ประวัติศาสตร์

ประวัตศิ าสตร์ไทย (Thai History)

๑. ประวตั ศิ าสตรแ์ ละวิธีการศึกษา ๒. การต้งั ถ่นิ ฐานในดนิ แดนไทย ๓. สถาบนั พระมหากษตั ริยไ์ ทย ๔. วิเคราะหเ์ หตุการณ์ส�ำคญั ๕. ๒๐ บคุ คลส�ำคญั ของไทยท่ไี ดร้ บั การยกยอ่ งจากยเู นสโก ๖. วฒั นธรรมและภูมิปญั ญาไทย

ประวตั ศิ าสตรและวธิ ีการศกึ ษา การศึกษาเรื่องราวของสงั คมมนุษยในมติ ขิ องเวลาโดยใชห ลกั ฐานและวิธกี ารทางประวัติศาสตร บิดาแหง ประวตั ศิ าสตรโลก บดิ าแหง ประวตั ศิ าสตรไ ทย เฮโรโดตสั (Herodotus : สมเดจ็ พระเจาบรมวงศเธอ ๔๘๔ - ๔๒๔ ปก อ น ค.ศ.) กรมพระยาดาํ รงราชานุภาพ ผลงานสําคญั I-TECT8 ผลงานสําคัญ The Histories ไทยรบพมา ลักษณะการปกครอง สงครามระหวา งกรีกกับเปอรเ ซีย ประเทศสยามแตโบราณ ความสาํ คญั ของประวัติศาสตร รแู ละเขาใจ ในคสวราามงสเปํานนึกชาติ สภาพแวดลอม ในสังคมปจจบุ ัน ใชอดตี เปน บทเรียน เสรมิ สรา งทกั ษะ และเหน็ แนวทาง การคิด ทักษะชีวิต สอู นาคต และความคดิ เปนเหตเุ ปนผล 96

ประวตั ศิ าสตร •สมยั ประวตั ศิ าส ประวัตศิ าสตรไ์ ทย 97 ยุคสมยั วรรษ • ศตวรร เปลสีย่ กงันาคแรมปลง ส ัมย กอน ทศ ชวงเวลา พ ผตลอ กสรงั ะคทมบ ฮ.ศ.ษ • สหสั วรรษ ต ร เหสตําุกคาญั รณ สังคมมนุษย อดีตและชว งเวลา .ศ. • ค.ศ. • ร.ศ. • ม.ศ. • จ.ศ. • ศักราช ปอรงะควป ัตรศิ ะากสอตบร หลักฐาน หลักฐานทาง วธิ กี ารทาง ชน้ั ตน ประวตั ิศาสตร ประวัติศาสตร หลักฐาน ความกจรระอิงบยใวนานงHสMเกังปาiคนsรeมแรtมtะสoนบhวrษุบงoiหยcาdal ชัน้ รอง ๕ ๒ นําเสนอได ๑ รวบรวมขอ มลู อยา งมีเหตผุ ล หลักฐานตางๆ ๔สงั เคราะหแ ละ ทเี่ ก่ียวขอ ง ๓ สรุปประเด็น วตเิรควรจาสะอหบ ตคี วาม คแลุณะคปารหะลเมักินฐาน กาํ หนดประเดน็ ศึกษาใหชดั เจน

ชว งเวลา 2009 2000 ทศวรรษ ท่ี ๒๐๐๐ คอื ค.ศ. ๒๐๐๐ - ๒๐๐๙ ค.ศ. คริสตศตวรรษ ท่ี ๒๑ คือ ค.ศ. ๒๐๐๑ - ๒๑๐๐ 2001 ครสิ ตส หัสวรรษ ท่ี ๓ คอื ค.ศ. ๒๐๐๑ - ๓๐๐๐ 2010 ศักราช พ.ศ.= พทุ ธศกั ราช ฮ.ศ.= ฮจิ เราะหศ กั ราช จ.ศ.= จลุ ศักราช พระพุทธเจา นบีมฮู มั หมัดอพยพจาก พระเจาสูริยะวกิ รม ปรนิ พิ พาน นครมกั กะฮไ ปเมอื งมะดนี ะฮ ของพมาตั้งขน้ึ ค.ศ.= ครสิ ตศักราช ม.ศ.= มหาศกั ราช ร.ศ.= รัตนโกสนิ ทรศก พระเยซคู ริสต พระเจา กนิษกะของอินเดีย พระบาทสมเด็จพระจลุ จอมเกลา ประสูติ ตง้ั ขน้ึ เจา อยหู วั โปรดเกลาฯ ใหน บั ป สถาปนากรงุ รัตนโกสินทร การเทยี บศกั ราช พ.ศ. ๒๓๒๕ เปน ร.ศ. ๑ กอน ร.ศ. กอน จ.ศ. กอน ม.ศ. ม.ศ. ๑ +๖๒๑ กอ น ค.ศ. ค.ศ. ๑ +๕๔๓ กอน พ.ศ. พ.ศ. ๕๔๔ พ.ศ. ๖๒๒ พ.ศ. ๑ 9๘

2100 2100 ประวัตศิ าสตรไ์ ทย 99 3000 3000 เวลาเวแลบาบแไบทบยไทยพทุพธท.ถศส่ีึง.๒หพ๑๒สั ค๐๐ทุวพอื ร๐๐ธท.ถศรส๑๐่ีงึษ.๒ห๑๒ัสค๐๐วือร๐๐พรถพ๑๐ท.ษึงศุท่ี .๒ธ๒๒ศ๖๖๕ตพ๐ถพคว๐ท.๐งึศอืรุท๑ี่ ร.๒ธ๒ษ๒ศ๖๖๕ต๐คว๐๐อืร๑ร2ษ100 2100 3000 3000 ๓ ๔ฯ๓๕ฯ๔ ๕ ๑ ๗ฯ๑๖๗ฯ ๖ วนั องั วคันารองั คาร เดอื นเ๕ดอื นข๕้นึ ๔ขคน้ึ ํ่า๔ คํา่ วันอาวทนั ิตอยา ทติ ย เดือนเ๖ดือนแร๖ม ๗แรคมา่ํ ๗ คํา่ ร.ศ. ร๑.ศ.+๑๒๓+๒๒๔๓๒๔ จ.ศ. จ๑.ศ+. ๑๑+๘๑๑๑๘๑ พ.ศ.พ๑.๑ศ.๘๑๒๑๘๒ พ.ศ.พ๒.๓ศ.๒๒๕๓๒๕

ยุคสมยั ทางประวตั ศิ าสตร สมยั กอนประวัตศิ าสตร (Prehistory) พัฒเนคารกือ่ างรมขอื อเคงเรท่ือคงโในชโ ลยี พัฒนาการทางสังคม ๕,๐๐๐,๐๐๐ - ๔,๐๐๐ ปม าแลว ๔,๐๐๐ - ๑,๕๐๐ ปม าแลว ยคุ สงั คม ลา สัตว และหาของปา ยุคหนิ ยุคโลหะ ยุคหมูบาน สังคมเกษตรกรรม ยคุ หนิ เกา ยคุ หินกลาง ยุคหินใหม ยคุ สาํ ริด ยคุ เหล็ก ยุคสงั คมเมือง เรร อนอยูตามถาํ้ ต้ังหลักแหลง รวมกนั อยเู ปน และเพงิ ผา ใชห นิ เปนหมูบ า น เพาะปลกู ชุมชน หรือ เมอื ง และเคร่ืองปน ดินเผา จดั การปกครอง อยางหยาบ ลา สตั ว เลยี้ งสตั ว ทอผา แบงงานกันทาํ หาของปา เปนอาหาร ทาํ เครอ่ื งปนดินเผา แลกเปลีย่ นสงิ่ ของ มลี วดลายสวยงาม ๑๐๐

ประวตั ศิ าสตร์ไทย ๑๐๑ สมัยประวัติศาสตร (History) ประวตั ศิ าสตรส ากล ประวตั ศิ าสตรไทย ประวตั ิศาสตรจ ีน ภูมิภาค/รัฐอน่ื ๆ สมัยโบราณ สมัยกอ นสโุ ขทัย ประมาณ ส๑,ม๗๖ัย๖โ-บ๒๑ร๑าปณกอ น ค.ศ. ๒๑๑สปมกอัยนจคัก.ศร.-วค.รศ.ร๑ด๙ิ ๑๒ ๓,๕๐๐ ปก อ น ค.ศ. พทุ ธศตวรรษท่ี ๑๒ - ๑๘ ค.ศ.ส๑ม๙ัย๑๒ใ-ห๑ม๙๔ ๙ สมยั ปจจุบัน สมยั กลาง สมัยสุโขทัย ค.ศ. ๑๙๔๙-ปจ จบุ นั คริสตศ ตวรรษท่ี ๕ - ๑๕ พุทธศตวรรษท่ี ๑๘ - ๒๑ ครสิ ตศสตมวรัยรษใทหี่ ๑ม๕ - ๒๐ สมัยอยุธยา ครสิ ตสศ ตมวรยั รษปทจ่ี ๒จ๐บุ - นัปจ จบุ นั พุทธศตวรรษท่ี ๑๙ - ๒๔ สมยั ธนบุรี พุทธศตวรรษท่ี ๒๔ สมัยรตั นโกสินทร พทุ ธศตวรรษที่ ๒๔ - ปจ จบุ นั พระจปงั หราวงัดคลส พาบมรุยีอด อทุ ยานจปงั รหะววดััตสิศโุาขสทตัยรสโุ ขทยั จงั อหพทุ วรยัดะาพนนรคปะรรนศะครวรอีัตศยศิ รธุ าีอยสยาตุธรย า วดั อรุณราชวรการรงุาเมทพราฯชวรมหาวิหาร พระบกรรมุงมเทหพาฯราชวงั

สมัยกอนประวตั ิศาสตร ยุคหนิ (๕๐๐,๐๐๐ - ๔,๐๐๐ ปมาแลว ) ยุคหนิ เกา ยคุ หินกลาง ยุคหนิ ใหม ๔ พันป มาแลว ๕ แสนป ๑ หมนื่ ป ๖ พนั ป มาแลว มาแลว มาแลว ยคุ สังคมลาสัตวแ ละหาของปา ยุคหมูบา นสงั คม เกษตรกรรม การเปรียบเทียบประวัตศิ าสตรสากล ๒๑ ๒๐ ๑๘ ๑๕ ศตวรรษท่ี ศตวรรษที่ ศตวรรษที่ ศตวรรษที่ สมัยปจ จบุ ัน สมัยใหม (พส.ศม.ยั ๒ร๓ตั ๒น๕โก- สปนิจ จทบุ รัน ) (พ.ศส. ๑ม๘ัย๙อ๓ยุธ- ย๒า๓๑๐) (พ.ศ.ส๒ม๓ยั ๑ธ๐น-บ๒รุ ๓ี ๒๕) ๑๐๒

ประวตั ศิ าสตรไ์ ทย ๑๐๓ ๓,๕๐๐ ปก อน ค.ศ. ยุคโลหะ ปสรมะยั วโัตบศิ ราาสณตรสากล (๔,๐๐๐ - ๑,๕๐๐ ปม าแลว ) ๑,๕๐๐ ป ครสิ มาแลว ยุคสาํ รดิ ยคุ เหล็ก ยุคสงั คมเมือง ๒,๕๐๐ ป มาแลว กบั ประวตั ศิ าสตรไ ทย ตศ ตวรรษท่ี ๕ ๑๔ ๑๓ ศตวรรษท่ี ๖ ศตวรรษท่ี ศตวรรษท่ี สมยั กลาง (พ.ศส. ๑ม๗ัย๙ส๒โุ ข-ท๒ัย๐๐๖) (กอ สนมพัยุทกธศอตนวสรรโุ ขษทท่ี ัย๑๘) สมยั ประวัติศาสตรไ ทย

หลักฐานทางประวัติศาสตร หลกั ฐานช้นั ตน หลกั ฐานชั้นรอง (Secondary sources) (Primary sources) หลกั ฐานปฐมภมู ิ หลกั ฐานทตุ ยิ ภูมิ หลกั ฐานทเ่ี กิด หลกั ฐานที่เกิด หลงั เหตกุ ารณ พรอมเหตกุ ารณห รอื หรอื ศึกษาจาก ผูเห็นเหตุการณ หลกั ฐานชั้นตน บันทึกไว เสหมรยั ยี ทญวเางรนิ วดี เคร่ืองประดับ ประติมากรรมสมัยทวารวดี จารึกเยธมฺมา 104 จเจงั ดหยี วจัดลุ นปครระปโทฐมน และกวธารงรหมมจอักบร

ประวัตศิ าสตรไทย 10๕ จจังาหรกึ ววัดัดนเคสรมศารเมีธรือรงมราช วัดหลง จงั หวดั สุราษฎรธ านี เงนิ สดมอัยกศจรนัีวิชทัยร พระโพธสิ ัตวอวโลกิเตศวร เครอ่ื งประดับ พระปรจางั งหควส ดั าลมพยอบดุรี จังปหรวาดั สนาคทรหรินาพชสิมีมายา ปจงัรหาสวาดั ทบพุรรีนัมมยร งุ เทวรูป จารกึ เขมรโบราณ

“พอ กูชื่อศรอี นิ ทราทติ ย แมก ชู ื่อนางเสือง พ่ีกชู ื่อบานเมอื ง ตพู ี่นอ งทองเดียวหา คน ผูชายสาม ผูหญิงสอง พเ่ี ผือผอู า ยตายจากเผอื เตยี มแตย งั เลก็ เม่อื กขู นึ้ ใหญไ ดสิบเกาเขา ขุนสามชนเจาเมอื งฉอดมาทเ มืองตาก พอ กไู ปรบขนุ สามชนหวั ซา ย ขุนสามชนขับมาหวั ขวา ขุนสามชนเกลื่อนเขา ไพรฟ า หนาใสพอกู หนญี ญายพา ยจะแจน กบู หนี กูขช่ี างเบกพล กขู บั เขากอนพอ กู กตู อชางดว ยขุนสามชน ตนกูพุงชางขนุ สามชนตวั ช่ือมาสเมืองแพ ขนุ สามชนพา ยหนี พอกูจึงขน้ึ ชื่อกู ชอื่ พระรามคำแหง เพือ่ กพู งุ ชา งขนุ สามชน” ศิลาจารึกอักษรไทย อทุ ยานประวัตศิ าสตรสโุ ขทัย จงั หวัดสโุ ขทัย จณิตรวกัดรใรหมญฝสาุวผรนรงั ณในารสามมยั อจยังธุหยวาดั เพชรบรุ ี จรดาหชมอาายณเหาตจลุกั ารลสแูยบามร แผนทกี่ รุงศรอี ยุธยา 1๐๖ พระรากชรพุงศงรศีอายวธุดยาาร คำใหการชาวกรงุ เกา

ประวัติศาสตร์ไทย 1๐๗ ขจดอหงกมรามยหเหลตวคุงนวารมนิ ททรรงเทจวำี พระฉรบาชับพพงนั ศจานั วทดนารุมการศุงธ(เนจบมิ ุร)ี ตำราภาพไตรภมู ิ จวัดงั หอวรณุัดกรรางุชเวทรพาฯราม ราชวรมหาวิหาร จราดชหวมงาศยชเหงิ ต(ชุ งิ สอื ลู) ปรัชรกะชาลุมทปี่ ร๔ะกาศ รกพชัรรงุกะรารัตลานชทโพ่ี ก๒งสศนิ าทวรด าร กฎหมายตราสามดวง พระราชหัตถเลขา รัชกาลท่ี ๕

านแดนไทย กาํ ลังคน ๑ ลปะกจารจัสยราทงาสงรรสัคงคความมเจริญ ปจจกัยปทาจ่ีมรีอจิทัตยธใทิพ้ังนาลถงตดอภิ่นกูมินาฐริศตแาั้งสถ่ินตฐราน แ ผคนูวาาํ มทสีม่ าี มารถ รคาวกาฐมาเจนริญ ที่ตงั้ ยทุ ธศาสตร/ การคา ท่รี าบลุมแมน า้ํ ทรัพยากรธรรมชาติ 1๐๘ ๔ ประเทศไทยปจ จบุ นั • ดร.ควอริช เวลส (Quaritch Wales) • ศาสตราจารย นายแพทยส ดุ แสงวิเชยี ร • ศาสตราจารยช ิน อยูด ี • ศรศี กั ด์ิ วลั ลิโภดม และ สุจิตต วงษเ ทศ ยังไมเ ปน ขอยตุ ิเพราะหลกั ฐานที่พบระบุไมไ ดว า เปน ชนชาติไทย ๕ คาบสมทุ รมลายูและหมูเกาะตา งๆ • รูธ เบเนดิกต (Ruth Benedict) : คนไทยมี เชอื้ สายมลายแู ละอพยพจากทางใตข้นึ เหนอื • นายแพทยสมศกั ดิ์ พันธสุ มบุญ : งานวจิ ัยเกี่ยวกบั หมเู ลอื ด และลักษณะของยนี ไมไดรับการยอมรบั เพราะไมม หี ลักฐานสนับสนุน

ประวตั ิศาสตร์ไทย 1๐๙ มองโกเลยี ๑ เทอื กเขาอัลไต หรอื แถบเอเชยี กลางในประเทศมองโกเลีย ๒ • ดร.วิลเลียม คลฟิ ตนั ดอดด (William Clifton Dodd) The Thai Race : Elder Brother of the Chinese จนี • ขุนวจิ ติ รมาตรา (สงา กาญจนาคพนั ธุ) : หลักไทย ๓ ไมเ ปน ทีย่ อมรับของนักวิชาการในปจ จุบนั เพราะ สภาพภมู ปิ ระเทศและภูมิอากาศไมเอ้อื อำนวย การอพยพตอ งผานทะเลทรายกวา งใหญและทุรกนั ดารมาก ๒ ภาคกลางของจีน • ศาสตราจารยแ ตเรยี ง เดอ ลาคูเปอรี (Terrlen de la couperie) The Cradle of the Shan Race • หลวงวจิ ติ รวาทการ : งานคน ควาเร่อื งชนชาตไิ ทย • พระบรหิ ารเทพธานี : พงศาวดารของชาตไิ ทย • พระยาอนมุ านราชธน (ยง เสฐียรโกเศศ) : เร่อื งของชาติไทย สว นใหญไ มย อมรบั เพราะหลักฐานไมเพียงพอ ๔ ๓ ตอนใตข องจีน ตอนเหนือของเวยี ดนาม ไทย • อารช บิ อลด รอสส คอลคนู (Archibald Ross Colqhoun) • ศาสตราจารยวลิ เลียม เจ. เกดนีย (William J. Gedney) • ศาสตราจารยข จร สุขพานชิ • ศาสตราจารยเ จยี งอิง้ เหลยี ง : ประวตั ิชนเช้ือชาตไิ ท • เฉนิ หลวฟี่ าน : วิจัยปญ หาแหลงกำเนิดของชาติไทย • ศาสตราจารย ดร.ประเสริฐ ณ นคร สวนใหญย อมรับเพราะมหี ลกั ฐานดา นมานุษยวิทยา และภาษาศาสตรสนับสนุน ๕ ประเดน็ ปญ หาท่ยี ังหาขอ ยตุ ิไมได หมูเกาะมลายู

๓หรภิ ุญชยั ๓ ปรศะูนมยากณลาพงอทุ ยธูท ศเ่ี มตอื งวลรํารพษนู ทแ่ีล๑ะล๓าํ ป-าง๑๘ นบั ถือศาสนาพทุ ธเถรวาท มคี วามสัมพันธก บั ละโวและทวารวดี สขูญอเงสอยี าอณําานจาักจรเลพารนาะนราวในมเปพน.ศส.ว ๑น๘ห๓น๕่ึง ๑ ๑ทวารวดี ประศมนู ยากณเมลือาพงงออุทยทู ธทูอศ่เีงมหตอื รวงือนรเมครอืรษปงทลฐพม่ี ๑บโบุร๒รี าณ- ๑๖ อาจเปนศชาาสวนมาอพญุทธสเถวนรวใหาทญน บั ถอื เส่อื มโใทนรรมาลวงพเุทอพาธรณศาะตากวจารักรรรแษเขผทมข่ี ๑รยา๔ยอ- ํา๑น๖าจของ ๔ ๔ ศรวี ิชัย ๕ ปรศะูนมยกาลณางพอาทุ ณธาศจักตรวอรยรูบษนเทกาี่ ะ๑ส๓มุ า-ตร๑า๘ มศานู ถยงึ ภกลาคางใตกขารอคงาไทขยาย(ทอะ.ไเชลยแาละจข.สยรุ าายษอฎํารนธาาจน)ี เส่อื มโเทพรรมาละงจใีนนคพา ุทขธาศยตโดวยรตรษรงท่ี ๑๖ 11๐

๒ ประวัติศาสตร์ไทย 111 ๒เขมรโบราณ ประมมีพาัฒณนาพกทุ ารธมศาจตาวกรฟรูนษันแทลี่ ะ๑เจ๔นล-ะ ๑๘ และศเนู มยอื กงลพารงะอนยคทู รีเ่ ใมนอื ปงรยะโเศทธศรกปมัุระพชู า นบั ถอื ศาสนาพราหมณ - ฮนิ ดู พทุ ธศาสนามหายาน ของสอญู าสณ้ินาอจาํกั นราอใจยนเุธพปยราพาะต.ศกก.าเ๑ปรแน๙ผเ๗มข๔ือยงาขยนึ้อขํานอางอจยุธยา ๕ตามพรลงิ ค ปรศะูนมยาก ณลาพงอุทยูทธเ่ีศมตืองวนรครรษศรทีธรี่ ๗รมร-าช๑๘ เดิมในนพพับทุ ถทุธอืเธถศศราตวสวานรทราจษพาทรกา่ีล๑หงั ๘มกณานว ับง-ศถฮ ือินดู ตกอยแูภลาะยอใยตธุอ ยาํ านตาาจมขลอาํ งดสบั ุโขทัย

แมน ้ำโขง ปง วัง ยม นา น อาณาจกั รสโุ ขทยั ปา สกั เจา พระยา จารกึ วัดศรีชุม ประมาณ พ.ศ. ๑๗๙๒ : ขสพถับอาไขลปนุ ขนบอาามพงสอกบลขาาุนดงศหโรขาอี ลวนิ ญแทลลระำาพพทองิตขอยนุอ คกผรไาปอเมงกอื รงงุ สุโขทยั พพพ...ศศศ... ๑๑๒๘๘๐๒๐๘๖๖๘ ::: พถพกูรอผะขมนุนหวรากาธมเขรคารำกมแับรหาองชยมาุธหทยา่ีา๑รอาย(ชลาปงิไรทสะมยด)บิษรูนฐณพิ ล นายธไสตือรไภทูมพิ ระรวง ••• รเศคะลิ รบป่ือบกงชรสรลังมคปสโรลโุะขกททาัยน อาณาจักรธนบุรี พระราชพงศาวดารกรงุ ธนบุรี พ.ศ. ๒๓๑๐ : สแมลเะดสจ็ ถพารปะนเจาากตรงุาธกนสบนิ รุมี หาราช กูเอกราชจากพมา พพ..ศศ.. ๒๒๓๓๒๑๕๓ :: เรอกวำิดบนกราาวจรมกจบาลราาปนจกเลมคจอื รึงงอถเงปกู ปน รปาก บแดผานภิเษกเปลีย่ นแปลง • สมุดภาพไตรภูมิ 112

ประวตั ิศาสตร์ไทย 113 อาณาจักรลานนา จารึกลา นนา / ตำนานพื้นเมืองเชยี งใหม / ชนิ กาลมาลปี กรณ พ.ศ. ๑๘๓๙ : พอ ขนุ มงั รายสรา งนครเชยี งใหม ••• ปปศริรละะปมดกวิษรลฐรกอมฎกั ลหษามรนาธนยราร“มมลงั ารนานยศาา(สคตำรเม” ือง, อกั ษรยวน) ชี ••• ตรใเปนวกนรมเปัชเเมปกนือนาเมงลสขือทว นึ้งนี่ ข๕อหึน้านแณพ่ึงหมาขงจาอกกั งรพรรงุ .ไารศทชัต.ยอน๒าโพ๑กณ.๐สศาิน๑.จท๒ักร๓รไ๑ท๗ย (สมยั ธนบรุ ี) มูล อาณาจกั รอยธุ ยา พระราชพงศาวดารกรุงศรอี ยุธยา พ.ศ. ๑๘๙๓ : พสถระาเปจนาอากูทรอุงงศ(รสีอมยเธุ ดยจ็ าพระรามาธิบดที ่ี ๑) พ.ศ. ๑๙๙๘ : สสกตรมมรุงาเเดดศ“จ็จ็รศีอพพักยรรดธุะะินยนบาาารพ”รมาาไแยตยลณรแะโพมล“แหกกกนาฎกรามาอถชณงปทสฏเฑงพั ริ คียพูปณรกมบะาาาทรคลปูตร”้ังกไปทคฝ่ีร๒อร่งังเศส พพ..ศศ.. ๒๒๓๒๑๒๐๘ :: ••• กศศาลูินรปยคกกวลรบราคมงกมุอากยรุธำคลยา ังาเคอนเชยี ตะวนั ออกเฉยี งใต อาณาจกั รรัตนโกสนิ ทร พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร พ.ศ. ๒๓๒๕ : ส“พมเรดะ็จบเาจทา พสมระเดยจ็าพมหระาพกษทุ ธตั ยริยอศดึกฟสาถจาฬุ ปานโลากกมรุงหราตั รนาชโก”สนิ ทร พ.ศ. ๒๔๓๕ : พแมลพีระะัฒสบนังาคาทกมสาไมทรเสยดบื จ็ รตพักอ รษมะาาจอถุลธึงจิปปอไจมตจเยกุบขลันอางเจชาาอตยิ หู วั ปฏริ ปู ประเทศ •• ภศิลมู ปปิ กญ รญรมาสแมลัยะวรตััฒนนโธกรสรนิ มทไทรย

สถาบันพระมหากษตั ริยไ ทย สถาบนั พระมหากษัตริย พระมหากษตั ริย พระมหากษตั ริย พระโพธิสัตว - ผดู ับทุกขเ ข็ญของราษฎร พระบรมวงศานุวงศ ขตั ติยะ - ผูปกปอ งภยั พระราชประเพณี พระเจาแผนดิน พระบรมมหาราชวัง เจา ชวี ติ กฎหมาย • การยบั ย้งั วิกฤตทางการเมอื ง องคพ ระประมขุ ประเทศ สญั ลกั ษณ • การเปด ประชุมรฐั สภา องคกร • การยุบสภาผูแ ทนราษฎร พุทธมามกะและอคั รศาสนปู ถมั ภก • การตราพระราชกฤษฎีกา เผหใู นดอืจคะลวะาเมมรดิ ับมผิไดิดช อบทางการเมอื ง • ประกาศใชแ ละยกเลกิ พระราชอํานาจ กฎอยั การศกึ • การทาํ หนงั สือสนธสิ ัญญา สงบศกึ สญั ญานานาประเทศ • ประกาศสงครามเม่ือไดรบั ความเห็นชอบจากสภา • การพระราชทานอภัยโทษ เ ้นือหาที่สามารถเ ปดแอปพลิเคชันดูไ ด ๑๑๔

ประวัตศิ าสตรไทย ๑๑๕ พอ ขุน ธรรมราชา/ธรรมกิ ราช ใกลชิดราษฎร ทศพิธราชธรรม สั่นกระดิง่ รองทกุ ข จกั รวรรดวิ ัตร ๑๒ ดูแลทกุ ข - สุขราษฎร ราชสังควัตถุ ๔ สถาบันพระพทุ ธศาสนาค้าํ จนุ สงั คมไทย พระมหากษตั รยิ ภ ายใตร ฐั ธรรมนญู สมมตเิ ทพ อาํ นาจอธปิ ไตย : ลงพระปรมาภิไธย พระนามสะทอน พระนารายณอวตาร นติ ิบัญญตั ิ - รฐั สภา กฎมณเฑยี รบาล บรหิ าร - นายกรฐั มนตรแี ละคณะรฐั มนตรี เครื่องราชกกธุ ภัณฑ ตลุ าการ - ศาล เครอ่ื งราชปู โภค พระบรมมหาราชวัง คําราชาศัพท

วเิ คราะหเ หตุการณส ำคัญ Who What Why เหตุ ผล How ผลของเ ทำไมจึ น้ันขึ้น อยางไร งเกิดเหตุการณ การเปล่ยี นแปลง หตุการณนั้นเปน Where When พ.ร.บ. พิกดั กรมไปรษณยี  เกษียณอายุ ลูกทาสลกู ไท โรงเรยี น โรงเรยี นหลวง ๒๔๑๗ นายทหาร วดั มหรรณพาราม มหาดเล็ก สงั คม หอรัษฎากร ปฏริ ูปการคลงั พ.ร.บ. กรม พพิ ัฒน พระคลัง มหาสมบตั ิ พ.ศ. ๒๔๑๑ ๒๔๑๔ ๒๔๑๖ ๒๔๑๗ ๒๔๑๘ ๒๔๒๕ ๒๔๒๖ ๒๔๒๗ ครองราชย ตั้งกรม พระราชพธิ ี หนงั สือพิมพด รโุ ณวาท มหาดเล็ก บรมราชา การเมือง ภิเษก •สภาท่ปี รกึ ษาราชการ แผน ดนิ •สภาทป่ี รึกษาใน พระองค วิกฤติการณวงั หนา ๑๑๖

ประวัติศาสตรไทย ๑๑๗ การปฏริ ปู ประเทศในสมยั รชั กาลที่ ๕ ปจจัยภายนอก การเมืองการปกครอง เศรษฐกจิ และสงั คมเจริญตามแบบตะวนั ตก • การคกุ คามของจกั รวรรดนิ ยิ มตะวนั ตก • สถานการณความเปน ไปของประเทศตางๆ ไทยขสอามงปารรถะรเทักศษไาวเไอดก ราช รูปแบบการปกครองในสมยั รชั กาลท่ี ๕ • การสรางรัฐชาติ (Nation State) เปน รใานกสฐมาัยนปกจาจรุบปนักครอง • ความมป่ันจคจงยัในภพารยะใรนาชอำนาจ ของสถาบนั กษตั ริย • ความลา สมัย และความซ้ำซอ น แลขะอรงะหบนบวกยารราปชกกคารรอง ตัง้ กรม เรมิ่ กอสราง เปด เสนทาง เปด รถไฟ ศึกษาธิการ ทางรถไฟ สายกรงุ เทพ - กรุงเทพ - โอนไพรส ม กรงุ เทพ - สมุทรปราการ อยธุ ยา ไมมีนาย นครราชสมี า เปนไพรห ลวง เลิกเกณฑแรงงาน ใหไพรเสียปล ะ ๖ บาท ตง้ั ธนาคาร ฮองกงเซยี่ งไฮ ขององั กฤษ ๒๔๒๘ ๒๔๓๐ ๒๔๓๑ ๒๔๓๔ ๒๔๓๕ ๒๔๓๖ ๒๔๓๗ ๒๔๓๙ เร่มิ ปฏิรูป การปกครองสวนกลางแบงเปน เริม่ มณฑล การปกครอง ๑๒ กรม/กระทรวง เทศาภิบาล สวนกลาง ๑. พษิ ณุโลก ทดลองเลอื กตง้ั ผใู หญบ า น กำนนั ๒. ปราจนี บุรี เสยี เมอื งเงย้ี วทง้ั ๕ และ เสยี ดนิ แดน ๓. นครราชสมี า กะเหรย่ี งตะวนั ออก ฝง ซาย ยกเลิกวังหนา เสียแควน สิบสองจุไท แมน้ำโขง

เสดจ็ ประพาส เปดทางรถไฟ ยโุ รป ครงั้ ท่ี ๑ สายกรงุ เทพ - นครราชสีมา แยกพระราชทรพั ย จัดระเบยี บ พ.ร.บ. ธนบตั ร สว นพระองค งบประมาณ ร.ศ. ๑๒๑ แผนดนิ ครัง้ แรก ๑ บาท = ๑๐๐ สตางค ๒๔๔๔ ๒๔๔๕ ๒๔๔๖ ๒๔๔๐ ๒๔๔๑ ๒๔๔๒ ๒๔๔๓ พ.ร.บ. การปกครอง ทอ งที่ ร.ศ. ๑๑๖ สขุ าภิบาลกรุงเทพ เสียดนิ แดน ฝงขวาแมน้ำโขง ๑๑๘

ประวตั ิศาสตรไ ทย ๑๑๙ พ.ร.บ. ลกั ษณะ เสดจ็ ประพาส การเกณฑทหาร ยุโรป คร้งั ท่ี ๒ ร.ศ. ๑๒๔ พ.ร.บ. เลิกทาส บคุ คลภั ย แบงกส ยามกมั มาจล พ.ร.บ. มาตรฐานทองคำ (Book Club) ทุนจำกัด ๒๔๔๗ ๒๔๔๘ ๒๔๔๙ ๒๔๕๐ ๒๔๕๑ ๒๔๕๒ ๒๔๕๓ ประกาศใช สวรรคต กฎหมายอาญา เสยี มณฑลบูรพา เสียรัฐไทรบรุ ี

๒ อทิ ธิพลตะวันตกในประเทศไทย และหนังสือพิมพทำใหช าวไทย รับรแู นวคิดทางการเมือง และ ขกาอ รบปกกพครรอองงขรอะงบอบ วพิ ากษวิจารณการปกครอง สมบรู ณาญาสทิ ธริ าชย ๑ ๓การสงเสรมิ การศกึ ษา ตงั้ แตรชั กาลท่ี ๕ เปน ตนมา สกลามุมญั ชนชชนั้นไดสศ ูงึกแษลาะ ตา งประเทศ รบั แนวคิด ๔ การพัฒนาประเทศ การปกครองแบบตะวนั ตก ตามแบบตะวันตก ๕ การเปล่ียนแปลง ต้ังแตร ัชกาลท่ี ๕ - ๗ การปกครองของประเทศอ่ืน เชน จนี ตรุ กี รสั เซยี ญป่ี นุ ๖เศรษฐกิจตกตำ่ ท่วั โลก ๒๔๗๕กกาารรเปปลกย่ี นคแรปอลงง ๑ ไทยเปลี่ยนแปลง รแชัลกะวาลธิ ทีแกี่ ๗ป ญหาของ การปกครองจาก สมบูรณาญาสทิ ธริ าชย ๑๒๐ เปนประชาธปิ ไตยท่ีมี พระมหากษตั ริย ทรงเปน ประมุข ๓ ๒ สถาบนั พระมหากษัตรยิ  เกิดการขัดแยง ส้นิ สดุ พระราชอำนาจ ทางการเมอื งระหวาง ในการปกครอง ๔ กลุมผลประโยชนต า งๆ ซ่งึ ตอเน่อื งมาจนถึงปจจุบนั ขุนนางในระบบ เจา ขนุ มลู นาย ๕สญู เสยี อำนาจและ ประชาชนไดรับสทิ ธิ สทิ ธิประโยชน และเสรภี าพ ตลอดจน ทเี่ คยมมี าแตกอน ความเสมอภาค ตามรฐั ธรรมนญู ๖ การกระจายอำนาจ โดยเฉพาะทาง สทู องถิ่นมากขึน้ ดานการศึกษา

เสนบธิสัญาญวา ริง่ ประวัติศาสตรไ ทย ๑๒๑ หนงั สือสัญญาทางพระราชไมตรปี ระเทศองั กฤษ และประเทศสยาม (Treaty of Friendship and Commerce between the British Empire and Kingdom of Siam) สาเหตุ ๑. การคกุ คามของจักวรรดนิ ยิ มตะวนั ตก ๒.นโยบายของรัชกาลท่ี ๔ ดา น ผล การตางประเทศที่ยอมทำสญั ญา ตามความตองการของตะวนั ตก ผลดี เพอ่ื ลดความตึงเครยี ดทางการเมอื ง ระหวา งประเทศ ๑. ผลดที างดา นการเมอื งระหวางประเทศ ๒. เปน หลักในการทำสัญญากบั ประเทศอ่นื ๆ ๓. เปลย่ี นระบบการคาผูกขาดมาเปนการคา เสรี การคา ภายในและภายนอกเจริญและขยายตวั มาก ๔. ขา วและไมส กั กลายเปน สนิ คาออก ทส่ี ำคัญทส่ี ุดของไทย ๕. สงเสรมิ ใหไ ทยรับอิทธิพล ตะวันตกมากข้นึ ผลเสยี ๑. ไทยเสยี สทิ ธสิ ภาพนอกอาณาเขต ๒. ไทยไมม ีสิทธิใ์ นการควบคุมการคา และการเก็บภาษีศลุ กากร สาระสำคัญของสนธิสญั ญาเบาวร ่ิง • ไทยเรียกเก็บภาษีขาเขาในอัตรารอยละ ๓ เทา น้นั สวนภาษีขาออกตามพิกัดสนิ คาทแ่ี นบทา ยสัญญา • พอคาอังกฤษสามารถทำการคาไดอยา งเสรี ซอ้ื ขายโดยตรงกบั ราษฎร • ไทยสงวนสทิ ธ์หิ ามนำขา ว เกลือ และปลา ออกนอกประเทศในยามขาดแคลน • คนในบังคับขององั กฤษไดร บั สทิ ธสิ ภาพ นอกอาณาเขต (Extraterritoriality) และเสรีภาพดา นศาสนา • คนในบังคบั องั กฤษ สามารถพำนกั ในกรงุ เทพฯ หรือในทอ งถ่ินในระยะการเดนิ ทางภายใน ๒๔ ช่วั โมง • สนธสิ ญั ญาจะแกไ ขหรอื ยกเลกิ ไมไ ดภายใน ๑๐ ป หากแกไ ขตองแจง ลว งหนา ๑ ป และไดรบั การยินยอมจากทงั้ สองฝาย

พระบาทสมเดจ็ พระบาทสมเด็จ พระบาทสมเดจ็ พระบาทสมเดจ็ พระบาทสมเด็จ พระพุทธเลิศหลา พระจอมเกลา พระจลุ จอมเกลา พระมงกุฎเกลา พระปรมนิ ทร นภาลยั เจา อยหู ัว เจาอยหู ัว เจา อยหู ัว มหาภมู ิพล กวนี พิ นธ : พระพทุ ธศาสนา : อดลุ ยเดช • รามเกยี รติ์ ตง้ั ธรรมยุตกิ าวงศ การปกครอง : การปกครอง : บรมนาถบพิตร ไดร ับยกยองวา เปน เปนนกิ ายใหม ปฏิรูปประเทศให ต้งั กองเสือปา และ ละครรำยอดเย่ียม ในพระพทุ ธศาสนา เจริญกาวหนา ปรังปรุงสงั คมไทยให การพัฒนา : • ไกรทอง สังขทอง ท้งั ดา นการปกครอง ทนั สมยั แบบตะวันตก • ปรชั ญาของ ไชยเชษฐ หลวิชัยคาวี พระราชนิพนธ : เศรษฐกจิ และสงั คม เชน นามสกลุ ธงไตรรงค เศรษฐกจิ พอเพยี ง มณพี ชิ ัย บทพากยโขน • ตำนานเร่อื ง ทำใหชาติไทยรอดพน คำนำหนา นาม การใช • ทฤษฎีใหม, แกม ลิง, พระแกวมรกต จากการเปนอาณานคิ ม เวลาตามแบบสากล หญาแฝก ฯลฯ ประติมากรรม : เรอื่ งปฐมวงศ ของชาติตะวันตก • โครงการพฒั นา • ปนหนุ พระพักตร • ชมุ นมุ พระบรมราโชบาย พระราชนพิ นธ : พระราชนพิ นธ : อนั เนอื่ งมาจาก พระประธาน ๔ หมวด คือ ไกลบาน เงาะปา • บทละครพดู เร่อื ง พระราชดำริ ในพระอุโบสถ หมวดวรรณคดี จดหมายเหตุรายวนั • ศนู ยศกึ ษาการพัฒนา วดั อรณุ ราชวรารามฯ โบราณคดี ธรรมคดี กาพยเ หเ รอื หัวใจนกั รบ อันเน่อื งมาจาก • แกะสลกั บานประตู และตำรา ฯลฯ นิทราชาคริต ฯลฯ มทั นะพาธา พระราชดำริ ๖ ศนู ย พระวหิ ารวัดสุทศั น พระรว ง นวัตกรรม : เทพวรารามฯ แกะหนา ววิ าหพ ระสมทุ ร • ฝนหลวง, หุนหนาพระยารักใหญ • บทโขนรามเกยี รต์ิ กังหนั น้ำชยั พัฒนา และพระยารักนอ ย ดาราศาสตร : • วรรณกรรม การศึกษา : การคำนวณการเกดิ เมืองไทยจงตื่นเถิด รางวัลสมเด็จ ดนตรี : สุรยิ ปุ ราคาเต็มดวง ลัทธิเอาอยา ง ฯลฯ เจา ฟามหดิ ล, • ซอสามสาย เมอ่ื ๑๘ สงิ หาคม ๒๔๑๑ พระราชสมญั ญาวา สารานกุ รมไทย พระราชทานนามวา “สมเด็จพระมหา สำหรับเยาวชน, “ซอสายฟา ฟาด” วทิ ยาศาสตร : ธีรราชเจา” มลู นิธิอานนั ทมหิดล, • เพลงพระราชนิพนธ ไดรบั การยกยอ งเปน โรงเรียนพระดาบส “บหุ ลันลอยเลอ่ื น” “พระบิดาแหง ศลิ ปกรรม : (เพลงทรงสุบนิ ) วทิ ยาศาสตรไ ทย” เพลงพระราชนิพนธ ฯลฯ ๔๘ เพลง, ภาพจิตรกรรม, ออกแบบเรอื ใบ พระราชนิพนธ : พระราชานกุ จิ รชั กาลท่ี ๘, พระมหาชนก ฯลฯ ทรงไดร ับสมัญญาวา “อคั รศลิ ปน” ๑๒๒

ประวัตศิ าสตรไทย ๑๒๓ สมเด็จ สมเดจ็ พระเจา สมเด็จพระเจา พระเจาบรมวงศเ ธอ พระศรีนครินทรา สมเด็จพระ บรมวงศเ ธอ บรมวงศเ ธอ กรมหลวงวงศา บรมราชชนนี มหิตลาธิเบศร เจาฟา กรมพระยา กรมพระยา ธิราชสนทิ นริศรานวุ ัดติวงศ ดำรงราชานภุ าพ อดลุ ยเดชวกิ รม พระนิพนธ : พระบรมราชชนก สถาปตยกรรม : การปกครอง : นริ าศพระประธม, • ออกแบบพระอุโบสถ เสนาบดีกระทรวง เพลงยาวสามชาย, การแพทย วัดเบญจมบพติ ร มหาดไทยคนแรก พงศาวดารฉบบั การสาธารณสุข จิตรกรรม : พระราชหตั ถเลขา, และการศกึ ษา : ภาพเขียนเพดาน พระนิพนธ : จินดามณี เลม ๒ ฯลฯ ไดร บั การการถวาย พระทน่ี ง่ั บรมพิมาน, สาสน สมเด็จ, สมญานามวา ไดรับสมญานามวา ไทยรบพมา ฯลฯ ตำราสรรพคณุ ยา “นายชางใหญ จดั ตงั้ หอจดหมายเหตุ สมุนไพรไทย การเพทยพยาบาล • พระประทปี แหง แหง กรุงสยาม” หอพระสมุด และ คำประพนั ธแ ผน หนิ การสาธารณสขุ : การอนุรกั ษส ตั วน ้ำ ประติมากรรม : ราชบณั ฑติ ยสภา ในวดั พระเชตุพน หนว ยแพทยอ าสา ของไทย พระบรมรปู หลอ พระบาท ไดร ับยกยองเปน วิมลมังคลาราม สมเด็จพระศรี • พระบดิ าแหง สมเดจ็ พระพุทธยอดฟา • พระบดิ าแหง การแพทย : นครินทรา การแพทยไทย จุฬาโลกมหาราช ประวัติศาสตรแ ละ แพทยไ ทย บรมราชชนนี • พระบิดาแหง ที่เชิงสะพาน โบราณคดีไทย พระองคแ รกทีไ่ ดรับ (พอ.สว.) การสาธารณสขุ ของไทย พระพทุ ธยอดฟา , • พระบดิ าแหง ประกาศนียบัตร • มลู นิธิขาเทยี ม พระนพิ นธ : มคั คเุ ทศกไทย จากสถาบันการแพทย โคลงประกอบภาพ ของยุโรป ในสมเดจ็ จิตรกรรมภาพ พระศรนี ครินทรา พระราชพงศาวดาร, บรมราชชนนี โคลงรามเกียรต์ิ ดรุ ิยางคศลิ ป • มูลนิธิถันยรกั ษใ น และ นาฏศิลป : โรงพยาบาลศริ ิราช เพลงสรรเสรญิ พระบารมี การอนุรักษธรรมชาติ (คำรอง) ฯลฯ และสิง่ แวดลอ ม : โครงการพฒั นา ดอยตงุ ชาวไทยภเู ขา ถวายพระสมญั ญาวา “แมฟ า หลวง” บคุ คลสําคญั ของไทยที่ไดร บั การยกยอ งจากยเู นสโก

พลตรีหมอ มราชวงศ สมเด็จพระ คึกฤทธิ์ ปราโมช มหาสมณเจา พลตรี หมอมหลวงปน กรมพระปรมานชุ ติ พระเจา วรวงศเธอ มาลากุล อดตี นายกรฐั มนตรไี ทย ชโิ นรส กรมหม่ืนนราธปิ ศาสตราจารย พ.ศ. ๒๕๑๘ - ๒๕๑๙ พงศประพนั ธ พระยาอนุมานราชธน ไดรบั การยกยองวาเปน พระสังฆราช (ยง เสฐียรโกเศศ) นักการศกึ ษาผูย่ิงใหญ พระองคท่ี ๗ • อดตี รฐั มนตรีวา การ แหงกรงุ รัตนโกสินทร งานนพิ นธ : กระทรวงศกึ ษาธิการ พระนพิ นธ : ตำนานศุลกากร, และรฐั มนตรีวาการ ปฐมสมโพธิกถา, อาหรบั ราตร,ี กระทรวงวัฒนธรรม ลิลิตตะเลงพาย, การทตู : ประเพณีเน่อื งใน • ผกู อตั้งโรงเรยี น ตำราโคลงกลบท, • อดตี ประธานสมัชชา การแตงงาน และ เตรียมอดุ มศึกษา รา ยยาวพระเวสสนั ดร องคก ารสหประชาชาต,ิ ประเพณใี นการปลูกเรอื น, • จดั ตั้งโรงเรยี นฝก หัด ชาดก ฯลฯ หัวหนา คณะผูแ ทน นริ กุ ตศิ าสตร, ครูชัน้ สงู (มหาวทิ ยาลยั พทุ ธศิลป : เจรจาสันติภาพฝายไทย ประเพณีเบ็ดเตลด็ , ศรนี ครนิ ทรวิโรฒ) ออกแบบพระพุทธรูป ในกรณีพิพาทอินโดจนี วฒั นธรรม ฯลฯ • สถาปนา งานนพิ นธ : ปางตางๆ • นายกราชบัณฑิตยสถาน ไดร บั ยกยองวาเปน มหาวิทยาลยั ศลิ ปากร สแ่ี ผนดิน, พมา เสยี เมือง, ลิลติ ตะเลงพาย นักปราชญแ ละ พระราชวังสนามจนั ทร จากญี่ปนุ , หลายชีวิต, บัณพฑจพนติ .ฉศารบน.าบัช๒กุ ยร๔มส๙ถ๓าน นกั การศึกษาของไทย • ยูเนสโก ยกยอ งเปน ไผแ ดง ฯลฯ “นักการศกึ ษาดีเดน ศลิ ปน แหง ชาติ ของโลก”, ศิลปนแหง ชาติ สาขาวรรณศิลป สาขาวรรณศลิ ป ประจำป ๒๕๓๐ งานนพิ นธ : การบัญญตั ศิ พั ทใน พจนานุกรม ฉบบั ราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๔๙๓ บุคคลสาํ คญั ของไทยท่ีไดรับการยกยองจากยเู นสโก ๑๒๔

ประวัติศาสตรไ ทย ๑๒๕ ทานพทุ ธทาส ภิกขุ (พระธรรม สุนทรภู ศาสตราจารย โกศาจารย) (พระสนุ ทรโวหาร) นายเออื้ สุนทรสนาน นายกหุ ลาบ ดร.ปรดี ี พนมยงค งานนพิ นธ : กวีทไ่ี ดรบั ยกยองเปน สายประดิษฐ (หลวงประดิษฐ พุทธธรรม, เชกสเปยรแ หง ประเทศไทย • นักรอง นกั ดนตรี (ศรีบรู พา) มนูธรรม) ตามรอยพระอรหนั ต, งานนิพนธ : นักประพันธเพลง และ คูม ือมนษุ ย, นิราศภเู ขาทอง, หวั หนาวงดนตรี นกั เขยี น นักประพันธ ผูน ำ พระพทุ ธเจา สอนอะไร, นริ าศสุพรรณ, สนุ ทราภรณ นักหนงั สือพมิ พ คณะราษฎรส ายพลเรือน แกนพทุ ธศาสตร, เพลงยาวถวายโอวาท, งานนิพนธ : ผูกอ การเปลีย่ นแปลง ภาษาคน - กาพยพระไชยสุริยา, • เพลงวนั ลอยกระทง แลไปขา งหนา , การปกครอง พ.ศ. ๒๔๗๕ ภาษาธรรม ฯลฯ นริ าศพระบาท, วนั ปใหม วันสงกรานต จนกวา เราจะพบกนั อีก, และรัฐบุรษุ พระอภัยมณี ขวญั ใจเจาทุย ฯลฯ ลกู ผูชาย, สงครามชวี ติ , • ผสู ำเรจ็ ราชการ ซึ่งไดร ับการยกยอ งวา ขางหลงั ภาพ แทนพระองค เปน ยอดของวรรณคดี • ศลิ ปน ตัวอยาง บทความและ ในรัชกาลที่ ๘ ประเภทกลอนนทิ าน สาขาผปู ระพันธเ พลง เรื่องสนั้ จำนวนมาก (พ.ศ. ๒๔๘๗ - ๒๔๘๘) ฯลฯ ป ๒๕๒๓ • อดตี นายกรัฐมนตรี ของประเทศไทย • รางวลั แผนเสียงทองคำ (พ.ศ. ๒๔๘๙) พระราชทาน ฯลฯ • สถาปนามหาวทิ ยาลัย วชิ าธรรมศาสตรแ ละ การเมือง และ ดำรงตำแหนงเปน ผูประศาสนก ารคนแรก และคนเดยี ว ของมหาวิทยาลยั • หวั หนาขบวนการเสรไี ทย งานนิพนธ : • ความเปนมาของชอื่ “ประเทศสยาม” กบั “ประเทศไทย” • อนาคตของเมอื งไทย กบั สถานการณ ของประเทศเพ่ือนบา น ฯลฯ

วัฒนธรรมและภูมปิ ญ ญาไทย พระพทุ ธชนิ ราช ศิลปะสมัยสุโขทัย ไดรับการยกยอง วา เปน สดุ ยอดของ ประตมิ ากรรมไทย ประติมากรรมไทย หลนวาดบลันาพยรปะูนอโุ ปบน สถ บานประตไู มแกะสลัก วัดเขาบันไดอฐิ จงั หวดั เพชรบุรี พระวหิ ารวดั ศลิ ปะสมยั อยธุ ยา สทุ ัศนเทพวราราม สรางข้นึ ในสมัยรัชกาลท่ี ๒ แกะสลกั เขาสัตว แหงกรงุ รัตนโกสินทร ซึ่งเปนผลติ ภัณฑ OTOP เคร่อื งสังคโลกสมยั สุโขทยั จงั หวัดฉะเชงิ เทรา เปน สนิ คาออกทสี่ ำคญั ของ อาณาจักรสโุ ขทัย และอยุธยา ๑๒๖

ประวัตศิ าสตรไ ทย ๑๒๗ พระบรมมหาราชวัง สรา งขึน้ ต้ังแตร ัชกาลที่ ๑ - ๕ แหง กรงุ รัตนโกสินทร พระปจรงั หางวัดคพว รัดะพนุทครไศธรศีอวยรธุ รยยา หเจรดือียททรรงงดพอุมกขบา ัววตบมู ิณฑ สรางขึ้นในสมัยสมเดจ็ เปน สถาปต ยกรรมเอกลกั ษณ พระรามาธบิ ดที ี่ ๑ ของศลิ ปะสมยั สุโขทัย (พระเจา อทู อง) (วดั เจดยี เจด็ แถว แหงกรุงศรีอยธุ ยา อำเภอศรีสชั นาลัย จังหวัดสโุ ขทัย) สถาปต ยกรรมไทย เจดียท รงระฆังวดั ชา งลอ ม พวกรารดั รุงชอะเทวปรพรุณรมมารหหงาาคาชนว วคิหรราารราม เน้อื หาที่สามารถเปดแอปพลเิ คชนั ดไู ด ศเณฉาลเลมิมาอื พไงทฮรัมยะเเบกริ ยี กรติ อำเภอศรีสัชนาลยั จงั หวดั สโุ ขทยั ประเทศเยอรมนี มเีเรออืกลนักไษทณยหเฉรพือาบะแาตนลทะรทงอ ไงทถยน่ิ สรางข้ึนเพือ่ เฉลมิ ฉลอง ในวโรกาสที่พระบาทสมเดจ็ สะทอ นภมู ปิ ญญาไทย พระปรมนิ ทรมหา ทั้งทางดา นการใชวัสดุกอ สราง ภมู พิ ลอดุลยเดช บรมนาถบพติ ร วิธีการสราง และรปู แบบทีส่ อดคลอง มพี ระชนมพรรษา ครบ ๖ รอบ (๗๒ พรรษา) กับภูมสิ งั คมของไทย ใน พ.ศ. ๒๕๔๒

วดั ใจหติ ญรจสกงั ุวรหรรวมรดั ณฝเพาาชผรรานบมงัุรี จวอำัดติ เสรภกอระรหรบนมอวั ฝงแสากอผวงนหองั ง สรา งขึน้ ในสมัยอยุธยา จงั หวัดขอนแกน วาดโดยขรวั ภอวจนิาดั โยติบขใรงวนกรผพรนูไรดริเมรวะับฝศอยาโุวกบผิหยสนาอถรงัง จิตรกรรมไทย วาเปน จิตรกรเอกใน สมยั รชั กาลที่ ๔ แหง กรงุ รตั นโกสินทร วจลัดติอ พมรรกระรอศรบรมีรรตัฝะนาเบศผาียนสงังดคาชดราุดมรามเกียรติ์ สมดุ ภาพไตรภมู สิ มยั กรงุ ธนบรุ ี สรางขึ้นตัง้ แตสมยั รชั กาลท่ี ๑ แหงกรงุ รัตนโกสินทร ภาษาไทยและวรรณกรรมไทย ศจิลาารจึกาหรึกลพักอทข่ี นุ๑รามคำแหงมหาราช ไตรภูมพิ ระรวง หรอื ไตรภูมิกถา จินดามณี เปน หลักฐานลายสอื ไท วรรณกรรมชน้ิ เอกสมัยสโุ ขทยั เปน หนังสอื เรียนเลมแรกของไทย ทพี่ อ ขุนรามคำแหงมหาราช เปนพระราชนพิ นธของ แตงโดยพระมหาราชครู ทรงประดษิ ฐอักษรไทยข้ึน พระมหาธรรมราชาท่ี ๑ ในสมยั พระนารายณมหาราช เม่ือ พ.ศ. ๑๘๒๖ (พระยาลไิ ทย) เมอ่ื คร้งั ครองเมือง และใชเ ปน ตำราเรียนมาจนถงึ ศรสี ัชนาลัย พ.ศ. ๑๘๘๘ สมยั รัตนโกสินทรตอนตน ๑๒๘

มกหารสรพเชกดิ าหรแนสังดใงหทญใ่ี ช ประวตั ศิ าสตรไทย ๑๒๙ ตวั หนงั ขนาดใหญเปน ตวั ละคร กโขารนแสดงนาฏศิลปช ้นั สงู มีผเู ชดิ ใหเ กดิ ภาพบนจอ ของไทยที่มเี อกลักษณ และใชการพากยและการเจรจา คอื ผแู สดงจะสวมหัวจำลอง เปน การดำเนนิ เรอ่ื ง เรยี กวา “หัวโขน” และ เตน ไปตามบทพากย การแสดงทลี่มมีิเกา และทำนองเพลงดวย วงปพ าทย เรือ่ งที่นิยมแสดง ตง้ั แตสมยั อยุธยา คอื พระราชนพิ นธบ ทละคร หรอื ตนกรงุ รัตนโกสินทร เรื่องรามเกียรติ์ ท่รี ับอทิ ธิพลมา กกาารรรฟำพอ้นื นบภานูไขทอเงรจณังหูนวัดคนรครพนม จากศาสนาอิสลาม จากชาวเปอรเ ซยี ประกอบดนตรีครบชดุ ของวงโปงลาง การแสดงในทอหงถนิ่นงั ภตาะคลใตุง ศลิ ปะการแสดง - นาฏศิลปไทย ดวยการเลาเร่ืองราวท่ีผูกรอยกัน กมาโรนแรสาดหงใ นทอ งถิ่นภาคใต ใชบทรองเปน กลอนสด เปน บทรอ ยกรองที่รอ ง เปนสำเนยี งทอ งถ่ิน ผขู บั รองตองใชป ฏิภาณสรรหาคำพูดใหมสี ัมผสั ได อยา งฉับไว การแตง กายและทารำเปนเอกลกั ษณ มบี ทสนทนาแทรกเปนระยะ ผแู สดงตองมีความเช่ียวชาญเปนอยางมาก และใชการแสดงเงาบนจอผา แสดงประกอบการเลาเรือ่ ง ฟอนเทียนกา-รรฟาอยรนำเขลอบ็ ง ชาวไทยภาคเหนือ ทีอ่ อนชอ ยงดงาม ขุนชางขุนแผน พระอภัยมณี นิราศลอนดอน เปน นิทานพืน้ บา นของไทยมีมาตัง้ แต วรรณคดชี ิ้นเย่ียมของไทย แตงโดย หมอมราโชทัย สมยั อยุธยา แลว จดจำเลาสบื ตอ กนั มา แตงโดย พระสนุ ทรโวหาร (หมอมราชวงศกระตาย อิศรางกรู ) แตง ขนึ้ ใหมในสมัยรชั กาลที่ ๒ หรอื สนุ ทรภู กวเี อก เม่อื เปนลา มหลวงในคณะราชทูตไทย แหงกรงุ รัตนโกสินทร และไดร บั การยกยอง แหงกรุงรตั นโกสนิ ทร ในสมัยรชั กาลท่ี ๔ ท่ีอญั เชิญพระราชสาสน วาเปน ยอดของหนงั สอื ประเภทกลอนเสภา ไปถวายสมเดจ็ พระราชินนี าถวกิ ตอเรยี แหงองั กฤษ

ประวตั ศิ าสตรส ากล (World History) ๑๓๐

๑. อารยธรรมโลกยคุ โบราณ ๒. การติดตอ ระหวา งโลกตะวันออกกบั โลกตะวนั ตกในสมยั โบราณ ๓. เหตกุ ารณส ําคัญของโลกในสมยั กลาง ๔. เหตุการณสาํ คญั ของโลกสมัยใหม ๕. เหตุการณส าํ คัญของโลกสมยั ปจจุบนั

อารยธรรมโลกยุคโบราณ เปนชวงเวลาท่มี นุษยรูจักการตง้ั ถน่ิ ฐานถาวร อยรู วมกนั เปน สงั คมเมอื ง มรี ะบบการปกครอง การแบงงานอาชีพ การแบงชนชั้นทางสังคม มลี ทั ธบิ ชู าทางศาสนา และการประดษิ ฐอ กั ษร ยุคสมัยโบราณเกิดขึ้นประมาณ ๓,๕๐๐ ป กอนคริสตศักราชจนถึง ค.ศ. ๔๗๖ ซึ่งเปน ชว งเวลาที่อารยธรรมท้ัง ๖ แหงเกิดขน้ึ อารยธรรม อารยธรรม อียปิ ต เมโสโปเตเมีย อารยธรรม อารยธรรม กรีก โรมนั อารยธรรม อารยธรรม อนิ เดีย จีน ๑๓๒

อารยธรรมเมโสโปเตเมีย ประวัตศิ าสตรสากล ๑๓๓ ทร่ี าบลมุ แมนำ้ ไทกริส - ยเู ฟรติส ดนิ แดนอุดมสมบูรณท ามกลางทะเลทราย มปี ระชากรจาก สรางชุมชน มีความเจริญ หลายเผา พันธุ มีนเปคนรรเมฐั ือองสิ ระ ดกาฎนหกมาารยปกศคิลรปอะง ผคลรดั อกบันคเขราอมงา เกิดข้ึนภายหลงั มจกี ัการรวสรรราดงิ วทิ ยาการ สาขาตา งๆ ดา นตะวนั ตกเปน ทะเลทรายไมม พี รมแดนธรรมชาตจิ งึ มชี นชาตติ า งๆ เขา มาตง้ั ถน่ิ ฐานสรา งอาณาจกั รอยา งตอ เนอ่ื ง ชนชาติตางๆ ก๒๓อ,,๒๕น๐๐ค๐๐.ศถป.ึง ชนชาติที่ตั้งถิ่นฐานใกลเคียง ๒๒กอ,,๓๑น๐๐ค๐๐.ศถป.ึง สุเมเรียน ก๑๑อ,,๖๔น๐๐ค๐๐.ศปถ.ึง ล๗เิ๐ด๐ยี น- ๕๔๖ ป กอ น ค.ศ. เปน ชาตแิ รกที่เขา มาอยูอาศัยในเขต มีอาณาจักรบรเิ วณเอเซียไมเนอร ซเู มอรไ ดป ระดิษฐต ัวอกั ษรขึน้ ใชเ ปน ม่ังคั่งจากการคา ขาย เปนชาตแิ รก ครง้ั แรกทำใหน กั ประวตั ศิ าสตรก ลา ววา ที่ผลติ เหรยี ญกษาปณ เพอื่ เปน ส่ือกลางการคาขาย “ประวตั ศิ าสตรเ รม่ิ ขึ้นท่ีซเู มอร” ๑,๐๐๐ - ๓,๐๐๐ ป กฟอ นนิเซคีย.ศน. พระเจาซารก แออนคสรคา ตั ง เปนนักเดินเรอื คา ขาย จักรวรรดิข้นึ มาเปนคร้งั แรก ทั่วนา นนำ้ เมดเิ ตอรเรเนียน รบั วิธีเขยี นแบบยูนิฟอรม มาใช ประดิษฐอักษรพยัญชนะ อสารมา งออไารณทา จ-กั บราบบาบโิ ลิโลเเนนียีย เปน แบบอยางใหอ ักษรกรกี - โรมนั พระเจา ฮมั บูราบี ประกาศใช ๒๑กอ,,๐๖น๐๐ค๐๐.ศถป.ึง ฮ๑ิบ,๕ร๐ู ๐ - ๓๐๐ ป กอ น ค.ศ. ประมวลกฎหมายเปนคร้งั แรก ๖๑กอ,๐๕น๙๐ค๐ป.ศ ถ.ึง ๙๖กอ๐๐น๐๐ถคปึง.ศ . • ตงั้ ถน่ิ ฐานบริเวณตะวนั ออกกลาง ทำสงครามกบั จักรวรรฮดติ อิ ไียติปทต ของเมรเิ ตอรเนยี นเรยี กวา ปาเลสไตน ปกครองดวย รจู ักวธิ หี ลอมเหล็ก บญั ญัติ ๑๐ ประการของโมเสส/ ใชทำอาวุธและเครื่องมอื สมัยกษตั ริยโซโลมอนรงุ เรืองมาก อสั ซีเรยี • การบนั ทึกเรอ่ื งราวของชาวฮิบรหู รอื ยิว ในคัมภีรพ นั ธะสัญญา (The old testament) มกี องทพั เขม แขง็ พระเจา อสั ซบู านปิ าล • ท่มี าของศาสนายดู าย รวบรวมเปน จกั รวรรดิ สรา งหอสมดุ ทเ่ี มอื งนเิ นเวท ๕๕๐ - ๓๓๐ ป กเอปนอรคเซ.ศยี . แคลเดจกัียรหพรรือรดนเิ ิวนบบูคาบัดเิโนลซเซนาียร เปน จักวรรดิทีใ่ หญท ส่ี ุด ในยุคโบราณ ตัง้ อยู สรา งสวนลอยบาบิโลเนีย ศึกษาดาราศาสตร บรเิ วณท่รี าบสูงอิหรา น

อารยธรรมอียิปต ลขุมองแชมานวำ้ อไนียิปลตเโปบน รทาตี่ณ้งั ถนิ่ ฐาน (อELGยี OิปYWPตTตE)อRนลาง อ(EUGยี PิปYPPตETตR)อนบน อียปิ ตโบราณ ประกอบดว ย โอบียริปาณต • อียิปตต อนบน (Upper Egypt) • อียิปตต อนลา ง (Lower Egypt) อารยธรรมอยี ปิ ตไ ดช อ่ื วา เปน ของขวญั จากลมุ แมน ำ้ ไนล (The gift of the Nile) เพราะชวยใหชาวอยี ิปตส ามารถสรา งสรรคอ ารยธรรมสบื ตอ มาหลายพนั ป ชาวอียิปตไดอ าศัยลุม แมนำ้ ไนลสรางระบบชลประทาน การเพาะปลกู คำนวณจดั แบงที่ดิน จัดทำปฏทิ ินเพื่อการเพาะปลกู ปกครองตอเนอื่ งกนักมาารเแกอืบบง ย๓ุค,๐ส๐ม๐ยั ปขอมงรี อาชาวณงศาปจกกั ครรออียงปิปรตะมาณ ๓๐ ราชวงศ ๔,๕๐กอ๐น- ค๓.,ศ๑.๐๐ ป ๒,๗ก๐อ๐น-ค๒.ศ,๒. ๐๐ ป ๒,๐๑กอ๕น- ค๑.,ศ๖.๒๕ ป ๑,๖๗กอ๕น- ค๑.,ศ๐.๘๗ ป ๑,๑ก๐อ๐น -ค๓.ศ๐. ๐ ป กอ นสรมาชัยวงศ อาณสามจกััยรเกา อาณาสจมักัยรกลาง อาณาสจมกั ยั รใหม เส่ือมสอมำัยนาจ (ThePPereridoydn) astic K(TinhgedoOmld) (TKhinegMdoidmd)le (KTinhgedNoemw) อาเสตณ่อืาถางมกู จชสยกัาลดึ ตราคอเิ ยขรยี ไาอิปปรงตกุใแนถรลทากู ะนพส่ี ุดวก ความรงุ เรอื งของอารยธรรมอยี ปิ ต สิ่งกอสรางขนาดใหญที่สุดของชาวอียิปตโบราณ ไดแก พีรามิดที่เมืองกิซา นับเปน ๑ ใน ๘ สิ่งมหัศจรรยของโลก สิ่งกอสรางขนาดใหญเชนนี้ สะทอนใหเห็นถึงพัฒนาการ ความเจรญิ ดา นตา งๆ ของอารยธรรมอียิปต ทคาวงาเศมรมษั่นฐคกงจิ พในรขอกะอาารงณราฟปชาาอกจโำคักรนรหรอา จง กาจรัดบกราหิ ราร เคกคตย่ี วคิวาวกมาับตมชาเีวชยติื่อ วิศกวอกสรรรมางการ คกอณากรออติ คกสศำแรานบาสวงบตณร ๑๓๔

ศิลาโรเซตตา (Rosetta Stone)  ประวัตศิ าสตรส ากล ๑๓๕ บราoisณไCดhสำaเร็mจใpนolปlio๑n๘๒๒ ผูสามารถJอeาaนnอัก- ษFรraอีnยิปcตโ ตัวอกั ษรกรกี โบราณ อักษรอียิปต เรยี กวา เฮียโรกลิฟฟก (Greek) ท่ชี าวอยี ปิ ตประดษิ ฐขน้ึ เพือ่ จารกึ เรอ่ื งราวตางๆ อยูตามผนังกำแพง สิ่งกอสรา ง และทบ่ี นั ทึกไวใ น มว นกระดาษปาปร สุ แตไมเ คยมีผใู ด สามารถอา นอักษรเหลาน้อี อกเลย ตัวอักษรเดโมติก จนกระท่งั มีการคน พบศิลาโรเซตตา (Demotic) เมอ่ื ป ค.ศ. ๑๗๙๙ อกั ษรท้ัง ๓ มขี อความเดียวกนั จากขอความดังกลา วทำใหมผี ูสามารถ ตัวอักษรอียิปตโ บราณ ไขปริศนาอักษรอียปิ ตโบราณไดสำเรจ็ (Hieroglyphics) เร่ืองราวตา งๆ ของชาวอยี ปิ ตโบราณ ทีม่ ืดมดิ มานบั พันปจ ึงถูกเปด เผยออกมาในท่สี ดุ สุสานฟาโรหทุตองั คอ ามนุ (Tutankhamun) ๑ยุค,๕อ๖าณ๐า-จ๑ัก,ร๐ใ๘ห๗ม Nปกeอwนkคin.ศgd. om แมวา พระองคจ ะเปน กษัตรยิ ท ี่มี เร่อื งราวนอยท่สี ุดในประวัตศิ าสตร แตพระนามทุตองั คอามนุ กลบั เปน ทรี่ ูจักแพรหลายมากทส่ี ุดในป ค.ศ. ๑๙๒๒ ไดมีการคน พบสุสานของพระองค ในสภาพท่ีสมบรู ณท่ีสุด งานฝมอื กวา ๕๐ ชน้ิ ทบ่ี รรจุอยใู นสสุ านไดถกู นำออกมาแสดง ตามมหานครใหญๆ ทั่วโลก หนา กากพระศพไดก ลายเปน หน่ึงในสัญลักษณของอียปิ ตโบราณ ท่เี ปน ทรี่ จู ักกนั ทัว่ ไป

อารยธรรมจีน เรมิ่ ทลี่ ุมแมนํ้าหวางเหอและแยงซี ภาชนะดนิ เผา วฒั แนลธะรหรมลหงซยาานงเชา ประดษิ ฐต วั อกั ษร เลาจ้ือ ปฐมจกั รพรรดิ จนิ๋ ซฮี อ งเต สรา ง กาํ แพงเมอื งจนี รวมอาํ นาจสรา ง สังคมเปนหนึ่ง ใชเงินเหรียญ และมาตราชัง่ ตวง วัด ภาชนะสาํ ริด ขงจื๊อ มนุษยป ก กิ่ง ราชวงศซ าง ราชวงศโ จว ราชวงศฉิน (จิน๋ ) สมัยกอ นประวตั ิศาสตร สมัยโบราณ ราว ๔๐๐,๐๐๐ ปกอน ค.ศ. ประมาณ ๑,๗๖๖ - ๒๒๑ ปกอน ค.ศ. สมัยปจจุบนั สมยั ใหม ค.ศ. ๑๙๔๙ – ปจจุบนั ) ค.ศ. ๑๙๑๒ - ๑๙๔๙ สาธารณรฐั ราชวงศชิง ราชวงศหมิง ราชวงศห ยวน ประชาชนจีน ชาวแมนจู “เจ้ิงเหอ” สาํ รวจ ชนเผามองโกล การขยายอํานาจสูภูมิภาค การปฏิวัติซินไฮ ปกครองจนี ทางทะเล ปฏริ ปู เอเชียตะวันออกเฉียงใต รับชาวตางชาติเขา ดร. ซนุ ยัดเซ็น ยคุ จักรวรรดนิ ยิ ม ระบบขุนนาง รบั ราชการในราชสาํ นกั (ค.ศ. ๑๙๑๑) แผข ยายอาํ นาจ เกษตรกรรม ในจนี กุบไล ขา น เหมา เจอ ตงุ เจ้งิ เหอ แทนพิมพแ ละธนบัตรราชวงศห ยวน พฒั นาการทางเศรษฐกจิ การชวงชงิ อาํ นาจ และสงั คมสบื มาถงึ ระหวาง เจยี งไคเชค็ ปจ จุบนั กับ เหมา เจอ ตุง ๑๓๖ ซูสีไทเฮา

ประวัตศิ าสตรสากล ๑๓๗ ซอื หมา เชยี น กก วุย นกั ประวตั ศิ าสตร กกฮน่ั สมยั ฮ่นั รเิ รมิ่ ระบบจอหงวน ราชวงศเ หนือ ค.ศ. ๓๘๖ – ๕๘๗ กกอู ราชวงศใ ต ค.ศ. ๔๒๐ – ๕๘๙ การขุดคลอง สงเสริมการคา เสน ทางสายไหม ยุคสามกก เชอ่ื มจีนตอนเหนอื และใต เช่อื มโลกตะวันออกกบั ตะวันตก ราชวงศจนิ้ รเหานชวืองใตศ ราชวงศส ุย ราชวงศฮ นั่ สมยั จกั รวรรดิ ๒๒๑ ปกอ น ค.ศ. - ค.ศ.๑๙๑๒ ราชวงศซ อ ง ยุคหาราชวงศ ราชวงศถงั สิบอาณาจักร ราชวงศซองหรือสุง ฟนฟูลัทธิขงจื๊อ ก า ร ใช  เข็ ม ทิ ศ ใ น ก า ร เ ดิ น ท ะ เ ล การประดิษฐแทนพิมพตัวหนังสือ เ ค ร่ื อ ง ป   น ดิ น เ ผ า ท่ี เ รี ย ก ว  า เ ค ร่ื อ ง ลายคราม ผสมผสานแนวคิดปรัชญา ขงจ๊ือ ลัทธิเตาและพระพทุ ธศาสนา การรกั ษาดว ยการฝงเขม็ ยุคทองของจีน ทั้งดานการพิมพและดินปน พระพุทธศาสนารุงเรืองอัญเชิญพระไตรปฎก จากอินเดยี

อารยธรรมอนิ เดีย อารยธรรมลุมแมน้ำสินธุ • การวางผงั เมอื งอยางดีเปน สี่เหล่ยี มผืนผา มถี นนตัดผา น เปน เสน ตรงตัดขวางกันเปน มุมฉาก บริเวณแมน้ำสินธุ ทางภาคตะวันตกเฉียงเหนือ ของอนิ เดยี ปรากฏหลกั ฐานความเจรญิ เปน กลมุ • แบงเขตท่ีอยูอาศัย ยุงฉางและปอมปราการ เมอื งขนาดใหญค รอบคลมุ บรเิ วณกวา ๕๐๐,๐๐๐ • มีหองนำ้ ภายในบานและมที างระบายนำ้ พรอมฝาปดทา ย ตารางกโิ ลเมตรสนั นษิ ฐานวา มอี ายรุ าว ๓,๐๐๐ - ๑,๕๐๐ ป กอ นครสิ ตกาล ชว งเดยี วกบั อารยธรรม เมโสโปเตเมยี และจนี แตเ นอ่ื งจากยงั ไมส ามารถ อา นจารกึ เรอ่ื งราวของอารยธรรมแหง นจ้ี งึ เปน ท่ี รูจักกันนอยมาก จากซากเมืองกวา ๔๐ แหง เมืองที่มีขนาดใหญที่สุดและจัดระเบียบชัดเจน คือโมเฮนโจดาโรและฮารัปปา กลุมชนเจาของ อารยธรรมนี้สันนิษฐานวาเปนชาวดราวิเดียน หรือมิลักขะ อารยธรรมนี้เสื่อมลงประมาณ ๑,๕๐๐ ป กอนคริสตศักราชจากภัยธรรมชาติ โรคระบาด หรือการถูกโจมตี ถนน + คูนำ้ เมือง โมเฮนโจดาโร ตราประทบั แกะจากหนิ สบู รูปปนสำรดิ - นางรำ ผังเมอื งเปนระเบียง พราหมณ ยุคพระเวท (๑,๕๐๐ - ๖๐๐ ป กอน ค.ศ.) จัณฑาล คอื กขบาาุตรมรแวทตรีเ่งรกงณดิ าจนะาก กษัตรยิ  ชนเผาอารยันหรือ อินโด - ยูโรเปยนที่อพยพมา จากเอเชียกลางไดนำลัทธิบูชาเทพเจา แพศย และการประกอบพิธีแบบตางๆ กอใหเกิด คัมภีรพระเวท แบงสังคมออกเปนวรรณะ นอกจากนี้ยังมีวรรณกรรมที่ยิ่งใหญ คือ รามายณะและมหาภารตะ บางครั้ง จึงเรียก “ยุคมหากาพย” ๑๓๘ ศูทร โครงสรางสงั คมแบงเปน ๔ วรรณะ

ประวตั ิศาสตรสากล ๑๓๙ นศาบั สถนือาเทพพราเจหา มณ๓- อฮงินคด ู พ๖๐ทุ ๐ธศ-าส๓น๐า๐กำปเนกิดอ ปนระคม.ศา.ณ (ศพารสะนมาหเชานวรี ะ) • พระพรหมณ ผสู รา งโลก (ตรีมรู ติ) อินเดียถอื กำเนดิ ๒ ศาสนา • พระศิวะหรือพระอศิ วร ผดู ูแล คือศาสนาพทุ ธ และศาสนาเชน พระพทุ ธศาสนา ไดก อ ใหเกิด โลกและชีวิตมนุษย ความเปลี่ยนทางสงั คมและ • พระวษิ ณุหรือพระนารายณ ผรู กั ษา การสรางสรรคอ ารยธรรมอยา งมากมาย ในหมชู าวเอเชยี ตะวนั ออกทัง้ มวล ปลายยุคมหากาพย จกั รวรรดิเปอรเซียรกุ รานอินเดียตอนเหนือ ตอมาพระเจา อเล็กซานเดอรมหาราช รกุ รานอินเดียแมจะตองถอนทัพกลบั แตไดทำใหเ กดิ การแลกเปลย่ี นวฒั นธรรม เกดิ ศิลปะคนั ธาราฐ ดาราศาสตร เหรียญกษาปณ สมยั ราชวงศโ มริยะ (๓๒๑ - ๑๘๔ ป กอ น ค.ศ.) พ(๒ร๗ะ๒เจา-อ๒โ๓ศก๒มปห ากรอ านช ค.ศ.) พระเจาจนั ทรคุปตป ฐมกษัตริยสรางจกั รวรรดิ ทำสงครามขยายอาณาเขตไปถึงอฟั กานิสถาน เมอื งหลวงอยูท ่ปี าฎลีบตุ ร ทำใหอ นิ เดียมีเอกภาพครั้งแรก ทรงเปลย่ี นศาสนามานับถือศาสนาพทุ ธ ไดทรง ทำนบุ ำรุงและสง เสริมการเผยแพรศาสนา พ(๑ร๕ะเ๕จา-เม๑น๓ัน๐เดปอ กรอน ค.ศ.) รูจักกนั ในภาษาบาลวี า พระเจา มิลนิ ทร ไปยังดินแดนตา งๆ รวมท้งั สุวรรณภมู ิ เปน กษัตรยิ  เชอ้ื สาย อินเดยี - กรกี ทรงอุปภัมถพ ระพทุ ธศาสนา ศิลปท่ีสำคญั คอื ศิลปะแบบคนั ธาราฐ มสฐี กมาษมนตัตะเิรเทยปพ น ระอเบสิ กลยี าาบรมศจใดัาหสมน า ราชวงศคุปตะ กุษาณะ เปน ชนชาติ มกีกับาตรา คงาแขดานย ทเ่ี ขา มายึดครอง อนิ เดียตอนเหนือและตง้ั ราชวงศก ุษาณะ (๒๐๐ กอน ค.ศ. - ค.ศ. ๓๒๐) กษตั รยิ ท มี่ ชี อ่ื เสยี ง มหนมาาีกวลาทิ นัรยตทา้ังาลยั ของราชวงศนค้ึ อื พระเจา กนษิ กะ ทรงอปุ ถัมภศ าสนาพุทธนกิ ายมหายาน ราชวงศคุปตะ (ค.ศ. ๓๒๐ - ๕๓๕) พระเจา จันทรคุปตท ่ี ๑ ขับไลต า งชาตอิ อกจากอินเดยี รวบรวมอนิ เดยี ใหเปนจักรวรรดอิ ีกครัง้ หน่งึ นบั เปนยุคทองของอารยธรรมอนิ เดีย ตวั อยา งแหลงรวบรวมผลงานดานศิลปกรรม ไดแก ถำ้ อะชันตะ

อารยธรรมกรกี อารยธรรมกรีกตั้งอยูบ ริเวณคาบสมุทร บอลขา น ซง่ึ ประกอบดว ยภเู ขาเปน สว นมาก • มาซโี ดเนยี มพี น้ื ทร่ี าบนอ ย มชี ายฝง ทะเล และหมเู กาะ จำนวนมาก การปกครองแบง เปน นครรฐั เลก็ ๆ มีอิสระตอ กัน ชาวกรกี อาศยั การเดนิ เรอื และการคา ขายเปน หลัก อาณาเขต แบงออกเปน ๓ สวน • เดลฟ ภาคเหนอื • แควนมาซิโดเนีย • คอรนิ ท • ทิีปส • เอเธนส (Macedonia) คาบสมทุ ร เพโลโพนีส • นครเดลฟ (Delphi) • สปาตา ภาคกลาง • นครธีบส (Thebes) แผนท่ีแสดงท่ตี ัง้ อารยธรรมกรกี • นครเอเธนส( Athens) วหิ ารพารเธนอน คPeาloบpสonมnุทesรe บริเวณอา วคอรินทร (Corinth) เปน ท่ีต้ังของ นครรฐั สปารตา (Sparta) เอเธนสเปนหนง่ึ ในเมอื งท่ีเกา แก ท่ีสุดในโลก มอี ายรุ าว ๓,๔๐๐ ป เจรญิ ขนึ้ มาในชวง ๕๐๘ - ๓๒๒ ป กอ น ค.ศ. นครรฐั เอเธนสเปนศนู ยก ลางของ ศลิ ปวทิ ยาการและปรัชญา ซง่ึ ตอมา กลายเปนตนกำเนิดของอารยธรรมตะวนั ตก ปจ จุบนั เอเธนสเ ปน เมอื งหลวงของประเทศกรซี ทยี่ งั มีโบราณสถานและงานศลิ ปะยุคคลาสสกิ ปรากฏอยจู ำนวนมาก ทม่ี ีช่อื เสยี งทส่ี ุด คอื วิหารพารเธนอน กรกี โบราณ ประกอบดว ย นครรฐั (City State) หรอื เมืองขนาดเลก็ ทมี่ คี วามเปนอสิ ระตอ กนั มีรปู แบบการปกครองตา งๆ กัน ร(าMชoาnธarิปchไyต)ย (ทTyรraรnาnชy) ค(ณOliาgaธrิปchไyต)ย อภ(Aิชriนstาocธrปิacไyต) ย ป(รdะeชmาoธcrิปacไyต)ย ๑๔๐

ประวัตศิ าสตรส ากล ๑๔๑ เหตกุ ารณสำคัญของอารยธรรมกรีก ก๘อ ๐น๐ค.ปศ . ๗๕๐ ป กอ น ค.ศ. ประดษิ ฐอ ักษรกรีก, บทกวโี ฮเมอร ก๗อ ๐น๐ค.ปศ . ก๖อ ๐น๐ค.ปศ . ๖๒๕ – ๕๖๙ ป กอน ค.ศ. ทาลีส (Thales) พิธากอรัส (Pythagorus) นักปรัชญาและนกั คณิตศาสตร ก๕อ ๐น๐ค.ปศ . ๕๐๘ ป กอ น ค.ศ. นครรฐั เอเธนส วางรากฐานการปกครองประชาธิปไตย ก๔อ ๐น๐ค.ปศ . ก๓อ๐น๐ค.ปศ . ๔๙๗ – ๔๗๙ ป กอน ค.ศ. สงครามเปอรเ ซีย ๔๙๐ ป กอน ค.ศ. สงครามท่ที งุ มาราธอน กรกี มชี ยั ชนะเหนอื กองทพั เปอรเ ซยี ๔๖๐ ป กอ น ค.ศ. กรุงเอเธนสภายใตการนำของเพริคลสิ Pericles เขา สูย ุครุง เรอื ง ๔๔๙ ป กอ น ค.ศ. สรางวิหาร Parthenon ๓๘๐ ป กอ น ค.ศ. เพลโต กอ ตัง้ สถาบนั Academy ๓๓๕ ป กอ น ค.ศ. อริสโตเติล กอ ต้ังสถาบนั Lyceum ในกรงุ เอเธนส ๓๓๔ – ๓๒๖ ป กอ น ค.ศ. พระเจาอเล็กซานเดอรมหาราช ขยายอำนาจและเผยแพรอารยธรรมกรกี

อารยธรรมโรมัน แอฟรกิ า จักรวรรดิโรมนั ในชว งเวลาที่ ย่งิ ใหญทีส่ ุดเมอ่ื ประมาณ ค.ศ. ๑๑๗ เริม่ จากดินแดนจากตะวันตกสูตะวันออกในปจ จุบนั ไดแก โปรตุเกส สเปน องั กฤษ ฝรั่งเศส อิตาลี แอลบาเนีย และกรีซ คาบสมทุ รบอลขา น ตรุ กี เยอรมนีตอนใต ทางตะวนั ออกกลาง ไดแ ก ซเี รีย เลบานอน อิสราเอล และจอรแดน ทวปี แอฟริกาตอนบน ไดแ ก อยี ปิ ต ลเิ บยี ตูนีเซีย แอลจเี รีย และโมร็อกโก จนจดยิบรอลตาร ประวัตศิ าสตรโรมัน แบง ออกเปน 3 ยุค ยุคกษัตริย ยุคสาธารณรฐั ยุคจกั รวรรดิ (Republic) (Principate) (MReognaalrcPheyrioหdร)อื ๐๙ – ๒๗ ป กอน ค ปกอน ค.ศ. - ป ค. ๕๓ – ๕๐๙ ป กอน ค.ศ. .ศ. ศ.๔๗๖ ๒๗ ๕ ๗ อารยธรรมท่ีสำคญั กฎหมายโรมัน กฎหมายโรมันถอื เปน มรดกที่สำคญั ของ อารยธรรมโลก เปนแมแบบของกฎหมาย ประเทศตางๆ ในยโุ รปและประเทศตางๆ ท่ัวโลกในปจ จบุ ัน ประชากรท่อี าศยั อยภู ายใตจ ักรวรรดิโรมัน ไมว าจะเปนชนชาติภาษาใดจะถูกเรยี กวา ชาวโรมันอยูภายใตก ฎหมายโรมันเสมอกันหมด ลักษณะสำคัญของกฎหมายโรมัน อปยราใะชงชเบ ทางั ชา คเนบัททกยี ุกมบั คกนนั กับใหสคทิ วธาิขมอสงำบคคุ ัญคล ผถตู อื อจวไงมนาหคผมกาวูตวกีเาพาาอ มจร่ืองผทะหใิดหพราไมสบิสดาาูจร นรสินภทุ าธพิ์ ๑๔๒

ประวตั ิศาสตรสากล ๑๔๓ กองทัพโรมัน ปจ จัยทท่ี ำใหจักรวรรดิโรมนั มคี วามเขมแขง็ ไดแ กก องทัพทปี่ ระกอบดว ยทหารท่ีมี ระเบยี บวนิ ยั มเี ครื่องแบบทีน่ า เกรงขาม มีการควบคุมบังคบั บญั ชาอยา งมปี ระสิทธิภาพ และมแี ผนการรบทชี่ าญฉลาด ชาวโรมันไดนำเอาความสามารถทางวิศวกรรม มาใชใ นการรบ เชน การสรา งปอมคา ย อาวุธชนิดตา งๆ การขดุ อโุ มงค การสรา งเรือรบทสี่ ามารถครอบครองทง้ั นา นน้ำเมดเิ ตอรเ รเนยี น เคร่ืองมือและอุปกรณตา งๆ ทีใ่ ชในสงคราม ทหารโรมนั เรือรบโรมนั มหาวหิ ารเซนตป เตอร ครสิ ตศาสนา พระสันตะปาปา กอนท่อี ารยธรรมโรมนั จะลมสลาย จูเลยี สท่ี ๒ ครสิ ตศ าสนาถือกำเนิดขน้ึ ชาวครสิ เตยี น นกั บญุ ปเตอร คอนสแตนตินท่ี ๑ ถูกจกั รวรรดิโรมนั ปราบปรามอยา งรุนแรง นกั บญุ ปเตอร (ภายหลงั ไดรบั การแตงต้ังใหเปน พระสังฆราชาองคแ รกแหงกรุงโรม) ถูกตรึงกางเขนทจ่ี ตุรัสเนโร (Circus Nero) อกี ๒๐๐ ปต อ มา พระจกั รพรรดิคอนสแตนตินท่ี ๑ ประกาศ ยอมรบั นบั ถือครสิ ตศ าสนา ทรงพระราชทานพ้ืนทจ่ี ตุรสั เนโรใหเปน ศาสนสถาน ตอมา ค.ศ. ๑๕๐๖ พระสนั ตะปาปาจเู ลยี สท่ี ๒ ทรงบญั ชา ใหสรา งมหาวิหารขน้ึ ใหมแ ละเปน ท่ปี ระทับของพระสันตะปาปาสืบตอ มาจนถงึ ปจ จุบนั ภาษาละตินเปนภาษาทใ่ี ชในการประกอบพิธกี รรมทางศาสนาของชาวโรมนั คาทอลิก ผลงานทางวศิ วกรรม ส่ิงกอสรา งหลายแหง ท่ีสรางขึ้นแมก าลเวลาจะผานมากวา ๒,๐๐๐ ป ยังคงปรากฏเปนประจกั ษพยาน ถึงอัจฉรยิ ะภาพของชาวโรมนั ทางดา นวศิ วกรรม ซีเมนตแ ละคอนกรตี คอื วสั ดุท่ชี าวโรมันคิดคน ขึน้ มาเพื่อนำมาใช ในการกอ สรา ง ถนน ชาวโรมันไดน ำวัสดุตา งๆ วิหาร แพนธอี อน มาใชในการสรางถนนทำใหมี ความแขง็ แรงมั่นคงจนแมท กุ วนั น้ี โคลีเซียม ทอสง น้ำ Aqueduct ถนนบางสายก็ยังปรากฏอยู งานกอสรา ง สิ่งกอสรา งขนาดใหญย งั คงปรากฏอยทู ั่วไป เขื่อน มกี ารสรางเขอื่ น เพื่อเกบ็ กักน้ำหลายแหง กงั หนั น้ำ การใชพลังงาน วิศวกรรมทางทหาร นำผลสำเรจ็ ทางวิศวกรรม ประดิษฐกงั หันน้ำเพอ่ื ใช มาใชในการทหาร เชน สรางคายทหาร (Camp) นำการโมแ ปงและตดั หิน สะพาน ถนน อปุ กรณก ารปด ลอม (Siege Equipment) การสรางแนวปอ งกนั