thai-asean2

เป้าหมาย มาตรการ หนว่ ยงานที่รับผดิ ชอบ ต่อปฏสิ มั พนั ธ์ดา้ นเศรษฐกจิ กับภายนอก 2. ดาเนนิ การให้มรี ะบบทจ่ี ะสนับสนุนการประสานงานมากขึน้ ในการเจรจาการคา้ กบั ประเทศคเู่ จรจาภายนอก - กรมเจรจาการค้าระหวา่ งประเทศ อาเซียน และในเวทกี ารเจรจาการค้าในระดบั ภูมิภาคและระดับพหภุ าคี โดยมีวัตถปุ ระสงค์เพ่ือบรรลุกรอบ ทา่ ทีการเจรจาร่วมกัน ส่งเสริมการมสี ่วนรว่ มในเครอื ข่าย 1. รบั หลกั ปฏิบตั สิ ากลทด่ี แี ละมาตรฐานในการผลิตและจาหน่ายมาใชใ้ นภมู ภิ าคอย่างต่อเน่ือง - กรมเจรจาการคา้ ระหว่างประเทศ อปุ ทานของโลก 2. พัฒนาความช่วยเหลอื ทางวิชาการเพื่อยกระดบั ขีดความสามารถและผลิตภาพดา้ นอุตสาหกรรม - กรมเจรจาการค้าระหวา่ งประเทศ และสง่ เสริมการเขา้ มามสี ่วนร่วมในการรวมกลุ่มระดับภูมิภาคและระดบั โลกให้กับประเทศสมาชิกที่มีระดบั การพฒั นาต่ากว่าของอาเซยี น หมวด 3. การดาเนนิ การ 1. กลไกการดาเนินงาน 1. คณะทางานระดบั สูงวา่ ด้วยการรวมกลุ่มทางเศรษฐกจิ ของอาเซยี นจะเป็นผ้ใู หค้ วามเห็นในเชงิ กลยุทธ์ - กรมเจรจาการค้าระหว่างประเทศ ต่อรัฐมนตรเี ศรษฐกิจอาเซยี นในประเดน็ ที่ส่งผลต่อการปฏบิ ตั ติ ามแผนงานในพมิ พเ์ ขียวนใี้ ห้เป็นไป ตามกาหนดเวลา 2. ดาเนินการปรกึ ษาหารอื อย่างสม่าเสมอร่วมกับหน่วยงานทีเ่ ก่ยี วขอ้ ง เพ่ือแลกเปล่ยี นและ - กรมเจรจาการคา้ ระหวา่ งประเทศ รบั ข้อคิดเห็นตอ่ การดาเนินงานตามแผนงานในพมิ พเ์ ขยี ว 3. เลขาธิการอาเซียนจะเปน็ ผู้รายงานความคืบหน้าการดาเนินงานการจดั ตง้ั ประชาคมเศรษฐกจิ - สานกั เลขาธิการอาเซียน อาเซยี นให้รัฐมนตรใี นสาขาต่าง ๆ ท่เี กี่ยวขอ้ งและผนู้ าอาเซียนรบั ทราบ 4. จดั ทาตัวช้ีวดั ในเชิงสถิติ ซ่ึงรวมถงึ อตั ราภาษี และระบบฐานข้อมลู ด้านการคา้ ขอ้ สังเกตเกย่ี วกับ - สานักเลขาธิการอาเซยี น ความสอดคลอ้ งของขอ้ มลู สถติ แิ ละคุณภาพของข้อมูล และ AEC scorecards เพื่อติดตามและประเมนิ ความคบื หนา้ การดาเนินงานตามองค์ประกอบต่าง ๆ ของประชาคมเศรษฐกจิ อาเซียน

เปา้ หมาย มาตรการ หนว่ ยงานที่รับผิดชอบ ในสาขาการเงิน 1. จดั ตั้งกลไกการดาเนินงานทเี่ หมาะสมเพื่อให้มกี ารรายงานอยา่ งสมา่ เสมอต่อผนู้ าอาเซียน - กระทรวงการคลัง 2. ทรัพยากร - กระทรวงการตา่ งประเทศ 1. กองทนุ เพ่ือพัฒนาอาเซียน (ASEAN Development Fund) โดยการสมทบทนุ จากประเทศสมาชิก จะเปน็ เครื่องขบั เคลอ่ื นในการใช้ทรัพยากรจากแหลง่ อนื่ ท้งั ภายในอาเซียนและภายนอกอาเซยี น - กรมเจรจาการคา้ ระหว่างประเทศ 2) 2. ระบุหัวข้อและดาเนินการศึกษาด้านวิชาการหรอื โครงการอบรมในประเด็นหรือหวั ขอ้ ทต่ี ้องอาศัยการ -กรมเจรจาการคา้ ระหวา่ งประเทศ วิเคราะหแ์ ละการสนบั สนนุ เพ่ือเพิม่ ขีดความสามารถ เพอ่ื สนับสนนุ การดาเนินงานตามแผนงานเพอื่ เร่งรดั การจัดตั้งประชาคมเศรษฐกิจอาเซยี น - กรมเจรจาการค้าระหว่างประเทศ - กระทรวงการคลงั 3. แปลงเปูาหมายและเปูาประสงค์ของแผนงานเพือ่ เร่งรัดการจดั ต้ังประชาคมเศรษฐกิจอาเซยี นไปสู่ - ธนาคารแหง่ ประเทศไทย เปาู หมายและเปาู ประสงค์ในระดับชาติ และรวมไวเ้ ป็นส่วนหนง่ึ ของแผนพัฒนาของแตล่ ะประเทศ - กรมเจรจาการค้าระหว่างประเทศ 4) 4. สนบั สนนุ การเข้ามามสี ่วนร่วมของธนาคารพัฒนาแห่งเอเชยี ธนาคารโลก ประเทศค่เู จรจาและ - กรมเจรจาการคา้ ระหว่างประเทศ ภาคเอกชนในโครงการพัฒนาโครงสร้างพนื้ ฐานในระดบั ภมู ภิ าค - กระทรวงการคลัง 5. สร้างความแขง็ แกรง่ ในด้านการวิจัยและการวางแผนของสานกั งานเลขาธิการอาเซยี นในประเด็นที่ - ธนาคารแห่งประเทศไทย เกย่ี วขอ้ งกบั ประชาคมเศรษฐกจิ อาเซียน 6. สรา้ งความแขง็ แกรง่ ในด้านความสามารถในการวิจัยและการพัฒนาทรัพยากรบุคคลของประเทศสมาชกิ แต่ละประเทศ 7. จดั ทาโครงการเสรมิ สร้างขีดความสามารถที่เหมาะสมเพื่อช่วยประเทศสมาชิกใหม่ในการส่งเสริม การพัฒนาตลาดการเงินและกรอบกลไกการกากบั ดแู ลตลาดการเงินทม่ี ปี ระสทิ ธิภาพ

เปา้ หมาย มาตรการ หนว่ ยงานทีร่ ับผิดชอบ 3. การสอ่ื สาร 1. ดาเนินการตามแผนงานการสอ่ื สารทค่ี รอบคลมุ รอบด้านเพอ่ื อธบิ ายให้หน่วยราชการ ผมู้ สี ่วน - กรมเจรจาการค้าระหวา่ งประเทศ เกย่ี วขอ้ งที่สาคัญ และสาธารณชนไดท้ ราบวัตถุประสงค์ ประโยชน์ และโอกาสท่ีทา้ ทายของ ประชาคมเศรษฐกจิ อาเซยี น 2. พัฒนาเวทรี ะดับภมู ิภาคเพอื่ ใช้ในการหารอื และแลกเปล่ียนขอ้ มูลในการดาเนนิ การจดั ตั้งประชาคม - กรมเจรจาการคา้ ระหวา่ งประเทศ เศรษฐกิจอาเซียน 3. ประเทศสมาชิกจะตอ้ งจัดตงั้ กลไกระดบั ชาตเิ พ่อื รายงานผลการดาเนินงานและประเด็นที่เกยี่ วขอ้ งกบั - กรมเจรจาการค้าระหวา่ งประเทศ การรวมกล่มุ ทางเศรษฐกิจอย่างสมา่ เสมอ 4. พัฒนาเว็บไซตเ์ พ่ือส่ือสารเรือ่ งการจัดตั้งประชาคมเศรษฐกิจอาเซยี น เพ่อื เปน็ อกี ช่องทางหนึ่งในการ - กรมเจรจาการคา้ ระหวา่ งประเทศ เข้าถึงประชาคมอย่างทวั่ ถึง และผูม้ ีส่วนเก่ียวข้องในทกุ ภาคสว่ นสามารถใหข้ ้อเสนอแนะและ ขอ้ คดิ เหน็ ตอ่ ความริเรม่ิ ทางเศรษฐกจิ ด้านต่าง ๆ ของอาเซยี น ประชาคมสงั คมและวัฒนธรรมอาเซียน เปา้ หมาย มาตรการ หนว่ ยงานท่ีรับผิดชอบ - กระทรวงศึกษาธิการ A. การพฒั นามนุษย์ เนน้ การบูรณาการด้านการศึกษาให้เปน็ วาระการพฒั นาของอาเซยี น การสร้างสงั คมความรู้ โดยสง่ เสรมิ การเขา้ ถึงการศกึ ษาข้ันพืน้ ฐานอย่างทั่วถึง ส่งเสรมิ การเลี้ยงดแู ละพฒั นาเดก็ ปฐมวัย A.1 ให้ความสาคญั กบั การศึกษา

เป้าหมาย มาตรการ หนว่ ยงานที่รับผิดชอบ และการสรา้ งความตระหนกั รับร้เู ร่ืองอาเซยี นในกลมุ่ เยาวชน ผา่ นทางการศกึ ษาและกจิ กรรมตา่ ง ๆ เพื่อสร้างอตั ลักษณ์อาเซียนบนพน้ื ฐานของมิตรภาพและความร่วมมือซึ่งกันและกนั A.2 การลงทุนในการพัฒนาทรัพยากร ส่งเสริมและพัฒนาศักยภาพทรัพยากรมนุษยข์ องอาเซียน โดยดาเนินกจิ กรรมเชิงยุทธศาสตร์และพฒั นา - กระทรวงศึกษาธกิ าร มนุษย์ คุณสมบัติ ความสามารถ การเตรยี มความพร้อมทีด่ ีใหก้ บั แรงงานอาเซียนเพ่ือทจี่ ะเออื้ ต่อการรับมอื กบั ประโยชนแ์ ละกับส่งิ ทา้ ทายต่าง ๆ ทจ่ี ะเกดิ ขึน้ จากการรวมตวั ในภูมิภาคได้ A.3 ส่งเสริมการจา้ งงานทีเ่ หมาะสม เนน้ ส่งเสรมิ ใหร้ วมหลกั การการทางานอย่างถูกต้องและเหมาะสมไวใ้ นวัฒนธรรมการทางานของ - กระทรวงแรงงาน อาเซยี นรวมถึงสขุ ภาพและความปลอดภยั ในทท่ี างาน และทาให้เกิดความม่ันใจว่าการส่งเสรมิ การ บรหิ ารกิจการจะเป็นสว่ นหน่ึงของนโยบายการจา้ งงานของอาเซยี นเพอ่ื ใหบ้ รรลผุ ลตามยทุ ธศาสตร์ การจา้ งงาน A.4 ส่งเสรมิ เทคโนโลยีสารสนเทศ เนน้ การดาเนนิ โครงการพัฒนาทรัพยากรมนุษยท์ ี่ส่งเสริมการปฏิบัติตามขอ้ รเิ ริม่ ของภมู ภิ าคดา้ นไอซีที - กระทรวง ICT (ไอซที )ี - กระทรวงศึกษาธิการ A.5 การอานวยความสะดวกในการเขา้ ถึง พัฒนานโยบายและกลไกเพ่ือสนบั สนนุ ความร่วมมือในด้านการวจิ ัย การพัฒนาทางดา้ นวิทยาศาสตร์และ - กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี วิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยีเชิง เทคโนโลยี การถา่ ยทอดเทคโนโลยีรวมทงั้ ในเชิงพาณิชย์ การจดั ตงั้ เครอื ข่ายสถาบนั วทิ ยาศาสตรแ์ ละ ประยุกต์ เทคโนโลยี โดยการมีส่วนรว่ มของภาคเอกชนและหน่วยงานท่เี กี่ยวข้อง A.6 เสริมสร้างทักษะในการประกอบการ เน้นสง่ เสรมิ การมีส่วนรว่ มของสตรี เยาวชน ผูส้ งู อายุ ผู้พิการ กลุ่มผู้ดอ้ ยโอกาส และกล่มุ ชายชอบ - กระทรวงการพัฒนาสงั คมและความม่ันคง ของมนุษย์ สาหรบั สตรี เยาวชน ผ้สู ูงอายุ ใช้กาลังแรงงานทมี่ ผี ลผลติ โดยการฝึกอบรมการฝมี อื เพอื่ ปรบั ปรุงคณุ ภาพความเปน็ อยู่ ซึ่งจะช่วย - กระทรวงแรงงาน และพกิ าร ส่งเสริมการพัฒนาชาติและการรวมตวั ทางเศรษฐกจิ ของอาเซียน A.7 พัฒนาสมรรถภาพของระบบราชการ เนน้ การจัดตงั้ ระบบราชการท่มี ีประสทิ ธภิ าพ โปร่งใส มีความรบั ผดิ ชอบและมีความน่าเช่อื ถือ โดยการ - สนง.คกก.ข้าราชการพลเรือน เพิม่ ขีดความสามารถของทรัพยากรบุคคลในระบบราชการของอาเซยี น และเพม่ิ ความร่วมมอื ระหวา่ งรฐั - สนง.คกก.พฒั นาระบบราชการ (ก.พ.ร.) สมาชิกอาเซยี น

เป้าหมาย มาตรการ หน่วยงานที่รับผิดชอบ B. การค้มุ ครองและสวัสดกิ ารสังคม B.1 การขจดั ความยากจน เนน้ การแก้ไขปัญหาความเหลือ่ มล้าในด้านสังคมและเศรษฐกจิ ระหวา่ งประเทศสมาชิกอาเซยี น รวมถงึ - กระทรวงมหาดไทย การบรรลเุ ปูาหมายการพัฒนาแห่งสหสั วรรษ (เอ็มดีจี) ของสหประชาชาติ ในดา้ นกาจัดความยากจน และความหิวโหย - สนง.คกก.พัฒนาการเศรษฐกจิ และสงั คมแห่งชาติ B.2 เครือขา่ ยความปลอดภยั ทางสังคม ให้ความม่ันใจว่าประชาชนอาเซยี นทุกคนไดร้ ับสวสั ดกิ ารสังคมและการคุม้ กนั จากผลกระทบเชิงลบจาก - กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ และความคุ้มกันจากผลกระทบดา้ นลบ โลกาภวิ ัตน์และการรวมตวั โดยพฒั นาคุณภาพ ความครอบคลุม และความย่ังยืนของการคมุ้ ครองทาง จากการรวมตัวอาเซียนและโลกาภวิ ตั น์ สังคม และเพ่มิ ความสามารถในการจัดการความเสี่ยงทางด้านสงั คม - กระทรวงแรงงาน - กระทรวงการพัฒนาสังคมและความม่นั คง ของมนุษย์ - กระทรวงสาธารณสุข - กระทรวงการคลัง B.3 สง่ เสรมิ ความมั่นคงและความ ให้ความมน่ั ใจว่าประชาชนอาเซียนทุกคนมีอาหารเพียงพอตลอดเวลาและใหค้ วามมัน่ ใจในความปลอดภยั - กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ปลอดภัยด้านอาหาร ด้านอาหารในรัฐสมาชกิ อาเซียน - กระทรวงสาธารณสุข B.4 การเขา้ ถงึ การดแู ลสุขภาพและ เน้นการเข้าถึงการรักษาสุขภาพการบรกิ ารทางการแพทย์และยาทเ่ี พียงพอและราคาถกู และส่งเสรมิ ให้ - กระทรวงสาธารณสขุ สง่ เสรมิ การดารงชีวิตท่ีมีสขุ ภาพ ประชาชนอาเซียนดารงชีวติ ท่มี ีสุขภาพสมบูรณ์ B.5 การเพมิ่ ศักยภาพในการควบคมุ เสรมิ สรา้ งความพรอ้ มและประสทิ ธิภาพในระดบั ภูมิภาค โดยบรู ณการแนวทางการปอู งกันการเฝาู ระวงั - กระทรวงสาธารณสุข โรคตดิ ตอ่ ควบคมุ และการสนองตอบท่ที นั เวลาเพ่ือแก้ปญั หาโรคตดิ ต่อและโรคตดิ เช้อื อุบตั ิใหม่

เปา้ หมาย มาตรการ หนว่ ยงานท่ีรบั ผิดชอบ B.6 รับประกนั อาเซยี นทีป่ ลอดยาเสพติด ลดการเสพยาเสพติดท่ผี ิดกฎหมายในหมูป่ ระชาชนท่ัวไป โดยเฉพาะในกลุม่ นักเรยี น เยาวชน และกลมุ่ ที่ - สนง.คกก.ปอู งกนั และปราบปราม มีความเสยี่ งสูง โดยเน้นมาตรการปูองกันและสง่ เสรมิ การเข้าถึงวิธกี ารรกั ษา การฟน้ื ฟูเพ่ือกลับเขา้ สู่ ยาเสพตดิ สงั คมอกี คร้ัง และการบริการหลงั การบาบัดเพ่อื ให้กลับเข้าสู่สงั คมอยา่ งเต็มที่โดยความรว่ มมือระหวา่ ง ภาครัฐ ภาคเอกชนและองค์กรภาคประชาสังคม - กระทรวงศึกษาธกิ าร - กระทรวงการพฒั นาสังคมและความมน่ั คง ของมนุษย์ - กระทรวงสาธารณสุข - กระทรวงมหาดไทย B.7 การสร้างรัฐทพี่ รอ้ มรบั กบั ภยั พิบัติ เสริมสรา้ งกลไกให้มปี ระสทิ ธิภาพและสามารถปอู งกนั และลดการสูญเสยี ชวี ิต และทรัพยส์ นิ ทางสังคม - กรมปอู งกันและบรรเทาสาธารณภัย และประชาคมที่ปลอดภัยยง่ิ ข้ึน เศรษฐกจิ และสิ่งแวดล้อมของรัฐสมาชกิ อาเซียนอันเกิดจากภัยพบิ ตั ิ และร่วมมอื กันจดั การกับภัยพบิ ตั ิ - กระทรวงกลาโหม ฉกุ เฉินโดยใชค้ วามพยายามของรัฐบาลและความร่วมมอื ในระดับภูมภิ าคและระหวา่ งประเทศ - กระทรวงสาธารณสุข C. ความยตุ ธิ รรมและสิทธิ C.1 การส่งเสริมและคุ้มครองสิทธแิ ละ ปกปูองผลประโยชน์ สิทธิ รวมท้งั ส่งเสรมิ โอกาสอย่างเท่าเทียม และยกระดบั คุณภาพชีวิตมาตรฐานการ - กระทรวงการพัฒนาสังคมและความม่นั คง สวสั ดิการสาหรับสตรี เด็ก ผู้สงู อายุ และผพู้ กิ าร ดารงชพี สาหรับสตรี เดก็ ผสู้ ูงอายุ และผู้พกิ าร ของมนุษย์ - กระทรวงยตุ ิธรรม C.2 การค้มุ ครองและสง่ เสรมิ สทิ ธิ สง่ เสริมให้นโยบายแรงงานโยกยา้ ยถ่นิ ฐานมีความครอบคลุมและมีการคมุ้ ครองท่ีเหมาะสมตามกฎหมาย - กระทรวงแรงงาน แรงงานโยกย้ายถ่ินฐาน ระเบยี บ และนโยบายของแต่ละประเทศสมาชกิ และการดาเนนิ การให้สอดคลอ้ งกับปฏญิ ญาอาเซียน วา่ ด้วยการคุ้มครองและส่งเสริมสิทธิของแรงงานโยกย้ายถิ่นฐาน

เป้าหมาย มาตรการ หน่วยงานที่รับผิดชอบ C.3 สง่ เสริมความรบั ผดิ ชอบต่อสงั คม สง่ เสริมให้เรอื่ งความรับผิดชอบตอ่ สังคมขององคก์ รธุรกิจรวมไวใ้ นเรอ่ื งท่ภี าคธรุ กจิ ตอ้ งดาเนนิ การ - กระทรวงพาณชิ ย์ ขององคก์ รธรุ กจิ เพ่อื ใหม้ สี ่วนในการสนบั สนุนการพฒั นาทย่ี ง่ั ยืนในรฐั สมาชิกอาเซยี น - กระทรวงการพัฒนาสังคมและความม่ันคง ของมนุษย์ - กระทรวงการคลัง - สานักนายกรัฐมนตรี - สานักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชน D. สง่ เสริมความย่งั ยืนดา้ นส่ิงแวดลอ้ ม D.1 การจัดการปญั หาส่ิงแวดล้อมของโลก แก้ไขปญั หาส่ิงแวดล้อมของโลกโดยส่งเสรมิ ใหเ้ กดิ การพัฒนาเพื่อสร้างความสมดุลใน 3 เสาหลัก ระหว่าง - กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติ เศรษฐกจิ สังคม และสิง่ แวดล้อม อยู่บนพื้นฐานของหลกั ความเท่าเทียมกนั ยดื หยุ่น มปี ระสิทธภิ าพ และ และสิ่งแวดลอ้ ม เปน็ ไปตามหลกั ความรับผิดชอบร่วมกันในระดับที่แตกต่างกัน เพอ่ื สะทอ้ นให้เหน็ ถึงการพฒั นาเศรษฐกจิ สงั คม และส่ิงแวดล้อมของประเทศท่ีแตกต่างกนั D.2 การจดั การและการปูองกันปญั หา ดาเนินมาตรการและส่งเสรมิ ความรว่ มมอื ระดับท้องถ่ิน ระดับภมู ภิ าค ระดบั ประเทศ และระดบั ระหว่าง - กระทรวงทรพั ยากรธรรมชาติ มลพิษทางส่งิ แวดลอ้ มข้ามแดน ประเทศ เพอ่ื ปอู งกันและแก้ไขปัญหามลพิษทางส่ิงแวดลอ้ มข้ามแดน เช่น ปญั หามลพษิ หมอกควนั ข้ามแดน และสิง่ แวดลอ้ ม และการเคล่ือนย้าย ของเสียอันตรายข้ามแดน โดยการเสริมสร้างขีดความสามารถ ส่งเสรมิ การตระหนัก รบั รูต้ อ่ สาธารณชน เพ่มิ อานาจการบังคบั ใช้กฎหมาย และสนบั สนุนปฏิบัติการด้านสิ่งแวดลอ้ มทยี่ ่ังยนื - กระทรวงอุตสาหกรรม และดาเนินการตามความตกลงอาเซยี น วา่ ด้วยมลพิษหมอกควนั ข้ามแดน D.3 สง่ เสริมการพฒั นาท่ยี ั่งยนื โดย ส่งเสริมให้เกิดอาเซยี นสเี ขยี วและสะอาด พร้อมท้ังสบื สานประเพณีและวฒั นธรรม เพอ่ื เสรมิ สร้าง - กระทรวงทรพั ยากรธรรมชาติ และสงิ่ แวดลอ้ ม การศึกษา ด้านส่งิ แวดล้อมและการ ค่านิยมและธรรมเนียมปฏบิ ัติของชุมชนทส่ี อดคลอ้ งกลมกลืน การสง่ เสรมิ ให้องคก์ รปกครอง

เป้าหมาย มาตรการ หนว่ ยงานท่ีรบั ผดิ ชอบ มีสว่ นร่วมของประชาชน สว่ นทอ้ งถิน่ ร่วมบรหิ ารจัดการนา้ และนา้ บาดาลโดยคานงึ ถึงสิทธทิ ี่ประชาชนพึงไดร้ บั และประสาน - กระทรวงศึกษาธกิ าร กับธรรมชาติด้วยการทป่ี ระชาชนมีองคค์ วามรดู้ า้ นสง่ิ แวดล้อม ความตระหนกั ความตั้งใจ และ ความสามารถในการสง่ เสรมิ การพัฒนาทีย่ ัง่ ยืนในระดับทอ้ งถ่ิน ระดับภมู ิภาค และระดับประเทศ โดยผ่านทางการศกึ ษาดา้ นส่ิงแวดลอ้ มและการมสี ่วนรว่ มของประชาชน อาทิ 1. ส่งเสรมิ กระบวนการสิ่งแวดลอ้ มศกึ ษา (Environmental Education – EE) ผา่ นกิจกรรม/ โครงการต่าง ๆ เชน่ โครงการพัฒนาโรงเรยี นสิง่ แวดล้อมศกึ ษาเพือ่ การพัฒนาอย่างยงั่ ยืน (Eco – school), การจัดประชุม Environmental Education Forum, และการผลิตสือ่ เผยแพร่ ด้านสิง่ แวดลอ้ มศกึ ษา เป็นตน้ 2. สนับสนุนการดาเนินงานตามแผนสง่ิ แวดล้อมศกึ ษาอาเซียน (ASEAN Environmental Education Action Plan 2008 – 2012) 3. พัฒนาศักยภาพและสร้างกระบวนการมีส่วนรว่ มของเครือข่ายอาสาสมคั รดา้ นสงิ่ แวดล้อม เชน่ เครือข่ายเยาวชน เครือข่ายผู้หญิง และเครอื ขา่ ยอาสาสมัครพทิ ักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและ สิง่ แวดล้อม (ทสม.) เป็นต้น D.4 สง่ เสริมเทคโนโลยดี ้านส่ิงแวดลอ้ ม ส่งเสริมและผลักดันใหเ้ กิดการใช้เทคโนโลยีการผลติ และบริโภคทยี่ งั ยนื โดยพฒั นาใหเ้ กดิ สนิ ค้าและ - กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติ (อเี อสที) บริการทเ่ี ปน็ มิตรกับสง่ิ แวดลอ้ ม เพ่ือสรา้ งความตระหนกั ให้แก่ผผู้ ลติ และผ้บู ริโภค และนาไปสู่การบรรลุ และสงิ่ แวดลอ้ ม เปูาหมายเรอื่ งการพัฒนาที่ย่งั ยนื โดยใสใ่ จตอ่ สิง่ แวดล้อม - กระทรวงวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี D.5 สง่ เสริมมาตรฐานคุณภาพชีวติ สนบั สนุนการสร้างขีดความสามารถและความร่วมมอื ระดับท้องถิ่นในการจัดการสิ่งแวดล้อมท่ียั่งยืน - กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติ ในเมอื งต่าง ๆ ของอาเซยี นและ เพือ่ ยกระดบั มาตรฐานคุณภาพชีวติ และสุขภาพอนามัยของประชาชนในเมอื งตา่ งๆ และสามารถรองรับ และส่งิ แวดลอ้ ม เขตเมือง การขยายตวั และความตอ้ งการของประชาชน เพ่ือพฒั นาให้เกดิ ความสมดุลใน 3 เสาหลกั ระหว่าง เศรษฐกจิ สงั คม และสง่ิ แวดล้อม - กรงุ เทพมหานคร

เป้าหมาย มาตรการ หนว่ ยงานที่รบั ผดิ ชอบ D.6 การประสานนโยบายสิ่งแวดลอ้ มและ สง่ เสรมิ การบูรณาการประสานนโยบายสง่ิ แวดลอ้ มและระบบฐานข้อมูลสิ่งแวดล้อม โดยคานงึ ถึงความ - กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดลอ้ ม ระบบฐานข้อมลู ส่งิ แวดล้อม สอดคล้องของนโยบายส่งิ แวดล้อมและระบบฐานขอ้ มลู สิ่งแวดล้อมในระดับทอ้ งถนิ่ ระดับภมู ิภาค และ ระดับชาติของรฐั สมาชกิ และการแปลงแผนไปสู่การปฏิบัติ เพื่อพัฒนาใหเ้ กิดความสมดลุ ใน 3 เสาหลกั ระหว่างเศรษฐกจิ สังคม และส่ิงแวดล้อม D.7 ส่งเสริมการใช้ทรพั ยากรชายฝั่งและ สรา้ งหลักประกนั เร่อื งส่ิงแวดล้อมทางทะเลและชายฝั่งว่าจะไดร้ ับการพฒั นาอย่างย่ังยนื ระบบนเิ วศตัวอย่าง - กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติ ทรพั ยากรทางทะเลอย่างย่ังยนื พชื และพืน้ ท่ดี ้ังเดมิ ได้รับการคุ้มครอง การดาเนินกจิ กรรมทางเศรษฐกิจได้รบั การจดั การอย่างย่งั ยนื และสง่ิ แวดลอ้ ม และการตระหนกั รบั รเู้ กย่ี วกับสงิ่ แวดลอ้ มทางทะเลและชายฝ่ังได้รับการปลกู ฝงั อาทิ 1. การจัดทาแผนการจดั การทรัพยากรท่ดี ินชายฝั่งระดบั จังหวัด เพ่อื กาหนดทศิ ทางการพฒั นา และฟ้ืนฟูทรพั ยากรท่ีดินชายฝ่งั โดยม่งุ เนน้ การอนรุ ักษท์ รัพยากรชายฝ่งั ใหเ้ กิดความสมดลุ และการใช้ประโยชน์อย่างยง่ั ยนื 2. การจดั ทาแผนหลกั และแผนปฏิบตั กิ ารการแก้ไขปัญหาการกดั เซาะชายฝ่ัง โดยมเี ปาู หมายใหม้ ีแผน ปอู งกันทเ่ี หมาะสมและเปน็ รปู ธรรม เนน้ กระบวนการมีส่วนรว่ มใหก้ ับหนว่ ยงานในพ้ืนที่และชุมชน ในพน้ื ท่ี ซึ่งสอดคลอ้ งกบั ในรา่ งแผนงานแหง่ ชาตฯิ D.8 สง่ เสริมการจดั การเกีย่ วกับการ ให้ความม่ันใจว่าความหลากหลายทางชวี ภาพท่สี มบูรณ์ของอาเซียนจะได้รบั การรกั ษาและจดั การอย่าง - กระทรวงทรพั ยากรธรรมชาติ อนรุ ักษ์ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละ ความหลากหลายทางชีวภาพ ยงั่ ยนื โดยการเสรมิ สร้างสภาวะท่ดี ีทางดา้ นสังคม เศรษฐกจิ และส่งิ แวดลอ้ ม และสิง่ แวดลอ้ ม อย่างย่ังยืน - กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ D.9 สง่ เสรมิ ความยั่งยืนของทรพั ยากร ส่งเสรมิ ความย่ังยืนของทรพั ยากรนา้ จดื โดยใหค้ วามเชื่อมั่นในเรือ่ งการเข้าถงึ ทรัพยากรน้าอยา่ ง - กระทรวงทรพั ยากรธรรมชาติ น้าจดื เทา่ เทียมกนั และคุณภาพท่ีไดร้ ับการยอมรบั ไดใ้ นปริมาณท่เี พียงพอ เพอ่ื รองรบั ความตอ้ งการของ และสงิ่ แวดลอ้ ม

เปา้ หมาย มาตรการ หนว่ ยงานที่รับผดิ ชอบ ประชาชน รวมทงั้ สรา้ งความเช่ือมัน่ ในการปกปอู งประชาชนจากภัยพบิ ัติดา้ นน้า ส่งเสริมความรว่ มมอื - กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ในการบริหารจัดการน้าพรมแดนในระดบั ภมู ิภาค ระดับอนุภมู ิภาค ระดบั ชาติ และส่งเสรมิ แนวทางการ จัดการทรัพยากรนา้ เชงิ บูรณาการ (IWRM) โดยเฉพาะการสนับสนุนการสารวจและประเมินศักยภาพ น้าบาดาลเพอ่ื เป็นแหลง่ น้าสาหรับความมั่นคงของประเทศต่อไป D.10 การตอบสนองต่อการเปลย่ี นแปลง ดาเนินมาตรการและสง่ เสรมิ ความร่วมมือระดับท้องถ่นิ ระดบั ภูมภิ าค ระดบั ประเทศ และระดับระหว่าง - กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติ ทางสภาพภูมอิ ากาศและการ ประเทศ เพือ่ ปูองกนั และแกไ้ ขปัญหาการเปลี่ยนแปลงสภาพภมู ิอากาศ โดยเน้นการแลกเปล่ียนข้อมูล และสง่ิ แวดลอ้ ม จดั การต่อผลกระทบ ผลการวจิ ยั และวชิ าการทางด้านทรพั ยากรนา้ บาดาลใหม้ ากข้นึ รวมท้ังผลกระทบตอ่ การพัฒนา เศรษฐกจิ สงั คม และสงิ่ แวดล้อม ในรัฐสมาชิกอาเซียน โดยดาเนนิ มาตรการในการบรรเทาและการ ปรบั ตัวบนพ้นื ฐานของหลกั ความเท่าเทยี ม ยืดหยุน่ มปี ระสทิ ธิภาพ และเปน็ ไปตามหลกั ความรับผดิ ชอบ รว่ มกันในระดับที่แตกตา่ ง เพือ่ สะทอ้ นให้เหน็ ถงึ การพัฒนาเศรษฐกจิ สังคม และสง่ิ แวดล้อมของ ประเทศทีแ่ ตกตา่ งกนั D.11 สง่ เสริมการบรหิ ารจัดการปุาไม้ สง่ เสรมิ การบรหิ ารจดั การทรัพยากรปุาไม้ในภูมภิ าคอาเซยี นอยา่ งยั่งยืนและขจัดกิจกรรมที่ไมย่ ั่งยืน - กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติ ทย่ี ั่งยืน (เอสเอฟเอ็ม) รวมถงึ การดาเนนิ การปราบปรามการลักลอบตัดไมท้ ผี่ ดิ กฎหมายและการค้าทเี่ ก่ยี วข้องอนื่ ๆ โดยการ และส่งิ แวดลอ้ ม เสริมสรา้ งขดี ความสามารถ การถ่ายโอนเทคโนโลยีและส่งเสรมิ การตระหนักรบั รแู้ ละสง่ เสริมการบังคับ ใช้กฎหมายและธรรมาภบิ าล - กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ E. การสร้างอตั ลกั ษณ์อาเซยี น E.1 สง่ เสรมิ การตระหนักร้เู ก่ียวกับ สร้างความรู้สึกของความเปน็ เจ้าของ และการรวมกันเป็นเอกภาพท่ามกลางความหลากหลายและ - กรมประชาสัมพันธ์ - กระทรวงวัฒนธรรม อาเซียนและความร้สู ึกของความเป็น ส่งเสรมิ ความเข้าใจอนั ดีระหว่างประเทศสมาชิกอาเซยี นในเรอ่ื งวฒั นธรรม ประวัตศิ าสตร์ ศาสนา ประชาคม และอารยธรรม E.2 การอนุรักษแ์ ละส่งเสรมิ มรดกทาง สง่ เสริมการสงวนและอนรุ กั ษ์มรดกทางวฒั นธรรมของอาเซียน เพอ่ื ที่จะสานตอ่ การสง่ เสริมความ - กระทรวงวัฒนธรรม วัฒนธรรมของอาเซยี น ตระหนักรบั รู้และความเข้าใจของประชาชนเก่ียวกับประวตั ิศาสตรท์ ีเ่ ปน็ เอกลักษณ์ของภูมิภาค และ

เปา้ หมาย มาตรการ หน่วยงานที่รับผิดชอบ ความคล้ายคลึงกนั ทางวัฒนธรรมและความแตกต่างทางวฒั นธรรมของประเทศสมาชิก รวมทั้งอนุรกั ษ์ ความเปน็ เอกลักษณ์ของมรดกทางวฒั นธรรมของอาเซยี นให้สมบูรณ์ดว้ ย E.3 สง่ เสริมการสรา้ งสรรคด์ ้านวัฒนธรรม ส่งเสริมอัตลกั ษณอ์ าเซียนและการดารงอยรู่ ่วมกนั ของอาเซยี น โดยสนบั สนุนความคดิ สรา้ งสรรคท์ าง - กระทรวงวฒั นธรรม และอุตสาหกรรมทางวฒั นธรรม วัฒนธรรม และส่งเสริมและร่วมมือกันในอตุ สาหกรรมด้านวฒั นธรรม E.4 การมสี ่วนเกี่ยวข้องกับชุมชน เพอ่ื ปลูกฝังอัตลักษณอ์ าเซียนและสรา้ งอาเซียนที่มีประชาชนเปน็ ศนู ยก์ ลางในการก่อต้งั ประชาคม - กระทรวงการพฒั นาสังคม โดยสนบั สนนุ ทุกภาคสว่ นให้มีสว่ นรว่ ม และความมั่นคงของมนุษย์ F. การลดช่องว่างทางการพัฒนา เสรมิ สรา้ งความรว่ มมือเพือ่ ลดช่องว่างระดับการพัฒนาของการพัฒนา โดยเฉพาะมิติทางสงั คม - สนง.คกก.พฒั นาการเศรษฐกจิ ระหว่างประเทศสมาชิกเกา่ 6 ประเทศ และประเทศสมาชิกใหม่ (ซี แอล เอ็ม วี) และบางพ้นื ที่ และสังคมแห่งชาติ ในอาเซยี นท่ีโดดเด่ยี วและยังคงด้อยพัฒนา - กระทรวงการคลงั - กระทรวงแรงงาน

4 การสร้างความเช่อื มโยงในอาเซยี น ประเทศไทยกบั อาเซียน 161

การสรา้ งความเชอ่ื มโยงในอาเซยี น ผนู้ �ำอาเซียนได้ออกแถลงการณเ์ รือ่ ง “การเชอื่ มโยงระหว่าง กนั ในอาเซยี น” ในการประชมุ สดุ ยอดผนู้ �ำอาเซียน ครง้ั ที่ 15 ท่ี ชะอ�ำ หัวหนิ ประเทศไทย เมื่อปี 2552 เพอื่ เสริมสร้างขีดความ สามารถของอาเซียนในการแข่งขันในเวทีโลก โดยเล็งเห็นว่า การ เชอ่ื มโยงทกี่ วา้ งขวางขนึ้ จะน�ำผลประโยชนห์ ลายดา้ นสอู่ าเซยี น และ มีมตใิ ห้จัดต้ังคณะท�ำงานระดับสูง (High level Task Force on ASEAN Connectivity : HLTF - AC) เพอ่ื จัดท�ำแผนแมบ่ ทว่าด้วย ความเชื่อมโยงระหว่างกันในอาเซียน ให้ครอบคลุมด้านโครงสร้าง พื้นฐาน ดา้ นกฎระเบยี บและดา้ นประชาชน ทจ่ี ะช่วยน�ำอาเซยี นไปสู่ การเปน็ ประชาคมอาเซยี นในปี 2558 อยา่ งเปน็ รปู ธรรม นอกจากนี้ อาเซยี นไดจ้ ดั ตง้ั คณะกรรมการประสานงานของอาเซยี นวา่ ดว้ ยความ เชอื่ มโยงระหวา่ งกนั ในภมู ภิ าค (ASEAN Connectivity Coordinating Committee : ACCC) ดา้ นโครงสรา้ งพ้นื ฐาน มโี ครงการตา่ ง ๆ ไดแ้ ก่ การลงทุน การกอ่ สร้างถนน เสน้ ทางรถไฟ การขนส่งทางน้ำ� การขนสง่ ทาง อากาศ รวมทงั้ การเช่ือมโยงด้านไอซที ี และด้านพลงั งานต่าง ๆ ด้านกฎระเบยี บ ในดา้ นต่าง ๆ ไดแ้ ก่ พิธกี ารด้านศลุ กากร ตรวจคนเขา้ เมอื ง เปน็ ตน้ เพอื่ ใหม้ คี วามสะดวกรวดเรว็ โปรง่ ใส รวมทงั้ การวางกฎระเบียบเพ่ือรับมือกับผลกระทบด้านลบท่ีอาจเกิดขึ้นจาก ความเช่ือมโยงระหว่างกัน เช่น อาชญากรข้ามชาติ และแรงงาน ผิดกฎหมาย ด้านประชาชน จะช่วยเสริมสร้างการไปมาหาสู่ระหว่างกัน ของประชาชนใหส้ ะดวกย่งิ ขึ้น การเชอื่ มโยงทางสังคม วฒั นธรรม 162 ประเทศไทยกบั อาเซยี น

และการสรา้ งความรสู้ กึ ของการเปน็ ประชาคมอาเซยี น เรยี นรวู้ ถิ ชี วี ติ ประวัตศิ าสตรแ์ ละสถานท่สี �ำคัญของกันและกนั ให้ดียิ่งข้นึ แผนแม่บทวา่ ดว้ ยความเชื่อมโยงระหว่างกันในอาเซียน วสิ ยั ทศั น์ เป้าหมาย และวตั ถปุ ระสงคข์ องความเชอื่ มโยงระหว่าง กันในอาเซยี น การส่งเสริมความเช่ือมโยงภายในภูมิภาคมีเป้าหมายเพ่ือ ส่งเสริมการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ ลดช่องว่างการพัฒนาโดย การกระจายประโยชน์ของการเจริญเติบโตไปยังกลุ่มและชุมชนท่ี พฒั นานอ้ ยกวา่ ทม่ี คี วามยากจน รวมทง้ั สง่ เสรมิ ความสามารถในการ แขง่ ขนั ของอาเซยี น และเชอื่ มตอ่ ชาตสิ มาชกิ อาเซยี น ในภมู ภิ าคใหเ้ ขา้ กบั ประชาคมโลก แนวคดิ เร่อื งความเชอ่ื มโยงระหวา่ งกนั ในอาเซียน จะสง่ เสรมิ ให้เกดิ การต่อยอดการรวมตวั ของอาเซยี นและขยายกวา้ ง ขึ้นไปยังเอเชียตะวันออก และความเชื่อมโยงในภูมิภาคท่ีลึกซ้ึงและ กวา้ งขวางขนึ้ นจ้ี ะสรา้ งความเขม้ แขง็ ใหแ้ กจ่ ดุ ยนื ของอาเซยี นในฐานะ เปน็ แกนกลางของภูมภิ าคเอเชียตะวนั ออก และรักษาความเปน็ แกน กลางของอาเซยี น ซ่งึ จะเกิดความเข้มแข็งเพม่ิ มากขน้ึ จากการบรรลุ ถงึ ศักยภาพของความเช่อื มโยงดงั กล่าว วสิ ยั ทัศน์ วิสัยทัศน์อาเซียนปี 2563 (ค.ศ. 2020) ได้ก�ำหนดให้ อาเซียนเป็นศูนย์รวมของชาติเอเชียตะวันออกเฉียงใต้อยู่ร่วมกัน อย่างมีสนั ตภิ าพ มั่นคง และเจริญร่งุ เรอื ง รวมตวั กนั เปน็ หุน้ ส่วน ของการพัฒนาอยา่ งมีพลวัตร และเป็นประชาคมท่ีเอ้ืออาทร ดังน้ัน การสรา้ งและความส�ำเรจ็ ของความเชอ่ื มโยงระหวา่ งกนั ในอาเซยี นน้ี ประเทศไทยกับอาเซียน 163

จงึ จ�ำเปน็ ตอ้ งมวี สิ ยั ทศั นร์ ว่ มกนั ของอาเซยี น รวมถงึ แนวทางสคู่ วาม เชอ่ื มโยงทย่ี ง่ั ยนื ในระยะยาว โดยค�ำนงึ ถงึ ความจ�ำเปน็ ในการสง่ เสรมิ การพฒั นาเศรษฐกจิ และสงั คมของทอ้ งถนิ่ บรรเทาผลกระทบตอ่ สงิ่ แวดล้อม และขบั เคลอ่ื นความเชอ่ื มโยงภายในประเทศใหส้ อดรับกับ ความเช่ือมโยงของภูมิภาค วิสัยทัศน์ การเช่ือมโยงระหว่างกันใน อาเซียนที่เพิ่มพูนจะช่วยสร้างความเข้มแข็งให้กับหลักของอาเซียน “หนง่ึ วสิ ยั ทศั น์ หนง่ึ อตั ลกั ษณ์ หนง่ึ ประชาคม” และจะตอบสนองตอ่ สภาพพื้นฐาน และขอ้ ตกลงตา่ ง ๆ รวมท้งั ค�ำนงึ ถงึ ความรบั ผดิ ชอบ และสมรรถนะทีแ่ ตกต่างกนั ของแตล่ ะประเทศสมาชิกอาเซยี นด้วย เป้าหมาย แผนแม่บทว่าด้วยความเชื่อมโยงระหว่างกันในอาเซียนเล็ง เห็นว่าความเช่อื มโยงของอาเซยี นผา่ นการพัฒนาโครงสรา้ งพืน้ ฐาน ทางกายภาพท่ีเพิ่มพูน (ความเชื่อมโยงด้านโครงสร้างพื้นฐาน) การจัดระบบทางสถาบันอย่างมีประสิทธิภาพ (ความเช่ือมโยงด้าน กฏระเบยี บ) และการเพิ่มอ�ำนาจให้ประชาชน (ความเชอื่ มโยงด้าน ประชาชน) จะต้องอาศัยทั้งการพัฒนายุทธศาสตร์และสถาบัน ใหม่ ๆ และการลงทนุ ในการด�ำเนินการตามโครงการตา่ ง ๆ ทมี่ อี ยู่ แล้วและจะมีข้ึนอกี ในอนาคตอย่างมปี ระสทิ ธผิ ล เป้าหมายของความเช่ือมโยงระหว่างกันในอาเซียนท่ีเพ่ิมพูน ไดแ้ ก่ (1) เพอ่ื เพม่ิ พนู การรวมตัวและความร่วมมอื ของอาเซียน (2) เพื่อเพิ่มพูนความสามารถในการแข่งขันในระดับโลกของ อาเซียน โดยการมีเครือขา่ ยการผลิตของภูมิภาคทีเ่ ข้มแข็ง (3) เพื่อท�ำให้สภาพความเป็นอยู่และวิถีชีวิตของประชากร อาเซียนดขี ้ึน 164 ประเทศไทยกับอาเซยี น

(4) เพอ่ื ปรับปรุงกฎระเบยี บและธรรมาภิบาลของอาเซียน (5) เพ่ือส่งเสริมการเช่ือมต่อกับศูนย์กลางทางเศรษฐกิจให้ มากขน้ึ ทัง้ ในภมู ิภาคอาเซียนและภายในชาติสมาชกิ รวมถงึ การลด ชอ่ งว่างของการพฒั นา (6) เพอื่ สง่ เสรมิ การพฒั นาเศรษฐกิจและสงั คมของท้องถน่ิ (7) เพอื่ เพมิ่ พนู ความพยายามในการจดั การกบั การเปลย่ี นแปลง สภาพภูมอิ ากาศและสง่ เสริมการพัฒนาที่ยง่ั ยนื (8) เพ่อื จะสามารถจดั การกบั ผลกระทบในทางลบท่ีจะเกดิ มา จากความเชื่อมโยง วัตถปุ ระสงค์ เพอ่ื บรรลเุ ปา้ หมายเหลา่ นี้ แผนแมบ่ ทว่าดว้ ยความเช่ือมโยง ระหวา่ งกนั ในอาเซยี นก�ำหนดวตั ถปุ ระสงคต์ อ่ ไปนส้ี �ำหรบั ความเชอื่ ม โยงระหว่างกนั ในอาเซียนท่เี พิ่มพูน (1) เพอื่ รวบรวมแผนงานเกยี่ วกบั ความเชอ่ื มโยงทมี่ อี ยแู่ ละจดั ล�ำดับความส�ำคัญโดยค�ำนึงถงึ กรอบความร่วมมอื อนภุ มู ิภาคตา่ ง ๆ ทม่ี ีอยูแ่ ลว้ ความเช่ือมโยงดา้ นโครงสรา้ งพ้นื ฐาน (2) เพอ่ื พฒั นาโครงขา่ ยการคมนาคมขนสง่ เทคโนโลยสี ารสนเทศ และการส่ือสาร และพลังงานที่มีความหลากหลายในอาเซียนและ ภูมภิ าคอ่ืน ๆ ใหม้ บี ูรณาการและมปี ระสิทธิภาพ ความเชื่อมโยงด้านกฎระเบยี บ (3) เพอื่ ใหม้ ียทุ ธศาสตร์ ความตกลง กลไกทางกฎหมายและ สถาบนั ทจี่ ะท�ำใหค้ วามเชอ่ื มโยงระหวา่ งกนั ในอาเซยี นบงั เกดิ ผล รวม ถึงการอ�ำนวยความสะดวกในการค้าสินค้าและบริการ ตลอดจน ประเทศไทยกับอาเซยี น 165

นโยบายการลงทุนและกรอบกฎหมายท่ีเหมาะสมเพื่อให้การลงทุน ได้รับการคุ้มครองและดงึ ดดู การลงทนุ ของภาคเอกชน ความเชื่อมโยงด้านประชาชน (4) เพอ่ื จดั ท�ำขอ้ รเิ รม่ิ ทจ่ี ะมสี ว่ นสง่ เสรมิ และกอ่ ใหเ้ กดิ การลงทนุ ในการศึกษาและการเรียนรู้ตลอดชีพส่งเสริมการพัฒนาทรัพยากร มนุษย์ กระตุ้นการสร้างนวัตกรรม ส่งเสริมการแลกเปลี่ยนทาง วฒั นธรรมของอาเซยี น รวมทง้ั สง่ เสรมิ การทอ่ งเทย่ี วและการพฒั นา อุตสาหกรรมท่ีเก่ียวข้อง การสรา้ งความเชอื่ มโยงระหวา่ งกันในอาเซยี น (5) เพอื่ สรา้ งหลกั การในการระดมทนุ ใหค้ �ำแนะน�ำดา้ นกลไก ท่ีเหมาะสมส�ำหรับการระดมทนุ และประเมินคา่ ใชจ้ า่ ยทจ่ี �ำเป็นเพ่ือ พัฒนาและ/หรือสง่ เสรมิ ความเชอื่ มโยงตามท่แี ผนแมบ่ ทก�ำหนด (6) เพอ่ื สรา้ งความเปน็ หนุ้ สว่ นทใี่ หป้ ระโยชนก์ บั ทกุ ฝา่ ยระหวา่ ง ภาครฐั ภาคเอกชน ประชาชนอาเซยี นและประชาคมระหวา่ งประเทศ (7) เพ่ือส่งเสริมบทบาทของภาคเอกชนและชุมชนท้องถิ่นใน การด�ำเนินการตามขอ้ รเิ ร่ิมความเชื่อมโยงระหว่างกันในอาเซียน (8) เพื่อวางตารางเวลาส�ำหรับการบรรลุเป้าหมายความ เชอ่ื มโยงระหวา่ งกนั ในอาเซยี น ซง่ึ สอดรบั กบั การด�ำเนนิ การเพอื่ สรา้ ง ประชาคมอาเซยี นภายในปี 2558 โดยค�ำนึงถึงความแตกตา่ งของ ระดับการพัฒนาของชาติสมาชิกอาเซยี น (9) เพื่อจดั เตรียมข้อตกลงและความรว่ มมือต่าง ๆ ทจ่ี ะเสริม สรา้ งศกั ยภาพในอาเซยี น เชน่ ความรเิ รม่ิ เพอื่ การรวมตวั ของอาเซยี น และเรื่องอ่ืน ๆ ท่ีเหมาะสมเพ่อื ลดความแตกต่างในการพฒั นา และ การส่งเสริมความพยายามระดับภูมิภาคให้บรรลุการเป็นประชาคม อาเซียนท่ีมปี ระชาชนเป็นศนู ยก์ ลางภายในปี 2558 166 ประเทศไทยกับอาเซียน

หลักการส�ำคัญส�ำหรบั แผนแม่บท แผนแมบ่ ทวา่ ดว้ ยความเชอื่ มโยงระหวา่ งกันในอาเซียนต้ังอยู่ บนหลักการส�ำคัญดังต่อไปน้ี (1) ช่วยเร่งรัดและไม่เป็นอุปสรรคต่อข้อริเริ่มท่ีมีอยู่แล้วใน อาเซียน ตลอดจนสง่ เสรมิ กระบวนการสรา้ งประชาคมอาเซียน (2) สร้างผลลัพธ์ท่ีเป็นประโยชน์กับทุกฝ่ายเพื่อสะท้อนผล ประโยชน์ของทุกชาตสิ มาชกิ อาเซียน (3) สร้างความสอดประสานระหว่างยุทธศาสตร์หรือแผน งานขององค์กรรายสาขาตา่ ง ๆ ที่มีอยแู่ ลว้ และก�ำลงั ด�ำเนินการอยู่ ภายใต้กรอบอาเซยี นและอนุภูมิภาคต่าง ๆ (4) สร้างความสมดุลระหว่างผลประโยชน์ระดับภูมิภาคและ ระดับประเทศ (5) เสรมิ สรา้ งความเชอ่ื มโยงระหวา่ งแผน่ ดนิ ใหญแ่ ละหมเู่ กาะ ในเอเชยี ตะวันออกเฉยี งใต้ (6) มองไปขา้ งนอก และชว่ ยสง่ เสรมิ พลวัตรการแขง่ ขันของ ประเทศค่เู จรจาต่าง ๆ ตอ่ แผนแมบ่ ทฯ ตลอดจนช่วยรักษาความ เป็นแกนกลางของอาเซยี น (7) มีรูปแบบการระดมทุนที่ชัดเจนและครอบคลุมการมี สว่ นร่วมของภาคเอกชน ความสำ� เรจ็ ความทา้ ทายและปญั หาอปุ สรรคของความเชอ่ื มโยง ระหวา่ งกันในอาเซยี น อาเซยี นมคี วามมงุ่ มน่ั เพยี รพยายามอยา่ งตอ่ เนอ่ื งทจ่ี ะด�ำเนนิ การตามกฎบัตรอาเซียนและแผนงานการด�ำเนินการไปสู่การเป็น ประชาคมอาเซียน การเชื่อมโยงระหว่างกันในอาเซียนเป็นแนวคิด ประเทศไทยกับอาเซยี น 167

ทส่ี ะทอ้ นถงึ จดุ แขง็ ศกั ยภาพ และความทา้ ทายของการสรา้ งประชาคม อาเซยี น โดยตอ่ ยอดจากพฒั นาการและความส�ำเรจ็ ของกรอบความ รว่ มมือต่าง ๆ ภายในภมู ิภาคอาเซยี น รวมทั้งเสนอแนวทางในการ จดั การกบั ประเดน็ ท้าทายตา่ ง ๆ ตลอดจนแนวทางในการเสรมิ สร้าง ขดี ความสามารถ การลดชอ่ งวา่ งทางการพฒั นา และการขจดั ความ แตกต่างระหว่างกันทางสังคมและวฒั นธรรมในอาเซยี น ท้งั 3 มติ ิ ได้แก่ ความเช่ือมโยงด้านโครงสร้างพื้นฐาน ความเช่ือมโยงด้าน กฎระเบยี บ และความเช่ือมโยงด้านประชาชน ความเชอ่ื มโยงดา้ นโครงสร้างพื้นฐาน ความเชอ่ื มโยงดา้ นโครงสรา้ งพนื้ ฐาน ครอบคลมุ ถงึ โครงสรา้ ง พื้นฐานด้านการขนส่ง ด้านเทคโนโลยีสารสนเทศและการส่ือสาร รวมทั้งโครงสร้างพ้ืนฐานด้านพลังงานที่จะให้บริการด้านต่าง ๆ และสาธารณปู โภคทเี่ กยี่ วขอ้ งสง่ ผลใหภ้ มู ภิ าคอาเซยี นมบี รู ณาการทงั้ ทางเศรษฐกจิ สงั คมและวฒั นธรรม โดยการอ�ำนวยความสะดวกทาง การค้า การลงทุน การลดค่าใชจ้ า่ ยที่เก่ยี วข้องทางการค้าและการ อ�ำนวยความสะดวกในการตดิ ต่อระหว่างประชาชน 1. การพัฒนาโครงสร้างพ้ืนฐานทางบกทางทะเลและ ทางอากาศ การขนสง่ ทางบก ความรว่ มมอื ของอาเซยี นในการสรา้ ง ถนนและทางรถไฟ มีเป้าหมายเพ่ือสร้างเส้นทางขนส่งทางบกท่ี เชอ่ื มโยงประเทศสมาชกิ อาเซยี นและประเทศนอกภมู ภิ าคเขา้ ดว้ ยกนั อย่างมีประสิทธิภาพ ปลอดภยั และอนุรกั ษ์ไว้ซ่งึ ส่ิงแวดล้อมที่ยง่ั ยนื ภายใตค้ วามรว่ มมอื นี้ มโี ครงการทมี่ คี วามส�ำคญั ล�ำดบั ตน้ (Flagship project) 2 โครงการ ไดแ้ ก่ โครงการทางหลวงอาเซยี นและโครงการ ทางรถไฟสายสงิ คโปร์ - คุนหมงิ 168 ประเทศไทยกับอาเซียน

การขนสง่ ทางนำ้� ในแผ่นดิน มีศักยภาพอย่างสงู ในการ ชว่ ยลดคา่ ใชจ้ า่ ยในการขนสง่ สนิ คา้ แตใ่ นปจั จบุ นั ยงั มกี ารใชป้ ระโยชน์ จากการขนส่งประเภทน้ีน้อยมากในอาเซียน ในภูมิภาคอาเซียนมี เสน้ ทางขนสง่ ทางนำ�้ ในแผน่ ดนิ ทใ่ี ชเ้ ดนิ เรอื ไดถ้ งึ 51,000 กโิ ลเมตร ทม่ี บี ทบาทในการพฒั นาการขนสง่ โดยเฉพาะอยา่ งยงิ่ ในกมั พชู า ลาว เมยี นมาร์ เวยี ดนามและไทย ฉะนนั้ เมอ่ื ค�ำนงึ ถงึ ประโยชนท์ างเศรษฐกจิ ทจี่ ะไดร้ บั จากการเชอ่ื มโยง จงึ ควรมกี ารด�ำเนนิ การในเรอื่ งโครงสรา้ ง พน้ื ฐานพรอ้ มกบั การปรบั ปรงุ กฎระเบยี บและการบรหิ ารจดั การระบบ การเชื่อมโยงการขนส่งทางน้�ำในแผน่ ดิน การขนสง่ ทางทะเล อาเซยี นไดก้ �ำหนดใหท้ า่ เรอื 47 แหง่ เป็นท่าเรือหลักในโครงข่ายการขนส่งอาเซียน (Trans - ASEAN transport network) การทที่ า่ เรอื เหลา่ นมี้ รี ะดบั การพฒั นาทแ่ี ตกตา่ ง กนั ท�ำใหม้ ปี ระเดน็ ทา้ ทายหลายประการในการใหบ้ รกิ ารขนสง่ ทางเรอื ท่ีมปี ระสิทธิภาพ อาทิ การจัดการดา้ นขนยา้ ยสินค้า สมรรถนะใน การรองรบั การจอดเรอื ความสามารถในการบรหิ ารการขนยา้ ย ซงึ่ การขนส่งทางบกและระบบโลจสิ ติกส์ รวมท้ังพธิ ีการศลุ กากร การ ขนสง่ ทางทะเล เป็นการขนสง่ ที่มคี วามส�ำคัญมากทีส่ ุด ในการค้า ระหว่างประเทศในแง่ของปรมิ าณการขนสง่ อยา่ งไรก็ดี จากดชั นี ของ UNCTAD Liner Shipping Index แสดงให้เห็นว่า ความ สามารถในการขนส่งทางทะเลของประเทศอาเซยี น ยกเว้นสิงคโปร์ และมาเลเซยี อยใู่ นอนั ดบั ทต่ี ำ�่ มาก เมอ่ื เปรยี บเทยี บกบั จนี และฮอ่ งกง การเชอ่ื มโยงภมู ภิ าคชายฝง่ั ทะเลของอาเซยี นจ�ำเปน็ ตอ้ งมเี สน้ ทางการ เดินเรือท่ีมีประสิทธิภาพและมีความเชื่อถือได้เพ่ือส่งผลให้เกิดการ เพม่ิ พนู ความเชื่อมโยงในภมู ภิ าคอาเซยี น การขนส่งทางอากาศ ประเด็นโครงสร้างพ้ืนฐานด้าน การขนสง่ ทางอากาศ ทา่ อากาศยานหลกั ในเมืองหลวงของประเทศ ประเทศไทยกับอาเซยี น 169

สมาชกิ อาเซยี นควรมที างวงิ่ ของเครอ่ื งบนิ ทเี่ พยี งพอทจี่ ะรองรบั การ ใช้งานของเครื่องบินท่ีมีอยู่ในปัจจุบัน อย่างไรก็ดี ท่าอากาศยาน บางแหง่ ยงั คงประสบปญั หาในการจดั หาสงิ่ อ�ำนวยความสะดวกทจี่ �ำเปน็ โดยเฉพาะทางวง่ิ ของเคร่ืองบินและคลังสนิ ค้า นอกจากการพฒั นา ทา่ อากาศยานแลว้ ยงั ควรใหค้ วามส�ำคญั ตอ่ การบรู ณาการระบบการ เดนิ อากาศและกระบวนการทเ่ี กย่ี วขอ้ งต่าง ๆ รวมทง้ั เสน้ ทางการบนิ 2. การพฒั นาโครงสรา้ งพนื้ ฐานดา้ นเทคโนโลยสี ารสนเทศ และการสือ่ สาร โครงสร้างพ้ืนฐานด้านเทคโนโลยีและการส่ือสารเป็น ปัจจัยพื้นฐานที่จะช่วยสนับสนุนการค้า และอ�ำนวยความสะดวกใน การลงทุนและการขยายตลาด โดยจะเอ้ืออ�ำนวยความสะดวกด้าน การแลกเปล่ียนข้อมูลข่าวสาร การเช่ือมโยงประชาชนสู่ประชาชน การสนับสนุนการจัดส่งการบริการต่าง ๆ ตลอดจนลดต้นทุนใน การท�ำธรุ กจิ และธรุ กรรมทางการคา้ ตา่ ง ๆ โครงสรา้ งพน้ื ฐานดา้ น เทคโนโลยีและการส่ือสาร หมายรวมถึงโครงข่ายการส่ือสารชนิด ติดต้งั เคลื่อนท่ี และดาวเทยี ม รวมทงั้ อินเทอร์เน็ต และซอฟต์แวร์ สนับสนุนการพัฒนาและการปฏิบัติการของโครงข่ายการสื่อสาร เหลา่ น้ี การพฒั นาโครงสรา้ งพน้ื ฐานด้านเทคโนโลยีสารสนเทศและ การสื่อสารต้องเผชิญกับความท้าทายหลายประการ ความท้าทาย ทส่ี �ำคญั ทสี่ ดุ มาจากความแตกต่างทางระบบดจิ ทิ ัลระหว่างประเทศ สมาชกิ อาเซยี นดว้ ยกนั เอง การขจดั ความแตกตา่ งดา้ นดจิ ทิ ลั จ�ำเปน็ ต้องมีพันธกรณีจากประเทศสมาชิกอาเซียนที่จะปรับปรุงขีดความ สามารถในการแข่งขันของภาคเทคโนโลยีและการสื่อสารของแต่ละ ประเทศ 170 ประเทศไทยกบั อาเซียน

3. การพัฒนาโครงสรา้ งพ้ืนฐานด้านพลงั งาน พลงั งานมบี ทบาทส�ำคญั ในการพฒั นาทางเศรษฐกจิ และการ เตบิ โตทางเศรษฐกจิ อยา่ งตอ่ เนอ่ื งของภมู ภิ าคอาเซยี น ความรว่ มมอื อาเซยี นดา้ นพลงั งานอยบู่ นพน้ื ฐานของแผนปฏบิ ตั กิ ารความรว่ มมอื ด้านพลังงานของอาเซียนปี 2542 - 2547 แผนปฏบิ ัตกิ ารฯ ปี 2548 - 2552 และแผนปฏบิ ัติการฯ ปี 2553 - 2558 ไดม้ งุ่ เนน้ การเรง่ รดั การด�ำเนนิ การตามแผนปฏบิ ตั กิ ารฉบบั ตา่ ง ๆ เพอื่ เสรมิ สรา้ ง ความมัน่ คงดา้ นพลงั งาน การเขา้ ถึงและการใชพ้ ลงั งานอย่างยั่งยืน ส�ำหรบั ภมู ภิ าค โดยพจิ ารณาถงึ ขอ้ กงั วลดา้ นสขุ ภาพ ความปลอดภยั และรักษาสิ่งแวดล้อม โดยเฉพาะอย่างยิ่งในส่วนท่ีเก่ียวกับเร่ือง โครงข่ายระบบส่งไฟฟ้าอาเซียน การสร้างแนวท่อก๊าซธรรมชาติ ในอาเซยี น การใช้เทคโนโลยีถ่านหนิ สะอาดและพลงั งานหมนุ เวียน ความเชอื่ มโยงด้านกฎระเบียบ ความเช่ือมโยงด้านกฎระเบียบ หมายถึงการเชื่อมโยงกฎ ระเบยี บตา่ ง ๆ ผา่ นการจดั ท�ำความตกลงระหวา่ งประเทศและความ ตกลงระดบั ภมู ภิ าค รวมทง้ั พธิ สี ารตา่ ง ๆ ทชี่ ว่ ยอ�ำนวยความสะดวก ในการท�ำธุรกรรมทางการค้าสินค้าและสินค้าบริการตลอดจนการ เคล่อื นยา้ ยบุคคลข้ามพรมแดน 1. การอ�ำนวยความสะดวกในการขนส่ง อาเซียนได้มีข้อริเร่ิมหลายประการในการอ�ำนวยความ สะดวกทางการขนส่ง เพื่อสร้างระบบ โลจิสติกส์และระบบการ ขนส่งต่อเนื่องหลายรูปแบบที่มีประสิทธิภาพ เพ่ือการเคลื่อนย้าย สินค้าและการเชื่อมโยงการขนส่งทางบก ทางทะเลและทางอากาศ ประเทศไทยกับอาเซยี น 171

ที่สะดวกราบรื่น ข้อริเริ่มเหล่านี้ได้แก่ ก) กรอบความตกลง อาเซียนว่าด้วยการอ�ำนวยความสะดวกในการขนส่งสินค้าผ่านแดน ข) กรอบความตกลงอาเซียนวา่ ด้วยการขนสง่ ตอ่ เนอ่ื งหลายรปู แบบ ค) กรอบความตกลงอาเซยี นวา่ ดว้ ยการอ�ำนวยความสะดวกในการขนสง่ ข้ามแดน แผนงานการรวมกลุ่มสาขาการบิน ง) แผนปฏิบัติการ อาเซยี นวา่ ดว้ ยการขนสง่ ทางน�้ำในภมู ภิ าคอาเซียน ความตกลงและแผนปฏบิ ตั กิ ารขา้ งตน้ ทงั้ หมดนม้ี วี ตั ถปุ ระสงค์ เพ่ือเอื้ออ�ำนวยความสะดวกต่อการสร้างระบบโลจิสติกส์และระบบ การขนส่งต่อเน่ืองหลายรูปแบบที่มีประสิทธิภาพ และท�ำให้การ เคลอื่ นยา้ ยสนิ คา้ ทสี่ ะดวกราบรนื่ เนอ่ื งจากมกี ารเชอื่ มโยงการขนสง่ ทางบก ทางทะเลและทางอากาศเข้าด้วยกัน ข้อริเริ่มเพ่ืออ�ำนวย ความสะดวกในการขนส่งส่วนใหญ่ท่ีมีอยู่ในปัจจุบันมุ่งที่จะอ�ำนวย ความสะดวกด้านการขนส่งสินค้า ดังน้ัน จึงควรมีการพิจารณา จัดท�ำขอ้ รเิ รม่ิ ใหม่ ๆ ส�ำหรบั ยานพาหนะเพอื่ การโดยสารโดยเฉพาะ ท้ังนี้เพ่ืออ�ำนวยความสะดวกด้านการท่องเที่ยวในภูมิภาคและ การเชอื่ มโยงระหวา่ งประชาชน แผนงานการรวมกลุ่มสาขาการบินเป็นแผนงานท่ีก�ำหนด แนวทางส�ำหรบั การเปิดเสรกี ารบริการเดินอากาศในอาเซยี น โดยมี เปา้ หมายการเปดิ เสรเี ปน็ ระยะ ๆ ส�ำหรบั การขนสง่ สนิ คา้ ทางอากาศ ระหวา่ งทุกเมอื งในอาเซยี น และการบรกิ ารขนส่งผโู้ ดยสารระหวา่ ง ทกุ เมืองในอาเซียนภายในเดอื นธนั วาคม 2551 และเดือนธนั วาคม 2553 ตามล�ำดบั แผนปฏิบัติการอาเซียนว่าด้วยการขนส่งทางน้�ำในภูมิภาค อาเซียนมุ่งจะขยายเป้าหมายท่ีได้แถลงไว้ใน 2 เอกสาร คือ แผนปฏิบตั กิ ารเวียงจันทน์ ปี 2547 - 2553 และแผนปฏบิ ตั กิ าร 172 ประเทศไทยกับอาเซียน

ด้านการขนส่งของอาเซียน 2548 - 2553 นอกจากน้ียังตอบ สนองต่อข้อเรียกร้องจากผู้น�ำอาเซียนที่จะให้มีกลไกและมาตรการ เพอ่ื ชว่ ยใหส้ ามารถด�ำเนนิ การตามขอ้ รเิ รม่ิ ตา่ ง ๆ ดา้ นเศรษฐกจิ ทม่ี อี ยู่ ไดอ้ ยา่ งจรงิ จงั แผนปฏบิ ตั กิ ารนเ้ี ปน็ แผนงานส�ำหรบั การปฏบิ ตั ทิ เี่ ปน็ รปู ธรรมและมกี �ำหนดเวลา 2. การเคลอ่ื นย้ายสนิ ค้าอย่างเสรี ในช่วงสองทศวรรษท่ีผ่านมา สมาชิกอาเซียนได้ขยาย การคา้ ระหวา่ งกนั และกบั ภมู ภิ าคอนื่ ๆ ของโลกรวมถงึ เอเชยี ตะวนั ออก การคา้ สนิ คา้ ภายในอาเซยี นมลี กั ษณะของการมสี ว่ นรว่ มอยา่ งแขง็ ขนั ซ่ึงส่วนหนึ่งเป็นผลมาจากการลดภาษีน�ำเข้าลงส่งผลให้อาเซียนมี สว่ นแบง่ ของการคา้ ภายในภมู ภิ าคจากการคา้ ทง้ั หมดสงู ทส่ี ดุ (คดิ เปน็ รอ้ ยละ 26.3 ในปี 2551) ในบรรดาการรวมกล่มุ ทางเศรษฐกจิ ระดับภูมิภาคในประเทศก�ำลังพัฒนา สะท้อนให้เห็นถึงการพึ่งพา ระหวา่ งกนั ในระดบั สงู ระหวา่ งเครอื ขา่ ยการผลติ ในภมู ภิ าคทดี่ �ำเนนิ การ โดยผผู้ ลติ และผปู้ ระกอบการ นอกจากนี้ ขอบเขตของการท�ำธรุ กรรม ต่างตอบแทนในสินค้าเคร่ืองจักรและชิ้นส่วนภายในประเทศสมาชิก อาเซยี น 5 ประเทศมสี งู กวา่ ในประเทศอน่ื ๆ สะท้อนให้เหน็ การมี ส่วนร่วมอย่างแข็งขันของชาติสมาชิกอาเซียนในเครือข่ายการผลิต ระดับภูมิภาคเอเชียตะวันออก อาเซียนอยู่ในระหว่างการขจัดภาษี น�ำเขา้ ตา่ งๆ ระหวา่ งกนั ภายในภมู ภิ าคอาเซยี น โดยระบบอตั ราภาษี พเิ ศษรว่ มส�ำหรบั เขตการคา้ เสรอี าเซยี น ซงึ่ ปจั จบุ นั ไดบ้ รรจอุ ยใู่ นความ ตกลงการคา้ สนิ คา้ ของอาเซยี น ทัง้ น้ีตัง้ แต่วันท่ี 1 มกราคม 2553 ประเทศสมาชิกอาเซียนเดิมท้ัง 6 จะมีอัตราภาษีน�ำเข้าเป็นศูนย์ ในสินค้า 53,457 รายการคิดเป็นร้อยละ 99.11 ของรายการ สินค้าทง้ั หมดภายใตเ้ ขตการคา้ เสรี ประเทศไทยกบั อาเซยี น 173

อาเซยี นไดใ้ หก้ ารรบั รองแผนงานในการลดมาตรการกดี กนั จากมาตรการทางการค้าท่ีมิใช่ภาษี แผนงานการจัดท�ำฐานข้อมูล มาตรการทางการค้าทมี่ ิใชภ่ าษีของชาติสมาชกิ การก�ำหนดตาราง เวลาการก�ำจัดมาตรการทางการค้าที่มิใช่ภาษี การจัดท�ำแนวทาง และขั้นตอนการขออนุญาตน�ำเข้าที่สอดคล้องกับข้อก�ำหนดของ องค์การการค้าโลก ความปลอดภัยของอาเซียนเป็นมิติที่มีความ ส�ำคญั ในความรว่ มมอื อาเซยี น เปา้ หมายหลกั ไดแ้ ก่ การรบั รองความ ปลอดภยั และคณุ ภาพของสนิ คา้ อาหารทเ่ี ขา้ สตู่ ลาดภายในและตลาด ส่งออก ในบริบทของการรวมกลุ่มอาเซียน เป้าหมายหลักคือการ บรรลุความเคล่ือนไหวที่เสรียิ่งขึ้นภายในภูมิภาคของสินค้าอาหารท่ี ปลอดภยั และเปน็ ประโยชน์ การบรรลเุ ปา้ หมายเหลา่ นจ้ี ะชว่ ยสง่ เสรมิ ความสามารถในการแข่งขันของสินค้าและการรวมกลุ่มของตลาด ภมู ิภาค การรับรองความปลอดภยั ของอาหาร การประกันคณุ ภาพ สนิ คา้ และการก�ำหนดมาตรฐานของการรบั รองทางการคา้ ลว้ นเปน็ ประเดน็ เรง่ รดั จากพนื้ ฐานประสบการณข์ องชาตสิ มาชกิ บางชาติ และ มาตรฐานระหวา่ งประเทศทมี่ อี ยู่ อาเซยี นจะตอ้ งรว่ มมอื กนั ใหค้ วาม ชว่ ยเหลอื ทางวชิ าการ มีการประสานงานและการแลกเปลี่ยนขอ้ มูล เก่ียวกับมาตรการดังกล่าว ตามที่ได้ผูกพันไว้ในแผนงานการจัดต้ัง ประชาคมเศรษฐกจิ อาเซียน ภายใต้แผนยุทธศาสตร์การพัฒนาศุลกากรปี 2548 - 2553 การอ�ำนวยความสะดวกทางการคา้ เป็นยทุ ธศาสตร์หลักเพือ่ ลดอปุ สรรคในการเคลอ่ื นยา้ ยสนิ คา้ ในภมู ภิ าคไดม้ กี ารด�ำเนนิ การไป แล้วหลายขั้นเพ่ือให้สามารถน�ำสินค้าออกจากด่านภายในเวลาเฉล่ีย ไม่เกิน 30 นาที 174 ประเทศไทยกบั อาเซยี น

3. การเคลอื่ นย้ายบรกิ ารอยา่ งเสรี ภาคบริการมีบทบาทเพ่ิมมากข้ึนในเศรษฐกิจของชาติ สมาชกิ อาเซียน นบั เปน็ ส่วนส�ำคัญของผลผลิตมวลรวมของประเทศ และการเพมิ่ ขน้ึ ของการจา้ งงาน การคา้ บรกิ ารเชงิ พาณชิ ยใ์ นอาเซยี น เพ่ิมขึ้นอย่างรวดเร็วภายในไม่ถึงหน่ึงทศวรรษนับต้ังแต่ปี 2543 มีมูลค่าเพ่ิมข้ึนจาก 154.6 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ ในปี 2543 ไปเป็น 343.2 พันล้านดอลลารส์ หรัฐในปี 2552 พัฒนาการที่ ส�ำคัญอีกอย่างหนึ่งได้แก่ การเติบโตอย่างรวดเร็วของการบริการ ขนส่งทางอากาศในอาเซียน ซึ่งเกิดจากการใช้นโยบายการเปิด นา่ นฟา้ เสรตี ง้ั แตต่ น้ ปี 2543 โดยไดม้ กี ารขยายตวั อยา่ งรวดเรว็ ของ สายการบนิ ตน้ ทนุ ตำ�่ ให้บรกิ ารในเส้นทางภายในภูมภิ าคอาเซียน แผนงานส�ำหรับการรวมตัวในสาขาการบริการทางการ ขนส่งได้รับการรับรองเม่ือเดือนสิงหาคม 2551 เพื่อสร้างความ เข้มแข็งให้กับอาเซียนในการเป็นตลาดและฐานการผลิตเดียว และ ส่งเสริมความสามารถในการแข่งขันโดยการอ�ำนวยความสะดวก ทางการค้าและการขนส่ง ภายใต้แผนการเปิดเสรีบริการทางการ ขนสง่ ซง่ึ เปน็ องคป์ ระกอบส�ำคญั ในการสรา้ งความเชอ่ื มโยงระหวา่ งกนั นน้ั แผนงานดงั กลา่ วก�ำหนดใหม้ กี ารเปดิ เสรใี นดา้ นการบรกิ ารคลงั สนิ ค้า โกดงั เก็บสินคา้ ระวางขนส่ง จดั ส่งสินค้า หีบห่อ น�ำสนิ ค้า ออกจากด่านศลุ กากร บริการระวางขนสง่ ระหว่างประเทศ ยกเวน้ การขนส่งภายในประเทศโดยบริษัทต่างชาติ ระวางขนส่งทางรถไฟ ระหว่างประเทศ และระวางขนส่งสนิ คา้ ทางบกบนเสน้ ทางระหว่าง ประเทศตามท่กี �ำหนดไวใ้ นแผนงาน ประเทศไทยกบั อาเซยี น 175

4. การเคลื่อนยา้ ยการลงทุนอย่างเสรี สมาชิกอาเซียนสามารถดึงดูดการลงทุนทางตรงจาก ต่างประเทศได้ดี ปัจจุบันการลงทุนทางตรงในชาติสมาชิกโดยรวม คิดเป็นประมาณร้อยละสิบของเงินลงทุนทางตรงในประเทศก�ำลัง พัฒนาทั้งหมด อาเซียนได้จัดท�ำความตกลงด้านการลงทุนฉบับ ใหม่เรียกว่า เอซีไอเอ ซง่ึ ประกอบดว้ ยข้อบททคี่ รอบคลุมย่งิ ข้นึ ท้งั ในประเด็นการเปิดเสรีการลงทุน การคุ้มครอง การอ�ำนวยความ สะดวก และการสง่ เสรมิ การลงทนุ ความตกลงนไ้ี ดร้ วบรวมขอ้ รเิ รม่ิ สองด้านไว้ด้วยกัน คอื ความตกลงส่งเสรมิ และคมุ้ ครองการลงทุน อาเซยี น และกรอบความตกลงเขตการลงทนุ อาเซยี น ทจ่ี ะใหป้ ระโยชน์ ต่อนักลงทุนอาเซียนและนักลงทุนต่างชาติในอาเซียนโดยการบรรลุ การลงทุนท่เี ปดิ กว้างและมเี สรภี ายในปี 2558 5. การเคลอ่ื นย้ายแรงงานมฝี ีมือและการพฒั นามนุษย์ ภาคแรงงานของสมาชิกอาเซียนมีการตอบสนองที่ดีต่อ ความพยามยามในการก้าวไปสู่ตลาดแรงงานอาเซียนที่รวมตัว ใน การก้าวไปสู่วิสัยทัศน์นี้ โดยเห็นว่าเง่ือนไขท่ีจ�ำเป็นในการด�ำเนิน การเพ่ือส่งเสริมการเคล่ือนย้ายแรงงาน คือการจัดตั้งกรอบทักษะ ฝีมือแรงงานระดับประเทศ เป้าหมายหลักของโครงการนี้ ได้แก่ (1) ประสานมาตรฐานฝมี อื ระดบั ประเทศและระบบการใหก้ ารรบั รอง ภายในประเทศอาเซียนเข้าด้วยกัน (2) ด�ำเนินการที่เป็นรูปธรรม ในหมู่สมาชิกอาเซียนในการบรรลุมาตรฐานฝีมือและแนวปฏิบัติท่ี สอดประสานกนั และ (3) บรรลุการเปน็ ตลาดแรงงานอาเซยี นที่ มีคุณภาพ มีความสามารถ และได้รับการเตรียมการเป็นอย่างดี เพอื่ กา้ วไปสปู่ ระชาคมเศรษฐกิจอาเซยี นในปี 2558 นอกจากนี้ ตามปฏญิ ญาชะอ�ำ - หวั หนิ วา่ ดว้ ยการเสรมิ สรา้ ง ความร่วมมือด้านการศึกษาเพื่อบรรลุประชาคมอาเซียนท่ีเอ้ืออาทร 176 ประเทศไทยกับอาเซยี น

และแบง่ ปนั การสง่ เสรมิ การเคลอ่ื นยา้ ยแรงงานมฝี มี อื ในอาเซยี นควร ด�ำเนนิ การควบคไู่ ปกบั การรกั ษาและพฒั นามาตรฐานทางการศกึ ษา และวิชาชีพให้สอดคล้องความต้องการของอุตสาหกรรม ในการน้ี อาเซยี นไดจ้ ดั ท�ำความตกลงการยอมรบั รว่ มกนั เพอ่ื อ�ำนวยความสะดวก ในการเคล่ือนย้ายผู้ประกอบวิชาชีพ/แรงงานมีฝีมือ/ความสามารถ เฉพาะภายในภูมิภาค จ�ำนวน 8 ฉบับ ส�ำหรับวิชาชีพดังต่อไปน้ี ด้านวิศวกรรม พยาบาล สถาปัตยกรรม ช่างส�ำรวจ ท่องเท่ียว แพทย์ ทนั ตแพทย์ และการบัญชี อย่างไรก็ตาม ยังมีความท้าทายหลายด้านซ่ึงจะกระทบ ต่อการด�ำเนินการตามความตกลงท่ีได้จัดท�ำไว้ เน่ืองจากยังคงมี ความแตกต่างกันในระดับของความร่วมมือในการรับรองคุณวุฒิ ความทา้ ทายประการหน่ึง ไดแ้ ก่ แนวโน้มของชาตสิ มาชกิ อาเซยี น ในการก�ำหนดเงอื่ นไขระดบั ประเทศกอ่ นการออกใบอนญุ าตประกอบ วชิ าชพี บนพน้ื ฐานแนวคดิ วา่ บคุ คลทมี่ สี ญั ชาตใิ ดยอ่ มมคี วามคนุ้ เคย กบั กฎระเบยี บท้องถนิ่ มากกว่าผ้ใู ห้บรกิ ารต่างชาติ 6. ขั้นตอนการข้ามพรมแดน ความเชื่อมโยงด้านโครงสร้างพ้ืนฐานเพียงอย่างเดียว ไมส่ ามารถประกนั การเคลอ่ื นยา้ ยสนิ คา้ และประชาชนระหวา่ งประเทศ อย่างราบรื่นได้ ขั้นตอนการข้ามพรมแดนที่ไม่มีประสิทธิภาพและ ใชเ้ วลานาน สรา้ งแรงเสยี ดทานทไ่ี มจ่ �ำเปน็ เพม่ิ ตน้ ทนุ การขนสง่ ไมม่ ี มาตรการป้องกันการเอารัดเอาเปรียบเป็นความท้าทายหลักท่ีต้อง ท�ำการแกไ้ ข ซึง่ อาจน�ำไปส่อู าชญากรรมข้ามชาตแิ ละความทา้ ทาย ในการข้ามพรมแดนอน่ื ๆ เช่น มลพษิ และโรคระบาด เปน็ ตน้ กรอบความตกลงอาเซียน อาทิ (1) กรอบความตกลง อาเซยี นวา่ ดว้ ยการอ�ำนวยความสะดวกใน การขนสง่ สนิ คา้ ผา่ นแดน (2) กรอบความตกลงอาเซยี นวา่ ดว้ ยการอ�ำนวยความสะดวกในการ ประเทศไทยกบั อาเซยี น 177

ขนสง่ สนิ คา้ ขา้ มแดน และ (3) กรอบความตกลงอาเซยี นวา่ ดว้ ยการ ขนสง่ ตอ่ เนอ่ื งหลายรปู แบบ มเี ปา้ หมายเพอ่ื พฒั นาการอ�ำนวยความ สะดวกในการขนส่ง ขอ้ รเิ รมิ่ อนภุ มู ภิ าคกม็ สี ว่ นชว่ ยสง่ เสรมิ ความพยายามของ อาเซียนในการปรับปรุงการอ�ำนวยความสะดวกข้ามพรมแดนและ ความเช่ือมโยงด้านกฎระเบียบเช่นกัน อาทิ ความตกลงการขนส่ง ขา้ มพรมแดนภายใตค้ วามรว่ มมอื ทางเศรษฐกจิ ในอนภุ มู ภิ าคลมุ่ นำ้� โขง ซงึ่ เนน้ ประเดน็ หลกั ในเรอ่ื งการแลกเปลย่ี นสทิ ธกิ ารขนสง่ เชงิ พาณชิ ย์ การตรวจสอบ ณ จุดเดยี วและคร้งั เดยี วทด่ี ่านตรวจหลกั โครงการบรหิ ารจดั การพรมแดนอาเซยี น - สหภาพยโุ รป เปน็ มติ ใิ หมข่ องการปรบั ปรงุ ความรว่ มมอื ระหวา่ งหนว่ ยงานตรวจคน เข้าเมือง ที่มีเป้าหมายเพื่อเสริมสร้างเครือข่ายการบริหารจัดการ พรมแดนของชาตสิ มาชกิ อาเซยี น โดยกลมุ่ เปา้ หมายหลกั คอื เจา้ หนา้ ท่ี ทท่ี �ำหนา้ ทด่ี า้ นการตรวจคนเขา้ เมอื ง การรกั ษากฎหมาย ความมน่ั คง ชายแดน และศุลกากร ความเชอ่ื มโยงด้านประชาชน ตง้ั แต่การกอ่ ตัง้ อาเซยี นในปี 2510 อาเซยี นได้ด�ำเนินการ ตามปฏญิ ญากรงุ เทพ ซงึ่ มเี ปา้ หมายการสรา้ งประชาคมทมี่ สี นั ตภิ าพ และรงุ่ เรอื ง โดยการด�ำเนินการร่วมกนั เพอื่ เรง่ รัดความเจริญเตบิ โต ทางเศรษฐกิจ สง่ เสริมความก้าวหนา้ ทางสงั คม และเสริมสร้างการ พฒั นาทางวฒั นธรรมเพอ่ื ยกระดบั มาตรฐานความเปน็ อยขู่ องประชาชน เพอื่ เป้าหมายนี้ อาเซยี นไดจ้ ดั ท�ำข้อริเร่ิมในหลายสาขา อาทิ การ ศกึ ษาวฒั นธรรม สวัสดิการสังคม เยาวชน สตรี การพัฒนาชนบท และการขจดั ความยากจน ภายหลงั การจัดตงั้ คณะมนตรปี ระชาคม 178 ประเทศไทยกับอาเซยี น

สงั คมและวฒั นธรรมอาเซยี น ในปี 2552 คณะมนตรฯี ไดท้ �ำหนา้ ท่ี เปน็ องคก์ รหลกั ในการรกั ษามรดกทางวฒั นธรรมส�ำหรบั ชนรนุ่ หลงั ตามแผนงานการจดั ตงั้ ประชาคมสงั คมและวฒั นธรรมอาเซยี นอยา่ งมี ประสทิ ธผิ ลและเปน็ ไปโดยเรว็ ทง้ั น้ี รวมถงึ การสง่ เสรมิ การตระหนกั รเู้ กย่ี วกบั อาเซยี น การศกึ ษาและการเพมิ่ พนู ความเชอ่ื มโยงประชาชน สปู่ ระชาชน การสง่ เสรมิ การตระหนกั รถู้ งึ ความแตกตา่ งในมรดกทาง วัฒนธรรมภายในอาเซียน การศึกษาเก่ียวกับศิลปะและวัฒนธรรม ของอาเซยี น รวมถึงภาษาด้วย ในดา้ นการศกึ ษาและการพฒั นาทรพั ยากรมนษุ ย์ ความรว่ มมอื ใน 4 ดา้ นดงั ตอ่ ไปนี้ได้รบั การจดั ล�ำดับให้มคี วามส�ำคัญสูง ไดแ้ ก่ 1) การส่งเสริมความตระหนักรับรู้เกี่ยวกับอาเซียนในหมู่พลเมือง โดยเฉพาะเยาวชน 2) การเสรมิ สรา้ งอตั ลกั ษณอ์ าเซยี นผา่ นการศกึ ษา 3) การสรา้ งทรพั ยากรมนษุ ยข์ องอาเซยี นในสาขาการศกึ ษา และ 4) การเสรมิ สรา้ งการสรา้ งเครอื ขา่ ยของมหาวทิ ยาลยั อาเซยี น ในการนี้ ความร่วมมอื ด้านการศึกษาตามปฏิญญาชะอ�ำ - หวั หิน ว่าด้วยการ เสริมสร้างความร่วมมือด้านการศึกษาเพ่ือบรรลุประชาคมอาเซียน ท่ีเอื้ออาทรและแบ่งปันควรได้รับการสนับสนุนเพ่ือส่งเสริมความ ร่วมมือระดับภูมิภาคด้านการศึกษาขั้นพื้นฐานและบรรลุการเข้าถึง การศกึ ษาขนั้ พนื้ ฐานโดยท่วั ถงึ ทง้ั ภมู ภิ าคภายในปี 2558 เครอื ขา่ ย มหาวทิ ยาลยั อาเซยี น จดั ตงั้ ขนึ้ ในปี 2538 เพอื่ สง่ เสรมิ การประสาน การศกึ ษาและโครงการวจิ ยั ระหว่างนกั วจิ ยั อาเซยี น ปจั จบุ นั ประกอบ ดว้ ยมหาวทิ ยาลัยชน้ั น�ำ 22 แหง่ ในอาเซียน (ASEAN University Network : AUN) และให้การสนับสนนุ การเคลอ่ื นย้ายของบคุ ลากร และนกั ศกึ ษาในภมู ภิ าคผา่ นแผนงานหลกั 2 แผน ไดแ้ ก่ การรบั รอง คณุ ภาพทแ่ี ทจ้ รงิ ของเอยเู อน็ และระบบการโอนหนว่ ยกติ ของอาเซยี น ประเทศไทยกับอาเซยี น 179

ความทา้ ทายหลกั ทภ่ี าคการศกึ ษาตอ้ งเผชญิ ไดแ้ ก่ การขาดโครงสรา้ ง พนื้ ฐานทเ่ี หน็ พอ้ งรว่ มกนั ในการศกึ ษาขนั้ สงู เพอื่ อ�ำนวยความสะดวก ในการเคลอ่ื นยา้ ยบคุ ลากรและเพมิ่ การปฏสิ มั พนั ธร์ ะหวา่ งนกั วชิ าการ นกั เขยี น ศิลปิน สอ่ื สารมวลชนและนักศกึ ษา ตารางการเรยี นท่ีไม่ สอดคลอ้ งกนั ความจ�ำเปน็ ในการมกี ระบวนการรบั รองคณุ ภาพ การ รับรองคุณวุฒิ ข้อบทและกฎระเบียบภายในประเทศ รวมถึงการ ปรับปรุงคุณภาพของการศึกษาเพอ่ื ฝึกอบรมแรงงาน คณะกรรมการอาเซยี นด้านวัฒนธรรมและสนเทศ (ASEAN Committee on Culture and Information: ASEAN COCI) จดั ตัง้ ขึ้นในปี 2521 เพื่อส่งเสริมความร่วมมือในสาขาวัฒนธรรมและ สนเทศเพอื่ สง่ เสรมิ ความเขา้ ใจรว่ มกนั และความเปน็ นำ้� หนง่ึ ใจเดยี วกนั ในบรรดาประชาชนอาเซยี นและขยายการพฒั นาไปสรู่ ะดบั ภมู ภิ าค ใน แตล่ ะปมี กี ารด�ำเนนิ กจิ กรรมทหี่ ลากหลาย เพอ่ื สง่ เสรมิ ความสามารถ พิเศษและเพ่ิมการปฏิสัมพันธ์ระหว่างนักวิชาการ นักเขียน ศิลปิน สอ่ื สารมวลชนและนกั ศึกษา อาทิ คา่ ยเยาวชนอาเซยี น รางวลั ขา่ ว โทรทศั นอ์ าเซยี นของเครอื ขา่ ยเอเชยี วชิ น่ั และโครงการสรา้ งนกั ขา่ ว อาเซยี น เนอ่ื งจากประเดน็ ทางดา้ นวฒั นธรรมมคี วามส�ำคญั และมสี ว่ น เชอื่ มโยงกบั การเจรญิ เตบิ โตทางเศรษฐกจิ ทยี่ ง่ั ยนื ดงั นน้ั ทกุ ประเทศ สมาชิกจึงควรสร้างความตระหนักรู้ในบทบาทและความส�ำคัญของ วัฒนธรรมและก�ำหนดเปน็ ยุทธศาสตรใ์ นระดับต้น ๆ ดว้ ย ขอ้ รเิ รมิ่ ตา่ ง ๆ ดา้ นการทอ่ งเทย่ี วของประเทศสมาชกิ อาเซยี น ในชว่ งหลายปที ผ่ี า่ นมาตามทป่ี รากฏในแผนงานดา้ นการทอ่ งเทยี่ วของ อาเซียนระหว่างปี 2547 - 2553 ได้พยายามส่งเสริมใหอ้ าเซยี น เป็นจุดหมายปลายทางด้านการท่องเท่ียว โดยการเปิดเสรีการค้า บรกิ ารดา้ นการทอ่ งเทยี่ วและธรุ กจิ ทเ่ี กย่ี วขอ้ งกบั การทอ่ งเทย่ี ว ดงั นนั้ 180 ประเทศไทยกับอาเซียน

การยกระดับโครงสร้างพื้นฐานด้านการท่องเที่ยวจะส่งเสริมให้ภาค เอกชนมสี ่วนร่วมในอตุ สาหกรรมท่องเท่ียว รวมทงั้ การส่งเสริมการ พัฒนาทักษะบุคลากรด้านการท่องเที่ยวด้วย ความส�ำเร็จในการ ปฏบิ ตั ติ ามแผนงานดา้ นการทอ่ งเทย่ี วสง่ ผลใหจ้ �ำนวนนกั ทอ่ งเทย่ี วจาก ต่างประเทศเดินทางมาภูมิภาคอาเซียนเพ่ิมมากข้ึน นอกเหนือจาก นักทอ่ งเทีย่ วของภมู ภิ าคอาเซียนทีเ่ ดนิ ทางไปมาระหวา่ งกนั แม้อาเซียนจะประสบความส�ำเร็จในด้านการส่งเสริมการ ทอ่ งเทย่ี ว แตก่ ย็ งั มปี ระเดน็ ทา้ ทายทอี่ าเซยี นจะตอ้ งรว่ มกนั แกป้ ญั หา กล่าวคือ การจัดท�ำข้อก�ำหนดการตรวจลงตราให้เป็นมาตรฐาน เดียวกัน การใช้ระบบประกันประเภทท่ี 3 แก่นักท่องเที่ยวท่ีเป็น มาตรฐานสากล การจัดมาตรฐานบริการด้านการท่องเที่ยวของ อาเซียน และการปรับปรุงยกระดับโครงสร้างพื้นฐานด้านการ ทอ่ งเทย่ี ว เพอื่ ใหม้ คี วามสอดคลอ้ งกบั วสิ ยั ทศั นข์ องอาเซยี นทจี่ ะสรา้ ง ประชาคมทแี่ บง่ ปนั และเอื้ออาทร ประเทศไทยกบั อาเซียน 181

ประชาคมการเมอื งและความมน่ั คงอาเซยี น ประชาคมเศรษฐกจิ อาเซยี น ประชาคมสงั คมและวฒั นธรรมอาเซยี น การสรา้ งประชาคมอาเซียน เพิ่มพนู กฎระเบียบ เพมิ่ พูนการรวมกลมุ่ เพมิ่ พนู ความอยู่ดี และธรรมาภิบาล และความสามารถในการ กนิ ดแี ละวิถชี วี ิตของ ประชากรอาเซยี น ในอาเซียน แข่งขนั ของอาเซียน ลดช่องวา่ งการพฒั นา ความเชื่อมโยงดา้ นประชาชน การท่องเทยี่ ว การศกึ ษา วฒั นธรรม ความเชอ่ื มโยงดา้ นโครงสรา้ งพนื้ ฐาน ความเชอ่ื มโยงด้านกฎระเบียบ โครงสรา้ งพ้นื ฐานแบบแขง็ โครงสร้างพืน้ ฐานแบบอ่อน การขนสง่ : อากาศ ถนน รถไฟ ทะเล การเปิดเสรที างการคา้ : ความตกลงการค้า ท่าเรอื การบริการขนส่ง สินคา้ ในอาเซยี น มาตรฐาน การบริการ ศุลกากร ณ จุดเดยี ว การรวมศุลกากร เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร : เครือขา่ ยใยแกว้ น�ำแสงพลงั งาน : การเปดิ เสรกี ารลงทุน : ความตกลงดา้ นการ การเช่ือมโยงระบบสง่ ไฟฟ้าอาเซียน ลงทนุ อาเซียน การเปิดเสรีบริการ การเชื่อมโยงสง่ ทอ่ ก๊าซอาเซยี น ข้อตกลงยอมรับร่วม เขตเศรษฐกิจพเิ ศษ ความตกลงการขนส่งในภูมิภาค โครงการเสรมิ สร้างศกั ยภาพ การระดมทรัพยากร ทรัพยากรของอาเซียน ธนาคารเพ่ือการพัฒนาพหภุ าคี ประเทศคู่เจรจา ภาคเอกชน ความเชอื่ มโยงระหว่างกนั ของอาเซียน 182 ประเทศไทยกับอาเซียน

การด�ำเนินการให้เป็นไปตามแผนแม่บท วา่ ดว้ ยความเชื่อมโยงระหว่างกนั ในอาเซยี น การประชมุ สุดยอดอาเซียน ส�ำนกั เลขาธิการอาเซยี น คณะมนตรี กรอบอนุภมู ภิ าค (หนว่ ยงานดา้ นการเชื่อมโยง ประสานงานอาเซยี น ทเ่ี ก่ยี วข้องกบั การเชื่อมโยง ที่ส�ำนกั เลขาธกิ ารอาเซยี น) คณะมนตรีประชาคมอาเซยี น ระหวา่ งกนั ในอาเซยี น คณะท�ำงาน คณะกรรมการประสานงาน อาเซียนทเ่ี ก่ียวขอ้ ง การเชอ่ื มโยงในภูมิภาคอาเซยี น (ประกอบดว้ ยผแู้ ทนถาวร อาเซียน ประจ�ำกรุงจาการ์ตา หรือผแู้ ทนพเิ ศษทไ่ี ดร้ ับ การแต่งตง้ั จากประเทศ สมาชกิ อาเซยี น) ประสานงานของแต่ละ ประเทศสมาชกิ อาเซยี น ประเทศไทยกบั อาเซยี น 183

Connectivity Beyond ASEAN ASEAN Plus One Connectivity Cooperation ส่งเสรมิ ความเชอื่ มโยงระหวา่ ง อาเซยี นกบั ประเทศคูเ่ จรจา รายประเทศ เช่น จีน ญป่ี ุ่น อินเดีย และสหรฐั ฯ เป็นตน้ Connectivity Intra-ASEAN in East Asia Summit Connectivity ส่งเสริมความเชอ่ื มโยง (EAS) ระหวา่ งประเทศสมาชิก ส่งเสริมความเชือ่ มโยง อาเซยี นกันเอง เพ่อื ช่วย ในกรอบการประชมุ สรา้ งประชาคมอาเซยี น เอเชยี ตะวันออก ASEAN Plus Three Connectivity Partnership สง่ เสริมความเช่ือมโยงในกรอบ อาเซยี นบวกสาม (จีน ญี่ปุ่น และสาธารณรฐั เกาหลี) 184 ประเทศไทยกบั อาเซียน

ความเช่ือมโยงในมติ ิตา่ ง ๆ ความเช่อื มโยง ความเชอื่ มโยง ความเช่อื มโยง ด้านโครงสรา้ ง ด้านกฎระเบยี บ ด้านประชาชน พน้ื ฐาน • โครงสรา้ งพ้ืนฐาน • กฎหมายและ • โครงการ ด้านคมนาคม ความตกลงต่าง ๆ แลกเปลยี่ น และการขนส่ง เพ่ือสนบั สนุน ผเู้ ชยี่ วชาญ เชน่ เส้นทางถนน การขนส่งสินคา้ ระหวา่ งประเทศ รางรถไฟ เสน้ ทาง ข้ามชายแดน • สง่ เสรมิ การเดินเรอื และ • ระบบการบรหิ าร การท่องเทีย่ ว ทางอากาศ จดั การเพ่อื อ�ำนวย ระหวา่ งกนั • ระบบ logistics ความสะดวก • สรา้ งความ เพ่ือรองรับการ ในการขนสง่ สินคา้ ตระหนักรู้ ขนส่งสนิ ค้า • ระบบการปอ้ งกนั และความ • ท่าเรือ ไมใ่ หอ้ าชญากรรม เข้าใจท่ีดี ท่าอากาศยาน ขา้ มชาตแิ ละภัย ระหวา่ ง สถานรี ถไฟ คุกคามตา่ ง ๆ ประชาชน ขา้ มชายแดน ประเทศตา่ ง ๆ โดยการ แลกเปลย่ี น ทางการศกึ ษา ประเทศไทยกับอาเซียน 185

การด�ำเนินการให้เป็นไปตามแผนแม่บทว่าด้วยความเชื่อมโยง ระหวา่ งกนั ในอาเซยี น อาเซยี นมคี วามมงุ่ มน่ั ทจ่ี ะท�ำใหแ้ ผนแมบ่ ทวา่ ดว้ ยความเชอื่ มโยง ระหวา่ งกนั ในอาเซยี น สามารถด�ำเนนิ การใหเ้ กดิ ผลอยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ และประสิทธิผลได้ ดังนั้น อาเซียนจึงต้องมีกลไกและทรัพยากรที่ จ�ำเป็นรองรับไว้ดว้ ย กลไกการด�ำเนินการในเรอ่ื งน้ี จึงควรจัดตั้งคณะกรรมการ ประสานงานการเชอ่ื มโยงในภูมิภาคอาเซยี น ซึ่งประกอบด้วยผู้แทน ถาวรอาเซยี น ประจ�ำกรงุ จาการต์ า หรอื ผแู้ ทนพเิ ศษทไ่ี ดร้ บั การแตง่ ตงั้ จากประเทศสมาชิกอาเซียน ท�ำหน้าท่ีด�ำเนินการให้นโยบาย และ ยุทธศาสตร์ด้านการเชื่อมโยงในภูมิภาคให้บังเกิดผล ในการนี้ คณะกรรมการประสานงานการเชื่อมโยงในภูมิภาคอาเซียนจะต้อง ประสานงานกบั ผปู้ ระสานงานของแตล่ ะประเทศสมาชกิ อาเซยี น ซง่ึ ได้รับการแต่งต้ังจากประเทศสมาชิกเช่นกัน และส�ำนักเลขาธิการ อาเซยี นกจ็ ะจดั ตง้ั หนว่ ยงานดา้ นนขี้ น้ึ มาโดยเฉพาะ พรอ้ มกบั บคุ ลากร และงบประมาณทเ่ี พียงพอเพอื่ สนับสนนุ การท�ำงานในด้านน้ดี ว้ ย คณะกรรมการดา้ นตา่ ง ๆ ของอาเซียนจะท�ำหน้าท่ปี ระสาน งานเพือ่ ใหย้ ุทธศาสตรแ์ ละกิจกรรมหลกั ภายใตแ้ ผนแม่บทฯ ด�ำเนิน ไปโดยราบรน่ื ขณะทผี่ ปู้ ระสานงานของแตล่ ะประเทศและหนว่ ยงาน ทเี่ กย่ี วขอ้ งของประเทศสมาชกิ ทร่ี บั ผดิ ชอบในแตล่ ะเรอ่ื งจะท�ำหนา้ ที่ ก�ำกบั ดแู ลการด�ำเนนิ การเพอ่ื ใหแ้ ผนงานและโครงการตา่ ง ๆ ในระดบั ชาติด�ำเนนิ ไปอยา่ งราบรน่ื นอกจากนี้ ยังจะต้องมกี ารประสานงาน กบั ทกุ ภาคสว่ น ซงึ่ ประกอบดว้ ยภาคเอกชน สมาคมอตุ สาหกรรมและ ประชาคมอาเซยี นโดยรวมเพอื่ ใหม้ สี ว่ นรว่ มในการด�ำเนนิ การใหเ้ ปน็ ไปตามแผนแม่บทฯ 186 ประเทศไทยกบั อาเซียน

ยุทธศาสตรป์ ระชาสัมพนั ธ์ ยทุ ธศาสตรก์ ารประชาสมั พนั ธ์ ประกอบดว้ ยขอ้ มลู และกจิ กรรม ตา่ ง ๆ ทจ่ี ะสอ่ื สารไปยงั ทกุ ภาคสว่ นของอาเซยี นเพอื่ ใหร้ บั ทราบและ สนบั สนนุ กจิ กรรมเชอื่ มโยงในภมู ภิ าค โดยสอื่ มวลชนแขนงตา่ ง ๆ ของ ภาครฐั และเอกชนจะตอ้ งมสี ว่ นเขา้ รว่ ม ในการนจี้ ะตอ้ งมกี ารวเิ คราะห์ ดว้ ยวา่ แตล่ ะชมุ ชนมขี อ้ กงั วล ความคาดหวงั และทศั นคตอิ ยา่ งไรตอ่ แผนแมบ่ ทฯ และควรค�ำนงึ ถงึ ประสบการณท์ มี่ อี ยดู่ ว้ ยวา่ การสอ่ื สาร การเผยแพรข่ อ้ มลู และความร้แู บบใดทีป่ ระสบผลส�ำเร็จ การทบทวน ประเมนิ ผล และการตดิ ตามผล คณะกรรมการประสานงานการเช่ือมโยงในภูมิภาคอาเซียน จะท�ำหน้าที่ในการติดตามผลและก�ำกับดูแลการด�ำเนินการให้เป็น ไปตามแผนแมบ่ ทฯ ระบบ Scorecard ซึ่งจะประกอบด้วยรายละเอียดเกี่ยวกับ ยุทธศาสตร์ กิจกรรมหลัก ก�ำหนดเวลา และหน่วยงานทีร่ บั ผิดชอบ จะเป็นกลไกท่ีจะประเมินและติดตามผลการปฏิบัติตามแผนแม่บทฯ อยา่ งสมำ่� เสมอ โดยจะมกี ารทบทวนแผนแมบ่ ทฯ เปน็ ระยะ ๆ เพอื่ ให้ แนใ่ จวา่ กจิ กรรมและโครงการตา่ ง ๆ จะสอดคลอ้ งกบั ความตอ้ งการ และผลประโยชน์ของประเทศสมาชิกอาเซียน แถลงการณผ์ นู้ ำ� อาเซยี นวา่ ดว้ ยการเชอ่ื มระหวา่ งกนั ในอาเซยี น ณ ชะอำ� หัวหิน ประเทศไทย วันที่ 24 ตลุ าคม 2552 ประมุขของรัฐและหัวหน้ารัฐบาลของรัฐสมาชิกสมาคม ประชาชาตเิ อเชยี ตะวนั ออกเฉยี งใต้ (อาเซยี น) ไดห้ ารอื ถงึ แนวคดิ เรอ่ื ง การเพิ่มพูนความเชื่อมโยงในอาเซียนในการประชุมสุดยอดอาเซียน ประเทศไทยกบั อาเซียน 187

ครัง้ ท่ี 15 ณ ชะอ�ำ หวั หนิ ในวนั ที่ 24 ตลุ าคม 2552 ผนู้ �ำมี ขอ้ สงั เกตวา่ อาเซยี นตง้ั อยใู่ นใจกลางของภมู ภิ าคทม่ี คี วามเจรญิ เตบิ โต ทางเศรษฐกจิ อยา่ งตอ่ เนอ่ื ง โดยมอี นิ เดยี ทางทศิ ตะวนั ตก จนี ญป่ี นุ่ และเกาหลใี ต้ ทางทศิ ตะวนั ออกเฉยี งเหนอื และออสเตรเลยี /นวิ ซแี ลนด์ ทางทิศใต้ ดังนั้น อาเซียนจึงมีศักยภาพในการเป็นศูนย์กลางด้าน การขนส่งเทคโนโลยีสารสนเทศและการส่ือสาร และการท่องเท่ียว ของภมู ภิ าคน้ี การเสริมสร้างการเช่ือมโยงในอาเซียนและในอนุภูมิภาคจะ ท�ำใหป้ ระเทศสมาชกิ อาเซยี นไดร้ บั ประโยชนม์ ากขนึ้ จากการคา้ การ ลงทนุ การทอ่ งเทยี่ วและการพฒั นา และโดยทก่ี ารเชอื่ มโยงโครงขา่ ย คมนาคมทางบกจะตอ้ งผา่ นพนื้ แผน่ ดนิ ใหญข่ องภมู ภิ าคเอเชยี ตะวนั ออก เฉียงใต้ ดงั น้ัน กมั พูชา ลาว เวียดนาม และเมยี นมาร์ จะได้รับ ประโยชนม์ ากท่ีสุด เนอ่ื งจากจะท�ำให้สามารถเข้าถงึ พน้ื ที่ท่ีหา่ งไกล และมีการพัฒนาน้อยกว่าพื้นที่อื่น ๆ ในภูมิภาคนี้ได้อย่างทั่วถึง อันจะเป็นการช่วยลดช่องว่างการพัฒนาในอาเซียนได้เป็นอย่างดี นอกเหนือจากประโยชน์ทางเศรษฐกิจที่จะเกิดข้ึนจากการเชื่อมโยง ภายในอาเซียนแล้วการเช่ือมโยงดังกล่าวจะช่วยเสริมสร้างความ พยายามในการสร้างประชาคมอาเซียน ไม่เพยี งแตใ่ นเรื่องของการ รวมตัวในระดับภูมิภาค แต่รวมถึงการไปมาหาสู่ระหว่างประชาชน ในการนี้ แนวคดิ ของอาเซยี นในเรอื่ งการเชอ่ื มโยงโครงขา่ ยโครงสรา้ ง พนื้ ฐานจงึ จะเปน็ ปจั จยั เกอ้ื หนนุ ความพยายามในการจดั ตงั้ ประชาคม อาเซียนที่มีประชาชนเป็นศูนย์กลาง บนพื้นฐานของการเช่ือมโยง ทางวฒั นธรรมและประวัติศาสตรใ์ นปี 2558 ตอ่ ไป ในการทจี่ ะบรรลซุ ง่ึ เปา้ หมายดงั กลา่ วขา้ งตน้ บรรดาผนู้ �ำเหน็ พอ้ ง กนั วา่ การด�ำเนนิ การเชอ่ื มโยงโครงขา่ ยคมนาคมทางถนน รถไฟ ทาง อากาศ และทางทะเลเปน็ ส่ิงจ�ำเปน็ ทีต่ ้องเร่งด�ำเนินการให้แล้วเสร็จ ซึ่งรวมถึงการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานและระบบการขนส่งต่อเนื่อง 188 ประเทศไทยกบั อาเซียน

หลายรูปแบบ เช่น โครงการทางหลวงอาเซียนและเส้นทางรถไฟ สงิ คโปร-์ คณุ หมงิ และการปรบั ปรงุ มาตรฐานของกฎระเบยี บใตก้ รอบ ความร่วมมอื ในอาเซียนทีม่ ีอยู่ และโดยทอ่ี นิ เทอร์เน็ตมีความส�ำคัญ เป็นอยา่ งยิ่งในภาคธุรกจิ การศกึ ษา และการพัฒนาประเทศ ดังนนั้ จงึ จ�ำเปน็ ตอ้ งเรง่ ด�ำเนนิ การตามแผนแมบ่ ทดา้ นเทคโนโลยสี ารสนเทศ และการส่ือสารให้แล้วเสร็จในปี 2553 ต่อไปด้วยการขยายโครง ข่ายการเชื่อมโยงในภูมิภาค จะเป็นปัจจัยช่วยเสริมสร้างสถานะ และการเป็นศูนย์กลางของอาเซียนในภูมิภาคเอเชียตะวันออก ซ่ึง จะมีความเข้มแข็งมากย่ิงข้ึนผ่านการขยายการเชื่อมโยงไปสู่มิตร ประเทศต่าง ๆ นอกภูมิภาคในระยะยาวต่อไป ในการน้ี ผู้น�ำจึง ม่ันใจว่าแนวคิดการส่งเสริมการเช่ือมโยงของอาเซียน จะสามารถ เออื้ อ�ำนวยและสนบั สนนุ การรวมตวั ในกรอบอาเซยี นและกรอบความ ร่วมมือต่าง ๆ ในภมู ภิ าคเอเชียตะวันออกตอ่ ไป อาเซยี นควรระดมการสนบั สนนุ จากประเทศคเู่ จรจา หนว่ ยงาน ระหว่างประเทศ รวมถึงหุ้นส่วนเพ่ือการพัฒนา เพ่ือให้บรรลุซึ่ง วิสัยทัศน์ของการเพ่ิมพูนความเชื่อมโยงในอาเซียน ซึ่งรวมถึงการ ระดมความสนับสนุนในการจัดต้ังกองทุนเพ่ือการพัฒนาโครงสร้าง พื้นฐานส�ำหรับอาเซียน นอกจากน้ีอาเซียนควรหาวิธีการที่จะใช้ ประโยชน์จากกองทุนความร่วมมือท่ีมีอยู่แล้วกับประเทศคู่เจรจาใน การพฒั นาโครงสรา้ งพนื้ ฐาน และตอ้ นรบั ความรว่ มมอื กบั ภาคอี น่ื ๆ ที่มคี วามสนใจจะร่วมมือกับอาเซยี นในเรื่องนี้ ผู้น�ำตกลงให้มกี ารจดั ต้งั คณะท�ำงานระดบั สูงของอาเซียน ซงึ่ จะประกอบดว้ ยผ้เู ชย่ี วชาญ ที่เก่ียวข้อง ภายใต้การสนับสนุนจากส�ำนักเลขาธิการอาเซียนและ คณะท�ำงานท่ีเกี่ยวข้อง องค์การระหว่างประเทศ เช่น ธนาคาร เพ่ือการพฒั นาเอเชีย คณะกรรมการเศรษฐกิจและสังคมแห่งเอเชีย และแปซฟิ กิ และสถาบนั วจิ ยั ดา้ นเศรษฐกจิ ส�ำหรบั อาเซยี นและเอเชยี ตะวนั ออก เพอื่ ท�ำการศกึ ษาระดบั การเชอื่ มโยงทง้ั ภายในอาเซยี นและ ประเทศไทยกับอาเซยี น 189

ระหวา่ งอาเซยี นกบั ภมู ภิ าคอน่ื ๆ และจดั ท�ำแผนแมบ่ ทอาเซยี นวา่ ดว้ ย เรอื่ งการเชอื่ มโยงในภมู ภิ าค รวมถงึ พจิ ารณารปู แบบกลไกสนบั สนนุ ทางการเงนิ ดว้ ย ในการด�ำเนนิ การดงั กลา่ ว คณะท�ำงานจะตอ้ งค�ำนงึ ถึงแผนงานและการด�ำเนินงานที่มีอยู่แล้วเพื่อมิให้เกิดการซ้�ำซ้อน นอกจากนใ้ี นการจัดท�ำแผนแม่บท คณะท�ำงานฯ ควรใชท้ รัพยากร ที่มีอยู่อย่างจ�ำกัดจากอาเซียน ประเทศคู่เจรจา และธนาคารเพ่ือ การพัฒนาระหว่างประเทศให้มีประสิทธิผลและประสิทธิภาพสูงสุด นอกจากน้ีคณะท�ำงานระดับสูงของอาเซียนควรหารือและปรึกษา กับคณะมนตรีประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน คณะมนตรีประชาคม การเมืองและความมั่นคงอาเซียน และคณะมนตรีประชาคมสังคม และวัฒนธรรมอาเซียน ก่อนท่ีจะน�ำเสนอผลการด�ำเนินงานและ ขอ้ เสนอแนะตอ่ ท่ีประชุมสดุ ยอดอาเซียน ครงั้ ท่ี 17 ในปี 2553 ผา่ นคณะมนตรีประสานงานอาเซียนตอ่ ไป โครงการเรง่ รดั สำ� หรบั การสรา้ งความเชอ่ื มโยงระหวา่ งกนั ในอาเซยี น ความเชอื่ มโยงด้านโครงสรา้ งพ้นื ฐาน 1. ก่อสร้างโครงข่ายทางหลวงอาเซียนช่วงท่ีขาดหายให้ แล้วเสร็จและปรับปรุงเส้นทางขนส่งสินค้าผ่านแดน (การขนส่ง ทางบก) เครอื ขา่ ยทางหลวงอาเซยี น (เอเอช) เปน็ โครงการโครงสรา้ ง พื้นฐานส�ำหรับการขนส่งทางบกน�ำร่องซ่ึงจะรวมกันเป็นเส้นทาง หลัก (ทางหลวงระหว่างประเทศ) ของเครอื ขา่ ย การขนส่งโดยรวม ของอาเซยี น ทางหลวงอาเซียนจะช่วยในการเขา้ ถึงตลาดที่ใหญ่ข้นึ ลดตน้ ทนุ การขนสง่ และการคา้ เชอื่ มตอ่ หว่ งโซอ่ ปุ ทานระดบั ภมู ภิ าค และโลก และส่งเสรมิ ความร่วมมอื และการรวมตวั ในภูมภิ าค 190 ประเทศไทยกับอาเซยี น

การด�ำเนินการตามทางหลวงอาเซียน ในขณะน้ียังคงมี เสน้ ทางเชือ่ มต่อทขี่ าดหายไปและถนนท่ตี �ำ่ กว่าช้ันท่ี 3 ในเสน้ ทาง ขนส่งสินค้าผ่านแดน โครงการต่อไปน้ีจะเป็นการด�ำเนินการให้ ช่วงที่ขาดหายไปแลว้ เสร็จ และยกระดับการปรบั ปรุงถนนที่ตำ�่ กวา่ ช้นั ท่ี 3 ในเส้นทางท่ีก�ำหนดภายในปี 2558 2. กอ่ สรา้ งเสน้ ทางรถไฟระหวา่ งสงิ คโปรก์ บั คนุ หมงิ ชว่ งที่ ขาดหายไปใหแ้ ลว้ เสร็จ (การขนสง่ ทางบก) เสน้ ทางรถไฟระหวา่ งสงิ คโปรก์ บั คนุ หมงิ (เอสเคอารแ์ อล) เปน็ โครงการน�ำรอ่ งส�ำหรบั โครงสรา้ งพนื้ ฐานทางคมนาคมอกี โครงการ หนง่ึ ซง่ึ มเี ปา้ หมายในการเชอ่ื มโยงประเทศสมาชกิ อาเซยี น 7 ประเทศ กับจนี ผา่ น สิงคโปร์ - มาเลเซีย - ไทย - กัมพูชา - เวยี ดนาม - จีน (คุนหมงิ ) และเสน้ เชอ่ื มระหวา่ งไทย - เมียนมาร์ และไทย - ลาว เพื่อด�ำเนินการก่อสร้างเส้นทางเอสเคอาร์แอลหลักให้แล้วเสร็จและ แสดงใหเ้ หน็ ถงึ ความมงุ่ มนั่ ของอาเซยี นในการกอ่ สรา้ งเสน้ ทางรถไฟนี้ 3. สร้างแนวเส้นทางอินเทอร์เน็ตความเร็วสูงในอาเซียน (ไอซีท)ี โครงการแนวเส้นทางอินเทอร์เน็ตความเร็วสูง (เอบีซี) มเี ปา้ หมายสองประการไดแ้ ก่ (1) เปน็ โครงสรา้ งพน้ื ฐานหลกั ในการ ใหบ้ รกิ ารทางเทคโนโลยสี ารสนเทศและการสอ่ื สารแกช่ มุ ชนในอาเซยี น และ (2) วางนโยบายและกฎระเบียบท่ีจ�ำเป็น ในการดึงดูดธุรกิจ และการลงทนุ สภู่ มู ภิ าค โดยทโ่ี ครงสรา้ งพน้ื ฐานดา้ นสารสนเทศเปน็ ปจั จยั หลกั ในการพฒั นาประสิทธภิ าพทางเศรษฐกจิ โดยการเพ่มิ การ เขา้ ถงึ ขอ้ มลู และขา่ วสาร จงึ มคี วามจ�ำเปน็ ในการจดั ตงั้ เอบซี ี เพอื่ เรง่ การพฒั นาธรุ กจิ และสงั คมทว่ั ทง้ั ภมู ภิ าค รวมทง้ั สรา้ งความตระหนกั รบั รู้เรอื่ งประชาคมอาเซยี น ประเทศไทยกบั อาเซยี น 191

4. โครงข่ายไฟฟ้าแรงสูงเชื่อมต่อมะละกา – เปกันบารู (IMT - GT : อินโดนเี ซยี ) (พลังงาน) โครงขา่ ยไฟฟา้ แรงสงู เชอื่ มกระแสสลบั ขนาด 600 เมกะวตั ต์ เชื่อมตอ่ ระหว่างคาบสมทุ รมาเลเซียและสุมาตรา อินโดนเี ซยี 5. โครงข่ายไฟฟ้าแรงสูงเชื่อมต่อกะลิมันตันตะวันตกกับ ซาราวกั (BIMP - EAGA : อินโดนเี ซยี ) โครงการประกอบด้วยโครงข่ายไฟฟ้าแรงสูงกระแสสลับ ขนาด 275 กโิ ลโวลต์ ยาว 120 กิโลเมตร เรยี กว่าโครงขา่ ยไฟฟา้ แรงสงู กะลมิ นั ตนั ตะวนั ตก - ซาราวกั และสถานไี ฟฟา้ ยอ่ ยเบงกะยาง โครงขา่ ยนจ้ี ะเชอ่ื มตอ่ สถานไี ฟฟา้ ยอ่ ยเบงกะยางในกะลมิ นั ตนั ตะวนั ตก เข้ากับสถานไี ฟฟา้ ย่อยแมมบองในซาราวัก 6. การศกึ ษาเกยี่ วกบั เครอื ขา่ ยเรอื บรรทกุ ยานพาหนะลอ้ เลอ่ื น (การขนสง่ ทางทะเล) ท�ำการศึกษาความเป็นไปได้และรายละเอียดทางเทคนิค ในการสรา้ งเครอื ขา่ ยเรอื บรรทกุ ยานพาหนะลอ้ เลอื่ นในอาเซยี น และ ศกึ ษาทางเลอื กของชาตสิ มาชกิ อาเซยี นในการสง่ เสรมิ การพฒั นาการ ขนส่งทางเรือระยะส้ัน การศึกษานี้จะเป็นก้าวแรกในการแสวงหา ทางเลือกในการด�ำเนินการตามหลักการในแผนแม่บทน้ีในเรื่อง การเช่อื มโยงแผน่ ดนิ ใหญ่กับหมู่เกาะในอาเซียน ความเชือ่ มโยงด้านกฎระเบยี บ 1. จัดท�ำและปฏิบัติตามความตกลงการยอมรับร่วมกัน ส�ำหรับอตุ สาหกรรมเร่งรดั (การเคลือ่ นย้ายสนิ คา้ อยา่ งเสรี) โครงการนี้จะช่วยชาติสมาชิกอาเซียน (1) จัดท�ำความ ตกลงการยอมรับร่วมกันในสาขาเร่งรัดเพ่ิมเติม และ (2) ปฏิบัติ ตามหลักการทั่วไปและเง่ือนไขที่ระบุไว้ในกรอบความตกลงอาเซียน ว่าด้วยความตกลงการยอมรับร่วมกัน และเพื่อส่งเสริมการยอมรับ 192 ประเทศไทยกบั อาเซียน

ผลของการบงั คบั ใชก้ ารรบั รองโดยชาตสิ มาชกิ เมอื่ ใบรบั รองไดอ้ อก โดยหน่วยงานรับรองในเขตแดนของชาติสมาชิกอื่น โดยเฉพาะใน สาขาเร่งรัด ทัง้ นี้ การด�ำเนินการจ�ำเป็นต้องใชค้ วามช่วยเหลือทาง วชิ าการ ในปี 2553 อาเซยี นไดจ้ ดั ท�ำความตกลงการยอมรบั รว่ มกนั ส�ำหรบั สาขาเครอ่ื งใชไ้ ฟฟา้ และเครอ่ื งส�ำอางเทา่ นน้ั จงึ มคี วามจ�ำเปน็ ตอ้ งจดั ท�ำความตกลงเพมิ่ เตมิ โดยเฉพาะในสาขาเรง่ รดั เพอ่ื ใหอ้ าเซยี น ก้าวไปสกู่ ารสร้างตลาดและฐานการผลิตเดยี วกันในปี 2558 2. ก�ำหนดกฎระเบียบร่วมส�ำหรับมาตรฐานและขั้นตอน การตรวจสอบรบั รอง (การเคล่อื นยา้ ยสนิ คา้ อยา่ งเสรี) โครงการนี้จะรวบรวมระบบการควบคุม และกรอบกฎ ระเบียบ ประเมินความเปน็ ไปได้ ในการจัดท�ำกฎระเบียบรว่ ม และ สร้างแผนงานในการน�ำกฎเหลา่ น้ีไปใช้งานท่ัวภูมิภาคอาเซยี น ในปี 2558 อาเซยี นไดจ้ ดั ท�ำแนวนโยบายวา่ ดว้ ยมาตรฐานและการรบั รอง ซ่งึ ได้วางหลกั การในเร่ืองมาตรฐาน การใชง้ านระบบการตรวจสอบ รบั รอง และการน�ำไปใชใ้ นการควบคมุ ทางเทคนคิ ดว้ ยเหตทุ อี่ าเซยี น มงุ่ ไปสกู่ ารเคลอื่ นยา้ ยอยา่ งเสรขี องสนิ คา้ ภายในปี 2558 จงึ มคี วาม จ�ำเป็นท่ีจะตอ้ งท�ำการศึกษาเรื่องดังกลา่ วน้ี 3. เรม่ิ การใชร้ ะบบการอำ� นวยความสะดวกดา้ นศลุ กากรดว้ ย ระบบอิเล็กทรอนิกส์ ณ จุดเดียว ในระดบั ประเทศ ในปี 2555 (การเคลื่อนย้ายสินค้าอย่างเสรี/ระบบการอ�ำนวยความสะดวก ดา้ นศุลกากร ดว้ ยระบบอิเลก็ ทรอนกิ ส์ ณ จุดเดียวของอาเซยี น) โครงการนค้ี วรตอ้ งใหค้ วามชว่ ยเหลอื ทางวชิ าการแกป่ ระเทศ สมาชิกอาเซียน โดยเฉพาะประเทศสมาชกิ ใหม่ (CLMV) เพื่อเรง่ รดั การเตรียมการทางดา้ นเทคนิค กฎหมาย สถาบนั และโครงสรา้ ง พื้นฐาน เพื่อก้าวไปสู่การใช้งานระบบการอ�ำนวยความสะดวกด้าน ศุลกากรด้วยระบบอิเล็กทรอนิกส์ ณ จุดเดียว ในระดับประเทศ ส�ำหรับด่านศุลกากรท่ีได้รับการคัดเลือกไว้ ท้ังน้ี ผู้น�ำได้ตกลงว่า ประเทศไทยกับอาเซยี น 193

ประเทศสมาชิกอาเซียนเดิม 6 ประเทศ และ CLMV ควรใชง้ าน ระบบการอ�ำนวยความสะดวกดา้ นศลุ กากรดว้ ยระบบอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ ณ จุดเดียวในระดับประเทศภายในปี 2551 และ ปี 2555 ตาม ล�ำดับ เพ่ือลดระยะเวลาการท�ำงาน เร่งรัดกระบวนการน�ำสินค้า ออกจากด่านศุลกากร ลดต้นทุนการท�ำธุรกรรม และลดอุปสรรค ทางการคา้ ส�ำหรบั ธรุ กจิ ใหม่ ปจั จบุ นั ประเทศสมาชิกอาเซียนเดมิ ยงั ใช้งานระบบนไี้ ม่ครบทง้ั 6 ประเทศ 4. ทางเลือกส�ำหรับกรอบ/รูปแบบการลดและเลิกตาราง ขอ้ จำ� กดั /อปุ สรรคทางการลงทนุ เปน็ ระยะ (การเคลอื่ นยา้ ยการ ลงทนุ อย่างเสร)ี อาเซียนมีวัตถุประสงค์ในการดึงดูดและรักษาการลงทุน ไว้ในภมู ิภาคและในช่วงท่ผี ่านมาไดเ้ ดนิ หน้าการสร้างสภาพแวดล้อม ส�ำหรบั การลงทนุ ทเี่ ปดิ กวา้ งและเออ้ื อ�ำนวยมากขน้ึ ภายในภมู ภิ าค โดย การลงนามความตกลงวา่ ดว้ ยการลงทนุ อาเซยี น ซง่ึ เปน็ ความตกลง ท่ีได้รวบรวมข้นึ จากความตกลงดา้ นการลงทุน 2 ฉบบั ทีล่ งนามไว้ ในปี 2530 และ 2541 และตั้งอยู่บนพ้นื ฐานการปฏบิ ตั ิท่ีเปน็ เลิศ และมองไปขา้ งหน้า ภายใตค้ วามตกลงน้ี อาเซียนได้ใช้แนวทางเปิด เสรีแบบบัญชีก้าวหน้า และได้ก�ำหนดตารางเวลาการเปิดเสรีการ ลงทุนในอาเซียนภายในปี 2558 เพื่อให้เป็นไปตามตารางเวลาน้ี อาเซียนจ�ำเป็นต้องจัดท�ำกรอบ/รูปแบบส�ำหรับประเทศสมาชิกเพื่อ ใชใ้ นการลดมาตรการทางการลงทนุ ทจ่ี �ำกดั การเคลอื่ นยา้ ยการลงทนุ ในภมู ภิ าค และจ�ำเปน็ ตอ้ งรบั การใหค้ วามชว่ ยเหลอื ทางวชิ าการเพอ่ื วางแผนและด�ำเนินการแผนงานการเปิดเสรี โดยค�ำนึงถึงความ จ�ำเป็นในการใชก้ รอบ/รูปแบบ เช่น สูตรที่มีเง่อื นไขและตารางเวลา ชดั เจนส�ำหรบั การวางกรอบระยะการลดและเลกิ ตารางขอ้ จ�ำกดั ของ ประเทศสมาชกิ เป็นระยะไปจนถึงปี 2558 การใหค้ วามชว่ ยเหลอื 194 ประเทศไทยกับอาเซยี น

ทางวชิ าการควรตอ้ งรวมถึงการก�ำหนดหลักการและเง่อื นไขท่จี ะน�ำ ไปสแู่ ผนงานในการลดมาตรการตา่ ง ๆ ตามทรี่ ะบไุ วข้ า้ งตน้ ดว้ ยเชน่ กนั การด�ำเนนิ งานตามแผนแมบ่ ทจ�ำเปน็ ตอ้ งมกี ารลงทนุ ในโครงการ ความเช่ือมโยงด้านโครงสร้างพื้นฐานและโครงการความเชื่อมโยง อน่ื ๆ สภาพแวดลอ้ มส�ำหรบั การลงทนุ ในประเทศสมาชกิ อาเซยี นควร ไดร้ บั การปรบั ปรงุ เพอ่ื ใหก้ ารเคลอื่ นไหวของการลงทนุ ทางตรงไดร้ บั การสง่ เสรมิ ใหเ้ ปน็ สว่ นเพม่ิ ของแหลง่ ทนุ โครงการนจี้ ะสอดคลอ้ งกบั ความพยายามของอาเซยี น ภายใตแ้ ผนงานจดั ตงั้ ประชาคมเศรษฐกจิ อาเซยี นในการลด/เลกิ ขอ้ จ�ำกดั ในการลงทนุ 5. การดำ� เนนิ การตามความตกลงอาเซยี นวา่ ดว้ ยการอำ� นวย ความสะดวกในการขนสง่ (การอำ� นวยความสะดวกในการขนสง่ ) โครงการนเ้ี ปน็ การใหค้ วามชว่ ยเหลอื ทางวชิ าการและการ ศึกษาที่เก่ียวข้องในการปฏิบัติตามพิธีสารต่าง ๆ ของกรอบความ ตกลงอาเซยี นวา่ ดว้ ยการอ�ำนวยความสะดวกในการขนสง่ สนิ คา้ ผา่ น แดน โครงการเร่งรัดจะเน้นหนง่ึ ในสามความตกลงด้านการอ�ำนวย ความสะดวกทางการขนสง่ ซง่ึ อาเซยี นไดต้ กลงกนั ไดต้ ง้ั แตป่ ี 2541 เพอื่ ใหอ้ งคป์ ระกอบส�ำคญั ในการวางกรอบระบบการขนสง่ ผา่ นแดน ภายในภูมิภาคอาเซียนท่ีมีประสิทธิผลและไม่ติดขัด ความตกลงท้ัง สามซ่ึงครอบคลุมถึงการขนส่งสินค้าข้ามแดน การขนส่งต่อเนื่อง หลายรปู แบบ และการขนสง่ สนิ คา้ ผา่ นแดน มีความส�ำคัญตอ่ การ อ�ำนวยความสะดวกในการขา้ มพรมแดน ขณะนี้ พธิ สี ารจ�ำนวนมาก ของความตกลงเหลา่ นย้ี งั ไมม่ ขี อ้ สรปุ โดยประเทศอาเซยี นยงั ไมไ่ ดใ้ ห้ สตั ยาบนั หรอื ยงั ไม่ไดด้ �ำเนินการ จึงท�ำให้ตอ้ งชะลอการจัดตงั้ ระบบ การขนส่งสินค้าผ่านแดนและการอ�ำนวยความสะดวกในการข้าม พรมแดน รวมถงึ การเคลอื่ นย้ายผูโ้ ดยสาร และสินค้าข้ามพรมแดน ภายใต้ข้นั ตอนการพัฒนาเพอ่ื การบริหารจดั การชายแดน (ซีไอควิ ) ประเทศไทยกบั อาเซียน 195

ความเชอ่ื มโยงดา้ นประชาชน 1. ลดขนั้ ตอนการตรวจลงตราเดยี วสำ� หรบั บคุ คลสญั ชาติ อาเซยี น (การเคลอ่ื นย้ายประชาชน/การท่องเทย่ี ว) ขอ้ รเิ รม่ิ นจ้ี ะอ�ำนวยความสะดวกในการเดนิ ทางของประชาชน และนกั ทอ่ งเทยี่ ว และอาจเปน็ การยกเวน้ การตรวจลงตราส�ำหรบั การ เดินทางภายในอาเซียนโดยบุคคลสัญชาติอาเซียนท้ังหมด รวมถึง ศึกษาความเป็นไปได้ในการลดเงื่อนไขการตรวจลงตราส�ำหรับ นกั ทอ่ งเทยี่ วตา่ งชาตทิ เี่ ดนิ ทางมาอาเซยี นภายในปี 2558 โครงการนี้ เปน็ ประเดน็ ความเชอ่ื มโยงดา้ นประชาชนและการอ�ำนวยความสะดวก ในการทอ่ งเทีย่ ว เป็นการสง่ สัญญาณถึงความมุ่งมั่นของอาเซียนใน การประสานขน้ั ตอนต่าง ๆ ในฐานะประชาคมเดียวกนั 2. การจดั ตง้ั ศนู ยท์ รพั ยากรการเรยี นรเู้ สมอื นจรงิ อาเซยี น (วฒั นธรรม) โครงการนี้ประกอบดว้ ย 2 สว่ น สว่ นแรกเปน็ การศึกษา เพ่ือก�ำหนดปัจจัยหลักท่ีเก่ียวกับการจัดต้ังศูนย์ฯ ท้ังประเด็นด้าน เทคนคิ และการบริหารจัดการเวบ็ ไซต์ การศกึ ษาน้ีจะมีความส�ำคญั ในระยะแรก เนอ่ื งจากมสี าขาหลายดา้ นทจ่ี ะเกย่ี วขอ้ งกบั การบรหิ าร จดั การศนู ยฯ์ อาทิ วฒั นธรรม การศกึ ษา และการทอ่ งเทยี่ ว ผลลพั ธ์ จากการศึกษานจ้ี ะเป็นพื้นฐานของการจัดตัง้ ศูนยฯ์ ซง่ึ จะเปน็ ส่วนท่ี 2 ของโครงการ อาเซียนมีแหล่งมรดกทางวัฒนธรรมที่หลากหลายท่ีสุด ในโลก ประกอบดว้ ยประชากรจ�ำนวนประมาณ 590 ลา้ นคน อาศยั อยใู่ นพ้ืนท่กี ว้างกวา่ 4.43 ล้านตารางกิโลเมตร ในยุคเทคโนโลยี สารสนเทศ การปฏิสัมพันธ์สามารถส่งเสริมให้เกิดมากขึ้นได้ใน กลุ่มประชาชนของอาเซียนโดยการแบ่งปันข้อมูลเก่ียวกับประชาชน วฒั นธรรม ประวตั ศิ าสตร์ สถานทนี่ า่ สนใจ และเศรษฐกจิ ของแตล่ ะ 196 ประเทศไทยกบั อาเซียน

ประเทศสมาชกิ โดยการจดั ต้ังศูนยท์ รัพยากรการเรยี นรู้เสมือนจริง ที่เชอ่ื มโยงกนั 3. การพัฒนามาตรฐานทกั ษะไอซที ี (ไอซที )ี โครงการนีเ้ ก่ียวข้องกับการจัดท�ำความตกลงการยอมรบั รว่ มกนั (MRA) ส�ำหรบั มาตรฐานทกั ษะดา้ นเทคโนโลยสี ารสนเทศและ การส่อื สาร (ไอซที ี) ภายในอาเซยี น และประกอบดว้ ย 2 ขน้ั ตอน ไดแ้ ก่ (1) จดั ท�ำแผนงานการรบั รองทกั ษะดา้ นไอซที ี และการพฒั นา ทกั ษะ โดยเน้นการรบั รองทกั ษะมาตรฐาน การส่งเสริมการเคลอ่ื น ยา้ ยผเู้ ชยี่ วชาญดา้ นไอซที ที ไ่ี ดร้ บั การรบั รอง และพฒั นาแรงงานดา้ น ไอซีทที ่แี ขง่ ขันได้ โดยการพฒั นาทักษะเพอ่ื ตอบสนองความตอ้ งการ ในดา้ นทรพั ยากรไอซที ี (2) จดั ท�ำความตกลงยอมรบั รว่ มกนั ส�ำหรบั การรับรองทักษะ โดยเน้นท่ีการพัฒนามาตรฐานทักษะทางไอซีที ส�ำหรบั อาเซียน และการส่งเสรมิ การเคลื่อนย้ายทรพั ยากรมนุษย์ใน ด้านไอซที ภี ายในอาเซยี น (ค.ศ. 2015) ความตกลงส�ำหรับการรับรองทักษะด้านไอซีทีร่วมกันจะ มคี วามจ�ำเปน็ ส�ำหรบั การสรา้ งความสอดคลอ้ งของมาตรฐานทกั ษะ ไอซีทีส�ำหรับการรบั รองต่าง ๆ ในอาเซียน การด�ำเนินการเช่นน้จี ะ ท�ำใหธ้ รุ กจิ ในทุกชาตอิ าเซยี นมคี วามมน่ั ใจในคุณภาพของทรพั ยากร มนุษย์ด้านไอซีที และผู้เช่ียวชาญด้านไอซีทีได้รับการยอมรับจาก ทกุ แห่งในอาเซยี น 4. แผนงานการจัดต้ังประชาคมอาเซียน (วัฒนธรรม/ การศึกษา) หน่ึงในกิจกรรมหลกั ของแผนงานน้ีไดแ้ กก่ ารจดั ให้ศลิ ปนิ อาเซยี นเดนิ ทางไปจดั การแสดงในทกุ ๆ ชาตอิ าเซยี นในเดอื นสงิ หาคม ของทกุ ปี ซึง่ ตรงกบั เดอื นแหง่ การฉลองครบรอบการจดั ต้ังอาเซียน โดยจะจัดแสดงทางวัฒนธรรมเพ่ือส่งเสริมความเข้าใจในความ ประเทศไทยกบั อาเซยี น 197

หลากหลายทางวัฒนธรรมของภูมิภาค (การจัดแสดงควรมีข้ึนท่ี อ�ำเภอเมือง) ส่ือมวลชนท้องถิ่นจะได้รับเชิญให้แพร่ภาพการแสดง กิจกรรมท่สี อง จะเชิญผทู้ ่มี ีบทบาทในการขับเคล่ือนอยา่ งส�ำคญั ใน ระดับภูมิภาคจากภาคเอกชน สถาบันทางวิชาการ องค์กรท่ีมิใช่ รัฐบาล ชุมชนท้องถ่ินและกลุ่มเยาวชนมาร่วมโครงการแลกเปลี่ยน กิจกรรมที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ การขยายความร่วมมือกันในบรรดา สถาบนั การศกึ ษาระดบั สงู สถาบันวิจัยและศูนยค์ วามร่วมมอื ตา่ ง ๆ ของประเทศสมาชกิ อาเซยี น เพอ่ื ร่วมกันท�ำการวจิ ัยเกยี่ วกับภูมิภาค อาเซียน และมาระดมสมองว่าภูมิภาคอาเซียนจะยังคงมีบทบาท ในโลกท่มี กี ารเปลีย่ นแปลงอย่างรวดเร็วไดอ้ ย่างไร การสง่ เสรมิ ความรสู้ กึ ของอตั ลกั ษณใ์ นภมู ภิ าคจ�ำเปน็ ตอ้ ง อาศัยความตระหนักรับรู้พื้นฐานเก่ียวกับมรดกทางวัฒนธรรมของ ภูมิภาค วัตถุประสงค์ของโครงการนี้ ได้แก่ การสาธิตการแสดง ทางศิลปะและวัฒนธรรมช้ันเลิศของอาเซียน เพ่ือให้สาธารณชน ทงั้ ในอาเซยี นและในประชาคมโลกไดร้ บั ทราบและเขา้ ใจประวตั ศิ าสตร์ และวัฒนธรรมของชาติสมาชิกอาเซียนมากข้ึน รวมทั้งผลงานของ อาเซยี น ดงั นน้ั เพอื่ บรรลเุ ปา้ หมายนอี้ ยา่ งเตม็ ที่ สอื่ มวลชนทอ้ งถนิ่ / นานาชาตคิ วรจะท�ำการแพรภ่ าพการแสดงไปยงั ชาตสิ มาชกิ อาเซยี น ทุกประเทศและน�ำข้นึ เวบ็ ไซตข์ องอาเซยี น การมีส่วนร่วมอย่างกว้างขวางขององค์กรทางความคิด ในอาเซียนเพื่อประเมินและทบทวนผลงานของอาเซียนและวิธีการ สง่ เสรมิ และขยายกจิ กรรมควรจดั ขนึ้ อยา่ งเปน็ ประจ�ำ ปลี ะหนง่ึ หรอื สองครงั้ โดยทเี่ ครอื ขา่ ยมหาวทิ ยาลยั อาเซยี น (เอยเู อน็ ) ก�ำลงั สง่ เสรมิ ให้เกิดการเคลื่อนย้ายนักศึกษาและการแลกเปล่ียนทางวิชาการ ดังนั้น กิจกรรมท่ีเก่ียวข้องควรเป็นส่วนหนึ่งของแผนยุทธศาสตร์ ของส�ำนกั งานเลขาธิการเอยูเอ็น 198 ประเทศไทยกับอาเซยี น

บรรณานกุ รม www.aseansec.org www.mfa.go.th/asean www.dtn.go.th www.depthai.go.th หนงั สอื ASEAN Mini Book หนังสือ ASEAN Highlights 2001 ประเทศไทยกบั อาเซียน 199