รูปเล่มโครงงานภาษาไทย_2

รายงานโครงงานภาษาไทย เรอื่ ง คาขวญั จงั หวดั สอื่ วถิ ชี ีวติ ไทย Slogan province the media trajectory life Thai เสนอ คณุ ครู ธริ พงษ์ คงดว้ ง จดั ทาโดย 1.นาย วรเมธ พรมจนั ทร์ เลขที่ 2 2.นาย นทั ธพงศ์ อนิ ทนั แกว้ เลขที่ 5 3.นางสาว เมษา กจิ ธรรมเจรญิ เลขที่ 27 4.นางสาว พพิ ฒั น์พร ไชยคาหาญ เลขที่ 30 ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปี่ ที่ 6 โครงงานวชิ า ภาษาไทย รหสั วชิ า ท33101 ภาคเรยี นที่ 1 ปี การศกึ ษา 2563 โรงเรยี น ทปี ราษฎร์พทิ ยา เกาะสมยุ สุราษฎรธ์ านี



รายงานโครงงานภาษาไทย เรอื่ ง คาขวญั จงั หวดั สอื่ วถิ ีชีวติ ไทย Slogan province the media trajectory life Thai เสนอ คุณครู ธริ พงษ์ คงดว้ ง จดั ทาโดย 1.นาย วรเมธ พรมจนั ทร์ เลขที่ 2 2.นาย นทั ธพงศ์ อนิ ทนั แกว้ เลขที่ 5 3.นางสาว เมษา กจิ ธรรมเจรญิ เลขที่ 27 4.นางสาว พพิ ฒั น์พร ไชยคาหาญ เลขที่ 30 ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปี่ ที่ 6 โครงงานวชิ า ภาษาไทย รหสั วชิ า ท33101 ภาคเรยี นที่ 1 ปี การศกึ ษา 2563 โรงเรยี น ทีปราษฎร์พทิ ยา เกาะสมยุ สุราษฎรธ์ านี

กติ ตกิ รรมประกาศ กลมุ่ ขา้ พเจา้ มคี วามยนิ ดีเป็ นอยา่ งยงิ่ ทไี่ ดจ้ ดั ทา โครงงานคาขวญั จงั หวดั สอื่ วถิ ชี ีวติ ไทย ขน้ึ มาจนประสบผลสาเร็จลลุ ว่ งไปดว้ ยดี ดว้ ยความกรุณาจากอาจารยธ์ ริ พงษ์ คงดว้ ง อาจารยท์ ปี่ รกึ ษาโครงงานทไี่ ดใ้ หค้ าเสนอแนะ แนวคดิ ตลอดจนแกไ้ ขขอ้ บกพรอ่ งตา่ ง ๆ มาโดยตลอด จนโครงงานเลม่ น้ีสมบูรณ์ กลมุ่ ผจู้ ดั ทาจงึ ขอกราบขอบพระคุณเป็ นอยา่ งสงู ขอกราบขอบอาจารยป์ ระจาชน้ั ทไี่ ดใ้ หค้ าปรกึ ษาในเรอื่ งตา่ ง ๆ รวมทง้ั เป็ นกาลงั ใจทดี่ เี สมอมา สดุ ทา้ ยขอขอบคณุ เพอื่ น ๆ ทชี่ ว่ ยใหค้ าแนะนาดี ๆ เกยี่ วกบั การเลอื กคา และเกยี่ วกบั โครงงานชนิ้ น้ี คณะผจู้ ดั ทา ก

คานา โครงงานเรอื่ ง “คาขวญั จงั หวดั สอื่ วถิ ชี ีวติ ไทย”จดั ทาขน้ึ ตามความสนใจของสมาชกิ ในกลุม่ โดยการจบั สลากเพอื่ เลือกคาขวญั จงั หวดั ทจี่ ะศกึ ษา โดยมวี ตั ถปุ ระสงคเ์ พอื่ ใหเ้ ห็นแนวคดิ คา่ นยิ ม วถิ ีชีวติ ผา่ นคาขวญั ประจาจงั หวดั คณะผจู้ ดั ทาไดศ้ กึ ษาอยา่ งเขา้ ใจเพอื่ เป็ นประโยชน์กบั การศกึ ษา การตอ่ ยอดโครงงานตอ่ ไป คณะผจู้ ดั ทาหวงั วา่ โครงงานเรอื่ ง “คาขวญั จงั หวดั สอื่ วถิ ชี ีวติ ไทย”จะเป็ นประโยชน์กบั ผอู้ า่ น นกั เรยี น นกั ศกึ ษาหรอื ผทู้ อี่ ยากศกึ ษาหรอื ทกี่ าลงั หาขอ้ มลู เรอื่ งนี้อยู่ หากมขี อ้ แนะนาหรอื ขอ้ ผดิ พลาดประการใดคณะผจู้ ดั ทาขอน้อมรบั ไวแ้ ละขออ ภยั มา ณ ทนี่ ้ีดว้ ย คณะผจู้ ดั ทา ข

สารบญั หน้า กติ ตกิ รรมประกาศ............................................................................ .............................................................ก คานา.............................................................................................. ................................................................ข สารบญั ........................................................................................... ................................................................ค สารบญั ตาราง................................................................................... ..............................................................จ บทที่ 1 บทนา 1.1ความเป็ นมาและความสาคญั ของการศกึ ษาคน้ .................................... ...........................................1 1.2วตั ถุประสงค์ในการศกึ ษาคน้ ควา้ ..................................................... ...............................................2 1.3ขอบเขตของการศกึ ษาคน้ ควา้ ......................................................... ................................................2 1.4ประโยชน์ทคี่ าดวา่ จะไดร้ บั ............................................................. .................................................3 1.5นิยามศพั ท์เฉพาะ......................................................................... ...................................................3 1.6กรอบแนวคดิ การศกึ ษาคน้ ควา้ ........................................................ ...............................................4 บทที่ 2 เอกสารและงานการศกึ ษาคน้ ควา้ ทเี่ กยี่ วขอ้ ง ค

2.1 ขอ้ มูล คาขวญั สญั ลกั ษณ์ และของดี 20 จงั หวดั ในประเทศไทย........................................................5 2.1.1 ภาคเหนือ........................................................................................ ..........................................5 - เชียงใหม.่ ........................................................................................ ...........................................5 - น่าน............................................................................................... ............................................5 - แพร.่ .............................................................................................. ............................................6 - พะเยา............................................................................................. ...........................................7 - เชียงราย.......................................................................................... ..........................................8 2.1.2 ภาคอีสาน........................................................................................ .........................................9 - อดุ รธานี.......................................................................................... ...........................................9 - ขอนแกน่ ......................................................................................... ...........................................9 สารบญั (ตอ่ ) หน้า - นครราชสีมา.................................................................................... ง

...........................................10 - ชยั ภูม.ิ ............................................................................................ .............................................11 - ยโสธร............................................................................................ ..............................................12 2.1.3 ภาคกลาง......................................................................................... ...........................................13 - กรงุ เทพมหานคร............................................................................... ...........................................13 - พระนครศรอี ยธุ ยา............................................................................. ...........................................14 - พจิ ติ ร............................................................................................. ...............................................15 - นครสวรรค์...................................................................................... .............................................15 - สุโขทยั ............................................................................................ ..............................................16 2.1.4 ภาคใต.้ ........................................................................................... ..............................................17 - ภเู ก็ต.............................................................................................. ................................................17 - นครศรธี รรมราช............................................................................... .............................................18 - จ

พงั งา.............................................................................................. ................................................19 - สรุ าษฎรธ์ านี.................................................................................... ..............................................20 - สงขลา............................................................................................ ................................................21 2.2 แนวคดิ เกยี่ วกบั มรดกทางวฒั นธรรมและภมู ปิ ญั ญาทอ้ งถนิ่ ......................... ..........................................21 2.3 แนวคดิ ทฤษฎวี ฒั นธรรมของชาตติ ามแนวพระราชดารขิ องสมเด็จพระเทพรตั นราชสดุ าฯ สยาม บรมราชกุมารี 7 ..................................................................................................... ...............................21 2.4 งานวจิ ยั ทเี่ กยี่ วขอ้ งกบั คาขวญั .............................................................. .................................................23 2.5 งานวจิ ยั เรอื่ งงการวเิ คราะห์ภาษาคาขวญั โฆษณาในการสอื่ โทรทศั น์.............. .......................................23 บทที่ 3 วธิ ีดาเนินงานโครงงาน…………………………………………………………………………………………… ………………25 3.1 วสั ดุ อปุ กรณ์ เครอื่ งมือทใี่ ช้ในการดาเนินงานโครงงาน................................................ .........................25 3.2 ขน้ั ตอนการดาเนินงานโครงงาน........................................................... .................................................25 ฉ

สารบญั (ตอ่ ) หน้า บทที่ 4 ผลการวเิ คราะหข์ อ้ มลู ........................................................................ ................................................27 4.1 ดา้ นภาษา........................................................................................ .....................................................27 4.1.1 โครงสรา้ งคาขวญั .............................................................................. ..........................................27 4.1.2 การใชถ้ อ้ ยคา................................................................................... ............................................28 4.1.3 การสือ่ ความหมาย............................................................................. ..........................................28 4.2 ดา้ นเน้ือหา...................................................................................... .......................................................28 บทที่ 5 สรุปผล อภปิ รายผล และขอ้ เสนอแนะ............................................................................... .................30 5.1 สรปุ ผล............................................................................................ .......................................................30 5.2 อภปิ รายผล...................................................................................... ......................................................30 5.3 ช

ขอ้ เสนอแนะ.................................................................................... ......................................................30 บรรณานุกรม................................................................................... .................................................................31 สารบญั ตาราง ตารางที่ หน้า ตารางท1ี่ .1ดา้ นเนื้อหา แตล่ ะจงั หวดั 28 ซ

ฌ

บทท1ี่ บทนา ความเป็ นมาและความสาคญั ของการศกึ ษาคน้ “ภาษาไทยนน้ั เป็ นเครอื่ งมืออยา่ งหนึง่ ของชาติ ภาษาทง้ั หลายเป็ นเครือ่ งมอื ของมนุษย์ชนิดหนึ่ง คอื เป็ นทางสาหรบั แสดงความคดิ เหน็ อยา่ งหน่ึง เป็ นสงิ่ ทสี่ วยงามอยา่ งหน่ึง เชน่ ในทางวรรณคดี เป็ นตน้ ฉะนน้ั ตอ้ งรกั ษาเอาไว้ ประเทศไทยนน้ั มภี าษาของเราเอง ซง่ึ ตอ้ งหวงแหน...” พระราชดารสั ในพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธเิ บศร มหาภูมพิ ลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพติ ร สาหรบั ภาษาทใี่ ช้ในคาขวญั เป็ นปจั จยั สาคญั หรือกระบวนการโน้มน้าวใหเ้ กดิ ค วามศรทั ธา เชื่อถือ สนบั สนุน รว่ มมือ ลกั ษณะของคาขวญั จงึ เป็ นภาษาทสี่ น้ั กระชบั รดั กุม สะดดุ ตา สะดดุ ใจผอู้ า่ น อาจเลน่ คา เลน่ สานวน เพอื่ ใหเ้ กดิ ความคลอ้ งจอง ทาใหผ้ อู้ า่ นจดจาไดใ้ นเวลาอนั รวดเร็ว คาขวญั อาจมหี ลายลกั ษณะ ทง้ั ทเี่ ป็ นแบบสน้ั ๆ หรอื ยาว แตต่ อ้ งคลอ้ งจองสมั ผสั กนั คาขวญั จงึ ถือวา่ เป็ นการสรา้ งสรรค์ถอ้ ยคาจากมรดกภมู ปิ ญั ญาอยา่ งลงตวั นิยมใหม้ ีสมั ผสั คลอ้ งจอง และเน้ือหาปลูกฝงั แนวนิยมตา่ ง ๆ บอกเลา่ เรอื่ งราวของสถานทสี่ าคญั โดยเฉพาะ คาขวญั จงั หวดั จะเป็ นแหลง่ ขอ้ มลู สาคญั ทที่ าใหท้ ราบถงึ สง่ิ ตา่ ง ๆ ไดม้ ากมาย โดยผา่ นถอ้ ยคาเพยี งไมก่ วี่ รรค บง่ บอกถงึ ขนบธรรมเนียมประเพณี วฒั นธรรม ความเป็ นอยู่ วถิ ชี ีวติ ของประชาชนในแตล่ ะจงั หวดั นน้ั ๆ ประเทศไทยประกอบไปดว้ ย4ภาค 77 จงั หวดั และมีคาขวญั ทแี่ สดงเอกลกั ษณ์แตล่ ะจงั หวดั ซง่ึ ยงั ไมถ่ ูกหยบิ ยก มาศกึ ษาใหเ้ หน็ จุดเดน่ ในดา้ น มรดกภมู ปิ ญั ญาอยา่ งละเอยี ด อนั จะสง่ ผลถงึ การปลูกฝงั ใหป้ ระชาชน และเยาวชนมีจติ สานึกรกั ทอ้ งถนิ่ ในประเทศไทยมากยงิ่ ขน้ึ ดงั นน้ั จากเหตผุ ลดงั กลา่ ว ทาใหค้ ณะผจู้ ดั ทาโครงงานมคี วามสนใจทจี่ ะศกึ ษา คาขวญั จงั หวดั ในแตล่ ะภาค โดยแบง่ เป็ น4ภาค77จงั หวดั มาศกึ ษา 1

ทง้ั ดา้ นเนื้อหา ลกั ษณะการใชถ้ อ้ ยคาภาษา และการสอื่ ความหมาย โดยคณะผจู้ ดั ทาโครงงาน จะรวบรวม จาแนกและวเิ คราะห์คาขวญั โดยจะยกคาขวญั 5จงั หวดั ของแตล่ ะภาค ทีแ่ สดงอตั ลกั ษณ์ของทอ้ งถนิ่ ใหแ้ จม่ ชดั ยงิ่ ขน้ึ เป็ นการสรา้ งความเขม้ แข็งทางดา้ นวฒั นธรรม ตลอดจนเป็ นการบูรณาการเรยี นการสอนทที่ าใหค้ ณะผจู้ ดั ทาโครงงานไดร้ บั ค วามรดู้ า้ นการใช้ภาษาในการแตง่ คาขวญั ของประเทศไทย วตั ถปุ ระสงคใ์ นการศกึ ษาคน้ ควา้ 1.เพอื่ ศกึ ษาแนวคดิ คา่ นิยม และวถิ ีชีวติ ทปี่ รากฏจากคาขวญั ในประเทศไทย 2.เพอื่ ศกึ ษาแนวคดิ การตง้ั คาขวญั การวเิ คราะห์คาขวญั ทางดา้ นคุณคา่ เน้ือหา คณุ คา่ ทางดา้ นภาษา การใชค้ า การเลน่ คา เลน่ สานวน และความภาคภมู ใิ จในทอ้ งถน่ิ ของตน 3.เพอื่ ศกึ ษาสง่ิ สาคญั ในในแตล่ ะจงั หวดั ทเี่ ลอื กจะศกึ ษา เชน่ ภูมปิ ญั ญาทอ้ งถนิ่ ขนบธรรมเนียมประเพณี ตานานเรอื่ งเลา่ เกษตรกรรม และแหลง่ ธรรมชาติ ขอบเขตของการศกึ ษาคน้ ควา้ ในการศกึ ษาครง้ั นี้ คณะผจู้ ดั ทาโครงงานจะศกึ ษาทางดา้ นเนื้อหาของคาขวญั ดา้ นภาษา กลวธิ กี ารแตง่ โครงสรา้ งคาขวญั การใชถ้ อ้ ยคา การสอื่ ความหมายคาขวญั และมรดกภมู ปิ ญั ญาทปี่ รากฏในคาขวญั เฉพาะ4ภาค ภาคละ5จงั หวดั รวมเป็ น20จงั หวดั ดงั น้ี 1.ภาคเหนือ - เชียงใหม่ - น่าน - แพร่ - เชียงราย - พะเยา 2.ภาคอสี าน -อุดรธานี -ขอนแกน่ -นครราชสีมา -ชยั ภมู ิ -ยโสธร 3.ภาคกลาง -กรุงเทพมหานคร -นครสวรรค์ -พระนครศรีอยธุ ยา -สโุ ขทยั 2

-พจิ ติ ร -สรุ าษฎร์ธานี 4.ภาคใต้ -สงขลา -ภเู ก็ต -นครศรธี รรมราช -พงั งา ประโยชน์ทคี่ าดวา่ จะไดร้ บั 1.ไดท้ ราบแนวคดิ คา่ นิยม และวถิ ีชีวติ ทปี่ รากฏจากคาขวญั ในประเทศไทย 2.ไดท้ ราบแนวคดิ การตง้ั คาขวญั การวเิ คราะห์คาขวญั ทางดา้ นคุณคา่ เน้ือหา คณุ คา่ ทางดา้ นภาษา การใชค้ า การเลน่ คา เลน่ สานวน และความภาคภมู ใิ จในทอ้ งถนิ่ ของตน 3.ไดท้ ราบสง่ิ สาคญั ในในแตล่ ะจงั หวดั ทเี่ ลือกจะศกึ ษา เชน่ ภูมปิ ญั ญาทอ้ งถน่ิ ขนบธรรมเนียมประเพณี ตานานเรอื่ งเลา่ เกษตรกรรม และแหลง่ ธรรมชาติ นิยามศพั ทเ์ ฉพาะ คาขวญั หมายถงึ ถอ้ ยคาทกี่ ลา่ วถงึ สง่ิ ทสี่ าคญั ของ 20 จงั หวดั ทกี่ ลา่ วมา เชน่ เรอื่ งวถิ ชี ีวติ วฒั นธรรม อาหารประจาถน่ิ โบราณสถาน ความงาม ตานาน เรอื่ งเลา่ เป็ นตน้ ขนบธรรมเนียมประเพณี หมายถงึ ความประพฤตทิ ีค่ นกลมุ่ หนึ่งกาหนดถือเป็ นแบบแผนกนั มาอยา่ งเดยี ว ปฏบิ ตั สิ ืบเนื่องกนั มาช้านานจนเป็ นลกั ษณะเฉพาะของคนกลมุ่ นน้ั และยอมรบั ใ นสงั คมมาจนถงึ ปจั จุบนั วฒั นธรรม หมายถงึ รูปแบบของกจิ กรรมมนุษยแ์ ละโครงสรา้ งเชงิ สญั ลกั ษณ์ทที่ าใหก้ จิ กรรมนน้ั เด่ นชดั และมีความสาคญั วถิ กี ารดาเนินชีวติ ซง่ึ เป็ นพฤตกิ รรมและสงิ่ ทคี่ นในหมผู่ ลติ สรา้ งขน้ึ ดว้ ยการเรยี นรจู้ ากกนั และกนั และรว่ มใชอ้ ยใู่ นหมพู่ วกของตน ซง่ึ สามารถเปลีย่ นแปลงไดต้ ามยุคสมยั และ ความเหมาะสม ภูมปิ ญั ญาทอ้ งถน่ิ หมายถงึ ทกุ สง่ิ ทกุ อยา่ งทชี่ าวบา้ นคดิ ขนึ้ ไดเ้ องและนามาใช้ในการแกป้ ญั หา เป็ นเทคนิควธิ เี ป็ นองคค์ วามรขู้ องชาวบา้ น ทง้ั ทางกวา้ งและทางลกึ ทชี่ าวบา้ นคดิ เอง ทาเอง โดยอาศยั ศกั ยภาพทมี่ ีอยแู่ ก้ปญั หาการดาเนินชีวติ ในทอ้ งถน่ิ ไดอ้ ยา่ งเหมาะสม กบั ยคุ สมยั ความเหมอื นกนั ของภมู ปิ ญั ญาไทยและภูมปิ ญั ญาทอ้ งถน่ิ คือ 3

เป็ นองคค์ วามรู้ และเทคนคิ ทนี่ ามาใชใ้ นการแกป้ ญั หาและการตดั สนิ ใจ ซง่ึ ไดส้ ืบทอดและเชื่อมโยงมาอยา่ งตอ่ เนื่องตง้ั แตอ่ ดตี ถงึ ปจั จุบนั ตานาน หมายถงึ เรอื่ งเลา่ ขานทมี่ มี าแตอ่ ดตี เปรยี บไดเ้ หมอื นเครอื่ งมอื ทชี่ ว่ ยถา่ ยทอดเรอื่ งราวทางประวตั ศิ าสตร์ ซง่ึ เรือ่ งร าวเหลา่ นี้สะทอ้ นใหเ้ ห็นถงึ วถิ ชี ีวติ ความคดิ ความเชือ่ รวมถงึ ประเพณีตา่ ง ๆ ของคนในยคุ อดตี อาจเป็ นเรอื่ งจรงิ หรอื ไมก่ ็ได้ อาจมหี ลกั ฐานหรือไมม่ กี ็ได้ วถิ ชี ีวติ ไทย หมายถงึ แนวทางการดาเนินชีวติ ของคนไทย รวมถงึ ความเป็ นอยู่ วฒั นธรรม ขนบธรรมเนียม ประเพณี และภูมปิ ญั ญาไทย ทไี่ ดป้ ระพฤตปิ ฏบิ ตั สิ ืบทอดจากอดตี จนถงึ ปจั จุบนั กรอบแนวคดิ การศกึ ษาคน้ ควา้ ข้อมูลเชงิ บรบิ ท 20 จงั หวดั แนวคดิ ในการศกึ ษา -แหลง่ ธรรมชาติ -แนวคดิ เกีย่ วกบั การสื่อความหมาย -ตานาน/เรอื่ งเลา่ - -ขนบธรรมเนียมประเพณี แนวคดิ เกีย่ วกบั เอกลกั ษณ์และอตั ลั -ภมู ปิ ญั ญาทอ้ งถน่ิ กษณ์ -แนวคดิ เกีย่ วกบั สถานทแี่ ทง่ เทยี่ ว คาขวญั วเิ2ค0รจางั ะหหว/์ ดสั งใั เนคปรราะะเหท์ ศไทย 4

บทที่ 2 เอกสารและงานการศกึ ษาคน้ ควา้ ทเี่ กีย่ วขอ้ ง 1.ขอ้ มลู คาขวญั สญั ลกั ษณ์ และของดี 20 จงั หวดั ในประเทศไทย 1.ภาคเหนือ 1.1จงั หวดั เชยี งใหม่ คาขวญั “ ดอยสเุ ทพเป็ นศรี ประเพณีเป็ นสงา่ บุปผชาตลิ ว้ นงามตา นามลา้ คา่ นครพงิ ค์ ” สญั ลกั ษณ์ 1.ประตูเมืองทา่ แพร เป็ นทง้ั ประตูเมืองเกา่ และเป็ นถนนทจี่ ะไดส้ มั ผสั กบั วถิ ชี ีวติ และความเป็ นพน้ื เมื องของชาวเชียงใหม่ บรเิ วณถนนจะมขี องขาย อาหาร Street Food ขน้ึ ชื่อ ผลไมพ้ ืน้ เมือง ของฝากจากเชียงใหม่ สนิ คา้ Handmade โดยถนนทา่ แพจะเรมิ่ จากประตเู มืองยาวไปจนถงึ สุดถนนราชดาเนิน 2.หมบู่ า้ นทารม่ บอ่ สรา้ ง เป็ นแหลง่ ชมรมสง่ เสรมิ อาชีพการทารม่ ผสู้ ูงอายุบา้ นบอ่ สรา้ ง เป็ นศนู ยก์ ารศกึ ษาในดา้ น วฒั นธรรม ประเพณี และภูมปิ ญั ญาทอ่ งถน่ิ อกี ทง้ั ยงั ถอื เป็ นสนิ คา้ OTOP ทสี่ รา้ งมูลคา่ รายไดใ้ หแ้ กช่ าวบา้ นบอ่ สรา้ งกนั อกี ดว้ ย ของดจี งั หวดั เชียงใหม่ จงั หวดั เชยี งใหม่ มขี องดที มี่ ชี ื่อเสยี ง คอื 1.ประตูเมืองทา่ แพร อาหารพน้ื เมืองทมี่ รี สชาตอิ รอ่ ย และของฝากทขี่ นึ้ ชือ่ ของจงั หวดั เชยี งใหม่ ผลไมเ้ มอื งหนาว ผลไมต้ ามฤดกู าล 2.หมบู่ า้ นทารม่ บอ่ สรา้ ง เป็ นงานศลิ ป์ หตั ถกรรมทที่ รงคณุ คา่ เป็ นผลติ ภณั ฑ์ OTOP ของหมบู่ า้ นรม่ บอ่ สรา้ งทมี่ ชี ื่อเสยี งแพรห่ ลาย และงดงาม 1.2จงั หวดั น่าน คาขวญั “ แขง่ เรือลือเลอื่ ง เมืองงาช้างดา จติ รกรรมวดั ภมู นิ ทร์ แดนดนิ สม้ สที อง เรอื งรองพระธาตแุ ชแ่ หง้ ” สญั ลกั ษณ์ 1.วดั ภูมนิ ทร์ เป็ นวดั หลวงเกา่ แกข่ องจงั หวดั น่าน มอี ายุ400 ปี เป็ นวดั หลวงตง้ั อยทู่ ตี่ าบลในเวยี ง เขตอาเภอเมอื ง เดมิ มชี ื่อวา่ 5

วดั พรหมมนิ ทร์ ตง้ั ตามชื่อของเจา้ เจตบุตรพรหมมนิ ทร์ สรา้ งขนึ้ เมือ่ ปี พ.ศ. 2139 ภายในวดั แหง่ นี้มีภาพจติ รกรรมฝาผนงั ป่ มู า่ นยา่ มา่ นทดี่ งั ไปท่วั โลก น่นั คือ “ภาพกระซบิ รกั บนั ลือโลก”เป็ นวดั เพียงหนง่ึ เดยี วในประเทศไทยทีส่ รา้ งทรงจตุ รมุข 2.พพิ ธิ ภณั ฑสถานแหง่ ชาติ น่าน พพิ ธิ ภณั ฑสถานแหง่ ชาติ น่าน เป็ นพพิ ธิ ภณั ฑสถานแหง่ ชาตปิ ระจาจงั หวดั น่าน ตง้ั อยใู่ นบรเิ วณคมุ้ ของอดตี เจา้ ผคู้ รองนครน่าน ถนนผากอง ตาบลในเวียง อาเภอเมือง จงั หวดั น่าน มพี น้ื ทที่ ง้ั สนิ้ 14 ไร่ 2 งาน 32 ตารางวา รายลอ้ มดว้ ยถนนทสี่ าคญั ไดแ้ ก่ ถนนผากองดา้ นทศิ ตะวนั ออก ถนนสรุ ยิ พงษ์ดา้ นทศิ ใต้ และถนนมหาพรหมดา้ นทศิ เหนือ เป็ นทตี่ ง้ั ของงาช้างดา ของดีจงั หวดั น่าน 1.วดั ภมนิ ทร์ ภาพจติ รกรรมฝาผนงั หรอื ฮปู แตม้ แสดงเรอื่ งราวชาดก วถิ ีชีวติ และตานานพนื้ บา้ นของชาวน่านในอดตี ภาพทมี่ ชี ื่อเสยี งมากคือ ภาพจติ กรรมป่ มู า่ นยา่ มา่ น หรอื กระซบิ รกั ผลงานของหนานบวั ผนั จติ รกรพน้ื ถนิ่ เชื้อสายไทลื้อ นอกจากภาพป่ มู า่ นยา่ มา่ นแลว้ ยงั มีภาพทนี่ ่าสนใจอนื่ ๆ คอื โมนาลซิ า่ เมืองน่าน ซง่ึ เป็ นภาพสาวงามเมอื งน่านชื่อวา่ นางสไี ว กาลงั ยกมอื เกลา้ ผมมวยและตกแตง่ มวยผมดว้ ยดอกไม้ เปลือยอกมีเพยี งผา้ พาดคอปลอ่ ยชายไปดา้ นหลงั 2.พพิ ธิ ภณั ฑสถานแหง่ ชาติ เปิ ดอยา่ งเป็ นทางการเมอื่ วนั ที่ 14 สงิ หาคม พ.ศ. 2530 พพิ ธิ ภณั ฑแ์ บง่ เป็ น 2 ชน้ั ชน้ั ลา่ งจดั แสดงชีวติ ความเป็ นอยขู่ องชนเผา่ ตา่ ง ๆ ในจงั หวดั น่าน รวมทง้ั เทศกาลงานประเพณีทสี่ าคญั ของจงั หวดั เชน่ การสืบชะตา การแขง่ เรือ สว่ นชน้ั บนจดั แสดงโบราณวตั ถสุ มยั ตา่ ง ๆ ทพี่ บในจงั หวดั น่าน ตง้ั แตย่ ุคกอ่ นประวตั ศิ าสตร์ จนถงึ ยคุ เจา้ ผคู้ รองนครน่าน สงิ่ ของในพพิ ธิ ภณั ฑช์ นิ้ ทสี่ าคญั ไดแ้ ก่ งาช้างดา วตั ถุมงคลคู่บา้ นคเู่ มอื งน่าน สมบตั ขิ องเจา้ ผคู้ รองนครเมอื งน่านรกั ษาสบื ตอ่ กนั มาหลายช่วั คน เป็ นงาชา้ งขา้ งซา้ ย ยาว 94 เซนตเิ มตร วดั โดยรอบสว่ นทใี่ หญส่ ดุ ได้ 47 เซนตเิ มตร มนี ้าหนกั 18 กโิ ลกรมั ไดม้ าในสมยั พระยาการเมอื งเจา้ ผคู้ รองนครน่านองคท์ ี่ 5 สว่ นครุฑทแี่ บกรบั งา ทาจากไมส้ กั ทง้ั ทอ่ น สรา้ งขน้ึ ในปี พ.ศ. 2469 1.3จงั หวดั แพร่ 6

คาขวญั “ หมอ้ หอ้ มไมส้ กั ถนิ่ รกั พระลอ ชอ่ แฮศรีเมอื ง ลอื เลอื่ งแพะเมืองผี คนแพรน่ ี้ใจงาม ” สญั ลกั ษณ์ 1.วดั พระธาตุชอ่ แฮ พระอารามหลวง เป็ นวดั ศกั ดสิ์ ทิ ธเิ์ กา่ แกค่ บู่ า้ นคเู่ มืองจงั หวดั แพร่ และเป็ นวดั พระธาตุประจาปี เกดิ ของผทู้ เี่ กดิ ปี ขาล ตง้ั อยเู่ ลขที่ 1 หมทู่ ี่ 11 ถนนชอ่ แฮ ตาบลชอ่ แฮ อาเภอเมืองแพร่ จงั หวดั แพร่ บนเนื้อที่ 175 ไร่ บคุ คลใดทมี่ าเทยี่ วจงั หวดั แพรแ่ ลว้ จะตอ้ งมานมสั การพระธาตุช่อแฮ เพอื่ เป็ นสริ มิ งคลกบั ตนเอง จนมีคากลา่ ววา่ ถา้ มาเทยี่ วจงั หวดั แพร่ แตไ่ มไ่ ดม้ านมสั การพระธาตชุ ่อแฮเหมือนไมไ่ ดม้ าจงั หวดั แพร่ 2.วนอุทยานแพะเมืองผี เกดิ จากสภาพภูมปิ ระเทศซง่ึ เป็ นดนิ และหนิ ทรายถกู กดั เซาะตามธรรมชาตเิ ป็ นรปู รา่ งลกั ษณะตา่ ง ๆ แพะแปลวา่ ป่ าละเมาะ เมืองผแี ปลวา่ เงยี บเหงา ไดม้ กี ารประกาศจดั ตง้ั เป็ นวนอทุ ยาน เมอื่ วนั ที่ 4 มีนาคม 2524 มเี นื้อที่ 167 ไร่ เป็ นสถานทมี่ คี วามสวยงามดา้ น ธรณีวทิ ยา หน้าผา เสาดนิ และเสน้ ทางศกึ ษาธรรมชาตวิ นอทุ ยานแพะเมืองผี จดั ทาเสน้ ทางศกึ ษา ธรรมชาตไิ วบ้ รกิ ารนกั เรยี น นกั ศกึ ษา และนกั ทอ่ งเทยี่ วท่วั ไป ไดเ้ ขา้ มาศกึ ษาสภาพป่ า ลกั ษณะทางธรณีวทิ ยา เพอื่ เป็ นการสง่ เสรมิ ใหเ้ กดิ ความรู้ และความเขา้ ใจเกยี่ วกบั สภาพพนื้ ทวี่ นอทุ ยานมากยงิ่ ขนึ้ ของดจี งั หวดั แพร่ 1.วดั พระธาตุชอ่ แฮ พระอารามหลวง พระธาตุชอ่ แฮ พระธาตุประจาปี เกดิ ปี เสือ (ปี ขาล) พระธาตุช่อแฮ เป็ นพระธาต1ุ ใน12 ราศี คือ เป็ นพระธาตปุ ระจาปี เกดิ สาหรบั คนทเี่ กดิ ปี เสือ (ปี ขาล) หากนาผา้ แพรสามสไี ปถวายจะทาใหช้ ีวติ มีพลงั คมุ้ ครองป้ องกนั ศตั รไู ด้ การสวดและไหว้ เป็ นพระประธานประดษิ ฐานในพระอุโบสถ ศลิ ปะลา้ นนา เชียงแสน สโุ ขทยั สนั นิษฐานวา่ สรา้ งขน้ึ หลงั จากสรา้ งองค์พระธาตชุ ่อแฮแลว้ มอี ายุหลายรอ้ ยปี หน้าตกั กวา้ ง 3.80 เมตร สงู 4.50 เมตร กอ่ สรา้ งดว้ ยอฐิ โบกปูน ลงรกั ปิ ดทอง 2.วนอทุ ยานแพเมอื งผี เป็ นสถานที่ ทสี่ วยงามดา้ น ธรณีวทิ ยา เป็ นแหลง่ เรียนรเู้ รอื่ งดนิ ศกึ ษาสภาพป่ าลกั ษณะทางธรณีวทิ ยาทเี่ กยี่ วกบั วนอทุ ยาน และเป็ นพนื้ ทอี่ ดุ มสมบูรณ์ มีพนั ธไ์ ม้ใหญข่ น้ึ อยหู่ นาแน่นและสตั วป์ ่ า น้อยใหญเ่ ป็ นจานวนมาก 7

1.4จงั หวดั พะเยา คาขวญั “ กวา๊ นพะเยาแหลง่ ชีวติ ศกั ดสิ์ ทิ ธพิ์ ระเจา้ ตนหลวง บวงสรวงพอ่ ขนุ งาเมอื ง งามลือเลอื่ งดอยบษุ ราคมั ”สญั ลกั ษณ์ 1.พระเจา้ ตนหลวง วดั ศรีโคมคา พระพทุ ธรูปคเู่ มอื ง อนั เป็ นหลกั รวมใจของชาวพะเยา ลายกนกเปลว บนพนื้ เบือ้ งหลงั องคพ์ ระพทุ ธรูป หมายถงึ ความรงุ่ เรืองของ 7 อาเภอ ไดแ้ ก่ อาเภอเมอื ง ดอกคาใต้ แมใ่ จ เชียงคา เชียงมว่ น ปง และจุน เบอ้ื งลา่ งรมิ ของดวงตราเป็ น กวา๊ นพะเยา ซง่ึ มีชือ่ เสียง เป็ นรจู้ กั กนั ดี และมี ชอ่ รวงขา้ ว ประกอบอยทู่ ง้ั สองขา้ ง ซง่ึ หมายถงึ ลกั ษณะของความเป็ นอขู่ า้ วอนู่ ้า สรา้ งขน้ึ ในปี พ.ศ. 2034 ตรงกบั รชั สมยั ของพญายอดเชียงราย กษตั รยิ ์ลา้ นนาแหง่ ราชวงศ์มงั ราย และสมเด็จพระรามาธบิ ดที ี่ 2 แหง่ ราชวงศส์ พุ รรณภมู ิ พระมหากษตั รยิ ข์ องกรงุ ศรีอยธุ ยา พระเจา้ ตนหลวงเป็ นพระพุทธรปู ปนู ปน้ั ปิ ดทอง ปางมารวชิ ยั ศลิ ปะสกลุ ช่างเชียงแสน เป็ นพระพุทธรูปทมี่ ขี นาดใหญท่ สี่ ดุ ในดนิ แดนลา้ นนา ของดจี งั หวดั พะเยา 1.วดั ศรโี คมดา เป็ นวดั ทมี่ คี วามแปลก ตา่ งจากวดั อนื่ เนื่องจากเรมิ่ สรา้ งวหิ ารหลงั แรก ภายหลงั การขนึ้ โครง กอ่ อฐิ เพือ่ กอ่ สรา้ งองคพ์ ระเจา้ ตนหลวง ซงึ่ แลว้ เสร็จในวนั เพ็ญเดอื นแปด (ปฏทิ นิ จนั ทรคตแิ บบลา้ นนา) ตรงกบั วนั ขนึ้ 15 คา่ เดือนหกของไทย มกี ารฉลององค์พระครง้ั แรก เรยี กวา่ เทศกาลแปดเป็ นนน้ั จุดทอ่ งเทยี่ วถา่ ยรปู เช็กอนิ ทนี่ ่าสนใจภายในวดั ศรีโคมคาคือ อโุ บสถกลางน้า ศลิ ปะแบบลา้ นนาประยกุ ต์ สรา้ งขน้ึ เมอื่ ปี พ.ศ. 2528 รบั พระราชทานวสิ ุงคามสมี าเมอื่ วนั ที่ 4 กรกฎาคม พ.ศ. 2529 ตวั อโุ บสถสรา้ งยนื่ เขา้ ไปในกวา๊ นพะเยา ดา้ นหน้ามที างเดนิ เชื่อม ภายในมภี าพเขยี นจติ รกรรมฝาผนงั ของ องั คาร กลั ยาณพงศ์ ศลิ ปิ นแหง่ ชาติ และจุดชมพระอาทติ ยต์ กดนิ รมิ กวา๊ นพะเยา อยดู่ า้ นหลงั วดั ศรีโคมคา ตดิ กบั กวา๊ นพะเยา จากจุดนี้ สามารถมองเห็นทวิ เขาผีปนั น้าทอดตวั เป็ นแนวยาวอยดู่ า้ นหลงั กวา๊ นพะเยาได้ อยา่ งชดั เจน จดุ ชมพระอาทติ ยต์ กดา้ นหลงั วดั ศรีโคมคานี้ เป็ นหนึ่งในสถานที่ ทสี่ ามารถมองเห็นพระอาทติ ยต์ กดนิ นกนา้ กวา๊ นพะเยา และทวิ เขา ไดส้ วยงามทสี่ ดุ ของจงั หวดั พะเยา 1.5จงั หวดั เชียงราย 8

คาขวญั “ เหนือสุดในสยาม ชายแดนสามแผน่ ดนิ ถน่ิ วฒั นธรรมลา้ นนา ลา้ คา่ พระธาตดุ อยตุง ” สญั ลกั ษณ์ 1.วดั พระธาตุดอยตุง พระธาตุดอยตุงสรา้ งขนึ้ ในสมยั พระเจา้ อชุตราช กษตั รยิ ผ์ คู้ รองเมอื งโยนกนาคพนั ธุ์ (ปจั จุบนั คืออาเภอแมจ่ นั ) พระมหากสั สปะไดอ้ ญั เชิญพระบรมสารีรกิ ธาตสุ ว่ นพระรากขวญั เบื้องซา้ ย (กระดกู ไหปลารา้ ) แลว้ มอบใหแ้ กพ่ ระเจา้ อชุตราชไดส้ รา้ งเจดยี ์บรรจุพระบรมสารรี กิ ธาตนุ น้ั ไวบ้ นดอยแหง่ น้ี ดงั ทพี่ ระพทุ ธเจา้ ทรงพยากรณ์ไว้ แลว้ จงึ ไดใ้ หท้ าตุง (ธง) มีความยาว 1,000 วา ปกั บนยอดเขา หากตงุ ปลวิ ไปถงึ ทใี่ ดกก็ าหนดใหเ้ ป็ นฐานของพระเจดยี ์ ทง้ั น้ีพระองคไ์ ดพ้ ระราชทานทองคาใหพ้ วกลาวจกเป็ นคา่ ทดี่ นิ และใหพ้ วกมลิ กั ขุ 500 ครอบครวั ดูแลรกั ษาพระธาตุ ตอ่ มาในสมยั เจา้ มงั รายนราชแหง่ ราชวงศส์ งิ หนวตั ิ พระมหาวชริ โพธเิ ถระไดน้ าพระบรมสารีรกิ ธาตุมาถวาย 50 องค์ เจา้ มงั รายนราชจงึ ใหส้ รา้ งพระเจดยี ์อกี องคใ์ กลก้ บั เจดยี อ์ งคเ์ ดมิ นบั จากนน้ั เป็ นตน้ มาพระธาตุดอยตงุ จงึ ไดม้ ีเจดยี ์สององค์มาจนถงึ ทุกวนั น้ี 2.วดั รอ่ งขนุ่ เป็ นวดั พทุ ธ ตง้ั อยใู่ นอาเภอเมืองเชียงราย จงั หวดั เชียงราย ออกแบบและกอ่ สรา้ งโดย เฉลมิ ชยั โฆษิตพพิ ฒั น์ ตง้ั แต่ พ.ศ. 2540 จนถงึ ปจั จบุ นั โดยเฉลมิ ชยั คาดวา่ งานกอ่ สรา้ งวดั รอ่ งขนุ่ จะไมเ่ สร็จลงภายในช่วงชีวติ ของตน วดั รอ่ งขนุ่ ถอดแบบมาจากวดั มงิ่ เมอื ง จงั หวดั น่าน ของดจี งั หวดั เชียงราย 1.วดั พระธาตุดอยตงุ วตั ถุมงคล ความสวยของพระบรมสารรี กิ ธาตุและความหมายของคาวา่ ตุงหมายถงึ ความเจรญิ รงุ่ เรอื ง การมีชยั ชนะ ในวดั จะมี รอยปกั ตุง เป็ นรอยแยกบนพน้ื ยาวประมาณ 1 ฟุต อยดู่ า้ นหน้าพระธาตุ เชื่อกนั วา่ เป็ นรอยแยกทใี่ ชป้ กั ฐานตุงบชู าพระธาตุ สรา้ งมาประมาณ 1,000 ปี แลว้ พระบรมธาตดุ อยตุงเป็ นทเี่ คารพสกั การะของชาวลา้ นนา ทุกปี จะมีงานนมสั การพระบรมธาตใุ นวนั เพ็ญเดอื น 3 2.วดั รอ่ งขนุ่ เป็ นวดั ทไี่ ดร้ บั ความนิยมจากทง้ั นกั ทอ่ งเทยี่ วชาวไทย และนกั ทอ่ งเทยี่ วชาวตา่ งชาติ เรอื่ งความสวยงามของอุโบสถสีขาวอนั วจิ ติ รตระการตา ตวั อุโบสถสขี าวตดั กบั สฟี ้ าของทอ้ งฟ้ า 9

ตง้ั ตระหงา่ นกลางเมอื งแบบไมต่ อ้ งเดนิ ทางไกลหา่ งจากทา่ อากาศยานแมฟ่ ้ าหล วงประมาณ 21 กโิ ลเมตร เป็ นผลงานศลิ ปะทอี่ าจารย์เฉลมิ ชยั เป็ นคนออกแบบและทมุ่ เทในการสรา้ งขน้ึ ม า แตจ่ ะมีการแฝงขอ้ คดิ ตา่ งๆ ไวใ้ หเ้ ราไดฉ้ ุกคดิ เวลาเราไดเ้ ดนิ ชมอโุ บสถ ซงึ่ แตล่ ะสว่ นมคี วามละเอยี ดสวยงาม มองเห็นถงึ ความตง้ั ใจของคนสรา้ งเลยทีเดยี ว นอกจากตวั อุโบสถสขี าวแลว้ ยงั มหี อพระพฆิ เนศสที อง และหอศลิ ป์ ทนี่ าเสนอผลงานของอาจารยเ์ ฉลมิ ชยั โฆษิตพพิ ฒั น์ตง้ั แตอ่ ดีต มาจนถงึ ปจั จบุ นั อกี ดว้ ยใครทชี่ อบงานศลิ ปะ ไมค่ วรทจี่ ะไปพลาดเทยี่ วชม 2.ภาคอีสาน 2.1จงั หวดั อดุ รธานี คาขวญั “ กรมหลวงประจกั ษ์ฯสรา้ งเมือง ลอื เลอื่ งแหลง่ ธรรมะ อารยธรรมหา้ พนั ปี ธานีผา้ หมขี่ ดิ ธรรมชาตเิ นรมติ ทะเลบวั แดง แรงศรทั ธาศรสี ทุ โธ ปทมุ มาคาชะโนด ” สญั ลกั ษณ์ 1. วงั นาคนิ ทร์คาชะโนด ตง้ั อยใู่ นพ้นื ที่ 3 ตาบล คือ ตาบลวงั ทอง ตาบลบา้ นมว่ ง และตาบลบา้ นจนั ทร์ ใน อาเภอบา้ นดุง จงั หวดั อดุ รธานี เชื่อวา่ เป็ นสถานทศี่ กั ดสิ์ ทิ ธดิ์ นิ แดนลล้ี บั ของพญานาค เป็ นทเี่ คารพยาเกรงและศรทั ธาของคนในจงั หวดั อุดรธานีและอสี านตอนบน คาชะโนดมลี กั ษณะเป็ น เกาะลอยน้า ทเี่ ต็มไปดว้ ยตน้ ชะโนด ป่ าคาชะโนดเป็ นสถานทปี่ รากฏในตานานพ้ืนบา้ น เชือ่ วา่ เป็ นทสี่ งิ สถติ ของพญานาคป่ ศู รีสุทโธ ยา่ ศรีประทมุ มา และสงิ่ ล้ลี บั ตา่ ง ๆ เกาะคาชะโนดไมเ่ คยจมน้า โดยมคี วามเชือ่ ทวี่ า่ เพราะมพี ญานาคคอยปกปกั รกั ษา ของดจี งั หวดั อดุ รธานี 1.วงั นาคนิ ทรค์ าชะโนด มีองคพ์ ระใหญป่ างลลี า บอ่ น้าศกั ดสิ์ ทิ ธิ์ คาชะโนด เป็ นสถานทขี่ นึ้ ลงระหวา่ งมนุษยพ์ ภิ พกบั นาคพภิ พของพญาสทุ โธนาคราช ผสู้ รา้ งแมน่ ้าโขงและเป็ นเจา้ ของปลาบกึ เมอื่ พญานาคสทุ โธนาคขนึ้ มาบนมนุษย์พภิ พก็จะเป็ นมนุษย์และมชี ื่อเรยี กวา่ เจ้ าป่ ศู รีสทุ โธ และมีรปู เหมือนป่ ศู รีสทุ โธ-ยา่ ศรปี ทุมม ศาลป่ ศู รีสทุ โธ- ยา่ ศรีปทมุ มา ตน้ มะเดอื่ (ใหญ)่ ขุมทรพั ยพ์ อ่ ป่ ู-แมย่ า่ วตั ถมุ งคลและของทรี่ ะลกึ จากคาชะโชด 10

2.2จงั หวดั ขอนแกน่ คาขวญั “ พระธาตขุ ามแกน่ เสยี งแคนดอกคนู ศนู ยร์ วมผา้ ไหม รว่ มใจผกู เสยี่ ว เทยี่ วขอนแกน่ นครใหญ่ ไดโนเสารส์ ริ นิ ธรเน่ สุดเทเ่ หรยี ญทองมวยโอลมิ ปิ ก ” สญั ลกั ษณ์ 1.วดั เจตยิ ภมู ิ เป็ นปชู นียสถานสาคญั คบู่ า้ นคเู่ มอื งขอนแกน่ เป็ นเจดยี ท์ สี่ าคญั และเกา่ แกท่ สี่ ุดในประวตั ศิ าสตร์เมืองขอนแกน่ ประดษิ ฐานพระบรมสารีรกิ ธาตุ เป็ นทเี่ คารพบชู าของชาวจงั หวดั ขอนแกน่ และจงั หวดั ในภาคตะวนั ออกเฉียงเห นือ รวมถงึ ประเทศเพอื่ นบา้ น ลกั ษณะเป็ นเจดยี ย์ อดฉตั รทองคาสงู 19 เมตร มลี กั ษณะประกอบดว้ ยฐานบวั คว่าสองชน้ั ลกั ษณะโคง้ ขนึ้ ไปเป็ นบลั ลงั ค์ตอ่ ดว้ ยเรือนธาตแุ ละยอดธาตุ ซงึ่ ยอ่ มมุ กลบี มะเฟื อง จากนน้ั จงึ เป็ นสวนปลียอดและฉตั ร 2.บา้ นหวั ฝาย นครงามแหง่ ไหมไทย พวกเขาเป็ นกลมุ่ คนไทย เช้ือสายลาว ทนี่ าพาวฒั นธรรมการทอผา้ เขา้ มาเผยแพร่ โดยเฉพาะทอี่ าเภอชนบท จงั หวดั ขอนแกน่ มกี ารปลกู หมอ่ น เลย้ี งไหม และทอผา้ แบบครบวงจร เป็ นจุดเรม่ิ ตน้ ของวฒั นธรรคมแบบผสมผสานดว้ ยเหตนุ ้ี ชาวบา้ นจงึ มีฝี มอื ในการทอผา้ มชี ีวติ คนุ้ เคยกบั หมอ่ นไหม และสรา้ งสรรค์ผนื ผา้ อนั วจิ ติ รงดงาม กอ่ กาเนิดงานหตั ถกรรมอนั ลา้ คา่ ในยามวา่ งจากการทาเกษตรกรรมซง่ึ เป็ นอาชีพหลกั เฉกเชน่ นี้เรอื่ ยมาจนปจั จุบนั ของดจี งั หวดั ขอนแกน่ 1.วดั เจตยิ ภูมิ พระธาตุขามแกน่ เป็ นเจดยี ์ทมี่ คี วามงดงามและมีเอกลกั ษณ์เฉพาะตวั เป็ นสถาปตั ยกรรมทผี่ สมผสานระหวา่ งศลิ ปะทอ้ งถน่ิ และลา้ นช้าง ประตสู มิ หรือโบสถ์เกา่ สรา้ งคกู่ บั พระธาตมุ าแตโ่ บราณ เป็ นสถาปตั ยกรรมแบบลา้ นช้าง รปู ทรงสวยงาม ลายฉลไุ มท้ หี่ น้าบนั ช่อฟ้ า ใบระกา หางหงส์ และลายรวงผง้ึ ทบี่ รเิ วณซุม้ ดา้ นหน้า ฝี มอื ประณีตงดงาม ฝาผนงั บรเิ วณประตูสมิ มภี าพวาดฝี มอื ชาวบา้ นเป็ นรูปตารวจถอื ปื นยาว ถือเป็ นทวารบาล แสดงถงึ ความรว่ มมือของคนในทอ้ งถน่ิ และความเชื่อในเรอื่ งนรก สวรรค์ พระธาตขุ ามแกน่ จงึ มีความสาคญั อยา่ งมากตอ่ ผคู้ นในชุมชน ทง้ั เรอื่ งความเชือ่ และความศรทั ธา 11

ชาวบา้ นมคี วามเชือ่ ในปาฏหิ ารยิ ข์ องพระบรมสารีรกิ ธาติ ทบี่ รรจไุ วภ้ ายในองคพ์ ระธาตุ คอื เชือ่ ในพทุ ธานุภาพทีบ่ รสิ ทุ ธิ์ ปราศจากสรรพกเิ ลส ทาใหผ้ ทู้ มี่ ากราบไหวส้ กั การะเกดิ ความอม่ิ เอบิ ใจ และยงั ชว่ ยปกปกั รกั ษาใหช้ าวขอนแกน่ มชี ีวติ ทรี่ ม่ เย็นเป็ นสขุ และมคี วามเจรญิ รงุ่ เรือง 2.บา้ นหวั ฝาย ผา้ ไหมมดั หมี่ หนึ่งงานหตั ถกรรมลา้ คา่ ของชาวอสี าน มเี อกลกั ษณ์เฉพาะถน่ิ ลวดลายระยบั ทปี่ รากฎบนผนื ผา้ บอกเลา่ เรอื่ งราวความเป็ นมา รวมถงึ จนิ ตนาการความคดิ สรา้ งสรรคข์ องการถกั ทอผา้ ผนื งามลวดลายสวยงาม พรายพรา่ ง บนผืนผา้ ทง้ั ลายโบราณ และลายประยกุ ต์ บอกเลา่ เรอื่ งราวชีวติ ของผทู้ อเป็ นอยา่ งดี เป็ นสว่ นผสมระหวา่ งศลิ ปะ จนิ ตนาการ ความผกู พนั ของธรรมชาติ และวถิ ีชีวติ ของผคู้ นอยา่ งลงตวั อารยธรรมแบบผสมผสานนี้ คอยหลอ่ เลี้ยงชุมชน ใหเ้ จรญิ รงุ่ เรือง สบื ตอ่ เรอื่ ยมาจวบถงึ ปจั จุบนั ผมู้ าเยยี่ มเยอื น สามารถเสาะหาความรเู้ พมิ่ เตมิ ไดท้ ศี่ าลาไหมไทย ในวทิ ยาลยั การอาชพี ขอนแกน่ แหลง่ บอกเลา่ เรอื่ งราวความเป็ นมาของผา้ ไหมแดนอสี าน 2.3จงั หวดั นครราชสีมา คาขวญั “ เมืองหญงิ กลา้ ผา้ ไหมดี หมโี่ คราช ปราสาทหนิ ดนิ ดา่ นเกวยี น ” สญั ลกั ษณ์ 1.อนุสาวรียท์ า้ วสรุ นารี (ยา่ โม) ตง้ั อยูใ่ นทาเลกลางเมอื งเป็ นจดุ ทอ่ งเทยี่ วแหง่ หน่ึงของโคราช อนุสาวรยี ห์ ลอ่ ดว้ ยทองแดงรมดาสูง 185 เซนตเิ มตร หนกั 325 กโิ ลกรมั ประดษิ ฐานอยบู่ นไพทสี เี่ หลยี่ มยอ่ มมุ ไมส้ บิ สองสูง 250 เซนตเิ มตร หนั หน้าไปทาง ดา้ นทศิ ตะวนั ตก ซง่ึ เป็ นทตี่ ง้ั ของกรงุ เทพมหานคร ภายในบรรจุอฐั ขิ องทา้ วสรุ นารอี นุสาวรยี ์ทา้ วสุรนารี หรือ ยา่ โมของชาวโคราช ถอื เป็ นอนุสาวรยี ท์ ี่ สรา้ งขนึ้ มาเพอื่ ระลกึ ถงึ และยกยอ่ งคุณงามความดขี องวรี สตรสี ามญั ชนคนแรก ของประเทศทา้ วสุรนารี หรือ ยา่ โมทชี่ าวโคราช เรยี กขานกนั อยา่ งคนุ้ เคยทา่ นเป็ นวีรสตรใี นประวตั ศิ าสตร์ทสี่ รา้ งคณุ ประโยชน์ ใหแ้ กช่ าตบิ า้ นเมือง จงึ เป็ น บุคคลทชี่ าวโคราช ภาคภูมใิ จและเคารพบชู า ยา่ โมกลายเป็ นสญั ลกั ษณ์ของชาวโคราชกระท่งั เรยี กชื่อจงั หวดั น้ีวา่ \"เมืองยา่ โม\" 2.ปราสาทหนิ พมิ าย อทุ ยานประวตั ศิ าสตร์พมิ าย ตง้ั อยใู่ นตวั อาเภอพมิ าย 12

ทางทศิ ตะวนั ออกเฉียงเหนือของโคราช เป็ นระยะทาง 60 กโิ ลเมตร ตามเสน้ ทางสายมติ รภาพ(โคราช - ขอนแกน่ ) อทุ ยานวตั ศิ าสตร์พมิ ายครอบคลุมพน้ื ทเี่ มอื งโบราณอนั เป็ นทตี่ ง้ั ของศาสนสถา นทใี่ หญโ่ ต และงดงามแหง่ หน่ึง คือ \"ปราสาทหนิ พมิ าย\"นอกจากนี้ยงั มโี บราณสถานนอกเขตกาแพงเมืองทางดา้ น ทศิ ใต้ ไดแ้ ก่ ทา่ นางสระผม กฏุ ฤิ าษี และอโรคยาศาล ของดจี งั หวดั นครราชสีมา 1.ผดั หมโี่ คราช อาหารทอ้ งถน่ิ หน้าตาคลา้ ยกบั ผดั ไทยแตม่ คี วามแตกตา่ งไปจากผดั ไทย ในขณะทผี่ ดั ไทยใชก้ ว๋ ยเตยี๋ วเสน้ เล็กในการผดั สว่ นผดั หมโี่ คราชจะใช้เสน้ เฉพาะทางของตวั เองก็คอื เสน้ หมโี่ คราช ความแตกตา่ งถดั มา คือ ผดั หมจี่ ะไมใ่ สไ่ ข่ และใสเ่ ครอื่ งน้อยกวา่ ผดั ไทยอยพู่ อสมควร เชน่ ผดั หมจี่ ะไมใ่ สก่ งุ้ แหง้ ถ่วั และเตา้ หูผ้ ดั หมีโ่ คราชเป็ นหน่ึงในอาหารพื้นบา้ น ของเมอื งยา่ โมทหี่ าทานไดง้ า่ ยท่วั ไป เพราะในสมยั กอ่ นเมืองโคราชมกี ารปลกู ขา้ วเจา้ มาก จงึ มกี ารดดั แปลงขา้ วมาทาเป็ นเสน้ หมี่ และเพือ่ เป็ นการถนอมอาหารอีกรปู หนึ่งแบบดว้ ย จากการนาเสน้ หมไี่ ปตากแหง้ แลว้ เกบ็ ไวท้ านในม้ือตอ่ ๆ ไป 2.ปราสาทหนิ พมิ าย เป็ นแหลง่ โบราณคดที ที่ รงคณุ คา่ ทางประวตั ศิ าสตร์สรา้ งขน้ึ ในราวปลายพทุ ธศ ตวรรษที่ 16 และมาตอ่ เตมิ อีกครง้ั ในสมยั พระเจา้ ชยั วรมนั ที่ 7 ราวตน้ พทุ ธศตวรรษที่ 18 ซงึ่ ครง้ั นน้ั เมืองพมิ ายเป็ นเมืองใหญข่ องขอมบนแผน่ ดนิ ทรี่ าบสูงปราสาทหนิ พิ มาย 2.4จงั หวดั ชยั ภมู ิ คาขวญั “ ทวิ ทศั น์สวย รวยป่ าใหญ่ มชี า้ งหลาย ดอกไมง้ าม ลือนามวีรบุรษุ สดุ ยอดผา้ ไหม พระใหญท่ วารวดี ” สญั ลกั ษณ์ 1.พระปรางคก์ ู่ เป็ นอโรคยาศาลสรา้ งขนึ้ สมยั พระเจา้ ชยั วรมนั ที่ 7 มีขอ้ ความวา่ ใหอ้ ยใู่ ตพ้ ระบารมีของ พระพทุ ธเจา้ ผทู้ รงการแพทยค์ ือ พระไภษชยั คุรไุ วฑูรย์ประภา ผปู้ ระทานความสขุ เกษมและความไมม่ โี รคใหแ้ กป่ ระชาชน 13

ปจั จุบนั เป็ นโบราณสถานทสี่ าคญั และมีสภาพสมบูรณ์ทสี่ ุดแหง่ หน่ึงใน จงั หวดั ชยั ภูมิ และยงั เป็ นทเี่ คารพของคนในจงั หวดั ชยั ภมู เิ ป็ นอยา่ งสงู อีกดว้ ย 2.ถา้ แกว้ ตง้ั อยภู่ ายในบรเิ วณวดั ถา้ แกว้ ลกั ษณะของถา้ คลา้ ยหอ้ งโถงลกึ ลงไปในภเู ขา บรรยากาศเยน็ และชืน้ ตลอดเวลา มีไฟฟ้ าใหแ้ สงสวา่ งภายในถา้ จากปากถา้ มีทางเดนิ ลงลกึ ไปถงึ ดา้ นลา่ ง ซง่ึ มพี ระพุทธรูปประดษิ ฐานอยู่ และมีหนิ ยอ้ ยอยตู่ ามผนงั ถา้ เมอื่ ตอ้ งแสงเกดิ เป็ นประกายแวววาวสวยงาม ของดีจงั หวดั ชยั ภูมิ 1.พระปรางค์กู่ แหลง่ เรยี นรทู้ างจติ รกรรม ภาพพระโพธสิ ตั ว์อวโรกเิ ตศวร 4 กร ปรางคป์ ระธานจะมหี น้ากาล ดา้ นบนสลกั ภาพพระพทุ ธรูปปรางค์สมาธิ ทพั หลงั มขุ ดา้ นทศิ เหนือของปราสาทประธาน สนั นิษฐานวา่ เป็ นภาพพระรตั นไตรมหายาน ภาพพทุ ธประวตั ติ อนเจา้ ชายสทิ ธตั ถะ เสด็จออกมามหาภเิ นษกรมณ์ทหี่ น้าบนั ดา้ นทศิ ตะวนั ตกของบรรณาลยั 2.ถา้ แกว้ มพี ระพทุ ธรูปประดษิ ฐานอยู่ ไวใ้ หก้ ราบไหว้ เพอื่ เป็ นสริ มิ งคลแกค่ นทเี่ ขา้ มากราบไหว้ 2.5จงั หวดั ยโสธร คาขวญั “ เมอื งบง้ั ไฟโก้ แตงโมหวาน หมอนขวานผา้ ขดิ แหลง่ ผลติ ขา้ วหอมมะลิ ” สญั ลกั ษณ์ 1.พพิ ธิ ภณั ฑพ์ ญาคนั คาก ตง้ั อยรู่ มิ อา่ งเก็บน้าลาทวน เทศบาลเมืองยโสธร ตวั อาคารถกู ออกแบบใหเ้ ป็ นรูปคางคกขนาดยกั ษ์ มคี วามกวา้ ง19 เมตร สงู 21 เมตร ถา้ เปรยี บเทยี บใหเ้ หน็ ภาพงา่ ยๆก็เทา่ ๆกบั ตกึ 5 ชน้ั นบั เป็ นอีกหน่ึงพพิ ธิ ภณั ฑร์ ูปรา่ งแปลกทพี่ บในประเทศไทย 2. วดั มหาธาตุ พระธาตุอานนท์ เป็ นวดั คบู่ า้ นคเู่ มอื งยโสธรมาตง้ั แตแ่ รกสรา้ งเมือง ตง้ั อยภู่ ายในเขตเทศบาลเมอื ง โบราณสถานทสี่ าคญั ในวดั คือ พระพุทธบุษยรตั น์ หรือพระแกว้ หยดน้าคา้ ง เป็ นพระพุทธรูปปางสมาธิ ศลิ ปะสมยั เชียงแสน เป็ นพระบชู าคบู่ า้ นคเู่ มืองของยโสธร ทพี่ ระบาทสมเด็จพระน่งั เกลา้ เจา้ อยหู่ วั รชั กาลที่ 3 โปรดเกลา้ ฯ พระราชทานใหพ้ ระสุนทรราชวงศาเจา้ เมอื งยโสธรคนแรก 14

ของดจี งั หวดั ยโสธร 1.พพิ ธิ ภณั ฑพ์ ญาคนั คาก ภายในจดั แสดงความรเู้ กยี่ วกบั ตานานพญาคางคกและบง้ั ไฟ ทเี่ ป็ นเรอื่ งเลา่ ตานานพน้ื เมอื งของชาวอสี าน พรอ้ มกบั สอดแทรกเรอื่ งราวดา้ นวทิ ยาศาสตร์และความหลากหลายทางชีวภาพ มกี ารจดั ฉายภาพยนตร์ 4 มติ ิ และนิทรรศการเกยี่ วกบั คางคกชนิดตา่ ง ๆ ทพี่ บไดใ้ นเมอื งไทย ทมี่ ีอยกู่ วา่ 500 ชนิดอีกดว้ ย นอกจากน้ีบรเิ วณพืน้ ทใี่ กลเ้ คยี งจะมกี ารจดั สรา้ ง พพิ ธิ ภณั ฑพ์ ญาแถน และพพิ ธิ ภณั ฑพ์ ญานาคเพม่ิ เตมิ เพอื่ เป็ นแหลง่ ทอ่ งเทยี่ วสาคญั ของยโสธรในอนาคต 2.วดั มหาธาตุ พระธาตุอานนท์ พระธาตุเกา่ แกท่ ีส่ าคญั องคห์ นึ่งในภาคอีสาน การกอ่ สรา้ งไดร้ บั อทิ ธพิ ลศลิ ปะลาวทีน่ ิยมสรา้ งขนึ้ เมือ่ ปลายสมยั กรงุ ศรีอยธุ ยาถงึ ตน้ รตั นโกสนิ ทร์ เจดยี ม์ ลี กั ษณะเป็ นทรงสเี่ หลยี่ ม ภายในบรรจุอฐั ขิ องพระอานนท์ สว่ นยอดคลา้ ยพระธาตพุ นม ฐานรูปสเี่ หลยี่ มจตั รุ สั ยาวดา้ นละ 8 เมตร กอ่ ดว้ ยอฐิ ถือปนู มคี วามสงู 25 เมตร 30 เซนตเิ มตร เบอ้ื งบนสดุ เป็ นยอดฉตั ร และมีธาตุเล็ก อีกองคอ์ ยูด่ า้ นขา้ ง ซง่ึ เป็ นเจดยี บ์ รรจุอฐั ขิ องเจา้ พระยาวชิ ยั ราชขตั ตยิ วงศา (อดตี เจา้ เมืองสงิ หท์ า่ ) 3.ภาคกลาง 3.1จงั หวดั กรงุ เทพมหานคร คาขวญั “ กรุงเทพฯ ดุจเทพสรา้ ง เมืองศนู ยก์ ลางการปกครอง วดั วงั งามเรืองรอง เมอื งหลวงของประเทศไทย ” สญั ลกั ษณ์ 1.พระทนี่ ่งั จกั รีมหาปราสาท หรอื ทชี่ าวบา้ นเรียกวา่ วดั พระแกว้ นน้ั พระบาทสมเด็จพระพทุ ธยอดฟ้ าจฬุ าโลก โปรดเกลา้ ฯ ใหส้ รา้ งขนึ้ พรอ้ มกบั การสถาปนากรงุ รตั นโกสนิ ทร์ เมือ่ พ.ศ. ๒๓๒๕ แลว้ เสร็จในปี พ.ศ. ๒๓๒๗ เป็ นวดั ทสี่ รา้ งขน้ึ ในเขตพระบรมมหาราชวงั ตามแบบวดั พระศรสี รรเพชญ สมยั อยธุ ยา วดั น้ีอยใู่ นเขตพระราชฐานชน้ั นอก ทางทศิ ตะวนั ออก มีพระระเบยี งลอ้ มรอบเป็ นบรเิ วณ เป็ นวดั คกู่ รุงทไี่ มม่ พี ระสงฆจ์ าพรรษา ใช้เป็ นทบี่ วชนาคหลวง และประชุมขา้ ทลู ละอองพระบาทถือน้าพระพพิ ฒั น์สตั ยา 2.พระบรมมหาราชวงั รชั กาลที่ 1 15

ทรงยา้ ยราชธานีจากกรุงธนบรุ ที กี่ รุงเทพฯ เมอื่ พ.ศ. 2325 ไดท้ รงโปรดเกลา้ ฯ ใหส้ รา้ งพระราชวงั ขน้ึ ใหม่ โดยใหถ้ อื แนวการกอ่ สรา้ ง แบบกรุงศรอี ยธุ ยา โดยประกอบดว้ ยพระมหาปราสาทพระราชมณเฑยี รสถานและวดั พระศรีรตั น ศาสดารามมเี น้ือที่ 132 ไรส่ รา้ งเสร็จสมบูรณ์ เมือ่ ปี พ.ศ. 2328 ในรชั กาลตอ่ ๆมา ไดม้ กี ารสรา้ ง พระทนี่ ่งั องคต์ า่ ง ๆ เพมิ่ อกี หลายองค์พระทนี่ ่งั ทสี่ าคญั ๆในพระบรมมหาราชวงั ไดแ้ ก่ พระทนี่ ่งั ดุสติ มหาปราสาท พระทนี่ ่งั อาภรณ์พโิ มกข์ปราสาทพระทนี่ ่งั ราชกรณั ยสภา พระทนี่ ่งั จกั รีมหาปราสาท พระทนี่ ่งั อมั รนิ ทรวนิ ิจฉยั พระทนี่ ่งั ดสุ ติ ดาภริ มยห์ อศาสตราคม พระทนี่ ่งั บรมพมิ าน ของดจี งั หวดั กรุงเทพมหานคร 1.พระทนี่ ่งั จกั รีมหาปราสาท เป็ นทจี่ ดั แสดงจติ รกรรมฝาผนงั พระระเบยี งวดั พระแกว้ ภาพเขยี นทยี่ าวทสี่ ดุ ในโลก เป็ นงานจติ รกรรมชน้ิ เอกของไทยทสี่ ะทอ้ นฝี ไมล้ ายมือของจติ รกรไทยทรี่ งั สรร ค์รอ้ ยเรยี งเป็ นเรอื่ งราวจานวน 178 หอ้ ง ภาพจติ รกรรมถกู เขียนแลว้ ลบใหมข่ น้ึ หลายครง้ั ทีม่ กี ารบรู ณะ ไมใ่ ชภ่ าพดง้ั เดมิ ทมี่ ีมาตง้ั แตส่ มยั รชั กาลที่ 1 แตภ่ าพทปี่ รากฏใหเ้ ราเห็นในปจั จุบนั เป็ นรปู แบบของศลิ ปะแบบสมจรงิ มแี สงเงาทใี่ กลเ้ คยี งธรรมชาติ รวมถงึ ตวั ละครตา่ ง ๆ ทมี่ ีลวดลายของกลา้ มเน้ือชดั เจน และมี พระพุทธรูปทรงเครอื่ ง ในยคุ สมยั ทสี่ ยามยงั ไมม่ ธี รรมเนียมสรา้ งพระบรมรปู เหมอื นของพระมหากษตั รยิ ์อยา่ งตะวนั ตก พระบาทสมเด็จพระน่งั เกลา้ เจา้ อยหู่ วั รชั กาลที่ 3 มีพระราชปรารภใหส้ รา้ งพระพทุ ธรปู ทรงเครอื่ งอยา่ งจกั รพรรดิ มีเครอื่ งประดบั เหมือนทพี่ ระมหากษตั รยิ ท์ รง หมุ้ ดว้ ยทองคา จารกึ พระนามพระพทุ ธรูปองคด์ า้ นซา้ ย ‘พระพทุ ธยอดฟ้ าจฬุ าโลก’ และองคด์ า้ นขวา ‘พระพทุ ธเลศิ หลา้ นภาลยั ’ เป็ นตวั แทนพระมหากษตั รยิ ์เพอื่ สกั การะบูชา 2.พระบรมมหาราชวงั สามารถเขา้ ชมพระบรมมหาราชวงั วดั พระศรรี ตั นศาสดาราม พพิ ธิ ภณั ฑว์ ดั พระศรีรตั นศาสดาราม และพระราชวงั บางปะอนิ หรือพระทนี่ ่งั อนนั ตสมาคม แตเ่ นื่องจากพระราชวงั บางปะอนิ ไดแ้ ยกจาหน่ายบตั รอนุญาตเขา้ ชมและพระ ทนี่ ่งั อนนั ตสมาคมมกี ารปิ ดปรบั ปรงุ สานกั พระราชวงั จงึ ไดจ้ ดั การเขา้ ชมการแสดงโขนทดแทนสถานทดี่ งั กลา่ ว 16

โดยมรี อบจดั แสดงโขน ณ ศาลาเฉลมิ กรุง ทกุ วนั จนั ทร์-ศกุ ร์ วนั ละ 5 รอบ ดงั น้ี 10.30 น., 13.00 น., 14.30 น., 16.00 น. และ 17.30 น. ความยาวการแสดงรอบละ 25 นาที โดยนกั ทอ่ งเทยี่ วจะไดบ้ ตั รเขา้ ชมโขนพรอ้ มกบั บตั รอนุญาตเขา้ ชมพระบรมม หาราชวงั 3.2จงั หวดั พระนครศรีอยุธยา คาขวญั “ ราชธานีเกา่ อขู่ า้ วอนู่ ้า เลศิ ลา้ กานทก์ วี คนดศี รีอยธุ ยา ” สญั ลกั ษณ์ 1.วดั ไชยวฒั นาราม ถือไดว้ า่ เป็ นวดั สาคญั ของสมยั อยธุ ยา เป็ นสถานทบี่ าเพ็ญพระราชกศุ ลของพระมหากษตั รยิ ท์ ุกพระองคห์ ลงั จากสมยั ของพระเจา้ ปราสาททอง และยงั เป็ นสถานทถี่ วายพระเพลงิ พระศพพระบรมวงศานุวงศห์ ลายพระองค์ หน่ึงในนน้ั ก็คอื สมเด็จพระเจา้ อยหู่ วั บรมโกศ หรอื พระมหาธรรมราชา และยงั เป็ นสถานทฝี่ งั ศพของกวเี อกสมยั อยธุ ยาตอนปลาย คือ กรมพระราชวงั บวรสถานมงคล (เจา้ ฟ้ ากงุ้ ) พระราชโอรสในสมเด็จพระเจา้ อยหู่ วั บรมโกศและกรมหลวงอภยั นุชติ ดว้ ย ปจั จุบนั เป็ นสว่ นหนึ่งของอทุ ยานประวตั ศิ าสตรพ์ ระนครศรีอยุธยา ซง่ึ ไดร้ บั การจดทะเบยี นใหเ้ ป็ นมรดกโลกโดยองคก์ ารยเู นสโกเมอื่ ปี พ.ศ. 2534 เป็ นทอี่ ยทู่ สี่ ดุ ทา้ ยกอ่ นสน้ิ พระชนมข์ องพระราชมารดาของสมเด็จพระเจา้ ปราส าททองในชว่ งทีย่ งั ไมเ่ สวยราชสมบตั ิ เมอื่ พระองค์ไดข้ น้ึ ครองราชย์แลว้ จงึ ไดโ้ ปรดใหส้ รา้ งวดั ไชยวฒั นารามน้ีขนึ้ เพอื่ อทุ ศิ ผลบญุ ใหแ้ กพ่ ระราชมารดา ของดีจงั หวดั พระนครศรอี ยธุ ยา 1.วดั ไชยวฒั นาราม \"พระปรางคศ์ รรี ตั นมหาธาต\"ุ ปรางคป์ ระธานทตี่ ง้ั อยบู่ รเิ วณกลางวดั พอดี มีลกั ษณะเป็ นปรางค์จตั รมุ ขุ อยบู่ นฐานสเี่ หลยี่ มจตั ุรสั ทมี่ ุมฐานทง้ั 4 ดา้ นก็มปี รางคป์ ระจาทศิ อยทู่ ง้ั สมี่ ุม ยอดปรางคท์ าเป็ นรดั ประคดซอ้ น 7 ชน้ั สว่ นบนสดุ เป็ นทรงดอกบวั ตูม ลกั ษณะคลา้ ยกบั ปรางคใ์ นสมยั อยธุ ยาตอนตน้ อกี สงิ่ ทหี่ า้ มพลาดก็คอื \"ระเบียงคต\" เป็ นสว่ นทเี่ ชือ่ มตอ่ เมรุ (อาคารทรงยอดแหลมทอี่ ยรู่ ายรอบพระปรางค์ประธานทง้ั 8 หลงั ) ทง้ั 4 ทศิ เขา้ ดว้ ยกนั โดยทรี่ ะเบยี งคตนี้จะมีพระพทุ ธรปู ปูนป้นั ปางมารวชิ ยั เกา่ แกต่ ง้ั อยมู่ ากกวา่ 17

100 องค์ เป็ นพระพทุ ธรปู ทสี่ รา้ งขนึ้ แบบโบราณอายุเป็ นรอ้ ย ๆ ปี ปจั จบุ นั โดนตดั เศยี รไปเกอื บหมดแลว้ นอกจากน้ีก็ยงั มีสงิ่ ทนี่ ่าสนใจอยภู่ ายในวดั วดั ไชยวฒั นารามอีก 3.3จงั หวดั พจิ ติ ร คาขวญั “ ถนิ่ ประสตู พิ ระเจา้ เสอื แขง่ เรอื ยาวประเพณี พระเครอื่ งดหี ลวงพอ่ เงนิ เพลดิ เพลนิ บงึ สีไฟ ศนู ยร์ วมใจหลวงพอ่ เพชร รสเด็ดสม้ ทา่ ขอ่ ย ขา้ วเจา้ อรอ่ ยลอื เลอื่ ง ตานานเมอื งชาละวนั ” สญั ลกั ษณ์ 1.ประเพณีแขง่ เรือยาวชงิ ถว้ ยพระราชทานพระบาทสมเด็จพระเจา้ อยหู่ วั พระป รมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดุลยเดช จงั หวดั พจิ ติ ร การแขง่ ขนั เรอื ยาวชิงถว้ ยพระราชทานพระบาทสมเด็จพระเจา้ อยหู่ วั พระปรมิ นทรมหาภูมพิ ลอดลุ ยเดช กาหนดไว้ 3 ประเภท ไดแ้ ก่ เรือยาวใหญ่ เรอื ยาวกลาง และเรือยาวเล็ก มขี บวนพาเหรดเรือประเภทตา่ ง ๆ และรว้ิ ขบวนเรือพยหุ ยาตราจาลอง การจดั นิทรรศการเฉลมิ พระเกยี รตใิ ตร้ ม่ พระบารมีและของดปี ระชารฐั การจาหน่ายสนิ คา้ ราคาถกู จากทกุ ภาค ฟรคี อนเสริ ต์ จากศลิ ปิ นชือ่ ดงั การแขง่ ขนั เซปกั ตะกรอ้ ระยะเวลาจดั งาน ระหวา่ งปลายเดอื นสงิ หาคมถงึ ตน้ เดือนกนั ยายน ของทกุ ปี (จดั การแขง่ ขนั ในเสาร์-อาทติ ยแ์ รกของเดอื นกนั ยายนของทกุ ปี จานวน 10 วนั 10 คนื ) 2.บงึ สไี ฟ เป็ นบงึ เกา่ แกข่ องจงั หวดั พจิ ติ รและเป็ นแหลง่ น้าขนาดใหญเ่ ป็ นอนั ดบั 3 ของประเทศ มีอาณาเขตตดิ ตอ่ 4 ตาบล คอื ตาบลทา่ หลวง ตาบลคลองคะเชนทร์ ตาบลโรงชา้ ง และตาบลเมืองเกา่ ปจั จุบนั เป็ นแหลง่ เพาะพนั ธุ์ปลาน้าจืดและสถานทีพ่ กั ผอ่ นของประชาชนท่วั ไป โดยบงึ สีไฟถือไดว้ า่ เป็ นสญั ลกั ษณ์แหง่ แรกของจงั หวดั พจิ ติ ร ของดจี งั หวดั พจิ ติ ร 1.การแขง่ เรือ แสดงใหเ้ ห็นถงึ การละเลน่ พน้ื บา้ น ชีวติ การเป็ นอยสู่ มยั กอ่ นทใี่ ชเ้ รือ เป็ นยานพาหนะในการเดนิ ทางหรือการสง่ สนิ คา้ ในการซ้ืองขาย และคมนาคม 2.บงึ สไี ฟ ทาใหก้ ลายเป็ นสถานทพี่ กั ผอ่ นทสี่ าคญั แหง่ หนึ่งเลยทเี ดยี วคะ่ สว่ นไฮไลทข์ องทนี่ ี่ คงจะหนีไมพ่ น้ ภาพของพระอาทติ ยต์ กทตี่ กลงกลางบงึ 18

บอกเลยวา่ สมแลว้ ทสี่ ถานทแี่ หง่ นี้ มชี ื่อวา่ บงึ สไี ฟ เพราะถา้ ใครไดเ้ ห็นภาพของพระอาทติ ย์ตกทนี่ ี่ ก็จะตอ้ งพดู เป็ นเสยี งเดียวกนั เลยวา่ สวยงดงามมากจรงิ ๆ 3.4จงั หวดั นครสวรรค์ คาขวญั “ เมืองสแี่ คว แหม่ งั กร พกั ผอ่ นบงึ บอระเพ็ด ปลารสเด็ดปากน้าโพ ” สญั ลกั ษณ์ 1.ประเพณีตรษุ จนี ปจั จุบนั ประเพณีการแหเ่ จา้ พอ่ เจา้ แมเ่ ทศกาลตรษุ จีนไดส้ รา้ งชือ่ เสียงใหก้ บั จงั หวดั นครสวรรค์เป็ นอยา่ งมาก ซงึ่ รูปแบบการจดั งานไดม้ กี ารเปลีย่ นแปลงไปตามยคุ ตามสมยั โดยไดค้ ดั เลอื กชาวตลาดปากนา้ โพเขา้ มาเป็ นคณะกรรมการจดั งาน หรอื ทเี่ รียกวา่ คณะกรรมการกลาง (เถา่ นง้ั ) โดยการจดั งานในปจั จบุ นั จะจดั งานในภาคกลางคนื ถงึ 12 คนื โดยในงานจะจดั ใหม้ ีอปุ รากรจนี ทง้ั ไหหนาและแตจ้ ิว๋ การจดั ขบวนแหก่ ็ไดจ้ ดั ใหม้ ขี บวนแหก่ ลางคนื มีแสงสที สี่ วยงาม ซงึ่ การแหก่ ลางคนื น้ีถอื ไดว้ า่ เป็ นการลา้ งตลาดกอ่ นทวี่ นั รงุ่ ขนึ้ จะอญั เชญิ องค์เจ้ าพอ่ เจา้ แมอ่ อกแหร่ อบตลาดปากน้าโพ 2.พาสาน อาคารสญั ลกั ษณ์สดุ ลา้ แหง่ ตน้ แมน่ ้าเจา้ พระยา ตง้ั อยใู่ นอาเภอเมอื งนครสวรรค์ เป็ นอีกหนึ่งแลนดม์ ารค์ ใหมบ่ รเิ วณเกาะยม จุดกาเนิดแมน่ ้าเจา้ พระยา สรา้ งขน้ึ เพอื่ เป็ นแหลง่ ทอ่ งเทยี่ ว แหลง่ เรียนรปู้ ระวตั ศิ าสตร์ วฒั นธรรม ตลอดจนการสง่ เสรมิ อาชีพ กระตนุ้ เศรษฐกจิ ในปากน้าโพ ตวั แบบของ พาสาน เป็ นเสน้ สายโคง้ มาบรรจบกนั แลดคู ลา้ ยการรวมตวั กนั ของสายน้า ในปจั จุบนั กาลงั เตรียมดาเนนิ การเพมิ่ เตมิ ภายในตวั อาคาร ทง้ั ในสว่ นของการแสดงขอ้ มลู ประวตั ศิ าสตร์ ประเพณี วฒั นธรรม อีกทง้ั จะมกี ารตดิ ตง้ั ระบบมลั ตมิ เี ดยี แสง สี เสยี งทสี่ วยงาม ทนั สมยั ภายนอกอาคาร ของดจี งั หวดั นครสวรรค์ 1.ขนมโมจิ ทเี่ ป็ นขนมของฝากเลอื่ งชื่อไปท่วั ประเทศ โดยขนมโมจเิ ป็ นขนมอบทรงกลมแบน มีไสแ้ ละกลนิ่ หลากหลายชนิด ทง้ั ไสเ้ ค็ม ไสห้ วาน และมเี น้ือแป้ งทมี่ ีสมั ผสั ทนี่ ุ่มนวล 2.การแหม่ งั กร “งานประเพณีแหเ่ จา้ พอ่ เจา้ แมป่ ากน้าโพ” ในสมยั เรมิ่ แรกนน้ั มวี ตั ถปุ ระสงคใ์ นการทจี่ ะนาองคเ์ จา้ พอ่ เจา้ แมแ่ หไ่ ปในเสน้ 19

ทางตา่ ง ๆ ในเมอื ง เพอื่ ใหป้ ระชาชนไดส้ กั การะขอพรใหป้ ดั เป่ าทกุ ขภ์ ยั เพอื่ ใหเ้ ป็ นสริ มิ งคลแกเ่ มอื ง และชาวเมอื งปากน้าโพ แตส่ มยั ตอ่ มาจนถงึ ปจั จุบนั คณะกรรมการจดั งานและชาวตลาดปากนา้ โพเหน็ วา่ งานแหเ่ จา้ พอ่ เจา้ แมป่ ากน้าโพนี้อยใู่ นชว่ งของเทศกาลตรุษจนี ซง่ึ เป็ นบรรยากาศของการเฉลมิ ฉลอง ดงั นน้ั จงึ ตอ้ งการใหม้ กี ารจดั ขบวนการแสดงตา่ ง ๆ ในขบวนแหม่ ากขน้ึ และตอ่ มาจงึ ไดเ้ กดิ การผสมผสานทง้ั พธิ กี รรมความเชื่อขององคเ์ จา้ พอ่ เจา้ แม่ และขบวนการแสดงตา่ ง ๆ เกดิ เป็ นความรสู้ กึ ทมี่ เี พอื่ ทง้ั ความเป็ นสริ มิ งคล และเป็ นการเฉลมิ ฉลองปี ใหมใ่ นช่วงเทศกาลตรษุ จีนของชาวปากน้าโพอกี ดว้ ย 3.5จงั หวดั สโุ ขทยั คาขวญั “ มรดกโลกลา้ เลศิ กาเนดิ ลายสอื ไทย เลน่ ไฟลอยกระทง ดารงพทุ ธศาสนา งามตาผา้ ตนี จก สงั คโลกทองโบราณ สกั การแมย่ า่ พอ่ ขนุ รุง่ อรุณแหง่ ความสขุ ” สญั ลกั ษณ์ 1. บา้ นใหมต่ ระพงั ทอง หมบู่ า้ นป้นั เครอื่ งสงั คโลก เครือ่ งป้นั ดนิ เผาทผี่ ลติ ขน้ึ ในรูปภาชนะเครอื่ งใช้ และเครอื่ งประดบั อาคารตา่ ง ๆ เชน่ ถว้ ย ชาม จาน ไหดนิ โอง่ น้า ขวดดนิ กระปกุ ป้ านน้าชา ชอ้ น ตลอดดจนตกุ๊ ตารูปคน รูปสตั ว์ เชน่ ชา้ ง รปู ยกั ษ์ รปู เทวดา พระพทุ ธรปู กระเบอื้ งมุงหลงั คา สงิ หส์ งั คโลก ลกู มะหวด ทอ่ น้า ตกุ๊ ตาเสยี กบาล ตวั หมากรกุ ช่อฟ้ า บราลี ฯลฯ มที ง้ั ทเี่ คลือบน้ายาและไมเ่ คลือบน้ายา ลกั ษณะเดน่ คือ เป็ นเครอื่ งป้นั ดนิ เผาเคลอื บเนื้อละเอยี ด โดยเฉพาะอยา่ งยงิ่ ชนิดเน้ือแตกลายงาสีเขยี วไขก่ า ววิ ฒั นาการของการเคลือบสเี ขยี วประณีตงดงามทาใหม้ กี ารเรยี กชื่อเครอื่ งปน้ั ดนิ เผาสเี ขยี ววา่ \"เซลาดอน\" ซงึ่ เคลอื บสีระดบั ตา่ ง ๆ กนั เชน่ สเี ขียวไขก่ า สเี ขยี วมะกอก 2.เกาะรปู หวั ใจ ทงุ่ ทะเลหลวง เกาะรปู หวั ใจกลางน้า มีถนนตดั ผา่ นจากบนบกเขา้ สกู่ ลางเกาะ เป็ นอีกหน่ึงทีเ่ ทยี่ วในสโุ ขทยั ตามแนวพระราชดารเิ พอื่ แกป้ ญั หาน้าทว่ มและบริ หารการจดั การน้าคือโครงการแกม้ ลงิ ทงุ่ ทะเลหลวงน่นั เอง เป็ นแผน่ ดนิ ศกั ดสิ์ ทิ ธริ์ ูปหวั ใจกลางอา่ งเกบ็ น้า มีมณฑปทรงจตรุ มุขประดษิ ฐานพระพทุ ธรูปเกา่ แก่ นามวา่ พระพุทธรตั นสริ สิ ุโขทยั 20

นอกจากน้ียงั เป็ นสถานทจี่ ดั กจิ กรรมสาคญั ทางพทุ ธศาสนาอีกดว้ ย โดยเราสามารถเขา้ ไปสกั การะมณฑปกลางน้าได้ แถมยงั ไดม้ องเห็นววิ อา่ งน้า สวยงามสบายตาไปอกี แบบ ของดีจงั หวดั สโุ ขทยั 1.ตน้ กาเนิดลายสือไทย เมอื่ ปี พ.ศ. 2376 พระบาทสมเด็จพระจอมเกลา้ เจา้ อยหู่ วั ขณะยงั ทรงผนวชไดเ้ สด็จประพาสนมสั การเจดียส์ ถานตา่ ง ๆ ทางเมืองเหนือ ทรงพบศลิ าจารกึ พอ่ ขนุ รามคาแหงพรอ้ มแทน่ มนงั คศลิ า ทเี่ นนิ ปราสาทเกา่ เมอื งสุโขทยั มลี กั ษณะเป็ นแทน่ ศลิ ารปู สเี่ หลยี่ ม มียอดแหลมมน สูง 1 เมตร 11เซนตเิ มตร มจี ารกึ ทง้ั 4 ดา้ น สูง 59 เซนตเิ มตร กวา้ ง 35 เซนตเิ มตร ดา้ นที่ 1 และดา้ นที่ 2 มี 35บรรทดั ดา้ นที่ 3 และ 4 มี 27 บรรทดั 4ภาคใต้ 4.1จงั หวดั ภเู กต็ คาขวญั “ไขม่ ุกอนั ดามนั สวรรคเ์ มืองใต้ หาดทรายสที อง สองวีรสตรี บารมหี ลวงพอ่ แชม่ ” สญั ลกั ษณ์ 1.ภูเก็ต ไขม่ ุก ‘ไขม่ กุ อนั ดามนั ’ ทปี่ รากฏในคาขวญั ประจาจงั หวดั ภเู ก็ต นอกจากจะหมายถงึ ความสวยงามของจงั หวดั ภเู กต็ ทเี่ ปรยี บเสมือนส่ิงมคี า่ แหง่ ทอ้ งทะเลอนั ดามนั แลว้ ยงั หมายถงึ ความงดงามของ ‘ไขม่ ุก’ อญั มณีแหง่ ทะเลภูเก็ต ทมี่ คี วามสวยงามไมแ่ พท้ ไี่ หน ภเู ก็ตเป็ นแหลง่ ผลติ ไขม่ กุ น้าเค็มทมี่ เี พยี งไมก่ แี่ หง่ ในประเทศไทย ดว้ ยสภาพแวดลอ้ มทางธรรมชาตทิ เี่ หมาะสมกบั การเพาะเลีย้ งทาใหอ้ ญั มณีเม็ด กลมแวววาวน้ีกลายเป็ นอกี หน่ึง อตั ลกั ษณ์ของจงั หวดั ภเู ก็ต 2.วดั หลวงพอ่ แซม่ ตง้ั อยทู่ อี่ าเภอพนสั นิคม เป็ นวดั ศกั ดสิ์ ทิ ธทิ์ ีช่ าวบา้ นสกั การะบูชา และมชี ื่อเสียงโดง่ ดงั เพราะเป็ นอกี วดั ทสี่ วยงามในจงั หวดั ชลบรุ ีคะ่ ภายในอโุ บสถประดษิ ฐาน พระเจา้ ใหญอ่ นิ ทรแ์ ปลง หรือ หลวงพอ่ ยมิ้ เปิ ดฟ้ า ซงึ่ มคี วามเชือ่ ทวี่ า่ หากไดม้ าสกั การะองค์หลวงพอ่ จะพบกบั ความสขุ ความสาเร็จ จากรา้ ยกลายเป็ นดี มโี ชคลาภเงนิ ทอง ของดจี งั หวดั ภูเก็ต 1. ภเู กต็ ไขม่ กุ ไดท้ ง้ั ความสนุกสนานและไดค้ วามรู้ 21

ความรบู้ างสว่ นสามารถเปิ ดเผยได้ และเป็ นประโยชน์ มีความน่าสนใจสามารถใหค้ วามรแู้ ละดงึ ดดู นกั ทอ่ งเทยี่ วทง้ั กลมุ่ ทสี่ นใจเกยี่ วกั บไขม่ กุ และนกั ทอ่ งเทยี่ วท่วั ไป เราจงึ พฒั นาทง้ั โชวร์ มู ทบี่ า้ นสะปา อาเภอเมอื ง ใหเ้ ป็ นเหมอื น Factory เป็ นแหลง่ เรยี นรเู้ กยี่ วกบั ไขม่ กุ ภเู กต็ ตง้ั แตเ่ รอื่ งสายพนั ธขุ์ องหอยมุก วงจรชีวติ สภาพแวดล้อมในการเพาะเลี้ยง อาหารของหอยมกุ ชนดิ ของไขม่ กุ การผลติ ไขม่ กุ ในรปู แบบตา่ ง ๆ วธิ กี ารสงั เกตไขม่ กุ จรงิ และไขม่ ุกปลอม การขนึ้ ตวั เรือนเป็ นเครือ่ งประดบั ตา่ ง ๆ มีการจดั แสดงขอ้ มูลใหเ้ หน็ ของจรงิ ใหเ้ ห็นขน้ั ตอนการผลติ แบบครบวงจร และในสว่ นของฟารม์ เพาะเลย้ี งซงึ่ ตง้ั อยกู่ ลางทะเลแหลมหนิ 4.2จงั หวดั นครศรีธรรมราช คาขวญั “ เราชาวนครฯ อยเู่ มืองพระ มน่ ั อยใู่ นสจั จะศลี ธรรม กอปรกรรมดี มมี านะพากเพยี ร ไมเ่ บยี ดเบียนทาอนั ตรายผใู้ ด ” สญั ลกั ษณ์ 1.หมบู่ า้ น คีรีวง ชุมชนตน้ แบบในการจดั การธรุ กจิ ทอ่ งเทยี่ วเชิงนิเวศในจงั หวดั นครศรธี รรมรา ช ทมี่ วี ถิ ีชีวติ แบบชาวสวนอยกู่ บั ธรรมชาติ และไดพ้ ฒั นา การบรกิ ารนกั ทอ่ งเทยี่ วขนึ้ มาเป็ นธรุ กจิ ใหมข่ องชุมชน จดุ เดน่ ของหมบู่ า้ นครี วี ง ก็คอื ทศั นียภาพแหง่ ธรรมชาติ เพราะครี ีวงตง้ั อยทู่ า่ มกลางเทอื กเขา ป่ าไมแ้ ละสายน้า กจิ กรรมทนี่ ่าสนใจ ในหมบู่ า้ นครี ีวง คือ การพกั ในทพี่ กั แบบโฮมสเตย์ เพลนิ ตาและเพลนิ อารมณ์กบั ทศั นียภาพแหง่ ธรรมชาติ ทีต่ ง้ั อยทู่ า่ มกลางเทือกเขา ป่ าไม้ ป่นั จกั รยานชมววิ สูดอากาศบรสิ ทุ ธิ์ 2.แหลมตะลุมพุก มชี ือ่ เสยี งเป็ นทรี่ จู้ กั กนั มายาวนาน เนื่องจากการถกู พายพุ ดั สรา้ งความเสียหาย ครง้ั ยง่ิ ใหญท่ สี่ ุดในประวตั ศิ าสตร์ เป็ นชายหาดสขี าวยาวโคง้ เรียวยาวไปตาม ชายฝ่งั ทะเลแนวเหนือ-ใต้ ระยะทางประมาณ 6 กโิ ลเมตร ดา้ นหน่ึงของแหลมรบั ลมทะเล จากฝ่งั อา่ วไทย อีกดา้ นรบั คลนื่ ลมในฝ่งั อา่ วปากแมน่ ้าปากพนงั นกั ทอ่ งเทยี่ วสามารถเดนิ ทางดว้ ยรถยนต์จนถงึ ปลายแหลมไดเ้ ป็ น แหลง่ ทอ่ งเทยี่ วพกั ผอ่ นหยอ่ นใจ ซง่ึ ในปจั จบุ นั มกี ารปรบั ทศั นียภาพใหส้ วยงามขนึ้ เป็ นแหลง่ รวมรา้ นอาหาร ทเี่ สริ ฟ์ ซฟี ้ ดู เคลา้ ววิ ทะเลใหค้ ุณไดอ้ มิ่ เอมอยา่ งเอร็ดอรอ่ ย 22

ของดจี งั หวดั นครศรธี รรมราช 1.หมบู่ า้ นคีรีวง จดุ เดน่ ของหมบู่ า้ นครี วี ง ก็คอื ทศั นียภาพแหง่ ธรรมชาติ เพราะคีรีวงตง้ั อยทู่ า่ มกลางเทอื กเขา ป่ าไมแ้ ละสายน้า กจิ กรรมทนี่ ่าสนใจ ในหมบู่ า้ นคีรวี ง คือ การพกั ในทพี่ กั แบบโฮมสเตย์ เพลนิ ตาและเพลนิ อารมณ์กบั ทศั นียภาพแหง่ ธรรมชาติ ทตี่ ง้ั อยทู่ า่ มกลางเทอื กเขา ป่ าไม้ ป่นั จกั รยานชมววิ สูดอากาศบรสิ ุทธิ์ 4.3จงั หวดั พงั งา คาขวญั “ แรห่ มนื่ ลา้ น บา้ นกลางน้า ถา้ งามตา ภูผาแปลก แมกไมจ้ าปูน บรบิ รู ณ์ทรพั ยากร ” สญั ลกั ษณ์ 1. อทุ ยานแหง่ ชาตหิ มเู่ กาะสมิ ลิ นั ตง้ั อยภู่ ายในตาบลเกาะพระทอง มีพ้นื ที่ 80,000 ไร่ และไดป้ ระกาศเป็ นเขตอทุ ยานแหง่ ชาติ ในวนั ที่ 1 กนั ยายน พ.ศ. 2525 สว่ นชื่อของ \"เกาะสมิ ลิ นั \" สมิ ลิ นั เป็ นภาษายาวี หรอื มลายู แปลวา่ เกา้ หรือ หมเู่ กาะเกา้ เป็ นหมเู่ กาะเล็ก ๆ ในทะเลอนั ดามนั มที ง้ั หมด 9 เกาะ เรยี งลาดบั จากเหนือมาใต้ ไดแ้ ก่ เกาะหยู ง, เกาะปายงั , เกาะปาหยนั , เกาะเมยี่ ง (มี 2 เกาะตดิ กนั ), เกาะปาย,ู เกาะหวั กะโหลก (เกาะบอน), เกาะสมิ ลิ นั และเกาะบางู เป็ นตน้ สว่ นบรเิ วณทที่ าการอทุ ยานฯ อยทู่ เี่ กาะเมยี่ ง เพราะเป็ นเกาะทมี่ นี ้าจืด สว่ นเดือนพฤศจกิ ายนถงึ เดือนเมษายนเป็ นช่วงทนี่ ่าทอ่ งเทยี่ วมากที่สดุ และเดอื นพฤษภาคมถงึ พฤศจกิ ายนเป็ นฤดูมรสมุ ตะวนั ตกเฉียงใต้ มคี ลนื่ ลมแรง เป็ นอนั ตรายตอ่ การเดนิ เรอื ทางอทุ ยานฯ จะมกี ารประกาศปิ ดเกาะในเดอื นพฤษภาคมเพอื่ เป็ นการฟ้ื นฟธู รรมชาตทิ กุ ปี 2.เกาะปนั หยี ทนี่ ี่ถอื เป็ นเกาะทมี่ ชี ื่อเสียงอีกแหง่ หน่ึงของจงั หวดั พงั งา เพราะเกาะปนั หยีเป็ นเกาะทมี่ ชี ุมชนชาวประมงโบราณอาศยั อยกู่ วา่ 200 ปี มาแลว้ ดว้ ยการตง้ั หมบู่ า้ นบรเิ วณพนื้ ทรี่ าบรมิ ชายฝ่งั ของเกาะเป็ นทหี่ ลบฝน มกี ารสรา้ งบา้ นโดยการยกพน้ื สงู เหนือน้า ชาวบา้ นสว่ นใหญเ่ ป็ นมสุ ลมิ ภายในบรเิ วณเกาะจงึ ไดม้ ีการสรา้ งมสั ยดิ ใหเ้ ป็ นศูนย์รวมจิตใจของผคู้ น รวมทง้ั มกี ารสรา้ งแพสาหรบั ใช้เลน่ ฟตุ บอลบนน้าอกี ดว้ ย ถอื เป็ นอกี หน่ึงเกาะทเี่ ต็มไปดว้ ยผคู้ นทเี่ ป็ นมติ ร ความเงยี บสงบของเกาะจงึ เป็ นแรงดงึ ดดู ใหน้ กั ทอ่ งเทยี่ วเดนิ ทางไปเทยี่ วทเี่ กาะ อีกดว้ ย ของดจี งั หวดั พงั งา 1.อทุ ยานแหง่ ชาตหิ มเู่ กาะสมิ ลิ นั การพกั ผอ่ น สมั ผสั น้าทะเล แดดแรงๆ 23

อากาศสดชนื่ 2. .เกาะปนั หยี เป็ นเกาะทมี่ ชี ุมชนชาวประมงโบราณอาศยั อยกู่ วา่ 200 ปี มาแลว้ ประชาชนสว่ นใหญน่ บั ถอื ศาสนาอสิ ลาม มีอาชีพประมง ขายของทรี่ ะลกึ และขายอาหารใหแ้ กน่ กั ทอ่ งเทยี่ ว มโี รงเรียน และสถานีอนามยั อยบู่ นเกาะ เป็ นเกาะเล็ก ๆทนี่ ่ารกั และอบอนุ่ มาก ๆ 4.4จงั หวดั สรุ าษฎรธ์ านี คาขวญั “ เมอื งรอ้ ยเกาะ เงาะอรอ่ ย หอยใหญ่ ไขแ่ ดง แหลง่ ธรรมะ ” สญั ลกั ษณ์ 1.เขอื่ นเชี่ยวหลาน ตง้ั อยใู่ นเขตอทุ ยานแหง่ ชาตเิ ขาสก ลกั ษณะเป็ นภเู ขาหนิ ปนู ยอดแหลม แนวหน้าผาสงู ชนั กลางสายน้าของเขอื่ นเชียวหลาน บรรยากาศสวยงามจนไดร้ บั สมญานามวา่ กยุ้ หลนิ เมอื งไทย เมอื่ มาถงึ เขอื่ นเขยี่ วหลาน ตอ้ งเรยี กวา่ ไดอ้ ยกู่ บั ธรรมชาตอิ ยา่ งทง้ิ แบบไมม่ ีสญั ญาณรบกวนใด ๆ 2.พระบรมธาตไุ ชยา ปชู นียสถานสาคญั คบู่ า้ นคเู่ มอื ง ของจงั หวดั สรุ าษฎร์ธานี เป็ นสถานทบี่ รรจพุ ระบรม สารรี กิ ธาตขุ องสมเด็จพระสมั มาสมั พทุ ธเจา้ และเป็ นพทุ ธสถานเพยี งแหง่ เดยี วในประเทศไทยทยี่ งั คงรกั ษาความ เป็ นเอกลกั ษณ์ของช่าง ศลิ ปกรรมสมยั ศรวี ชิ ยั ไวไ้ ดส้ มบรู ณ์ วดั พระบรมธาตุไชยาจงึ เป็ นวดั ทมี่ คี วามสาคญั คบู่ า้ นคเู่ มอื งของชาวไชยาและสุ ราษฎร์ธานีมา นานนบั แตโ่ บราณกาล ซง่ึ รฐั บาลใหค้ วามสาคญั แกว่ ดั ประกาศขนึ้ ทะเบยี นเป็ นโบราณสถานสาคญั ของชาตแิ ละยกฐานะวดั เป็ น พระอารามหลวง และเป็ นหนึ่งในสามของ โบราณสถานอนั ศกั ดสิ์ ทิ ธทิ์ เี่ คารพบชู าของภาคใต้ ของดีจงั หวดั สุราษฎร์ธานี 1.เขอื่ นเชยี่ วหลาน กจิ กรรมหลกั ๆ นน้ั คือ นอนแพ เลน่ น้า พายเรือคายคั ชอบภาพภาพไอหมอกคลอเคลียภูเขา กระทบกบั แสงแดดในยามเชา้ เป็ นทศั นียภาพทสี่ วยงามดงึ ดดู ใจและสรา้ งความประทบั ใจแกน่ กั ทอ่ งเทยี่ วใหเ้ ดนิ ทางมาทนี่ ี่อยา่ งไมข่ าดสาย เขอื่ นเชยี่ วหลานสามารถ ทอ่ งเทยี่ วไดต้ ลอดทง้ั ปี ซงึ่ ในแตล่ ะฤดจู ะมคี วามสวยงามทแี่ ตกตา่ งกนั ไป 2.พระบรมธาตุไชยา สถานที่ ทมี่ ีความสาคญั คบู่ า้ นคเู่ มอื ง อนั เป็ นสงิ่ ศกั ดสิ์ ทิ ธท์ ยี่ งั รกั ษาความเป็ นเอกลกั ษณ์ 4.5จงั หวดั สงขลา 24

คาขวญั “ นกน้าเพลนิ ตา สมหิ ลาเพลนิ ใจ เมอื งใหญส่ องทะเล เสน่หส์ ะพานป๋ า ศูนยก์ ารคา้ แดนใต้ ” สญั ลกั ษณ์ 1.พพิ ธิ ภณั ฑสถานแหง่ ชาตสิ งขลา ตง้ั อยใู่ นเมืองสงขลา ตรงขา้ มกาแพงเมืองจงั หวดั สงขลา เป็ นโบราณสถาน ของชาติ มลี กั ษณะสถาปตั ยกรรมแบบจนี อายกุ วา่ 100 ปี ภายในจดั แสดงศลิ ปวตั ถทุ เี่ ป็ นมรดกทางวฒั นธรรม อนั เป็ นเอกลกั ษณ์ของภาคใต้ อาคารพพิ ธิ ภณั ฑสถานแหง่ ชาตสิ งขลา มคี วามโดดเดน่ ดว้ ย อาคารสถาปตั ยกรรมแบบจีนผสมยโุ รป ปลูกเป็ น เรอื นหมู่ 4 หลงั เชอื่ มตดิ กนั ดว้ ยระเบยี งทางเดนิ ดา้ นหน้าอาคารมสี นามและมีอาคารโถงขนาบสองขา้ ง ประตมิ ากรรมนูนต่าสลบั ลายภาพเขยี นสี เป็ นรูปเทพเจา้ จนี และลายพนั ธุพ์ ฤกษา จงึ เป็ นพพิ ธิ ภณั ฑท์ มี่ าถงึ สงขลาแลว้ ไม่ ควรพลาดมาถา่ ยภาพความงดงามของอาคารดงั กลา่ ว 2.ประตมิ ากรรมพญานาคพน่ น้า ตง้ั อยบู่ รเิ วณชายหาดสมหิ ลารมิ ถนนสะเดา ถือเป็ นสญั ลกั ษณ์หน่ึงของจงั หวดั สงขลา เป็ นโครงการทสี่ รรคส์ รา้ งขนึ้ เพอื่ ปรบั ปรงุ ภมู ทิ ศั น์บรเิ วณ ชายหาดสมหิ ลาใหเ้ ป็ นสถานทพี่ กั ผอ่ นของ นกั ทอ่ งเทยี่ วและชาวสงขลา โดยนาเอาคตคิ วามเชื่อเกยี่ วกบั พญานาคทเี่ ชือ่ วา่ “พญานาค” เป็ นสญั ลกั ษณ์ของการ กาเนดิ น้าและความอดุ มสมบูรณ์ ชาวใตจ้ งึ นบั ถอื พญานาคเป็ น สง่ิ ศกั ดสิ์ ทิ ธิ์ และกราบไหวข้ อพร เพอื่ เป็ นสริ มิ งคลแกช่ ีวติ ของดจี งั หวดั สงขลา 1.พพิ ธิ ภณั ฑสถานแหง่ ชาตสิ งขลา เป็ นแหลง่ ศกึ ษาหาความรทู้ างดา้ นโบราณคดี ประวตั ศิ าสตรศ์ ลิ ปะ ชาตพิ นั ธว์ุ ทิ ยา ศลิ ปะจนี ศลิ ปะพน้ื บา้ นพนื้ เมอื ง นอกจากนี้ ยงั จดั แสดงศลิ ป์ โบราณวตั ถทุ เี่ กยี่ วกบั ตระกูล ณ สงขลา ซง่ึ เป็ นตระกูลเจา้ เมอื งสงขลา ในอดีตดว้ ย 2.ประตมิ ากรรมพญานาคพน่ น้า ชายหาดสมหิ ลาใหเ้ ป็ นสถานทพี่ กั ผอ่ นของ นกั ทอ่ งเทยี่ วและชาวสงขลา โดยนาเอาคตคิ วามเชือ่ เกยี่ วกบั 25

2. แนวคดิ เกยี่ วกบั มรดกทางวฒั นธรรมและภูมปิ ญั ญาทอ้ งถนิ่ เอกวทิ ย์ ณ ถลาง (2540) กลา่ ววา่ ภมู ปิ ญั ญา หมายถงึ ความรู้ ความคดิ ความเชือ่ ความสามารถ ความชดั เจนทกี่ ลมุ่ ชนไดจ้ ากประสบการณ์ทสี่ ่งั สมไวใ้ นการปรบั ตวั และดารงชี พในระบบนิเวศหรือสภาพแวดลอ้ มธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มทางสงั คมวฒั นธ รรม ทมี่ ีการสืบสานกนั มา เป็ นความรู้ ความคดิ ความเชื่อ ความสามารถ ความชดั เจน ทเี่ ป็ นผลของการใช้สตปิ ญั ญาปรบั ตวั กบั สภาวะตา่ ง ๆในพืน้ ทชี่ ุมชนนน้ั ตง้ั ถนิ่ ฐานอยู่ เอยี่ ม ทองดี และคณะ (2542) ไดใ้ หค้ วามหมายของ ภมู ปิ ญั ญาทอ้ งถน่ิ วา่ หมายถงึ สว่ นหนึ่งของวฒั นธรรมทเี่ ป็ นความรู้ ความคดิ ความสามารถ ความเห็น ความเชือ่ ความนยิ ม ความลาด รอบคอบในสงิ่ ตา่ ง ๆ ทเี่ กยี่ วกบั ทอี่ ยอู่ าศยั การทามาหากนิ วถิ ชี วี ติ การป้ องกนั โรคภยั ไขเ้ จ็บและการใชภ้ าษาทีเ่ กดิ ขน้ึ ส่งั สม พฒั นาและใชป้ ระโยชน์สอื่ ตอ่ จนเป็ นมรดกตกทอดของพนื้ บา้ นมาแตโ่ บราณ สานกั งานคณะกรรมการวฒั นธรรมแหง่ ชาติ (2535) ไดจ้ าแนกประเภทของภมู ปิ ญั ญาทอ้ งถนิ่ ไทยออกเป็ น 5 หมวด ดงั น้ี หมวดที่ 1 ขนบธรรมเนียม ประเพณี ความเชื่อและศาสนา หมายถงึ แบบอยา่ งทปี่ ฏบิ ตั สิ ืบ ทอดกนั มาในดา้ นการยอมรบั สงิ่ ใดสง่ิ หน่ึงหรือขอ้ เสนออยา่ งใดอยา่ งหนึ่งทเี่ ป็ นความจรงิ ซง่ึ เกดิ จาก สตปิ ญั ญาทีม่ ีความเป็ นเหตเุ ป็ นผล หรอื เกดิ จากความเชือ่ ความศรทั ธา แบง่ เป็ นประเภทตา่ ง ๆ ไดแ้ ก่ ความเชือ่ ปรชั ญา ศาสนาและลทั ธิ ไสยศาสตร์โหราศาสตรก์ ฎหมาย ธรรมเนียมการปกครอง การ ปลกู ฝงั การสบื ทอดและประเพณี หมวดที่ 2 ภาษาและวรรณกรรม หมายถงึ สง่ิ ทสี่ อื่ ความหมายดว้ ยเรอื่ งหรือตวั อกั ษรที่ กาหนดไวเ้ ป็ นแบบแผนเพอื่ ใชเ้ ป็ นสอื่ สรา้ งความเขา้ ใจซง่ึ กนั และกนั แบง่ เป็ นประเภทตา่ ง ๆ ไดแ้ ก่ ขา่ วสาร วรรณกรรม ภาษาศาสตรแ์ ละหลกั ภาษา ภาษาถนิ่ และภาษาชนตา่ งกลมุ่ นิทานและภูมนิ าม ความเรียงและฉนั ทลกั ษณ์ วาทการ ภาษิตและปรศิ นาคาทานาย หมวดที่ 3 ศลิ ปกรรมและโบราณคดี หมายถงึ สง่ิ ทีม่ นุษย์สรา้ งสรรคข์ น้ึ เพอื่ ความงามทีใ่ ห้ คณุ คา่ ทางจติ ใจหรอื เพอื่ ประโยชน์ใชส้ อย รวมทง้ั สงิ่ ตา่ ง ๆทสี่ รา้ งขนึ้ เพอื่ สอื่ สารทางความเชือ่ ของกลมุ่ ชนแบง่ เป็ นประเภทตา่ ง ๆ ไดแ้ ก่ จติ กรรม ประตมิ ากรรม สถาปตั ยกรรม ศลิ ป์ หตั ถกรรม โบราณคดี การวางผงั เมอื งและชุมชน วฒั นธรรมสถานหรือแหลง่ วฒั นธรรม 26

หมวดที่ 4 การละเลน่ ดนตรีและการพกั ผอ่ นหยอ่ นใจ หมายถงึ สง่ิ ทมี่ นุษย์แสดงออกเพอื่ สนองความตอ้ งการทางดา้ นรา่ งกาย อารมณ์และจติ ใจ แบง่ เป็ นประเภทตา่ ง ๆ ไดแ้ ก่ การขบั รอ้ งและ ดนตรี ระบา ราฟ้ อน มหรสพ เพลงเดก็ และเพลงกลอ่ มเด็ก เพลงปฏพิ ากย์ การละเลน่ พนื้ บา้ น กฬี า และนนั ทนาการ การทอ่ งเทีย่ วและธรุ กจิ เกยี่ วกบั วฒั นธรรม หมวดท5ี่ ชีวติ ความเป็ นอยแู่ ละวทิ ยาการ หมายถงึ กจิ กรรมการดาเนนิ ชีวติ ของบคุ คลหรอื กลมุ่ ชน ประกอบกบั การคดิ คน้ และพฒั นาวทิ ยาการเพอื่ เสรมิ สรา้ งความเป็ นอยูใ่ หด้ ีขนึ้ โดยอาศยั บุคคลในทอ้ งถน่ิ หรือการรบั วฒั นธรรมตา่ งถน่ิ มาปรบั ปรงุ การพฒั นาการดาเนิ นชีวติ ใหเ้ หมาะสมยง่ิ ขนึ้ แบง่ เป็ นประเภทตา่ ง ๆ ไดแ้ ก่ เครือ่ งมือเครอื่ งใช้ คหกรรมศาสตร์ การสาธารณสุข ทอี่ ยอู่ าศยั ชีวประวตั ิ วทิ ยาการและอาชีพ 3. แนวคดิ ทฤษฎวี ฒั นธรรมของชาตติ ามแนวพระราชดารขิ องสมเด็จพระเทพรตั นราชสดุ าฯสยาม บรมราชกมุ ารี 7 ประการ ไดแ้ ก่ 1. สถานทสี่ าคญั (Site) ประกอบดว้ ยแหลง่ โบราณคดี สถานทสี่ าคญั ทางศาสนา ทางประวตั ศิ าสตร์ แหลง่ ทอ่ งเทยี่ ว แหลง่ ทมี่ าแหง่ การพฒั นาทางเศรษฐกจิ และสงั คม แหลง่ ธรรมชาติ และสภาพภูมศิ าสตร์ ภมู ปิ ระเทศ และภูมอิ ากาศ 2. บคุ คลสาคญั และปราชญช์ าวบา้ น ( Important figures and philosophers) ประกอบดว้ ย พระมหากษตั รยิ ์เจา้ ผคู้ รองนคร วีรบรุ ษุ บคุ คลสาคญั ดา้ นวฒั นธรรม ผนู้ าศาสนาและ ผนู้ าทอ้ งถนิ่ 3. วถิ ชี ีวติ (Way of life) ประกอบดว้ ยประเพณีทอ้ งถนิ่ พธิ กี รรม ความเชื่อ การละเลน่ พนื้ บา้ น ตานานและนิทานและกลมุ่ ชาตพิ นั ธ์ุ 4. ภูมปิ ญั ญา(Wisdom)ประกอบดว้ ยภมู ปิ ญั ญาดา้ นการเกษตร สขุ ภาพอนามยั และ เทคโนโลยพี ้นื บา้ น 5. ของดที อ้ งถน่ิ (Local products)ประกอบดว้ ย อาหาร ของคาว ของหวาน ผกั และ ผลไม้ การถนอมอาหาร เครอื่ งนุ่งหม่ และหตั ถกรรม 6. เอกสารสาคญั (Manuscripts) ประกอบดว้ ย เอกสารสาคญั สมดุ ไทย สมดุ ขอ่ ย หนงั สือบดุ พบั สา จารกึ ใบลานและภาพเขยี นสี 7. ธรรมชาตวิ ทิ ยา(Natural history)ประกอบดว้ ยซากใบไม้ และพืชทีท่ บั ถมกนั สตั ว์ เลย้ี วลกู ดว้ ยนม นก แมลง สตั วค์ รง่ึ บกครง่ึ น้า 27

สตั วเ์ ลื้อยคลาน ปลา สตั ว์ทะเล แรธ่ าตุ หนิ ป่ าไม้ น้ามนั และกา๊ ซธรรมชาติ สมุนไพร พชื พน้ื บา้ นและการประยุกต์ใช้และพชื เศรษฐกจิ งานวจิ ยั ทเี่ กยี่ วขอ้ งกบั คาขวญั ทสี่ ามารถมาเป็ นแนวทางการวเิ คราะห์คาขวญั มีดงั น้ี งานวจิ ยั เรอื่ งวเิ คราะห์เน้ือหาของคาขวญั ประจาจงั หวดั ของสดุ า กุศลศารทูล มี จดุ มงุ่ หมายเพอื่ การศกึ ษาเนื้อหาคาขวญั ประจาจงั หวดั จานวน 75 จงั หวดั โดยวเิ คราะหท์ ีละจงั หวดั เรียงลาดบั ตามตวั อกั ษร โดยจดั กลมุ่ เน้ือหาของคาขวญั ประจาจงั หวดั ออกเป็ น 7 กลมุ่ คอื กลมุ่ แหลง่ ธรรมชาติ กลมุ่ วฒั นธรรม กลมุ่ โบราณสถาน โบราณวตั ถุ กลมุ่ อาหารประจาถน่ิ กลมุ่ ประชากร กลมุ่ ความเชือ่ และกลมุ่ อนื่ ๆ ผลการศกึ ษาพบวา่ คาขวญั ประจาจงั หวดั มเี น้ือหาจดั อยใู่ นกลมุ่ แหลง่ ธรรมชาตมิ ากทสี่ ดุ มี ทง้ั หมด 53 จงั หวดั จานวน 102 วรรค รองลงมาคอื กลมุ่ โบราณสถาน โบราณวตั ถุ มีทง้ั หมด 55 จงั หวดั จานวน 87 วรรค กลมุ่ อาหารประจาถนิ่ มที ง้ั หมด 41 จงั หวดั จานวน 74 วรรค กลมุ่ อนื่ ๆ มี ทง้ั หมด 46 จงั หวดั จานวน 22 วรรค และกลมุ่ ทมี่ เี น้ือหาของคาขวญั ประจาจงั หวดั กลา่ วถงึ นอ้ ยทสี่ ุด คือ กลุม่ ความเชือ่ ซงึ่ มีทง้ั หมด 4 จงั หวดั จานวน 4 วรรค งานวจิ ยั เรอื่ งการวเิ คราะห์ภาษาคาขวญั โฆษณาในการสอื่ โทรทศั น์ ของพรทพิ า เกษม สวุ รรณ มีวตั ถุประสงค์การวจิ ยั 4ประการ คอื (1)เพอื่ ศกึ ษากลวธิ กี ารใช้คาในคาขวญั โฆษณาจากสอื่ โทรทศั น์ (2) เพอื่ ศกึ ษาลกั ษณะขอ้ ความของคาขวญั โฆษณาจากสอื่ โทรทศั น์ (3) เพอื่ เปรยี บเทยี บ ความถกี่ ารใช้คาลกั ษณะตา่ ง ๆ ในคาขวญั โฆษณาจากสอื่ โทรทศั น์ (4) เพอื่ เปรียบเทยี บความถกี่ ารใช้ ขอ้ ความลกั ษณะตา่ ง ๆ ในคาขวญั โฆษณาจากสอื่ โทรทศั น์ ผวู้ จิ ยั เก็บขอ้ มลู จากโฆษณาทางโทรทศั น์ ตง้ั แตว่ นั ที่ 28 มถิ ุนายน2546 – 28 กมุ ภาพนั ธ์ 2547ในช่วงเวลาทมี่ ผี ชู้ มรายกาโทรทศั น์จานวนมาก รวมทง้ั สนิ้ 300คาขวญั และนาขอ้ มลู ทไี่ ดน้ ามา วเิ คราะหต์ ามเกณฑ์ การใชถ้ อ้ ยคา และการใช้ขอ้ ความ และนาคาจานวนทพี่ บมาคดิ คา่ รอ้ ยละ งานวจิ ยั นี้พบกลวธิ กี ารใชค้ าในคาขวญั โฆษณารวม5ประเภทเรียงตามลาดบั ก ารพบจากมาก ไปน้อย ดงั น้ี (1)การใชค้ าสมั ผสั พบมากทสี่ ดุ คอื รอ้ ยละ 83.33(2)การใชค้ าซา้ พบรอ้ ยละ 21.67(3) การใช้คาทบั ศพั ท์พบรอ้ ยละ9.33(4)การใชค้ าแสดงการเปรยี บเทยี บพบรอ้ ยล 28

ะ 9(5)การใชค้ าสแลง พบเพยี งรอ้ ยละ1.67 งานวจิ ยั น้ีพบลกั ษณะการใชข้ อ้ ความในคาขวญั 6 ประเภท เรยี งลาดบั จากมากไปหาน้อย ดงั น้ี(1)การระบปุ ระโยชน์ การใช้ และคุณสมบตั พิ บรอ้ ยละ 79.33 (2) การใช้คาบอกประเภทสนิ คา้ พบรอ้ ยละ58 (3) การนาเสนอชือ่ สนิ คา้ พบรอ้ ยละ 47.33 (4) การระบุกลมุ่ เป้ าหมายพบรอ้ ย ละ 16.67 (5) การบอกคุณคณุ สมบตั ใิ หมห่ รือแจง้ การเปลยี่ นแปลงพบรอ้ ยละ 5 (6)การรบั รองคุณภาพ รอ้ ยละ 3 29

บทที่ 3 วธิ ีดาเนินงานโครงงาน ในการจดั ทาโครงงานวชิ าภาษาไทย เรอื่ ง คาขวญั จงั หวดั สอื่ วถิ ีชีวติ ไทย ผจู้ ดั ทาโครงงานมวี ธิ ดี าเนินงานโครงงาน ตามขน้ั ตอนดงั ตอ่ ไปนี้ 3.1 วสั ดุ อุปกรณ์ เครอื่ งมอื ทใี่ ช้ในการดาเนินงานโครงงาน 3.1.1 เครอื่ งคอมพวิ เตอร์ พรอ้ มเชือ่ มตอ่ ระบบเครือขา่ ยอนิ เทอรเ์ น็ต 3.1.2 ใชเ้ กณฑก์ ารวเิ คราะหเ์ นื้อหา และลกั ษณะการใชภ้ าษา 3.2 ขน้ั ตอนการดาเนนิ งานโครงงาน 3.2.1 รวบรวมเอกสารและงานวจิ ยั ทเี่ กยี่ วขอ้ งกบั การศกึ ษาและวเิ คราะหค์ าขวญั 3.2.2 รวบรวมคาขวญั จานวน 20 สานวน จาก 20 จงั หวดั 3.2.3 วางเกณฑ์วเิ คราะห์เน้ือหา โดยแบง่ ประเภท และเปรียบเทยี บเน้ือหา 3.2.4 วางเกณฑว์ เิ คราะหก์ ารใช้ภาษา ไดแ้ ก่ ลกั ษณะประโยค การใช้ศพั ท์วลกี ารใชถ้ อ้ ยคาและการสอื่ ความหมายเป็ น 3.2.5 วเิ คราะหแ์ ละจาแนกมรดกภมู ปิ ญั ญาทปี่ รากฏในคาขวญั 20 จงั หวดั ตามกรอบวฒั นธรรมของชาติ 7 ประการ 3.2.6 ใหส้ มาชิกในกลมุ่ จบั สลากในการศกึ ษาคาขวญั แตล่ ะ จงั หวดั โดยแบง่ เป็ นคนละภาค ภาคละ 5 จงั หวดั ทสี่ มาชกิ ในกลมุ่ จบั สลากได้ 3.2.7 สมาชกิ ในกลมุ่ จบั สลากคาขวญั ทตี่ นได้ มดี งั น้ี ภาคเหนือ -เชยี งใหม่ -น่าน -แพร่ -เชียงราย -พะเยา ภาคอีสาน -อุดรธานี -ขอนแกน่ -นครราชสมี า -ชยั ภมู ิ -ยโสธร ภาคกลาง -กรงุ เทพมหานคร -นครสวรรค์ -พระนครศรีอยุธยา -สุโขทยั -พจิ ติ ร ภาคใต้ 30

-ภเู กต็ -สรุ าษฎรธ์ านี - นครศรธี รรมราช -สงขลา -พงั งา 3.2.8 ตรวจสอบขอ้ มูลมรดกภมู ปิ ญั ญาคาขวญั แตล่ ะจงั หวดั รว่ มกบั วฒั นธรรมในจงั หวดั นน้ั 3.2.9 ขน้ั นาเสนอผลการศกึ ษาโครงงาน สรปุ ผล และนาเสนอในแบบพรรณนาวเิ คราะห์ 31

บทที่ 4 ผลการวเิ คราะห์ขอ้ มูล ผลการศกึ ษาคาขวญั จานวน 20 สานวน ผลปรากฏตามเนื้อหา ดงั น้ี ดา้ นภาษา 1. โครงสรา้ งคาขวญั จากการศกึ ษาโครงสรา้ งคาขวญั ของ 20 จงั หวดั ในประเทศไทย พบวา่ ภาคเหนือ 5 จงั หวดั จงั หวดั เชียงรายมี 23 พยางค์ คดิ เป็ น คาเป็ น 16 คา รอ้ ยละ 69.57% คาตาย 7 คา รอ้ ยละ 30.43% จงั หวดั เชยี งใหมม่ ี 23 พยางค์ คดิ เป็ น คาเป็ น 15 คา รอ้ ยละ 65.22% คาตาย 8 คา รอ้ ยละ 34.78% จงั หวดั น่านมี 25 พยางค์ คดิ เป็ น คาเป็ น 20 คา รอ้ ยละ 80% คาตาย 5 คา รอ้ ยละ 20% จงั หวดั พะเยาะมี 26 พยางค์ คดิ เป็ น คาเป็ น 19 คา รอ้ ยละ 73.08% คาตาย 7 คา รอ้ ยละ26.92% จงั หวดั แพรม่ ี 22 พยางค์ คดิ เป็ น คาเป็ น 18 คา รอ้ ยละ 81.82% คาตาย 4 คา รอ้ ยละ 18.18% ภาคกลาง 5 จงั หวดั จงั หวดั กรงุ เทพมี 22 พยางค์ คดิ เป็ น คาเป็ น 15 คา รอ้ ยละ 68.18% คาตาย 7 คา รอ้ ยละ 31.82% จงั หวดั สุโขทยั มี 46 พยางค์ คดิ เป็ น คาเป็ น 30 คา รอ้ ยละ 65.22% คาตาย 16 คา รอ้ ยละ 34.78% จงั หวดั อยธุ ยามี 28 พยางค์ คดิ เป็ น คาเป็ น 18 คา รอ้ ยละ 64.29% คาตาย 10 คา รอ้ ยละ 35.71% จงั หวดั นครสวรรคม์ ี 18 พยางค์ คดิ เป็ น คาเป็ น 12 คา รอ้ ยละ 66.67% คาตาย 6 คา รอ้ ยละ 33.33% จงั หวดั พจิ ติ รมี 45 พยางค์ คดิ เป็ น คาเป็ น 34 คา รอ้ ยละ 75.56% คาตาย 11 คา รอ้ ยละ 24.44% ภาคอีสาน 5 จงั หวดั จงั หวดั อดุ รธานีมี 34 พยางค์ คดิ เป็ น คาเป็ น 21 คา รอ้ ยละ 61.76% คาตาย 13 คา รอ้ ยละ38.24% จงั หวดั นครราชสีมามี 15 พยางค์ คดิ เป็ น คาเป็ น 13 คา รอ้ ยละ 86.24% คาตาย 2 คา รอ้ ยละ 13.33% จงั หวดั ขอนแกน่ มี 38 พยางค์ คดิ เป็ น คาเป็ น 30 คา รอ้ ยละ 78.95% คาตาย 8 คา รอ้ ยละ 21.05% จงั หวดั ยโสธรมี 18 พยางค์ คดิ เป็ น คาเป็ น 14 คา รอ้ ยละ 77.78% คาตาย 4 คา รอ้ ยละ 22.22% ภาคใต้ 5 จงั หวดั จงั หวดั สรุ าษฎรธ์ านีมี 13 พยางค์ คดิ เป็ น คาเป็ น 11 คา รอ้ ยละ 84.62% คาตาย 2 คา รอ้ ยละ 15.38% จงั หวดั ภเู ก็ตมี 24 พยางค์ คดิ เป็ น คาเป็ น 18 คา รอ้ ยละ 75% คาตาย 6 คา รอ้ ยละ 25% จงั หวดั พงั งามี 24 พยางค์ คดิ เป็ น คาเป็ น 19 คา รอ้ ยละ 79.17% คาตาย 5 คา รอ้ ยละ 20.83% จงั หวดั สงขลามี 24 พยางค์ คดิ เป็ น คาเป็ น 19 คา รอ้ ยละ 79.17% คาตาย 5 คา รอ้ ยละ 20.83% จงั หวดั นครศรีธรรมราชมี 32

33 พยางค์ คดิ เป็ น คาเป็ น 22 คา รอ้ ยละ66.67% คาตาย 11 คา รอ้ ยละ 33.33% สรปุ ไดว้ า่ มี 538 พยางค์ คดิ เป็ น คาเป็ น 390 คา รอ้ ยละ 72.49% คาตาย 148 คา รอ้ ยละ 27.51% 2. การใช้ถอ้ ยคา จากการศกึ ษาพบวา่ ในคาขวญั คาสมั ผสั คลอ้ งจองกนั นิยมทง้ั สมั ผสั สระและสมั ผสั อกั ษร สว่ นการใช้ถอ้ ยคาในแตล่ ะวรรค สามารถแบง่ การศกึ ษา คาประสม คาซอ้ นหรือคาคู่ คาซา้ พบคาประสมมากทสี่ ดุ รองลงมา คาซอ้ นหรอื คาคู่ ทาใหเ้ นื้อหาคาขวญั มีความไพเราะน่าจดจา และนึกถงึ ภาพของแตล่ ะจงั หวดั ได้ 3. การสอื่ ความหมาย แบง่ การศกึ ษาเป็ น 2 ประเภท คือ การสอื่ ความหมายโดยตรง การสอื่ ความหมายโดยนยั พบวา่ การสอื่ ความหมายโดยตรงทง้ั หมด 20 คาขวญั ดา้ นเนื้อหา แตล่ ะจงั หวดั สามารถแบง่ ได้ ดงั น้ี กรอบทฤษฎี / สถาน บุคคล วถิ ชี ีวิ ภูมปิ ญั ของดี เอกสา ธรรมชา ญา คาขวญั จงั หวั ที่ สาคญั ต ทอ้ งถ่ิ ร ติ ด สาคญั ฯ 2 น สาคญั วทิ ยา เชียงใหม่ 2 1 11 1 แพร่ 1 1 1 1 พะเยา 22 1 น่าน 2 1 2 1 เชียงราย 1 1 21 อุดรธานี 1 1 1 นครราชสีมา 1 1 2 ขอนแกน่ 1 1 3 1 ยโสธร 1 2 ชยั ภมู ิ 11 2 กรุงเทพฯ 1 สโุ ขทยั 1 นครสวรรค์ 3 1 อยุธยา 1 พจิ ติ ร 231 ภูเก็ต 2 33

พงั งา 3 12 7 2 3 สรุ าษฎร์ธานี 20 3 1 1 สงขลา 1 2 นครศรธี รรมร 10 18 12 าช รวม ผทู้ าโครงงานพบวา่ คาขวญั 20 จงั หวดั ใหค้ วามสาคญั กบั สถานที่ เป็ นอนั ดบั แรก รองลงมาไดแ้ ก่ ของดที อ้ งถน่ิ และ บคุ คลสาคญั ธรรมชาตวิ ทิ ยา ภมู ปิ ญั ญาและวถิ ีชีวติ ตามลาดบั ทไี่ มพ่ บไดแ้ กเ่ อกสารสาคญั 34

บทที่ 5 สรปุ ผล อภปิ รายผล และขอ้ เสนอแนะ สรปุ ผล การศกึ ษาโครงงานเรอื่ งคาขวญั จงั หวดั สอื่ วถิ ชี ีวติ ไทย 20 จงั หวดั ของประเทศไทยจะเห็นไดว้ า่ ในแตล่ ะจงั หวดั จะมคี วามแตกตา่ ง ทง้ั ในวถิ ชี ีวติ ภมู ปิ ญั ญา ธรรมชาติ เพอื่ ใหเ้ ห็นถงึ วถิ ชี ีวติ ภูมปิ ญั ญาของจงั หวดั นน้ั ๆโดยผา่ นคาขวญั ประจาจงั หวดั อภปิ รายผล จากการทาโครงงานภาษาไทยเรอื่ งคาขวญั จงั หวดั สอื่ วถิ ชี ีวติ ไทย อภปิ รายผลไดด้ งั นี้ ไดท้ ราบแนวคดิ คา่ นยิ ม และวถิ ีชีวติ ทปี่ รากฏจากคาขวญั แนวคดิ การตง้ั คาขวญั คณุ คา่ ดา้ นเน้ือหา ดา้ นภาษา การใชค้ า การเลน่ คา และความภาคภูมใิ นทอ้ งถน่ิ ของตน สงิ่ สาคญั ในแตล่ ะจงั หวดั ทีท่ าการศกึ ษา เอกลกั ษณ์และอตั ลกั ษณ์ของจงั หวดั นน้ั ๆ สถานทที่ อ่ งเทยี่ ว รวมไปถงึ แหลง่ ธรรมชาตแิ ละตานานในจงั หวดั นน้ั ๆ ขอ้ เสนอแนะ การศกึ ษาการเขยี นคาขวญั ของ 20 จงั หวดั ทศี่ กึ ษา สามารถนามาบูรณาการในการเรียนการสอน ไดแ้ ก่ วชิ าภาษาไทยเพอื่ การสอื่ สาร วชิ าสงั คมศกึ ษา ในการทอ่ งเทยี่ วชุมชน ซง่ึ นบั ไดว้ า่ ผทู้ ีส่ นใจโครงงานน้ีสามารถใชป้ ระโยชน์ไดจ้ รงิ ตามเนื้อหาโครงงาน สารมารถนามาเป็ นสอื่ ประชาสมั พนั ธใ์ นการทอ่ งเทยี่ วได้ 35

บรรณานุกรม อญั ญา สพุ สาคร .(27 ต.ค. 2563).คาขวญั ประจาจงั หวดั 77 จงั หวดั ของประเทศไทย.Wongnai. สืบคน้ เมอื่ 15 ธนั วาคม 2563,จาก https://www.wongnai.com/provincial- slogans-of-thailand Dooasia ขอ้ มลู ทอ่ งเทยี่ ว.ทอ่ งเทยี่ ว 77 จงั หวดั ในประเทศไทย.Dooasia.สืบคน้ เมอื่ 20 ธนั วาคม 2563,จาก http://www.dooasia.com เอกวทิ ย์ ณ ถลาง .2544. ภาพรวมภูมปิ ญั ญาไทย . พมิ พค์ รง้ั ท2ี่ . กรุงเทพ:อมรนิ ทร์พรน้ิ ตง้ิ แอนดพ์ บั ลชิ ช่งิ . เอยี่ ม ทองดี .2543. รวมบททางวชิ าการภาษาและวฒั นธรรมเพอื่ พฒั นาชนบท. พมิ พ์ครง้ั ท5ี่ . นครปฐม: สถานบนั วจิ ยั ภาษาและวฒั นธรรมเพอื่ พฒั นาชนบท มหาลยั วทิ ยาลยั มหดิ ล. 36