total suture

การเย็บ ตกแต่งบาดแผล ทีไม่สาหสั ผู้ช่วยศาสตราจารย์ เรียม นมรักษ์

การเยบ็ ตกแตง่ บาดแผลทไ่ี มส่ าหสั

วัตถปุ ระสงค์ • บอกวัตถุประสงค์การเย็บแผลไดถ้ กู ตอ้ ง • บอกเครื่องมอื ทใี่ ช้สาหรับการเยบ็ แผลได้ถกู ตอ้ ง • บอกประเภทของการเย็บแผลได้ถูกต้อง • อธบิ ายหลักการ วธิ ี การเยบ็ แผลได้ถกู ตอ้ ง • สามารถเย็บแผลอยา่ งงา่ ยได้

วัตถุประสงค์ในการเยบ็ แผล 1. stop bleeding เพือ่ หา้ มเลอื ด 2.Reconstruction ซ่อมแซมสว่ นทบี่ าดเจ็บ 3. Decrease pain and infection ลดอาการปวด และ ป้องกันมิใหเ้ กิดการติดเช้อื 4. Reduce scar ลดรอยแผลเปน็ 5. Increase healing of ulcer เพอ่ื ส่งเสรมิ การหายของแผล

บาดแผลที่ควรเยบ็

บาดแผลทไี่ มค่ วรเย็บ • สนุ ขั กดั

แผลติดเช้อื

เมอ่ื มบี าดแผล •ซักประวตั กิ ารเกดิ บาดแผล วนั เวลาท่เี กิดบาดแผล สาเหตุการเกดิ การได้รบั วคั ซนี บาดทะยัก •ประเมนิ ลกั ษณะบาดแผล ตาแหน่ง ขนาด (กวา้ งxยาวxลกึ cm) เนือ้ เยอ่ื แผล ผิวหนงั รอบแผล สิ่งแปลกปลอม สารคดั หล่ัง •ดกู ารสญู เสยี เลอื ด วา่ มเี ลอื ดออกภายนอกใหเ้ หน็ หรือ วา่ มเี ลอื ดออกภายใน ซึง่ ตอ้ งประเมนิ โดยใช้ สญั ญาชพี เป็นหลกั และอน่ื ๆ ประกอบ

การจดั การกบั บาดแผล •แผลทคี่ วรเย็บ–แผลอบตั ิเหตุไมเ่ กิน 6 ชม. / นานเกนิ 6 ไม่ เกนิ 12 ชม. ขอบแผลเรยี บ ไมม่ สี ่งิ แปบกปลอใ •แผลนานเกนิ 12 ชม. ไมเ่ ยบ็ นัดทาแผลทกุ วนั •กรณี Fx. เสน้ เลือดฉกี ขาด เนอื้ เยื่อหายไปจนไมส่ ามารถดงึ ผิวหนังใหย้ ึดตดิ กันได้ให้พจิ ารณาสง่ ต่อ

การชะล้างบาดแผล •เตรียม set dressing • ใส่ถงุ มือ sterile • ล้างแผลด้วย NSS.แผลสะอาด •ถา้ มี FB : ใช้gauze ชุบ NSS เช็ดให้สะอาด • แผลเปน็ โพรง: ใช้ syringe ฉดี NSS. Irrigate •ใช้gauze ซับแผลให้แห้ง

การฉดี ยาชาเฉพาะที่ (Block นอก Field) •เตรียมอปุ กรณ:์ Syringe เขม็ •ดดู ยาชา: 2% Lidocaine •เชด็ ผวิ หนังที่จะฉีดยาด้วย70%Alc. โดยฉีดวนออกด้าน นอกห่างจาก ตาแหนง่ ทจี่ ะฉดี ยาเป็นวงกลมกว้าง ประมาณ 1 นวิ้ • ทดสอบดูวาฉีดเขา้ เส้นเลือดหรอื ไม่ • Infiltration รอบแผล รอ 1 นาทใี ห้ยาออกฤทธิ์

เครอื่ งมือสาหรบั การเยบ็ แผล 1. Tooth Forceps ใช้สาหรับหยบิ จบั ผิวหนัง หรือ Adson forceps Non Tooth Forceps

2. Needle Holder •ใชส้ าหรบั การจับเข็ม เพ่ือควบคมุ นา้ หนกั และทิศทางใน การเย็บ

เครื่องมอื สาหรบั การเย็บแผล 3. กรรไกรตัดไหม (Scissors)

เขม็ เยบ็ แผล •

เข็มเย็บแผล •เขม็ Cutting มีความคมด้านข้าง ใชเ้ ย็บเน้อื เย่ือท่หี นา เหนียว เช่น พงั ผืด ผิวหนัง เสน้ เอน็ •เข็ม Round เย็บเนอื้ เย่ือทีอ่ ่อนและไมต่ อ้ งการใหข้ อบเขม็ บาทเนอ้ื เช่น เย็บลาไส้ หลอดเลือด กลา้ มเนือ้ ขนาดความใหญ่ ความยาวของเข็ม ใชต้ ามความ ต้องการของการตักเน้ือเขา้ มาหากนั วา่ มากน้อยเพียงใด

•เขม็ โค้งมาก สาหรับเย็บแผลแคบๆ •เข็มโค้งน้อย สาหรบั แผลทม่ี เี น้ือท่เี ย็บกวา้ ง

ไหมเยบ็ แผล •ไหมละลาย absorb •ไหมไม่ละลาย non absorb

ไหมละลาย absorb วัสดทุ ล่ี ะลายไดเ้ อง (Absorbable Sutures) ซ่งึ ใช้ สาหรับเยบ็ อวยั วะภายใน

•Chromic catgut ละลายได้ชา้ 10-20 วัน ไม่คอ่ ยระคายเคอื ง ใชใ้ นการเย็บ กล้ามเนื้อท่ีตอ้ งใช้ระยะเวลานานเพอื่ ท่จี ะทาให้ แผลติด

Polyglycolic acid(Dexon), Polyglycan (Vicryl) โดยจะเร่มิ ละลาย ภายใน 4-5 วัน และจะหมดไปภายใน 2 สปั ดาห์

3.Plain catgut • ละลายไดเ้ รว็ 5-10 วัน •ใช้เย็บกลา้ มเนอ้ื ทไี่ มล่ ึกมาก ไมต่ อ้ งใชแ้ รงในการดึงร้งั มาก เช่น บรเิ วณปาก ลาตวั ท่ีแผลไม่ลกึ

ไหมไมล่ ะลาย non absorb •วสั ดทุ ีไ่ ม่ละลายเอง (Non-Absorbable Sutures) • ใชเ้ ย็บอวัยวะภายนอก

. ไหมดา (Silk) • ประกอบดว้ ยเสน้ ใยตามธรรมชาติ 1ราคาถกู ผูกปมง่าย และไมค่ ลาย

2. Nylon หรอื ethilon ขนาดแตกตา่ งกนั

ยาชาเฉพาะท่ี Lidocaine (Xylocaine) •การฉดี ยาชา เลือกใหเ้ หมาะกบั แผลทจี่ ะฉดี Xylocaine without adrenaline เปน็ ยาชาเฉพาะทท่ี ่อี อกฤทธิไ์ ดเ้ ร็วมาก การกระจายฤทธิ์ไดด้ ี และมีฤทธ์อิ ยไู่ ด้นานไมร่ ะคายเคือง • Xylocaine with adrenaline ซ่งึ มฤี ทธิท์ าให้เสน้ โลหิตหดตวั เลอื ดทอี่ อก จากบาดแผลจะออกนอ้ ยลง เหมาะสาหรับผู้ปว่ ยท่ีมเี ลอื ดออกจากบาดแผล มาก แต่ควรระวังในการฉีดโดยเฉพาะอวัยวะสว่ นปลายของร่างกาย เช่น ปลายน้ิวมือ น้ิวเทา้ ติ่งหู ซงึ่ มีฤทธ์ิทาให้เสน้ โลหิตหดตวั ทาให้เกดิ Cyanosis และ gangrene

วธิ กี ารฉดี ยาชา • เตรยี มผิวหนงั บริเวณทจี่ ะฉดี ยาให้ปราศจากเชอ้ื ดว้ ยยาฆ่าเชื้อ • ปผู ้าสเี่ หลย่ี ม คลมุ บรเิ วณทจี่ ะเยบ็ • ฉดี ยาชาเขา้ ช้ันใต้ผวิ หนัง และผิวหนงั โดยใชเ้ ขม็ 24,25 ขนาด 1 นว้ิ หรอื 11/2 นว้ิ •ก่อนฉีดยาชาทุกคร้ังต้องดูดดูวา่ ปลายเขม็ แทงเขา้ หลอดเลอื ด หรอื ไม่ •ค่อยๆ ปักเข็มเขา้ ไปในเนอ้ื เยือ่ ใตผ้ ิวหนงั เดินยาชา พรอ้ มๆกับ ถอยเข็ม ช้าๆ

ประเภทของการเยบ็ 1. Simple suture

simple suture เยบ็ แบบธรรมดา

2. Mattress suture เยบ็ แบบซ้อนใช้ในรายท่ตี ้องการ ความแขง็ แรง แผลทล่ี กึ และยาว

3. เยบ็ แบบรอ้ ยติดตอ่ (Continuous)

ข้นั ตอนวธิ กี ารเย็บแผล •1. ประเมินแผลผูป้ ่วย ซกั ประวัตกิ ารบาดเจ็บ ,การแพ้ยา •2. เตรียมชดุ เย็บแผลและอุปกรณ์ใหพ้ ร้อม •2. ใส่ถุงมือ sterile •3. เตรยี มบรเิ วณบาดแผล

ข้นั ตอนวธิ กี ารเยบ็ แผล •4. ทาความสะอาดแผล •5. ฉีดยาชา •6. การจบั Needle Holder เพ่ือเยบ็ •7. จานวนเขม็ ทจ่ี ะเย็บ •8 . ทาความสะอาดแผลและปดิ แผล

หลักการเยบ็ แผล •1. ยึดหลกั ปราศจากเช้ือ(Sterile Technique) โดยการใส่ถุงมือ Sterile •2. เลือกเข็มให้เหมาะสมกับแผลทจี่ ะเยบ็ • 2.1 เข็ม Cutting คือเขม็ ทีม่ คี มด้านขา้ ง ใช้สาหรับเยบ็ เน้อื หนงั ทม่ี ีความเหนียว เชน่ พงั ผดื ผิวหนัง เอ็นต่างๆ • 2.2 เข็มกลม (Round) ใช้สาหรบั เย็บเน้ือที่อ่อนและไม่ต้องการ ให้ขอบเข็มบาดเนอ้ื ไดแ้ ก่ การเยบ็ ลาไส้ กลา้ มเนอ้ื ตอ่ มตา่ งๆ

3. การจับเข็ม เขม็ โคง้ ต้องจบั เขม็ ทป่ี ระมาณ 1/3 คอ่ นมาทางโคน เขม็ เพราะหากจบั ทีป่ ลายเขม็ มากไปจะทาให้แทงเขม็ ผ่านโคง้ เขา้ ไป ในเนอ้ื ที่จะเย็บลาบาก

4.การจับ needle holder ควรจับให้ด้ามอยใู่ นองุ้ มือ นวิ้ ช้วี างใกล้ กับขอ้ ตอ่ เพือ่ จะตกั ได้มัน่ คงและแม่นยา

•5. เวลาตักควรปกั เขม็ ลงไปตรงๆให้ตง้ั ฉากกบั ผวิ หนงั หรอื เนอ้ื ท่จี ะเยบ็ ปกั ใหล้ กึ เกอื บถงึ กน้ แผล เพราะจะทาให้งา่ ยในการเย็บ •ไมค่ วรตักเฉยี ง เพราะผิวหนังทจ่ี ะถูกเย็บจะมคี วามยาวมากทา ให้เย็บยากและการปักเขม็ ควรให้ห่างจากขอบแผลพอควร

•6. หมุนเขม็ ใหป้ ลายเขม็ เสยข้นึ โดยใช้ขอ้ มอื อยา่ ดันไปตรงๆ เพราะเขม็ โคง้ อาจจะหกั •6.1 ใหป้ ล่อยคบี จากโคนเข็มมาจบั ปลายทโ่ี ผล่พน้ ผวิ หนงั อีก ด้านหนงึ่ ของแผลข้ึนมา ใหป้ ลายแหลม แลว้ ค่อยๆหมุนเขม็ ตาม ความโค้งของเข็มจนกระทั่งโคนเข็มหลุดจากผิวหนัง

7. ให้มอื ซ้ายจบั โคนเชือก มอื ขวาจับคมี จับเข็มรูดออกไปใชค้ มี หมุนเชอื ก 2 รอบแลว้ ผูก แลว้ หมุนอกี รอบผกู

•8. ใช้กรรไกรตดั ไหม ตัดด้ายโดยใหเ้ หลอื โคนไว้ยาวประมาณ 0.5 เซนตเิ มตร จะเยบ็ กี่เข็มขน้ึ กบั ความยาวของแผล โดยทว่ั ไปจะเย็บแต่ละเขม็ หา่ งประมาณ 0.5 -1 เซนติเมตร ขึน้ อย่กู บั ตาแหน่ง

คาแนะนาผปู้ ว่ ยหรอื ญาติ • อย่าลมื ถามเรือ่ งการฉดี วคั ซีนปอ้ งกันบาดทะยกั •ดแู ลและทาแผลทุกวัน •ปอ้ งกนั ไม่ให้แผลถูกน้า มาพบแพทยแ์ ละตัดไหม ตามนัด •หากพบว่าแผลมอี าการอักเสบบวมแดง มีน้าหรือ เลอื ดออกจากแผลมากให้รีบกลับมาพบแพทย์ ก่อนนัด

การตัดไหม หลกั การตัดไหม •1. ตรวจสอบคาส่งั การรกั ษาของแพทย์ทกุ ครัง้ ว่ามี จดุ ประสงค์ให้ตดั ไหมทุกอัน (total stitches off) หรือตดั อันเว้นอนั (partial stitches off) •2. เพื่อป้องกันการเกิดรอยแผลเปน็ จากรอยเยบ็ (stitch marks) แนะนาใหไ้ มค่ วรปล่อยไหมท่เี ยบ็ ไว้นานเกนิ ไป

คานาเกย่ี วกบั การตดั ไหม • ตาแหนง่ ปกติแนะนาใหต้ ดั ไหมท่ี 7 วนั •ตาแหนง่ ทใ่ี บหนา้ ที่ 5 วัน •และตาแหน่งท่มี คี วามตงึ สงู หรอื ต้องเคลอ่ื นไหวเพอ่ื ป้องกนั แผลแยก แนะนาที่ 10-14 วนั • ถ้าไหมตกค้างอยู่ใต้ผวิ หนงั จะกลายเป็นสง่ิ แปลกปลอมและเกิดการอักเสบได้ • ขณะตดั ไหมหากพบว่ามขี อบแผลแยกใหห้ ยุดทา และ ปดิ แผลด้วยวสั ดุทีช่ ว่ ยดงึ รงั้ ให้ขอบแผลตดิ กัน

วิธีการตดั ไหม •1. ใช้ 70% alcohol เช็ดบรเิ วณทีจ่ ะตัดไหม รอจนแหง้ •2. มอื ซา้ ยจับ non tooth forceps หยิบชายไหมหรอื จบั ปม ผูกแตล่ ะปม • กรณีทเ่ี ยบ็ แบบ Interrupted sutures ยกขนึ้ ใหต้ งึ •3. มือขวาจับกรรไกรตัดไหม เลอื กใช้กรรไกรปลายแหลม ใช้ ปลายกรรไกรจดั ให้อยแู่ นวราบขนานกบั ผวิ หนังบรเิ วณแผล กดผวิ หนงั ดา้ นนอกชิดรูทดี่ า้ ยผา่ น เพอื่ ให้ด้ายส่วนที่ฝงั อยู่ โผลข่ ้ึนมาเหนือผวิ หนัง

วธิ กี ารตดั ไหม •4. สอดปลายแหลมของกรรไกร เข้าไปตดั ไหมส่วนท่ี ชิดกนั ผวิ หนงั อ้ากรรไกรตัดไหมเพียงเล็กน้อยเท่าน้ัน และขณะตัดไหมต้องมองเหน็ ปลายกรรไกรตลอดเวลา เพื่อแน่ใจว่าไม่ไดไ้ ปตัดเนื้อเยือ่ อื่น •5. ดงึ ไหมทตี่ ัดแล้วออกจากตัวผู้ปว่ ยโดยดงึ ไหมเข้า หาแผลเพื่อปอ้ งกันแผลแยกขณะดงึ