การงานอาชีพ ชนั้ ประถมศกึ ษาปี ท่ี ๕

๒.๔ การจดั หอ้ งครัว หอ้ งครัวเป็ นหอ้ งทใ่ี ช้เตรยี มอาหาร ประกอบอาหาร จดั วางและเกบ็ สงิ่ ของเครื่องใช้ในครัวตา่ ง ๆ และบางครอบครัวอาจมโี ต๊ะรับประทานอาหาร ในหอ้ งครัวด้วย การจัดวางสง่ิ ของเครอ่ื งใช้ในหอ้ งครวั การจดั วางสงิ่ ของเครื่องใช้ในหอ้ งครัวในตาแหน่งทเ่ี หมาะสม จะช่วยให้ เดนิ เข้า-ออกได้สะดวก มคี วามคลอ่ งตัวในการทางาน ดแู ลรักษาและ ทาความสะอาดได้งา่ ย โดยมแี นวทาง ดังนี้ การงานอาชพี ชนั้ ประถมศกึ ษาปี ท่ี ๕

ควรมีถังขยะสาหรับใสเ่ ศษอาหารแหง้ อาหารสด และมีปล๊กั ไฟ เพอื่ ใชง้ านกบั เคร่ืองใช้ไฟฟ้า เชน่ ตู้เย็น กระติกน้าร้อนไฟฟ้า เตาไมโครเวฟ หม้อหงุ ข้าวไฟฟ้า การงานอาชีพ ชนั้ ประถมศึกษาปี ท่ี ๕

อุปกรณป์ ระกอบอาหารและรับประทานอาหารในหอ้ งครัวทล่ี ้างสะอาดและ ผ่ึงให้แห้งแล้ว ควรนามาจัดเกบ็ ดังนี้  หมอ้ ลังถงึ ควา่ ไวบ้ นชนั้ วางหรอื เกบ็ ในตู้โปร่ง  ครก คว่าไวบ้ นชน้ั วางโปร่ง ๆ สากและเขยี งวางไวข้ า้ ง ๆ  กระทะ ตะหลวิ ทัพพี และกระชอนทม่ี รี ูสาหรับแขวน ให้แขวนไวบ้ น ทแ่ี ขวน ส่วนทไี่ ม่มรี ูแขวนให้วางไว้ในทว่ี ่าง  มดี เกบ็ ไวใ้ นทเ่ี สียบ เพอื่ ป้องกันคมมดี กระทบกันและเสยี คม  จาน ชาม ถว้ ย ควา่ ไวบ้ นชนั้ วางโปร่ง ๆ หรอื เกบ็ ในตู้  แก้วนา้ ถ้วย คว่าไวบ้ นช้ันวางหรอื เกบ็ ในตู้  ชอ้ น ส้อม วางไวใ้ นทว่ี า่ งและปิ ดฝาไว้ การงานอาชพี ชัน้ ประถมศกึ ษาปี ท่ี ๕

หลงั ใช้งาน ปิ ดฝาขวดหรือฝาภาชนะเครื่องปรุงรส ข้าวสาร และ อาหารแหง้ ใหแ้ น่นสนิทกอ่ นนาไปจดั เกบ็ ดงั นี้  ขวดเคร่อื งปรุงรสวางรวมกนั ไว้บนชัน้ วางหรอื ใกล้เตาปรุงอาหาร เพอื่ ใหห้ ยบิ ใช้สะดวก  ข้าวสาร นา้ ตาล เกลอื กะปิ วางไว้ในทโี่ ปร่ง ไมอ่ บั ชืน้ และไม่ร้อน  หอม กระเทยี ม แขวนไว้ในทโ่ี ปร่งหรอื วางไวใ้ นตะกร้าโปร่ง  บะหมกี่ งึ่ สาเร็จรูป ปลากระป๋ อง วุน้ เส้น เกบ็ ในตูม้ ปี ระตปู ิ ด การงานอาชีพ ชัน้ ประถมศกึ ษาปี ท่ี ๕

๒.๕ การจัดตเู้ ยน็  ตู้เยน็ เป็ นเคร่อื งใชไ้ ฟฟ้าทใี่ ชเ้ กบ็ รกั ษาอาหาร ใหค้ งความสดไวแ้ ละไมเ่ น่าเสยี ในระยะเวลาหน่ึง เพอ่ื รอการนามารับประทาน หรือประกอบอาหาร การใช้ตเู้ ยน็ อยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพทาไดโ้ ดย ไมเ่ ปิ ด-ปิ ดตูเ้ ยน็ บอ่ ย ๆ ละลายนา้ แขง็ ในช่องแขง็ ทกุ ๑-๒ สปั ดาห์ ทาความสะอาดชั้นวางตา่ ง ๆ ในตู้เยน็ อยเู่ สมอ และจดั วางอาหารใหเ้ ป็ นระเบยี บ ตามอุณหภมู ทิ เี่ หมาะสมในช่องและชัน้ วางภายใน ตู้เยน็ เพราะอาหารแต่ละชนิดมลี กั ษณะและ ระยะเวลาในการเน่าเสยี แตกตา่ งกนั การงานอาชพี ชนั้ ประถมศกึ ษาปี ท่ี ๕

แนวทางการจดั ตู้เยน็ การงานอาชพี ชัน้ ประถมศึกษาปี ท่ี ๕

๒.๖ การจัดตอู้ าหาร  ต้อู าหารเป็ นตทู้ ใี่ ช้เกบ็ อาหารทเี่ หลอื จากการรับประทาน อาหารทป่ี รุงเสร็จแล้วรอการเสริ ฟ์ และอาหารแหง้ เช่น หอม กระเทยี ม อาหารกระป๋ อง บะหมกี่ ง่ึ สาเร็จรูป วุ้นเสน้ ตู้อาหารสว่ นใหญ่ทาจากอะลมู เิ นียม มปี ระตเู ปิ ดและปิ ด ไดช้ ่วยป้องกนั มดและแมลงมาไต่ตอ่ มอาหาร  การจัดวางอาหารในต้อู าหารใหเ้ ป็ นระเบยี บ มวี ธิ ีปฏบิ ตั ิ ดังนี้ ๑. แยกประเภทของอาหาร ๒. จัดวางอาหารแตล่ ะประเภทบนชั้นต่าง ๆ โดยวาง อาหารทตี่ อ้ งการใช้ก่อนหรือหมดอายุเรว็ ทส่ี ุดไว้ดา้ น นอกสุด การงานอาชพี ชัน้ ประถมศึกษาปี ท่ี ๕

๒.๖ การจดั โตะ๊ อาหาร  การจดั โตะ๊ อาหารเป็ นงานบรกิ ารในบา้ นทช่ี ่วยแบง่ เบา โตะ๊ อาหารทจี่ ัดเรียบร้อย ภาระของสมาชิกในครอบครัว ทาใหอ้ ุปกรณร์ ับประทาน อาหารเป็ นระเบยี บพร้อมใช้งาน และช่วยสร้างบรรยากาศ ทดี่ ใี นการรับประทานอาหาร  อุปกรณท์ ใี่ ช้ในการจดั โตะ๊ อาหาร ๑. จาน ๒. ช้อน ส้อม ๓. แก้วนา้ ๔. ผ้าเช็ดปาก ๕. ผ้าปโู ต๊ะ ๖. ผ้ารองจาน บางครอบครัวทมี่ โี ต๊ะอาหารขนาดใหญ่ อาจตกแต่งใหส้ วยงามดว้ ยการวางแจกนั ดอกไม้ ตะกร้าหรือกระจาดใสผ่ ลไม้ไว้กลางโต๊ะ การงานอาชีพ ชนั้ ประถมศกึ ษาปี ท่ี ๕

 ขั้นตอนการจดั โต๊ะอาหาร ปูผ้าปูโต๊ะบนโตะ๊ อาหาร ถ้ามผี ้ารองจาน วางจานข้าวบนผ้ารองจาน ใหว้ างบนผ้าปูโตะ๊ ตามจานวนผู้รับประทาน ตามจานวนผู้รับประทานอาหาร อาหาร วางช้อนไว้ด้านขวา และวางส้อมไว้ด้านซ้าย ของจานบนผ้ารองจาน การงานอาชพี ชนั้ ประถมศกึ ษาปี ท่ี ๕

 ขั้นตอนการจัดโตะ๊ อาหาร วางแก้วนา้ ทางขวามอื เยอื้ งไปดา้ นบน วางผ้าเชด็ ปากไว้บนจานข้าวหรือ วางกับข้าวไว้กลางโตะ๊ อาหาร และก่อน ทางขวามอื รับประทานอาหาร ใหค้ ลี่ผ้าเช็ดปากวางไว้ บนตกั แล้วจงึ ตกั ข้าวเสิรฟ์ บนจานข้าว การงานอาชพี ชนั้ ประถมศึกษาปี ท่ี ๕

๒.๘ การทาความสะอาดหอ้ งนา้ และหอ้ งส้วม  หอ้ งน้าและหอ้ งส้วมเป็ นหอ้ งทใ่ี ช้สาหรับอาบนา้ ชาระล้างร่างกายและขับถ่ายเป็ นประจา จงึ ต้องทาความสะอาดอย่เู สมอ เพราะถ้าปล่อยใหเ้ ศษผง ฟองสบู่ หรือตะกอนของน้า เกาะตดิ สุขภณั ฑแ์ ละพนื้ ผนังหอ้ งนาน ๆ จะทาใหเ้ กิดคราบสกปรก เป็ นแหลงสะสมเชือ้ โรค มีกลิ่นเหม็น ทาความสะอาดไดย้ าก และอาจทาใหเ้ กิดอุบตั เิ หตุลน่ื ลม้ ได้ การงานอาชพี ชัน้ ประถมศึกษาปี ท่ี ๕

๑) วสั ดุ อุปกรณท์ ใ่ี ชใ้ นการทาความสะอาดหอ้ งน้าและหอ้ งสว้ ม ใช้กาจดั ใช้ขดั พนื้ และสุขภณั ฑต์ ่าง ๆ คราบสกปรกต่าง ๆ ในหอ้ งน้า นา้ ยาและผงทาความสะอาด แปรงพลาสตกิ และแปรงใยมะพร้าว แปรงใยสังเคราะหใ์ ช้ขัดพนื้ หอ้ งนา้ และหอ้ งสว้ ม มดี า้ มจับยาวใช้ขัดโถส้วม ผนังกระเบอื้ ง และสุขภณั ฑ์  ถงั น้า ใช้รองน้าสาหรับล้างคราบน้ายาและผงทาความสะอาด  ถุงมือยาง ใช้สวมใส่เพอื่ ป้องกนั ผิวหนังสมั ผัสนา้ ยาและผงทาความสะอาด  ขันน้า ใช้ตักน้าสาหรับลา้ งคราบนา้ ยาและผงทาความสะอาด  ฟองน้า ใชข้ ัดอา่ งลา้ ง ทว่ี ่างสบู่ และทวี่ างยาสระผม  ผ้าปิ ดจมูกและปาก ใช้ปิ ดจมูกและปากขณะทาความสะอาดหอ้ งน้าและหอ้ งส้วม เพอ่ื ป้องกันการสดู ดมกลน่ิ ของน้ายาและผงทาความสะอาดโดยตรง  รองเทา้ ยางหรือรองเทา้ บตู ใช้สวมใส่ขณะทาความสะอาดหอ้ งน้าและหอ้ งส้วม เพอ่ื ป้องกนั การสัมผัสนา้ ยาและผงทาความสะอาดโดยตรง การงานอาชพี ชนั้ ประถมศึกษาปี ท่ี ๕

๒) วธิ ที าความสะอาดสุขภณั ฑใ์ นหอ้ งนา้ และหอ้ งส้วม ใชฟ้ องนา้ ชุบนา้ ยาทาความสะอาด เทนา้ ยาทาความสะอาดลงไป ขดั ใหท้ ่วั ทง้ั ดา้ นในและดา้ นนอก จากน้ันล้างดว้ ยน้าสะอาด แล้วใช้แปรงด้ามยาวขัดด้านใน ใหท้ ่วั ส่วนภายนอกใช้ฟองน้า แล้วเช็ดดว้ ยผ้าแหง้ ชุบนา้ ยาขัดใหท้ ่วั จากน้ัน ใช้นา้ ล้างใหส้ ะอาดทง้ั ภายนอกและภายใน พนื้ และผนังหอ้ งนา้ ทท่ี าจากกระเบอื้ ง • พนื้ ทาความสะอาดโดยเทนา้ ยา หรือผงขดั ลงบนพนื้ ทเี่ ปี ยกแล้วใช้แปรง ใยสงั เคราะหข์ ัดใหส้ ะอาด ถา้ เป็ นพนื้ ซเี มนตค์ วรใชแ้ ปรงลวดขัด • ผนังหอ้ งน้าทเี่ ป็ นกระเบอื้ งใหใ้ ชฟ้ องน้าชุบนา้ ยาทาความสะอาดเชด็ ให้ ท่วั แล้วล้างดว้ ยนา้ สะอาด จากนั้นปลอ่ ยไว้ใหแ้ หง้ การงานอาชีพ ชนั้ ประถมศกึ ษาปี ท่ี ๕

๓) การจดั วางของใชใ้ นหอ้ งนา้ และหอ้ งส้วม ของใช้ในหอ้ งน้าและหอ้ งส้วม เชน่ สบู่ ยาสระผม ยาสีฟัน แปรงสีฟัน ควรจดั วางใหเ้ ป็ นระเบยี บเพอ่ื ความสะดวกในการหยิบใช้และดสู วยงาม อุปกรณใ์ นการทาความสะอาดหอ้ งนา้ และหอ้ งส้วม ควรลา้ งใหส้ ะอาด ผึ่งใหแ้ หง้ ก่อนนาไปเก็บใน บริเวณทอี่ ากาศถา่ ยเทไดด้ ี ส่วนน้ายาทาความ สะอาด ควรปิ ดฝาใหส้ นิท แล้วนาไปเกบ็ ในทเ่ี ย็น ไม่มีแสงแดดสอ่ งถึง การงานอาชพี ชัน้ ประถมศึกษาปี ท่ี ๕

๓. จติ สานึกในการใช้พลังงานและทรัพยากร อยา่ งประหยัดและคุ้มค่า  จติ สานึกในการใชพ้ ลังงานและทรัพยากรอยา่ งประหยดั และคุม้ ค่า เป็ นความเข้าใจถงึ สาเหตุหรือเหตุผลของการ ประหยัด การร่วมมือกันเพอ่ื รักษา ควบคุม ดแู ล หาวธิ ีการใช้พลังงานและทรัพยากรทมี่ ีอยูใ่ หเ้ หมาะสมและเป็ นไป ตามความจาเป็ น รวมถึงการมีส่วนร่วมในกิจกรรมหรือโครงการทจี่ ดั ขึน้ เพอ่ื รณรงคใ์ หเ้ กิดการประหยัด ตลอดจน การกระตุ้นและสนับสนุนใหท้ ุกคนในครอบครัว สังคม และประเทศชาติ มีสว่ นร่วมในการใช้พลงั งานและทรัพยากร ใหเ้ กิดประโยชนส์ ูงสุด การงานอาชพี ชนั้ ประถมศึกษาปี ท่ี ๕

๓.๑ สาเหตุทตี่ อ้ งใช้พลงั งานและทรัพยากรอยา่ งประหยดั มนุษยม์ จี านวนเพมิ่ ขึน้ ความตอ้ งการใช้พลงั งานและทรัพยากร ทม่ี วี นั หมดไปได้ เช่น นา้ มัน ป่ าไม้ แร่ จงึ เพม่ิ ขึน้ ตามไปดว้ ย มนุษยใ์ ช้พลังงานและทรัพยากรอยา่ งสนิ้ เปลอื งทงั้ ในการดาเนิน ชวี ติ ประจาวันและการทางาน ค่าใช้จ่ายเกย่ี วกับพลังงานและทรัพยากรทมี่ นุษยต์ อ้ งใช้เป็ นประจาสูงขึน้ ตามภาวะเศรษฐกจิ ของโลก เช่น ราคานา้ มนั คา่ นา้ ประปา คา่ ไฟฟ้า การสร้างพลังงานและทรัพยากรทดแทนยงั ไม่แพร่หลาย เช่น การสร้าง เขอื่ นเพอ่ื ผลติ ไฟฟ้า การสร้างอุปกรณเ์ กบ็ กกั พลังงานแสงอาทติ ยไ์ ว้ใช้ การสร้างพลังงานชีวมวล การแปรรูปวสั ดุเหลอื ใช้เพอ่ื นากลับมาใช้ใหม่ การงานอาชพี ชัน้ ประถมศกึ ษาปี ท่ี ๕

๓.๒ แนวทางการมีส่วนร่วมในการใชพ้ ลงั งานและทรัพยากรทม่ี ีอยูอ่ ยา่ งประหยดั และคุ้มคา่ ๑. ใช้นา้ ไฟฟ้า การใช้นา้ อย่างประหยดั การใช้ไฟฟ้าอยา่ งประหยัด การใชก้ ระดาษอย่างประหยัด กระดาษอย่างประหยัด • ไม่ทงิ้ เศษอาหาร กระดาษ • ปิ ดสวติ ชไ์ ฟและถอดปล๊กั • ใช้กระดาษถา่ ยเอกสารทงั้ สอง และใช้เมอ่ื จาเป็ น สารเคมที ุกชนิดและผา้ อนามัย เครอ่ื งใช้ไฟฟ้าทกุ ครงั้ เมื่อเลิก หน้า ลงในโถชักโครกหรอื อา่ งชาระ ใชง้ าน ลา้ ง เพราะจะทาใหส้ ญู เสยี นา้ • ส่งเอกสารชิน้ เดย่ี วอา่ นกัน ในการกดลา้ งสิง่ เหล่านี้ และทา • เลือกซือ้ เครอื่ งใช้ไฟฟ้าทมี่ ี หลาย ๆ คน โดยไม่ต้องทา ใหท้ อ่ ชักโครกอุดตัน ฉลากประหยดั ไฟฟ้าเบอร์ ๕ สาเนา เพราะคุณภาพไดม้ าตรฐานและ • ตรวจสอบการร่ัวไหลของนา้ ประหยดั พลงั งาน • นากระดาษทไี่ มใ่ ชแ้ ล้วมา โดยดูจากทอ่ นา้ ก๊อกนา้ หรอื ประดษิ ฐเ์ ป็ นของเลน่ ของใช้ สายยาง ถา้ พบควรรบี แจง้ • หม่นั ตรวจสอบสายไฟและ เชน่ ทากลอ่ งใสข่ อง ผูป้ กครองหรอื ครูใหซ้ อ่ มแซม เครอื่ งใชไ้ ฟฟ้าอยู่เสมอ หาก ทนั ที พบวา่ ชารุด ใหร้ บี บอก • ส่งผา่ นขอ้ มลู ข่าวสารทาง ผูป้ กครองหรือครูซ่อมแซมทนั ที ไปรษณียอ์ ิเล็กทรอนิกส์ แทน การสง่ เอกสารทางไปรษณีย์ • ไม่เปิ ดเคร่ืองใช้ไฟฟ้าพร้อมกัน หลายชนิด การงานอาชพี ชนั้ ประถมศกึ ษาปี ท่ี ๕

การใชน้ า้ อยา่ งประหยัด การใช้ไฟฟ้าอยา่ งประหยดั การใช้กระดาษอยา่ งประหยัด • ล้างผักผลไม้ และลา้ งจานใน • ใช้หลอดไฟฟ้าประหยดั • ไม่ใช้จานกระดาษ แกว้ นา้ ภาชนะทเ่ี กบ็ กักนา้ ได้เพียงพอ พลงั งาน เชน่ หลอดไฟแบบ กระดาษในงานเลีย้ งสังสรรค์ โดยไม่ตอ้ งเปิ ดนา้ ไหลทงิ้ ตะเกียบ ตา่ ง ๆ ตลอดเวลา • ถา้ อากาศไม่รอ้ นมากควรเปิ ด • กระดาษหนังสอื พิมพ์ กลอ่ ง • ใช้อุปกรณป์ ระหยัดนา้ เช่น พัดลมแทนการเปิ ด กระดาษ กระดาษนิตยสาร เคร่ืองปรับอากาศ สมุดหนังสือเก่าและกระดาษ ชกั โครกประหยดั นา้ ฝักบวั ทไี่ ม่ใช้แลว้ ใหเ้ ก็บรวบรวม ประหยัดนา้ กอ๊ กประหยัดนา้ • ปิ ดตเู้ ยน็ ใหส้ นิท ไม่เปิ ดตเู้ ย็น ไปขาย หรือนามาประดิษฐเ์ ป็ น • รดนา้ ต้นไม้ในตอนเช้าขณะที่ บอ่ ย ทาความสะอาดตเู้ ย็นเป็ น ส่ิงของเครื่องใชห้ รอื ของตกแตง่ อากาศเย็นจะช่วยประหยดั นา้ ประจาและไมใ่ สข่ องรอ้ นใน ไวใ้ ช้ในครอบครวั มากกว่าการรดนา้ ตอนแดดจดั ตู้เย็น • ซักผ้าด้วยมอื และรองนา้ แค่ • ใช้ผ้าเช็ดมอื แทนกระดาษชาระ พอใช้ ไม่เปิ ดนา้ ไหลทงิ้ • ไม่ควรพรมนา้ เสอื้ ผ้าจนแฉะ • จดั เก็บข้อมูลลงในคอมพิวเตอร์ เพราะทาใหส้ นิ้ เปลืองไฟฟ้า ตลอดเวลา ขณะรดี ผ้า และอุปกรณบ์ นั ทกึ ขอ้ มลู • ใช้นา้ สุดทา้ ยของการซักผ้าไป ตา่ ง ๆ เชน่ แผน่ ซดี ี แผน่ ดีวีดี • ไม่เปิ ดใชเ้ ครือ่ งใชไ้ ฟฟ้าขณะมี หน่วยความจาแบบแฟลชไดรฟ์ รดนา้ ตน้ ไม้ ฟ้าร้อง ฟ้าผา่ เกิดขึน้ ในบริเวณ แทนการพมิ พล์ งในกระดาษ • ปิ ดนา้ ไม่ใหไ้ หลทงิ้ ขณะอาบนา้ ใกล้บา้ น สระผม ฟอกสบู่ แปรงฟัน ลา้ ง จาน การงานอาชีพ ชัน้ ประถมศกึ ษาปี ที่ ๕

๒. มสี ่วนร่วมในกจิ กรรมหรอื โครงการทจี่ ดั ขึน้ เพอ่ื รณรงคใ์ หเ้ กดิ การประหยัดพลังงานและทรัพยากร  โครงการโรงเรียนสีเขยี ว เป็ นการรณรงคเ์ พอื่ เสริมสร้างทศั นคตแิ ละคา่ นิยมในการใชไ้ ฟฟ้าอย่างมี ประสทิ ธิภาพแก่เยาวชนของชาติ ตง้ั แตร่ ะดบั อนุบาลจนถึงระดบั มัธยมศึกษา โดยผ่านระบบ การศึกษาของประเทศ เพอ่ื ปลูกฝังอุปนิสยั การใช้ไฟฟ้าอยา่ งมีประสิทธิภาพใหย้ ่ังยืน  โครงการ ๕๕๕ ชว่ ยลดคา่ ไฟฟ้าของคนไทย ร่วมใจลดภาวะโลกร้อน ซ่ึงมีเป้าหมายรณรงคส์ ง่ เสริมให้ เกิดการใชอ้ ุปกรณไ์ ฟฟ้าเบอร์ ๕ ในช่วงฤดูร้อนเพอื่ ใหเ้ กดิ การประหยดั พลงั งานของประเทศ  โครงการช่วยลดภาวะโลกร้อน  โครงการปลกู ป่ าถาวร ๓. กระตุน้ และสนับสนุนใหท้ กุ คนในครอบครัวและสังคมทอี่ ยูอ่ าศัย มสี ว่ นร่วมในการใช้พลงั งานและทรพั ยากรอยา่ งประหยัดและคุม้ คา่ การงานอาชพี ชนั้ ประถมศกึ ษาปี ท่ี ๕