ภูมิปัญญาท้องถิ่น อำเภอปากท่อ ธ.ค. 62

ทำเนยี บภมู ิปัญญาทอ้ งถ่ิน ประจำเดือน ธนั วาคม 2562 ศนู ย์การศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัยอำเภอปากทอ่ สำนักงานส่งเสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัยจงั หวดั ราชบุรี สำนักงานส่งเสริมการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย สำนักงานปลัดกระทรวงศกึ ษาธกิ าร กระทรวงศึกษาธกิ าร

ก คำนำ ปราชญ์ชาวบ้าน หรอื นกั คิดทอ้ งถ่นิ หรอื ครูภูมปิ ัญญาไทยแลว้ แต่จะเรียกกัน จะมมี ากมายในหลาย ดา้ นแล้วแต่งานท่ีท่านปฏิบัติจนบงั เกิดผล ไมว่ า่ จะเรียกอะไรกต็ ามคุณสมบัติของผู้ท่เี ป็นปราชญช์ าวบา้ น คอื 1. คนเหล่านม้ี ีธรรมะอยู่ในใจทกุ ท่าน เปน็ ธรรมะของความรักความเมตตา ความอยากช่วยคน เปน็ ธรรมะโดยการปฏบิ ตั ิ 2. คนเหล่านค้ี ิดทำสรปุ บทเรยี น แล้วนำมาเปน็ ความรูใ้ ห้คนเหน็ ได้อยา่ งชดั เจน มที ัง้ วชิ าการและ ภาคปฏบิ ัติให้เหน็ 3. คนเหลา่ นม้ี คี วามรัก ความเป็นปราชญไ์ ม่ได้อยูท่ ี่ความฉลาดของปญั ญาท่เี กิดจากการกระทำ แต่เกิด จากความรกั ท่มี ธี รรมะเปน็ แรงบันดาลใจใหแ้ บง่ ปันแก่ผู้อืน่ 4. คนเหล่านเี้ ปน็ ร่มโพธ์ิ ร่มไทร การแผภ่ ูมปิ ญั ญาทเ่ี กิดจากการทำจริงดว้ ยความรักแผ่นดนิ ทีม่ ี ลกู หลาน มีปา่ มีชมุ ชน มเี มอื ง ดังนนั้ สรปุ ได้ว่าปราชญ์ชาวบา้ นนั้นเป็นผู้ท่ีมีวิถีชีวิตที่ผูกพันกับธรรมชาติ มีความคิดเข้าระบบชอบ ค้นหาความจริง ชา่ งสงั เกตและนำสงิ่ ที่พบเหน็ มาเรยี นรูโ้ ดยการปฏิบัติจรงิ สามารถสรปุ เปน็ บทเรียนได้ ดงั เชน่ ปราชญ์ ชาวบ้าน ด้านการเกษตร ซึ่งมีอยทู่ ว่ั ไปในทกุ ภาคของประเทศ ท้ังน้ี ศูนยก์ ารศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั อำเภอปากท่อ ไดเ้ ล็งเห็นถึงความสำคญั ของผทู้ ี่ทำคุณประโยชน์ เสียสละ และปฏิบัติตนเปน็ แบบอย่างที่ดีต่อคนในชุมชนอำเภอปากท่อ จึงได้จดั ทำทำเนยี บภมู ิ ปญั ญาท้องถิ่น ขึน้ เพื่อยกย่อง และเผยแพรใ่ หช้ นรนุ่ หลังได้ถือเปน็ แบบอย่างท่ีดีในการดำรงชีวิต ตอ่ ไป กศน.อำเภอปากทอ่ ธนั วาคม 2562

สารบัญ ข คำนำ หน้า สารบัญ ก สรปุ ทำเนยี บภูมิปญั ญาท้องถิ่น กศน.อำเภอปากท่อ จังหวดั ราชบรุ ี ภมู ิปัญญาท้องถิ่นตำบลทุง่ หลวง ข ภมู ิปญั ญาท้องถิ่นตำบลดอนทราย ภมู ปิ ญั ญาท้องถน่ิ ตำบลปากท่อ 1 ภูมิปญั ญาท้องถน่ิ ตำบลห้วยยางโทน 4 ภูมิปญั ญาท้องถิ่นตำบลอ่างหิน 17 ภูมิปญั ญาท้องถ่ินตำบลยางหัก 27 ภูมิปัญญาท้องถน่ิ ตำบลบ่อกระดาน 40 ภูมปิ ญั ญาท้องถน่ิ ตำบลวังมะนาว 53 ภมู ิปญั ญาท้องถ่นิ ตำบลหนองกระทุ่ม 66 ภูมิปญั ญาท้องถิ่นตำบลวดั ยางงาม 78 ภูมปิ ัญญาท้องถิ่นตำบลวนั ดาว 91 103 คณะผ้จู ัดทำ 113 126

1 สรุปทำเนียบภมู ิปญั ญาทอ้ งถิ่น กศน.อำเภอปากทอ่ จงั หวดั ราชบุรี ประจำเดอื นธนั วาคม 2562 ลำดับ ชอ่ื ภมู ปิ ญั ญา สาขา เจ้าของภมู ปิ ัญญา ท่ีอยู่ ที่ ภมู ิปญั ญา 1 การทำหน่อไม้ต้มและ ด้านการเกษตร นางประภารัตน์ อัมรินท 171 หม่ทู ่ี 8 ตำบล ทุ่งหลวง หน่อไม้ดอง รกั ษา 2 การทำมะม่วงกวน ด้านการเกษตร นางประภารัตน์ อมั รินท 171 หมู่ที่ 8 ตำบล ทุ่งหลวง รกั ษา 3 ปราชญ์ชาวบ้านศูนย์ ด้านการเกษตร นายอุบล แช่มชอ้ ย 43 หมทู่ ่ี 15 ตำบล ทุ่งหลวง เครอื ข่ายปราชญ์ ชาวบา้ น กลุม่ เกษตร อินทรยี ์ บ้านเหลา่ มะละกอ 4 การทำขนมไทย ด้านพาณชิ ยแ์ ละ นางจนั ทรเ์ พ็ญ สันตานนท์ 20 หมทู ี่ 1ตำบล ดอนทราย บริการ 5 หมอดินอาสา ด้านการเกษตร นายธำรง ทัศนา 32 หมูที่ 9 ตำบลดอนทราย 6 อสม. ดเี ดน่ สาขา ดา้ นการแพทย์ นางบญุ มา กลา้ หาญ 60 หมทู่ ี่ 3 ตำบลดอนทราย การแพทย์แผนไทย สาธารณสขุ 7 การเลย้ี งไกช่ น ดา้ นการเกษตร นายสนิ จติ ตานุภาพ 50/1 หมทู่ ่ี 3 ตำบลปากท่อ 8 การรกั ษาแบบกวาดคอ ด้านการแพทย์ นายสมพงศ์ มีศรผี ่อง 1 หม่ทู ี่ 3 ตำบลปากทอ่ สาธารณสขุ 9 ปนู กนิ หมาก ไล่ยงุ ด้านการแพทย์ นางสาวสงั วาลย์ แปน้ แหลม 48 หมู่ท่ี 3 ตำบลปากท่อ และสาธารณสุข 10 การเพาะเห็ดฟาง ด้านการเกษตร นางนวล อ้อมแก้ว 24/3 หม่ทู ่ี 5 ตำบล หว้ ยยางโทน 11 การเล้ียงไกช่ น ดา้ นการเกษตร นายชำนาญ เมีย้ นวงศ์ 43 หมทู่ ี่ 4 ตำบล หว้ ยยางโทน 12 การทำรองเท้ายาง ดา้ น นางปณิตา ทรัพย์ธนกจิ 14 หมทู่ ่ี 5 ตำบล อุตสาหกรรม ห้วยยางโทน และหตั ถกรรม 13 นวดแผนไทย ด้านการแพทย์ นางชนิดาภา ขาวขำ 56 หม่ทู ี่ 3 ตำบลอ่างหนิ และสาธารณสุข

2 ลำดบั ชือ่ ภูมปิ ญั ญา สาขา เจ้าของภูมปิ ัญญา ทอ่ี ยู่ ท่ี นางสาวศุภจริ า คำพวง ภูมปิ ญั ญา 14 การสานกระด้งกบั พดั ดา้ นการดา้ น จากไม้ไผ่ อุตสาหกรรม 58/1 หม่ทู ี่ 6 ตำบลอา่ งหิน และหตั ถกรรม 15 ขนมไทย ดา้ นการพัฒนา นายชบุ พ่วงอนิ 41 หมู่ที่ 1 ตำบลอ่างหนิ สังคม พฒั นา 16 การนวดแผนไทย ชุมชน นางปราณี ขัดสี 102/3 หม่ทู ี่ 4 ตำบลยางหกั ด้านการแพทย์ 17 ศาสนพธิ ที างศาสนา และสาธารณสขุ นางมนุ ิตา มหาลาภก่อเกียรติ 128/1 หมูท่ ี่ 4 ตำบลยางหัก ด้านศาสนา 18 การปลกู พืชแบบ จรยิ ธรรม นายวิเชยี ร บุญรอด 14 หมทู่ ี่ 6 ตำบลยางหัก ผสมผสาน ด้านการเกษตร 19 ศาสนพธิ ที างศาสนา ด้านศาสนา นายทรงยศ สงบวาจา 2/3 หม่ทู ่ี 3 จรยิ ธรรม นายสำรวย จาคีเกษตร ตำบลบ่อกระดาน 20 เฟอร์นิเจอร์ชา่ งไม้ 36/1 หม่ทู ี่ 2 ดา้ น นายวสนั ต์ มาเอี่ยม ตำบลบอ่ กระดาน 21 การบริหารจดั การ อตุ สาหกรรม และหัตถกรรม นายวันชัย รอ้ ยเอก 22 หมู่ท่ี 3 22 เฟอรน์ เิ จอรช์ า่ งไม้ ตำบลบอ่ กระดาน ดา้ นการพัฒนา นางสงั ข์ พุทโธ 23 การทำยาสระผมจาก สงั คม พัฒนา นายฮวดใช้ พงษท์ อง 48 หมทู่ ี่ 7 ตำบลวงั มะนาว มะกรูด ชุมชน 31 หมู่ท่4ี ตำบลวงั มะนาว 24 การปลูกพืชแบบ ดา้ น ผสมผสาน อตุ สาหกรรม 93/1หมทู่ ี่ 5 ตำบล วังมะนาว และหัตถกรรม 25 ปุ๋ยอัดเม็ด ด้านพาณิชยก 26 เกษตรผสมผสาน รรมและบริการ 27 กรงนก ดา้ นการเกษตร ดา้ นการเกษตร นายสมยศ นวมนิ่ม 56 หมทู่ ี่ 6 ด้านการเกษตร นายชำนาญ ใจดี ตำบลหนองกระทุ่ม ด้านหัตถกรรม นางสม ฤทธ์ิลำ้ เลศิ 26 หมู่ท่ี 1 ตำบลหนองกระทุ่ม 56 หมู่ที่ 5 ตำบลหนองกระทุ่ม

ลำดบั ชอ่ื ภมู ิปญั ญา สาขา เจา้ ของภูมิปัญญา 3 ท่ี ท่ีอยู่ ภูมปิ ัญญา 28 การทอเส่ือจากกก ดา้ น นางนนั ทา สงั ขะไชย 11 หมทู่ ่ี 3 ตำบลวัดยางงาม อุตสาหกรรม 59 หม่ทู ่ี 3 ตำบลวดั ยางงาม และหัตถกรรม 52/1 หมทู่ ี่1 ตำบลวัดยางงาม 9 หมทู่ ี่ 1 ตำบล วนั ดาว 29 การถกั แหจับปลา ดา้ น นายสุชิน พวงพงษ์ 15 หมทู่ ่ี 1 ตำบลวันดาว อุตสาหกรรม และหัตถกรรม 30 การทำน้ำตาลมะพรา้ ว ด้านการเกษตร นางกาญจนา ผลอินหอม 31 การทำกลว้ ยหกั มุกฉาบ ด้านพาณชิ ย์และ นายสมบัติ มน่ั คง บรกิ าร 32 การทำขนมทองมว้ น ด้านพาณชิ ย์และ นางนงเยาว์ ยนื ยง บรกิ าร

4 ตำบลทุง่ หลวง

5 บนั ทกึ ชดุ ข้อมลู คลังปญั ญา-ภมู ิปญั ญาทอ้ งถ่นิ พฒั นาข้นึ ภายใต้งานเครือข่ายบรู ณาการผสู้ ูงอายุฯ มสพช. -กศน.-สวทช. -สสส. แบบบนั ทกึ ชดุ ข้อมูลคลังปัญญาผู้สูงอายุตำบลทุ่งหลวง อำเภอปากทอ่ จังหวดั ราชบุรี ช่ือภมู ปิ ัญญา การทำหนอ่ ไมต้ ม้ และหน่อไมด้ อง รหสั ภมู ิปญั ญา (รหัสทห่ี นว่ ยงานต้งั ข้นึ เพอื่ ใชค้ ุมแฟม้ เอกสาร) - สาขาคลังปัญญา (23 สาขา) ด้านการเกษตร สาขาคลังปัญญา 23 สาขา ได้แก่ ดา้ นการศึกษา ด้านการแพทยแ์ ละสาธารณสขุ ดา้ นการเกษตร ดา้ น ทรพั ยากรธรรมชาติและส่งิ แวดลอ้ ม ด้านวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี ด้านวศิ วกรรม ด้านสถาปตั ยกรรม ด้านการ พฒั นาสังคม พฒั นาชุมชน การจัดสวัสดกิ ารชมุ ชน การสงั คมสงเคราะห์ ด้านกฎหมาย ด้านการเมืองการปกครอง ดา้ น ศลิ ปะ วัฒนธรรม ประเพณี ด้านศาสนา จรยิ ธรรม ดา้ นพาณชิ ย์และบริการ ด้านความม่ันคง ดา้ นบรหิ ารจัดการและ บรหิ ารธุรกิจ ด้านการประชาสัมพนั ธ์ ด้านการคมนาคมและการส่ือสาร ดา้ นพลังงาน ด้านต่างประเทศ ด้าน อตุ สาหกรรมและหตั ถกรรม ดา้ นวาทศลิ ป์ สาขาของภูมิปญั ญาทอ้ งถิ่น (10 ประเภท) สาขาเกษตรกรรม สาขาภูมปิ ญั ญาทอ้ งถิน่ 10 สาขา ไดแ้ ก่ สาขาเกษตรกรรม/ สาขาอุตสาหกรรมและหัตถกรรม/ สาขาการแพทยแ์ ผน ไทย/ สาขาการจัดการ/ สาขาทรพั ยากรธรรมชาติและท้องถ่ิน/ สาขากองทนุ และธุรกจิ ชมุ ชน/ สาขาสวัสดิการ/ สาขา ศิลปกรรม/ สาขาการจัดการองค์กร/ สาขาภาษาและวรรณกรรม/ สาขาศาสนาและประเพณี ข้อมูลพืน้ ฐาน รายบคุ คล เจ้าของภมู ิปญั ญาทอ้ งถนิ่ /บคุ คลคลงั ปัญญา ชอ่ื นางประภารัตน์ อัมรนิ ทรกั ษา วันเดือนปเี กดิ 18 มกราคม พ.ศ.2506 ทีอ่ ยู่ปจั จบุ นั (ทสี่ ามารถตดิ ตอ่ ได้) บา้ นเลขที่ 171 หมู่ที่ 8 ตำบล ท่งุ หลวง อำเภอปากท่อ จังหวัดราชบรุ ี รหสั ไปรษณยี ์ 70140 โทรศพั ท์ 085-2124548 โทรสาร - Line ID 0852124548 E-mail address: - Facebook ประภารตั น์ อัมรินทรักษา

6 ความเป็นมาของบคุ คลคลงั ปญั ญา นางประภารัตน์ อัมรินทรักษา เริ่มทำหน่อไม้ต้มและหน่อไม้ดองเมื่อปี พ.ศ.2556 สืบเนื่องจากมีการทำสวน ไผ่และได้ตัดหน่อไม้มาแปรรูป ได้แก่หน่อไม้ต้ม และหน่อไม้ดอง ไว้เพื่อรับประทานและสร้างรายได้ให้แก่ครอบครัว เนื่องจากมีอาชีพค้าขายอยู่แล้ว นางประภารัตน์จึงได้ทำหน่อไม้ต้มและหน่อไม้ดองมาเร่ือยๆ มีลูกค้าชื่นชอบการทำ หน่อไม้ดอง และไดถ้ า่ ยทอดความรใู้ หแ้ ก่บุตรหลาน จุดเด่นของภมู ปิ ัญญาท้องถิ่น -หน่อไม้ สามารถนำไปแปรรปู ให้เป็นอาหารไดห้ ลายชนดิ เชน่ หน่อไม้สด ๆ ต้มกับกระดูกหมู แกงค่วั หน่อไม้ หรือ จะตม้ เอาไว้จิม้ นำ้ พริก ทำซุปหน่อไม้ สว่ นความขมของหน่อไม้ตอ้ งดับด้วยนำ้ ค้ันใบย่านาง แลว้ หนอ่ ไม้ก็จะหวาน สามารถ นำไปจิ้มนำ้ พรกิ หรือทำซุปก็ได้รสกลมกลอ่ ม ถา้ อยากเก็บหนอ่ ไม้ไวก้ นิ นอกฤดูกาล ก็ต้องดองหน่อไม้ใหเ้ ป็นหนอ่ ไมเ้ ปรีย้ ว เอาไว้ทำแกงส้ม แกงคั่วได้ วตั ถุดบิ ที่ใช้ประโยชนใ์ นผลติ ภัณฑ์ทเี่ กิดจากภมู ิปัญญา ซ่ึงพืน้ ที่อ่ืนไม่มี ได้แก่ - หนอ่ ไม้ รายละเอียดของภมู ิปัญญาท้องถิน่ (ลักษณะภมู ิปัญญา/รปู แบบ/วิธีการ/เทคนคิ ท่ีใช้/ภาพถา่ ยหรือภาพวาดประกอบ/พฒั นาการของ ผลติ ภณั ฑ์หรอื ผลงาน/กระบวนการสรา้ งภมู ิปญั ญา/ลกั ษณะการใช้ประโยชนจ์ าก ภมู ิปัญญาทเ่ี กิดขึน้ ฯลฯ) - ผลผลิตที่ได้สามารถนำไปใช้ประโยชน์ไดจ้ ริง สามารถสรา้ งรายได้หลักและรายได้เสรมิ ใหแ้ ก่ครอบครวั รปู แบบและลักษณะการถ่ายทอด การประชาสัมพันธ์ เผยแพรภ่ ูมปิ ัญญาท้องถน่ิ (ทส่ี ะท้อนความน่าเชือ่ ถือ การยอมรับ ผา่ นบคุ คล/ชุมชน/องคก์ ร/รางวลั /ใบประกาศ/การจดทะเบียนลขิ สิทธิ์ ส่ือดจิ ทิ ัล/เอกสารเผยแพร่ แผน่ พับ คลิป(VDO) ฯลฯ) ยงั ไมเ่ คยมกี ารเผยแพร่/ใช้เฉพาะบุคคล  เคยเผยแพรเ่ ฉพาะในชมุ ชน มีการเผยแพร่ผ่านส่ือมวลชนและสื่ออ่นื อยา่ งแพร่หลาย มกี ารดูงานจากบุคคลภายนอก มีการนำไปใช้ ในพ้ืนที่และนอกพนื้ ท่ี อื่นๆ (ระบุ) ลักษณะของภูมิปญั ญาทอ้ งถิ่น การพัฒนาต่อยอดภมู ปิ ัญญาใหเ้ ป็นนวัตกรรม คณุ ค่า (มลู คา่ ) และ ความ ภาคภมู ิใจ ภมู ปิ ญั ญาทอ้ งถิ่น/นวตั กรรมท่คี ดิ คน้ ข้ึนมาใหม่ ภมู ปิ ัญญาท้องถนิ่ ด้งั เดมิ ไดร้ ับการถ่ายทอดมาจาก ภูมิปัญญาทอ้ งถิน่ ที่ได้พัฒนาและต่อยอด แบบเดมิ คือ มีความคิดสรา้ งสรรค์และต่อยอดผลติ ภัณฑอ์ ยตู่ ลอด รายละเอยี ดเพ่ิมเติม (สามารถใสข่ อ้ มูล ลงิ ค์วดิ โี อ หรือเวบ็ ไซต์ที่เกีย่ วข้อง)

7 ถา่ ยภาพบุคคล และอปุ กรณ/์ เคร่ืองมือ/ ส่ิงที่ประดษิ ฐ์ (ชน้ิ งานหรอื ผลงาน) รูปภาพเจ้าของภมู ิปัญญา ชอื่ –สกุลผู้บนั ทกึ ข้อมลู ....นางสาวรงุ่ นภา ศลิ าวงศ.์ ..... เบอร์ตดิ ตอ่ ..086-1732339 LineID koi0861732339…… หน่วยงาน/ สถานศกึ ษา ..กศน.อำเภอปากท่อ...จังหวัดราชบรุ ี... วันทบี่ นั ทกึ ขอ้ มูล 23 ธนั วาคม 2562 -------------------------------------------------------

8 การทำหนอ่ ไมต้ ้มและหน่อไม้ดอง โดยนางประภารัตน์ อมั รินทรักษา ตำบลทุ่งหลวง อำเภอปากท่อ จังหวัดราชบรุ ี คุณประภารัตน์ อมั รนิ ทรักษา คอื ผ้ทู เ่ี รยี นรู้และมีประสบการณ์ในการทำหนอ่ ไม้ต้มและหนอ่ ไม้ดอง ไดท้ ำเปน็ อาชีพหลัก เพอื่ เป็นการสรา้ งรายได้ให้แก่ครอบครัว ด้านการถ่ายทอดความรู้ คุณประภารตั น์ อมั รนิ ทรรักษา ได้ใหค้ วามรู้การทำหน่อไม้ต้มและหนอ่ ไมด้ อง ในพน้ื ที่หมทู่ ่ี 8 ตำบลทงุ่ หลวง อำเภอปากท่อ จงั หวดั ราชบรุ ี และพน้ื ที่ใกล้เคยี ง ซึ่งได้มกี ารถ่ายทอดความรใู้ หผ้ ทู้ สี่ นใจท่ีจะเรยี นรู้ และประกอบเปน็ อาชีพ ขอ้ มูลเพิ่มเติมครภู ูมปิ ญั ญา “หนอ่ ไมต้ ้มและหน่อไมด้ อง” นางประภารตั น์ อัมรนิ ทรักษา เกดิ วันที่ 18 มกราคม 2506 อายุ 56 ปี เบอร์โทร ตดิ ต่อ 085-2124548

9 บนั ทกึ ชดุ ขอ้ มลู คลงั ปัญญา-ภมู ปิ ญั ญาทอ้ งถ่ิน พฒั นาขึ้นภายใต้งานเครอื ขา่ ยบรู ณาการผสู้ ูงอายุฯ มสพช. -กศน.-สวทช. -สสส. แบบบันทึก ชุดขอ้ มลู คลงั ปัญญาผู้สูงอายตุ ำบลทุ่งหลวง อำเภอปากทอ่ จังหวดั ราชบุรี ชอื่ ภมู ิปัญญา การทำมะม่วงกวน รหัสภมู ปิ ญั ญา (รหัสที่หน่วยงานต้งั ขน้ึ เพ่อื ใชค้ ุมแฟ้มเอกสาร) - สาขาคลงั ปัญญา (23 สาขา) ดา้ นการเกษตร สาขาคลงั ปัญญา 23 สาขา ไดแ้ ก่ ด้านการศึกษา ด้านการแพทย์และสาธารณสุข ด้านการเกษตร ด้าน ทรพั ยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอ้ ม ดา้ นวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี ดา้ นวศิ วกรรม ด้านสถาปัตยกรรม ด้านการ พัฒนาสังคม พฒั นาชมุ ชน การจดั สวัสดิการชมุ ชน การสงั คมสงเคราะห์ ดา้ นกฎหมาย ด้านการเมืองการปกครอง ดา้ น ศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณี ด้านศาสนา จริยธรรม ด้านพาณชิ ย์และบรกิ าร ด้านความม่ันคง ด้านบริหารจัดการและ บรหิ ารธุรกิจ ดา้ นการประชาสมั พันธ์ ด้านการคมนาคมและการส่ือสาร ดา้ นพลงั งาน ด้านต่างประเทศ ดา้ น อุตสาหกรรมและหตั ถกรรม ด้านวาทศลิ ป์ สาขาของภูมปิ ญั ญาท้องถ่นิ (10 ประเภท) สาขาเกษตรกรรม สาขาภมู ิปัญญาท้องถ่นิ 10 สาขา ได้แก่ สาขาเกษตรกรรม/ สาขาอุตสาหกรรมและหตั ถกรรม/ สาขาการแพทย์แผน ไทย/ สาขาการจัดการ/ สาขาทรัพยากรธรรมชาติและท้องถิ่น/ สาขากองทุนและธุรกิจชมุ ชน/ สาขาสวัสดิการ/ สาขา ศิลปกรรม/ สาขาการจดั การองค์กร/ สาขาภาษาและวรรณกรรม/ สาขาศาสนาและประเพณี ขอ้ มูลพ้ืนฐาน รายบุคคล เจ้าของภูมิปญั ญาทอ้ งถนิ่ /บุคคลคลังปญั ญา ชื่อ นางประภารตั น์ อมั รินทรักษา วันเดือนปีเกิด 18 มกราคม พ.ศ.2506 ทอ่ี ยู่ปัจจบุ ัน (ที่สามารถติดตอ่ ได้) บ้านเลขท่ี 171 หมู่ท่ี 8 ตำบล ทุ่งหลวง อำเภอปากท่อ จงั หวดั ราชบุรี รหัสไปรษณยี ์ 70140 โทรศัพท์ 085-2124548 โทรสาร- Line ID 0852124548 E-mail address: - Facebook ประภารตั น์ อัมรินทรกั ษา

10 ความเป็นมาของบคุ คลคลังปัญญา ในอดตี นางประภารัตน์ อัมรนิ ทรักษา จะทำมะม่วงกวนเม่ือผลผลติ มะมว่ งในสวน มีเหลือจำนวนมาก เป็นการ แปรรูปชนดิ หนึ่งท่ีสามารถเก็บไว้รบั ประทานได้นาน แต่ปัจจุบันเมื่อมะม่วงกวนกลายเปน็ การค้า คุณประภารตั น์ จะเริ่ม กวนมะม่วงเมื่อผลผลิตเริ่มออกราวปลายเดือนมีนาคม หรือ ต้นเดือนเมษายน โดยปกติ มะม่วงในฤดูจะนำมาใช้ทำ มะม่วงกวนและหมดปลายเดือนพฤษภาคม หากบ้านไหนต้องการทำมะม่วงกวนขายต่อ ก็ต้องสั่งซื้อจากพ่อค้าคนกลาง ที่ปัจจุบันจะเข้าไปยังจังหวัดต่างๆ ท่ีรับซื้อมะม่วง หรือตลาดไท ตลาดกลางสินค้าเกษตรจังหวัดต่างๆ แต่ละปี คุณ ประภารัตน์ จะทำมะม่วงกวนจากผลผลิตในสวนของตนเอง ประมาณ 700 กิโลกรัม แต่บางบ้านที่ทำมะม่วงกวนเป็น อาชพี อาจสัง่ ผา่ นพ่อค้าคนกลางใหซ้ ้ือมะมว่ งมาส่งมากกวา่ จำนวนน้ี จุดเด่นของภมู ปิ ัญญาท้องถิ่น - มะม่วงกวน เป็นภูมปิ ญั ญาชาวบ้านแตด่ ้งั เดิม แต่ละพ้นื ท่ีทั่วประเทศไทยเชื่อว่าหากมีการถ่ายทอดมายงั รุ่นลูกรุ่น หลาน การทำมะมว่ งกวน เดก็ รนุ่ ใหม่จะสามารถทำได้โดยการเรยี นร้จู ากภมู ิปัญญา เว้นเสยี แตส่ ูญหายไปตามกาลเวลา ทำให้ ภูมปิ ญั ญาในการทำมะม่วงกวนเลอื นหายไป วัตถุดิบท่ีใชป้ ระโยชน์ในผลติ ภณั ฑท์ ีเ่ กดิ จากภูมปิ ัญญา ซ่ึงพนื้ ท่อี น่ื ไม่มี ได้แก่ - มะมว่ งชนิดต่างๆ เชน่ นำ้ ดอกไม้ ฟา้ ลั่น หนองแซง โชคอนันต์ แกว้ เปน็ ต้น รายละเอียดของภมู ปิ ัญญาท้องถ่ิน (ลกั ษณะภูมปิ ญั ญา/รปู แบบ/วิธีการ/เทคนคิ ที่ใช้/ภาพถ่ายหรอื ภาพวาดประกอบ/พฒั นาการของ ผลติ ภณั ฑห์ รือผลงาน/กระบวนการสรา้ งภูมปิ ญั ญา/ลกั ษณะการใชป้ ระโยชนจ์ าก ภูมิปญั ญาทเี่ กดิ ขึ้น ฯลฯ) - การกวนมะม่วงให้รสชาติดคี วรใชม้ ะม่วงอย่างนอ้ ย 3 ชนดิ และควรมมี ะมว่ งนำ้ ดอกไม้เป็นมะม่วงหลกั ทกุ การกวน เพราะเปน็ พันธท์ุ ใี่ หน้ ้ำขณะกวนมากกวา่ พนั ธ์ุอืน่ หากไมม่ ีมะมว่ งนำ้ ดอกไม้ เนื้อมะม่วงกวนจะเขม้ ขน้ เกินไป กรณีท่ีไมม่ ี มะมว่ งน้ำดอกไม้เลย อาจใช้มะม่วงเพชรบ้านลาดแทนได้ เพราะใหน้ ้ำมากขณะกวนเช่นเดียวกนั หรือมะม่วงฟ้าล่ัน เป็น มะมว่ งท่ีให้เน้ือเป็นแปง้ มากขณะกวน ขน้ึ อยู่วา่ ต้องการใหเ้ น้อื มะมว่ งกวนมีลักษณะอย่างไร ถา้ ต้องการให้มรี สชาตหิ วาน ควร ใชม้ ะม่วงแก่จดั ถ้าต้องการให้เนื้อมะม่วงกวนตกทราย ให้ใช้มะมว่ งงอมจนเละกับมะม่วงท่ัวไปผสม หรือ ใชม้ ะม่วงอกร่องทำ จะไดเ้ นื้อตกทรายทุกคร้งั ถ้าไมต่ อ้ งการให้แมลงมาตอม ข้นึ อยู่กบั การกวน หากกวนให้ส่วนผสมรดั เข้ากนั ทุกอยา่ งแลว้ พน้ื ผิว ด้านหน้าจะมะม่วงกวนจะตึง แมลงจะไมม่ ากวน ยกเวน้ ตัวมม้ิ กบั ตวั ต่อ ทจ่ี ะมาอาศัยดูดเอานำ้ หวานไปเท่านัน้ หากเก็บ มะม่วงกวนไวน้ านเกนิ 2 เดือน มะมว่ งกวนจะเปล่ยี นสี คลำ้ มากกว่าเดมิ แตร่ สชาติไม่เปลยี่ น แต่สง่ิ ที่ได้กับผู้บริโภค คอื ได้ รบั ประทานสนิ คา้ ท่ีไม่มสี ว่ นประกอบของสารใดๆ เจือปน และรสชาตไิ ด้ตามความอ่อนแก่ของมะม่วงที่ใชเ้ ปน็ วตั ถุดิบ รูปแบบและลกั ษณะการถ่ายทอด การประชาสัมพนั ธ์ เผยแพร่ภมู ปิ ัญญาท้องถ่ิน (ท่สี ะทอ้ นความน่าเชื่อถือ การยอมรบั ผ่านบุคคล/ชุมชน/องค์กร/รางวัล/ใบประกาศ/การจดทะเบียนลขิ สิทธ์ิ ส่ือดิจทิ ัล/เอกสารเผยแพร่ แผ่นพับ คลปิ (VDO) ฯลฯ) ยังไม่เคยมกี ารเผยแพร่/ใช้เฉพาะบุคคล  เคยเผยแพร่เฉพาะในชุมชน มกี ารเผยแพรผ่ ่านส่ือมวลชนและสือ่ อื่นอยา่ งแพรห่ ลาย มกี ารดงู านจากบุคคลภายนอก มกี ารนำไปใช้ ในพื้นท่ีและนอกพื้นที่ อ่นื ๆ (ระบุ) เผยแพร่ผา่ น facebook ลกั ษณะของภูมิปัญญาท้องถ่ิน การพฒั นาตอ่ ยอดภมู ิปัญญาให้เป็นนวัตกรรม คณุ คา่ (มูลคา่ ) และ ความ ภาคภูมใิ จ ภมู ปิ ญั ญาท้องถนิ่ ดง้ั เดิมไดร้ บั การถา่ ยทอดมาจากบรรพบรุ ุษพ่อแม่เคยทำมาในอดีต ภมู ิปัญญาทอ้ งถ่นิ ท่ีได้พัฒนาและต่อยอด แบบเดมิ คือ มีการตอ่ ยอดผลติ ภัณฑ์ให้รสชาตดิ ถี ูกปากผู้บริโภค

11 ถา่ ยภาพบคุ คล และอุปกรณ/์ เคร่ืองมือ/ ส่ิงท่ีประดษิ ฐ์ (ชิ้นงานหรอื ผลงาน) รปู ภาพเจา้ ของภูมปิ ัญญา ชอ่ื –สกลุ ผู้บันทกึ ข้อมลู ....นางสาวรงุ่ นภา ศิลาวงศ.์ ..... เบอร์ตดิ ตอ่ ..086-1732339 LineID koi0861732339…… หนว่ ยงาน/ สถานศึกษา ..กศน.อำเภอปากท่อ...จงั หวดั ราชบุรี... วนั ทีบ่ ันทกึ ขอ้ มูล 23 ธันวาคม 2562 -------------------------------------------------------

12 การทำมะมว่ งกวน โดยนางประภารตั น์ อมั รินทรักษา ตำบลทุ่งหลวง อำเภอปากท่อ จงั หวัดราชบุรี คณุ ประภารตั น์ อัมรินทรักษา คอื ผู้ที่เรยี นรู้และมปี ระสบการณ์ในการทำมะมว่ งกวนต้ังแต่สมยั ทีย่ ังเป็นวยั รุ่น ปัจจุบัน คุณ ประภารัตน์ จะเริ่มกวนมะม่วงเม่ือผลผลิตเร่ิมออกราวปลายเดือนมีนาคม หรือ ต้นเดือนเมษายน โดยปกติ มะม่วงในฤดูจะ นำมาใช้ทำมะมว่ งกวนและหมดปลายเดือนพฤษภาคม ของทกุ ปี ดา้ นการถา่ ยทอดความรู้ คุณประภารตั น์ อัมรินทรรักษา ได้ถ่ายทอดความรู้ในการทำมะมว่ งกวนใหแ้ ก่บตุ รหลานและผ้ทู ่ี สนใจ และบางครงั้ มีนกั เรียน นักศึกษามาขอข้อมลู ในการทำรายงานคุณประภารัตนก์ ็ได้ให้ข้อมลู อยา่ งไมล่ งั เล ข้อมูลเพิ่มเติมครภู ูมิปญั ญา “การทำมะมว่ งกวน” นางประภารัตน์ อัมรนิ ทรกั ษา เกดิ วันที่ 18 มกราคม 2506 อายุ 56 ปี เบอรโ์ ทร ติดตอ่ 085-2124548

13 บนั ทึกชดุ ขอ้ มูลคลังปัญญา-ภมู ิปญั ญาท้องถ่นิ พฒั นาขึน้ ภายใต้งานเครือข่ายบรู ณาการผสู้ งู อายฯุ มสพช. -กศน.-สวทช. -สสส. แบบบันทึก ชดุ ขอ้ มูลคลังปญั ญาผู้สูงอายุตำบลทุ่งหลวง อำเภอปากท่อ จังหวดั ราชบุรี ชอื่ ภูมปิ ัญญา ปราชญช์ าวบ้านศูนยเ์ ครือขา่ ยปราชญ์ชาวบ้าน กลุม่ เกษตรอนิ ทรีย์ บ้านเหลา่ มะละกอ รหัสภูมิปญั ญา (รหัสทีห่ นว่ ยงานต้งั ขนึ้ เพอื่ ใชค้ มุ แฟ้มเอกสาร) - สาขาคลงั ปญั ญา (23 สาขา) ด้านการเกษตร สาขาคลังปญั ญา 23 สาขา ไดแ้ ก่ ดา้ นการศึกษา ด้านการแพทยแ์ ละสาธารณสขุ ด้านการเกษตร ด้าน ทรัพยากรธรรมชาติและส่งิ แวดล้อม ดา้ นวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ด้านวิศวกรรม ดา้ นสถาปตั ยกรรม ด้านการ พฒั นาสงั คม พัฒนาชมุ ชน การจดั สวสั ดกิ ารชุมชน การสังคมสงเคราะห์ ด้านกฎหมาย ด้านการเมืองการปกครอง ดา้ น ศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณี ด้านศาสนา จริยธรรม ด้านพาณิชยแ์ ละบริการ ด้านความม่ันคง ด้านบรหิ ารจดั การและ บริหารธุรกจิ ดา้ นการประชาสัมพนั ธ์ ด้านการคมนาคมและการส่ือสาร ด้านพลงั งาน ด้านตา่ งประเทศ ด้าน อุตสาหกรรมและหัตถกรรม ด้านวาทศลิ ป์ สาขาของภูมิปัญญาท้องถิน่ (10 ประเภท) สาขาเกษตรกรรม สาขาภูมิปญั ญาทอ้ งถ่ิน 10 สาขา ได้แก่ สาขาเกษตรกรรม/ สาขาอตุ สาหกรรมและหตั ถกรรม/ สาขาการแพทยแ์ ผน ไทย/ สาขาการจัดการ/ สาขาทรพั ยากรธรรมชาติและท้องถ่ิน/ สาขากองทุนและธรุ กจิ ชุมชน/ สาขาสวัสดิการ/ สาขา ศลิ ปกรรม/ สาขาการจดั การองค์กร/ สาขาภาษาและวรรณกรรม/ สาขาศาสนาและประเพณี ข้อมูลพืน้ ฐาน รายบุคคล เจ้าของภมู ิปญั ญาทอ้ งถิ่น/บุคคลคลงั ปญั ญา ชอื่ นายอุบล แช่มช้อย วันเดือนปีเกดิ 12 มีนาคม 2491 ที่อยู่ปจั จุบนั (ทีส่ ามารถติดต่อได้) บ้านเลขที่ 43 หมทู่ ่ี 15 ตำบล ทุ่งหลวง อำเภอปากท่อ จังหวดั ราชบุรี รหสั ไปรษณยี ์ 70140 โทรศพั ท์ 081-7564231 โทรสาร - Line ID 0817564231 E-mail address: - Facebook -

14 ความเป็นมาของบุคคลคลงั ปัญญา นายอุบล แช่มช้อย เกิดที่ ตำบลห้วยไผ่ เ อำเภอเมือง จังหวัดราชบุรี เกิดวันที่ 12 มีนาคม พ.ศ.2491 ปัจจุบันอายุ 71 ปี ที่อยู่ 43 หมู่ที่ 15 ตำบลทุ่งหลวง อำเภอปากท่อ จังหวัดราชบุรี สถานที่ทำงานปัจจุบัน ศูนย์ เครอื ขา่ ยปราชญ์ชาวบา้ น กล่มุ เกษตรอนิ ทรีย์ บ้านเหล่ามะละกอ ตำแหนง่ หวั หนา้ ศนู ย์ปราชญ์ นายอุบล แช่มช้อย สมรสกับนางเสย แช่มช้อย มีธิดา 2 คน คือ นางพรพิมล อนันตศิริ และนางชลธิชา ดวงจันทร์ ปัจจุบันเป็นข้าราชการบำนาญ มีทำอาชีพรองด้านการเกษตรกรรม ทั้งนี้ครอบครัวได้ดำเนินชีวิตตาม แนวทางของปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ด้วยการปฏิบัติตนโดยศึกษาสภาพปัญหา ศึกษาสาเหตุของปัญหาภายใน ครอบครัว วิเคราะห์ศักยภาพของครอบครัวและสภาพแวดล้อม แล้วนำมาวางแผนชีวติ หาแนวทางการพึ่งตนเอง การ ประกอบสัมมาอาชีพตามความเหมาะสมของครอบครวั โดยพจิ ารณาทั้งทุนทรัพย์ ความรู้ ความสามารถ การผลิตและ การบริโภค โดยไม่เบียดเบียนตนเองและผู้อื่น นอกจากนี้ยังได้ร่วมกิจกรรมกับชุมชนในการพัฒนาคุณภาพของคนใน ชุมชนอยเู่ ป็นเนอื งนจิ จุดเด่นของภมู ปิ ัญญาท้องถ่ิน การทาํปุ๋ยหมักชีวภาพ การทาํปุ๋ยอินทรียน์ํ้า ฮอร์โมน การทาํสมุนไพรไล่แมลง สมุนไพร ป้องกันโรคพืช การทาํน้ํา สม้ ควันไมป้ อ้ งกนั แมลง การบรหิ ารจดัการกลุ่ม การทำสบู่ ผงซักฟอก การดำเนนิ ชีวิตแนวเศรษฐกิจพอเพยี ง วัตถดุ ิบทใ่ี ชป้ ระโยชน์ในผลติ ภัณฑท์ ีเ่ กดิ จากภูมิปัญญา ซึ่งพ้ืนท่อี ่นื ไม่มี ไดแ้ ก่ - มลู สตั ว์ (ขี้วัว ขีห้ ม)ู สำหรับทำปุย๋ หมัก รายละเอียดของภูมิปัญญาท้องถิน่ (ลักษณะภมู ิปญั ญา/รูปแบบ/วธิ ีการ/เทคนคิ ทีใ่ ช/้ ภาพถา่ ยหรอื ภาพวาดประกอบ/พัฒนาการของ ผลติ ภณั ฑ์หรือผลงาน/กระบวนการสรา้ งภมู ปิ ัญญา/ลักษณะการใช้ประโยชน์จาก ภมู ปิ ัญญาท่เี กดิ ขนึ้ ฯลฯ) -เป็นความสามารถเฉพาะบคุ คล สามารถฝึกฝนจนเกิดความชำนาญได้ ผลติ ภัณฑ์ท่ีได้สามารถนำไปใช้ ประโยชนไ์ ดจ้ รงิ สามารถสร้างรายไดห้ ลกั และรายได้เสรมิ ใหแ้ กค่ รอบครัว รปู แบบและลักษณะการถา่ ยทอด การประชาสมั พนั ธ์ เผยแพร่ภูมปิ ัญญาทอ้ งถ่นิ (ทสี่ ะทอ้ นความนา่ เช่ือถือ การยอมรับ ผ่านบุคคล/ชมุ ชน/องคก์ ร/รางวลั /ใบประกาศ/การจดทะเบยี นลขิ สิทธิ์ ส่ือดจิ ทิ ัล/เอกสารเผยแพร่ แผน่ พบั คลิป(VDO) ฯลฯ) ยงั ไมเ่ คยมีการเผยแพร/่ ใช้เฉพาะบคุ คล  เคยเผยแพร่เฉพาะในชมุ ชน มกี ารเผยแพร่ผา่ นสอ่ื มวลชนและสื่ออืน่ อย่างแพร่หลาย มีการดูงานจากบคุ คลภายนอก เฉลยี่ ต่อปี 24 คร้ัง จำนวน 1,200 คน มีการนำไปใช้ ในพื้นที่ 200 คน นอกพน้ื ที่ 500 คน (เฉลีย่ ต่อปี) อ่นื ๆ (ระบุ)...มกี ารเผยแพร่ผา่ นfacebook และ fanpage..ของศนู ยเ์ รียนรู้ปราชญ์ชาวบ้าน บ้านเหล่ามะละกอ ลกั ษณะของภมู ิปญั ญาทอ้ งถ่ิน การพฒั นาตอ่ ยอดภูมิปัญญาให้เปน็ นวัตกรรม คุณคา่ (มลู ค่า) และ ความภาคภูมิใจ ภมู ปิ ญั ญาท้องถน่ิ /นวัตกรรมที่คิดคน้ ขึ้นมาใหม่ ภมู ิปัญญาทอ้ งถนิ่ ดั้งเดมิ ได้รบั การถ่ายทอดมาจากการนำภูมิปัญญาท้องถนิ่ มาปรบั ใช้กบั นวัตกรรมที่คิดค้นข้นึ มา เพอื่ ให้การดำเนนิ งานมปี ระสทิ ธภิ าพมากขึน้ ภมู ิปญั ญาทอ้ งถ่ินที่ได้พัฒนาและต่อยอด แบบเดิมคือ มคี วามคิดสรา้ งสรรคแ์ ละต่อยอดผลติ ภัณฑ์รวมทง้ั การพฒั นาทักษะการเป็นวทิ ยากรอย่ตู ลอด รายละเอียดเพิ่มเติม (สามารถใสข่ ้อมลู ลิงค์วิดีโอ หรือเว็บไซตท์ เ่ี ก่ียวข้อง)-

15 ถา่ ยภาพบคุ คล และอปุ กรณ/์ เครื่องมอื / สิ่งท่ีประดษิ ฐ์ (ช้นิ งานหรอื ผลงาน) รูปภาพเจา้ ของภูมปิ ัญญา ปราชญช์ าวบ้านศนู ยเ์ ครือขา่ ยปราชญ์ชาวบ้าน กลุ่มเกษตรอนิ ทรีย์ บา้ นเหล่ามะละกอ ชื่อ –สกุลผู้บนั ทึกข้อมูล....นางสาวรุ่งนภา ศลิ าวงศ.์ ..... เบอรต์ ิดต่อ..086-1732339 LineID koi0861732339…… หนว่ ยงาน/ สถานศึกษา ..กศน.อำเภอปากท่อ...จงั หวัดราชบรุ ี... วนั ทบี่ ันทกึ ขอ้ มลู 23 ธันวาคม 2562 ------------------------------------------------------- . 081-7564231 Back

16 ปราชญช์ าวบา้ นศูนย์เครือขา่ ยปราชญ์ชาวบ้าน กลุ่มเกษตรอินทรีย์ บา้ นเหลา่ มะละกอ โดยนายอบุ ล แช่มช้อย ตำบลท่งุ หลวง อำเภอปากทอ่ จังหวดั ราชบุรี นายอบุ ล แช่มชอ้ ย ได้ดำเนนิ ชีวติ ตามแนวทางปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง มาต้ังแต่ ปี 2542 จนสามารถ เป็นแบบอย่างให้กับคนในชุมชน นอกจากนี้ยังได้รับการแต่งต้ังจากชุมชน ให้ทำหน้าที่ต่างๆในชมุ ชน ได้แก่ กรรมการ หมู่บ้าน ประธานคณะทำงานโครงการ SML กรรมการหมู่บ้านเข้มแข็งป้องกันยาเสพติด กรรมการไกล่เกลี่ยข้อพิพาท ของคนในชุมชน ประธานคณะกรรมการสถานศึกษาโรงเรียนประถมศึกษาและกรรมการสถานศึกษาโรงเรียน มัธยมศึกษา โดยให้คำแนะนำปรึกษาและสนับสนุนงานการศึกษา รวมทั้งกรรมการวิทยาลัยการอาชีพปากท่อ ประธานกรรมการธนาคารต้นไม้ทุ่งหลวงตอนบนโดยจัดวิทยากรมาให้ความรู้กับชุมชนและส่งเสริมให้เกิดการ ดำเนินงานในการหาพันธุ์กล้าไม้ ส่งเสริมการปลูก รวมทั้งการจัดสำรวจและการจัดทำบัญชธี นาคารต้นไม้ ทำให้ชุมชน เหน็ ความสำคญั และประโยชน์ของตน้ ไมม้ ากขนึ้ ดา้ นการถา่ ยทอดความรู้ คุณอบุ ล แช่มช้อย ได้ใหค้ วามรู้แกป่ ระชาชนทมี่ าอบรมทีศ่ ูนยเ์ รยี นรปู้ ราชญช์ าวบา้ น บ้านเหล่า มะละกอ และไดร้ บั การเชิญให้เป็นวทิ ยากรในการอบรม การสัมมนาของชุมชนและหน่วยงานราชการ องคก์ รปกครองสว่ น ทอ้ งถน่ิ ตง้ั แต่ ปี 2549 จนถึงปัจจบุ ัน ขอ้ มูลเพิ่มเติมครูภูมิปัญญา “ปราชญช์ าวบา้ นศนู ยเ์ ครือข่ายปราชญ์ชาวบา้ น กลมุ่ เกษตรอินทรยี ์ บา้ นเหล่ามะละกอ” นายอุบล แช่มช้อย เกดิ วนั ที่ 12 มีนาคม 2491 อายุ 71 ปี เบอร์โทร ตดิ ตอ่ 081-7564231

17 ตำบลดอนทราย

18 แบบบันทกึ ชุดข้อมูลคลงั ปญั ญา-ภมู ิปัญญาท้องถิ่นพัฒนาข้ึนภายใต้งานเครือข่ายบรู ณาการผสู้ ูงอายุฯ มสพช.-กศน.-สวทข.-สสส. ชุดขอ้ มลู คลังปญั ญาผสู้ งู อายตุ ำบล ดอนทราย อำเภอ ปากทอ่ จงั หวัด ราชบรุ ี ชอ่ื ภมู ิปัญญา การทำขนมไทย รหัสภูมิปญั ญา (รหัสทีห่ น่วยตง้ั ข้นึ เพ่ือใช้คุมแฟ้มเอกสาร)........................................................................................ สาขาคลงั ปัญญา (23 สาขา) ดา้ นพาณชิ ย์และบริการ สาขาคลังปัญญา 23 สาขา ได้แก่ ด้านการศึกษา ด้านการแพทย์สาธารณสุข ด้านการเกษตร ด้าน ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ด้านวิศวกรรม ด้านสถาปัตยกรรม ด้านพัฒนา สงั คม พฒั นาชุมชน การจัดสวสั ดิการชุมชน การสงั คมสงเคราะห์ ด้านกฎหมาย ด้านการเมืองการปกครอง ด้านศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณี ด้านศาสนา จริยธรรม ด้านพาณิชย์และบริการ ด้านความมั่นคง ด้านบริหารจัดการและ บริหารธุรกิจ ด้านการประชาสัมพันธ์ ด้านการคมนาคมและการสื่อสาร ด้านพลังงาน ด้านต่างประเทศ ด้าน อตุ สาหกรรมและหัตถกรรม ด้านวาทศลิ ป์ สาขาของภูมปิ ัญญาท้องถิ่น (10 ประเภท) สาขากองทุนและธุรกจิ ชมุ ชน สาขาภูมิปญั ญาท้องถ่ิน 10 สาขา ได้แก่ สาขาเกษตรกรรม/สาขาอตุ สาหกรรมและหตั ถกรรม/สาขาการแพทย์ แผนไทย/สาขาการจดั การ/สาขาทรัพยากรธรรมชาติและท้องถ่ิน/สาขากองทุนและธุรกจิ ชุมชน/สาขาสวัสดิการ/สาขา การจดั การองค์กร/สาขาภาษาและวรรณกรรม/สาขาศาสนาและประเพณี ข้อมูลพ้ืนฐาน รายบคุ คล เจ้าของภูมิปัญญาท้องถ่ิน ช่อื นางจนั ทรเ์ พญ็ นามสกลุ สันตานนท์ วนั เดือนปเี กดิ 24 พฤศจกิ ายน 2511 ที่อยปู่ จั จบุ นั (ทส่ี ามารถติดต่อได้) บ้านเลขที่ 20 หมูที่ 1 ตำบล ดอนทราย อำเภอ ปากท่อ จังหวดั ราชบุรี รหัสไปรษณยี ์ 70140 โทรศพั ท์ 093-242-4662 ความเปน็ มาของบุคคลคลังปัญญา ขนมไทย มเี อกลักษณด์ า้ นวัฒนธรรมประจำชาตไิ ทยคอื มีความละเอยี ดอ่อนประณีตในการเลือกสรรวตั ถุดิบ วธิ ีการทำ ทพ่ี ถิ ีพิถัน รสชาติอรอ่ ยหอมหวาน สีสนั สวยงาม รูปลักษณ์ชวนรบั ประทาน คุณจันทรเ์ พ็ญ สนั ตานนท์ ประกอบอาชีพค้าขายแตด่ ว้ ยเปน็ คนชอบเรียนรู้ และสนใจในเรอื่ งของการทำ ขนมไทยอย่แู ล้ว เม่ือมีโอกาสท่เี กยี่ วกับการทำขนมจะอาสาท่จี ะชว่ ยเหลอื คนในชุมชน อีกท้งั เป็นวทิ ยากรสอนการทำ ขนมไทย และนำประสบการณต์ า่ ง ๆ ในการทำขนมไทย มาสรา้ งเป็นอาชีพให้กับตนเอง และคนในชมุ ชน ให้มีรายได้ ในการประกอบอาชีพ จนปจั จบุ นั สามารถจัดตัง้ กลุม่ เปน็ กล่มุ สมั มาชพี บ้านดอนทราย จดุ เดน่ ของภูมิปัญญาท้องถน่ิ สามารถนำวัตถดุ บิ ในท้องถน่ิ มาแปรรูปผลผลติ ไดห้ ลายอย่าง คอื กลว้ ยน้ำวา้ ท่ที กุ ครัวเรือนปลูกไว้ โดยนำกล้วยมาแปรรปู เปน็ ขนมไทย เช่นขา้ วตม้ มัด และกล้วยฉาบ ซึง่ ขนมท้ังสองชนดิ นเี้ ปน็ ท่ชี น่ื ชอบของคนในชมุ ชน นำมาขายในชมุ ชนตามเทศกาลงานบุญต่าง ๆ กจ็ ะเพิ่มอีกหลายชนิดเชน่ ขา้ งเหนยี วแดง ขนมชั้น เปน็ ต้น รายละเอยี ดของภูมิปญั ญาท้องถิ่น (ลักษณะภมู ิปัญญา/รูปแบบ/วิธกี าร/เทคนิคที่ใช้/ภาพถา่ ยหรือภาพวาดประกอบ/ พฒั นาการของผลิตภณั ฑห์ รอื ผลงาน/กระบวนการสร้างภูมิปญั ญา/ลกั ษณะการใช้ประโยชน์จากภูมปิ ญั ญาทีเ่ กิดขึ้น

19 นำวตั ถดุ ิบในท้องถิ่นมาแปรรูปผลผลติ เป็นขนมไทยยอดนิยม เคยเผยแพร่ในชมุ ชนและนอกชมุ ชนในการเปน็ วิทยากรให้กลมุ่ สตรีแมบ่ า้ นอำเภอปากท่อ ลักษณะของภมู ิปญั ญาท้องถ่ิน การพัฒนาต่อยอดภมู ิปญั ญาให้เปน็ นวัตกรรม คุณค่า (มูลค่า) และ ความภาคภมู ใิ จ ภูมปิ ญั ญาทอ้ งถ่นิ ดั้งเดิมไดร้ บั การถ่ายทอดมาจากถ่ายทอดรุ่นสู่รุน่ เปน็ การอนุรักษ์สืบต่อไป เจ้าของภูมิปัญญา ชอ่ื นางจันทร์เพ็ญ สันตานนท์ ชอื่ -นามสกุลผูบ้ นั ทึกขอ้ มูล นางชนญั ชดิ า สขุ สวา่ ง เบอร์ติดตอ่ /LineID 0806581491 หนว่ ยงาน/สถานศกึ ษา กศน. อำเภอปากทอ่ วันทบ่ี ันทกึ ข้อมูล 25 ธันวาคม 2562 *******************************************

20 การทำกล้วยฉาบสูตรโบราณ โดยคุณจันทรเ์ พญ็ สันตานนท์ @บา้ นดอนทราย ตำบลดอนทราย อำเภอปากท่อ จังหวัดราชบุรี การทำขนมไทย โดยคณุ จนั ทรเ์ พญ็ สันตานนท์ คือผ้ทู ่ีได้รบั การเรียนรูใ้ นการฝึกปฏิบัตกิ ารทำขนมจากคณุ ปา้ เผือด เที่ยงตรง สตรแี มบ่ า้ นทไ่ี ดร้ บั การฝึกอบรมจากหน่วยราชการ และไดน้ ำความรู้มาถ่ายทอดเป็นวทิ ยากรแกน นำในการทำขนมขา้ วตม้ มัด การทำขา้ วเหนียวแดง ขนมชั้น ให้คนในชุมชนมีความรู้ความเข้าใจและฝึกทักษะตาม หลกั สตู รทไ่ี ดร้ ับการอบรมมาตง้ั แต่ปี2558 - ปจั จุบนั รวมระยะเวลา 4 ปี ไดฝ้ ึกกลมุ่ สตรีแมบ่ ้านทั้งในตำบลดอนทราย และแม่บ้านทงั้ อำเภอปากท่อไมม่ ีอาชพี หรือรกั ในการทำขนมไทยรวมทั้งในชุมชนมีวัตถุดิบ ตา่ ง ๆเพมิ่ มลู ค่าให้เปน็ ที่ ยอมรับ สามารถจดั ตง้ั กลุ่มเป็นกลุม่ สมั มาชพี บ้านดอนทราย มสี มาชกิ จำนวน 20 คน มีการทำและจำหนา่ ยขนมไทย ตามเทศกาลตา่ ง ๆ และสามารถขยายตลาดการค้าแบบออนไลน์ จะช่วยเพิ่มพนู รายได้ใหแ้ กค่ รอบครัวและชมุ ชนเป็น อย่างดี “ร้สู กึ ภมู ใิ จที่เปน็ ส่วนหน่งึ ในการพัฒนา ชมุ ชนและสืบทอดการทำขนมไทยคงไวใ้ ห้ ร่นุ ลกู รุ่นหลานต่อไป ๆ และ ให้อยู่คูก่ ับ ชุมชน ตลอดไป” ขอ้ มูลเพิ่มเติมครภู มู ปิ ัญญา “การทำขนมไทย” นางจนั ทร์เพญ็ สนั ตานนท์ เกิดวนั ท่ี 24 พฤศจิกายน พ.ศ. 2511 อายุ 52 ปี เบอร์โทร ตดิ ต่อ 093-242-4662

21 แบบบันทึกชุดข้อมลู คลงั ปญั ญา-ภมู ปิ ญั ญาท้องถน่ิ พฒั นาขึ้นภายใต้งานเครือข่ายบรู ณาการผสู้ งู อายฯุ มสพช.-กศน.-สวทข.-สสส. ชดุ ขอ้ มูลคลังปญั ญาผู้สูงอายตุ ำบล ดอนทราย อำเภอ ปากทอ่ จังหวัด ราชบรุ ี ชือ่ ภมู ปิ ัญญา หมอดนิ อาสา รหัสภมู ิปญั ญา (รหสั ท่หี น่วยตัง้ ข้ึนเพ่ือใช้คุมแฟม้ เอกสาร)........................................................................................ สาขาคลังปัญญา (23 สาขา) ด้านการเกษตร สาขาคลังปัญญา 23 สาขา ได้แก่ ด้านการศึกษา ด้านการแพทย์สาธารณสุข ด้านการเกษตร ด้าน ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ด้านวิศวกรรม ด้านสถาปัตยกรรม ด้านพัฒนา สังคม พฒั นาชุมชน การจัดสวสั ดิการชุมชน การสงั คมสงเคราะห์ ด้านกฎหมาย ดา้ นการเมืองการปกครอง ด้านศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณี ด้านศาสนา จริยธรรม ด้านพานิชย์และบริการ ด้านความมั่นคง ด้านบริหารจัดการและ บริหารธุรกิจ ด้านการประชาสัมพันธ์ ด้านการคมนาคมและการสื่อสาร ด้านพลังงาน ด้านต่างประเทศ ด้าน อุตสาหกรรมและหัตถกรรม ด้านวาทศิลป์ สาขาของภูมิปญั ญาท้องถิน่ (10 ประเภท) สาขาเกษตรกรรม สาขาภมู ปิ ญั ญาท้องถิ่น 10 สาขา ไดแ้ ก่ สาขาเกษตรกรรม/สาขาอุตสาหกรรมและหตั ถกรรม/สาขาการแพทย์ แผนไทย/สาขาการจดั การ/สาขาทรัพยากรธรรมชาติและท้องถ่ิน/สาขากองทนุ และธุรกิจชุมชน/สาขาสวัสดิการ/สาขา การจดั การองคก์ ร/สาขาภาษาและวรรณกรรม/สาขาศาสนาและประเพณี ขอ้ มูลพืน้ ฐาน รายบคุ คล เจ้าของภูมิปัญญาท้องถน่ิ ชอื่ นายธำรง นามสกลุ ทัศนา วันเดือนปเี กดิ 5 กันยายน 2519 ทอี่ ยปู่ ัจจุบัน (ทสี่ ามารถติดต่อได้) บ้านเลขท่ี 32 หมูท่ี 9 ตำบล ดอนทราย อำเภอ ปากทอ่ จงั หวัด ราชบรุ ี รหัสไปรษณยี ์ 70140 โทรศัพท์ 086-570-1765 พกิ ัดภูมิภาค คา่ X: 13.379231 ค่า Y: 99.799475 ความเปน็ มาของบุคคลคลงั ปัญญา “หมอดนิ อาสา” คอื เกษตรกรท่ีสนใจในงานพฒั นาทดี่ ินและอาสาท่ีจะเป็นตัวแทนของกรมพัฒนาท่ดี นิ ประจำหมูบ่ ้าน ซง่ึ ได้รับการคัดเลือก/แต่งตงั้ ใหเ้ ปน็ หมอดินอาสาหมู่บ้าน และเปน็ สมาชิกในเครือข่ายหมอดนิ อาสา ประจำตำบลดอนทราย คุณธำรง ทัศนา คือผู้ที่มีอาชีพเกษตรกรรมครบวงจร ทงั้ การทำนา เลีย้ งสัตว์ โดยเฉพาะการทำนาเป็นอาชีพ หลกั จึงได้รบั คัดเลือกเปน็ หมอดนิ อาสาประจำตำบลดอนทราย ได้รบั การอบรมเรื่องการตรวจดนิ เพอื่ การวิเคราะห์ เบ้ืองต้นสำหรับการเพาะปลูก ส่วน อื่น ๆ เกษตรกรจะได้รับการอบรมวา่ ตอ้ งเก็บตวั อยา่ งดิน อยา่ งไร จดุ เดน่ ของภมู ิปญั ญาท้องถ่นิ เป็นวทิ ยากรให้ความรู้ด้านการดแู ลและรกั ษาคา่ ของดินในพลกิ หนา้ ดินให้มคี วามอุดมสมบรู ณ์ เพอ่ื ให้การทำ นาหรอื การปลกู ผักได้มีผลผลิตทมี่ ีคุณภาพ รายละเอียดของภูมปิ ัญญาท้องถน่ิ (ลักษณะภมู ิปัญญา/รปู แบบ/วิธกี าร/เทคนคิ ทีใ่ ช้/ภาพถ่ายหรอื ภาพวาดประกอบ/ พัฒนาการของผลิตภณั ฑห์ รือผลงาน/กระบวนการสรา้ งภมู ิปญั ญา/ลักษณะการใช้ประโยชนจ์ ากภมู ิปญั ญาที่เกดิ ข้นึ ฯลฯ)

22 เป็นแหล่งเรยี นรู้ในชุมชน สามารถมาเรยี นรู้ไดต้ ลอดเวลารูปแบบและลกั ษณะการถ่ายทอด การ ประชาสัมพนั ธ์ เผยแพรภ่ ูมิปัญญาทอ้ งถิ่น (ทีส่ ะท้อนความน่าเชอื่ ถือการยอมรับผา่ นบคุ คล /ชุมชน/องค์กร/รางวลั /ใบ ประกาศ/การจดทะเบยี นลิขสิทธ์ิ ส่ือดิจิทลั /เอกสารเผยแพร่ แผน่ พบั คลปิ (VDO) ฯลฯ) เคยเผยแพร่ในแหล่งเรยี นเรยี นรู้ให้ชุมชนและนอกชุมชนมาศกึ ษาเรียนรู้ เจ้าของภมู ปิ ัญญา ช่ือ นายธำรง ทัศนา ชอื่ -นามสกุลผบู้ นั ทกึ ข้อมลู นางชนัญชดิ า สขุ สวา่ ง เบอร์ตดิ ตอ่ /LineID 0806581491 หนว่ ยงาน/สถานศึกษา กศน. อำเภอปากทอ่ วันทบ่ี นั ทกึ ข้อมูล 25 ธันวาคม 2562 *******************************************

23 หมอดินอาสา โดยคุณธำรง ทศั นา @บา้ นเขาถ้ำพระ ตำบลดอนทราย อำเภอปากทอ่ จังหวัดราชบุรี คุณธำรง ทศั นา คือผูท้ ่ีมีอาชีพเกษตรกรรมครบวงจร ทง้ั การทำนา เลยี้ งสตั ว์ โดยเฉพาะการทำนาเปน็ อาชพี หลักจึงไดร้ ับคัดเลือกเปน็ หมอดินอาสาประจำตำบลดอนทราย ได้รบั การอบรมเร่ืองการตรวจดิน เพอ่ื การวิเคราะห์ เบอ้ื งตน้ สำหรบั การเพาะปลกู สว่ น อน่ื ๆ เกษตรกรจะไดร้ ับการอบรมว่าตอ้ งเกบ็ ตัวอยา่ งดิน อย่างไร จุดเด่นของภูมิปัญญาท้องถ่นิ เป็นวิทยากรให้ความรู้ด้านการดแู ลและรกั ษาค่าของดนิ ในพลิกหนา้ ดนิ ให้มีความอุดมสมบูรณ์ เพอื่ ให้ การทำนาหรือการปลูกผกั ได้มีผลผลิตทม่ี คี ณุ ภาพ ผมรู้สกึ ภมู ใิ จที่เปน็ ส่วนหนงึ่ ในการพัฒนา ชมุ ชน และเปน็ เกยี รตทิ ไี่ ด้รับเชิญเป็นปราชญ์ ชาวบ้านใหค้ วามรกู้ บั พีน่ ้องในเวทีไทยนิยม ครัง้ ท่ี 3 ของตำบลดอนทรายทุก 9 หมู่บ้าน” ข้อมูลเพิ่มเติมครภู มู ปิ ญั ญา “หมอดนิ อาสา” นายธำรง ทศั นา เกิดวนั ที่ 5 กนั ยายน พ.ศ. 2519 อายุ 44 ปี เบอร์โทร ติดต่อ 086-570-1765

24 แบบบันทึกชุดข้อมลู คลังปญั ญา-ภมู ิปัญญาท้องถ่ินพัฒนาขึ้นภายใต้งานเครือข่ายบรู ณาการผสู้ ูงอายุฯ มสพช.-กศน.-สวทข.-สสส. ชดุ ข้อมูลคลงั ปญั ญาผูส้ ูงอายตุ ำบล ดอนทราย อำเภอ ปากทอ่ จงั หวัด ราชบรุ ี ช่อื ภูมปิ ัญญา อสม. ดเี ด่นสาขาการแพทย์แผนไทย รหัสภมู ปิ ัญญา (รหสั ที่หน่วยต้ังขน้ึ เพ่ือใช้คุมแฟม้ เอกสาร)........................................................................................ สาขาคลังปญั ญา (23 สาขา) ด้านการแพทย์สาธารณสุข สาขาคลังปัญญา 23 สาขา ได้แก่ ด้านการศึกษา ด้านการแพทย์สาธารณสุข ด้านการเกษตร ด้าน ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ด้านวิศวกรรม ด้านสถาปัตยกรรม ด้านพัฒนา สังคม พัฒนาชมุ ชน การจัดสวัสดิการชุมชน การสังคมสงเคราะห์ ดา้ นกฎหมาย ดา้ นการเมืองการปกครอง ด้านศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณี ด้านศาสนา จริยธรรม ด้านพานิชย์และบริการ ด้านความมั่นคง ด้านบริหารจัดการและ บริหารธุรกิจ ด้านการประชาสัมพันธ์ ด้านการคมนาคมและการสื่อสาร ด้านพลังงาน ด้านต่างประเทศ ด้าน อุตสาหกรรมและหตั ถกรรม ดา้ นวาทศิลป์ สาขาของภูมิปญั ญาทอ้ งถนิ่ (10 ประเภท) สาขาการแพทย์แผนไทย สาขาภมู ิปญั ญาท้องถ่ิน 10 สาขา ได้แก่ สาขาเกษตรกรรม/สาขาอุตสาหกรรมและหัตถกรรม/สาขาการแพทย์ แผนไทย/สาขาการจดั การ/สาขาทรัพยากรธรรมชาติและท้องถ่ิน/สาขากองทุนและธุรกิจชุมชน/สาขาสวัสดิการ/สาขา การจัดการองคก์ ร/สาขาภาษาและวรรณกรรม/สาขาศาสนาและประเพณี ขอ้ มูลพื้นฐาน รายบคุ คล เจ้าของภูมิปญั ญาท้องถิ่น ช่ือ นางบญุ มา นามสกุล กล้าหาญ วนั เดือนปเี กิด 23 มนี าคม พ.ศ. 2512 ท่ีอยู่ปจั จุบนั (ท่สี ามารถติดต่อได้) บ้านเลขที่ 60 หมูที่ 3 ตำบล ดอนทราย อำเภอ ปากทอ่ จงั หวดั ราชบุรี รหัสไปรษณยี ์ 70140 โทรศัพท์ 092-362-9457 ความเป็นมาของบุคคลคลงั ปัญญา อสม.ท่ีมคี วามรู้ความสามารถในการจัดการสุขภาพชุมชนโดยการนำการแพทย์แผนไทยและภูมปิ ัญญาท้องถ่ิน มาใชใ้ นการดูแลสขุ ภาพของตนเอง ครอบครวั และชุมชนผสมผสานไปกบั ความรู้ทีไ่ ดร้ ับจากการเป็น อสม. คณุ บุญมา กล้าหาญ เป็น อสม. ด้านแพทยแ์ ผนไทย เป็นผู้สำเร็จการอบรมหลักสูตรผ้ชู ว่ ยแพทย์แผนไทย (372 ชั่วโมง ) รุ่น 205 ของสถาบันการแพทย์แผนไทย กรมพัฒนาการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กระทรวงสาธารณสขุ ต้ังแตป่ ี 2553 และผ่านการอบรมหลักสตู รวทิ ยากรตและครนู วดแผนไทย รนุ่ ที่ 16 จังหวัด นนทบรุ ี ในปี 2561 ศูนย์ประสานการปฏบิ ตั ิท่ี 1 กองอำนวยการรกั ษาความมนั่ คงภายในราชอาณาจักร ยกย่องให้ เป็น”ปราชญ์เพ่ือความมั่นคงระดบั จงั หวัด ในปเี ดยี วกนั กระทรวงสาธารณสุข มอบเกียรตคิ ุณใหเ้ ปน็ อสม.ดีเด่นระดับ จังหวัด สาขาภูมิปัญญาท้องถิ่นดา้ นสุขภาพ นอกจากยงั เป็นผู้ดแู ลสุขภาพของตนเองโดยการใชส้ มุนไพรในท้องถนิ่ นอกจากน้ีอาจมีการดูแลดว้ ยการนวด ตนเอง การอบ การประคบ และวิธีธรรมชาติบำบัดต่าง ๆ เปน็ ต้น และดแู ลสุขภาพคนในครอบครัวและเพ่ือนบา้ น โดย การแนะนำและสง่ เสรมิ ให้มกี ารใชส้ มนุ ไพรในงานสาธารณสุขมูลฐาน วิธีธรรมชาติบำบัด การแพทย์พ้ืนบา้ น หรือการ ใช้ภมู ิปัญญาทอ้ งถนิ่ การดแู ลกอ่ นคลอดหลังคลอดด้วยการแพทย์พืน้ บา้ น เปน็ ต้น

25 เป็นแหลง่ เรยี นรู้ในชมุ ชน สามารถมาเรียนรู้ได้ตลอดเวลารูปแบบและลักษณะการถา่ ยทอด การ ประชาสัมพันธ์ เผยแพร่ภูมิปัญญาทอ้ งถิน่ เจ้าของภมู ปิ ัญญา ชือ่ นางบุญมา กล้าหาญ ชือ่ -นามสกลุ ผบู้ นั ทกึ ข้อมูล นางชนัญชิดา สุขสวา่ ง เบอรต์ ิดต่อ/LineID 0806581491 หน่วยงาน/สถานศึกษา กศน. อำเภอปากท่อ วันที่บันทกึ ข้อมลู 25 ธนั วาคม 2562 *******************************************

26 อสม. ดีเด่นสาขาการแพทย์แผนไทย โดยคณุ บุญมา กล้าหาญ @บ้านหนองบวั หงิ่ ตำบลดอนทราย อำเภอปากท่อ จงั หวัดราชบรุ ี คณุ บญุ มา กล้าหาญ เปน็ อสม. ด้านแพทย์แผนไทย เปน็ ผู้สำเรจ็ การอบรมหลักสูตรผชู้ ว่ ยแพทยแ์ ผนไทย (372 ช่ัวโมง ) รุ่น 205 ของสถาบันการแพทย์แผนไทย กรมพัฒนาการแพทยแ์ ผนไทยและการแพทยท์ างเลอื ก กระทรวงสาธารณสขุ ตั้งแตป่ ี 2553 และผา่ นการอบรมหลักสูตรวทิ ยากรตและครนู วดแผนไทย รุ่นท่ี 16 จังหวัด นนทบุรี ในปี 2561 ศนู ยป์ ระสานการปฏิบตั ทิ ี่ 1 กองอำนวยการรกั ษาความมั่นคงภายในราชอาณาจักร ยกย่องให้ เป็น”ปราชญเ์ พ่ือความมัน่ คงระดบั จงั หวัด ในปีเดียวกนั กระทรวงสาธารณสุข มอบเกียรตคิ ุณใหเ้ ปน็ อสม.ดีเด่นระดับ จังหวัด สาขาภมู ิปัญญาท้องถ่ินด้านสุขภาพ นอกจากยังเปน็ ผู้ดแู ลสขุ ภาพของตนเองโดยการใชส้ มุนไพรในทอ้ งถิ่น นอกจากนี้อาจมีการดแู ลด้วยการนวด ตนเอง การอบ การประคบ และวธิ ธี รรมชาติบำบดั ต่าง ๆ เปน็ ต้น และดแู ลสขุ ภาพคนในครอบครัวและเพื่อนบา้ น โดย การแนะนำและสง่ เสรมิ ใหม้ ีการใชส้ มนุ ไพรในงานสาธารณสขุ มูลฐาน วธิ ีธรรมชาติบำบดั การแพทยพ์ ้ืนบา้ น หรือการ ใช้ภูมปิ ัญญาท้องถิ่น การดูแลกอ่ นคลอดหลังคลอดด้วยการแพทย์พืน้ บา้ น เปน็ ต้น ดฉิ ัน รูส้ ึกภูมิใจที่เปน็ ส่วนหนง่ึ ในการได้ดแู ลคน ป่วยและผทู้ ต่ี อ้ งการรักษาดา้ นแพทยแ์ ผนไทย และยินดีที่ถา่ ยทอดความรู้ใหเ้ ยาวชนร่นุ ตอ่ ไป ได้ศกึ ษาและฝกึ ปฏบิ ตั เิ ปน็ ความรู้ติดตัวตอ่ ไป ข้อมูลเพิ่มเติมครูภูมิปญั ญา “อสม. ดเี ด่นสาขาการแพทย์แผนไทย” นางบุญมา กล้าหาญ เกิดวนั ท่ี 23 มีนาคม พ.ศ. 2512 อายุ 51 ปี เบอร์โทร ติดต่อ 092-362-9457

27 ตำบลปากทอ่

28 บนั ทึกชดุ ขอ้ มลู คลงั ปัญญา-ภมู ปิ ญั ญาทอ้ งถน่ิ พัฒนาขนึ้ ภายใต้งานเครือขา่ ยบรู ณาการผสู้ ูงอายุฯ มสพช. -กศน.-สวทช. -สสส. แบบบันทึก ชุดข้อมูลคลงั ปัญญาผู้สงู อายุตำบลปากท่อ อำเภอปากท่อ จงั หวดั ราชบรุ ี ชื่อภมู ปิ ญั ญา การเลยี้ งไก่ชน รหัสภมู ิปญั ญา (รหัสที่หน่วยงานตง้ั ขึ้นเพอ่ื ใช้คุมแฟม้ เอกสาร) สาขาคลงั ปัญญา (23 สาขา) ดา้ นการเกษตร สาขาคลังปัญญา 23 สาขา ได้แก่ ด้านการศกึ ษา ดา้ นการแพทย์และสาธารณสขุ ด้านการเกษตร ด้าน ทรพั ยากรธรรมชาติและสิง่ แวดลอ้ ม ดา้ นวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี ด้านวิศวกรรม ดา้ นสถาปตั ยกรรม ด้านการ พัฒนาสังคม พัฒนาชุมชน การจดั สวัสดิการชุมชน การสงั คมสงเคราะห์ ดา้ นกฎหมาย ด้านการเมืองการปกครอง ดา้ น ศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณี ด้านศาสนา จริยธรรม ด้านพาณิชย์และบรกิ าร ด้านความม่ันคง ดา้ นบรหิ ารจดั การและ บริหารธุรกิจ ด้านการประชาสมั พันธ์ ดา้ นการคมนาคมและการสื่อสาร ดา้ นพลงั งาน ด้านต่างประเทศ ด้าน อุตสาหกรรมและหัตถกรรม ดา้ นวาทศิลป์ สาขาของภมู ปิ ัญญาทอ้ งถนิ่ (10 ประเภท) สาขาภมู ิปัญญาท้องถ่ิน 10 สาขา ได้แก่ สาขาเกษตรกรรม/ สาขาอุตสาหกรรมและหัตถกรรม/ สาขาการแพทย์แผน ไทย/ สาขาการจัดการ/ สาขาทรพั ยากรธรรมชาติและท้องถ่ิน/ สาขากองทุนและธรุ กิจชุมชน/ สาขาสวสั ดกิ าร/ สาขา ศลิ ปกรรม/ สาขาการจดั การองค์กร/ สาขาภาษาและวรรณกรรม/ สาขาศาสนาและประเพณี ขอ้ มูลพน้ื ฐาน รายบคุ คล เจา้ ของภมู ปิ ญั ญาท้องถน่ิ /บุคคลคลังปัญญา ชอื่ นายสนิ นามสกุล จิตตานุภาพ วนั เดอื นปีเกดิ 27 มถิ ุนายน พ.ศ. 2503 ที่อยู่ปจั จุบัน(ทีส่ ามารถติดตอ่ ได้) บา้ นเลขท่ี 50/1 หมู่ที่ 3 บ้านโพธ์เิ กย้ี ว ตำบล ปากท่อ อำเภอปากทอ่ จังหวัดราชบุรี รหัสไปรษณีย์ 70140 โทรศัพท:์ 098-0062060 โทรสาร - Line ID: 098-0062060 E-mail: address: - Facebook:. -

29 ความเปน็ มาของบุคคลคลังปัญญา เดมิ ท่ีบา้ นเลยี้ งไก่ไข่ เพ่อื จำหน่ายในรา้ นค้าของตนเอง ต่อมาเหน็ วา่ ไกช่ นมีราคาแพง และมบี ้านใกล้ เรือนเคยี งเลีย้ งไกช่ นอยูบ่ ้าง จงึ ไปขอพันธ์ุไกช่ นมาเล้ียง ต่อมาเพาะไก่ชนไดเ้ ป็นจำนวนมาก และพบว่าการเลี้ยงไกช่ น ไม่ค่อยมปี ัญหา ประกอบกบั คนทวั่ ไปจะนยิ มนำไกช่ นมาแข่งขนั เปน็ กีฬาพ้ืนบา้ นกนั โดยจะนำไกช่ นไปแข่งขันใน พ้นื ที่ใกล้เคยี ง และตา่ งจังหวัดกันเปน็ จำนวนมาก อีกท้งั ที่บา้ นมบี ริเวณพ้นื ที่ พอท่จี ะเล้ียงไกช่ นไดอ้ ยู่ จงึ มีความคิดว่า การเพาะไก่ชนสามารถสร้างรายได้ใหก้ ับตัวเอง และครอบครวั ไดเ้ ปน็ อย่างดี จุดเดน่ ของภูมิปัญญาท้องถิน่ - เปน็ การเล้ยี งแบบธรรมชาติ เป็นท่นี ยิ มของคนรักกีฬาตีไก่ชน วัตถดุ บิ ทใ่ี ช้ประโยชน์ในผลิตภัณฑท์ ่เี กิดจากภมู ปิ ญั ญา ซ่งึ พน้ื ที่อน่ื ไม่มี ได้แก่ - ไกช่ นพนื้ บ้านที่มอี ยใู่ นชมุ ชน รายละเอียดของภูมิปัญญาท้องถนิ่ (ลักษณะภมู ิปญั ญา/รปู แบบ/วิธีการ/เทคนคิ ท่ใี ช้/ภาพถา่ ยหรอื ภาพวาดประกอบ/ พฒั นาการของผลติ ภณั ฑห์ รอื ผลงาน/กระบวนการสรา้ งภูมิปญั ญา/ลกั ษณะการใช้ประโยชน์จาก ภูมิปญั ญาที่เกิดขึ้น ฯลฯ) - เปน็ การนำภมู ิปญั ญามาใช้ในชมุ ชน รปู แบบและลักษณะการถ่ายทอด การประชาสัมพนั ธ์ เผยแพร่ภมู ิปญั ญาท้องถิ่น (ที่สะท้อนความน่าเช่ือถือ การยอมรับผา่ น บุคคล/ชุมชน/องคก์ ร/รางวลั /ใบประกาศ/การจดทะเบียนลิขสิทธ์ิ สอ่ื ดจิ ิทัล/เอกสารเผยแพร่ แผน่ พบั คลปิ (VDO) ฯลฯ) ยังไมเ่ คยมีการเผยแพร/่ ใช้เฉพาะบคุ คล  เคยเผยแพรเ่ ฉพาะในชุมชน

30 ถ่ายภาพบคุ คล และอปุ กรณ์/ เครื่องมือ/ ส่ิงท่ีประดิษฐ์ (ชน้ิ งานหรือผลงาน) รปู ภาพเจ้าของภูมิปัญญา ช่อื -นามสกุลผู้บนั ทกึ ข้อมูล นางจรญั ญา กมิ สรา้ ง เบอรต์ ิดต่อ/LineID: 0851584250 หน่วยงาน/สถานศกึ ษา กศน.อำเภอปากท่อ วนั ทบี่ ันทกึ ข้อมูล 20 ธนั วาคม พ.ศ. 2562

31 การเลย้ี งไกช่ น โดยนายสนิ จติ ตานภุ าพ นายสนิ จิตตานภุ าพ เดิมท่ีบา้ นเลย้ี งไก่ไข่ไวเ้ ป็นจำนวนมาก ประกอบกบั ทบี ้านเปน็ ร้านค้า ได้ เพาะเล้ยี งไก่ไข่ เพื่อจำหนา่ ยในร้านค้าของตนเอง ต่อมาเห็นว่าไก่ชนมีราคาแพง และมีบ้านใกล้เรอื นเคียงเล้ยี งไก่ชนอยู่ บา้ ง จงึ ไปขอพนั ธ์ไุ ก่ชนมาเล้ียง และพบวา่ การเลีย้ งไกช่ นไม่ค่อยมปี ญั หา ประกอบกบั คนทวั่ ไปจะนยิ มนำไกช่ นมา แขง่ ขนั เป็นกฬี าพืน้ บา้ นกนั โดยจะนำไกช่ นไปแข่งขนั ในพ้ืนทีใ่ กลเ้ คียง และตา่ งจังหวดั กนั เป็นจำนวนมาก อีกทั้งที่ บา้ นมบี ริเวณพืน้ ท่ี พอที่จะเลย้ี งไก่ชนได้อยู่ ต่อมามีความคิดวา่ การเพาะไก่ชนสามารถสร้างรายไดเ้ ป็นอยา่ งดี ขอ้ มูลเพม่ิ เติมครูภูมิปัญญา “การเลย้ี งไกช่ น ” นายสนิ จติ ตานุภาพ เกิดวนั ที่ 27 มิถนุ ายน พ.ศ.2503 อายุ 59 ปี บา้ นเลขท่ี 50/1 หมู่ท่ี 3 ตำบลปากท่อ อำเภอปากท่อ จังหวดั ราชบุรี โทรศพั ท์ 098-0062060

32 บันทึกชดุ ข้อมลู คลงั ปัญญา-ภมู ิปญั ญาท้องถิ่น พฒั นาข้ึนภายใตง้ านเครอื ขา่ ยบรู ณาการผสู้ ูงอายุฯ มสพช. -กศน.-สวทช. -สสส. แบบบนั ทึก ชุดขอ้ มลู คลังปัญญาผ้สู ูงอายุตำบลปากท่อ อำเภอปากท่อ จงั หวัดราชบุรี ชอ่ื ภมู ิปญั ญา การรกั ษาแบบกวาดคอ รหสั ภูมปิ ญั ญา (รหสั ทห่ี นว่ ยงานตงั้ ข้ึนเพ่ือใชค้ ุมแฟม้ เอกสาร) สาขาคลงั ปัญญา (23 สาขา) ดา้ นการแพทย์และสาธารณสขุ สาขาคลงั ปัญญา 23 สาขา ได้แก่ ด้านการศกึ ษา ด้านการแพทยแ์ ละสาธารณสุข ด้านการเกษตร ด้าน ทรพั ยากรธรรมชาติและสิง่ แวดลอ้ ม ดา้ นวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ดา้ นวศิ วกรรม ดา้ นสถาปตั ยกรรม ดา้ นการ พัฒนาสงั คม พฒั นาชมุ ชน การจดั สวัสดิการชุมชน การสงั คมสงเคราะห์ ดา้ นกฎหมาย ด้านการเมืองการปกครอง ดา้ น ศลิ ปะ วัฒนธรรม ประเพณี ด้านศาสนา จรยิ ธรรม ด้านพาณชิ ยแ์ ละบรกิ าร ดา้ นความมั่นคง ด้านบรหิ ารจัดการและ บริหารธรุ กจิ ด้านการประชาสัมพันธ์ ดา้ นการคมนาคมและการสื่อสาร ดา้ นพลังงาน ด้านตา่ งประเทศ ดา้ น อุตสาหกรรมและหตั ถกรรม ดา้ นวาทศิลป์ สาขาของภูมิปัญญาทอ้ งถิ่น (10 ประเภท) สาขาภมู ิปัญญาท้องถิน่ 10 สาขา ได้แก่ สาขาเกษตรกรรม/ สาขาอุตสาหกรรมและหัตถกรรม/ สาขาการแพทย์แผน ไทย/ สาขาการจัดการ/ สาขาทรพั ยากรธรรมชาติและท้องถิ่น/ สาขากองทนุ และธุรกิจชมุ ชน/ สาขาสวสั ดกิ าร/ สาขา ศลิ ปกรรม/ สาขาการจดั การองค์กร/ สาขาภาษาและวรรณกรรม/ สาขาศาสนาและประเพณี ข้อมลู พ้ืนฐาน รายบคุ คล เจ้าของภมู ปิ ญั ญาท้องถน่ิ /บุคคลคลังปญั ญา ชือ่ นายสมพงศ์ นามสกลุ มศี รผี อ่ ง วันเดอื นปเี กิด 4 สงิ หาคม พ.ศ.2503 ที่อยู่ปัจจุบัน (ท่ีสามารถติดต่อได้) บ้านเลขท่ี 1 หมู่ท่ี 3 ตำบลปากท่อ อำเภอปากท่อ จังหวัดราชบรุ ี รหสั ไปรษณยี ์ 70140 โทรศพั ท:์ 0803527258 โทรสาร: - Line ID: 0803527258 E-mail address: Facebook. -

33 ความเปน็ มาของบุคคลคลังปัญญา ในสมยั กอ่ นการรักษามีหมอจำนวนน้อย บิดาของนายสมพงศ์ มีศรผี ่อง เป็นผู้ท่ีมีความสนใจในเร่ืองของ สมนุ ไพร เมือ่ ตอนเด็กนายสมพงศ์ ชอบการแสวงหาความรูก้ บั บดิ าอยู่เสมอๆ มักจะออกไปหาสมุนไพรรอบๆ บา้ น มา ทดลองรกั ษาเกยี่ วกบั โรคตา่ ง ๆ ต่อมาเม่ือบดิ าของนายสมพงศ์ เสียชีวติ ลง ก็ได้นำความรูเ้ ก่ียวกบั การใชส้ มนุ ไพร นำมาเปน็ ยากวาดคอรักษาแก้ซางไข้ ให้กบั เด็กในหมบู่ า้ น บ้านใดเม่ือมเี ดก็ ป่วยเปน็ ไข้ หรือไอ กม็ ักจะนำมาใหร้ กั ษา โดยการกวาดคอ ซงึ่ มคี วามเชื่อกันว่าจะช่วยรักษาอาการปว่ ยของเด็กๆ ได้ แตใ่ นปจั จุบันสมนุ ไพรบางชนิดหายาก จึงได้ ประยุกตใ์ ช้ตวั ยาที่มขี ายมาดัดแปลง ร่วมกับสมุนไพรบางตัว รกั ษาแก้ซางเดก็ ได้ จดุ เด่นของภูมิปญั ญาท้องถน่ิ -เป็นตวั อยา่ งในการนำสมนุ ไพรมาใชก้ ับในชุมชน วัตถุดิบที่ใช้ประโยชนใ์ นผลิตภณั ฑท์ ่เี กิดจากภูมปิ ญั ญา ซ่ึงพนื้ ท่ีอนื่ ไม่มี ได้แก่ - สมุนไพรท่ีมีอยใู่ นชุมชน รายละเอียดของภูมิปัญญาท้องถน่ิ (ลักษณะภมู ิปัญญา/รปู แบบ/วิธีการ/เทคนคิ ท่ใี ช/้ ภาพถ่ายหรอื ภาพวาดประกอบ/ พฒั นาการของผลิตภณั ฑห์ รือผลงาน/กระบวนการสร้างภูมิปญั ญา/ลกั ษณะการใชป้ ระโยชนจ์ าก ภูมิปญั ญาทเี่ กิดข้ึน ฯลฯ) - เป็นการนำภมู ิปัญญามาใชใ้ นชุมชน ประโยชน์ได้จริง สามารถสร้างรายไดห้ ลักและรายได้เสริมให้แกค่ รอบครัว รูปแบบและลักษณะการถ่ายทอด การประชาสัมพนั ธ์ เผยแพรภ่ ูมปิ ญั ญาทอ้ งถ่นิ (ทีส่ ะท้อนความนา่ เช่ือถือ การยอมรับผ่าน บุคคล/ชุมชน/องคก์ ร/รางวลั /ใบประกาศ/การจดทะเบียนลขิ สิทธ์ิ ส่อื ดจิ ทิ ลั /เอกสารเผยแพร่ แผน่ พับ คลิป(VDO) ฯลฯ) ยงั ไม่เคยมีการเผยแพร/่ ใช้เฉพาะบคุ คล  เคยเผยแพรเ่ ฉพาะในชมุ ชน

34 ถ่ายภาพบคุ คล และอุปกรณ/์ เครือ่ งมอื / ส่ิงท่ีประดิษฐ์ (ช้นิ งานหรอื ผลงาน) รปู ภาพเจา้ ของภูมิปัญญา ช่อื -นามสกุลผู้บนั ทกึ ข้อมูล นางจรัญญา กิมสรา้ ง เบอร์ตดิ ต่อ/LineID: 0851584250 หน่วยงาน/สถานศกึ ษา กศน.อำเภอปากท่อ วันทีบ่ นั ทึกข้อมลู 20 ธนั วาคม พ.ศ. 2562

35 การรักษาแบบกวาดคอ โดยนายสมพงศ์ มีศรผี ่อง นายสมพงศ์ มศี รผี ่อง บา้ นเลขท่ี 1 หมู่ท่ี 3 บา้ นโพธ์ิเกย้ี ว ตำบลปากท่อ อำเภอปากท่อ จงั หวดั ราชบุรี เกิด วันที่ 4 เดอื นสิงหาคม พ.ศ.2503 มีอาชีพรับจา้ งท่วั ไป นำความรู้ที่ได้รบั มาจากบรรพบรุ ษุ มาใช้บรรเทาในการรักษา แบบกวาดคอแกซ้ างให้กบั เด็กในหมู่บ้านและพื้นท่ีใกลเ้ คยี ง ซึง่ ในตำบลปากท่อจะมคี นนำเด็กมากวาดคอแก้ซาง แกไ้ ข้ เปน็ จำนวนมาก ขอ้ มูลเพ่ิมเติมครภู ปู ญั ญา “การรกั ษาแบบกวาดคอ ” นายสมพงศ์ มีศรีผอ่ ง เกดิ วนั ท่ี 1 สิงหาคม พ.ศ.2503 อายุ 60 ปี บ้านเลขท่ี 1 หมูท่ ่ี 3 ตำบลปากท่อ อำเภอปากท่อ จังหวัดราชบรุ ี โทรศัพท์ 080-3527258

36 บนั ทึกชุดข้อมูลคลงั ปัญญา-ภมู ปิ ญั ญาทอ้ งถ่ิน พฒั นาขึ้นภายใตง้ านเครือขา่ ยบรู ณาการผสู้ ูงอายฯุ มสพช. -กศน.-สวทช. -สสส. แบบบันทกึ ชุดขอ้ มูลคลังปัญญาผสู้ งู อายุตำบลปากท่อ อำเภอปากท่อ จังหวดั ราชบรุ ี ชอื่ ภูมปิ ัญญา ปูนกนิ หมาก ไล่ยุง รหสั ภมู ิปัญญา (รหสั ที่หน่วยงานตั้งขึ้นเพือ่ ใช้คุมแฟม้ เอกสาร) สาขาคลงั ปัญญา (23 สาขา) ดา้ นการแพทย์และสาธารณสุข สาขาคลงั ปัญญา 23 สาขา ได้แก่ ดา้ นการศึกษา ดา้ นการแพทย์และสาธารณสขุ ด้านการเกษตร ดา้ น ทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอ้ ม ด้านวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี ด้านวศิ วกรรม ด้านสถาปัตยกรรม ดา้ นการ พฒั นาสังคม พฒั นาชมุ ชน การจัดสวสั ดิการชุมชน การสงั คมสงเคราะห์ ด้านกฎหมาย ด้านการเมืองการปกครอง ดา้ น ศลิ ปะ วัฒนธรรม ประเพณี ด้านศาสนา จริยธรรม ด้านพาณิชย์และบรกิ าร ดา้ นความมั่นคง ด้านบริหารจดั การและ บรหิ ารธุรกจิ ดา้ นการประชาสัมพันธ์ ด้านการคมนาคมและการสื่อสาร ดา้ นพลงั งาน ด้านตา่ งประเทศ ด้าน อตุ สาหกรรมและหตั ถกรรม ดา้ นวาทศิลป์ สาขาของภมู ปิ ญั ญาทอ้ งถนิ่ (10 ประเภท) สาขาภูมปิ ัญญาท้องถ่ิน 10 สาขา ได้แก่ สาขาเกษตรกรรม/ สาขาอตุ สาหกรรมและหตั ถกรรม/ สาขาการแพทย์แผน ไทย/ สาขาการจดั การ/ สาขาทรพั ยากรธรรมชาติและท้องถ่ิน/ สาขากองทนุ และธรุ กจิ ชุมชน/ สาขาสวสั ดิการ/ สาขา ศลิ ปกรรม/ สาขาการจดั การองค์กร/ สาขาภาษาและวรรณกรรม/ สาขาศาสนาและประเพณี ขอ้ มูลพน้ื ฐาน รายบคุ คล เจา้ ของภูมปิ ญั ญาท้องถน่ิ /บุคคลคลงั ปญั ญา ชื่อ นางสาวสังวาลย์ นามสกุล แปน้ แหลม วันเดือนปีเกดิ 29 มนี าคม พ.ศ. 2509 ท่ีอยปู่ ัจจบุ นั (ที่สามารถตดิ ต่อได้) บา้ นเลขที่ 48 หมู่ท่ี 3 บ้านโพธเิ์ กีย้ ว ตำบลปากท่อ อำเภอปากท่อ จังหวดั ราชบรุ ี รหสั ไปรษณยี ์ 70140 โทรศพั ท:์ 065-6019087 โทรสาร - Line ID: 065-6019087 E-mail: address: - Facebook:. หนงิ ปากทอ่ พิกดั ทางภมู ิศาสตร์ ค่า X: คา่ Y:

37 ความเป็นมาของบุคคลคลังปัญญา นางสาวสงั วาลย์ แปน้ แหลม อยบู่ า้ นเลขที่ 48 หมู่ที่ 3 บ้านโพธิเ์ กย้ี ว ตำบลปากท่อ อำเภอปากท่อ จังหวัดราชบรุ ี เกิดวนั ท่ี 29 เดอื นมีนาคม พ.ศ.2509 ประกอบอาชีพรบั จา้ งท่วั ไป และเปน็ อาสาสมัครสาธารณสขุ ประจำหมบู่ า้ น (อสม.) หมทู่ ่ี 3 บา้ นโพธเ์ิ ก้ยี ว ตำบลปากทอ่ อำเภอปากท่อ จังหวัดราชบุรี ในแต่ละเดือนจะปฏิบตั งิ าน ตามภารกจิ ที่ได้รับมอบหมายจากโรงพยาบาลปากท่อ โดยนำทรายอะเบทไปหยอดตามบ้านเรือนของประชาชน เพ่ือ กำจัดลกู นำ้ ของยุงลาย ทรายอะเบทจะมีสว่ นผสมสารเคมี และมกี ลนิ่ เหม็น จึงไดท้ ดลองนำปนู แดงกนิ หมากมาป้ัน แลว้ ตากแดดให้แหง้ นำมาใสใ่ นภาชนะหรอื ถังนำ้ พบวา่ สามารถกำจัดยุงได้เหมือนกบั ทรายอะเบท จึงได้ไปสาธิตให้ ความรู้ และนำไปแจกจา่ ยชุมชนตำบลปากท่อ จุดเดน่ ของภมู ิปญั ญาท้องถนิ่ - ลดการใชส้ ารเคมี วตั ถดุ ิบท่ใี ช้ประโยชน์ในผลติ ภัณฑ์ทเ่ี กิดจากภมู ปิ ญั ญา ซ่ึงพื้นที่อืน่ ไม่มี ได้แก่ - รายละเอยี ดของภูมปิ ญั ญาท้องถิ่น (ลกั ษณะภูมิปญั ญา/รูปแบบ/วิธีการ/เทคนคิ ทใ่ี ช/้ ภาพถ่ายหรือภาพวาดประกอบ/ พัฒนาการของผลติ ภัณฑ์หรือผลงาน/กระบวนการสรา้ งภูมิปญั ญา/ลกั ษณะการใช้ประโยชนจ์ าก ภูมปิ ัญญาทีเ่ กิดข้นึ ฯลฯ) - เป็นการนำภมู ิปัญญามาใชใ้ นชมุ ชน รปู แบบและลักษณะการถ่ายทอด การประชาสมั พันธ์ เผยแพร่ภมู ปิ ญั ญาทอ้ งถ่ิน (ท่สี ะท้อนความน่าเช่ือถือ การยอมรับผา่ น บุคคล/ชมุ ชน/องค์กร/รางวัล/ใบประกาศ/การจดทะเบียนลิขสิทธ์ิ ส่ือดิจทิ ัล/เอกสารเผยแพร่ แผ่นพับ คลปิ (VDO) ฯลฯ) ยงั ไม่เคยมีการเผยแพร่/ใช้เฉพาะบุคคล  เคยเผยแพรเ่ ฉพาะในชมุ ชน

38 ถ่ายภาพบคุ คล และอปุ กรณ์/ เครื่องมือ/ ส่ิงท่ีประดิษฐ์ (ชนิ้ งานหรือผลงาน) รปู ภาพเจ้าของภูมิปัญญา ช่อื -นามสกุลผู้บนั ทกึ ข้อมูล นางจรญั ญา กมิ สรา้ ง เบอรต์ ิดต่อ/LineID: 0851584250 หน่วยงาน/สถานศกึ ษา กศน.อำเภอปากท่อ วนั ทบี่ ันทกึ ข้อมลู 20 ธันวาคม พ.ศ. 2562

39 การทำปูนกินหมาก ไล่ยงุ โดยนางสาวสงั วาลย์ แป้นแหลม นางสาวสังวาลย์ แปน้ แหลม บา้ นเลขท่ี 48 หมู่ที่ 3 บา้ นโพธิเ์ ก้ยี ว ตำบลปากท่อ อำเภอปากท่อ จังหวดั ราชบรุ ี เกิดวันที่ 29 เดอื นมนี าคม พ.ศ.2509 มีอาชพี รับจา้ งทั่วไป และเปน็ อาสาสมคั รสาธารณสขุ ประจำหมู่บ้าน (อส ม.) ในตำบลปากท่อ โดยได้ออกพืน้ ที่นำทรายอะเบทไปหยอดตามบ้านเรือนของประชาชน เพือ่ กำจดั ลูกนำ้ ของยุงลาย และพบวา่ ทรายอะเบทจะมีส่วนผสมของสารเคมี และมีกล่ินเหมน็ โดยบางครวั เรือนจะไม่ชอบ จงึ ได้ทดลองนำปูนแดง กนิ หมากมาป้นั แลว้ ตากแดดใหแ้ ห้ง นำมาใส่ในภาชนะหรอื ถังนำ้ พบวา่ สามารถกำจัดยุงได้เหมือนกับทรายอะเบท จงึ ไดไ้ ปสาธติ ให้ความร้แู ละนำไปแจกจา่ ยชุมชนตำบลปากท่อ ไปใชใ้ นการกำจดั ยงุ ลายต่อไป ข้อมลู เพ่มิ เติมครภู มู ิปัญญา “ปนู กินหมาก ไลย่ ุง ” นางสาวสังวาลย์ แปน้ แหลม เกิดวันท่ี 29 มนี าคม พ.ศ.2509 อายุ 53 ปี บา้ นเลขท่ี 48 หมู่ที่ 3 ตำบลปากทอ่ อำเภอปากท่อ จังหวัดราชบุรี โทรศพั ท์ 065-6019087

40 ตำบลห้วยยางโทน

41 แบบบันทึกชดุ ขอ้ มลู คลังปญั ญา-ภมู ิปญั ญาท้องถิ่นพัฒนาข้นึ ภายใต้งานเครือข่ายบรู ณาการผสู้ งู อายฯุ มสพช.-กศน.-สวทข.-สสส. ชดุ ขอ้ มลู คลังปญั ญาผสู้ งู อายตุ ำบลหว้ ยยางโทน อำเภอปากทอ่ จงั หวดั ราชบุรี ช่ือภมู ิปัญญา การเพาะเห็ดฟาง รหัสภมู ิปญั ญา (รหสั ทีห่ น่วยตั้งขน้ึ เพื่อใช้คุมแฟ้มเอกสาร) - สาขาคลังปัญญา (23 สาขา) ด้านการเกษตร สาขาคลังปัญญา 23 สาขา ได้แก่ ด้านการศึกษา ด้านการแพทย์สาธารณสุข ด้านการเกษตร ด้าน ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ด้านวิศวกรรม ด้านสถาปัตยกรรม ด้านพัฒนา สังคม พัฒนาชมุ ชน การจดั สวสั ดิการชุมชน การสงั คมสงเคราะห์ ดา้ นกฎหมาย ดา้ นการเมืองการปกครอง ด้านศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณี ด้านศาสนา จริยธรรม ด้านพานิชย์และบริการ ด้านความมั่นคง ด้านบริหารจัดการและ บริหารธุรกิจ ด้านการประชาสัมพันธ์ ด้านการคมนาคมและการสื่อสาร ด้านพลังงาน ด้านต่างประเทศ ด้าน อตุ สาหกรรมและหตั ถกรรม ด้านวาทศิลป์ สาขาของภูมปิ ญั ญาทอ้ งถนิ่ (10 ประเภท) สาขาเกษตรกรรม สาขาภมู ิปัญญาท้องถิ่น 10 สาขา ได้แก่ สาขาเกษตรกรรม/สาขาอุตสาหกรรมและหตั ถกรรม/สาขาการแพทย์ แผนไทย/สาขาการจัดการ/สาขาทรัพยากรธรรมชาติและท้องถิ่น/สาขากองทนุ และธุรกจิ ชุมชน/สาขาสวัสดิการ/สาขา การจดั การองค์กร/สาขาภาษาและวรรณกรรม/สาขาศาสนาและประเพณี ขอ้ มูลพน้ื ฐาน รายบคุ คล เจ้าของภมู ิปัญญาทอ้ งถ่ิน/บุคคลคลงั ปญั ญา ชื่อ นางนวล ออ้ มแก้ว วนั เดอื นปเี กิด 25 มกราคม 2514 ทอี่ ยปู่ ัจจบุ นั (ทส่ี ามารถตดิ ต่อได้) บา้ นเลขที่ 24/3 หมทู่ ่ี 5 ตำบลหว้ ยยางโทน อำเภอปากท่อ จังหวัดราชบรุ ี รหัสไปรษณยี ์ 70140 โทรศัพท์ 0991061225 ความเปน็ มาของบคุ คลคลังปญั ญา นางนวล อ้อมแก้ว เดิมทำนาเป็นอาชีพหลักจะทำนาได้แค่ปีละ 1 ครั้ง หลังจากนั้นพื้นที่ก็จะว่างป่าว นางนวล อ้อมแก้ว จึงได้หาวิธีที่จะเพิ่มรายได้หลังจากการทำนา จึงได้ศึกษาการเพาะเห็ดฟางโดยใช้ฝางที่เหลือจาก การทำนา มาเป็นวัสดุหลักในการเพาะเห็ดฟาง และใช้พื้นที่ในนาทำเป็นแปลงเพาะ สามารถทำรายได้เสริมให้กับ ครอบครัวได้ดีมาก จุดเดน่ ของภมู ิปัญญาท้องถิ่น เห็ดฟางที่ใชฝ้ างทเี่ หลือจากการทำนา มาเปน็ วสั ดุหลักในการเพาะเหด็ ฟาง วตั ถดุ ิบที่ใช้ประโยชนใ์ นผลติ ภณั ฑเ์ กิดจากภูมิปญั ญา ซงึ่ พน้ื ทอี่ น่ื ไมม่ ีได้แก่ ฟางขา้ ว

42 รายละเอียดของภูมิปัญญาท้องถน่ิ (ลกั ษณะภูมปิ ญั ญา/รปู แบบ/วิธกี าร/เทคนิคทีใ่ ช้/ภาพถา่ ยหรอื ภาพวาด ประกอบ/พัฒนาการของผลิตภัณฑ์หรือผลงาน/กระบวนการสร้างภูมิปัญญา/ลักษณะการใชป้ ระโยชนจ์ ากภมู ิ ปญั ญาท่ีเกดิ ข้นึ ฯลฯ) เหด็ ฟางที่ใชฝ้ างท่เี หลอื จากการทำนา มาเป็นวสั ดุหลกั ในการเพาะเหด็ ฟาง รูปแบบและลกั ษณะการถา่ ยทอด การประชาสมั พนั ธ์ เผยแพรภ่ มู ิปัญญาท้องถ่นิ (ท่สี ะท้อนความน่าเช่ือถือการ ยอมรับผ่านบุคคล /ชุมชน/องคก์ ร/รางวัล/ใบประกาศ/จดทะเบียนลิขสิทธิ์ ส่ือดจิ ทิ ลั /เอกสารเผยแพร่ แผน่ พับ คลิป (VDO) ฯลฯ)  ยังไมม่ ีการเผยแพร่/ใชเ้ ฉพาะบุคคล เคยเผยแพรเ่ ฉพาะในชมุ ชน มีการเผยแพร่ผ่านส่อื มวลชนและส่ืออน่ื อยา่ งแพรห่ ลาย มีการดงู านจากบคุ คลภายนอก จำนวน..........................ครั้ง จำนวน..............................คน มกี ารนำไปใช้ ในพน้ื ที่.........................คน นอกพืน้ ที.่ ..........................คน อ่นื ๆ (ระบ)ุ ………………………………………………………………………………………………………………………………… การลักษณะของภมู ิปญั ญาท้องถนิ่ การพัฒนาตอ่ ยอดภมู ิปัญญาใหเ้ ปน็ นวตั กรรม คณุ ค่า (มลู คา่ ) และ ความ ภาคภมู ิใจ ภมู ปิ ญั ญาทอ้ งถ่ิน/นวัตกรรมที่คดิ ขน้ึ มาใหม่ ภมู ิปญั ญาทอ้ งถนิ่ ดั้งเดิมไดร้ ับการถา่ ยทอดมาจาก………………………………………………………………………………..  ภูมิปัญญาทอ้ งถนิ่ ทไ่ี ด้รบั การพัฒนาและต่อยอด แบบเดิมคือ……………………………………………………………………………………………………………………………….. การพฒั นาต่อยอดคือ………………………………………………………………………………………………………………….

43 ถา่ ยภาพบุคคล และอปุ กรณ์/ เครือ่ งมอื / ส่ิงท่ีประดิษฐ์ (ชน้ิ งานหรอื ผลงาน) รูปภาพเจา้ ของภูมิปัญญา นางนวล อ้อมแก้ว ภูมปิ ญั ญาท้องถิ่นท่ี การเพาะเหด็ ฟาง ชอ่ื –สกลุ ผู้บนั ทึกข้อมลู นายเอกชยั แซ่เตยี ว เบอรต์ ิดต่อ/LineID 0931244922 หน่วยงาน/ สถานศกึ ษา กศน.อำเภอปากท่อ วันทบ่ี นั ทึกข้อมูล 23 ธันวาคม 2562 -------------------------------------------------------

44 การเพาะเห็ดฟาง โดย นางนวล อ้อมแก้ว การเพาะเห็ดฟาง หลังจากการทำนา นางนวล อ้อมแก้ว จึงได้หาวิธีที่จะเพิ่มรายได้หลังจากการทำนา จึงได้ศึกษา การเพาะเห็ดฟางโดยใช้ฝางที่เหลอื จากการทำนา มาเป็นวัสดุหลักในการเพาะเห็ดฟาง และใช้พื้นที่ในนาทำเปน็ แปลง เพาะ สามารถทำรายไดเ้ สรมิ ใหก้ ับครอบครัวไดด้ มี าก เห็นเห็ดออกดี ไดร้ าคาสงู ขายได้เงนิ เรากภ็ มู ใิ จแลว้

45 แบบบันทึกชดุ ข้อมลู คลังปญั ญา-ภมู ิปญั ญาท้องถ่ินพฒั นาขึ้นภายใตง้ านเครือข่ายบรู ณาการผสู้ งู อายุฯ มสพช.-กศน.-สวทข.-สสส. ชุดข้อมูลคลังปญั ญาผู้สูงอายตุ ำบลห้วยยางโทน อำเภอปากทอ่ จังหวดั ราชบรุ ี ชอื่ ภูมปิ ัญญา การเล้ยี งไก่ชน รหสั ภูมปิ ัญญา (รหัสท่ีหน่วยตง้ั ข้นึ เพ่ือใช้คุมแฟ้มเอกสาร) - สาขาคลังปัญญา (23 สาขา) ดา้ นการเกษตร สาขาคลังปัญญา 23 สาขา ได้แก่ ด้านการศึกษา ด้านการแพทย์สาธารณสุข ด้านการเกษตร ด้าน ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ด้านวิศวกรรม ด้านสถาปัตยกรรม ด้านพัฒนา สงั คม พฒั นาชมุ ชน การจัดสวัสดิการชุมชน การสังคมสงเคราะห์ ด้านกฎหมาย ด้านการเมืองการปกครอง ด้านศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณี ด้านศาสนา จริยธรรม ด้านพานิชย์และบริการ ด้านความมั่นคง ด้านบริหารจัดการและ บริหารธุรกิจ ด้านการประชาสัมพันธ์ ด้านการคมนาคมและการสื่อสาร ด้านพลังงาน ด้านต่างประเทศ ด้าน อุตสาหกรรมและหตั ถกรรม ด้านวาทศิลป์ สาขาของภูมิปญั ญาท้องถิน่ (10 ประเภท) สาขาเกษตรกรรม สาขาภูมิปญั ญาทอ้ งถิ่น 10 สาขา ได้แก่ สาขาเกษตรกรรม/สาขาอตุ สาหกรรมและหัตถกรรม/สาขาการแพทย์ แผนไทย/สาขาการจัดการ/สาขาทรัพยากรธรรมชาติและท้องถิ่น/สาขากองทุนและธุรกจิ ชุมชน/สาขาสวัสดิการ/สาขา การจัดการองค์กร/สาขาภาษาและวรรณกรรม/สาขาศาสนาและประเพณี ขอ้ มูลพน้ื ฐาน รายบุคคล เจ้าของภมู ิปัญญาทอ้ งถ่ิน/บคุ คลคลังปัญญา ชื่อ นายชำนาญ เม้ยี นวงศ์ วนั เดือนปเี กิด - ท่ีอยู่ปจั จบุ นั (ทส่ี ามารถตดิ ต่อได้) บา้ นเลขที่ 43 หมู่ท่ี 4 ตำบลหว้ ยยางโทน อำเภอปากท่อ จังหวัดราชบุรี รหัสไปรษณยี ์ 70140 โทรศัพท์ 0898855502 ความเป็นมาของบุคคลคลังปญั ญา นายชำนาญ เมี้ยนวงศ์ เดิมได้เลี้ยงไก่พื้นเมืองไว้บรโิ ภคในครัวเรือน ต่อมากีฬาไก่ชนได้รับความนิยมเป็น อย่างมาก เลยหันมาเพาะพันธ์ุไก่พื้นเมือง เพื่อขายเป็นพอ่ พันธุแ์ ละแมพ่ ันธ์ุ ให้กับกลุ่มกีฬาไกช่ น โดยใช้กระบวนการ เลี้ยงตามแบบพื้นบ้านไม่พึ่งพาสารเคมี ไก่ที่สมบูรณ์แข็งแรงก็จะเก็บได้เล่นชนไก่เอง ไก่ของ นายชำนาญ เม้ยี นวงศ์ ได้ชนะเลศิ มาหลายสนาม จึงทำใหเ้ หล่าบรรดานักชนไกม่ กั จะมาถามเคล็ดลับการเลย้ี งไกเ่ สมอ จุดเด่นของภูมปิ ัญญาท้องถิ่น เป็นไก่พ้ืนเมืองโดยใช้กระบวนการเลีย้ งตามแบบพ้นื บา้ นไม่พึ่งพาสารเคมี วตั ถุดบิ ที่ใช้ประโยชนใ์ นผลติ ภัณฑ์เกิดจากภมู ปิ ญั ญา ซึ่งพืน้ ที่อน่ื ไม่มีได้แก่ สมุนไพรท้องถ่นิ

46 รายละเอยี ดของภูมิปัญญาท้องถนิ่ (ลกั ษณะภูมิปัญญา/รปู แบบ/วธิ กี าร/เทคนิคท่ใี ช/้ ภาพถา่ ยหรอื ภาพวาด ประกอบ/พัฒนาการของผลิตภณั ฑ์หรอื ผลงาน/กระบวนการสร้างภมู ปิ ญั ญา/ลกั ษณะการใช้ประโยชนจ์ ากภมู ิ ปญั ญาทีเ่ กดิ ขน้ึ ฯลฯ) การเพาะพันธ์ุไก่พน้ื เมือง เพ่อื ขายเป็นพ่อพันธ์แุ ละแม่พนั ธุ์ ใหก้ บั กลมุ่ กีฬาไกช่ น โดยใช้กระบวนการเล้ียงตาม แบบพ้ืนบ้านไม่พงึ่ พาสารเคมี ไกท่ ี่สมบรู ณแ์ ข็งแรง รปู แบบและลักษณะการถา่ ยทอด การประชาสัมพนั ธ์ เผยแพรภ่ ูมปิ ญั ญาทอ้ งถน่ิ (ที่สะท้อนความน่าเชอ่ื ถือการ ยอมรบั ผ่านบุคคล /ชมุ ชน/องคก์ ร/รางวัล/ใบประกาศ/จดทะเบียนลิขสิทธิ์ ส่ือดจิ ิทัล/เอกสารเผยแพร่ แผน่ พบั คลปิ (VDO) ฯลฯ)  ยงั ไมม่ ีการเผยแพร/่ ใชเ้ ฉพาะบคุ คล เคยเผยแพรเ่ ฉพาะในชมุ ชน มีการเผยแพร่ผ่านสอ่ื มวลชนและสอื่ อื่นอย่างแพรห่ ลาย มกี ารดูงานจากบคุ คลภายนอก จำนวน..........................คร้งั จำนวน..............................คน มีการนำไปใช้ ในพื้นที่.........................คน นอกพน้ื ท่ี...........................คน อืน่ ๆ (ระบ)ุ ………………………………………………………………………………………………………………………………… การลักษณะของภมู ิปัญญาท้องถิน่ การพัฒนาต่อยอดภูมิปัญญาใหเ้ ป็นนวตั กรรม คณุ ค่า (มูลคา่ ) และ ความ ภาคภูมิใจ ภมู ปิ ญั ญาทอ้ งถิน่ /นวตั กรรมท่ีคิดขนึ้ มาใหม่ ภมู ปิ ญั ญาท้องถ่ินดงั้ เดิมได้รบั การถา่ ยทอดมาจาก………………………………………………………………………………..  ภมู ิปญั ญาท้องถน่ิ ที่ไดร้ บั การพฒั นาและต่อยอด แบบเดมิ คือ……………………………………………………………………………………………………………………………….. การพฒั นาต่อยอดคือ………………………………………………………………………………………………………………….

47 ถา่ ยภาพบคุ คล และอปุ กรณ/์ เคร่อื งมือ/ สิ่งที่ประดษิ ฐ์ (ชิ้นงานหรือผลงาน) รปู ภาพเจ้าของภมู ปิ ัญญา นายชำนาญ เม้ียนวงศ์ ภูมปิ ญั ญาท้องถ่ินท่ี ไกช่ น ช่อื –สกลุ ผู้บันทกึ ข้อมูล นายเอกชยั แซ่เตียว เบอร์ตดิ ต่อ/LineID 0931244922 หนว่ ยงาน/ สถานศกึ ษา กศน.อำเภอปากท่อ วนั ท่บี ันทึกขอ้ มูล 23 ธันวาคม 2562 -------------------------------------------------------