ระบบสาระสนเทศเพื่อการบริการจัดการ13

ระดบั บรหิ าร (Managerial Level) (Middle Manager)เป็ นบคุ คลทน่ี ากลยทุ ธข์ ององคก์ รไปปฏบิ ตั ใิ ห้บรรลเุ ป้ าหมายจดั การโครงสรา้ งและจดั สรรบคุ ลากรในการทางานการตดั สนิ ใจ (Tactical Decision)  การปฏบิ ตั งิ านทยี่ งุ่ ยาก  มกี ารกาหนดระยะเวลาการทางานระยะสนั้  เป็ นแบบกง่ึ โครงสรา้ ง (Semi-Structured)ระบบสารสนเทศ (Information system)  จดั รายสรปุ สารสนเทศของกจิ กรรมของการ ปฏบิ ตั กิ าร

ระดบั สงู (Executive Level) (Top Manager)เป็ นบคุ ลากรทที่ าหนา้ ทใ่ี นการวางแผนกลยทุ ธ์และกาหนดเป้ าหมายขององคก์ รทาหนา้ ทใ่ี นการวางแผนระยะยาวการตดั สนิ ใจ (Decisions)  Very complex  Unstructuredระบบสารสนเทศ (Information systems)  Aggregate summaries  Statistical analyses, trends, and projections

ระบบสารสนเทศInformation System 53

ระบบสารสนเทศและเทคโนโลยจี ะตอ้ งเป็ นเครอ่ื งมอื สนบั สนนุ องคก์ ร โครงสรา้ งองคก์ ร Information User SystemBusiness StrategiesBusiness ProcessesBusiness and CultureIT InfrastructureBusiness Environment

ทาไมองคก์ รตอ้ งการเทคโนโลยสี ารสนเทศ ระบบสารสนเทศจะมบี ทบาทกบั ผบู้ รหิ ารทกุ ระดบั ดงั นี้1. สนบั สนนุ การปฏบิ ตั งิ านขององคก์ ร2. สนบั สนนุ การบรหิ ารและการตดั สนิ ใจ3. สนบั สนุนกลยทุ ธแ์ ละนโยบายขององคก์ ร

คณุ ลกั ษณะของระบบสารสนเทศระบบสารสนเทศขนึ้ อยกู่ บั วตั ถปุ ระสงคก์ ารใชง้ านของผใู ้ ช ้หรอื ผบู ้ รหิ ารแตล่ ะระดบั คณุ ลกั ษณะพน้ื ฐานมดี งั น้ี• มคี วามสามารถทจ่ี ะปฏสิ มั พนั ธ์ (Interact) กบั ผใู ้ ช ้ระบบได ้ เพอ่ื ใหก้ ารทางานเป็ นไปตามความตอ้ งการของผใู ้ ช ้ สว่ นทท่ี าหนา้ ประสานงานกบั ผใู ้ ชเ้ รยี กวา่ Userinterface• มรี ะบบจดั เก็บ ตรวจสอบ และนาขอ้ มลู เขา้ เพราะวา่ขอ้ มลู เป็ นองคป์ ระกอบทส่ี าคญั ของระบบสารสนเทศทกุระบบ เป็ นวตั ถดุ บิ ทนี่ าไปประมวลผลเป็ นสารสนเทศ การจัดเก็บตอ้ งอยใู่ นรปู แบบทเี่ หมาะสมตอ่ การนาไปประมวลผล จดั เป็ นหมวดหมู่ เพอ่ื ลดความซา้ ซอ้ นของขอ้ มลู มรี ะบบตรวจสอบความถกู ตอ้ ง

• สามารถทางานรองรบั กระบวนการทางธรุ กจิ ได้ การดาเนนิ งานขององคก์ รเป็ นกระบวนการทมี่ คี วามซบั ซอ้ นยงุ ่ยาก ระบบสารสนเทศทพ่ี ัฒนาขน้ึ มาตอ้ งสามารถรองรบั การทางานของกระบวนการทางธรุ กจิ ได ้ (Business process)หรอื ชว่ ยลดความซบั ซอ้ นของกระบวนการลง• ระบบสารสนเทศทางธรุ กจิ สามารถทางานสอดคลอ้ งกบั กฏระเบยี บและนโยบายขององคก์ ร เพอ่ื ใหก้ ารดาเนนิ งานเป็ นไปตามระบบทเี่ ป็ นไปไดต้ ามกฎเกณฑ์ บางโอกาสอาจมกี ารเปลยี่ นแปลงไดใ้ หเ้ หมาะสมกบัสภาพแวดลอ้ มหรอื สถานการณใ์ นขณะนัน้• งา่ ยและสะดวกตอ่ การเปลยี่ นแปลงและการดแู ลบารงุ รกั ษา

บทบาทของระบบสารสนเทศทม่ี ตี อ่ ผบู้ รหิ ารในองคก์ ร•ระบบสารสนเทศกบั ผบู้ รหิ ารระดบั ปฏบิ ตั กิ าร เป็ นระบบสารสนเทศทชี่ ว่ ยใหบ้ คุ ลากรและผบู้ รหิ ารระดบั นี้ สามารถนาสารสนเทศมาปรบั ปรงุ กระบวนการทางานใหม้ ปี ระสทิ ธภิ าพสงู ขนึ้ เชน่ รายงานการขายประจาวนั การผลติ สนิ คา้ ในแตล่ ะสปั ดาหเ์ ป็ นตน้ • ตวั อยา่ ง ระบบสารสนเทศดา้ นการขาย ระบบ สารสนเทศดา้ นการผลติ ระบบสารสนเทศสนิ คา้ คง คลงั ระบบสารสนเทศทางบญั ชี ฯลฯ

• ระบบสารสนเทศสาหรบั ผบู้ รหิ ารระดบั กลวธิ ี(Tactical) เป็ นระบบสารสนเทศชว่ ยในการผลติรายงาน หรอื สารสนเทศทผี่ บู้ รหิ ารระดบั กลางนามาประกอบการพจิ ารณาในการจดั สรรทรพั ยากรตา่ งๆทอี่ งคก์ รมอี ยอู่ ยา่ งจากดั ใหเ้ กดิ ประโยชนห์ รอืประสทิ ธภิ าพสงู สดุ หรอื ใหบ้ รรลเุ ป้ าหมายทกี่ าหนดไวใ้ หม้ ากทส่ี ดุ . ขอ้ มลู สว่ นมากเป็ นสารสนเทศภายในของผบู้ รหิ ารระดบั ปฎบิ ตั กิ าร นามาประมวลผลเพอ่ื ให้ไดส้ ารสนเทศทจี่ ะนาไปใชใ้ นการวางแผนการดาเนนิ งาน การจดั สรรทรพั ยากร• ตวั อยา่ ง รายงานแสดงเหตกุ ารณผ์ ดิ ปกติ (Exceptionreports) รายงานทต่ี อ้ งการเรง่ ดว่ น (Ad hoc reports)รายงานสรปุ (Summary reports) ตวั อยา่ งระบบสารสนเทศคอื ระบบสารสนเทศดา้ นการจดั การตารางผลติ ระบบสารสนเทศดา้ นวเิ คราะหก์ ารขาย เป็ นตน้

ระบบสารสนเทศทางธุรกจิ กบั ผบู้ รหิ ารระดบั กลยทุ ธ์ผบู้ รหิ ารระดบั กลยทุ ธ์ มหี นา้ ทคี่ วามรับผดิ ชอบในการวางแผนและกาหนดนโยบายขององคก์ รระยะยาวไดอ้ ยา่ งมีประสทิ ธภิ าพและประสทิ ธผิ ล ขอ้ มลู ทใ่ี ชจ้ ะเป็ นขอ้ มลู ทม่ี าจากภายนอกองคก์ ร สาหรบั รายงานหรอื สารสนเทศท่ีตอ้ งการ จะเป็ นรายงานเรง่ ดว่ น เป็ นสารสนเทศทใี่ ชใ้ นการพยากรณเ์ หตกุ ารณต์ า่ งๆ• ตวั อยา่ ง ระบบสารสนเทศดา้ นงบประมาณ ระบบสารสนเทศคแู่ ขง่ ขนั ระบบสารสนเทศดา้ นการพัฒนาผลติ ภณั ฑใ์ หม่

การเปรียบเทยี บสารสนเทศของระดบั ผู้บริหารปฏิบตั ิการ กลาง สูงความถ่ี สมา่ เสมอ เป็ นประจา เมอ่ื ต้องการผลลพั ธ์ ตามทกี่ าหนด อาจคาดเคลอื่ น ไม่เหมือนท่ีคาดระยะเวลา อดตี เปรียบเทยี บ อนาคตรายละเอยี ด ละเอยี ดมาก รายงานสรุป สรุปข้อมูล ภายใน ภายในภายนอก ภายในภายนอกรูปแบบข้อมูล โครงสร้าง กงึ่ โครงสร้าง ไม่เป็ นโครงสร้างการตดั สินใจ งานทท่ี า จแดั ลสะรครวทบรคัพุมยากร วางนโยบาย

What is information architecture? ภาพรวมของกล IT department ใช้ ยทุ ธท์ างเทคโนโลยี ซอฟตแ์ วร์ สาหรบั องคก์ ร บารงุ รกั ษาฮารด์ แวร์ และซอฟตแ์ วร์ ประยกุ ต์p. 725 Nex t

What is an office information system (OIS)?ใหพ้ นกั งานใชค้ อมพวิ เตอรแ์ ละ บางครงั้ เรยี กวา่ สานกั งานอปุ กรณอ์ เี ล็กทรอนกิ สแ์ ทนระบบ อตั โนมตั ิ ดว้ ยมอื ผใู้ ชส้ รา้ งกราฟฟิ ก เอกสาร สง่ ขอ้ ความ จดั ทารายการนดั หมาย และหาขอ้ มลู บนเว็บp. 726 Nex t

Office Information System Office Information Systems Document Message Teleconferencing GroupwareManagement Handling and Electronic • Information• Digital Image • Electronic Mail Meeting Systems SharingProcessing • Electronic • Audiocon- • Document ferencing Authoring• Text Information Information • Videocon- • ComputerManagement Services ferencing Conferencing (freeze-frameSystems • Electronic and full video) • Group Calendaring• Electronic Bulletin Boards • Electronic (Scheduling) MeetingPublishing • Voice Mail Systems • Project Management• Hypertext and • Facsimile • Team BuildingHypermedia• WorkflowSystems

Information Systems in the Enterprise What is a transaction processing system (TPS)? รบั ขอ้ มลู ประมวลผลขอ้ มลู ในแตล่ ะวนั  Transaction— หมายถงึ กจิ กรรม ของธรุ กจิ ในแต่ ละงาน Nex t

Transaction Information Systemsระบบปฏบิ ตั กิ ารสารสนเทศ : การดาเนนิ งานขององคก์ รทางธรุ กจิ จะเกย่ี วขอ้ งการจัดการระบบสารสนเทศคอื การจดั เก็บ การประมวลผล การสแดงผล การสง่ ตอ่ขอ้ มลู จานวนมาก ธรุ กจิ ทมี่ ปี ระสทิ ธภิ าพตอ้ งสามารถจดั การสารสนเทศทเี่ กดิ ขน้ึ อยตู่ ลอดเวลาเพอื่ นาไปใชใ้ ห ้กอ่ ประโยชนส์ งู สดุ และตอบสนองความตอ้ งการของปัญหาอยา่ งรวดเร็วและสอดคลอ้ งกบั สถานการณ์ ฉะนัน้องคก์ รจงึ ทาการประมวลผลขอ้ มลู ทเี่ กดิ ขนึ้ ในประจาวนัโดยใชค้ อมพวิ เตอรเ์ ป็ นเครอ่ื งมอื ในการพฒั นาระบบปฏบิ ตั กิ ารสารสนเทศ มหี นา้ ทห่ี ลกั 3 ประการดงั นี้

• การทาบญั ชี ( Bookkeeping) ทาหนา้ ทใ่ี นการจัดเกบ็บนั ทกึ รายการปฏบิ ตั งิ านหรอื เหตกุ ารณท์ างการบญั ชที ่ีเกดิ ขนึ้ ในแตล่ ะวนั การปฏบิ ตั งิ านจะเกยี่ วขอ้ งกบั บคุ ลากร 2กลมุ่ คอื ลกุ คา้ (Consumer) และผขู ้ ายวตั ถดุ บิ (Supplier)การทางานขององคก์ รจะตอ้ งมกี ารบนั ทกึ รายการขายสนิ คา้ในแตล่ ะวนั และซอื้ สนิ คา้ ในแตล่ ะวนั เป็ นตน้• การออกเอกสาร (Document issuance) : ทาหนา้ ที่เกย่ี วกบั การออกเอกสารตา่ งๆ ทเ่ี กย่ี วขอ้ งกบั การปฏบิ ตั งิ านในแตล่ ะวนั ขององคก์ ร เชน่ การออกไบรบั สง่ สนิ คา้(Invoice) การออกเชค็ ใบเสร็จรับเงนิ เป็ นตน้• การทารายงานควบคมุ (Control reporting) ทาหนา้ ท่ีเกยี่ วกบั การออกเอกสารตา่ งๆในการดาเนนิ งานขององคก์ รเพอ่ื ตรวจสอบและควบคมุ การดาเนนิ งานขององคก์ ร

Characteristics of TPS• TPS จะตอบสนองตอ่ การประมวลผลไดอ้ ยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพและรวดเร็วเกย่ี วกบั ปรมิ าณขอ้ มลู จานวนมากของอนิ พตุและเอา้ พตุ .•TPS จะทาการจดั เก็บ แกไ้ ขขอ้ มลู เพอื่ ความถกู ตอ้ งของขอ้ มลู และใหข้ อ้ มลู ทนั สมยั .• TPS จะทาการตรวจสอบใหแ้ นใ่ จวา่ ขอ้ มลู ทป่ี ้ อนเขา้ มาทงั้ หมด รวมถงึ การประมวลผล กรรมวธิ ี ผลลพั ธถ์ กู ตอ้ งครบถว้ นสมบรู ณ์•TPS มศี กั ยภาพในระบบรกั ษาความปลอดภยั ทด่ี ี• TPS สนบั สนุนกระบวนการทางธรุ กจิ ทม่ี ผี ใู้ ชร้ ะบบเป็ นจานวนมาก ดงั นนั้ ถา้ ระบบเสยี หายจะทาใหม้ ผี ลกระทบตอ่องคก์ ร .

TPS เราสามารถแบง่ ออกเป็ นระบบยอ่ ยดงั น้ี1. ระบบการจา่ ยเงนิ เดอื น (Payroll processing system)2. ระบบบนั ทกึ คาสงั่ ซอื้ ( Order entry system)3. ระบบสนิ คา้ คงคลงั ( Inventory system)4. ระบบใบกากบั สนิ คา้ (Invoicing system)5. ระบบสง่ สนิ คา้ ( Shipping system)6. ระบบบญั ชลี กู หนี้ ( Accounts receivable system)7. ระบบสง่ั ซอื้ สนิ คา้ ( Purchasing system)8. ระบบรับสนิ คา้ ( Receiving system) ฯลฯ

Management Information System• ความสาคญั ของระบบสารสนเทศทมี่ กี ระบวนการทางธรุ กจิ ดงั นี้ • ระบบสารสนเทศชว่ ยสรา้ งคณุ คา่ ใหก้ บั ระบบงานของ องคก์ ร • ผบู ้ รหิ ารทกุ ระดบั ขององคก์ รจะตอ้ งมคี วามรคู ้ วาม เขา้ ใจเกยี่ วกบั ระบบสารสนเทศ ตลอดจนเทคโนโลยที ่ี ใชใ้ นการจดั การสารสนเทศ • การประยกุ ตใ์ ชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศเพอ่ื ตอบสนอง ความตอ้ งการทางธรุ กจิ เพอื่ ใหบ้ รรลเุ ป้าหมาย

การเปลยี่ นแปลงทมี่ ผี ลตอ่ สภาพแวดลอ้ มในการแขง่ ขนั ทางธรุ กจิ มสี าเหตดุ งั ตอ่ ไปนี้ • การรวมตวั ของเศรษฐกจิ โลก ( emergence of the economy) กอ่ ใหเ้ กดิ โลกภวิ ฒั น์ (Globolization of markets) ทเี่ กดิ บรู ณาการทางทรัพยากรทางธรุ กจิ และ การแขง่ ขนั ทวั่ โลก • การจดั การและการควบคมุ ตลาดโลก • การแขง่ ขนั ในตลาดโลก • ทรัพยากรบคุ คลระหวา่ งประเทศ • ระบบการกระจายสนิ คา้

•การปรับรปู ของระบบเศรษฐกจิ อตุ สาหกรรม(Transformation of industrial economy) การเปลย่ี นแปลงจากระบบเศรษฐกจิ อตุ สาหกรรมเขา้สรู่ ะบบเศรษฐกจิ บรกิ ารดว้ ยเทคโนโลยที ที่ นั สมยั • ระบบเศรษฐกจิ อาศยั ฐานความรแู้ ละสารสนเทศ • มกี ารแขง่ ในตลาดอยา่ งรวดเร็ว • วงจรชวี ติ ผลติ ภณั ฑแ์ ละบรกิ ารสน้ั ลง • ทาใหเ้ กดิ ผลติ ภณั ฑใ์ หมแ่ ละบรกิ ารใหม่ • ขอ้ จากดั ดา้ นความรบู้ คุ ลากร • ภาวะการณเ์ ป็ นผนู้ า • สภาพแวดลอ้ มทเ่ี ปลย่ี นแปลงรวดเร็ง

ระบบสารสนเทศเพอื่ การบรหิ าร (MIS)หมายถงึ ระบบทรี่ วบรวมขอ้ มลู จากแหลง่ ตา่ งๆ นามาจดั เกบ็ ใหเ้ ป็ นระบบสะดวกในการคน้ คนื เป็ นขอ้ มลู ภายในองคก์ รและภายนอกองคท์ มี่ ผี ลกระทบตอ่ การดาเนนิ งานการประมวลผลขอ้ มลู เพอ่ื ใหไ้ ดผ้ ลลพั ธอ์ ยใู่ นรปู แบบกระทดั รัด เขา้ ใจงา่ ย เพอ่ื นไปใชใ้ นการตดั สนิ ใจของผบู ้ รหิ ารระดบั ตา่ งๆมหี นา้ ทห่ี ลกั 2 ประการคอื • สามารถรวบรวมขอ้ มลู จากแหลง่ ตา่ งๆ ทงั้ ภายในและ ภายนอกมารวมกนั ไวอ้ ยา่ งเป็ นระบบ • สามารถทาการประมวลผลขอ้ มลู ไดอ้ ยา่ งมี ประสทิ ธภิ าพ เพอื่ ใหไ้ ดส้ ารสนเทศเพอ่ื การตดั สนิ ใจ ของผบู ้ รหิ าร

Overview MISองคป์ ระกอบของระบบสารสนเทศเพอ่ื การบรหิ าร1. เทคโนโลยที ใ่ี ชใ้ นการพฒั นาระบบสารสนเทศ • ฐานขอ้ มลู (Database) เป็ นสว่ นสาคญั ของระบบ MIS เพราะสารสนเทศทด่ี จี ะตอ้ งมาจาก ขอ้ มลู ทด่ี ี ถกู ตอ้ ง ทันสมัย เชอ่ื ถอื ได ้ และมกี ารจัดเกบ็ เป็ นระบบ สามารถคน้ คนื ขอ้ มลู ไดส้ ะดวกและรวดเร็ว • เครอื่ งมอื (Tools) เป็ นเครอ่ื งมอื ทใ่ี ชใ้ นการจัดเกบ็ และประมวลผล สว่ นมาจะเป็ น เทคโนโลยสี ารสนเทศ ประกอบดว้ ย Hardware และ Software

2. วธิ กี ารหรอื ขนั้ ตอนการประมวลผลขอ้ มลู ระบบขอ้ มลูของงานทางธรุ กจิ ตอ้ งสามารถสงั เคราะหส์ ารสนเทศที่เหมาะสมตอ่ ความตอ้ งการของผบู ้ รหิ าร เหมาะสมตอ่ การจดั ลาดบั การใชง้ าน การประมวลผล ตรงกบั ความตอ้ งการ3. การแสดงผลลพั ธ์ ผลลพั ธท์ ไี่ ดจ้ ากการประมวลผลขอ้ มลู จะตอ้ งอยใู่ นรปู ของรายงายสรปุ สามารถเรยี กใชไ้ ด ้อยา่ งรวดเร็ว

คณุ สมบตั ขิ องระบบสารสนเทศเพอ่ื การจดั การ• ความสามารถในการจัดการขอ้ มลู (Data manipulation)ระบบสารสนเทศทด่ี ตี อ้ งสามารถปรบั ปรงุ แกไ้ ขและจดั การขอ้ มลู เพอ่ื ใหเ้ ป็ นสารสนเทศพรอ้ มทจ่ี ะใชง้ านอยา่ งมีประสทิ ธภิ าพ• ความปลอดภยั ของขอ้ มลู (Data security) สารสนเทศเป็ นทรพั ยากรทส่ี าคญั ทส่ี ดุ ปัจจัยหนง่ึ ขององคก์ ร• ความยดื หยนุ่ (Flexibility) สภาพแวดลอ้ มทางธรุ กจิ หรอืสถานการณก์ ารแขง่ ขนั ทางการคา้ ทเี่ ปลย่ี นแปลงอยา่ งรวดเร็ว สง่ ผลใหส้ ารสนเทศทดี่ ตี อ้ งมคี วามสามารถในการปรับตวั เพอื่ ใหส้ อดคลอ้ งกบั การใชง้ านหรอื ปัญหาทเี่ กดิ ขนึ้• ความพงึ พอใจของผใู ้ ช ้ (User satisfaction )

Information Systems in the Enterprise What is a decision support system (DSS)? ชว่ ยในการวเิ คราะหข์ อ้ มลู เพอื่ การตดั สนิ ใจ ใชข้ อ้ มลู จากแหลง่ ภายในและภายนอกองคก์ รท่ี ตอ้ งการ Executive information system (EIS) สนบั สนนุ ผบู้ รหิ ารระดบั สงู

Decision Support Systemsระบบสนับสนุนการตดั สนิ ใจ (DSS) เป็ นระบบทพี่ ัฒนาขน้ึ มาจากระบบ MIS อกี ระดบั หนงึ่เพอื่ ชว่ ยผบู ้ รหิ ารในการตดั สนิ ใจ เป็ นระบบที่กาหนดทางเลอื กใหก้ บั ผบู ้ รหิ าร หรอื อาจจัดลาดบั ทางเลอื กใหก้ บั ผบู ้ รหิ าร เป็ นระบบสารสนเทศแบบโตต้ อบ ใชอ้ ปุ กรณ์คอมพวิ เตอรเ์ ป็ นเครอ่ื งมอื ทาใหส้ ะดวกและรวดเร็ว มโี มเดลในการสนับสนุนการตดั สนิ ใจเพอื่ ใหผ้ บู ้ รหิ ารเรยี กใชไ้ ด ้

โครงสรา้ งของระบบสนบั สนนุ การตดั สนิ ใจDSS Model DSS Software to Manager accessDSSDatabase DSS Model DSS database

คณุ สมบตั ขิ อง DSSช่วยให้ผู้บริหารตัดสินใจการออกแบบเป็ นแบบโครงสร้างและกง่ึ โครงสร้างสนับสนุนการตัดสินใจผู้บริหารทุกระดับใช้งานอเนกประสงค์ มีการจาลองแบบ การวเิ คราะห์ ช่วยเหลอื ผู้ตัดสินใจ

คณุ สมบตั ิของ DSSเป็ นระบบทโี่ ต้ตอบกบั ผู้ใช้ ใช้งานง่ายปรับเข้ากบั สถานการณ์ในสภาพแวดล้อมต่างๆได้มกี ลไกการทางานสามารถเรียกใช้ได้อย่างรวดเร็วสามารถตดิ ต่อกบั ฐานข้อมูลขององค์กรได้มคี วามยดื หยุ่นรองรับรูปแบบการบริหารงานต่างๆ ได้

ตัวอย่างระบบ DSSการส่ังซื้อวตั ถุดบิ ของระบบสินค้าคงคลงัแนวโน้มการขนึ้ ลงของราคาสินค้าหรือวตั ถุดบิค่าใช้จ่ายในการรักษาสินค้า/วตั ถุดบิ ต่อหน่วยเวลาปริมาณความต้องการสินค้า/วตั ถุดบิ ต่อหน่วยเวลาระยะเวลาในการสั่งสินค้าและวตั ถุดบิปริมาณสินค้า/วตั ถุดบิ ทมี่ อี ยู่ในคลงั สินค้า

Artificial Intelligence in Business

ระบบผเู้ ชย่ี วชาญ expert system?จดั การรวบรวมความเชย่ี วชาญของมนุษย์ รวมถงึ เหตณผ์ ล และการตดั สนิ ใจ มอี งคป์ ระกอบ 2 ชนดิknowledge base เป็ นสว่ น inference rules— ชดุ ของการของการรวบรวมความรแู้ ละ อนุมาณเพอ่ื ประยกุ ตใ์ ชก้ บั ประสบการณข์ องมนษุ ย์ ฐานความรู้p. 729 Next

Expert Systems : ระบบผเู้ชี่ยวชาญเป็นระบบโปรแกรมคอมพวิ เตอร์ท่ีออกแบบมาเพ่ือใชง้ านในลกั ษณะท่ีมีการทางานคลา้ ยคลึงกบั มนุษยข์ องกระบวนการในการให้เหตุผล และเป็นเครื่องมือท่ีตดั สินใจใหก้ บั ผบู้ ริหาร การใช้ผเู้ ชี่ยวชาญในแต่ละสาขาน้นั หายากและค่อนขา้ งจะมีราคาแพงความรู้ความสามารถมีขีดจากดั อยใู่ นระดบั หน่ึง ขอ้ จากดั คือความสามารถในการประมวลผลและตดั สินใจ ต่อการเปลี่ยนทางธุรกิจอยา่ งรวดเร็ว ระบบผเู้ ขี่ยวชาญสามารถช่วยได้ดงั ต่อไปน้ี

การประยกุ ตใ์ ช้ Expert System ในงานทางธุรกจิงานบญั ชแี ละการเงนิ ( Accounting andFinance) • ใหค้ าแนะนาและชว่ ยเหลอื ดา้ นภาษี • เลอื กรปู แบบการพยากรณ์ • จัดหาคาแนะนาดา้ นการลงทนุ • ชว่ ยในการตดั สนิ ใจดา้ นสนิ เชอื่

การประยกุ ตใ์ ช้ Expert System ในงานทางธรุ กจิงานการตลาด ( Marketing) • กาหนดเป้าหมายของยอดขาย • ตอบสนองตอ่ คาถามของลกู คา้ • นาเสนอปัญหาสผู่ บู ้ รหิ าร • ชว่ ยในการตดั สนิ ใจดา้ นขอ้ มลู การตลาด • กาหนดนโยบายการโปรโมชน่ั

การประยกุ ตใ์ ช้ Expert System ในงานทางธรุ กจิงานผลติ ( Manufacturing) • กาหนดแนวทางการผลติ ใหช้ ดั เจนและถกู ตอ้ ง • วเิ คราะหค์ ณุ ภาพและวธิ กี ารวดั ทถี่ กู ตอ้ ง • จัดทารายงานการปฏบิ ตั กิ าร • วเิ คราะหก์ ารจดั การดา้ นการขนสง่ • ชว่ ยในการออกแบบผลติ ภณั ฑแ์ ละการจดั ทรพั ยากร

การประยกุ ตใ์ ช้ Expert System ในงานทางธุรกจิงานบคุ ลากร ( Personnel) • การประเมนิ คณุ สมบตั ขิ องผสู ้ มัคร • ชว่ ยกาหนดการพฒั นาทรพั ยากรบคุ คล • ชว่ ยพนักงานในการกรอกแบบฟอรม์

การประยกุ ตใ์ ช้ Expert System ในงานทางธรุ กจิงานธุรกจิ ทว่ั ไป ( General Business) • ชว่ ยทาขอ้ เสนอโครงการ • แนะนากลยทุ ธด์ า้ นตา่ งๆขององคก์ ร • ใหค้ วามรแู ้ กพ่ นักงานใหม่ • ประเมนิ ผลการทางานของพนักงานใหม่

Knowledge Bases and Expert Systemsระบบจะจัดเกบ็ ขอ้ มลู และคน้ คนื ขอ้ เท็จจรงิและรปู ภาพบคุ ลากรจะทาหนา้ ทจ่ี ัดเกบ็ และจัดการความรู ้ฐานความรู ้ (Knowledge bases)จะมีขอ้ เท็จจรงิ และกฏเกณฑข์ องระบบสาหรับความตอ้ การในการเปลย่ี นแปลงความสมั พันธ์กบั ขอ้ เท็จจรงิ

Knowledge Bases and Expert SystemsExpert systemsเป็ นซอฟตแ์ วรห์ รอืโปรแกรมที่ออกแบบเพอ่ื ชว่ ยในการตดั สนิ ใจแทนมนูษย์

Examples of Expert SystemsMedicine: เป็ นขอ้ เท็จจรงิ ทางการแพทยแ์ ละความรขู ้ องแพทยท์ ี่ป้อนเขา้ ไปในระบบผเู ้ ชยี่ วชาญทใ่ี ชใ้ นการรักษาคนไข ้

Examples of Expert Systems Factories: expert systems ใชก้ บั สว่ นตา่ งๆของอตุ สาหกรรม เป็ น เครอื่ งมอื และชว่ ยในการผลติ สนิ คา้ ตา่ งๆ Financial: automation of banking functions and transactions is being done by many expert systems

Expert Systems in PerspectiveAn expert system can: ชว่ ยฝึกอบรมพนักงานใหม่ ลดจานวนความผดิ พลาดของมนุษย์ จดั หาผเู ้ ชย่ี วชาญเมอื่ ไมส่ ามารถหา ผเู ้ ชยี่ วชาญได ้ ชว่ ยในการตดั สนิ ใจแทนมนุษย์

Expert Systems in Perspective สารองความรขู ้ องผเู ้ ชยี่ วชาญหลงั จากท่ี ผเู ้ ชย่ี วชาญลาออก เป็ นศนุ ยก์ ลางในการรวบรวมความรจู ้ าก ผเู ้ ชย่ี วชาญหลาย ๆ คน Make knowledge available to more people

Information Systems in the Enterprise ชว่ ยในการวเิ คราะหข์ อ้ มลู และการตดั สนิ ใจ ใชข้ อ้ มลู จากแหลง่ ภายในและภานนอก Executive information system (EIS) สนบั สนนุ การทางานของผบู้ รหิ ารระดบั สงู

The Executive Support System (ESS)ผบู ้ รหิ ารแตล่ ะระดบั มคี วามตอ้ งการขอ้ มลู ทแี่ ตกตา่ งกนั ไปเชน่ ระบบ DSS พมั นาขน้ึ สาหรับผบู ้ รหิ ารระดบั กลางผบู ้ รหิ ารระดบั สงู มคี วามตอ้ งการขอ้ มลู ทม่ี คี วามแตกตา่ งกบัผบู ้ รหิ ารระดบั อนื ๆในองคก์ ร เน่อื งจากงานของผบู ้ รหิ ารระดบั สงู มคี วามสาคญั ตอ่ ความอยรู่ อดขององคก์ รสารสนเทศจะตอ้ งมคี ณุ ลกั ษณะทสี่ าคญั ดงั น้ี 1. ขอ้ มลู แบบไมม่ โี ครงสรา้ ง: การตดั สนิ ใจของผบู ้ รหิ ารระดบั สงู สว่ นใหญจ่ ะเกยี่ วขอ้ งกบั ปัญหามโี ครงสรา้ งไมช่ ดั เจนขาดความแน่นอนของขอ้ มลู สถานการณณ์ ม์ คี วามซบั ซอ้ น มองไม่เห็นรายละเอยี ดทชี่ ดั เจน เชน่ การวเิ คราะหอ์ นาคตขององคก์ ร การกาหนดทศิ ทางการดาเนนิ งานของบรษิ ัท เป็ นตน้

2. ความไมแ่ นน่ อนสงู : การตัดสนิ ใจของผบู ้ รหิ ารระดบั สงูบางครัง้ อาจพบกบั เหตกุ ารณท์ ไ่ี มเ่ คยเกดิ ขนึ้ มากอ่ น หรอืเหตกุ ารณท์ เ่ี ปลย่ี นแปลงอยา่ งรวดเร็ว การตัดสนิ ใจจะไมม่ ีแบบอยา่ งทเี่ ป็ นแนวทาง หรอื ไมส่ ามารถใชข้ อ้ มลู จากการคาดการณโ์ ดยใชห้ ลกั การวเิ คราะหเ์ ชงิ ปรมิ าณมาประกอบการตดั สนิ ใจดา้ นเดยี ว เชน่ สภาวะเศรษฐกจิ ตกต่าอยา่ งรนุ แรง3. ใหค้ วามสาคญั กบั สถานการณ์ในอนาคต :เพอ่ื ใหอ้ งคบ์ รรลผุ ลแหง่ ความสาเร็จตามเป้าหมายทก่ี าหนดองคก์ รจะตอ้ งมกี ารปรับสถานการณท์ อี่ าจเกดิ ขนึ้ ไดใ้ นอนาคตการตัดสนิ ใจเชงิ กลยทุ ธข์ องผบู ้ รหิ ารระดบั สงู จะเกยี่ วขอ้ งกบั การกาหนดวสิ ยั ทัศน์ ภารกจิ วตั ถปุ ระสงค์ ทศิ ทาง การดาเนนิ งานและการแขง่ ขันทางธรุ กจิ

4. แหลง่ ขอ้ มลู ทไี่ มเ่ ป็ นทางการ : ผบู ้ รหิ ารระดับสงูตอ้ งการแหลง่ ขอ้ มลู ภายในและภายนอกองคก์ รเพอ่ื ประกอบการตดั สนิ ใจ เนอ่ื งจากอาจจะมกี ารเผชญิ ปัญหาหลากหลาย ซบั ซอ้ นและไมแ่ น่นอน สง่ ผลใหข้ อ้ มลู ทเี่ ป็ นทางการทไ่ี ดร้ ับการนาเสนอเป็ นรายผลประกอบการศกึ ษาและการวเิ คราะหส์ ภาวะเศรษฐกจิและอตุ สาหกรรมไมเ่ พยี งพอตอ่ การตัดสนิ ใจ ผบู ้ รหิ ารอาจไดร้ ับขอ้ มลู สาคญั ทไ่ี มเ่ ป็ นทางการ เชน่ การสนทนาระหวา่ งรับประทานอาหาร ขา่ วสารทั่วไป หรอื การประชมุ แสดงความคดิ เห็น เป็ นตน้5. ขอ้ มลู ไมแ่ สดงรายละเอยี ด : การบรหิ ารระดบั สงู จะตดั สนิ ใจในรปู แบบของการพยากรณ์ เพอื่ กาหนดเป้าหมายแนวทางทจ่ี ะทา หรอื แกไ้ ขปัญหาทไ่ี มช่ ดั เจน ผบู ้ รหิ ารตอ้ งใช ้วสิ ยั ทัศน์ ในการพจิ ารณาวเิ คราะหป์ ัญหาหรอื โอกาสทเ่ี กดิ ขนึ้มากกวา่ เจาะลกึ ในรายละเอยี ด