อัตราการสวมหมวกนิรภัย-2560

อัตราการสวมหมวกนิรภัย ของผูใชรถจักรยานยนต ในประเทศไทย ป พ.ศ. 2560 THAILAND MOTORCYCLE HELMET USE 2017 โดย มูลนิธไิ ทยโรดส และเครือขายเฝาระวงั สถานการณความปลอดภัยทางถนน • ศูนยวิจัยอุบตั ิเหตุแหง ประเทศไทย สถาบนั เทคโนโลยแี หง เอเชยี • คณะวศิ วกรรมศาสตร มหาวิทยาลัยเชียงใหม • คณะวิศวกรรมศาสตร มหาวทิ ยาลัยนเรศวร • สำนักวชิ าวศิ วกรรมศาสตร มหาวิทยาลยั เทคโนโลยีสุรนารี • วศิ วกรรมโลจิสตกิ ส คณะศิลปะศาสตรและวิทยาศาสตร มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ศรสี ะเกษ • คณะโลจสิ ตกิ ส มหาวทิ ยาลัยบูรพา • สำนักวิชาวศิ วกรรมศาสตรแ ละทรพั ยากร มหาวทิ ยาลยั วลัยลกั ษณ • คณะเทคโนโลยอี ุตสาหกรรม มหาวทิ ยาลัยนครพนม ภายใตการสนับสนุนของสำนักงานกองทุนสนับสนนุ การสรา งเสริมสุขภาพ (สสส.) ตุลาคม 2560



อัตราการสวมหมวกนิรภยั ของผ้ใู ช้รถจกั รยานยนต์ในประเทศไทย ปี พ.ศ. 2560 โดย มลู นธิ ไิ ทยโรดส์ และเครอื ขา่ ยเฝา้ ระวงั สถานการณค์ วามปลอดภยั ทางถนน • ศนู ยว์ ิจัยอบุ ตั ิเหตุแห่งประเทศไทย สถาบนั เทคโนโลยแี หง่ เอเชยี • คณะวศิ วกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชยี งใหม่ • คณะวศิ วกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลยั นเรศวร • สำ� นกั วชิ าวศิ วกรรมศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยสี รุ นารี • วศิ วกรรมโลจิสตกิ ส์ คณะศิลปะศาสตรแ์ ละวิทยาศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ศรีสะเกษ • คณะโลจสิ ตกิ ส์ มหาวิทยาลยั บูรพา • ส�ำนักวชิ าวศิ วกรรมศาสตรแ์ ละทรัพยากร มหาวทิ ยาลัยวลัยลกั ษณ์ • คณะเทคโนโลยีอุตสาหกรรม มหาวทิ ยาลัยนครพนม ภายใตก้ ารสนบั สนนุ ของสำ� นกั งานกองทนุ สนบั สนนุ การสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพ (สสส.) ตุลาคม 2560

ข้อมลู ทางบรรณานกุ รม อตั ราการสวมหมวกนริ ภัยของผู้ใชร้ ถจกั รยานยนตใ์ นประเทศไทย ปี พ.ศ. 2560 ผจู้ ดั ทำ� มลู นธิ ไิ ทยโรดสแ์ ละเครอื ขา่ ยเฝา้ ระวงั สถานการณค์ วามปลอดภยั ทางถนน ผสู้ นบั สนนุ สำ� นกั งานกองทนุ สนบั สนนุ การสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพ (สสส.) ผู้จดั พิมพ ์ มลู นธิ ไิ ทยโรดส์ พิมพ์ครง้ั ท่ี 1 ตุลาคม 2560 จำ� นวนพมิ พ ์ 1,000 เลม่

Iคำ� นำ� คำ� น�ำ รายงานผลส�ำรวจ “อัตราการสวมหมวกนิรภัยของผู้ใช้รถจักรยานยนต์ในประเทศไทย ปี พ.ศ. 2560” จัดท�ำข้ึนภายใต้ การสนบั สนนุ ของสำ� นกั งานกองทนุ สนบั สนนุ การสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพ (สสส.) มวี ตั ถปุ ระสงคห์ ลกั เพอื่ สะทอ้ นใหเ้ หน็ ถงึ สถานการณ์ ปัจจุบันของพฤติกรรมการสวมหมวกนิรภัยของผู้ใช้รถจักรยานยนต์ในจังหวัดต่างๆ ท่ัวภูมิภาคของประเทศ โดยสามารถ น�ำไปใช้อ้างอิงเป็นข้อมูลฐานส�ำหรับการติดตามและประเมินผลการด�ำเนินงานของมาตรการที่มุ่งเน้นให้ผู้ขับข่ีและผู้โดยสาร รถจกั รยานยนตส์ วมใสห่ มวกนิรภยั มากยง่ิ ขนึ้ ท้ังในแง่ของการบังคับใช้กฎหมาย การรณรงค์ การประชาสัมพันธ์ และอนื่ ๆ ข้อมูลที่น�ำเสนอในรายงานฉบับนี้ได้มาจากการส�ำรวจเก็บข้อมูลด้วยวิธีการสังเกต (Observational Survey) พฤติกรรม การสวมหมวกนิรภยั ของผู้ใช้รถจกั รยานยนต์บนทอ้ งถนน ประจำ� ปี พ.ศ. 2560 ครอบคลมุ พ้ืนทีใ่ น 77 จังหวดั ทั่วประเทศ ตั้งแต่เดือนสิงหาคม ถึง เดือนธันวาคม พ.ศ. 2560 โดยเป็นการด�ำเนินงานร่วมกันระหว่างมูลนิธิไทยโรดส์ และเครือข่าย เฝ้าระวงั สถานการณค์ วามปลอดภยั ทางถนน (Road Safety Watch) ประกอบดว้ ยภาคีเครอื ข่ายมหาวิทยาลัยในแตล่ ะภูมภิ าค ได้แก่ ศูนย์วิจัยอุบัติเหตุแห่งประเทศไทย สถาบันเทคโนโลยีแห่งเอเชีย คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร ส�ำนัก วิชาวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี วิศวกรรมโลจิสติกส์ คณะศิลปะศาสตร์และวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัย ราชภฏั ศรสี ะเกษ คณะโลจสิ ตกิ ส์ มหาวทิ ยาลยั บรู พา ส�ำนกั วชิ าวิศวกรรมศาสตร์และทรพั ยากร มหาวิทยาลยั วลัยลกั ษณ์ และ คณะเทคโนโลยีอตุ สาหกรรม มหาวทิ ยาลัยนครพนม คณะผ้จู ดั ทำ� ขอขอบพระคณุ สำ� นกั งานกองทนุ สนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ในฐานะผ้สู นบั สนุนการสำ� รวจเก็บข้อมลู ระดับประเทศในคร้ังน้ี รวมถึงศูนย์วิชาการเพื่อความปลอดภัยทางถนน (ศวปถ.) มูลนิธิสาธารณสุขแห่งชาติ (มสช.) และ ผู้ทรงคุณวุฒิหลายท่านท่ีมิได้เอ่ยนามไว้ ณ ที่นี้ ส�ำหรับแนวคิดและข้อแนะน�ำท่ีเป็นประโยชน์อย่างย่ิงต่อการด�ำเนินงาน ตลอดจนคณะผูบ้ รหิ ารของมหาวทิ ยาลัยเครือข่ายเฝา้ ระวงั สถานการณ์ความปลอดภัยทางถนน ส�ำหรับการสนบั สนนุ จนท�ำใหม้ ี เครือข่ายนักวชิ าการเกดิ ขน้ึ ในระดบั ภูมภิ าค เพอ่ื ตดิ ตามสถานการณค์ วามปลอดภัยทางถนนของประเทศไทย ท้ายทสี่ ดุ น้ี หากเพยี งบางส่วนของรายงานฉบบั นีจ้ ะถกู หยิบยกมาพจิ ารณาและไดเ้ ออ้ื ประโยชนต์ อ่ การด�ำเนนิ งานความปลอดภยั ทางถนน ไมว่ า่ จะเปน็ ระดบั ทอ้ งถนิ่ หรือระดับประเทศ คณะผู้จัดท�ำขอยกความดีความชอบท้ังหลายให้แก่ผู้ประสิทธ์ิประสาทวิชา ความรูใ้ หแ้ ก่คณะผจู้ ดั ท�ำ หากรายงานฉบบั นีม้ ขี อ้ บกพร่องประการใด คณะผจู้ ัดท�ำขอนอ้ มรบั ความผิดพลาดไว้แต่เพียงผู้เดียว คณะทำ� งาน มูลนิธิไทยโรดส์ และ เครือขา่ ยเฝา้ ระวังสถานการณ์ความปลอดภยั ทางถนน ตุลาคม 2560

II อตั ราการสวมหมวกนริ ภัย ของผู้ใช้รถจักรยานยนต์ในประเทศไทย ปี พ.ศ. 2560 คณะทำ� งาน บคุ ลากรหลกั ดร.ดนัย เรืองสอน มูลนิธิไทยโรดส์ ดร.ปิยพงษ ์ จวิ ัฒนกลุ ไพศาล มูลนธิ ิไทยโรดส์ นายณัฐพงศ์ บญุ ตอบ มูลนิธิไทยโรดส์ ผศ.ดร.กัณวรี ์ กนษิ ฐพ์ งศ์ สถาบันเทคโนโลยแี หง่ เอเชยี ดร.ดุษฏี สถริ เศรษฐทวี มหาวทิ ยาลัยนเรศวร ดร.นพดล กรประเสริฐ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ดร.ณัฐภรณ ์ เจรญิ ธรรม มหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยสี ุรนารี ผศ.ดร.ไพโรจน์ เรา้ ธนชลกลุ มหาวิทยาลัยบูรพา ดร.นกุ ลู สขุ สวุ รรณ์ มหาวิทยาลยั วลยั ลกั ษณ์ นางสาวณฐั ธิดา นิลจนิ ดา มหาวทิ ยาลยั นครพนม นางสาวทพิ ยส์ ดุ า กมุ ผนั มหาวิทยาลัยราชภฏั ศรีษะเกษ บุคลากรสนบั สนนุ มลู นธิ ิไทยโรดส์ นายวรญั ญู แก้วเกดิ นายวัชระ คำ� ไขส่ อน มลู นิธิไทยโรดส์ นายกฤษณะ เจริญนภารัตน ์ มูลนิธไิ ทยโรดส์ นางสาวปทมุ พร ดาบสมศรี สถาบนั เทคโนโลยแี หง่ เอเชีย นางสาวพัทธ์ธีรา เจนศภุ การ สถาบันเทคโนโลยีแหง่ เอเชีย นางสาวกรรณกิ าร์ อสิ สระกุล สถาบันเทคโนโลยีแห่งเอเชยี นายพบธรรม บญุ เรอื ง มหาวิทยาลยั นเรศวร นางสาวณัฐธยาน์ สดสูง มหาวทิ ยาลัยนเรศวร นายปฎพิ ัทธ์ กัณหา มหาวิทยาลยั เชยี งใหม่ นายอนิรุธ ศรบี รุ ี มหาวทิ ยาลัยเชียงใหม่ นายปวรี ์ ควู บิ ูลย์ มหาวทิ ยาลยั เชยี งใหม่ นายณฤดล ศรตี ะระโส มหาวิทยาลยั เชียงใหม่ นางนารีรัตน์ ศรีบรู ณ ์ มหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยีสุรนารี นายไกรสีห ์ ทิพยวงศ ์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยสี ุรนารี นายเตม็ ใจ พัวพันธุ์ มหาวทิ ยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี นายณฐั กร โต๊ะสงิ ห์ มหาวทิ ยาลยั ราชภัฏศรีษะเกษ นางสาวโชติรส นพพลกรงั มหาวทิ ยาลยั ราชภัฏศรษี ะเกษ นางสาวสริ วิ รร สงทอง มหาวิทยาลยั บูรพา นางสาวเยาวลักษณ ์ ทองแดง มหาวิทยาลยั บูรพา นางสาวโสภา ประทุมมนิ ทร์ มหาวทิ ยาลัยบูรพา ผศ.ดร.ปกรณ ์ ดิษฐกจิ มหาวิทยาลยั วลัยลกั ษณ์ นางสาว อนุษา วงศ์น้อย มหาวทิ ยาลยั วลยั ลักษณ์ นายภูศักดิ์ เนียมประเสริฐ มหาวิทยาลยั วลยั ลกั ษณ์ นางสาวอญั มณ ี ทะเสนฮด มหาวทิ ยาลัยนครพนม นางสาวพรฑิตา ถามะพนั ธ์ มหาวิทยาลยั นครพนม นายภานพุ งษ์ ประจงคา้ มหาวทิ ยาลยั นครพนม นายภวู ไนย ไชยวรรณ มหาวิทยาลยั นครพนม

บทสรุปสำ� หรับผ้บู รหิ าร

IV อตั ราการสวมหมวกนริ ภยั ของผู้ใช้รถจักรยานยนต์ในประเทศไทย ปี พ.ศ. 2560 บทสรุปส�ำหรับผบู้ รหิ าร การส�ำรวจอัตราการสวมหมวกนิรภัยของผู้ ใช้รถจักรยานยนต์ ในประเทศไทย ปี พ.ศ. 2560 มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินถึงสถานการณ์ปัจจุบันเกี่ยวกับ พฤติกรรมการสวมหมวกนิรภัยของผู้ ใช้รถจักรยานยนต์ทั้งในระดับ ประเทศและระดับจังหวัด ส�ำหรับเป็นข้อมูลพื้นฐานในการติดตามและ ประเมินผลการด�ำเนินงานของมาตรการที่มุ่งเน้นให้ผู้ขับขี่และผู้ โดยสาร รถจกั รยานยนตส์ วมหมวกนริ ภยั มากยง่ิ ขน้ึ ทง้ั ในแงข่ องการบงั คบั ใชก้ ฎหมาย การรณรงค์ ประชาสัมพันธ์ และอ่ืนๆ ซ่ึงได้ด�ำเนินการส�ำรวจตั้งแต่ ปี พ.ศ. 2553 เป็นต้นมา โดยอาศัยวิธีการสังเกต (Observational Survey) พฤติกรรมการสวมหมวกนิรภัยของผู้ ใช้รถจักรยานยนต์บน ท้องถนน ซ่งึ การสำ� รวจฯ ในปี พ.ศ. 2560 น้ี ไดท้ ำ� การส�ำรวจกลุม่ ตวั อย่าง จ�ำนวนรวมทั้งส้ิน 1,553,004 คน แบ่งเป็นผู้ขับขี่ 1,163,871 คน และ ผู้โดยสาร 389,133 คน ด�ำเนนิ การครอบคลุมพน้ื ที่ 77 จังหวัดทัว่ ประเทศ โดยเริ่มตง้ั แตเ่ ดือนสงิ หาคม จนถึงเดือนธนั วาคม พ.ศ. 2560 ผลการส�ำรวจอัตราการสวมหมวกนิรภัยของผู้ ใช้รถจักรยานยนต์ ในประเทศไทย เปรียบเทียบระหว่าง ปี พ.ศ. 2553 - 2560 ในภาพรวม ของทัง้ ประเทศ สามารถสรปุ ได้ดังน้ี อัตราการสวมหมวกนิรภยั ของผู้ใชร้ ถจกั รยานยนต์ ปี พ.ศ. 2553-2560 รวมผ้ขู บั ขแี่ ละผู้โดยสาร ผขู้ ับข่ี ผู้โดยสาร รวมทั้งประเทศ 53 54 55 56 57 58 59 60 53 54 55 56 57 58 59 60 53 54 55 56 57 58 59 60 จ�ำ แนก 44% 46% 43% 43% 42% 43% 43% 43% 53% 54% 52% 51% 51% 51% 51% 50% 19% 24% 20% 19% 19% 20% 20% 20% ตามช่วงอายุ 52% 53% 49% 49% 47% 47% 47% 46% 57% 58% 55% 54% 53% 53% 52% 51% 24% 32% 26% 25% 25% 24% 25% 23% ผู้ใหญ่ 32% 34% 28% 23% 24% 22% 26% 18% 42% 41% 37% 32% 34% 32% 35% 22% 16% 19% 13% 10% 11% 12% 14% 10% วยั รุ่น เดก็ - - - - - - - - - - - - - - - - 8% 9% 7% 7% 7% 7% 8% 7% เมื่อพิจารณาเปรียบเทียบผลการส�ำรวจตั้งแต่ปี พ.ศ. 2553-2560 ในภาพรวมทั้งประเทศ พบว่า อัตราการสวมหมวกนิรภัยของผู้ ใช้ รถจักรยานยนต์ในประเทศไทยในภาพรวมมีแนวโน้มลดลงเล็กน้อย ในช่วง ปี พ.ศ. 2554-2555 และมแี นวโน้มคงที่อยา่ งต่อเน่ืองตงั้ แตป่ ี พ.ศ. 2555 ถงึ ปจั จบุ นั ซง่ึ เมอ่ื พจิ ารณาจำ� แนกตามตำ� แหนง่ ทน่ี ง่ั (เฉพาะผขู้ บั ขแ่ี ละเฉพาะ ผู้โดยสาร) ก็พบว่ามีแนวโนม้ ไปในทศิ ทางเดยี วกนั ผลการส�ำรวจอัตราการสวมหมวกนิรภัย จ�ำแนกตามพื้นที่ที่ท�ำการส�ำรวจ เปรียบเทียบระหว่างเขตชุมชนเมือง (ช้ันภูมิที่ 1) และเขตชุมชนชนบท (ชน้ั ภมู ทิ ี่ 3) ตง้ั แตป่ ี พ.ศ. 2553-2560 ในภาพรวมของทงั้ ประเทศ สรปุ ไดด้ งั นี้

บทสรุปผบู้ รหิ าร V อัตราการสวมหมวกนิรภัยของผู้ใชร้ ถจกั รยานยนต์ ปี พ.ศ. 2553-2560 รวมผขู้ บั ข่แี ละผู้โดยสาร ผู้ขบั ขี่ ผู้โดยสาร เขตชุมชนเมือง 53 54 55 56 57 58 59 60 53 54 55 56 57 58 59 60 53 54 55 56 57 58 59 60 (ชน้ั ภูมทิ ี่ 1)1 74% 76% 74% 72% 70% 71% 70% 71% 86% 85% 84% 83% 81% 81% 81% 81% 39% 42% 39% 37% 36% 36% 35% 35% เขตชมุ ชนชนบท 29% 30% 28% 29% 29% 30% 31% 30% 36% 36% 34% 34% 35% 36% 37% 36% 12% 15% 12% 12% 13% 13% 15% 13% (ชัน้ ภมู ิท่ี 3)2 ผลการส�ำรวจเปรียบเทียบอัตราการสวมหมวกนิรภัย ปี พ.ศ. 2553-2560 ระหวา่ งพืน้ ท่ีเขตชุมชนเมือง (ช้นั ภูมทิ ่ี 1) และเขตชมุ ชนชนบท (ชั้นภูมิที่ 3) ยงั คงพบวา่ มแี นวโนม้ เชน่ เดมิ คอื เขตชมุ ชนเมอื งมอี ตั ราการสวมหมวกนริ ภยั ค่อนข้างสงู กวา่ เขตชมุ ชนชนบทเกอื บเท่าตวั เมอ่ื พิจารณาแนวโนม้ อตั ราการ สวมหมวกนิรภัยระหว่างพ้ืนที่เขตชุมชนเมืองและชุมชนชนบท ต้ังแต่ปี พ.ศ. 2553-2560 พบวา่ อตั ราการสวมหมวกนริ ภยั ทง้ั ในพน้ื ทเี่ ขตชมุ ชนเมอื ง และเขตชุมชนชนบทมแี นวโนม้ คงทอ่ี ยา่ งต่อเนื่อง 1. ช้ันภมู ทิ ่ี 1 เขตเมอื งขนาดใหญ่ คือ เทศบาลนครหรอื เทศบาลเมืองทเ่ี ปน็ ศนู ย์กลางกจิ กรรมทางเศรษฐกจิ ของจังหวดั 2. ชั้นภมู ทิ ่ี 3 เขตเมอื งขนาดเล็กหรือชุมชนชนบท คอื เทศบาลต�ำบลท่มี ปี ระชากรนอ้ ยกวา่ 20,000 คน

VI อตั ราการสวมหมวกนิรภยั ของผู้ใช้รถจกั รยานยนต์ในประเทศไทย ปี พ.ศ. 2560 อัตราการสวมหมวกนริ ภัย ของผู้ใชร้ ถจกั รยานยนตใ์ นประเทศไทย ปี พ.ศ. 2560 43เฉล่ยี ทัว่ ปรรอ้ ะยเทลศะ รวมผขู้ ับขแ่ี ละผ้โู ดยสาร 1. สิงห์บุรี 43% มากกว่า 80% 2. อา่ งทอง 22% 61-80% 3. ปทุมธานี 55% 41-60% 4. นครปฐม 39% 21-40% 5. นนทบุรี 58% น้อยกวา่ 21% 6. กรงุ เทพมหานคร 76% 7. สมุทรปราการ 55% 8. สมทุ รสาคร 39% 9. สมุทรสงคราม 44% มูลนิธไิ ทยโรดส์ เครือขา่ ย Road Safety Watch สำ� นกั งานกองทุนสนับสนุนการสรา้ งเสริมสุขภาพ

บทสรุปผูบ้ รหิ าร VII อัตราการสวมหมวกนริ ภยั ของผ้ใู ชร้ ถจักรยานยนต์ในประเทศไทย ปี พ.ศ. 2560 50เฉลย่ี ทว่ั ปรรอ้ ะยเทลศะ เฉพาะผขู้ ับขี่ 1. สงิ ห์บุรี 51% มากกว่า 80% 2. อ่างทอง 29% 61-80% 3. ปทุมธานี 69% 41-60% 4. นครปฐม 51% 21-40% 5. นนทบรุ ี 70% น้อยกว่า 21% 6. กรงุ เทพมหานคร 86% 7. สมทุ รปราการ 69% 8. สมทุ รสาคร 50% 9. สมุทรสงคราม 57% มูลนิธไิ ทยโรดส์ เครอื ขา่ ย Road Safety Watch สำ� นกั งานกองทุนสนับสนนุ การสร้างเสรมิ สขุ ภาพ

VIII อัตราการสวมหมวกนริ ภยั ของผู้ใช้รถจักรยานยนต์ในประเทศไทย ปี พ.ศ. 2560 อตั ราการสวมหมวกนิรภยั ของผใู้ ช้รถจกั รยานยนต์ในประเทศไทย ปี พ.ศ. 2560 20เฉลย่ี ทั่วปรร้อะยเทลศะ เฉพาะผโู้ ดยสาร 1. สงิ ห์บุรี 19% มากกวา่ 80% 2. อา่ งทอง 6% 61-80% 3. ปทมุ ธานี 14% 41-60% 4. นครปฐม 8% 21-40% 5. นนทบรุ ี 22% นอ้ ยกว่า 21% 6. กรงุ เทพมหานคร 39% 7. สมุทรปราการ 18% 8. สมุทรสาคร 10% 9. สมุทรสงคราม 7% มูลนิธไิ ทยโรดส์ เครือขา่ ย Road Safety Watch สำ� นักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสรมิ สขุ ภาพ

สารบัญ IX สารบัญ คำ� นำ� III คณะท�ำงาน V บทสรปุ สำ� หรบั ผูบ้ ริหาร IX สารบัญ XI สารบัญรูป XIV สารบญั ตาราง บทท่ี 1 บทนำ� 1 1.1 ความเป็นมาและวตั ถปุ ระสงค ์ 2 1.2 โครงสรา้ งรายงาน 3 บทท่ี 2 ระเบยี บวิธกี ารสำ� รวจ 5 2.1 ขอบเขตและวธิ ีการสำ� รวจ 6 2.2 การออกแบบการสุ่มตัวอย่าง 7 2.3 การออกแบบต�ำแหนง่ จดุ ส�ำรวจ 10 2.4 แนวทางการวเิ คราะห์และรวบรวมขอ้ มลู 13 2.5 สรปุ จ�ำนวนกลมุ่ ตวั อยา่ งจากการสำ� รวจ 14 บทที่ 3 อัตราการสวมหมวกนิรภัยในภาพรวม ปี พ.ศ. 2560 19 3.1 อัตราการสวมหมวกนิรภัยรวมผขู้ ับขี่และผโู้ ดยสาร ปี พ.ศ. 2560 20 3.2 อตั ราการสวมหมวกนริ ภัยเฉพาะผูข้ ับข่ี ปี พ.ศ. 2560 22 3.3 อตั ราการสวมหมวกนิรภยั เฉพาะผโู้ ดยสาร ปี พ.ศ. 2560 24 3.4 การจดั ลำ� ดับอตั ราการสวมหมวกนริ ภัย จ�ำแนกตามภูมิภาค ปี พ.ศ. 2560 26 บทท่ี 4 อัตราการสวมหมวกนิรภยั จ�ำแนกตามกล่มุ ผใู้ ชร้ ถจกั รยานยนต์ ปี พ.ศ. 2560 31 4.1 อตั ราการสวมหมวกนิรภยั ของวยั ร่นุ และผู้ใหญ่ ปี พ.ศ. 2560 32 4.2 อตั ราการสวมหมวกนิรภัยของเด็ก (เฉพาะผโู้ ดยสาร) ปี พ.ศ. 2560 36 บทที่ 5 อัตราการสวมหมวกนริ ภยั จ�ำแนกตามพน้ื ที่ ปี พ.ศ. 2560 37 5.1 อตั ราการสวมหมวกนิรภัยรวมผู้ขบั ขแี่ ละผโู้ ดยสาร บรเิ วณชุมชนเมอื งและชุมชนชนบท 38 ปี พ.ศ. 2560 5.2 อตั ราการสวมหมวกนริ ภัยของผู้ขบั ขี่ บรเิ วณชุมชนเมอื งและชมุ ชนชนบท ปี พ.ศ. 2560 40 5.3 อตั ราการสวมหมวกนริ ภยั ของผูโ้ ดยสาร บรเิ วณชมุ ชนเมืองและชุมชนชนบท ปี พ.ศ. 2560 42

X อัตราการสวมหมวกนิรภยั ของผู้ใชร้ ถจกั รยานยนต์ในประเทศไทย ปี พ.ศ. 2560 สารบัญ (ต่อ) บทที่ 6 การเปลยี่ นแปลงอัตราการสวมหมวกนิรภยั ในประเทศไทย รายจังหวัด ปี พ.ศ. 2556-2560 45 6.1 การเปลย่ี นแปลงอตั ราการสวมหมวกนริ ภยั รวมผ้ขู บั ขแี่ ละผ้โู ดยสาร รายจังหวดั 46 ปี พ.ศ. 2556-2560 6.2 การเปล่ียนแปลงอตั ราการสวมหมวกนิรภยั เฉพาะผขู้ ับข่ี รายจังหวดั ปี พ.ศ. 2556-2560 51 6.3 การเปลย่ี นแปลงอตั ราการสวมหมวกนิรภัย เฉพาะผู้โดยสาร รายจงั หวดั 55 ปี พ.ศ. 2556-2560 บทท่ี 7 จังหวัดท่มี ีอัตราการสวมหมวกนิรภยั พัฒนาการดีเด่น ปี 2553-2560 59 7.1 จงั หวดั ทมี่ อี ตั ราการสวมหมวกนิรภัยพฒั นาการดีเด่น ปี 2553-2560 ภาคเหนอื 60 7.2 จังหวัดที่มีอัตราการสวมหมวกนิรภยั พัฒนาการดเี ดน่ ปี 2553-2560 64 ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนอื 7.3 จงั หวดั ท่ีมีอัตราการสวมหมวกนิรภยั พัฒนาการดีเดน่ ปี 2553-2560 68 ภาคกลางและตะวนั ออก 7.4 จังหวดั ทม่ี อี ตั ราการสวมหมวกนิรภยั พัฒนาการดเี ด่น ปี 2553-2560 ภาคใต ้ 72 บทท่ี 8 สรุปผลการส�ำรวจและข้อเสนอแนะ 77 8.1 สถานการณ์ปัจจุบันของการสวมหมวกนริ ภัยของผู้ใช้รถจักรยานยนตใ์ นประเทศไทย 78 8.2 แนวโน้มของการสวมหมวกนริ ภัยของผใู้ ชร้ ถจกั รยานยนต์ในประเทศไทย 79 ปี พ.ศ. 2553-2560 8.3 การเปลยี่ นแปลงและพฒั นาการของอัตาการสวมหมวกนริ ภัยในระดบั จงั หวดั 80 ปี พ.ศ. 2553-2560 8.4 ขอ้ เสนอแนะส�ำหรับการขบั เคลื่อนการณรงค์ส่งเสริมการสวมหมวกนิรภัยของ 82 ผู้ใช้รถจักรยานยนตใ์ นประเทศไทย ภาคผนวก 83 ภาคผนวก ก แนวทางการส่มุ ตัวอยา่ ง 85 ภาคผนวก ข แนวทางการวเิ คราะหอ์ ัตราการสวมหมวกนิรภัย 93 ภาคผนวก ค ระบบสารสนเทศบริหารจดั การข้อมูลสำ� รวจอัตราการสวมหมวกนิรภัย 105 ภาคผนวก ง ตารางผลการวิเคราะหอ์ ตั ราการสวมหมวกนิรภยั

สารบญั รูป XI สารบญั รปู 2-1 ตวั อย่างการตั้งกล้องวดิ ีโอบนั ทกึ พฤตกิ รรมการสวมหมวกนิรภยั 6 2-2 ระบบสารสนเทศบรหิ ารจัดการขอ้ มลู สำ� รวจการสวมหมวกนิรภยั ในประเทศไทย 13 3-1 อัตราการสวมหมวกนริ ภยั รวมผขู้ ับขแ่ี ละผโู้ ดยสาร ปี พ.ศ. 2553-2560 รายภาค 20 3-2 อัตราการสวมหมวกนริ ภัยรวมผูข้ บั ขแี่ ละผ้โู ดยสาร ปี พ.ศ. 2560 รายจงั หวดั 21 3-3 อตั ราการสวมหมวกนิรภัยเฉพาะผู้ขบั ขี่ ปี พ.ศ. 2553-2560 รายภาค 22 3-4 อตั ราการสวมหมวกนิรภยั เฉพาะผขู้ บั ขี่ ปี พ.ศ. 2560 รายจังหวดั 23 3-5 อตั ราการสวมหมวกนริ ภัยเฉพาะผโู้ ดยสาร ปี พ.ศ. 2553-2560 รายภาค 24 3-6 อตั ราการสวมหมวกนิรภยั เฉพาะผโู้ ดยสาร ปี พ.ศ. 2560 รายจังหวัด 25 3-7 การจดั ล�ำดับอัตราการสวมหมวกนริ ภัยรวมผขู้ บั ขแี่ ละผู้โดยสาร ปี พ.ศ. 2560 จำ� แนกตามภมู ิภาค 27 3-8 การจดั ลำ� ดับอัตราการสวมหมวกนริ ภัยเฉพาะผขู้ บั ข่ี ปี พ.ศ. 2560 จำ� แนกตามภูมิภาค 28 3-9 การจดั ล�ำดบั อตั ราการสวมหมวกนริ ภยั เฉพาะผ้โู ดยสาร ปี พ.ศ. 2560 จำ� แนกตามภูมภิ าค 29 4-1 อัตราการสวมหมวกนิรภัยของวยั ร่นุ เปรยี บเทียบระหวา่ ง ปี พ.ศ. 2553-2560 33 4-2 อัตราการสวมหมวกนิรภัยของผใู้ หญ่ เปรยี บเทยี บระหว่าง ปี พ.ศ. 2553-2560 34 4-3 อตั ราการสวมหมวกนริ ภยั รวมผู้ขับขแ่ี ละผโู้ ดยสารในกลมุ่ วัยรุ่นและผู้ใหญ่ รายจังหวดั ปี พ.ศ. 2560 35 4-4 อัตราการสวมหมวกนริ ภัยของเดก็ (เฉพาะผู้โดยสาร) เปรยี บเทียบระหว่าง ปี พ.ศ. 2553-2560 36 5-1 อัตราการสวมหมวกนิรภัยรวมผู้ขบั ขี่และผ้โู ดยสาร บรเิ วณชุมชนเมอื งและชมุ ชนชนบท 38 ปี พ.ศ. 2560 รายภาค 5-2 เปรียบเทียบอัตราการสวมหมวกนิรภัยรวมผู้ขับขแ่ี ละผู้โดยสาร บริเวณชุมชนเมอื ง (ซา้ ย) 39 และชุมชนชนบท (ขวา) ปี พ.ศ. 2560 รายจงั หวัด 5-3 อตั ราการสวมหมวกนริ ภัยของผขู้ บั ข่ี บริเวณชมุ ชนเมืองและชุมชนชนบท ปี พ.ศ. 2560 รายภาค 40 5-4 เปรยี บเทยี บอตั ราการสวมหมวกนริ ภยั ของผขู้ ับขี่ บรเิ วณชุมชนเมือง (ซา้ ย) และชมุ ชนชนบท (ขวา) ปี พ.ศ. 2560 รายจงั หวดั 41

XII อัตราการสวมหมวกนริ ภยั ของผู้ใชร้ ถจักรยานยนต์ในประเทศไทย ปี พ.ศ. 2560 สารบญั รูป (ตอ่ ) 42 43 5-5 อตั ราการสวมหมวกนริ ภยั ของผูโ้ ดยสาร บรเิ วณชมุ ชนเมอื งและชุมชนชนบท 47 ปี พ.ศ. 2560 รายภาค 48 5-6 เปรียบเทียบอัตราการสวมหมวกนิรภยั เฉพาะผู้โดยสารบริเวณชุมชนเมือง (ซา้ ย) 49 และชมุ ชนชนบท (ขวา) ปี พ.ศ. 2560 รายจงั หวัด 50 6-1 การเปลย่ี นแปลงอตั ราการสวมหมวกนริ ภยั รวมผู้ขับขีแ่ ละผโู้ ดยสาร รายจังหวัด 51 ปี พ.ศ. 2556-2560 ภาคเหนือ 52 6-2 การเปล่ียนแปลงอตั ราการสวมหมวกนริ ภัยรวมผขู้ บั ขีแ่ ละผู้โดยสาร รายจงั หวัด 53 ปี พ.ศ. 2556-2560 ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 54 6-3 การเปลี่ยนแปลงอตั ราการสวมหมวกนิรภัยรวมผขู้ ับขแี่ ละผโู้ ดยสาร รายจงั หวดั 55 ปี พ.ศ. 2556-2560 ภาคกลางและภาคตะวันออก 56 6-4 การเปลย่ี นแปลงอตั ราการสวมหมวกนิรภยั รวมผขู้ ับขแ่ี ละผู้โดยสาร รายจังหวัด 57 ปี พ.ศ. 2556-2560 ภาคใต ้ 58 6-5 การเปลย่ี นแปลงอตั ราการสวมหมวกนิรภัยเฉพาะผ้ขู ับข่ี รายจังหวัด ปี พ.ศ. 2556-2560 ภาคเหนอื 6-6 การเปลี่ยนแปลงอตั ราการสวมหมวกนิรภยั เฉพาะผขู้ บั ขี่ รายจังหวัด ปี พ.ศ. 2556-2560 ภาคตะวันออกเฉยี งเหนอื 6-7 การเปลย่ี นแปลงอตั ราการสวมหมวกนริ ภัยเฉพาะผู้ขับข่ี รายจังหวัด ปี พ.ศ. 2556-2560 ภาคกลางและภาคตะวันออก 6-8 การเปลี่ยนแปลงอัตราการสวมหมวกนริ ภัยเฉพาะผขู้ บั ข่ี รายจังหวดั ปี พ.ศ. 2556-2560 ภาคใต ้ 6-9 การเปลี่ยนแปลงอตั ราการสวมหมวกนิรภยั เฉพาะผโู้ ดยสาร รายจังหวัด ปี พ.ศ. 2556-2560 ภาคเหนือ 6-10 การเปล่ยี นแปลงอตั ราการสวมหมวกนริ ภยั เฉพาะผู้โดยสาร รายจังหวัด ปี พ.ศ. 2556-2560 ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนอื 6-11 การเปล่ยี นแปลงอัตราการสวมหมวกนริ ภัยเฉพาะผ้โู ดยสาร รายจังหวดั ปี พ.ศ. 2556-2560 ภาคกลางและภาคตะวนั ออก 6-12 การเปลยี่ นแปลงอตั ราการสวมหมวกนริ ภัยเฉพาะผโู้ ดยสาร รายจังหวัด ปี พ.ศ. 2556-2560 ภาคใต้

สารบัญรปู XIII สารบญั รูป (ตอ่ ) 61 62 7-1 พัฒนาการอตั ราการสวมหมวกนิรภัย ปี พ.ศ. 2553-2560 จงั หวัดเชียงใหม่ 63 7-2 พัฒนาการอัตราการสวมหมวกนิรภัย ปี พ.ศ. 2553-2560 จังหวัดแพร ่ 65 7-3 พัฒนาการอัตราการสวมหมวกนริ ภยั ปี พ.ศ. 2553-2560 จังหวัดพะเยา 66 7-4 พฒั นาการอตั ราการสวมหมวกนริ ภัย ปี พ.ศ. 2553-2560 จงั หวดั ขอนแกน่ 67 7-5 พฒั นาการอัตราการสวมหมวกนริ ภยั ปี พ.ศ. 2553-2560 จงั หวัดอบุ ลราชธานี 68 7-6 พัฒนาการอตั ราการสวมหมวกนริ ภัย ปี พ.ศ. 2553-2560 จงั หวดั หนองบัวล�ำภ ู 69 7-7 พัฒนาการอตั ราการสวมหมวกนิรภยั ปี พ.ศ. 2553-2560 จังหวัดกรุงเทพมหานคร 70 7-8 พฒั นาการอัตราการสวมหมวกนิรภัย ปี พ.ศ. 2553-2560 จังหวดั นครปฐม 71 7-9 พัฒนาการอตั ราการสวมหมวกนิรภัย ปี พ.ศ. 2553-2560 จังหวัดชยั นาท 73 7-10 พฒั นาการอัตราการสวมหมวกนิรภยั ปี พ.ศ. 2553-2560 จังหวัดปทุมธานี 74 7-11 พฒั นาการอัตราการสวมหมวกนิรภยั ปี พ.ศ. 2553-2560 จงั หวัดยะลา 75 7-12 พฒั นาการอัตราการสวมหมวกนริ ภัย ปี พ.ศ. 2553-2560 จงั หวัดนราธวิ าส 7-13 พฒั นาการอตั ราการสวมหมวกนิรภัย ปี พ.ศ. 2553-2560 จงั หวัดภูเก็ต

XIV อตั ราการสวมหมวกนริ ภยั ของผู้ใชร้ ถจกั รยานยนต์ในประเทศไทย ปี พ.ศ. 2560 สารบญั ตาราง 2-1 สรปุ จ�ำนวนจดุ สำ� รวจพฤตกิ รรมการสวมหมวกนริ ภัยของผู้ใช้รถจักรยานยนต์ ปี พ.ศ. 2560 11 2-2 เครือข่ายหนว่ ยเฝ้าระวังสถานการณค์ วามปลอดภัยทางถนน 15 2-3 สรปุ จ�ำนวนกลุ่มตัวอย่างจากการสำ� รวจพฤตกิ รรมการสวมหมวกนิรภัย ปี พ.ศ. 2560 16 ก-1 แนวทางการสุม่ ตัวอยา่ งส�ำหรบั การส�ำรวจพฤตกิ รรมการสวมหมวกนิรภัย 84 ของผ้ใู ชร้ ถจักรยานยนต์ในประเทศไทย ปี พ.ศ. 2560 ง-1 อัตราการสวมหมวกนิรภยั รวมผขู้ ับข่แี ละผู้โดยสารรถจกั รยานยนต์ ปี พ.ศ. 2560 107 ง-2 อตั ราการสวมหมวกนริ ภัยของผขู้ ับขร่ี ถจักรยานยนต์ ปี พ.ศ. 2560 109 ง-3 อัตราการสวมหมวกนริ ภัยของผู้โดยสารรถจักรยานยนต์ ปี พ.ศ. 2560 111 ง-4 อตั ราการสวมหมวกนริ ภัยรวมผูข้ ับขีแ่ ละผโู้ ดยสารรถจกั รยานยนต์ กลุ่มวยั รุน่ และผ้ใู หญ่ 113 ปี พ.ศ. 2560 ง-5 อตั ราการสวมหมวกนริ ภัยของผ้ขู ับขร่ี ถจกั รยานยนต์ กลุ่มวยั ร่นุ และผู้ใหญ่ ปี พ.ศ. 2560 115 ง-6 อัตราการสวมหมวกนิรภัยของผูโ้ ดยสารรถจักรยานยนต์ กลุ่มวยั ร่นุ และผ้ใู หญ่ ปี พ.ศ. 2560 117 ง-7 อัตราการสวมหมวกนิรภัยของผู้โดยสาร กลุ่มเด็ก ปี พ.ศ. 2560 119 ง-8 อัตราการสวมหมวกนิรภยั รวมผขู้ ับขแ่ี ละผโู้ ดยสารรถจกั รยานยนต์ บริเวณชมุ ชนเมอื ง 121 และชมุ ชนชนบท ปี พ.ศ. 2560 ง-9 อตั ราการสวมหมวกนริ ภัยของผูข้ บั ขร่ี ถจักรยานยนตบ์ รเิ วณชุมชนเมือง บรเิ วณชุมชนเมอื ง 123 และชุมชนชนบท ปี พ.ศ. 2560 ง-10 อัตราการสวมหมวกนิรภัยของผู้โดยสารรถจักรยานยนต์บริเวณชุมชนเมอื ง บริเวณชุมชนเมือง 125 และชุมชนชนบท ปี พ.ศ. 2560

บทที่ 1 บทนำ�

002 อตั ราการสวมหมวกนิรภยั ของผู้ใชร้ ถจักรยานยนต์ในประเทศไทย ปี พ.ศ. 2560 บทท่ี 1 1.1 ความเปน็ มาและวตั ถปุ ระสงค์ บทนำ� การสูญเสียอันเน่ืองมาจากอุบัติเหตุทางถนนของประเทศไทยในแต่ละปีน้ัน ส่วนหน่ึงเป็นการเสียชีวิตอันเน่ืองมาจากการบาดเจ็บท่ีศีรษะของผู้ ใช้รถ เน้ือหาในบทน้ีประกอบด้วย จักรยานยนต์ ท้ังน้ี จากผลงานวิจัยถึงประสิทธิผลของการสวมหมวกนิรภัย 1.1 ความเปน็ มาและวตั ถปุ ระสงค์ ในประเทศไทย พบวา่ การสวมหมวกนริ ภยั สามารถชว่ ยลดโอกาสการเสยี ชวี ติ 1.2 โครงสรา้ งเนอ้ื หาของรายงาน อันเน่ืองมาจากการบาดเจ็บที่ศีรษะได้ถึงร้อยละ 43 ส�ำหรับผู้ขับขี่ และ ร้อยละ 58 ส�ำหรับผู้โดยสาร1 แสดงให้เห็นว่า หากผู้ใช้รถจักรยานยนต์ ท่ีประสบอุบัติเหตุมีการสวมหมวกนิรภัยจะมีส่วนช่วยให้การบาดเจ็บและ เสียชวี ิตจากอุบัติเหตรุ ถจกั รยานยนต์ในประเทศไทยมจี ำ� นวนลดลง อย่างไรก็ตาม แม้ว่าการสวมหมวกนิรภัยส�ำหรับผู้ขับขี่และผู้โดยสารรถ จักรยานยนต์ได้ก�ำหนดไว้เป็นข้อบังคับตามกฎหมาย ต้ังแต่ เดือนธันวาคม พ.ศ. 2537 และมกี ารบังคับใช้ทั่วประเทศ เม่ือวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2539 แต่ที่ผ่านมายังคงมีผู้ ใช้รถจักรยานยนต์จ�ำนวนมากท่ียังละเลยการสวมหมวก นิรภัยในขณะขับข่ีหรือโดยสารรถจักรยานยนต์ ดังที่สามารถพบเห็นได้ท่ัวไป ตามท้องถนน ดังนั้น เพื่อประเมินถึงสถานการณ์ปัจจุบันเก่ียวกับพฤติกรรมการสวมหมวก นริ ภยั ของผ้ใู ชร้ ถจกั รยานยนต์ สำ� นกั งานกองทนุ สนบั สนนุ การสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพ (สสส.) จึงได้สนับสนุนให้มูลนิธิไทยโรดส์ท�ำการส�ำรวจอัตราการสวมหมวกนิรภัย ของผู้ใช้รถจักรยานยนต์ในประเทศไทย โดยเริ่มด�ำเนินการส�ำรวจตั้งแต่ ปี พ.ศ. 2553 เป็นต้นมา ต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบัน ปี พ.ศ. 2560 เพ่ือ ให้ได้ข้อมูลระดับประเทศและระดับจังหวัด ส�ำหรับเป็นพื้นฐานในการ ติดตามและประเมินผลการด�ำเนินงานของมาตรการที่มุ่งเน้นให้ผู้ขับข่ีและ ผู้โดยสารรถจักรยานยนต์สวมใสห่ มวกนริ ภยั มากย่ิงขน้ึ ท้ังในแงก่ ารบังคับใช้ กฎหมาย การรณรงค์ การประชาสัมพันธ์และอืน่ ๆ รายงานฉบับนี้น�ำเสนอผลส�ำรวจอัตราการสวมหมวกนิรภัยของผู้ ใช้รถ จักรยานยนต์ในประเทศไทย ปี พ.ศ. 2560 พรอ้ มเปรียบเทยี บผลการส�ำรวจ ทผ่ี า่ นมา ต้ังแต่ ปี พ.ศ. 2553-2560 ซึ่งเป็นการสำ� รวจเก็บข้อมลู ดว้ ยวิธกี าร สงั เกต (Observational Survey) ครอบคลมุ พน้ื ท่ีใน 77 จงั หวดั ทว่ั ประเทศ ระหวา่ งเดอื นสงิ หาคม จนถงึ เดอื นธนั วาคม พ.ศ. 2560 ภายใตก้ ารดำ� เนนิ งาน ร่วมกันระหว่างมูลนิธิไทยโรดส์และเครือข่ายเฝ้าระวังสถานการณ์ความ ปลอดภัยทางถนน (Road Safety Watch) ประกอบด้วยภาคีเครือข่าย มหาวทิ ยาลัยในแตล่ ะภมู ภิ าค ประกอบด้วย 1. Kanitpong. K, Boontob. N, and Tanaboriboon, Y. (2008). Helmet Use and Effectiveness in Reducing the Severity of Head Injuries in Thailand, Trans- portation Research Record 2048, Journal of Transportation Research Board, pp 66-76

บทท่ี 1 บทน�ำ 003 - ศูนยว์ จิ ยั อบุ ัติเหตแุ หง่ ประเทศไทย สถาบันเทคโนโลยีแหง่ เอเชีย - คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยเชียงใหม่ - คณะวศิ วกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร - ส�ำนักวิชาวิศวกรรมศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยเทคโนโลยสี รุ นารี - วศิ วกรรมโลจสิ ติกส์ คณะศิลปะศาสตร์และวิทยาศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยราชภัฏศรีสะเกษ - คณะโลจิสตกิ ส์ มหาวทิ ยาลัยบรู พา - สำ� นกั วชิ าวิศวกรรมศาสตร์และทรพั ยากร มหาวทิ ยาลัยวลัยลกั ษณ์ - คณะเทคโนโลยีอุตสาหกรรม มหาวทิ ยาลยั นครพนม 1.2 โครงสรา้ งเนอื้ หาของรายงาน เนื้อหาในสว่ นตอ่ ไปของรายงานฉบบั นี้ ประกอบด้วย บทท่ี 2 อธิบายถึงระเบียบวิธีการส�ำรวจพฤติกรรมการสวมหมวกนิรภัย ของผู้ใชร้ ถจกั รยานยนตท์ ด่ี ำ� เนนิ การในครงั้ น้ี ประกอบดว้ ย สรปุ ขอบเขตและ วิธกี ารสำ� รวจ การออกแบบการสุ่มตัวอย่าง การออกแบบตำ� แหนง่ จุดสำ� รวจ รวมไปถึงแนวทางการรวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูล พร้อมทั้งสรุปจ�ำนวน กล่มุ ตัวอย่างจากการส�ำรวจใน ปี พ.ศ. 2560 บทท่ี 3 นำ� เสนอผลการสำ� รวจอตั ราการสวมหมวกนริ ภยั ในภาพรวม ปี พ.ศ. 2560 จ�ำแนกตามต�ำแหน่งท่นี ง่ั ของผู้ใชร้ ถจักรยานยนต์ พร้อมเปรียบเทียบ ระหว่าง ปี พ.ศ. 2553-2560 รวมไปถึงการน�ำเสนอผลการส�ำรวจอตั ราการ สวมหมวกนิรภยั รายจังหวัด บทที่ 4 น�ำเสนอผลการส�ำรวจอัตราการสวมหมวกนิรภัย ปี พ.ศ. 2560 จ�ำแนกตามกลุ่มผู้ใช้รถจักรยานยนต์ ได้แก่ ผู้ใหญ่ วัยรุ่นและเด็ก พร้อม เปรยี บเทยี บอัตราการสวมหมวกนริ ภยั ปี พ.ศ. 2553-2560  บทท่ี 5 น�ำเสนอผลการส�ำรวจอัตราการสวมหมวกนิรภัย ปี พ.ศ. 2560 จำ� แนกตามพนื้ ท่ี ระหวา่ งบริเวณชมุ ชนเมอื งและชุมชนชนบท บทที่ 6 นำ� เสนอการเปลย่ี นแปลงอตั ราการสวมหมวกนริ ภยั ในประเทศไทย รายจังหวัด 5 ปี ย้อนหลัง ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2556-2560 โดยจ�ำแนก ตามต�ำแหน่งที่น่ังของผู้ใช้รถจักรยานยนต์ เช่น รวมผู้ขับข่ีและผู้โดยสาร เฉพาะผู้ขับขี่ และเฉพาะผู้โดยสาร บทที่ 7 นำ� เสนอจงั หวดั ทมี่ อี ตั ราการสวมหมวกนริ ภยั พฒั นาการดเี ดน่ ตง้ั แต่ ปี พ.ศ. 2553-2560 โดยคัดเลือกจังหวัดท่ีมีอัตราการสวมหมวกนิรภัย พัฒนาการดเี ดน่ 3 อนั ดบั แรกในแตล่ ะภมู ิภาค

004 อตั ราการสวมหมวกนริ ภยั ของผู้ใชร้ ถจักรยานยนต์ในประเทศไทย ปี พ.ศ. 2560

บทท่ี 2 ระเบียบวธิ ีการสำ� รวจ

006 อตั ราการสวมหมวกนริ ภัย ของผู้ใช้รถจักรยานยนต์ในประเทศไทย ปี พ.ศ. 2560 บทท่ี 2 2.1 ขอบเขตและวธิ กี ารส�ำรวจ สระ�ำเรบวยี จบวธิ ีการ การส�ำรวจพฤติกรรมการสวมหมวกนิรภัยของผู้ ใช้รถจักรยานยนต์ ในปี พ.ศ. 2560 เป็นการด�ำเนินงานส�ำรวจครอบคลุมพื้นท่ี 77 จังหวัด เนื้อหาในบทน้ีประกอบดว้ ย ทว่ั ประเทศ ดว้ ยการสำ� รวจเกบ็ ขอ้ มลู ในภาคสนามดว้ ยวธิ กี ารสงั เกต (Obser- 2.1 ขอบเขตและวธิ กี ารสำ� รวจ vational Survey) โดยการตงั้ กลอ้ งวดิ โี อบนั ทกึ พฤตกิ รรมการสวมหมวกนริ ภยั 2.2 การออกแบบการสมุ่ ตัวอย่าง ของกลุม่ ตวั อยา่ งบนทอ้ งถนน (รูปท่ี 2-1) เช่นเดยี วกับที่ได้ดำ� เนินการ ตง้ั แต่ 2.3 การออกแบบต�ำแหนง่ จดุ ปี พ.ศ. 2554-2559 และบนั ทกึ ขอ้ มลู ลงในแบบฟอรม์ การถอดขอ้ มลู การสำ� รวจ ส�ำรวจ ได้แก่ การสวมหมวกนิรภยั ต�ำแหนง่ ที่นงั่ และชว่ งอายุโดยประมาณแบ่งเปน็ 2.4 สรปุ จ�ำนวนกลมุ่ ตวั อยา่ ง ผู้ใหญ่ วัยรนุ่ และเดก็ จากนัน้ น�ำข้อมูลมาวเิ คราะห์และประมวลผลในรูปของ จากการส�ำรวจ อตั ราการสวมหมวกนิรภัยของผู้ใช้รถจกั รยานยนต์ รปู ที่ 2-1 ตวั อยา่ งการตง้ั กลอ้ งวดิ โี อบนั ทกึ พฤตกิ รรมการสวมหมวกนริ ภยั  

บทที่ 2 ระเบยี บวิธกี ารสำ� รวจ 007 11 12 1 2.2 การออกแบบการสุ่มตวั อย่าง 10 2 การส�ำรวจพฤติกรรมการสวมหมวกนิรภัยของผู้ ใช้รถจักรยานยนต์ 93 ปี พ.ศ. 2560 คณะท�ำงานยังคงใช้จุดส�ำรวจเดียวกันกับการส�ำรวจใน ปี พ.ศ. 2553-2559 ที่ผ่านมา โดยพิจารณาถึงความแตกต่างระหว่าง 84 กรุงเทพมหานครและจังหวัดอ่ืนๆ ในแง่ของลักษณะการใช้ที่ดิน รูปแบบ 75 การเดินทาง ความหนาแน่นของประชากร รวมไปถึงสภาพแวดล้อม 6 ในรูปแบบเมือง จึงได้แบ่งแนวทางการสุ่มตัวอย่างเป็น 2 กรณี ได้แก่ การส�ำรวจในเขตกรุงเทพมหานคร และการส�ำรวจในจังหวัดภูมิภาค โดยมี รายละเอยี ดแนวทางการสุ่มตัวอยา่ งดงั ต่อไปนี้ 2.2.1 การส่มุ ตัวอย่างในกรงุ เทพมหานคร เปน็ การสมุ่ ตวั อยา่ งแบบชน้ั ภูมิ (Stratified Random Sampling) โดยแบ่งพ้นื ที่ 50 เขต ของกรุงเทพมหานครออกเป็น 50 ชน้ั ภมู ิ และในแตล่ ะชนั้ ภมู ิ ทำ� การสมุ่ คดั เลอื กจดุ สำ� รวจจากแผนทโ่ี ครงขา่ ย ถนนจำ� นวน 2 จุด คือ บรเิ วณทางแยกบนถนนสายหลักและบรเิ วณ ทางแยกบนถนนสายรอง ดังนั้น จดุ สำ� รวจพฤตกิ รรมการสวมหมวก นริ ภัยในเขตกรงุ เทพมหานครมจี �ำนวนรวมทัง้ ส้ิน 100 จุด เพ่ือให้ได้ข้อมูลตัวแทนพฤติกรรมการสวมหมวกนิรภัยของผู้ ใช้ รถจักรยานยนต์ทุกกลุ่ม การส�ำรวจในภาคสนามจึงได้ด�ำเนินการ ครอบคลุมท้ังวันธรรมดาและวันหยุด ทั้งช่วงเวลาเช้า กลางวัน เย็น และกลางคืน แบ่งออกเป็น 7 รอบ คือ 07:00-08:00 น. 09:00-10:00 น. 11:00-12:00 น. 13:00-14:00 น. 15:00-16:00 น. 17:00-18:00 น. และ 19:00-20:00 น. โดยใช้วิธีการสุ่มเลือก วันและเวลาส�ำหรับการส�ำรวจจุดละ 1 รอบและสังเกตเก็บข้อมูล ต่อเนอื่ งเปน็ ระยะเวลา 1 ช่ัวโมง 2.2.2 การสุ่มตวั อยา่ งในจงั หวัดภมู ิภาค เปน็ การสุม่ ตัวอยา่ งแบบชั้นภูมิ (Stratified Random Sampling) โดยพิจารณาเฉพาะกลุ่มตัวอย่างผู้ ใช้รถจักรยานยนต์ท่ีเดินทาง ในละแวกเขตเมืองหรือชุมชนของแต่ละจังหวัด โดยขั้นที่หน่ึง ทำ� การแบง่ พืน้ ทข่ี องจังหวัดออกเป็น 3 ช้ันภูมิ ตามขนาดประชากร และลักษณะความเป็นเมือง และสุ่มเลือกพื้นท่ีส�ำรวจ จากนั้น ข้ันที่สองท�ำการสุ่มเลือกจุดส�ำรวจเก็บข้อมูลบริเวณทางแยกหรือ ช่วงถนนทรี่ ถชะลอตัว ดังรายละเอยี ดตอ่ ไปนี้

008 อตั ราการสวมหมวกนิรภยั ของผู้ใชร้ ถจักรยานยนต์ในประเทศไทย ปี พ.ศ. 2560 • ช้ันภูมิท่ี 1 เขตเมืองขนาดใหญ่ คือ เทศบาลนครหรือเทศบาล เมืองที่เป็นศูนย์กลางกิจกรรมทางเศรษฐกิจของจังหวัด โดยใช้ วิธีการเลือกแบบเจาะจงจ�ำนวน 1 เทศบาล เป็นพ้ืนที่ส�ำรวจ ต่อจากน้ัน สุ่มเลือกจุดส�ำรวจเก็บข้อมูลตามจ�ำนวนท่ีข้ึนอยู่กับ จำ� นวนประชากรในเทศบาลท่ีถกู เลือก ดังนี้ - สุ่มเลอื ก 14 จุด หากเทศบาลมีประชากรน้อยกว่า 1 แสนคน - สมุ่ เลอื ก 28 จุด หากเทศบาลมปี ระชากรมากกว่า 1 แสนคน • ช้ันภูมิที่ 2 เขตเมืองขนาดกลาง คือ เทศบาลเมืองในอ�ำเภออ่ืนๆ หรือเทศบาลต�ำบลท่ีมีประชากรมากกว่า 20,000 คน โดยพิจารณา การกระจายของท่ีตั้งทางภูมิศาสตร์ในการสุ่มเลือกเทศบาลเป็น พ้ืนทส่ี ำ� รวจ ให้ไดค้ รบตามจำ� นวนท่กี �ำหนดไว้ในหลักเกณฑ์ดังน้ี - สุ่มเลือก 2 เทศบาล หากในชน้ั ภูมมิ เี ทศบาลนอ้ ยกว่า 3 แหง่ - ส่มุ เลอื ก 3 เทศบาล หากในช้ันภมู มิ เี ทศบาล 4 – 8 แห่ง - ส่มุ เลือก 4 เทศบาล หากในช้ันภูมิมเี ทศบาลมากกว่า 8 แหง่ ต่อจากน้ัน สุ่มเลือกจุดส�ำรวจเก็บข้อมูล ตามจ�ำนวนท่ีข้ึนอยู่กับจ�ำนวน ประชากรในเทศบาลท่ถี ูกเลอื กจากขน้ั แรก ดงั นี้ - สมุ่ เลอื ก 4 จดุ หากเทศบาลมปี ระชากรน้อยกว่า 20,000 คน - สุม่ เลอื ก 8 จดุ หากเทศบาลมปี ระชากร 20,000 – 40,000 คน - สุม่ เลือก 12 จุด หากเทศบาลมปี ระชากรมากกว่า 40,000 คน • ชั้นภูมิที่ 3 เขตเมืองขนาดเล็กหรือชุมชนชนบท คือ เทศบาลต�ำบล ที่มีประชากรน้อยกว่า 20,000 คน โดยน�ำจ�ำนวนเทศบาล ในช้นั ภมู ิน้ที ้งั หมดมาจัดเปน็ กลมุ่ (Cluster) ตามที่ตง้ั ทางภมู ิศาสตร์ จากน้ันสุ่มเลือกเทศบาลเป็นพ้ืนที่ส�ำรวจในแต่ละกลุ่มโดยความ น่าจะเป็นในการสุ่มเป็นสัดส่วนกับจ�ำนวนประชากรให้ได้ครบตาม จ�ำนวนท่กี �ำหนดไว้ในหลักเกณฑด์ งั นี้ - สุ่มเลือก 4 เทศบาล หากในชนั้ ภูมิมเี ทศบาลนอ้ ยกว่า 10 แหง่ - สมุ่ เลือก 8 เทศบาล หากในชนั้ ภมู ิมเี ทศบาล 11 – 20 แห่ง - สุม่ เลือก 12 เทศบาล หากในชน้ั ภมู ิมีเทศบาล 21 – 30 แหง่ - สมุ่ เลอื ก 16 เทศบาล หากในชัน้ ภูมิมีเทศบาลมากกวา่ 30 แหง่ ต่อจากนั้น สุ่มเลือกจุดส�ำรวจเก็บข้อมูลจ�ำนวน 2 จุด คือ บริเวณ ใจกลางเทศบาล และทางเขา้ ออกเขตเทศบาล สำ� หรบั แผนการสำ� รวจในภาคสนามของจดุ สำ� รวจในแตล่ ะชนั้ ภมู ิ อาศยั วธิ กี าร สุ่มตัวอย่างกระจายตามวันและเวลา เพ่ือให้ได้ข้อมูลตัวแทนพฤติกรรมการ สวมหมวกนิรภยั ของผู้ใช้รถจกั รยานยนต์ทกุ กลุม่ โดยแบ่งออกไดด้ งั น้ี

บทที่ 2 ระเบยี บวิธีการส�ำรวจ 009 11 12 1 • ชั้นภูมิที่ 1 ใช้วิธีการสุ่มตัวอย่างให้ได้ข้อมูลที่กระจายครอบคลุม 10 2 ท้ังวันธรรมดาและวันหยุด และทั้งช่วงเวลาเช้า กลางวัน เย็น และ 9 3 กลางคืน แบ่งออกเป็น 7 รอบ คือ 07:00-08:00 น. 09:00-10:00 น. 11:00-12:00 น. 13:00-14:00 น. 15:00-16:00 น. 17:00-18:00 น. 8 6 4 และ 19:00-20:00 น. โดยสุ่มเลือกวันและเวลาที่ท�ำการส�ำรวจ 7 5 จดุ ละ 1 รอบ และสังเกตเกบ็ ข้อมูลตอ่ เน่อื งเปน็ ระยะเวลา 1 ช่วั โมง • ช้ันภูมิที่ 2 ใช้วิธีการสุ่มตัวอย่างให้ได้ข้อมูลที่กระจายครอบคลุม 11 12 1 ท้ังวันธรรมดาและวันหยุด ท้ังช่วงเวลาเช้า กลางวัน และเย็น 10 2 แบ่งออกเป็น 6 รอบ คือ 07:00-08:00 น. 09:00-10:00 น. 9 3 11:00-12:00 น. 13:00-14:00 น. 15:00-16:00 น. และ 17:00- 18:00 น. โดยสุ่มเลือกวันและเวลาท่ีท�ำการส�ำรวจจุดละ 1 รอบ และ 8 6 4 สงั เกตเกบ็ ขอ้ มลู ตอ่ เนือ่ งเปน็ ระยะเวลา 1 ช่วั โมง 7 5 • ชั้นภูมิท่ี 3 ใช้วิธีการสุ่มตัวอย่างให้ได้ข้อมูลที่กระจายครอบคลุม ทั้งวันธรรมดาและวันหยุด และทั้งช่วงเวลาเช้า กลางวัน เย็น 11 12 1 แบง่ ออกเปน็ 4 รอบ คือ 07:00-09:00 น. 10:00-12:00 น. 13:00- 10 2 15:00 น. และ 16:00-18:00 น. โดยสุ่มเลือกวันและเวลาท่ีส�ำรวจ 9 3 ในเทศบาลแต่ละแห่ง ท้ังนี้ในแต่ละรอบน้ันแบ่งเป็นการส�ำรวจ จุดแรก 45 นาที ตามด้วยจุดที่สองเป็นระยะเวลา 45 นาทีเช่น 8 6 4 เดียวกัน 7 5 แนวทางการสุ่มตัวอย่างส�ำหรับการส�ำรวจพฤติกรรมการสวมหมวก นิรภัยในพ้ืนท่ีกรุงเทพมหานครและจังหวัดภูมิภาคดังที่อธิบาย ข้างต้นได้สรุปเป็นตารางไว้ ในภาคผนวก ก โดยแนวทางการ วิเคราะห์อัตราการสวมหมวกนิรภัยของผู้ใช้รถจักรยานยนต์ ด้วยวิธี การหาคา่ เฉล่ียถว่ งน�ำ้ หนกั ได้อธบิ ายไว้ใน ภาคผนวก ข

010 อตั ราการสวมหมวกนิรภัย ของผู้ใชร้ ถจกั รยานยนต์ในประเทศไทย ปี พ.ศ. 2560 2.3 การออกแบบตำ� แหน่งจดุ สำ� รวจ สำ� หรบั การออกแบบตำ� แหนง่ จดุ สำ� รวจพฤตกิ รรมการสวมหมวกนริ ภยั ของผู้ใช้ รถจกั รยานยนต์ในแตล่ ะชน้ั ภมู ิ ในขนั้ แรกคณะทำ� งานทำ� การสมุ่ เลอื กตำ� แหนง่ ของจุดส�ำรวจโดยอาศัยข้อมูลเบื้องต้นจากแผนที่โครงข่ายถนนและแผนท่ี ภาพถ่ายทางอากาศ ตามด้วยการตรวจสอบความเหมาะสมของจุดส�ำรวจ ในภาคสนาม โดยอาศยั หลกั เกณฑด์ งั ตอ่ ไปน้ี เพอื่ ใหก้ ารคดั เลอื กและกำ� หนด ตำ� แหนง่ จดุ สำ� รวจในแตล่ ะจงั หวดั มคี วามสอดคลอ้ งเปน็ ไปในทศิ ทางเดยี วกนั 1) ก�ำหนดต�ำแหน่งของจุดส�ำรวจให้กระจายครอบคลุมโครงข่ายถนน บริเวณพน้ื ท่ีส�ำรวจ 2) ตำ� แหนง่ ของจดุ สำ� รวจควรตง้ั อยบู่ รเิ วณจดุ ตดั ทางแยกของเสน้ ทางสญั จร ที่ส�ำคัญ โดยอาจเป็นทางแยกท่ีมีหรือไม่มีการควบคุมด้วยสัญญาณ ไฟจราจร ทางเข้าออกสถานท่ีส�ำคัญ หรือบริเวณช่วงถนนในย่านชุมชน ที่มีสภาพการจราจรชะลอตัว เพื่อให้เจ้าหน้าท่ีส�ำรวจสามารถสังเกต กลุม่ ตวั อย่างผู้ขบั ขี่และผู้โดยสารรถจกั รยานยนต์ไดอ้ ยา่ งชดั เจน 3) ก�ำหนดฝั่งของทางแยกหรือช่วงถนน รวมถึงทิศทางจราจรท่ีจะท�ำการ สำ� รวจดว้ ยวธิ กี ารสมุ่ โดยใหพ้ จิ ารณาถงึ จดุ สำ� รวจใกลเ้ คยี งเพอื่ หลกี เลยี่ ง โอกาสการเกิดความซ�้ำซ้อนในการสังเกตและบันทึกข้อมูลกลุ่มตัวอย่าง จากรถจกั รยานยนต์คันเดียวกนั จากหลักเกณฑด์ งั กล่าว คณะทำ� งานได้ออกแบบและก�ำหนดตำ� แหน่งของจดุ สำ� รวจพฤตกิ รรมการสวมหมวกนริ ภยั ในแตล่ ะชน้ั ภมู ิ พรอ้ มทง้ั จดั ทำ� ระบบฐาน ข้อมลู จุดสำ� รวจฯ อาทิเชน่ พิกัดต�ำแหน่งท่ีตง้ั ทางภูมศิ าสตร์ รปู ถา่ ย แผนท่ี สงั เขป ทศิ ทางในการสำ� รวจ ลกั ษณะทางกายภาพ เพอื่ สามารถนำ� ไปใชอ้ า้ งองิ ในการลงพื้นทส่ี �ำรวจเกบ็ ขอ้ มูลภาคสนามต่อไป คณะท�ำงานได้อาศัยแนวทางดังที่อธิบายข้างต้นในการออกแบบการสุ่ม ตวั อยา่ งและกำ� หนดจดุ สำ� รวจพฤตกิ รรมการสวมหมวกนริ ภยั ของแตล่ ะจงั หวดั โดยสามารถสรุปจ�ำนวนจุดส�ำรวจฯ ท่ีด�ำเนินการในปี พ.ศ. 2560 ในภาพ รวมทง้ั ประเทศ 3,274 จดุ แบง่ ออกเป็น 1,290 จดุ ในเขตเมอื งขนาดใหญ่ (ชน้ั ภูมทิ ี่ 1) 560 จุด ในเขตเมืองขนาดกลาง (ชัน้ ภมู ทิ ี่ 2) และ 1,424 จุด ในเขตเมอื งขนาดเลก็ (ชนั้ ภูมิที่ 3) ทงั้ น้จี ดุ สำ� รวจของแตล่ ะจงั หวดั มจี ำ� นวน แตกต่างกันขึ้นอยู่กับขนาดของพ้ืนท่ีและจ�ำนวนประชากร โดยมีจ�ำนวน เร่ิมต้ังแต่ 22 จุด จนถึง 84 จุด ส�ำหรับจังหวัดภูมิภาค ในขณะท่ีพื้นท่ี กรงุ เทพมหานครมีจำ� นวนจุดสำ� รวจรวม 100 จดุ

บทที่ 2 ระเบียบวธิ กี ารส�ำรวจ 011 โดยรายละเอียดของจ�ำนวนจุดส�ำรวจของแต่ละจังหวัด จ�ำแนกตามช้ันภูมิ ของการออกแบบการสุ่มตัวอย่างแสดงไว้ใน ตารางที่ 2-1 ตารางท่ี 2-1 สรุปจ�ำนวนจุดสำ� รวจพฤตกิ รรมการสวมหมวกนิรภยั ของผู้ใช้รถจกั รยานยนต์ ปี พ.ศ. 2560 ภาค จังหวดั ช้ันภมู ิ 1 ช้นั ภูมิ 2 ช้ันภูมิ 3 รวม เหนือ เชยี งใหม่ 28 12 32 72 ล�ำปาง 28 - 24 52 ตะวนั ออกเฉยี งเหนือ พิษณุโลก 14 - 16 30 อุตรดิตถ์ 14 - 24 38 นครสวรรค์ 14 12 16 42 ก�ำแพงเพชร 14 12 16 42 เชียงราย 14 8 32 54 ตาก 14 8 16 38 นา่ น 14 - 8 22 พะเยา 14 4 24 42 พจิ ิตร 14 12 24 50 เพชรบรู ณ์ 14 12 16 42 แพร่ 14 - 16 30 แมฮ่ ่องสอน 14 - 8 22 ลำ� พนู 14 - 24 38 สโุ ขทยั 14 4 16 34 อุทัยธานี 14 - 16 30 นครราชสีมา 28 16 32 76 ขอนแก่น 28 20 32 80 อดุ รธานี 28 16 32 76 สกลนคร 14 - 24 38 รอ้ ยเอ็ด 14 - 32 46 อุบลราชธานี 28 16 24 68 กาฬสินธ์ุ 14 - 32 46 ชยั ภมู ิ 14 - 24 38 นครพนม 14 - 16 30 บรุ ีรัมย์ 14 4 32 50 มหาสารคาม 14 - 16 30 มกุ ดาหาร 14 - 8 22 ยโสธร 14 - 16 30 เลย 14 - 24 38 สรุ ินทร์ 14 - 24 38 ศรสี ะเกษ 14 4 16 34 หนองคาย 14 8 16 38 หนองบวั ลำ� ภู 14 8 16 38 อำ� นาจเจริญ 14 - 8 22 บึงกาฬ 14 - 16 30

012 อตั ราการสวมหมวกนริ ภัย ของผู้ใชร้ ถจกั รยานยนต์ในประเทศไทย ปี พ.ศ. 2560 ตารางท่ี 2-1 สรุปจ�ำนวนจุดส�ำรวจพฤติกรรมการสวมหมวกนิรภยั ของผู้ใช้รถจักรยานยนต์ ปี พ.ศ. 2560 (ต่อ) ภาค จังหวัด ชนั้ ภูมิ 1 ช้ันภูมิ 2 ชน้ั ภูมิ 3 รวม กลางและตะวนั ออก พระนครศรอี ยธุ ยา 14 8 24 46 กรุงเทพมหานคร 100 - - 100 28 28 8 64 นนทบรุ ี 14 36 16 66 ปทมุ ธานี 14 16 24 54 14 20 8 42 สระบรุ ี 14 8 16 38 สมทุ รสาคร 14 4 32 50 14 16 16 46 นครปฐม 14 - 24 38 สพุ รรณบรุ ี 14 16 16 46 14 - 8 22 เพชรบรุ ี 14 - 16 30 ชัยนาท 14 4 32 50 14 12 16 42 ลพบุรี 14 12 24 50 สงิ หบ์ ุรี 14 - 8 22 อา่ งทอง 28 32 24 84 กาญจนบุรี 14 12 24 50 ประจวบครี ขี ันธ์ 14 8 24 46 ราชบุรี 14 - 16 30 สมุทรสงคราม 14 36 8 58 ชลบรุ ี 14 - 24 38 ระยอง 14 - 16 30 จนั ทบรุ ี 14 - 8 22 ปราจีนบุรี 14 4 8 26 สมทุ รปราการ 14 12 24 50 ฉะเชิงเทรา 14 16 24 54 ตราด 28 24 24 76 นครนายก 14 4 16 34 สระแก้ว 14 4 16 34 ใต้ สรุ าษฎรธ์ านี 14 - 8 22 นครศรธี รรมราช 14 4 8 26 สงขลา 14 - 32 46 ชมุ พร 14 20 8 42 ตรัง 14 - 8 22 14 - 8 22 กระบ่ี 14 16 8 38 พังงา 14 - 16 30 14 12 16 42 พัทลุง 1,290 560 1,424 3,274 ภเู กต็ ระนอง สตลู ยะลา ปตั ตานี นราธิวาส รวมท้ังหมด

บทที่ 2 ระเบยี บวิธีการส�ำรวจ 013 2.4 แนวทางการวเิ คราะหแ์ ละรวบรวมขอ้ มลู ส�ำหรับแนวทางการวิเคราะห์รวบรวมข้อมูลการส�ำรวจการสวมหมวกนิรภัย ในปี พ.ศ. 2560 น้ี ทางมูลนิธิไทยโรดส์ยังคงใช้ระบบสารสนเทศ ทางเครือข่ายอินเทอร์เน็ต (Web-Based Data Management) ท่ีพัฒนา ข้ึนมาใช้ส�ำหรับการบริหารจัดการข้อมูลผลการส�ำรวจหมวกนิรภัยต้ังแต่ ปี พ.ศ. 2555 ในการบรหิ ารจดั การขอ้ มลู การสำ� รวจฯ จากเครอื ขา่ ย Road Safety Watch ท่วั ประเทศได้อยา่ งรวดเรว็ และมีประสทิ ธิภาพ รวมไปถงึ ออกแบบให้ ระบบฯ สามารถตดิ ตามความกา้ วหนา้ และสถานะของการดำ� เนนิ งาน ตลอดจน การตรวจสอบความถกู ตอ้ งของขอ้ มลู ท่ีไดจ้ ากการประมวลผล พรอ้ มทง้ั พฒั นา ระบบให้สามารถวิเคราะห์ผลการส�ำรวจออกมาในรูปแบบต่างๆ ได้อย่าง ถูกต้อง ส�ำหรับรายละเอียดของระบบสารสนเทศบริหารจัดการข้อมูลส�ำรวจ อัตราการสวมหมวกนิรภัยในประเทศไทยได้แสดงไว้ใน ภาคผนวก ค รปู ที่ 2-2 ระบบสารสนเทศบริหารจดั การขอ้ มลู ส�ำรวจการสวมหมวกนริ ภยั ในประเทศไทย

014 อัตราการสวมหมวกนิรภัย ของผู้ใช้รถจักรยานยนต์ในประเทศไทย ปี พ.ศ. 2560 2.5 สรุปจำ� นวนกลุ่มตัวอยา่ งจากการส�ำรวจ ด้วยการส�ำรวจพฤติกรรมการสวมหมวกนิรภัยของผู้ ใช้รถจักรยานยนต์ ครอบคลุมพ้ืนท่ีทุกจังหวัดท่ัวประเทศจ�ำเป็นต้องอาศัยระยะเวลาและ บคุ ลากรจำ� นวนมาก “เครอื ขา่ ยเฝา้ ระวงั สถานการณค์ วามปลอดภยั ทางถนน” หรอื “Road Safety Watch” จงึ ถกู จดั ตง้ั ขน้ึ เพอื่ ทำ� งานรว่ มกนั ในลกั ษณะของ เครอื ข่าย ประกอบด้วย มลู นิธิไทยโรดส์ และสถาบนั การศกึ ษาต่างๆ ในแตล่ ะ ภมู ภิ าคของประเทศ ไดแ้ ก่ ศนู ยว์ จิ ยั อบุ ตั เิ หตแุ หง่ ประเทศไทย สถาบนั เทคโนโลยี แหง่ เอเชยี มหาวทิ ยาลยั เชยี งใหม่ มหาวทิ ยาลยั นเรศวร มหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยี สุรนารี มหาวิทยาลัยราชภัฏศรีสะเกษ มหาวิทยาลัยบูรพา มหาวิทยาลัย วลยั ลกั ษณ์ และมหาวทิ ยาลยั นครพนม โดยมลู นธิ ไิ ทยโรดส์ ทำ� หนา้ ทเ่ี ปน็ ประธาน เครือข่ายส่วนกลาง รับผิดชอบในการวางแผนและกรอบการด�ำเนินงาน ศกึ ษาและก�ำหนดแนวทางและข้นั ตอนการสำ� รวจ พัฒนาค่มู อื การสำ� รวจและ แบบฟอร์มการบันทึกข้อมูล ก�ำกับและควบคุมคุณภาพให้เป็นมาตรฐาน เดียวกันและรวบรวมข้อมูลเพ่ือวิเคราะห์ประมวลผล ในขณะท่ีสถาบันการ ศึกษาต่างๆ ท�ำหน้าท่ีเป็นหน่วยเฝ้าระวังฯ ของเครือข่ายในส่วนภูมิภาค รบั ผดิ ชอบงานออกแบบจดุ สำ� รวจและเกบ็ ขอ้ มลู ในภาคสนาม รวมถงึ การบนั ทกึ และตรวจสอบความถูกตอ้ งของข้อมลู ระดบั จังหวดั ดงั สรปุ ในตารางท่ี 2-2

บทที่ 2 ระเบียบวิธีการสำ� รวจ 015 ตารางท่ี 2-2 เครือข่ายหน่วยเฝ้าระวงั สถานการณค์ วามปลอดภยั ทางถนน เครอื ขา่ ย ชือ่ หน่วยงาน จังหวดั ที่รับผดิ ชอบ ภาคเหนือตอนบน มหาวทิ ยาลยั เชยี งใหม่ เชียงใหม่ ลำ� ปาง อุตรดติ ถ์ เชยี งราย ภาคเหนือตอนลา่ ง มหาวิทยาลัยนเรศวร แม่ฮอ่ งสอน นา่ น พะเยา แพร่ ลำ� พนู ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน มหาวทิ ยาลยั นครพนม พษิ ณุโลก นครสวรรค์ ก�ำแพงเพชร ตาก พิจิตร ภาคตะวันออกเฉยี งเหนือตอนลา่ ง 1 มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี เพชรบรู ณ์ สโุ ขทัย อทุ ยั ธานี ภาคตะวันออกเฉียงเหนอื ตอนล่าง 2 มหาวิทยาลัยราชภฏั ศรีสะเกษ สกลนคร นครพนม มุกดาหาร ร้อยเอด็ กาฬสนิ ธ์ุ ภาคกลาง ศูนย์วิจัยอุบตั ิเหตแุ ห่งประเทศไทย บึงกาฬ สถาบนั เทคโนโลยีแหง่ เอเซยี นครราชสีมา ขอนแกน่ อุดรธานี ชัยภูมิ บุรีรมั ย์ ภาคตะวันออก มหาสารคาม เลย หนองคาย หนองบัวล�ำภู ภาคใต้ มหาวิทยาลัยบูรพา อบุ ลราชธานี ยโสธร สุรินทร์ ศรีสะเกษ มหาวิทยาลยั วลยั ลกั ษณ์ อำ� นาจเจริญ พระนครศรีอยุธยา กรุงเทพมหานคร นนทบุรี ปทุมธานี สระบรุ ี สมทุ รสาคร นครปฐม สพุ รรณบรุ ี เพชรบรุ ี ชัยนาท ลพบรุ ี สิงหบ์ รุ ี อา่ งทอง กาญจนบุรี ประจวบครี ขี ันธ์ ราชบุรี สมทุ รสงคราม ชลบรุ ี ระยอง จนั ทบรุ ี ปราจีนบรุ ี สมุทรปราการ ฉะเชิงเทรา ตราด นครนายก สระแก้ว สุราษฎรธ์ านี นครศรีธรรมราช สงขลา ชุมพร ตรงั กระบี่ พงั งา พัทลงุ ภเู ก็ต ระนอง สตูล ยะลา ปัตตานี นราธิวาส การส�ำรวจพฤติกรรมการสวมหมวกนิรภัยของผู้ ใช้รถจักรยานยนต์ ในประเทศไทยปี พ.ศ. 2560 ไดด้ �ำเนนิ งานในภาคสนามตงั้ แต่เดือนสงิ หาคม ถงึ เดือนธันวาคม พ.ศ. 2560 สังเกตพฤตกิ รรมการสวมหมวกนริ ภยั ของกล่มุ ตวั อยา่ งผู้ใชร้ ถจกั รยานยนตจ์ ำ� นวนรวมทงั้ สนิ้ 1,553,004 คน แบง่ เปน็ ผขู้ บั ขี่ 1,163,871 คน และผู้โดยสาร 389,133 คน จากการสำ� รวจครอบคลมุ พ้นื ท่ี 77 จงั หวัดทัว่ ประเทศ โดยมจี ำ� นวนกลมุ่ ตวั อย่างทสี่ �ำรวจได้ในแตล่ ะจงั หวัด ดงั สรปุ ไว้ใน ตารางท่ี 2-3 สำ� หรบั ผลการวเิ คราะหอ์ ัตราการสวมหมวกนิรภยั ของผู้ใช้รถจักรยานยนต์ในประเด็นต่างๆ ได้สรุปไว้ในเน้ือหาของบทถัดไป โดยรายละเอียดของผลการวเิ คราะหร์ ายจงั หวัดในแต่ละประเด็น พรอ้ มดว้ ย จำ� นวนกลมุ่ ตวั อยา่ งและผลการวเิ คราะหช์ ว่ งความเชอ่ื มนั่ ทางสถติ ิ ไดน้ ำ� เสนอ ไว้ใน ภาคผนวก ง

016 อตั ราการสวมหมวกนริ ภยั ของผู้ใช้รถจกั รยานยนต์ในประเทศไทย ปี พ.ศ. 2560 ตารางที่ 2-3 สรุปจำ� นวนกลมุ่ ตัวอย่างจากการสำ� รวจพฤติกรรมการสวมหมวกนิรภัย ปี พ.ศ. 2560 ภาค จังหวัด ชัน้ ภมู ิ 1 ช้ันภมู ิ 2 ช้ันภมู ิ 3 รวม เหนอื เชยี งใหม่ ผขู้ บั ข่ี ผโู้ ดยสาร ผขู้ บั ข่ี ผโู้ ดยสาร ผขู้ บั ข่ี ผโู้ ดยสาร ผขู้ บั ขี่ ผโู้ ดยสาร ตะวันออกเฉยี งเหนอื ลำ� ปาง พษิ ณโุ ลก 18,275 5,067 7,186 2,011 15,588 3,765 41,049 10,843 อุตรดิตถ์ 11,788 3,280 -- 6,806 1,678 18,594 4,958 นครสวรรค์ 5,528 1,378 -- 5,809 1,904 11,337 3,282 ก�ำแพงเพชร 9,237 2,847 -- 6,243 1,784 15,480 4,631 เชียงราย 7,853 2,481 4,761 1,375 18,707 5,750 ตาก 3,843 1,221 6,093 1,894 1,941 487 6,895 1,925 นา่ น 4,692 1,489 1,111 217 3,966 1,161 11,726 3,714 พะเยา 2,651 600 3,068 1,064 1,461 459 6,046 1,514 พิจิตร 2,984 865 1,934 455 1,457 469 4,441 1,334 เพชรบรู ณ์ 3,588 910 2,094 422 6,125 1,421 แพร่ 3,904 1,308 -- 1,859 445 10,092 2,862 แม่ฮ่องสอน 7,251 2,070 443 89 1,739 425 13,175 3,524 ลำ� พูน 2,850 774 4,329 1,109 1,613 448 4,463 1,222 สโุ ขทัย 5,554 1,661 4,185 1,029 1,128 327 6,682 1,988 อทุ ยั ธานี 2,730 717 2,124 462 4,854 1,179 นครราชสีมา 1,361 388 -- 2,285 843 4,290 1,393 ขอนแก่น 3,924 1,254 -- 1,696 458 5,620 1,712 อุดรธานี 12,052 3,915 -- 6,059 1,956 23,811 7,603 สกลนคร 9,135 2,210 644 162 4,976 1,074 19,989 5,094 รอ้ ยเอ็ด 13,210 4,841 -- 5,477 2,236 23,770 8,643 อุบลราชธานี 5,878 1,946 5,700 1,732 4,920 1,598 10,798 3,544 กาฬสินธุ์ 4,754 1,222 5,878 1,810 4,739 1,569 9,493 2,791 ชยั ภมู ิ 12,204 3,381 5,083 1,566 5,749 1,912 24,371 6,823 นครพนม 1,718 605 -- 4,658 1,479 6,376 2,084 บุรีรมั ย์ 3,626 1,302 -- 2,848 752 6,474 2,054 มหาสารคาม 1,530 465 6,418 1,530 2,860 1,122 4,390 1,587 มุกดาหาร 4,600 1,670 -- 6,382 2,257 12,869 4,675 ยโสธร 3,392 1,069 -- 2,857 1,069 6,249 2,138 เลย 1,543 443 -- 1,011 424 2,554 867 สุรินทร์ 1,887 748 2,006 604 2,890 894 ศรสี ะเกษ 884 290 -- 3,351 1,082 5,841 1,851 หนองคาย 2,490 769 -- 6,048 2,046 10,352 3,404 หนองบัวลำ� ภู 4,304 1,358 -- 3,322 1,185 6,493 2,296 อำ� นาจเจริญ 2,084 628 -- 4,487 1,363 8,588 2,470 บึงกาฬ 1,575 457 -- 2,411 643 3,779 961 1,199 260 1,087 483 1,077 398 1,567 496 2,526 650 2,711 1,102 5,987 2,449 490 98 169 58 3,276 1,347 -- --

บทท่ี 2 ระเบียบวธิ ีการส�ำรวจ 017 ตารางที่ 2-3 สรปุ จ�ำนวนกลุม่ ตวั อย่างจากการส�ำรวจพฤตกิ รรมการสวมหมวกนริ ภยั ปี พ.ศ. 2560 (ต่อ) ภาค จงั หวัด ชัน้ ภูมิ 1 ชัน้ ภูมิ 2 ชัน้ ภูมิ 3 รวม กลางและตะวนั ออก พระนครศรีอยธุ ยา ผขู้ บั ข่ี ผโู้ ดยสาร ผขู้ บั ข่ี ผโู้ ดยสาร ผขู้ บั ข่ี ผโู้ ดยสาร ผขู้ บั ขี่ ผโู้ ดยสาร กรุงเทพมหานคร นนทบุรี 5,728 2,605 3,711 1,699 4,478 1,961 13,917 6,265 ปทมุ ธานี 78,226 20,602 -- - - 78,226 20,602 สระบุรี 13,349 3,707 สมุทรสาคร 3,910 1,253 13,274 4,481 2,322 967 28,945 9,155 นครปฐม 7,535 2,202 14,322 5,133 3,246 1,085 21,478 7,471 สุพรรณบรุ ี 12,756 5,402 6,267 2,122 4,459 1,565 18,261 5,889 เพชรบุรี 9,480 4,106 7,593 2,726 2,797 1,213 23,146 9,341 ชัยนาท 6,101 2,035 4,203 1,675 3,033 1,061 16,716 6,842 ลพบรุ ี 18,560 6,900 1,186 409 4,661 1,581 11,948 4,025 สิงหบ์ รุ ี 5,225 1,525 7,349 2,121 3,274 991 29,183 10,012 อ่างทอง 5,070 2,376 2,949 792 8,174 2,317 กาญจนบรุ ี 8,031 2,699 -- 4,160 1,648 11,872 4,721 ประจวบคีรีขันธ์ 6,620 2,256 2,642 697 2,124 680 10,155 3,379 ราชบุรี 7,539 2,763 5,291 2,462 11,911 4,718 สมทุ รสงคราม 3,813 1,353 -- 5,676 2,044 13,829 5,066 ชลบรุ ี 4,083 1,830 -- 4,645 1,780 16,876 5,757 ระยอง 4,874 1,872 614 259 7,586 2,895 21,373 8,794 จนั ทบรุ ี 19,150 6,665 8,418 2,624 1,001 315 5,875 2,187 ปราจนี บุรี 5,020 1,213 9,704 4,069 5,253 1,820 39,290 13,497 สมทุ รปราการ 6,276 1,978 -- 5,988 1,591 14,685 3,689 ฉะเชิงเทรา 3,335 1,033 14,887 5,012 3,962 1,040 15,097 4,573 ตราด 9,730 3,612 3,677 885 2,472 969 5,807 2,002 นครนายก 9,488 2,830 4,859 1,555 2,544 891 36,227 13,095 สระแกว้ 5,416 1,168 -- 4,959 1,613 14,447 4,443 4,602 1,513 23,953 8,592 2,730 774 8,146 1,942 ใต้ สรุ าษฎรธ์ านี 4,751 1,347 -- 2,170 837 6,772 2,350 นครศรีธรรมราช 4,643 1,459 -- 1,162 379 9,467 2,567 สงขลา 5,354 2,261 -- 7,751 2,838 17,874 6,306 ชมุ พร 13,397 5,101 3,554 841 9,707 3,713 24,976 9,901 ตรัง 4,748 1,899 5,480 2,009 7,722 2,491 30,767 11,298 กระบ่ี 5,076 1,944 9,915 3,927 4,657 1,823 12,106 4,664 พังงา 5,175 2,247 9,648 3,706 5,242 2,270 11,652 4,865 พัทลุง 2,769 1,045 2,701 942 1,861 832 7,036 3,079 ภูเก็ต 8,344 3,661 1,334 651 2,371 883 7,243 2,675 ระนอง 19,816 7,645 -- 8,013 3,223 16,357 6,884 สตูล 9,698 3,673 2,103 747 5,821 1,698 47,777 16,636 ยะลา 17,686 6,906 -- 2,674 973 12,372 4,646 ปตั ตานี 10,869 3,415 22,140 7,293 7,153 2,385 24,839 9,291 นราธิวาส 24,672 9,269 -- 1,396 514 24,068 8,631 6,507 3,007 -- 5,848 2,402 30,520 11,671 รวมทง้ั หมด 595,379 196,963 11,803 4,702 3,850 1,614 18,244 7,911 -- 307,527 103,396 1,163,871 389,133 7,887 3,290 260,965 88,774

018 อตั ราการสวมหมวกนริ ภยั ของผู้ใชร้ ถจักรยานยนต์ในประเทศไทย ปี พ.ศ. 2560

บทที่ 3 อตั ราการสวมหมวกนิรภยั ในภาพรวม ปี พ.ศ. 2560

020 อัตราการสวมหมวกนิรภัย ของผู้ใช้รถจักรยานยนต์ในประเทศไทย ปี พ.ศ. 2560 บทที่ 3 3.1 อตั ราการสวมหมวกนริ ภยั รวมผขู้ บั ขแี่ ละผโู้ ดยสาร ปี พ.ศ. 2560 อัตราการสวม จากผลส�ำรวจพฤติกรรมการสวมหมวกนิรภัยของผู้ ใช้รถจักรยานยนต์ หมวกนิรภยั รวมผู้ขับขี่และผู้โดยสาร พบว่า อัตราการสวมหมวกนิรภัยของทั้งประเทศ ในภาพรวม ในปี พ.ศ. 2560 คือ รอ้ ยละ 43 โดยภูมิภาคทม่ี อี ัตราการสวมหมวกนิรภยั ปี พ.ศ. 2560 ในภาพรวมสูงสุดคือ ภาคกลางและตะวนั ออก ร้อยละ 52 ในขณะที่ พบวา่ ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนือ มอี ัตราการสวมหมวกนิรภัยต�่ำทส่ี ดุ คอื รอ้ ยละ 33 เนื้อหาในบทน้ีประกอบดว้ ย และเม่ือพิจารณาเปรียบเทียบอัตราการสวมหมวกนิรภัยรายจังหวัด พบว่า 3.1 อตั ราการสวมหมวกนริ ภยั รวม จงั หวัดท่มี ีอัตราการสวมหมวกนิรภยั สงู สุด คือ กรุงเทพมหานคร ร้อยละ 76 ผขู้ บั ข่ีและผู้โดยสาร และจงั หวัดท่มี อี ัตราการสวมหมวกนิรภยั ต�่ำท่สี ุด คือ บึงกาฬ พบวา่ มผี ู้ใช้รถ ปี พ.ศ. 2560 จักรยานยนต์เพยี งร้อยละ 13 เทา่ นน้ั ทสี่ วมหมวกนริ ภยั (รูปท่ี 3-1 และ 3-2) 3.2 อัตราการสวมหมวกนิรภัย เฉพาะผูข้ ับข่ี ปี พ.ศ. 2560 ปี 2560 3.3 อัตราการสวมหมวกนิรภัย เฉพาะผู้โดยสาร ปี พ.ศ. 2560 43% 3.4 การจัดล�ำดับอัตราการสวม หมวกนิรภัย จ�ำแนกตามภูมิภาค ปี พ.ศ. 2560 ทัง้ ประเทศ 20% 40% 60% 80% 4444444434633332%%%%%%%% ใต 3343333357897166%%%%%%%% 5555555532234541%%%%%%%% กลางและตะวนั ออก 3333333387555463%%%%%%%% ตะวันออกเฉยี งเหนอื 3444343387003387%%%%%%%% เหนือ 100% 0% 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 รปู ที่ 3-1 อตั ราการสวมหมวกนิรภยั รวมผ้ขู ับขี่และผู้โดยสาร ปี พ.ศ. 2553 ถงึ 2560 รายภาค

บทท่ี 3 อัตราการสวมหมวกนริ ภยั ในภาพรวม ปี พ.ศ. 2560 021 กรุงเทพมหานคร 1132227%222220222122%2323222244422%223353355%333%373733%8%38888%%33%399399030%00%%001331%2%32323%32%%%%33333%%4%3%3%43%%3%%%4%546%4%7%7%747%84%8%44%%444949%9490%044%1%4%%2%%2%33333%%3%44%%%55%65%%%%%%%%9%5%%5%515%5455%768%%%%2%%76% 1. สงิ หบ์ รุ ี 43% มากกว่า 80% ภเู ก็ต 2. อา่ งทอง 22% 61-80% 3. ปทมุ ธานี 55% 41-60% นนทบรุ ี 4. นครปฐม 39% 21-40% นครศรีธรรมราช 5. นนทบรุ ี 58% น้อยกว่า 21% 6. กรุงเทพมหานคร 76% สมทุ รปราการ 7. สมทุ รปราการ 55% ปทมุ ธานี 8. สมุทรสาคร 39% เชยี งใหม 9. สมุทรสงคราม 44% พษิ ณุโลก รูปที่ 3-2 อตั ราการสวมหมวกนริ ภัยรวมผู้ขบั ข่แี ละผู้โดยสาร ปี พ.ศ. 2560 รายจงั หวดั นครสวรรค ตราด สุรินทร พะเยา สมุทรสงคราม ระยอง ลําปาง ระนอง อบุ ลราชธานี สิงหบรุ ี ชลบุรี สระบรุ ี ขอนแกน เพชรบรู ณ สโุ ขทยั แมฮ อ งสอน สมทุ รสาคร ตาก นครราชสมี า นครปฐม เชยี งราย กาํ แพงเพชร นครนายก สงขลา สกลนคร พังงา นาน สรุ าษฎรธานี ตรงั พิจติ ร ชัยนาท ศรีสะเกษ อุตรดติ ถ ลพบุรี กระบี แพร ลําพูน เพชรบรุ ี อุทยั ธานี ชมุ พร ราชบรุ ี พระนครศรีอยุธยา มหาสารคาม อํานาจเจรญิ สตลู ฉะเชงิ เทรา อดุ รธานี กาญจนบรุ ี สระแกว มกุ ดาหาร หนองบวั ลาํ ภู ประจวบครี ีขันธ กาฬสนิ ธุ จนั ทบุรี สุพรรณบุรี ปราจีนบุรี รอยเอ็ด บรุ ีรัมย ชยั ภมู ิ เลย ยโสธร พทั ลงุ หนองคาย ยะลา อา งทอง ปต ตานี นครพนม นราธิวาส บงึ กาฬ

022 อตั ราการสวมหมวกนริ ภยั ของผู้ใช้รถจกั รยานยนต์ในประเทศไทย ปี พ.ศ. 2560 3.2 อตั ราการสวมหมวกนริ ภยั เฉพาะผขู้ บั ขี่ ปี พ.ศ. 2560 หากพจิ ารณาผลส�ำรวจเฉพาะในกลมุ่ ผูข้ บั ขรี่ ถจกั รยานยนต์ ในปี พ.ศ. 2560 พบวา่ อตั ราการสวมหมวกนริ ภยั ของผขู้ บั ขรี่ ถจกั รยานยนต์ในประเทศไทย คอื รอ้ ยละ 50 โดยภาคกลางและตะวนั ออกมอี ตั ราการสวมหมวกนริ ภยั สงู สดุ คอื รอ้ ยละ 60 ในขณะทภี่ าคตะวนั ออกเฉยี งเหนอื มอี ตั ราการสวมหมวกนริ ภยั ของ ผขู้ บั ขตี่ �ำ่ สุด คือ รอ้ ยละ 38 และเมือ่ พิจารณาเปรียบเทียบรายจังหวดั พบว่า กรุงเทพมหานครมีอัตราการสวมหมวกนริ ภยั ของผขู้ บั ขส่ี ูงสดุ คือ รอ้ ยละ 86 ในขณะท่ีจังหวัดบึงกาฬเป็นจังหวัดท่ีมีอัตราการสวมหมวกนิรภัยของผู้ขับข่ี ต่�ำสุดคอื รอ้ ยละ 16 (รูปท่ี 3-3 และ 3-4) ปี 2560 50% ทั้งประเทศ 20% 40% 60% 80% 5555555543111110%%%%%%%% ใต 4544444457657917%%%%%%%% 6666666644432020%%%%%%%% กลางและตะวันออก 3444444413110828%%%%%%%% ตะวันออกเฉยี งเหนือ 4444444497745495%%%%%%%% เหนือ 100% 0% 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 รูปที่ 3-3 อตั ราการสวมหมวกนิรภยั เฉพาะผู้ขบั ข่ี ปี พ.ศ. 2553 ถงึ 2560 รายภาค

บทที่ 3 อตั ราการสวมหมวกนริ ภยั ในภาพรวม ปี พ.ศ. 2560 023 กรุงเทพมหานคร 86% 1. สิงห์บุรี 51% มากกวา่ 80% ภเู กต็ 71% 2. อา่ งทอง 29% 61-80% 70% 3. ปทมุ ธานี 69% 41-60% นนทบรุ ี 69% 4. นครปฐม 51% 21-40% สมทุ รปราการ 69% 5. นนทบุรี 70% น้อยกวา่ 21% 66% 6. กรงุ เทพมหานคร 86% ปทมุ ธานี 59% 7. สมุทรปราการ 69% นครศรีธรรมราช 59% 8. สมุทรสาคร 50% 57% 9. สมทุ รสงคราม 57% เชยี งใหม 57% นครสวรรค 54% สมุทรสงคราม 53% พษิ ณุโลก 51% 51% สรุ ินทร 51% ระนอง 51% สระบรุ ี 51% ตราด 50% ชลบุรี 50% สงิ หบ ุรี 49% นครปฐม 49% สมุทรสาคร 49% ระยอง 49% อบุ ลราชธานี 47% สโุ ขทัย 47% พะเยา 46% ลาํ ปาง 46% เพชรบูรณ 46% แมฮ อ งสอน 46% นครนายก 45% สงขลา 45% ขอนแกน 45% พงั งา 44% นครราชสมี า 43% 43% ตรัง 43% เชยี งราย 43% 41% ตาก 40% กําแพงเพชร 40% สุราษฎรธานี 39% 39% นา น 39% สกลนคร 39% 39% กระบี่ 38% พระนครศรอี ยุธยา 38% 37% ศรสี ะเกษ 37% อตุ รดิตถ 36% 36% พิจิตร 36% ลพบรุ ี 36% ชัยนาท 35% ราชบุรี 35% ชุมพร 35% เพชรบรุ ี 35% สตลู 34% อุทยั ธานี 33% กาญจนบรุ ี 33% ฉะเชงิ เทรา 33% แพร 32% มหาสารคาม 32% สระแกว 32% อํานาจเจริญ 31% ลาํ พูน 31% ประจวบคีรีขันธ 31% อุดรธานี 30% มุกดาหาร 30% ยโสธร 29% สุพรรณบุรี 29% ปราจีนบุรี 28% กาฬสนิ ธุ 27% จนั ทบุรี 26% หนองบัวลําภู 24% พทั ลุง 23% บรุ ีรมั ย รอยเอด็ ชยั ภูมิ ยะลา อางทอง เลย หนองคาย ปต ตานี นครพนม นราธิวาส บึงกาฬ รปู ที่ 3-4 อัตราการสวมหมวกนริ ภัยเฉพาะผขู้ ับข่ี ปี พ.ศ. 2560 รายจังหวัด

024 อตั ราการสวมหมวกนริ ภัย ของผู้ใชร้ ถจกั รยานยนต์ในประเทศไทย ปี พ.ศ. 2560 3.3 อตั ราการสวมหมวกนริ ภยั เฉพาะผโู้ ดยสาร ปี พ.ศ. 2560 จากการส�ำรวจในปี พ.ศ. 2560 พบว่า ในภาพรวมผู้โดยสารรถจักรยานยนต์ เพียงส่วนน้อยเท่าน้ันที่สวมหมวกนิรภัยขณะเดินทางด้วยรถจักรยานยนต์ โดยอตั ราการสวมหมวกนริ ภยั ของผู้โดยสารรถจกั รยานยนต์ในประเทศไทย คอื รอ้ ยละ 20 โดยภาคกลางและตะวนั ออกมอี ตั ราการสวมหมวกนริ ภยั สงู สดุ คอื รอ้ ยละ 23 ในขณะทภ่ี าคตะวนั ออกเฉยี งเหนอื และภาคใตม้ อี ตั ราการสวมหมวก นิรภัยของผู้โดยสารต�่ำสุดเพียง ร้อยละ 15 และเม่ือพิจารณาเปรียบเทียบ รายจังหวดั พบวา่ จงั หวัดกรงุ เทพมหานคร มีอตั ราการสวมหมวกนริ ภัยของ ผู้โดยสารสูงสุด คือ ร้อยละ 39 ในขณะทอ่ี กี กว่า 50 จงั หวัดมีอตั ราการสวม หมวกนิรภยั ของผู้โดยสารไม่ถึง รอ้ ยละ 20 (รปู ที่ 3-5 และ 3-6) ปี 2560 20% ท้ังประเทศ 20% 40% 60% 80% 2121122200099094%%%%%%%% ใต 111111195422349%%%%%%%% 2222222233533594%%%%%%%% กลางและตะวนั ออก 1221111298582051%%%%%%%% ตะวนั ออกเฉียงเหนือ 1222211110087388%%%%%%%% เหนอื 100% 0% 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 รูปที่ 3-5 อัตราการสวมหมวกนิรภัย เฉพาะผู้โดยสาร ปี พ.ศ. 2553 ถึง 2560 รายภาค

บทที่ 3 อัตราการสวมหมวกนริ ภยั ในภาพรวม ปี พ.ศ. 2560 025 กรงุ เทพมหานคร 39% 1. สิงห์บรุ ี 19% มากกว่า 80% ภเู กต็ 37% 2. อ่างทอง 6% 61-80% 36% 3. ปทมุ ธานี 14% 41-60% เชยี งใหม 33% 4. นครปฐม 8% 21-40% นครศรีธรรมราช 31% 5. นนทบรุ ี 22% นอ้ ยกว่า 21% 28% 6. กรงุ เทพมหานคร 39% พษิ ณโุ ลก 26% 7. สมุทรปราการ 18% ตราด 23% 8. สมุทรสาคร 10% พะเยา 22% 9. สมุทรสงคราม 7% ลาํ ปาง 22% 21% นนทบรุ ี 20% ขอนแกน 19% อดุ รธานี 19% 19% ตาก 18% สรุ นิ ทร 18% สงิ หบ ุรี 18% ชลบุรี 18% สกลนคร 17% 17% แพร 16% นครราชสีมา 16% สมทุ รปราการ 16% 16% ลําพนู 15% ระนอง 15% ระยอง 15% เชยี งราย 15% อุบลราชธานี 15% สระบุรี 15% แมฮองสอน 14% หนองบวั ลาํ ภู 14% นครสวรรค 14% กําแพงเพชร 14% กาฬสนิ ธุ 14% ศรสี ะเกษ 14% พิจติ ร 13% สโุ ขทัย 13% ปทุมธานี 13% เพชรบูรณ 12% ชัยนาท 12% ลพบุรี 12% อตุ รดติ ถ 12% จันทบรุ ี 12% มุกดาหาร 12% มหาสารคาม 12% สรุ าษฎรธานี 11% พงั งา 11% 10% นาน 10% อาํ นาจเจริญ 10% 10% ยโสธร 10% กระบี่ 10% ปราจนี บรุ ี 10% สงขลา 10% 10% เลย 9% เพชรบรุ ี 9% 8% ชมุ พร 8% รอ ยเอ็ด 8% นครนายก 8% บุรีรัมย 8% สมทุ รสาคร 8% ราชบรุ ี 8% หนองคาย 8% ชัยภมู ิ 7% กาญจนบุรี 7% นครพนม 7% สพุ รรณบุรี 7% นครปฐม 6% ปตตานี 6% สระแกว 6% ฉะเชงิ เทรา 5% อุทัยธานี 5% สตลู ตรงั สมุทรสงคราม พระนครศรีอยุธยา ประจวบครี ีขนั ธ ยะลา อางทอง พัทลุง บึงกาฬ นราธวิ าส รูปที่ 3-6 อัตราการสวมหมวกนิรภยั เฉพาะผู้โดยสาร ปี พ.ศ. 2560 รายจงั หวดั

026 อัตราการสวมหมวกนริ ภัย ของผู้ใชร้ ถจักรยานยนต์ในประเทศไทย ปี พ.ศ. 2560 3.4 การจัดล�ำดับอัตราการสวมหมวกนิรภัย จ�ำแนกตามภูมิภาค ปี พ.ศ. 2560 จากผลส�ำรวจอัตราการสวมหมวกนิรภัยของผู้ ใช้รถจักรยานยนต์ ในปี พ.ศ. 2560 ตามท่ีน�ำเสนอในหัวข้อท่ี 3-1 ถึง 3-3 สามารถน�ำมาจัด ล�ำดับจังหวัดที่มีอัตราการสวมหมวกนิรภัยสูงสุดและต่�ำสุดในแต่ละภูมิภาค เพอื่ สะทอ้ นใหเ้ หน็ ถงึ ระดบั ความรนุ แรงของสถานการณป์ ญั หาพฤตกิ รรมเสย่ี ง การไมส่ วมหมวกนริ ภยั ทแี่ ตกตา่ งกนั ในแตล่ ะจงั หวดั ทงั้ ในภาพรวมผขู้ บั ขแ่ี ละ ผู้โดยสาร เฉพาะผู้ขับข่ีและเฉพาะผู้โดยสารดังแสดงในรูปท่ี 3-7 ถึง 3-9

บทท่ี 3 อัตราการสวมหมวกนิรภยั ในภาพรวม ปี พ.ศ. 2560 027 ภาคเหนอื ภาคกลางและตะวนั ออก ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนือ ลำ� ดบั จังหวัด 2560 ลำ� ดบั จงั หวัด 2560 ลำ� ดับ จงั หวัด 2560 1 เชียงใหม่ 54% 1 กรงุ เทพมหานคร 76% 1 สรุ นิ ทร์ 45% 2 พษิ ณโุ ลก 51% 2 อุบลราชธานี 43% 3 นครสวรรค์ 49% 2 นนทบรุ ี 58% 3 ขอนแก่น 42% 4 พะเยา 45% 4 นครราชสมี า 39% 5 ล�ำปาง 43% 3 สมทุ รปราการ 55% 5 สกลนคร 37% 6 เพชรบรู ณ์ 41% 6 ศรสี ะเกษ 33% 7 สโุ ขทยั 40% 4 ปทุมธานี 55% 7 มหาสารคาม 30% 8 แม่ฮ่องสอน 40% 8 อ�ำนาจเจริญ 30% 9 ตาก 39% 5 ตราด 46% 9 อดุ รธานี 29% 10 เชียงราย 38% 10 มุกดาหาร 28% 11 ก�ำแพงเพชร 38% 6 สมทุ รสงคราม 44% 11 หนองบัวลำ� ภู 28% 12 น่าน 36% 12 กาฬสินธุ์ 28% 13 พิจิตร 34% 7 ระยอง 43% 13 ร้อยเอด็ 25% 14 อตุ รดิตถ์ 33% 14 บรุ รี มั ย์ 25% 15 แพร่ 32% 8 สิงหบ์ ุรี 43% 15 ชยั ภูมิ 25% 16 ล�ำพนู 32% 16 เลย 24% 17 อทุ ยั ธานี 31% 9 ชลบุรี 43% 17 ยโสธร 24% 43.0% 18 หนองคาย 23% รวม 10 สระบุรี 42% 19 นครพนม 20% 20 บงึ กาฬ 13% 11 สมทุ รสาคร 39% 33.0% รวม 12 นครปฐม 39% 13 นครนายก 37% 14 ชัยนาท 33% 15 ลพบรุ ี 32% 16 เพชรบรุ ี 31% 17 ราชบรุ ี 30% 18 พระนครศรอี ยธุ ยา 30% 19 ฉะเชิงเทรา 29% 20 กาญจนบุรี 29% 21 สระแกว้ 29% 22 ประจวบคีรีขันธ์ 28% ภาคใต้ 23 จันทบุรี 28% ลำ� ดับ 24 สพุ รรณบรุ ี 27% 1 จังหวดั 2560 2 25 ปราจีนบุรี 27% 3 ภูเกต็ 62% 4 นครศรธี รรมราช 57% 26 อ่างทอง 22% 5 ระนอง 43% 6 สงขลา 37% รวม 52.0% 7 พังงา 37% 8 สรุ าษฎรธ์ านี 35% รวมผขู้ บั ขีแ่ ละผูโ้ ดยสาร 9 ตรัง 34% 10 กระบ่ี 32% 11 ชุมพร 30% 12 สตลู 30% 13 พทั ลงุ 24% 14 ยะลา 23% ปัตตานี 21% นราธิวาส 17% รวม 37.0% รปู ที่ 3-7 การจัดลำ� ดับอัตราการสวมหมวกนริ ภัยรวมผูข้ ับขแี่ ละผู้โดยสาร ปี พ.ศ. 2560 จำ� แนกตามภูมิภาค

028 อัตราการสวมหมวกนริ ภยั ของผู้ใช้รถจกั รยานยนต์ในประเทศไทย ปี พ.ศ. 2560 ภาคเหนือ ภาคกลางและตะวันออก ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนอื ลำ� ดับ จังหวัด 2560 ลำ� ดับ จังหวัด 2560 ลำ� ดับ จงั หวดั 2560 1 เชียงใหม่ 59% 1 กรงุ เทพมหานคร 86% 1 สรุ นิ ทร์ 54% 2 นครสวรรค์ 59% 2 อุบลราชธานี 49% 3 พิษณุโลก 57% 2 นนทบรุ ี 70% 3 ขอนแก่น 46% 4 สุโขทยั 49% 4 นครราชสมี า 45% 5 พะเยา 49% 3 สมุทรปราการ 69% 5 สกลนคร 43% 6 ลำ� ปาง 49% 6 ศรสี ะเกษ 40% 7 เพชรบรู ณ์ 47% 4 ปทุมธานี 69% 7 มหาสารคาม 36% 8 แม่ฮอ่ งสอน 47% 8 อ�ำนาจเจริญ 35% 9 เชยี งราย 45% 5 สมุทรสงคราม 57% 9 อดุ รธานี 34% 10 ตาก 44% 10 มุกดาหาร 33% 11 ก�ำแพงเพชร 43% 6 สระบุรี 51% 11 กาฬสินธุ์ 32% 12 น่าน 43% 12 หนองบวั ล�ำภู 31% 13 อตุ รดิตถ์ 39% 7 ตราด 51% 13 บรุ ีรัมย์ 31% 14 พิจติ ร 39% 14 รอ้ ยเอด็ 30% 15 อทุ ยั ธานี 37% 8 ชลบุรี 51% 15 ชัยภมู ิ 30% 16 แพร่ 36% 16 เลย 28% 17 ลำ� พูน 35% 9 สิงหบ์ ุรี 51% 17 ยโสธร 28% 49.0% 18 หนองคาย 27% รวม 10 นครปฐม 51% 19 นครพนม 24% 20 บึงกาฬ 16% 11 สมุทรสาคร 50% 38.0% รวม 12 ระยอง 50% 13 นครนายก 46% 14 พระนครศรอี ยธุ ยา 40% 15 ลพบรุ ี 39% 16 ชัยนาท 39% 17 ราชบุรี 39% 18 เพชรบรุ ี 38% 19 กาญจนบุรี 36% 20 ฉะเชงิ เทรา 36% 21 สระแก้ว 35% 22 ประจวบครี ีขันธ์ 35% ภาคใต้ 23 สพุ รรณบรุ ี 33% ลำ� ดับ 24 ปราจนี บรุ ี 32% 1 จังหวดั 2560 2 25 จนั ทบุรี 32% 3 ภเู กต็ 71% 4 นครศรธี รรมราช 66% 26 อ่างทอง 29% 5 ระนอง 53% 6 สงขลา 46% รวม 60.0% 7 พังงา 46% 8 ตรงั 45% เฉพาะผขู้ บั ข่ี 9 สรุ าษฎรธ์ านี 43% 10 กระบี่ 41% 11 ชุมพร 38% 12 สตลู 37% 13 พทั ลุง 31% 14 ยะลา 29% ปัตตานี 26% นราธวิ าส 23% รวม 45.0% รูปที่ 3-8 การจดั ล�ำดบั อัตราการสวมหมวกนิรภยั เฉพาะผู้ขบั ข่ี ปี พ.ศ. 2560 จ�ำแนกตามภมู ิภาค

บทท่ี 3 อัตราการสวมหมวกนริ ภัยในภาพรวม ปี พ.ศ. 2560 029 ภาคเหนือ ภาคกลางและตะวนั ออก ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนือ ลำ� ดับ จังหวัด 2560 ล�ำดบั จงั หวัด 2560 ลำ� ดับ จังหวดั 2560 1 เชียงใหม่ 36% 1 กรงุ เทพมหานคร 39% 1 ขอนแกน่ 22% 2 พิษณุโลก 31% 2 อบุ ลราชธานี 21% 3 พะเยา 26% 2 ตราด 28% 3 สรุ ินทร์ 19% 4 ลำ� ปาง 23% 4 สกลนคร 18% 5 ตาก 20% 3 นนทบุรี 22% 5 นครราชสมี า 18% 6 แพร่ 18% 6 อดุ รธานี 16% 7 ล�ำพูน 17% 4 สิงหบ์ รุ ี 19% 7 หนองบวั ลำ� ภู 15% 8 เชียงราย 16% 8 กาฬสนิ ธุ์ 15% 9 แม่ฮอ่ งสอน 15% 5 ชลบุรี 19% 9 ศรีสะเกษ 15% 10 นครสวรรค์ 15% 10 มกุ ดาหาร 13% 11 กำ� แพงเพชร 15% 6 สมทุ รปราการ 18% 11 มหาสารคาม 12% 12 พิจิตร 14% 12 อ�ำนาจเจรญิ 12% 13 สโุ ขทัย 14% 7 ระยอง 16% 13 ยโสธร 12% 14 เพชรบรู ณ์ 14% 14 เลย 10% 15 อุตรดิตถ์ 13% 8 สระบุรี 16% 15 ร้อยเอด็ 10% 16 น่าน 12% 16 บรุ ีรัมย์ 10% 17 อุทัยธานี 8% 9 ปทุมธานี 14% 17 หนองคาย 10% 21.0% 18 ชยั ภมู ิ 9% รวม 10 ชยั นาท 14% 19 นครพนม 8% 20 บึงกาฬ 5% 11 ลพบุรี 14% 15.0% รวม 12 จันทบรุ ี 13% 13 ปราจนี บรุ ี 11% 14 เพชรบุรี 10% 15 นครนายก 10% 16 สมทุ รสาคร 10% 17 ราชบรุ ี 10% 18 กาญจนบรุ ี 9% 19 สพุ รรณบรุ ี 8% 20 นครปฐม 8% 21 สระแกว้ 8% 22 ฉะเชงิ เทรา 8% ภาคใต้ 23 สมทุ รสงคราม 7% ลำ� ดบั 24 พระนครศรีอยุธยา 7% 1 จงั หวัด 2560 2 25 ประจวบครี ีขนั ธ์ 7% 3 ภเู ก็ต 37% 4 นครศรีธรรมราช 33% 26 อ่างทอง 6% 5 ระนอง 17% 6 สรุ าษฎร์ธานี 12% รวม 23.0% 7 พังงา 12% 8 กระบี่ 12% เฉพาะผโู้ ดยสาร 9 สงขลา 11% 10 ชุมพร 10% 11 ปตั ตานี 8% 12 สตูล 8% 13 ตรัง 7% 14 ยะลา 6% พทั ลุง 6% นราธิวาส 5% รวม 15.0% รูปที่ 3-9 การจดั ลำ� ดับอัตราการสวมหมวกนริ ภยั เฉพาะผู้โดยสาร ปี พ.ศ. 2560 จำ� แนกตามภมู ภิ าค

030 อตั ราการสวมหมวกนริ ภยั ของผู้ใชร้ ถจักรยานยนต์ในประเทศไทย ปี พ.ศ. 2560

บทที่ 4 อัตราการสวมหมวกนริ ภยั จำ� แนกตามกลมุ่ ผู้ใชร้ ถจักรยานยนต์ ปี พ.ศ. 2560

032 อัตราการสวมหมวกนริ ภยั ของผู้ใชร้ ถจกั รยานยนต์ในประเทศไทย ปี พ.ศ. 2560 บทที่ 4 4.1 อตั ราการสวมหมวกนริ ภยั ของวยั รนุ่ และผใู้ หญ่ ปี พ.ศ. 2560 อัตราการ ผลการส�ำรวจพฤติกรรมการสวมหมวกนิรภัยของผู้ ใช้รถจักรยานยนต์ ในปี สวมหมวกนริ ภัย พ.ศ. 2560 ช้ีให้เห็นว่า การสวมหมวกนิรภัยในกลุ่มวัยรุ่นคิดเป็นอัตราการ จำ� แนกตาม สวมค่อนข้างน้อยเมื่อเปรียบเทียบกับกลุ่มผู้ใหญ่ โดยกลุ่มวัยรุ่นมีอัตราการ กลุม่ ผู้ใชร้ ถ สวมหมวกนริ ภัยรวมผ้ขู ับขแ่ี ละผู้โดยสารต�่ำกวา่ กลุม่ ผู้ใหญ่ คือ ร้อยละ 18 จกั รยานยนต์ และ 46 ตามล�ำดบั โดยเมือ่ จำ� แนกข้อมูลเฉพาะกลุ่มผู้ขบั ข่ีและขอ้ มูลเฉพาะ ปี พ.ศ. 2560 กลุ่มผู้โดยสาร พบว่าผลส�ำรวจเป็นไปในทิศทางเดียวกัน (รูปท่ี 4-1 และ 4-2) อย่างไรก็ตาม เมื่อพิจารณาถึงแนวโน้มของอัตราการสวมหมวกนิรภัย เนือ้ หาในบทนป้ี ระกอบดว้ ย ทั้งในกลมุ่ วยั รนุ่ และผู้ใหญ่ (รวมผขู้ ับขีแ่ ละผู้โดยสาร) พบว่า ในกลุ่มผู้ใช้รถ 4.1 อัตราการสวมหมวกนิรภัย จกั รยานยนตว์ ยั รนุ่ มแี นวโนม้ ลดลงคอ่ นขา้ งมากใน ปี พ.ศ. 2560 (รอ้ ยละ 18) ของวัยรุ่นและผู้ ใหญ่ ในขณะที่กลุ่มผู้ ใช้รถจักรยานยนต์ผู้ ใหญ่มีแนวโน้มลดลงเพียงเล็กน้อย ปี พ.ศ. 2560 ใน ปี พ.ศ. 2560 (ร้อยละ 46) 4.2 อัตราการสวมหมวกนิรภัย ส�ำหรับอัตราการสวมหมวกนิรภัยรวมผู้ขับขี่และผู้ โดยสารท่ีเป็นวัยรุ่นและ ของเดก็ (เฉพาะผู้โดยสาร) ผู้ใหญ่ เปรียบเทยี บรายจงั หวดั ปี พ.ศ. 2560 แสดงดงั รูปที่ 4-3 ปี พ.ศ. 2560