จริงอยู่ ครัน้ เมื่อพระศาสดา (อนั บคุ คล) ผ้มู ีความเหน็ ผิด สปนสฺนฺสมมสิิปฺสิิจจาฺฺโฉฉาตมาาททาโติิฏฏหฺฺิ€€ตสเิิก.ินกานฺนปิปิ ตห“นสิ ฺตมน.ิณิมสนฺสฺตเิ ตโคตสมตสฺถฺสริ, มหนฺโต ทลู นิมนต์แล้ว, อ. การประชมุ ใหญ่ ใหญ่ ยอ่ มมี ฯ วิปปฺ การํ แม้ (อ. ชน ท.) ผ้มู ีความเหน็ ผิด ยอ่ มประชมุ กนั (ด้วยความ- คดิ ) วา่ อ. เรา ท. จกั เหน็ ซง่ึ ประการอนั แปลก ของพระสมณะ ผ้โู คดม ดงั นี ้ฯ แม้ (อ. ชน ท.) ผ้มู ีความเหน็ ชอบ ยอ่ มประชมุ กนั (ด้วยความ- สเทนเฺสนสสิปฺสมตตมฺน,ิาฺตท.ิ พิฏทฺุ€ฺธิกวาสิปยิ ํ “อพชทุ ฺชฺธลีฬสฺหตํฺถาอปุมธหาาเธรสมสฺมฺ าเทมสานตํิ คดิ ) วา่ ในวนั นี ้อ. พระศาสดา จกั ทรงแสดง ซง่ึ พระธรรมเทศนาใหญ,่ อ. เรา ท. จกั ใคร่ครวญ ซง่ึ วสิ ยั ของพระพทุ ธเจ้า ซงึ่ ลีลาของ พระพทุ ธเจ้า ดงั นี ้ฯ ในวนั รุ่งขนึ ้ อ. พระศาสดา ได้เสดจ็ ไปแล้ว สปู่ ระตแู หง่ เรือน ปปวออม“ตวสคภฏนตมตมรยุตาฺนหฺทฏเฺถฺตหฺฺหหฺฺตตฺเทิิตตาปโาํําตตสินนกนฺวกีตนุเคฺวคาํฺนํํิทเาหห`ภสิวออตํตเฺสตเโเปาุคมุนสคปสมฺวฺตหฏหเฺิคหฬารุาหา.ฺเโา€ฺคํคสทตาสณ“หหปีนเอตกกทาอวิ,ฺหิโฺถอิรนกิสาตฺวสิสาาคาถนพฺสเรต,ชฺิกอเรฺเมาํปอพาหลฺขตมยปตนอมึิีตีตฺหโวุํคขิตจจฺา;ิปํฏิ มทิฺวตหฺภคป€าาวเฺติเิาฺคคนกอภสตํนยวถวท.ิฺตตปําํฺหิตํ ํมภุตรหํ;จิจเฺิกิปสิ หิน€ฺฉฺขพวสโตโิฺเินวสุอตตตเฺพฺวฺจจฺทเงฺวตาตํปฺคเาถฺวนหตาาาชชอวิรจฏิต“าาากภฺินิ€นนคสสยาิเนฺเเาาตนตตสทาอฺเถถนฺคตตสฺถยฺุธว,,ึํํํิุุุ ของครหทิน กบั ด้วยร้อยแหง่ ภิกษุ ท. ๕ ฯ อ. ครหทินนนั้ ออกแล้ว จากเรือน ถวายบงั คมแล้ว ด้วยอันตัง้ ไว้เฉพาะแห่งองค์ ๕ ยืนประคองแล้ว ซึ่งอัญชลี ข้างพระพกั ตร์ คดิ แล้ว วา่ ข้าแตพ่ ระองค์ผ้เู จริญ (อ. ค�ำ) อยา่ งนี ้วา่ ได้ยินวา่ อ. พระองค์ ท. ยอ่ มทรงก�ำหนด ซงึ่ จิต ของสตั ว์ ท. ด้วยอาการ ท. ๑๖ ดงั นี ้ อนั อปุ ัฏฐาก ของพระองค์ ท. บอกแล้ว แกข่ ้าพระองค์ ; ถ้าวา่ อ. พระองค์ ท. ยอ่ มทรงทราบไซร้, อ. พระองค์ ท. ขอจงอยา่ เสดจ็ เข้าไป สเู่ รือน ของข้าพระองค,์ เพราะวา่ อ. ข้าวต้ม ยอ่ มไมม่ ี นนั่ เทียว เพ่ือพระองค์ ท. ผ้เู สดจ็ เข้าไปแล้ว อ. วตั ถุ ท. มีข้าวสวยเป็นต้น ยอ่ มไมม่ ี (เพ่ือพระองค์ ท. ผ้เู สดจ็ เข้าไปแล้ว), ก็ (อ. ข้าพระองค์) ยงั ทา่ น ท. ทงั้ ปวงแล ให้ตกไปแล้ว ในหลมุ แหง่ ถ่านเพลงิ จกั ขม่ ขี่ ดงั นี ้; ครัน้ คิดแล้ว อยา่ งนี ้รับแล้ว ซงึ่ บาตร ของ พระศาสดา กราบทลู แล้ว วา่ อ. พระผ้มู ีพระภาคเจ้า ขอจงเสดจ็ มา ข้างนี ้ ดังนี ้ กราบทูลแล้ว ว่า ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ อ. อัน (อนั ทา่ น ท.) ผ้มู าแล้วสเู่ รือน ของข้าพระองค์ ท. รู้แล้ว ซงึ่ ธรรมเนียม มา ยอ่ มควร ดงั นี ้ฯ (อ. พระศาสดา ตรัสถามแล้ว) วา่ ดกู ่อนทา่ นผ้มู ีอายุ อ. อนั (อนั เรา ท.) กระท�ำ ซง่ึ อะไร ยอ่ มควร ดงั นี ้ฯ “กึ กาตํุ วฏฺฏติ อาวโุ สต.ิ (อ. ครหทิน กราบทลู แล้ว) วา่ อ. อนั (อนั ภิกษุ) รูป อ่ืน มา ในภายหลงั ในกาลแหง่ ภิกษุรูปหนง่ึ ๆ เข้าไปแล้ว ไปแล้ว ข้างหน้า อเปองจเฺคกฺฉากาเ“อรเเอกมวเอาํวกสกยุสปฺเํสฺกาปิรเนตตปสตติฺวสอฺวํสิ าาทติ คิสวฺ นาฺวนอฺตาิคโปํุหฺควรุอณสโฏวติฺฺหฏเสิสตคสสฺีตน“าา.ิปตฺ มวฺุรนีตาโาต.ิ คนจสิ ฺฉนคิ ิสนฺจฺสฺกฉนานฺตเฺตล,ิ ํ นงั่ แล้ว ยอ่ มควร ดงั นี ้ฯ ได้ยินวา่ (อ. ความคดิ ) อยา่ งนี ้ วา่ (อ. ภิกษุ ท.) ผ้เู หลอื ลง เหน็ แล้ว (ซงึ่ ภิกษุ) ผ้ไู ปอยขู่ ้างหน้า ผ้ตู กไปแล้ว ในหลมุ แหง่ - ถ่านเพลงิ จกั ไมม่ า, อ. เรา ยงั ภิกษุรูปหนงึ่ ๆ นนั่ เทียว ให้ตกไปแล้ว จกั ขม่ ขี่ ดงั นี ้ได้มีแล้ว แก่ครหทินนนั้ ฯ อ. พระศาสดา ตรัสแล้ว วา่ อ. ดีละ ดงั นี ้ผ้พู ระองค์เดียวเทียว สตฺถา “สาธตู ิ วตฺวา เอกโกว ปาวสิ .ิ ได้เสดจ็ เข้าไปแล้ว ฯ อ. ครหทิน ถงึ แล้ว ซงึ่ หลมุ แหง่ ถ่านเพลงิ ถอยไปแล้ว ยืนแล้ว €โิ ต ค“รปหรุ ทโตินฺโนยาถองฺคภานรฺเกตาตสิ ํุ อาปหต.ฺวา อปสกฺกิตฺวา กราบทลู แล้ว วา่ ข้าแตพ่ ระองค์ผ้เู จริญ อ. พระองค์ ท. ขอจงเสดจ็ ไป ข้างหน้า ดงั นี ้ฯ ครัง้ นนั้ อ. พระศาสดา ทรงเหยียดออกแล้ว ซงึ่ พระบาท บน กจกิลกฺมอฺชตถํ ตฺ าสนตอิฺถปนาทฺตมรุ ธอาางนยฺคิ ิ,าอรฏุกฺ€าหสอสึมุงฺค.ุตาฺถรเกกาสปํุ าทํ ภปินสฺทาิตเรฺวสา,ิ ท่ีสดุ แหง่ หลมุ แหง่ ถ่านเพลงิ , อ. เส่ือล�ำแพน หายไปแล้ว, อ. ดอก ปทมุ ท. มีล้อเป็นประมาณ ผดุ ขนึ ้ แล้ว ท�ำลาย ซง่ึ หลมุ แหง่ ถ่าน เพลงิ ฯ อ. พระศาสดา ทรงเหยียบอยู่ ซงึ่ กลีบแหง่ ดอกปทมุ ท. เสดจ็ ปฺสตตถฺฺตาพทุ ฺธปาทสมุ เนกณณฺ นิสกิ ทีาิ. อกฺกมนฺโต คนฺตฺวา ไปแล้ว ประทบั นงั่ แล้ว บนพทุ ธอาสน์อนั บคุ คลปลู าดแล้ว ฯ 96 ธรรมบทภาคท่ี ๓ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
ใเเ(เเอรเแออเแดชก(อป(มเออคซท(ใกแมยปปปปหหหออหหอหหื่ลงอาึ่.น.ยนลลงััืองีขัรั ้็็็งอ..ัี้นลล็ลนนน้เบนตนัส้ปะ้ววา่งางา่่าป่่คทปทบสยาา่่า่วตตไมนขศากท่ีงาววว็วัอรออออ(ซา้น่ญสา่คฯตุัป)ว่นนูแเตั้้้ไอเตนนาแแสไาองขหรุนทนง.....่ึหครปิอา่รวมกปีวน(ถัว.งญลลสรวน้้สิัทคค็อียคลลพ.์สยคนเโ้า่กบตัแุ้้หยขสววนจบมหอกดตฯดินุท.วว)มดรมารอุ่ทรรผ้ร้มล,)ดาเรินงาีคา.หอครบยรุยนหะน.เปใะมงีป้ั.ิบู้คแ้ดไวตวอขะะภอม)หกรียคศนท็เวตทันทนม่ัปัถนไรเต้ตยอุคงมทอั.็ห้ปกิเกหใมา่บลมาีินิะ�ำาิเนขีป,นแต้รน่ดจนาดงนฯก�ำทตทรทษสลปม่แม่แมีขถานอ้นลรพนีจะกรั้าแวนลหั้อมน่ิุียม้ดุ้ลาฯ่รลุาลใีาาะูแงพน(ัทนยงัยษทใล้ร้้า่,.ลอนยวน้ดใ้วเคาวณมวมาลตนกำะถ�้ทท(วหว.ุอ,นมสอุ่ขอดีงเออั้รแแขวาไลพ้รเา่ใไแเ(ปีย.เญ.ซนยหรมณวปนงั้แม.วล.)ณยทลปานห(า่ดต็ลทุืวอจเนง่ึคยออ่ีทจล้เ้แววนทัสอ่่ืว้่อวหเ้า่ทแ้้งะงัวปฯักทธิตนเพ้ผเา.ว้มตดวไลแิน)นมริททา่นขลลปนร,็ซเล.ดนจ้สา่ลใ,ิู้้คลไจม(วูนเงเ้ี็วนึเาร่อวีาผ่สงนึ่น้ั้ค้บีอ้กพใมล(ัเ)้งแปเิ้้ดกวาตุงาห่หนฯนปซ.,ตแดนตุันต.นร็โขอื่ลแเร่่ื)ออกดนงรั(็ลตรงี่ึปลด่น้ขนัมเ็กวู(้้ดอ้้นมก่นสหง่ัมั่วะนว้(.รรืพวอ)ว(อม็ุ้นมุ่ึว์ยอซน้าแแแ้วอ้.อะาลทร่ิขเง่ยใีตัเ.่ือ้ซแทลงดิเย่ึ.ใทลลลคททขสทแปด.ยเจี่าด่อ�ำทรหถอนลครง่ึสน้้คี้ย้ตง็าววัวก.ตุแี่ว็ตา่�าแอำวนนงััื่.อค)หุร้นวัซตณนุตแัวีวแนม่้ก่เลุนหกา้ทใือบตเอฯงทรรมซางถ่ึตเม่ีหุวหล้เนกวผ้ีดปง.่น.หยขวาอมุ่น้กำมพ�งไ่ึ;ท์าแ่)ูน่้ญลวภ้เา้้แเทูา่วาแดงลท.นัทั่(กทเารอหทมควหร.)าใาย่เมตหพิยกไา)้สาาขตร้มุ่าาินพาน.วน.แรยง่ปนใว)อ(ม็ีขยนปษอง่้ดราระ(งสรขันจัภอนแลร้กเา่้แนหัสีะาะอ)อรนัสว้คตทผุงหอะานกซ้เล.ริกวาทขหอวไศาามตน.แ้วแโุม(กวะะแิูง.งลเึ่ล้ะ)ลรวษอต.มอวแบตง่คาว้า่ลหม่ืหลอคาโเุลรีปา่จา่ไน๕วง้หวกมอุ.มลตสัทด้มำ็�แะม้ลวคววประใวอัามเญา่ตีัน้ใน็ยนขว,ทดทถเล้หางรนดมั่แไุปวแ.กแปนีพทถ้อานนงมอ่ัา่ซ้นาำุนั�วกลญทนาาวล้เลรจ็ซซตน.งรุร.อนงเีึ่ทม่้ม็า่าว้าแนิน้อ้จวัทกวงัึ่ทเาผงึ่้ฯ(ะน(เามพอ่ตุนัทน่ัโ.ขหีดเเ)รส,ยงสษ้.ดพ)ีมยูตมปนป้ั.ฯน(ร)คา้อ(จนเ(้็)ง่วอมาช่ริทย้อว็ุว็ปควอ*ีกะทุรทนกนนเ,รงมมิยงคงั่.จื่อรงบย.็ัั.สา่คใ.ิือจนแธหรเจอยนไอั่)แือภวีีขขมตะุวภนรขตเรแัราดปเคหง.์ทตลยน้้เตหรัาาากกา่ิจิใ้อกมดิตาทลถเนิ้มดัวตรับง้่ญวาม่่ิชนกววุเ้ถพษลราษ.ว้งอม่ัุวหปาทียจยนงัีเมั่งุดสสะแ้ห่ลเนุา่ตนรถุญ็ุนะกบป.วทนภัเนท)้ทททลวววารใาว่้รนัมทททิทดีไ้็ี๒ษ้ินนืนนดตฯัผ.ยยยั้อ้..ะฯฯฯ�วาาาวำ่้ร))))..,,..ุู้ ภิกฺขปู ิ ตเถว คนฺตฺวา อาสเน นิสที สึ .ุ ครหทินฺนสสฺ กายโต ฑาสโริหิคตุ อฺตฏุ ํฺ€หอิ. ปุ สงฺกมิตฺวา โส เวเคน คนฺตฺวา “สามิ ตาณํ เม โหหีติ อาห. “กิเมตนฺต.ิ “ปฺจนฺนํ ภิกฺขสุ ตานํ เคเห ยาคุ วา ภตฺตาทีนิ วา นตฺถิ, กึ นุ โข กโรมีต.ิ “กึ ปน ตยา กตนฺต.ิ “อหํ ทฺวินฺนํ เคหานํ อนฺตเร มหนฺตํ อาวาฏํ องฺคารปรู ํ กาเรสึ `ตตฺถ ปาเตตฺวา นิคฺคณฺหิสสฺ ามีต;ิ อถ นํ ภินฺทิตฺวา มหาปทมุ านิ ปอฏฺุ €ฺหสึ ต,ุ ฺตาสสพเฺเนพ ปทมุ กณฺณิกา อกฺกมิตฺวา คนฺตฺวา นิสนิ ฺนา, อิทานิ กึ กโรมีต.ิ “นนุ ตฺวํ อิทาเนว มยฺหํ `เอตฺตกา จาฏิโย ยาคยุ า เอตฺตกา ภตฺตาทีนนฺติ ทสฺเสสตี .ิ “มสุ า ตํ สามิ, ตจุ ฺฉาว จาฏิโยต.ิ “โหต,ุ คจฺฉ, ตาสุ จาฏีสุ ยาคอุ าทีนิ โอโลเกหีติ. ตํขณฺเว เตน ยาสุ จาฏีสุ ยาคุ วตุ ฺตา, ตา ยาคยุ า ปรู ึส,ุ ยาสุ ภตฺตาทีนิ วตุ ฺตานิ, ตา ภตฺตาทีนํ ปริปณุ ฺณาว อเหสํ.ุ ตํ สมฺปตฺตึ ทิสฺวา ครหทินฺนสฺส สรีรํ ปี ตปิ าโมชฺเชน ปรู ิตํ, จิตฺตํ ปสนฺนํ. โส สกฺกจฺจํ พทุ ฺธปปฺ มขุ ํ ภิกฺขสุ งฺฆํ ปริวิสติ ฺวา กตภตฺตกิจฺจสฺส สตฺถโุ น อนโุ มทนํ กาเรตกุ าโม ปตฺตํ คณฺหิ. สตฺถา อนุโมทนํ กโรนฺโต “อิเม สตฺตา ปฺาจกฺขุโน อภาเวเนว มม สาวกานํ พทุ ธฺ สาสนสสฺ จ คณุ ํ น ชานนตฺ ,ิ ปฺ าจกขฺ วุ ริ หติ า อนฺธา นาม, ปฺวนฺโต สจกฺขกุ า นามาติ วตฺวา อิมา คาถา อภาสิ อ. ดอกปทมุ มีกล่ินอนั สะอาด พึงเกิด ในทีแ่ ห่ง- “ยถา สงฺการธานสมฺ ึ อชุ ฺฌิตสมฺ ึ มหาปเถ หยากเยื่อ อนั บุคคลท้ิงแล้ว ใกล้ทางใหญ่ ปทมุ ํ ตตฺถ ชาเยถ สจุ ิคนธฺ ํ มโนรมํ (อ. ดอกปทมุ นน้ั ) เป็นทีย่ ินดีแห่งใจ (พึงเป็น) ฉนั ใด เอวํ สงฺการภูเตส ุ อนธฺ ภูเต ปถุ ชุ ฺชเน อ. สาวกของพระสมั มาสมั พทุ ธเจ้า (ครนั้ เมือ่ ปถุ ชุ น ท.) อติโรจติ ปฺ าย สมฺมาสมฺพทุ ฺธสาวโกติ. ผเู้ ป็นเพียงดงั หยากเยือ่ เป็นแลว้ (เกิดแลว้ ) ยอ่ มรุ่งเรือง ล่วง ซึ่งปถุ ชุ น ท. ผูเ้ ป็นคนบอดเป็นแลว้ ดว้ ยปัญญา ฉนั นน้ั ดงั นี้ ฯ ผลิตสื่อการเรยี นรู้ โดยโรงเรียนพระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย 97 www.kalyanamitra.org
(อ.อรรถ) วา่ ในที่แหง่ หยากเย่ือ คือวา่ ท่ีกองแหง่ หยากเย่ือ กจวรตอรชุตาฺฌฺถสมิ ิตหฺ สีตมฺ“ิสึ องมฺกตหาฺโถราธ.ปาเนถสตฺม:ิ ินมฺตห:ิ ามคสฺเงคฺกาฉรฑฏฺฺฑ€าิตนสสมฺ ฺม.ึ ,ึ ดงั นี ้(ในบท ท.) เหลา่ นนั้ หนา (แหง่ บท) วา่ สงกฺ ารธานสมฺ ึ ดงั นี ้ฯ (อ.อรรถ) วา่ อนั บคุ คลทิง้ แล้ว ใกล้ทางใหญ่ (ดงั นี ้ แหง่ หมวด สองแหง่ บท) วา่ อุชฌฺ ิตสมฺ ึ มหาปเถ ดงั นี ้ฯ (อ.อรรถ) วา่ มีกลนิ่ อนั บคุ คลพงึ ยินดีด้วยดี (ดงั นี ้แหง่ บท) วา่ สจุ ิคนฺธนฺต:ิ สรุ ภิคนฺธํ. สุจคิ นฺธํ ดงั นี ้ฯ (อ.วเิ คราะห์ ในบทนี)้ วา่ มโนรมํ ดงั นี ้(อนั บณั ฑิต พงึ กระท�ำ) มโนรมนฺต:ิ มโน เอตฺถ รมตีติ มโนรมํ. อ.ใจ ยอ่ มยินดี ในดอกปทมุ นี ้ เพราะเหตนุ นั้ อ.ดอกปทมุ นี ้ ชื่อวา่ มโนรมํ (เป็นท่ียินดีแหง่ ใจ) ฯ (อ.อรรถ) วา่ ผ้เู ป็นเพยี งดงั หยากเยอื่ เป็นแล้ว (ดงั นี ้แหง่ บท) วา่ สงฺการภเู ตสตู :ิ สงฺการมิวภเู ตส.ุ สงกฺ ารภเู ตสุ ดงั นี ้ฯ (อ.อรรถ) วา่ ซงึ่ โลกิยมหาชน ท. ผ้มู ีชื่ออนั ได้แล้วอยา่ งนี ้ ลทฺธนปาถุ เชุมฺชเโนลตก:ิ ิยมหปาถุ ชนูเนํ . กิเลสานํ ชนนโต เอวํ เพราะอนั ยงั กิเลส ท. อนั หนา ให้เกิด (ดงั นี ้ แหง่ บท) วา่ ปุถุชชฺ เน ดงั นี ้ฯ (อ.อรรถรูป) นี ้ วา่ อ.ดอกปทมุ มีกลนิ่ อนั สะอาด พงึ เกิด เนปนอปปสอิางิิพปพยทวฺกทํปมฺฺุพฺพเามีนอมํตชรววิทนิโธฺโฺํตตําาชปปนเสวานํิ สตฺุสเสปกยอมฺฺตงฺขพถปุํึฺกม,ฺพราโเฺิอมมหรชมตภหตฺชตตอฺตเูาฺาถ;ิํสตจมชโเจุรสนกยนตาิเปุชถสฺเชอิตปคาสฺรานตจาุนนปชปฺฉฏิ ิสปาิฺมป€ํสมถุาอหฏํฺนชุจาิกมทฺชากมาฺกิสหรเพฺขตเูนวฺาหลกุเฺตาสปลเปสมาุเนิ ฺสทถวีนนํิกฉสภชฺขมกอฑจุามเโานวิเคนฺฑิตเตยฺตมนรฺวิเสฺยเมตสฺธาร,;ุ ํํุ แม้ในที่แหง่ หยากเยื่อ คือวา่ ในของอนั ปฏิกลู ทงั้ ไมส่ ะอาดทงั้ - นา่ เกลียด อนั บคุ คลทิง้ แล้ว ใกล้ทางใหญ่, อ.ดอกปทมุ นนั้ เป็นท่ี ยินดีแหง่ ใจ คือวา่ เป็นที่รัก เป็นท่ียงั ใจให้เอิบอาบ (แหง่ อิสรชน ท.) มีพระราชาและมหาอ�ำมาตย์ของพระราชาเป็นต้น คือวา่ เป็นของ ควรแก่อนั ตงั้ ไว้เฉพาะ ในเบือ้ งบนแหง่ กระหมอ่ ม (แหง่ อิสรชน ท. มีพระราชาและมหาอ�ำมาตย์ของพระราชาเป็ นต้น) น่ันเทียว พงึ เป็น ช่ือฉนั ใด; อ.สาวกของพระสมั มาสมั พทุ ธเจ้า คือวา่ อ.ภิกษุ ผ้มู ีอาสวะสนิ ้ แล้ว ครัน้ เม่ือปถุ ชุ น ท. แม้ผ้เู ป็นเพียงดงั หยากเย่ือ เป็นแล้ว เกิดแล้ว, แม้ผ้บู งั เกิดแล้ว ในระหวา่ งแหง่ มหาชน ผ้มู ีปัญญาออกแล้ว ผ้มู ิใชผ่ ้มู ีจกั ษุ (ช่ือวา่ ยอ่ มรุ่งเรืองวิเศษ คือวา่ ชื่อวา่ ยอ่ มงาม ก้าวลว่ ง ซงึ่ ปถุ ชุ น ท. ผ้เู ป็นคนบอดเป็นแล้ว) ด้วย ก�ำลงั แหง่ ปัญญา ของตน ผ้เู หน็ แล้ว ซง่ึ โทษ ในกาม ท. ด้วย ซงึ่ อานิสงส์ ในเนกขมั มะด้วย ออกบวชแล้ว (ช่ือวา่ ยอ่ มรุ่งเรือง วิเศษ คือวา่ ชื่อวา่ ยอ่ มงาม ก้าวลว่ ง ซง่ึ ปถุ ชุ น ท. ผ้เู ป็นคนบอดเป็น แล้ว) แม้ (ด้วยคณุ ) สกั วา่ การบรรพชา แม้ยกขึน้ แล้ว ซ่ึงศีลและสมาธิและปัญญาและวิมุตติและ- ขวโิีณราจณาตตสทโิโโตวสสฺสภนตภอาีติกตุน.ิฺขฺติ ุอรึาอโรนเสฺธปีลภตสเฺูวตมาปาิธปิปถุ ปสฺ ชุ มฺชมฺ เฺ นาสาวมอมิ พฺ ตตุ ทุ ิกฺตฺธฺกวิสมมิ าิตตุวฺวโฺตกา-ิ วิมตุ ตญิ าณทสั สนะ ท. ยิ่ง (กวา่ คณุ สกั วา่ การบรรพชา) นนั้ ช่ือวา่ ยอ่ มรุ่งเรืองวเิ ศษ คือวา่ ช่ือวา่ ยอ่ มงาม ก้าวลว่ ง ซงึ่ ปถุ ชุ น ท. ผ้เู ป็น คนบอดเป็นแล้ว ฉนั นนั้ นนั่ เทียว ดงั นี ้เป็นอรรถรูป (อนั พระผ้มู ีพระ ภาคเจ้า) ตรัสแล้ว ยอ่ มเป็น ฯ ในกาลเป็นท่ีสดุ ลงแหง่ เทศนา อ. อนั รู้ตลอดเฉพาะซงึ่ ธรรม ปธมามฺปาณเคเุ ตทภรึสสหิสส.ุนทมพาินโพวฺยฺโสนํ าอเอนตโตฺหจโสน.ิ จตสธรุนริ าิคํ สตุ พตี ฺโทยิตุ าธฺ สจาสเปนโาสณวตปิาสปปฺหกตสกฺฺตสฺ ริิผาึสนล.ุ ํํ ได้มีแล้ว แก่พนั แหง่ สตั ว์ผ้มู ีลมปราณ ท. ๘๔ ฯ อ. ครหทินด้วย อ. สริ ิคตุ ด้วย บรรลแุ ล้ว ซงึ่ โสดาปัตตผิ ล ฯ อ. สหาย ท. ๒ เหลา่ นนั้ หวา่ นแล้ว ซง่ึ ทรัพย์ ของตน ทงั้ ปวง ในศาสนาของพระพทุ ธเจ้า ฯ อ. พระศาสดา เสดจ็ ลกุ ขนึ ้ แล้ว จากอาสนะ ได้เสดจ็ ไปแล้ว สตฺถา อฏุ ฺ€ายาสนา วิหารํ อคมาส.ิ สวู่ หิ าร ฯ 98 ธรรมบทภาคท่ี ๓ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
ว(ช(ปเเใพแซเผใอแดโวหพปอครนนานัมล่ืดงอึ่ศังุัทรง็ ล.รน่ือจขกกน้้ะขมวผจเมุันวา้่เปทาเาาดนโีึ,้รีออูร้้คา่วนเพ็เลลรีรนอแอามทยนปัา่รนััยโงธไนล้.กทท่ื็่ืออา่.ภอนคริ)์สด้วีผปง่ีกภรงค้,(ิกเผากต!ัใกู้นงยเคกู ลทิก�ำรษปดอดจุรชนว่ออ่นลัร)า่ชม้ษุา็า.,ขุน์เื่อ่ืน�อำมาว่เปาทบกุนึวปมพพง้(ภวก็เดอททก.นทอา่็ปกแนารรบัิก.กอเ..ลแ.็ู ลละแนะอหรพษดง(ลแยู้พปเนวอลา่คะอ)แล้หวรุ้ลวงัว้งไีววททห.วุ าะ่้อยล้ทวรว)คดา่างน.ธค่ .กขา,า่�ำ์ถมงผัเอชน้ณัุหาจตาซนด้ลจทนา่้ทปู่ือ.พรางร้นึ่นาอัาน.ขี้ทเแ่ีน้รัสเเรเยอธกเอรปอแะลขปูสพีแะ่ืผ้ออป็.งพ็หนอ(วดนลอลซยดงยุพทิงจทงเ่พฤ้งงวงแงิึ่ออค่อ่ขวรดมุงซคกต.ลรนัวมะนึมรอตเ้องึ่ะ์เอ้อิว่ืพา่อลพปนมแทมธรกทศงยงอ่ื็ว่ัสดลทรุแนี.ีแปา.ใกู่ เงร้ใบกวลใูธรนผหสเทไมลนเนหาใ้อเ่ว้อปปนูกดง่ มจุา่นเกกลน็ถกพางานแ่ั้ววาผญาาา่ ภพ่าลลา่่ืผอ้ทเูใลลนทแปนเใกิ้นาร้วนพนู.สนหนข้็นก.ันอเษณ้ี สง้่ัด้รพ้าีน)เีต่ขมพ้้นุพปะมแผจ็เ้ตทลดาา่งั ดกรป้็อนันรยตมั้ดุขพอร.งิงะั ้็นงัั,องน)ัสขเขพน่นึพาขศัร้นคปอแมเออใแะนึี,พจรทุเห็้้ี.์ลนห้กปงลงะอแร(ธรดทต้ ว้ท็ตพนอั้้อรนวงอเลอ.แุจผ้ยคน่ีสนัแงิสด้ขมวก้สาดุค์ต,แ์ลนิภต้ดอว้แเปดอทขมเ์ปผ้รวไยะิกงาลพทัสงป.น็ึ้้.เผนูไเ้รวษ้ วจอ่ืคอดมมถุด้แแแแเาูเุ้ราปเียถ้อาน่ลลวหจลใริทญทง็ มนนนิดยก้้้าาววาว่ง่ ).. ภิกฺขู สายณฺหสมเย ธมมฺ สภายํ กถํ ตสมถาฏุ รฺ€ูปาํ เปนสาํุ ม “อโห อจฺฉริยา พทุ ฺธคณุ า นาม, ขทีรงฺคารราสึ ภินฺทิตฺวา ปทมุ านิ เออฏุ ตฺ€รหหสึ ิ ตู .ิ กถสาตยฺถา อาคนฺตฺวา “กาย นตุ ฺถ ภิกฺขเว สนฺนิสนิ ฺนาติ ปจุ ฺฉิตฺวา, “อิมาย นามาติ วตุ ฺเต, “อนจฺฉริยํ ภิกฺขเว, ยํ มม เอตรหิ พทุ ฺธภตู สสฺ ปุพฺอเพงฺคารรปาเสทโิ สตญาเปณทมุ านวิ ตฺตอฏุมฺ€าตินาสนฺสิ, ตานิ อฏุ ฺ€เตหหสึ ิตู ิ “กทา โพธิสตฺตภตู สสฺ าปิ เม วตฺวา อตีตํ ภนฺเต, อาจิกฺขถ โนติ ยาจิโต, อาหริตฺวา อ. เรา มีเทา้ ในเบือ้ งบน มีหวั ลง จะตกไป สู่นรก แท้ “กามํ ปตามิ นิรยํ อทุ ฺธํปาโท อวํสิโร อ. เรา จกั ไมก่ ระท�ำ ซ่ึงกรรมอนั ไมป่ ระเสริฐ, เอาเถิด นานริยํ กริสสฺ ามิ; หนทฺ ปิ ณฺฑํ ปฏิคฺคหาติ อ. ท่าน จงรบั เฉพาะ ซึ่งกอ้ นขา้ ว ดงั นี้ ดงั นี้ แล ฯ อิมํ ขทีรงฺคารชาตกํ วิตฺถาเรตฺวา กเถสตี .ิ อ. เร่ืองแห่งสาว(กจขบอแงลน้วิค)รฯนถ์ช่ือว่าครหทนิ ครหทนิ ฺนวตถฺ ุ. อ. กถาเป็ นเคร่ืองพรรณาซ่งึ เนือ้ ความ ปุปผฺ วคคฺ วณฺณนา นิฏฺ ฐิตา. แห่งวรรคอันบณั ฑจบติ กแำล� ห้วนฯดแล้วด้วยดอกไม้ จตุตโฺ ถ วคโฺ ค. อ. วรรคท่ี ๔ (จบแล้ว) ฯ ผลิตส่อื การเรียนรู้ โดยโรงเรียนพระปรยิ ตั ธิ รรม วัดพระธรรมกาย 99 www.kalyanamitra.org
๕.อ.กถอาันเปบ็ นณั เ(คฑอรันติ ่ือขกง้าำ� พพหรเนรจดณ้าแาจลซะ้ว่งึกดเลน้ว่าือย้ วคค)วนาพมาแลห่งวรรค ๕. พาลวคคฺ วณฺณนา ๑.อ.เ(รอ่ือันงขแ้าหพ่งเบจุร้าุษจคะนกใลด่าควน) หน่ึง ๑. อญญฺ ตรปุริสวตถฺ ุ. (๔๕) อ.พระศาสดา เมื่อประทบั อยู่ ในพระเชตวนั ทรงปรารภ “ทฆี า ชาครโต รตตฺ ตี ิ อิมํ ธมมฺ เทสนํ สตฺถา ซง่ึ พระราชาผ้เู ป็ นใหญ่ในแวน่ แคว้นช่ือวา่ โกศลพระนามวา่ ปเสนทิ เชตวเน วิหรนฺโต ปเสนทิโกสลฺเจว อฺตรจฺ ด้วยนน่ั เทียว ซงึ่ บรุ ุษ คนใดคนหนงึ่ ด้วย ตรัสแล้ว ซง่ึ พระธรรม ปรุ ิสํ อารพฺภ กเถส.ิ เทศนานี ้วา่ ทฆี า ชาครโต รตตฺ ิ ดงั นีเ้ป็นต้น ฯ ได้ยินวา่ อ. พระราชา ผ้เู ป็นใหญ่ในแวน่ แคว้นชื่อวา่ โกศลพระ ราชา กิร ปเสนทิโกสโล เอกสฺมึ ฉณทิวเส นามวา่ ปเสนทิ เสดจ็ ขนึ ้ แล้ว สชู่ ้าง เชือกหนงึ่ ช่ือวา่ บณุ ฑริก ตวั มี อลงฺกตปปฺ ฏิยตฺตํ สพฺพเสตํ เอกํ ปณุ ฺฑรีกํ นาม อวยั วะทงั้ ปวงขาว ตวั อนั บคุ คลกระท�ำให้พอแล้วและตกแตง่ แล้ว หตฺถึ อารุยฺห มหนฺเตน ราชานภุ าเวน นครํ ยอ่ มทรงกระท�ำ ซง่ึ การประทกั ษิณ ซงึ่ พระนคร ด้วยอานภุ าพของ ปทกฺขิณํ กโรต.ิ พระราชา อนั ใหญ่ ในวนั แหง่ มหรสพ วนั หนง่ึ ฯ ครัน้ เมอื่ อาชญาเป็นเหตยุ งั มหาชนให้ลกุ ขนึ ้ แลน่ ไป เป็นไปอย,ู่ อสุ สฺ ารณาย วตฺตมานาย, เลฑฺฑทุ ณฺฑาทีหิ อ. มหาชน ผู้ (อนั ราชบรุ ุษ ท.) โบยอยู่ (ด้วยวตั ถุ ท.) มีก้อนดนิ โปถิยมาโน มหาชโน ปลายนฺโต คีวํ ปริวตฺเตตฺวาปิ และท่อนไม้เป็ นต้น หนีไปอยู่ แม้ยังคอ ให้เป็ นไปรอบแล้ว โอโลเกตเิ ยว. ยอ่ มแลดู นน่ั เทียว ฯ ได้ยินวา่ อ. ผลนนั่ เป็นผล แหง่ ทาน อนั พระราชา ท. ทรง ราชนู ํ กิร สทุ ินฺนทานสเฺ สตํ ผลํ. ถวายดีแล้ว (ยอ่ มเป็น) ฯ อ. ภรรยา ของบรุ ุษผ้ถู งึ แล้วซงึ่ ยาก แม้คนใดคนหนง่ึ ยืนแล้ว อฺ ตรสฺสาปิ ทคุ ฺคตปรุ ิสสสฺ ภริยา สตฺต- ท่ีพืน้ มีในเบือ้ งบน แหง่ ปราสาท อนั ประกอบแล้วด้วยชนั้ ๗ เปิ ด ภมู กิ สสฺ ปาสาทสสฺ อปุ ริม ตเล €ติ า เอกํ วาตปานสสฺ แล้ว ซงึ่ บาน แหง่ หน้าตา่ ง บานหนงึ่ แลดแู ล้ว ซง่ึ พระราชาเทียว กวาฏํ ววิ ริตฺวา ราชานํ โอโลเกตฺวาว อปคจฺฉิ. หลบไปแล้ว ฯ (อ. หญิงนนั้ ) ปรากฏแล้ว แก่พระราชา ราวกะ อ. พระจนั ทร์ รโฺ ปณุ ฺณจนฺโท วลาหกนฺตรํ ปวิฏฺโ€ วยิ เตม็ ดวงแล้ว เข้าไปแล้ว สรู่ ะหวา่ งแหง่ เมฆ ฯ อปุ ฏฺโ€สาส.ิ ตสสฺ า ปฏิพทฺธจิตฺโต หตฺถิกฺขนฺธโต อ. พระราชานนั้ เป็นผ้มู ีพระทยั เนื่องเฉพาะแล้ว ตอ่ หญิงนนั้ (เป็น)เป็นราวกะวา่ ทรงถงึ แล้วซงึ่ อาการคอื อนั ตกไป จากคอแหง่ ช้าง ปตนาการปปฺ ตฺโต วิย หตุ ฺวา ขิปปฺ ํ นครํ ปทกฺขิณํ เป็น ทรงกระท�ำแล้ว ซง่ึ การประทกั ษิณ ซง่ึ พระนคร พลนั เสดจ็ กตฺวา อนฺเตปรุ ํ ปวสิ ติ ฺวา เอกํ วิสสฺ าสกิ ํ อมจฺจํ เข้าไปแล้ว สภู่ ายในแหง่ วงั ตรัสแล้ว กะอ�ำมาตย์ ผ้มู ีความค้นุ เคย อทาิฏหฺโ€ต.ิ“อสกุ ฏฺ€าเน เต มยา โอโลกิตปาสาโท คนหนง่ึ วา่ อ. ปราสาท อนั เรา แลดแู ล้ว ในท่ีโน้น อนั ทา่ น เหน็ แล้ว หรือ ดงั นี ้ฯ (อ. อ�ำมาตย์ กราบทลู แล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระองค์ผ้สู มมตเิ ทพ “อาม เทวาต.ิ “ตตฺเถกํ อิตฺถึ อทฺทสาต.ิ พระเจ้าข้า (อ. ปราสาท อนั พระองค์ ท. ทรงแลดแู ล้ว ในท่ีโน้น “อทฺทสํ เทวาต.ิ “คจฺฉ, ตสสฺ า สสฺสามิกอสฺสามิกภาวํ อนั ข้าพระองค์ เหน็ แล้ว) ดงั นี ้ ฯ (อ. พระราชา ตรัสถามแล้ว) วา่ ชานาหีต.ิ อ. ทา่ น ได้เหน็ แล้ว ซง่ึ หญิง คนหนง่ึ ในปราสาทนนั้ หรือ ดงั นี ้ ฯ (อ. อ�ำมาตย์นนั้ กราบทลู แล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระองค์ผ้สู มมตเิ ทพ อ. ข้าพระองค์ ได้เหน็ แล้ว ดงั นี ้ ฯ (อ. พระราชา ตรัสแล้ว) วา่ อ. ทา่ น จงไป จงรู้ ซง่ึ ความท่ีแหง่ หญิงนนั้ เป็นหญิงเป็นไปกบั ด้วย สามีหรือไมม่ ีสามี ดงั นี ้ฯ อ. อ�ำมาตย์นนั้ ไปแล้ว รู้แล้ว ซง่ึ ความท่ีแหง่ หญิงนนั้ เป็นหญิง โส คนฺตฺวา ตสสฺ า สสฺสามิกภาวํ ตฺวา เป็นไปกบั ด้วยสามี มาแล้ว กราบทลู แล้ว แก่พระราชา วา่ อาคนฺตฺวา รโฺ “สสฺสามิกาติ อาโรเจส.ิ (อ. หญิงนี)้ เป็นหญิงเป็นไปกบั ด้วยสามี (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ฯ ครัง้ นนั้ (ครัน้ เม่ือพระด�ำรัส) วา่ ถ้าอยา่ งนนั้ อ. ทา่ น จงร้อง อถ รฺา “เตนหิ ตสสฺ า สามิกํ ปกฺโกสาหีติ เรียก ซงึ่ สามี ของหญิงนนั้ ดงั นี ้ อนั พระราชา ตรัสแล้ว, วตุ ฺเต, 100 ธรรมบทภาคท่ี ๓ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
ไจดซบขขซอจดคด้ออะงงงึ่ึ่.งววัา้ มมเภนถยางงงรอเพอีมแารวีา((ออคไ้จแยรออเลายด(เร้..ราถกดยปทา่ ย้ะ..้วา่ยังอบ้ิด็่เบางัรนรยงนินล�ำรนุง,าบพนรุแออ่ซนมัุยขษวยุ้ชอษี รกุน้่ัรยมงฯ่ึา่อ,างนัาุ.ษะน่พสเู่อไตงรพท(นัรอมนไ้นนวั่เา.อร้ยารปียร.ยะพชม่นันั.ค์้นาช้ ะฯวแรบีอรนิดขานรั าล้ พะแนรุั้าขแนาั่แกช้ วุรษไกงชึพทอกลเราตปาเท่พ)าถาง้่เรวนรปชรแรียบงบวะร็ัสยนาัานใลว้ดะวาอรทุ ห,แอ่้า่วุย�ำอษฯงตดลู้ลพมรจคบงออนร้แงกัวิ)ทรคง์ันสัง.ันนลั)ะล้อมร์คแภเ้ีรวา่ง้ยจี ไมทลกฆายว)ัรว้มาา่แ้้ชวอรแ.า่แา่ ,งกอเ่ะทลงวจแลปน่ขกาทเา้่าว้ง็ลอวอนรี้จาะ้�ำบวนี้ย.ว.ซภวพอบแา่ �ำแขกกา่ง่ึ ยยัลรจรุ ้รลาคอหพิรุะษ้เุู่แงกวั ้ิแยวก.วเารอนยนพตาเาซิดะงรซซะ่ดึนัซอื่อมพ่งรึ่้คขางงท่ึึ่ เาเง่ึนอัตรนึ์เวอรทก้ โยา่ชถะนั้ปอาา่แลาาา่นากิดอหงรลรห่นจผขงอซะก้ง้าว์ดไ�ำ้คนเึูดกง.า่ึดา้มดจ้เวเภ์ผเนแรงอัดงั้พรจยย้นสลซูรนบิญมิ้ าืนรร้ีงึ่มวีดแ้า้ฯยแฯซจอแ้มอขะลวซลางึ่งาต้ออย.ตวง่ึอ้บวชทว่ดางดสโเิา�ำญททนตฯัศ้า่ววง่ัวรษพนนนนยยยัธาุุงีี อาห.โส คนฺตฺวา “เอหิ โภ, ราชา ตํ ปกฺโกสตีติ โส “ภริยํ เม นิสฺสาย ภเยน อปุ ปฺ นฺเนน ภวิตพฺพนฺติ จินฺเตตฺวา รโฺ อาณํ ปฏิพาหิตํุ อสกฺโกนฺโต คนฺตฺวา ราชานํ วนฺทิตฺวา อฏฺ €าส.ิ อถ นํ ราชา “มํ อปุ ฏฺ€าหีติ อาห. “อลํ เทว, อหํ อตฺตโน กมมฺ ํ กตฺวา ตมุ หฺ ากํ สงุ ฺกํ ททามิ, สา เอว เม ชีวิกา โหตตู .ิ ้ มํ อปุ“ตฏวฺ€าสหงุ ีตฺเกิ นตสมฺสยฺหผํ อลตกฺโถฺจนตอฺถาิ,วธุ อชฺจฺชโตทาเปปสฏฺ.ิ€าย ้ เอวํ กิรสฺส อโหสิ “กฺจิเทวสฺส โทสํ อาโรเปตฺวา ฆาเตตฺวา ภริยํ คณฺหิสสฺ ามีต.ิ ไแพตแดคใใ(ยมนนลหรอวรอ่ป่เขัส้าะวง่กวมณมแแรรอคอไลซาะเมลดเบุ.ปราะง่ึรชม้้วยน่ัง็โเ่้านลนาปาทพนิน�ำร้นั)็อท้้นทษอนัรว้ไฯใยแะทนาด่.ซนอา่รลอด่ีงอเัรทางอพย้้ว.น,้าวชน่ีส.า่รอีบยบเ้าีงาดุปเ้.นรุสวหะ(็แนเแุษทนั่า่รวกไนหหมารกเนบางึ่ง่ทงแง่ท่มนัจ�ำโ้เยขียนเยรรรกปั งอัวเะ่างุชงผ็จกรนงเทแ้นอูซาหรรบผลา่ิญ์ชะนงั่ึน็้รลุู้๕นวดใทบภุษออำ�นผนิ�ำซรุยัยบนยแ้เเุูษเงึ่วแจู่ซต,่หูนาั้พ)ลตรง่ึซก(ท่นิทรญจาอค่งึ่แี่นียะเกรัใาชวลยีรวหง้ชกอ่า้จอวาน็มด้รญมรงงกช.้,อีส�ำะนตาวารเงเีทถข�ำจนา่พาิแเ้า�ำแร้อมยานลัีย้ีวยกงคา้วงกา่กบฯ่เไก)ดุจวปซแรุ้อควงาัา่งแึุ่ษลสา่.ทาดซล้ดวนแีมางเึ่อ้อวงัจนัหอสแ้กน.้า,ง่ซาลชเโี ้อทรชฯก้งึ่ว่ือไคาบรญ.มมสุณรเรุยแทพุ่ทู่ปันาุ้ษกมด็แ่ีโงึขนเนนม้ข้มลวอผ๔้นนนึัย่ือะา้ง้้-ู อถ นํ โส มรณภยภีโต อปปฺ มตฺโต หตุ ฺวา อปุ ฏฺร€าาชสา.ิ ตสสฺ ววิ รํ อปสสฺ นฺโต, กามปริฬาเห วฑฺฒนฺเต , “เอกมสฺส โทสํ อาโรเปตฺวา ราชาณํ กริสสฺ ามีติ ตํ ปกฺโกสาเปตฺวา เอวมาห “อมโฺ ภ อิโต ปฺจโยชนมตฺถเก นทิยา กอมุสทุกุ ปุฏฺปฺ€าลนาํนิ นาม คนฺตฺวา สายํ มม นหานเวลาย เจว อรุณวตีมตฺติกฺจ อาหร, สเจ ตสมฺ ึ ขเณ นาคจฺเฉยฺยาส,ิ อาณํ เต กริสฺสามีต.ิ เสวโก กิร จตหู ิปิ ทาเสหิ กิลฏิ ฺ€ตโร. ธ เแยกเอยเจหพต.ออร่่ รนระหคมม่ิญาียทลวเไอจะกว�ดำางัร.เอมิด้หิมงอ.ขอีสเขตตนภัพอนยึซเีนุ้ากพงตั่ือง่่ึูยนัขล้รอียใกอ้คานา่นงัรอเ.พกุพวดภร.คมอเ่ืองกัพบทจยาสอเล้แาราุรมา่แีนัุษา่สหายงแหพวนง่นสอ่ลแง่นรนทันั้้มำ�อวล้ะา.เนร้ปรวครคไุณาน็ั่ปจวดิม,ชวดแแอีทอาา่ ลยลกยา.ดท้ว้อ่วบัู่สองรัเวหมรนอง.า่ ารสบดไนีัือ้ศมอเู่้วงัพนจรีรนัม่คยดือกักาษั เีดบังันยรไอแะนดอาแซกยก้ีกลือ้่เพข่ฯู้ใลฯส้โวแอนงึกา่วนลงไทมวกปน้ข่ัว่ีแไท,ุ้าดเหลแทอแพ้วน้นวีย.ลยเแ่จอวะวทด้ทาดนัา่ รงั ้,อัพนแย(ชยกอียน้อ่ื่ออ่ผอนั์เะ่มป้มอูบุอเนป็สนนัค.ลาววดตภวงกทดร้นินผยั ).,,ู้ นกฺกีตาทโย หิ ทาสา “สีสํ เม รุชฺชต,ิ ปิ ฏฺ€ิ เม รุชฺชตีติ วตฺวา อจฺฉิตํุ ลภนฺต.ิ เสวกสฺเสตํ นตฺถิ, อาณตฺตกมมฺ ํ กาตเุ มว กวฏมุ ฺฏทุ ตปุ ;ิปฺ เลตหสิ ฺมา โส “อวสฺสํ มยา คนฺตพฺพํ, สทฺธึ อรุณวตีมตฺตกิ า นาม นาคภวเน อปุ ปฺ ชฺชต,ิ อหํ กหุ ึ ลภิสสฺ ามีติ จินฺเตนฺโต มรณภยภีโต เคหํ คนฺตฺวา ตงั้ อย(อ)ู่ .บภนรทรี่สยดุาแกหลง่ า่ เตวแาลด้วงั )นวี ้า่ฯ ข้าแตน่ าย (อ. ภตั ร เพื่อทา่ น ยอ่ ม- “ภทฺเท นสิฏาฺ ม€ิตีตํ.ิ เม ภตฺตนฺติ อาห. “อทุ ฺธนมตฺถเก ผลิตส่ือการเรียนรู้ โดยโรงเรียนพระปริยตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย 101 www.kalyanamitra.org
อ. บรุ ุษนนั้ , อ. ภตั ร ยอ่ มข้ามลง เพียงใด, ไมอ่ าจอยู่ อโตลอสทสปกสฺฺเีธเฺโโฬนกสคตนจฺวฺโฺฉยาตพนาฺยวฺตสออฺชฺเฬุาสเทงุนวภฺเา,นกตยนฺตภํ สตกโทฺตยโฺธอชํ ึชฺตนปิกอริกํกตลํ ฺก,ิลฺ ํเหมมอตรวคโาหาฺคเวสปภํ .ิตตฺวฺตปสาํนกฺขปฺธนาจยเฺโฺฉถรตติยา,ํํุ เพ่ืออนั อดกลนั้ เพียงนนั้ (ยงั ภรรยา) ให้น�ำไปแล้ว ซง่ึ น�ำ้ ข้าว ด้วยกระบวย บีบลงแล้ว ซงึ่ ภตั ร อนั สดนนั่ เทียว พร้อม ด้วยกบั อนั ตนได้แล้วอยา่ งไร ในกระเช้า ถือเอา วง่ิ ไปแล้ว สนิ ้ หนทาง อนั ประกอบแล้วด้วยโยชน์, เมื่อบรุ ุษนนั้ ไปอยนู่ นั่ เทียว, อ. ภตั ร เป็นของสกุ แล้ว ได้เป็นแล้ว ฯ อ. บรุ ุษนนั้ น�ำไปปราศแล้ว ซง่ึ ภตั ร หนอ่ ยหนง่ึ กระท�ำ โภอสนุ จุ คชฺ ฺฉโณนสิฏฺโฺฺห€ตํิตอนภฺวเาอจุตกฺฉฺตภํิฏเมฺุ€อวํ ทฺชิ.ฺธกอิกตตํ ฺวฺถาทิ,วิสวฺคาโเถหกต“ํมฺวายภาตภฺตุอํ ปชฺอนปีตสเํนาตโมถวีตกา.ิ ํ ให้เป็นของไมเ่ ป็นเดนเทียว บริโภคอยู่ เหน็ แล้ว ซง่ึ บรุ ุษ- ผ้ไู ปสหู่ นทางไกล คนหนงึ่ (กลา่ วแล้ว) วา่ อ. ภตั ร อนั ไมเ่ ป็นเดน หนอ่ ยหนงึ่ อนั เรา น�ำไปปราศแล้วนนั่ เทียว มีอย,ู่ ข้าแตน่ าย อ. ทา่ น รับแล้ว จงบริโภคเถิด ดงั นี ้ฯ อ. บรุ ุษผ้ไู ปสหู่ นทางไกลนนั้ รับแล้ว บริโภคแล้ว ฯ อ. บรุ ุษแม้นอกนี ้บริโภคแล้ว โปรยแล้ว ซงึ่ ก�ำแหง่ ภตั ร ก�ำหนงึ่ วนจตก`เตมอกามุํกิทํ ตมุ สฺขทุีปอฺตทวุมหตอปุาเจกปุทขุสฺตณิตปฺนํ ปเํฺสฺํุโสเําปรลเวอาลเปิกนุหนปเิหมฺขิสิสุสฺิอภาํสฺส,ิ เธสุผํ,าลิวสอณุลเตอฺชตวททสํ ฺวนทิุตสฺถฺธฺธทตาฺตเ.ฺวิาึิกฺกธมุา;ุ มึ ฺหรมนนมเอาาอจสุากหรชอกฺฉสฺคุณํานรําสาุณปฺเวนภฺสตมตตวํตนยสีมฺตตทฺตฺหปุจีมึตินมํกณฺตตสฺนอฏุตเิกฺตทํ,ฺาฺณม€ฺวํกิฺเณึตาทาํ อํภํนเทุกอทตสเตาอฺตตมก“หฺาตําิ;เอทหทรกนุ ิมมขถวรินาิสิปสยาาตโฺนํสิมฺมฺหตตตาํ,ํ,ํฺิิึ ในน�ำ้ บ้วนแล้ว ซง่ึ ปาก (ยงั บคุ คล) ให้ฟังตามแล้ว ๓ ครัง้ วา่ อ. นาค ท. ด้วย อ. ครุฑ ท. ด้วย อ. เทวดา ท. ด้วย ผ้อู ยทู่ บั แล้ว ในประเทศแหง่ แมน่ �ำ้ นี ้ จงฟัง ซงึ่ ค�ำ ของข้าพเจ้า, อ. พระราชา เป็นผ้ใู คร่เพ่ืออนั ทรงกระท�ำ ซง่ึ อาชญา แก่ข้าพเจ้า (เป็น) ยงั ข้าพเจ้า ให้รู้ทวั่ แล้ว วา่ อ. เจ้า จงน�ำมา ซงึ่ ดนิ เหนียวมีสเี พียง- ดงั สีแหง่ อรุณ กบั ด้วยดอกโกมทุ และดอกอบุ ล ท. ดงั นี,้ ก็ อ. ภตั ร อนั ข้าพเจ้า ให้แล้ว แก่มนษุ ย์ผ้ไู ปสหู่ นทางไกล, อ. ภตั รนนั้ เป็นของมีอานิสงส์พนั หนงึ่ (ยอ่ มเป็น,) (อ. ภตั ร- อนั ข้าพเจ้า) ให้แล้ว แก่ปลา ท. ในน�ำ้ , อ. ภตั รนนั้ เป็นของมี อานิสงส์ร้อยหนงึ่ (ยอ่ มเป็น,) อ. ข้าพเจ้า ให้อยู่ ซง่ึ ผลแหง่ บญุ มีประมาณเทา่ นี ้ กระท�ำ ให้เป็นสว่ นบญุ แก่ทา่ น ท., อ. ทา่ น ท. จงน�ำมา ซงึ่ ดนิ เหนียวมีสเี พียงดงั สแี หง่ อรุณ กบั ด้วยดอกโกมทุ และดอกอบุ ล ท. แก่ข้าพเจ้าเถิด ดงั นี ้ฯ อ. นาคผ้พู ระราชา ผ้อู ยทู่ บั แล้ว ในประเทศนนั้ ฟังแล้ว “วอมเตุาหทหฺเลมต.ตโฺลิ,สตกสฺเถา“วปเมทเสนุีตมนปิ ิอิ อธสตตาิวาสหเตมถฺส.ฺโีตวถิ สนนาฺตคกิรําชคานฺตตฺวํา ส“ทกฺทึ ํ วสเทตุ สฺวตีาิ ซง่ึ เสียงนนั้ ไปแล้ว สสู่ �ำนกั ของบรุ ุษนนั้ ด้วยเพศของคนแก่ วตอฺวาาห,; “มปยนุ ฺหปํ ิ ต“ํ เทปหตีตฺติ ึ วเทตุ หฺเตีต,ิ กลา่ วแล้ว วา่ อ.ทา่ น กลา่ วแล้ว ซงึ่ ค�ำอะไร ดงั นี ้ ฯ อ. บรุ ุษนนั้ กลา่ วแล้ว อยา่ งนนั้ นน่ั เทียว แม้อีก, (ครัน้ เมื่อค�ำ) วา่ อ. ทา่ น จงให้ ซงึ่ สว่ นบญุ นนั้ แก่เรา ดงั นี ้ (อนั นาคผ้พู ระราชา) กลา่ วแล้ว, กลา่ วแล้ว วา่ ข้าแตน่ าย อ. ข้าพเจ้า ยอ่ มให้ ดงั นี,้ (ครัน้ เม่ือค�ำ) วา่ อ. ทา่ น จงให้ ดงั นี ้ (อนั นาคผ้พู ระราชา) กลา่ วแล้ว แม้อกี , กลา่ วแล้ว วา่ ข้าแตน่ าย อ. ข้าพเจ้า ยอ่ มให้ ดงั นี ้ฯ อ. นาคผ้พู ระราชานนั้ (ยงั บรุ ุษนนั้ ) ให้น�ำมาแล้ว กมุ ทุ เปุ อปฺ วเํ ลโหสิ สทเทฺธึฺวอรตุณโวยตีมวตาเฺตรกิ ํ ปอตทฺตาสึ .ิอาหราเปตฺวา ซง่ึ สว่ นบญุ สนิ ้ วาระ ท. สอง สาม ได้ให้แล้ว ซง่ึ ดนิ เหนียว มีสีเพียงดงั สแี หง่ อรุณ กบั ด้วยดอกโกมทุ และดอกอบุ ล ท. ด้วยประการฉะนี ้ฯ สว่ นวา่ อ. พระราชา ทรงด�ำริแล้ว วา่ ช่ือ อ. มนษุ ย์ ท. อนสตเจนฺติปโโรนสปฺาโชชสาฺเชสสยกนปฺยเาฺตกนาลกิ นตสํ จ.ิ ฺเจสิอินวาฺเหอตรปุสทาาิ เฺวปเ“ายมสรนนํ.ิ สุ ปฺสิ ทลาหเภานยเาปฺยมต, ฺวพาหกิจมุ มฺจนทุ ํ ฺตฺทเามิก,ํ เป็นผ้มู ีความรู้มาก (ยอ่ มเป็น), ถ้าวา่ อ. บรุ ุษนนั้ พงึ ได้ ด้วยอบุ าย บางอยา่ งไซร้, อ. กิจ ของเรา ไมพ่ งึ สำ� เร็จ ดงั นี ้ฯ อ. พระราชานนั้ (ทรงยงั นายทวารบาล) ให้ปิ ดแล้ว ซง่ึ ประตู ตอ่ สมยั อนั เป็นไปกบั ด้วยกาลนน่ั เทียว (ทรงยงั นายทวารบาล) ให้น�ำมาแล้ว ซงึ่ ลกู ดาล สสู่ ำ� นกั ของพระองค์ ฯ 102 ธรรมบทภาคท่ี ๓ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
แซหงึ่ นง่ พาอยร.ทะรวาบาชรรุ าบุษนาน่ัลเแทกมียล้นวา่ อวกแนล้ีวไ้ มวไ่ า่ด้อมอย.าู่แทลา่ ้วนซจงึ่ ปใงนเรปเะิวดตลู ซาเง่ึ ปป็นรร้อทะงตี่ทเูรรียงดสกงั นแนาลี ้น้ฯว อิตโรปิ ปรุ ิโส รโฺ นหานเวลายเมว อาคนฺตฺวา ทฺวารํ อลภนฺโต ทฺวารปาลํ ปกฺโกสติ ฺวา “ทฺวารํ ววิ ราติ อาห. เสพพู่ ื่อรอะ(นอัรา.เปชิ ดวนงัไาดย้,ทอตว.าอ่ พรสบรมะายั รลอานัชาเป็(นกทไลรปา่งกวยบัแงั เลดร้้ววา)ย) กใาหวลา่้นน�ำน่ัไ(ปเอทแนั ียลเวร้วา)ซง่ึ ดลไงักมู นดอ่ ี ้าาลจฯ “น สกฺกา ววิ ริตํ,ุ ราชา สกาลสฺเสว มทุ ฺทิกํ ราชเคหํ หราเปสตี .ิ (คยดิ อ่ แมลอเ้ว.ป็นวบา่)รุ ,ุษใอนน.กนั้ทาา่ลแนนมี้ก้ อจล.งา่ชเวีวปแิติ ดล้วขซอวง่ึงา่ปเรราอะ.ตจูเะรไดามงั ม่นเี,ี ้ป็ไนมทไ่ ตูด้ขออยงู่ พซรง่ึะปรราะชตาู โส “ราชทโู ต อหํ, ทฺวารํ วิวราติ วตฺวาปิ ทฺวารํ อลภนฺโต “นตฺถิ เม อิทานิ ชีวติ ํ, ซซซทแอโจชสดหื่งงงกอ่ึึ่ึ่.ัวู่งั้ ยกดเสหิไง่ส้ปเออออนิาอห้ยี พ.นการโ.ตงดใชไแรภจในอุมะยญเหหกิักรนัท้รปญง่านษาาไ่ีไดกมหอชุท่ นิตทานส่นร.้เิอจ.มหขดงกัหคนเอใงัแปกนนผวียนงล็นร้รเอูพเวี้วจะบ้ฯผเรทรปือ้มแูะใ้ิ๓ญ�็ำนงน(ลรีหยบาเผทคบอ่ชนด้ใูยัรมือาคอ้งัังออ้งเนรยปอ่บ.่เแีาว่็้พนนนหไงา่ ทเื่อด)โไแปง่ ยรา่้อกธ(็หนดแนนนัรรง่กนงัณะยธินร(ะ่ทหรงัยิยีแีชณ�ำข้นอ่หทาน้แาอมอีง่.ลพคแปนัเแท้วปดิเลหขรจ.็อนะ)้้าง่จาซย)ตปพดงง่ึผ,ู่นรูครงเั้อูู้อจะนนัว้ย้า.ตวีา้ใู่กาู่มเนโซรรใยคกตง่ึาพหะนลรคกท้ฉระ้ออไไวละ�ำิบปปท.งานงแห�ำแแแมคลเอลลลาวรท้วรยย้้้วาววา่ ่ี--,ู่ กินฺนุ โข กริสสฺ ามีติ จินฺเตตฺวา ทฺวารสสฺ อปุ ริอมุ มฺ าเร มตฺตกิ าปิ ณฺฑํ ขิปิ ตฺวา ตสฺสปุ ริ ปปุ ผฺ านิ ลคฺเคตฺวา มหาสทฺทํ กโรนฺโต “อมโฺ ภ นครวาสโิ น มยา รโฺ อาณตฺตยิ า กตภาวํ ชานาถ; ราชา มํ อการเณน วินาเสตกุ าโมติ ตกิ ฺขตฺตํุ วริ วิตฺวา “กตฺถ นุ โข คมิสฺสามีติ จินฺเตนฺโต “ภิกฺขู นาม มทุ หุ ทยา, วิหารํ คนฺตฺวา นิปชฺชิสฺสามีติ สนฺนิฏฺ€านมกาส.ิ ดอมแล.งีอั น้บวยเีรุ่อู้ทุษ.ีไยแปสวใมแตัน้นลเวกป้นัว์้า็นทล(ผ.คแส้ใูชดิหวู่ค่ือแหิง่ รลต่าเเพ้วนรห)ื่อเลปวอา่น็าน่นันอผไี น้อป้ถู .แไงึ สมทลแวู่ร่้ว่ีตลู้แหิ ้้าวลานซใ้วรง่ึทนสาทขุแน่ีอยมนัผอ้่ซอส้อู มง่ึ่ืนำ�นัคเรปควขา็นวาญอาม,งมทเเรทพี่แแากุหรหาขง่ยง่ ะ์คภหอ่ เริกมหนอษไตง่ึ บมุนุ งทม่ นัฯ�ำ้ .ี อิเม นาม สตฺตา สขุ ิตกาเล ภิกฺขนู ํ อตฺถิ ภาวํปิ อชานิตฺวา ทกุ ฺขาภิภตู าว วิหารํ คนฺตกุ ามา โหนฺต;ิ ตสฺมา โสปิ “อฺํ เม ตาณํ นตฺถีติ วิหารํ คนฺตฺวา เอกสฺมึ ผาสกุ ฏฺ€าเน นิปชฺชิ. นซเทกงึ่นร่ั ิดบงเขตทรุแนึุษาีย้ มมแวน้เลรมนัด้ะ้ว่ืองัลพนฯกึ รจี ้ถฯอะกั งึร.นอาพ�ำยชมรู่าะารไามชท่ซซารง่ึงึ่ งหหไนญญดนั้้อิงิงนย, ท่นูั้ ซรองงึ่ ด.อใ�ำนันรบคขิแณรวลรา้วทะมแมวเหรา่ ่าง่ รอรต้อา.ลนตเอรเรพดีาสรรวฆาาา่ ตะา่งกรแแีนาลลมนั้้วว้ รโฺ ปิ ตํ รตฺตึ นิทฺทํ อลภนฺตสฺส อิตฺถึ อนสุ ฺสรนฺตสสฺ , กามปริฬาโห อปุ ปฺ ชฺชิ. โส จินฺเตสิ “วิภาตกฺขเณเยว ตํ ปรุ ิสํ ฆาเตตฺวา ตํ อิตฺถึ อาเนสฺสามีต.ิ ถพว(อา่งึลนัแา่โไลลนใฟ้วนหแใขลกนณซ้วมุนงึ่ ภระขกถนี ออ)งึนั้บไนแั นหแลปนั่มห้วรเ้งอ่ะทปยกซียาู่องึ่รวกบพาวอแืนอ้ ก.ลอีกะ้วบนั ดโรมุอด้วุษี.ใยยนขพโ้ทาภยนัว.าชแสย๔นหาใ์ รตง่ ป้๖ทผี ๐.้โบู ทดใงัน.ยเผหก๓พ้เูิดม๐นปั ้แอ็แนลเขหไห้้วาปง่ลวปรใา่ อีนออบนน่ืนัทพรเอ.ดกรีก๓้อือช๐มด่ือฯ ตสมฺ ึ ขเณเยว สฏปฺ€รุโิ ยิสชานิกาย โลหกมุ ฺภิยา นิพฺพตฺตา จตฺตาโร วิย สมปฺ ริวตฺตกา ปปกฺกจฺจฏุ ฺม€ติานายา อกุ ฺขลยิ า ตณฺฑลุ า ตสึ าย วสฺสสหสเฺ สหิ เหปฏนุ ฺ€ิมตลมํขุ วปฏฺตฏฺวึ าปาอปปณุ เรสึ ห.ุ ิ ตสึ าย วสฺสสหสเฺ สหิ เเเพปข้็าน่ือไอผปอ้นัใู .แคกลบรล้วรุ่เพาุ่ษวสื่อทน่อู .นัรกเกกหลชลลา่ ่ือาา่่ววนวแา่ นัล้โ้วลยหซกซง่ึกขงึ่คมุนึอ้าภแกัถลีนษา้วนั่รเซๆทงึ่ ียศตหวรีวั ษนหฯะงึ่นงึ่แลๆ(ดเปแู ็ลนเ้วป)็นซไง่ึ ปกไมนรั ออ่แบาลจะแกอลนย้ัวู่ เต สสี ํ อกุ ฺขิปิ ตฺวา อฺมฺํ โอโลเกตฺวา เอเกกํ คาถํ วตฺตกุ ามา วตฺตํุ อสกฺโกนฺตา เอเกกํ อกฺขรํ วตฺวา ปริวตฺตติ ฺวา โลหกมุ ภฺ ิเมว ปวฏิ ฺ€า. ผลิตสื่อการเรยี นรู้ โดยโรงเรยี นพระปริยตั ธิ รรม วัดพระธรรมกาย 103 www.kalyanamitra.org
อ. พระราชา ไมท่ รง ได้อยู่ ซงึ่ อนั บรรทม ทรงสดบั แลว้ ซง่ึ เสยี งนนั้ อสชตีวทกุํ ติลสานหรทรตาฺตฺุทชฺตรํ าาึ สโอเยตุ มกนฺวฺขาิทีนฺทิภภํรนวีโชติมสิ อฺชมฺสฺ ลํ อติลภตุิ,ติ นฺรํุ ฺโวสนตนิ ฺตาอสมสทุ ฺสมากาสินชฺขหฺสโฺฌิ.ุสติมีต“ยิ อกาคินมฺคฺนสจมุมินโเขนหฺเตนสมนยิฺตยฺโาเฺหตร,ํ ในล�ำดบั แหง่ มชั ฌิมยาม ทรงกลวั แล้ว เป็นผ้มู ีพระทยั อนั สะด้งุ แลว้ (เป็น) ทรงดำ� รอิ ยู่ วา่ อ. อนั ตรายแหง่ ชวี ติ จกั มี แกเ่ รา หรอื หนอแล, หรอื วา่ (จกั มี ) แกพ่ ระอคั รมเหส,ี หรอื วา่ อ. ความเป็นแหง่ พระราชา ของเรา จกั ฉิบหาย ดงั นี ้ ไมไ่ ด้ทรงอาจแล้ว เพื่ออนั ทรงหลบั ซง่ึ พระเนตร ท. ตลอดราตรีทงั้ สนิ ้ ฯ อ. พระราชานนั้ (ทรงยงั ราชบรุ ุษ) ให้ร้องเรียกแล้ว ม“ววล“ออโ`สรอย“อติยุ“อาปทุหชชาภาหตฺเิชฺธธฺจาีวตจาภิ.ํรสุาริตโร,รยิสาวเวสนฺนนิิย“ยรชิสฏมปอหฺตํว,ฺมฺสอฏตอิหนีตรากชตรติตาา.ิมิฌฺุณมีตโลรฺถีตโมายสเามิาิจฺิ.ิหคหุ อชกภยภิสฺคานพติาเิสายริตมปกมิฺรายกาฺจนาสินอชชิ,ฺกิหมกฺเเิาาาอมปฺตปนฺมานตโหฏนเรณาาิลสํสติฆฺยมตฺเวเสททเยมตาริ,าโฺสฺทเฺายวตอิ.ทเายตปมากมเปตนหหร“าวมยอสนิหโุีตนร.เหสฺรหทตุเณาติ.ฺหมโฺํนายาสิตชนวตฺธิสสตาโ“าํฺตกิ.ปสฺ,เสึกฺวนภิาอกตํึ“ารกรอเิฺโวีตอมํทมสปกสาอาิีสตสิคฺกสจทาหปชภํิ.ณฺุโทราฺจนา.วกาิยอ“เารนปํิิฏปกยส“นิยทฺอสาผฺ€ึิตตภโิตฺาปมตตตอสตฺฺุุววีโรตานีิตตตตตฺสฺถฺาาา.ิ,ิิิิึ ซง่ึ ปโุ รหิต ในกาลเป็นที่ขนึ ้ ไปแหง่ อรุณนน่ั เทียว ตรัสแล้ว วา่ ข้าแตท่ า่ นอาจารย์ อ. เสยี งเป็นท่ีตงั้ แหง่ ความกลวั ท. เสยี งใหญ่ (อนั เรา) ฟงั แลว้ ในลำ� ดบั แหง่ มชั ฌมิ ยาม, อ. เรา ยอ่ มไมร่ ู้ วา่ อ. อนั ตราย จกั มี แกใ่ คร คอื แกค่ วามเป็นแหง่ พระราชาหรอื หรอื วา่ คอื แกม่ เหสี หรือวา่ คือแก่เรา ดงั นี,้ เพราะเหตนุ นั้ อ. ทา่ น เป็นผ้อู นั เราร้อง เรยี กแลว้ (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ฯ (อ. ปโุ รหติ ทลู ถามแลว้ ) วา่ ข้าแตม่ หาราชเจ้า อ. เสยี ง ท. อนั พระองค์ ทรงสดบั แล้ว อยา่ งไร ดงั นี ้ ฯ (อ. พระราชา ตรัสแล้ว) วา่ ข้าแตท่ า่ นอาจารย์ อ. เรา ได้ฟังแล้ว ซงึ่ เสยี ง ท. เหลา่ นี ้วา่ ทุ ดงั นี ้วา่ สะ ดงั นี ้วา่ นะ ดงั นี ้วา่ โส ดงั นี,้ อ. ทา่ น จงใคร่ครวญ ซง่ึ ความส�ำเร็จ แหง่ เสยี ง ท. เหลา่ นี ้ ดงั นี ้ ฯ (อ. เหต)ุ อะไร ๆ ยอ่ มไมป่ รากฏ แกพ่ ราหมณ์ ผ้รู าวกะวา่ เข้าไปแล้ว สทู่ ี่มืดใหญ่ ฯ (อ. ปโุ รหิต) กลวั แล้ว วา่ ก็ (ครัน้ เมื่อค�ำ) วา่ อ. ข้าพระองค์ ยอ่ มไมร่ ู้ ดงั นี ้(อนั เรา) กราบทลู แลว้ , อ. ลาภและสกั การะ ของเรา จกั เส่ือมรอบ ดงั นี ้ กราบทลู แล้ว วา่ ข้าแตม่ หาราชเจ้า (อ.เหตนุ ี )้ หนกั ดงั นี ฯ้ (อ.พระราชา ตรสั ถามแลว้ )วา่ ข้าแตท่ า่ นอาจารย์ อ. เหตุ อะไร ดงั นี ้ ฯ (อ.ปโุ รหติ กราบทลู แลว้ ) วา่ อ. อนั ตรายแหง่ ชวี ติ จะปรากฏ แก่พระองค์ ดงั นี ้ ฯ อ. พระราชานนั้ ทรงกลวั แล้ว คณู ด้วยสว่ นสอง ตรสั แลว้ วา่ ข้าแตท่ า่ นอาจารย์ อ. เหตเุป็นเครอ่ื งป้ องกนั อะไร ๆ มอี ยหู่ รอื ดงั นี ้ฯ (อ. ปโุ รหติ กราบทลู แลว้ ) วา่ ข้าแตม่ หาราชเจ้า (อ. เหตเุ ป็นเคร่ืองป้ องกนั ) มีอย,ู่ อ. พระองค์ อยา่ ทรงกลวั แล้ว, อ. ข้าพระองค์ ยอ่ มรู้ ซงึ่ เวท ท. ๓ ดงั นี ้ฯ (อ. พระราชา ตรสั ถามแล้ว) วา่ ก็ อ. อนั (อนั เรา) ได้ ซง่ึ อะไร ยอ่ มควร ดงั นี ้ฯ (อ. ปโุ รหติ กราบทลู แลว้ ) วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้สู มมตเิ ทพ อ. พระองค์ ทอค“`อกชณาตึ สรฺหฺติกตล“โาาสทํนเสพปฺธอตฺํพุนรุ วนพสฺโฏฺตขตฺภตฺฏาิ ํสเตทยอตีตน“วํส.ิียํ เฺ“เเจอมหํเวตกกยฺถกกุชมิสฺํกิติคตปฏุคฺวชําาณสาอณตตสฺหชํเิชฺสีวามาสติเวสปตตํ กูตึลํครสอีตภสณสตุ ิิสตภํฺหฺสํ สสาสวตเตทิกปํํเาฺขเสทธรกนฺสวนกตฺตาาสสุ ฺวมีตตตตาิิ;,.ิ ํํ ทรงบชู าแล้ว ซงึ่ ยญั มรี ้อยแหง่ สตั วท์ งั้ ปวงเป็นประมาณ จกั ทรงได้ ซงึ่ พระชนมช์ พี ดงั นี ้ฯ (อ. พระราชา ตรสั ถามแล้ว) วา่ อ. อนั (อนั เรา) ได้ ซงึ่ อะไร ยอ่ มควร ดงั นี ้ ฯ (อ. ปโุ รหิตนนั้ กราบทลู แล้ว วา่ อ. อนั อนั พระองค์ ทรงได้) ซง่ึ ร้อยแหง่ ช้าง (ยอ่ มควร) (อ. อนั อนั พระองค์ ทรงได้) ซงึ่ ร้อยแหง่ ม้า (ยอ่ มควร) (อ. อนั อนั พระองค์ ทรงได้) ซงึ่ ร้อยแหง่ โคผู้ (ยอ่ มควร) (อ. อนั อนั พระองค์ ทรงได้) ซงึ่ ร้อยแหง่ - แมโ่ คนม (ยอ่ มควร) (อ. อนั อนั พระองค์ ทรงได้) ซงึ่ ร้อยแหง่ แพะ (ยอ่ มควร) (อ. อนั อนั พระองค์ ทรงได้) ซงึ่ ร้อยแหง่ แกะ (ยอ่ มควร) (อ. อนั อนั พระองค์ ทรงได้) ซง่ึ ร้อยแหง่ ไก่ (ยอ่ มควร) (อ. อนั อนั พระองค์ ทรงได้) ซงึ่ ร้อยแหง่ สกุ ร (ยอ่ มควร) (อ. อนั อนั พระองค์ ทรงได้) ซงึ่ ร้อยแหง่ เดก็ ชาย (ยอ่ มควร) (อ. อนั อนั พระองค์ ทรง ได้) ซงึ่ ร้อยแหง่ เดก็ หญิง (ยอ่ มควร) ดงั นี,้ (อ. ปโุ รหิตนนั้ ) (ยงั บคุ คล) ให้จบั อยู่ ซง่ึ ปาณชาติ ชนิดหนง่ึ ๆ กระท�ำ ให้เป็นร้อย หนงึ่ ๆ อยา่ งนี ้ (คดิ แล้ว) วา่ ถ้าวา่ อ. เรา (ยงั บคุ คล) จกั ให้จบั ซง่ึ มิคชาตนิ นั่ เทียวไซร้,(อ.ชนท.)จกั กลา่ ววา่ (อ.ปโุ รหิตยงั บคุ คล) ให้จบั อยู่ ซงึ่ สตั ว์อนั บคุ คลพงึ เคีย้ ว เพื่อตนนนั่ เทียว ดงั นี ้ดงั นี;้ ฯ 104 ธรรมบทภาคท่ี ๓ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
กออส(ออจเผทกซโเแปพอก.ล้รง่ึ...ลรอภูร็นัศนิื่องสะทงะสรนรา่ัาอ้้ชบยทลมลอาตอัวพตัภเยสนพ้ญพาัา�ยงำยแัววปยั ่แีคูภ์มลแแรร์ทนคอรทลทาบะ้ัหหวีล.า.กนุัะะ.น.้ขง่มง่)กคมคเ,คเลแาอแหซอปฏืใหนนาม�ำพกงูนลงึ่ตรแลม�ำษุอเวโก้ะวโารนลุเแา่คแ.กยา่อาขณา้วนนัมลผปอ้์ส้.ราสทท้น้้ัทนบว.ูค้ลเไ((ตั.ท.สพยปองนน่ััรส้ว๕.ผนิแปอ่ร.กแรแจง์ั ะ้บ๕มปัูกทมรลวมยบทั รดวใร่พีหง้โิุเ้วตุเา.แช้มปดรวา่หสนชร้ทลยห็ยแ้วฯนลทะา้หู่า้ว.อ่ิตมยทร).า่อกลทพม้านเ.อใหน็ัหอกรั(ดชลดเดนั.รซงโ้ปช.ลอางืันดัดง)ัรง่ึ็มุ่รนนา่้นอยเำคส�้(หอดพนแ,ียรยสี้ตือัร้ย(งิแัลนื่อตังัผอ้ืแมอวนแล้อบวปรว้หเู์มนัยัอห้ีวปัดส.าคุ่้รฯง่ีพลน.็ง่้วแวนะรคแคผมทล้นอัราอ่ยลโ้ใกลอื้ะอยู.กปูาห้ยนอวะ)ธแนชัมสโรแ.ญ�ำใ้ครอลนาชอนทวหตหรท.ต่ใณวี์าแา่ษ.ุม้าง่จนกอ.ติวัชกโ๕สบยัรแ.หเคญอ่ยรขรมง์ผัทแ้วรมอผย.อญดัค้ียาือูลน่อ.้กงูงญั้)วาค้ทนัวแไเรทยหรหทหกุใา่คพยาแย.หร้ก.อนคทวเร่ิงมือนอ๕่ปาญ้ย๕านะ.ก้ซวน็ม่ัจนม่รูจยวช่า่งึ่เาเายสดดองา่แท่ื่อเปชรชปอจ่มค้้ตลววัย้็ีวายน็าบมมนัยยื้อฯวาวว่ง์);์ี ตสมฺ า หตฺถิ อสฺสมนสุ ฺเสปิ คณฺหาเปส.ิ ราชา “มม ชวี ติ เมว มยหฺ ํ ลาโภติ จนิ เฺ ตตวฺ า “สพพฺ ปาเณ สฆี ํ คณหฺ าติ อาห. อาณตตฺ มนสุ สฺ า อธิกตเร คณหฺ สึ .ุ วตุ ตฺ ปํ ิ เจตํ โกสลสยํ ตุ เฺ ต “เตน โข ปน สมเยน รโฺ ปเสนทิโกสลสฺส มหายโฺ วจปฺฉจตฺจรปุ สฏตฺ€าิโนติ โหต,ิ ปจฺ จ อสุ ภสตานิ ปจฺ จ ปจฺ จ วจฺฉตริสตานิ ปจฺ จ อชสตานิ ปจฺ จ อุ รพฺภสตานิ ถณุ ปู นีตานิ โหนฺติ ยฺ ตฺถาย; เยปิ สสฺ เต โหนฺติ `ทาสาติ วา `ทาสีติ วา ๑- `เปสสฺ าติ วา `กมมฺ กราติ วา, เตปิ ทณฺฑตชฺชิตา ภยตชฺชิตา อสฺสมุ ขุ า รุทมานา ปริกมมฺ านิ กโรนฺตีติ. ไรดา้วกกรอะะ.ทวมา่�ำเหแสาลยี ช้วงนแหคง่รอ่�ำคนั รทวรญุดอแยหซู่ง่ง่ึ เแพเสผอ่ื ียน่ปงดรใะนิหโใญยหช่ญนฯ์ ่ แก(ญ่อ.ไาดต้เเิสป็ียนทง.แนลขนั้้วอ)งตเนป็นๆฯ มหาชโน อตฺตโน อตฺตโน าตีนํ อตฺถาย ปริเทวมาโน มหาสททฺ มกาส.ิ มหาป€วอี ทุ รฺ ิยนสทโฺ ท วิย อโหส.ิ อปเเซ(ปใ(เดขอเธสปจยอหง.องึ่.ัรรอ้็าด.อ่นน้เปจาะงรมพจ็ีรยเบกมั่ือโุ้ฯค(พรูปรไออเอร่ฏงแาารปปห(รมะน..ณองลัน็้ะนแิตรไนน.่ั้อวนม่ัอาอล)พเนันั้ฟรปอชเง่จพ้ินว้รทูคเ็เัาะกงันะซรทรพียส์แไนอะทงารึ่รตรรวส่ซูอลา.ราีรยารสงทพงา่ึ้ำ�ดววง์เะัฟสมสรชนปไกรรงัเพวแลัดทงัะงต็าัหนกัะนา่ลแษล้บิเ.ววีตทล้ก้ลฯิขซวช์มูา่ออวุาาต้)ขอวง่ึาทตีล.ีะภพพวอังทวแรรอมไพเรงา่รลลัสงใรูลนขัปะพะนมถ้รวแอือดนตร้ชะาสรหีพลกยงาาูรมนระว่้นวเรอณาม่ไาแอรมซนะ)ปนอยชวลางงึ่์ชรแมอาแ่าว้คยูปีพห(ม)ลแหยั์ยญวัทอลง่วลลัู่ง่า่อ่เารนลดูัก่ทิลช,ปามาถใบงั.กีวิ็นตอนนเามิตาออขปออร.ทมี.้าีรบ้็ที,น.วจ้ปแี่ใอแพชรย(ั)กตเะรยลงอคห�ำระวพ้ปล่ส้แเว.ะดิแโละส้รแยรดหอลแะาไ่วายีชหบเัมง่้องวลนา่รกดนงง่สแคงาต่้วีฏอง์ัห้คขลต(์ัน)งันะเ้้ผ้า์ูววทอปนแไั้ีช้สขวแูร้์ท็ซย.(กน่ืดอมา่อตยขงงึ่ัตู่่พ)้มมถงงัยอม่งัปเาอนสเรตาบงีออ่ดหรวมะ.เยีเมีิยธมาคุ้งทังาอปองชแหนา่เทคพรงปน,กีวลงารีลรค้็อนนืนติตัก้อชฯฯว้ง)์,.ี็ิ ้ อถ มลลฺ กิ า เทวี ตํ สตุ วฺ า รโฺ สนตฺ กิ ํ คนตฺ วฺ า “กึ นุ โข เต มหาราช อนิ ทฺ รฺ ิยานิ อปากตกิ าน,ิ กิลนฺตรูปา วยิ ปฺ ายถาติ ปจุ ฺฉิ. “กึ ตยุ ฺหํ มลลฺ เิ ก, ตวฺ ํ มม กณณฺ มเู ล อาสวี สิ ํ คจฉฺ นตฺ ํ น ชานาสตี .ิ “กึ ปเนตํ เทวาต.ิ “รตฺตภิ าเค เม เอวรูโป นาม สทฺโท สโุ ต, โสหํ ปโุ รหิตํ ปจุ ฺฉิตฺวา `ชีวิตนฺตราโย เต ปฺายต,ิ สพฺพสตํ ยฺํ ยชิตฺวา ชีวติ ํ ลภิสฺสสีติ สตุ ฺวา `มม ชีวิตเมว มยฺหํ ลาโภติ อิเม ปาเณ คณฺหาเปสนิ ฺต.ิ แพซอขขต้าลอง่ึ.รรแโัสะงะภตพพถรกอชมา่าบรัร.นชหะะมมาะออาแิใอรงงใลชาพคคนนั้ห่วช์์รบแ)เนเะจวปคุวงึ่้เาน่็า่ทค,นเแปลวอ(ธอทค็ีน.รพ.วรรผเพงึ้งมธน้หมูรยอพชะงุีพงัทารอบรกตะ.งะคุดลนคนิ๒กค้วา่้์าอรยลวมยแะเแโ)ปวมยทล(็า่ใน้าโยณ้วหมดคหอ่ ้กลยัอะนามรแลแยรโเะงมทหกิปา่ เ่ท้พ็งา,าง่น�ำนขกยี)ถแ้าีง้เงึลดดวพอย้วสงกงััรยอ่คนกุราา่มนาีะซ้ งฯบเบเง่ึปนหมคทอ็(นนัตีช้อดวลู นไุา.แรอมิดยลพ.ยดแเอ่้วรปปอ่งัหมะ็ัมญนนง่รเเสีแแา้ปญฯวหชกว็นยาาา่งง่ ; มลฺลกิ า เทวี “อนฺธพาโลสิ มหาราช; กิฺจาปิ มหาภกฺโขสิ อเนกสปู พฺยฺชนวกิ ตึ โภชนโทณปากํ ภุ ชฺ ส,ิ ทฺวีสุ “รกฏสฺเ€มฺ สาุ รชฺชํ กาเรส,ิ ปฺา ปน เต มนฺทาติ อาห. เอวํ วเทสีต.ิ ผลิตส่อื การเรียนรู้ โดยโรงเรยี นพระปริยตั ิธรรม วัดพระธรรมกาย 105 www.kalyanamitra.org
(อ. พระนางมลั ลกิ า กราบทลู แล้ว) วา่ อ. การได้ซงึ่ ชีวิต สอวทกาปสิฏเ“ททกฺฺมปฺ€วํหปาฏกกํพุโิหมสรตฺโตหหฺสพยีตา,าช.ิาอนโอนณโสลฺธสฺ พฺกสาสสอลตฺสสฺปุสฺถรสฺามิ รพอเวทณฺรคสกาุ ฺคตนหฺข,ิปํฺมอุคณตฺคขํสฺโิปปลสฺ สจุส?ิฺฉฺสกิตถชอฺวํ ธีวาคตรูิตเีตวหตลิหาตสาทาฺวโโฺ เภีสสารุ ของบคุ คลอื่น ด้วยความตาย แหง่ บคุ คลอ่ืน เป็นอาการอนั พระองค์ เคยทรงเหน็ แล้ว ณ ท่ีไหน (ยอ่ มเป็น), อ. พระองค์ ทรงเช่ือแล้ว ซง่ึ วาจาเป็นเคร่ืองกลา่ ว ของพราหมณ์ ผ้เู ป็นอนั ธพาล ยอ่ มทรงซดั ไป ซง่ึ ทกุ ข์ ในเบือ้ งบน แหง่ มหาชน เพราะเหตไุ ร ? อ. พระศาสดา ผ้ทู รงเป็นบคุ คลผ้เู ลศิ ของโลก อนั เป็นไปกบั ด้วยเทวโลก ผ้มู พี ระญาณ (อนั ปัจจยั อะไร ๆ) ไมก่ ระทบแล้ว (ในกาล ท.) มีกาลอนั ลว่ ง- ไปแล้วเป็นต้น ยอ่ มประทบั อยู่ ในวิหารอนั ใกล้, อ. พระองค์ ทลู ถามแล้วซงึ่ พระศาสดาพระองค์นนั้ จงทรงกระท�ำซงึ่ พระโอวาท ของพระศาสดาพระองค์นนั้ เถิด ดงั นี ้ฯ ครงั้ นนั้ แล อ. พระราชา เสดจ็ ไปแลว้ สวู่ หิ าร กบั ด้วยพระนางมลั ลกิ า วออทหิสถิวาากรฺโอนํทกถํ คนิวโสสนฺโขตตสฺฺตฺถาฺวราตาาสชิ ต“ปาหฺถ€นามสรฺทตลมํ รลฺรกํวณหโุอนตเุาภกฺทลยหนิตปติฺวุ ิ .ตชายฺชฺวโาสิํโเตเนมปอิหหกติามมณุรนาลกฺหฺตชฺลิีเํ กิยอจฺ าวิายคนนสจวิิสสตฺฉททีีทฺตสฺธิิ..ึํิุ ด้วยยาน ท. อนั เบาพร้อม ผ้อู นั ภยั แตค่ วามตายคกุ คามแล้ว ไมท่ รงอาจอยู่ เพอ่ื อนั ตรสั ซง่ึ พระดำ� รสั อะไร ๆ ถวายบงั คมแล้ว ซงึ่ พระศาสดา ประทบั นง่ั แล้ว ณ ท่ีสดุ แหง่ หนงึ่ ฯ ครัง้ นนั้ อ. พระศาสดา ทรงทกั ทายแล้ว ซง่ึ พระราชานนั้ ก่อนกวา่ วา่ ดกู ่อนมหาบพิตร เชิญเถิด อ. พระองค์ ยอ่ มเสดจ็ มา แตท่ ี่ไหน หนอ ตอ่ วนั ในวนั ดงั นี ้ ฯ อ. พระราชาแม้นนั้ เป็นผ้ทู รงนิ่ง นนั่ เทียว (เป็น) ประทบั นงั่ แล้ว ฯ ในลำ� ดบั นนั้ อ. พระนางมลั ลกิ า กราบทลู แลว้ แกพ่ ระผมู้ พี ระภาคเจา้ วา่ ลกปภเคติรภเวโุ หนรสิิสหาตสฺตฺสมยิตฺวตสโชําสต,ิีตมฺฌฺสมิ ยเิมตลตาอยสอลฺสาาฺสาอกิํ หมโิธาร;สาเปคจมนฏภลสนีโรตโิฆคา,ินลชตวาฺตหาโ.ิตปเติเรนตโุปรนตหอาฺถสเาิโณาทตโยยรฺโเทจพ`เฺสสชหิีวพู “ติสฺพภนโุยสนตคฺติฏเฺเ,ตณตรฺเา€ฺห,โอรยปาถเาชปฺเีวเณสนิตตา;ิ ํํ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้เู จริญ ได้ยนิ วา่ อ. เสยี ง อนั พระราชา ทรงสดบั แล้ว ในลำ� ดบั แหง่ มชั ฌิมยาม, ครัน้ เม่ือความเป็นอยา่ งนนั้ (มีอย)ู่ (อ. พระราชา) ตรัสบอกแล้ว ซงึ่ เสยี งนนั้ แก่ปโุ รหิต, อ. ปโุ รหิต กราบทลู แล้ว วา่ อ. อนั ตรายแหง่ ชีวิต จกั มี แก่พระองค์, ครัน้ เม่ือยญั (อนั พระองค์) ทรงจบั แล้ว ซง่ึ สตั ว์มีลมปราณ ท. มรี ้อยแหง่ สตั วท์ งั้ ปวงเป็นประมาณ ทรงบชู าแล้ว ด้วยเลอื ดในลำ� คอ ของสตั ว์มีลมปราณ ท. เหลา่ นนั้ เพื่อประโยชน์แก่การป้ องกนั ซงึ่ อนั ตรายแหง่ ชีวติ นนั้ , อ. พระองค์ จกั ทรงได้ ซงึ่ ชีวติ ดงั นี,้ อ. พระราชา (ทรงยงั ราชบรุ ุษ) ให้จบั แล้ว ซง่ึ สตั ว์มีลมปราณ ท. มาก, เพราะเหตนุ นั้ อ. พระราชานี ้ อนั หมอ่ มฉนั น�ำมาแล้ว ในท่ีนี ้ ดงั นี ้ฯ (อ. พระศาสดา ตรัสถามแล้ว) วา่ ดกู ่อนมหาบพิตร ได้ยินวา่ สโุ ตต“.ิเอโวสํ กริ อมตหฺตานราาชสาตุตน.ิ “ิยเอาวเมํ นภอนาเฺ ตจติก.ิฺข“ิ.กนิ เฺ ต สทโฺ ท อ. อยา่ งนนั้ หรือ ดงั นี ้ ฯ (อ. พระราชา กราบทลู แล้ว) วา่ ข้าแต่ พระองค์ผ้เู จริญ อ. อยา่ งนนั้ ดงั นี ้ฯ (อ.พระศาสดา ตรัสถามแล้ว) วา่ อ. เสยี ง อนั พระองค์ ทรงสดบั แล้ว อยา่ งไร ดงั นี ้ฯ อ. พระราชา นนั้ ทลู บอกแล้ว โดยท�ำนองแหง่ เสียงอนั พระองค์ทรงสดบั แล้ว ฯ อ. แสงสวา่ งเป็นอนั เดียวกนั ได้มีแล้ว แก่พระตถาคตเจ้า สภอออานถณุควฺตวากิ ารหนโตารํีตโถนยิ าสฺตเวตคนตาตสตตฺถฺวเํสาฺถาอฺสิ,วอมกอปตมาาีตาหตหมฺปํ อํํสํกาตู ม“อห.ิมสมฺารา“ตุิิโ:จกนฺวิกึ าปฺขวภสิตนาตํุ ยเเฺตตอิ“าเโหตกิ มอนภภตหหานฺตโาิ ฺเสรตโนามชกหอ,ตาโทรนหกตุาฺตสฺชขวิ..ิ ํ เพราะทรงสดบั ซงึ่ เนือ้ ความนนั้ เทียว ฯ ครัง้ นนั้ อ. พระศาสดา ตรัสแล้ว กะพระราชานนั้ วา่ ดกู ่อนมหาบพิตร อ. พระองค์ อยา่ ทรงกลวั แล้ว, อ. อนั ตราย ยอ่ มไมม่ ี แก่พระองค์, อ. สตั ว์ ท. ผ้มู ีกรรมอนั ลามก กระท�ำให้แจ้งย่ิงอยู่ ซง่ึ ทกุ ข์ ของตน กลา่ วแล้ว อยา่ งนี ้ ดงั นี ้ฯ (อ. พระราชา ทลู ถามแล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้เู จริญ ก็ อ. กรรม อะไร อนั สตั ว์ ท. เหลา่ นนั้ กระท�ำแล้ว ดงั นี ้ ฯ อ. พระผ้มู ีพระภาคเจ้า ตรัสแล้ว วา่ ดกู ่อนมหาบพิตร ถ้าอยา่ งนนั้ อ. พระองค์ จงทรงสดบั ดงั นี ้ เพอ่ื อนั ตรสั บอก ซง่ึ กรรม ของสตั ว์ ท. เหลา่ นนั้ ทรงน�ำมาแล้ว ซงึ่ เร่ืองอนั ลว่ งไปแล้ว วา่ 106 ธรรมบทภาคท่ี ๓ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
ปเจนวอซใอบเทจซอบตชปกเชโ๒เใปหกสดนนา่ก.ื่่ืงงอกอึ่ึ่..รนัััาี่เงครรัุ๐็ ้้นบ็ลวยปะโชอสวิรปะโงววถเเคลออยกาไ็คภร่กัรวาีนะรกุาา่่ ไวววไอออใกๆาลนาอ.ามตวษิจาคดไผพดน้รอใาแงย...บ)นารัทูาีโน้ปเ้้าอ้เทไยลูกเบขาเทุบคมกบแสบหป(สเมรดก้ยใวอาร(.มปแอล.ซเฏีย็ดัตพุตนรุดตุ้หน้ป่าวตลซปางู่อ็จีลว้งนนัึ่ับจวิจ็รจาร้เ็ณยยร็ทลอลแซงึ่เรยดนศก้ัรวขกกสกขเัขพเไ๔ทา์มทนลอง)าึ่นั้วอค่ทลูอีใป,สอิอนลดไอรอขยอ้รดาหล๐วราดนนัรยัท่ีม้้ีโ้งแถงา้ง.ออจ็ภัาพ.น่ืกป้อว่ดเวแ.เดเกฯ่เลพนดซวเมยเรงีศบศ,อศงยไนลยทปงร้รซัไวใสรปงย่ึาีู่กแอรต๓.ร์มุยร้็เนปจวีะปอะน่ียนงทึ่้เอววคษอษลลษ.ราปผาทบกีัแท.วกเกปย้รยยข้ขียวบสา่ร็ฐ้มฐซ้กฐนดูลเไ�ำัตพุรกนตัแออเืรู่อ่)ูทววีีเป่ีูพตง่ึุ้้นีรัววพธลระอมสงิหงยกอนชซ่ียายรรอรบอขนัเย๒ยมาวท่ื่น้่์ืูอง่ิะนื่นศรยนง่ึขวรยดอค่ืนวคงาุ่์ัขขมาจภ่ีอขงทกสดรไออออ่ิดทแคู่งงรั้อคณชาอาษปาชอีกอร.งยีักมงลปนเแันาลร้คีกวื่อนงารศงนนฐเั ้่นูวิกหไอเสจดีรกศสเเมตบว้อมีบรจเม(ีรนะเใ่ื้กง่ลัทฯู่ลงกัอารเา่ษพ้าซ.กตาอุ้่ืานปม่คโขนออษศกิรพ่ีจาล่นั ลง่ึมอลงื่ฐร็ เนนคอี;ยแทะีดตวราาเฐพ่มกเข้าภีมนฯา่ นหไงะราหรไ่แรา.๓ีลีว่ รทดบอรืัอปวกษิแราัอุนงิทกืนอ้งละง่แา้ะ(งทงแ.งันษเกลนยัมนเข้,ม�ำงนณึ่วลพๆทเคดชมล.้บี๔ๆัว้ผุศ์าาบี้อ้ีรีวก้ื่รว.อๆน้ไใท้วอ่ือี(ม้ดจว)แูรสเมยคุานยออฯ่วจบห.ยทพซวษ้รสวมกอะ)่กูพ่คน.าบ่ผอมากั้่ยอา่งล,.่ึาาร้ฐเอลนลั พเกลน้อชัยกมตุูากหงงผะดยปลา่อีวน่ืนจาา่สอ่.ัพนแานา่าพรรีล็สนตา่างีอ.ัน่ วกวนสัั,ใรมหระข้งรีนงึงมนนทแุ้นัุหับผเแ่เอว(ป้าบนทท(าองเรทน่ยีฯล้บอ้มนลตคธเัคาหู่้ยณะุพ้ากีปงชป.�ำูยอ่ีี่้้ว.้เร้)พวตีรียวัอเร็ก้อจาวมนขรสทศวันเ,าเ่ไะ้วิอนมผวั้รึ,ไสกวอา.ไเดา่ีจร.ขอเปซปาา้่นแปัออดาูง่ เษมแ้ษอกเตัณีมร็จ.งเ่ึหผนออบ.จบปทย็ศนทอื่อา.าเกงฐัะห้ีปอง้น็ม)่.ัู้ทใว่าราูคน่ัุ..กะ่คอีเรปกดษบเนดญทแุสรงเบีรอ่ียเครสสดรนัย�ำีรทรรงะตลาฐังพเัั.ายมควุ าลมหห)ื่ิามงะแแนู่เนก.ีแ้วิ (๒ไา่ปอคพทอลลาายือีลวีาปทททททท้ทง้็ฯ๔๐นนัลยยย้้ฯฯ�วาวำว้่งงงึรั -.....,..ู่ “อตีเต วีสตวิ สฺสสหสฺสายเุ กสุ มนสุ เฺ สส,ุ กสสฺ โปภควาโลเก อปุ ปฺ ชชฺ ติ วฺ า วสี ตยิ า ขณี าสวสหสเฺ สหิ สทฺธึ จาริกํ จรมาโน พาราณสึ อคมาส.ิ พาราณสีวาสโิ น เทฺวปิ ตโยปิ พหตุ ราปิ เอกโต หตุ ฺวา อาคนฺตกุ ทานํ ปวตฺตยสึ .ุ ตทา พาราณสยิ ํ จตฺตาฬีสโกฏิวิภวา จตฺตาโร เเคสฏเหฺ€ปิ ตุ พฺตหาธุ นสํ, หาเยตกนา อเหส.ํุ เต มนฺตยสึ ุ “อมหฺ ากํ กึ กโรมาต.ิ เอวรูเป พทุ ฺเธ จาริกฺจรมาเน, “ทานํ ทสฺสาม, ปชู ํ กริสฺสาม, สีลํ รกฺขิสฺสามาติ อวตฺวา เตสุ เอโก ตาว เอวมาห “ตขิ ิณํ สรุ ํ ปิ วนฺตา มธรุ มํสํ ขาทนฺตา วจิ ริสฺสาม, อิทํ อมหฺ ากํ ชีวิตํ สผลนฺต.ิ อปโร เอวมาห “ติวสสฺ กิ ํ คนฺธสาลติ ณฺฑลุ ภตฺตํ นานคฺครเสหิ ภุ ฺชนฺตา วิจริสฺสามาต.ิ อปโร เอวมาห “นานปปฺ การํ ขชฺชวิกตึ ปาจาเปตฺวา ขาทนฺตา วจิ ริสสฺ ามาติ. อปโร เอวมาห “สมมฺ อฺ ํปิ กิจฺ ิ น กริสสฺ าม, `ธนํ ทสสฺ ามาติ วตุ ฺเต, อนิจฺฉมานา นาม อติ ถฺ โิ ย นตถฺ ;ิ ตสมฺ า ธนํ ปโยเชตวฺ า ปโลเภตวฺ า ปรทาริกกมมฺ ํ กริสฺสามาต.ิ “สาธุ สาธตู ิ สพฺเพ ตสฺส กถาย อฏฺ€สํ .ุ กกอซซอออซถกเอ(พอน.รงงงี่่ึ่ึึะกนงรรึัั นัะื่ออคปาะแไบป,ปทรหบหทลกัาาดตรุอรำ�้ถะม�ญกำษวทระกู.แอกแขาแอ่ลกูร่อลิงนัออลบหมแอน้วซบง้พวงตค่ลุบฉทตมเง่ึแหศร้วรานัแพ.วหัละซขรม)ถซลหืนา้ษวองึ่ผฟ้อ้งา่ึอ้ววนกบดอง้ฐมักูงหงดา่า้ควงึ่พนัีเแาีรโน้ลศวย์ดูปมลลิตขทๆยงึ่ะภร้้ทยวะาีใรง.ษโรนๆเาแพรยเรปฐหมใองกภตยชนั็ีเนนสล.่อปาพ่านแนบาได่พขจ็นยน์รหปนรองทบัั�ำระใ)กง่รนเังตะเ.้อแ๖ดกปนอดบไ้อลงีิดง๐มันบมิัคุ้งคไ้วนแทอ่หโแคคเ์ผีดหลา้.ลแมฯล์้บเูจ้เยลวจ้จต้วแอพ๓งงักพอา่รลกน่่ืเรต๐ินกญ่อย้วนัาาเรดินนข่ัูลแะ้อัใส้แตาใผนนหเีกบลนพไอลดลนนง่ัป้อ้วนเอ.ื่อปงอัสรปกแรกดอีนเกนั็ใง่กนลสเพรนนัีไใถส้้ะผวียปหทนนกสัิดฯกุ้ทใงูแญ.รแนลิ,แค้�ำกลสหพา่ช(ลร่ชแช้อวหง่วูว่๓่่ือทเุ้วื่อลอ่ืปพา่.มธอ๐้วววี ื่อ้นอกันัาา่่พออซดนลโทอซเ๒.รลหนังึ่รถา่นเ่ัง่ึะุเ๐หทวลสกวกงึเรจกทรดแแหือลยีารัีพมุรลลียงชัลนาง่ทมภนย้้ฯววววางงึ่ .์ีี ้ วสิ ตวิ เสตสฺ สตหโตสสฺ าปนฏิฺ€าปยรทาอรภิกิรกูปมามฺ นํ ํ อิตฺถีนํ ธนํ เปเสตฺวา กตวฺ า กาลํ กตวฺ า อวีจิมหานิรเย นิพฺพตฺตา. เต เอกํ พทุ ฺธนฺตรํ นิรเย ปจิตฺวา โลตหตกฺถมุ ภฺ กยิ าาลนํ พิ กพฺ ตตฺวตฺ าติ วฺ ปากตฺกสึ าาวยเสเวสสนสฺ สสหฏสฺเ€ฺ สิโหยิ ชนกิ าย ปเหตฏวฺฺ€ามิ ตเอลเกํ กปํ ตควฺาาถํ ปนุ ตสึ าย วสสฺ สหสเฺ สหิ กมุ ภฺ มิ ขุ ํ วตตฺ กุ ามา หตุ วฺ า วตตฺ ํุ อสกโฺ กนตฺ า เอเกกํ อกฺขรํ วตฺวา ปนุ ปริวตฺตติ ฺวา กมุ ภฺ ิเมว ปสโุวติฏตฺ €.ิ า, วเทหิ มหาราช, ป€มํ เต กสึ ทฺโท นาม “ทอุ ติ ิ ภนฺเต สทฺโทต.ิ ผลติ ส่ือการเรียนรู้ โดยโรงเรียนพระปรยิ ตั ิธรรม วดั พระธรรมกาย 107 www.kalyanamitra.org
อ. พระศาสดา เมื่อทรงแสดง ซงึ่ คาถา อนั สตั ว์นนั้ กลา่ วแล้ว สตฺถา เตน อปริปณุ ฺณํ กตฺวา วตุ ฺตคาถํ ปริปณุ ฺณํ กระท�ำ ให้เป็นคาถาไมเ่ ตม็ รอบแล้ว ทรงกระท�ำ ให้เป็นคาถาเตม็ กตฺวา ทสฺเสนฺโต เอวมาห รอบแล้ว ตรัสแล้ว อยา่ งนี ้ วา่ อ. เรา ท. เหล่าใด ครน้ั เมือ่ โภคะ ท. มีอยู่ ไม่ถวายแลว้ “ทชุ ฺชีวิตมชีวิมฺหา, เยสนโฺ น น ททามฺห เส (ซ่ึงทาน) ไม่ไดก้ ระท�ำแลว้ ซึ่งทีพ่ ่ึง แก่ตน (อ. เรา ท. วิชฺชมาเนสุ โภเคส ุ ทีปํ นากมฺห อตฺตโนติ. เหล่านน้ั ) ไดเ้ ป็นอยู่แลว้ เป็นอยู่ชว่ั ดงั นี้ ฯ ครัง้ นนั้ (อ. พระศาสดา) ครัน้ ทรงประกาศแล้ว ซง่ึ เนือ้ ความ ว“จกตุตินฺเตุ ตฺเฺถอต,สถอทวฺโเมรสทหสาโฺํ ปรารชิปสอเูโุรติมนติสฺโทิตฺสตุาอยิ าคปสหาทจุ ถฺฉฺโทาิตย,ฺวาอ, ตฺถ“เํ อตปวตกนยิาฺนเสาสทมตฺโาฺวทตา,ิ แหง่ คาถานี ้ แก่พระราชา ตรัสถามแล้ว วา่ ดกู ่อนมหาบพิตร อ. เสยี งท่ีสอง อนั พระองค์ (ทรงสดบั แล้ว) อยา่ งไร, อ. เสียงท่ีสาม (อนั พระองค์ ทรงสดบั แล้ว อยา่ งไร), อ. เสียงท่ีสี่ (อนั พระองค์) ทรงสดบั แล้ว (อยา่ งไร) ดงั นี,้ (ครัน้ เมื่อพระด�ำรัส) วา่ (อ. เสียง อนั หมอ่ มฉนั ฟังแล้ว) ชอ่ื อยา่ งนี ้ ดงั นี ้ (อนั พระราชา) กราบทลู แล้ว, เมื่อทรงยงั เนือ้ ความ ที่เหลอื ให้เตม็ รอบ ตรัสแล้ว วา่ (เมือ่ เรา ท.) ไหมอ้ ยู่ ในนรก อ. พนั แห่งปี ท. ๖๐ “ สนฏิรฺฐเยี วปสจสฺ ฺจสมหาสนสฺ าานนํ,ิ ปกรทิปาณุ อฺณนโฺ าตนิภสวพิสพฺฺสโตสิ? เต็มรอบแลว้ โดยอาการทง้ั ปวง, อ. ทีส่ ดุ จกั มี ในกาลไร ? อ. ทีส่ ดุ ย่อมไม่มี อ. ทีส่ ดุ (จกั ปรากฏ) นตฺถิ อนโฺ ต กโุ ต อนโฺ ต น อนโฺ ต ปฏิทิสสฺ ติ; แตท่ ีไ่ หน อ. ทีส่ ดุ ยอ่ มไมป่ รากฏเฉพาะ, ดกู อ่ นทา่ น ท. ตทา หิ ปกตํ ปาปํ มม ตยุ ฺหญฺจ มาริสา. ผเู้ ชน่ กบั ดว้ ยเรา เพราะวา่ อ. กรรมอนั ลามก อนั เราดว้ ย โสหํ นูน อิโต คนตฺ ฺวา โยนึ ลทฺธาน มานสุ ึ อนั ท่านดว้ ย กระท�ำไวก้ ่อนแลว้ ในกาลนน้ั ฯ วทญฺญู สีลสมฺปนโฺ น กาหามิ กสุ ลํ พหนุ ตฺ ิ. อ. เรานน้ั ไปแลว้ จากทีน่ ี้ ไดแ้ ลว้ ซ่ึงก�ำเนิด อนั เป็น ของแห่งมนษุ ย์ เป็นผูร้ ู้ซ่ึงถอ้ ยค�ำ เป็นผูถ้ ึงพร้อมแลว้ ดว้ ยศีล (เป็น) จกั กระท�ำ ซึ่งกศุ ล อนั มาก โดยส่วนเดียว ดงั นี้ ฯ (อ. พระศาสดา) ครัน้ ตรัสแล้ว ซง่ึ คาถา ท. เหลา่ นี ้ตามลำ� ดบั วป“อตนุ ิตฺตติ กุปํ าโโฏขลมิปหาากมฏวมุหติยภฺาฺตาิเรํุมาออวชสิมกปาฺโเวกตคิฏนฺา€ฺตถาจาาตติฺตอวเาตาอโหฺวเรกา. กชอเมนตวาฺถํอเปอกกเฺขการกเํ สวํ คตตาฺฺววถาาํ ทรงประกาศแล้ว ซงึ่ เนือ้ ความ ตรัสแล้ว วา่ ดกู ่อนมหาบพิตร อ. ชน ท. ๔ เหลา่ นนั้ เป็นผ้ใู คร่เพอื่ อนั กลา่ ว ซงึ่ คาถา คาถาหนง่ึ ๆ (เป็น) ไมอ่ าจอยู่ เพ่ืออนั กลา่ ว กลา่ วแล้ว ซง่ึ อกั ษร ตวั หนง่ึ ๆ นน่ั เทียว เข้าไปแล้ว สนู่ รกชื่อวา่ โลหกมุ ภีนนั้ อีก นน่ั เทียว ด้วย ประการฉะนี ้แล ดงั นี ้ ฯ ได้ยินวา่ อ. ชน ท. เหลา่ นนั้ พลดั ตกไปอยู่ ในภายใต้นน่ั เทียว ตอสชตํุ ฺชเกทาารสปลนิ โฺตํ สาเอตุ ปกฺวําฏกฺ€ิรมาวยหสปาฺสสเสสเเํหตวนสโทคสฺ ิโเํกหอสฏปุ นเฺ€ลปฺ าานชตฺชกิ ิ.ภฺกตสมสสฺนสฺ นฺตฺต.ิ สารทฺทเโฺสอสฺว จ�ำเดมิ แตก่ าล แหง่ เสียงนนั้ อนั พระราชา ผ้เู ป็นใหญ่ในแวน่ แคว้น ชื่อวา่ โกศลพระนามวา่ ปเสนทิ ทรงสดบั แล้ว ยอ่ มไมก่ ้าวลว่ ง ซงึ่ พนั แหง่ ปี หนงึ่ แม้ในวนั นี ้ ฯ อ. ความสลดพระทยั ใหญ่ เกดิ ขนึ ้ แล้ว แก่พระราชา เพราะทรงสดบั ซง่ึ เทศนานนั้ ฯ อ. พระราชานนั้ ทรงด�ำริแล้ว วา่ ช่ือ อ. กรรมอนั ประกอบแล้ว สกอมิฏรฏจุ ฺฺจฺ€€นสิโพยกโฏทุสชาฺ€ฺธนโิวล“นิกสภฺตาฺสารยนสรํ ิยหอปํ สวสฺวีจาฺินตนโิราทิลิ เยยํหตก;ปิ ปมุ รจภฺทปติ ิยาจวฺ ราิตาิก,ฺวกาเมอมฺวปํํ ินตนิพโเตตาฺพสมตํ,ฺตทจติกุเอตุขฺวฺ กาาาํ ด้วยภรรยาของบคุ คลอน่ื นี ้ หนกั หนอ, ได้ยนิ วา่ (อ. ชน ท. เหลา่ นนั้ ) ไหม้แล้ว ในนรกช่ือวา่ อเวจี สนิ ้ พทุ ธนั ดร หนง่ึ เคลื่อนแล้ว จากนรก ช่ือวา่ อเวจีนนั้ บงั เกิดแล้ว ในนรกชื่อวา่ โลหกมุ ภี อนั ประกอบแล้ว ด้วยโยชน์ ๖๐ ไหม้แล้ว สนิ ้ พนั แหง่ ปี ๖๘ ท., อ. กาลเป็นที่พ้น จากทกุ ข์ ยอ่ มไมป่ รากฏ แก่ชน ท. เหลา่ นนั้ แม้อยา่ งนี,้ 108 ธรรมบทภาคท่ี ๓ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
อใแอไเซกกคมนหง่ึ..ระรไ่ใาวพง่คด่ือจบนัโครอแ้วแงยนทใะมาลวก.ชนตีลูมา้้วล้บนภถมกแทาอ่รุซ์ราล่อทุษว่ีแ.งึ่รเค้วนคี่แปหยนเตแ็,วหรงน่านั้มาเารง่ขรจสม้า(นระอ้าคว่ตาหกนกยัง้นดิตลรรบะะีเวแะนรบัพทปคุีเา่ทลง่ั็ปารคนต้แว�ำ็ะงนลเลอ)ลแวยวศเออ.ว้ลวา่ลวาาดื่นา่้วลวาสขใรยาน้ดาาอจซยเาขพตทา.�ำอง่ึ้วาารปวี่นรเงคีวทดแา่ะัจนนัอว้งตมิัอ้จนนั่านัปพ่งยัอมแเน่ัหวคทรมนัตงรเม์ะียท,ักีกพก่ ออ่ไใวีย�ำาดรนงมวลใะล้คทกฉนใรงขัน์ผฟรานนัาภ้าีา้ลเูั้อวงชรแจดบนแทนันาัรตรงัแีลยรวิ้เญนพ่รลอ้าวาาีาท้ร.บว้นขกซะเรอแรไรงอ่ึงซาดลงาวทงบงึ่้้แวบาครคจคลุจทดาใ์ผกดวั้วคานบ้ลูงเัูาไงัเจลวนมดแแปมนรนัอผีล่ล็งั้นทีิญ้่ืนนนกู้้ฯฯวว่ี--ีี อหมปฺ ิ ปรทาเร สเิ นหํ กตฺวา สพฺพรตฺตึ นิทฺทํ น ลภ,ึ อิทานิ จอินิโฺเตตตฺวาปฏตฺ€ถาายคตปํ รอทาาหเร มานสํ น พนฺธิสฺสามีติ “ภนฺเต ้ อชฺช มยา รตฺตยิ า ทีฆภาโว าโตต.ิ ้ โสปิ ปรุ ิโส ตตฺเถว นิสนิ ฺโน ตํ กถํ สตุ ฺวา “ลทฺโธ เม พลวปปฺ จฺจโยติ สตฺถารํ อาห “ภนฺเต รฺา ตาว อชฺช รตฺตยิ า ทีฆภาโว าโต, อหํ ปน หีโย สยเมว โยชนสฺส ทีฆภาวํ อฺาสนิ ฺต.ิ เยแขมอตอ่ ื่องวม่ ชทา่เอนปร.ง็นอทแพ,..สแรอดมสะ.้งสศงอโสซายงาสงึ่ ชรธตดนรรา์รสัขมขแอทอลงตรง้ควงรคนเัสวนทาพ่แีบยลาบา้ลวงอเคซค.เียง่ึรนปพาง็นตแเรปสรละี็ภน้ควขอาราะพถงซคยางึ่ยนะวนาทาบีว้วจาาา่างง(คเยยปนาอ่็นวมเเปคเ็ปนรย็นเื่ออ่ว)งลมกาเดลปยงั็า่านนวว,ี ้ สตฺถา ทฺวนิ ฺนมปฺ ิ กถํ สสํ นฺเทตฺวา “เอกจฺจสสฺ รตฺติ ทีฆา โหติ, เอกจฺจสสฺ โยชนํ ทีฆํ โหติ, พาลสฺส ปน สสํ าโร ทีโฆติ วตฺวา ธมมฺ ํ เทเสนฺโต อิมํ คาถมาห อ. ราตรี (ของบคุ คล) ผูต้ ืน่ อยู่ เป็นเวลายาว “ทีฆา ชาครโต รตฺติ ทีฆํ สนตฺ สสฺ โยชนํ (ย่อมเป็น) อ. โยชน์ (ของบคุ คล) ผูล้ า้ แลว้ ทีโฆ พาลาน สํสาโร สทฺธมฺมํ อวิชานตนตฺ ิ. เป็นระยะทางยาว (ย่อมเป็น) อ. สงสาร ของคนพาล ท. ผูไ้ ม่รู้แจ้งอยู่ ซ่ึงพระสทั ธรรม เป็นสภาพยาว (ย่อมเป็น) ดงั นี้ ฯ (ผเผคหพยชแซคผซจ(ด(ขปยอแ้้้้หอื�่ำงงอ่ีึึ่อ่ลดเืณวอูููรูร็ หร.อ่นโคืนอ้ยะงวมบง่าว�ำ่ิมภมงด่ ปหวรอาว่แาว่เเ((อ(คุ บตนช้าปอวเออาผา่นมารล.ปค(งนตพ็ัทยิน.ม้ะ..ทอนู้้ สวแ่ออู็ผอบอลนยรมจะร)ไทนัิตหรา.้ ถรูีย)ะคนปุอ่)บคอ�ำรวา่ีมเยคร,ง่ ธงึ ่ถูมควนนัแนือาั่ณคผุ้ถเ์แกแือรท)ร(แลลป้ววดคูร)หท็ลดเืวอนว้น(ตนาม่ว)ปรีล้า่อง่วีาด่เฆีน่ั ส็าผว่าก(นป)รยน๓ั อนชกเ้า่คหา่ถูวเู็าน)นท(ผอ่กโ.อื่ฏาอ่กตซรึนบรเฯดผอ้เียมเีูยอ(ปนวงี่คึหรอทซ้อคนุนงูัวจป็ีกบนลนอ.งนึ่นา.ผครงเ่ัครรรทางนแคัก;ยปงา้็ด้ีฟเก(ูลารา้ร�ำยป.มย็ตวลู่น้ ลเมั)ากตง)แ็าห้าอ่นรงิเตอารน่้กฏรลบปมวีผมเนมาตวนีล)ยกใร้็)ว้ บีโูนนเอว้่ือเหนอนเณอัู่่รลพดปป(กยรทเยค.ญดขว้ือ็วิ็ียโเโฯน(์ซนะู่่ีเแปใยภลทดอรยกปร่งว่ึ)นร็ลาผนชซางง,็.คัไธนา่า)้ตศ้วปบนเงยูน่ึ ซรคกววทแมธ(รีราีรมค์ุ งึ่ลก้อรณูีตรี่นดษีกมเวกคะาาระ.ป้ว่ใวอ,าบะดมามทลว็เนนา่เยรนเป้มคุวกายพ่�ีำ)ปสใบตร็ อยนคถแโคาน็ีย(ะว่นตดทัดผนัมอจาลรณูลทนยงตลซ้ยะตู�ำ้เ.วยใ)ี่ใะ๓วโป้องดนึ่ยปนดื่นกยอ่ (ทา่ทซ็ม้นดวตะวกเอลชมผง่ึา.ปแถือยรทสลน)ต้ยนแต้รงอ็ไูตากนูแจอริา้สูปิ่ยหู์)น.ติก่ลตกป�ำงดพอเเาสง่ผร้มนาป็ดะอหรใร(งอรวี้ทหู่ขบูะหาร็เ(วีคงีนละาทซขมอตงนั้แรนเ้าโา่เส้ยปงึ่าปินึโยรงายวคลท้ วนภค็นีทเอบ่ณน๒ลวไอ่้คณวูตุาปนั ปวคงะ้มังคุามเ้งา็ เนปหาหดดดแทหหแยเไควไปมตวก้้้ยนลวววหมยีรราจล็ง๔้ นืนทืลยยย่ื้อออวาววง่รร่ ))้ ูี่ ตตฺถ “ทฆี าต:ิ รตฺติ นาเมสา ตยิ ามมตฺตาว, ชาครนฺตสสฺ ปน ทีฆา โหติ ทิคณุ ติคณุ า วยิ หตุ ฺวา ขายต;ิ ตสฺสา ทีฆภาวํ อตฺตานํ มงฺกณุ สงฺฆสสฺ ภตฺตํ กตฺวา ยาว สรุ ิยคุ ฺคมนา สมปฺ ริวตฺตกํ เสมาโน มหากสุ โี ตปิ สโุ ภชนํ ภุ ฺชิตฺวา สริ ิสยเน สยมาโน กามโภคีปิ น ชานาต,ิ สพฺพรตฺตึ ปน ปธานํ ปทหนฺโต โยคาวจโร จ ธมมฺ กถํ กเถนฺโต ธมมฺ กถิโก จ อาสนสมีเป นิสีทิตฺวา ธมมฺ ํ สณุ นฺโต จ สีสโรคาทีหิ เวผทฏุ นฺโ€าภิภวโู ตา หตฺถปาทจฺเฉทาทีนิ ปตฺโต วา จ รตฺตึ มคฺคปฏิปนฺโน อทฺธิโก จ ชานาติ. โยชนนฺต:ิ โยชนมปฺ ิ จตคุ ฺคาวตุ มตฺตเมว, สนฺตสฺส ปน กิลนฺตสสฺ ทีฆํ โหติ ทฺวคิ ณุ ํ ตคิ ณุ ํ วิย ขายต.ิ ผลิตสื่อการเรยี นรู้ โดยโรงเรียนพระปรยิ ัตธิ รรม วัดพระธรรมกาย 109 www.kalyanamitra.org
จรงิ อยู่ (อ.บคุ คล) ผ้ไู ปแลว้ สหู่ นทาง ตลอดวนั ทงั้สนิ ้ เหนด็ เหนอ่ื ยแลว้ สกลทิวสํ หิ มคฺคํ คนฺตฺวา กิลนฺโต ปฏิปถํ เหน็ แล้ว ซงึ่ บคุ คล ผ้มู าอยู่ สหู่ นทางตอบ ถามแล้ว วา่ อ.บ้าน ข้างหน้า อาคจฉฺ นตฺ ํ ทสิ วฺ า “ปรุ โต คาโม กวี ทโู รติ ปจุ ฉฺ ติ วฺ า, เป็นบ้านไกลเพยี งไร (ยอ่ มเป็น) ดงั น,ี ้ (ครนั้ เมอื่ คำ� ) วา่ อ.โยชน์ ดงั นี ้ “โยชนนฺติ วตุ ฺเต, โถกํ คนฺตฺวา อปรมปฺ ิ ปจุ ฺฉิตฺวา, (อนั บคุ คลนนั้ ) กลา่ วแล้ว, ไปแล้ว หนอ่ ยหนง่ึ ถามแล้ว (ซงึ่ บคุ คล) เตนาปิ “โยชนนฺติ วตุ ฺเต, ปนุ โถกํ คนฺตฺวา แม้อนื่ อกี , (ครนั้ เมอ่ื คำ� ) วา่ อ.โยชน์ ดงั นี ้ อนั บคุ คลแม้นนั้ กลา่ วแล้ว, อปรํปิ ปจุ ฺฉต.ิ โสปิ “โยชนนฺติ วทต,ิ เต ปจุ ฺฉิตา ไปแล้ว หนอ่ ยหนงึ่ อกี ยอ่ มถาม (ซงึ่ บคุ คล) แม้อน่ื อกี ฯ อ.บคุ คล ปจุ ฺฉิตา “โยชนนฺติ วทนฺต;ิ “ทีฆํ วตทิ ํ โยชนนฺติ แม้นนั้ ยอ่ มกลา่ ว วา่ อ.โยชน์ ดงั น,ี ้ อ.ชน ท. เหลา่ นนั้ ผู้ เอกํ โยชนํ เทฺว ตีณิ โยชนานิ วยิ มฺ ติ. (อนั บคุ คลผ้เู หนด็ เหนอ่ื ยแล้วนนั้ ) ถามแล้วและถามแล้ว ยอ่ มกลา่ ว วา่ อ.โยชน์ ดงั นี ้; (อ.บคุ คลผ้เู หนด็ เหนอื่ ยแล้วนนั้ ) (คดิ แล้ว) วา่ อ.โยชน์ นี ้ ยาว หนอ ดงั นี ้ยอ่ มสำ� คญั ซง่ึ โยชน์ หนง่ึ ราวกะ อ.โยชน์ ท. สอง สาม (ดงั นี ้แหง่ บท) วา่ โยชนํ ดงั นเี ้ป็นต้น ฯ (อ.อรรถ) วา่ แตว่ า่ อ.สงสาร ของคนพาล ท. ผ้ไู มร่ ู้อยู่ พภเสสยพอํํสํสิกาาวลาาลฺขโราาเพสรวสนนทาตสฺ ํํ ลทปีโฺตสฆสีาโนตฆํสสํนฺตปาอานสึรรโนนนิยวฺโตรฺตพาา,ฏน:ิ มมํฺธฏฺตอ.ิปํสปิธกกโกสฺโพุโหาลฺขรวฺพตตนกิกตุป.ิําุอฺตปาฺตรทส,ิริยมโสโกิเนปฺโภลฺโกติฺตเกกทหจฏํํตนํ ติิกฺถฺตสํ าํอาทนสตนตปฺธทํุํฺตอมนฺธอโตปมฺ“มสนออทิํมฺกชนีโํฺโาธฆฺมอกนมวตเนาอนมฺิชคยฺตวฺาตตตฺโตาานคาาฺวนีตตนตยยาํ,.ิ.ิ ํํํ ซงึ่ ประโยชนใ์ นโลกนแี ้ ละประโยชนใ์ นโลกอนื่ คอื วา่ ผ้ไู มอ่ าจอยู่ เพอ่ื อนั กระทำ� ซงึ่ ทส่ี ดุ รอบ แหง่ สงั สารวฏั , ชอ่ื วา่ ผ้ไู มร่ ู้แจ้งอยู่ (อ.พระอริยเจ้า ท.) รู้แล้ว ซง่ึ พระสทั ธรรม อนั ตา่ งด้วย ธรรมมธี รรมอนั - มใี นฝักฝ่ายแหง่ พระปัญญาเป็นเคร่ืองตรสั รู้ ๓๗ ประการเป็นต้น ใด ยอ่ มกระทำ� ซง่ึ ทสี่ ดุ แหง่ สงสาร, ซง่ึ พระสทั ธรรม นนั้ ชอ่ื วา่ เป็นสภาพยาว ยอ่ มเป็น ฯ จริงอยู่ อ.สงสารนนั้ ชอ่ื วา่ เป็นสภาพยาว ตามธรรมดา ของตนนน่ั เทยี ว (ยอ่ มเป็น) ฯ จริงอยู่ (อ.พระดำ� รสั ) แม้นนั้ วา่ ดอยกู ไอู่่ มนร่ ภ้แู ลกิ ว้ษ,ุ อท.เ.บออืิ ้ .งสตง้นสอา.รทส่ีนดุี ้ มยอเี่ บมอื ไ้ มงตป่ ้นราแกลฏะทดงส่ีั นดุ ี(อ้ อนันั บพคุระคผล้มู พีแรมะ้ผภ้ไู าปคตเจา้าม) ตรสั แล้ว ฯ แตว่ า่ (อ.สงสาร) ของคนพาล ท. ผ้ไู มอ่ าจอยู่ เพอื่ อนั กระทำ� ซงึ่ ทสี่ ดุ รอบ เป็นสภาพยาวยง่ิ นน่ั เทยี ว (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ (แหง่ บท) วา่ พาลานํ ดงั นเี ้ป็นต้น ฯ ในกาลเป็นทสี่ ดุ ลงแหง่ เทศนา อ. บรุ ษุ นนั้ บรรลแุ ลว้ ซง่ึ โสดาปัตตผิ ล อสาตฺเฺถเทิกปสาิ นพเทาหวสูสนาาเโนสชตาตาโสปาตตป.ิฺตรุผิ ิโลสาทโีนสิตปาตปฺตตาฺต.ผิ มลหํ าปชตนฺโสตสฺ . ฯ (อ.ชน ท.) มาก แม้เหล้าอน่ื บรรลแุ ล้ว ซงึ่ อริยผล ท.) มโี สดาปัตตผิ ล เป็นต้น ฯ อ.เทศนา เป็นเทศนาเป็นไปกบั ด้วยวาจามปี ระโยชน์ เกดิ แล้ว แกม่ หาชน ดงั นแี ้ ล ฯ อ. พระราชา ถวายบงั คมแล้ว ซงึ่ พระศาสดา เสดจ็ ไปอยเู่ ทยี ว ออกเพสอ“มออทสยตถีลนติมาํฺํยฺตลฺฺธราสนาโรกินหยนตีสาหาาิ .ชิมายนกมาตปฏุโาถลมวฺฺมส€าคลฺาเาสตายจฺกิณุ เตตฺถสปสาํํฺถิสา.ิกสนานาํกุ เสิรนตฺนทอถํวสฺ ิติส“าวยตุาอวเฺถคี,นิสึคยฺเนโตนฺน.ุหหฺทย,ฺตาเาออิตํตสนฺวิตตปนฺวาาิิ ฺถตฺณาิสยปคีปกฺสณจจฺุ“ฑสรุากคฉฺฺฉิสสฺิตหฺยานจิตาาสยตฺฉฺฺวมชานาชพวเน,ฺโีวยตต“สนนติ จาสวฺฺธตุํริยธนฺถํลเมาตชชฺภมฺมวีภวี ิมมสลติสติกหฺภตุทฺลตฺุขฺาตาากิฺเโเตนนตยวาาํํิ ทรงแก้แลว้ ซง่ึ สตั ว์ ท. เหลา่ นนั้ จากวตั ถเุป็นเครอ่ื งผกู ฯ (ในมนษุ ยแ์ ละ สตั ว์ ท.) เหลา่ นนั้ หนา อ. หญงิ และบรุ ุษ ท. พ้นแล้ว จากวตั ถเุ ป็น- เคร่ืองผกู อาบแล้ว ซงึ่ ศรี ษะ ไปอยู่ สเู่ รือน ท. อนั เป็นของตน กลา่ วแล้ว ซงึ่ พระคณุ ของพระนางมลั ลกิ าวา่ อ.เราท.ได้แล้วซง่ึ ชวี ติ เพราะอาศยั ซง่ึ พระเทวพี ระนามวา่ มลั ลกิ าใด อ. พระเทวี พระนามวา่ มลั ลกิ า (นนั้ ) ผ้เู ป็นแมเ่ จ้า ของเรา ท. จงทรงพระชนมอ์ ยู่ ตลอดกาลนานเถดิ ดงั นี ้ฯ (อ. ภกิ ษุ ท.) ยงั วาจาเป็นเคร่ืองกลา่ ว วา่ โอ! อ. พระนางมลั ลกิ านี ้ ทรง ฉลาด หนอ ทรงอาศยั แล้ว ซง่ึ พระปัญญา ของพระองค์ ได้พระราชทาน แล้ว พระราชทานซงึ่ ชวี ติ แกช่ น มปี ระมาณเทา่ นี ้ ดงั นี ้ ให้ตงั้ ขนึ ้ พร้อม แล้ว ในโรงเป็นทกี่ ลา่ วกบั ด้วยการแสดงซง่ึ ธรรม ในสมยั เป็นทส่ี นิ ้ ไป แหง่ วนั ฯ อ. พระศาสดา เสดจ็ มาแล้ว ตรสั ถามแล้ว วา่ ดกู อ่ นภกิ ษุ ท. อ. เธอ ท. เป็นผ้นู งั่ พร้อมกนั แล้ว ด้วยวาจาเป็นเคร่ืองกลา่ ว อะไร หนอ ยอ่ มมี ในกาลนี ้ ดงั น,ี ้ (ครนั้ เมอ่ื คำ� ) วา่ (อ. ข้าพระองค์ ท. เป็นผ้นู ง่ั พร้อมกนั แล้ว ด้วยวาจาเป็นเคร่ืองกลา่ ว) ชอ่ื นี ้ (ยอ่ มมี ในกาลน)ี ้ ดงั นี ้ (อนั ภกิ ษุ ท. เหลา่ นนั้ ) กราบทลู แล้ว, 110 ธรรมบทภาคที่ ๓ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
แซตกง่ึรพัส่มแรหะลาป้วชัญนวญใา่ นากดขากู อล่องนนพีนภ้ รน่ั ิกะเอษทงุียคทว์ ย.หอ่ อามม.พิไพดระ้ร,ระานชาทงามนลั ลพกิ ราะราทชรทงอาานศซยังึ่ ชแีวลิต้ว “น ภิกฺขเว มลฺลกิ า อิทาเนว อตฺตโน ปฺ ํ นิสฺสาย มหาชนสฺส ชีวติ ทานํ เทต,ิ แผวใพดซลดนา้่ลง่ึวเ่งงูััรปพกชนน้งะว็นไมารีีาใ(้้ปฯาอรเรนพเตจบแช.ามกทู้อ่าพลณาวื่อาวเ้งวรททลโีสปะสอดวรวอนีนร.ยงดา่เนัวาีปส้อา(งพงลดมรนัมว่ระจ็ีอลลัผะงดกเยลวไ่้รบูข้วาป)า่งูกิ้างัยศ,ไชแาไเปเซถก)าปลล้ง่ึาไิด้วหือดเวแแน๑ดา้พา่อหลือแ๐ใ้.รง่้วนอลคะ๑พพ้.ลรววรราาณข�ะำะชทซ้มคาบโทงึ่.พนออตดาิ ตเนรัน้อ้จนา้สนแข.้ไาไไซลททอขทพร้วงรรอจ้ร,นพงรงนกั นะตน่ัพรอนัไ้อ้�นะเด.รำทคัมรหะ้ขยีาวราร้นาวซชมา่าแพงึ่งึ่าชเลแเหคา้จขทวมวสแ้้าาทร้ใาซีหแนง.มจง่ึบ๑ง่ตกเเกัเเรหวาเ่ป๐มกทื่อลง็ลน๑ือรวสงกา่ะแงอรรอ่นชทหาวนัทนน่ั่ือช�งง่-.ำ ปพุ เฺ พปิ อทาสเิ ยวาติ วตวฺ า ตมตถฺ ํ ปกาเสนโฺ ต อตีตํ อาหริ: อตีเต พาราณสีรโฺ ปตุ ฺโต เอกํ นิโคฺรธรุกฺขํ อปุ สงฺกมิตฺวา ตตฺถ นิพฺพตฺตาย เทวตาย อายาจิ “สามิ เทวราช อิมสฺมึ ชมพฺ ทุ ีเป เอกสตราชาโน เอกสตอคฺคมเหสโิ ย, สจาหํ ปิ ตุ อจฺจเยน รชฺชํ ลภิสฺสามิ, เอเตสํ คลโลหิเตน พลึ กริสฺสามีต.ิ ดทเอขด(อปม้้ออ.วว.็นีอทยยงกยเพพงไัออทไ้ )ป่คูปป.รร.,ววแพะะวแดเทาลรองรรลามาา้ะรวคั้คว,ชงโเรืออปถดามจ็รใน้งึนว(สเนกัซแหยแนัน้กองึ่ลเหสนพสั�ร้ว้ ใำีง่ ะ,นนทรนพคทะซาา.อร,รร�จงึ่ ำะ�นัาห้ำคนรเชซขมมวาาางอึ่ าใ่ชูอ่ืจก)งหมาพแาพญเรขรมประบอ้็่ะอนบทองวอื่นแดิพรงนังอหางสครเีกยง่ระรเ์ ปาพงวัทอ(็พนซงรงระงึ่ผงครแพรก้ะมูถ์ การรรทกีงึ ช่เาะะแาทรชาทรลงลวาา�พะ้(วดำชทแอาพาารลนัเน)รสง้วทะดดแนัด้รอ้ซมว�งจ็ำงดยง้ร่ึกอไคิแพงปอรัื่น์ะหลนราออท้ะวนีนย้ีกเ)�รง่ึภุำสู่แากกาดวชลใพาบบ่ััหจ็้วา้ โส, ปิ ตริ กาลกเต, รชฺชํ ปตฺวา “เทวตาย เม อานภุ าเวน รชชฺ ํ ปตตฺ ,ํ พลมิ สสฺ า กริสสฺ ามตี ิ มหตยิ า เสนาย นิกฺขมิตฺวา เอกํ ราชานํ อตฺตโน วเส วตฺเตตฺวา เตน สทฺธึ อปรมปฺ ิ อปรมปฺ ี ติ สพฺเพ ราชาโน อตฺตโน วเส กตฺวา สทฺธึ อคฺคมเหสีหิ อาทาย คจฺฉนฺโต, หเอด ขเททใขนมพปนออ.ปงีี่ินนสีั ้็นื่อลนงงพรดุในกั อผพเะ�หีออกรา้รำท้มนพัใู้ระดนา..ว(คระาหรรเยพื่มนา่ังท้ณรราะ้าพอ่แร่เาวเ(ชศมพะสเมยลรชดเทาออะปดื่อ้งเวัานาา่ป็รคบัจอ็นนี็าค้นไรนคัุสซีขปใชจดิ้ม)ทคนถง่ึอซ,ทาแกัแเนลราชหทงงล่ึรทลง�นำทงพ)พม้ว้สงั้รว้กออทใปรพรรีงราพวหนงั(ะะฆี่ไวทะูทศา่ล้มชรรรบงทา่รวยัะาาะอ�ส่คุงำีป�แชนชแรซ.ำดะคละาพาลพาง่ึอ�ล้วำแน้มพวรรรจาพทลิแะนซะัวดรก้ั ซ้ลรว.งึนงะาึ่่ซขางด้ึ่วพธราง่ึซเาเช)า่ืมหรรมลพดง่ึ าวาชรจลอีกโวรสามน่าคหกันา่ัาะ่รญูทยีอนรเน้รออเเปอืจ่อท.ินมมแ,คคุนัั็้มเนือห.น่ือหรเรสทด,าแนทมาแง่(เ้ยนรวมตอหกรเยขงหยอ่ง้้นง่เลจัอรจสยมอชบไา่ังอาเบันีพาม.เนปพ,.ปพ้ร็ซ(นนั่็รฯดโเนแอมะิษงร่ึะคไผ้วล.น)ปีาพซรน,้ยมูพาารรรแจพีพ้ะกมชร,ะหกัมะดร็ารรวจรอใงะ่าะงาัา่ ผาหตกณัโน.คชถธช้ลนู้้ตนอ้วาีรารา้เ้หอทารรงาไวนทภมมิตศยยจฯาา่่)ี.้้์์ อคุ ฺคเสนสฺส นาม สคพรุคฺพพกภฺนาิฏ,ฺ €สสฺ ตํ รโฺ ธมมฺ ทนิ นฺ า นาม อคคฺ มเหสี โอหาย คนฺตฺวา “เอตฺตกํ ชนํ วสิ ปานกํ ปาเยตฺวา มาเรสสฺ ามีติ รุกฺขมลู ํ โสธาเปส.ิ เทวตา จินฺเตสิ “อยํ ราชา เอตฺตเก ราชาโน คณฺหนฺโต มํ นิสสฺ าย คณฺหาต,ิ เตสํ คลโลหิเตน มยฺหํ พลกิ มมฺ ํ กาตกุ าโม, สเจ ปนายํ เอเต ฆาเตสสฺ ต,ิ ชมพฺ ทุ ีเป ราชวํโส อจุ ฺฉิชฺชิสสฺ ต,ิ รุกฺขมลู ปํ ิ เม อสจุ ิ ภวิสสฺ ต,ิ สกฺขิสฺสามิ นุ โข ตํ นิวาเรตนุ ฺติ. เแขล้า้วไปอวห.า่ เาอทแ.วลทด้วา่านนซงนึ่ั้จเทกัใคอวดรา่คจารหตวรญนือออ่ืนดยงัู่ บนร้อีูแ้ฯกลแ้วล้ววา่ ซอง่ึ .เนเรือ้าคจวกัาไมมนอ่ นั้าจกดลงัา่ นวี ้ สา อปุ ธาเรนฺตี “นาหํ สกฺขิสสฺ ามีติ ตฺวา อฺ ํ เทวตํ อปุ สงฺกมิตฺวา ตมตฺถํ อาโรเจตฺวา “ตฺวํ สกฺขิสสฺ สตี ิ อาห. ผลิตสอ่ื การเรียนรู้ โดยโรงเรยี นพระปรยิ ตั ธิ รรม วัดพระธรรมกาย 111 www.kalyanamitra.org
(อ. เทวดานนั้ ) ผ้อู นั เทวดาแม้นนั้ ห้ามแล้ว เข้าไปหาแล้ว ตายปิ ปฏิกฺขิตฺตา อฺ ํปิ อฺํปี ติ เอวํ ซง่ึ เทวดาในจกั รวาลทงั้ สนิ ้ ท. อยา่ งนี ้ คือ (ซง่ึ เทวดา) แม้อ่ืน สกลจกฺกวาฬเทวตาโย อปุ สงฺกมิตฺวา ตาหิปิ (ซงึ่ เทวดา) แม้อื่น ผ้อู นั เทวดา ท. แม้เหลา่ นนั้ ห้ามแล้ว ไปแล้ว ปฏิกฺขิตฺตา จตนุ ฺนํ มหาราชานํ สนฺติกํ คนฺตฺวา สสู่ �ำนกั ของท้าวมหาราช ท. ๔ เข้าไปเฝ้ าแล้ว ซง่ึ ท้าวสกั กะ อปข“ปมาตฏุ ยโฺตกิรเฺํเยิขฺจนติวตนํตโฺ วฺสกสาจากอ“เฺโลจุเกปทฺฉมวิช,ฺชฺ ติสอสามุสฺมกยเฺตหฺหกฺ ,ิาสํจตกุ สอํ วสฺ ปสิ อโปฺฏิ ปปปฺุนโฏส€ส,ิสสฺงกฺรกุตมณฺกํ รติ ตํปาวฺ ฺตโชจุาหําฺฉถอาาาตตปอิ ินตเมอตฺเมเฺนาหหตหสิปหถฺ .,ุิํิ ในกาล (แหง่ ตน) อนั ท้าวมหาราช ท. ๔ แม้เหลา่ นนั้ ทรงห้าม แล้ว วา่ อ. เรา ท. ยอ่ มไมอ่ าจ, ก็ อ. พระราชา ของเรา ท. เป็น ผ้ทู รงประเสริฐโดยวเิ ศษ กวา่ เรา ท. โดยบญุ ด้วย โดยปัญญาด้วย (ยอ่ มเป็น), อ. ทา่ น จงทลู ถาม ซง่ึ พระราชานนั้ ดงั นี ้ กราบทลู แล้ว ซงึ่ เนือ้ ความนนั้ กราบทลู แล้ว วา่ ข้าแตพ่ ระองค์ผ้สู มมตเิ ทพ ครัน้ เมื่อพระองค์ ท. ทรงถงึ ทวั่ แล้ว ซงึ่ ความเป็นแหง่ บคุ คลผ้มู ี ความขวนขวายน้อย, อ. วงศแ์ หง่ กษตั ริย์ จกั ขาดสญู , อ. พระองค์ ท. เป็นท่ีพง่ึ เฉพาะ ของวงศ์แหง่ กษัตริย์นนั้ จงเป็นเถิด ดงั นี ้ ฯ อ. ท้าวสกั กะ ตรัสแล้ว วา่ แม้ อ. เรา จกั ไมอ่ าจ เพ่ืออนั ห้าม ท“อนนคปุิิสววจตาเฺาสฺฉเยฺตสสหํากติ,เฺโฺวปปกาตสนฺสฺวออํ,าถ“เตมอตฺตหิ โํปรนตวินํกนฺโฺขตรุกฺตาํ รฺมขิ าปโีตชตนฏิปาาิพสนวานฺสตปหนิก`ฺวปฺิตเฺขฺาตทกํุมสวาิตนเฺตอเสรฺวาปุวนา,าสเยมคกยํ รมฺขาตอนคจิสฺตาิสาจฺสวจกฺฺสฉาติกามตตฺถฺขริ,ิ,,ิ ํํิ ซง่ึ พระราชานนั้ , แตว่ า่ อ. เรา จกั บอก ซงึ่ อบุ าย แก่ทา่ น ดงั นี ้ ตรัสบอกแล้ว ซง่ึ อบุ าย วา่ อ. ทา่ น จงไปเถิด, เม่ือพระราชา ทรงเหน็ อยนู่ น่ั เทียว, (อ. ทา่ น) นงุ่ แล้ว ซง่ึ ผ้าสแี ดง จงแสดง ซงึ่ อาการคือการ ออก ไป จากต้นไม้ ของตน, ครัน้ เมื่อความเป็น อยา่ งนนั้ (มีอย)ู่ อ. พระราชา (ทรงด�ำริแล้ว) วา่ อ. เทวดา ของเรา ไปอย,ู่ อ. เรา ยงั เทวดา ของเรานนั้ จกั ให้กลบั ดงั นี ้ จกั ทรงอ้อนวอน ซง่ึ ทา่ น โดยประการตา่ ง ๆ, ครัน้ เมื่อความเป็นอยา่ งนนั้ (มีอย)ู่ อ. ทา่ น พงึ กลา่ ว สอมอสทอคาามาสยจคคฺฺสหฺปฺริกมโตอํฏตฺขเถีตอิจหฺโ;ิ.า.ิฺฉสยเิสนหอี ทธาฺสิมํิ นวมจอาินตวาิตมฺ ามเาาหฺวเํทีเตนํทากยิ;ตตเเาฺยสวฺถออราาตตวาเคุสณํฺวเากฺคติ อาทิรนเสกสิสวเ`ํอานคตตุสสตสลฺวฺเสกฺสตฺต.ิํโฺสฺโล,กก`รรหเสาราอเเิ ฺสชมตทชกานสาุวสฺโปชตาตตินวาพรํ อตาสยาลเทาํฺสชทึนอิสอาวกิมาาชสฺโึรนเนํีวิสปโิตอาอสฺสเทปสุหาปสฺ พมทาาาตสนตลยยีฺธ,ิ.ิ ํึํิึ กะพระราชานนั้ วา่ อ. พระองค์ ทรงบวงสรวงแล้ว ตอ่ เรา วา่ อ. ข้าพเจ้า น�ำมาแล้ว ซง่ึ พระราชา ๑๐๑ ท. กบั ด้วยพระอคั รมเหสี ท. จกั กระทำ� ซง่ึ การบวงสรวง ด้วยเลอื ดในลำ� คอ ของพระราชา ท. เหลา่ นนั้ ดงั นี ้ ทรงละแล้ว ซง่ึ พระเทวี ของพระ ราชา พระนามวา่ อคุ เสน เป็นผ้เู สดจ็ มาแล้ว (ยอ่ มเป็น), อ. เรา จกั ไมร่ ับพร้อม ซงึ่ การบวงสรวง (แหง่ บคุ คล) ผ้กู ลา่ วเทจ็ - โดยปกติ ผ้เู ชน่ กบั ด้วยพระองค์ ดงั นี;้ ได้ยินวา่ (ครัน้ เมื่อค�ำ) อยา่ งนี ้(อนั ทา่ น) กลา่ วแล้ว, อ. พระราชา จกั (ทรงยงั ราชบรุ ุษ) ให้ น�ำมา ซง่ึ พระเทวีนนั้ , อ. พระเทวีนนั้ ทรงแสดงแล้ว ซง่ึ ธรรม แก่ พระราชา จกั ถวาย ถวายซง่ึ พระชนม์ แก่ชน มีประมาณเทา่ นี ้ ดงั นี ้ ฯ อ. ท้าวสกั กะ ตรัสบอกแล้ว ซงึ่ อบุ ายนี ้ แก่เทวดา ด้วยเหตนุ ี ้ฯ อ. เทวดา ได้กระท�ำแล้ว อยา่ งนนั้ ฯ แม้ อ. พระราชา (ทรงยงั ราชบรุ ุษ) ให้น�ำมาแล้ว ซง่ึ พระเทวีนนั้ ฯ อ. พระเทวีนนั้ เสดจ็ มาแล้ว ถวายบงั คมแล้ว ซง่ึ พระราชา ว“นมนิสยฺทนิ ิ ตสฺนสีตามพิปฺฺพิ ตเสสอฏสฺ าฺ€อาคเตกนกฺตฺต€ชุโฺวเินฺฌตา,ิ. สพรเฺพตาชสกาํนนิฏเฺ€มรํ วาอชตนฺูตวํโนนฺทปิ. รสิยราานมชฺเติกาํ ของพระองค์นน่ั เทียว แม้ผ้ปู ระทบั นงั่ แล้ว ในที่สดุ รอบ แหง่ พระราชา ท. เหลา่ นนั้ ฯ อ. พระราชา กริว้ แล้ว ตอ่ พระเทวีนนั้ วา่ ครัน้ เมื่อเรา ตงั้ อยแู่ ล้ว ในต�ำแหนง่ อนั ประเสริฐที่สดุ กวา่ พระราชาทงั้ ปวง, (อ. พระเทวีนี)้ ไหว้อยู่ ซงึ่ สามี ของตน ผ้นู ้อยท่ีสดุ กวา่ พระราชาทงั้ ปวง ดงั นี ้ฯ ครัง้ นนั้ อ. พระเทวีนนั้ ทลู แล้ว กะพระราชานนั้ วา่ อ. เร่ือง อกปยสสํฺมสฺ ปาอนนถฺตสเมฺเนสํสวาตสมาํ ตโิ กสอฺสอาสิ หสฺ วชรนิยน“สฺทสกสฺิสสฺึ สฺ,ทมาายมตฺหีตาํ.ิ, ตอมิยํิ รอุกวปฺขนเฏทฺทติพิ ววฺทตาฺธาํ,, อะไร ของหมอ่ มฉนั เนื่องเฉพาะแล้ว ในพระองค์, ก็ อ. พระสวามี ของหมอ่ มฉนั นี ้ เป็นผ้ปู ระทาน ซง่ึ ความเป็นใหญ่ (ยอ่ มเป็น), อ. หมอ่ มฉนั ไมถ่ วายบงั คมแล้ว ซงึ่ พระสวามีนี ้ จกั ถวายบงั คม ซงึ่ พระองค์ เพราะเหตไุ ร ดงั นี ้ ฯ อ. รุกขเทวดา เมื่อชนนนั้ เหน็ อยนู่ นั่ เทียว, 112 ธรรมบทภาคท่ี ๓ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
ส(ไอแอกอออซน..นยลริั พ.ริใา่าะ่่พอ้,นรพงวนยอ(อระคอนแะาร.า่.ร.วลนัะงอง้าเพาธ้ผรวนนงชเมาอทร้คเูนานั่ั้จะชเว์ยปเเราดททวดตท็ิอ่ญนา่าวียงรัมรทแีันสวงไ.หกตแี)มก้ บง่แรแลงัไ่ล้อพานอชมู้หวา่บนัรยา้ะ่อววทะอเแ้นอแู่ีกแทรล.ูซลลีกาลาวฯแ้งึ่้วองว้ชวดลเผยวทาา้ว้เูา่า่ใวจ)วนซงแดจรวา่นถงบ่ึิกญบัาา่้พานัญุ่เ้แผรขวแรลา้้าา่มูะอน้วแดเข.ีอะ่ทเตองัอาพนถอวมน่.นงราีนวยเหีพา้ภุธงาบนา่ัา้ะผรอายงรชูะเ้เูพานแดหจาอจช้ลมนวัตรแ้งเะ้ิยญวาจ,ลคไุ ไร้กกา้ว์มแห�ำทออไ่นดาซแอห.ยระ่งัมงห่ึ.วงพา่นนพิไ้ง่จงรดีาดรอ้บฯัะน้งะอยรไีผด้เผาดกา่ท้ซเูช้งัใู้งไแจวงึ่นหามนลรีนเ้ีซ้รินญัท้้ว้นัฯฯา้งึ่ .,, “เอวํ ภทฺเท, เอวํ ภทฺเทติ วตฺวา ตํ วปนปุ ฺทผฺ สม,ิ ฏุ มฺ€ยนิ ฺหาํ ปเู ชส.ิ ปนุ ราชา อาห “สเจ มํ น รชฺชสริ ิทายิกํ เอวํ มหานภุ าวํ เทวตํ กสมฺ า น วนฺทสีต.ิ “มหาราช ตยา อตตฺ โน ปุ เฺ €ตวฺ า ราชาโน คหติ า, น เทวตาย คเหตวฺ า ทนิ นฺ าต.ิ ปนุ ปิ ตํ เทวตา “เอวํ ภทฺเท, เอวํ ภทฺเทติ วตฺวา ตเถว ปเู ชส.ิ ใดถใบใใอกดเแ((หเเไอซเผขฯจข(ตผปจพพออมนดนหห้้า้้้พางกีึ่กย็งัึมวรงููาัน็อไร..แ้นีอ้้นรรอพตแแัพสแนยมทา่มาะิญใ.ตาาฯยแเราหลลตแรงีร,นรแินไรหอออค(อทไ่้ะะพเกต่้จะห้้)่นอะูดอววลญงมท่ดลน.ั่...กญรผเวอรวก(ัแคพ้.้ง่มหี้ว้แัวหงวหะ้คเดา้พลถแ.ิงนหเลลูซทา้ิดงนนอดตแลพทามลวรบางกอึอรว้อมอวงถแ่ึงียพง้ลันัาัอวนรุแา่รออนวะ้้่้่เาาน่ยกคัเจน.หนาอ่ทา้วระวละรปดเมเนันักผา่หส์าน้มาทแชมงซ่ีะ.อ;ร้ไว็อ้าฉยทนฯ)ล้สงอล)กูผกาุราลีเเงื่่ึอวฉ.้.วนนจดมทอ่ัรผว.่เา่ทปชเข้แวเัีนวซคนัผธ้า่นพงเปาพนมง้นมงััววใูอาล้กุณงพึ่น้ั�ำอพเใูไ็ด้นคือพตแีนนรนัรเก้้ชงวข้นป)ตื่อปดะรงเะรี,ะลัิพนารัผน่กอ้ท์้ ็สาตอแตะ่เนงรมันร้ะรวใ้ วมพูนรรพัเกแใมานสลดานว่ตัรันีหอายาะา่้นกีอบเวั่ืชอัสช้นรรแีวดยัแหงหกบน้็ออ่ บา่ก่าทปะวาอาฯดลถออคซลงัารงลมแทออนลลาชู้นา้.วัราไวงืนแ้่ึัอ์อควลลือทร.ลล.ูฟะแาศภกสึุมยหน้.มต์นซอ้พลวท(.แทแไลรถหีีนาหกแงดอุะ่เงี(ใ่ึรงรีษงรลร้ล้นบวพมังึดมนลศลนัอมันส.ไงะั้;ง้้ะอดววด้ืหอ้ยีปวอนรมวอีา่.่ใภ้อแ่าฆซพ้ยษวหง้ยัง)ืดนวอมีรซงาลกตมาพ้ดซา่ง่ึคฯนยู่ร้แะคะ้ดผนยวกตั้งึ่้ยฉวะวนขฉแ้งวึ่ซระ์ีมล้เย�ำ(เบู้ัอ่าไ่รฯพ้หนัแาะยลนไัทองจ่ึออต้ฟข)วกัสานมมวเข้กทลรวยงรว.รอทคย,ณวะอ้นส่ัะิไกาญคสงกัีนัุไพอ่ ตงเาา่่รณพวมยรรหวเปแ์เแขมนแัันเซรงทีด)ันา้้ทม่แ่ยรูล็อปมอม์นะนหรงึ่เชเีผยะแบัลว้า่ข็ี.้อข้มพน.แเแอช่กีง่้าเลวเู้้ท้นซกาวเอยท(พอล่ือปงหนรเลุจเ้ ยวงง่ึรีวอรงพอไาา้่็้ยวควะ้นญธขาืเออาอ่ียหพะงีกบีน,าก่่ือวินดซดสบนนัา้มม่นจเหิทงรอจงานือตรแั งงหา่ึง้ห้ั วเทบงะเีปนนัดวาร.ังมนย้ศขทวงนขปั ตา่นาอ้ลงูทเบาเนนรซังหังีกเัอ็ีร้วีร้ทนยไกุเ�้ำปงะแวน้ขราษทอน,น่ังานปดรเอควม็)รพมงา่้ลนแยาี,.แะ็งลูเ่ึ้ะานนัรดสน์้ัาท้รวมาไวอยแนขตพแแาอไซาดใทสณียจแ่ยลอ่อขหซะ่ะสลรอนรนนัรบัวาพอวบ้ััเสาอ่(มว้งงน้ม่ึะงว.เหเในเัยสทเยส้เงะดดบแแแอง้ผป)แเาหตถนเปนีนนแแ้อ่าูา่ธลลลว็งงลังือใิวไววนไญิดุ้ือ็ ้มมมมรนหนนนนนคััผยย้้้อั้าวาวาวว่่่้้ง้ );,้้้่์ีีีูู่่่ ้ ปนุ สา ราชานํ อาห “ตวฺ ํ `เทวตาย เม เอตตฺ กา ้ ราชาโน คเหตฺวา ทินฺนาติ วเทส,ิ อิทานิ เต เทวตาย อปุ ริ วามปสเฺ ส รุกฺโข อคฺคนิ า ทฑฺโฒ, สา ตํ อคฺคึ นิพฺพาเปตํุ กสมฺ า นาสกฺขิ, ยทิ เอวํ มหานภุ าวาต.ิ ปนุ ปิ ตํ เทวตา “เอวํ ภทฺเท, เอวํ ภทฺเทติ วตฺวา ตเถว ปเู ชส.ิ สา กถยมานา €ิตา โรทิ เจว หสิ จ. อถ นํ ราชา “กึ อมุ มฺ ตฺติกาสตี ิ อาห. “กสมฺ า เทว เอวํ วเทส,ิ น มาทิสโิ ย อมุ ฺมตฺตกิ า โหนฺตีต.ิ “อถ กกึ ารณา โรทสิ เจว หสิ จาต.ิ “สณุ าหิ มหาราช; อหหฺ ิ อตีเต กลุ ธีตา หตุ ฺวา ปตกิ เุ ล วสนฺตี สามิกสสฺ สหายกํ ปาหนุ กํ อาคตํ ทิสฺวา ตสสฺ ภตฺตํ ปจิตกุ ามา `มํสํ อาหราติ ทาสิ ยา กหาปณํ ทตฺวา, ตาย มํสํ อลภิตฺวา อาคตาย `เอนฬติกฺถิายมํสสนสี ฺตํ ิ วตุ ฺเต, เคหสฺส ปจฺฉิมภาเค สยิตาย ฉินฺทิตฺวา ภตฺตํ สมฺปาเทส;ึ สาหํ เอกิสฺสา เอฬิกาย สสี ํ ฉินฺทิตฺวา นิรเย ปจิตฺวา ปกฺกาวเสเสน ตสสฺ า โลมคณนาย สสี จฺเฉทํ ปาปณุ ;ึ ตฺวํ เอตฺตกํ ชนํ วธิตฺวา กทา ทกุ ฺขา มจุ ฺจิสสฺ สีติ เอวํ มหนฺตํ ตว ทกุ ฺขํ อนสุ ฺสรนฺตี โรทามีติ วตฺวา อิมํ คาถมาห ผลิตสอื่ การเรยี นรู้ โดยโรงเรียนพระปริยัตธิ รรม วัดพระธรรมกาย 113 www.kalyanamitra.org
อ. หมอ่ มฉนั ตดั แลว้ ซึ่งคอ ของแมแ่ พะ ตวั หนงึ่ ไหมแ้ ลว้ “เอกิสสฺ า กณฺ€ํ ฉินทฺ ิตฺวา โลมคณนาย ปจฺจิสํ ดว้ ยการนบั ซ่ึงขน ขา้ แตพ่ ระองค์ผเู้ ป็นกษตั ริย์ อ. พระองค์ พหนุ นฺ ํ กณฺเ€ เฉตฺวาน กถํ กาหสิ ขตฺติยาติ. ทรงตดั แลว้ ซ่ึงคอ ท. ของชน ท. มาก จกั ทรงกระทำ� อยา่ งไร ดงั นี้ ฯ (อ. พระราชา ตรสั ถามแล้ว) วา่ ครนั้ เมอื่ ความเป็นอยา่ งนนั้ (มอี ย)ู่ ตสุ ติ ฺว“อาถหกสสึ มฺ มาหเาตราหชสาติ ตน.ิ ฺต.ิ “เอตสมฺ าทกุ ฺขามตุ ฺตมหฺ ีติ อนั เธอ หวั เราะแลว้ เพราะเหตไุ ร ดงั นี ้ ฯ (อ. พระเทวี กราบทลู แลว้ ) วา่ ข้าแตม่ หาราชเจ้า อ. หมอ่ มฉนั ยนิ ดแี ล้ว วา่ อ. เรา เป็นผ้พู ้นแล้ว จากทกุ ข์ นน่ั ยอ่ มเป็น ดงั นี ้ หวั เราะแล้ว ดงั นี ้ ฯ อ.เทวดากลา่ วแล้ววา่ แนะ่ นางผ้เู จริญอ.อยา่ งนนั้ ,แนะ่ นางผ้เู จริญ วอตสสปอนหปพกสุยทฺผสํสฺฺฺํเพกเตมิกาปอริวฏฺุฏนุตาฺ€ฺ€เปฺตรนิอาิทากากนชหํํ ตเโารชเมลปอตํโนวนมฬเูรํชเาคกิปทวสนณํธหว.โิํวิตตมิณอนธาฺวเติารจิ.าาวฺยตชฺ าชก“ลฺวเาอทาึนปวาริ ํคเ“ภยออคฺสโทตสโยปสี เฺหทฺตหตฺจจ,นฺถติฺเฉสเาึวฺอภพทาวปาเํฺํพปราภิยปกมทขํกฺณุหเฺเมทามลปิสาตวลฺเฺสาเิปกสกวปาตมตเตมสณุ วฺวมฺฺเนีตาาริํ,,ิ อ. อยา่ งนนั้ ดงั นี ้ บชู าแล้ว ซง่ึ พระเทวนี นั้ ด้วยกำ� แหง่ ดอกไม้ แม้อกี ฯ อ. พระราชา (ทรงดำ� ริแล้ว) วา่ โอ ! อ. กรรม ของเรา หนกั , ได้ยนิ วา่ อ. พระเทวนี ี ้ฆา่ แล้ว ซง่ึ แมแ่ พะ ตวั หนงึ่ ไหม้แล้ว ในนรก ถงึ แล้ว ซง่ึ การตดั ซง่ึ ศรี ษะ ด้วยการนบั ซงึ่ ขน ของแมแ่ พะนนั้ เพราะผลอนั สกุ แลว้ อนั เหลอื ลง, อ. เรา ฆา่ แล้ว ซง่ึ ชน มปี ระมาณเทา่ นี ้ จกั ถงึ ซง่ึ ความสวสั ดี ในกาลไร ดงั นี ้ทรงปลอ่ ยแลว้ ซงึ่ พระราชา ท. ทงั้ปวง ทรงไหว้แลว้ (ซง่ึ พระราชา ท.) ผ้ทู รงแกก่ วา่ กวา่ พระองค์ ทรงประคองแล้ว ซงึ่ อญั ชลี ตอ่ กษตั ริย์ ท. ผ้ทู รงหนมุ่ กวา่ ทรงยงั กษตั รยิ ์ท.ทงั้ปวงให้ทรงอดโทษแลว้ ทรง สง่ ไปแลว้ สทู่ ท่ี งั้ เป็นของพระองคท์ งั้ เป็นของพระองคน์ น่ั เทยี ว (ดงั น)ี ้ ฯ อ. พระศาสดา ครนั้ ทรงนำ� มาแล้ว ซง่ึ พระธรรมเทศนานี ้ นปมวรุกตหเสฺขฺวอานเาชสิทททนตาวิโเสตฺถกนอฺสาาสตวโอีตลอหชํ ิมเีวมมํ ิตสลธวทโอลฺ ามมาโกิตมฺหธนาิ.เาสํทเ,ินสเทสอนธติตํม,ิฺตอมฺ “โาทตนปหินทรพุ ฺนาิตฺเาพปฺวาปพิเทฺา“อเวรอทําี วาณํมสนสภลเิ ิสยรีฺลิกฺสวาฺกิขาาชเาตยวา,ิ ตรสั แล้ว วา่ ดกู อ่ นภกิ ษุ ท. อ. พระนางมลั ลกิ า ทรงอาศยั แล้ว ซง่ึ พระปัญญา ของพระองค์ ยอ่ มพระราชทาน พระราชทานซง่ึ ชวี ติ แกม่ หาชน อยา่ งนี ้ ในกาลนนี ้ น่ั เทยี ว หามไิ ด้, (อ. พระนางมลั ลกิ า) ได้พระราชทานแล้ว นน่ั เทยี ว แม้ในกาลกอ่ น ดงั นี ้ ทรงยงั เรื่องอนั ลว่ ง ไปแล้ว ให้ตงั้ ลงพร้อมแล้ว วา่ อ. พระราชา แหง่ เมอื งชอ่ื วา่ พาราณสี ในกาลนนั้ เป็นพระเจ้าปเสนทโิ กศล ได้เป็นแล้ว (ในกาลน)ี ้, อ. พระเทวี พระนามวา่ ธรรมทนิ นา (ในกาลนนั้ ) เป็นพระนางมลั ลกิ า (ได้เป็นแล้ว ในกาลน)ี ้, อ. รุกขเทวดา (ในกาลนนั้ ) เป็นเรานนั่ เทยี ว (ได้เป็นแล้ว ในกาลน)ี ้ ดงั นี ้ฯ (อ.พระศาสดา) ครนั้ ทรงยงั เรื่องอนั ลว่ งไปแล้ว ให้ตงั้ ลงพร้อมแล้ว ปหิาณทเีาฆอตวรปิํตอฺตาตโํีตตํโสนสโาจมมนธฺตาอเีตกนติ ตวฺตฺวตพาฺวฺพปายนุ อตุ ธิมฺตมํ โคมฺ กาํ,เถทปมเาสาณนหฺโาตต“ปิ ภาิกตฺขโิ เนว อยา่ งนี ้ เมอื่ ทรงแสดง ซงึ่ ธรรม อกี ตรสั แล้ว วา่ ดกู อ่ นภกิ ษุ ท. ชอ่ื อ. เจตนาธรรมเป็นเหตยุ งั สตั วม์ ลี มปราณให้ตกลว่ งไป เป็น สภาพควรแล้วแกก่ รรมอนั บคุ คลไมพ่ งึ กระทำ� (ยอ่ มเป็น), เพราะวา่ (อ.ชนท.)ผ้มู อี นั ยงั สตั วม์ ลี มปราณให้ตกลว่ งไปเป็นปกติ ยอ่ มเศร้าโศก สนิ ้ กาลนาน ดงั นี ้ ตรสั แล้ว ซง่ึ พระคาถานี ้วา่ หากวา่ อ. สตั ว์ ท. พงึ รู้ อยา่ งนี้ วา่ อ. ความเกิดและความเจริญ “เอวเฺ จ สตฺตา ชาเนยฺยํ ุ ทกุ ฺขายํ ชาติสมฺภโว; พรอ้ มนเี้ ป็นทกุ ข์ (ยอ่ มเป็น) (ดงั น)ี้ ไซร;้ อ. สตั ว์มีลมปราณ น ปาโณ ปาณินํ หเฺ ปาณฆาตี หิ โสจตีติ. ไมพ่ งึ ฆา่ ซ่ึงสตั ว์มีลมปราณ เพราะวา่ (อ. บคุ คล) ผฆู้ า่ ซึ่งสตั ว์มีลมปราณโดยปกติ ยอ่ มเศรา้ โศก ดงั นี้ ฯ อ. เร่ืองแห่งบรุ ุษคนใดคนหน่งึ (จบแล้ว) ฯ อญญฺ ตรปุริสวตถฺ ุ. 114 ธรรมบทภาคที่ ๓ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
๒. อ.เร่ืองแห่งสัทธิวหิ าริกของพระเถระช่ือว่ามหากัสสปะ ๒. มหากสสฺ ปตเฺ ถรสสฺ สทธฺ ิวหิ าริกวตถฺ ุ. (๔๖) (อันข้าพเจ้า จะกล่าว) ฯ ซทงึ่รงพปรอระ.าธรรภพรมรซเะทง่ึ ศสศาทันสธาดวินหิาี ้าวรา่ิกเมื่อขจปอรงญรพะเฺรทจะับเถนอรายะธชู่ ิคอื่ วจา่ เฺใมฉนหยเามยฺ กือสั งสดชปงื่ัอะนวีเ่า้ปตส็นราสัตวแ้นัตลถ้ฯวี “จรญเฺ จ นาธิคจเฺ ฉยยฺ าติ อิมํ ธมมฺ เทสนํ สตฺถา สาวตฺถิยํ วหิ รนฺโต มหากสฺสปตฺเถรสฺส สทฺธิวหิ าริกํ อารพฺภ กเถส.ิ อรา.ชสคทัอฤ.ธหิวเท์หิ อศายนรอู่ ิกาย่ทูต.งั้ ใข๒นนึ ้ ถบพ�ำ้�ำรช้อรื่อุงมวแแา่ลลป้ว้วิ ปซผใง่ึนลพเิมรฯะือเงถชร่ือะวผา่ ้อรู าาชศคยั ฤซหงึ่์ เฯมไือดง้ยชิน่ือววาา่่ นิสฺสเาทยสนาปิ ปรผฺาชลคคิ เหุ หายํสมวฏสุ ฺน€ิตฺตาํ . เถรํ กิร ราชคหํ อปุ ฏฺ€หสึ .ุ เทฺว สทฺธิวิหาริกา แซยเแกออปมลง่ึ.นอร่ั ็นวะท้ะมใภตทัเนไา่กใิกคมรน�ำนกลษร้เแสาื่อาป่ทุนทโลลั ว็งดน.น้ธัวม้ชขยวเิ �ำีกคหอิเวรรคาราจ้าู่ะแ่ือลรางซกกลิงรเลป้ง่ึรวพช้ทาฟะ็น�ำ,ง.ทขันรทซ๒้ซาะ�ำอง่ึี่ลแงซ่ึแ.ค้าเหตงล่ึหทวงฟสน้ท่ลว.าซ้ัทาันา่า่มง่ึ นเธนเท(เถทนัิปวก้ผี่แิด้หาท็หิร้นเูหนแจะ.าขดง่ลารทรอนิงญัิกะ�ำอ(งน�ำกอ)้.อเี,้านัรปสนัยูลอปใ็กทนัภอ่ห.เหรธนเปิกม้เคะวิน็ป�ำนษกห้ิผร็ง่ึเนทื่าลอุนปมรร็าี่อง่นั)นกิแ้าลวารเสว้าคปบู กดตองหรตเะงซยปรื่อนรอวะ็งึ่า่นงะง่ึา่เยหงลเตตวยตนู่น้า้รนตัอ่รี้นงาีย้ มีรยซแน่ัซมอกมง่ึลงเึ่แรนัหทแวะะลตนลียทตัไ้วมน้้ฯำววาร� ,้ เตสุ เอโก สกฺกจฺจํ วตฺตํ กโรต,ิ เอโก เตน กตํ วตตฺ ํ อตตฺ นา กตํ วยิ ทสเฺ สนโฺ ต มวมโุ ทขโุ ขตทท,ิกกททปนนาฺตตฺ ทกกโฏฏธฺฺ€€วาานนน-ํิ ปฏิยาทิตภาวํ ตฺวา “ภนฺเต ปฏิยาทิตานิ, มขุ ํ โธวถาติ นหานาทิกาเลปิ เอวเมว วทต.ิ ซอนใวใมบหา่ง่ึนันีท่ั ้ววรหเเะ้อรตตทัันนอานรรียง่ึ.าพออวนงึตนนสัั,เกตงทตเััป้ยรรไงั็นธ้นางัวะไิวนก้กแวปทหิ้ร�รแำล�ำร้ ะะาเล้ะวปรททแ้มว็ิกนทก�ำ�ำารเแแี่ห่ภ(ณูคปซลลลิกรงึ่น้้ววงษั่ือนอ,แงุนส�ำใก้ห(อห)นินัอ้้นง่า้เก.(ซหีบด้กขา้มคุลงั้รลอดิใ,อืนะเนหแแนแที;้้นั่รลลตือ�ำเ้อ)ม้้ววว)่งนจื่อนา่ ใแงวภิตหม(ใลา่ ิกอย้นเ้ีเวปษ.ถ์ภอ(็นิดสุกกน.าข,ทรรันชั้ภะอะอธนทิกทฉง.ิวะพเษ�ำ�ำนัิหเรปไ)นุ่แาาว็นในรอล้แจหิก้เยีวลก้ัค้เนยู่้ปวรรน้ัอู่จ็้ื่อนซซใ)ม�ำงรง่ึนง่ึวแยยากไหดัสวงงอััรมอนนกรด้มยอฯะ��ำำง้้ ู่ อิตโร จินฺเตสิ “อยํ นิจฺจกาลํ มยา กตํ วตฺตํ อตฺตนา กตํ วิย ทสเฺ สต,ิ โหต,ุ กตฺตพฺพมสสฺ กริสสฺ ามีต;ิ ตสฺส ภุ ชฺ ิตฺวา สปุ นฺตสเฺ สว, นหาโนทกํ ตาเปตฺวา เอกสฺมึ กเุ ฏ กตนฺวาาฬิมปติฺตฏฺํ€ิโอกทุ ฏกฺ€ํ เกเสเ€สเตปฺวสา,ิ อทุ กตาปนภาชเน ปน อสุ มุ ํ มุ ฺจนฺตํ €เปส.ิ แนเโ(หอดลนั้นน็ัย้วกแเอรสลร็ว.ยซู่ะ้วไ้งัมุผสหซนมทั กวงึ่�ำ้)ธ้ไแบั อติวลิหใงดั้วอ้ หไ้าวนัว้รซรย้้แพอิกง่ึพลนพลรรู้วปแงุ่ระอะนลใเถนเอ้วอถรกซกระต้มุอนะนงัย้,ีกไ้น่ัอู่ว(ลเ.ต้คแทา่ ท่ืนดิลียวา่้วแแแวนลลลฯ้้วว้วทใ)น.วใวซจา่นา่้มุงขสส้าอมรแ.จยังตนกัเเถปท่�ำเ้ ป็ิดนา่ เ็นปนทด็นผ่ีสงัด้เนูนนิ ้จงั �ำีไน้้รปไิญอีด้แไนั้เปหอขภแ้ง่.าิกวนลไษปนั้�วำ้ ุ อิตโร สายณฺหสมเย ปพชุ ฺฌิตฺวา อสุ มุ ํ นิกฺขมนฺตํ ทิสวฺ า “อทุ กํ ตาเปตฺวา เถโกรํฏฺ€วเกนฺทอิตทุ ฺวกาํ €ปิ ตํ ภวิสฺสตีติ เวเคน คนฺตฺวา “ภนฺเต สโทกฺธฏึเฺย€เวก อทุ กํ €ปิ ตํ, นหายถาติ วตฺวา เถเรน โกฏฺ €กํ ปาวิส.ิ อ. น�ำอ้ .(อพนั ระเธเถอรตะงั้ ไไมว้แเ่ หลน็้วอ) ยณู่ ซทงึ่ นี่ไห�ำ้ นกดลงัา่ นวแี ้ฯล้ว วา่ ดกู ่อนทา่ นผ้มู ีอายุ เถโร อทุ กํ อปสฺสนฺโต “กหํ อทุ กํ อาวโุ สติ อาห. ไ(โวใมดปนา่ ีอยแภยยอลาอ้)่าู.วช.กในทใภนแะนา่ิกซลทนร้ษมุ้วู้แี่ไ,ุหหลดท(น้นวงอั.มุ่น,.ซจีองภึ่้ๆไงค.ปิกดถวกษแูือารลุนซมเะ้อวง่ึนัผท้ กา)มสี่ ร(ซยแโู่รรงบึ่มหกงหอขง่แมกภนึ(ห้ ้ขอแาแง่อลชลไไงฟ้ดนว้วภ้ไะดิกปซย)้วษงึ่งัแเภยปกุล)็คราน้วะผชวขส้บอูานอทู่มวนัะงยา่สอเบปำ�นัคฯุ ใลคเคหปา่ญั้ลขลย้าแวา่กมนา่ โลบะทอนงนษ.แ�ำเอนตลไดย้�วาำ้ ู้่ ทหโร อคฺคสิ าลํ คนฺตฺวา ภาชเน อฬุ งุ ฺกํ โอตาเรตฺวา ตจุ ฺฉภาวํ ตฺวา “ปสฺสถ ทพุ ฺพินีตสสฺ กมมฺ ํ, ตจุ ฺฉภาชนํ อทุ ฺธเน อาโรเปตฺวา กหุ ึ คโต, ออชหุ ฺฌํ า`โยกนฏฺโฺ€ตเก อทุ กนฺติ สฺาย อาโรเจสนิ ฺติ ฆฏํ อาทาย ตติ ฺถํ อคมาส.ิ ผลติ ส่ือการเรียนรู้ โดยโรงเรยี นพระปริยัติธรรม วดั พระธรรมกาย 115 www.kalyanamitra.org
อ. ภกิ ษุ แม้รูปนอกนี ้นำ� มาแล้ว ซง่ึ นำ� ้ จากหลงั แหง่ ซ้มุ ตงั้ ไว้แล้ว นอภโนอกเอ€โอกนเชชาตุุานปฏตคฺฺมฌฌวํฺเฺส€นตฏนอเอวเาา.ิฺตถฺกตฏฺตกติตยยโิิตโฺวอตฺตร€นนอราปปตํ;ีตํปฺฺโโปุวิิตตตฺติ.ิอนตธต,ํนตาิสฺวปจฺวเฆคาเาฺตอนิิินฏํรจ,ฏถนฺนฺนฺเ€ฺฉอต,ํโาิฺโสกสกิทตสภอมฺสฏต;ิาิานยกฺ€น““เทเฺิตโมเอกตปิออาํยโว`ยพตวตโปํวกาฺตฺพทวนิยฏทตกิสชหอห`ฺํ€กิตํติิตทุาโอเปกตฺถรกยฺวสกทกานําถํสฺา`ลอาฺตาอสอเํทุต€เทิุสิคาอิเนกิ“กสตหจสอําวํตี,รฺฉ€วามเตทิติปมตตวฆวฺตฺหิโวุตฺ,ิ าฏสํุโาตเตํ,รอํกาฺวนภอวโินวเากอหํปิกาอฏฺนฏิมทกฺทสขาฺิตฏฺุ€ยินนาุาาาฺวโตเนตกยยถขาาาิ,ํิํุ ในซ้มุ ฯ (ป.ลงิ คพาล)แม้อ.พระเถระคดิ แล้ววา่ อ.ภกิ ษุหนมุ่ นีก้ ลา่ วแล้ว วา่ อ. น�ำ้ อนั กระผม ให้ร้อนแล้ว ตงั้ ไว้แล้ว ในซ้มุ , ข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ อ. ทา่ น ท. จงมา จงสรงเถิด ดงั นี ้ยกโทษอยู่ ถือเอา ซงึ่ หม้อ ยอ่ มไป สทู่ า่ ในกาลนี,้ อ.เหตนุ น่ั อะไรหนอแลดงั นีร้ ู้แล้ววา่ อ.ภิกษุหนมุ่ นน่ั ประกาศแล้วซง่ึ วตั รอนั ภิกษุนีก้ ระท�ำแล้ว(กระท�ำ)ให้เป็นราวกะวา่ วตั รอนั ตนกระท�ำแล้ว ตลอดกาล มีประมาณเทา่ นี ้ดงั นี ้ได้ให้แล้ว ซง่ึ โอวาท แกภ่ กิ ษนุ นั้ ผ้มู าแลว้ นงั่ แลว้ ในเวลาเยน็ วา่ ดกู อ่ นทา่ นผ้มู อี ายุ อ. อนั ชื่อ อนั ภิกษุ กลา่ ว (ซงึ่ กิจ) อนั ตนกระท�ำแล้วนน่ั เทียว วา่ (อ. กิจ) (อนั ตน) กระท�ำแล้ว ดงั นี ้ ยอ่ มควร, (อ. อนั ช่ืออนั ภิกษุ กลา่ ว ซงึ่ กิจ อนั ตน) ไมก่ ระท�ำแล้ว วา่ (อ. กิจ อนั ตน กระท�ำแล้ว ดงั นี)้ ยอ่ มไมค่ วร, ในกาลนี ้ อ. เธอ กลา่ วแล้ว วา่ อ. น�ำ้ (อนั กระผม) ตงั้ ไว้แล้ว ในซ้มุ , ข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ อ. ทา่ น ท. ขอจงสรงเถิด ดงั นี,้ ครัน้ เมื่อเรา เข้าไปแล้ว ยืนแล้ว, ถือเอาแล้ว ซง่ึ หม้อ ยกโทษอยู่ ยอ่ มไป; อ. อนั ช่ือ อนั บรรพชิต กระท�ำ อยา่ งนี ้ ยอ่ มไมค่ วร ดงั นี ้ฯ อ. ภิกษุนนั้ (กลา่ วแล้ว) วา่ อ. ทา่ น ท. จงดู ซงึ่ กรรม ปสมทํเทฺธสึโสํ เปออิว“ณคปํ มสฺฑสฺาาวถสยเท.ิ สนีตเถิ รสปสกฺ าชุ วฺฌสิ ก.ิิตมฺวเมฺถา,ํโรอปทอุ กิตนุ มเทรติวนตฺเสํ สทนฺธเสิถึ สฺเเอรานกยํ ของพระเถระ, อ. พระเถระ อาศยั แล้ว (ซง่ึ เหต)ุ สกั วา่ น�ำ้ กลา่ วแล้ว อยา่ งนี ้ กะเรา ดงั นี ้ โกรธแล้ว ไมไ่ ด้เข้าไปแล้ว เพ่ือบณิ ฑะ กบั ด้วยพระเถระ ในวนั รุ่งขนึ ้ ฯ อ. พระเถระ ได้ไปแล้ว สปู่ ระเทศ แหง่ หนงึ่ กบั ด้วยภิกษุ รูปนอกนี ้ฯ อ. ภิกษุนนั้ , ครัน้ เม่ือพระเถระนนั้ ไปแล้ว, ไปแล้ว สตู่ ระกลู วว“เฏหิ ถฺาฏโรเตโรสเีตย,.ิกวหตํส“นเมฺภอิสึนวนิ ฺเรคฺโตูปนเตํตติ,ิ ปกเอฏุถิรฺารโ€หสนฺส.า“มเถ“อกรปุ ึสฏอสฺ ฺป€าานหอกาผกรภาํลุ นสํ ฺเกุ ตเคํทนถชลฺตาาทฺวตตฺธาํ.ิ,ํุ แหง่ อปุ ัฏฐาก ของพระเถระ ผู้ (อนั ชน ท.) ถามแลว้ วา่ ข้าแตท่ า่ นผ้เูจรญิ อ. พระเถระ (ไปแล้ว) ณ ที่ไหน ดงั นี ้ กลา่ วแล้ว วา่ อ. ความไม-่ ส�ำราญ เกิดแล้ว แก่พระเถระ, (อ. พระเถระ) นง่ั แล้ว ในวหิ าร นนั่ เทียว ดงั นี ้ ฯ (อ. ชน ท. ถามแล้ว) วา่ ข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ ก็ อ. อนั (อนั พระเถระ) ได้ ซงึ่ อะไร ยอ่ มควร ดงั นี ้ ฯ (อ. ภิกษุนนั้ กลา่ วแล้ว) วา่ ได้ยินวา่ อ. ทา่ น ท. จงถวาย ซง่ึ อาหาร ช่ือมีอยา่ ง นีเ้ป็นรูป ดงั นี ้ฯ (อ. ชน ท. เหลา่ นนั้ ) (ยงั อาหาร) ให้ถงึ พร้อมแล้ว ได้ถวายแล้ว เตอนนฺตรามวคตุ ฺเฺตคนวิยาเตมํ เนภวุ ฺชสิตมฺวปฺ าาเทวตหิ ฺวาารํ อคทโตํส..ุ ตามท�ำนอง (แหง่ ค�ำ อนั ภิกษุ) นนั้ กลา่ วแล้วนนั่ เทียว ฯ โส อ. ภิกษุนนั้ ฉนั แล้ว ซงึ่ อาหารนนั้ ในระหวา่ งแหง่ หนทางเทียว ไปแล้ว สวู่ ิหาร ฯ แม้ อ. พระเถระ ได้แล้ว ซงึ่ ผ้าเนือ้ ละเอียด ผืนใหญ่ ในท่ี ออตตฺฺตตโนเถนาโรปสิ ทคฺธึตฏคฺ€ตานทเิวนหารสมสนหสฺ ปนาฺตอรํ ุปทนาสํส.ิขุ มุ วโตสฺถํตํ ลรอภชกิิตตาฺฺววสาา.ิ แหง่ ตนไปแล้ว ได้ให้แล้ว แก่ภิกษุหนมุ่ ผ้ไู ปแล้ว กบั ด้วยตน ฯ อ. ภิกษุนนั้ ย้อมแล้ว ซง่ึ ผ้าเนือ้ ละเอียดนนั้ ได้กระท�ำแล้ว ให้เป็นผ้าเป็นเครื่องนงุ่ และผ้าเป็นเครื่องหม่ ของตน ฯ ในวนั รุ่งขนึ ้ อ. พระเถระ ไปแล้ว สตู่ ระกลู แหง่ อปุ ัฏฐากนนั้ , ว“ปภตุรนิภฺตฺเนุเตถิยชฺโ`าริตตเมฺวมุ าเหฺปนานุโววกทํ ิวผกเาิรปสสฏอกุ ิยผํ าาชตเสาทํ กุตตํนอฺวชฺตปุาาิฏตวฺ€นตุ าฺตอฺเกตาิ กอ,หลุมาตํเฺโณุหรหฺหคิีเทนปอหฺตโสหเฺวโิ รตสาน.,,ิ (ครัน้ เม่ือค�ำ) วา่ ข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ อ. อาหาร อนั เรา ท. (ทราบแล้ว) วา่ ได้ยินวา่ อ. ความไมส่ �ำราญ เกิดแล้ว แก่ทา่ น ท. ดงั นี ้ ตระเตรียมแล้ว สง่ ไปแล้ว ตามท�ำนองแหง่ ค�ำอนั ภิกษุ หนมุ่ กลา่ วแล้วนนั่ เทียว, อ. ความสำ� ราญ เกิดแล้ว แก่ทา่ น ท. เพราะฉนั หรือ ดงั นี ้ (อนั ชน ท. เหลา่ นนั้ ) กลา่ วแล้ว, เป็นผ้นู ิ่ง ได้เป็นแล้ว ฯ 116 ธรรมบทภาคที่ ๓ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
กอวก((ขอใอมขดอบไผอแดนา้่้ออ.น..ระไัวูีภงั กน้ัหยะวอเเยงงเอาใรก่ภรเิหทินพพวกนัฆชนกอใรานัาิด้ิกแา�ำวรนารร้น.็อวพ(แเรลรษแะะา่)อว(พน(ัะนมงึลภ้อเเลวอุน.)ัเฉถถอกร้เนว้พปนิกวัน(ัทอรานรรันัอร็ีุ่ษรงเนเผใ้�ะำะะงะธแ.มธะขน้ลเุเ,เนูทเอลอเหคนปีในึปนถถ้หอกานั�ำน้)ซ)ว็้็รตง่ันนรืยอร.รนื่ง่ึกอกแะกุกอรกเแวคแเโแกังรล่อ)อมรรใกปตุลัรกรหะ,บไ้านะวาห)รัรน้ัปถวฏ้่พทง่รแทมธญอเแใุกิใฐโ(�ำรลอชม�ำแ.ไใดอภนละ�ำาแ่ช้มื่อหอวแล่ือเ้.วควเแกรล่ือใ้ลอก้ส่เถวพ(นัาพนหเสป้วว้อยวไมปรร็นวเง่่าู่รปนจซะผนั็ขซา่ะวคนหภิะอี,ซกนงแัผึ่้งกอูงไึ่ลเวตเาเตถังท่ึฟน้วลแรกถนูัแงวาร้ร้้นวูรรญิ้อ่ตมีว)ลรลจเ้กิญะย(ะน้้นอยีดา่วซหลญใฯใน็)อวไญนนอ่ังนังึ่หา่นเม.แเซตนอักมขเวน้ั่ตแทีไตั้ธกง่ึา้ผแิีร;าไปทเล้รฉจ็อิค่บทรศมล้ไาะ้�ำวแฉนโัวมปว้วียยรัไ่กดลลนัา่าหอ)กรอวยแอลูย้าวพมนอรัม,ยลอย่ซแยปยะอชน้ักพ้่,ูาวม่งหึ่แอ่กทาิตงรคไรสไลง่ดมทต(น�ฟำฆะะมวอซโ้บู่วกูแิบไุทีเอารกค่้ปุง่ึม้ทถา่อลแอ(�ำใตกะเวันฏซ.รค่น้นหวแลยภลระ!ง่ึ,ฐวทบ้ตลวห่ใูกิา่นภ(ราน้ใแาว่)ุรซยวรษลหนอาันก้รืนกพองแึ่อ่ส้หุซาช.รณวว่กผลขรมืกอลัใงนึ่นนัตดั้ะ้รมูหอวศกเวงกม่ะุวรปเถงั้ดงีอแแา่าาถรมาน็นนตุนทนลลลลางรัวรนีมนนนนัั).ย้้้ะฯะ�าวาวำ่้้้),,ีุ ้ วหิ ารํ ปน คนฺตฺวา ตํ ทหรํ สายํ วนฺทิตฺวา นิสนิ ฺนํ เอวมาห “อาวโุ ส ตยา กิร หีโย เอวํ นาม กตํ, อิทํ ปพฺพชิตานํ อนนจุ ฺฉวิกํ, วิ ฺ ตฺตึ กตฺวา ภุ ชฺ ิตํุ น วฏฺฏตีต.ิ โส กชุ ฺฌิตฺวา เถเร อาฆาตํ พนฺธิ “ปรุ ิมทิวเส อทุ กมตตฺ ํ นสิ สฺ าย มํ มสุ าวาทึ กตวฺ า อชชฺ อว`อวตตโิหตฺถฺ โมฺนปฺ ติ ฺตอเถปึุ รฏสเฺกต€สฺ าตนกฺวกาเุ อลภตาภภฺตรุติยโนฺตํ ฺชมิตฏุํุกฺอ€มยิปุ นมฺ าฏํ,ฺ€ภาวกตุ ฏสชฺตฺฏเฺากสตนาวีติสริณสฺ าวาทมเินทิสฺนสมสฺ ํ,;ิ ํ กตฺตพฺพยตุ ฺตกนฺต;ิ ปนุ ทิวเส เถเร คามํ ปวิสนฺเต, สยํ วหิ าเร โอหยี ติ วฺ า ทณฑฺ ํ คเหตวฺ า ปรโิ ภคภาชนาทนี ิ ภนิ ทฺ ติ วฺ า เถรสฺส ปณฺณสาลาย อคฺคึ ทตฺวา, ยํ น ฌายติ, ตํ มคุ ฺคเรน ปหรนฺโต ภินฺทิตฺวา นิกฺขมิตฺวา ปลาโต กาลํ กตฺวา อวีจิมหานิรเย นิพฺพตฺต.ิ มสแไสช (ผอพว(ใอเดนา้่ต่ืกอ.กูปีััจงึ .อ้ ยกวเ็อวว่วกันยธนั ขิาน่าา่า่า่ดร((อค)อน้พโาลออรโวทอ.อรตอแา..า่อรไังวนพ้.เมช๔ควต์ะปนนปัาสไารคหอศือพ่ แ็ทเนดันะท้ภัทสปฤา.าลร้ หผศ็ธริกสชหะน้อวส้ีโรยรมูาิวษนอด์กส.มะือทัสิหงัางา(ุรนว่ภีทบธดยแาคธดนสนัมยิกิวว้รลรอ่แาท์ผงั อพู่ิรหิกาจงษีั้ลวม้นเูรณื่นวรกรจัา้วุงเีขา้ะรปรอฯรรกจกศอจูยิิปเกญ็ ีกรานร๔ช๙างางัาหะก)ตพลบ)เบ(ทนเปตวาอรรมเขมดท็�ำปง่ึรรนนะั .ออือทีงัแัณส็ลู เนเขอนงนงถัวคลถแ้ าผศพไอาีรม้ วร้าลหฯพ้ ถใูราะกื่รอหม้ วคลนระวนไใซง๙)าแะราปาเหกนัง่ึ ถ้่กเลอย้ยแไพปลใร้สัวรงหอบอ่หลวา่ฏื่ะอูปค)สนัม้้มงไัวา่วอิส์ปหหพค้ แเไนันัเจปมนมะรมลปใเ็ถวาะ้แน้งึ่อ่็ฝวแขหนาเ่้กาล้ถดลาา้โตผผรเ้หวกดร้แกวม้้งเัมูู ้ะนรปตงัลขตหือนาธน็(ีไพ่นนนึันงรอแ้้แปนั ี้ัซซสช้บรพอไีล.ล)แกยปะื่งงอึึ่่ถย้ตุร้ววลพรพพนอแ้วาอ่)ูร้าวงล(ึงา่มตรรมจดบอค้ะะรว์(คแาแ้ วดาทซขศศ์ผดลือกลดยชทงึ่อ้ลูาาเู ้ งวสั้เวงจเเัคนสสงมแนหหนรรเฤไดดลือีววรรีิตตญีด้ ้ห้ะฯฯาวาาาา่่ง))ุุ้,์ มหาชโน โกอถวําทมสตมฺตฏุ ํฺ€าเอปสสหิ นฺโต“เถรสกชฺสุ ฺฌิตกฺวาิร สทฺธิวหิ าริโก ปณฺณสาลํ ฌาเปตฺวา ปลาโตต.ิ อเถโก ภิกฺขุ อปรภาเค ราชคหา นิกฺขมิตฺวา สตฺถารํ สตทถฺ ฏาฺ€รากุ าปโฏมสิ นถฺ ารเชํ กตตววฺ นาํ คนฺตฺวา สตฺถารํ วนทฺ ติ วฺ า “กโุ ต อาคโตสตี ิ ปฏุ ฺโ€ “ราชคหโต ภนฺเตติ อาห. “มม ปตุ ฺตสสฺ มหากสสฺ ปสฺส ขมนียนฺต.ิ “ขมนียํ ภนฺเต, เอโก ปนสสฺ สทฺธิวหิ าริโก โอวาทมตเฺ ตน กชุ ฌฺ ติ วฺ า ปณณฺ สาลํ ฌาเปตวฺ า ปลาโตต.ิ ยใเแทนมอ่ ียก้มใวนาโอลกก.แนรามพธลีน้้ใรกนั่นใะ่อเนกศทนากาียลาสวลกดด่อนหงัานนีนา้ ;ีตมน่ั้ ริไเอททัดสนร้ียแ,งงึ่ วลน(อ้ว(�ำอห.ม.วาภาา่มภแิกิไิกลษอดษ้วุน้.,ุนนั้ภ(นัซอ้)ิกง)่ึ.ปษเรยภรุน่ืออ่ะิกนัง้มทษอปษุ ุนนัฟรรลันัง้้ะาแว่)ทยลงแษุโไ้วกลปร้ร้าวแซธยนลง่ึแน้ั่โวลซอเ้วทง่ึววนกาียา่ฎนทุั่ว:ี สตฺถา “น โส อิทาเนว โอวาทํ สตุ ฺวา กชุ ฺฌต,ิ ปพุ ฺเพปิ กชุ ฺฌิเยว; น จ อิทาเนว กฏุ ึ ทเู สต,ิ ปพุ ฺเพปิ ทเู สสเิ ยวาติ วตฺวา อตีตํ อาหริ: ผลติ สอื่ การเรยี นรู้ โดยโรงเรยี นพระปรยิ ัติธรรม วัดพระธรรมกาย 117 www.kalyanamitra.org
ในกาลอนั ลว่ งไปแล้ว ครนั้ เมอ่ื พระเจ้าพรหมทตั (ทรงยงั บคุ คล) หิมวน“อฺตตปีเปตฺ เทพเาสราเอณโกสยิ สํ งิ พฺคฺรลิ หสฺมกทโุ ณตฺเตกลุ ราชวฺชกํํ กกตาฺวเรานวฺเตส.,ิ ให้กระท�ำอยู่ ซง่ึ ความเป็นแหง่ พระราชา ในเมืองช่ือวา่ พาราณสี, อ. นกขมิน้ ตวั หนง่ึ กระท�ำแล้ว ซงึ่ รัง อยแู่ ล้ว ในประเทศ- แหง่ ป่ าหิมพานต์ ฯ ครัง้ นนั้ ในวนั หนงึ่ ครัน้ เม่ือฝน ตกอย,ู่ อ. ลงิ ตวั หนง่ึ สนั่ อยู่ ทสีเิสตฺวนาอเคถากกถมทมปฺิวาสมหําเโทนเว ตํ วสปฺสเนทฺเสตํ , อคเมอาโสก.ิ สงิ มฺคกโิ ลฺกโฏตํ ด้วยความหนาว ได้ไปแล้ว สปู่ ระเทศนนั้ ฯ อ. นกขมิน้ เหน็ แล้ว ซง่ึ ลงิ นนั้ กลา่ วแล้ว ซงึ่ คาถา วา่ แน่ะวานร อ. ศีรษะดว้ ย อ. มือและเทา้ ท. ดว้ ย ของท่าน “มนสุ สฺ สเฺ สว เต สีสํ หตฺถปาทา จ วานร (มีอยู่) เพียงดงั (อ. ศีรษะและมือและเทา้ ท.) ของมนษุ ย์ , อถ เกน นุ วณฺเณน อคารนเฺ ต น วิชฺชตีติ. ครน้ั เมือ่ ความเป็นอย่างนน้ั (มีอยู่) อ. เรือน ของท่าน ย่อมไม่มี เพระเหตุ อะไร หนอ ดงั นี้ ฯ อ. ลงิ คดิ แล้ว วา่ อ. มือและเท้า ท. ของเรา มีอยู่ แม้โดย ยอสาิมายํ คเมมากถปปฺกมนโาฏหฺ ปาน“กฺติถฺ าตี ยฺจิ จาปนิ วิเฺ ติจตาวเฺเรมาตตฺวมาหตตถฺ ฺถอํ ปคปาากรทาํ าเสกตเอกุรตยาโฺฺถยมิํ,, แท้, ถงึ อยา่ งนนั้ อ. เรา ใคร่ครวญแล้ว พงึ กระท�ำ ซงึ่ เรือน ด้วยปัญญาใด, อ. ปัญญานนั้ ของเรา ยอ่ มไมม่ ี ดงั นี ้ เป็นผ้ใู คร่ เพ่ืออนั ประกาศ ซงึ่ เนือ้ ความนนั้ (เป็น) กลา่ วแล้ว ซงึ่ คาถานี ้ วา่ แน่ะนกขมิ้น อ. ศีรษะ ดว้ ย อ. มือและเทา้ ท. ดว้ ย ของเรา “มนสุ ฺสสฺเสว เม สีสํ หตฺถปาทา จ สิงฺคิล, (มีอยู่) เพียงดงั (อ. ศีรษะและมือและเทา้ ท.) ของมนษุ ย์, ยาหุ เสฏฺ€า มนสุ ฺเสส,ุ สา เม ปฺ า น วิชฺชตีติ. (อ. บณั ฑิต ท.) กล่าวแลว้ ว่า (อ. ปัญญา) ใด เป็นธรรมชาติประเสริฐทีส่ ดุ ในมนษุ ย์ ท. (ย่อมเป็น) (ดงั นี)้ , อ. ปัญญานนั้ ของเรา ย่อมไม่มี ดงั นี้ ฯ ครัง้ นนั้ อ. นกขมิน้ เม่ือติเตียน ซง่ึ ลงิ นนั้ วา่ อ. การอยคู่ รองซงึ่ เรือน อิชฺฌอิสถสฺ ตีติ นคํรหน“เฺโอตวรูปสสงิ ฺคฺสโิ ล อติมวํ คากถถาํทฺวยฆมราาวหาโส จกั สำ� เร็จ แก่ทา่ น ผ้มู ีอยา่ งนีเ้ป็นรูป อยา่ งไร ดงั นี ้ กลา่ วแล้ว ซงึ่ หมวดสองแหง่ คาถานี ้วา่ อ. ความเป็นแห่งความสขุ ย่อมไม่มี (แก่บคุ คล) ผูม้ ีจิต “นอิจนฺจวํ ฏอฺ€ทติ ฺธจวุ ิตสีฺตลสสสฺสฺ สลขหุ ภจุ ิาตโฺตวสนสฺ ทพุ ภฺ ิโน อนั ไม่ตง้ั ลงแลว้ ผูม้ ีจิตเบา ผูม้ ีอนั ประทษุ ร้าย วิชฺชติ. ต่อมิตรเป็นปกติ ผูม้ ีอนั ไม่ยง่ั ยืนเป็นปกติ เนืองนิตย์ ฯ โส กรสฺสานภุ าวํ ตฺวํ วีติวตฺตสสฺ ุ สีลิยํ, แน่ะลิง อ. ท่านนน้ั จงกระท�ำ ซ่ึงอานภุ าพ จงเป็นไปล่วง สีตวาตปริตฺตาณํ กรสสฺ ุ กฏุ ิกํ กปี ติ. วิเศษ ซึ่งความเป็นแห่งปกติ, จงกระท�ำ ซึ่งกระท่อม อนั เป็นเครื่องป้ องกนั ซ่ึงความ หนาวและลม ดงั นี้ ฯ อ. ลงิ (คดิ แล้ว) วา่ อ. นกขมิน้ นี ้ ยอ่ มกระท�ำ ซง่ึ เรา มทสิตเฺฺตสมทสกพุ สฺ ฺกฺภาโมึ ฏีตอิทฺธ“วุ อกสยลุ ลี ํ าํ วกกมโํ รํ ต,ิ วอิทนฺธอวํเิทฏสาฺต€นติฺวิสาจสฺิตฺตํ วทปิ ลพุ ปฺหฺภกจุิภฺกิตาีรฺตวิ.ํํ ให้เป็นผ้มู ีจิตอนั ไมต่ งั้ ลงแล้ว ให้เป็นผ้มู ีจิตเบา ให้เป็นผ้มู ีอนั - ประทษุ ร้ายตอ่ มิตรเป็นปกติ ให้เป็นผ้มู ีอนั ไมย่ ง่ั ยืนเป็นปกต,ิ ในกาลนี ้ อ. เรา จกั แสดง ซง่ึ ความที่ (แหง่ เรา) เป็นผ้มู ีอนั - ประทษุ ร้ายตอ่ มิตรเป็นปกติ แก่นกขมิน้ นนั้ ดงั นี ้ ขยีแ้ ล้ว ซงึ่ รัง เรี่ยรายแล้ว ฯ อ. นก ครัน้ เม่ือลงิ นนั้ จบั อยู่ ซง่ึ รังนนั่ เทียว บนิ ออกไปแล้ว ปสฺเสสนกโุ ณน, ิกฺขตมสิตฺมฺวึา กปลุลาาวยกิ.ํ คณฺหนฺเตเยว, เอเกน โดยข้าง ๆ หนง่ึ บนิ หนีไปแล้ว (ดงั นี)้ 118 ธรรมบทภาคท่ี ๓ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
ขทซใใผดเหปหน้้วอปงึู่าร็้นตยกเงงมรพคยงะกเฎัุ้ิไอรลรนทงัดสัีา.างชพษุ้ส,แพะผาาพรปมโอ้รล้ดผูาอ้้รอะใ.้ยเกู วะนผมดซาศภ้มกูแียใง่ึทาอิหกลีากวสย้้ลษวตฎ(นุยไาด่กงุันีนั่ดอ่้งาลต่อน้เนมัเไ้ทปรงนเดีปป้สัพ็ียน้;เโ็นรแปวรกคแะร้ล็นอรรลปูท้วเมแธัน้้ปวอษุลแ(แวท็ย.น้รวลา่ลรอ้่กาอใ้ว้วงมด(านยานใเกรูกนปวกใ�ำซออ่็นา่ากนามง่ึยนรลา)เกาพอ่ปูภลนอดฎแุ ารกนริง.ี)ัล้ี)าศะนษ)ีล้้,วะเอยัีุส้ดงิตโทยอรแอรงั.า่ิฐสวัน.หใ(งซแกานอี,งน่น้ง่ึลทว.กกกพีว้้า่ภใาสัคขรนปซกลิกสมระกงษึ่ัรนนวปธ้นิพ้ะาา่นทุนรัะ้รทลกร(นะรัใ้มนษผุาคงนเ้โยเรีเนูาปร้กกทป้อถาง็ัน่ันา็รศนายชยธลเภนนทาบู่แแนิกกีดาลียลตุ้วนั้ษบันก้้วววาร่)ุี ้ สตฺถา อิมํ ธมมฺ เทสนํ อาหริตฺวา ชาตกํ สโมธาเนสิ “ตทา มกฺกโฏ กฏุ ิทสู กภิกฺขุ อโหส,ิ สงิ ฺคลิ สกโุ ณ กสสฺ โปต,ิ ชาตกํ สโมธาเนตฺวา “เอวํ ภิกฺขเว น อิทาเนว, ปพุ ฺเพปิ โส โอวาเท กชุ ฺฌิตฺวา กฏุ ึ ทเู สส;ิ มม ปตุ ฺตสสฺ กสฺสปสฺส เอว รูเปน พาเลน สทธฺ ึ วสนโต เอกกสเฺ สว นวิ าโส เสยโฺ ยติ วตฺวา อิมํ คาถมาห หากว่า (อ. บคุ คล) เทีย่ วไปอยู่ ไม่พึงถึงทบั (ซ่ึงสหาย) “จรเฺ จ นาธิคจฺเฉยฺย, เสยฺยํ สทิสมตฺตโน, ผูป้ ระเสริฐกว่า ผูเ้ ช่นกบั (ดว้ ยคณุ ) ของตนไซร้, เอกจริยํ ทฬหฺ ํ กยิรา, นตฺถิ พาเล สหายตาติ. (อ. บคุ คล) พึงกระท�ำ ซ่ึงการเทีย่ วไป แห่งบคุ คลคนเดียว ใหม้ นั่ , (เพราะว่า) อ. คณุ เครื่อง ความเป็นแห่งสหาย ย่อมไม่มี ในเพราะชนพาล ดงั นี้ ฯ อว(อา่ิรนัิยจบาอรบณั .ํกถฑดา(ริตงั อเนทนัพี ้ี่ยบงึฯวทณั ไอรปฑา.บิตอ))ธฯดพิบ้วางึ ยทยใรจาวบา่ (แใไสนมวบถ่งทือหเาอทอา.ย) ู่เหซงึ่ลซกา่ง่ึ ลันกยนาั้ ารหเณทนมี่ยาวิต(ไใรปนดดบ้วงัทนย)ี ้ ตตถฺ “จรนตฺ :ิ อริ ยิ าปถจารํ อคคฺ เหตวฺ า มนสา จาโร เวทิตพฺโพ, กลฺยาณมิตฺตํ ปริเยสนฺโตติ อตฺโถ. ม(เเผซกซซซภโมซคซ(เพหตมวพซยด้มงงงงงงศึึ่่่ึึ่ึ่ึ่บันนูรีีศางึ้นงึ่อ่ื่อยื่อคกบวคเือลอคอีีเีลรส(มไตดอคัาเววคุยยาเแด(((เปดหหจรเนอปออถาาียัวาดคู่่ต็งปน้ั้เารา็มมาใ...งอวุสนจ้ทนวล็ค่ตืออออยนน)นมเเะงกั(ยต่ีีย)นใ้นวรรนปปัว)้)ซเอีเเไห้เต้สปรรน(าว็็คปาน่ัถรนนจงึ่้ิรแผถถ้็มรมหไน็ผๆิรสไยนารดแแฯห้ปัสปู))ซ้านิารเั่เูญมห้าอหหวอชง่ฯแูปแวรวะรย)บ)ยานบั้จงง่่นน่็ะ,แลาห่า่หผเยคบวปถ(าเตเา(้พกดวง่์อ้เดูสหดกเา่)ทกววคทรุล่บบพัูนรัียร้็าาวะาเ่บงฯัควแ(าซ(ค้ิุบฐวรวกยอมกปอผดะหคุล้างึ่น(คกณกัวค.าก้เ.้อ(วเเูวบะคบงค่บพอวลชหนา่ัรณกุงรย.ฑพแเคุล.นาคุ่ฉกคน่คุรุหบตณรคต(รติคนาเทคาะคอนกะคไตุุดะยณุค่า)ะทรรลนนัล.ทค.บลัเ้นุคียอ่สวเดไ.นี;ลคบ?�ำ)ห(้ม)นยั(าพวมา้งดียนนคอัือคุเต้ถนอพ(่มเช่เงึมวงยหมันดคยัดิ)จศค้นาุมื่อกนงอั่ึนอ่)่ือาีศงร่ัูรแีลเ)ลนวัรเนเีส้ิากนมญไ้ีลสลทวแะา่)แไดเ(ุพอะวใซี)ไ้เือ่า่วคซีทยอ้ลยหถไ้หยปมหา่งึ่)มรม(.(รวอ่ะ�้ำไเา็องู่้่กมพ้์น)เใ่ด,มาสสรสพม่บวยวนซา้นต่ัวระอพ(่ยาม่่อืา่อู่ทงึสอรงะ่ึย้หนบงึ(ไยฺมใาสาก)ด.หโคอค์ด(หบอดธจมํราดอ�ำา.วณบ้สุดน้ค.ยิมแคอุบรโ(บร.งยัา่ คงทบัซนือลภั่เบนคัส่ันคุไทคุเนวงม่ึวะททคุสพคิ(เล)คีาค่ี่ย้จสีอา่ป(พ่้ค..แ)ม่ือมลอ))วลาไห(ักญงลลึอเจวมผ)ตนไักเปนเามจ(ะป)หา่ขา้นัผหู่็คพตญฺนยเยีกีศ้ก้รากปลแ้สเูวออณอุอ่)รโพรดไิีลยา็าคหา่นงงนันะปาาะอัมผงรึียเํนเตณุง่คผศศเททปน.้คบกไยดดูวบบดนอั่้ม็มวูยยัั�ง.ำนรรั่ย่ิงรงเีั งบคคัุุหาใทาะิแแแีอพ่โกขวนตนกภมททคคอะกนทลลลียาอว้รีนล้ีหนคดลล..ย้้้้จัฯฯะ�วาววาวำ่ง))้,,์ีู่ เสยยฺ ํ สทสิ มตตฺ โนต:ิ อตฺตโน สลี สมาธิ- ปฺาคเุ ณหิ อธิกตรํ วา สทิสํ วา น ลเภยฺย เจ. เอกจริยนฺต:ิ เอเตสุ หิ เสยฺยํ ลภมาโน สีลาทีหิ วฑฺฒต,ิ สทิสํ ลภมาโน น ปริหายต,ิ หเี นน ปน สทธฺ ึ เอกโต วสนโฺ ต เอกโต สมโฺ ภคปริโภคํ กโรนฺโต สลี าทีหิ ปริหายต.ิ เตน วตุ ฺตํ “เอวรูโป ปคุ คฺ โล น เสวติ พโฺ พ น ภชติ พโฺ พ น ปยริ ุปาสติ พโฺ พ, อฺตฺร อนทุ ฺทยาย อฺ ตฺร อนกุ มปฺ ายาต.ิ ตสฺมา สเจ การฺุํ ปฏิจฺจ “อยํ มํ นิสฺสาย สีลาทีหิ วฑฺฒิสสฺ ตีติ ตมหฺ า ปคุ ฺคลา กิจฺ ิ อปปฺ จฺจาสสึ นฺโต ตํ สงฺคณฺหิตํุ สกฺโกต,ิ อิจฺเจตํ กสุ ล;ํ โน เจ สกฺโกต,ิ เอกจริยํ ทฬฺหํ กยิรา เอกีภาวเมว ถิรํ กตฺวา สพฺพิริยาปเถสุ เอกโกว วิหเรยฺย. กกึ ารณา? ผลิตสอ่ื การเรียนรู้ โดยโรงเรียนพระปริยตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย 119 www.kalyanamitra.org
(อ.อนั แก้) วา่ (เพราะวา่ ) อ.ความเป็นแหง่ สหาย จอธจตูตฬยู งํฺตสฺคานลี ครํติสณุ ถฺ หมาิ าชผยฺฌลตพาิมานวาสคปิิเีลโุลสณํ สฺ ตมนสิสหาโฺ าหคสพสณุาาลียลาํ ตํ ทาวสตชิ :ินจฺชกติสาสถสฺฺตหาาาฉวยโารตยฺถตอนูภานิิมตเนคฺตฺถาฺครีตามสา,.ิ (อ.คณุ เครื่องคือความเป็นแหง่ สหาย) ยอ่ มไมม่ ี ในเพราะชนพาล ดงั นี ้: (อ.อธบิ าย) วา่ อ.จลุ ศลี อ.มชั ฌมิ ศลี อ.มหาศลี อ.กถาวตั ถุ ท. ๑๐ อ.ธดุ งคค์ ณุ ท. ๑๓ อ.วปิ ัสสนาคณุ ท. อ.มรรค ท. ๔ อ. ผล ท. ๔ อ.วชิ ชา ท. ๓ อ.อภญิ ญา ท. ๖ ชอ่ื วา่ คณุ เครื่องความเป็นแหง่ สหาย, อ.คณุ คอื ความเป็นแหง่ สหาย (อ. คณุ เครื่องคอื ความเป็นแหง่ สหาย) นี ้ยอ่ มไมม่ ี เพราะอาศยั ซงึ่ ชนพาล ดงั นี ้(อนั บณั ฑิต พงึ ทราบ) ฯ ในกาลเป็นที่สดุ ลงแหง่ เทศนา อ. ภิกษุผ้จู รมา บรรลแุ ล้ว ปเทตสฺโนตเทา. สอนมาหฺเวาสชาปนเิ นสพสฺ หูสอาาโตคสฺถตนิกาฺตปากุ ตภฺติกอผิฺขโลุ หาสทโตี ีนส.ิ ิตาปปาตปฺตณุ ผิ ึสล.ุ ํ ซงึ่ โสดาปัตตผิ ล ฯ (อ. ชน ท.) มาก แม้เหลา่ อ่ืน บรรลแุ ล้ว (ซง่ึ อริยผล ท.) มีโสดาปัตตผิ ลเป็นต้น ฯ อ. เทศนา เป็นเทศนา เป็นไปกบั ด้วยวาจามีประโยชน์ ได้มีแล้ว แก่มหาชน ดงั นีแ้ ล ฯ อ. เร่ืองแห่งสัทธิวหิ าริกของพระเถระช่ือว่ามหากัสสปะ มหากสฺสปตเฺ ถรสสฺ สทธฺ ิวหิ าริกวตถฺ ุ. (จบแล้ว) ฯ ๓. อ. เร่ืองแห่งเศรษฐีช่ือว่าอานนท์ ๓. อานนฺทเสฏฺ ฐิวตถฺ ุ. (๔๗) (อันข้าพเจ้า จะกล่าว) ฯ อ. พระศาสดา เม่ือประทบั อยู่ ในเมืองชื่อวา่ สาวตั ถี สตฺถา“ปสุตาตฺ วาตฺถิยมํ วติหถฺ รนิ ฺโตธอนามนตนถฺฺทตีเสิ ฏฺ€อึ อิมาํ รธพมฺภมฺ กเทเถสสน.ิ ํ ทรงปรารภ ซงึ่ เศรษฐีช่ือวา่ อานนท์ ตรัสแล้ว ซง่ึ พระธรรม เทศนานี ้ วา่ ปุตตฺ า มตถฺ ิ ธนมตถฺ ิ ดงั นีเ้ป็นต้น ฯ ได้ยินวา่ ช่ือ อ. เศรษฐีช่ือวา่ อานนท์ เป็นผ้มู ีสมบตั อิ นั บคุ คล มหามสาจวฺฉตรถฺี ยิ ํอโหกริส.ิ อานนทฺ เสฏฺ€ี นาม อสตี โิ กฏวิ ภิ โว พงึ เสวยมโี กฏิ ๘๐ เป็นประมาณ เป็นผ้มู คี วามตระหนม่ี าก ได้มแี ล้ว ในเมืองชื่อวา่ สาวตั ถี ฯ อ. เศรษฐีช่ือวา่ อานนท์นนั้ ยงั ญาติ ท. ให้ประชมุ กนั แล้ว กธปจนตหตุ ํฺตาฺตนปาโํ สฬณมทีสลูํ าวโสกตยอริฏพํนึกิธฺพฺวโนรฑนํ,นํ าฺฒนฺตมพวมสหํ สฺาตตธู ส,นีสิ ํธํุ สนอเํวปุขลฺิยปฺ าาเาตํตสเมเวุทกา;ตเอตพวสอฺพํสกฺมํ,นโราอเิ,ฺนอวิปเทวกาชิตกเฺชิตมมต“ปฺ อาิฺวินหทาํํิ สนิ ้ เดอื นด้วยทงั้ กง่ึ โดยลำ� ดบั ยอ่ มกลา่ วสอน ซง่ึ ลกู ชาย ชอื่ วา่ มลู สริ ิ ในเวลา ท. ๓ อยา่ งนี ้ วา่ อ. เจ้า อยา่ ได้กระท�ำแล้ว ซง่ึ ความส�ำคญั วา่ อ. ทรัพย์มีโกฏิ ๔๐ เป็นประมาณ นี ้ เป็นทรัพย์มาก (ยอ่ มเป็น) ดงั นี,้ อ. ทรัพย์ อนั มีอยู่ (อนั เจ้า) ไมพ่ งึ ให้, อ. ทรัพย์ ใหม่ (อนั เจ้า) พงึ ให้เกิดขนึ ้ , เพราะวา่ (เม่ือเจ้า) กระท�ำอยู่ ซง่ึ กหาปณะ แม้อนั หนงึ่ ๆ ให้เป็นทรัพย์- เสอื่ มไป, อ. ทรพั ย์ ยอ่ มสนิ ้ ไปนนั่ เทยี ว; เพราะเหตนุ นั้ อ. บณั ฑิต เห็นแลว้ ซ่ึงความสิ้นไป แห่งยาเป็นเครื่องหยอด ท. อชฺ นานํ ขยํ ทิสวฺ า อปุ จิกานจฺ อาจยํ ดว้ ย ซึ่งความก่อย่ิง แห่งปลวก ท. ดว้ ย ซ่ึงอนั ประมวลมา มธูนจฺ สมาหารํ ปณฺฑิโต ฆรมาวเสติ. แห่งแมลงผ้ึง ท. ดว้ ย พึงอยู่ครอง ซึ่งเรือน ดงั นี้ ฯ โดยสมยั อ่ืนอีก อ. เศรษฐีนนั้ ไมบ่ อกแล้ว ซง่ึ ขมุ ทรัพย์ ทตกปาตฺวตุ ลาฺเฺตถรํโสคกสสฺ ิสามสฺ กเาออกตปนฺวจเาารณจ,นิกจฺฑณฺขาิตลสฺฑฺวตยิมาาสาเลยเฺ าสธนนวนกํ นจุ ฺฉิสอิสสฺตกฺมโินฺตลุตึคโสนรหปมสสฏจสฺ ปฺสิสฺเฉํ นรฺธฺจมปึมลเฏคอหมิวกณาลสสนโิฺหตฺมนิธิิ.;ึึ ใหญ่ ๕ แหง่ ของตน แกบ่ ตุ ร ผ้อู าศยั แล้วซงึ่ ทรพั ย์ ผ้มู คี วามเศร้า- หมองเพราะมลทินคือความตระหน่ี กระท�ำแล้ว ซงึ่ กาละ, อ. พนั แหง่ ตระกลู แหง่ คนจณั ฑาล ท. ยอ่ มอยเู่ ฉพาะ ในบ้านใกล้ ประตู แหง่ หนง่ึ แหง่ พระนคร นนั้ นน่ั เทียว, ถือเอาแล้ว ซงึ่ ปฏิสนธิ ในท้อง ของหญิงจณั ฑาล คนหนงึ่ ในพนั แหง่ ตระกลู นนั้ ฯ 120 ธรรมบทภาคท่ี ๓ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
น(ทนั้ รงทอยร.งังรพตารงั้ชะไบรวา้แรุ ชุษลา้ว) ทใใรหนง้รตส้อ�ำดงแบัเหรแียนลกง่้วแแซลหงึ่้วง่ กเาศซรรงึ่ กษมรลฐูะีทสฯำ�ริ ิซผงึ่ ้กเู ปา็นละบตุ แรหขง่ เอศงรเษศฐรษีนนัฐ้ ี ราชา ตสสฺ กาลกริ ิยํ สตุ วฺ า ปตุ ตฺ มสสฺ มลู สริ ึ ปกฺโกสาเปตฺวา เสฏฺ€ฏิ ฺ€าเน €เปส.ิ ซงสไดางึ่กั ้นปวซฏา่อเง่ึเพิส.คปนพื่อ็า่นจธคนัเ้าิคา่แแงจรหหนื่อ้าง่งน่่ังงตทเยทรโางั ะดยีรอกวกยตั ลูนคยภแวนัอ่้าหามพฯมง่ไใคมเหปนไ่ ้็ดเนจป้ อ็ณัแนนัมไฑเ้ปซดาง่ึ ียกลจ้วอ�ำกนแเนัแมดหเ้นมิทง่ นัีย้ภแวตั กตรเรก่ปะ็อานทลื่นอ�ำเยแปจอู่็ลนาย้วกทู่ ยอซ่ีถอา่ง่ึือมหกเอไาามารร่ ตมปฺ ิ จณฺฑาลกลุ สหสสฺ ํ เอกโตว ภตยิ า กมมฺ ํ กตฺวา ชีวมานํ ตสฺส ปฏิสนฺธิคฺคหณกาลโต ภปตฏฺฺต€าปยิ ณฺฑเมนปฺวิ . ภตึ ลภติ น ยาปนมตฺตโต ปรํ อเซออพ.ง่ึน.ั หียมกหญงาาอญนรริง.ดงนัิง้กาาชกานแนานลลล�ำกะทกยอิณบิณ.ออ่ ดิ ี มกเาี หแไพทมลลงึ.เไ่้า่วมกขดนีิดอ้ใซนั้งนขง่ึเนึรด้มกะแก(็ าลซหลนรา่ง่ึว้วนดั้อวา่ าแายงหลอ่แข้วามหใอรมนง่ง)วีเตเแา่รดรยาสก็ะกอกัทนกก.ว.นลัูน้ัา่ดเรกเงัา(พ้อนดยีน้ีวท้เนงปขย.ใี้็้าคดนแว,วสมแาว่ ด้กยมในงักรนคนะ๒กกดิ ทีนั้า)เ�ำแปลอล็วนนย้ฯาว่ ี,,ู้่ เต “มยํ เอตรหิ กมมฺ ํ กโรนฺตาปิ ปิ ณฺฑมตฺตํ น ลภาม, อมหฺ ากํ อนตฺ เร กาลกณณฺ ยิ า ภวติ พพฺ นตฺ ิ เทฺว โหโนกฺตฏิ,ฺ €าตสาาว หตุ ฺวา, ยาว ตสสฺ มาตาปิ ตโร วสิ ํุ วิภชิตฺวา “อิมสมฺ ึ กเุ ล กาลกณฺณี อปุ ปฺ นฺนาติ ตสสฺ มาตรํ นีหรึส.ุ (ใอห.้เปหอ็นญ.ไเปิงดนก็ โนัน้ ด)นั้ยไยเดปา้แ็นกลผ้ว้ไูเปพ(แียซลงง่ึ ้วอนใานัน้ หทาค้อรลง)อแขดมอแ้สงลหกั้วญวา่ซงิ นง่ึ เบนปั้ ็ตุน(รยเคอ่ฯรม่ือเปง็ยนงั)อเพตั ยีภงาใพด-, ยาวสสฺ า โส กจุ ฺฉิคโต, ตาว ยาปนมตฺตมปฺ ิ กิจฺเฉน ลภิตฺวา ปตุ ฺตํ วิชายิ. อห.ามจิไอมด.กู ้ ฯมด้ือวยและอเท. ้าปาทก.ด้วดย้วยขออ.งเนดยัก็ นน์ตนั้ า ทได. ้มดีแ้วลย้ว อ.ในหทู ที่อย. า่ดง้วไยร ตสสฺ หตฺถปาทา จ อกฺขีนิ จ กณฺณา จ นาสา จ มขุ ฺจ น ยถาฏฺ€าเน อเหส.ํุ มผ้เูีอลยน่ า่อซง.ง่ึนเฝดีเ่้ปนุก็ ็นนไรดนัู้ป้เปม็นเาปแต็นลาผ้วม้มู ฯพีรูรป้ออมนั แแลป้วลกด้วเกยินคเวปารมียบบกรพารว่อกงะแหอง่ .อปวี ศยั าวจะ โส เอวรูเปน องฺคเวกลเฺ ลน สมนฺนาคโต ปํ สปุ ิ สาจโก วิย อตวิ ิย วริ ูโป อโหส.ิ ขซอง่ึ เงดมคก็ ารนรนั้ นัด้เมาอ่ื เฯคปว็นาสจมรภเิงปาอ็นพยอมู่ยีกา่ อ�ำงล.นงันั้ คยวอ่แามมม้เมปรอีัก็นย,ู่ฯใอน. บมตุารรดผา้อู ยไมแู่ สล่ ้ลวะรอในบทแ้ลอ้วง เอวํ สนฺเตปิ , นํ มาตา น ปริจฺจชิ. มาตุ กจุ ฺฉิยํ วสติ ปตุ ฺตสมฺ ึ หิ สเิ นโห พลวา โหต.ิ (ในใเเจ(ออปปกเนนงาะพน่ั ็็ลนนเวกศไเื่อปรา่นทัผตายัอ็บนว้้ลๆสียนูแ.แคุอนาว(ลใมลแคยมมีน,้ว้้าวหลฯเู่ีอาวถร()ซง่ยรอนัดิดคตง่ึถทู่ก.าเใ(รนจ.ะแนนัง)ว้)้ดเบาหนนัตนพั้ งัมตุง่นัถถกค่ือ้นเตรีบงึลรุรอีนน้อะแนคุทยีนั้นัท)ล.ส้ี,ค.ง้)้พ�วำลอลอมเว,แะทายม.ผาา่ลอแู่ี่ย้รีกขูซเซ้จว.ลด้วา�ำงึ่ ง่ึ้้าเวไาบวพบแรป(นสาตุเรนซตุ แท้นวัาซร้ง่ึะ่รยล่ียยแนบง่ึนพอ่้วเววลบนัตุ้ปนัอ่ม้ไาะตุ็รปนงไบโนรมอไแตดเนคุวนไัพ.้อ่ล้นยป้นแัค)้้าื่อวยอคลแลจกานใั้วลใวใผ้นอกนาน้บเว้เูพนกม,ดซเ,นคุร่ือาขงไ่ึยทนิืคอคมก้ลาออ่กไุรนลไ่รวปนัมนขดจ(ะสเ์แใไนั้ดเ้แัลไดหหบู่หปลแยี้เ้เญนือง่ซแ้ปพ้จวงบงทง็่ึลง่น่ือซคตุ้ไาวอซออใงว่ึา่งรนันงึ่นย้ัวแนไจเเเมตกัู่ขลจ้อารนั้ ล้ถื้ออฯาวางง)ุ สา ตํ กิจฺเฉน โปสยมานา, ตํ อาทาย คตทิวเส กิ จฺ ิ อลภติ วฺ า, เคเห กตวฺ า สยเมว คตทวิ เส ภตึ ลภต.ิ อถ นํ ปิณฑฺ าย จริตวฺ า ชีวติ ํุ สมตฺถกาเล สา กปาลํ หตฺเถ €เปตฺวา “ตาต มยา ตํ นิสฺสาย มหาทกุ ฺขํ ปตฺตํ, อิทานิ น สกฺโกมิ ตํ โปเสตํ,ุ อิมสมฺ ึ นคเร กปณทฺธิกาทีนํ ปฏิยตฺตภตฺตาทีนิ อตฺถิ, ตตฺถ ภิกฺขาย จริตฺวา ชีวาหีติ ตํ วสิ สฺ ชฺเชส.ิ ผลิตสอื่ การเรียนรู้ โดยโรงเรียนพระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย 121 www.kalyanamitra.org
อ. เดก็ นนั้ เทยี่ วไปอยู่ ตามลำ� ดบั แหง่ เรือน ไปแล้ว สทู่ แี่ หง่ ตน โเอนจคปตพพุิ หเตุพฺพฺถํ ฺถตอโตนิคสปทถีสตฺฺตฺคาฺวฏุาหฆวาฺ€ทรนสิรายปนโนน.ิํ กาีหปฺํํ ฏทรฏฺ€ิตฺวปคิปเเฺวากนโสาารรตฺฏฏโทวกฺฺิย€มสึาสฏิปาลู.ฺุง€รุสฺกิเสจชกริาราาิเสรสนตฏุฏฺโสิ ฺต€ฺ“ส€ฺ นานิโโเนริกนอฺขโามกขปนหจิปตุนึิตุสฺตกฺทวฺ.ุกาสเาสาลลฏกลฺ อฺ€ณกทตกิ ฺเิสตฺณฺขาฺวโเสีนตลา.ิ ิ บงั เกิดแล้ว ในกาลแหง่ ตนเป็นเศรษฐีชื่อวา่ อานนท์ เป็นผ้รู ะลกึ - ได้ซง่ึ ชาติ เป็น ได้เข้าไปแล้ว สเู่ รือน ของตน ฯ อ. ใคร ๆ ไมก่ �ำหนดแล้ว ซงึ่ เดก็ นนั้ ท่ีซ้มุ แหง่ ประตู ท. ๓ ฯ อ. บตุ รน้อย ท. ของเศรษฐีช่ือวา่ มลู สริ ิ เหน็ แล้ว (ซง่ึ เดก็ ชายนนั้ ) ทซ่ี ้มุ แหง่ ประตทู สี่ ี่ เป็นผ้มู หี ทยั หวาดเสยี วแล้ว (เป็น) ร้องไห้ทวั่ แล้ว ฯ ครัง้ นนั้ อ. บรุ ุษของเศรษฐี ท. (กลา่ วแล้ว) วา่ แนะ่ คนกาลกิณี อ. เจ้า จงออกไป ดงั นี ้ โบยอยู่ น�ำออกแล้ว โยนไปแล้ว ซง่ึ เดก็ นนั้ ในท่ีเป็นที่ทิง้ ซงึ่ หยากเหยื่อ ฯ อ. พระศาสดา มีพระเถระช่ือวา่ อานนท์ เป็นปัจฉาสมณะ ตจรํ นปโฺ สตวตตฺถตฺตาํ ึ €ออาานานจํ ิกนปฺขฺทติ.ตโฺ ตฺเเถถเโเรถรนรํมโปลู อสจโลฺริฉึเากปสตกมวฺ ฺโเากณสนาเตเปนปสิ ณ.ิ ปฺฑฏุ าฺโย€ (มีอย)ู่ เสดจ็ เท่ียวไปอยู่ เพื่อก้อนข้าว เสดจ็ ถงึ แล้ว ซง่ึ ท่ีนนั้ ทอดพระเนตรดแู ล้ว ซงึ่ พระเถระ ผ้อู นั พระเถระนนั้ ทลู ถามแล้ว ตรัสบอกแล้ว ซงึ่ ความเป็นไปทว่ั นนั้ ฯ อ. พระเถระ (ยงั บคุ คล) ให้ร้องเรียกแล้ว ซงึ่ เศรษฐีช่ือวา่ มลู สริ ิ ฯ อ. หมแู่ หง่ มหาชน ประชมุ กนั แล้ว ฯ อ. พระศาสดา อ““อ“อชปาคาิาตจมนนาิกมานาฺขสหทฺสา.ิาเเิเตชสปเนสอฏตกฺตต€อฺวาิฺนถาาโยปาฺตนตุินตฺสฺสทปตสนทเสจุสนฺสฺ ฺทฺฉสฺปิฏหิตตฺเ€ธตาฺ.วิตี มเาิปมฺส,ปสตวํเ.ิถตฺ“ทจาฺนฺวเมสาโหมนสชาลฺโู ตานตสํนสธริิ อึาึติมมออฺถอํีตาาสาคมจิรทานํกิ ฺทถวเขฺฺตสหตมุาตรนหฺเาวณตฺ หฺตตีา,ํํิ ตรัสเรียกมาแล้ว ซง่ึ เศรษฐีชื่อวา่ มลู สริ ิ ตรัสถามแล้ว วา่ อ. ทา่ น ยอ่ มรู้ ซงึ่ เดก็ นนั่ หรือ ดงั นี,้ (ครัน้ เมื่อ ค�ำ) วา่ อ. ข้าพระองค์ ยอ่ มไมร่ ู้ ดงั นี ้ (อนั เศรษฐีชื่อวา่ มลู สริ ิ) กราบทลู แล้ว, ตรัสแล้ว วา่ (อ. เดก็ ชายนนั้ ) คือ อ. เศรษฐีชื่อวา่ อานนท์ ผ้เู ป็นบดิ า ของทา่ น ดงั นี ้ (ทรงยงั เดก็ ชายนนั้ ) ให้บอกแล้ว (ซง่ึ ขมุ ทรัพย์) (ด้วยพระด�ำรัส) วา่ ดกู ่อนเศรษฐีช่ือวา่ อานนท์ อ. ทา่ น จงบอก ซง่ึ ขมุ ทรัพย์ใหญ่ ๕ แหง่ แก่บตุ ร ของทา่ น ดงั นี ้ ทรงยงั เศรษฐี- ชื่อวา่ มลู สริ ินนั้ ผ้ไู มเ่ ชื่ออยู่ ให้เช่ือแล้ว ฯ อ. เศรษฐีช่ือวา่ มลู สริ ินนั้ ได้ถงึ แลว้ ซงึ่ พระศาสดา วา่ เป็นสรณะ ฯ อ. พระศาสดา เมอ่ื ทรงแสดง ซงึ่ ธรรม แกเ่ ศรษฐีชอ่ื วา่ มลู สริ ินนั้ ตรัสแล้ว ซงึ่ พระคาถา นี ้ วา่ อ. คนพาล ย่อมเดือดร้อน ว่า อ. บตุ ร ท. ของเรา “ปตุ ฺตา มตฺถิ, ธนมตฺถิ อิติ พาโล วิหฺติ, มีอยู่, อ. ทรพั ย์ ของเรา มีอยู่ ดงั นี,้ อ. ตน แล อตฺตา หิ อตฺตโน นตฺถิ, กโุ ต ปตุ ฺตา, กโุ ต ธนนตฺ ิ. ย่อมไม่มี แก่ตน, อ. บตุ ร ท. (จกั มี) แต่ทีไ่ หน, อ. ทรพั ย์ (จกั มี) แต่ทีไ่ หน ดงั นี้ ฯ อ.เนือ้ ความ แหง่ ค�ำอนั เป็นพระคาถานนั้ วา่ อ.คนพาล วหอวิหหิิติ ฺ ตพฺฺ ตสาิตตฺสโล,.ิิตวฺโหิ ถ“ปนฺ สตุ “ตฺสฺตปนิตตุ ฺตณฺตทีตากฺุหิ ขฺายียวตเมิห;ิ เจอฺ“ปวตตตฺถุ ,ิตฺิ, าธธน“นนตเมํสณสฺเฺหมสิ นาฺสสยนอสฺ ฺตตสึ ีตตฺถจู ิิิ ยอ่ มล�ำบาก เพราะความอยากในบตุ รด้วยนน่ั เทียว เพราะความ- อยากในทรัพย์ด้วย ทช.ื่อขวอา่ ยงเอ่ รมาเดมือีอดยร,ู่ ้ออน.ทรัคพือยว์ ขา่ องยเรอ่ ามมปีอระยพู่ ดฤงัตน-ิ ีี เป็นทกุ ข์ วา่ อ.บตุ ร ้ คือวา่ , ยอ่ มเดือดร้อน วา่ อ.บตุ ร ท. ของเรา ฉิบหายแล้ว ดงั นี,้ ยอ่ มเดือดร้อน วา่ (อ.บตุ ร ท. ของเรา) ฉิบหายอยู่ ดงั นี,้ ยอ่ มเดือดร้อน วา่ (อ.บตุ ร ท. ของเรา) จกั ฉิบหาย ดงั นี ้ ฯ อ.นยั แม้ในทรพั ยน์ นี ้ นั่ เทยี วฯ (อ.คนพาล) ยอ่ มเดอื ดร้อน ““วชปธิหลนตุปํฺเถธตฺเานทเอตปปีุสโิวปุปฺ ;เเาสอนเเเสาทอสฺสนสววาปํสฺ มปฺานวีตมกโิหิยีตา.ริ รโฺตกตอฺตสนิติวิิฺตวณสฉาฺจยสฺหิชมาฺชทกนาจาิวทฺโตเาีนรปหิ ิ ิ จววกหิหิ โถรนลฺฺฺโปตถตตป-,ิ,ิิ ด้วยอาการ ท. ๖ ด้วยประการฉะนี,้ (อ.คนพาลนนั้ ) แม้พยายามอยู่ โดยประการตา่ งๆ (ในท่ี ท.) มีทางบนบกและทางในน�ำ้ เป็นต้น ในกลางคืนด้วย ในกลางวนั ด้วย (ด้วยความคดิ ) วา่ อ.เรา จกั เลยี ้ ง ซงึ่ บตุ ร ท. ดงั นี ้ ชอ่ื วา่ ยอ่ มเดอื ดร้อนบ้าง, กระทำ� อยู่ (ซง่ึ การงาน ท.) มีการไถและการค้ าขายเป็ นต้ น (ดช้วอ่ื่ ยวคา่ ยวาอ่ มมคเดดิ ือ)ดวรา่ ้ออน.นเรน่ั าเทยงียั ทวรบัพ้ายง;์ จกั ให้เกิดขนึ ้ ดงั นี ้ ก็ (เม่ือคนพาลนนั้ ) เดือดร้อนอยู่ อยา่ งนี ้ 122 ธรรมบทภาคท่ี ๓ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
ใเแพหก้ื่อเ่ตปอนอ็นนั .ผคตก้ถูือนระงึวแทแา่ ล,ล�ำ้วยซซง่ึอ่ งี่ึ สมตขุ ไนมแม่ ผมี ้้ถูใแนงึกแก่ตลาน้วลซอคงึ่นัือทเวปกุ า่ ็ขน,์ไเปมเพทื่อรวั่คานะอพค.ตวานาลมนแคนั้ ลบั ไแยมคอ่อ่ ้นมาจไมนอม่นัย้ ีู่ อตฺตา หิ อตฺตโน นตฺถิ, เตน วิฆาเตน ทกุ ขิตํ อตฺตานํ สขุ ิตํ กาตํุ อสกฺโกนฺตสฺส ปวตฺตยิ มปฺ ิ สสฺ อตฺตา หิ อตฺตโน นตฺถิ, คซ((แซมเแแปใจมงตกงรึ่่ึีคน็นกัเนัโ้่ต้กคววล(มตเนอนไารั(มก้นี)ปเ่ือมนๆัอม่ือเแงอ)คตพทื่อเื่นตตยลนาตี่รค้าทกู่่ยียพาอ่้นแนลรี่ไะงเแามทะหพปมืแคลลท้า็นนาแล(นวะนำ�เล้ลทวาเมนใัอซค้ น้มหวี่สื่)อ.งึ่รสท้นัพทคดุื่้อคในิ(รห)ว้อ่ีงนซ(ัพกาผ้อแผแพงึ่ มยกาลาู้หนนู าทบล์้วง่อย(อัลกกแทจุตนนนันลข�ำก.ั(น์แตรดนั้์วหม้ นาขล้าว)นโี)ว๒า้นัยวด้หดกดแว)ทยลบคเตไะตัเคพ.ปบัรวป)นท่ถวงีัยอา่็้แนเี่ไุาเยตงเหลใมหผปทในู่ีย้นว้เดไน็ูล.ปควง)มแ(อว็คนเรันซส่ปหแนยัๆือ้มแง่ึ็านหงเู่่วหนขีมมใชทง่ซา่องห่ยัอื่าีวไ,ส่ีตง่ึง้บนรฟรติโหหา่าถรล์ตองยาิโกชาภแยเมพน่ือหอค,ทแ่ือวีนงั่แแล้.กา่อ)อลอเผะวรย.(น้ัวร.บดะเทตอ่ะหกเตดุ๓นนเมผน็รบรกู าาะไยอีคมอแทบยทรททม่ลย�ำงั)-ู่้...ีู่ มรณมฺเจ นิปนฺนสฺส มรณนฺตกิ าหิ เวทนาหิ อคฺคชิ าลาหิ วิย ปริฑยฺหมานสฺส ฉิชฺชมาเนสุ สปนรโธฺ ลพิ กนํ ธฺ เนอสมุ ุมฺ ิเภลชิ ตชฺ ฺวมาาเนอสิธุโลอกฏํ ฺ€สิปงสฆฺ ฺสานเตฺตสสุสฺ นามิปมฺิ เิ ลทติววฺเสา ทิวเส ทฺวกิ ฺขตฺตํุ นหาเปตฺวา ตกิ ฺขตฺตํุ โภเชตฺวา คนฺธมาลาทีหิ อลงฺกริตฺวา ยาวชีวํ โปสโิ ตปิ สหายภาเวน ทกุ ฺขปริตฺตาณํ กาตํุ อสมตฺถตาย อตฺตา หิ อตฺตโน นตฺถิ, กโุ ต ปตุ ฺตา กโุ ต ธนํ, คสรอทหว.มว่ีตรบบือายาัตุ รมยอหรวนส.รมใบนทั้ขุืนอแ.ตุ ;วกอล(รแา่จาะ้วมทกลัไอซ้รมเ.ก.มง่ึทห)ีใ่อทื่อหรรแนรเัืพอ้เตศัพกหยท่หริดยร์ษไ่ีรนือ์ขหเือฐ�ำพนึน้หวีชไแ่ือา่ปร่ืออลปือแว.อ้ทวรวา่ล.ะรา่ทอด้วพัโราถงัยยซัพนนงึช์ง่ึ ยแีน(น้ค(จ์ลอท์แจวกั้วนั์กกาัมไบมซ่บมก)ี งึ่ณทัรใ่ตุแคะหกุตรฑทว้แขท่นา�ิตำล์ไี่อมอ้หวซพนะทนง่ึซไงแึกุอรงึ่ทคลขะหอ้อรืว์ไะราวรือบไบาน่นรน,)หๆน่ัี ้ใอเฯรเตนแ.ทือบียกกียวตุง่ใาา่วครเลปยใรนท็นนๆงั ี.,้ ปตุ ฺตา วา ธนํ วา ตสฺมึ สมเย กิเมว ปกรตุ ิสฺตสฺ สนฺสฺตต;ิ ฺถาอยานนธฺทนเสํ ฏฺ€สิโนณปฺ€ิ เปกตสฺวฺสาจิ กิจฺ ิ อทตฺวา ปพุ ฺเพ วา มรณมฺเจ นิปนฺนสฺส อิทานิ วา อิมํ ทกุ ฺขํ ปตฺตสฺส, กโุ ต ปตุ ฺตา กโุ ต ธนํ, ปตุ ฺตา วา ธนํ วา กึ ทกุ ฺขํ หรึสุ กึ วา สขุ ํ อปุ ปฺ าทยสึ ตู .ิ ดเไ ปดงั ็้นมนเีแีแใ้ทลนลศ้วกฯนาาลแเเปกป็น่พ็นไนัทปแ่ีสกหดุบั ง่ ลดสง้วตั แยวหวผง่า้มูเจทีลาศมมนปีปารราะณอโย.ชนทอ์.นั รไู้ต๘ดล้๔มอีแดลฯเ้วฉพอแา.ะกซ่มเงึ่ทหธศารชนรมนา เทสนาวสาเน จตรุ าสีตยิ า ปาณสหสฺสานํ ธมมฺ าภิสมโย อโหส.ิ เทสนา มหาชนสสฺ สาตฺถิกา อโหสีต.ิ อ. เร่ืองแห่งเศรษฐีช่ือว่าอานนท์ (จบแล้ว) ฯ อานนฺทเสฏฺ ฐิวตถฺ ุ. ผลิตสอ่ื การเรียนรู้ โดยโรงเรียนพระปริยัติธรรม วดั พระธรรมกาย 123 www.kalyanamitra.org
๔. อ. เร่ืองแห่งโจรผู้ทำ� ลายซ่งึ ปม ๔. คณฺฐิเภทกโจรวตถฺ ุ. (๔๘) (อันข้าพเจ้า จะกล่าว) ฯ อ. พระศาสดา เมื่อประทบั อยู่ ในพระเชตวนั ทรงปรารภ “โย พาโล เชตมวญเนญฺ วตหิ ีรนฺโตพคาลณยฺ ฺ€นเิ ภฺตทิ กโจอเิมรํ ซงึ่ โจรผ้ทู �ำลายซงึ่ ปม ท. ตรัสแล้ว ซงึ่ พระธรรมเทศนานี ้ วา่ อธมารมฺ พเทฺภสกนเํถสส.ิ ตฺถา โย พาโล มญญฺ ตี พาลฺยํ ดงั นีเ้ป็นต้น ฯ ได้ยินวา่ (อ. โจร ท.) ๒ เหลา่ นนั้ เป็นสหายกนั (เป็น) ไปแล้ว เโคออจโโฺฉกลนเเตกฺเตสธน.ิมมฺกมิรกหถาํ ชเทเอนฺวสนโฺ สสส.ิ หสายเทอกฺธโึาก อเชตธตฺตมวนมฺ นาสํ สฺ วคคนนยตฺฺตหฺถฺวปุ าาคย,ํ สพู่ ระเชตวนั กบั ด้วยมหาชน ผ้ไู ปอยู่ เพอื่ ต้องการแกอ่ นั ฟังซงึ่ ธรรม, อ.โจร คนหนง่ึ ได้ฟังแล้ว ซง่ึ ธรรมกถา, อ.โจร คนหนงึ่ แลดแู ล้ว ซง่ึ วตั ถอุ นั เข้าถงึ ซง่ึ ความเป็นวตั ถอุ นั ตนควรถือเอา ฯ ในโจร ท. ๒ เหลา่ นนั้ หนา (อ. โจร) ผ้ฟู ังอยู่ ซงึ่ ธรรม อตออเคสิถตปุ เสฺโหผฺ รเณตตนเฺฑสํอํเปคุกิยเาสสมหธกฺสหมาวโามฺปตนทยําฺตกสุกมสโฺสวจลูณุต“นโมตตฺฺเรนตปฺฺวํ ฺโิํ ตชพอาตตทอน,ํฺตฺธตํโอโปิ สนปติ ณตนราสฺิปฑปฺจสฺ ผฺิตมตภาตเาฺตรคเาทิสยผิเยหสากลยตีมํ นิตปอฺตปาตํอจปสฺตลจาฺ ณทุ โภหตนฺธ.ิิิ...ึ บรรลแุ ล้ว ซง่ึ โสดาปัตตผิ ล, อ. โจรนอกนี ้ ได้แล้ว ซงึ่ ทรพั ยม์ มี าสก ๕- เป็นประมาณ อนั อนั อบุ าสกคนหนงึ่ ผกู ไว้แล้ว ท่ีชายแหง่ ผ้า ฯ อ. ทรัพย์นนั้ เป็นของเป็นไปเพื่อวตั ถอุ นั บคุ คลพงึ หงุ ต้ม ในเรือน ของโจรนนั้ เกิดแล้ว, ยอ่ มไมส่ �ำเร็จ ในเรือน ของโจรนอกนี ้ ฯ ครัง้ นนั้ อ. โจรผ้เู ป็นสหาย กบั ด้วยภรรยา ของตน เมื่อเยาะเย้ย ซง่ึ โจรผ้เู ป็นโสดาบนั นนั้ กลา่ วแล้ว วา่ อ. ทา่ น แม้ยงั มลู คา่ ของวตั ถอุ นั เป็นไปเพื่อวตั ถอุ นั บคุ คลพงึ หงุ ต้ม ในเรือน ของตน ยอ่ มให้สำ� เร็จ หามไิ ด้ เพราะความทแ่ี หง่ ตนเป็นคนฉลาดเกนิ ไป ดงั นี ้ฯ อ. โจรผ้เู ป็นโสดาบนั นอกนี ้(คดิ แล้ว) วา่ (อ. สหาย ของเรา) มเเทชตเสวฺนอนติตฺโํ ตโีตริอค“ิมพนตํ าฺํตคลปฺวาภาถวาตมเฺตวาเอหึนาสวโตรฺถเวจุตสอา.ิ ายโํ รอสเจตตตตฺฺถํุ โานตาปตสณสฺีหฑฺ ิ ติ ธสภมทามฺฺธวึํํ นี ้ ยอ่ มสำ� คญั ซง่ึ ความที่แหง่ ตนเป็นคนฉลาด เพราะความที่ แหง่ ตนเป็นคนโงน่ น่ั เทียวหนอ ดงั นี ้ ไปแล้ว สพู่ ระเชตวนั กบั ด้วยญาติ ท. เพื่ออนั กราบทลู ซงึ่ ความเป็นไปทวั่ นนั้ แก่พระศาสดา กราบทลู แล้ว ฯ อ. พระศาสดา เมื่อทรงแสดง ซงึ่ ธรรม แก่โจรผ้เู ป็นโสดาบนั นนั้ ตรัสแล้ว ซงึ่ พระคาถานี ้ วา่ (อ. บคุ คล) ใด เป็นคนโง่ (เป็น) ย่อมส�ำคญั ซ่ึงความที่ “โย พาโล มฺ ตี พาลฺยํ, ปณฺฑิโต วาปิ เตน โส แห่งตนเป็นคนโง่, อ. บคุ คลนน้ั เป็นคนฉลาดไดบ้ า้ ง พาโล จ ปณฺฑิตมานี ส เว พาโลติ วจุ ฺจตีติ. (ย่อมเป็น) เพราะเหตนุ น้ั ; ส่วนว่า (อ. บคุ คลใด) เป็นคนโง่ (เป็น) เป็นผูม้ ีความส�ำคญั ว่าตนเป็นคนฉลาด (ยอ่ มเป็น) (อ. บคุ คล) นนั้ แล (อนั เรา) ยอ่ มเรียก วา่ อ. คนโง่ ดงั นี้ ดงั นี้ ฯ (อ.อรรถ) วา่ (อ.บคุ คล) ใด เป็นคนโง่ คือวา่ เป็นคนไมฉ่ ลาด มีอยู่ ด้วยตน ยอ่ มสำ� คญั คือวา่ ยอ่ มทราบ ซง่ึ ความท่ีแหง่ ตน พอปาลณยฺตฺฑํติโฺถพตาลส“ภโมยาาวโํนมพา“ฺ โพลาตตโิ ล:ิชานโอยาหตนิ. ฺตอิตฺตตนํ า อตพฺตาโโนล เป็นคนโง่ คือวา่ ซง่ึ ความที่แหง่ ตนเป็นคนพาล นนั้ วา่ อ. เรา เป็นคนโง่ (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ (ดงั นี ้ ในบท ท.) เหลา่ นนั้ หนา (แหง่ หมวดสองแหง่ บท) วา่ โย พาโล ดงั นี ้ฯ (อ.อรรถ) วา่ อ.บคุ คลนนั้ เป็นคนฉลาดได้บ้าง หรือ หรือวา่ เป็นเชน่ กบั ด้วยคนฉลาดได้บ้าง ยอ่ มเป็น เพราะเหตนุ นั้ เตน วาปโิ สโตห:ิติ ปเตณนฺฑิตสกทาิโรสเณนวาปิ .โส ปคุ ฺคโล (ดงั นี ้แหง่ หมวดสองแหง่ บท) วา่ เตน โส ดงั นี ้ฯ ปณฺฑิโต 124 ธรรมบทภาคที่ ๓ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
เผแดป้อกูัง็นนน่ัคคีคเว้พนนาเรขฉมฉา้าละลเไาปวาปดา็่ดนหไนแดอานั้ห.้อบ่งหยคุ ครู่คือกนลเขลฉน้าา่หลนั้ วไราปสือทดอนวรนา่า่ังบใอเกอยเรปลยีู่ย็นู้่อนวคยพเา่ นู่อรฉ�่าำอ(ซลส.แเึ่งราอลาบด้นวุคกอเปวคย็า่นลู่ซไค)่ึดงนโ้เโพอองยื่นื่อว่ อ่ า(ปยมทรผอ่เะ้ปูฉมโ็นเลยปนชา็นันนดฯ้ )์ โส หิ “พาโล อหนฺติ ชานมาโน อฺํ ปณฺฑิตํ อปุ สงฺกมนฺโต ปยิรุปาสนฺโต เตน ปณฺฑิตภาวตฺถาย โอวทิยมาโน อนสุ าสยิ มาโน ตํ โอวาทํ อคุ คฺ ณหฺ ติ วฺ า ปณฑฺ โิ ต วา โหติ ปณฑฺ ติ ตโร วา. พเ((อเเผอใปปปออห้..ฉูรบ็็็บ..นนน้เะพบลตคุคุผผเภา(คุรคม็ค้้คอมทููะดาครล,.ลครีคดื่ออลนงนเ�วำยงรย)นซจั้ารนกัรอ่้อ่้งาึ่ัสมถ�ำมอพ(ม)))ยจสไ่ืนถตไรมอด่ัำ�มะงึรวมเ่ควซวัเ่สขา่คราเ่ญง่ึัิน้ซาปแียือกงไ็ึ่ยัลนวนิเปคส(้ลวา)่ เสอหวอตสฯรว่า.าานใาเนมอนคววเเวยปกชรนั่ า่็เู่ะน่นเปพทไกเค็มนอปเียาบันป็.เ่แนวโโข็ฉนอจหลผ้าลดรผ.ง่้ตมซูบไผ้า้วคมูปงึ่ิีส้คทุูดยนีวปนตุำค�เเาวโทรงร่ัละลงทุจิยาใียาม่)กะจฺตัยวาโลเติ,ซมดปกใ้องึ่็ิียอดนปยยยสดเเอ่มู่คป่วู่งัมเ็รนอนนดปฯ(่ืไอซเย็ีพงัมน้ดงงึ่นา่เรย่(กคพียบงอีะ้งลันวรนคุนธัขยานา่โีรค้พ้อะงอ่วน่ัร่ลเปซรมมหเะ)ทงึ่ฏเมตกผปคียิบนอถีอุ็้วมูนณุวื่นนตยกึััา่้ี-,,ิู่ ส เว พาโลต:ิ โย จ พาโล สมาโน “โก อโฺ มยา สทิโส พหสุ สฺ โุ ต ธมมฺ กถิโก วินยธโร ธตู วาโท อตฺถีติ เอวํ ปณฺฑิตมานีว โหต,ิ โส อญญฺ ํ ปณฑฺ ติ ํ อนปุ สงกฺ มนโฺ ต อปยริ ุปาสนโฺ ต เนว ปริยตตฺ ึ อคุ คฺ ณหฺ าต,ิ น ปฏิปตฺตึ ปเู รต,ิ เอกนตฺ ํ พาลภาวเมว ปาปณุ าต;ิ โส คณ€ฺ เิ ภทกโจโร วิย. เตน วตุ ฺตํ “ส เว พาโลติ วจุ ฺจตีต.ิ ของโใจนรกผา้เู ปล็นเปโ็สนดทา่ีสบดุ นัลนงแอหกง่นเีท้บศรนรลาแุ ลอ้ว.มซหงึ่ าโชสนดากปบััตตดผิ ้วลยดญงั านตีแ้ ิ ลทฯ. เทสนาวสาเน อิตรสฺส ญาตเกหิ สทฺธึ มหาชโน โสตาปตฺตผิ ลํ ปาปณุ ีต.ิ อ. เร่ืองแห่งโจรผู้ทำ� ลายซ่งึ ปม (จบแล้ว) ฯ คณฺฐิเภทกโจรวตถฺ ุ. ๕. อ. เร่ืองแห่งพระเถระช่ือว่าอุทายี ๕. อุทายติ เฺ ถรวตถฺ ุ. (๔๙) (อันข้าพเจ้า จะกล่าว) ฯ ซยงึ่าพวชรอะีว.เมถพรปฺ ะิรชะเจื่อศวาพา่สอาดโทุ าลายเีมดตื่องั รปนัสรีเ้ปแะ็ลทน้วบัต้นอยฯู่ ซในง่ึ พพรระะธเชรรตมวเนั ทศทนรางนปี ้ รารวภา่ “ยาวชีวมปฺ ิ เจ พาโลติ อิมํ ธมฺมเทสนํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต อทุ ายิตฺเถรํ อารพฺภ กเถส.ิ หนงลั่ แกี ลไไ้ดปว้ยแบนิลนว้วธา่,รอรม.ไปาพแสรลนะ้เว์ ถฯระสชโู่อื่ รวงา่เปอ็ทุนาทย่ีกนี ลนั้า่ ,วคกรบั นั้ ดเม้วอยื่ พกราะรเแถสระดผง้ใซู หง่ึ ญธร่ รทม. โส กิร, มหาเถเรสุ ปกฺกนฺเตส,ุ ธมมฺ สภํ คนฺตฺวา ธมมฺ าสเน นิสีทิ. ชผอเฉ้ื่อทมุู พวาีสาา่ยคตุ ะอีนระแทุังนัม้้ลนา)า้วยนัก้ผดีน้ไู้ใวนัมจ้นยกัร่วธู้อเนัรปยสรห็น่มูำ� นซคมง่ึดง่ึญีัของั นั นะออธไีย้์เ.รถปู่ ภาๆ็วนิกมา่ ตษแ้นลุผ(อ้้วจตู .รเิ ตซมภงึ่ียาิกปนทษัญแ.ุ)ลห้เวนหาีน็้(อเซแปนัง่ึล็นพป้วพรระะรซเกะงึ่ถมอพรบหะระาพชเเ่ือรถถ้อวรรา่มะะ อถ นํ เอกทิวสํ อาคนฺตกุ ภิกฺขู ทิสฺวา “อยํ พหสุ ฺสโุ ต มหาเถโร ภวสิ ฺสตีติ มฺ มานา ขนฺธาทิปปฺ ฏิสํยตุ ฺตํ ปฺหํ ปจุ ฺฉิตฺวา กิจฺ ิ อชานมานํ ผลติ ส่ือการเรียนรู้ โดยโรงเรียนพระปรยิ ัติธรรม วัดพระธรรมกาย 125 www.kalyanamitra.org
วา่ อ. พระเถระนน่ั คือ อ. ใคร อยอู่ ยู่ ในวิหารแหง่ เดียวกนั กบั “โก เอโส พทุ ฺเธหิ สทฺธึ เอกวหิ าเร วสมาโน ด้วยพระพทุ ธเจ้า ท. ยอ่ มไมร่ ู้ (ซง่ึ ธรรม) แม้สกั วา่ ขนั ธ์และธาตแุ ละ ขนฺธธาตอุ ายตนมตฺตมปฺ ิ น ชานาตีติ ครหิตฺวา อายตนะ ดงั นี ้ กราบทลู แล้ว ซง่ึ ความเป็นไปทว่ั นนั้ แก่พระตถาคต ตํ ปวตฺตึ ตถาคตสสฺ อาโรเจส.ํุ อถ สตฺถา เจ้า ฯ ครัง้ นนั้ อ. พระศาสดา เม่ือทรงแสดง ซงึ่ ธรรม แก่ภิกษุ ท. เตสํ ธมมฺ ํ เทเสนฺโต อิมํ คาถมาห เหลา่ นนั้ ตรัสแล้ว ซงึ่ พระคาถานี ้วา่ หากว่า อ. คนพาล เขา้ ไปนง่ั ใกลอ้ ยู่ ซึ่งบณั ฑิต แมส้ ้ินกาล “ยาวชีวมฺปิ เจ พาโล ปณฺฑิตํ ปยิรุปาสติ, ก�ำหนดเพียงใด แห่งชีวิต, อ. คนพาลนนั้ ย่อมไม่รู้แจ้ง ซ่ึงธรรม, น โส ธมฺมํ วิชานาติ, ทพพฺ ิ สูปรสํ ยถาติ. ราวกะ อ. ทพั พี (ไม่รู้แจ้งอยู่) ซ่ึงรสแห่งแกง ดงั นี้ ฯ อ.เนือ้ ความ แหง่ ค�ำอนั เป็นพระคาถานนั้ วา่ ชื่อ อ.คนพาล นนั่ นออออพิิยทปทุทุ ํชํํสฺธสอาเตงวสจนาฺกจสวฺฉจามนสฺ ติิกาตนตนพโา.ิโฺฺโฺตรถตฺพต,ิ พํ,อ“ฺพเปพออยนยิทาวํ ฺตโิรํโํ ลุคปปินจารเนอิยโสเราวสตน;เํวฺตฺโมตอติปธิสิทพมฏ“ํ ฺพมฺิปอสํํิท;าตยวําฺตอวชวพปิิทาชฺชทุปฺํวีํ,ฺธมฏปอ“วปฺิเอฏิทจวิ ยิวํนธิชํธํ,ฺฌอมปวเนอมฺิณติหวตํพาชฺฑฺตโวฺพฺชริตกาํํ,,,ํํ เข้าไปหาอยู่ เข้าไปนง่ั ใกล้อยู่ ซงึ่ บณั ฑิต แม้สนิ ้ กาลก�ำหนดเพียงใด แหง่ ชีวิต ยอ่ มไมร่ ู้ ซง่ึ ปริยตั ธิ รรม อยา่ งนี ้ วา่ อห.พรือระวพา่ ทุ ซธง่ึ่พปจฏนิบ์ ตัน-ิี,้ อ.พระพทุ ธพจุ น์ มีประมาณเทา่ นี ้ ดงั นี ้ หรือ ธรรมและปฏิเวธธรรม อยา่ งนี ้ วา่ อ.ธรรมเป็นเครื่องอยู่ นี,้ อ.ธรรมเป็นเหตปุ ระพฤตโิ ดยเอือ้ เฟื อ้ นี,้ อ.ธรรมอนั เป็นอารมณ์ นี,้ อ.กรรมนี ้ เป็นกรรมเป็นไปกบั ด้วยโทษ (ยอ่ มเป็น), อ.กรรมนี ้ เป็นกรรมไมม่ ีโทษ (ยอ่ มเป็น), อ.กรรมนี ้ (อนั บคุ คล) พงึ เสพ, อ.กรรมนี ้ (อนั บคุ คล) ไมพ่ งึ เสพ; (อ.ธรรมชาต) นี ้ (อนั บคุ คล) พงึ รู้ตลอด, (อ.ธรรมชาต) นี ้(อนั บคุ คล) พงึ กระท�ำให้แจ้ง ดงั นี ้ฯ (อ.อนั ถาม วา่ อ.คนพาลนนั้ ยอ่ มไมร่ ู้แจ้ง ซงึ่ ธรรม) ราวกะ ทสมพปฺฺพยริ ิวถยตาาฺตวกม?ึาปนราิกปทฺขิ ยพาฺพิ นานสปปู รปฺ สกํ ารยาถยาติ สปูยวถิกาตยิ หาิ อ.อะไร ? (ดงั นี)้ (อ.อนั แก้ วา่ อ.คนพาลนนั้ ยอ่ มไมร่ ู้แจ้ง ซง่ึ ธรรม) ราวกะ อ.ทพั พี (ไมร่ ู้แจ้งอย)ู่ ซงึ่ รสแหง่ แกง ดงั นี ้ (อ.อธิบาย) วา่ เหมือนอยา่ งวา่ อ.ทพั พี แม้เป็นไปรอบพร้อมอยู่ ในชนิดแหง่ แกง มปี ระการตา่ งๆ เพยี งใด แตอ่ นั สนิ ้ ไปรอบ ยอ่ มไมร่ ู้ ซง่ึ รสแหง่ แกง วา่ อ.โภชนะนี ้ เป็นของมีรสเคม็ (ยอ่ มเป็น), อ.โภชนะนี ้ “อิทํ โลณิกํ, อิทํ อโลณิกํ, เป็นของมีรสไมเ่ คม็ (ยอ่ มเป็น), อ.โภชนะนี ้ เป็นของมีรสขม (ยอ่ มเป็น), อ.โภชนะนี ้ อิทํ ตติ ฺตกํ, อิทํ ขาริกํ, เป็นของมีรสขื่น (ยอ่ มเป็น), อ.โภชนะนี ้ เป็นของเผด็ ร้อน (ยอ่ มเป็น), อ.โภชนะนี ้ อิทํ กฏกุ ํ, อิทํ อมพฺ ิล,ํ เป็นของเปรีย้ ว (ยอ่ มเป็น), อ.โภชนะนี ้เป็นของไมเ่ ปรีย้ ว (ยอ่ มเป็น), ออิิททํํ กอสนามวพฺนิลฺต,ํิ สปู รสํ น ชานาต;ิ อ.โภชนะนี ้ เป็นของฝาด (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ ฉนั ใด อ.คนพาล เข้าไปนง่ั ใกล้อยู่ ซง่ึ บณั ฑิต สนิ ้ กาลก�ำหนด วตุ ฺตปเอปฺ วกเมาวรํ ธพมามฺ โํลน ชยาานวชาตีวํีตป.ิ ณฺฑิตํ ปยิรุปาสมาโน เพียงใดแหง่ ชีวติ ยอ่ มไมร่ ู้ ซง่ึ ธรรม มีประการอนั ข้าพเจ้า กลา่ วแล้ว ฉนั นนั้ นน่ั เทียว ดงั นี ้ (อนั บณั ฑิต พงึ ทราบ) (ดงั นี ้อนั บณั ฑิต พงึ ทราบ) ฯ ในกาลเป็นท่ีสดุ ลงแหง่ เทศนา อ. จิต ท. ของภิกษุผ้จู รมา ท. หลดุ วิมจุ ฺจเทสึ สตู น.ิ าวสาเน อาคนฺตกุ ภิกฺขนู ํ อาสเวหิ จิตฺตานิ พ้นแล้ว จากอาสวะ ท. ดงั นีแ้ ล ฯ อ. เร่ืองแห่งพระเถระช่ือว่าอุทายี (จบแล้ว) ฯ อุทายติ เฺ ถรวตถฺ ุ. 126 ธรรมบทภาคท่ี ๓ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
๖. อ. เร่ืองแห่งภกิ ษุผู้อยู่ในเมืองช่ือว่าปาฐา ๖. ปาเฐยยฺ กภกิ ขฺ ุวตถฺ ุ. (๕๐) (อันข้าพเจ้า จะกล่าว) ฯ อ. พระศาสดา เม่ือประทบั อยู่ ในพระเชตวนั ทรงปรารภ “มุหตุ ตฺ มปิ เจ วญิ ญฺ ูติ อิมํ ธมมฺ เทสนํ ซงึ่ ภิกษุ ท. ผ้อู ยใู่ นเมืองช่ือวา่ ปาฐา มี ๓๐ รูปเป็นประมาณ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต ตสึ มตฺเต ปาเ€ยฺยเก ภิกฺขู ตรัสแล้ว ซ่ึงพระธรรมเทศนานี ้ ว่า มุหุตฺตมปิ เจ วิญฺญู อารพฺภ กเถส.ิ ดงั นีเ้ป็นต้น ฯ ดงั จะกลา่ วโดยยอ่ อ. พระผ้มู ีพระภาคเจ้า ทรงแสดงแล้ว เตสํ หิ ภควา อิตฺถึ ปริเยสนฺตานํ กปปฺ าสกิ - ซง่ึ ธรรม ที่หนง่ึ ในชฏั แหง่ ป่ าแหง่ ต้นฝ้ าย (แก่สหาย ๓๐ ท.) วนสณฺเฑ ป€มํ ธมมฺ ํ เทเสส.ิ เหลา่ นนั้ ผ้แู สวงหาอยู่ ซงึ่ หญิง ฯ แหง่ เใอนหกิภาิกลขนุ นั้ เป็นอ.ผ้ทูสรหงาไยว้ซทง่ึ บ. าทตงั้รปแวลงะเทจีวียรวอนัถสงึ แ�ำลเร้ว็จแซลง่ึ ้วคดว้วายมฤเปท็นธิ์ ตทา สพฺเพว เอหิภิกฺขภุ าวํ ปตฺวา อิทฺธิมยปตฺต- เป็น สมาทานประพฤตอิ ยู่ ซงึ่ ธดุ งค์ ท. ๑๓ เข้าไปเฝ้ าแล้ว จีวรธรา หุตฺวา เตรส ธูตงฺคานิ สมาทาย ซงึ่ พระศาสดา โดยอนั ลว่ งไป แหง่ กาลยืดยาว นาน แม้อีก ฟังแล้ว วตฺตมานา ปนุ ปิ ทีฆสสฺ อทฺธโุ น อจฺจเยน สตฺถารํ ซงึ่ อนมตคั คธรรมเทศนา บรรลแุ ล้ว ซงึ่ พระอรหตั บนอาสนะนนั้ อปุ สงฺกมิตฺวา อนมตคฺคธมมฺ เทสนํ สตุ ฺวา ตสมฺ เึ ยว นน่ั เทียว ฯ อาสเน อรหตฺตํ ปาปณุ ึส.ุ อ. ภิกษุ ท. ยงั วาจาเป็นเครื่องกลา่ ว วา่ โอ ! หนอ อ. ธรรม ภิกฺขู “อโห วตเิ มหิ ภิกฺขหู ิ ขิปปฺ เมว ธมโฺ ม อนั ภกิ ษุ ท. เหลา่ นี ้ รู้แจ้งแล้ว พลนั นนั่ เทยี ว ดงั นี ้ ให้ตงั้ ขนึ ้ พร้อมแล้ว วิฺาโตติ ธมมฺ สภายํ กถํ สมฏุ ฺ€าเปสํ.ุ ในโรงเป็นท่ีกลา่ วกบั ด้วยการแสดงซง่ึ ธรรม ฯ อ.พระศาสดา ทรงสดบั แล้ว ซงึ่ วาจา เป็นเคร่ืองกลา่ ว ตํ สตุ ฺวา สตฺถา “น ภิกฺขเว อิทาเนว, ปพุ ฺเพปิ นนั้ ตรัสแล้ว วา่ ดกู ่อนภิกษุ ท. (อ. ธรรม อนั ภิกษุ ท. เหลา่ นี ้ อิเม ตสึ มตฺตา สหายกา ธตุ ฺตา หตุ ฺวา ตณุ ฺฑิลชาตเก รู้แจ้งอยู่ พลนั ) ในกาลนนี ้ น่ั เทยี ว หามไิ ด้, แม้ในกาลกอ่ น (อ. ภกิ ษุ ท.) มหาตณุ ฺฑิลสสฺ ธมมฺ เทสนํ สตุ ฺวา ขิปปฺ เมว ธมมฺ ํ เหลา่ นี ้ เป็นนกั เลง ผ้เู ป็นสหายกนั มี ๓๐ เป็นประมาณ วิ ฺ าย ปจฺ สลี านิ สมาทยสึ ,ุ เต เตเนว เป็น ฟังแล้ว ซง่ึ การแสดงซงึ่ ธรรม แหง่ สกุ รผ้เู ป็นบณั ฑิตช่ือวา่ อปุ นสิ สฺ เยน เอตรหิ นสิ นิ นฺ าสเนเยว อรหตตฺ ํ ปตตฺ าติ มหาตณุ ฑิละ ในตณุ ฑิลชาดก รู้แจ้งแล้ว ซงึ่ ธรรม พลนั นนั่ เทียว วตฺวา ธมมฺ ํ เทเสนฺโต อิมํ คาถมาห สมาทานแล้ว ซงึ่ ศีล ท. ๕, อ. ภิกษุ ท. เหลา่ นนั้ บรรลแุ ล้ว ซง่ึ พระอรหตั บนอาสนะแหง่ ตนนงั่ แล้วนนั่ เทียว ในกาลนี ้ เพราะอปุ นิสยั นนั้ นนั่ เทียว ดงั นี ้ เมื่อทรงแสดง ซงึ่ ธรรม ตรัสแล้ว ซง่ึ พระคาถานี ้วา่ หากว่า อ. บคุ คลผูร้ ู้วิเศษ ย่อมเขา้ ไปนงั่ ใกล้ ซ่ึงบณั ฑิต “มหุ ตุ ฺตมปิ เจ วิฺ ู ปณฺฑิตํ ปยิรุปาสติ, แมส้ ้ินกาลครู่หน่ึงไซร้, (อ. บคุ คลผูร้ ู้วิเศษนนั้ ) ย่อมรู้แจ้ง ขิปปฺ ํ ธมฺมํ วิชานาติ, ชิวฺหา สูปรสํ ยถาติ. ซึ่งธรรม พลนั , ราวกะ อ. ลิ้น (รู้แจง้ อย)ู่ ซ่ึงรสแหง่ แกง ดงั นี้ ฯ อ.เนือ้ ความ แหง่ ค�ำอนั เป็นพระคาถานนั้ วา่ หากวา่ อ.บคุ คล ตสฺสตฺโถ “วิ ฺู ปณฺฑิตปรุ ิโส มหุ ตุ ฺตมปฺ ิ เจ ผ้รู ู้วเิ ศษ คือวา่ อ.บรุ ุษผ้เู ป็นบณั ฑิต ยอ่ มเข้าไปนงั่ ใกล้ (ซง่ึ บคุ คล) อฺ ํ ปณฺฑิตํ ปยิรุปาสต,ิ อ่ืน ผ้ฉู ลาด แม้สนิ ้ กาลครู่หนงึ่ ไซร้, อ.บคุ คลผ้รู ู้วเิ ศษนนั้ เลา่ เรียนอยู่ สอบถามอยู่ ในสำ� นกั โส ตสสฺ สนฺตเิ ก อคุ ฺคณฺหนฺโต ปริปจุ ฺฉนฺโต ของบณั ฑิตนนั้ ยอ่ มรู้แจ้ง ซง่ึ ปริยตั ิธรรม พลนั นนั่ เทียว, ขิปปฺ เมว ปริยตฺตธิ มมฺ ํ วชิ านาติ, ผลติ ส่ือการเรียนรู้ โดยโรงเรียนพระปริยัติธรรม วดั พระธรรมกาย 127 www.kalyanamitra.org
(อ.บคุ คลผ้รู ้วู เิ ศษนนั้ ) (ยงั บณั ฑติ นนั้ ) ให้บอกแลว้ ซงึ่ กมั มฏั ฐาน ฆเฏนตฺโโตต วากยมมมฺ นฏฺโฺ€ตา,นํ กถาเปตฺวา ปฏิปตฺตยิ ํ ในลำ� ดบั นนั้ พากเพยี รอยู่พยายามอยู่ ในข้อปฏบิ ตั ,ิ อ.บรุ ษุ ผ้มู ชี วิ หาประสาทอนั โรคไมเ่ข้าไปกระทบแลว้ วางไว้แลว้ (ซง่ึ รส) รโรลสสกํวตชิุ ยาฺตถนราธนวมติชมฺฺถามํนนปฺ าาชิ มตวิว;ิิชฺหาคนฺเอคานตปเุีตอ€ห.ิ เวปตํ ตชฺวิวปาฺหณเาอปฺฑวสิโตาโลโทณิขกิปาทปฺปิเเรุภมิโทสวํ ทปี่ ลายแหง่ ลนิ ้ เพอื่ อนั ร้แู จ้งซง่ึ รสนน่ั เทยี ว ยอ่ มร้แู จ้ง ซง่ึ รส อนั ตา่ งด้วยรส มรี สมคี วามเคม็ เป็นต้น ชอ่ื ฉนั ใด ; อ.บณั ฑติ ยอ่ มร้แู จ้ง แม้ซงึ่ โลกตุ รธรรม พลนั นนั่ เทยี วฉนั นนั้ ดงั นี(้ อนั บณั ฑติ พงึ ทราบ)ฯ ในกาลเป็นทสี่ ดุ ลงแหง่ เทศนา อ.ภกิ ษุ ท. มาก บรรลแุ ลว้ เทสนาวสาเน พหู ภิกฺขู อรหตฺตํ ปาปณุ สึ ตู .ิ ซงึ่ พระอรหตั ดงั นแี ้ ลฯ อ. เร่อื งแหง่ ภกิ ษผุ ้อู ยใู่ นเมอื งชอ่ื ว่าปาฐา (จบแล้ว) ฯ ปาเฐยยฺ กภกิ ขฺ ุวตถฺ ุ. ๗. อ. เร่อื งแหง่ บรุ ษุ ผ้เู ป็นโรคเรอื้ นชอ่ื ว่าสปุ ปพทุ ธะ ๗. สุปปฺ พุทธฺ กุฏฺ ฐิวตถฺ ุ. (๕๑) (อนั ข้าพเจา้ จะกล่าว) ฯ อ. พระศาสดา เมอ่ื ประทบั อยู่ ในพระเวฬวุ นั ทรงปรารภ ซงึ่ บรุ ษุ “จรนฺติ พาลา สทปุ มุ ปฺ เฺ พมทุธฺธากตฏุ ิ ฺ€อึ อิมาํ รพธมฺภมฺ กเทเถสสน.ิ ํ ผ้เูป็นโรคเรอื ้ นชอื่ วา่ สปุ ปพทุ ธะ ตรสั แลว้ ซงึ่ พระธรรมเทศนานี ้ วา่ สตฺถา เวฬวุ เน วหิ รนฺโต จรนตฺ ิ พาลา ทมุ เฺ มธา ดงั นเี ป้ ็นต้นฯ อ.เรอื่ งแหง่ สปุ ปพทุ ธะนี ้มาแลว้ ในอทุ านนนั่ เทยี วฯ อิทํ สปุ ปฺ พทุ ฺธวตฺถุ อทุ าเน อาคตเมว. ก็ ในกาลนนั้ อ. บรุ ษุ ผ้เูป็นโรคเรอื ้ นชอ่ื วา่ สปุ ปพทุ ธะ นง่ั แลว้ ภปอสอคตตคริสฺตมฺถวมโานตาตรชสทาํ ฺเ.ิาฌธวหนมิ สฺทมฺ ปปุิตเทฏปฺฺวโสิลาอพนทคทุ ํฺธาฺธอคหกสนณุิตฏุตุคุ ํฺุํ€ฺวนิาฺตอฺวสปาวโตสิรสฺถิสหตนุปนาิวรปตฺโิยตตฺตอนฺตกาฺเาผิตโมเรลลเหํจานตชปิสกวุ นตนิิหาสฺวโฺโามนสฺารํ ณ ทสี่ ดุ รอบแหง่ บรษิ ทั ฟงั แลว้ ซง่ึ พระธรรมเทศนา ของพระผ้มู พี ระภาค เจ้า บรรลแุ ลว้ ซง่ึ โสดาปัตตผิ ล เป็นผ้ใู ครเ่ พอ่ื อนั กราบทลู ซง่ึ คณุ อนั ตนได้ เฉพาะแลว้ แกพ่ ระศาสดา (เป็น) ไมอ่ าจอยู่ เพอ่ื อนั หยงั่ ลง ในทา่ มกลางแหง่ บรษิ ทั ได้ไปแลว้ สวู่ หิ ารในกาลแหง่ มหาชน ถวายบงั คมแลว้ ซงึ่ พระศาสดา ไปตามแลว้ กลบั แลว้ ฯ ในขณะนนั้ อ.ท้าวสกั กะผ้พู ระราชาแหง่ เทพทรงทราบแลว้ วา่ อ.บรุ ษุ `วม€ออพิโเลตนทตตทุตํฺสุ หฺวฺโนเตสฺธามีตาสว.ิเมรฺอพนสาึตตโ“ทุ ทกวขถฺเฺ พธีมเ,โุณวนทํสุสจ,สิฺโาอธสฺสสอ,หเ“ากลนสนธมโฺํ มกปฺุเิ ตเปโฺมปฺ มฏเพทนลิ ธทนุวทอนมฺธรธปฺฺตเฺาธมคริชมณนิยุาโฺ ,ตนมํ คฺวฺต,ป“อนํอํสลาฺตยกงํ ํฺวฏฺโมธสเาฆมนํนปุ กํสุปฺ าสฺสนพทตองททุเสฺกาุสฆลธฺฺสากงนกทิโาาฺโมาฏฺุโฆมเทตตสฺ€ิ,,ิิิ ผ้เูป็นโรคเรอื ้ นชอ่ื วา่ สปุ ปพทุ ธะนี ้ เป็นผ้ใู ครเ่ พอื่ อนั กระทำ� ซง่ึ คณุ อนั ตนได้ เฉพาะแลว้ ในศาสนา ของพระศาสดา ให้เป็นคณุ ปรากฏแลว้ (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ (ทรงดำ� รแิ ลว้ ) วา่ อ. เรา จกั ทดลอง ซงึ่ สปุ ปพทุ ธะนนั้ ดงั นี ้เสดจ็ ไป แลว้ ประทบั ยนื แลว้ ในอากาศ ได้ตรสั แลว้ ซงึ่ พระดำ� รสั นน่ั วา่ ดกู อ่ นสปุ ป พทุ ธะ อ. เธอ เป็นมนษุ ยผ์ ้ขู ดั สน เป็นมนษุ ยผ์ ้ยู ากไร้ (ยอ่ มเป็น), อ. เรา จกั ให้ ซงึ่ ทรพั ย์ อนั ไมม่ ที สี่ ดุ รอบ แกเ่ ธอ, อ. เธอ จงกลา่ ว วา่ อ. พระพทุ ธเจ้า เป็น ผ้มู ใิ ชพ่ ระพทุ ธเจ้า (ยอ่ มเป็น), อ. พระธรรม เป็นสภาพมใิ ชพ่ ระธรรม (ยอ่ ม เป็น), อ. พระสงฆ์ เป็นผ้มู ใิ ชพ่ ระสงฆ์ (ยอ่ มเป็น), อ. อยา่ เลย แกเ่ รา ด้วย พระพทุ ธเจ้า,อ.อยา่ เลย แกเ่ รา ด้วยพระธรรม,อ.อยา่ เลย แกเ่ รา ด้วยพระ สงฆ์ ดงั นี ้ดงั นีฯ้ 128 ธรรมบทภาคที่ ๓ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
ซ(เออกอผปอ้ง่ึ...บเัู ็ป.นสเท็รนผขุดเค(าา่รเ้อถอู้วรนารเเ.ปานงึยัังป)้ แ็นเธน็นรสเลเพนัผปา้ปทปุ้วเ้็ามู็นป้นาซปยล็ีทควนใงอึ่พอ่,คสรยนผ.มทัุพกราั้ขถูสเธอกยกปดังึปุะ.์มะ็แยสนปเลาปอ่น,พก(้กทว็มนยลซทุา่(อเคยอ่ ยปงา่ึ่นธ.อม่นย็วอ่ะนมทเขแามนปดเัา่กลเดเน็ัปนป้ปน้สวงั็็น)็น)นนน,ดผก)ี ก้ ว้งเัฯมูลปลหนา่ า่ีร(็า่น(ยาีูปว้อฯวมคอ่แแไ.แมิไนมลนลทด้ค่กวเะ่ ้้ว้ปา,ค�ำว็วนพรอนสกแ)ก.รผะกัล้ะา้ไูทเก้วเรม(ร้หาะายม่าวาอ่ ีคตสเมเวมพปวรกัิไา่เ็ัสื่อานดกปมอแ้(ผน็ะนอลนัล้นถูนั่).้วะกงึนัเด้ )ทเอแลธงั ลียาววา่อนย้วาวาว่่ )ี,้ อถ นํ โส อาห `โกสิ ตวฺ นตฺ .ิ “อหํ สกโฺ กต.ิ “อนฺธพาล อหิริก, ตฺวํ มยา สทฺธึ กเถตํุ น ยตุ ฺตรูโปส,ิ ตฺวํ มํ “ทคุ ฺคโต ทลทิ ฺโท กปโณติ วเทส,ิ เนวาหํ ทคุ ฺคโต น ทลทิ ฺโท, สขุ ปปฺ ตฺโต อหมสฺมิ มหทฺธโน, อ. ทรพั ย์ ท. เหล่านน่ั คือ อ. ทรพั ย์คือศรทั ธาดว้ ย, คือ สทฺธาธนํ สีลธนํ, หิรี, โอตฺตปปฺ ิ ยํ ธนํ, อ. ทรพั ย์ คือศีลดว้ ย, คือ อ. ทรพั ย์คือหิริดว้ ย, คือ สตุ ธนจฺ , จาโค จ, ปฺ า เว สตฺตมํ ธนํ; อ. ทรพั ย์ คือโอตตปั ปะดว้ ย, คือ อ. ทรพั ย์คือ สตุ ะดว้ ย, ยสสฺ เอตา ธนา อตฺถิ อิตฺถิยา ปรุ ิสสสฺ วา, คือ อ. ทรพั ย์คือจาคะดว้ ย, คือ อ. ทรพั ย์ทีเ่ จ็ด `อทลิทฺโทติ ตํ อาห,ุ อโมฆํ ตสสฺ ชีวิตนตฺ ิ คือปัญญาแลดว้ ย; มีอยู่ แก่บคุ คลใด คือแก่หญิงหรือ หรือว่าคือแก่บรุ ุษ, (อ. บณั ฑิต ท.) กล่าวแลว้ ซ่ึงบคุ คลนน้ั ว่า เป็นคนไม่ขดั สน ดงั นี,้ อ. ชีวิต ของบคุ คลนนั้ เป็นชีวิตไม่เปล่า (ย่อมเป็น) ทแแ(ซข(ดหใพขแวดยยหา่หกอกองึ่งงรรััรออ่่้คืกงนนอะงง่่พชง่ มมกพสล�ำหอวีีนหดรคเอ้้หพรเเแา่ปุาง่ะรนร.กปปรูะาทคละืวอศทรปังท็็่อ้นนทม้ศา์ะานอา.พานไ))�ำิไะวควาสนนมัังด้เทุสแเสา่ส�ำหดดหพดอ่้ลกธัหกตัดดเลางัาตงัร้อะสวกอกรอานงัาน่จะนุน.ืดะอ.นะบลใีปี้นั้นัแวจ็ด้้ีดกนุัพพ้แหจฯา่ลไ,ขงันัมเปรรรแ้ จนนึืออะะเ้้กอลแทพทกวีผ.พแว้รนัลผรา่พทงฯื่ัอ้า่ลามู้ทอุ้งช้รวมูปรอทุ้้บวลอีพ.นธแีคงวนอวัธทะยเสรจสมองวจา่.เยแะลทูสู่าจด้าร้าแแงลัภแิก้.ย�ำามบอัพบมก้วาลนอท.บเเแ้่พรรอุค้หปวากัรทุละษนอัสนัร็เสลัพน้ธจ.ว.ซเะผปุพนา่ทขผย้ราศงึ่้เูปนพนรัอ้ะยิง์มมปูสามพพนัง็อ่ร้ีิอใปนุสหตซ(พะชรทมุแยโดปรลง่ึ้สออพ่รรธตเหัซสา่คาีกพปะคงนมัะรงงรึ่แง่ณุไ็ฆศทุฯเนะพเเัสวชปลรจฉาพ์ธแาสอืนรอ้ว้แ็ดพสะจละเภทนุันลวปดนาพาทธตาา่ช้็วทกนะเานไั.ทพเุ้นื่ปอ)ปะ.อจผฯธ็มวไนเ้ทาน้ัแกผมูเปดเา่ิให้เาจล้รพเใู็ิใ้คสเนชช้วาลน(้าชฉวรยพ่รปุคน่สบา่พ่รพะ่ืออ่ปนรทกะกันสทศรางะมหข.กพบัส่ีะูลูากะ้ธเดัมวะสำ�สดทุแแหลปรา่นสนงี้อดลลว็รธรา่นงฆมนืนัยกย้้อัะววาว้)-์ู่ เยสํ หิ อิมานิ สตฺตวิธอริยธนานิ สนฺต,ิ น เต พทุ ฺเธหิ วา ปจฺเจกพทุ ฺเธหิ วา `ทลทิ ฺทาติ วจุ ฺจนฺตีต.ิ สกฺโก ตสสฺ กถํ สตุ ฺวา ตํ อนฺตรามคฺเค โอหาย สตฺถุ สนฺตกิ ํ คนฺตฺวา สพฺพํ ตํ วจนปปฺ ฏิวจนํ สตฺถุ อาโรเจส.ิ อถ นํ ภควา อาห “น โข สกฺก สกฺกา ตาทิสานํ สเตนปิ นสหสธเฺ มสนโฺ มปติ สิ ปุ ปฺวาพทุ ธฺ ก`สฏุ งฺ€ฺโึฆ`พทุ โฺ นธ น พทุ โฺ ธติ วา `ธมโฺ ม สงฺโฆติ วา กถาเปตนุ ฺต.ิ สปุ ปฺ พทุ ฺโธปิ โข สตฺถุ สนฺตกิ ํ คนฺตฺวา สตฺถารา กตปปฺ ฏิสมโฺ มทโน อตฺตนา ปฏิลทฺธคณุ ํ สตฺถุ อาโรเจตฺวา อฏุ ฺ€ายาสนา ปกฺกามิ. ผ้หู ลีกคไรปัง้ นแนัล้ ้วอส.นิ ้ แกมาโ่ลคไมตน่ วั ามนีลกจู าอกอ่ ชนีวติปลฯงลงแล้ว ซง่ึ สปุ ปพทุ ธะนนั้ อถ นํ อจิรปกฺกนฺตํ คาวี ตรุณวจฺฉา ชีวติ า โวโรเปส.ิ รเซปป้อง่ึกุ็นยบกแหรุไสุ ุษมดนา้โ่ยผง่ึตค้ินเูิๆปเวซ็ปนฯา่งึ่็นโพราปคหอลเริย.งือ้ ลทนแงาชมแรื่อุโ่จลคว้ีรวนิา่ยสซนะั้ ปุง่ึ ชซปนง่ึ พเบปททุ ็รุน.ธุษ๔นะผา้เฆู งหจยา่ ลาซกั า่กง่ึษนชโิณจีีว้ ครติ ี ชือื่อซสตวงึ่ นิา่น้กตอหลุ มตัันบภพง่ึตุ าทรพ(าชเฐ่ืปอิก็วนทะา่ ). สา กิร เอกา ยกฺขินี “ปกุ ฺกสุ าตกิ ลุ ปตุ ฺตํ พาหยิ ทารุจรี ิยํ ชตเนมพฺ สทตาํ€กิ โสจตรํฆาอตตกตฺ ํ ภสาเปุ วปฺ พคทุ าธฺวกี ฏุหฺ€ตุ นิ วฺ ตฺาิ อเิ ม จตตฺ าโร ชีวติ า โวโรเปส.ิ ผลิตสื่อการเรียนรู้ โดยโรงเรยี นพระปริยตั ิธรรม วัดพระธรรมกาย 129 www.kalyanamitra.org
ได้ยินวา่ ในกาลอนั ลว่ งไปแล้ว (อ. ชน ท.) เหลา่ นนั้ เป็นบตุ ร เสมอมนกปฺฺตํ เยตตสึฺตนุึ คกริรโ“สออภิมนอินสตภุึฺมีเวตึ ติ คฺวจณาติกฺตํ า€โารอสเนยุ าฺยยเสาณนฏอฺฺหํ€ปิสเนมตุโฺ ตเฺตยฺวาา หนทตุตเิวอฺวฺถสาวิ,ํํ ของเศรษฐี ๔ คน เป็น น�ำไปแล้ว ซงึ่ นางคณิกา ผ้มู ีความงาม ในพระนคร คนหนงึ่ สสู่ วน เสวยแลว้ ซง่ึ สมบตั ิ ตลอดวนั ปรกึ ษากนั แลว้ ในสมยั เป็นที่สนิ ้ ไปแหง่ วนั อยา่ งนี ้ วา่ อ. บคุ คล อ่ืน ยอ่ มไมม่ ี ในที่นี,้ อ. เรา ท. ถือเอาแล้ว ซงึ่ พนั แหง่ กหาปณะด้วย ซง่ึ ภณั ฑะ ปสาธอนมิ ภสิ ณสฺ าฺฑอํ มคเฺ หเหหติทฺวนิ าฺนํ กอหิมาํ ปมณาเสรหตสฺวสฺาคจฺ จสฺฉพาฺพมาตจฺ .ิ เป็นเครื่องประดบั ทงั้ ปวงด้วย อนั อนั เรา ท. ให้แล้ว แก่หญิงนี ้ ยงั หญิงนี ้ ให้ตายแล้ว จงไปกนั เถิด ดงั นี ้ฯ อ. หญิงนนั้ ฟังแล้ว ซงึ่ วาจาเป็นเคร่ืองกลา่ ว ของชน ท. สทฺธึสอาภเิรตมสิตํ ฺวากอถิทํ าสนตุิ ฺวมาํ มา“อเริเตมกุ านมิลาลฺ, ชฺชา มยา เหลา่ นนั้ (คิดแล้ว) วา่ อ. ชน ท. เหลา่ นี ้ ผ้มู ีความละอายออกแล้ว ยินดียิ่งแล้ว กบั ด้วยเรา เป็นผ้ใู คร่เพื่ออนั ยงั เราให้ตาย (ยอ่ มเป็น) ในกาลนี,้ อ. เรา จกั รู้ (ซง่ึ กรรม) อนั ควรแล้วแก่กรรมอนั เราพงึ กระท�ำ มาริยชมาานนิสาสฺ า“มอิหํ ยกเตฺขสินํี หตุกฺวตาฺต,พฺพยตุ ฺตกนฺติ เตหิ แกช่ น ท. เหลา่ นนั้ ดงั นี ้ผ้อู นั ชน ท. เหลา่ นนั้ ให้ตายอยู่ ได้กระทำ� แล้ว ซง่ึ ความปรารถนา วา่ อ. เรา เป็นนางยกั ษิณี เป็น, อ. ชน ท. เหลา่ นนั่ ยงั เรา ยอ่ มให้ตายได้ ฉนั ใด; เป็นผ้สู ามารถ สมตฺถยาถา มํภเวเอยเฺยตนฺตมิาเรนฺต;ิ ปเตอฺถวนเมํ ว เต อมกาาเรสต.ิ ํุ เพื่ออนั ยงั ชน ท. เหลา่ นนั้ ให้ตาย พงึ เป็น ฉนั นนั้ นน่ั เทียว ดงั นี ้ฯ อ. ภิกษุ ท. ผ้มู ากพร้อม กราบทลู แล้ว ซงึ่ การกระท�ำซงึ่ กาละ อกาฏุ โฺ€ริภสเจามตวพฺ ฺวํ หาปลุ ตา“ฺโตตสตฺสิภปิกจฺุขฺฉู ึสก.ุาตสสฺ คต,ิ กาเกลเกนิรวิยํ กาภรคเณวโนต แหง่ สปุ ปพทุ ธะนนั้ แก่พระผ้มู ีพระภาคเจ้า ทลู ถามแล้ว วา่ อ.คติ ของสปุ ปพทุ ธะนนั้ เป็นอยา่ งไร (ยอ่ มเป็น), (อ. สปุ ปพทุ ธะนนั้ ) ถงึ แล้ว ซง่ึ ความเป็นแหง่ บคุ คลผ้มู ีโรคเรือ้ น เพราะเหตอุ ะไรนน่ั เทียว ดงั นี ้ฯ อ. พระศาสดา ทรงพยากรณแ์ ล้ว ซง่ึ ความทแี่ หง่ สปุ ปพทุ ธะนนั้ กตทสกปอตฏโตุุสิึสจรฺฺตฺตภิตวฺ€นภิาราสฺววฺตึาาเตานวฺถธนปมาิฏอปฺ ฺมฺอ€ตตวหุปํฺุตจิโฺติตปฺนสริ ฺวนเตนาทาวฺนฺจาฺตเปภสีตวอตนาิปิ พปวฺตฺโอาตพฺยผิกตวาลฺยาฺตฺจคตกวําโาฺวรนเมสิถาตํ เปมฺวสกาตาตนอตหกคฺวนฏฺวาราสสุกุ “ขินภวทิปิปฺธิกตีฆปึฺาฺขสรกจเฺสตวํฺฆเฺตจเกํอฏนกพิทตตอิรมทาฺุวาิเเมมฺนยฺธาวํํิ เป็นผ้บู รรลแุ ล้ว ซง่ึ โสดาปัตตผิ ล เกิดขนึ ้ แล้ว ในภพ ชื่อวา่ - ดาวดงึ ส์ด้วย ซง่ึ การ เหน็ แล้ว ซงึ่ พระปัจเจกพทุ ธเจ้าช่ือวา่ ตครสขิ ี ถ่มแล้ว กระท�ำแล้ว ซง่ึ การหลีกไป จากท่ีมีวาเป็นประมาณ ไหม้แล้ว ในนรก สนิ ้ กาลนาน ถงึ ซงึ่ ความเป็นแหง่ บคุ คล- ผ้มู ีโรคเรือ้ น ในกาลนี ้ เพราะวบิ ากอนั เหลือลงด้วย ตรัสแล้ว วา่ ดกู ่อนภิกษุ ท. อ. สตั ว์ ท. เหลา่ นี ้ ยอ่ มเที่ยว กระท�ำอยู่ ซงึ่ กรรม มีวิบากเผด็ ร้อน แก่ตน ด้วยตนเทียว ดงั นี ้ เมื่อทรงสืบตอ่ ซง่ึ อนสุ นธิ แสดง ซงึ่ ธรรม ย่ิง ตรัสแล้ว ซงึ่ พระคาถา วา่ (อ. กรรม) ใด เป็นกรรมมีผลเผ็ดร้อน ย่อมเป็น อ. คนพาล ท. “จรนตฺ ิ พาลา ทมุ ฺเมธา อมิตฺเตเนว อตฺตนา ผูม้ ีปัญญาชว่ั มีตน เป็นเพียงดงั (คนมีเวร) ผูม้ ิใช่มิตร (เป็น) กโรนตฺ า ปาปกํ กมฺมํ, ยํ โหติ กฏกปผฺ ลนตฺ ิ. ย่อมเทีย่ ว กระท�ำอยู่ ซึ่งกรรม (นนั้ ) อนั ลามก ดงั นี้ ฯ 130 ธรรมบทภาคท่ี ๓ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
เวม ดซว(ปซาา่่้ง่ึวีผ็ง่ึนปยลอจรอท((((ใน(รอระอออดนิริย�ำมุนโ.ิ...ยงักอผมอออยเฺนาฺตราลรรรมชารบีลรรริ้ซแนถธทถถถถดเง่ึห์ใ)ปา.)))งคัน)ง่็ทนนววบโา.่ทลีดา้วมทววฯี่สมก๔งัา่า่ีโ)า่ผนอดุทส้ว(มู ีื่น(ลอดกุ้า่ฯปดี เ.งดขาเยปชัญงัปแ้ป์ว็นอ่น็นอ(หนยัญตดมีรม้ง่กตทงัาเาเชรติทนทผิวอ.ร่ือ)เฺ่ียกีศลนัม้วตแวใะผนเโมา่ปหนทเว้ไูาพนีผ็ษง่มบนา่ ลาบวคปตร่ทก(ล้กอูอทน้นรรล.ะยะท)มใด้ทดาทู่.นชีเวง)ัแวซษงัุ�ำาน่บนนรขง่ึเอรหที้ปง็าีแ้ยฯ้ทยลนรลู่กผ.แะา่ี)้ ้ฯฏเลูโวคนปยซม้า่วุกือนั็้นงชึ่ าวปหอพนอ(กา่ดนกผฺ์มใางันาศุลลิตนโลบํเราี(ล้ปนแเรแปก็นหรดนั่ดห็นนลกงง่ัเงัง่ ทีดแแุนบน้บร้ลลีวยรีทีท้้มย้้ฯฯววว)) ตตถฺ “จรนตฺ ตี ;ิ จตหู ิ อริ ิยาปเถหิ อกสุ ลเมว กโรนฺตา วิจรนฺต.ิ พาลาต:ิ อิธโลกตฺถจฺ ปรโลกตฺถฺจ อชานนฺตา อิธ พาลา นาม. ทมุ เฺ มธาต:ิ ทปุ ปฺ ฺา. อมติ เฺ ตเนวาต:ิ อมิตฺตภเู ตน วยิ เวรินา หตุ ฺวา. กฏุกปผฺ ลนฺต:ิ ตขิ ิณผลํ ทกุ ฺขผล.ํ เทสนาวสาเน พหู โสตาปตฺตผิ ลาทีนิ ปาปณุ ึสตู .ิ อ. เร่ืองแห่งบรุ ุษผ้เู ป็ นโรคเรือ้ นช่อื ว่าสปุ ปพทุ ธะ (จบแล้ว) ฯ สุปปฺ พุทธฺ กุฏฺ ฐิวตถฺ ุ ๘. อ. เร่ืองแห่งชาวนา ๘. กสกวตถฺ ุ. (๕๒) (อันข้าพเจ้า จะกล่าว) ฯ ซง่ึ ชาอว.นาพระศคานสหดนางึ่ เดมงั ่ือตนปรีเ้ ปรัสะ็ แนทลตบั ้ ว้ นอฯยู่ ซใง่ึ นพพรระะธเรชรตมวเนทั ศนทารนงปี ้ รารวภา่ “น ตํ กมฺมํ กตํ สาธูติ อิมํ ธมฺมเทสนํ น ตํ กมมฺ ํ กตํ สาธุ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต เอกํ กสกํ อารพฺภ กเถส.ิ อตโจดาอรยะกกชกเไไมอ่ปลูดือง้หแยองลนินชนั้วง่ึว่ือไา่ โขวดา่ออยสอ.ชากเชอ่วขซา้งตัางึ่ อวไถนปนนัี�ำ้าแไขทฯนลอ้�ำนวั้ อลอกา.ยยถซอ่แงืึ่อโนมลเจอ้�ำวไ้ราถนซแนั่ ง่ึลซทเอ้วงทึ่.โุนียมาวเงขซคฯ้แางึ่ ์ เไหใงปนง่ินแหตแลนรล้วะง่ึ ะกทใลู สนออพู่งทนั ร่ีไมะมงมั่นไ่ คกาคงั่ลกร โส กิร สาวตฺถิโต อวทิ เู ร เอกํ เขตฺตํ กสต.ิ โจรา อทุ กนิทฺธมเนน นครํ ปวสิ ติ ฺวา เอกสฺมึ อฑฺฒกเุ ล อมุ มฺ งฺคํ ภินฺทิตฺวา ปวิสติ ฺวา พหํุ หิรฺสวุ ณฺณํ คเหตฺวา อทุ กนิทฺธมเนเนว นิกฺขมสึ .ุ ซซซงงงึึ่ึ่่ สถถงงงิุุ่ อททข.อรรััพพงโจยยกร์์พบัพคนั นนั ดหหห้วนนนยง่ึ ง่ึง่ึโถจองุรลนัหวทตนง.กง่ึแเไลใหปน้วลอเา่ยกนซ่ลู จงึ่นัยี้ าโวจกถผรเือ้กาเลอทไียปา.วแไผเลปห้า้วอลฯยา่สู่นนู่ นัไา้ มนก่ กนั�ำ้ รหแะนทบด�ำง่ แแแลลล้้้ววว เอโก โจโร เต วฺเจตฺวา เอกํ สหสสฺ ตฺถวิกํ ภโอณวฏฺฑฺฏํ ิกภาายเํ ชกตตฺวฺวาา ตํ เขตฺตํ คนฺตฺวา เตหิ สทฺธึ อาทาย คจฺฉนฺโต โอวฏฺ ฏิกโต ปตมานํ สหสสฺ ตฺถวิกํ น สลลฺ กฺเขส.ิ ใแอไเนฉปนหะี ้พจแนไง่ กรัาลขาใไะ้วา่นหปซยขวนสง่ึอคนัเอมทู่พงือนี่ืมดชื่อพแนั้าีรอลรอวอนัะทนย.ญจไรเาถพกังทนาเรม้าใหณนัะ้นีตน็ศดเจาขวแางัมกัลอลสนจ้งาวดีข้บัพเไาอชดซร้งซาท้งท่ึะโงเ่ึชรอจทรชงางรงียาตวเคหววทรน์ ,นน็วท.าแจาแเรหมนดนงล้ใน็นอ่ัู้นวั้อคแย,.รซลผู่่คเซง่ึ้้จวเู งึ่รขเ้าหโว้ซาขลญตไงึ่ อกปนถุ องแงีุใแ้ยวนทลหู่า่้สวรวง่ัพา่มภอใยยัน.ณ(ั ์พออภชฑ.นนัั าาเขะหวยหจนนใตทนดัางึ่)ุ. โต ตํ ตํทิวสํ สตฺถา ปจฺจสู สมเย โลกํ โอโลเกนฺ ทิสฺวา กสกํ อตฺตโน าณชาลสฺส อนฺโต อปทวฺทฏิ ฺส€ํ “กินฺนุ โข ภวสิ สฺ ตีติ อปุ ธาเรนฺโต อิทํ “อยํ กสโก ปาโตว กสติ ํุ คมิสสฺ ต,ิ ภณฺฑสามิกาปิ โจรานํ อนปุ ทํ คนฺตฺวา สหสฺสตฺถวิกํ ตสฺส เขตฺเต ทิสฺวา เอตํ คณฺหิสสฺ นฺติ, ผลิตส่ือการเรยี นรู้ โดยโรงเรยี นพระปรยิ ตั ิธรรม วดั พระธรรมกาย 131 www.kalyanamitra.org
อ. บคุ คลอ่ืน เว้น ซงึ่ เรา ช่ือวา่ เป็นพยาน ของชาวนานนั้ มํ €เปตวฺ า ตสสฺ อโฺ สกขฺ ิ นาม น ภวสิ สฺ ต;ิ จกั ไมม่ ี; แม้ อ. อปุ นิสยั แหง่ โสดาปัตตมิ รรค มีอยู่ แก่ชาวนา ปสกโคสตสนนุ ตถฺโฺตกาาํุ ปกอสตวสาฏติฺตตนฺํฏุมิ ฺถนตคอาทฺ ีตฺคราตํ.ิรสเฺภถสฺทเิ.โิรสสอนฺวปปุาิ นปิสกคจฺสสนฉฺ โโฺตายกสฺวปมาิ สปเณฺสาภโนอคตตววตนฺถตฺติ,กถฺํ ตสตวติ อนฺถํุ คฺทมคมิตาโยฺวตสาา..ิ นนั้ , อ. อนั อนั เรา ไป ในท่ีนนั้ ยอ่ มควร ดงั นี ้ฯ อ. ชาวนา แม้นนั้ ไปแล้ว เพ่ืออนั ไถ ในเวลาเช้าเทียว ฯ อ. พระศาสดา มีพระเถระ ชื่อวา่ อานนท์ เป็นปัจฉาสมณะ (มีอย)ู่ ได้เสดจ็ ไปแล้ว ในท่ีนนั้ ฯ อ. ชาวนา เหน็ แล้ว ซง่ึ พระศาสดา ไปแล้ว ถวายบงั คมแล้ว ซงึ่ พระผ้มู ีพระภาคเจ้า เริ่มแล้ว เพื่ออนั ไถ อีก ฯ อ. พระศาสดา ไมต่ รัสแล้ว ซงึ่ พระด�ำรัส อะไร ๆ กบั อปาตหติ สฏตฺ€ถฺา“ปานสํ เฺสตนคอนสาฺตทนฺวธฺ นาึ ฺทกิ ตอจฺ าํ ิ สีวอทโิวสิสตตวฺวฺ า.ิา สหอาสนสฺ ตนถฺฺทวตกิ ฺเาถยรํ ด้วยชาวนานนั้ เสดจ็ ไปแล้ว สทู่ ่ีแหง่ ถงุ ทรัพย์พนั หนงึ่ ตกไปแล้ว ทอดพระเนตรแล้ว ซง่ึ ถงุ ทรัพย์พนั หนง่ึ นนั้ ตรัสแล้ว กะพระเถระ- ชื่อวา่ อานนท์ วา่ ดกู ่อนอานนท์ อ. เธอ จงเหน็ อ. อสรพิษ ดงั นี ้ฯ (อ. พระเถระชื่อวา่ อานนท์ กราบทลู แล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระองค์ อ“มามสวี“ปิโสสสฺเวกาลิเมราิตยฺถภนอวเฺ ตาตฺถโีตอฆิเรวจวลินโิ สาฺเยตต.ิตฺววกาาส,โกจรตณํ ฏกฺ€ถาํ นสเตมุ วฺตาํ, ผ้เู จริญ อ. ข้าพระองค์ เหน็ อยู่ (อ. อสรพิษ) ตวั มีพิษร้าย ดงั นี ้ ฯ อ. ชาวนา ฟังแล้ว ซง่ึ วาจาเป็นเครื่องกลา่ ว นนั้ คดิ แล้ว วา่ อ. ท่ีนน่ั เป็นที่เป็นที่เท่ียวไป ในเวลา หรือ หรือวา่ ในสมยั มิใชเ่ วลา ของเรา (ยอ่ มเป็น), ได้ยินวา่ อ. อสรพิษ มีอยู่ ในที่นี ้ ดงั นี,้ ครัน้ เม่ือพระศาสดา ตรัสแล้ว ซงึ่ พระด�ำรัส มีประมาณเทา่ นี ้ €ปต“อเํโปิมตตํทสอฺวยตาาฏถฺทฺส€ราปิึนยเํ อสฺธตนุาตนฺอยากิวาตทํ ปวฺโาตฏตยวสฺ ิจาตฺฉฺถปาคอาเกพโทรกฺตาฺยตนตฺวเฺ ตาฺตส,ตหกาป“สมถยนฺุสาิตตเกํรตฺถสสํวสฺติ ิกาเํุภํมอวกิ อิสทมาสฺนิสนรตนฺวฺภเีตตตฺาิ.ิิ เสดจ็ หลกี ไปแล้ว, ถือเอา ซงึ่ ด้ามแหง่ ปฏกั ไปแล้ว (ด้วยความคดิ ) วา่ อ. เรา ยงั อสรพษิ นนั้ จกั ให้ตาย ดงั นี ้เหน็ แล้ว ซงึ่ ถงุ ทรพั ยพ์ นั หนงึ่ (คดิ แล้ว) วา่ (อ. พระด�ำรัสนนั้ ) เป็นพระด�ำรัส อนั พระศาสดา ตรัสแล้ว ทรงหมายเอา ซง่ึ ถงุ ทรัพย์พนั หนง่ึ นี ้ จกั เป็น ดงั นี ้ ถือเอาแล้ว ซงึ่ ถงุ ทรัพย์พนั หนง่ึ นนั้ กลบั แล้ว วางไว้แล้ว ซง่ึ ถงุ ทรัพย์พนั หนง่ึ นนั้ ณ ท่ีสดุ แหง่ หนง่ึ เพราะความท่ีแหง่ ตน- เป็นคนไมฉ่ ลาด กลบแล้ว ด้วยดนิ ร่วน เริ่มแล้ว เพื่ออนั ไถ อีก ฯ แม้ อ. มนษุ ย์ ท. ครัน้ เม่ือราตรี สวา่ งแล้ว, เหน็ แล้ว ซง่ึ กรรม กกปทคปเขํ ตสนณสทตกกฺตํุาฺตฺเสมนวฑมฺวํ ยิาสฺมสฺุนนหูาํสุ ทเิตตฺสริสฺวตนาโกาฺวฺถปปปสาิ ถทเมคโถววจตานวกิปลเโฺวรฺติภํทนหาฺวาาอิชฺาตนภาําปุทณยเถวนทาฺฑยิวยตํ อกิสฺวรทาาสฺตค“ยฺทตฺตจวสฺวภยิฺฉิจสํํร€าานร.ุป,ชสเฺติคติตีตโฺาหฏฏิเคฺฺํ€€เเตาาหวตนนติลํทํํชมุ สฺเโปฺททชเฺสจติขตติิสสยเตสรฺฺวฺวฺววสึ หฺตสฺาาาา.ุ ํิ อนั โจร ท. กระท�ำแล้ว ในเรือน ไปอยู่ สทู่ ่ีมีรอยเท้าและรอยเท้า- ตามไปแล้ว สนู่ า นนั้ เหน็ แล้ว ซง่ึ ท่ีแหง่ สงิ่ ของ อนั โจร ท. แบง่ กนั แล้ว ในท่ีนนั้ ได้เหน็ แล้ว ซง่ึ รอย แหง่ เท้า ของชาวนา ฯ อ. ชน ท. เหลา่ นนั้ ไปแล้ว ตามแนวแหง่ รอยเท้า ของชาวนา นนั้ เหน็ แล้ว ซง่ึ ที่แหง่ ถงุ ทรัพย์ (อนั ชาวนา) วางไว้แล้ว ค้ยุ แล้ว ซงึ่ ดินร่วน ถือเอาแล้ว ซง่ึ ถงุ คกุ คามแล้ว วา่ อ. เจ้า ปล้นแล้ว ซงึ่ เรือน ยอ่ มเท่ียวไป ราวกะวา่ ไถอยู่ ซง่ึ นา ดงั นี ้ โบยแล้ว ด้วยทอ่ นไม้ น�ำไปแล้ว แสดงแล้ว แก่พระราชา ฯ อ.พระราชา ทรงสดบั แล้ว ซงึ่ ความเป็นไปทวั่ นนั้ อราาชฆปารรุาติสชนาาํ นตตยํ ํ ปสึ ป.ุจวฺฉตาฺตพึ าสหตุํุ ฺวพานฺธติตสฺวาสฺ กวสธาํ หอิ ตาณาเลาเนปฺตสา.ิ (ทรงยงั ราชบรุ ุษ ท.) ให้รู้ทวั่ แล้ว ซง่ึ การฆา่ ซงึ่ ชาวนานนั้ ฯ อ. ราชบรุ ุษ ท. มดั แล้ว ซงึ่ ชาวนานนั้ (กระท�ำ) ให้เป็นผ้มู ีแขน ในภายหลงั เฆ่ียนอยู่ ด้วยหวาย ท. น�ำไปแล้ว สทู่ ี่เป็นที่น�ำมาฆา่ ฯ อ. ชาวนานนั้ ผู้ (อนั ราชบรุ ุษ ท.) เฆี่ยนอยู่ ด้วยหวาย ท. “โฆปสรวฺสโิโสสตกิอสวาทานหนนิฺโฺทตตาคลจยิ อฺฉมาตาส.ิโวี นิโสตอ,ิฺ`ํ ปสกสฺิาฺจมิิ อภวตนฺวฺเตา ไมก่ ลา่ วแล้ว ซงึ่ ค�ำอะไร ๆ อื่น ยอ่ มกลา่ วไปอยู่ วา่ (อ. พระ ศาสดา ตรัสแล้ว) วา่ ดกู ่อนอานนท์ อ. เธอ จงเหน็ อ. อสรพิษ ดงั น,ี ้ (อ. พระเถระชอ่ื วา่ อานนท์ กราบทลู แล้ว) วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้เู จริญ อ. ข้าพระองค์ เหน็ อยู่ (อ. อสรพิษ) ตวั มีพิษร้าย ดงั นี ้ (ดงั นี)้ ฯ 132 ธรรมบทภาคที่ ๓ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
ก(ดขกคอรลงั รานงา่ ัน้บพวีค้(เทแรอมระลลูันงั่ือ้ เ้นวแชคถนลัาร�ำ้ ้ซวะว)นชง่ึอววื่อา.า่านวรจา่าซนัอ้าอชง่ึ.)เคาบปกเนว็รรุนลุาาษนเา่ มคทวเทเรม์ดแปื่.อ้่ือลว็นง้ยไวถกได,,าปล้นมทา่เ�ำพแวอวั่ ไลื่อ.ป้วอขแนัอลเซนรเง้วฝื่งอึ่พน้ั้ชาสงรานสู่ะซวนั่ศำ� งึ่นนาพแาสกั กรชดนะ่พื่อขานรั้รออาดะวช้ะงวรา่พาไยารชรนจอะาน่ั กั.รเดาบททชงั อา่ียนานกฯวี,้ อถ นํ ราชปรุ ิสา “สตฺถุ เจว อานนฺทตฺเถรสฺส จ กถํ กเถส,ิ กินฺนาเมตนฺติ ปจุ ฺฉิตฺวา, “ราชานํ เทนฏตฺ€ฺวุํ าลรภมาโฺ โน กเถสสฺ ามีติ วตุ ฺเต, รฺโ สนฺตกิ ํ ตํ ปวตฺตึ กถยสึ .ุ วจกหา่ล�ำาเาม่ ดขวิไค้ามิแดรแล้ ังต้้วนดพ่แนัองั้ตรยนะก่อา่ีอ้า.งงลนพคแกีร้์ผเหะรพ้สูารง่ รมบาตาชมะทนาเตลอูหเิอแตตทลกรไุพรั้สวไปถดแาองั ลมน.ซ้วแีขฯ้งึ่ ้ลาคอ้พวว.เราพชะซมา่ือองึ่วเปปชนงร็คานาะว์ไโเแนปยปมาท็ชน้นนวน่ัโนันันจ้์้แรกนัก้ รว่ก(ายา่าบอ่รททไมอถลงูั.้เปปแเ็จลวน้้ฯาวง) อถ นํ ราชา “กสมฺ า เอวํ กเถสีติ ปจุ ฺฉิ. โสปิ “นาหํ เทว โจโรติ วตฺวา กสนตฺถาย นิกฺขนฺตกาลโต ปฏฺ€าย สพฺพํ ตํ ปวตฺตึ รฺโ อาจิกฺขิ. ดนซอ(อทขซอง้.ึ่.นวลูั้งึ่พงพยอถกชรเพนรัาอรสะาะมรร.วศด(อมะนแอาจ็ งเ)ลสานไัถคปน้ดวเอรพ์รแนทาัะนัา้ รลช).เะ้ว(รผื่อเตรยปซา้ทูวารก็สคงึ่นรา่ชสัขพส่วงูอผาแนึเำร�้ร้ปาเลู กนะส็น้วนซรศกดั)นงบ่ึะาจ็โทททควุทขสไรา่์ค�ำอปษด(งลยงแาสแใพผอ่แลนดน้รเกูม้วะล่บเัะช่รเพศิศแป่ือาวสนา็ลวา่งนทู่สใาน้นว)น่ีเยดาีปแ้โานดล็นลอขน่ังัก.หทใ้านซนรี่ไไชแง่ึี(ส้มืถอกาตทวมค่วราพ่รดแะยนวัจงรงัทรหเาพาปะนแนำ�ง่เา็ผนลีป)ช้ีฯเ้้มู้็วทอยนาใ,ีพสี่อาว่หเคอนนิมร้เ้ ซป.ระไแาื่ปอ็ง่ึภนเสนรชงแพาดานั่ กาหคงยวลงจ่อเากนวจา่ก้าันบัน้ัาาวงร,ู้ ราชา ตสสฺ กถํ สตุ ฺวา “อยํ ภเณ โลเก อคฺคปคุ ฺคลํ สตฺถารํ สกฺขึ อปทิสต,ิ น ยตุ ฺตํ เอตสสฺ โทสํ อาโรเปตํ,ุ อหเมตฺถ กตฺตพฺพํ ชานิสสฺ ามีติ ตํ อาทาย สายณฺหสมเย สตฺถุ สนฺตกิ ํ คนฺตฺวา สตฺถารํ ปจุ ฺฉิ “ภควา กจฺจิ ตมุ เฺ ห อานนฺทตฺเถเรน สทฺธึ เอตสสฺ กสกสฺส กสนฏฺ€านํ คตาต.ิ คผใไดอทแถพดน้ต้นาัรกูรเูร้ชตทันงววะ่้่อพ่เนาาร่่พี่นเน(((((หรหัสอออออกนัอระมน็้น็แ.อ....ับอ.)(หแพลแ.พพอชงบดลาพ้ดวลรครว.ีรพ้้รบุววะะ้รตวงิัะอ์ซุษรยทรศะพนรยง่ึะไาอนศพ.าาีิตดพา่้ชรฯนัีชสใตาร้้ารงการนบสจาดระนชะลทัสรกุดัอาาดนัาุ่ษ้ทอแ่ีนไาทงต�ำว)ลมนู.ลนคัลูรแ้รดถไน่้ัวกัสถ์ั้สไตถลดงัาซรองุ้แารวนไ้มกาดทดรัสะมลดีแ้รซบ้,ง้ฯัแไร้แวแงะัลงน่ึรัทพลล)นลท้วอคี้วลดูว้ย้ว้)ีว�ำ�.ำ้ฯา่แ์)งพัเ)แฯว)พนลดบานลั่วรว้ีวกู้้า่(วุหรชฯาอา่อ)ุ่อษะื่อน.อ.ซกนนง่ึพ.ดงล่ึวมพีน้วรกกูาา่(่หระีตอัดว่อ้าะอานถัจรงนัศซงบแนอุัอกขมคง่ึาพส้ะาีาวไ์้หสฯดมแไิตาตทดารจตง่.รมไบาาอดพ่คภพเอ้า้แ(ปรราตอนงัิตนั็ะลน้พร.พรทอ้วเัสอ(คงรรซาแรงะคขง่ึเซตื่อลเหอ์บผอห่ึง้งมวงน็้ถเนูค็ุกช)จคภแวแลคีวร์าลาลวาิิ่ตลทญพย้้ววาว่ ),. “อาม มหาราชาต.ิ “กึ โว ตตถฺ ทฏิ ฺ€นตฺ .ิ “สหสสฺ ตถฺ วกิ า มหาราชาต.ิ “ทิสฺวา กึ อโวจตุ ฺถาต.ิ “อิทํ นาม มหาราชาต.ิ “ภนฺเต สจายํ ปรุ ิโส ตมุ หฺ าทิสํ อปทิสํ นากริสฺส, น ชีวติ ํ ลภิสสฺ , ตมุ เฺ หหิ ปน กถิตกถํ กเถตฺวา เตน ชีวิตํ ลทฺธนฺต.ิ เตไยตแปมมอ่รร็นพ่ััสส้มผแแองึมอ้กไูลล..ีป้้รววอะแพาซทลวรตง่ึ้เ�ำะวา่ พพมศรรภดาะาดา(สกูะคยพงัด่อกาอ่นานรถมี ้ะมากเทปนหลเท็�ำมนีาา่้วรื่อบ)วา่ง,ซทแพสง่ึ ลรดิตกง้อวบรัรส.รแบื มขลตอใ้ควอ่ดถซววง่ึาคาอมซซย�ำ.งตึ่ งึ่มพวาอกีปารมนระจรเรสุพาดะมนเมือรปนธาด็นนัิ้ณรเ้(อคอเแชนทร.ส่ือื่อใา่ ดอนองนนงักภยีน้ซบลา่านั่งึ่ งาย่ณั ธเนวทหรฑนนัียรล้ มนิตั)ว้งั , ตํ สตุ ฺวา สตฺถา “อาม มหาราช, อหมปฺ ิ เอตฺตกเมว วตฺวา คโต, ปณฺฑิเตน นาม ยํ กมมฺ ํ กตฺวา ปจฺฉานตุ ปปฺ ํ โหติ น ตํ กตฺตพฺพนฺติ วตฺวา อนสุ นฺธึ ฆเฏตฺวา ธมมฺ ํ เทเสนฺโต อิมํ คาถมาห ผลติ สอื่ การเรียนรู้ โดยโรงเรยี นพระปริยัตธิ รรม วดั พระธรรมกาย 133 www.kalyanamitra.org
(อ. บคุ คล) กระท�ำแลว้ (ซึ่งกรรม) ใด ย่อมเดือดร้อน “น ตํ กมฺมํ กตํ สาธ ุ ยํ กตฺวา อนตุ ปปฺ ติ, ภายหลงั , (อ. บคุ คล) มีหนา้ อนั ช่มุ แลว้ ดว้ ยน�้ำตา ยสฺส อสฺสมุ โุ ข โรทํ วิปากํ ปฏิเสวตีติ. ร้องไหอ้ ยู่ ย่อมเสวยเฉพาะ ซึ่งวิบาก ของกรรมใด อ. กรรม นนั้ (อนั บคุ คล) กระท�ำแลว้ เป็นกรรมดี (ย่อมเป็น) หามิได้ ดงั นี้ ฯ (อ.อรรถ) วา่ (อ.บคุ คล) กระท�ำแล้ว ซง่ึ กรรม ใด คือวา่ ยอสตนสมํ กสฺสุตตสฺตฺถอํรํตสนิตฺถฺสาทหูสนกุ ิาสุตฺข“ธยฺสทุนิ ุ ํรฺรฺตนิติยมกกํ สโุ ฺขตกขนุ เฺวมณฺทโามฺรรตทํํ :ินนฺโยตสอํลินกวฏิตุนตปิ ฺ€ปิรฺวากยาปฺกํ.าํตอยทิ นสีสสฺโุุ ภออนตนสอิพีตสุ นสฺ ฺพ.ิ ฺสมุโุ ตรสโุ นฺตจขฺโนตตต-:ิ,ิ อนั สามารถในอนั ให้บงั เกิด (ในอบาย ท.) มีนรกเป็นต้น คือวา่ อนั มีทกุ ข์เป็นก�ำไร เม่ือตามระลกึ ถงึ ช่ือวา่ ยอ่ มเดือดร้อนภายหลงั คือวา่ ยอ่ มเศร้าโศกภายหลงั ในขณะ (แหง่ กรรมนนั้ อนั ตน) ตามระลกึ แล้วและตามระลกึ แล้ว, (อ.กรรม) นนั้ (อนั บคุ คล) กระท�ำแล้ว เป็นกรรมดี (ยอ่ มเป็น) หามิได้ คือวา่ เป็นกรรม งาม (ยอ่ มเป็น) หามิได้ คือวา่ เป็นกรรมสละสลวย (ยอ่ มเป็น) หามิได้ (ดงั นี ้ ในบท ท.) เหลา่ นนั้ หนา (แหง่ หมวดสองแหง่ บท) วา่ ยํ กตวฺ า ดงั นี ้ฯ (อ.อรรถ) วา่ (อ.บคุ คล) มีหน้าอนั ชมุ่ แล้ว ด้วยน�ำ้ ตา ท. ร้องไห้อยู่ ยอ่ มเสวย ซงึ่ วบิ าก ของกรรม ใด ดงั นี ้ (แหง่ หมวดสองแหง่ บท) วา่ ยสสฺ อสสฺ ุมุโข ดงั นี ้ฯ ในกาลเป็นที่สดุ ลงแหง่ เทศนา อ. อบุ าสกผ้เู ป็นชาวนา สมปฺ เตทฺตสภนาิกวฺขสปู าิเนพหู กโสสกตอาปุปาตสฺตโกผิ ลาโสทตีนาิ ปปตาตฺปผิ ณุ ลํสึ ตู ป.ิ ตโฺ ต. บรรลแุ ล้ว ซงึ่ โสดาปัตตผิ ล ฯ แม้ อ. ภิกษุผ้ถู งึ พร้อมแล้ว ท. มาก บรรลแุ ล้ว (ซง่ึ อริยผล ท.) มีโสดาปัตตผิ ลเป็นต้น ดงั นีแ้ ล ฯ อ. เร่ืองแห่งชาวนา (จบแล้ว) ฯ กสกวตถฺ ุ. ๙. อ. เร่ืองแห่งนายมาลาการช่ือว่าสุมนะ ๙. สุมนมาลาการวตถฺ ุ. (๕๓) (อันข้าพเจ้า จะกล่าว) ฯ อ. พระศาสดา เม่ือประทบั อยู่ ในพระเวฬวุ นั ทรงปรารภ “ตญจฺ กมมฺ ํ กตํ สาธูติ นอาิมมํ ธมมามฺ ลเาทกสานรํํ ซง่ึ นายมาลาการ ช่ือวา่ สมุ นะ ตรัสแล้ว ซง่ึ พระธรรมเทศนา อสาตรฺถพาฺภ กเเวถฬสวุ .ิ เน วิหรนฺโต สมุ นํ นี ้วา่ ตญจฺ กมมฺ ํ กตํ สาธุ ดงั นีเ้ป็นต้น ฯ ได้ยินวา่ อ. นายมาลาการนนั้ บ�ำรุงอยู่ ซงึ่ พระราชาพระนาม มนฉกมคอควสมอยิฏฏปโพิเจคหหหหยฺฺิฺฉ€€ลรตตาฺพวตํฏหนภโวยาิณิจจฺวสฺปิ€ตฺโิการีวาิตกฺณณฺถตฺขเหรปสุุิ รฺฑพนพตากวํงสปฺ ทุาปสึิยฺฆทิุรโิเยปฺธยวโ,เฺธปณยลสฏาสรชปเฬีนนิจิเนวอวมุนทาฺาหฺฉภุโุิสคกลนวมตวทาาาสฺรทภิสสปคเีํสยเชาทตว.ิกิปฉฺุคฺุเนต.ิํชพผํฺภฉฺววตนฺพคออรายิพฺวพาาวณงเ.าฺพถฬชฺคาิมมอปฺณกณคลีุหฺพหมตวหทหมิิริสตฺณิฏสหฺิิวํสําายิฺมฺ€เตสรลโิรอตามํยสปึาํปรสกโติาโิ ารตฺสทยชฺเพวสตาทาปสิทุพฺมวว,อนิิว.ิณปฺธิสิสฉทุึปุเํ าสจฺสฺสพฺธฺฑฏนฺจปชชลฺพฺป€ปภุคฺฺุเเสฬีปุภหณชชาาาฺครผฺหฺคนนนตโีเรฺณมาวตาวฺฺฺโโโโโิ นนนตตตตยกวารํํิ วา่ พมิ พสิ าร ด้วยทะนานแหง่ ดอกมะลิ ท. ๘ ในเวลาเช้าเทยี ว ยอ่ มได้ ซงึ่ กหาปณะแปดแปด ท. ทกุ ๆ วนั ฯ ครัง้ นนั้ ในวนั หนง่ึ ครัน้ เมื่อ นายมาลาการนนั้ เป็นผ้สู กั วา่ ถือเอา ซงึ่ ดอกไม้ ท. เข้าไปแล้ว สู่ พระนคร (มีอย)ู่ , อ. พระผ้มู ีพระภาคเจ้า ผ้อู นั หมแู่ หง่ ภิกษุใหญ่ แวดล้อมแล้ว ทรงเปลง่ อยู่ ซงึ่ พระรัศมีมีวรรณะ ๖ ท. ได้เสดจ็ เข้าไปแล้ว สพู่ ระนคร เพ่ือบณิ ฑะ ด้วยอานภุ าพของพระพทุ ธเจ้า อนั ใหญ่ ด้วยลลี าของพระพทุ ธเจ้า อนั ใหญ่ ฯ จริงอยู่ ในกาลบาง คราว อ. พระผ้มู ีพระภาคเจ้า ทรงปกปิ ดแล้ว ซงึ่ พระรัศมีมีวรรณะ ๖ ท. ด้วยจีวร ยอ่ มเสดจ็ เท่ียวไป ราวกะ อ. ภิกษุผ้มู ีอนั เที่ยวไป เพื่อก้อนข้าวเป็นวตั ร รูปใดรูปหนงึ่ ราวกะวา่ เสดจ็ ไปอยู่ สทู่ ี่เป็นที่ ต้อนรับ ซง่ึ พระองคลุ ีมาล สนิ ้ หนทางมีโยชน์สามสบิ เป็นประมาณ, ในกาลบางคราว ทรงเปลง่ อยู่ ซงึ่ พระรัศมีมีวรรณะ ๖ ท. (ยอ่ ม เสดจ็ เท่ียวไป) ราวกะวา่ (เสดจ็ ไปอย)ู่ (ในกาล ท.) มีกาลเป็นที่ เสดจ็ เข้าไปสเู่ มืองชื่อวา่ กบลิ พสั ด์เุ ป็นต้น ฯ ในวนั แม้นนั้ (อ. พระ ผ้มู ีพระภาคเจ้า) ทรงเปลง่ แล้ว ซงึ่ พระรัศมีมีวรรณะ ๖ ท. จากพระ สรีระ ได้เสดจ็ เข้าไปแล้ว สเู่ มืองช่ือวา่ ราชคฤห์ ด้วยอานภุ าพของ พระพทุ ธเจ้า อนั ใหญ่ ด้วยลลี าของพระพทุ ธเจ้า อนั ใหญ่ ฯ 134 ธรรมบทภาคท่ี ๓ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
จแเเคค(ซเอม(ซหปมทกะงคึ่นัดดิิี ็งึ่ล่ือรนเกว่พเแแพรงชไา่าเราลลรคยรคมมนน่ะะะ้้รววงัรท่งทีกงหสัศ้ื่ร้าอนดรว�ำบัรรามาวงงนีืังรัา่อช้สอดบา่อไะนบนด้ดัวอ�ำ)ยอหี ้เ้ยร.อุารลา่.รุษุงแ.นซงคศืิออเรไกอ)างึ่ดดินวัซเราย้ดยวร้วาแ่ปง่ึมยาหออา่จพลรพาพนง(กันะ้กัวลรทงึไจรดไมอาะบระใรมะกบอัีคหรสงชูแก้าาีกเ้รหยา่ขิาลฉรรคิชทแงบัันะพอาวืซเ.รดลหไทออาา่าง่ึลงะัน็�ะำเนเชพนนท่หแแแอพุบรี(ลืออลล้ลซ.ฯยซะรุว้ง้งวา่งึ่ญุง่ึษผัดนอดนกเซด้มูอ)ชรน้ิัตวาีงึ่ง้ัานีพกยอมยรน()ะตไลบพทรั์ีคีมภ้ะก(ัรชูงึา่ย้าภษงใจาพทไอ่ยหาอณา๘ม.ม้งคัฆกนัข๐เ่ระเหเเแา่อบปาจแหงน็ว็้ชคหุานลพน่อบงค่()า่รดมแซย,มะรุลน้จควีผงุ่ึ่ษูหอพีตเ้ยิม้วูา.)เรงึเ้ปพดนบีลซากพ็รอ,อนพ)แรงึ่ืุ่ ระรุษมวกลดงึะภหอะตัใไใดทอา.รสรมหถคแืูกอา�ำแ๓้้มเอเุลชยลไวจรท๒ม่ืนดั้าาวาาว้่้ิ่ง.้ อถ มาลากาโร ภควโต รตนคฺยกา-ฺ จนคฺฆิยสทิสํ อตฺตภาวํ ทิสฺวา ทฺวตฺตสึ มหาปรุ ิส- ลกฺขณปปฺ ฏิมณฺฑิตํ อสตี ฺยานพุ ฺยฺชนสริ ิโสภคฺคํ โอโลเกตฺวา ปสนฺนจิตฺโต “กินฺนุ โข สตฺถุ อธิการํ กโรมีติ จินฺเตตฺวา อฺ ํ อปสฺสนฺโต “อิเมหิ ปปุ เฺ ผหิ ภควนฺตํ ปเู ชสสฺ ามีติ จินฺเตตฺวา ปนุ จินฺเตสิ “อิมานิ รโฺ นิพทฺธํ อพปุ นฏฺธฺ€าาเนปปยปฺุยผฺ าวนาิ, ราชา อิมานิ อลภนฺโต มํ ปพฺพาเชยฺย, ฆาตาเปยฺย วา รฏฺ €โต วา กินฺนุ โข กโรมีต.ิ ซซปใวใเไขอเ(ใเไออโผเแจแซใสไอปหพทดดดดนนนหาก้่อกงงาง่ึึ่ึ่...ทวู่ก็.้้้ียลน้ยียตตมกกชเเฐฆเกพ่นง่คทงปัอรบบ้วา่ขงีวเ��างงำำีแััแมาวิวา่ร้้(ะอคออนรดักืืออน้อแแติานไอ้้ละวา่าไีจาน...อแรดลแงงพ่ืนงลลนกดัทท้.น่ผะมว้ังซิตขกกขา.้บบ้ลอแีบยเ้้้ววอ�ง้ำนมึ..มนแูสสง้่ึวน)ไัอ�ำ้ทห.ว้พนนอ่แแนีกนปเคนีแ่ัีนพัดขวโุง้๒๒รก.กงท่มรแหทดาทลาาวใ่เดตแจ็ารอฯะพทาท่นห๔ฯ.ยไนง้่ย.้ยนว.ะ้หวนไ(รยมรรดเเแอ.ียาอมง่๒ปเขมาภ,ย๘หหหง่บา่ะขบห่ดพหย.อ.้วแช(าาขพาา้งลลปราชอูเ้นือววเมกทง่กรงล้ค้ลเาพคืนเเอหรงาา่่าฤ.ปยนดะาปแงพไาา่พางวาะหเนัรออลยบม็้็เษปหนอจกนลหกนื่อาซกตราศนนหื่่ืนนนา่ม้้นากง่ลรฎามะากนเขงะึ่าถีย้นาารออรซทนั่าพะกรไพตบ้�ัำวอราคาืาอรายลงมนๆเีีกกึ่ัก.เน้ฯารา่ดงถแงปรดิคททวมา๘้าะรคมะนั็๒ลางเนัทขบ้าน่นตรกียนพราหฯฯศ์นค้ีหพ้ัวฯนาัา.เฉรนวชเูั่้ลนัตียัอจาฯปี้ตมนร(เยาเจ้าะฯาออหค้ปสถ.งน็าว้นเใ์ลงาวแนก(..จใ็ลดิ์สเดนน(นโกั(ทอใา่ท้ลพงดบีอ้าดอา้ากแ่แน)าัโะขกกแฯบ.ร้วีแรร.ือ.กยนอววล้ซ:วงภฯอล��นำำนชะูนรพงา(ฏขด่ย้ด.นา่อัวซั้นงผาวก้ราอานัขาเ้้อาอ)ลงิแไัม.ง่ึปา้ททยพยทาแู.ยว)ปไงรกพ้นหไัเ็อชีหนยน..ลมดรแงาัทรแามวดแ้่อามแง่ระ้รเมนาอ้วกซาชตา่ห้ลี่)าคต๒๒(ะนกน่าผรแ้)ลกาาด่กโบั้งวลัง่รศงสั้าเปันดน่ั้ลจใล้แา่ือรอาฯพไรแาุชกาันเเ้ปยิกปแวัองซกุาลรษง.กหหลร์าสวแภเแเหองกกย้ึ่แาวะ้าปวกลลา่ดกจลมาทรราาาง่ล่ซหจร็ือนปาาใ่่อำา้�ิต้ะนวกเ้ยรง(้เนง.ึ่วเงหตันนงกแอไมยรปทนทไอพานัใทน้ัิน้ดฯขถะหร้ยนนลััมู็่ืาอ่น้้ร�ำนนงนััั)รร้้้)ซเบแ์ัตเงู่่งด)ริใพปะ(งบเ)เใดงไวึ่่นชเาไอพูล้บขข?วซอย็ตนรดปนือกลดอเ้ห่้้.นั่ือยซซาางะด่ึนรงั้ั็อรถ้เงแ�นำก่ลิกมมนจปรดดิมนนรััองารตซาัลไ้ท(อาา็ทาาะงลลึ่ไไนนในันน้ั่่ัมคซภา้วช(ชทปป่ีไมครสเว่ังง้ถยงแเเด่ึตา)ปบบบททททด.แแแแแแแแเเพลางัเปรนีย.ชูราุลลลลลลลลีียยงจัมน้วนา็ุ๒๒ษบนนนนั่า้้้้้้้้้ฯฯาวววววววววว,ี)));ี้้ี ้ อถสสฺ เอตทโหสิ “ราชา มํ ฆาเตตุ วา รอฏตฺ €ฺตโตภาวเาว ปพฺพาเชต,ุ โส หิ มยฺหํ ททมาโนปิ อิมสมฺ ึ ชีวติ มตฺตํ ธนํ ทเทยฺย; สตฺถุ ปชู า ปน เม อเนกาสุ กปปฺ โกฏีสุ อลํ หิตาย เจว สขุ าย จาติ อตฺตโน ชีวิตํ ตถาคตสฺส ปริจฺจชิ. โส “ยาว เม ปสนฺนจิตฺตํ น ปฏิกฏุ ต:ิ ตาวเทว ปชู ํ กริสสฺ ามีติ หกฏถฺ€ํ?ปปฺ ปหฏ€มฺโ€ํ อทุ คฺคทุ คฺโค สตฺถารํ ปเู ชส.ิ ตาว เทฺว ปปุ ผฺ มฏุ ฺ€โิ ย ตถาคตสฺส อปุ ริ ขิปิ . มมอปาฏุ ฺลร€าาิโตยปาฏเขทิจิปฺวฺฉิ อ.นปมุ ฺเนฏรุ ิมฺน€ติโยฺถโอเกตขริปิติ .ฺววาติ ตาานอํ ฏทฺ€กํสหฺข.ุตุ ิณฺวหาอปตฺถราปอสฏฺเฺเ€สทสํ นฺว.ุ ต€อโิปรยิตรฺวาหตาตุาฺวเตทาปเฺวถิ ฏวจฺ€มติปฏุอสูสฺ€ฏฺุเิโฺส€ย€สํนา.ุเขนิปเโสอิอ.ุ วตตํตรถอิาตาฏฺวคฺวา€ตามํนหปาตฬตริกเฺถิโถยฺขปวิปสึอสฺเสฏ.ุ อฺน€ปฏฺรุ€มโโํสฏุตอ.ฺุ คมนทฺวารมตฺตเมว อโหส.ิ ปปุ ผฺ านํ วณฺฏานิ อนฺโตมขุ านิ อเหส,ํุ ปตฺตานิ พหิมขุ านิ. ภควา รชตปฏฺ ฏปริกฺขิตฺโต วยิ หตุ ฺวา ปายาส.ิ ผลิตส่ือการเรียนรู้ โดยโรงเรยี นพระปริยตั ิธรรม วัดพระธรรมกาย 135 www.kalyanamitra.org
อ. ดอกไม้ ท. แม้ไมม่ ีจิต อาศยั แล้ว (ซง่ึ บคุ คล) ผ้เู ป็นไปกบั ปปุ ผฺ านิ อจิตฺตกานิปิ สจิตฺตกํ นิสสฺ าย ด้วยจิต ไมแ่ ตกแล้ว ไมต่ กแล้ว ยอ่ มไป กบั ด้วยพระศาสดานน่ั สอคภตจฺฉสิชนฺชหิตฺตสฺวิสฺ าวิช€ิตฺชฏลุ ฺต€อาาปเนตวยิติ ฺวราตํสฏิโิ ยฺ€นนสฺติกต.ิ ฺขฺถมาสึรสา.ุ ตฺถุ สทสฺธรีรึเยโตว เทียว ยอ่ มหยดุ ในที่แหง่ พระศาสดาประทบั ยืนแล้ว (ดงั นี)้ ฯ อ. พระรศั มี ท. เป็นราวกะวา่ สายฟ้ าแลบแสนสาย (เป็น) เปลง่ ออกแล้ว จากพระสรีระ ของพระศาสดา ฯ อ. พระรัศมีอนั เปลง่ ออกแล้ว ท. เปลง่ ออกแล้ว ข้างหน้าด้วย สหตสีมสกิตุ ฺมขมฺฺวตาปตขุ ฺตสฺถรุ โํุมกปตโมฺรุปตโขุทตจฏกเฺย€ฺขาวจปิณเจนํ ฺฉธนนากโิกตวตอฺขนฺวปนฺตาจลฺต.ิ ารตยํทสริตุโิกณยฺวฺขตาิณ,านลโสติกกพฺขฺขฺพมนจาสึฺธป.ปุิ วปฺาสเมมอตโากตฺถณาาปจาริํ ข้างหลงั ด้วย ข้างขวาด้วย ข้างซ้ายด้วย ข้างเบอื ้ งบนแหง่ พระเศยี รด้วย ฯ อ. พระรัศมี ท. แม้สายหนง่ึ ไมห่ นีไปแล้ว โดยท่ีทงั้ มีหน้าพร้อม ๆ แม้ทงั้ ปวง กระท�ำแล้ว ซง่ึ การประทกั ษิณ ซงึ่ พระศาสดา ๓ ครัง้ เป็นรัศมีมีลำ� แหง่ ต้นตาลหนมุ่ เป็นประมาณ เป็น ยอ่ มแลน่ ไป ข้างหน้านนั่ เทียว ฯ อ. พระนครทงั้ สนิ ้ แตกต่ืนกนั แล้ว ฯ ในโกฏิ ท. ๑๘ คือ เมกนพปภโาารหุ รริโมลินิจนสามสครฺโกนตณกหเารตลวามรฺาชถนสคโิ.นคฺสนฺเสอวครํิตตเนฺฺถถคสโสวีุกณุหี งฏวนฺขํอาิโภาุจยปทิ.รตภิ.ําิปิกกน“รฺุขฏออทโํนํฏตนฺคฺโ€วโฺกตาเตหานรตตสคเํสฺุวเจคราุลจตกฺุฉโคิ นกเฺนตขาฏว.ิวปนีสเุสติกุ หสฺขโสเตมอกนสฺฺถโนฏคากาฺโิโนเปปตยริิิ อ. โกฏิ ท. ๙ ในภายในแหง่ พระนคร อ. โกฏิ ท. ๙ ในภายนอก แหง่ พระนคร หนา อ. ชาย หรือ หรือวา่ อ. หญิง แม้คนหนงึ่ ชื่อวา่ ผ้ถู ือเอาแล้ว ซงึ่ ภิกษา ไมอ่ อกไปอยู่ ยอ่ มไมม่ ี ฯ อ. มหาชน บนั ลืออยู่ บนั ลอื เพียงดงั สหี ะ กระท�ำอยู่ ซงึ่ พนั แหง่ การยกขนึ ้ ซง่ึ ทอ่ นผ้า ท. ยอ่ มไป ข้างพระพกั ตร์ ของพระศาสดา เทียว ฯ แม้ อ. พระศาสดา ได้เสดจ็ เท่ียวไป แล้ว โดยหนทางเป็นที่เท่ียวไปแหง่ กลอง นนั่ เทียว ในพระนคร มคี าวตุ สามเป็นประมาณ เพอ่ื อนั ทรงกระทำ� ซงึ่ คณุ ของนายมาลาการ ให้เป็นคณุ ปรากฏแล้ว ฯ อ. สรรี ะทงั้สนิ ้ ของนายมาลาการ เตม็ รอบแลว้ ด้วยปีตมิ วี รรณะ ๕ ฯ ปมปคเโรวหนิปิฏตสฺรูโมิฺว€.ลิ าาาลรเโาคเสสสกหตาํฺถรอโาสคถรนฺสมกํ ิมาสคุสโกเฺฺโถ.ิคลเมสวตรีรฺวตํวาปิยถวานคฺจฺทเตวพิตณนทฺุวาฺธฺณรสตําสทยจุนี ฺธฺฉํ ึ ปจจปอรฺฉีิตตนิเมฺวยิฺโตาาว อ. นายมาลาการนนั้ เที่ยวไปแล้ว กบั ด้วยพระตถาคตเจ้า หนอ่ ย หนง่ึ นน่ั เทียว เข้าไปแล้ว ในภายใน แหง่ พระรัศมีของพระพทุ ธเจ้า ท. ราวกะวา่ จมลงแล้ว ในรสแหง่ มโนศลิ า ชมเชยแล้ว ถวายบงั คม แล้ว ซง่ึ พระศาสดา ถือเอา ซงึ่ กระเช้าอนั เปลา่ นนั่ เทียว ได้ไปแล้ว สเู่ รือน ฯ ครงั้ นนั้ อ. ภรรยา ถามแล้ว ซงึ่ นายมาลาการนนั้ วา่ อ. ดอกไม้ ท. ปฆสกมเอโตหชาู วรเฺถิโารนตตชูาอปตฺโตรนตถาุํ.ิ วสานนปฺสํา“เูรชรสมภฏสตฺร€ป,ึิยโฺถฺโอตชูสาากุ าวพรฺกาาปชฺพฏุอจุาฺป€ปิทฺฉติสปุพาิาทสนผฺพฺ“,ฺโทกาิมาทนหฺธเกห,ชึิํ ึาตอปช,ตุกฏปุโอฺสรจ€นผฺิสหฺมราสฺตอํึ นชสกุ,ิมวีีต€ฺกีตฏุติา.ิฏุ.ิฺ€เํ ฺนป€“ิโโส“ยยสิรรติจหาเจฺฺถสชออชาาสฺโเติหสเาอวฺเตสนมมสา.,ํิุิํ (มีอย)ู่ ในที่ไหน ดงั นี ้ ฯ (อ. นายมาลาการ กลา่ วแล้ว) วา่ อ. พระศาสดา อนั เรา บชู าแล้ว ดงั นี ้ ฯ (อ. ภรรยา ถามแล้ว) วา่ อ. ทา่ น จกั กระท�ำ ซงึ่ อะไร แก่พระราชา ในกาลนี ้ ดงั นี ้ ฯ (อ. นายมาลาการ กลา่ วแล้ว) วา่ อ. พระราชา ทรงยงั ราชบรุ ุษ จงให้ฆา่ ซงึ่ เรา หรือ หรือวา่ ทรงยงั ราชบรุ ุษจงให้ขบั ไล่ (ซง่ึ เรา) จากแวน่ แคว้น, อ. เรา บริจาคแล้ว ซงึ่ ชีวติ บชู าแล้ว ซง่ึ พระศาสดา, อ. ดอกไม้ทงั้ ปวง ท. เป็นก�ำ ๘ ได้เป็นแล้ว, อ. การบชู า ช่ือมีอยา่ งนีเ้ป็นรูป เกิดแล้ว, อ. มหาชน กระท�ำอยู่ ซงึ่ พนั แหง่ การโห่ ท. ยอ่ มเท่ียวไป กบั ด้วยพระศาสดา, อ. เสยี งแหง่ การโห่ แหง่ มหาชน นนั่ ใด, อ. เสียงแหง่ การโหน่ นั่ (ยอ่ มมี) ในที่นนั้ ดงั นี ้ฯ ครัง้ นนั้ อ. ภรรยาของนายมาลาการนนั้ เป็นหญิงอนั ธพาล ปสาทอํถอสชฺสเนภตรฺวิยาา ตอํ นอฺธกพฺโกาสลติาฺวาเอวรูเป ปาฏิหาริเย (เป็น) ยงั ความเลื่อมใส ในปาฏิหาริย์ มีอยา่ งนีเ้ป็นรูป ไมใ่ ห้เกิดแล้ว ดา่ แล้ว ซง่ึ นายมาลาการนนั้ 136 ธรรมบทภาคที่ ๓ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
ดก(เปถอซซอคจต(มอหขปจกงงาอง้...รรรวึ่ึ่รใริ็งลทพนบมะชสาือัะยงคหมการ่ทวผหรปแโ่ถตกุวมง)ยะีวรเ้ลดำ�มูาราราทดรอแอช่แว้ะหมรมรุอแม่รยีงลนม้าโลตารแวคกฉมวทย้วย์ืฉอบ้วดาัล่พสบ่ิ์ฉอช).วนัซ้ว(าซอนงนหนึััทาเ่ยวง่ึมมงปด.่ึไสา์เ.ดาอ่อวค่ปป็ดบนีีงนยัาแาาว่่มว็นแนอเนชมม)ัูชแยมาป้ัแทลีกกากออนมใื่ีิล้็ว้แนมทร้วชแไรรน.ะท้นวกังผม้้มงริิปลว่้ม้นก่ัี่ด้มเ่มแ(ู้แ้าวซรรแทสมีรเกลฉมิอีื่ลกอะทงหึ่ะร.ู่อืร้วซนอันโ้ืสงวอัยาทงี(่ะยแงเนึ่มสสา.ชปวเคำทซ�ชพลพนมา่ัอาีต;ลพงรดึ่ำน�ะรมมรนยีาสราแ่้ะวรเข์าซนอะีทนว)ีนู่าัะลยศ้้าะงพก่ึนะเใั้มานรั้้วด(กแา้คกนไลเ)ูา(เงึนกีปสตรายปกีรวเมทชป็เรนรรนดั็พาวล่น้ปาไ่ีีะด็ตมนผม)าหา่ร็ตยนทแงเดอผัั้อะวูฉทปน้นอน่กำม�ด้นซมแอันูับิ็อ.นมช,รี้้วแดงาลึ่ทง้พนหัรผว(ทอั่เยแคกง้วัาก่ปมหรแา้มลวูนรดดผ)่์นะร็มนยลงยว้ัาอ้ีาฉสิูรกว้กกออม้ผว่วแบากนมัาร่มลรน้ะดใัิลูชสะไทมะชจฉาม่สม้รวาุชทเ่อูทลู้ปตวร่งเนาัมาี้เอพื่ำอื�.เแแำป�ยใเริมคปอืททแนนรทลละ็นซ็อวนีแนางลิพโ้ท้วรว(้าเงแ.ึ่ยะลนเ้ั,วงค)้นป่ีคมผล(กชะรพกซรด็ออ้อ้วีนว้วฉอูรเน้่ือรรง(ึ่ทเ..งานารั่ั)งบิยะถะคง์นมม้าเหทดบกอรห่ิพรำก�อเีอฉมแาีย้พปรำม�ำ)า�รร.นบชมดิรัอด่็กรยะิวชนเา้มปางม้ทุงสมหัแแแอีเมอื่ตนอ็นฉนาาลลลาา่งนใิ้ททนาีมนนนคกยฯั่ช)้้้ั้ววว,ี.;.,้ ์ี่ “ราชาโน นาม จณฺฑา สกึ กทุ ฺธา หตฺถปาทาทิจฺ- เฉทเนน พหมุ ปฺ ิ อนตฺถํ กโรนฺต,ิ ตยา กตกมเฺ มน มยหฺ มปฺ ิ อนตโฺ ถ สยิ าติ ปตุ เฺ ต อาทาย ราชกลุ ํ คนตฺ วฺ า รฺา ปกฺโกสติ ฺวา “กึ เอตนฺติ ปจุ ฺฉิตา อาห “มม สามิโก ตมุ หฺ ากํ อาอคปุ นฏฺตฺ€ฺวาานป`ปุ กเฺหผํ หปิ ปุ สผฺ ตาฺถนาีตรํิ ปเู ชตฺวา ตจุ ฺฉหตฺโถ ฆรํ ม`รยาาชาโปนฏุ ฺโ€นามอิทนจฺนณาฺฑมา วเทส,ิ อหํ ตํ ปริภาสติ ฺวา สกึ กทุ ฺธา หตฺถปาทาทิจฺ- เฉทเนน พหมุ ปฺ ิ อนตฺถํ กโรนฺต,ิ ตยา กตกมเฺ มน มยฺหมปฺ ิ อนตฺโถ สยิ าติ ตํ ฉฑฺเฑตฺวา อิธาคตา; เตน กตกมมฺ ํ สกุ ตํ วา โหตุ ทกุ ฺกฏํ วา, ตสเฺ สเวตํ; มยา ฉฑฺฑิตภาวํ ชานาหิ เทวาต.ิ นแสดวนซมแด(อากน่ง้้สววึ่นนอู่ี่ัั้.นยยก่ะำย่�เอโทานแดพราอ่กออ((ยยรยีออมงอกรัร..า่มมนวพ..ะ!ะก่งขอพศอาเหทีรไน้อพปเอนมัละ.าปรญำ�นั.็งน้รรเ้ะสา็แนเร)พะาหจงิรรกทดลาอดรชนูปา้ราญา.้พาวาระาชงันรัน้ชิยไงนึศนขงกิาน)มกดานส่ันอาีนลันั้ฯ้(ใ่้้รวเาสทงีกา่หท้ะตยวเเดวรรรปก้ทเยีเกดรงากแาปา็รนวสำั�บบอดลิ็ะนผโแอฯกรด้ทวขทดร้ถลูนรัไงนลึัายำู�ล้มง้ึวซธนว(แแแเพแ)ุ้แเพรง่ึกีลลลป้ล็วครกทาะ้้ว็้ว้ววอน้วำน�่ลถวรา,)่มเดองาา่วควอซแสะงย(กัาอรา่เงน.ลไึ่ง่ยปมร่ือ.รโไ้ิววขี็บเส้งาน,้ฯปรดแ้กาบลดง)ัาอแล้แวรคาำ�าล.รย้ยตวกรมปจม้วงศุงกพั่ากแััตคอารรเรลรซตปนวททัั)ระู้้วง็ึ่บาผินเธอ.(หจมซลเชาูงสรซญงเ่ึคาผิญล(ดงก(่ึดผต์เ้งิกเูอ่ืจรป็อร้้สนวรูรรมเ็านนัสัยอมะทมนั้ในถ)นกทัยมส่ี)หาาาเำ�เทวตจสรอมยรซใไรเือ้ิาเดนปนมัทแงง่ึหกจคด็ลพแาพน็ผดไาล้ลวำว�รทป้ทงูรัเรร)้ะาวพนบห่ีิแแแงิคก้กอคลลลีนชวูาณุ้ บัย้้้ฯะาวาวว่งร่ึ ู่ ราชา ป€มทสฺสเนเนว โสตาปตฺตผิ ลํ ปตฺโต สทฺธาสมปฺ นฺโน อริยสาวโก จินฺเตสิ “อโห อยํ อิตฺถี อนฺธพาลา เอวรูเป คเุ ณ ปสาทํ น อปุ ปฺ าเทสีต.ิ โส กทุ ฺโธ วยิ หตุ ฺวา “กึ อมฺม วเทส,ิ มยฺหํ อปุ ฏฺ€านปปุ เฺ ผหิ เตน ปชู า กตาต.ิ “อาม เทวาต.ิ “ภทฺทกนฺเต กตํ ตํ ฉฑฺเฑนฺตยิ า, มม ปปุ เฺ ผหิ ปชู าการกสฺส อหํ กตฺตพฺพยตุ ฺตกํ ชานิสสฺ ามีติ ตํ อยุ ฺโยเชตฺวา เวเคน สตฺถุ สนฺตกิ ํ คนฺตฺวา วนฺทิตฺวา สตฺถารา สทฺธึเยว วจิ ริ. อพเวฯใซแท(ทดหาห่ง.่ึรลอยงี่้ัอเงง่กนพสัน.วทาพ็ดพอร)ไีกอร้ดรปะจ(็.ารา.ะพองรัะแเบรพรขนา.ศรหคาแ้ชราอีะางช้อ่ืละ(ไานัศกสทาปอ้ศวแลาดนรนทัาซกสงสอานสัปร้ย้ง)่ึวู่งดงดปอรงวงััราะาบาราบ่ั ไทเไะกคไดุสแไดบทมัาดค้เลด้เทปรบนไั่ส้ย้ลวจ็นด็รนงนดั่นิ)เง้นเัท้แซงจส็่ัวททใแยลี่ง่ึไาหด(่เี่รตปบลน้วว้จก็า(ร้ไวแาอนิเรบฯปสัขตล.ะแกแแ้แาอ้สรวทหบัลไลลนวั่ำ�งป่เ้้้วววนดทปพแสแ)ว็้ลวรนรลปู่วตาง่ย้ะวผ้วา่รดซลรหอ้ใะูซาองำึ่อ�คมส.ตชคงรึ่ด.รพแพ่แูิ่ป)ููาเวพ่เหจหพอรระานร้ะาะงย่งร่อื่มะนศรั่�วำา่ทอนเางเาังลภนท.ัใคชสนนอื่จทกิยวีรดีขง้มขงษวรั ากอณงโใุฯดยรงเฯสทพะะพยงัแอร(ทนรพถรอง.หาะำน�แัร.น้พะง่ระสนอนซเพารศหดนนังั่ะ่ึเชรปาตปงถเราะทส็แนาไุะาทรดลยชีมรทยั้ฯ�ำวาาว?)-่ี สตถฺ า ตสสฺ จติ ตฺ ปปฺ สาทํ ตวฺ า เภรจิ รณวถี ยิ า นครํ จริตฺวา รฺโ เคหทฺวารํ อคมาส.ิ ราชา ปตฺตํ คเหตฺวา สตฺถารํ เคหํ ปเวเสตกุ าโม อโหส.ิ สตฺถา ปน ราชงฺคเณเยว นิสที นาการํ ทสเฺ สส.ิ ราชา ตํ ตฺวา “สีฆํ มณฺฑปํ กโรถาติ ตํขณเฺ ว มณฺฑปํ การาเปส.ิ นิสีทิ สตฺถา สทฺธึ ภิกฺขสุ งฺเฆน. กสมฺ า ปน สตฺถา ราชเคหํ น ปาวสิ ?ิ เอวํ กิรสฺส อโหสิ ผลิตสอื่ การเรยี นรู้ โดยโรงเรียนพระปรยิ ัติธรรม วดั พระธรรมกาย 137 www.kalyanamitra.org
วา่ ถ้าวา่ อ. เรา เข้าไปแล้ว พงึ นงั่ ในภายในไซร้, อ. มหาชน “สจาหํ นรอมานาชลฺโลงตเฺคาภกเยณาฺยรป,สวปมสฺ สิ นาติ ลฺวคามาโุ กณํ านริสนสปนิิสฺสาฺนเี ทกคํ โยโุฏมณฺยหํ, าภปชวาโมสินกหสฺ โาฏตทชีตฏโ.ินนฺ€ุํ ไมพ่ งึ ได้ เพื่ออนั เหน็ ซง่ึ เรา, อ. คณุ ของนายมาลาการ เป็นคณุ มลภภํเวิสทยฺสฏฺยตฺ ,€,ิ ุํ ปรากฏแล้ว พงึ เป็น หามิได้, แตว่ า่ อ. มหาชน จกั ได้ เพ่ืออนั เหน็ ซงึ่ เรา ผ้นู งั่ แล้ว ท่ีเนินแหง่ พระราชา, อ. คณุ ของนายมาลาการ เป็นคณุ ปรากฏแล้ว จกั เป็น ดงั นี ้ ได้มีแล้ว แก่พระศาสดาพระองค์ นนั้ (ดงั นี)้ ฯ จริงอยู่อ.พระพทุ ธเจ้าท.นนั่ เทยี วยอ่ มทรงอาจเพอ่ื อนั ทรงกระทำ� มสกจฺโฺฉกรคนาณุ ยฺตวต,ิ น.ิ อฺตวจาเตนสฺตํสหาชโิโรนคปณุ คปุ ํ ณุผฺ พปวทุฏนฺฺธฏฺตาาาเนยจํวตทุคปฺทณุ าิสกํ ํ ฏอกํ ฏเฺถ€กสํนา.ฺุโตตํุ ซงึ่ คณุ (ของชน ท.) ผ้มู ีคณุ ให้เป็นคณุ ปรากฏแล้ว, อ.ชนผ้เู หลอื ลงเม่ือกลา่ วซง่ึ คณุ (ของชนท.)ผ้มู ีคณุ ยอ่ มประพฤต-ิ ตระหนี่ ฯ อ. แผน่ แหง่ ดอกไม้ ท. ๔ ได้ตงั้ อยแู่ ล้ว ตลอดทิศ ๔ ฯ อ. มหาชน แวดล้อมแล้ว ซงึ่ พระศาสดา ฯ อ. พระราชา ชภภปเิกตปุ นฺขฺตผฺ นสุกปมงิจฏหฺฆปฺจฺเาฏํราชิววหโโุสปนิตาณเปนวสีเรติหติกอนาฺถฺขนราิตํโุ รมอฺโํ ตทคปนมรํิอวาสกาสาหีตเห.ิ รนฺวาสาาเ.ิรทปนรํ รุาิมนชนทาปเนรยพิวฺเเติสทุนน.ิฺธวปสปฺจมตตมหฺถหูขุาาํิ ทรงองั คาสแล้ว ซง่ึ หมแู่ หง่ ภิกษุ มีพระพทุ ธเจ้าเป็นประมขุ ด้วยพระกระยาหาร อนั ประณีต ฯ อ. พระศาสดา ทรงกระท�ำแล้ว ซงึ่ การอนโุ มทนา ในกาลเป็นที่สดุ ลงแหง่ กิจด้วยภตั ร ผ้อู นั แผน่ แหง่ ดอกไม้ ท. ๔ แวดล้อมแล้ว ตามนยั อนั มี– ในก่อนนน่ั เทียว ผ้อู นั มหาชน ผ้บู นั ลืออยู่ บนั ลือเพียงดงั สีหะ แวดล้อมแล้ว ได้เสดจ็ ไปแล้ว สวู่ ิหาร ฯ อ. พระราชา ทรงตามสง่ แล้ว ซง่ึ พระศาสดา เสดจ็ กลบั แล้ว `ปกกินฺโฺตกริสาวชาตเาปฺวตาฺวสสาตตฺถฺถาารรํํ ปอเู“ชนมสคุมตีนิ ฺตปฺวจุาฺฉิ.นอิวาตหฺโรติตพมฺพาปลปุากเฺ ผาหรํิ (ทรงยงั บคุ คล) ให้ร้องเรียกแล้ว ซง่ึ นายมาลาการ ตรัสถามแล้ว วา่ อ. เจ้า กลา่ วแล้ว อยา่ งไร บชู าแล้ว ซงึ่ พระศาสดา ด้วยดอกไม้ อนั เจ้าพงึ น�ำมา ท. เพ่ือเรา ดงั นี ้ฯ อ. นายมาลาการ กราบทลู แลว้ วา่ ข้าแตพ่ ระองคผ์ ้สู มมตเิ ทพ ปเทพวฺพามตาาเิ ชลอตาาตูกหิา.โรชีว“ิตราํ ชาปริจฆฺจาชเิตตฺวตาุ วสาตฺถราฏรฺ€ํ โตปเู ชวสาึ อ. ข้าพระองค์ (คดิ แล้ว) วา่ อ. พระราชา จงทรงยงั ราชบรุ ุษ ให้ฆา่ (ซงึ่ เรา) หรือ หรือวา่ จงทรงยงั ราชบรุ ุษให้ขบั ไล่ (ซง่ึ เรา) จากแวน่ แคว้น ดงั นี บ้ ริจาคแล้ว ซง่ึ ชวี ติ บชู าแล้ว ซง่ึ พระศาสดา ดงั นี ฯ้ อ. พระราชา ตรัสแล้ว วา่ อ. เจ้า ช่ือวา่ เป็นมหาบรุ ุษ ทอรม“อาฏาหชฏฺน€าฺก€ํปรอลุานสทโชหาตาาาธตรสิโนฺถ.ิยาี “นนตจอิ ีหฺวฏํรฺ€อิจตสฺวคฺเาสมาอมหฏวาจฺส€เปรพรุ ทิฺพโจสกาาาหเตลสาิงอปฺกิมจานณํรสาสปมพหปฺ าทฺพสฏตาฏฺสิมิสฺ€าโณิกนยวํ ฺฑินตาิตฺวมจจาา (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ ได้พระราชทานแล้ว ซง่ึ ทาน ชื่อมีประมาณแปด แหง่ วตั ถทุ งั้ปวงนี ้ คอื ซงึ่ ช้าง ท. ๘ ด้วย ซงึ่ ม้า ท. (๘) ด้วย ซงึ่ ทาส ท. (๘) ด้วย ซง่ึ ทาสี ท. (๘) ด้วย ซงึ่ เครื่องประดบั ใหญ่ ท. (๘) ด้วย ซง่ึ พนั แหง่ กหาปณะ ท. ๘ ด้วย ซง่ึ นารี ท. ๘ ผู้ (อนั ราชบรุ ุษ) น�ำออกแล้ว จากราชตระกลู ประดบั เฉพาะแล้วด้วยเคร่ืองประดบั ทงั้ ปวงด้วย ซงึ่ บ้านสว่ ย ท. ๘ ด้วย ฯ อ. พระเถระชื่อวา่ อานนท์ คดิ แล้ว วา่ ในวนั นี ้ อ. พนั - โปสสหีวตนสฺตอาตทนาฺถนสฺตานห,ิ รฺทํสปตฺสโฺาเจุกถนฺฉโิิ.ร นเจุจินวฺเโตขสิ เ“มจอาลชลกุ ฺชาฺเขกปปารสาสหโตฺสสวสฺ วาิปปนาฏิ โฺ€กาตยจ.ิ แหง่ สหี นาท ท. ด้วยนน่ั เทียว อ. พนั แหง่ การยกขนึ ้ ซงึ่ ทอ่ นผ้า ท. ด้วย ยอ่ มเป็นไปทว่ั จ�ำเดมิ ในเวลาเช้าเทียว, อ. วบิ าก อะไร หนอ แล (จกั มี) แก่นายมาลาการ ดงั นี ้ ฯ อ. พระเถระชื่อวา่ อานนท์นนั้ ทลู ถามแล้ว ซง่ึ พระศาสดา ฯ ครัง้ นนั้ อ. พระศาสดา ตรัสแล้ว กะพระเถระช่ือวา่ อานนท์นนั้ อมปยฺหปฺ ํมอชตถีวฺติตกํนํ ปํ สรกิจตมฺจฺถมฺ ชาํิต“ฺวอกาาตนนปนฺตชู ฺทิํ อมก`าอาิมสสิน,ิ ลาฺลกฺเมขาสล,ิ าอกยาเรหฺนิ วา่ ดกู ่อนอานนท์ อ. เธอ อยา่ ก�ำหนดแล้ว วา่ อ. กรรม มีประมาณน้อย อนั นายมาลาการนี ้ กระท�ำแล้ว ดงั นี,้ ก็ อ. นายมาลาการนี ้ บริจาคแล้ว ซง่ึ ชีวิต แก่เรา ได้กระท�ำแล้ว ซงึ่ การบชู า 138 ธรรมบทภาคท่ี ๓ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
จอก.ั ไมนไา่ ปยมาสลทู่ าคุ กตาิรนตนั้ ลอยดงั แจสิตน แหใง่หก้เลปั อื่ป์มทใส.แลด้วงั นใี ้นตเรราัสแอลย้วา่ งวนา่ ี ้ โส เอวํ มยิ จิตฺตํ ปสาเทตฺวา กปปฺ านํ สตสหสสฺ ํ ทคุ ฺคตึ น คมิสสฺ ตีติ (อ. นายมาลาการ) ด�ำรงอยู่แลว้ ในเทวดาและมนษุ ย์ ท. กปปฺ านํ สตสหสฺสํ ทคุ ฺคตึ น คมิสสฺ ติ จกั ไม่ไป สู่ทคุ ติ ตลอดแสน แห่งกปั ป์ ท., (อ. ผลนี)้ €ตฺวา เทวมนสุ เฺ สส,ุ ผลํ เอตสสฺ กมฺมโุ น, เป็นผล แห่งกรรม นน่ั (ย่อมเป็น), (อ. นายมาลาการนนั้ ) ปจฺฉา ปจฺเจกสมฺพทุ ฺโธ สมุ โน นาม ภวิสสฺ ตีติ เป็นพระปัจเจกสมั พทุ ธเจา้ ชือ่ วา่ สมุ นะ จกั เป็น ในภายหลงั ดงั นี้ ฯ อาห. แหง่ พกร็ ใะนศกาาสลดเาป็นอท. ี่ดเสอดกจ็ไมไป้ ทแ.ลเ้หวลสา่วู่ นิหนั้ารตเกสไดปจ็ แเลข้ว้าไทปซี่ ้สมุ พู่แหระง่ คปนัระธตกูฎุฯี สตฺถุ ปน วหิ ารํ คนฺตฺวา คนฺธกฏุ ึ ปวิสนกาเล ตานิ ปปุ ผฺ านิ ทฺวารโกฏฺ€เก ปตสึ .ุ (ผแ(ใซอน้หทูง่ึ.โทง่รรวงาองนพนันเ.ปภ)รา็ะนิกยวชชทษมา่อ่ื นี่กมาุ มปลโลี อ์อราา่ทะยกว.ม!ก่าู ารบั ณอนกยด.แนรังั้้วปะว)ยกทดากรจแ�ำราบหาแมรงเร่ลแปวิจ้วส็ตันาถดคเขทคุงอซแงซรั้งลงึ่ป่ือง่ึนก้ววธงาางกรรยรลบใซมมนา่ ชูง่ึาวขชาลณีดวาติะ้วกใในยนหานัด้ร้สตนแอมงัน้ก่ักขยัเ่พทไนนึเ้ มปรยีา่พะ้็วนอรพ้ศทัอไดทุ จมด่ีสงัธร้นนิแแ้เรลลจีไ้ยป้้้ฯววา์, “อโหสาอยจณฺฉรฺหิยสํ มมเายลาภกิกาฺขรู สธฺสมมฺ กสมภมฺ าํ,ยํธกรถมํ าสนมกฏุพฺ€ทุ าฺธเปสสสฺ ํุ ชีวติ ํ ปริจฺจชิตฺวา ปปุ ผฺ ปชู ํ กตฺวา ตํขณเฺ ว สพฺพฏฺ€กนฺนาม ลภีต.ิ ดน(ไ(ตดแพเแเพอปออป้ลสรงาวนัั่ทุอ็นน้ัันอน้ยมดวเธทมภบทกี,วรงออ้อ.กสริกีคยะุา.า(.ซ๓นรัโ่ลจูคษวคสงม่ึรแาพคกึรลุหงธนลันเทวแ้เร)(รยปว้น์ปอาะเล.รต็อ่พมาน็มนมนศั้วเรม่ืดองเึหต-ทบาแัสคตกเ้วคาลสลกก่ีกคถุรยรรม�ำาด่่ืะาอิดลาควัะส)เนรตาามงดาข่ทลแเจกนัวาวนอึแื้ส�ำล)้าา่ลมกเ)ดลน้ดวเกสปา่บัร้รวกนจ็ั่รด(ใ้็ซอะนวดอะรนไเจ็งล)ึ่นเวทปา้.ควทขพอา่กใึบียยร�ำณขนออรอแื่วทกแ้ดาภะกชยงละาลลูพกกคูาด่ือไา้่วร้วแลปย่อรางนงัแ,าละ(่หถในแนีสแว้ด้ออวลาลภีหด้,.องเนง้ัวิกมง่งค(อยกตี ยก้ษซ่ืวอะ์ยา่รเรจงอ่รึ่า่ไพทุทรงัอส่รารธทมมห.รรมแมกร.งามนไลรเนพหมสะมปีม้งึ่วนนัรีอืบ็คอม้่นอะปย.ววต,ีดผคใราาา่่้อ่เ้วนนูอะนธัมงยยกง่ัด.ทอนธอท่แพากูบกัมีเค่ีแ้หปลทร่อฎมุนหว้็อง่อนซน.นาีีง่ักง่มนงึ่ัี)รมเแภ้กเาใปอูปกสบลโนิกรร็นสนนัด้คุรกวเษ(มสสุดผมแจ็านคุบนด้นลลงนูัไในัลท้ปนนนดส้จ็ัธวง่ั)).ิีี ้ สตฺถา คนฺธกฏุ ิโต นิกฺขมิตฺวา ตณิ ฺณํ คมนานํ ้ อฺตเรน คมเนน ธมมฺ สภํ คนฺตฺวา พทุ ฺธาสเน นิสที ิตฺวา “กาย นตุ ฺถ ภิกฺขเว เอตรหิ กถาย สนฺนิสนิ ฺนาติ ปจุ ฺฉิตฺวา, “อิมาย นามาติ วตุ ฺเต, “อาม ภิกฺขเว ยสฺส กมมฺ สสฺ กตตฺตา ปจฺฉานตุ ปปฺ ํ น โหต,ิ อนสุ ฺสริตานสุ ฺสริตกฺขเณ โสมนสฺสเมว อปุ ปฺ ชฺชต,ิ เอวรูปํ กมมฺ ํ กตฺตพฺพเมวาติ วตฺวา อนสุ นฺธึ ฆเฏตฺวา ธมมฺ ํ เทเสนฺโต อิมํ คาถมาห ก็ (อ. บคุ คล) กระท�ำแลว้ (ซ่ึงกรรม) ใด ย่อมไม่เดือดร้อน “ตญฺจ กมฺมํ กตํ สาธ ุ ยํ กตฺวา นานตุ ปปฺ ติ, ภายหลงั , (อ. บคุ คล) เป็นผูอ้ ิ่มเอิบแลว้ เป็นผูม้ ีใจดี ยสฺส ปตีโต สมุ โน วิปากํ ปฏิเสวตีติ. (เป็น) ย่อมเสวยเฉพาะ ซ่ึงวิบาก ของกรรมใด อ. กรรม นนั้ อนั บคุ คลกระท�ำแลว้ เป็นกรรมดี (ย่อมเป็น) ดงั นี้ ฯ ตย ยดอยด้้นออง่่ัวาวั สยมยมมสมกรไเา(สอมะเบ�ำมปว.ลลเ่ตาัอ็ดนยกึงัรคิรือเแถแรฉือนใหถลเพพนพร้)ง่ว้าอขรื่อปะะณนีอวคตนภาน่ัซือดิะิพงา่ึย้วววพยา่งั(ย(บิอแสหา.หานมเลบปกง่ดบเงัค็ุปนก,้วตใัค็รนผนยโใิรล้มดูผนธม)้มยีปูรเในทีรหทีใตกนัมจว้้่ีบแแิ รดอดทลงัะอนาัี้เะทกนัแส(โ�ำอิดลดบสตั แ.้ะวมคุวบลมยค์เนค้คุวหกนือลสัคน็�ำษุว)เลซกแลา่ย)ง่ึตลิดงั ์กแ้วาแเอทปรหนมลนัร.็นง่้นรั่วมมคะผดเีสทล้ว้อูวเปขุใาียกึยิ่มด็เมนวแนปเอ,โล็น่ันสิบ้ตควเกมทแแอ่ือ�ำนลลียไวไปส้ัะวาว่ร ตตฺถ “ยํ กตวฺ าต:ิ ยํ เทวมนสุ ฺสสมปฺ ตตีนฺเจว นิพฺพานสมปฺ ตฺติยา จ นิพฺพตฺตนสมตฺถํ สขุ ทุ ฺริยํ กมมฺ ํ กตฺวา นานตุ ปปฺ ต,ิ อถโข โทสิฏมฺน€ธสมสฺ เฺเมวเเคยนว อนสุ สฺ ริตานสุ สฺ ริตกขฺ เณ ปีตเิ วเคน ปตโี ต จ สมุ โน หตุ ฺวา อายตึ ปี ตโิ สมนสฺสชาโต หตุ ฺวา วิปากํ ปฏิเสวต,ิ ผลติ สอ่ื การเรียนรู้ โดยโรงเรยี นพระปรยิ ัตธิ รรม วัดพระธรรมกาย 139 www.kalyanamitra.org
อ.กรรม นนั้ อนั บคุ คลกระทำ� แล้ว เป็นกรรมดี คอื วา่ เป็นกรรมงาม ตํ กมมฺ ํ กตํ สาธุ สนุ ฺทรํ สลิ ฏิ ฺ€กนฺต.ิ คือวา่ เป็นกรรมสละสลวย (ยอ่ มเป็น) ดงั นี ้ (ในบท ท.) เหลา่ นนั้ หนา (แหง่ หมวดสองแหง่ บท) วา่ ยํ กตวฺ า ดงั นีเ้ป็นต้น ฯ ในกาลเป็นที่สดุ ลงแหง่ เทศนา อ. อนั รู้ตลอดเฉพาะซงึ่ ธรรม ธมมฺ าเทภสิสนมาโวยสาอเโนหสตี .ิ จตรุ าสีตยิ า ปาณสหสสฺ านํ ได้มีแล้ว แก่พนั แหง่ สตั ว์ ผ้มู ีลมปราณ ท. ๘๔ ดงั นีแ้ ล ฯ อ. เร่ืองแห่งนายมาลาการช่ือว่าสุมนะ (จบแล้ว) ฯ สุมนมาลาการวตถฺ ุ. ๑๐. อ. เร่ืองแห่งพระเถรีช่ือว่าอุบลวรรณา ๑๐. อุปปฺ ลวณฺณาเถรีวตถฺ ุ. (๕๔) (อันข้าพเจ้า จะกล่าว) ฯ อ. พระศาสดา เมื่อประทบั อยู่ ในพระเชตวนั ทรงปรารภ “มธุวา มญญฺ ตี พอปุาโปฺ ลลตวิณฺณอิมาํเถธรมึ อมฺ าเทรพสฺภนํ ซงึ่ พระเถรีช่ือวา่ อบุ ลวรรณา ตรัสแล้ว ซง่ึ พระธรรมเทศนานี ้ วา่ สกเตถฺถสา.ิ เชตวเน วหิ รนฺโต มธุวา มญญฺ ตี พาโล ดงั นีเ้ป็นต้น ฯ ได้ยินวา่ อ. พระเถรีนนั้ ตงั้ ไว้ก่อนแล้ว ซงึ่ ความปรารถนา ปเเ“คททอณฏวเปุ ฺว€โฺหปฺสเลสปิ.ลุกาตวจโตฺวณากมฺนณิรนีลจากสุปุวเปตปฺเิตปฺสปฺฺวทฺวลสวสามุคุ ตตุพจสฺตนฺภสหรสาสาพสมํสมวสฺทุ ํตราํฺธนฺนถอสฺติยวกฺสีปณํ ํสอุ .ฺุณเิมปสฺตสฏาฺมาาฺท€นยึิกมิพเุเู ลลทุ กฺธปปุรุ ปฏุมจปฺ ติสสาาฺถนนฺสเนทฺธาาํึ ณ ท่ีใกล้แหง่ พระบาท ของพระพทุ ธเจ้าพระนามวา่ ปทมุ ตุ ระ กระทำ� อยู่ ซง่ึ บญุ ท. ตลอดแสนแหง่ กปั ป์ ทอ่ งเทย่ี วไปอยู่ ในเทพ ท. ด้วย ในมนษุ ย์ ท. ด้วย เคลอ่ื นแล้ว จากเทวโลก ในกาลเป็นท่ีเสดจ็ - อบุ ตั แิ หง่ พระพทุ ธเจ้านี ้ ถือเอาแล้ว ซง่ึ ปฏิสนธิ ในตระกลู - แหง่ เศรษฐี ในพระนครชื่อวา่ สาวตั ถี ฯ ก็ (อ. ญาติ ท.) ได้กระท�ำแล้ว (ซง่ึ ค�ำ) วา่ อบุ ลวรรณา ดงั นีน้ นั่ เทียว ให้เป็นชื่อ ของเดก็ หญิงนนั้ เพราะความท่ี (แหง่ เดก็ หญิงนนั้ ) เป็นผ้มู ีวรรณะเสมอด้วยท้องแหง่ ดอกอบุ ลเขียว ฯ ครัง้ นนั้ ในกาลแหง่ เดก็ หญิงนนั้ เป็นผ้ถู งึ แล้วซงึ่ วยั รปอาปณชปฺ าฺณอหโนถาิณกสนาสฺ จฺโราตํ ปนาหเมิณวสยฏึสปฺน€ุ ปฺโิานโต“หฺตธสีกต.ิ าจรํเล อเสมฏหฺ ฺ€าสิสกกสฺํ ลชมสเพฺทนทุตฺตีเตู ปกิ .ิ ํ อ. พระราชา ท. ด้วย อ. เศรษฐี ท. ด้วย ในชมพทู วีปทงั้ สนิ ้ สง่ ไปแล้ว ซง่ึ เครื่องบรรณาการ สสู่ ำ� นกั ของเศรษฐี (มีอนั ให้รู้) วา่ อ. เศรษฐี จงให้ ซง่ึ ธิดา แก่เรา ท. ดงั นี ้ (เป็นเหต)ุ ฯ (อ. ใคร ๆ) ชื่อวา่ ผ้ไู มส่ ง่ ไปอยู่ ไมไ่ ด้มีแล้ว ฯ ในลำ� ดบั นนั้ อ. เศรษฐี คดิ แล้ว วา่ อ. เรา จกั ไมอ่ าจ เพื่ออนั ยดึ นปกฺโสกตกสโฺขติติสฺวสฺ าเาสมฏิ,ฺ“€อี อมจปุ มฺ ินาฺเยตํ ปสปิพเ“ฺพนอชกหิตํ ํ ํุ กสรสิสพกสฺ ฺเพฺขาิสมสสฺีตํ สิ.มีตนโิ สํ คอธเาหีตหตร.ํํุ ซง่ึ ใจ ของชน ท. ทงั้ ปวง, แตว่ า่ อ. เรา จกั กระท�ำ ซงึ่ อบุ าย อยา่ งหนงึ่ ดงั นี ้ฯ อ. เศรษฐีนนั้ ร้องเรียกแล้ว ซง่ึ ธิดา กลา่ วแล้ว วา่ แนะ่ แม่ อ. เจ้า จกั อาจ เพื่ออนั บวชหรือ ดงั นี ้ฯ อ. ค�ำ ของบดิ า เป็นราวกะวา่ น�ำ้ มนั อนั บคุ คลพงึ หงุ ร้อยครัง้ สตตตําภตปิกาตาฺขตกสนุ ิเฺสตปู าลอสําฺสวหยยิป.ํ จเอนฺฉโตโหิมสฺวสภา;ิวตปิกสตตพสฺ สฺตฺพามฺ าาาเมปชิสหตป.ินุิ ตวฺตรจํํ นสํ“สปกีเฺกพสาฺพรอชํ าิสกสสฺ ตติ าฺวฺตมา-ิ อนั บคุ คลรดแล้ว บนศีรษะ ได้เป็นแล้ว เพราะความท่ี- แหง่ เดก็ หญิงนนั้ เป็นผ้มู ีภพอนั มีในภายหลงั ; เพราะเหตนุ นั้ (อ. เดก็ หญงิ นนั้ ) กลา่ วแลว้ กะบดิ า วา่ ข้าแตพ่ อ่ อ. ดฉิ นั จกั บวช ดงั นี ้ฯ อ. บดิ านนั้ กระทำ� แล้ว ซง่ึ สกั การะ อนั ใหญ่ แกเ่ ดก็ หญงิ นนั้ นำ� ไปแล้ว ซงึ่ เดก็ หญิงนนั้ สทู่ ี่เป็นท่ีเข้าไปอาศยั แหง่ ภิกษุณี (ยงั เดก็ หญิงนนั้ ) ให้บวชแล้ว ฯ 140 ธรรมบทภาคท่ี ๓ สองภาษา แปลโดยพยญั ชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
ดกซแผแ้ง้หล่ึรบวู พะยดง่วทรออชูออฯะ�ำโุแย..อบแลวู่รสลภ้หาวบ้ถวริกสตัอ่ ะษนิย้ แกยกุณหบซัืนาๆง่ีนงึ่ถลลดฌนัือไย้ ้กวูมเางัยอดน่ฌนยปาาางนัฏแาลนปนันลสิ้ ใร้นวมันะนมน่ัภทเนั่ รซีเเทิีปืทตเอง่ึทานโียนียชใทวแิมวกห.หิตส้โฯงด่ พณิ อ้ใวแลหโยุเหบงป้นเแปง่็สนน่ั เ็ลนถปอเ้วทเาลคถยี รวงึรวกมแ่ืแอวณหลงาดถ้ง่วด์ ้วปงึ ใแแยรหลกอะ้บ้ว่ภภทบงัญิกิีปเรซกษรญงึ่ิดลุณเเาทแแรุ ีืนอลลียทนนั้้ววว้ . ตสฺสา อจิรปปฺ พฺพชิตาย เอว อโุ ปสถาคาเร ตาลวาโร ปาปณุ ิ. สา ทีปํ ชาเลตฺวา อโุ ปสถาคารํ สมมฺ ชฺชิตฺวา ทีปสขิ าย นิมิตฺตํ คณฺหิตฺวา €ติ าว ปนุ ปปฺ นุ ํ โอโลกยมานา เตโชกสณิ ารมมฺ ณํ ฌานํ นพิ พฺ ตเฺ ตตวฺ า ตเมว ปาทกํ กตฺวา อรหตฺตํ ปาปณุ ิ สทฺธึ ปฏิสมภฺ ิทาหิ เจว อภิฺาหิ จ. กอไม.ลท่ บั รโมกงดาาหยรแ้าสอลมยม้วแใู่ยั ลน้อวป่ืน่ ไาดอ้เีกขยแ้าออ่หไ.มง่ปภภเแปิกิกล็นษษ้วุณฯุณีนี นั้ ทเ.ทส่ียอู่วเปไนั ็ปนธแววตลันั ้วร สทู่(ฯอี่จนั าพริกรใใะนนศกชาานสลบดนาทนั้) สา อปเรน สมเยน ชนปทจาริกํ จริตฺวา ปจฺจาคตา อนฺธวนํ ปาวิส.ิ ตทา ภิกฺขนุ ีนํ อรฺ วาโส อปปฺ ฏิกฺขิตฺโต โหต.ิ แเขว้าดไลปค้อแรมังล้ น้แวนัล้ ้เวอพด.่ือ้มวบยนณิ มษุ ฑา่ ยนะ์ ทใ.ในนกปเรม่ะาือทนง�ำนั้ชแ่ือลแว้วกา่ ่พซสรงึ่าะกวเรตัถะถรทีนี ออ่ นั้อมกฯไตปงัอ้ แแ.ลลพ้ว้วรฯะซเง่ึถเรตีนียนั้ง อถสสฺ า มนสุ ฺสา ตตฺถ กฏุ ิกํ กตฺวา มฺจกํ ปฺ าเปตฺวา สาณิยา ปริกฺขิปึส.ุ สา สาวตฺถิยํ ปิ ณฺฑาย ปวิสติ ฺวา นิกฺขมิ. กสบเไอส(เเขปปปเมยนึรกอ่่ปููน้็็็นนนไ่ะา็่นรเันเปผฉทฉตผผะธก)้มปพู้้บิทสม�ำียููว็ าแรหากอง่ัีจฟนั อแานละาวมิตังล.ศ้้แยวาอ่แเนก้วแนลแมยลมนั่อ้ล้ล่ือวาจ้วาน้้ววงแาณสก,นเกซลฉซเู่วน(แ่ัแพ้ง่ึตวแงึ่พมา่กดนเียคชอเทีอารดะ่ข่ืองวบะกยรียค้าาวมแแอใว)่วูนไมา่น,ลลอนา่ปั พนทภ้้กววนัพแานั่ีแาาตลลรจยทหคร้ะในว�ำนมอะง่นรเปเถส.พอันา้ภดเรรกกู่เรผธมิาาีม,ะรแอ้หเูยรป่ือะเแอห้ถเาใถอ็ทพอตนอตง่มนยรนอ่ักพกร่บ้ีแนอาา่ ามไธารหตุฉแนัยป้ะกละบิรงลู่่ปแคเาวแแเ้หวิถลเตดวรา่หหปา้รวาียแ็ง่ีง่ยนนแมลงพลจแนผนั่,้ทวางุลรไ้ใมะู่เ่ี(กะดท้นวซแคคาภเ้ขอียคง่ึหดถแนราอปอวัลนงรลง่ั้พยงกีนรเพอ้เวใปาพมะไเีตงร้ข็ลขปนตื่รอแะ้แม้่าะแคูพหเหนขไไถเอลฤปปง่รถง่นืงั่ร.้วะจเหรแแแีแตนเเีกนัสัธลลลลถยีนั้ษนัถ้้้อ้ฯวววว้งร)ีุ์ มาตลุ ปตุ โฺ ต ปนสสฺ า นนทฺ มาณโว คหิ กิ าลโต เปถฏรฺ ิ€ยาาย ปฏิพทฺธจิตฺโต ตสฺสา อาคตภาวํ สตุ ฺวา อาคมนโต ปเุ รตรเมว อนฺธวนํ คนฺตฺวา ตํ กฏุ ิกํ กปฏุวิสิกติํ ฺวปาวสิ ติเหฺวฏาฺ€าทมฺวารเฺ จํ นิลโี น, เถริยา อาคนฺตฺวา ปิ ธาย มฺจเก นิสนิ ฺนมตฺตาย, พหิ อาตปโต อาคตตฺตา จกฺขปุ เถ อนฺธกาเร อวคิ เตเยว, เหนฏสฺ €ฺสาิมพฺจาโลต, นิกฺขมิตฺวา มจฺ กํ อภิรุยฺห “มา มา นสฺสิ พาลาติ เถริยา วาริยมาโน อภิภวิตฺวา อตฺตโน ปฏฺ€ติ กมมฺ ํ กตฺวา ปายาส.ิ ใซอนงึ่.มโภทหิกอคษาษ.รอมังุ้ณเมนิใวชาจีนั้ทค่ณี ฯ.ณุ พแบมนออ้ นักอ.้ .แแพเลผขขร้วน่้อาะดงไซเถปมินงึ่ รแเาใีนบลณหืออ้้วญพคก่วนแราลสนัา้ ม้วแู่วนผกซนัแน่ะ้ง่ึ ตเวดนา่แกนิ อื ไ้กแคม่ภลวอ่ ้วิกไาาปมษจแนุอทโลนัดย้ ้.ว่ยูแฯเกสพภ่ว่บื่อนกิ องั ษสเนั กณอุ ทิดงรีแทงล.ไ้ฯฯวว้ อถสฺส อคณุ ํ ธาเรตํุ อสกฺโกนฺตี วยิ มหาป€วี เทฺวธา ภิชฺชิ. โส ป€วึ ตปมวฏิตฺ โฺถ€ํ คนตฺ วฺ า มหาอวจี มิ หฺ ิ นพิ พฺ ตตฺ .ิ เถรีปิ ภิกฺขนุ ีนํ อาโรเจส.ิ ภิกฺขนุ ิโย ภิกฺขนู ํ ตมตฺถํ อาโรเจสํ.ุ เผดซวทหปา้่ง่ึเกูรนู ็คนทกง่อาียสตรงั้นอ้ รวม้ดน.ภมกบีจั(หภิกออินิตแกนิ ษ.นัอไลษาปุลยบ้วุ ททาใู่คุ นซม..ค(งก่ึเกใบลใครนซนา)ือ�ำ้รงึ่ บภเนงสรคปบทิกสนัแ็้นนลษนูแหใผตแหุแง่ด้ลทูรๆนง่ลคัส้วงัน�ำ้ะ้นเร(แ�หำภรเ้่าหปีกหยวิกเ็นพร่นกาวษิงง่ึนารม)แุณะนายลเผปแีแ้ทอ้่วมู ็ลลนทม.พี ้)วะคงักร้อรนะซบร่มบาุภะพง่ึาเีนาภทารงาสิค�ำงอ�ำิก้ลทผกเไยษจดงวแึั่า่้้(าุ ้แแเลทงปฯรลลนะ.็าน้ะวอนั่(อว)นตบุเ.กท�ำรพาเ้เะัสมตปียสร็แ่ือาวนะกิอลลกศรา.้วกาารบดะ)สวรรทุวกงดัวทุษนดะ�าำา่ .ี ้ ภิกฺขู ภควโต อาโรเจสํ.ุ ตํ สตุ ฺวา สตฺถา ภิกฺขู อามนเฺ ตตวฺ า “ภกิ ขฺ เว ภกิ ขฺ ภุ กิ ขฺ นุ อี ปุ าสกอปุ าสกิ าสุ โย โกจิ พาโล ปาปกมมฺ ํ กโรนโฺ ต มธสุ กขฺ ราทสี ุ กจฺ เิ ทว มธรุ รสํ ขาทมาโน ปรุ ิโส วยิ หฏฺ€ปปฺ หฏฺโ€ อทุ คฺคทุ คฺโค วิย กโรตีติ ผลิตสือ่ การเรียนรู้ โดยโรงเรยี นพระปรยิ ัตธิ รรม วดั พระธรรมกาย 141 www.kalyanamitra.org
เมอ่ื ทรงสบื ตอ่ ซง่ึ อนสุ นธิ แสดง ซง่ึ ธรรม ตรสั แล้ว ซงึ่ พระคาถานี ้วา่ อนสุ นฺธึ ฆเฏตฺวา ธมมฺ ํ เทเสนฺโต อิมํ คาถมาห อ. บาป ย่อมไม่เผล็ดผล เพียงใด อ. คนพาล ย่อมส�ำคญั “มธวุ า มฺ ตี พาโล, ยาว ปาปํ น ปจฺจติ; (ซึ่งบาป) เพียงดงั น�้ำหวาน (เพียงนนั้ ); แต่ว่า ในกาลใด ยทา จ ปจฺจตี ปาปํ ; อถ (พาโล) ทกุ ฺขํ นิคจฺฉตีติ. อ. บาป ย่อมเผล็ดผล; ในกาลนนั้ (อ. คนพาล) ย่อมเขา้ ถึง ซึ่งทกุ ข์ ดงั นี้ ฯ (อ.อรรถ) วา่ ก็ เมอ่ื คนพาล กระทำ� อยู่ ซงึ่ บาป คอื วา่ ซงึ่ อกศุ ลกรรม, มกโนรานปตฺตํ ตสวฺถยิฺส,อ“ตปมุ ํ ฏธกฺ€ุวมาาตมฺต,ิํ:ิ อมิตพธิาุ นลวํ ยิสโฺสสมธหรุมิ รธสปํวุ ํ าวปมิยํ ออฺกิฏสฺุ€ตลํ .ิ กกมนมฺฺตํํ อ.กรรมนนั้ ยอ่ มปรากฏ ราวกะ อ.น�ำ้ ผงึ ้ คือวา่ ราวกะ อ.รสแหง่ น�ำ้ หวาน คือวา่ ราวกะ (อ.วตั ถ)ุ อนั บคุ คลปรารถนาแล้ว อนั บคุ คลพงึ ใคร่ อนั ยงั ใจให้เอิบอาบ, อ.คนพาลนนั้ ยอ่ มส�ำคญั ซง่ึ บาปนนั้ เพียงดงั น�ำ้ หวาน ด้วยประการฉะนี ้ (ดงั นี ้ ในบท ท.) เหลา่ นนั้ หนา (แหง่ บท) วา่ มธุวา ดงั นีเ้ป็นต้น ฯ ยาว(ดองัั.อนรี ้ฯรถ) วา่ สนิ ้ กาล มีประมาณเทา่ ใด (ดงั นี ้ แหง่ ศพั ท์) วา่ ยาวาต:ิ ยตฺตกํ กาล.ํ (อ.อรรถ) วา่ (อ.บาป) ยอ่ มไมใ่ ห้ ซง่ึ วบิ าก ในธรรมอนั สตั ว์ วปิ ากปํ านปํ เทนต,ิ ปตจาจฺวตนตีํ เ:ิอวทํ ิฏมฺ€ธฺมฺเตม.ิ วา สมปฺ ราเย วา เหน็ แล้วหรือ หรือวา่ ในภพเป็นท่ีไปในเบือ้ งหน้าพร้อม (เพียงใด), (อ.คนพาล) ยอ่ มสำ� คญั ซง่ึ บาปนนั้ อยา่ งนี ้ เพียงนนั้ (ดงั นี ้ แหง่ หมวดสองแหง่ บท) วา่ ปาปํ น ปจจฺ ติ ดงั นี ้ ฯ (อ.อรรถ) วา่ แตว่ า่ ในกาลใด เม่ือคนพาลนนั้ (อนั บคุ คล) นวอวิถิรธิยโาาสยททพีสกาาุมโมฺมลกหจทราากุณทตฺขกุา:ิํ นฺขํิคยจอกทฺฉนราตภุิยิ วมวนนิปาฺตนฺทนสสตสสฺสฺิฺสป, ฏติลทสํภมิฏตปฺปฺ€ีตาธรปม.ิาํ เเฺ ยมปจฺจววตาาิ; กระท�ำอยู่ ซงึ่ กรรมกรณ์มีอยา่ งตา่ งๆ ในธรรมอนั สตั ว์เหน็ แล้ว หรือ หรือวา่ เสวยอยู่ ซงึ่ ทกุ ข์ใหญ่ (ในอบาย ท.) มีนรกเป็นต้น ในภพเป็นท่ีไปในเบือ้ งหน้าพร้อม, อ.บาปนนั้ ช่ือวา่ ยอ่ มเผลด็ ผล; ในกาลนนั้ อ.คนพาลนนั้ ยอ่ มเข้าถงึ คือวา่ ยอ่ มประสบ คือวา่ ยอ่ มกลบั ได้ ซงึ่ ทกุ ข์ ดงั นี ้(แหง่ ค�ำ) วา่ ยทา จ ดงั นีเ้ป็นต้น ฯ ในกาลเป็นท่ีสดุ ลงแหง่ เทศนา (อ. ชน ท.) มาก บรรลแุ ล้ว เทสนาวสาเน พหู โสตาปตฺตผิ ลาทีนิ ปาปณุ สึ .ุ (ซงึ่ อริยผล ท.) มีโสดาปัตตผิ ลเป็นต้น ฯ โดยสมยั อนื่ อกี อ.มหาชนยงั วาจาเป็นเครอ่ื งกลา่ วให้ตงั้ขนึ ้ พร้อมแลว้ สกนกาามมมฏุ ํฺสอ€เขาุวปสเมํ เปวรสมฺ นนสาิกฺติทา,ิ ิย“,ขสกนีณมึฺตอเนา,ิยลสกนเลฺ สวามามวํสปสิํ ธเิสสฺสมมรนวมฺีรนฺตาสฺติ;เเฺ ภยนีตาว.ิ เย;กหํ าเตมตมสสโหกขฺุมาฬํ าชาสโปานรทเอุกิยเฺขตนกาปฺตถ,ิํิ ในโรงเป็นทกี่ ลา่ วกบั ด้วยการแสดงซงึ่ ธรรม วา่ แม้ อ. พระขณี าสพ ท. เหน็ จะ จะยินดี ซงึ่ ความสขุ ในกาม จะเสพ ซง่ึ กาม, จกั ไมเ่ สพ ท�ำไม; เพราะวา่ อ. พระขีณาสพ ท. เหลา่ นนั่ เป็นต้นไม้อนั ผุ (ยอ่ มเป็น) หามิได้; เป็นจอมปลวก (ยอ่ มเป็น) หามิได้, เป็นผ้มู ีเนือ้ และสรีระอนั สดนน่ั เทียว (ยอ่ มเป็น); เพราะเหตนุ นั้ อ. พระขีณาสพ ท. แม้เหลา่ นนั่ ยอ่ มยินดี ซงึ่ ความสขุ ในกาม, ยอ่ มเสพ ซง่ึ กาม ดงั นี ้ฯ อ. พระศาสดา เสดจ็ มาแล้ว ตรัสถามแล้ว วา่ ดกู ่อนภิกษุ ท. ก“เนสถวาภนยสิกฺตตสฺข,ิฺถนเวาฺนขิสอีณนิ าฺนาคาสนตวฺติาฺวปากจุ าฺฉม“ิตกสฺวาขุายํ,“อนสิมตุาาฺถทยิยนภนฺติกาิฺขมเาวนติ เวอตุกตฺเารตมห,ํิ อ. เธอ ท. เป็นผ้นู งั่ พร้อมกนั แล้ว ด้วยวาจาเป็นเครื่องกลา่ ว อะไร หนอ ยอ่ มมี ในกาลนี ้ ดงั นี,้ (ครัน้ เม่ือค�ำ) วา่ (อ. ข้าพระองค์ ท. เป็นผ้นู งั่ พร้อมกนั แล้ว ด้วยวาจาเป็นเครื่องกลา่ ว) ช่ือนี ้ (ยอ่ มมี ในกาลนี)้ ดงั นี ้ (อนั ภิกษุ ท. เหลา่ นนั้ ) กราบทลู แล้ว, (ตรัสแล้ว) วา่ ดกู ่อนภิกษุ ท. อ. พระขีณาสพ ท. ยอ่ มยินดี ซงึ่ ความสขุ ในกาม หามิได้ ยอ่ มเสพ ซง่ึ กาม หามิได้, 142 ธรรมบทภาคท่ี ๓ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
ดอดเขซท้องึ่.วอียธยงกกวรพดปเารหรีมมทฉะบมมุนัขือนตใีณแนปดรมยอัสาล;้มอ่ยสแาอีอมา่พยลนยงไ้แวมวงึ่า่หฉา่ตง่ซอง่นัสดิงเึ่.หนออพเมลงนั.้รยลก็ะอ่หด็คแดยมยหพาอ่งั ไาถลนนมัมดามีธไ้ต่แม์,ผุเใงัหม้นต่กัยอง่ื่อพดิกอ่ยนทรามดู่�ำร้าด้วกยงหยลสอ่อมยดงิืบมนั้อณ่ตี,ตไตมกมวอ่กไไรต่ มไปรงปัยซ้ต่คนออ่แง่ึดินน่ัยอลมีเดู่้้นววกทย้วา่สุลอ่ียยนบงิมว้ดตธนไี ิกมใฉบไต่แในปันสแงั้ ในจอหดดนิตั่ยงง่ ;ู่ ยถา หิ ปทมุ ปตฺเต ปตติ ํ อทุ กพินฺทุ น ลปิ ปฺ ติ สปนาตสสเตโณปวฺ€;าต,ินเอววินํลิวปิฏขฺปฺเีณฏตตาิ ฺวสาวนสปฺสตสเณตจวิตฺ€;าฺเตตย,ิถาทววุ จินิโธิวปฏอิฺเาฏกรตคาฺวโฺเมคา น ลปิ ปฺ ติ น สณฺ€าตีติ อนสุ นฺธึ ฆเฏตฺวา ธมมฺ ํ เทเสนฺโต อิมํ พฺราหฺมณวคฺเค คาถมาห อ. บคุ คลใด ย่อมไม่ติด ในกาม ท. เพียงดงั อ. น้�ำ (ไม่ติดอยู่) “วาริ โปกฺขรปตฺเตว อารคฺเคริว สาสโป บนใบแห่ง ดอกบวั เพียงดงั อ. เมล็ดพนั ธ์ผุ กั กาด (ไม่ติดอยู่) โย น ลิปปฺ ติ กาเมส;ุ ตมหํ พรฺ ูมิ พรฺ าหฺมณนตฺ ิ. บนปลายแห่งเหล็กแหลม; อ. เรา ย่อมเรียก ซ่ึงบคุ คลนน้ั ว่าเป็นพราหมณ์ ดงั นี้ ฯ ดใเยฉซ นบซ(ใลหตนหง้งึ่่ึอ่นะัวนว่ั ลรทพปญยแชมนเัสา่่เที่รลาอแปเแอนั่ดแ้นะบีย้วล�ำ็ม.น้;ลวรนัียวน้้ว้ทซา้ยเวดนาฉอผชงฯ่ึอ)่ียจเเือ้.นหัาอูย้อ่บพแคนมยวกู่มซใียรหวา่นอู่นแ่ัลูุผางึ่อ้นกง่ายภหกะ้ธ,เูยก็มปิเ่ดูาอดงู่่ใาห็ออในยญงาน(กูรแนตซ..ใแใด่อปหานหปง่ึพนุทห่นบหูาตก่แง่ญานั.รง่้)มพมคุอหิลุะ)โใยใ่ภหคนงิ่นัธร่ศฉนนพอ่ะิดคลาใแานัศแอคมหรบาสลผะใวาะ.าใญ้ดพดะลูน่สนหถก(นาาิตแ่ดนค้ทอถามาอน่ัคร้รวานน.งึัร()กนัเวยแทีดใทซ้้นนกอจหรแูง่ึียทซชีเห่ก.ังญ้อคหวลองื่ึ่ย.ม(มนัล;ลอก่ะ)วกงัแ่ีูแตนผา่นแัอา่บลุหจด้รนกโบูลงพบคุ้ง่งกา้วแ้�ำ้นัวาภ้รทคตุยศยหหงะกิวั่ลรแลง่นอษซห)พผโบงใดัณุภงึ่ใง่ท้นอรูค(วแหหพยคะ.ยีพช์)ลย้มเนงัะรอ่แูช้รอว่กหแ่าอ(ู ลายิญเมใลมุหมนพัทห้นวู่คธวเง่จใรรมศสวิดาหญ่งารยณราดปกราะญอ่สาดจ็ยใรเรวสตมนนง่ดะัแา์บรนนอิ้อปาทคลวร้าที่นนทคัยย้ฯะ�าวำ้ง.ีิู่ ้ อิมิสสฺ า อตฺโถ พฺราหฺมณวคฺเคเยว อาวภิ วสิ สฺ ต.ิ สตฺถา ปน ราชานํ ปเสนทิโกสลํ ปกฺโกสาเปตฺวา “มหาราช อิมสมฺ ึ สาสเน ยเถว กลุ ปตุ ฺตา เอวํ กลุ ธีตโรปิ มหนฺตํ าตคิ ณฺจ โภคกฺขนฺธฺจ ปหาย ปพฺพชิตฺวา อรเฺ วหิ รนฺต,ิ ตา อรเฺ วิหรมานา ราครตฺตา ปาปปคุ ฺคลา โอมานาตมิ านวเสน วเิ หเ€นตฺ ปิ ิ พรฺ หมฺ จริยนตฺ รายปํ ิ ปาเปนฺต;ิ ตสมฺ า ภิกฺขนุ ีสงฺฆสฺส อนฺโตนคเร วสนฏฺ€านํ กาตํุ วฏฺฏตีต.ิ จใแหห�ำ้กเง่ ดรพอมิะร.ทะแพ�ำนตรแคะก่ ลรรา้วาลฯชนาอซนั้ .ง่ึททฯภร่ีเงิกปรษ็ับนุณทพี่อรี ้ทอยม.ู่ ยแแอล่ ก้มว่หอวมยา่ แู่ ู่ อหใน.ง่ ดภภีลิกาะยษใดุณนงั แีนหีณ้(ง่ ทบรข้าง้านยงนงั บๆนั่ คุเทหคียนลวง่ึ) ราชา “สาธตู ิ สมปฺ ฏิจฺฉิตฺวา นครสสฺ เอกปสฺเส ภภิิกกฺฺขขนนุุ ีิสโยงฺฆอสนสฺ ฺโตควสาเนมฏเฺย€าวนวํ สนกฺตา.ิเรส.ิ ตโต ปฏฺ€าย อ. เร่ืองแห่งพระเถรีช่ือว่าอุบลวรรณา (จบแล้ว) ฯ อุปปฺ ลวณฺณาเถรีวตถฺ ุ. ๑๑. อ. เร่ืองแห่งอาชีวกช่ือว่าชัมพุกะ ๑๑. ชมพฺ ุกาชีวกวตถฺ ุ. (๕๕) (อันข้าพเจ้า จะกล่าว) ฯ ซใม นง่ึาอกเสาาไอชดล.มีว้ยอกานินัพเชวลสร่ือา่ะ่ววกศงา่ ไุาสใชปนสคมั แกดเฺพลาคากุ้วลนะแเหมอดง่่ือ.งัพกปนฎุรรีเะ้มุปะส็ตทพนมั รบัตี มัสอ้นคาแยสลนฯู่ ม้ัวหใพนนซทุ ่ึงงึ่พธพรเจระผ้ะา้เอู วธพยฬรร่ใูรวุะนมนันบเาท้ามศทนวนรโา่ งดากปนยสั รีปส้ากปรวภตะา่ ิ “มาเส มาเส กุสคเฺ คนาติ อิมํ ธมมฺ เทสนํ สตฺถา เวฬวุ เน วิหรนฺโต ชมพฺ กุ าชีวกํ อารพฺภ กเถส.ิ อตีเต กิร กสสฺ ปสมมฺ าสมพฺ ทุ ฺธกาเล คามวาสี เอโก กฏุ มุ พฺ ิโก ผลิตส่ือการเรยี นรู้ โดยโรงเรียนพระปริยตั ิธรรม วดั พระธรรมกาย 143 www.kalyanamitra.org
กระท�ำแล้ว ซง่ึ วิหาร แก่พระเถระ รูปหนงึ่ บ�ำรุงแล้ว (ซงึ่ พระเถระ) เจอตกหู สิ ฺสปจฺจเเถยรหสิ ฺสอปุ ฏวฺ€ิหหาิ.รํ กตฺวา ตตฺถ วิหรนฺตํ ผ้อู ยอู่ ยู่ ในวิหารนนั้ ด้วยปัจจยั ท. ๔ ฯ อ. พระเถระ ผย้เู ปอ่ ็มนฉขีณนั าใสนพเรือรนูปหขนอง่ึ งกเทฎุ ี่ยมุ วพไปีนอนั้ ยู่ เนืองนิตย์ ฯ ภปิกาปฺขุณเุ ถโิ.รทิวาตสสฺ ปิ ณเคฺฑเหายนพิ ทจธฺ รํ นภฺโตุ ชฺ ตต.ิ สอฺสเถโกเคขหณี ทาฺวสาโวรํ ครัง้ นนั้ อ. ภิกษุ เพื่อก้อนข้าว ในวนั ถงึ แล้ว ซง่ึ ประตแู หง่ เรือน ของกฎุ มุ พีนนั้ ฯ ของภอิก. ษกุนฎุนั้ มุ พ(ยี งั เภหิกน็ ษแุลน้วนั้ ) ซง่ึ ภิกษุนนั้ เล่ือมใสแล้ว ในอิริยาบถ “เสเสคกภยาหโนนฏสํ ตฺเกกโตปถรฺํฏุ เปาวมุยอนเสพฺิมทตติโํตฺถวฺกมาสฺวาายาตฏสจฺ กํกก“กภฺํํทจนริสจฺ คชฺเวฺํตาิตาหปฺวาณนาเเกตปหเี ตสสตนานาสฺวฺปิวาิาตโเอํโสวอภิรายิชยคฺยทเามนาีฆปสนิถอเสาฺ าถาา;ตมเปนิ ตตีปรสมวิิมุสสฺสิหอหฺนตาิ านาฺโวมฺหนฺตกาิ,.ํํ ให้เข้าไปแล้ว สเู่ รือน องั คาสแล้ว ด้วยโภชนะ อนั ประณตี โดยเคารพ (กลา่ วแล้ว) วา่ ข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ อ. ทา่ น ท. ย้อมแล้ว ซงึ่ ผ้าสาฎกนี ้ พงึ นงุ่ เถิด ดงั นี ้ ถวายแล้ว ซงึ่ ผ้าสาฎก ผืนใหญ่ กลา่ วแล้ว วา่ ข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ อ. ผม ท. ของทา่ น ท. เป็นอวยั วะยาว (ยอ่ มเป็น); อ. กระผม จกั น�ำมา ซงึ่ ชา่ งกลั บก เพื่อประโยชน์แก่อนั ปลงลงซง่ึ ผม ของทา่ น ท., อ. กระผม (ยงั บคุ คล) ให้นำ� มาแล้ว ซงึ่ เตยี ง เพอ่ื ประโยชนแ์ กก่ ารนอน จกั มา ดงั นี ้ฯ อ. ภิกษุ ผ้เู ข้าถงึ ซง่ึ ตระกลู ผ้ฉู นั อยู่ ในเรือน เนืองนิตย์ คนนจ“ตอินํนิิพวยาฺเฺตทตนเสนฺวฺธสตฺตกาํิพสฺวํ ฺกท.ิาเมาคฺธรหุเํ ํกหวตุ ฏเุิหฺตคมุาํภเทรหพฺ ทํุิสิเิฏกฺวฺชอฺภ€านนคกุ ฺตมสฺชสาสฺ นฺสสจทฺโ.ิิติเนตอฺตปฺนวอํนํรกิตูปลุโปํ รปุมสสปโยิาาสกฺหเฏกทเํกฺกตตภําเนํุ นิกรํฺขวนรุกกาชโตสสโริตรตสทกฺวตีตสฺฺขฺธา,ิ ึิิ เหน็ แล้ว ซงึ่ สกั การะ นนั้ ของภิกษุนนั้ ไมไ่ ด้อาจแล้ว เพ่ืออนั - ยงั จิตให้เลื่อมใส คดิ แล้ว วา่ ผอ้อู .นั กตฎุ นมุ เพหน็ีนแี ้ ยลอ่้วมกสรนิ ้ะกทา�ำลคซง่ึรู่สหกนั กงึ่ นารนั้ ะ, มีอยา่ งนีเ้ป็นรูป (แก่ภิกษุ) (ซงึ่ สกั การะ มีอยา่ งนีเ้ป็นรูป) แตว่ า่ (ผอ้ฉู .นั กอฎุ ยมุ ู่ พในีนเี)ร้ ือยนอ่ มเไนมือก่ งรนะิตทย�ำ์ ดงั นี ้ ได้ไปแล้ว สวู่ ิหาร ฯ แก่เรา อ. ภิกษุ แม้นอกนี ้ ไปแล้ว กบั ด้วยภิกษุนนั้ นนั่ เทียว ย้อมแล้ว ซงึ่ ผ้าสาฎก อนั อนั กฎุ มุ พีถวายแล้ว นงุ่ แล้ว ฯ ให้ปลแงมล้ งอแ.ล้กวฎุ มุ พซง่ึี ผพมาเอทา. ซงึ่ ชา่ งกลั บก ไปแล้ว (ยงั ชา่ งกลั บก) ตเเ“ถกภสเเนสรสฺ ฺเกตสสฏุ ฺวกมุาอฺกพฺติมาโนิโสรอกาํ มฺหปยกเึิายยรวนิรามหเนปาามิมตนปนฺวิํตฺเาฺจอตํ เธตกิวอฺวามาาเสทสยาตฺจปถยํุกกานํ ฺตกาคาิ สนอมวกฺตติ.ตฺขฺวฺถฺวิ.ารเานาเวเปถเาทตรสสฺวฺวโิ ปสฺกาิ ของพระเถระ (ยงั บคุ คล) ให้ลาดแล้ว ซง่ึ เตียง กลา่ วแล้ว วา่ ข้าแตท่ า่ นผ้เู จริญ อ. ทา่ น ท. ขอจงนอน บนเตียงนี ้ นนั่ เทียวเถิด ดงั นี ้ นิมนต์แล้ว ซง่ึ พระเถระ ท. แม้สอง เพื่อภัตรบริโภคอันมีในวันพรุ่ง หลีกไปแล้ว ฯ อ. ภิกษุ- ผ้เู ป็นเจ้าถิ่น ไมไ่ ด้อาจแล้ว เพื่ออนั ยงั สกั การะ (อนั กฎุ มุ พี) กระท�ำอยู่ แก่พระขีณาสพนนั้ ให้อยทู่ บั ฯ ครัง้ นนั้ อ. ภิกษุนนั้ ไปแล้ว สทู่ ่ีแหง่ พระเถระ นนั้ นอนแล้ว เกตทจคตฏุาินเลหูหมฺุนฏาอพฺสฺก€ถาิเิเกาสฏภกเนฺสกตรนหํฺติํโอสภอากนุนเกสฺโิวีตชฺกเาานสนสยสหิโํนต“าโอเปตถาิ เรลวตวสุโุนรสสฺ วตฺจรราอเตํนกเารปิปโคํ สตนนโมํ,ฺุนรฺตนปีฬฏกุคนฺฺห€ฺเาคโํกกตนนฏุ ฏุ ํ มุ คมุ ขพฺ นพฺ าวจิกฺติเทรรกสตฺวิิตตนฺสารํํ,,ุุ ํ ในเวลาเยน็ ดา่ แล้ว ด้วยอาการ ท. ๔ วา่ ดกู ่อนอาคนั ตกุ ะ ผ้มู ีอายุ อ. อนั (อนั ทา่ น) เคีย้ วกิน ซง่ึ คถู เป็นกิริยาประเสริฐกวา่ (กอวนั า่ ทกา่านรฉนั ยงั ชซา่งึ่ งภกตั ลั รบกใ)นเรใืหอ้นถอนขอซงกง่ึ ผฎุ มมุ พที .(ยดอ่ ้วมยเปเม็นล),ด็ แอห.ง่ ตอานัล เป็นกิริยาประเสริฐกวา่ กวา่ การปลงลงซงึ่ ผม ด้วยชา่ งกลั บก (อเนัป็กนฎุ) มุ เทพ่ียี วนไ�ำปมาเแปล็น้วก(ิรยิยอ่ ามปเประ็นเ)ส,ริอฐ.กอวนัา่ (อนั ทา่ น) เป็นคนเปลือย อนั กฎุ มุ พี ถวายแล้ว (ยอ่ มเป็น), กวา่ การนงุ่ ซงึ่ ผ้าสาฎก 144 ธรรมบทภาคท่ี ๓ สองภาษา แปลโดยพยัญชนะ และ บาลี www.kalyanamitra.org
กออเชา.า้าศรพเนทยัอรอียะ.ซนเวองึ่ถนัเไรรดะาบ(้ไอนดป(นัคเงัแทตดินลียา่แี้ว้ไนงลมต้)วเ่ าน)ออมืออว้นั คเา่นฟกวือฎบุอ้า.มแนุมคลพแส้นวผบีนน่า�ำพซดยมง่ึานิากลฯแานเลปรนั่น้็วนิมอก(นยยิริยตอ่า่ าฉ์มลปิบเกุปรหข็ะนานึเ้)สยแรแดลิฐลง้ัวก้วนใวีน้เา่ ฯพเวกรแลาวมะาา่ ้ ภมู ิยกํ ฏุ มุ นพฺ ิปิเชกฺชนิตนุ ฺตอ.ิ าภเตถมโรปิ จฺ เก“มานิปเชอฺชสนโตพาโลวรตมรํํ นิสฺสาย นสฺสตี ิ นิมนฺตนํ อนาทยิตฺวา ปาโตว อฏุ ฺ€าย ยถาสขุ ํ อคมาส.ิ เภ(ใสทอนบู่ิก.ียว้ษาภวิหนแาิกามดษเร(้พ้วยุอใผยื่ออ่ น.้จูคบมเภรววณิเมิกปาล็ฑาษมนานสเุะผ)ช,นั้ำ�้เู้ฯาปแค)เ็นมพทญั ้เใียงึ จนตว้วาก่ืนา่ถเาค่ินลดอาน้ว.ะกียแ้เอวรเลสะ.ล้วียทาภง�ำนซิกแแง่ึีษ้ หรลเปุผะ้ง่ว็้ฆนจรู ะซรเงั วฆมง่ึ ลวดางั ตาั้วดเปรยปงัอรห็นนะนั ลีทพ้ตไงั ด่ีเฤนแท้เตหพข่ียหิ้ง่างึวเกไลไลปปรบับ็ ะแเอนพทลยน่ัื่้อ�ำว,ู่ เนวาสโิ กปิ ปาโตว วิหาเร กตฺตพฺพวตฺตํ กตฺวา “ภิกฺขาจารเวลายํ อิทานิปิ อาคนฺตโุ ก นิทฺทายต,ิ คคณณฺฺฑฑิสึ ทปฺเหทรนิตฺวปาพชุ คฺเาฌมยํ ฺยปาิตณิ ฺฑสายฺ ปาายวิสน.ิ ขปิ ฏฺเ€เนว ทข้าี่มแาตแขท่มอา่้ งนอพ.ผร้กเู จะฎุ เรถมุิญรพะี อกท.ร.พะเทรหะ�ำน็ เแถแลรล้วะ้วซ(ไซง่ึปงึ่สแภกั ลิกก้วษา)รุผณะ้เู ปแท็นลี่ไเดหจ้อนูาถย่ินู่ ซงึ่ถดหางันมนทแี ้าลฯง้วเปว็นา่ โอโลกเกฏุ นมุ ฺโพฺติโกเปนิวาสสกกิ ฺกํ าทรํิสกวฺ าตฺว“าภเนถฺเรตานํ อาคมนมคฺคํ ปจุ ฺฉิ. เถโร กหุ ินฺติ สคคฯทหซแตกกลงึ่่อาก�ำวร.ัมเะ้ลกาอวนก้อสกมนน็ดัาทคอยีแลูถรีีท.า่ร้หงซยะใงัึงนแา่ก้งึ่่อ่นงขพนนหแเผฎุนมอวสนัรก้ผ้ง่มูมุ�นำ้ังไ้อียก้่พเูมีทออพวอจมงาราม่า่นาัแี.รแระคยนนิญีหบกภหแผดิุ ง่วุคก้งิ่กนเูกเอแรปาอข่พคษ้ีาะ.ล้็ด้กานิรวลรุฆ้วิยไซลทเผะลพปจงัาง่ึา่้ผวเาู่ง้กาึงวแปบว้า่แนเู ดน็ดหิ็ปลแนถลช็่ื้นีมัาลวน้้เจวอ่ืจอร้อวแเ�ำย้กสจาสจนัลเอเา่้ถ็ดาดหู่กคพ่ัูเะ.ไชิ่น้ีมิอเวขดรหคปน่งาาอ้กใม็กวนนนมะงนซล้าอล้เอเนัหงึ่เ้แหา่มรแา่วยเ,ลาวนน็สปวลหแแบัแ่แผียราใ่งตล,ทนล้ะงมเูนว่้ชว้้แพเวเา�ำา่ด้ซมว้,าหฤตอลง่ึเงื่ัอ(ง่ทอตากอเนันาอกรม.ียหิะ.ีบาา้าฯกคแวพลตภุครผ,หฎุ�ำบรัเมิกค้ย้กทู)อง่มุ าษลอ่รทเอซมพพะุมผพงะึ่า่กแีนทีย้นเไนูไึงลรขรนมั�งำ�ำ้ะใอ้้ว้าใอชร่ๆทอดถ้วู้ยสดด�ำกเา่งึ ่ปูอ้แอวงัใไซซ็ปนนนตดยยยงง่ึึ่ ีูู่่้ อถ นํ เนวาสโิ ก “มา อาวโุ ส อวจ, ตยุ ฺหํ กลุ ปุ โก หีโย ตว นิกฺขนฺตเวลาย โอวรกํ ปวสิ ติ ฺวา นิทฺทํ โอกฺกนฺโต, ปปาาโตนวียฆฏปปรฏิโฺ ภ€าชยนียฆเมฏมสุ วิหารสมมฺ ชฺชนสทฺทมฺปิ อทุ กาสิ ฺจนสทฺทมปฺ ิ คณฺฑิสทฺทมปฺ ิ กโรนฺตสฺส, น ชานาตีติ อาห. สมนกฺนฏุามคุ พตฺ โสิ กฺส จนิ เฺ ตสิ “ตาทสิ าย อริ ิยาปถสมปฺ ตตฺ ยิ า เม อยฺยสฺส ยาว อิมมหฺ า กาลา นิทฺทายนํ นาม นตฺถิ, มํ ปน ตสสฺ สกฺการํ กโรนฺตํ ทิสวฺ า อทฺธา อิมินา ภทนฺเตน กิฺจิ วตุ ฺตํ ภวสิ ฺสตีต.ิ เบอพเจพนัณิงึ้ารเเถาหลฑอะิ่นน็ศิ บ.คนตาวซกนัา่้ตาง่ึฎุงนม(พกมุ ๆีทร้แรพะี่แะกกีนผหท่พล้เนูั้ง่�ำปา่รต)็ะวนยนใแผเหงัจเ้ลเู ปภ้ปด้า้ว็็นิกนี (ขวษบยเจาอ่ ุงณผัั ้างบ้เู กนฑปาขร็นัน้ติต้ะาเเรแผถลจนติดม้้าานั้ท่ถงได)ซแ่ินา่ งัใรลนน้หน,้วผนั้ีเ้อ้ฯ้ตเูซจ.ม็ง่ึใรทบหแิญ้า่ฉาลนต้นัวถรแ้ดาทลข้วว.้อวา่ยพงโอภโงึภด.ถิกชยวทษนเาา่คะุผยนม้าเู ปรีรซท็พนสงึ่ . โส อตฺตโน ปณฺฑิตภาเวน ตํ สกฺกจฺจํ โภเชตฺวา ตสฺส ปตฺตํ สาธกุ ํ โธวิตฺวา นานคฺครสโภชนสสฺ ปเู รตวฺ า “ภนเฺ ต สเจ เม อยยฺ ํ ปสเฺ สยยฺ าถ, อิมมสฺส ปิ ณฺฑปาตํ ทเทยฺยาถาติ อาห. แบเอถล.ณิ ร้ภวะฑิกอวแบษา่.ลาภุนถดติก้นาั้อู นษวยเนัาุ่้ปู่ผซ็อนใ้เูง่ึน.ปผพภ็ร้นขู ระิก้อเะหจษงเ้าวถแุนถา่รลนั้งิ่นะ้วแนจนหในักัอ้นง่ ฉกหใทนันนนี่นีทซ้ทีร้น่ีนับงึ่าบน่ันัแง้ เณิลทไไ้ปวมฑียแไ่ซวบดลง่ึ าจ้เ้วบหตกั ณิสน็เมปทู่แฑ็ีอน่ีเลปบย้ว็ดนา่าฯงงตัทนนน่ีอีีเ้น้ัยทป้ เ็ู่ิงน้ขทแรอียลูปงว้วไพซคซรรดิะงึ่้, อิตโร ตํ คเหตฺวาว จินฺเตสิ “สเจ โส เอวรูปํ ปิ ณฺฑปาตํ ภุ ฺชิสฺสต,ิ อิมสมฺ เึ ยว €าเน ปลทุ ฺโธ ภวิสฺสตีติ อนฺตรามคฺเค ตํ ปิ ณฺฑปาตํ ฉฑฺเฑตฺวา เถรสสฺ วสนฏฺ €านํ คนฺตฺวา ตํ ตตฺถ โอโลเกนฺโต นาทฺทส. ผลติ สือ่ การเรยี นรู้ โดยโรงเรยี นพระปริยตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย 145 www.kalyanamitra.org
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158
- 159
- 160
- 161
- 162
- 163
- 164
- 165
- 166
- 167
- 168
- 169
- 170
- 171
- 172
- 173
- 174
- 175
- 176
- 177
- 178
- 179
- 180
- 181
- 182
- 183
- 184
- 185
- 186
- 187
- 188
- 189
- 190
- 191
- 192
- 193
- 194
- 195
- 196
- 197
