ค่มู อื การตรวจประเมินมาตรฐานคุณภาพแหลง่ ทอ่ งเท่ยี ว ประเภทชายหาด กรมการทอ่ งเท่ียว กระทรวงการทอ่ งเท่ยี วและกฬี า
คูม่ อื การตรวจประเมินมาตรฐานคณุ ภาพแหล่งทอ่ งเท่ียวประเภทชายหาด พิมพ์ครัง้ ท่ี 2 สงิ หาคม 2557 จำ� นวนพมิ พ์ 2,000 เลม่ ผจู้ ัดพิมพ์ กรมการทอ่ งเทยี่ ว กระทรวงการทอ่ งเทยี่ วและกฬี า โทร. 0 2219 4010-17 ตอ่ 332 โทรสาร 0 2215 8848 www.tourism.go.th พิมพ์ท่ ี สำ� นักงานกจิ การโรงพิมพ์องค์การสงเคราะหท์ หารผ่านศกึ ในพระบรมราชปู ถัมภ์ โทร. 0 2910 7001-2 โทรสาร 0 2585 6466
คำ� นำ� ตามที่ กรมการทอ่ งเทยี่ ว กระทรวงการทอ่ งเทย่ี วและกฬี า ไดจ้ ดั ทำ� มาตรฐาน คุณภาพแหล่งท่องเท่ียวและประกาศใช้มาแล้ว จ�ำนวน 14 มาตรฐาน พร้อมท้ัง ตลอดระยะเวลาทผ่ี ่านมาภายหลังจากทีไ่ ดป้ ระกาศใช้ ได้มีการตดิ ตามประเมนิ ผลและ ปรับปรุงมาตรฐานคุณภาพแหล่งท่องเที่ยวต่างๆ อย่างต่อเน่ือง ส่งผลให้มาตรฐาน คุณภาพแหล่งท่องเที่ยวได้รับการพัฒนาเพ่ือให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุดและสามารถ นำ� ไปส่กู ารใชป้ ระโยชนไ์ ดจ้ รงิ กบั แหล่งท่องเทยี่ วของประเทศไทย ในปีที่ผ่านมา ได้มีการประเมินมาตรฐานคุณภาพแหล่งท่องเท่ียว ตามคู่มือการประเมินมาตรฐานคุณภาพแหล่งท่องเท่ียว โดยน�ำมาตรฐานคุณภาพ แหล่งท่องเท่ียวท้ัง 14 ประเภท ไปประเมินในแหล่งท่องเที่ยว ผลการประเมิน ในครง้ั นน้ั พบวา่ มาตรฐานคณุ ภาพแหลง่ ทอ่ งเทย่ี วบางประเภทมจี ดุ บกพรอ่ งทคี่ วรไดร้ บั การปรบั ปรงุ เพอื่ ประโยชนส์ งู สดุ สำ� หรบั ผปู้ ระกอบการแหลง่ ทอ่ งเทย่ี ว จงึ ไดม้ อบหมาย ให้สถาบันการศึกษาและหน่วยงานท่ีเกี่ยวข้องเป็นที่ปรึกษาในการพัฒนามาตรฐาน คุณภาพแหล่งท่องเท่ยี วดงั กลา่ ว โดยมีวัตถปุ ระสงค์ 1) เพ่อื ศกึ ษาวเิ คราะห์แนวทาง การกำ� หนดเกณฑ์มาตรฐานคณุ ภาพแหล่งท่องเที่ยว เพือ่ ใชเ้ ปน็ เครื่องมอื ในการพัฒนา แหลง่ ทอ่ งเทย่ี วอยา่ งเหมาะสม 2) เพอื่ ศกึ ษาและวเิ คราะหส์ ภาพปัญหาของมาตรฐาน คุณภาพแหล่งท่องเท่ียว และ 3) เพ่ือพัฒนาและปรับปรุงองค์ประกอบต่างๆ ของ มาตรฐานคุณภาพแหล่งท่องเท่ียวใหม้ คี วามทันสมัย สอดคลอ้ งกับบรบิ ทที่แท้จริงของ แหล่งทอ่ งเท่ยี ว และเกดิ ประสิทธิภาพสงู สุดในการประเมินแหลง่ ทอ่ งเทีย่ ว
โดยการปรบั ปรงุ มาตรฐานคณุ ภาพแหลง่ ทอ่ งเทย่ี วมกี ระบวนการด�ำ เนนิ งาน ประกอบด้วย การศึกษาแนวคิดทฤษฎีต่างๆ ท่ีเก่ียวข้อง ยกร่างเกณฑ์มาตรฐาน และตัวช้ีวัด การทดสอบเกณฑ์มาตรฐานและตัวชี้วัด และการจัดประชุมเพื่อรับฟัง ความคดิ เหน็ จากผมู้ สี ว่ นเกย่ี วขอ้ ง โดยมงุ่ หวงั ใหผ้ เู้ ชย่ี วชาญ นกั วชิ าการ ผปู้ ระกอบการ แหลง่ ท่องเที่ยว นักท่องเท่ียวและผสู้ นใจทว่ั ไปไดว้ พิ ากษ์วิจารณ์อย่างเตม็ ที่ เพ่อื ใหไ้ ด้ มาตรฐานคุณภาพแหล่งท่องเทย่ี วทีท่ กุ ภาคสว่ นมีส่วนร่วมในการจัดทำ�ข้นึ กรมการท่องเท่ียวหวังเป็นอย่างยิ่งว่า คู่มือการตรวจประเมินมาตรฐาน คุณภาพแหล่งท่องเที่ยวประเภทชายหาดท่ีจัดท�ำขึ้นในคร้ังนี้ จะเป็นแนวทางในการ ตรวจประเมนิ มาตรฐานคณุ ภาพของแหลง่ ทอ่ งเทยี่ วประเภทชายหาดของประเทศไทย ใหม้ มี าตรฐานเป็นทย่ี อมรบั ทง้ั ในระดบั ประเทศและในระดับสากล กรมการทอ่ งเท่ยี ว สงิ หาคม 2557
สารบัญ ค�ำน�ำ หนา้ สารบญั ความสำ� คัญของมาตรฐานคุณภาพแหล่งท่องเที่ยวประเภทชายหาด 1 นิยามของค�ำสำ� คัญ 2 การจำ� แนกประเภทของแหล่งทอ่ งเทีย่ วประเภทชายหาด 5 กรอบแนวคิดในการก�ำหนดเกณฑ์มาตรฐาน 6 การก�ำหนดเกณฑ์มาตรฐานคณุ ภาพแหล่งทอ่ งเที่ยวประเภทชายหาด 6 7 องคป์ ระกอบท่ี 1 คณุ ค่าด้านการท่องเที่ยวและความเสีย่ ง ต่อการถูกท�ำลาย องค์ประกอบท่ี 2 ศักยภาพในการพัฒนาด้านการทอ่ งเทยี่ ว 7 องค์ประกอบท่ี 3 การบริหารจดั การ 8 การตรวจประเมนิ มาตรฐานคณุ ภาพแหล่งท่องเที่ยวประเภทชายหาด 10 11 กรณีท่ี 1 การตรวจประเมนิ ชายหาดท่ีมกี ารบริหารจดั การ ดา้ นการท่องเทย่ี ว 12 กรณที ่ี 2 การตรวจประเมินชายหาดทยี่ งั ไม่มกี ารบริหารจดั การ ด้านการท่องเทย่ี ว ตวั อย่างการตรวจประเมนิ มาตรฐานคุณภาพแหลง่ ทอ่ งเท่ยี ว 16 ประเภทชายหาด ภาคผนวก : 47 • แบบตรวจประเมินมาตรฐานคุณภาพแหลง่ ท่องเทย่ี วประเภทชายหาด 49 • ประกาศสำ� นกั งานพฒั นาการท่องเทยี่ ว 79
ค่มู ือการตรวจประเมนิ มาตรฐานคุณภาพแหล่งท่องเที่ยว ประเภทชายหาด ความส�ำคัญของมาตรฐานคุณภาพแหล่งทอ่ งเทยี่ วประเภทชายหาด เนอื่ งจากแหลง่ ทอ่ งเทยี่ วประเภทชายหาดจดั เปน็ แหลง่ ทอ่ งเทยี่ วทางธรรมชาติ ประเภทหนึ่ง ซึ่งแหล่งท่องเท่ียวทางธรรมชาติ (Natural Attraction) หมายถึง สถานที่ที่เปิดใช้เพ่ือการท่องเท่ียว โดยมีทรัพยากรธรรมชาติเป็นส่ิงดึงดูดใจ ให้นักท่องเท่ียวมาเยือน ซึ่งทรัพยากรธรรมชาติเหล่านี้อาจจะเป็นความงดงาม ตามสภาพธรรมชาติ ความแปลกตาของสภาพธรรมชาติ สัณฐานท่ีส�ำคัญทาง ธรณีวิทยาและภูมิศาสตร์อันเป็นเอกลักษณ์หรือเป็นสัญลักษณ์ของท้องถ่ินนั้นๆ สภาพแวดล้อมทางธรรมชาติที่มีลักษณะพิเศษ (Special Environmental Features) หรอื สภาพแวดล้อมทม่ี ีคณุ คา่ ทางวิชาการกไ็ ด้ แหล่งท่องเที่ยวประเภทธรรมชาติมีลักษณะเฉพาะคือ เม่ือถูกท�ำลายแล้ว ก็จะหมดสภาพไปไม่สามารถฟื้นฟูคืนสู่สภาพเดิมได้โดยง่ายหรือต้องใช้เวลานาน ในการฟื้นฟูให้กลับสู่สภาพเดิม จึงต้องมีการดูแลรักษาทรัพยากรอย่างดี ทรัพยากร การท่องเที่ยวประเภทนี้มิได้เกิดขึ้นเพ่ือการท่องเที่ยว แต่เป็นการน�ำการท่องเท่ียว เข้าไปผนวกกิจกรรมที่เกิดขึ้น จึงเป็นกิจกรรมที่สัมพันธ์ใกล้ชิดกับธรรมชาติ เช่น เดินป่า ศึกษาธรรมชาติ ดูนก/แมลง ส่องสัตว์ เล่นชายหาด เป็นต้น มีวัตถุประสงค์เพื่อความเพลิดเพลินและนันทนาการในรูปแบบที่ใกล้ชิดกับ ธรรมชาติและอาจเสริมกิจกรรม เพื่อการศึกษาหาความรู้เข้าไปด้วยแหล่งท่องเที่ยว ทางธรรมชาติมีความแตกต่างจากแหล่งท่องเท่ียวประเภทอื่นๆ เน่ืองจาก เป็นสิ่งที่มีอยู่และเกิดข้ึนเองตามธรรมชาติ มีสภาพและการเปลี่ยนแปลงไปได้ ตามกาลเวลามีระบบความสัมพันธ์ท่ีซับซ้อนในตัวเองด้วยปัจจัยต่างๆ กัน และองค์ประกอบการเปล่ียนแปลงท่ีเกิดข้ึนอาจค่อยเป็นค่อยไปหรืออาจรวดเร็ว กรมการท่องเทย่ี ว 1
มากจนเห็นได้ชัดเจนแล้วแต่กรณีไป ซึ่งผลจากการใช้ประโยชน์ของมนุษย์ อาจท�ำให้เกิดการสูญสลายของแหล่งธรรมชาตินั้นได้ ถ้าปราศจากความเข้าใจ ในการใชท้ รัพยากรนนั้ ๆ ความสวยงามของแหล่งธรรมชาติที่มีอยู่มากมายในประเทศไทยเป็นจุด ดึงดูดส�ำคัญด้านการท่องเท่ียว แต่การเปิดพ้ืนที่ธรรมชาติเพื่อเป็นแหล่งท่องเที่ยว อย่างรู้เท่าไม่ถึงการณ์หรือขาดการจัดการท่ีดีท�ำให้แหล่งธรรมชาติหลายแห่ง เกิดความเสื่อมโทรม และส่งผลกระทบทางลบต่อการท่องเที่ยวในท่ีสุด ดังนั้น การก�ำหนดกรอบหรือเกณฑ์มาตรฐานคุณภาพแหล่งท่องเที่ยวที่ชัดเจน ส�ำหรับ ให้หน่วยงานและผู้ท่ีมีส่วนเกี่ยวข้องในการดูแลแหล่งท่องเท่ียวทางธรรมชาติต่างๆ ได้น�ำไปใช้เป็นแนวทางในการพัฒนาแหล่งท่องเที่ยว และเป็นเคร่ืองมือในการ ตรวจสอบมาตรฐานแหลง่ ทอ่ งเทยี่ วเพอื่ ยกระดบั มาตรฐานในการพฒั นาแหลง่ ทอ่ งเทยี่ ว จึงเป็นส่ิงส�ำคัญต่อการจัดการการท่องเที่ยวอย่างย่ังยืนของประเทศไทย และยัง สามารถใช้เป็นสิ่งบ่งบอกให้นักท่องเที่ยวรับรู้ในคุณภาพของแหล่งท่องเท่ียวและ มสี ว่ นสำ� คัญในการตดั สนิ ใจเลอื กใชบ้ ริการ ซง่ึ หมายถึง การเพ่ิมขึ้นของรายไดท้ างการ ท่องเท่ียวด้วย รวมทั้งเป็นการยกระดับมาตรฐานคุณภาพแหล่งท่องเท่ียวของ ประเทศไทยให้เปน็ ทยี่ อมรับทง้ั ในและตา่ งประเทศเพม่ิ มากขนึ้ นยิ ามของค�ำสำ� คญั ชายหาด หมายถึง พื้นที่ระหว่างแนวน้�ำขึ้นกับน�้ำลง มีลักษณะเป็นแถบ ไปตามรมิ ฝง่ั เกดิ ขน้ึ เนอ่ื งจากการกระท�ำของคลน่ื และกระแสน�้ำในทะเลหรอื ทะเลสาบ หรือแม่น้�ำ ขนาดพ้ืนท่ีของชายหาดนี้จะขึ้นอยู่กับการขึ้นลงของกระแสนํ้าและ ความลาดชันของพื้นท่ี คือ ถ้าความลาดชันของพื้นท่ีมีน้อยและระดับของกระแสน้ํา ขึ้นสูงสุดและลงต�่ำสุดต่างกันมากชายหาดน้ีก็จะมีพื้นท่ีมาก ในทางตรงกันข้าม ถ้าตัวหาดมีความชันมาก แต่ระดับน�้ำขึ้นสูงสุดและลงต�่ำสุดต่างกันน้อย จะท�ำให้ พื้นท่ีชายหาดนั้นแคบและน้อยตามกันด้วยนอกจากพื้นที่ในบริเวณนํ้าท่วมถึง ในบางชายหาดอาจมีพน้ื ท่หี ลงั ชายหาดบริเวณกวา้ งอกี ด้วย ทั้งนข้ี ึน้ อยู่กบั วิวัฒนาการ 2 คมู่ ือการตรวจประเมนิ มาตรฐานคุณภาพแหล่งทอ่ งเทยี่ วประเภทชายหาด
ของชายหาดน้ันๆ ซึ่งชายหาดประกอบด้วยวัสดุต่างชนิดกัน ท�ำให้สามารถจ�ำแนก ชายหาดออกได้เป็นหาดทรายหาดกรวด หาดโคลน (สถาบันวิจัยสภาวะแวดล้อม จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2547) ตัวอย่าง เช่น หาดอ่าวนาง จังหวัดกระบี่ หาดเจ้าส�ำราญ จังหวัดเพชรบุรี ดอนหอยหลอด จังหวัดสมุทรสงคราม เป็นต้น ซ่ึงในการก�ำหนดเกณฑ์มาตรฐานคุณภาพแหล่งท่องเท่ียวประเภทชายหาดน้ี จะเน้น ไปท่ชี ายหาดประเภทหาดทราย หาดทราย หมายถึง บริเวณที่คลื่นและกระแสน�้ำพัดพาวัตถุทับถมใน ลักษณะทรายมาสะสมตัวกันเป็นหาด จะก่อให้เกิดเห็นหาดทรายขึ้น ซึ่งมักพบ อยู่ในพื้นที่ที่มีหินเปลือกโลกเป็นหินทราย หรือหินแกรนิต โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เมอื่ หนิ แกรนติ สลายตวั จะให้ทรายเมด็ กลมมนมสี ขี าว ทำ� ใหเ้ ป็นหาดทรายที่สวยงาม เช่น หาดชะอ�ำ หาดหัวหิน หาดทรายที่หมู่เกาะสุรินทร์ เป็นต้น วัสดุบริเวณ หาดทรายจะมี ขนาดต้ังแต่ กรวดก้อนเล็กๆ จนถึงขนาดที่ละเอียดมากคล้ายแป้ง หาดทรายมักจะมีความลาดชันน้อยกว่าหาดหินมีสัณฐานที่เปลี่ยนแปลงได้ง่าย ตามสภาวะของคลื่นลม จึงมักพบลักษณะรูปทรงของหาดเปลี่ยนแปลงตามฤดูกาล อย่างไรก็ตาม ถ้าหากโครงสร้างของหาดไม่ถูกรบกวนจนเกินไป หาดก็คงจะอยู่ได้ ในภาวะท่ีสมดุล แหลง่ ทอ่ งเทย่ี วประเภทชายหาด หมายถงึ สถานทที่ เ่ี ปดิ ใชเ้ พอ่ื การทอ่ งเทย่ี ว โดยมีชายหาด เป็นทรัพยากรธรรมชาติท่ีดึงดูดใจให้นักท่องเท่ียวมาเยือน โดยมี วัตถุประสงค์เพ่ือความเพลิดเพลินและนันทนาการในรูปแบบท่ีใกล้ชิดกับธรรมชาติ และอาจเสริมกิจกรรมเพ่ือการศึกษาหาความรู้เข้าไปด้วย ซึ่งกิจกรรมการท่องเที่ยว ทีเ่ กดิ ขึ้นบริเวณชายหาด ได้แก่ การเลน่ น้ํา การอาบแดด กีฬาทางน้ํา การนัง่ พักผ่อน รบั ประทานอาหาร เป็นต้น มาตรฐานคณุ ภาพแหลง่ ทอ่ งเทย่ี วประเภทชายหาด หมายถงึ แหลง่ ทอ่ งเทย่ี ว ประเภทชายหาดที่มีองค์ประกอบ 3 ประการ คือ คุณค่าด้านการท่องเที่ยว และความเสี่ยงต่อการถูกท�ำลาย ศักยภาพในการพัฒนาด้านการท่องเท่ียวและ การบริหารจัดการ ท้ังน้ีในแต่ละองค์ประกอบจะมีหลักเกณฑ์และดัชนีช้ีวัดในการ กรมการทอ่ งเที่ยว 3
พิจารณาความมีศักยภาพ ความมีประสิทธิภาพ และความมีคุณภาพเพ่ือใช้ ประเมินมาตรฐานของแหล่งท่องเท่ียวนนั้ ด้วย เกณฑ์ (Criteria) หมายถึง ปัจจัยหรือตัวแปรที่ถูกก�ำหนดขึ้นมา เพ่ือใช้ก�ำหนดคุณลักษณะขององค์ประกอบของแหล่งท่องเที่ยว ดัชนีช้ีวัด (Indicator) หมายถึง ปัจจัยหรือตัวแปรที่ก�ำหนดขึ้น เพ่ือแสดงถึงคุณสมบัติของแต่ละเกณฑ์ ซ่ึงดัชนีช้ีวัดในการประเมินมาตรฐาน คุณภาพแหล่งท่องเที่ยวประเภทชายหาดมีท้ังท่ีอยูในรูปของค่าเชิงคุณภาพ หรือในรปู ของค่าเชงิ ปริมาณคณุ ค่า ด้านการท่องเที่ยว หมายถึง คุณค่าของแหล่งท่องเท่ียวท่ีเกิดข้ึนจาก หลายปัจจัยท้ังในด้านกายภาพ ชีวภาพ และด้านเศรษฐกิจสังคม ซ่ึงท�ำให้ ชายหาด มีความสวยงามและความน่าสนใจ สามารถดึงดูดให้นักท่องเท่ียวเข้าไป เยี่ยมชมได้ ความเส่ียงต่อการถูกท�ำลาย หมายถึง ภาวะของปัจจัยต่างๆ ท่ีอยู่รอบๆ สิ่งแวดล้อมธรรมชาติ ของชายหาดท่ีส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงสภาพแวดล้อม ของชายหาดในด้านใดด้านหนึ่ง ปัจจัยต่างๆ ซ่ึงส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม ธรรมชาติน้ัน อาจมาจากภัยธรรมชาติท่ีมนุษย์ไม่สามารถคาดการณ์ได้ล่วงหน้า หรอื คาดการณล์ ว่ งหนา้ ได้ แตไ่ มส่ ามารถยบั ยงั้ ภยั ธรรมชาตนิ น้ั ได้ และอกี ประการหนง่ึ เกิดจากการกระท�ำของมนุษย์ซ่ึงอาจจะต้ังใจหรือความรู้เท่าไม่ถึงการณ์ ส่งผลท�ำให้ เกิดการเปล่ียนแปลงในด้านลบขนึ้ กับสิ่งแวดล้อมได้ ศักยภาพในการพัฒนาด้านการท่องเที่ยว หมายถึง องค์ประกอบต่างๆ ท่ีมีส่วนช่วยเสริมแหล่งธรรมชาตินั้นๆ ให้มีความเหมาะสมในการจัดการท่องเท่ียว เช่น การเข้าถึง ด้านความปลอดภัย การจัดกิจกรรมการท่องเท่ียว ความสามารถ ในการรองรับการพัฒนาด้านการท่องเที่ยว การสนับสนุนการพัฒนาจากองค์กร ตา่ งๆ เปน็ ต้น 4 ค่มู อื การตรวจประเมนิ มาตรฐานคุณภาพแหล่งทอ่ งเที่ยวประเภทชายหาด
การบริหารจัดการแหล่งท่องเท่ียว หมายถึง ความสามารถในการ ควบคุม ดูแล การด�ำเนินงานการจัดการเพ่ือให้แหล่งท่องเที่ยวเกิดการพัฒนา อยา่ งยั่งยนื การจ�ำแนกประเภทของแหลง่ ท่องเทยี่ วประเภทชายหาด การจ�ำแนกประเภทชายหาดเพื่อการท่องเท่ียว สามารถจ�ำแนกได้ตาม ระดบั ของการพฒั นาและการเปลีย่ นแปลงสภาพธรรมชาตขิ องชายหาด ซ่ึงการจ�ำแนก ประเภทของแหล่งทอ่ งเทยี่ วประเภทชายหาด ตามระดับของการพฒั นา มีดงั น้ี 1. ชายหาดอนุรักษ์ (Passive Beach) ชายหาดที่อยูในพื้นที่ธรรมชาติแบบสันโดษเป็นแหล่งท่องเที่ยว ที่อยู่ห่างไกล จึงยังคงสภาพความเป็นธรรมชาติหรือสภาพภูมิทัศน์เดิมอย่างสมบูรณ์ หรือค่อนข้างสมบูรณ์ มีปริมาณการท่องเที่ยวที่เบาบาง เนื่องจากการเข้าถึง กระท�ำได้ยากล�ำบาก ปรากฏร่องรอยของผลกระทบจากการท�ำกิจกรรมการใช้ ประโยชน์น้อย การควบคุมและการจัดการนักท่องเท่ียวตลอดจนการพัฒนาต่างๆ ไม่มีปรากฏในพื้นที่แหล่งท่องเที่ยวประเภทนี้ เหมาะกับกิจกรรมนันทนาการ ที่เน้นการสัมผัสและศึกษาเรียนรู้กับธรรมชาติอย่างแท้จริง 2. ชายหาดที่มีการพัฒนาแล้ว (Active Beach) แหล่งท่องเท่ียวชายหาดประเภทนี้จะมีสภาพแวดล้อมโดยรวม ที่ยังคงความเป็นธรรมชาติอยู่ หากแต่เป็นพื้นที่ธรรมชาติท่ีพัฒนาปรับเปล่ียน ไปแล้ว เพื่อสนองต่อกิจกรรมการใช้ประโยชน์ของผู้มาเยือน การเข้าถึง กระท�ำได้อย่างสะดวก ปริมาณการใช้ประโยชน์ในพ้ืนที่มีค่อนข้างหนาแน่น โดยเฉพาะอย่างยิ่งในฤดูกาลการท่องเท่ียว ปรากฏร่องรอยของผลกระทบจาก การพัฒนาอย่างชัดเจน มาตรการในการจัดการและควบคุมนักท่องเที่ยวถูกน�ำมา ใช้ทุกรูปแบบเท่าที่จะมีความเป็นไปได้ มีความสะดวกสบายในการท�ำกิจกรรม เพราะมีส่ิงอ�ำนวยความสะดวกมากกว่าพ้ืนท่ีประเภทอ่ืน กรมการทอ่ งเทย่ี ว 5
กรอบแนวคดิ ในการก�ำหนดเกณฑม์ าตรฐาน ประเทศไทยมีแหล่งท่องเที่ยวประเภทชายหาดที่มีช่ือเสียงด้านความสวยงาม อยู่มากมายหลายแห่งและเป็นท่ีรู้จักอย่างแพร่หลายทั่วโลก ในปีหนึ่งๆ ชายหาด ของประเทศไทยได้รองรับความต้องการจากการท่องเท่ียวมหาศาล การเข้าไปใช้ ประโยชน์ด้านการท่องเท่ียวในแหล่งท่องเที่ยวประเภทชายหาด จึงต้องพึงระวัง ไว้เสมอว่า ต้องไม่ก่อให้เกิดความเสียหายแก่สภาพธรรมชาติด้ังเดิม ทั้งยัง ต้องพิจารณาถึงกิจกรรมต่างๆ ที่จะด�ำเนินการในพื้นที่อย่างรอบคอบว่าจะมี ผลกระทบอย่างไร มากน้อยแค่ไหน มีมาตรการในการลดผลกระทบอย่างไร และมีระบบการจัดการให้กิจกรรมที่จะเกิดขึ้นไม่ส่งผลกระทบต่อการเปล่ียนแปลง สภาพของชายหาดจนเสื่อมสภาพลงไป ดังนั้นจึงควรมีการจัดท�ำเกณฑ์มาตรฐาน ท่ีสามารถใช้ได้กับชายหาดท่องเที่ยวทุกแห่งทั่วประเทศ ท่ีผ่านมาได้มีการจัดท�ำ เกณฑ์มาตรฐานชายหาด โดยหลายหน่วยงานท้ังในประเทศและต่างประเทศ หลายเกณฑ์ ซึ่งทางคณะผู้ศึกษาได้ท�ำการศึกษาเพ่ือน�ำมาประยุกต์ใช้กับการก�ำหนด กรอบมาตรฐานแหล่งทอ่ งเทยี่ วประเภทชายหาดในคร้ังนี้ การก�ำหนดเกณฑ์มาตรฐานแหล่งท่องเที่ยวประเภทชายหาดในคร้ังน้ี นอกจากจะเน้นไปที่คุณค่าหรือความส�ำคัญของแหล่งท่องเที่ยวประเภทชายหาด ซึ่งเป็นศักยภาพในการดึงดูดใจให้นักท่องเที่ยวเข้าไปเย่ียมชมแล้ว ยังพิจารณา ถึงความเหมาะสมในการจัดการท่องเที่ยวที่ไม่ก่อให้เกิดผลกระทบต่อสภาพ ธรรมชาติด้ังเดิม และศักยภาพในการพัฒนาด้านการท่องเที่ยว การก�ำหนดเกณฑ์มาตรฐานคุณภาพแหลง่ ทอ่ งเที่ยวประเภทชายหาด จากแนวคิดดังกล่าวข้างต้น ทางคณะผู้ศึกษาได้ท�ำการก�ำหนดองค์ประกอบ พนื้ ที่ฐานสำ� หรบั ประเมนิ มาตรฐานแหล่งทอ่ งเท่ยี วประเภทชายหาด โดยประกอบด้วย องค์ประกอบหลกั 3 ดา้ น ได้แก่ 6 คมู่ ือการตรวจประเมนิ มาตรฐานคุณภาพแหลง่ ทอ่ งเท่ียวประเภทชายหาด
องคป์ ระกอบที่ 1 คณุ คา่ ดา้ นการทอ่ งเทยี่ วและความเสย่ี งตอ่ การถกู ทำ� ลาย หมายถึง คุณค่าหรือความส�ำคัญทางด้านการท่องเที่ยวของแหล่งธรรมชาติ ประเภทชายหาด ซ่ึงเกิดข้ึนจากหลายองค์ประกอบ ท้ังในด้านสภาพทางกายภาพ ของชายหาด สภาพทางชีวภาพ สภาพภูมิทัศน์ คุณค่าทางเศรษฐกิจสังคม รวมถึง สภาพแวดล้อมและความเสี่ยงต่อการถูกท�ำลายของชายหาด ซ่ึงหมายถึง ภาวะ ของปัจจัยต่างๆ ที่อยู่รอบๆ สิ่งแวดล้อมธรรมชาติของชายหาดที่ส่งผลให้เกิด การเปล่ียนแปลงกับส่ิงแวดล้อมธรรมชาติด้านใดด้านหน่ึง ปัจจัยต่างๆ ซ่ึงส่งผล กระทบต่อสิ่งแวดล้อมธรรมชาติน้ัน อาจมาจากภัยธรรมชาติท่ีมนุษย์ไม่สามารถ คาดการณ์ได้ล่วงหน้าหรือคาดการณ์ล่วงหน้าได้ แต่ไม่สามารถยับย้ังภัยธรรมชาติ นั้นได้และอีกประการหน่ึงเกิดจากการกระท�ำของมนุษย์ ซึ่งอาจจะตั้งใจหรือ ความรเู้ ทา่ ไมถ่ งึ การณ ์ สง่ ผลทำ� ใหเ้ กดิ การเปลยี่ นแปลงในดา้ นลบขนึ้ กบั สง่ิ แวดลอ้ มได้ ในการประเมินคุณค่าด้านการท่องเท่ียวและความเสี่ยงต่อการถูกท�ำลาย ของแหล่งท่องเที่ยวประเภทชายหาด ประกอบด้วยปัจจัยหลักที่ใช้ในการพิจารณา 2 ดา้ น ไดแ้ ก่ 1. คณุ คา่ ดา้ นการทอ่ งเทยี่ ว ประกอบดว้ ย 11 ดชั นชี ว้ี ดั ไดแ้ ก่ 1) องคป์ ระกอบ ของวัสดุพื้นทรายบนชายหาด 2) รูปทรงของชายหาด 3) ความกว้างของชายหาด 4) ความชันของชายหาด 5) ลักษณะของพื้นทราย 6) ความใสของน�้ำทะเล 7) สัตว์ที่พบบริเวณชายหาด 8) องค์ประกอบของภูมิทัศน์บริเวณชายหาด 9) สภาพบรรยากาศเพ่ือการพักผ่อน 10) ความส�ำคัญทางประวัติศาสตร์ 11) กจิ กรรมทางเศรษฐกจิ สงั คมบริเวณชายหาด 2. ความเส่ยี งตอ่ การถูกทำ� ลาย ประกอบด้วย 5 ดชั นีชีว้ ัด ได้แก่ 1) สภาพ การถกู กัดเซาะ 2) การระบายน้ำ� ลงส่ชู ายหาด 3) สภาพการถกู บกุ รุกบรเิ วณชายหาด จากสิ่งก่อสร้างถาวรและชั่วคราว 4) กิจกรรมท่ีก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงสภาพ ของชายหาด 5) ภยั ธรรมชาตทิ ่กี อ่ ใหเ้ กิดการท�ำลายสภาพชายหาด องค์ประกอบที่ 2 ศักยภาพในการพัฒนาด้านการท่องเที่ยว ศักยภาพ ในการพัฒนาด้านการท่องเที่ยว หมายถึง องค์ประกอบต่างๆ ท่ีมีส่วนช่วยเสริม กรมการทอ่ งเทย่ี ว 7
แหล่งธรรมชาติน้ันๆ ให้มีความเหมาะสมในการจัดการท่องเที่ยว ตัวอย่าง เช่น แหล่งธรรมชาติอาจมีสภาพธรรมชาติท่ีสวยงามมาก แต่ขาดความสะดวก ในการเข้าถึง สามารถรองรับกิจกรรมการท่องเที่ยวได้น้อย ขาดความปลอดภัย ในการท่องเท่ียว หรือมีข้อจ�ำกัดสูงในการพัฒนาส่ิงอ�ำนวยความสะดวกขั้นพ้ืนฐาน ส�ำหรับศักยภาพในการพัฒนาด้านการท่องเที่ยว มีเกณฑ์ที่ใช้ในการพิจารณา 4 ด้าน ได้แก่ 1. ศักยภาพในการจัดกิจกรรมการท่องเท่ียว ประกอบด้วย 2 ดัชนีชี้วัด ได้แก่ 1) ความหลากหลายของกิจกรรมการท่องเท่ียว 2) ความสามารถ ในการรองรบั กิจกรรมการท่องเที่ยว 2. การเข้าถึง ประกอบด้วย 3 ดัชนีชี้วัด ได้แก่ 1) ความสะดวก ในการเข้าถึงแหล่งท่องเท่ียวบริเวณเขตบริการ 2) เส้นทางการเข้าถึงชายหาด 3) ความเชอ่ื มโยงกบั เส้นทางการท่องเที่ยวหลัก 3. ความปลอดภัย ประกอบด้วย 4 ดชั นชี ว้ี ัด ไดแ้ ก่ 1) การเกดิ เหตุอนั ตราย ต่อนักท่องเท่ียวจากภัยธรรมชาติ 2) การเกิดเหตุอันตรายต่อนักท่องเท่ียว จากปัจจัยอื่น 3) ลักษณะคล่ืนและกระแสน�้ำ 4) วัสดุแหลมคมบริเวณชายหาด 4. ศักยภาพในการรองรับด้านการท่องเท่ียว ประกอบด้วย 2 ดัชนีชี้วัด ได้แก่ 1) ความสามารถในการรองรับการท่องเที่ยวของตัวแหล่งท่องเท่ียว 2) ความร่วมมือขององค์กรท้องถิ่น ภาคเอกชน และหน่วยงานรัฐในการพัฒนา การทอ่ งเท่ยี ว องคป์ ระกอบที่ 3 การบรหิ ารจดั การ การบริหารจัดการแหล่งท่องเท่ียว หมายถึง ความสามารถในการ ควบคุม ดูแล การดำ� เนนิ งานการจดั การแหล่งทอ่ งเที่ยว โดยมอี งค์ประกอบท่ีเก่ียวข้อง ไดแ้ ก่ 1) การจัดการท่องเท่ียวเพ่ือให้เกิดความยั่งยืน ประกอบด้วย การจัดการ ด้านการอนุรักษ์แหล่งธรรมชาติ การจัดการด้านส่ิงแวดล้อม และการจัดการ ดา้ นการทอ่ งเท่ยี ว 8 คู่มือการตรวจประเมนิ มาตรฐานคณุ ภาพแหล่งทอ่ งเท่ียวประเภทชายหาด
2) การจัดการด้านการให้ความรู้และการสร้างจิตส�ำนึก โดยพิจารณา จากการด�ำเนินงานขององค์กรท่ีดูแลรับผิดชอบพื้นท่ีในการสร้างเสริมจิตส�ำนึก และการเรียนรู้ในเรื่องคุณค่าของทรัพยากรธรรมชาติ ระบบนิเวศและการอนุรักษ์ สิ่งแวดล้อม แก่นักท่องเที่ยว เจ้าหน้าท่ีดูแลพ้ืนที่ ผู้ประกอบการ และชุมชนท้องถ่ิน ท่ีอย่โู ดยรอบแหลง่ ทอ่ งเท่ยี ว 3) การจัดการด้านเศรษฐกิจและสังคม พิจารณาจากการมีส่วนร่วม ของชุมชนในกิจกรรมการท่องเที่ยวโดยการเปิดโอกาสให้ประชาชนหรือชุมชน ได้มีส่วนร่วมในการคิด การพิจารณาตัดสินใจ การด�ำเนินการและร่วมรับผิดชอบ ในเร่ืองต่างๆ ท่ีจะมีผลกระทบตอ่ ประชาชนหรอื ชมุ ชนนน้ั ๆ รวมท้ังการกระจายรายได้ หรือผลประโยชน์สู่ท้องถ่ิน การบริหารจัดการแหล่งท่องเท่ียวประเภทชายหาด ในประเทศไทย สามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภท ตามหน่วยงานหรือองค์กร ท่ีรบั ผดิ ชอบ ได้แก่ • แหล่งทอ่ งเทีย่ วทีบ่ ริหารจัดการโดยหน่วยงานกลาง เชน่ อทุ ยานแหง่ ชาติ • วนอทุ ยาน เขตรกั ษาพนั ธุ์สัตว์ปา่ เป็นต้น แหล่งท่องเท่ียวที่บริหารจัดการโดยท้องถ่ินและหน่วยงานอื่นๆ เช่น องค์การบริหารส่วนจังหวัด องค์การบริหารส่วนต�ำบล เทศบาล ท่ีดิน สว่ นตัวของเอกชน เป็นต้น ข้อแตกต่างระหว่างแหล่งท่องเท่ียวท่ีดูแล โดยหน่วยงานกลางและ แหล่งท่องเที่ยวที่ดูแลโดยท้องถ่ิน คือ แหล่งท่องเที่ยวท่ีหน่วยงานกลางดูแล จะมีนโยบาย แผนงาน และโครงการในการจัดการด้านการอนุรักษ์แหล่งธรรมชาติ ที่ชัดเจน รวมถึงในด้านงบประมาณและบุคลากร แต่แหล่งท่องเท่ียวที่ดูแล โดยท้องถิ่นส่วนมากมักจะขาดระบบการจัดการด้านสิ่งแวดล้อมในระยะยาว ท�ำใหแ้ หล่งท่องเทีย่ วมีโอกาสทจ่ี ะเส่อื มโทรมไดง้ ่ายกว่า อย่างไรก็ตาม แหล่งท่องเท่ียวท่ีบริหารจัดการโดยหน่วยงานท้องถ่ิน สามารถเปิดโอกาสให้ชุมชนท้องถ่ินได้เข้ามามีส่วนร่วมในการบริหารจัดการพื้นท่ี ของตนได้มากกว่า รวมท้ังเป็นการสร้างรายไดใ้ ห้แก่ชมุ ชนท้องถน่ิ อีกด้วย กรมการท่องเท่ยี ว 9
หลกั เกณฑท์ ใ่ี ชป้ ระเมนิ การบรหิ ารจดั การของแหลง่ ทอ่ งเทย่ี วประเภทชายหาด ประกอบดว้ ย 2 ดา้ น ได้แก่ 1. การจัดการด้านการอนุรักษ์และรักษาส่ิงแวดล้อม ประกอบด้วย 6 ดัชนีชี้วัด ได้แก่ 1) การจัดกิจกรรมท่ีเหมาะสม 2) การจัดการด้านภูมิทัศน์ หรือความเป็นระเบียบเรียบร้อยของพื้นที่ 3) การจัดการขยะมูลฝอย และการรักษา ความสะอาด 4) การติดตามตรวจสอบคุณภาพน้�ำทะเล 5) การให้ความรู้แก่ นักท่องเท่ียว 6) การจัดการด้านการใช้ประโยชน์ของแหล่งท่องเท่ียว 2. การจัดการด้านการท่องเท่ียว ประกอบด้วย 7 ดัชนีช้ีวัด ได้แก่ 1) การจัดสิ่งอ�ำนวยความสะดวกบริเวณชายหาด 2) ความพร้อมของสาธารณูปโภค พ้ืนฐาน 3) การควบคุมกิจกรรมการท่องเท่ียว 4) มาตรการด้านความปลอดภัย และระบบเตือนภยั 5) เจ้าหน้าทรี่ กั ษาความปลอดภยั 6) การใหบ้ รกิ าร 7) การจดั การ ด้านการมีสว่ นร่วม การตรวจประเมินมาตรฐานคณุ ภาพแหล่งทอ่ งเทีย่ วประเภทชายหาด การตรวจประเมินมาตรฐานแหล่งท่องเท่ียวประเภทชายหาด สามารถ แบง่ ได้เป็น 3 องคป์ ระกอบ ซึ่งมีจำ� นวนตัวช้ีวดั ท้งั หมด 40 ตวั ชวี้ ดั โดยแต่ละตวั ช้ีวัด มีค่าคะแนนสูงสุดเท่ากับ 5 คะแนน จึงมีค่าคะแนน รวมทั้งส้ิน 200 คะแนน โดยการให้คะแนนจะให้ความส�ำคัญกับองค์ประกอบด้านคุณค่าด้านการท่องเท่ียว และความเส่ียงต่อการถูกท�ำลายมากที่สุด เนื่องจากเป็นแรงดึงดูดใจส�ำคัญส�ำหรับ ใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วเขา้ ไปเทย่ี วชมแหลง่ ทอ่ งเทยี่ ว สว่ นองคป์ ระกอบดา้ นการบรหิ ารจดั การ มีความส�ำคัญของคะแนนรองลงมา และองค์ประกอบด้านศักยภาพในการพัฒนา ดา้ นการทอ่ งเท่ยี วมคี วามส�ำคญั ของคะแนนน้อยทีส่ ุด การตรวจประเมินมาตรฐานแหล่งท่องเท่ียวประเภทชายหาด สามารถ แบง่ ไดเ้ ปน็ 2 กรณีตามลักษณะการบริหารจดั การดา้ นการท่องเที่ยวของพื้นที่ ไดแ้ ก่ กรณีที่ 1 การตรวจประเมนิ ชายหาดทม่ี กี ารบรหิ ารจดั การดา้ นการทอ่ งเทยี่ ว หรือชายหาดที่มีการพัฒนาแล้ว 10 คูม่ อื การตรวจประเมินมาตรฐานคุณภาพแหล่งทอ่ งเท่ยี วประเภทชายหาด
กรณที ่ี 2 การตรวจประเมินชายหาดที่ยังไม่มีการบริหารจัดการด้าน การทอ่ งเทย่ี ว หรือชายหาดอนุรักษ์ กรณีที่ 1 การตรวจประเมินชายหาดท่ีมีการบริหารจัดการด้านการท่องเที่ยว หรือชายหาดท่ีมีการพฒั นาแล้ว ส�ำหรับชายหาดท่ีมีการด�ำเนินงานด้านการท่องเที่ยวหรือจัดกิจกรรม ด้านการท่องเท่ียวอยู่ในปัจจุบัน การตรวจประเมินมาตรฐานคุณภาพแหล่งท่องเที่ยว ประเภทชายหาดจะต้องท�ำการประเมินทั้ง 3 องค์ประกอบ โดยมีจ�ำนวนตัวชี้วัด ทั้งสิ้น 40 ตัวชว้ี ดั และมีคะแนนเตม็ 200 คะแนน รายละเอียดตามตารางขา้ งล่างนี้ องค์ประกอบ ปัจจัย จำ�นวนตวั ชีว้ ดั คะแนน 1 . คณุ คา่ ดา้ น 1. คุณคา่ ด้านการท่องเที่ยว 11 55 ก าร ท่องเทย่ี วและ 2. ความเสยี่ งต่อการถูกทำ�ลาย 5 25 ถค กูวทา มำ�เลสา ี่ยยงต ่อกา ร 16 80 รวม 2 10 2 . ศกั ยภาพ 1. ศักยภาพในการจัดกิจกรรมการท่องเทย่ี ว 3 15 ใ น ก ารพฒั นา 2. การเขา้ ถงึ 4 20 ด า้ น การทอ่ งเทย่ี ว 3. ความปลอดภัย 2 10 11 55 4. ศักยภาพในการรองรับด้านการท่องเท่ยี ว รวม (รอ้ ยละ 26) 3 . การบรหิ าร 1. การจดั การด้านการอนุรักษ์และรักษา 6 30 จ ัดก าร สงิ่ แวดล้อม 7 35 2. การจัดการดา้ นการท่องเทย่ี ว รวม 13 65 รวมทั้งสิ้น 40 200 กรมการท่องเท่ยี ว 11
คะแนนที่ประเมินได้สามารถน�ำมาก�ำหนดระดับมาตรฐานคุณภาพ แหลง่ ทอ่ งเทีย่ วประเภทชายหาด ได้ดังนี้ ค่าคะแนน ระดับมาตรฐาน สัญลักษณ์ มากกว่า 160 ขน้ึ ไป ดเี ยีย่ ม มากกวา่ 140-160 ดมี าก มากกว่า 120-140 มากกว่า 100-120 ดี ปานกลาง น้อยกวา่ หรอื เท่ากบั 100 คะแนน ต�ำ่ กรณีท่ี 2 การตรวจประเมินชายหาดท่ียังไมม่ ีการบรหิ ารจดั การด้านการท่องเทย่ี ว หรือชายหาดอนุรักษ์ แหล่งธรรมชาติประเภทชายหาดท่ียังไม่มีการด�ำเนินการด้านการท่องเท่ียว หรือจดั กจิ กรรมดา้ นการทอ่ งเที่ยว ในกรณีที่ผรู้ บั ผิดชอบดูแลพนื้ ทนี่ ั้นมคี วามประสงค์ ท่ีจะทราบว่าพ้ืนท่ีของตนมีศักยภาพหรือความดึงดูดใจในการท่ีจะพัฒนาเป็น แหล่งท่องเที่ยวได้หรือไม่ ก็สามารถที่จะน�ำแบบประเมินไปใช้ประเมินพ้ืนที่ธรรมชาติ ได้ โดยท�ำการประเมินเฉพาะ 2 องค์ประกอบแรก คือด้านคุณค่าด้านการท่องเที่ยว และความเส่ียงต่อการถูกท�ำลาย และองค์ประกอบด้านศักยภาพในการพัฒนาด้าน การทอ่ งเที่ยว ซึ่งมีเกณฑใ์ นการพจิ ารณา 6 ดา้ น ไดแ้ ก่ 12 คู่มือการตรวจประเมินมาตรฐานคุณภาพแหล่งท่องเทย่ี วประเภทชายหาด
องคป์ ระกอบ ปัจจัย จำ�นวนตวั ช้วี ัด คะแนน 1. คณุ คา่ ดา้ นการ 1. คุณค่าด้านการทอ่ งเท่ียว 11 55 5 25 ทอ่ งเทยี่ วและความเส่ียง 2. ความเสย่ี งต่อการถูกทำ�ลาย 16 80 ต่อการถ ูกทำ�ล าย รวม 2. ศักยภาพในการพฒั นา 1. ศกั ยภาพในการจัดกจิ กรรมการท่องเทย่ี ว 2 10 3 15 ดา้ นการท่องเทย่ี ว 2. การเข้าถงึ 4 20 2 10 3. ความปลอดภยั 11 55 4. ศกั ยภาพในการรองรบั ด้านการท่องเทีย่ ว รวม รวมคะแนนเต็ม 27 135 ทั้งนี้ แหล่งธรรมชาติประเภทชายหาดที่มีศักยภาพเป็นแหล่งท่องเที่ยว ควรจะได้คะแนนไมต่ ำ่� กวา่ 67 คะแนน แตถ่ ้าชายหาดไดค้ ะแนนตำ�่ กว่า 67 คะแนน แสดงวา่ พน้ื ทน่ี นั้ ขาดความดงึ ดดู ใจหรอื มศี กั ยภาพตำ�่ ในการพฒั นาเปน็ แหลง่ ทอ่ งเทย่ี ว ประเภทชายหาด ซึ่งระดับมาตรฐานของศักยภาพด้านการท่องเท่ียวของชายหาด สามารถแบ่งไดเ้ ปน็ 3 ระดับ ดังน้ี คา่ คะแนน ระดบั มาตรฐาน สญั ลกั ษณ์ มากกว่า 100 ขึน้ ไป สงู 67-100 ต�ำ่ กว่า 67 คะแนน ปานกลาง ต่�ำ กรมการทอ่ งเท่ียว 13
วธิ ีการให้คะแนน การตรวจประเมินมาตรฐานคุณภาพแหล่งท่องเท่ียวประเภทชายหาด ตามแบบประเมินท่ีก�ำหนดข้ึนจะมีหลักในการให้คะแนน 2 วิธี คือ วิธีที่ 1 การให้คะแนนโดยพิจารณาว่าแหล่งท่องเที่ยวมีคุณสมบัติตรงกับ ค่าคะแนนหรือความหมายในข้อใดมากที่สุด และจะให้ค่าคะแนนในข้อที่เห็นว่า แหลง่ ทอ่ งเทยี่ วควรไดใ้ นขอ้ นน้ั เพยี งขอ้ เดยี ว ทง้ั นจ้ี ะมคี า่ การใหค้ ะแนนตง้ั แต่ 1 คะแนน ถึง 5 คะแนน โดยใหผ้ ปู้ ระเมนิ ท�ำเครือ่ งหมาย รอบหมายเลขค่าคะแนนท่ตี อ้ งการ ตัวอยา่ งการใหค้ ะแนนแบบวธิ ีที่ 1 เกณฑ์ คา่ คะแนนและความหมาย คะแนน 4 1.1.1 องคป์ ระกอบ (1) เป็นทรายปนเลน หรือทรายปนกรวด ของวสั ดุพ้ืนทราย สีของทรายไม่สม่�ำเสมอท�ำให้ชายหาด บนชายหาด ดูไม่สะอาดตา และมีก้อนหินขนาดใหญ่ กระจายอยทู่ ั่วไป (2) เป็นทรายปนเลน หรือทรายปนกรวด สี ของทรายไม่สม่�ำเสมอ ท�ำให้ชายหาด ดูไม่สะอาดตา (3) เป็นทรายหยาบที่มีสีไม่สม่�ำเสมอ และ มกี รวดหรือหินปะปนบางบริเวณ 4 ส่วนใหญ่เป็นทรายละเอียดที่มีสีเดียวกัน สม�่ำเสมอ แต่มีบางบริเวณที่มีกรวดหรือหิน ปะปน (5) เปน็ ทรายทีม่ ีวสั ดเุ ดียวกัน ไมม่ วี ัสดอุ ่ืนเจือปน ตลอดหาด มสี สี ม่�ำเสมอ เชน่ สีขาว หรอื สีด�ำ ตัวอย่างการให้คะแนนในเกณฑ์ หัวข้อ องค์ประกอบของวัสดุพ้ืนทราย บนชายหาด ประเมินได้ว่าแหล่งท่องเท่ียวประเภทชายหาดน้ัน มีคุณสมบัติ ตรงกับข้อ “ส่วนใหญ่เป็นทรายละเอียดที่มีสีเดียวกันสม�่ำเสมอ แต่มีบางบริเวณ ท่ีมีกรวดหรอื หินปะปน” ซ่ึงมคี ่าคะแนนเทา่ กบั 4 14 คมู่ อื การตรวจประเมนิ มาตรฐานคุณภาพแหลง่ ทอ่ งเท่ียวประเภทชายหาด
วธิ ีท่ี 2 การให้คะแนนโดยพจิ ารณาว่าแหล่งท่องเทีย่ วน้นั มคี ณุ สมบตั ิตรงกับ ดัชนีช้วี ดั ข้อใดบ้าง โดยดัชนีชี้วัด 1 ข้อ จะมคี า่ เทา่ กับ 1 คะแนน หากไม่มคี ุณสมบตั ิ ตรงกับดัชนีช้ีวัดใดเลย จะมีค่าเท่ากับ 0 คะแนน หากมีคุณสมบัติตรงแต่ไม่ได้ ด�ำเนินการหรือไม่มีประสิทธิภาพจะมีค่าเท่ากับ 0.5 คะแนน หากมีคุณสมบัติ ครบทกุ ขอ้ จะมคี า่ เทา่ กบั 5 คะแนน โดยใหผ้ ปู้ ระเมนิ ทำ� เครอื่ งหมาย รอบหมายเลข ค่าคะแนนทต่ี ้องการ ตวั อยา่ งการใหค้ ะแนนแบบวธิ ีท่ี 2 เกณฑ์ คา่ คะแนนและความหมาย คะแนน • มีการให้ความรู้แก่นักท่องเท่ียว 0 0.5 1 3 3.1.5 การใหค้ วามรู้ เกี่ยวกับกฎ ระเบียบ ข้อห้ามของ แก่นกั ทอ่ งเทีย่ ว • พ้นื ที่ มีการให้ความรู้แก่นักท่องเที่ยว 0 0.5 1 • เก่ยี วกบั ระบบนิเวศของพื้นท่ี มีการให้ความรู้แก่นักท่องเท่ียว 0 0.5 1 เกี่ยวกับการอนุรักษ์ทรัพยากร • ธรรมชาติอยา่ งยัง่ ยืน มกี ารจดั อบรมพนกั งาน ผปู้ ระกอบการ 0 0.5 1 และชุมชนเกี่ยวกับคุณค่าของ ทรัพยากรธรรมชาติและการอนุรักษ์ • เป็นระยะๆ ตามความเหมาะสม มีการจัดกิจกรรมด้านการศึกษา 0 0.5 1 ธรรมชาติให้กับกลุ่มนักท่องเท่ียว ท่ีมีความสนใจเฉพาะด้าน เช่น กิจกรรมการดูนก การศึกษาพันธุ์ไม้ ฯลฯ เปน็ ครง้ั คราว กรมการทอ่ งเท่ียว 15
ตัวอย่างการให้คะแนนในดัชนีช้ีวัด หัวข้อ การให้ความรู้แก่นักท่องเท่ียว ประเมินได้ว่าแหล่งท่องเที่ยวประเภทชายหาดนั้น มีคุณสมบัติตรง 2 ข้อ (ข้อ 4 และ 5) โดยแต่ละข้อมีค่าเท่ากับ 1 คะแนน และมีคุณสมบัติตรงแต่ไม่ได้ดำ� เนินการ หรือไม่มีประสิทธิภาพ 2 ข้อ (ข้อ 1 และ 2) โดยแต่ละข้อมีค่าเท่ากับ 0.5 คะแนน ฉะนั้น การประเมินในเกณฑน์ ไ้ี ด้ 3 คะแนน ตวั อยา่ งการตรวจประเมนิ มาตรฐานคณุ ภาพแหลง่ ทอ่ งเทย่ี วประเภทชายหาด การตรวจประเมินมาตรฐานคุณภาพแหลง่ ท่องเทยี่ วของชายหาดชะอำ� จังหวดั เพชรบุรี สถาบันวิจัยสภาวะแวดล้อม จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย ได้ท�ำการทดสอบ แบบตรวจประเมินมาตรฐานคุณภาพแหล่งท่องเที่ยวประเภทชายหาด โดยการตรวจ ประเมินมาตรฐานแหล่งท่องเท่ียวประเภทชายหาดของชายหาดชะอ�ำ อ�ำเภอชะอ�ำ จังหวัดเพชรบุรี ซึ่งอยู่ในความดูแลของเทศบาลเมืองชะอ�ำ เมื่อพิจารณาจาก องคป์ ระกอบหลกั ของมาตรฐานแหล่งท่องเทยี่ ว ประเภทชายหาดทัง้ 3 ด้าน สามารถ สรุปได้ว่า ชายหาดชะอ�ำได้คะแนนรวมทั้งส้ิน 137 คะแนน ซ่ึงจัดว่ามีมาตรฐาน คุณภาพแหล่งท่องเท่ียวประเภทชายหาดอยู่ในระดับดี หรือได้สัญลักษณ์ โดยมรี ายละเอียดคะแนนการประเมินดงั น้ี 16 คมู่ ือการตรวจประเมนิ มาตรฐานคณุ ภาพแหล่งทอ่ งเท่ยี วประเภทชายหาด
กรมการทอ่ งเท่ยี ว 17 แบบตรวจประเมนิ มาตรฐานคณุ ตวัภอายพา่ แงหล่งทอ่ งเทีย่ วประเภทชายหาด โดย สำ�นกั งานพัฒนาการทอ่ งเที่ยว กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา ชอ่ื แหลง่ ทอ่ งเทย่ี ว ..........ห..า...ด..ช...ะ..อ..ำ�.......................................................................................................................................................................... หนว่ ยงานผรู้ บั ผดิ ชอบ/ผดู้ แู ล .....เ..ท..ศ...บ...า..ล..ต...ำ�..บ...ล..ช...ะ..อ..ำ�.............................................................................................................................................. ท่อี ยู่ ................หม่ทู ่ี ..................บ้าน ...............................ตำ�บล ......เ.ท...ศ...บ..า..ล...ต..ำ�..บ...ล...ช..ะ..อ...�ำ .......อำ�เภอ ....ช..ะ..อ...�ำ ....... จงั หวัด.....เ.พ...ช...ร..บ..รุ..ี.................. ผู้ประเมิน (ช่อื -นามสกลุ ) ..................................................................................................................................................................................... (หน่วยงาน) ...........ส..ถ...า..บ...นั ..ว...จิ ..ัย...ส..ภ...า..ว..ะ..แ..ว...ด..ล...อ้ ..ม....จ...ฬุ ..า...ล..ง..ก..ร..ณ....ม์...ห..า..ว...ิท..ย...า..ล..ยั........................................................................................ ประเมนิ เมอ่ื วันท่ี .................6.. .... ..... .... เด ือน ..............ต..ุล...า..ค..ม.. ........ ........ ........... พ.ศ. .........2..5..5..0............. ลกั ษณะการจดั การดา้ นการทอ่ งเที่ยวของแหล่งธรรมชาติประเภทชายหาด กรณีท่ี 1 การตรวจประเมินชายหาดทม่ี กี ารบริหารจัดการด้านการทอ่ งเทีย่ ว หรอื ชายหาดทมี่ กี ารพัฒนาแล้ว กรณีท่ี 2 การตรวจประเมินชายหาดท่ยี ังไมม่ ีการบริหารจดั การดา้ นการท่องเที่ยว หรอื ชายหาดอนรุ ักษ์ หมายเหตุ ในกรณที พ่ี น้ื ทช่ี ายหาดยงั ไมม่ กี ารบรหิ ารจดั การดา้ นการทอ่ งเทย่ี ว หรอื ชายหาดทม่ี กี ารพฒั นาแลว้ ใหท้ ำ�การตรวจประเมนิ เฉพาะองคป์ ระกอบที่ 1 ดา้ นคณุ คา่ ดา้ นการทอ่ งเทย่ี วและความเสยี่ งตอ่ การถกู ทำ�ลาย และองคป์ ระกอบท่ี 2 ดา้ นศกั ยภาพ ในการพัฒนาดา้ นการทอ่ งเที่ยวเทา่ นัน้
18 ค่มู ือการตรวจประเมนิ มาตรฐานคุณภาพแหล่งทอ่ งเที่ยวประเภทชายหาด ผลการให้คะแนน องค์ประกอบ คะแนนเต็ม ผลการใหค้ ะแนน 1. คุณคา่ ดา้ นการทอ่ งเท่ยี วและความเส่ียง ตอ่ การถูกทำ�ลาย 80 47 55 49 2. ศักยภาพในการพฒั นาด้านการท่องเท่ียว 65 41 200 137 3. การบริหารจดั การ รวมทงั้ สนิ้ ระดับมาตรฐาน ปานกลาง (มากกว่า 100 - 120 คะแนน) ดีเย่ยี ม (มากกว่า 160 คะแนนขึ้นไป) ต�ำ่ (น้อยกวา่ หรือเท่ากบั 100 คะแนน) ดมี าก (มากกว่า 140 - 160 คะแนน) ✓ ดี (มากกว่า 120 - 140 คะแนน)
เกณฑ/์ ดัชนีชวี้ ดั ค่าคะแนนและความหมาย คะแนน หมายเหตุ 1. คณุ ค่าด้านการทอ่ งเท่ียวและความเสี่ยงต่อการถกู ทำ�ลาย (คะแนนเต็ม 80 คะแนน) 1.1 คุณคา่ ดา้ นการท่องเทยี่ ว (คะแนนเต็ม 55 คะแนน) 1.1.1 องคป์ ระกอบของ (1) เป็นทรายปนเลน หรือทรายปนกรวด สีของทรายไม่สม่ําเสมอ 4 พิจารณาส่วนประกอบของทราย วสั ดุพนื้ ทรายบนชายหาด ทำ�ใหช้ า้ ยหาดดไู มส่ ะอาดตาและมกี อ้ นหนิ ขนาดใหญก่ ระจายอยทู่ ว่ั ไป ทพ่ี นื้ ทะเล ลกั ษณะของเมด็ ทราย (2) เป็นทรายปนเลน หรือทรายปนกรวด สีของทรายไม่สม่ําเสมอ บริเวณหาดทรายเหนือน�้ำทะเล ทำ�ใหช้ ายหาดดูไมส่ ะอาดตา สขี องเมด็ ทรายและความสมำ�่ เสมอ (3) เปน็ ทรายหยาบทมี่ สี ไี มส่ มำ่� เสมอและมกี รวดหรอื หนิ ปะปนบางบรเิ วณ ของสเี มด็ ทราย 4 ส่วนใหญ่เป็นทรายละเอียดท่มี ีสีเดียวกันสม่าํ เสมอ แต่มีบางบริเวณ ท่ีมีกรวดหรือหนิ ปะปน (5) เปน็ ทรายทม่ี วี สั ดเุ ดยี วกนั ไมม่ วี สั ดอุ น่ื เจอื ปนตลอดหาด มสี สี มา่ํ เสมอ เชน่ สขี าว หรอื สดี ำ� กรมการทอ่ งเท่ยี ว 19 1.1.2 รปู ทรงของชายหาด (1) เปน็ ชายหาดคอ่ นขา้ งตรง และสนั้ 3 พิจารณารูปทรงของชายหาด (2) เปน็ ชายหาดยาว คอ่ นขา้ งตรง ไมส่ ามารถมองเหน็ หวั หาด ในแนวขนานกับหาดความยาว และทา้ ยหาดได้ แ ล ะ ค ว า ม โ ค้ ง ท่ี ก่ อ ใ ห้ เ กิ ด 3 เปน็ รปู ทรงโคง้ นอ้ ย สามารถมองเหน็ หวั หาดและทา้ ยหาดได้ ความสวยงามทางสายตา จากบางต�ำแหน่งบนชายหาด
20 ค่มู ือการตรวจประเมนิ มาตรฐานคุณภาพแหล่งทอ่ งเที่ยวประเภทชายหาด เกณฑ/์ ดัชนีชวี้ ดั คา่ คะแนนและความหมาย คะแนน หมายเหตุ (4) เปน็ รปู ทรงโคง้ พอสมควร สามารถมองเหน็ หวั หาดและทา้ ยหาดไดจ้ าก เกอื บทกุ ตำ� แหนง่ บนชายหาด (5) เป็นรูปทรงโค้ง สามารถมองเห็นหัวหาดและท้ายหาดได้จากทุกจุด บนชายหาด กอ่ ใหเ้ กดิ ความสวยงามทางสายตา 1.1.3 ความกวา้ งของชายหาด (1) 10 เมตร หรอื นอ้ ยกวา่ 4 พจิ ารณาระยะทางระหวา่ งสนั ทราย (2) มากกวา่ 10-30 เมตร สว่ นหนา้ กบั จดุ ทน่ี ำ้� ทะเลลงตำ่� สดุ (3) มากกวา่ 30-50 เมตร 4 มากกวา่ 50-100 เมตร (5) มากกวา่ 100 เมตร (1) ชนั มากจนเกอื บตง้ั ฉาก 5 พิจารณาความชันของชายหาด 1.1.4 ความชนั ของชายหาด (2) ชนั มาก ด้านเหนือน�้ำทะเล โดยหาด ที่ มี ค ว า ม ชั น ข อ ง ห า ด น ้ อ ย (3) ชนั ปานกลาง และระดับของน�้ำข้ึนสูงสุดและ (4) ชนั นอ้ ย โดยคอ่ ยๆ ลาดเทลงสทู่ ะเล ลงต�่ำสุดต่างกันมากจะท�ำให้ 5 มคี วามชนั นอ้ ยมาก ทำ� ใหม้ พี นื้ ทช่ี ายหาดมาก หาดมพี น้ื ทหี่ นา้ หาดมาก ในทาง ตรงกนั ขา้ มหากหาดทมี่ คี วามยาว เท่ากันแต่มีความชันมากกว่า กจ็ ะมหี นา้ หาดนอ้ ยกวา่
เกณฑ/์ ดชั นชี ีว้ ัด คา่ คะแนนและความหมาย คะแนน หมายเหตุ 1.1.5 ลกั ษณะของพนื้ ชายหาด (1) เป็นทรายหยาบโดยมีก้อนหินขนาดใหญ่กระจายตัวอยู่ท่ัวไป 5 พจิ ารณาลกั ษณะและสว่ นประกอบ และหนิ มคี ม ของทรายบริเวณเหนือน้�ำทะเล (2) เปน็ ทรายหยาบปะปนกบั กอ้ นหนิ ขนาดยอ่ มและหนิ มคี ม และใต้น้�ำทะเล รวมทั้งความนุ่ม (3) เปน็ โคลนปนทรายโดยตลอด ของพนื้ ทรายโดยการสมั ผสั หรอื ใช้ (4) เปน็ ทรายหยาบโดยตลอด 5 เปน็ ทรายทม่ี คี วามละเอยี ดเหยยี บแลว้ นมุ่ เนยี น เทา้ เหยยี บ 1.1.6 ความใสของนำ�้ ทะเล (1) นำ้� ทะเลมสี ขี นุ่ คลำ้� มาก และมกี ารฟงุ้ ของตะกอนทมี่ โี คลนผสม 3 พิ จ า ร ณ า ค ว า ม ขุ ่ น - ใ ส ข อ ง (2) นำ�้ ทะเลขนุ่ ปานกลาง ไมส่ ามารถเหน็ พน้ื ทอ้ งทะเลได้ นำ้� ทะเลในชว่ งฤดกู าลทอ่ งเทยี่ วหรอื 3 น้�ำทะเลค่อนข้างใส สามารถเห็นพื้นท้องทะเลได้ท่ีความลึก ไมเ่ กนิ 1 เมตร ช่วงฤดูแล้ง โดยพิจารณา จากความสามารถในการมองเห็น (4) นำ้� ทะเลใส สามารถเหน็ พน้ื ทอ้ งทะเลไดท้ ค่ี วามลกึ 1-2 เมตร พนื้ ทอ้ งทะเลไดท้ คี่ วามลกึ ตา่ งๆ (5) นำ�้ ทะเลใสมาก สามารถเหน็ พนื้ ทรายใตน้ ำ�้ ไดท้ คี่ วามลกึ มากกวา่ 2 เมตร กรมการทอ่ งเท่ยี ว 21 1.1.7 สตั วท์ พ่ี บบรเิ วณชายหาด (1) แทบไมพ่ บสตั วเ์ ลย หรอื มจี ำ� นวนนอ้ ย สามารถพบไดเ้ พยี งบางบรเิ วณ 2 สัตว์บริเวณชายหาด ให้พิจารณา ของหาด จ�ำนวนและชนิดของสัตว์บริเวณ 2 พบสตั ว์ 1-2 ชนดิ สามารถพบไดท้ วั่ ไปบนชายหาด ชายหาด เชน่ ปู หอย นก โดยอาจ สังเกตจากรูหรือลักษณะอ่ืนๆ ทบี่ ง่ วา่ มสี ตั วอ์ ยู่
22 ค่มู ือการตรวจประเมนิ มาตรฐานคุณภาพแหล่งทอ่ งเที่ยวประเภทชายหาด เกณฑ/์ ดชั นชี ้ีวดั คา่ คะแนนและความหมาย คะแนน หมายเหตุ 1.1.8 องคป์ ระกอบของ ภมู ทิ ศั นบ์ รเิ วณชายหาด (3) พบสตั ว์ 3-5 ชนดิ แตม่ จี ำ� นวนนอ้ ยและพบเพยี งบางบรเิ วณ 1.1.9 สภาพบรรยากาศ บนชายหาด เพอ่ื การพกั ผอ่ น (4) พบสตั ว์ 3-5 ชนดิ สามารถพบไดท้ ว่ั ไปบนชายหาด (5) พบสัตว์มากกว่า 5 ชนิด และมีสัตว์ท่ีเป็นที่สนใจของนักท่องเท่ียว เชน่ หอยเสยี บ หอยตลบั ปลาดาว เปน็ ตน้ 1 ไมม่ เี กาะ ภเู ขา หรอื หนา้ ผาบรเิ วณชายหาดเลย 1 การมีแหล่งธรรมชาติที่เป็นเกาะ (2) มีเกาะ ภูเขา หรือหน้าผาอย่างใดอย่างหน่ึง แต่ไม่อยู่ในต�ำแหน่ง ภูเขา หรือหน้าผาอยู่บริเวณ ทเ่ี สรมิ ภมู ทิ ศั นท์ ดี่ ี ใ ก ล ้ ช า ย ห า ด จ ะ ช ่ ว ย เ ส ริ ม (3) มีเกาะ ภูเขา หรือหน้าผาท่ีมีลักษณะปกติไม่แปลกตาแต่มี ส ภ า พ ภู มิ ทั ศ น ์ ข อ ง ช า ย ห า ด สว่ นชว่ ยเสรมิ ภมู ทิ ศั นข์ องชายหาด ให้ดสู วยงามข้นึ (4) มีเกาะ ภูเขา หรือหน้าผาที่สวยแปลกตา แต่ไม่ได้อยู่ในต�ำแหน่ง ทเ่ี หน็ ไดเ้ ดน่ ชดั (5) มเี กาะ ภเู ขา หรอื หนา้ ผาทส่ี วยเดน่ เปน็ เอกลกั ษณ์ และอยใู่ นตำ� แหนง่ ทเ่ี หน็ ไดเ้ ดน่ ชดั ทำ� ใหช้ ายหาดนน้ั มภี มู ทิ ศั นท์ ส่ี วยงามมาก (1) มถี นนเลยี บหาด มกี ารจราจรขวกั ไขว่ มรี า้ นคา้ หนาแนน่ ตลอดแนวหาด 2 พิจารณาว่าชายหาดนั้นมีความ 2 มถี นนเลยี บตลอดชายหาด แตก่ ารจราจรไมห่ นาแนน่ และมรี า้ นคา้ เป็นส่วนตัวและเงียบสงบเพ่ือ หนาแนน่ บางบรเิ วณ การพักผ่อนหรือไม่ โดยดูจาก กจิ กรรมทเ่ี กดิ ขนึ้
เกณฑ์/ดัชนชี ้วี ดั ค่าคะแนนและความหมาย คะแนน หมายเหตุ (3) มีถนนเลียบเกือบตลอดชายหาด แต่การจราจรและจ�ำนวนร้านค้า บริเวณชายหาด เช่น สภาพ ไมห่ นาแนน่ การจราจรจำ� นวนรา้ นคา้ เปน็ ตน้ (4) มบี างสว่ นทม่ี ถี นนเลยี บชายหาด การจราจรและจำ� นวนรา้ นคา้ ไมแ่ ออดั (5) มที างเขา้ ถงึ ชายหาดไดส้ ะดวกเปน็ ระยะๆ โดยไมม่ ถี นนเลยี บชายหาด จำ� นวนรา้ นคา้ มพี อเหมาะและมกี ารจดั การพนื้ ทที่ ด่ี ี 1.1.10 ความส�ำคัญทาง (1) ไมม่ คี วามสำ� คญั ทางประวตั ศิ าสตรห์ รอื ไมม่ เี รอื่ งเลา่ พน้ื บา้ น 2 ชายหาดท่ีมีทรัพยากรทาง ประวตั ศิ าสตร์ ประวัติศาสตร์สามารถเป็น 2 มเี รอื่ งเลา่ ขานแบบตำ� นานพนื้ บา้ นแตค่ นทอ้ งถนิ่ สนใจนอ้ ย แหล่งเรียนรู้และเป็นส่ิงดึงดูด (3) มเี รอื่ งเลา่ ขานแบบตำ� นานพน้ื บา้ นและคนทอ้ งถนิ่ มคี วามเชอื่ ถอื มาก นักท่องเที่ยวได้ ซ่ึงความส�ำคัญ (4) มคี วามสำ� คญั ทางประวตั ศิ าสตร์แตไ่ มม่ หี ลกั ฐานและการบนั ทกึ ชดั เจน ทางประวัติศาสตร์จะมีตั้งแต่ (5) มกี ารบนั ทกึ หลกั ฐานทางประวตั ศิ าสตรท์ เี่ กย่ี วขอ้ งกบั ระดบั ทอ้ งถน่ิ เชน การมเี รอ่ื งเลา่ พระมหากษตั รยิ ์ หรอื มหี ลกั ฐานทางโบราณคดี พ้ื น บ ้ า น ห รื อ มี ค ว า ม ส� ำ คั ญ กรมการทอ่ งเท่ยี ว 23 ในระดับประเทศ เช่น เป็นที่ต้ัง ของพระราชวัง หรือมีเหตุการณ์ ทม่ี คี วามสำ� คญั ทางประวตั ศิ าสตร์ เกดิ ขนึ้
24 ค่มู ือการตรวจประเมนิ มาตรฐานคุณภาพแหล่งทอ่ งเที่ยวประเภทชายหาด เกณฑ์/ดชั นชี ้วี ัด คา่ คะแนนและความหมาย คะแนน หมายเหตุ 1.1.11 กจิ กรรมทางเศรษฐกจิ (1) มีน้อยมาก 4 พจิ ารณาจากจำ� นวนของกจิ กรรม สงั คมบรเิ วณชายหาด (2) มี 1 กจิ กรรม แตข่ าดความตอ่ เน่อื งของการด�ำเนินกิจกรรม ทางเศรษฐกิจสังคมหรือวิถีชีวิต (3) มี 1 กจิ กรรม แตก่ ารดำ� เนนิ กจิ กรรมมคี วามตอ่ เนอ่ื งเปน็ ประจำ� ของชุมชนบริเวณชายหาดท่ีช่วย 4 มี 2 - 3 กจิ กรรม และมอี ยา่ งนอ้ ย 1 กจิ กรรมทมี่ คี วามตอ่ เนอ่ื ง ส่งเสริมกิจกรรมการท่องเที่ยว (5) มมี ากกวา่ 2 กจิ กรรม ทม่ี คี วามตอ่ เนอ่ื ง และสามารถดงึ ดดู ใจ และสามารถดึงดูดความสนใจ นกั ทอ่ งเทย่ี วไดเ้ ปน็ อยา่ งดี ของนักท่องเที่ยวได้เป็นอย่างดี ท�ำให้กิจกรรมการท่องเท่ียว บรเิ วณชายหาดมคี วามหลากหลาย มากยิ่งข้ึน เช่น การท�ำประมง พ้ืนบ้าน การขายอาหารทะเล ทั้งน้ีกิจกรรมดังกล่าวควรมี ก า ร ด� ำ เ นิ น ก า ร เ ป ็ น ป ร ะ จ� ำ ตอ่ เนอ่ื ง ไมท่ ำ� ลายสภาพแวดลอ้ ม และเปน็ ทยี่ อมรบั ของคนทอ้ งถน่ิ คะแนนรวมขอ้ 1.1 (คะแนนเตม็ 55 คะแนน) 35
เกณฑ์/ดัชนชี ้วี ัด คา่ คะแนนและความหมาย คะแนน หมายเหตุ 1.2 ความเสย่ี งต่อการถกู ทำ�ลาย (คะแนนเตม็ 25 คะแนน) 1.2.1 สภาพการถกู กดั เซาะ (1) ชายฝั่งถูกกัดเซาะอย่างรุนแรง โดยมีอัตราการกัดเซาะมากกว่า 2 พิจารณาความรุนแรงของการ 1 เมตรตอ่ ปี ตดิ ตอ่ กนั หลายปี กัดเซาะจากอัตราการกัดเซาะ 2 ชายฝั่งถูกกัดเซาะ โดยมีอัตราการกัดเซาะน้อยกว่า 1 เมตรต่อปี ตดิ ตอ่ กนั หลายปี ของชายหาด (3) ชายฝั่งถูกกัดเซาะ โดยมีอัตราการกัดเซาะน้อยกว่า 1 เมตรต่อปี ในบางปี (4) ชายฝง่ั เกดิ การกดั เซาะหรอื การยา้ ยทขี่ องทรายชายหาดในฤดมู รสมุ บา้ ง แตม่ สี ภาพเกอื บจะเหมอื นเดมิ เมอ่ื ผา่ นชว่ งมรสมุ ไป (5) ชายฝง่ั มรี อ่ งรอยการถกู กดั เซาะนอ้ ยมากในชว่ งฤดมู รสมุ และกลบั คนื สสู่ ภาพเดมิ เมอ่ื ผา่ นพน้ ฤดกู าลนน้ั ไป 1.2.2 การระบายน้�ำลงสู่ (1) มที อ่ ระบายนำ้� ทงิ้ ทไี่ มไ่ ดร้ บั การบำ� บดั ลงสชู่ ายหาดเปน็ ระยะๆ และ 3 พจิ ารณาจากการมที อ่ ระบายน�้ำ ชายหาด มที อ่ ระบายนำ้� ทงิ้ จากอตุ สาหกรรมดว้ ย หรือทางระบายนํ้าทิ้งจากแหล่ง กรมการทอ่ งเท่ยี ว 25 อตุ สาหกรรมและชมุ ชน บริเวณ (2) มีท่อระบายน้�ำทิ้งจากชุมชนท่ีไม่ได้รับการบ�ำบัดลงสู่ชายหาด ชายหาดหรือบริเวณใกล้เคียง แตไ่ มม่ จี ากอตุ สาหกรรม ท่ีอาจส่งผลกระทบมาถึงบริเวณ 3 มีท่อระบายน้�ำท้ิงจากชุมชนลงสู่ชายหาดทางด้านใดด้านหน่ึงบ้าง ชายหาด โดยให้พิจารณาจาก แตไ่ มม่ ากนกั ข้อมลู ของพ้ืนท่ี
26 ค่มู ือการตรวจประเมนิ มาตรฐานคุณภาพแหล่งทอ่ งเที่ยวประเภทชายหาด เกณฑ/์ ดัชนีชี้วดั ค่าคะแนนและความหมาย คะแนน หมายเหตุ (4) มกี ารระบายนำ�้ ทงิ้ ทไี่ ดร้ บั การบำ� บดั แลว้ ลงสชู่ ายหาดเพยี งจดุ เดยี ว (5) ไมม่ กี ารระบายนำ้� ทง้ิ ลงสบู่ รเิ วณชายหาดเลย 1.2.3 สภาพการถูกบุกรุก 1 มสี ง่ิ กอ่ สรา้ งบกุ รกุ ชายหาดทงั้ แบบชวั่ คราวและถาวรตลอด 1 สภาพการบุกรุกพิจารณาจาก บรเิ วณชายหาดจากสงิ่ กอ่ สรา้ ง แนวชายหาดมากกวา่ รอ้ ยละ 30 ของพนื้ ทช่ี ายหาด โดยไมม่ กี าร พ้ืนท่ีท่ีพบเห็นสิ่งก่อสร้างทั้ง ถาวรและชวั่ คราว จดั ระเบยี บ แบบถาวรและช่ัวคราวเทียบกับ (2) พบเหน็ สง่ิ กอ่ สรา้ งชวั่ คราวและถาวรบรเิ วณชายหาดไมเ่ กนิ รอ้ ยละ 30 พ้ืนท่ีชายหาดท้ังหมด โดย ของพนื้ ทชี่ ายหาด โดยไมม่ กี ารจดั ระเบยี บ (3) พบเหน็ สงิ่ กอ่ สรา้ งชวั่ คราวและถาวรไมเ่ กนิ รอ้ ยละ 30 ของพนื้ ท่ี ประเมินจากสภาพท่ีปรากฏ ทางสายตา ทง้ั น้ี สงิ่ กอ่ สรา้ งถาวร ชายหาด โดยมกี ารจดั ระเบยี บไดเ้ รยี บรอ้ ย ห ม า ย ถึ ง ส่ิ ง ป ลู ก ส ร ้ า ง ที่ (4) พบเพยี งการรกุ ลำ้� ชายหาดแบบชวั่ คราว ไมเ่ กนิ รอ้ ยละ 10 ของพนื้ ท่ี เปน็ บางชว่ งเวลาเทา่ นน้ั โดยมกี ารจดั ระเบยี บไดเ้ รยี บรอ้ ย ไม่สามารถเคลื่อนย้ายได้ เช่น อาคาร ศาลาและส่ิงก่อสร้าง (5) ไมพ่ บสงิ่ กอ่ สรา้ งทงั้ ชว่ั คราวและถาวรบรเิ วณชายหาดเลย ชวั่ คราว หมายถงึ สง่ิ ทเี่ คลอื่ นยา้ ย ได้โดยง่าย เช่น เตียง ร่ม เพงิ ขายของเป็นช่วงเวลา
เกณฑ์/ดัชนีชี้วัด คา่ คะแนนและความหมาย คะแนน หมายเหตุ 1.2.4 กิจกรรมที่กอ่ ใหเ้ กิดการ 1 มีการถมหรือขุดชายหาดไปแล้วเป็นโครงการใหญ่ครอบคลุมพื้นที่ 1 กจิ กรรมทก่ี อ่ ใหเ้ กดิ การเปลย่ี นแปลง เปลยี่ นแปลงสภาพของชายหาด เปน็ บรเิ วณกวา้ ง และยงั อาจมกี ารขยายโครงการตอ่ ไปอกี สภาพธรรมชาตขิ องชายหาด เช่น การขุดหรือถมชายหาด โดย (2) มกี ารถมหรอื ขดุ บรเิ วณชายหาดบางสว่ น พิจารณาจากการมีโครงการ (3) มกี ารปรบั ปรงุ ชายหาดบางแหง่ โดยมกี ารถมหรอื ขดุ บา้ งเลก็ นอ้ ย (4) มโี ครงการทค่ี ดิ ไวแ้ ตย่ งั ไมม่ กี ารดำ� เนนิ การใดๆ ทกี่ อ่ ใหเ้ กดิ การเปลย่ี นแปลงสภาพ ชายหาด (5) ไมม่ ี 1.2.5 ภยั ธรรมชาตทิ กี่ อ่ ใหเ้ กดิ (1) มบี อ่ ยตลอดทง้ั ปี 5 พจิ ารณาจากโอกาสทแ่ี หลง่ การท�ำลายสภาพชายหาด (2) มที กุ ปี แตเ่ กดิ ขนึ้ ในบางฤดกู าลหรอื เพยี งบางชว่ งของปี ธรรมชาตจิ ะถกู ทำ� ลายจาก ภยั ธรรมชาติ เชน่ พายุ แผน่ ดนิ ไหว (3) มี 1-2 ครงั้ ในรอบ 3 ปี และสนึ ามิ เปน็ ตน้ (4) มี 1-2 ครง้ั ในรอบ 5 ปี 5 มี 1-2 ครง้ั ในรอบ 10 ปี หรอื นานกวา่ นนั้ กรมการทอ่ งเท่ยี ว 27 คะแนนรวมขอ้ 1.2 (คะแนนเตม็ 25 คะแนน) 12 คะแนนรวมขอ้ 1 (คะแนนเตม็ 80 คะแนน) 47
28 ค่มู ือการตรวจประเมนิ มาตรฐานคุณภาพแหล่งทอ่ งเที่ยวประเภทชายหาด เกณฑ/์ ดชั นีช้วี ดั ค่าคะแนนและความหมาย คะแนน หมายเหตุ 2. ศักยภาพในการพฒั นาด้านการท่องเทีย่ ว (คะแนนเต็ม 55 คะแนน) 2.1 ศักยภาพในการจัดกจิ กรรมการทอ่ งเท่ยี ว (คะแนนเตม็ 10 คะแนน) 2.1.1 ความหลากหลาย (1) ไมม่ กี จิ กรรมการทอ่ งเทย่ี ว 4 พิจารณาจากจ�ำนวนกิจกรรม ของกจิ กรรมการทอ่ งเท่ยี ว (2) มีเพียงกิจกรรมการท่องเท่ียวท่ัวไปบริเวณชายหาด ได้แก่ การเดิน การท่องเที่ยวบริเวณชายหาด เทยี่ วชม การพกั ผอ่ น และการเลน่ นำ�้ ซ่ึงแหล่งท่องเท่ียวที่มีกิจกรรม (3) นอกเหนอื จากกจิ กรรมการทอ่ งเทย่ี วทว่ั ไปบรเิ วณชายหาด ยงั มกี จิ กรรม หลากหลายจะทำ� ใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี ว ชนดิ อน่ื อกี 1-2 ประเภท มีโอกาสเลือกท�ำกิจกรรมท่ีตน 4 นอกเหนือจากการเท่ียวชมชายหาด ยังมีกิจกรรมการท่องเท่ียว พอใจได้มากข้ึน และกิจกรรม ชนิดอ่นื 1-2 ประเภท โดยมีกิจกรรมท่สี ามารถดึงดูดความสนใจ การทอ่ งเทย่ี วควรมคี วามนา่ สนใจ ของนกั ทอ่ งเทย่ี วไดเ้ ปน็ อยา่ งดแี ละมคี วามเปน็ เอกลกั ษณ์ หรอื มคี วามเปน็ เอกลกั ษณเ์ ฉพาะ (5) นอกเหนอื จากการเทย่ี วชมชายหาด ยงั มกี จิ กรรมการทอ่ งเทย่ี วชนดิ อน่ื ของพน้ื ท่ี เชน่ กจิ กรรมขมี่ า้ บรเิ วณ มากกว่า 2 ประเภท โดยมีกิจกรรมท่สี ามารถดึงดูดความสนใจของ ชายหาดหัวหิน ทั้งน้ี กิจกรรม นักท่องเท่ียวได้เป็นอย่างดีและมีความเป็นเอกลักษณ์ ไม่ทำ�ลาย การท่องเที่ยวจะต้องไม่ท�ำลาย สภาพแวดลอ้ มและเปน็ ทย่ี อมรบั ของคนทอ้ งถน่ิ และบรเิ วณใกลเ้ คยี ง สภาพแวดล้อมและเปน็ ท่ียอมรบั มแี หลง่ ทอ่ งเทย่ี วประเภทอน่ื ดว้ ย ของคนทอ้ งถนิ่
เกณฑ์/ดชั นีชวี้ ดั คา่ คะแนนและความหมาย คะแนน หมายเหตุ 2.1.2 ความสามารถในการ (1) เป็นทช่ี ายหาดอยู่ในเขตสงวนหรอื เขตฟืน้ ฟู สามารถรบั นักท่องเทีย่ ว 5 ชายหาดทส่ี ามารถรองรบั กจิ กรรม รองรบั กจิ กรรมการทอ่ งเทยี่ ว ทค่ี วามหนาแน่นไม่ต่ำ�กวา่ 120 ตร.ม. ต่อคน ของนักท่องเท่ียวได้มากจะมี (2) เป็นชายหาดประเภทเข้าถึงยาก สามารถรับนักท่องเที่ยว ศั ก ย ภ า พ ใ น ก า ร พั ฒ น า ก า ร ท่ีความหนาแน่นไมต่ ่ำ� กว่า 90 ตร.ม. ต่อคน ท่องเท่ียวได้ดีกว่าชายหาด (3) เป็นชายหาดอนุรักษ์ สามารถรับนักท่องเที่ยวที่ความหนาแน่น ที่ ส า ม า ร ถ ร อ ง รั บ กิ จ ก ร ร ม ไม่ต่�ำกวา่ 90 ตร.ม. ตอ่ คน ของนักท่องเท่ียวได้น้อย ทั้งน้ี (4) เป็นชายหาดพัฒนาเพ่ือการพักผ่อน สามารถรับนักท่องเที่ยว ความสามารถในการรองรับ ที่ความหนาแนน่ ไม่ต�ำ่ กวา่ 30 ตร.ม. ตอ่ คน นักท่องเท่ียว จะพิจารณาจาก 5 เป็นชายหาดพัฒนาเพื่อการพักผ่อน สามารถรับนักท่องเท่ียว เกณฑ์ความหนาแน่นในการรับ ท่ีความหนาแน่นไม่ต่�ำกว่า 30 ตร.ม. ต่อคน และมีพ้ืนที่ด้านหลัง นักท่องเท่ียวตามการแบ่งเขต ชายหาดทีส่ ามารถพัฒนาสถานทีพ่ ักแรมไดก้ วา้ งกว่า 150 เมตร พน้ื ทจ่ี ดั การ กรมการทอ่ งเท่ยี ว 29 คะแนนรวมขอ้ 2.1 (คะแนนเตม็ 10 คะแนน) 9
30 ค่มู ือการตรวจประเมนิ มาตรฐานคุณภาพแหล่งทอ่ งเที่ยวประเภทชายหาด เกณฑ/์ ดชั นชี ี้วัด คา่ คะแนนและความหมาย คะแนน หมายเหตุ 2.2 การเขา้ ถึง (คะแนนเตม็ 15 คะแนน) 2.2.1 ความสะดวกในการ (1) มีทางเข้าถงึ ไดแ้ ตไ่ มส่ ะดวก 5 พิจารณาจากสภาพของเส้นทาง เขา้ ถงึ แหลง่ ทอ่ งเทย่ี วบรเิ วณ (2) มีทางเข้าถึงได้สะดวก รถเดินได้ 2 ทาง แต่สามารถใช้ความเร็ว ท่ีเอื้ออ�ำนวยความสะดวกในการ เขตบรกิ าร ไดต้ ่�ำกว่า 30 กโิ ลเมตร/ ชั่วโมง หรือเขา้ ถงึ ไดท้ างเรือ มคี วามสะดวก เดินทางเข้าสู่แหล่งท่องเท่ียว พอสมควร เชน่ มที ่าเทียบเรือ หรือจอดเรอื ลงหาด ความปลอดภัยในการเดินทาง (3) มีทางเข้าถึงได้สะดวก รถเดินได้ 2 ทาง และสามารถใช้ความเร็ว ระยะเวลาท่ีใช้ในการเดินทาง ได้เกิน 30 กิโลเมตร/ ช่ัวโมง หรือเข้าถึงได้ทางเรือ มีเรือโดยสาร ความสามารถในการเข้าถึงได้ ตามฤดูกาล ทกุ ฤดกู าลประเภทของยานพาหนะ (4) มีทางเขา้ ถงึ ได้สะดวกดว้ ยรถยนตน์ ง่ั หรอื มีเรือโดยสารตลอดทง้ั ปี ทเ่ี ขา้ ถงึ ได้ 5 มีทางเข้าถึงได้สะดวกด้วยรถขนาดใหญ่ ได้แก่ รถโดยสารหรือ รถทัศนาจร หรือมีเรือโดยสารขนาดใหญ่ตลอดท้ังปี (ขนาดเกิน 80 ทีน่ ง่ั ) 2.2.2 เสน้ ทางการเขา้ ถงึ (1) ไมม่ เี สน้ ทางการเขา้ ถงึ ตวั ชายหาดเลย กลายเปน็ ชายหาดสว่ นบคุ คล 5 พิจารณาจากจ�ำนวนเส้นทาง ชายหาด (2) มีการจัดเส้นทางการเข้าถึงชายหาดเพียง 1 เส้นทางเท่านั้น เข้าถึงชายหาด การจัดเส้นทาง ตลอดชายหาด หรอื สามารถเขา้ ถงึ ไดท้ างเรอื ไดเ้ ทา่ นน้ั เข้าถงึ ทส่ี ะดวกแกน่ ักทอ่ งเทยี่ ว (3) มีการจัดเส้นทางการเข้าถึงชายหาด 1 เส้นทางเข้า-ออกได้สะดวก และมปี า้ ยบอกทาง
เกณฑ/์ ดัชนีชี้วดั ค่าคะแนนและความหมาย คะแนน หมายเหตุ 2.2.3 ความเชื่อมโยงกับ (1) แหล่งท่องเท่ียวต้ังอยู่อย่างโดดเด่ียว ไม่มีแหล่งท่องเท่ียวอ่ืน พิจารณาว่าแหล่งท่องเที่ยวนั้น เสน้ ทางการท่องเทย่ี วหลัก อยู่ใกล้เคียง อยู่บนเส้นทางท่องเที่ยวหลัก หรือทางผ่านของนักท่องเที่ยวท่ี (2) แหลง่ ทอ่ งเทย่ี วไมอ่ ยบู่ นเสน้ ทางการทอ่ งเทย่ี วหลกั แตม่ แี หลง่ ทอ่ งเทย่ี ว เดนิ ทางจากจดุ หนงึ่ ทม่ี คี วามสำ� คญั อ่นื ทีน่ ่าสนใจอย่ใู กล้เคยี งบ้าง ไปยังอีกจุดหน่ึงท่ีมีความส�ำคัญ (3) แหล่งท่องเที่ยวอยู่บนเส้นทางการท่องเท่ียวหลัก สามารถเชื่อมต่อ หรอื ไม่ มแี หลง่ ทอ่ งเทยี่ วโดยรอบ แหล่งท่องเที่ยวอื่นได้ แต่แหล่งท่องเที่ยวใกล้เคียงอาจไม่มี ท่ีส่งเสริมให้เกิดวงจรการท่อง ความนา่ สนใจเทา่ ทคี่ วร เที่ยวไดห้ รอื ไม่ ซง่ึ จะทำ� ใหแ้ หลง่ (4) แหล่งท่องเท่ียวอยู่บนเส้นทางการท่องเท่ียวหลัก สามารถเช่ือมต่อ ท่องเท่ียวมีศักยภาพมากกว่า แหล่งท่องเที่ยวอ่ืนได้โดยง่าย แหล่งท่องเท่ียวใกล้เคียงมีความ แหลง่ ทอ่ งเทยี่ ว ซงึ่ ตง้ั อยโู่ ดดเดย่ี ว น่าสนใจปานกลาง หา่ งไกลจากแหลง่ ท่องเทย่ี วอ่ืน 5 แหล่งท่องเที่ยวอยู่บนเส้นทางการท่องเที่ยวหลัก สามารถเชื่อมต่อ กรมการทอ่ งเท่ยี ว 31 แหล่งท่องเท่ียวอื่นได้โดยง่าย แหล่งท่องเที่ยวใกล้เคียงมีความ หลากหลายสรา้ งวงจรการทอ่ งเที่ยวทนี่ า่ สนใจได้ คะแนนรวมขอ้ 2.2 (คะแนนเต็ม 15 คะแนน) 15
32 ค่มู ือการตรวจประเมนิ มาตรฐานคุณภาพแหล่งทอ่ งเที่ยวประเภทชายหาด เกณฑ/์ ดชั นีชี้วัด ค่าคะแนนและความหมาย คะแนน หมายเหตุ 2.3 ความปลอดภัย (คะแนนเต็ม 20 คะแนน) 2.3.1 การเกดิ เหตอุ นั ตรายตอ่ (1) มบี อ่ ยตลอดปี 4 พิจารณาจากความถี่ของการเกิด นกั ทอ่ งเทย่ี วจากภยั ธรรมชาติ (2) มที กุ ปี แตเ่ กดิ ขน้ึ ในบางฤดกู าลหรอื เพยี งบางชว่ งของปี เหตอุ นั ตรายในระยะเวลา 10 ปี ทั้งจากตัวพ้ืนท่ีและในบริเวณ (3) มสี ถติ กิ ารเกดิ เหตอุ นั ตราย 4-5 ครงั้ ในรอบ 10 ปี เส้นทางท่องเที่ยวท่ีเกิดจากภัย 4 มสี ถติ กิ ารเกดิ เหตอุ นั ตราย 2-3 ครงั้ ในรอบ 10 ปี ธรรมชาติ เชน่ แผน่ ดนิ ไหว สนึ ามิ (5) มสี ถติ กิ ารเกดิ เหตอุ นั ตรายนอ้ ยกวา่ 2 ครง้ั ในรอบ 10 ปี น้�ำป่า ดินถล่ม หน้าผาสูงชัน กระแสน�้ำรุนแรง สัตว์ดุร้าย 2.3.2 การเกิดเหตุอันตราย (1) มบี อ่ ยตลอดปี มาลาเรยี เปน็ ตน้ ต่อนกั ท่องเทยี่ วจากปัจจัยอ่ืน (2) มที กุ ปี แตเ่ กดิ ขน้ึ ในบางฤดกู าลหรอื เพยี งบางชว่ งของปี 3 พิจารณาจากความถี่ของการเกิด 3 มสี ถติ กิ ารเกดิ เหตอุ นั ตราย 4-5 ครงั้ ในรอบ 10 ปี อบุ ตั เิ หตหุ รอื เหตอุ นั ตรายในระยะ (4) มสี ถติ กิ ารเกดิ เหตอุ นั ตราย 2-3 ครงั้ ในรอบ 10 ปี เวลา 10 ปี ท้ังจากตัวพ้ืนท่ีและ (5) มสี ถติ กิ ารเกดิ เหตอุ นั ตรายนอ้ ยกวา่ 2 ครงั้ ในรอบ 10 ปี ในบรเิ วณเสน้ ทางทอ่ งเทยี่ วทเี่ กดิ จากปจั จยั อน่ื เชน่ ภยั จากโจรผรู้ า้ ย เรอื ลม่ รถชน เปน็ ตน้
เกณฑ/์ ดชั นชี ้วี ดั คา่ คะแนนและความหมาย คะแนน หมายเหตุ 2.3.3 ลักษณะคล่ืนและ (1) มคี ลน่ื แรงจดั เนอ่ื งจากเปน็ ชายหาดทปี่ ะทะลมและลาดชนั มาก 5 พิจารณาจากขนาดของคล่ืน กระแสนำ�้ เปน็ อนั ตรายตอ่ การเลน่ นำ้� และมกี ระแสนำ�้ ทก่ี อ่ ใหเ้ กดิ อนั ตราย และความรุนแรงของกระแสน้�ำ ไดห้ ลายจดุ ทกี่ อ่ ใหเ้ กดิ อนั ตรายตอ่ การเลน่ นำ�้ (2) มคี ลนื่ แรงตลอดปแี ตม่ กี ระแสนำ�้ เปน็ อนั ตรายเพยี งบางจดุ (3) มคี ลนื่ แรงและมกี ระแสนำ�้ ทอี่ าจจะเปน็ อนั ตรายเพยี งบางจดุ เฉพาะ ในฤดมู รสมุ (4) มคี ลนื่ พอประมาณและมกี ระแสนำ้� ทอี่ าจเปน็ อนั ตรายไดเ้ พยี ง บางชว่ งเวลาในฤดมู รสมุ แตไ่ มเ่ กดิ อบุ ตั เิ หตบุ อ่ ย 5 มคี ลน่ื เลก็ นอ้ ยหรอื ปานกลางตลอดปแี ละไมม่ กี ระแสนำ�้ ทเ่ี ปน็ อนั ตราย สามารถเลน่ นำ�้ และมกี จิ กรรมทางนำ�้ ไดต้ ลอดปี 2.3.4 วัสดุแหลมคมบริเวณ (1) มีวัสดุแหลมคมมากพบทั่วๆ ไปบริเวณชายหาด เป็นอันตรายต่อ 4 พิจารณาจากวัสดุแหลมคมที่ ชายหาด นกั ทอ่ งเทยี่ ว สามารถพบได้ทั่วไปบนชายหาด (2) มวี สั ดแุ หลมคมกระจายอยใู่ นระยะหา่ งๆ ตอ้ งระมดั ระวงั และพื้นทรายในทะเลที่อาจเป็น กรมการทอ่ งเท่ยี ว 33 (3) มวี สั ดแุ หลมคมเฉพาะในบางพนื้ ที่ ตอ้ งระมดั ระวงั ในพนื้ ทนี่ นั้ อันตรายต่อนักท่องเที่ยว เช่น 4 มวี สั ดแุ หลมคมบา้ งเลก็ นอ้ ยในบางพนื้ ท่ี ตอ้ งระมดั ระวงั บา้ ง หินแหลม เปลือกหอย และ (5) ไมม่ วี สั ดแุ หลมคมบนชายหาดและพน้ื ทรายในทะเล เศษแกว้ แตก คะแนนรวมขอ้ 2.3 (คะแนนเตม็ 20 คะแนน) 16
34 ค่มู ือการตรวจประเมนิ มาตรฐานคุณภาพแหล่งทอ่ งเที่ยวประเภทชายหาด เกณฑ์/ดัชนีช้ีวัด ค่าคะแนนและความหมาย คะแนน หมายเหตุ 2.4 ศกั ยภาพในการรองรบั ด้านการท่องเที่ยว (คะแนนเตม็ 10 คะแนน) พจิ ารณาจากระดบั ของขอ้ จำ� กดั ใน การพัฒนา หากแหล่งท่องเท่ียว 2.4.1 ความสามารถในการ (1) แหลง่ ทอ่ งเทย่ี วมคี วามสามารถในการรองรบั การพฒั นาการทอ่ งเทยี่ ว 5 มี ค ว า ม อ ่ อ น ไ ห ว ห รื อ ค ว า ม รองรับการท่องเท่ียวของ ไดน้ อ้ ยมาก หรอื มคี วามเปราะบางของทรพั ยากรมาก หรอื มขี อ้ จำ� กดั เปราะบางของทรพั ยากรธรรมชาติ ตัวแหล่งท่องเทย่ี ว ของพนื้ ทม่ี าก อาจไมเ่ หมาะสมทจี่ ะพฒั นาเปน็ แหลง่ ทอ่ งเทย่ี ว มากก็จะสามารถรองรับการ พัฒนาการท่องเที่ยวได้น้อย (2) แหลง่ ทอ่ งเทยี่ วมคี วามสามารถในการรองรบั การพฒั นาไดน้ อ้ ย หรอื ข้อจ�ำกัดในท่ีนี้ เช่น ขนาดของ พื้นท่ีที่สามารถสร้างสิ่งอ�ำนวย ทรพั ยากรการทอ่ งเทย่ี วมคี วามเปราะบาง หรอื ออ่ นไหวมาก ความสะดวกเพอ่ื การทอ่ งเทย่ี วได้ (3) แหล่งท่องเท่ียวมีความสามารถในการรองรับการพัฒนาในระดับ ปานกลาง หรอื ทรพั ยากรการทอ่ งเทยี่ วมคี วามออ่ นไหวในระดบั หนงึ่ (4) แหลง่ ทอ่ งเทยี่ วมคี วามสามารถในการรองรบั การพฒั นาการทอ่ งเทยี่ ว ไดม้ าก หรอื ทรพั ยากรการทอ่ งเทย่ี วมคี วามออ่ นไหวนอ้ ย 5 แหลง่ ทอ่ งเทยี่ วมคี วามสามารถในการรองรบั การพฒั นาการทอ่ งเทย่ี ว ได้มาก หรือทรัพยากรการท่องเที่ยวมีความอ่อนไหวน้อย และ ปจั จบุ นั เปน็ แหลง่ ทอ่ งเทย่ี วทไี่ ดร้ บั ความนยิ มสงู
เกณฑ์/ดัชนชี วี้ ัด ค่าคะแนนและความหมาย คะแนน หมายเหตุ 2.4.2 ความร่วมมือของ (1) ไม่มีการจัดต้ังกลุ่มโดยองค์กรท้องถ่ิน เพื่อช่วยก�ำหนดนโยบาย 5 พิจารณาจากการมีกลุ่มองค์กร องค์กรท้องถิ่น ภาคเอกชน และวางแนวทางการจดั การทอ่ งเทยี่ วรว่ มกบั หนว่ ยงานรฐั ท้ังภายในและภายนอกในระดับ และหน่วยงานรัฐในการ (2) มีกลุ่มองค์กรท้องถิ่นร่วมก�ำหนดนโยบายพัฒนาแหล่งท่องเท่ียว ต่างๆ ให้การสนับสนุนด้าน พฒั นาการท่องเที่ยว รว่ มกบั หนว่ ยงานรฐั แตก่ ารปฏบิ ตั ยิ งั ไมส่ มั ฤทธผ์ิ ล นโยบายงบประมาณ และบคุ ลากร (3) มีกลุ่มองค์กรท้องถ่ินและภาคเอกชนให้การสนับสนุนด้านนโยบาย สำ� หรบั พฒั นาการทอ่ งเทยี่ ว ไดแ้ ก่ งบประมาณ เพอ่ื พฒั นาแหลง่ ทอ่ งเทย่ี วรว่ มกบั หนว่ ยงานรฐั ทำ� ให้ กลุ่มองค์กรท้องถ่ิน หน่วยงาน เกิดผลในทางปฏิบัติในระดับหน่ึง ซ่ึงยังมีปัญหาเรื่องงบประมาณ ภาครัฐและภาคเอกชน รวมทั้ง และกำ� ลงั คน ศักยภาพในการประสานความ 4 มหี นว่ ยงานภาครฐั ภาคเอกชน และองคก์ รทอ้ งถน่ิ ใหก้ ารสนบั สนนุ ร่วมมือระหว่างฝ่ายต่างๆ ท่ี และจัดการด้านนโยบาย งบประมาณ และบุคลากรในการพัฒนา เกยี่ วขอ้ ง แหลง่ ทอ่ งเทยี่ วไดผ้ ลดแี ละเพยี งพอในปจั จบุ นั (5) มีหน่วยงานทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน และองค์กรท้องถิ่น ร่วมกันให้ การสนับสนุน และจัดการด้านนโยบาย งบประมาณและบุคลากร กรมการทอ่ งเท่ยี ว 35 ในการพัฒนาแหล่งท่องเที่ยว และมีศักยภาพในการพัฒนาการ ทอ่ งเทย่ี วทจ่ี ะมากขนึ้ ในอนาคต คะแนนรวมขอ้ 2.4 (คะแนนเตม็ 10 คะแนน) 9 คะแนนรวมขอ้ 2 (คะแนนเตม็ 55 คะแนน) 49
36 ค่มู ือการตรวจประเมนิ มาตรฐานคุณภาพแหล่งทอ่ งเที่ยวประเภทชายหาด เกณฑ/์ ดชั นชี วี้ ัด ค่าคะแนนและความหมาย คะแนน หมายเหตุ 3. การบรหิ ารจัดการ (คะแนนเต็ม 65 คะแนน) ชายหาดท่ียังไม่มีการบริหารจดั การดา้ นการทอ่ งเท่ยี วไม่ต้องประเมนิ องคป์ ระกอบนี)้ 3.1 การจัดการด้านการอนุรักษแ์ ละรักษาส่ิงแวดล้อม (คะแนนเต็ม 30 คะแนน) 3.1.1 ก า ร จั ด กิ จ ก ร ร ม (1) กิจกรรมการท่องเที่ยวมีผลกระทบต่อพื้นที่ที่มีความเปราะบาง 4 พิจารณาจากสภาพผลกระทบ ทเ่ี หมาะสม ทางนเิ วศวทิ ยาและสภาพทางกายภาพ และไมเ่ ปน็ ทย่ี อมรบั ของคน ท่ีเกิดจากกิจกรรมการท่องเท่ียว ในทอ้ งถน่ิ ซึ่งการจัดกิจกรรมการท่องเที่ยว (2) กิจกรรมการท่องเที่ยวท�ำให้แหล่งธรรมชาติเกิดความเสื่อมโทรม ท่ีเหมาะสมสอดคล้องกับสภาพ แตเ่ ปน็ ทย่ี อมรบั ของคนในทอ้ งถน่ิ จะช่วยป้องกันผลกระทบที่อาจ (3) กิจกรรมการท่องเที่ยวท�ำให้แหล่งธรรมชาติเสื่อมโทรมน้อย และ เกิดขึ้นกับแหล่งธรรมชาติหรือ เป็นท่ียอมรับของคนในท้องถิ่น ไม่รบกวนความสงบสุขของคน พน้ื ทท่ี มี่ คี วามเปราะบางได้ สว่ นใหญใ่ นพน้ื ท่ี 4 กิจกรรมการท่องเที่ยวท�ำให้แหล่งธรรมชาติเสื่อมโทรมเล็กน้อย เป็นที่ยอมรับของคนในท้องถ่ิน และคนท้องถ่ินเข้ามามีส่วนร่วม ในการบรหิ ารกจิ กรรม (5) กจิ กรรมการทอ่ งเทย่ี ไมท่ ำ� ใหแ้ หลง่ ธรรมชาตเิ สอื่ มโทรม เปน็ ทยี่ อมรบั ของคนในท้องถิ่นและคนท้องถ่ินเข้ามามีส่วนร่วมในการบริหาร กจิ กรรม และเปน็ กจิ กรรมทน่ี กั ทอ่ งเทย่ี วไดม้ สี ว่ นรว่ มในการอนรุ กั ษ์ ธรรมชาติ
เกณฑ์/ดัชนชี ้วี ัด ค่าคะแนนและความหมาย คะแนน หมายเหตุ 3 . 1 . 2 ก า ร จั ด ก า ร ด้ า น (1) ไม่มีการจัดการด้านภูมิทัศน์ ขาดความเป็นระเบียบเรียบร้อย 2 พิจารณาสภาพภูมิทัศน์และ ภมู ทิ ศั นแ์ ละความเปน็ ระเบยี บ เกดิ ทัศนอจุ าด จนกลายเปน็ สถานท่ีเสื่อมโทรม ความสวยงามของแหลง่ ทอ่ งเทย่ี ว เรียบร้อยของพ้ืนที่ 2 มีการจัดการด้านภูมิทัศน์น้อย หรือมีการจัดการที่ไม่เหมาะสม เมื่อได้รับการจัดการหรือการดูแล เป็นสว่ นใหญ่ ทำ� ให้คุณค่าของสถานทล่ี ดลง ความเรียบร้อยของพ้ืนที่ ซึ่ง (3) แหล่งท่องเที่ยวได้รับการจัดการด้านภูมิทัศน์ที่สวยงามสอดคล้อง การพัฒนาใดๆ จะต้องไม่ท�ำให้ กลมกลืนกับสภาพพื้นท่ีเป็นส่วนใหญ่ แต่มีบางบริเวณท่ีไม่ จุดเด่นต่างๆ ต้องเส่ือมโทรม เหมาะสม ลงไปและสงิ่ กอ่ สรา้ งจะต้องไม่ข่ม (4) แหล่งท่องเที่ยวได้รับการจัดการด้านภูมัิศน์ท่ีสวยงามสอดคล้อง ความงามของจุดเด่นต่างๆ การ กลมกลืนกับสภาพพ้ืนที่ แต่การด�ำเนินการอาจติดขัดไปบ้างจาก จัดการด้านภูมิทัศน์ที่เหมาะสม ปญั หาบางประการ เชน่ งบประมาณ ความรว่ มมอื ของผปู้ ระกอบการ เช่น การจัดวางต�ำแหน่งของ (5) แหล่งท่องเที่ยวได้รับการจัดการด้านภูมิทัศน์ท่ีสวยงามสอดคล้อง สิ่งอ�ำนวยความสะดวกต่างๆ ให้ กลมกลืนกับสภาพพื้นที่ส่งเสริมให้แหล่งท่องเท่ียวมีความโดดเด่น สอดคล้องกับพ้ืนที่และกิจกรรม มากข้ึน และมีความเปน็ ระเบียบเรียบรอ้ ยอย่ใู นระดับท่ดี ี ท่ีเกิดข้ึน การจัดสร้างส่ิงก่อสร้าง กรมการทอ่ งเท่ยี ว 37 หรือการปรุงแต่งภูมิทัศน์ของ บริเวณต่างๆ ให้มีความกลมกลืน กับธรรมชาติมากท่ีสุด
38 ค่มู ือการตรวจประเมนิ มาตรฐานคุณภาพแหล่งทอ่ งเที่ยวประเภทชายหาด เกณฑ/์ ดชั นชี ีว้ ดั คา่ คะแนนและความหมาย คะแนน หมายเหตุ 3.1.3 การจดั การขยะมลู ฝอย (1) ไม่มีการจัดการด้านขยะมูลฝอย ไม่มีภาชนะรองรับขยะ มีขยะ 4 พิจารณาภาพรวมของการจัดการ และการรกั ษาความสะอาด เกลอื่ นกลาดเกดิ ความสกปรกไมน่ า่ ดู ด้านขยะมูลฝอย ไม่ว่าจะเป็น (2) มกี ารจดั การดา้ นขยะมลู ฝอย แตย่ งั มขี อ้ บกพรอ่ งสงู และยงั พบเหน็ ระบบกำ� จดั ขยะมลู ฝอย การจดั เกบ็ ขยะเกลอ่ื นกลาด หรอื กองขยะในบางบรเิ วณ การก�ำจัด ความเพียงพอของ (3) มกี ารจดั การดา้ นขยะมลู ฝอย แตก่ ารจดั เกบ็ การกำ� จดั และภาชนะ ภาชนะที่รองรับว่ามีอุปกรณ์ รองรบั ขยะยงั ไมด่ พี อ ภาชนะรองรบั ยงั ไมเ่ พยี งพอ ท่ี เ พี ย ง พ อ แ ล ะ มี ก า ร จั ด ก า ร 4 มกี ารจดั การดา้ นขยะมลู ฝอย การจดั เกบ็ กำ� จดั และภาชนะรองรบั ขยะ ทเี่ ปน็ ระบบหรอื ไม่ เป็นอย่างดี แต่ยังไม่เพียงพอหรือสมบูรณ์เต็มที่ อาจมีปัญหา ในบางชว่ งเวลา หรอื ชว่ งทมี่ นี กั ทอ่ งเทยี่ วใชบ้ รกิ ารมาก แตก่ ส็ ามารถ จดั การใหพ้ นื้ ทส่ี ะอาดเรยี บรอ้ ยไดใ้ นระยะเวลาหนง่ึ (5) มกี ารจดั เกบ็ ขยะมลู ฝอยเปน็ อยา่ งดี มภี าชนะรองรบั อยา่ งเพยี งพอ และมคี วามสะอาดอยตู่ ลอดเวลา 3.1.4 การตดิ ตามตรวจสอบ (1) ไมม่ แี ผนและมาตรการตดิ ตามตรวจสอบคณุ ภาพนำ�้ ทะเลเลย 4 พิจารณาจากแผนการด�ำเนินการ คณุ ภาพนำ�้ ทะเล (2) มีแผนและมาตรการติดตามตรวจสอบคุณภาพน้ําทะเลในระยะสั้น และแผนปฏบิ ตั งิ านดา้ นการจดั การ แตไ่ มม่ ผี ลในการปฏบิ ตั ิ คณุ ภาพนำ�้ ทะเลของพน้ื ที่ (3) มีการวางแผนและมาตรการติดตามตรวจสอบคุณภาพน�้ำทะเล ในระยะสน้ั และมกี ารดำ� เนนิ การปฏบิ ตั จิ รงิ ตามแผน
เกณฑ/์ ดัชนชี ้วี ัด คา่ คะแนนและความหมาย คะแนน หมายเหตุ 4 มีการวางแผนและมาตรการติดตามตรวจสอบคุณภาพน�้ำทะเล ในระยะสนั้ และมกี ารด�ำเนินการปฏบิ ตั จิ รงิ ตามแผนนนั้ และมีการ ศกึ ษามาตรการในระยะยาวไว้ดว้ ย (5) มีการติดตามตรวจสอบคุณภาพน้�ำทะเลเป็นประจ�ำสม่�ำเสมอ โดยหนว่ ยงานรฐั เป็นผูด้ ูแล รับผดิ ชอบ และมีการน�ำข้อมลู ทีไ่ ดม้ า วางแผนและมาตรการป้องกันผลกระทบต่อพ้ืนที่ทั้งในระยะสั้น และระยะยาว 3.1.5 การให้ความรู้แก่ มกี ารใหค้ วามรแู้ กน่ กั ทอ่ งเทย่ี วเกย่ี วกบั กฎ ระเบยี บ 0 0.5 1 2 หากไมม่ คี ณุ สมบตั ติ ามทรี่ ะบใุ ห้ 0 นักทอ่ งเทยี่ ว ขอ้ หา้ มของพ้ืนท่ี คะแนน หากมแี ตไ่ มไ่ ดด้ ำ� เนนิ การ มกี ารใหค้ วามรแู้ กน่ กั ทอ่ งเทย่ี วเกยี่ วกบั ระบบนเิ วศ 0 0.5 1 หรือไม่มีประสิทธิภาพ ให้ 0.5 ของพื้นท่ี คะแนน และหากมีคุณสมบัติตรง มกี ารใหค้ วามรแู้ กน่ กั ทอ่ งเทยี่ วเกย่ี วกบั การอนรุ กั ษ์ 0 0.5 1 ให 1 คะแนน ทรัพยากรธรรมชาติอยา่ งย่ังยืน มีการจดั อบรมพนักงาน ผ้ปู ระกอบการ และชมุ ชน 0 0.5 1 กรมการทอ่ งเท่ยี ว 39 เกี่ยวกับคุณค่าของทรัพยากรธรรมชาติและ การอนรุ กั ษเ์ ป็นระยะๆ ตามความเหมาะสม มีการจัดกิจกรรมด้านการศึกษาธรรมชาติให้กับ 0 0.5 1 กลุ่มนักท่องเท่ียวท่ีมีความสนใจเฉพาะด้าน เช่น กิจกรรมการดูนก การศึกษาพันธุ์ไม้ ฯลฯ เป็นครัง้ คราว
40 ค่มู ือการตรวจประเมนิ มาตรฐานคุณภาพแหล่งทอ่ งเที่ยวประเภทชายหาด เกณฑ์/ดชั นีชว้ี ัด ค่าคะแนนและความหมาย คะแนน หมายเหตุ 3.1.6 การจดั การดา้ นการใช้ (1) ไม่มีการจดั การใดๆ เลย 3 การจัดการด้านการใช้ประโยชน์ ประโยชนข์ องแหลง่ ทอ่ งเทย่ี ว (2) มีการจัดการอย่างนอ้ ย 1-2 ขอ้ แตย่ งั ขาดประสิทธภิ าพและไมเ่ ปน็ ของแหล่งท่องเที่ยว ประกอบด้วย ระบบ 3 องคป์ ระกอบ ได้แก่ 3 มกี ารจดั การทงั้ 3 ขอ้ โดยมรี ะเบยี บการปฏบิ ตั เิ ปน็ หลกั ฐานอยบู่ า้ ง 1) การกำ� หนดเขตการใชป้ ระโยชน์ แต่การปฏิบตั มิ ขี ้อยกเว้น พ้ืนที่เพื่อการท่องเที่ยว เช่น (4) มกี ารจดั การทง้ั 3 ขอ้ และมกี ารจดั การทเี่ ปน็ ระบบหรอื ไดม้ าตรฐาน มีการแบ่งเขตพื้นที่สงวน พ้ืนท่ี 1 ขอ้ นนั ทนาการและพ้นื ท่พี กั อาศัย (5) มกี ารจดั การทง้ั 3 ขอ้ และมกี ารจดั การทเ่ี ปน็ ระบบหรอื ไดม้ าตรฐาน 2) การก�ำหนดช่วงเวลาในการ อย่างนอ้ ย 2 ขอ้ เข้าพื้นที่ที่เหมาะสมตามช่วง เวลาของวันและ/หรือฤดกู าล 3) การจ�ำกัดจ�ำนวนนักท่องเท่ียว ให้พอเหมาะกับศักยภาพของ พื้นทแ่ี ละการบรกิ าร คะแนนรวมขอ้ 3.1 (คะแนนเตม็ 30 คะแนน) 19
เกณฑ/์ ดัชนชี ว้ี ัด ค่าคะแนนและความหมาย คะแนน หมายเหตุ 3.2 การจดั การด้านการท่องเทย่ี ว (คะแนนเตม็ 35 คะแนน) 3.2.1 การจัดส่ิงอำ�นวย มีห้องน้ำ�และห้องอาบน้ำ�สาธารณะที่พอเพียง 0 0.5 1 2.5 หากไมม่ คี ณุ สมบตั ติ ามทร่ี ะบใุ ห้ 0 ความสะดวกบรเิ วชายหาด พร้อมใช้งาน และมีความเหมาะสมกลมกลืนกับ คะแนน หากมแี ตไ่ มไ่ ดด้ ำ� เนนิ การ สภาพพน้ื ที่ หรือไม่มีประสิทธิภาพ ให้ 0.5 ป้ายแสดงข้อมูลของแหล่งท่องเที่ยว เช่น ข้อห้าม 0 0.5 1 คะแนน และหากมีคุณสมบัติตรง และขอ้ ควรระวังต่างๆ ให 1 คะแนน พนื้ ทน่ี ง่ั พกั ผอ่ นโดยมกี ารจดั มา้ นงั่ เปน็ จดุ ๆ ในระยะ 0 0.5 1 หา่ งทเี่ หมาะสม มีการจัดส่วนบริการร้านค้าและร้านขายอาหาร 0 0.5 1 ในบรเิ วณท่ีเหมาะสม มีการจัดภาชนะรองรับขยะบริเวณชายหาด 0 0.5 1 เปน็ ชว่ งๆ ในจำ�นวนที่เพยี งพอและเหมาะสม กรมการทอ่ งเท่ยี ว 41 3.2.2 ความพร้อมของ (1) แหลง่ ทอ่ งเทย่ี วขาดแคลนสาธารณปู โภคพนื้ ฐาน ไมส่ ามารถอำ� นวย 5 พิจารณาจากความเพียงพอของ สาธารณปู โภคพื้นฐาน ความสะดวกแกน่ ักท่องเท่ยี วได้ สาธารณูปโภคขั้นพื้นฐานกับการ (2) แหลง่ ทอ่ งเทย่ี วมสี าธารณปู โภคพน้ื ฐานบางประเภทและไมเ่ พยี งพอ ใ ช ้ ง า น ใ น ช ่ ว ง เ ว ล า ป ก ติ แ ล ะ หรอื มีข้อจำ� กัดในการใช้งาน ช่วงเทศกาล ซ่ึงสาธารณูปโภค (3) แหล่งท่องเที่ยวมีสาธารณูปโภคพื้นฐานทุกประเภท แต่มีปริมาณ ขนั้ พนื้ ฐานในทนี่ ี้ ไดแ้ ก่ ระบบไฟฟา้ ทีไ่ มเ่ พยี งพอตอ่ ความตอ้ งการของนักท่องเทย่ี วในทุกชว่ งเวลา ระบบประปาและระบบการสอื่ สาร
42 ค่มู ือการตรวจประเมนิ มาตรฐานคุณภาพแหล่งทอ่ งเที่ยวประเภทชายหาด เกณฑ์/ดชั นชี ีว้ ดั ค่าคะแนนและความหมาย คะแนน หมายเหตุ (4) แหล่งท่องเท่ียวมีสาธารณูปโภคพ้ืนฐานทุกประเภทท่ีมีคุณภาพ ปานกลาง เพยี งพอตอ่ ความตอ้ งการของนกั ทอ่ งเทย่ี วในทกุ ชว่ งเวลา (5) แหล่งท่องเท่ียวมีสาธารณูปโภคพ้ืนฐานทุกประเภทท่ีมีคุณภาพดี เพยี งพอตอ่ ความตอ้ งการของนกั ทอ่ งเทย่ี วในทกุ ชว่ งเวลา 3.2.3 การควบคุมกิจกรรม (1) มคี วามหนาแนน่ และสบั สนมาก เพราะมกี จิ กรรมทค่ี กึ คกั ทกุ รปู แบบ 3 พิจารณาจากความหนาแน่นและ การท่องเที่ยว และไมม่ กี ารควบคมุ ความสับสนในการใช้พ้ืนที่ที่เกิด (2) มีความหนาแน่นและสับสนค่อนข้างมาก มีการควบคุมบ้าง จากการมกี จิ กรรมหลายกจิ กรรมทงั้ แตไ่ ดผ้ ลนอ้ ย บริเวณชายหาดและในน�้ำทะเล 3 มีความหนาแน่นและสับสนปานกลาง มีการควบคุมท่ีได้ผลเป็น เชน่ เรอื ประมงเรอื นำ� เทย่ี วสกตู เตอร์ สว่ นใหญ่ วนิ เสรซิ ฟ์ เจต็ สกี (4) มคี วามสบั สนเลก็ นอ้ ยและมกี ารควบคมุ ทด่ี ี แตผ่ จู้ ดั กจิ กรรมบางสว่ น ยงั ไมใ่ หค้ วามรว่ มมอื (5) ไมม่ คี วามหนาแนน่ สบั สน และไดร้ บั ความรว่ มมอื ในการจดั ระเบยี บ อยา่ งดี 3.2.4 มาตรการด้านความ (1) ไมม่ ีมาตรการรักษาความปลอดภัยและระบบเตือนภยั แตอ่ ย่างใด 3 มาตรการดา้ นความปลอดภยั เชน่ ปลอดภยั และระบบเตือนภัย (2) มีมาตรการด้านความปลอดภัยและระบบเตือนภัยน้อย การมีป้ายหรือสัญลักษณ์เตือนภัย หรือไม่มีประสิทธิภาพ ในการเล่นน�้ำ มีการก�ำหนดเขต ประกอบกจิ กรรมทางนำ้�
Search
