คำนำ ทรพั ยำกรธรรมชำติและส่งิ แวดล้อม ถอื เป็นทรพั ยำกรท่มี ีควำมสำคญั ต่อกำรพฒั นำเศรษฐกจิ และควำมเจรญิ ของประเทศ ตลอดจนคุณภำพชีวิตท่ีดีของประชำชน ประเทศไทยได้นำทรัพยำกรเหล่ำนั้นมำใช้ประโยชน์ ตั้งแต่เร่ิมมี แผนพัฒนำเศรษฐกิจและสังคมแห่งชำติฉบับท่ี 1 (พ.ศ. 2504 - 2509) ท่ีเน้นด้ำนเศรษฐกิจและกำรลงทุนในสำธำรณูปโภค พื้นฐำนโดยอำศัยทรพั ยำกรธรรมชำตแิ ละส่งิ แวดล้อมเป็นฐำนในกำรพัฒนำโดยเฉพำะทรพั ยำกรป่ ำไม้ ทรัพยำกรป่ ำไม้จัดเป็นทรัพยำกรธรรมชำติท่ีใช้แล้วไม่หมดสิ้น (Renewable Resources) และมนุษย์ใช้ประโยชน์ จำกป่ ำไม้ทั้งทำงตรงและทำงออ้ ม เช่น เป็นเเหลง่ เช้ือเพลิง อำหำร เคร่ืองนงุ่ ห่ม ยำรักษำโรค ทั้งยงั เป็นแหล่งพื้นท่ีผลิตไม้เพ่ือท่ี อยู่อำศัย เฟอร์นิเจอร์ ของใช้ในบ้ำนและอุ ตสำหกรรม เช่ น กำรเป็นวัตถุดิบตั้งต้นในอุตสำหกรรมเย่ือและกระดำษ เป็นต้น สำหรบั ประโยชนท์ ำงออ้ ม ได้แก่ ต้นไม้ผลิตก๊ำซออกซิเจน ช่ วยลดมลพิษทำงอำกำศดักจับฝุ่ นละออง ป้ องกันกำรเกิดอุทกภัย ป้องกนั กำรเกิดปัญหำกำรพงั ทลำยของหนำ้ ดิน นอกจำกนี้ยังช่วยดดู ซับก๊ำซคำร์บอนไดออกไซด์ ลดสภำวะโลกร้อน ซ่ึงเป็นผล พวงจำกกิจกรรมในชีวิตประจำวนั ต่ำง ๆ ของมนุษย์ แม้ทรัพยำกรป่ ำไมจ้ ะเป็นทรพั ยำกรท่ใี ช้แล้วไมห่ มดสิ้น แต่หำกมนษุ ยใ์ ช้ประโยชน์อยำ่ งไม่เหมำะสมและไม่ย่ังยืน อำจ ส่งผลให้ทรัพยำกรเส่ือมโทรมหรือทำให้ทรัพยำกรเหล่ำน้ีสูญสิ้นไปได้ ข้อมูลจำกองค์กำรอำหำรและเกษตรกรรมแห่ง สหประชำชำติ (FAO) รำยงำนว่ำพ้ืนท่ีป่ ำไม้ของท้ังโลกในปี 2563 เหลืออยู่ประมำณ 26,650 ล้ำนไร่ และตลอดช่ วง 20 ปี ท่ี ผ่ำนมำตั้งแต่ พ.ศ. 2543 - 2563 พื้นท่ีป่ ำไม้ของท้ังโลกลดลงจำก 31.9 เปอร์เซน็ ต์ เหลือ 31.2 เปอร์เซน็ ต์ หรือพื้นท่ีป่ ำไม้หด หำยไปมำกกว่ำ 650 ล้ำนไร่ ภำยใน 20 ปี (FAO, 2564) โดยสำเหตุหลักมำจำกปัญหำกำรเปล่ียนแปลงพ้ืนท่ีป่ ำไปเป็นกำรใช้ ประโยชนท์ ่ดี นิ รูปแบบอ่ืน เช่น พ้ืนท่ีเกษตรกรรม และปัญหำกำรบุกรุกตัดไม้ทำลำยป่ ำอยำ่ งผิดกฎหมำย เป็นตน้ เพ่ือต้องกำรลดปัญหำดังกล่ำวและส่งเสริมให้เกิดกำรใช้ประโยชน์จำกป่ ำไม้อย่ำงย่ังยืน ท่ัวโลกจึงเกิดกำรพัฒนำ กลไกท่เี รียกว่ำกำรรับรองป่ ำไม้ (Forest Certification) ซ่ึงเร่ิมต้นจำกองค์กำรสหประชำชำติได้จัดประชุมเร่ืองส่ิงแวดล้อมโลก (The Earth Summit) เม่ือ พ.ศ. 2535 และได้ร่วมตกลงใน “กำรพัฒนำอย่ำงย่ังยืน” โดยมีข้อสรุปร่วม 3 ประกำรหลัก คือ 1. ควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพ (Biological Diversity) 2. กำรเปล่ียนแปลงของสภำพภูมิอำกำศ (Climate Change) และ 3. ลดกำรขยำยตวั ของทะเลทรำย (Combat Desertification) ซ่ึงไดม้ กี ำหนดเร่อื งหลกั เกณฑก์ ำรจัดกำรป่ ำไมอ้ ย่ำงย่ังยนื ข้ึนมำ โดยตอ้ งมีกำรดำเนนิ กำรอย่ำงมมี ำตรฐำนในกำรนำสนิ ค้ำไม้และผลิตภัณฑ์จำกป่ ำไม้ออกจำกป่ ำ พร้อมแนวควำมคิดเร่ืองกำร ติดเคร่ืองหมำยหรือฉลำกกำรรับรองสินค้ำไม้ (Labeling) จำกนั้นมุมมองควำมต้องกำรท่ีจะจัดกำรป่ ำไม้อย่ำงย่ังยืน (Sustainable Forest Management) จงึ เร่ิมแพรห่ ลำยไปท่ัวโลก ส่งผลให้องค์กรเอกชนต่ำง ๆ รวมตวั กัน ชักชวนใหผ้ ู บ้ ริโภค เลือกซ้ือสินค้ำไม้และผลิตภัณฑ์จำกป่ ำไม้ท่ีมำจำกกำรจัดกำรป่ ำไม้อย่ำงย่ังยืน ซ่ึงวิธีกำรนี้จะทำให้ผู ้ผลิตเร่ิมหันมำสนใจต่อ แหลง่ ท่ีมำของทรพั ยำกรป่ ำไมม้ ำกขนึ้ จึงเกดิ มติ ใิ หม่ ในวงกำรป่ ำไม้ของโลก คอื กำรรับรองป่ ำไม้ (Forest Certification) โดย ประเทศผู ้ผลิตและผู ้เก่ียวข้องได้พยำยำมพัฒนำกำรดำเนินกำรในกำรรับรองป่ ำไม้ของแต่ละประเทศให้เข้ำสู่ระดับ มำตรฐำนสำกลและเป็นท่ียอมรับของผู ้บริโภคประเทศอ่ืน ๆ เช่ น Programme for the Endorsement of Forest Certification (PEFC) Forest Stewardship Council (FSC) Sustainable Forestry Initiative (SFI) ของประเทศ สหรัฐอเมรกิ ำ เป็นตน้
คำนำ (ต่อ) ในประเทศไทยได้ส่งเสริมและสนับสนุน ผลักดันให้เกิดกำรรับรองป่ ำไม้ (Forest Certification) มำต้ังแต่ปี พ.ศ. 2555 โดยสำนกั งำนมำตรฐำนผลติ ภัณฑอ์ ุตสำหกรรม (สมอ.) ไดอ้ อกมำตรฐำนผลิตภัณฑ์อุตสำหกรรมระบบกำรจัดกำรป่ ำไม้อย่ำง ย่ังยืนเล่ม ๑ ข้อกำหนด และปรับปรุงแก้ไขในปี 2559 ในช่ือมำตรฐำนผลิตภัณฑ์อุตสำหกรรมกำรจัดกำรสวนป่ ำไม้เศรษฐกิจ อย่ำงย่ังยนื โดยร่วมมอื กับสำนกั งำนกำรรบั รองไม้เศรษฐกิจ (Thailand Forest Certification Council: TFCC) ภำยใต้สถำบัน อุตสำหกรรมเพ่อื กำรเกษตร สภำอุตสำหกรรมแห่งประเทศไทย เพ่ือให้ภำครัฐ ภำคเอกชนและเกษตรกร สำมำรถนำมำตรฐำน ดงั กลำ่ วไปประยุกต์ใช้ให้เกดิ กำรรับรองป่ ำไมต้ ลอดหว่ งโซ่อุปทำน (Supply chain) และเกิดควำมม่ันใจในกำรดำเนินงำนและยัง ช่ วยรักษำแหล่งท่ีอยู่อำศัยของสัตว์ป่ ำและรักษำควำมอุดมสมบูรณ์ของระบบนิเวศ ผ่ำนวนวัฒน์วิธี นอกจำกนี้ ยังคำนึงถึง ชีวิตควำมเป็นอยู่ของคนงำน กำรจ้ำงคนในชุมชนท้องถ่ิน ชนพื้นเมืองฯ ทั้งยังทำหน้ำท่ีเสมือนอีกหน่ึงเคร่ืองมือท่ีช่ วยภำครัฐ ตรวจสอบรบั รองเก่ียวกับกำรใช้ท่ดี ินอย่ำงถูกกฎหมำย ในระยะยำวดว้ ย แต่เน่ืองจำกบริบทพ้ืนฐำนประเทศไทย ผู ้ทำสวนป่ ำหรือเกษตรกรส่วนใหญ่เป็นรำยย่อยซ่ึงถือครองพื้นท่ีเฉล่ียต่อคน ค่อนข้ำงน้อย และส่วนใหญ่ยังมีมุมมองว่ำเกิดข้ึนได้ยำกจำกสำเหตุ 1. ขำดกำรบริหำรจัดกำรและกำรสนับสนุนอย่ำงต่อเน่ือง 2. ขำดควำมรู้ควำมเข้ำใจในแนวทำงกำรปฏิบัติและวิธีกำรดำเนินกำรตำมมำตรฐำนท่ีชัดเจน 3. ค่ำใช้จ่ำยในกำรดำเนินงำน ค่อนข้ำงสูง และ 4. ขำดกำรเช่ือมโยงกับตลำดปลำยทำง เหล่ำน้ีส่งผลให้ควำมต้องกำรในกำรย่ืนขอมำตรฐำนดังกล่ำวลดลง เพรำะอำจไมค่ ุ้มคำ่ แกก่ ำรลงทุนและกำรบรหิ ำรจัดกำรในระยะยำว คู่มือกำรรับรองกำรจัดกำรป่ ำไม้รูปแบบกลุ่ม (Group Certification Guideline)1 ฉบับน้ี จัดทำข้ึนเพ่ือสร้ำงควำมรู้ ควำมเข้ำใจพ้ืนฐำนแก่ผู ้ท่ีสนใจหรือมีควำมต้องกำรเร่ิมดำเนินกำรจัดกำรป่ ำไม้อย่ำงย่ังยืนรูปแบบกลุ่มด้วยตนเอง รวมท้ัง ใช้ศกึ ษำเพ่มิ เติมประกอบเป็นแนวทำงกำรเตรยี มกำร ท้ังด้ำนเอกสำรและด้ำนปฏิบัติ และสำมำรถนำไปใช้ประกอบกำรแก้ปัญหำ เบอ้ื งตน้ ได้ แต่ทง้ั น้ี คมู่ ือฯ อำจไม่ครอบคลุมเน้ือหำในทุกบริบทและยังมีช่ องว่ำงในกำรดำเนินงำน ผู ้ใช้งำนควรศึกษำแนวทำง อ่ืน ๆ ประกอบ แล้วนำไปประยุกต์ใช้และปรับให้สอดคล้องกับบริบทของตนเพ่ือเกิดควำมย่ังยืนทั้งเศรษฐกิจ สังคมและ ส่ิงแวดล้อม ท้ำยนี้ คณะผู ้จัดทำขอขอบพระคุณหน่วยงำนผู ้สนับสนุน คณะท่ีปรึกษำและคณะผู ้ทรงคุณวุฒิ ท่ีร่วมพัฒนำและให้ ควำมเห็นและข้อเสนอแนะแนวทำงพฒั นำคูม่ ืออย่ำงต่อเน่อื ง และหวังเป็นอย่ำงย่ิงว่ำคู่มือฉบับนี้จะเป็นจุ ดเร่ิมต้นในกำรทำควำม เขำ้ ใจเร่อื งกำรรบั รองป่ ำไม้และช่วยใหเ้ กษตรกรไทยกำ้ วไปส่คู วำมย่งั ยนื อย่ำงแท้จริง คณะผู จ้ ดั ทำ 1 คู่มือฉบบั นี้ อำจไม่ครอบคลุมเน้อื หำในทกุ บรบิ ท ผู้ใช้งำนควรศึกษำและประยุกต์ร่วมกบั แนวทำงอ่ืน ๆ ประกอบ เพ่อื ให้สอดคลอ้ งกับบริบทของตน
สำรบัญ 1. กำรรบั รองกำรจดั กำรป่ ำไมค้ ืออะไร 1 2. TFCC/PEFC คือ ใคร 3 3. ประเภทกำรรับรอง 8 4. กำรตรวจประเมนิ และกระบวนกำรตรวจตดิ ตำม (Certification Maintenance) 11 5. ขนั้ ตอนและกระบวนกำรตรวจรับรอง และหน่วยตรวจรบั รอง 14 6. กำรดำเนนิ กำร 17 7. กำรตรวจติดตำมภำยใน (Internal Audit) 25 8. กำรสมัครย่นื ขอกำรรบั รอง 30 คำถำมท่ีพบเจอบ่อย ๆ (FAQs) 32 ภำคผนวก A 35 ภำคผนวก 1 ตัวอยำ่ งแผนกำรจัดกำรจดั กำรสวนยำงพำรำอย่ำงย่ังยนื ของสหกรณ์ต้นไม้ 36 ภำคผนวก 2 ประเภทเอกสำรท่ดี นิ ท่สี ำมำรถเขำ้ รว่ มกลมุ่ กำรรบั รอง 113 ภำคผนวก 3 รำยช่ือพนั ธุ์พชื และพันธุส์ ตั วท์ ่พี บไดใ้ นสวนยำงพำรำของสมำชิกสหกรณ์ต้นไม้ 114 ภำคผนวก 4 ตวั อย่ำงสมุดบนั ทกึ ของสมำชิก 116 ภำคผนวก B 120
ค่มู อื กำรรบั รองกำรจดั กำรป่ ำไมร้ ูปแบบกล่มุ (Group Certification Guideline) 1
1. กำรรับรองกำรจัดกำรป่ ำไมค้ ืออะไร กำรรับรองป่ ำไม้ เป็นกระบวนกำรภำคสมัครใจท่ีผ่ำนกำรตรวจสอบโดยบุคคลอิสระท่ีสำม (3rd -party: ผู ้ตรวจประเมิน) เป็นผู ้ประเมินระบบกำรจัดกำรป่ ำไม้ตำมข้อกำหนด (“มำตรฐำน”) ท่ีกำหนดโดยองค์กรรับรอง ของภำครัฐหรือภำคเอกชน โดยมีกำรรับรองผ่ำนกำรติดฉลำกเพ่ือส่ือสำรไปยังผู ้บริโภคว่ำสินค้ำไม้และผลิตภัณฑ์ จำกสวนไมน้ มี้ ำจำกกำรจัดกำรป่ ำไม้อย่ำงย่งั ยนื 2 ภำพท่ี 1 2 http://www.fao.org/sustainable-forest-management/toolbox/modules/forest-certification/further-learning/en/?type=111 ค่มู ือกำรรบั รองกำรจัดกำรป่ ำไม้รูปแบบกล่มุ (Group Certification Guideline) 2
ค่มู อื กำรรบั รองกำรจดั กำรป่ ำไมร้ ูปแบบกล่มุ (Group Certification Guideline) 3
2. TFCC/PEFC คือ ใคร 2.1 ควำมเป็นมำ สำนักงำนกำรรับรองไม้เศรษฐกิจไทย (TFCC) เป็นองค์กรท่ีไม่แสวงหำผลกำไร มีควำมเป็นอิสระ โดยมีฐำนะเป็นส่วนหน่ึงของสถำบันอุตสำหกรรมเพ่ือกำรเกษตร (สอก.) จัดตั้งข้ึนเม่ือวันท่ี 11 พฤษภำคม 2559 ภำยใต้สภำอุ ตสำหกรรมแห่งประเทศไทย โดยมีจุ ดเร่ิมต้นจำกกำรรวมกันของกลุ่มผู ้มีส่วนได้ส่วนเสียเก่ียวกับ ไมเ้ ศรษฐกิจ ประกอบดว้ ยเกษตรกรผู ้ปลูกไม้ ภำคเอกชน นักวิชำกำร ภำครัฐ และรัฐวิสำหกิจ ซ่ึงให้ควำมสำคัญ กับระบบกำรรับรองไม้เศรษฐกิจของประเทศไทย ให้ได้รับกำรยอมรับในระดับสำกล และสนับสนุนกำรปลูกไม้ เศรษฐกิจให้มคี วำมย่ังยืนและถูกต้องตำมกฎหมำย สำนกั งำนฯ ได้รบั คัดเลือกเข้ำเป็นสมำชิกของ Programme for the Endorsement of Forest Certification (PEFC) ในฐำนะหน่วยปกครองกำรรับรองมำตรฐำนด้ำนป่ ำไม้ แห่งชำติ (National Governing Body – NGB) ในเดอื นพฤศจิกำยน 2559 และได้รบั กำรเทยี บเคยี งมำตรฐำนชำติ จำก PEFC เม่ือวันท่ี 2 มิถุนำยน 2562 ท่ีผ่ำนมำ โดยหำกเจ้ำของสวนไม้เศรษฐกิจสนใจดำเนินกำรรับรองเพ่ือให้ สวนป่ ำของตนมีมำตรฐำน มอก.14061 น้ัน เจ้ำของสวนไม้เศรษฐกิจสำมำรถสมัครย่ืนขอรับกำรรับรองตำม มอก.14061 ซ่ึงจะได้รับมำตรฐำนสำกล PEFC พร้อมด้วย และสำหรับผู ้ประกอบกำรในอุตสำหกรรมไม้ท่ีสนใจ ก็สำมำรถดำเนนิ กำรรับรองเพ่อื ให้โรงงำนหรือบริษัทของตนมีมำตรฐำนห่วงโซ่ กำรควบคุมผลิตภัณฑ์จำกป่ ำไม้ตำม มอก.2861 (ซ่ึงไดร้ ับกำรเทยี บเคียงกบั PEFC CoC แล้วเช่นกัน) หรือหำกโรงงำนหรือบริษัทมีควำมประสงค์ต้องกำร ขอกำรรับรองเฉพำะ PEFC CoC กส็ ำมำรถดำเนนิ กำรไดเ้ ช่นกนั รำยละเอียดเพ่ิมเติมตำมภำพท่ี 2 ภำพท่ี 2 4 ค่มู ือกำรรบั รองกำรจัดกำรป่ ำไมร้ ูปแบบกลมุ่ (Group Certification Guideline)
2.2 กลไกกำรตรวจรับรองและหนว่ ยงำนท่ีเก่ียวข้อง ภำพท่ี 33 1. สำนกั งำนกำรรับรองไมเ้ ศรษฐกจิ ไทย (TFCC) ทำหน้ำท่ี 1) ขนึ้ ทะเบียนหน่วยรับรอง (Certification Body: CB) 2) ควบคมุ เร่อื งกำรใช้ฉลำกและเคร่อื งหมำย (Label) 3) ส่งเสรมิ ใหม้ ีกำรรบั รองไม้เศรษฐกิจตลอดหว่ งโซ่อุปทำนไม้ 4) สนับสนนุ กำรเข้ำถึงมำตรฐำนให้แกเ่ กษตรกรรำยยอ่ ยและทุกภำคส่วนท่เี ก่ียวขอ้ ง 5) จัดหลกั สตู ร ฝึ กอบรม เพ่ือพัฒนำศกั ยภำพของหนว่ ยรับรองระบบงำน (AB) และหนว่ ยรับรอง (CB) รวมถงึ ผู ้ตรวจประเมิน (Auditor) ท่ีเก่ียวข้องกบั ระบบกำรรับรองไมเ้ ศรษฐกิจ 6) ให้คำปรึกษำและเป็นแหล่งขอ้ มูลด้ำนกำรรับรองไม้เศรษฐกิจให้กบั ผู ้ประกอบกำรด้ำนไมเ้ ศรษฐกจิ และสำธำรณะ 7) บรกิ ำรให้คำปรกึ ษำแกผ่ ู ้ปลกู สรำ้ งไมเ้ ศรษฐกจิ ผู ป้ ระกอบกำรอุตสำหกรรมในกำรตรวจรับรอง ตำมมำตรฐำนกำรจัดกำรสวนป่ ำไมเ้ ศรษฐกจิ อยำ่ งย่ังยนื ทั้ง มอก.14061 มอก.2861 และ PEFC CoC ตำมมำตรฐำนระดับชำติ ระดบั ภูมิภำคและระดับนำนำชำติ 2. สำนักงำนมำตรฐำนผลิตภัณฑ์อุตสำหกรรม (สมอ.) (Thai Industrial Standards Institute: TISI) ซ่ึงในบริบทกำรรับรองกำรจัดกำรป่ ำไม้ จะแบ่งประเภทกำรดำเนินงำนเป็น 2 ส่วนงำน ได้แก่ (1) หน่วยรับรองระบบงำน (Accreditation Body: AB) มีหน้ำท่ีในกำรตรวจรับรองระบบงำนให้แก่ หน่วยรับรอง (CB) และ (2) หน่วยกำหนดมำตรฐำน (Standardizing Body: SB) มีหน้ำท่ีกำหนด ข้อกำหนดในมำตรฐำนผ่ำนควำมร่วมมือจำกผู ้มีส่วนได้ส่วนเสียด้ำนป่ ำไม้ท่ีเก่ียวข้อง โดยกำรดำเนินงำน ของ 2 สว่ นงำนนัน้ มคี วำมเป็นอิสระตอ่ กัน 3. หน่วยรับรอง (Certification Body: CB) หมำยถึง หน่วยงำนบุคคลท่ีสำม (3rd-party) ท่ีให้บริกำร กำรตรวจประเมนิ และใหก้ ำรรบั รองเป็นไปตำมเกณฑห์ รอื ข้อกำหนด ซ่ึงในกำรรบั รองกำรจดั กำรป่ ำไม้อย่ำง 3 https://fti-tfcc.org/?page_id=372 ค่มู ือกำรรบั รองกำรจดั กำรป่ ำไมร้ ูปแบบกลมุ่ (Group Certification Guideline) 5
ย่ังยืนนี้ CB จะต้องได้รับกำรรับรองระบบงำนโดย AB ก่อน สำหรับ CB ท่ีต้องกำรให้กำรรับรองตำม มอก.14061 ต้องผ่ำนกำรรับรอง ISO/IEC 17065 ก่อน จึงจะสำมำรถย่ืนขอรับกำรรับรองได้ หลังจำกท่ี ไดร้ บั กำรรบั รองระบบงำนแล้ว CB จำเป็นต้องแจ้งเพ่ือขอข้ึนทะเบียน CB กับ TFCC จึงจะสำมำรถตรวจ รบั รองพ้นื ท่ีสวนป่ ำได้ โดยกระบวนกำรจะเร่มิ จำกเจำ้ ของสวนไมเ้ ศรษฐกิจสนใจสมัครขอรับกำรรับรองกับ CB หลังจำกนัน้ CB จะสง่ ผู ้ตรวจประเมนิ (Auditor) ตรวจพื้นท่สี วนป่ ำ ซ่ึงหำกสวนป่ ำผำ่ นกำรตรวจและ ได้รบั กำรรับรองแล้ว สวนป่ ำจะไดร้ ับใบรับรองกำรจัดกำรป่ ำอย่ำงย่ังยืน รำยละเอียดตำมภำพท่ี 4 ซ่ึงใน กระบวนกำรนจ้ี ะมรี ะยะเวลำในกำรตัดสนิ ผลประมำณ 45-60 วนั (แตท่ ้งั ขนึ้ อยูก่ บั ระเบยี บของหน่วยรับรอง กำหนด) หลังจำกกำรตรวจประเมนิ ในพ้ืนท่จี รงิ 4. เจ้ำของสวนไม้เศรษฐกิจหรือเกษตรกรผู ้ปลูกสวนป่ ำ (Forest owner) มีหน้ำท่ีเตรียมควำมพร้อมตำม มำตรฐำนกำรจดั กำรสวนป่ ำไม้เศรษฐกิจอย่ำงย่ังยืน (มอก.14061) หลังจำกนั้น จึงสำมำรถย่ืนขอรับกำร รบั รองเพ่อื ให้ CB ตรวจรับรอง หำกไม่พบข้อบกพร่องต้องแก้ไขเจ้ำของสวนไม้เศรษฐกิจหรือเกษตรกรผู ้ ปลูกสวนป่ ำจะได้รับใบรับรองกำรจัดกำรป่ ำไม้ โดยภำยในจะแสดงเลขท่ีใบรับรอง วันท่ีได้รับกำรรับรอง วันสิ้นสุดอำยุใบรับรอง ขอบข่ำยพ้ืนท่ีกำรรับรองฯ รำยละเอียดตำมภำพท่ี 4 โดยหลังจำกได้รับกำร รบั รองแลว้ เจ้ำของสวนไมเ้ ศรษฐกิจสำมำรถขอใช้เคร่ืองหมำยหรือฉลำกกำรรับรองของ TFCC ได้ เพรำะ ด้วยเคร่ืองหมำยน้ีจะช่ วยกำรันตีว่ำสวนป่ ำของท่ำนมำจำกกำรจัดกำรป่ ำไม้อย่ำงย่ังยืนตำม มอก.14061 รำยละเอียดกำรใช้เคร่อื งหมำยหรอื ฉลำกตำมภำพท่ี 5 หรือเวบ็ ไซต์ https://fti-tfcc.org/?page_id=512 ภำพท่ี 44 ระเบียบกำรใช้เคร่ืองหมำย TFCC สำนักงำนกำรรับรองไม้เศรษฐกิจไทย (Thailand Forest Certification Council หรือ TFCC) คอื องค์กรท่ีสนบั สนุนสง่ เสริมกำรจัดกำรสวนป่ ำไม้เศรษฐกิจอย่ำงย่ังยืนในรูปแบบของกำรรับรองป่ ำไม้ และกำรติดฉลำกบนผลิตภัณฑ์ท่ีเก่ียวข้องกับป่ ำไม้ เคร่ืองหมำยและฉลำกของ TFCC ให้ข้อมูลท่ีเช่ือมโยงกับ แหล่งท่ีมำของผลิตภัณฑ์ท่ีมำจำก 1) สวนป่ ำไม้เศรษฐกิจซ่ึงมีกำรจัดกำรอย่ำงย่ังยืน2) แหล่งท่ีมำจำกกำรนำ กลบั มำใช่ ใหม่ หรือ 3 แหล่งท่ีมำท่ีไม่มีข้อพิพำท ผู ้ซ้ือผลิตภัณฑ์และผู ้ท่ีสนใจจะช่ือสำมำรถใช้ข้อมูลน้ีเป็นเกณฑ์ใน กำรประกอบกำรพจิ ำรณำในกำรเลือกซ้ือผลิตภัณฑท์ ่ีมำจำกแหลงท่ใี สใ่ จและเป็นมติ รกับส่ิงแวดล้อม 4 https://www.forestry.gov.my/en/pensijilan-pengurusan-hutan ค่มู ือกำรรับรองกำรจัดกำรป่ ำไม้รูปแบบกลุ่ม (Group Certification Guideline) 6
ประเภทกำรใช้เคร่ืองหมำย TFCC 1. กำรใช้แบบมิได้อยู่บนผลิตภัณฑ์ : กำรใช้เคร่ืองหมำยในรูปแบบอ่ืนๆ ท่ีนอกเหนือไปจำกบนผลิตภัณฑ์ เช่ น กำรส่งเสริม หรอื กำรศกึ ษำ เป็นต้น 2. กำรใช้แบบบนผลติ ภณั ฑ์ : กำรใช้เคร่อื งหมำย TFCC ท่ีสมั พนั ธ์หรืออ้ำงถึงผลิตภัณฑ์ท่ีได้กำรรับรอง TFCC ซ่ึงประกอบดว้ ย: กำรใช้โดยตรงบนผลิตภัณฑ์ท้ังแบบท่ีไม่มีบรรจุ ภัณฑ์, ผลิตภัณฑ์ในบรรจุ ภัณฑ์เด่ียว, ภำชนะบรรจุ , หบี หอ่ , กลอ่ งขนำดใหญ่ หรอื ลงั ไม้ เป็นตน้ สำหรบั ใช้ในกำรขนสง่ ผลติ ภณั ฑ์ กำรใช้บนเอกสำรท่ีเก่ยี วข้องกับผลิตภณั ฑ์ (เช่น ใบเสรจ็ , รำยกำรบรรจุ ภณั ฑ์, กำรโฆษณำ หรือแผ่น พับ เป็นตน้ ) ซ่ึงกำรใช้เคร่อื งหมำย TFCC มกี ำรอำ้ งถงึ ผลิตภัณฑ์ หมำยเหตุ: ทุกกำรใช้งำนท่ี ผู ้ซื้อ หรือ สำธำรณะชน รับรู้ข้อมูลและมีควำมเข้ำใจในกำรอ้ำงอิงถึงผลิตภัณฑ์ เฉพำะเจำะจง และ/หรอื แหลง่ ท่มี ำของวตั ถุดบิ ในผลิตภณั ฑ์ จะถือเป็นกำรใช้งำนแบบบนผลิตภณั ฑท์ ัง้ หมด องคป์ ระกอบของเคร่ืองหมำย เคร่อื งหมำย TFCC หมำยเลขอนญุ ำดกำรใช้เคร่ืองหมำย TFCC รอ้ ยละของวัตถุดิบท่ีมกี ำรรับรอง TFCC ประเภทของเคร่ืองหมำย คำอธบิ ำยเก่ียวกับผลติ ภณั ฑ์ www.fti-tfcc.org เคร่อื งหมำย TFCC วตั ถดุ บิ ท่ีมกี ำรรับรอง ประเภทองเคร่อื งหมาย ไดก้ ารรับรอง TFCC (TFCC Certified) คาอธบิ ายเก่ยี วกบั ผลติ ภัณฑ์ ผลิตภณั ฑ์ประกอบด้วยวตั ถุดิบสวนป่ าไม้เศรษฐกิจท่มี กี ารรบั รองการจัดการ ป่ าไมอ้ ยา่ งย่งั ยนื ซ่ึงไดก้ ารรับรองตามระบบการรบั รองของ TFCC อยา่ งนอ้ ย ร้อยละ 70 หรอื เป็นวตั ถดุ ิบรไี ซเคลิ โดยมสี ดั สว่ นของปริมาณวตั ถุดิบรีไซเคิล น้อยกวา่ ร้อยละ 85 สดั สว่ นของปรมิ าณของวัตถดุ ิบท่มี ีการรับรอง TFCC ไดร้ ับการทวนสอบความถกู ตอ้ งจากกลไกตามมาตรฐาน CoC ปรมิ าณนอ้ ยท่สี ดุ ของวัตถุดบิ ท่ีได้การรับรอง TFCC 70 % ปริมาณมากท่สี ดุ ของวัตถดุ บิ รีไซเคลิ 85 % เคร่อื งหมำย TFCC วัสดุรีไซเคลิ ค่มู อื กำรรบั รองกำรจัดกำรป่ ำไมร้ ูปแบบกลุม่ (Group Certification Guideline) 7
ประเภทองเคร่อื งหมาย ไดก้ ารรบั รอง TFCC (TFCC Certified) คาอธิบายเก่ยี วกบั ผลติ ภณั ฑ์ ผลิตภณั ฑ์ประกอบดว้ ยวัตถุดิบนากลับมาใช้ใหม่ หรือวตั ถดุ บิ ท่ไี ด้การรับรอง TFCC อย่างนอ้ ยรอ้ ยละ 70 โดยแนวทางการคานวณปริมาณของวัตถดุ บิ รี ไซเคลิ อา้ งองิ จาก ISO/IEC 14021 70 % ปรมิ าณนอ้ ยท่ีสดุ ของวัตถุดบิ ท่ีได้การรบั รอง TFCC ปรมิ าณมากท่สี ุดของวัตถดุ บิ รีไซเคลิ 70 % เคร่อื งหมำย TFCC เก่ียวกับกำรสง่ เสรมิ สามารถใช้ได้กับกลุ่ม ผูใ้ ช้เคร่อื งหมาย TFCC ทุกกลมุ่ ภำพท่ี 5 5 5 https://fti-tfcc.org/?page_id=512 8 ค่มู ือกำรรบั รองกำรจัดกำรป่ ำไมร้ ูปแบบกล่มุ (Group Certification Guideline)
ค่มู อื กำรรบั รองกำรจดั กำรป่ ำไมร้ ูปแบบกล่มุ (Group Certification Guideline) 9
3. ประเภทกำรรบั รอง กำรรับรองกำรจัดกำรป่ ำไม้ (Forest Certification) สำมำรถจำแนกเป็น 2 ประเภท ได้แก่ กำรรับรอง กำรจัดกำรสวนป่ ำไม้เศรษฐกิจอย่ำงย่ังยืน (Sustainable Forest plantation Management: SFM หรือ FM) และกำรรับรองห่วงโซ่กำรควบคุมผลิตภัณฑ์จำกป่ ำไม้ (Chain of Custody of Forest Based Product: CoC) 3.1 กำรรับรองกำรจัดกำรสวนป่ ำไม้เศรษฐกิจอย่ำงย่ังยืน (Sustainable Forest plantation Management: SFM หรือ FM) หมำยถึง กระบวนกำรจัดกำรเพ่ือรักษำและส่งเสริมสภำพควำมสมบูรณ์ของสวนป่ ำไม้ เศรษฐกิจในระยะยำวและอำนวยประโยชน์แก่ประชำชนในด้ำนเศรษฐกิจ สังคมและส่ิงแวดล้อม ท้ังในปัจจุ บัน และอนำคต หมำยรวมถึงกระบวนตงั้ แตก่ ำรปลูก กำรบำรุงรกั ษำ กำรตดั แต่งก่ิง กำรทำไม้ หรือทกุ กจิ กรรม ท่เี กดิ ขนึ้ ในสวนป่ ำแล้วส่งผลกระทบต่อพ้นื ท่สี วนป่ ำ ท้งั ทำงตรงและทำงออ้ มด้วย แบ่งไดเ้ ป็น 2 รูปแบบ กำรรบั รองป่ ำไมแ้ บบเด่ียว o หมำยถึง เจ้ำของอำจเป็นบุคคลธรรมดำหรอื นติ บิ ุคคล โดยมีเจำ้ ของคนเดยี วเป็นผู ้ถอื ใบรบั รอง o เหมำะสำหรบั ผู ้ท่ีสนใจและมีพน้ื กำรรับรองขนำดใหญ่ เพ่ือลดตน้ ทนุ คำ่ ตรวจรับรอง กำรรบั รองป่ ำไม้แบบกล่มุ o หมำยถึง เจ้ำของอำจเป็นสหกรณ์ กลุ่มสหกรณ์ กลุ่มนิติบุคคล บริษัทเอกชนรวมกลุ่มร่วมกับ เกษตรกร ถือใบรับรองกำรจดั กำรป่ ำไม้รว่ มกัน o เหมำะสำหรับผู ้ท่ีสนใจและมีพ้ืนกำรรับรองน้อย เช่ น เกษตรรำยย่อยท่ีมีอำนำจกำรต่อรองน้อย และต้องกำรรวมกลุ่มเพ่อื ลดตน้ ทุนและเพ่มิ อำนำจตอ่ รองทำงกำรคำ้ 3.2 กำรรับรองห่วงโซ่ กำรควบคุมผลิตภัณฑ์จำกป่ ำไม้ (Chain of Custody of Forest Based Product: CoC) หมำยถงึ กระบวนตง้ั แตก่ ำรตรวจสอบแหล่งท่ีมำของไมก้ อ่ นนำเข้ำมำผลติ ในกระบวนกำรและกำรส่ง มอบไม้และผลติ ภณั ฑ์ไปยงั ลูกค้ำปลำยทำงต่อไป กำรรับรองแบบเด่ียว o หมำยถึง เจ้ำของอำจเป็ นบุ คคลธรรมดำหรือนิติบุ คคล โดยมีเจ้ำของคนเดี ยวเป็ น ผู ถ้ ือใบรบั รอง o เหมำะสำหรบั โรงงำนหรือบริษทั ท่ัวไปท่ีสนใจดำเนนิ กำรรับรองหว่ งโซ่กำรควบคุมผลิตภัณฑ์จำกป่ ำ ไม้ เพ่ือส่งมอบไมแ้ ละผลิตภณั ฑจ์ ำกป่ ำไม้ไปยงั ลูกคำ้ ปลำยทำงตลอดหว่ งโซ่อุปทำน กำรรับรองหลำยสำขำ (Multisite Organization) หมำยถึง องค์กรท่ีมีศูนย์กลำง กำรดำเนินงำน หรือสำนกั งำนส่วนกลำงเป็นผู ว้ ำงแผนควบคุมและจดั กำรกจิ กรรมต่ำง ๆ โดยจำแนกได้เป็น o องค์กรท่ีมีกำรดำเนินกำรธุ รกิจแฟรนไชส์หรือบริษัทท่ีมีหลำยสำขำซ่ึงเช่ือมโยงกันโดยกำรมี กรรมสิทธ์ิร่วมกันหรือกำรจัดกำรร่วมกัน (1 ใบรับรอง เจ้ำของเดียวกันแต่มีหลำยนิติบุคคล) เหมำะสำหรบั บริษัทท่ีมีหลำยสำขำแตเ่ จ้ำของเดยี วกันเพ่อื ลดตน้ ทุนค่ำใช้จ่ำย o กลุ่มผู ้ประกอบกำรท่ีเป็นอิสระจำกกันซ่ึงมีกำรจัดต้ังข้ึนและดำเนินกำรเพ่ือวัตถุประสงค์ในกำร รบั รองห่วงโซ่กำรควบคุม (กลุ่มผู ้ผลิต) (1 ใบรับรอง เจ้ำของคนละคน และแยกคนละนิติบุคคล) เหมำะสำหรบั กลุ่มบรษิ ัท (แยกนิติบุคคล) ท่อี ำจมสี ำยหรอื กระบวนกำรผลิตท่ีเช่ือมโยงกันในห่วงโซ่ อุปทำนเดียวกัน เพ่ือให้ง่ำยต่อกำรจัดกำรด้ำนเอกสำรและต้องกำรรวมกลุ่มกันเพ่ือลดต้นทุน คำ่ ใช้จำ่ ยในกำรตรวจรบั รอง ค่มู อื กำรรบั รองกำรจัดกำรป่ ำไม้รูปแบบกล่มุ (Group Certification Guideline) 10
ค่มู ือกำรรบั รองกำรจดั กำรป่ ำไมร้ ูปแบบกล่มุ (Group Certification Guideline) 11
4. กำรตรวจประเมินและกระบวนกำรตรวจติดตำม (Certification Maintenance) 4.1 กำรตรวจประเมิน กำรตรวจประเมินขั้นตอนท่ี 1 หมำยถึง กำรตรวจประเมินเบื้องต้นและกำรประเมินเอกสำร โ ด ย มี วั ต ถุ ป ร ะ ส ง ค์ เ พ่ื อ ต ร ว จ ป ร ะ เ มิ น ค ว ำ ม พ ร้ อ ม ข อ ง อ ง ค์ ก ร ท้ั ง ท ำ ง ด้ ำ น เ อ ก ส ำ ร ค ว ำ ม รู ้ แ ล ะ ควำมเข้ำใจในข้อกำหนดของระบบกำรจัดกำรท่ีขอรับกำรรับรอง รวมถึงกำรนำไปปฏิบัติ เพ่อื ประกอบกำรนัดหมำยในกำรตรวจประเมนิ ขน้ั ตอนท่ี 2 กำรตรวจประเมนิ ขั้นตอนท่ี 2 หมำยถึง กำรตรวจประเมินเพ่ือกำรรับรอง โดยมีวัตถุประสงค์เพ่ือประเมิน ควำมสอดคลอ้ งและประสทิ ธิผลของกำรนำระบบกำรจัดกำรท่ีขอรบั กำรรับรองไปปฏบิ ตั ิ 4.2 กำรตรวจติดตำม (Certification Maintenance) กำรตรวจติดตำม (Certification Maintenance) ต้องดำเนินกำรอย่ำงน้อยปี ละหน่ึงครั้ง โดยวันท่ีตรวจ ติดตำมคร้งั แรกจะตอ้ งดำเนินกำรหลังจำกกำรรบั รองคร้งั แรกไมเ่ กิน 12 เดือน นับจำกวนั ท่ไี ด้รบั กำรรบั รอง โดย; ปีท่ี 1 ตรวจตดิ ตำมปีแรก ปีท่ี 2 ตรวจตดิ ตำม (Surveillance) ปีท่ี 3 ตรวจตดิ ตำม (Surveillance) ปีท่ี 4 ตรวจตดิ ตำม (Surveillance) ปีท่ี 5 กำรให้กำรรับรองซ้ำ (Recertification) 4.3 ขอ้ บกพรอ่ ง (Nonconformity) และระยะเวลำในกำรแกไ้ ข เม่ือผู ้ตรวจประเมิน (Auditor) เข้ำตรวจพื้นท่ีสวนป่ ำและเอกสำร ผู ้ตรวจประเมินอำจขอให้องค์กรแก้ไข ขอ้ บกพร่อง (Nonconformity) หรือควำมไมส่ อดคล้อง หรือข้อสังเกต (Observation) กับพื้นท่ีสวนป่ ำท่ีไม่ปฏิบัติ ตำมขอ้ กำหนดมำตรฐำนกำรจัดกำรป่ ำไม้ โดยสำมำรถจดั แบง่ ประเภทข้อบกพรอ่ ง/ข้อสงั เกตได้ ดังน้ี Major Nonconformity คอื ควำมไม่สอดคล้องตำมข้อบกพร่องสำคัญ หรือกำรไม่ปฏิบัติตำมข้อกำหนด มำตรฐำนกำรจัดกำรป่ ำไม้แล้วอำจส่งผลให้เกิดควำมเส่ียงต่อระบบกำรจัดกำรหรือระบบกำรทำงำน ซ่ึง อำจเป็นขอ้ บกพรอ่ งเด่ียว หรือขอ้ บกพร่องย่อยหลำยรำยกำรรวมกันได้ และระยะเวลำในกำรแก้ไข Major Nonconformity หำกเกิดข้ึน องค์กรต้องแก้ไขภำยใน 3 เดือนหรือตำมกฎของหน่วยรับรอง (อ้ำงอิง TFCC PD 004) หำกไมด่ ำเนนิ กำรแก้ไขตำมกำหนดเวลำอำจไมไ่ ด้รับอนุมัตใิ ห้ไดร้ บั กำรรับรอง Minor Nonconformity คือ กำรปฏิบัติตำมข้อกำหนด แต่ยังขำดประสิทธิผลของระบบกำรจัดกำร ซ่ึง อำจไม่ส่งผลให้เกิดควำมเส่ียงต่อระบบกำรทำงำนและข้อกำหนด และ/หรือไม่ส่งผลต่อควำมเช่ือม่ันกับ ลูกค้ำและระยะเวลำในกำรแก้ไข Minor Nonconformity หำกเกิดขึ้น องค์กรต้องแก้ไขและทวนสอบก่อน กำรตรวจประเมินครงั้ ถัดไป (อ้ำงองิ TFCC PD 004) ข้อสงั เกต (Observation) หรอื โอกำสในกำรปรับปรุง (Opportunity for Improvement) เป็นส่ิงท่ีตรวจ พบจำกกำรประเมิน แตผ่ ู ต้ รวจประเมนิ มีควำมเหน็ ว่ำอำจส่งผลให้เกดิ ควำมเส่ียงต่อระบบต่อกำรทำงำนและ ควำมมปี ระสิทธิผลของกำรจัดกำรป่ ำไม้ หรือผู ้ตรวจประเมินอำจมีควำมเห็นเป็นโอกำสในกำรพัฒนำให้ดี ขน้ึ อย่ำงต่อเน่ืองไดเ้ ช่นกัน ค่มู ือกำรรบั รองกำรจดั กำรป่ ำไมร้ ูปแบบกลมุ่ (Group Certification Guideline) 12
ข้อค้นพบ (Finding)6 หมำยถงึ เป็นส่ิงท่ตี รวจพบจำกกำรประเมนิ ในกำรตรวจประเมนิ ครง้ั ท่ี 1 และผู ้ตรวจ ประเมินอำจมคี วำมเห็นว่ำอำจส่งผลให้เกิดควำมเส่ียงต่อระบบต่อกำรทำงำนและควำมมีประสิทธิผลของ กำรจัดกำรป่ ำไม้กอ่ นกำรตรวจประเมินคร้ังท่ี 2 หำกไมด่ ำเนินกำรแกไ้ ขควำมไม่สอดคลอ้ งตำมข้อบกพรอ่ งสำคัญตำมกำหนดเวลำอำจถูกยกเลกิ ใบรบั รอง 4.4 กำรให้กำรรบั รองซ้ำ (Recertification) กำรให้กำรรับรองซ้ำ (Recertification) หมำยถึง กำรตรวจประเมนิ ในรอบใหม่ หลังใบรับรองมอี ำยุ ครบ 5 ปี โดยมกี ระบวนกำรดงั ภำพท่ี 6 การตรวจประเมิน ข้ันตอนท่ี 1 การตรวจประเมนิ ขน้ั ตอนท่ี 2 การตรวจติดตามการ รกั ษาระบบ คร้ังท่ี 1 การตรวจตดิ ตามการ รกั ษาระบบ ครั้งท่ี 2 Recertification การตรวจติดตามการรกั ษา กำรใหก้ ำรรับรองซ้ำ หรือกำรตรวจประเมินใหม่ ระบบ ครง้ั ท่ี 3 และ 4 ภำพท่ี 6 6 ระเบียบกำรเก่ียวกับข้อบกพร่อง (Nonconformity) หรือควำมไม่สอดคล้องต่ำง ๆ ข้ึนกับระเบียบของแต่ละหน่วยรับรอง ในกำรตรวจ ค่มู ือกำรรบั รองกำรจัดกำรป่ ำไมร้ ูปแบบกลมุ่ (Group Certification Guideline) 13
ค่มู ือกำรรบั รองกำรจดั กำรป่ ำไมร้ ูปแบบกล่มุ (Group Certification Guideline) 14
5. ขนั้ ตอนและกระบวนกำรตรวจรับรอง และหน่วยตรวจรบั รอง 5.1 ข้นั ตอนและกระบวนกำรตรวจรบั รอง ท่ี กระบวนกำร ข้ันตอน 1 สวนป่ ำต้องเตรียมควำมพร้อมพ้ืนท่ีกำรรับรอง เอกสำร เพ่ือย่ืนขอกำรรับรอง สวนป่ ำเตรียม (ขนั้ ตอนกำรอยำ่ งละเอียดสำมำรถศกึ ษำได้จำกคู่มือฉบบั นี้) ควำมพรอ้ ม (ระยะเวลำเตรียมควำมพร้อมต้ังแต่ 6 เดือน เป็นต้นไป ข้ึนกับควำมพร้อมและ ควำมซับซ้อนของกระบวนกำรจดั กำร) 2 3. ตดิ ต่อไปยัง CB เพ่อื ย่นื ขอกำรรับรองกบั CB (หำกไม่ทรำบช่ องทำงกำรติดต่อหน่วยรับรองสำมำรถติดต่อ TFCC เพ่ือสอบถำม ข้อมูลเพ่มิ เตมิ หรือเวบ็ ไซต์ https://fti-tfcc.org/?page_id=508) สมัครย่นื คำขอกำร 4. แจ้งข้อมูลขอบเขตกำรรับรอง ซ่ึงประกอบไปด้วย: ประเภทของกำรขอกำรรับรอง แบบเด่ียวหรือแบบกลุ่ม ชนิดพันธุ์ ขนำดพ้ืนท่ี และท่ีต้ังของพื้นท่ีสวนป่ ำท่ีขอ รบั รอง กับ CB (ระยะเวลำประมำณ กำรรับรอง 1-2 วัน) 5. กรอกแบบฟอร์มใบสมคั รกับ CB 6. แจง้ ขอ้ มูลเพ่ือกำรตดิ ตอ่ ประสำนงำนกลบั 7. CB รับพิจำรณำเอกสำรเพ่ือพิจำรณำข้อมูลและส่งกลับ รวมถึงค่ำใช้จ่ำย ในกำรตรวจประเมนิ และระยะเวลำในกำรตรวจประเมนิ 8. สวนป่ ำพิจำรณำขอ้ เสนอ หำกตกลงสำมำรถนัดวันเพ่อื ตรวจสอบพ้ืนท่ตี ่อไป 3 1. CB ตรวจสอบและกำรรบั คำขอ 2. CB เข้ำตรวจประเมินข้ันตอนท่ี 1: เป็นกำรตรวจประเมินเอกสำรและพ้ืนท่ีสวนป่ ำ CB เขำ้ ตรวจประเมิน ทงั้ นี้ ข้ึนอยู่กับระเบยี บของหนว่ ยรบั รอง (CB) **ระยะเวลำในกำร 3. CB เข้ำตรวจประเมินขั้นตอนท่ี 2: เป็นกำรตรวจประเมินเอกสำร และเข้ำตรวจ ตรวจขน้ึ กับขนำดพ้นื ท่ี และควำมซับซ้อนของ ประเมินกิจกรรมต่ำง ๆ ของสวนป่ ำ เช่ น กำรลงพ้ืนท่ีสัมภำษณ์ผู ้มีส่วนได้ส่วนเสีย กำรดำเนินงำน ท้งั นี้ กำรดกู ิจกรรมกำรทำไมใ้ นพ้ืนท่ฯี ท้ังนี้ ข้นั ตอนกำรตรวจประเมินเบอื้ งต้น มีดังน้ี ระยะเวลำขน้ั ต่ำในกำร 3.1 ประชุมเปิดกำรตรวจประเมนิ ตรวจรำยละเอยี ด 3.2 ดำเนินกำรตรวจประเมินท้ังจำกกำรสัมภำษณ์ กำรตรวจเอกสำรและ เพ่มิ เตมิ ดงั ตำรำงท่ี 1 กำรสงั เกตกิจกรรมและสภำวะของพ้ืนท่ีท่ีตรวจ 3.3 บนั ทึกส่ิงท่พี บจำกกำรตรวจประเมิน 3.4 ประชุมปิดกำรตรวจประเมิน 3.5 เขยี นรำยงำนกำรตรวจประเมนิ แจ้งผลกำรตรวจ *กำรตรวจประเมินคร้ังท่ี 1 CB จะให้ข้อค้นพบ (Finding) ก่อน แต่ในกำรตรวจ ประเมินครั้งท่ี 2 หำกพบกำรดำเนินงำนท่ีไม่สอดคล้อง CB จะให้ข้อบกพร่องท้ัง Major Nonconformity และ Minor Nonconformity ค่มู ือกำรรบั รองกำรจัดกำรป่ ำไมร้ ูปแบบกลมุ่ (Group Certification Guideline) 15
ท่ี กระบวนกำร ขน้ั ตอน 4 แก้ไข พบ ไม่พบ นาเสนอ 1. แจ้งผลกำรตรวจประเมินกบั สวนป่ ำ ข้อบกพร่อง คณะทบทวน 2. หำกพบข้อบกพรอ่ ง; แจ้งผล 2.1 Minor Nonconformity สวนป่ ำต้องแก้ไขภำยใน 3 เดอื น - Minor Nonconformity 2.2 Major Nonconformity สวนป่ ำต้องแกไ้ ขและทวนสอบก่อนกำรตรวจประเมิน - Major Nonconformity ครง้ั ถัดไป *ระยะเวลำในกำรกำรประเมินผลข้ึนกับกำรแก้ไขข้อบกพร่องของสวนป่ ำ รำยละเอียด เพ่มิ เตมิ ดังภำพท่ี 7 6 3. กรณีไมพ่ บบกพรอ่ ง CB จะเสนอคณะทบทวนต่อไป (45-60 วัน) CB แจง้ ตดั สนิ ผลกำรรับรอง และให้กำรรับรอง (ปี ท่ี 1) ทั้งนี้ เม่ือสวนป่ ำจะได้รับกำร แจ้งตัดสนิ ผล รับรองแล้ว CB จะออกใบรับรองกำรจัดกำรป่ ำไม้อย่ำงย่ังยืนให้สวนป่ ำ และสวนป่ ำ กำรรบั รอง ต้องประกำศสู่สำธำรณะให้รับทรำบด้วย เช่ น ผ่ำนทำงเว็บไซต์ ฯ นอกจำกน้ี หำกกลุ่มเกษตรกรต้องกำรขอใช้เคร่ืองหมำย สำมำรถติดต่อไปยัง TFCC เพ่ือขอใช้ เคร่ืองหมำยนอกผลติ ภัณฑ์ สำหรบั กำรประชำสมั พนั ธด์ ้วย 7 ตรวจติดตำมรำยปี (ครั้งท่ี 1-4) โดยหลังจำกครบกำรตรวจติดตำมกำรรักษำระบบ ตรวจตดิ ตำม ครง้ั ท่ี 4 สวนป่ ำต้องทำกำรตรวจประเมนิ ใหม่อีกคร้งั รำยละเอยี ดเพ่ิมเตมิ ดงั ภำพท่ี 7 รำยปี พน้ื ท่ีสวนป่ า (ไร่) ระยะเวลาในการตรวจประเมนิ (Man-days) ≤ 10,000 การตรวจประเมนิ การตรวจประเมนิ การตรวจ การตรวจ > 10,000 ข้ันตอนท่ี 1 ขั้นตอนท่ี 2 ติดตามผล ประเมินใหม่ 1 2 42 4 6 2 6 ตำรำงท่ี 1 กรณีพบ ข้อบกพร่องสาคั กรณพี บ ข้อบกพร่องยอ่ ย กรณไี ม่พบขอ้ บกพร่องย่อย Major-Nonconformity) Minor-Nonconformity) Conformity) องคก์ รจัดทา ผนการ กไ้ ข ละป้ องกัน ภายใน 30 วัน Corrective and preventive action plan กลมุ่ ผต้ รวจประเมินยอมรบั ใน ผนการ กไ้ ข ละป้ องกัน ตรวจตดิ ตามผลการ กไ้ ข ละป้ องกัน ตรวจติดตามผล ภายใน 6 เดือน การ ก้ไข ละป้ องกนั ในการตรวจประเมิน มิ ะนนั้ จะตรวจประเมนิ ใหม่ทงั้ ระบบ ครงั้ ถดั ไป นาเสนอผลการตรวจประเมนิ ตอ่ คณะทางานทบทวน เพ่อื คงไว้ซ่งการรบั รอง ภำพท่ี 7 ค่มู ือกำรรับรองกำรจดั กำรป่ ำไมร้ ูปแบบกลมุ่ (Group Certification Guideline) 16
ค่มู ือกำรรบั รองกำรจดั กำรป่ ำไมร้ ูปแบบกล่มุ (Group Certification Guideline) 17
6. กำรดำเนินกำร เพ่อื ใหเ้ กดิ กำรจดั กำรป่ ำไมอ้ ย่ำงย่ังยืนและได้ใบรับรองกำรจัดกำรป่ ำไมร้ ูปแบบกลมุ่ กล่มุ เกษตรกรต้องมีกำร เตรียมควำมพรอ้ มในกำรดำเนนิ กำรดำ้ นเอกสำรและควำมพร้อมด้ำนพ้ืนท่ที ่จี ะขอกำรรบั รอง โดยสำมำรถเร่ิมกำร ดำเนินกำรได้ ดังนี้ ประกาศคู่มอื ฉบบั นี้ อาจไมค่ รอบคลุมเนอื้ หาในทกุ บริบท ผู ้ใช้งาน ควรศกึ ษาและประยุกต์ร่วมกบั แนวทางอืน่ ๆ ประกอบ เพือ่ ให้สอดคลอ้ งกบั บรบิ ทของตน ภำพท่ี 8 6.1 กำหนดแนวทำงกำรดำเนินงำนหรอื หำข้อตกลงร่วม 6.1.1 กลุ่มเกษตรกรควรจัดประชุมหำรือเพ่ือหำแนวทำงกำรดำเนินงำน รวมท้ังกำรตัดสินใจร่วมกัน โดย สำมำรถพิจำรณำปัจจัยควำมคุ้มค่ำในกำรดำเนินงำน ผลตอบแทนด้ำนต้นทุน บริษัทรับซ้ือปลำยทำง และผลกระทบอยำ่ งย่ังยนื ตอ่ ส่ิงแวดลอ้ มและควำมเป็นอยูท่ ่ีดขี องสงั คมและคนในชุมชนระยะยำว เป็นต้น 6.1.2 ควรแต่งต้ังตัวแทนกลุ่มเพ่ือกำหนดหน้ำท่ีผู ้รับผิดชอบและเพ่ือให้เกิดควำมสะดวกและคล่องตัวในกำร ดำเนินงำน รวมท้ังควรกำหนดหน้ำท่คี วำมรับผดิ ชอบ (อำจระบุใหช้ ัดเจนในแผนกำรจัดกำร) 6.1.3 ศกึ ษำแนวทำงกำรดำเนินงำนเบอื้ งตน้ ผำ่ นคู่มือฉบับน้ี หรอื ติดต่อท่ีปรึกษำหรือผู ้เช่ียวชำญได้โดยตรง เพ่ือขอคำแนะนำ กรณีต้องกำรรำยละเอียดเพ่ิมเติมใด ๆ ติดต่อสำนักงำนกำรรับรองกำรรับรองไม้ เศรษฐกิจไทย (Thailand Forest Certification Council: TFCC) สถำบันอุตสำหกรรมเพ่ือกำรเกษตร ภำยใต้สภำอุ ตสำหกรรมแห่งประเทศไทย โทรศัพท์ 02-345-1000 หรือ 02-345-1242 เว็บไซต์ https://fti-tfcc.org เพ่อื ช่วยประสำนงำนไปยังผู ้เช่ียวชำญหรือท่ปี รึกษำ ภำพท่ี 9 18 ค่มู อื กำรรับรองกำรจดั กำรป่ ำไมร้ ูปแบบกล่มุ (Group Certification Guideline)
6.2 รับสมัครสมำชิก ช่วงเร่ิมตน้ หลงั จำกศึกษำแนวทำงกำรดำเนินงำนตัวแทนกลุ่ม ควรเตรียมแผนกำรประชำสัมพันธ์รับสมัคร เพ่ือรับสมัครสมำชิกและคัดเลือกคณุ สมบัตสิ มำชิกเบือ้ งตน้ โดยสำมำรถดำเนินกำรได้ ดงั น้ี 6.2.1 แนวทำงกำรประชำสมั พนั ธ์ แสดงข้อมูลสิทธปิ ระโยชนแ์ ละควำมสำคญั ของกำรจดั กำรดำเนินกำรตำมมำตรฐำนกำรจดั กำรป่ ำไม้ อยำ่ งย่ังยนื ตำม มอก.14061 แสดงขอ้ มูลระยะเวลำในกำรรับสมัคร แสดงขอ้ มูลตดิ ต่อ แสดงคณุ สมบัติของผู เ้ ขำ้ รว่ ม แสดงเอกสำรหลักฐำนประกอบกำรสมัครพร้อมลงลำยมือช่ือรับรองสำเนำถูกต้องและยินยอมให้ เปิดเผยขอ้ มูล ภำพท่ี 10 19 ค่มู อื กำรรบั รองกำรจัดกำรป่ ำไม้รูปแบบกล่มุ (Group Certification Guideline)
6.2.2 ช่องทำงกำรประชำสมั พันธ์ ผำ่ นโปสเตอรป์ ระชำสัมพันธ์ ตดิ ตอ่ ผู ้ใหญบ่ ้ำน หรือผู น้ ำชุมชน เพ่อื ประชำสมั พันธ์ผำ่ นส่อื ท้องถ่ิน ผำ่ นส่ือออนไลน์ เช่น Website, Line, Facebook และ Instagram เป็นตน้ ภำพท่ี 11 6.3 แนวทำงขนั้ ตอนกำรรับสมัครและคดั เลือกตำมคณุ สมบัติเบอ้ื งตน้ 6.3.1 ผู ส้ มคั รแจ้งควำมประสงค์ขอสมัครเข้ำร่วมโครงกำรตำมแบบฟอร์ม A (ภำคผนวก B) พร้อมเอกสำร แนบ ผู ้ สมั คร ล งลำยมื อ ช่ื อ แ ล ะ แ ปล งข้ อ มู ลต ำม แ บบ ฟ อ ร์ ม ตัว อ ย่ ำงพ ร้ อ ม แ นบ สำเ น ำ บัตรประชำชน สำเนำเอกสำรหลักฐำนท่ีดิน สำเนำใบเสียภำษีท่ีดินปี ปั จจุ บัน (หำกมี) พร้อมรับรองสำเนำถกู ต้องทกุ ฉบบั 4.1.1.1, 4.1.1.2, 4.1.1.3, 4.1.1.4, 4.1.1.5, 4.2.6.1, 4.2.6.2, 4.7.3.1 6.3.2 ตัวแทนกล่มุ ตรวจสอบควำมถกู ตอ้ งและคุณสมบตั ขิ องผู ้เข้ำร่วมโครงกำร 6.3.3 ผู ้สมัครลงนำมในข้อตกลงกำรเข้ำร่วมเป็นสมำชิก ตำมแบบฟอร์ม B (ภำคผนวก B) เป็นลำยลักษณ์ อักษร ระหว่ำงผู ้สมัครและตัวแทนกลุ่ม เพ่ือให้ครอบคลุมอำนำจดำเนินกำรของตัวแทนกลุ่ม ในกำร ดำเนินกำรและบังคับใช้มำตรกำรแก้ไขหรือป้ องกันใด ๆ ท่ีอำจเกิดข้ึน รวมทั้งกำรยกเลิกของสมำชิก กลมุ่ กรณีท่ีมกี ำรดำเนินกำรไมส่ อดคลอ้ งมำตรฐำน 6.4 รวบรวมข้อมูลพ้นื ท่แี ละกำรบริหำรจัดกำร 6.4.1 สมำชิกต้องกรอกข้อมูลรำยละเอียดพ้ืนท่ีตนเองตำมแบบฟอร์ม C (ภำคผนวก B) เพ่ือรวบรวมข้อมูล สวนป่ ำแต่ละพนื้ ท่4ี .1.2.1 6.4.2 ตัวแทนกลุ่มตอ้ งทำแบบประเมนิ พื้นท่เี พ่ือประเมินควำมเส่ยี งเบ้อื งต้น ตำมแบบฟอร์ม D (ภำคผนวก B) ค่มู ือกำรรบั รองกำรจัดกำรป่ ำไมร้ ูปแบบกลมุ่ (Group Certification Guideline) 20
6.5 สหกรณ์เตรียมแผนกำรจัดกำรสวนป่ ำ 6.5.1 วิเครำะห์และรวบรวมข้อมูลจำกแบบฟอร์มกำรรับสมัคร กำรสัมภำษณ์และกำรสำรวจพื้นท่ี เพ่อื นำมำเขียนแนวทำงกำรดำเนนิ กำร แนวทำงกำรปฏบิ ัติงำน ระเบียบปฏบิ ตั ิ ในแผนกำรจดั กำร 6.5.2 เตรียมจัดทำแผนกำรจัดกำร (Forest Management Plan) โดยนำผลกำรวิเครำะห์ข้อมูลมำ ประกอบกำรวำงแผน ซ่ึงแผนกำรจัดกำรสวนป่ ำ หมำยถึง แผนท่ีแสดงกำรจัดกำรสวนป่ ำ เพ่ือให้มีข้ันตอนกำรดำเนินงำนและทรำบกระบวนกำรทำงำน กำรปลูก กำรบำรุ งรักษำ ไปจนถึงกำรตัดโค่น กำรทำไม้ กำรขนย้ำย หรือกิจกรรมต่ำง ๆ ท่ีเกิดขึ้นในหน่วยกำรจัดกำร ป่ ำไม้ (Forest Management Unit) โดยตัวแทนกลุ่มสำมำรถจัดทำแผนกำรจัดกำรใน รูปแบบรู ปเล่ม หรือแผนภำพ เพ่ือให้เข้ำใจได้ง่ำยหรือสะดวกต่อกำรนำไปจัดกำรต่อ ท้ังนี้ คู่มือฉบับนี้จะยกตัวอย่ำงเป็นรูปแบบแผนกำรจัดกำรสวนยำงพำรำอย่ำงย่ังยืน ในรูปแบบ กำรดำเนนิ งำนแบบสหกรณ์เพ่ือให้งำ่ ยตอ่ กำรประยุกตใ์ ช้หลำยบริบท อนั จะประกอบด้วย ข้อมูลพื้นฐำนของกลุ่มกำรรับรอง เป็นกำรแสดงข้อมูลของกลุ่มกำรรับรอง เช่ น ช่ือกลุ่ม ท่ีต้ังหน่วยงำน ขอบข่ำย กำรรับรอง ข้อมูลสมำชิ ก มำตรฐำนท่ีเก่ียวข้องในกำรอ้ำงถึง แผนท่ีแสดงขอบเขตพ้ืนท่ีรวมถึง วตั ถุประสงคแ์ ละเป้ำหมำยของกำรจดั กำร แผนกำรตลำด เป็นกำรแสดงข้อมูลถึงแนวทำงในกำรเพ่ิมควำมหลำหลำยของผลิตภัณฑ์และบริกำรรวมทั้ง กำรสร้ำงมูลค่ำเพ่ิมของสินค้ำ เช่ น คุณภำพของน้ำยำง คุณภำพไม้ ชนิดพันธุ์ และนำไปสู่ กำรตดั สินใจดำเนนิ กำรและแนวทำงกำรดำเนินงำน 1. กำรวิเครำะห์จุ ดแข็ง-จุ ดอ่อน (SWOT) รวมถึงโอกำสและอุ ปสรรค เพ่ือนำผล กำรวเิ ครำะหม์ ำกำหนดกลยุทธ์ 2. กำรเลือกกลยุทธ์โดยพิจำรณำว่ำต้องกำรขยำยจุ ดแข็ง ชะลอกำรดำเนินงำน จำกัด จุ ดอ่อน หรือแม้แต่กำรไ ม่ดำเนิ นกำรตำมมำตรฐ ำนฯ เน่ืองจำกไม่คุ้มค่ ำ ในกำรดำเนินงำน เป็นตน้ เพ่ือกำหนดทศิ ทำงในกำรดำเนนิ กำรขององค์กร 3. กำรวิเครำะห์โมเดลธุรกจิ (Business Canvas) และวเิ ครำะห์กลมุ่ ลูกค้ำ o กำรวิเครำะห์โมเดลธุรกิจเพ่ือทรำบถึงต้นทุนกำรกิจกรรมกำรดำเนินกำรต่ำง ๆ ขององค์กร ต้นทุน พันธมิตร คู่ค้ำ ช่ องทำงกำรจัดจำหน่ำย จนถึงกลุ่มลูกค้ำ เป็นต้น ผ่ำนกำรทำโมเดลธุรกิจ ทั้งน้ี เพ่อื ใหเ้ ห็นภำพรวมตลอดห่วงโซ่อุปทำน o กำรวิเครำะห์กลุ่มลูกค้ำเพ่ือแสดงให้เห็นถึงกลุ่มลูกค้ำและควำมคุ้มค่ำท่ีจะ ประกอบกำรตัดสินใจในกำรดำเนินงำน ผำ่ นกำรนำปัจจยั มำประกอบกำรพจิ ำรณำ 4. กำรพัฒนำส่วนประสมทำงกำรตลำด (สินค้ำและบริกำร) เพ่ือพัฒนำสินค้ำและบริกำร รำคำ ช่ องทำงกำรจัดจำหน่ำยและกำรจัดทำโปรโมช่ันหรือสร้ำงกิจกรรมต่ำง ๆ เพ่ือ เพ่ิมควำมหลำกหลำยของผลิตภัณฑ์ ดังน้ัน สวนป่ ำจึงควรมีกำรวำงแผนหรือแสดง ควำมมุ่งม่นั แสดงเจตนำว่ำจะพฒั นำสนิ ค้ำและผลติ ภณั ฑ์ เพ่ือเพ่ิมควำมหลำกหลำยของ ผลิตภัณฑ์ 5. งบประมำณดำเนินงำน เพ่อื ให้กำรดำเนนิ งำนเป็นไปตำมแผนและไม่เกิดงบประมำณท่ีเกิน ควบคุม ดังน้ัน สวนป่ ำควรต้ังงบประมำณในกำรดำเนินกำรพร้อมท้ังอำจจัดหำแหล่ง เงินทุนท่ีสนบั สนุนกำรดำเนินกำร ค่มู อื กำรรบั รองกำรจดั กำรป่ ำไม้รูปแบบกล่มุ (Group Certification Guideline) 21
นโยบำยกำรจัดกำรแบบกลมุ่ สวนป่ ำต้องแสดงนโยบำยท่ีแสดงถึงกำรจัดกำรป่ ำไม้อย่ำงย่ังยืนเพ่ือให้สอดคล้องตำม ขอ้ กำหนดและแสดงใหเ้ ห็นถึงควำมมุ่งม่ันในกำรพัฒนำ ส่งเสริม และสนับสนุนกิจกรรมเพ่ือให้ เกดิ ควำมย่งั ยืนและสอดคลอ้ งตำมขอ้ กำหนด มอก.14061 กำรจัดกำรดำ้ นบุคลำกรและกำรบรหิ ำรจัดกำร เพ่อื แสดงใหเ้ หน็ ถึงบทบำทหน้ำท่ีท่คี วำมรบั ผิดชอบในกำรจดั กำรสวนป่ ำ 1. แผนผังองคก์ ร 2. บทบำทหน้ำท่ี 3. คุณสมบตั ติ ัวแทนกลมุ่ และผู ้ตรวจติดตำมภำยใน 4. กำรเขำ้ ร่วมและกำรพ้นสภำพกลุ่มกำรรับรอง o คณุ สมบัติของผู ้เขำ้ รว่ มกลุม่ กำรรับรอง o ขอ้ ตกลงกำรเป็นสมำชิกกลมุ่ กำรรบั รอง o เอกสำรประกอบกำรเขำ้ รว่ มกล่มุ กำรรับรอง o กำรพน้ สภำพกำรเป็นสมำชิกกลมุ่ กำรรับรอง กำรดำเนนิ งำนกำรจดั กำรสวนยำงพำรำอย่ำงย่งั ยนื ด้ำนเศรษฐกจิ เป็นกำรตำมวนวัฒนวิธี (Silvicultural practice) ประกอบด้วย o สำรวจพน้ื ท่ีปลกู o เลือกชนดิ พนั ธุย์ ำง และวัตถปุ ระสงค์ o กิจกรรมกำรปลูก - กำรเตรยี มพนื้ ท่ี - กำรปลกู o กิจกรรมกำรบำรุงรกั ษำ - กำรใสป่ ๋ ุย - กำรปลกู พืชคลุมดิน - กำรตดั แต่งก่งิ - กำรป้องกันภัยและภัยพิบตั ติ ่ำง ๆ - กำรกำจดั วชั พืช o กำรเกบ็ เก่ยี วน้ำยำง o กำรทำไม้ พร้อมแสดงเป้ ำหมำยผลผลิต และปริมำณผลผลิตรำยปี ของสมำชิก นอกจำกนี้ ยังต้องคำนึงถึงระยะกำรทำไม้กับระยะห่ำงจำกพื้นท่ี Buffer Zone และ พื้นท่ีกันออก (set aside area) ด้วย ซ่ึงปัจจุ บัน งำนวิจัยท่ีกำหนดขอบเขตและ ขนำด Buffer zone มีจำนวนน้อย ดังนั้นเบ้ืองต้นควรพิจำรณำตำมควำมเหมำะสม ระหวำ่ งกำรทำไม้โดยต้องม่ันใจว่ำ เม่ือทำกำรตัดฟั นไม้ออกจำกพ้ืนท่ีแล้วจะไม่ส่งผล กระทบใด ๆ หรือเกิดผลกระทบน้อยท่ีสุด แต่ถ้ำเล่ียงได้ก็ไม่ควรทำไม้ในบริเวณน้ัน ออก - กำรสำรวจอตั รำกำรเจริญเติบโต และควำมเพ่ิมพู นรำยปี ของไม้ยำง และกำลัง กำรผลติ น้ำยำง - แผนกำรติดตำมกำรเปล่ียนแปลงสภำพดนิ และน้ำ ค่มู อื กำรรบั รองกำรจัดกำรป่ ำไมร้ ูปแบบกลุ่ม (Group Certification Guideline) 22
o กำรวำงแผนกำรจัดกำรโครงสรำ้ งพน้ื ฐำน กำรดำเนนิ งำนกำรจัดกำรสวนยำงพำรำอย่ำงย่ังยนื ด้ำนส่ิงแวดล้อม 1. ขอ้ มูลด้ำนท่ีต้ัง o ขอ้ มูลเก่ียวกบั สถำนท่ีตั้ง o แผนท่ีทรัพยำกร พร้อมพื้นท่ีกันชนหรือกันออก สำหรับพ้ืนท่ีท่ีมีควำมสำคัญทำง ระบบนเิ วศ 2. ขอ้ มูลดำ้ นควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพ สวนป่ ำสำมำรถสำรวจควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพได้หลำยวิธี เช่ น กำรสำรวจควำม หลำกหลำยสัตวป์ ่ ำและพนั ธุพ์ ืช; o กำรสำรวจและติดตำมตำมหลักวิชำกำร โดยสำมำรถอ้ำงอิงจำกคู่มือกำรสำรวจ ควำมหลำกหลำยสัตว์ป่ ำ7 ของกรมอุ ทยำนแห่งชำติสัตว์ป่ ำและพันธุ์ พืช เพ่ือ สำรวจควำมหลำกหลำยของสัตว์เล้ียงลูกด้วยนม นก และสัตว์เล้ือยคลำน และสัตว์ สะเทินน้ำสะเทินบกในพื้นท่ี ด้วยวิธีกำรสำรวจ รวบรวมข้อมูลและให้ผู ้มีควำมรู้ และ เช่ียวชำญในพน้ื ท่รี ่วมทำกำรสำรวจและจำแนก o กำรจำ้ งผู เ้ ช่ียวชำญหรอื หน่วยงำนท่ีมคี วำมชำนำญในกำรสำรวจและติดตำมสัตว์ป่ ำ ดำเนนิ กำร o กำรขอควำมอนุเครำะห์จำกหน่วยงำนท่ีเก่ียวข้อง เช่ น ภำคกำรศึกษำ หน่วยงำน รำชกำรท่ีเก่ียวข้อง เพ่ือเข้ำรว่ มกำรสำรวจ o กำรสำรวจโดยกำรวำงแปลงสำรวจโดยวิธีกำรแบบสมุ่ อยำ่ งอิสระและกำร o วำงแปลงอยำ่ งเฉพำะเจำะจง (ในพ้ืนท่ีตัวแทนท่ีมีสภำพใกล้เคียงป่ ำธรรมชำติ) แล้ว บันทึกผล หลังจำกน้ันนำชนิดพันธุ์ท่ีพบมำจัดจำแนกวิเครำะห์ว่ำจัดอยู่ใน RTE หรอื ไม่ หำกมตี ้องจัดให้มีมำตรกำรท่เี หมำะสม o เพ่อื รกั ษำหรอื คงไว้ซ่ึงควำมสมดลุ ของชนิดพนั ธุแ์ ละระบบนิเวศต่อไป o กำรให้สมำชิกทำกำรสำรวจเบ้ืองต้นในสวนของตนก่อน หำกพบสำมำรถแจ้งมำยัง ส่วนกลำงเพ่ือไปตรวจสอบและบันทึก พร้อมสอบถำมผู ้มีควำมรู้ และเช่ียวชำญใน พืน้ ท่ีเพ่อื เขำ้ ร่วมตรวจสอบหำกจำแนกวเิ ครำะหว์ ำ่ จัดอยูใ่ น RTE หรอื ไม่ หมำยเหตุ กำรเลือกวิธีกำรในกำรสำรวจควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพของพื้นท่ีขึ้นอยู่กับ ขนำดพืน้ ท่ี ควำมเข้มข้น และควำมเส่ียง (Scale, Intensity and Risk: SIR) ของแต่ละสวนป่ ำ สวนป่ ำจงึ ควรเลอื กวิธกี ำรท่เี หมำะสมท่ีสุดและนำมำปรับใช้ใหเ้ ขำ้ กับบรบิ ทของตน 3. กำรจดั กำรสำรเคมี 4. กำรจดั กำรของเสีย 5. แผนกำรตดิ ตำมกำรเปล่ยี นแปลงสภำพดินและน้ำ กำรดำเนนิ งำนกำรจดั กำรสวนยำงพำรำอยำ่ งย่ังยืนดำ้ นสังคม กำรมีส่วนรว่ มของผู ม้ สี ว่ นไดส้ ่วนเสียตอ่ กจิ กรรมกำรจัดกำรสวนยำงพำรำอย่ำงย่ังยืน o กำรวเิ ครำะห์ผู ม้ ีส่วนไดส้ ่วนเสียรอบสวนป่ ำ o กำรจัดทำขอ้ ร้องเรียน 7 http://chm.dnp.go.th/wp-content/uploads/2020/01/animals-1.pdf ค่มู ือกำรรบั รองกำรจดั กำรป่ ำไมร้ ูปแบบกลมุ่ (Group Certification Guideline) 23
o กำรดำเนินกำรดำ้ นแรงงำน o กำรรวบรวมรำยกำรกฎหมำยท่เี ก่ยี วขอ้ ง กำรตดิ ตำมตรวจสอบ 1. กำรดำเนินกำร 2. แผนกำรตรวจติดตำม o กำรตรวจติดตำมดำ้ นเศรษฐกจิ o กำรตรวจตดิ ตำมด้ำนส่ิงแวดลอ้ ม o กำรตรวจติดตำมด้ำนสังคม 3. ตัวแทนกลุ่มกำรดำเนินกำรตำมข้อกำหนดตำมมำตรฐำน มอก.14061 ค่มู อื กำรรบั รองกำรจดั กำรป่ ำไมร้ ูปแบบกลุ่ม (Group Certification Guideline) 24
ค่มู ือกำรรบั รองกำรจดั กำรป่ ำไมร้ ูปแบบกล่มุ (Group Certification Guideline) 25
7. กำรตรวจตดิ ตำมภำยใน (Internal Audit) กำรตรวจติดตำมภำยใน (Internal Audit) หมำยถึง กำรตรวจสอบระบบว่ำยังคงสอดคล้องกับเกณฑ์ กำรตรวจติดตำม (Audit Criteria) ข้อกำหนดขององค์กร และข้อกำหนดของกฎหมำย โดยมีรอบควำมถ่ีใน กำรตรวจ เช่ น 1 ครั้ง/ปี ในบริบทนี้จะหมำยถึงกำรตรวจสอบควำมสอดคล้องกับข้อกำหนดของมำตรฐำน กำรจัดกำรสวนป่ ำไม้เศรษฐกิจอย่ำงย่ังยืน มอก.14061 เพ่ือช่ วยให้มีโอกำสในกำรปรับปรุงและพัฒนำระบบ อย่ำงตอ่ เน่อื ง 7.1 ควำมรบั ผดิ ชอบของผู ท้ ่เี ก่ียวข้องในกำรตรวจตดิ ตำมภำยใน ผู ้ท่มี ีสว่ นเก่ยี วข้องกบั กจิ กรรมกำรตรวจตดิ ตำมภำยในจะประกอบด้วย 3 ฝ่ ำย คือ 7.1.1 ผู ้บรหิ ำรกำรตรวจติดตำมภำยใน หน้ำท่ี 1. กำหนด หรือปรบั ปรุงขอ้ กำหนดในเร่ืองของควำมถ่ใี นกำรตรวจติดตำมภำยใน 2. วำงแผนและกำหนดวนั เวลำ หวั ขอ้ ในกำรตรวจประเมิน 3. บริหำรกำรตรวจติดตำมใหส้ ำเรจ็ ลุล่วงตำมกำหนด 4. จัดทำ Audit Criteria 5. กำหนดหวั หน้ำทมี ท่ีจะทำกำรตรวจ 7.1.2 ผู ้รบั กำรตรวจตดิ ตำม (Auditee) หน้ำท่ี 1. แจง้ ขอบเขตและจุ ดมุ่งหมำยกำรตรวจต่อคณะผู ต้ รวจติดตำมในพ้นื ท่ี 2. อำนวยควำมสะดวกตอ่ คณะผู ้ตรวจติดตำม i. สนบั สนนุ บุคลำกรเขำ้ ร่วม ii. อำนวยควำมสะดวกในด้ำนอุปกรณแ์ ละหลกั ฐำนแก่คณะผู ้ตรวจตดิ ตำม 3. ให้ควำมร่วมมือแก่คณะผู ้ตรวจติดตำมในกำรดำเนินงำนต่ำง ๆ ทั้งด้ำนเอกสำร บุคลำกร และกำรเขำ้ พน้ื ท่ี 4. แก้ไขขอ้ ควำมไม่สอดคล้องตำมขอ้ กำหนดหลงั กำรตรวจ 7.1.3 ผู ต้ รวจติดตำม (Auditor and Lead Auditor) คุณสมบตั ิของผู ต้ รวจตดิ ตำมภำยใน 1. ผ่ำนกำรฝึ กอบรมในกำรเป็นผู ้ตรวจติดตำม มีควำมรู้ในมำตรฐำน มอก.14061 และมี ควำมรู้ในงำนท่ีตรวจ 2. ควรมีควำมเป็นอิสระจำกหน่วยงำนท่ีตรวจ 3. มีทศั นคติท่ีดใี นกำรตรวจติดตำม 4. สำมำรถส่ือสำรและต้งั คำถำมไดอ้ ยำ่ งเหมำะสม 5. สำมำรถจบั ประเดน็ ไดด้ ี ช่ำงสังเกต ช่ำงวเิ ครำะห์ 6. มีอำนำจหน้ำท่ี โดยกำรแต่งตงั้ 7. รักษำเวลำอยำ่ งเครง่ ครดั 8. มคี วำมเป็นมติ รและสุภำพ ค่มู ือกำรรบั รองกำรจดั กำรป่ ำไมร้ ูปแบบกลุม่ (Group Certification Guideline) 26
หนำ้ ท่ี 1. กำหนดและจัดทำแผนกำรตรวจในหนว่ ยงำนท่ีได้รับมอบหมำย 2. เตรียมเอกสำรให้พร้อม เช่น รำยกำรตรวจตดิ ตำม ข้อกำหนด 3. พิสูจน์ว่ำขอ้ กำหนดไดน้ ำไปปฏบิ ตั จิ ริง 4. พสิ ูจนท์ กุ ส่ิงทกุ อยำ่ งด้วยหลักฐำนเสมอ 5. บนั ทกึ ส่ิงท่ีตรวจพบและสังเกต 6. ตรวจในขอบเขตท่ไี ด้รับมอบหมำย 7. รำยงำนผลกำรตรวจ 8. ทวนสอบปฏิบัติกำรแก้ไข 7.2 ขน้ั ตอนกำรตรวจติดตำมภำยใน 7.2.1 กำรวำงแผนกำรตรวจติดตำม 1. จัดทำเป็นแผนประจำปี โดยพจิ ำรณำจำก ควำมเส่ยี งในกำรเกดิ ข้อผดิ พลำด ควำมสลับซับซ้อนของกระบวนกำร กำรเปล่ียนแปลงของกระบวนกำรทำงำน ผลกำรตรวจครัง้ กอ่ น และปัญหำท่ีผำ่ นมำ ตัวอยำ่ งแผนกำรตรวจตดิ ตำมภำยในประจำปีตำม ภำคผนวก B 2. จัดทำกำหนดกำรตรวจติดตำม (Audit Schedule) หวั หนำ้ ทีมผู ้ตรวจ หรือผู ้บรหิ ำรกำรตรวจ เป็นผู จ้ ดั เตรียมกำหนดกำรตรวจติดตำม กำหนดกำรตรวจติดตำมแต่ละทีม ควรเป็นกำรตรวจติดตำมในกิจกรรมท่ีมีควำม เช่ือมโยงกนั ควรพิจำรณำควำมเป็นไปได้ ในกำรตรวจติดตำม เช่ น เวลำ และควำมพร้อมของ ทรัพยำกร ฯลฯ รำยละเอียดในกำหนดกำรตรวจติดตำม ควรสอดคล้องกับขอบเขต และครอบคลุม ทกุ กจิ กรรมในระบบบรหิ ำรฯ ตัวอย่ำงกำหนดกำรตรวจติดตำมภำยในตำม ภำคผนวก B 7.2.2 กำรเตรยี มกำรตรวจตดิ ตำม ในกำรตรวจตดิ ตำม มีส่ิงท่ีตอ้ งเตรียมอยู่ด้วยกนั 4 ประกำร คอื 1. ทบทวนเอกสำร (Documentation Review) ผงั โครงสรำ้ งองค์กร คมู่ อื กำรปฏิบตั งิ ำนและมำตรฐำนตำ่ ง ๆ สญั ญำ/ขอ้ กำหนด กฎหมำยท่ีเก่ียวข้อง วตั ถปุ ระสงค์ ตวั ชี้วัดขององคก์ ร หรอื หน่วยงำน 2. ทบทวนผลกำรตรวจตดิ ตำมครง้ั ท่ีผำ่ นมำ 3. จดั ทำรำยกำรเกณฑ์สำหรับกำรตรวจแตล่ ะพน้ื ท่หี รือกิจกรรมเตรียมกำร 4. กำรจัดทำรำยกำรตรวจประเมิน (Audit Check List) ตัวอย่ำงรำยกำรตรวจประเมิน (Audit Check List) ภำคผนวก B ค่มู อื กำรรบั รองกำรจดั กำรป่ ำไม้รูปแบบกลมุ่ (Group Certification Guideline) 27
7.2.3 กำรดำเนนิ กำรตรวจตดิ ตำม ประกอบด้วยกิจกรรมตำ่ ง ๆ ดังน้ี 1. ประชุมเปิดกำรตรวจตดิ ตำมภำยใน (Opening Meeting) เพ่อื ชี้แจงขอ้ มูล ดงั นี้ แนะนำคณะผู ต้ รวจตดิ ตำม ขอให้ท่ปี ระชุมลงช่ือเข้ำประชุมไวเ้ ป็นหลกั ฐำน ทบทวนและยืนยันขอบเขตในกำรขอรับรอง มอก.14061 ทบทวนกำหนดกำรตรวจตดิ ตำมภำยใน อธบิ ำยวธิ ีกำรตรวจติดตำม เปิดโอกำสให้ซักถำมขอ้ สงสยั แจง้ ตำรำงเวลำกำรตรวจและกำหนดกำร ช้ีแจงวิธีกำรตรวจตดิ ตำมและรำยงำนผล 2. ดำเนินกำรตรวจตดิ ตำมภำยใน ตรวจตำม Audit Checklist ทั้งนี้ สำมำรถตรวจสอบหำหลักฐำนได้จำก; o กำรสัมภำษณ์บุคคลท่ีเก่ยี วขอ้ ง o กำรตรวจสอบหลักฐำนต่ำง ๆ เช่น เอกสำรบนั ทึก คมู่ ือ รูปถ่ำยระเบียบปฏิบตั ิ o สังเกตจำกกจิ กรรม เช่น สภำพกำรปฏิบตั ิงำนจริง บันทกึ หลักฐำนท่ีพบ (Objective Evidence) อย่ำงเป็นระบบระเบียบเพ่ือใช้รำยงำนผล กำรตรวจตดิ ตำม 7.2.4 รำยงำนผลกำรตรวจตดิ ตำมและกำรตดิ ตำมผล ประกอบดว้ ยกิจกรรมตำ่ ง ๆ ดังนี้ 1. บนั ทกึ ผลกำรตรวจตดิ ตำม เม่ือดำเนินกำรตรวจติดตำมครบตำมกำหนดแล้ว Auditor จะต้องร่วมประชุม Auditor Meeting เพ่ือสรุปผลกำรตรวจติดตำม โดยพิจำรณำว่ำส่ิงท่ี Auditor ตรวจพบเป็นควำมไม่ สอดคล้อง (NC) หรือจะเป็นข้อสังเกต (Observation) และเม่ือได้ข้อสรุปแล้วจะทำกำรเขียน สภำพปัญหำหรือข้อท่ีไม่สอดคล้องตำมข้อกำหนด (NC STATEMENT) ท่ีพบไว้ในใบร้องขอให้ แกไ้ ข (Corrective Action Request : CAR) 2. ตัดสินระดับควำมรุนแรงของ NC กำรเขียน NC STATEMENT จะตอ้ งชัดเจนสำมำรถอ่ำนแล้วเข้ำใจว่ำเกิดปัญหำอะไรเกิดข้ึนท่ีใด หลักฐำนคืออะไร และไม่สอดคล้องข้อกำหนดมำตรฐำน มอก.14061 ข้อใด ตวั อยำ่ ง แบบฟอรม์ แจง้ รอ้ งขอให้แก้ไข (Corrective Action Request Form) ภำคผนวก B 3. จดั ทำรำยงำนกำรตรวจตดิ ตำม (Audit Report) ประกอบด้วย ขอบเขตของกำรตรวจติดตำม วนั ท่ี และเวลำของกำรตรวจติดตำม รำยช่ือบุคคลท่ีทำกำรตรวจติดตำม รำยช่ือผู ้ได้รบั กำรตรวจติดตำม จำนวน CAR ท้ังหมด สรุปผลกำรตรวจ ค่มู อื กำรรบั รองกำรจดั กำรป่ ำไม้รูปแบบกลุ่ม (Group Certification Guideline) 28
4. ประชุมปิดกำรตรวจติดตำมภำยใน (Closing Meeting) เม่อื ถึงกำหนดท่นี ัดหมำยกบั ผู ถ้ ูกตรวจประเมิน หัวหน้ำผู ้ตรวจติดตำมจะทำกำรประชุมปิ ด เพ่ือ สรุปผลท่ไี ด้รับจำกกำรตรวจติดตำมฯ ให้แก่ คณะผู ้บริหำรและ/หรือผู ้ถูกตรวจประเมิน ได้รับ ทรำบโดยท่ัวกนั ดงั นี้ ขอใหล้ งลำยมือช่ือเข้ำประชุมไว้เป็นหลกั ฐำน ทง้ั ลำยเซน็ ของหวั หนำ้ ผู ้ตรวจติดตำม และ ลำยเซน็ ของผู ้บรหิ ำรกำรตรวจตดิ ตำมเพ่อื รับทรำบ รำยงำนส่งิ ท่ีตรวจพบ สรุปผลกำรตรวจตดิ ตำม อธิบำยถึงกำรปฏบิ ตั กิ ำรแก้ไข และกำรตรวจติดตำมซ้ำ (Follow up) เปิดโอกำสใหท้ ่ปี ระชุมซักถำมขอ้ สงสัย นำส่งรำยงำนกำรตรวจตดิ ตำม (Audit Report) ปิดประชุม 5. กำรตดิ ตำมผลข้อบกพรอ่ ง (CAR Follow Up) ตัวแทนกลมุ่ /หัวหนำ้ ทีมท่ีรับผิดชอบพ้ืนท่ที ่ีถกู ตรวจตดิ ตำมเม่ือได้รบั CAR จะต้องหำสำเหตุ (Root Cause) ส่ิงท่ีไม่สอดคล้องกับข้อกำหนดท่ีได้ตรวจพบโดย หน่วยงำนท่ีรับ CAR หำแนวทำงกำรแก้ไขเพ่ือป้องกนั กำรเกดิ ซ้ำ และระบุวนั ท่ีกำหนดเสรจ็ ผู ้ตรวจทวนสอบผลกำรดำเนินงำนกำรแก้ไข โดยดูหลักฐำนกำรปฏิบัติงำนปิ ด CAR หรือเปิด CAR ใหม่หำกยังพบประเดน็ ต่อเน่อื ง การป ิบตั กิ าร กไ้ ข Corrective Action A) ตัว ทนกลมุ่ /หัวหน้าทมี รบั ใบ CAR B) วิเคราะห์สาเหตุ H) ออกใบ CAR ใหม่ C) กาหนดวิธกี าร ก้ไข ละป้ องกันการเกดิ ซ้ า No Yes D) ผ้บริหาร No* G) ยอมรับผล การตรวจพจิ ารณา ปิ ด CAR การ ก้ไข ความเหมาะสม Yes F) Auditor ทบทวนป ิบตั ิการ กไ้ ข E) ดาเนินการ กไ้ ข ภำพท่ี 128 หมำยเหตุ: *ผู้บรหิ ำรกำรตรวจพจิ ำรณำควำมเหมำะสม หำกพบว่ำไมเ่ หมำะสม จะตอ้ งกลบั ไปวิเครำะหส์ ำเหตุ หรอื แก้วธิ ีกำร แกไ้ ขและกำรป้ องกัน แลว้ แต่กรณแี ละดุลยพินิจของผูบ้ ริหำรกำรตรวจ 8 ท่มี ำ: https://slideplayer.in.th/slide/15535236/ ค่มู อื กำรรบั รองกำรจัดกำรป่ ำไม้รูปแบบกลมุ่ (Group Certification Guideline) 29
ค่มู ือกำรรบั รองกำรจดั กำรป่ ำไมร้ ูปแบบกล่มุ (Group Certification Guideline) 30
8. กำรสมัครย่นื ขอกำรรับรอง 8.1 ติดต่อไปยัง CB เพ่ือย่ืนขอกำรรับรองกับ CB (หำกไม่ทรำบช่ องทำงกำรติดต่อหน่วยรับรองสำมำรถ ตดิ ต่อ TFCC เพ่อื สอบถำมขอ้ มูลเพ่มิ เติม หรอื https://fti-tfcc.org/?page_id=508) 8.2 แจ้งข้อมูลขอบเขตกำรรับรอง ซ่ึงประกอบไปด้วย: - ประเภทของกำรขอกำรรบั รอง แบบเด่ยี วหรือแบบกลมุ่ - ชนิดพนั ธุ์ - ขนำดพื้นท่ี - ท่ีต้งั ของพ้นื ท่สี วนป่ ำท่ีขอกำรรับรอง 8.3 กรอกแบบฟอรม์ ใบสมคั ร 8.4 แจ้งขอ้ มูลเพ่อื กำรตดิ ต่อประสำนงำนกลบั 8.5 CB รับพิจำรณำเอกสำรเพ่ือพิจำรณำข้อมูลและส่งกลับ รวมถึงค่ำใช้จ่ำยในกำรตรวจประเมินและ ระเวลำในกำรตรวจประเมิน 8.6 สวนป่ ำพิจำรณำขอ้ เสนอ หำกตกลงสำมำรถนดั วนั เพ่อื ตรวจสอบพื้นท่ีตอ่ ไป ค่มู ือกำรรบั รองกำรจัดกำรป่ ำไม้รูปแบบกล่มุ (Group Certification Guideline) 31
ค่มู ือกำรรบั รองกำรจดั กำรป่ ำไมร้ ูปแบบกล่มุ (Group Certification Guideline) 32
ประเด็นดำ้ นคำ่ ใช้จำ่ ยกำรขอกำรรับรอง 1. ค่ำใช้จ่ำยในกำรตรวจประเมิน หมวดคำ่ ใช้จำ่ ย 1 ปี ท่ี 4 5 23 1. หมวดคำ่ เตรยี มกำร -คำ่ เตรยี มพืน้ ท่ี -คำ่ เตรยี มเอกสำร WI -ค่ำจดั ทำแผนท่ี -ค่ำสำรวจควำมหลำกหลำย (หำกม)ี -ค่ำจ้ำงวทิ ยำกรอบรมหรอื ค่ำส่งเจ้ำหน้ำไปอบรม ขอ้ กำหนด มอก.14061 -ค่ำอุปกรณ์ PPE -ค่ำประชุมต่ำง ๆ เช่น Stakeholder consultation ฯลฯ 1.1 กรณีไม่มรี ะบบกำร ตงั้ แต่ 200,000 บ. ต้ังแต่ ตง้ั แต่ ตงั้ แต่ ต้งั แต่ จดั กำรใด ๆ เป็นตน้ ไป 50,000 บ. 50,000 บ. 50,000 บ. 50,000 บ. เป็นตน้ ไป เป็นตน้ ไป เป็นต้นไป เป็นตน้ ไป 1.2 กรณีมีระบบกำรจดั กำร ตง้ั แต่ 100,000 บ. ต้งั แต่ ตั้งแต่ ตงั้ แต่ ตงั้ แต่ อ่ืน ๆ เช่น ISO 9000 เป็นตน้ ไป 50,000 บ. 50,000 บ. 50,000 บ. 50,000 บ. หรอื FSC เป็นต้นไป เป็นต้นไป เป็นต้นไป เป็นตน้ ไป 2. หมวดคำ่ จ้ำงท่ีปรึกษำ ตัง้ แต่ 100,000 บำท เป็นต้นไป ขน้ึ อยู่กับขนำดและควำมซับซ้อนในกำรดำเนินงำน หมำยเหตุ 1. หมวดค่ำท่ปี รกึ ษำเป็นภำคสมคั รใจ แตส่ ว่ นใหญจ่ ะจดั จำ้ งเฉพำะในปีแรก 2. คำ่ เดินทำง และคำ่ ท่ีพัก อำจไมร่ วมอยูใ่ นค่ำจ้ำงท่ีปรกึ ษำ 3. หมวดคำ่ ใบรับรอง 1 2 3 4 5 3.1 พื้นท่ีไม่เกิน 5,000 ไร่ ตงั้ แต่ 120,000- ตั้งแต่ ตง้ั แต่ ตัง้ แต่ ตงั้ แต่ 3.2 พ้ืนท่ีตงั้ แต่ 5,001 ไร่ 150,000 บ. เป็นตน้ ไป 50,000 บ. 50,000 บ. 50,000 บ. 50,000 บ. ขึน้ ไป เป็นตน้ ไป เป็นต้นไป เป็นตน้ ไป เป็นตน้ ไป เน่ืองจำกพ้นื ท่ขี นำดใหญ่กว่ำมำกกว่ำ 5,001 ไร่ อำจมขี นำดถึง 1 ลำ้ นไร่ ดงั น้นั ควรตดิ ต่อหนว่ ยรับรอง (CB) เพ่ือสอบถำมรำคำท่ชี ัดเจน ค่มู ือกำรรบั รองกำรจัดกำรป่ ำไมร้ ูปแบบกลุม่ (Group Certification Guideline) 33
2. ระยะเวลำดำเนนิ กำร หมวดเตรียมกำร รำยละเอียด 1. ช่วงเตรียมระบบ ระยะเวลำในกำรดำเนนิ งำนในแต่ละสวนป่ ำเตรียมกำรไม่เท่ำกัน หำกมีควำมพร้อมของ 2. ระยะเวลำในกำร ระบบจัดกำรในระดับดี อำจใช้ระยะเวลำในกำรเตรียมกำรเร่ิมตั้งแต่ 1 เดือน เป็นต้นไป ตรวจประเมนิ (ต้ังแต่ แต่หำกไม่มีควำมพร้อมของระบบหรือสวนป่ ำมีระบบกำรจัดกำรท่ีซับซ้อนอำจใช้ กำรนัดหมำยกบั CB ระยะเวลำมำกกว่ำ 6 เดอื น บำงแห่งอำจมีกำรเตรียมกำรมำกกวำ่ 2 ปี จนถึงได้รับกำรรับรอง) ระยะเวลำในกำรตรวจและรับรองผล (เร่ิมตั้งแต่ CB เข้ำตรวจประเมินและสวนป่ ำ มีควำมพรอ้ มในระบบจดั กำร) ประมำณ 60-90 วัน แต่ ท้ังนี้ ข้ึนกับ - จำนวนสมำชิก - ขนำดสวนป่ ำ - ควำมซับซ้อนในกำรดำเนินงำน - จำนวนข้อบกพร่อง ขอ้ คน้ พบ และข้อสงั เกตท่ตี อ้ งแก้ไข - ระยะเวลำกำรพิจำรณำของคณะกรรมกำรท่ขี น้ึ กับแต่ละหน่วยรับรอง - ผลกำรตรวจประเมนิ กอ่ นหน้ำ ข้อมูลเพ่มิ เติม : ค่มู ือกำรรบั รองกำรจดั กำรป่ ำไมร้ ูปแบบกลุม่ (Group Certification Guideline) 34
ค่มู ือกำรรบั รองกำรจดั กำรป่ ำไมร้ ูปแบบกล่มุ (Group Certification Guideline) 35
ภาคผนวก 1 ตวั อยา่ ง ผนการจัดการจัดการสวนยางพาราอยา่ งย่ังยนื (Forest Management Plan) ของสหกรณ์ตน้ ไม้ ________________________________________________ 1. ขอ้ มลพ้นื ฐานของกลุ่มการรบั รองการจดั การสวนยางพาราอยา่ งยงั่ ยืน4.1.1.1, 4.1.1.2, 4.1.2.1, 4.2.1.1, 4.2.3.2, 4.2.4.1, 4.2.4.2 1.1. ช่ือกลมุ่ การจดั การป่ าไม้: สหกรณต์ ้นไม้ จากัด 1.2. ท่ีตัง้ หน่วยการจัดการสวนยางพารา: เลขท่ี XX หมู่ท่ี X ตาบลXXX อาเภอXXX จงั หวัด XXX 1.3. ขอบข่ายการรับรอง: ก) ประเภทการรบั รอง: รูปแบบกลุ่ม ข) ชนดิ พนั ธุ์: ยางพารา ค) ขนาดพนื้ ท่ี: 3,000 ไร่ (480 เฮกตาร์) 1.4. ข้อมลสมาชิก: สมาชิกท่ีเข้าร่วมกลุ่มการรับรองกับสหกรณ์ต้นไม้ จากัด [ดังแสดงดัง ตารางรายช่ือสมาชิก โดยสามารถแยกรายช่ือไว้ในเอกสารอีกชุด สาหรับกรณีมีสมาชิก สมัครใหม่หรือลาออกระหว่างปี ] จานวน พนั ธุ์ จานวน หมายเหตุ ตารางรายช่ื อสมาชิ ก เลขท่สี มาชิก ช่ือ นามสกุล เลขท่ตี งั้ ปลง (ไร)่ ต้น ค่มู อื กำรรบั รองกำรจดั กำรป่ ำไม้รูปแบบกล่มุ (Group Certification Guideline) 36
1.5. ผนท่ี สดงขอบเขตพนื้ ท่ี9 4.4.3.2 ภาพท่ี 13 ผนท่ี สดงขอบเขตพน้ื ท่ี ภาพท่ี 14 ผนท่ี สดงขอบเขตการด ลสวนยาง 37 9 ท่ีมา: การยางแหง่ ประเทศไทย ค่มู ือกำรรับรองกำรจัดกำรป่ ำไม้รูปแบบกลุม่ (Group Certification Guideline)
ภาพท่ี 15 แผนท่ีแยกแปลงยอ่ ยและอายุยางตามปีกรดี 1.6. มาตรฐานท่ีเก่ียวข้องกับการจัดทาระบบการจัดการสวนยางพาราอย่างย่ังยืน บบ กลุ่มตามรป บบการรับรองการจัดการป่ าไม้ของไทย (Thailand Forest Certification System: TFCS): 1.1.1. มาตรฐานผลติ ภัณฑ์อุตสาหกรรมการจัดการสวนป่ าไม้เศรษฐกิจอย่างย่ังยืน (มอก.14061:2559) 1.1.2. ตัวช้ีวัดของขอ้ กาหนดตามมาตรฐาน มอก.14061 (TFCC PD 009:2019) 1.1.3. ขอ้ กาหนดการรบั รองการจัดการป่ าไมแ้ บบกล่มุ (TFCC SD 002:2017) 1.7. วัตถปุ ระสงค์ ละเป้ าหมายของการจดั การ: จากแนวโนม้ ทิศทางของตลาดโลกท่ใี ห้ความสาคัญของการจัดการสวนยางพาราอย่างย่ังยืนและ การตรวจสอบแหล่งท่ีมาท่ีถูกต้องตามกฎหมายของไม้ยางและน้ายางนั้น สหกรณ์ฯ จึงเห็นความสาคัญ และความจาเป็นในการริเร่ิมการจัดทาระบบมาตรฐานการจัดการสวนยางพาราอย่างย่ังยืน ตาม มอก. 14061 โดยเร่ิมจากสมาชิกของสหกรณ์ฯ เป็นหลัก จึงเร่ิมดาเนินโครงการการรับรองการจัดการ สวนยางพาราอย่างย่ังยืนตั้งแต่ปี 2563 เป็นต้นมา โดยมีวัตถุประสงค์เพ่ือสร้างความสมดุลทั้งด้าน เศรษฐกิจ สังคม และส่ิงแวดล้อม เพ่ือให้เกิดความย่ังยืนในการทาสวนยางของสมาชิกภายใต้กลุ่มการ รบั รองในระยะยาว ทัง้ เป็นการเสริมความเข้มแขง็ และเพ่มิ โอกาสทางการตลาดด้วย ค่มู ือกำรรับรองกำรจดั กำรป่ ำไมร้ ูปแบบกลุ่ม (Group Certification Guideline) 38
2. ผนการตลาด4.4.2.1, 4.4.4.2, 4.4.4.1, 4.4.4.2, 4.4.4.3 2.1 การวิเคราะห์ SWOT 2.1.1 จุด ขง็ 2.1.1.1 ใกลจ้ ุ ดรบั ซื้อทงั้ น้ายางและไม้ยาง ลดตน้ ทุนคา่ ขนสง่ 2.1.1.2 ชนดิ พันธุท์ ่ีเลอื กมีความเหมาะสมและเจรญิ เตบิ โตไดด้ ี ให้ผลผลติ สูง 2.1.1.3 สหกรณฯ์ รวมกลุ่มกับสมาชิก ทาใหม้ อี านาจตอ่ รองทางการค้ามากข้นึ 2.1.1.4 สหกรณ์ฯ อยู่ระหว่างเตรียมการดาเนินการมาตรฐานการรับรอง การจดั การสวนป่ าไมเ้ ศรษฐกิจอย่างย่ังยืน (มอก.14061) 2.1.2 จุดอ่อน 2.1.2.1 สมาชิกส่วนใหญเ่ ข้าถงึ ข้อมูลข่าวสารลา่ ช้าและไม่ท่วั ถึง 2.1.2.2 สมาชิกขาดความร่วมมืออย่างตอ่ เน่ือง 2.1.2.3 สมาชิกบางคนขาดความเขา้ ใจในการจัดการสวนยางอย่างย่ังยืน 2.1.3 โอกาส 2.1.3.1 ภาครัฐมีนโยบายส่งเสริมการปลูกป่ าเศรษฐกิจ 26 ล้านไร่ ส่งผลให้เป็น โอกาสในการเพ่ิมพ้ืนท่ีปลูกไดม้ ากข้ึน 2.1.3.2 อุ ปสงค์หรือความต้องการซ้ื อของตลาดน้ายางเพ่ิมขึ้น เน่ืองจาก สถานการณ์การแพร่ระบาดของเช้ือโควิด-19 เพ่ือเป็นวัตถุดิบในการผลิต เช่น ถุงมอื ทางการแพทย์ เปน็ ต้น 2.1.3.3 การยางแห่งประเทศไทยมีแนวทางการสนับสนุนเกษตรกรผู้ปลูกไม้ยาง อยา่ งตอ่ เน่อื ง 2.1.4 อุปสรรค 2.1.4.1 สภาพอากาศในช่วงฤดฝู น ส่งผลใหก้ รดี ยางไดน้ ้อย 2.1.4.2 ภัยพิบัติต่าง ๆ เช่น ไฟไหม้ หรือ โรคและแมลงท่ีเข้าทาลายต้นยางพารา สง่ ผลให้เกิดความสญู เสยี และไม่ค้มุ คา่ ในการลงทุน 2.1.4.3 ราคาน้ายางและไม้ยางค่อนข้างผันผวน ปรับตัวตามราคาตลาด แม้จะมี ราคากลาง 2.2 นาผลการวิเคราะห์ SWOT มากาหนดกลยุทธ์สหกรณ์ฯ โดยพิจารณาว่าสหกรณ์ฯ ต้องการขยายจุ ดแข็งหรือต้องการจากัดจุ ดอ่อนก่อน ซ่ึงสหกรณ์ต้นไม้เลือกใช้กลยุทธ์ขยาย จุ ดแข็งก่อนเน่ืองจาก มีจุ ดแข็งมากกว่า โดยสหกรณ์ฯ มองว่าสหกรณ์ฯ ได้เปรียบท้ังด้าน บริเวณท่ีต้ังใกล้จุ ดรับซ้ือทั้งน้ายางและไม้ยาง ซ่ึงจะช่วยลดต้นทุนค่าขนส่ง รวมท้ังเร่ืองการ รวมกลุ่มกันของสมาชิกท่ีดาเนินการเร่ืองการรับรองการจัดการป่ าไม้อย่างย่ังยืน ซ่ึงเป็น โอกาสดีท่ีทาให้สหกรณ์ฯ มีอานาจต่อรองทางการค้ามากข้ึน และรวมทั้งโอกาสของความ ตอ้ งการใช้น้ายางมากขึ้นอกี ดว้ ย ค่มู ือกำรรบั รองกำรจดั กำรป่ ำไมร้ ูปแบบกล่มุ (Group Certification Guideline) 39
2.3 การวิเคราะหโ์ มเดลธุรกิจ (Business Canvas) ละวิเคราะห์กลมุ่ ลกค้า 2.3.1 การวเิ คราะหโ์ มเดลธุรกจิ ยางพารา พนั ธมติ รหลกั กิจกรรมหลกั คณุ ค่าของสินค้า ความสัมพนั ธก์ บั ลกคา้ กลุ่มลกคา้ -สหกรณ์ -การกรีดยาง ละบรกิ าร -มีการสอบถามคณุ ภาพ -บรษิ ัทรับซื้อน้า -การยางแหง่ -การโค่นไมย้ าง -การยกระดบั น้ายาง/ไมย้ าง เพ่อื ยาง ยางกอ้ น ประเทศไทย สาขา คุณภาพชีวิตใหด้ ี ปรับปรุงและเลอื กชนดิ พนั ธุ์ ถว้ ย และไม้ยาง ........ ย่ิงขนึ้ ผา่ นการ ท่ีใหค้ ณุ ภาพสูง -ลานน้ายางและ -รา้ นขายปุ๋ย ทรัพยากรหลกั รับรองการจดั การ ช่ องทางการเข้าถงลกค้า ลานไม้ -ร้านขายกล้าพนั ธุ์ -ตดิ ต่อผา่ นโทรศพั ท์ -พอ่ ค้าคนกลาง ยาง -กลา้ พนั ธุย์ าง ป่ าไมอ้ ยา่ งย่งั ยืน -ตดิ ตอ่ ผา่ นนายหนา้ เพ่อื ท่ีมาเหมาน้ายาง -รา้ นขายอุปกรณ์ เหมาสวน (กรณโี คน่ ไม้ และไม้ยางในสวน -แรงงานคนปลูก -การสร้างความ -คมู่ ือการสง่ เสรมิ การทาสวน ม่นั คงดา้ นรายได้ ทางการเกษตร ยาง ดา้ นอาชีพ และ ขาย) ยาง -ขอ้ กาหนดการรบั รอง สขุ ภาพของ -เดนิ ทางไปขายหน้า มาตรฐาน GAP และ มอก. แรงงาน โรงงาน/จุ ดรบั ซื้อ 14061 โครงสรา้ งตน้ ทนุ รายไดห้ ลัก -ต้นทนุ กล้าพนั ธุ์ -รายได้จากการรบั ซ้ือ-ขาย น้ายาง/ยางกอ้ นถว้ ย -ตน้ ทนุ ค่าดาเนนิ การต่าง ๆ เช่น คา่ น้ามนั ค่าโทรศพั ท์ -รายได้จากการซ้ือขายไม้ยาง คา่ เอกสาร คา่ อุปกรณส์ านักงาน คา่ ขนสง่ คา่ แรงงาน ฯ 2.3.2 การวิเคราะห์กลมุ่ ลกคา้ สินคา้ / ช่ือบรษิ ทั สถานท่ตี งั้ ราคา โอกาส/อุปสรรค นโยบายด้านการรบั รอง การจัดการป่ าไม้ ผลิตภณั ฑ์ โรงงาน/บรษิ ัท (บ.) - - น้ายาง บรษิ ทั ก หมู่ x ต.XX +1 +ตง้ั อยู่ใกล้ ลดคา่ ขนสง่ / +ราคาสงู กว่าราคาตลาด / บริษัท ข หมู่ x ต.XX +0.5 +อยูใ่ กล้ ลดค่าขนสง่ - +ราคาสูงกวา่ ราคาตลาด / +จา่ ยเงินสดทนั ที *บริษทั จ หมู่ x ต.XX +2 -ต้งั อยูไ่ กล คา่ ขนสง่ สูง +มีนโยบายรับไม้ FM และ ราคาสงู กวา่ ราคาตลาด *บรษิ ัท ฉ หมู่ x ต.XX +2 +ตงั้ อยู่ใกล้ ลดค่าขนสง่ เครอื ขา่ ยจาก +มีนโยบายรับไม้ FM และ สมาคมน้ายางขน้ ราคาสงู กวา่ ราคาตลาด ยางกอ้ น บริษัท ก หมู่ x ต.XX +0.25 +ตงั้ อยูใ่ กล้ ลดคา่ ขนส่ง ถว้ ย +ราคาสงู กวา่ ราคาตลาด *บรษิ ทั ฉ หมู่ x ต.XX +1 +ต้ังอยู่ใกล้ ลดค่าขนสง่ ค่มู ือกำรรับรองกำรจดั กำรป่ ำไมร้ ูปแบบกลมุ่ (Group Certification Guideline) 40
สนิ ค้า/ ช่ื อบริษทั สถานท่ตี งั้ ราคา โอกาส/อุปสรรค นโยบายดา้ นการรบั รอง ผลติ ภณั ฑ์ โรงงาน/บรษิ ัท (บ.) การจัดการป่ าไม้ เครอื ขา่ ยจาก +มนี โยบายรบั ไม้ FM และ สมาคมน้ายางขน้ ราคาสูงกวา่ ราคาตลาด ไม้ยาง ลานไม้ หมู่ x ต.XX = -ราคาเท่ากบั ราคาตลาด - -สถานท่ีตั้งอยูไ่ กล จุ ดรบั ซ้ือ น หมู่ x ต.XX +0.5 +อยูใ่ กล้ ลดค่าขนสง่ - +ราคาสูงกว่าราคาตลาด +จา่ ยเงนิ สดทันที *บริษัท ด หมู่ x ต.XX +2 -ตงั้ อยู่ไกล คา่ ขนสง่ สงู / +มีนโยบายรับไม้ FM และ ราคาสูงกวา่ ราคาตลาด *บริษทั ฉ หมู่ x ต.XX +2 +ตั้งอยู่ใกล้ ลดคา่ ขนส่ง / +มนี โยบายรบั ไม้ FM และ ราคาสงู กวา่ ราคาตลาด หมายเหตุ สัญลกั ษณ์ = หมายถงึ ราคาเทา่ กบั ราคากลางของตลาด สัญลกั ษณ์ + หมายถึง ราคาบวกเพ่มิ จากราคากลางของตลาด สัญลักษณ์ * หมายถงึ ตลาดปลายทางใหมท่ ่คี าดวา่ จะรบั ซื้อผลิตภัณฑจ์ ากสหกรณ์ 2.4 การพฒั นาส่วนประสมทางการตลาด ส่วนประสมทาง นวทางการดาเนินงาน การตลาด - จดั อบรมเพ่อื ส่งเสรมิ การรกั ษาคุณภาพน้ายางและไม้ยางอยา่ งต่อเน่อื ง - สง่ เสริมการปลกู ชนดิ พันธุ์ท่หี ลากหลายมากย่งิ ขน้ึ เช่น การปลกู พชื รว่ มยาง เช่น โกโก้ 1. ผลิตภณั ฑ์ กาแฟ หรือไมอ้ ่ืน ๆ เปน็ ตน้ 2. ราคา - เตรยี มจัดทาขอ้ ตกลงความร่วมมอื กบั บรษิ ทั เร่อื งการรบั ซ้ือน้ายางและไมย้ างในราคาท่สี ูง กวา่ ตลาด 3. ช่ องทางการจัด - การหาแหล่งรบั ซื้อใหม่ ๆ อยา่ งต่อเน่อื ง จาหนา่ ย 4. นวทางสง่ เสรมิ สหกรณเ์ ขา้ ร่วมหารอื /ประชุมเช่ือมโยงธุรกจิ การค้า กบั สมาคมไม้ยางและน้ายางพาราต่าง ๆ เพ่ือหาโอกาสในการเช่ือมโยงตลาด การตลาด 2.5 งบประมาณดาเนนิ งาน xxx,xxx บาท 3. นโยบายการจัดการสวนยางพาราอยา่ งยง่ั ยืน บบกลุม่ ของสหกรณต์ น้ ไม้ จากัด ค่มู อื กำรรบั รองกำรจดั กำรป่ ำไมร้ ูปแบบกลุ่ม (Group Certification Guideline) 41
3.1 ตวั ทนกลมุ่ จดั ทานโยบาย ละประกาศนโยบายให้สมาชิกรับทราบ 4. การจดั การดา้ นบุคลากร ละการบรหิ ารจัดการ 42 ค่มู อื กำรรบั รองกำรจัดกำรป่ ำไมร้ ูปแบบกลมุ่ (Group Certification Guideline)
4.1 ผนผังองคก์ รกลุ่มของสหกรณ์ต้นไม้ จากัด4.2.7.1 ตวั แทนกลุ่ม ผู ้ตรวจติดตาม (Group Entity) ภายใน สมาชิก สมาชิก สมาชิก สมาชิก สมาชิก (Participant) (Participant) (Participant) (Participant) (Participant) 4.2 บทบาทหน้าท่4ี .2.7.1 4.2.1 ตัว ทนกลุม่ (Group Entity) หนา้ ท่ี ละความรบั ผดิ ชอบ ดังน้ี 4.2.1.1 เป็นตัวแทนกลุ่มการรับรองในขั้นตอนการรับรอง การส่ือสาร และ ประสานงานกับหน่วยรับรอง (Certification Body: CB) ซ่ึงประกอบด้วย การส่งเอกสารการสมัครเพ่ือขอการรับรอง รวมถึงการทาข้อตกลงกับ หน่วยรับรอง (CB) 4.2.1.2 จัดทาความมุ่งม่ันหรือนโยบายในนามขององค์กรกลุ่ม เพ่ือให้สอดคล้อง ตาม มอก.14061 และขอ้ กาหนดอ่นื ๆ ตามขอบข่ายการรบั รอง 4.2.1.3 จัดทาระเบียบการปฏิบัติงานสาหรับการบริหารจัดการองค์กรกลุ่ม เพ่ือให้ สอดคล้องกับ มอก.14061 4.2.1.4 จัดเก็บบันทึกอย่างน้อย 5 ปี ประกอบด้วย ผลการดาเนินงาน ความ สอดคล้องตามข้อกาหนดของการจัดการป่ าไม้อย่างย่ังยืนและข้อกาหนด ของการรับรองแบบกลุ่ม สาหรับตัวแทนกลุ่ม และผู้เข้าร่วม และ รายละเอยี ดของผูเ้ ข้ารว่ มกลุ่มท้ังหมด เก่ยี วกบั การติดต่อ ตามใบสมัครและ แบบฟอรม์ การรวบรวมขอ้ มูล การระบุคุณสมบัติของสวนยางพารา ขนาด ของสวนยางพารา พ้ืนท่ีท้ังหมดท่ีขอการรับรอง จัดทาแผนการตรวจ ติดตามภายใน การทบทวนของฝ่ ายบริหาร การแก้ไขป้องกัน และผลการ ดาเนินการแก้ไขตา่ ง ๆ 4.2.1.5 จัดทาสัญญาหรือข้อตกลงเป็นลายลักษณ์อักษรกับผู้เข้าร่วมกลุ่ม เพ่ือให้ เห็นถึงความมุ่งม่ันเก่ียวกับการดาเนินการเพ่ือให้สอดคล้องกับ มอก.14061 และการบงั คับใช้มาตรการต่าง ๆ รวมถึงการยกเลิกสถานะของการเข้าร่วม กลุ่มการรับรองในกรณีท่ีมีการดาเนินการไม่สอดคล้องและไม่ให้ความ ร่วมมือในการดาเนินการตาม มอก.14061 4.2.1.6 จดั เตรียมเอกสารยืนยนั การเข้าร่วมของสมาชิกทุกราย 4.2.1.7 จัดเตรยี มข้อมูล ข้อแนะนาและการฝึกอบรม สาหรับผูเ้ ข้าร่วมกลุ่มในการนา มาตรฐาน มอก.14061 ไปประยุกตใ์ ช้ ค่มู อื กำรรบั รองกำรจัดกำรป่ ำไม้รูปแบบกลุม่ (Group Certification Guideline) 43
4.2.1.8 จดั อบรมผูเ้ ขา้ ร่วมกลุ่มในการนามาตรฐานไปประยุกต์ใช้ 4.2.1.9 ดาเนินการติดตามผลการแก้ไขปรับปรุงตามรายงานผลการตรวจติดตาม ภายใน เพ่อื เตรยี มความพร้อมสาหรับการรับรอง 4.2.1.10 ประเมินผลการตรวจสอบจากหน่วยรับรอง และจัดทาการแก้ไขหรือป้องกัน (หากมี) ให้มีการตรวจสอบและประเมินผลของการแก้ไข เพ่ือปรับปรุง แผนการจัดการใหส้ อดคล้องตามข้อกาหนด มอก.14061 4.2.1.11 ดาเนินการทบทวนการเปล่ยี นแปลงจากปัจจยั ภายในและภายนอกท่ีเกิดข้ึนให้ สอดคล้องกับ มอก.14061 4.2.1.12 ดาเนินการตรวจสอบอย่างเป็นทางการหรือการตรวจทบทวน โดยการ ตรวจแปลงหรือสัมภาษณ์ โดยการสุ่มเพ่ือตรวจติดตามการดาเนินงานใน กิจกรรมต่าง ๆ ของสมาชิกภายในกลุ่มตลอดปี 4.2.1.13 จัดทากระบวนการรับข้อร้องเรียน และข้อเสนอแนะของชุมชนท่ีเก่ียวข้อง กบั การจดั การสวนป่ าใหส้ อดคลอ้ งตาม มอก.14061 4.2.2 ผต้ รวจตดิ ตามภายใน มหี นา้ ท่ี ละความรับผิดชอบ ดงั นี้ 4.2.2.1 ดาเนินการตรวจติดตามภายในประจาปี โดยให้มกี ารประเมนิ ความ สอดคล้องตามข้อกาหนดของผูเ้ ขา้ ร่วม สรุปผล และรายงานผลการตรวจ ติดตามภายใน (Internal audit) เพ่ือเตรียมความพรอ้ มสาหรับการรบั รอง 4.2.3 สมาชิก (ผส้ มคั รเขา้ ร่วมกล่มุ ) มหี น้าท่ี ละความรับผดิ ชอบ ดงั นี้ 4.2.3.1 มีข้อตกลงเป็นลายลักษณ์อักษรกับตัวแทนกลุ่ม ท่ีแสดงความมุ่งม่ันในการ ดาเนินการให้สอดคล้องกับ มอก.14061 และข้อกาหนดเก่ียวกับการรับรอง แบบกลมุ่ ของระบบการรบั รองการจัดการป่ าไมข้ องไทย 4.2.3.2 ปฏบิ ตั ติ าม มอก.14061 และข้อกาหนดเก่ียวกบั การรับรองแบบกลุ่ม รวมท้ัง การปฏบิ ตั ติ าม WI ของกลมุ่ 4.2.3.3 ให้ความร่วมมอื ในการให้ข้อมูลเก่ียวกบั สวนยางหรือพ้นื ท่ีของตน 4.2.3.4 ให้ความร่วมมือและความช่ วยเหลือเต็มท่ี อย่างมีประสิทธิภาพ ในการ ตอบสนองข้อร้องขอของตัวแทนกลุ่มหรือหน่วยรับรองในข้อมูลท่ีเก่ียวข้อง เอกสารหรือข้อมูลอ่ืน ๆ ยินยอมให้เข้าไปในสวนยางพาราพร้อมอานวย ความสะดวกอ่ืน ๆ ตามความเหมาะสมหากมีการตรวจตรวจติดตาม ภายในและการตรวจสอบอยา่ งเป็นทางการหรอื การตรวจทบทวน 4.2.3.5 นาแนวทางการแก้ไขและป้ องกันท่ีเก่ียวข้องจากการจัดทาขึ้นโดยตัวแทน กลุม่ มาประยุกต์ใช้ ค่มู อื กำรรบั รองกำรจดั กำรป่ ำไมร้ ูปแบบกลุม่ (Group Certification Guideline) 44
4.2.3.6 บันทึกข้อมูลการดาเนินงานในสวนยางพาราของตนเองในสมุดบันทึกของ สมาชิก เช่ น การบารุงรักษา การเก็บเก่ียวทั้งน้ายางและไม้ยางพารา และปัญหาท่เี กิดในสวนยางของตนเอง เป็นตน้ [หมายเหตุ ในบางกรณรี ูปแบบตัวแทนกลุ่ม (GE) อาจมีมากกว่า 1 GE ได้ (เช่น กรณีการรบั รอง รูปแบบกล่มุ ท่ีมีขนาดใหญ่มาก) ส่งผลให้หนา้ ท่ีของตวั แทนกล่มุ (GE) ในแตล่ ะระดับเปล่ียนไป เช่น GE หลักจะมหี น้าท่ใี นการรับนโยบายจากประธานและ/หรอื ผู้อานวยการ หลงั จากนั้นจะมอบหมายงานให้ GE ย่อย เพ่อื ติดตามและตรวจสอบการดาเนินงานหนว่ ยงานยอ่ ยต่าง ๆ ทั้งนี้ อาจไมไ่ ด้เปน็ ผู้ปฏิบตั ิโดยตรง รายละเอียดตามตามภาพท่ี 16] ตัวแทนกลุ่ม ผู้ตรวจติดตาม (Group Entity) ภายใน GE ยอ่ ย A GE ย่อย B GE ยอ่ ย C GE ยอ่ ย D สมาชิก สมาชิก สมาชิก สมาชิก (Participant) (Participant) (Participant) (Participant) สมาชิก สมาชิก สมาชิก สมาชิก (Participant) (Participant) (Participant) (Participant) ภาพท่ี 16 4.3 คณุ สมบตั ิตัว ทนกลุ่ม ละผต้ รวจตดิ ตามภายใน 4.3.1 ตวั ทนกล่มุ (Group Entity) 4.3.1.1 ผ่านการฝึกอบรมและ มีความรูค้ วามเขา้ ใจในมาตรฐาน มอก.14061 4.3.1.2 มีความเป็นผู้นาและมที ศั นคตทิ ่ีดีในการดาเนินการตามมาตรฐาน มอก.14061 4.3.1.3 มีความสามารถในการติดต่อประสานงาน 4.3.1.4 มีอานาจหน้าท่ี โดยการแตง่ ตัง้ 4.3.2 ผ้ตรวจตดิ ตามภายใน 4.3.2.1 ผ่านการฝึกอบรมในการเป็นผูต้ รวจติดตาม มคี วามรู้ในมาตรฐาน มอก. 14061และมีความรู้ในงานท่ีตรวจ 4.3.2.2 เป็นอสิ ระจากหน่วยงานท่ตี รวจ 4.3.2.3 มีทัศนคติท่ีดีในการตรวจติดตาม 4.3.2.4 สามารถส่ือสารและตั้งคาถามได้อย่างเหมาะสม 4.3.2.5 สามารถจับประเด็นไดด้ ี ช่างสังเกต ช่างวิเคราะห์ 4.3.2.6 มอี านาจหนา้ ท่ี โดยการแตง่ ตั้ง 4.3.2.7 รกั ษาเวลาอยา่ งเคร่งครดั 4.3.2.8 มคี วามเปน็ มติ รและสุภาพ ค่มู ือกำรรับรองกำรจัดกำรป่ ำไมร้ ูปแบบกลุ่ม (Group Certification Guideline) 45
4.4 การเขา้ ร่วม ละการพ้นสภาพกลมุ่ การรับรองของสหกรณต์ น้ ไม้ 4.4.1 คุณสมบตั ิของผเ้ ข้ารว่ มกลมุ่ การรับรอง 4.4.1.1 มีเอกสารหลักฐานหรือเอกสารสิทธ์ิในการถือครองท่ีดินอย่างถูกกฎหมาย ตามภาคผนวก 2 ประเภทเอกสารท่ีดิน 4.4.1.2 ถ้าเปน็ ผูเ้ ช่าตอ้ งมหี ลักฐานหรือเอกสารสิทธ์ใิ นการเช่าอยา่ งถูกกฎหมาย 4.4.1.3 กรณีท่ีมีความประสงค์จะโค่นภายใน 1 ปี ไม่สามารถสมัครเป็นสมาชิกได้ ยกเว้น มีการปลกู แทนด้วยไมย้ างพารา 4.4.1.4 เปน็ เกษตรกรผูป้ ลกู ยางพาราท่คี รอบครองพ้ืนท่ีปลูกยางไมเ่ กิน 1,000 ไร่ 4.4.1.5 หลังการตดั โค่นสวนยางพาราแลว้ เกษตรกรต้องดาเนนิ การปลูกไม้ยางพารา เท่านั้น 4.4.2 ข้อตกลงการเป็นสมาชิกกลุ่มการรบั รอง 4.4.2.1 ให้ความร่วมมือกับตัวแทนกลมุ่ ในการจดั การสวนยางพาราตาม มอก.14061 4.4.2.2 ให้ความร่วมมือกับตัวแทนกลุ่มในการปรับปรุงแก้ไขข้อบกพร่องจากการ ตรวจตดิ ตามภายในและการตรวจประเมนิ จากหน่วยรับรองภายนอก 4.4.2.3 ใหค้ วามรว่ มมือในการตอบสนองขอ้ รอ้ งขอของตัวแทนกลุ่มหรือหน่วยรับรอง (CB) ในเอกสารหรือข้อมูลอ่ืน ๆ ท่ีเก่ียวข้องอย่างเต็มท่ีและมีประสิทธิภาพ รวมถึงการให้ความยินยอมเปิ ดเผยข้อมูลส่วนบุ คคลเพ่ือการตรวจสอบ ตดิ ตาม รวมทั้ง การติดตามและการสอบกลับไม้และผลิตภัณฑ์จากป่ าไม้ ทั้ง จากหนว่ ยรับรอง (CB) และผู้มีสว่ นได้สว่ นเสยี 4.4.2.4 ยนิ ยอมให้เข้าพืน้ ท่พี ร้อมอานวยความสะดวกอ่ืน ๆ ตามความเหมาะสม หาก มีกิจกรรมการตรวจตรวจติดตามรายปี การตรวจสอบอย่างเป็นทางการ หรอื การตรวจทบทวน 4.4.2.5 นาแนวทางการแกไ้ ขและป้องกันท่ีเก่ียวข้องจากการจัดทาข้ึนโดยตัวแทนกลุ่ม มาประยุกตใ์ ช้ 4.4.2.6 ให้ความร่วมมือในการบันทึกข้อมูลการดาเนินงานในพื้นท่ีของตนเองในสมุด บันทึกของสมาชิก เช่ น การบารุงรักษา การทาไม้และเก็บเก่ียวผลผลิต ผลติ ภัณฑ์จากป่ าไม้ และปัญหาท่เี กดิ ในสวนป่ าของตนเอง 4.4.2.7 ปฏบิ ตั ติ ามขอ้ ตกลงการเขา้ รว่ มโครงการของสมาชิกโดยเคร่งครดั 4.4.3 เอกสารประกอบการเขา้ รว่ มกลมุ่ การรบั รอง 4.4.3.1 ใบสมคั รเข้าร่วมโครงการตามแบบฟอร์ม A (ภาคผนวก B) 4.4.3.2 ข้อตกลงการเป็นสมาชิกการรับรองการจัดการป่ าไม้อย่างย่ังยืนแบบกลุ่ม ตาม มอก.14061 ของสหกรณต์ ้นไม้ ตามแบบฟอร์ม B (ภาคผนวก B) 4.4.3.3 สาเนาบัตรประจาตัวประชาชน ค่มู อื กำรรบั รองกำรจดั กำรป่ ำไม้รูปแบบกล่มุ (Group Certification Guideline) 46
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120