TTA Tibbiyotnoma gazetasi (2023-yil iyun)

TIBBIYOTNOMA TOSHKENT TIBBIYOT AKADEMIYASI NASHRI № 7 2023 YIL 19 IYUN TIBBIYOT SOHASI Yangi Oʻzbekiston – RIVOJIGA MUNOSIB HISSA bu zamonaviy dunyoda butunlay yangicha qadamlar QO‘SHAYOTGAN OLIM qoʻyayotgan, umumeʼtirof etilgan xalqaro tamoyillarga Inson umrini oqar daryoga qiyoslashadi. Bu foniy mutanosib tarzda erkin jamiyat dunyoda har bir inson uchun lozim bo‘lgan, ammo qurayotgan, yuksak marralarni har kimga ham nasib etavermaydigan ikki moʻtabar koʻzlayotgan davlat. ne’mat bor. Birinchisi kamtarlik va mehnatsevarlik bo‘lsa, ikkinchisi esa xalqning ishonchi va e’tirofiga YANGI OʻZBEKISTONDA erishish baxtidir. SAYLOV YANGILANGAN O‘zbekiston Respublikasida xizmat baholarga tamomlagach, hech ikkilanmay SAYLOV QONUNCHILIGI ko‘rsatgan fan arbobi, O‘zbekiston va Toshkent Davlat tibbiyot institutining Rossiya Fanlar Akademiyasi akademigi, davolash fakultetiga o‘qishga kiradi. ASOSIDA OʻTKAZILADI tibbiyot fanlari doktori, professor, Shifokorlik kasbiga bo‘lgan qiziqishi uni Shavkat Ibragimovich Karimov o‘zi institutda tirishqoqlik bilan ta’lim olishiga Hademay yurtimizda juda muhim siyosiy jarayon suygan kasbiga qanchalik mas’uliyat turtki bo‘ldi. – Prezident saylovi boʻlib oʻtadi. Mazkur siyosiy bilan yondashsa, farzandlari va tadbir ham yangilangan saylov qonunchiligi asosida shogirdlari tarbiyasiga xuddi shunday U 1966 yili Toshkent Davlat tibbiyot oʻtkaziladi. javobgarlik bilan qarab keladi. institutini tamomlaganidan so‘ng o‘z ish faoliyatini Sirdaryo viloyatining Yangiyer Zero, milliy saylov qonunchiligi xalqaro Shavkat Karimov 1943 yili Toshkent shahar markaziy shifoxonasida shifokor- umumeʼtirof etilgan tamoyillar, xalqimizning shahrida xizmatchi oilasida dunyoga jarroh lavozimidan boshlaydi. Keyinchalik fikrlari, takliflari asosida takomillashtirildi keldi. Uning bolalik yillari azim u jarrohlik bo‘limi mudiri lavozimida ish hamda mamlakatdagi demokratik islohotlar bilan Toshkentning “Oqilon” mahallasida olib borib, aynan shu yerda shifokorlik uygʻunlashtirildi. kechdi. U bolalik yillarini eslar ekan u kasbiga mehr qo‘ydi, tajribaga ega bo‘ldi, gohi-gohida chuqur o‘yga cho‘mib, o‘sha kasbdoshlari va aholi hurmatiga sazovor Yangilangan Konstitutsiyamizning XXII bobida davrdagi turmushning qiyinchiliklari- bo‘ldi. saylov tizimiga oid asosiy qoidalar mustahkamlandi. yu, odamlar o‘rtasidagi mehr-oqibatni takror-takror yodga oladi. Shavkat (Davomi 4-betda) Xususan, Bosh qomusimizga koʻra, Oʻzbekiston Ibragimovich o‘rta maktabni a’lo Respublikasining fuqarolari davlat hokimiyati vakillik organlariga saylash va saylanish huquqiga egadirlar. Har bir saylovchi bir ovozga ega. Ovoz berish huquqi, oʻz xohish-irodasini bildirish tengligi va erkinligi qonun bilan kafolatlanadi. Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti saylovi, Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Qonunchilik palatasiga hamda Qoraqalpogʻiston Respublikasi Joʻqorgʻi Kengesiga, viloyatlar, tumanlar, shaharlar davlat hokimiyati vakillik organlariga saylov tegishincha ularning konstitutsiyaviy vakolat muddati tugaydigan yilda – oktabr oyi uchinchi oʻn kunligining birinchi yakshanbasida oʻtkaziladi. Bundan ushbu Konstitutsiyada nazarda tutilgan muddatidan ilgari saylov oʻtkazish hollari mustasno. Saylovlar umumiy, teng va toʻgʻridan-toʻgʻri saylov huquqi asosida yashirin ovoz berish yoʻli bilan oʻtkaziladi. Oʻzbekiston Respublikasining oʻn sakkiz yoshga toʻlgan fuqarolari saylash huquqiga ega. (Davomi 2-betda) Hikmat Ilmning avvali sukut, so‘ng eshitish, so‘ng yod olish, Hikmat so‘ng amal qilish, so‘ng uni tarqatish.

TIBBIYOTNOMA2 № 7 2023 YIL 19 IYUN YANGI OʻZBEKISTONDA SAYLOV YANGILANGAN SAYLOV QONUNCHILIGI ASOSIDA OʻTKAZILADI (Boshi 1-betda) doimiy asosda amalga oshiradi Qasddan sodir etilgan jinoyati uchun hamda Oʻzbekiston Respublikasining ilgari sudlangan fuqarolar, diniy tashkilotlar Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti Konstitutsiyasiga va qonunlariga amal va birlashmalarning professional muddatidan ilgari Oʻzbekiston Respublikasi qiladi. xizmatchilari Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti saylovini tayinlashga haqli. Prezidentligiga nomzod etib roʻyxatga Oʻzbekiston Respublikasi Markaziy olinmaydi. Sud tomonidan muomalaga layoqatsiz saylov komissiyasining aʼzolari deb topilgan fuqarolar, shuningdek, sud Qoraqalpogʻiston Respublikasi Joʻqorgʻi Siyosiy partiya saylov kampaniyasi hukmi bilan ozodlikdan mahrum etish Kengesining, xalq deputatlari viloyatlar va boshlanganligi eʼlon qilingan kundan joylarida saqlanayotgan shaxslar saylanishi Toshkent shahar Kengashlarining tavsiyasi kamida toʻrt oy oldin Oʻzbekiston mumkin emas. boʻyicha Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Respublikasi Adliya vazirligi tomonidan Majlisining Qonunchilik palatasi va Senati roʻyxatga olingan taqdirdagina Oʻzbekiston Sud tomonidan muomalaga layoqatsiz tomonidan saylanadi. Respublikasi Prezidentligiga nomzod deb topilgan fuqarolar, shuningdek ogʻir koʻrsatishi mumkin. va oʻta ogʻir jinoyatlar sodir etganlik uchun Oʻzbekiston Respublikasi Markaziy sudning hukmiga koʻra ozodlikdan mahrum saylov komissiyasining raisi Oʻzbekiston Bir soʻz bilan aytganda, saylovga oid etish joylarida saqlanayotgan shaxslar Respublikasi Prezidentining taqdimiga yangilangan qonunchilik fuqarolarning saylovda ishtirok etish huquqidan faqat binoan komissiya aʼzolari orasidan besh saylov huquqi kafolatlarini hamda davlat va qonunga muvofiq hamda sudning qarori yillik muddatga komissiya majlisida jamiyat boshqaruvidagi ishtirokini yanada asosida mahrum etilishi mumkin. Boshqa saylanadi. Ayni bir shaxs surunkasiga kengroq taʼminlashga xizmat qiladi. har qanday hollarda fuqarolarning saylov ikki muddatdan ortiq Markaziy saylov huquqlarini toʻgʻridan-toʻgʻri yoki bilvosita komissiyasining raisi etib saylanishi Zarina ISROILOVA, cheklashga yoʻl qoʻyilmaydi. mumkin emas. yuridik fanlar boʻyicha falsafa doktori Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti Konstitutsiyaning takomillashtirilishi (PhD). saylovini, Oʻzbekiston Respublikasi Oliy asosida saylov jarayonlari bilan bogʻliq OʻzA Majlisiga, viloyatlar, tumanlar, shaharlar bunday normalar mustahkamlanishi davlat hokimiyati vakillik organlariga saylovning qonuniylik, ochiqlik va saylovlarni, shuningdek, Oʻzbekiston oshkoralik tamoyillari asosida oʻtishida Respublikasining referendumini tashkil muhim oʻrin tutadi. etish va oʻtkazish uchun Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Majlisi tomonidan Shu oʻrinda Saylov kodeksiga koʻra faoliyatining asosiy prinsiplari mustaqillik, Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti qonuniylik, kollegiallik, oshkoralik va saylovining oʻziga xos xususiyatlariga adolatlilikdan iborat boʻlgan Oʻzbekiston toʻxtalib oʻtsak. Respublikasi Markaziy saylov komissiyasi tuziladi. Prezidentlikka nomzod oʻttiz besh yoshdan kichik boʻlmagan, davlat tilini Oʻzbekiston Respublikasi Markaziy yaxshi biladigan, bevosita saylovgacha saylov komissiyasi saylov komissiyalari kamida oʻn yil Oʻzbekiston hududida tizimiga boshchilik qiladi, oʻz faoliyatini muqim yashayotgan fuqaro Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti etib saylanishi mumkin. XALQARO HAMKORLIK Germaniyaning yetakchi sog‘liqni saqlash tashkilotchilari Toshkent tibbiyot akademiyasining Toshkent tibbiyot Germaniya xalqaro hamkorlik tashkiloti akademiyasining faxriy professori bilan hamkorlik aloqalari yangi bosqichga unvoniga sazovor bo‘ldi ko‘tarilmoqda. Birinchi O‘zbekiston–Germaniya tibbiyot forumi TTA rektori, professor A.Shadmanovning Birinchi O‘zbekiston–Germaniya doirasida Toshkent tibbiyot akademiyasi rektori, professor tibbiyot forumidagi ishtiroki doirasida Toshkent tibbiyot akademiyasi va GIZ A.Shadmanov Germaniyada sog‘liqni saqlashning yetakchi o‘rtasida hamkorlik Memorandumi imzolandi. tashkilotchilariga Faxriy professor unvonini topshirdi. Forum doirasida imzolangan memorandum Toshkent tibbiyot Sog‘liqni saqlash, tibbiy ta’lim hamda ilm-fan rivojiga akademiyasi va GIZ oʻrtasidagi hamkorlikni yangi yuqori sifat bosqichga qo‘shgan shaxsiy hissasi uchun Germaniya Xalqaro olib chiqadi. hamkorlik tashkilotining (GIZ) sog‘liqni saqlash loyihalari rahbari Korneliya Bekker va Germaniyaning OPASCA Memorandum tibbiyot xodimlarini tayyorlashning ilg‘or Germaniya innovatsion tibbiyot kompaniyasi rahbari Aleksey Sverdlov standartlariga muvofiq, ta’lim dasturlarini moslashtirish bo‘yicha yangi Toshkent tibbiyot akademiyasining Faxriy professor loyihalarni birgalikda amalga oshirishni ko‘zda tutadi. unvoniga sazovor bo‘ldilar. Shuningdek, akademiyaning o‘quv jarayoniga innovatsion texnologiyalarni Hurmatli xorijlik professorlarimizni ushbu faxriy unvon joriy etishga ko‘maklashadi. bilan tabriklaymiz! Toshkent tibbiyot akademiyasi xalqaro hamkorligini kengaytirish ishlari davom etmoqda. Hikmat Odobni o‘rganmasdan turib, ilmni o‘rganib Hikmat bo‘lmaydi.

TIBBIYOTNOMA № 7 2023 YIL 19 IYUN 3 DAVLATIMIZ RAHBARI QARORLARIDA XALQ TABOBATI, ZAMONAVIY MEDITSINADA UMRNI UZAYTIRISH MUAMMOLARI O‘zbekiston Respublikasi Prezidentligiga nomzod Shavkat Mirziyoyevning saylovoldi dasturlarida xalq, qishloq xo‘jaligining barcha sohalari kabi sog‘liqni saqlash tizimi va meditsinasini isloh qilish borasida ko‘plab yangiliklar bayon etilib borilmoqda. Ularning aksariyati respublikamiz fuqarolarini imkon qadar sog‘lom bilan davolanish yomon oqibatlarga olib kelishi mumkinligini unutmaslik turmush tarziga jalb qilish, islohot va yangiliklarni amaliyotda qo‘llash orqali kerak. turmush sifatini yaxshilash, nogironlik va surunkali kasalliklarni kamaytirish va umr uzunligini uzaytirishga qaratilgan, barchasi ilmiy jihatdan asoslangan. Keksa insonlarning ko‘pchiligi uyqu me’yori buzilganidan shikoyat qiladilar. Yosh o‘tishi bilan kechki uyquga bo‘lgan talab ham susayadi va 5-8 soatlik Umrni uzaytirish, yoshlik va go‘zallikni imkon qadar uzoq muddat o‘ta sergak uyqudan ortig‘iga cho‘zilmaydi. Uyqusizlik xastaligini iloji boricha saqlab qolish muammolari Odam alayhissalom zamonasidan qolgan va ro‘zi kimyoviy dorilarsiz tartibga solishga harakat qilgan ma’qul. Harakatlardagi mahshargacha dolzarb bo‘lib qolaveradi. Yosh o‘tishi bilan insonning qariy faollikni oshirish, uyqudan oldingi orombaxsh sayr, kechgi ovqatning uyqudan boshlashi tabiiy biologik jarayondir. Insondagi yosh bilan bog‘liq o‘zgarishlar 3-4 soat oldin, achchiq choy va qahvasiz qilish, yotoqxonadagi haroratning jismoniy faollikni cheklaydi, tashqi ko‘rinishda qarilik belgilari namoyon 18-20 gradusdan oshmasligi va tushib ketmasligi, uyqu paytida umurtqa bo‘la boradi va ba’zi imkoniyatlarning cheklanishiga sabab bo‘ladi. Keksalik pog‘onasining qulay joylashishini ta’minlovchi to‘shak – bular barchasi inson yoshining so‘nggi bosqichi bo‘lib, qariy boshlash jarayoni bilan kechadi. ayniqsa keksa yoshdagi insonlarning xayrli dam olishlariga yordam beruvchi Iqtisodiy rivojlangan mamlakatlarda insonning keksalik davri 75 yoshdan qoidalardir. Keksa yoshdagi insonlarda uchraydigan yana bir muammo – so‘ng boshlanishi qayd etilgan bo‘lsa-da, shayx ur rais Ibn Sino keksalikning ichaklarning o‘z vaqtida bo‘shalish tartibining buzilishi bilan bog‘liq. Ularda chegarasidan 59 yoshdan deb baholagan. qabziyatni, ovqatlanish me’yorining buzilishi, ya’ni meva va sabzavotlar, yirik tortilgan un mahsulotlarining yetishmasligi, ovqatlanish rejimining Insonning qarish surati va individual xosligi, har bitta odamda nasliy noto‘g‘riligi, achchiq mahsulotlarga tobelik holatlarini keltirib chiqaradi. omillar va atrof-muhitning ta’siri bilan chambarchas bog‘liq bo‘lib, davlatimiz Shuningdek, kamharakatlilik, suyuqlikni yetarli miqdorda ichmaslik, kimyoviy rahbarining dasturlaridan alohida o‘rin olgan. Bu jarayon shartli ravishda, dorilar qabul qilish ham qabziyatga sabab bo‘ladi. o‘z vaqtida, ya’ni jismoniy va vaqtidan oldin qariy boshlash turlariga bo‘linadi. Jismoniy qarish holatida, inson eng nuroniy yoshigacha ham amaliy Insonning turmush tarzi, ish faoliyati, asab tizimi holati, tashqi va ichki sog‘lomligini saqlay oladi, u o‘zini eplaydi tashqi yordamga ortiqcha ehtiyoj hodisalarga bo‘lgan munosabati qarish jarayoniga yetarlicha ta’sir o‘tkaza sezmaydi, atrof-muhitga bo‘lgan qiziqishi va ijtimoiy faoliyatini so‘ndirmaydi. oladi. Mehnat va dam olishni to‘g‘ri shakllantirish, to‘g‘ri ovqatlanish, faol Vaqtidan oldin qarish jarayoni esa, keksalik belgilarining erta namoyon bo‘la harakat, insonlar bilan oliyjanob munosabat, organizmda ijobiy jarayonlarning borishi bilan belgilanadi. Organizmning biron sabab bilan to‘satdan kuchli bardavom bo‘lishiga yordam bera oladi. Mehnat va harakat uzoq umr garovi zo‘riqishi, tartibli jarayonning buzilishi, salbiy odatlar, masalan ichkilikbozlik, ekanligini unutmaslik kerak. Hayotga bo‘lgan muhabbatni saqlash, yillar kashandalik kabi sabablar qarish jarayonini sezilarli tezlatadi. davomida erishilgan yutuqlar, jamoada hurmatli, oilada e’tiborli bo‘lish singari omillar, insonning keksa yoshida ham navqiron ko‘rinishiga sabab bo‘ladi. Irsiy omillar ham bu jarayonda juda katta ahamiyatga ega. Ajdodlari uzoq umr ko‘rgan insonlarda ham, nuroniy yoshli keksalar bo‘lish Ertalabki yengil gimnastika mashqlarini bajarish, keksa insonlarda imkoniyati saqlanib qoladi. Yoshning sekin-astalik bilan oldinga siljiy katta ahamiyat kasb etadi. Har bitta organizmning o‘ziga xosligiga qarab, boshlashi natijasida, inson organizmidagi qarish jarayoni o‘zining sezilarli gimnastika mashqlari sekin-asta murakkablasha boradi. Uzoq davom o‘zgarishlarini, a’zolar faoliyatining sustlashib borishida namoyon qiladi. etadigan piyoda sayrlar juda foydali. Sayr chog‘ida gavdani tik tutib, Jismoniy keksayishda, yosh bilan bog‘liq belgilar yurak, qon-tomir va qadamlarni to‘g‘ri tashlab, tekis nafas olishni nazorat qilib turilsa, sayr asab tizimidagi o‘zgarishlar bilan kechadi. Qariyalar va keksaya boshlagan majburiy emas, balki rohatlanib bajarilsa, bu ayni muddaodir. Toza havodagi insonlarning yurak urishi tezligi pastlashib boradi. Katta jismoniy zo‘riqishlar jismoniy mehnatlar, bog‘ ishlari, baliq oviga chiqish ham keksalar uchun bilan bog‘liq bo‘lgan, yurak qisqarishining to‘satdan tezlashib ketishi, yurak juda foydali. Issiq kunlarda, quyoshning tikka nurlari tagida uzoq vaqt qolish, muskullarida qon aylanishining yetishmasligi natijasidagi og‘ir asoratlarga zo‘riqishga sabab bo‘luvchi jismoniy ishlarni to‘q qoringa birdaniga bajarish olib kelishi mumkin. Shu bilan birga chaqaloqlik, bolalik, yoshlik, o‘rta yoshda mumkin emas. Uzoq masofaga yugurish mashqlari faqatgina, ma’lum qanday bo‘lganidan qat’iy nazar 60 yoshdan boshlab mijoz quruqshab, sovib tayyorgarlik mashqlaridan so‘nggina tavsiya qilinadi. Harakat faolligi markaziy boraveradi, shu boisdan ham keksalar sovuqqa chidamsiz va badanda suv asab tizimi faoliyatiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi. Bolalik chog‘lardan rioya qilingan ozayib qurishish hisobiga tana vazni yengillashib terisi bujmaya boradi. sog‘lom turmush tarzi, turli xastaliklarning oldini olibgina qolmay, erta qarishni keltirib chiqaruvchi muammolardan ham asraydi. Sog‘lom keksalik Yosh bilan bog‘liq o‘zgarishlar asab tizimining yomonlashuviga, va uzoq umrning tamal toshi hayotning ilk bosqichlaridan boshlab qo‘yiladi. xotiraning yaqin hodisalarga unutuvchanligiga, ruhiy charchoq va sababsiz xafagarchiliklarning paydo bo‘lishiga olib keladi. Ayni damdagi rangdor Shuni ham alohida ta’kidlash juda muhimki, insonlarning yoshligi va va yorqin hodisalarga nisbatan befarqlik yuzaga chiqib, “o‘tgan kunlarga maftunkorligini saqlashning eng ahamiyatli omillaridan biri bu – ularning qochish” sindromi birinchi planga o‘tib oladi. Ular asosiy vaqtlarini “xotiralar qalblari go‘zalligida hamdir! Yosh va go‘zal ko‘rinishli insonlar yaxshi niyatli, mamlakatida” yashab o‘tkazadilar yoki xayollarini mudom sog‘liklari bilan oliyjanob, toza maqsadlar sari intiluvchan, o‘z hayotini boshqalar baxti uchun bog‘liq muammolar, o‘zlaridagi kasalliklar sababli tushkun kayfiyatlar band bag‘ishlay oladigan insonlardir! qilib qo‘yadi. Ammo ba’zi paytlarda ularda yuqoridagi holatlarning butkul teskarisini ham ko‘rish mumkin, ya’ni ular keksalik muammolarini umuman Xulosa sifatida shuni aytib o‘tishimiz joizki, davlatimiz rahbari tan olmaydilar, balki o‘z g‘ayratlari va harakatchanliklari bilan ba’zi yoshlarga Sh.Mirziyoyevning saylovoldi dasturlarida respublikamizning yetuk tib o‘rnak ham bo‘la oladilar. Inson organizmining qarish jarayoni va hayotining mutaxassislari, sog‘liqni saqlash tizimi namoyondalarining fikrlari e’tiborga asosan ikkinchi yarmida avj olishi mumkin bo‘lgan surunkali xastaliklar olingan holda yuqorida keltirilgan omillarning barchasi inobatga olingan. orasida yaqin bog‘liqliklar ham bor. Keksa yoshli insonlar orasida keng Mazkur qarorlar va tashabbuslarning aynan Prezidentimiz tomonidan tarqalgan ateroskleroz xastaligi, yurakda qon ta’minotining yetishmasligi, olg‘a surilayotganligi inson omiliga bo‘lgan yuksak e’tibor namunasidir. yurak muskullarining siqilishi yoki infarkt-miokardi, bosh miyaning qon Darhaqiqat irsiyati pokiza, sog‘lom turmush tarziga rioya qiladigan, o‘rinsiz bilan qiyin ta’minlanishi va yana boshqa a’zolarning faoliyati buzilishi bilan asabiylashmaydigan, jismoniy, aqliy va ruhiy layoqatni susaytirmaydigan bog‘liqdir. Keksa yoshlilarda qon bosimining balandligi ham ko‘p kuzatiladi va kishilarda salomatlik, yoshlik va go‘zallik uzoq davom etadi. bu ham ateroskleroz xastaligining darakchisiga o‘xshaydi. Keksalarda yana ko‘p uchraydigan xastaliklar sirasiga, qandli diabet, osteoxondroz, radikulit, Alijon ZOHIDIY, bo‘g‘imlar bilan bog‘liq kasalliklar ham kiradi. Keksayganda paydo bo‘ladigan tabobat fanlari doktori, Yevropa tabiiy fanlar akademiyasi akademigi, aqliy zaiflik – Alsgeymer kasalligi 60 yoshdan o‘tib har olti nafardan bittasida uchraydi. Ovqatlanishda moʻtadillikni yo‘lga qo‘yish va semirib ketishdan Qutbiddin NIZOMOV, saqlanish, yuqorida sanab o‘tilgan kasalliklardan har qanday yoshdagi Respublika Sog‘liqni saqlash a’lochisi, Turon xalq yozuvchisi, insonlar, shu jumladan keksalarni ham bir muncha himoya qila oladi. Mehri NURO‘ZOVA, Keksa yoshdagi insonlarning kimyoviy dori-darmonlar bilan Xalq Tabobati akademiyasi boshqaruv Kengashi raisi, texnika fanlari davolanishida, o‘ta ehtiyotkorlik va e’tibor talab qilinadi. O‘zibilarmonchilik nomzodi Hikmat Dunyoda ilmdan boshqa najot yo‘q va Hikmat bo‘lmagay.

TIBBIYOTNOMA4 № 7 2023 YIL 19 IYUN TIBBIYOT SOHASI RIVOJIGA MUNOSIB HISSA QO‘SHAYOTGAN OLIM (Boshi 1-betda) ilk qaldirg‘ochlari sifatida tan olinadi. U aorta Shu o‘rinda ta’kidlash joizki Sh.Karimov hamda magistral arteriyalarda rekonstruktiv O‘zbekistonda birinchilardan bo‘lib surunkali Albatta, yetuk shifokor bo‘lish uchun operatsiyalarni klinik amaliyotga tatbiq bosh miya qon aylanishi yetishmovchiligi tajribaning o‘zi yetarli emasligini tushunib etishda peshqadam olimlardan hisoblanadi. bilan og‘rigan bemorlar karotid arterial yetgan Shavkat Ibragimovich o‘zini ilmiy- 1990 yildayoq Sh.Karimov rahbarligida havzasida jarrohlik amaliyotlarini targ‘ib qildi tadqiqot ishlarida sinab ko‘rishi, ilmiy «Xavfli guruh bemorlarida oyoqlar og‘ir va amalga oshirdi. Ushbu amaliyotlar oxirgi izlanishlar orqali o‘z bilim va malakasini ishemiyasini intraoperatsion dilatatsiyali yillarda kundalik jarrohlik amaliyotlariga oshirib borishi va nafaqat yetuk mutaxassis kichik rekonstruktiv amaliyotlar» mavzuida aylanib qolgan bo‘lsa-da, ko‘plab bemorlarning bo‘libgina qolmay, balki olim sifatida ulug‘ nomzodlik dissertatsiyasini himoya qilgan. hayotni saqlab qolish imkonini hamda insult ustozlari kabi shakllanishi mumkinligini Bu ishda hozirgi kun iborasi bilan ataladigan rivojlanishining oldini olishga yordam berdi. anglab yetdi. Bu kabi o‘y-xayollar uni 1969 «gibrid» amaliyotlar o‘z ifodasini topgan. Uning o‘ta talabchanligi va katta mehnati tufayli yili Toshkent Davlat tibbiyot instituti fakultet ishemik insultlarni davolash natijalari sezilarli xirurgiyasi kafedrasiga olib keldi. To‘g‘rirog‘i Oyoqlar kritik ishemiyasi hamda diabetik yaxshilandi. Qariyb 15 yil davomida akademik uning ilk ustozi, akademik O‘.Oripov unga bu oyoqli bemorlar davolash natijalarini Sh.Karimov tashabbusi bilan yaqin va uzoq taklifni berdi. U hech ikkilanmay bu taklifni yaxshilashga qaratilgan juda katta ishlar xorij mamlakatlari olimlari ishtirokida surunk- qabul qildi va O‘.Oripov rahbarligida ilmiy- amalga oshirildi. Bunda O‘zbekistonda ilk ali bosh miya qon aylanishi yetishmovchiligi pedagogik faoliyatini boshlab yubordi. Fanga marotaba uzoq davom etuvchi arteriya ichi bilan bemorlar diagnostikasi, xirurgik va bo‘lgan qiziqish, o‘z ishiga sadoqati uning ilmiy- kateter terapiyasi qo‘llanilgan. konservativ davolashning turli xil tamoyillariga tadqiqot ishlariga turtki bo‘ldi. Olib borilgan bag‘ishlangan xalqaro ilmiy anjumanlar ko‘p yillik mashaqqatli mehnat natijasi o‘laroq Ayniqsa qandli diabet yuzasidan o‘tkazib kelinadi. 1971 yilda u «Buyrak transplantatsiyasida amalga oshirilgan ishlanmalar juda qiziq antilimfositar globulin hamda gossipolbarbitur va samarali hisoblangan. Oyoq kafti pay- Faxr bilan aytish kerakki Sh.Karimov kislotasi yordamida immunodepressiv sinovial jamlanmasini o‘rganib, oyoqlar tomonidan bilimdon, shijoatli, o‘z maqsadiga terapiya» mavzuidagi nomzodlik dissertatsiya diabetik gangrenasida shikastlangan zona intiluvchan yuqori malakali mutaxassislardan ishini muvaffaqiyatli himoya qildi (1971 yil 24 turli xil uchastkalarida proksimo-distal mikrob iborat katta xirurgik maktab yaratildi. U va dekabrdagi MMD № 032639-sonli diplom). tarqalganlik gradiyentini baholab Sh.Karimov uning maktabi namoyondalari tomonidan tomonidan har xil turdagi oyoqlar tayanch tarqalgan yiringli peritonit, qon tomir, torakal Sh.Karimov 1974-1977 yillar mobaynida vazifasini saqlab qolishga qaratilgan jarrohlik patologiyalar muammolarining ustuvor A.N.Bakulyev nomidagi yurak-qon tomir amaliyotlari taklif qilingan. yo‘nalishlari, qandli diabetning xirurgik xirurgiyasi instituti qon-tomir xirurgiyasi jihatlariga bag‘ishlangan yechimli amaliyot bo‘limida ilmiy xizmat safarida bo‘lib, Rossiya 1984 yilda ustoz rahbarligida qorin turlari yaratildi va tatbiq qilindi. Mexanik Meditsina Fanlari Akademiyasi akademigi surunkali ishemiyasiga bag‘ishlangan sariqlik, profuz qon ketishi bilan asoratlangan A.V.Pokrovskiy rahbarligida ilmiy-tadqiqot nomzodlik dissertatsiyasi himoya portal gipertenziyaga bag‘ishlangan ishlarini davom ettirdi. 1981 yili esa u «Qorin qilinadi. Unga ko‘ra visseral surunkali tadqiqotlar nafaqat O‘zbekistonda, balki xorijiy aortasi okklyuziyalarining diagnostikasi qon aylanishining turli xil ko‘rinishlarida mamlakatlarda ham tan olingan bo‘lib, keng va xirurgik davosi» mavzuidagi doktorlik oshqozon va ichakning funksional-morfologik qo‘llanib kelinmoqda. Bugungi kunda klinikada dissertatsiyasini muvaffaqiyatli himoya qildi. o‘zgarishlari eksperimentda tadqiq qilingan kam invaziv amaliyotlar faol ishlab chiqarilib, hamda nazariyotda isbotlangan. keng qo‘llanilmoqda. Ilm sohasida faol bo‘lgan Sh.Karimov 1979 yilda Toshkent Davlat tibbiyot instituti Akademik Sh.Karimov boshchiligida buyrak (Davomi 5-betda) 1-klinikasi bazasida fakultet va gospital usti bezi genezli arterial gipertenziyaga oid xirurgiya kafedrasini tashkil etadi. Tirishqoq bemorlarni diagnostikasi va davolashda va intiluvchan Sh.Karimov mazkur kafedraga katta ilmiy hamda amaliy izlanishlar amalga 30 yildan ziyod rahbarlik qilib keldi. Ushbu oshirildi. Buyrak usti bezi venoz tarmoqlari davr mobaynida Shavkat Ibragimovich o‘tkir endovaskulyar okklyuziyasi va markaziy o‘z tarkibida yetuk olimlar, pedagoglar va venasi elektrokoagulyatsiyasi usuli tatbiq mohir shifokorlarni o‘z ichiga olgan jamoani qilingan. shakllantira oldi. Bundan tashqari, institutning klinik bazasi bo‘lmish klinika tarkibida qator ixtisoslashgan bo‘limlar, jumladan, qon tomir, rentgenendovaskulyar, me’da-ichak trakti, jigar va o‘t yo‘llari, torakal, shoshilinch jarrohlik hamda SKAL bo‘limlariga asos soldi. Kafedra va klinika xodimlaridan tarkib topgan ushbu jamoani birlashtirish, ularni bir yoqadan bosh chiqarib ishlashiga, respublikamizga yetuk mutaxassis kadrlar tayyorlashdek muhim vazifani uddaladi. Hozirgi kunga kelib Shavkat Ibragimovich yaratgan xirurgik maktab tarbiyalanuvchilarining o‘nlab, balki yuzlab vakillari yer yuzining turli burchaklarida faoliyat yuritib kelmoqda. Akademik Sh.Karimov juda ko‘p yangi ishlarning boshida turgan va «birinchi marotaba» iborasi ko‘pincha uning nomi bilan chambarchas bog‘liq ekanligini anglaymiz. O‘tgan asrning 70-yillariga kelib ilk bor O‘zbekistonda qon tomir xirurgiyasi rivojlana boshladi va Sh.Karimov ushbu yo‘nalishning Hikmat Hayot yaxshi ishlar uchun beriladi. Hikmat

TIBBIYOTNOMA № 7 2023 YIL 19 IYUN 5 (Boshi 1-4-betlarda) o‘rtasida muhim omil ekanligi, faqatgina shu xirurg-gepatologlar assotsiatsiyasi faxriy yo‘l bilan bilim saviyasini yangi zamon talabi a’zosi sifatida e’tirof etildi. Professor Sh.Karimovning yorqin iqtidori – darajasiga olib chiqish mumkinligini ta’kidladi. olim va tashkilotchiligi uning 1989-1998 yillar Erishilgan yutuqlar shuni ko‘rsatdiki, talaba va Tinimsiz harakat, izlanishlar o‘z samarasini mobaynida O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni magistrlar o‘rtasida xalqaro fan olimpiadalar berib keldi. Sh.Karimovning xirurgik saqlash vaziri lavozimida ishlagan yillarida g‘oliblari paydo bo‘ldi. Professor-o‘qituvchilar faoliyatining munosib tan olinishi ifodasi namoyon bo‘ldi. Endigina mustaqillikka orasida xalqaro anjumanlarning nafaqat sifatida uning 2001 yilda Rossiya Meditsina erishgan respublikamiz tibbiyot xizmatini “qatnashchi”lariga, balki faol ishtirokchilariga Fanlari Akademiyasi akademigi etib saylanishi isloh qilish va takomillashtirish borasida aylandi. Bundan tashqari, jahonning o‘nlab hamda 2003 yilda A.V.Vishnevskiy nomidagi ustoz tomonidan keng ko‘lamli ishlar olib nufuzli universitetlari bilan xalqaro aloqalar medal bilan taqdirlanishi misol bo‘la oladi. borildi. Ayniqsa mamlakatda birlamchi tibbiy yo‘lga qo‘yildi. Jumladan, Amerika Qo‘shma bo‘g‘inni – qishloq vrachlik punktlarini tashkil Shtatlari, Buyuk Britaniya, Germaniya, Yevropa Tabiiy Fanlar Akademiyasining etish, ixtisoslashgan tibbiyot markazlarining Avstriya, Ispaniya, Polsha, Janubiy Koreya, N.I.Pirogov ordeni bilan esa 2006 yili uning moddiy-texnik bazasini mustahkamlash, Turkiya, Rossiya singari qator rivojlangan tibbiyot sohasi rivojiga qo‘shgan ulkan ixtisoslashgan bo‘limlar, jumladan, qon tomir mamlakatlar bilan yaqindan aloqalar o‘rnatilib, hissasi uchun mukofotlangani ham so‘zimiz xirurgiyasi, shoshilinch qon tomir xirurgiyasi ko‘plab hamkorlik ishlari amalga oshirildi. isboti. 2012 yilda akademik Sh.Karimov bo‘limlarining faoliyatini rivojlantirish, O‘rnatilgan hamkorlik aloqalari natijasida Yevroosiyo angiolog va qon tomir xirurglari kunduzgi statsionar va «bir kunlik xirurgik ko‘plab professor-o‘qituvchilar o‘z malakalarini assotsiatsiyasi faxriy a’zosi etib saylandi. kun» bo‘limlari tashkil etishdek ishlar oshirib qaytdi, talabalar almashinuvi yo‘lga amalga oshirildi. Bundan tashqari, Shavkat qo‘yildi, xorijiy professorlarning onlayn Akademik Sh.Karimov – 800 dan ortiq Ibragimovich mamlakat Tennis Federatsiyasi ma’ruzalari amalga oshirildi, qator nufuzli ilmiy ishlanmalar muallifi hisoblanadi: 32 raisi sifatida uning tashabbusi bilan respublika universitet professorlari tashrif buyurib o‘z monografiya, 7 darslik, 45 metodik tavsiyalar miqyosida ko‘plab sport turnirlari tashkil ma’ruzalari bilan talaba va magistrlarimiz bi- shular jumlasidandir. Unga 80dan ziyod etildi. Respublikada har yili o‘tkaziladigan lan yaqindan muloqotda bo‘ldi. xirurgiyaning ko‘plab yo‘nalishlari bo‘yicha “Havas” turniri bunga yorqin misol bo‘la ixtiro uchun mualliflik guvohnomalari oladi. Uning bevosita ishtirokida o‘tkazilgan O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar tegishli. Uning rahbarligida 27 tibbiyot fanlari sport tadbirlari orqali aholi o‘rtasida sog‘lom Mahkamasining 2017 yildagi qarori bilan doktori hamda 63 tibbiyot fanlari nomzodlari turmush tarzini targ‘ib qilishga chaqirdi. Respublika ixtisoslashtirilgan xirurgik tayyorlandi. Ayniqsa yosh bolalar o‘rtasida uchraydigan angionevrologiya markazi tashkil etilib, ba’zi jismoniy nuqsonlarni bartaraf qilishning uning direktori deb Sh.Karimov tayinlandi. Sh.Karimov ko‘plab respublika va xalqaro nafaqat tibbiy yo‘l bilan, balki jismoniy tarbiya Hozirgi kunga qadar akademik Sh.Karimov ilmiy anjuman, simpoziumlar va kongresslar yo‘li orqali bartaraf qilish mumkinligini ilgari faoliyat yuritib kelmoqda. Uning bevosita ishtirokchisi sifatida mamlakatimiz xirurgiya surib, respublikada keng miqyosda sport bilan sa’y-harakatlari bilan markazning moddiy- taraqqiyotida erishilgan yutuqlarni keng yoyib ommaviy shug‘ullanish aholi o‘rtasida muhim texnik bazasini yaratish va boyitish hamda kelmoqda. Uning bevosita rahbarligida 30 omil ekanligini targ‘ib qildi. yuqori malakali tibbiy yordamni kuchaytirish dan ortiq turli xil mavqedagi ilmiy anjumanlar bo‘yicha katta ishlar olib bordi va bu faoliyat tashkil etilib, o‘tkazib kelinmoqda. Sh.Karimov 2004 yili dastlab 2-Toshkent davom etib kelmoqda. Respublikamizning Davlat tibbiyot instituti rektori lavozimiga, qator viloyatlarida Markazning filiallari ochilib, U «Angiologiya i sosudistaya xirurgiya», 2005 yil 19 iyulda uning bevosita ishtirokida o‘nlab mutaxassislar bosh miya qon aylanishi «Annali xirurgicheskoy gepatologii», «Vestnik 1- hamda 2-ToshDavTI negizida tashkil yetishmovchiligi bilan bemorlarga malakali Tashkentskoy meditsinskoy akademii», qilingan Toshkent tibbiyot akademiyasi rektori tibbiy yordam ko‘rsatib kelmoqda. Shavkat «Meditsinskiy jurnal Uzbekistana», «Xirurgiya», lavozimiga tayinlanadi. Shavkat Ibragimovich Ibragimovichning bevosita o‘zi ishtirokida yillik «Xirurgiya Uzbekistana», «Vestnik ekstrennoy Toshkent tibbiyot akademiyasini qariyb 12 jadval asosida barcha viloyatlar ko‘p tarmoqli meditsinskoy pomoshi» kabi qator mahalliy yil davomida boshqarib keldi. Uning shaxsiy shifoxonalar sharoitida tibbiy ko‘riklar hamda va xorij ilmiy jurnallari tahrir hay’ati a’zosi tashabbusi bilan Akademiyaning moddiy- jarrohlik amaliyotlari o‘tkazilib borilmoqda. sanaladi. texnik bazasi tubdan yangilandi, yangi Hozirgi kunda markaz faoliyatni to‘laqonli auditoriyalar, ma’ruza zallari, laboratoriyalar, bajarib kelmoqda va 6000dan ziyod uyqu Bu yilning 21 iyun kuni ustoz Shavkat sport inshootlari barpo qilindi, eski, zamon arteriyalarida rekonstruktiv amaliyotlari Ibragimovich Karimov 80 yoshni qarshi oladi. talabiga javob bermaydigan binolar buzilib, tajribasiga ega. Tibbiyotimiz fidoyisi o‘zining ushbu qutlug‘ mavjud binolar qayta ta’mirdan chiqarildi. yubileyini xirurgik bemorlarning diagnostikasi Ayniqsa talabalar turar joylarini qayta 1993 yili ilm-fan, amaliy va pedagogik va davolashning yangicha usullarini doimiy rekonstruksiya qilish ishlari natijasida ko‘plab faoliyati bilan mamlakatimiz taraqqiyotiga izlanishlari ustida katta kuch zahirasi va yangi o‘rinlar barpo qilinib talabalarning qo‘shgan munosib hissasi inobatga olinib ijodiy rejalari bilan qarshi olmoqda. Shavkat aksariyat qismini talabalar turar-joylarida Sh.Karimov O‘zbekiston Respublikasida xizmat Ibragimovich hozirgi kunga qadar jarrohlik qamrab olishga erishildi. O‘z navbatida ko‘rsatgan Fan arbobi davlat mukofotiga amaliyotlarini bajarishni yaxshi ko‘radi va har talabalar turar-joylarida alohida kutubxona, sazovor bo‘ldi. 1995 yilda O‘zbekiston kuni ko‘p soatli rekonstruktiv amaliyotlarni o‘quv zallari, kompyuter xonalari, ovqatlanish Respublikasi Fanlar Akademiyasi akademigi muntazam bajarib kelmoqda. Ko‘p sonli va dam olish xonalari tashkil etilib, talaba va etib saylandi. kasbdoshlari, ko‘p minglab mamnun bemorlari magistrlarning yaxshi bilim olishlariga keng va minglab shogirdlari yuksak hurmati va sharoitlar yaratildi. Xalqaro maydonda jahon ilm-faniga e’tiboriga ega bo‘lib kelmoqda. qo‘shgan hissasi uchun 1996 yilda Sh.Karimov Toshkent tibbiyot akademiyasi rektori Amerika xalqaro fanlar akademiyasi faxriy Tibbiy ta’lim taraqqiyotiga katta hissa faoliyati davomida talaba va xodimlarni qiynab akademigi unvoniga, shu yili xirurgiya fani qo‘shgan Sh.Karimovni akademiya ravnaqi kelayotgan muammolar Sh.Karimovning diqqat taraqqiyotiga qo‘shgan ulkan hissasi uchun uchun qilgan mehnatlari har doim yuksak markazida bo‘ldi. Uning bevosita talaba va Rossiya Fanlar akademiyasi N.I.Pirogov qadrlanadi. Fursatdan foydalanib, aziz xodimlar bilan yaqindan muloqot qilishi tufayli nomidagi mukofotiga sazovor bo‘ldi. ustozimiz tabarruk yoshingiz bilan mazmunli ko‘plab yechimini kutayotgan muammolarni va shijoatga boy hayotingizning 80 yilligi bilan bartaraf qilish imkoni tug‘ildi. Talabalar bilim Bundan tashqari, Shavkat Ibragimovich chin qalbimizdan tabriklaymiz. Sizga kechirgan saviyasini oshirish, professor-o‘qituvchilarning Butunjahon gastroenterologlar assotsiatsiyasi salmoqli yillardagi yorqin va baxtli xotiralarni, bilim-malakasini yangi bosqichga olib chiqish hamda Yevropa qon tomir xirurglari uyushmasi shuningdek, hozirgi hayotingizdagi shod va ishlarini o‘zining eng oliy maqsadi deb bildi. a’zosi hisoblanadi (1998). quvonchli daqiqalar hamda mustahkam sog‘liq Bu yo‘lda u barcha rejalarini Akademiya Ilmiy va barqaror farovonlik tilaymiz. Kengashi muhokamasi orqali amalga oshirdi. Sh.Karimov 2000 yili Xalqaro Ingliz tili savodxonligini oshirish nafaqat gepatopankreatobiliar xirurgiya assotsiatsiyasi Toshkent tibbiyot akademiyasi rektorati, talaba va magistrlar o‘rtasida, balki xodimlar a’zoligiga saylandi. Shuningdek, shu yilning 1-sonli fakultet va gospital xirurgiya o‘zida gepatologiya sohasida tibbiyot ilm-fan kafedrasi, va xirurgiya amaliyoti rivojiga qo‘shgan ulkan hissasi uchun Mustaqil Davlatlar Hamdo‘stligi Respublika ixtisoslashtirilgan xirurgik angionevrologiya markazi Hikmat Yaxshi ish ikki asr yashaydi. Hikmat

TIBBIYOTNOMA6 № 7 2023 YIL 19 IYUN INTILGANGA TOLE YOR “Dunyoda turmoq uchun dunyoviy fan va ilm lozimdur, zamona ilmi va fanidan bebahra millat boshqalarga poymol bo‘lur”. Behbudiy Mamlakatimizda yoshlarning huquq va manfaatlarini himoya qilish, ularga zarur shart-sharoitlar va imkoniyatlarni yaratib berish borasida mustahkam huquqiy baza yaratilgan va bu tizim zamon talablariga hamohang ravishda takomillashtirib borilmoqda. Bugun dunyo tamadduni shunday bosqichga keldiki, o‘tkazishni ham faol o‘rganmoqdalar. Normal va patologik zamonaviy bilim va intellektual salohiyatga ega bo‘lgan fiziologiya kafedrasida tashkil etilgan “Bilimdon patfiziolog” yoshlarsiz ko‘zlangan marraga erishib bo‘lmasligi ayon va “Yosh fiziolog” fan to‘garaklari muntazam ravishda bo‘lib qolmoqda. Shu bois, yoshlarning iqtidorini aniqlash va faoliyat olib bormoqda. Bu to‘garaklarda TTA 1-3-bosqich uni rivojlantirish kun tartibidagi nihoyatda muhim masalaga talabalari soha bo‘yicha chuqur bilimga ega bo‘lish bilan aylangan desak, to‘g‘ri bo‘ladi. Mamlakatimizda ham birga, ilmiy sohada ham dastlabki qadamlarini qo‘ymoqdalar. keyingi yillarda o‘g‘il-qizlarga o‘z imkoniyatlarini namoyish Toshkent tibbiyot akademiyasida har yili tashkil etiladigan etishi uchun zarur imkoniyat va shart-sharoitlar yaratib talabalar ilmiy jamiyati konferensiyalarida muntazam berilmoqda. Maqsadimiz O‘zbekistonni yangi iqtisodiy- qatnashib, sovrinli o‘rinlarni egallamoqdalar. ijtimoiy taraqqiyot bosqichiga olib chiqishga qodir bo‘lgan avlodni shakllantirishdir. Albatta, yoshlar iqtidorli, salohiyatli Bundan tashqari, talabalarimiz Xalqaro fan bo‘lishi uchun ta’lim sifati har tomonlama talabga javob olimpiadalarida faol qatnashib, sovrinli o‘rinlarni egalladilar. berishi kerak. 2022 yilda Qozog‘istonda o‘tkazilgan Xalqaro olimpiadada Kelajagi buyuk davlatni qurayotgan kishilarning tafakkuri, patologik fiziologiya fanidan o‘tkazilgan olimpiadada yangi iqtisodiy munosabatlarni tiklashga, moddiy ne’matlar 1-davolash fakultetining 2- va 3-bosqich talabalari: ishlab chiqarishga astoydil kirishib doimo yonib yashash J.Kamilov, L.Ikramova, S.Karimbayeva, R.Valiullin, D.Obidova hissi bilan sug‘orilgan bo‘lishi lozim. Mana shunday ijobiy qatnashib, II-o‘rinni egalladilar. T TA miqyosida bir xislatlarga boy insonni tarbiyalash pedagogika o‘quv necha yildan beri o‘tkazib kelinayotgan “FOLLOWERS OF yurtlarining, o‘quv muassasasi, litsey, gimnaziya, kollej, AVICENNA” xalqaro fan olimpiadasida patologik fiziologiya institut va universitetlarning asosiy vazifasi hisoblanadi. fani bo‘yicha 2023 yilda 1-davolash fakulteti talabasi S.Tirkashev III-o‘rinni, fiziologiya fani bo‘yicha S.Gaipnazarov Respublikamizda har tomonlama rivojlanishni ko‘zda faxrli I-o‘rinni va P.Nizamova, Sh.Sobirjonova esa II-o‘rinni tutgan holda “Kadrlar tayyorlashning milliy dasturi” ishlab egalladilar. chiqilgan. Bu dastur o‘z oldiga bugungi kun yoshlarini har tomonlama yetuk va barkamol yetishishini o‘z oldiga TTA talabalar ilmiy jamiyati konferensiyalarida maqsad qilib qo‘ydi. Bugungi taraqqiyot talaba-yoshlardan kafedramizdagi to‘garak a’zolari muntazam qatnashib, yangicha fikrlashga, yangicha tafakkur qilishga, har muvaffaqiyatli natijalarga erishmoqdalar. Jumladan, tomonlama bilimdon va o‘z fikriga ega bo‘lishni talab 1-davolash fakulteti 3-kurs talabasi J.Kamilov III-o‘rinni etmoqda. Biz mamlakatimizning istiqboli yosh avlod qanday egallab, fiziologiya fani bo‘yicha L.Ibragimova II-o‘rinni tarbiya topishiga, qanday ma’naviy fazilatlar egasi bo‘lib egallab, diplom bilan taqdirlandilar. voyaga yetishiga, farzandlarimizning hayotga nechog‘li faol munosabatda bo‘lishiga, qanday oliy maqsadlarga xizmat Shuningdek, talabalarimiz Xalqaro talaba-yoshlar qilishiga bog‘liq ekanini hamisha yodda tutishimiz va biz ishtirokida o‘tkaziladigan ilmiy konferensiyalarda ham bolalarimizning barkamol ruhiy dunyosi uchun, ularning muntazam ravishda faol qatnashib keladi. Joriy yilda ma’naviy-axloqiy jihatdan yetuk, jismonan sog‘lom bo‘lishi 1-davolash fakulteti talabalari – J.Kamilov, S.Karimbayeva, uchun doimo qayg‘urishimiz, kurashmog‘imiz zarur. Kelajak A.Yangiboyev, M.Tursunov, tibbiy pedagogika fakulteti bugundan boshlanadi. talabasi F.Xasanov Qozog‘iston, Irkutsk, Sankt-Peterburg shaharlarida xalqaro miqyosda o‘tkazilgan Yosh olimlar Toshkent tibbiyot akademiyasida ham talaba-yoshlarni va talabalar ilmiy konferensiyasida qatnashib, diplom va zamon talabiga mos ravishda o‘qitishga katta e’tibor sertifikatlar bilan taqdirlandi. berilmoqda. Talabalar o‘zlari qiziqqan sohada turli to‘garaklarga qatnashib, bilimlarini oshirmoqdalar. Fanlar Biz bu talaba-yoshlarimizga keyingi ishlarida omad tilab bo‘yicha tashkil qilingan to‘garaklarga faol qatnashib, qolamiz. bilimlarini yanada oshirish bilan birga, turli ilmiy tajribalarni Z.BOBOYEVA, Normal va patologik fiziologiya kafedrasi dotsenti Hikmat Go'zallik izlamang, mehr izlang. Hikmat

TIBBIYOTNOMA № 7 2023 YIL 19 IYUN 7 G‘OLIBLAR ANIQLANDI Poytaxtimizda “Mirzo Ulug‘bek vorislari” tanlovining respublika bosqichi bo‘lib o‘tdi. Ushbu tanlovning Respublika bosqichida Toshkent tibbiyot akademiyasining 4 nafar iqtidorli, innovator talabalari ishtirok etishdi. G‘OLIBLAR XALQARO KONFERENSIYA Marjona Qiyomova – Biotibbiyot Toshkent tibbiyot akademiyasi va Turkiyaning Istanbul Mediapol universiteti muhandisligi yo‘nalishi talabasi, loyiha bilan hamkorlikda “Kattalar va bolalarda bo‘g‘im kasalliklarini zamonaviy davolash nomi – “Ultratovush elastografiyasi usullari”ga bag‘ishlangan xalqaro ilmiy-amaliy anjuman o‘tkazildi. biomexanikasi ishlash algoritmini sun’iy neyron tarmoqlari yordamida Xalqaro tadbirni Toshkent tibbiyot akademiyasi rektori A.Shadmanov kirish so‘zi optimallashtirish”. bilan ochib, mavzuga doir hamkorlik istiqbollari haqida gapirdi. Zebunniso Tursunova – 1-son Anjumanga Turkiyaning yetakchi olimlaridan Istanbul Mediapol universiteti Davolash fakulteti talabasi, loyiha Travmatologiya va ortopediya kafedrasi mudiri, professor Ibrahim Azboyga nomi “Akkupressurali brasletlarni Toshkent tibbiyot akademiyasi faxriy professori diplomi topshirildi. O‘zbekistonda ishlab chiqarish”. Shuningdek, professor Mehmet Bulut ham o‘z ma’ruzalari bilan qatnashdi. Qadriddin Sayfiddin Hoji – Tibbiy Anjumanga xususan O‘zbekiston, Italiya, Germaniya va Rossiya profilaktika va jamoat salomatligi Federatsiyasidan travmatolog ortoped olimlar ma’ruza bilan ishtirok etdi. fakulteti talabasi, loyiha nomi – Anjuman doirasida bemorlar ko‘rikdan o‘tkazilib, maslahatlar berildi. “Bolalarda biriktiruvchi to‘qima displaziyatsini aniqlash va JSST BILAN HAMKORLIK YANADA diagnostikasi”. RIVOJLANTIRILADI “Faol ishtirokchi” – Alimardon Toshkent tibbiyot akademiyasi rektori, professor A.Shadmanov Jahon sog‘liqni Nishonov – Tibbiy biologiya yo‘nalishi saqlash tashkilotining Bosh direktori, doktor Tedros Gebreisus va Jahon sog‘liqni talabasi, loyiha nomi – “O‘zbekiston saqlash tashkilotining Yevropa mintaqaviy byurosi direktori, doktor Xans Klyugelar XLOROHEALTH orqali xlorellaning bilan uchrashib, muzokaralar o‘tkazildi. tabiiy suspenziyalari va biobalanslar olish texnologiyasini ishlab chiqish va Uchrashuvda tibbiy ta’lim sifatini oshirishda Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti dunyo bozoriga chiqarish” loyihalari bilan hamkorlikning ustuvor yo‘nalishlari ko‘rib chiqildi. bilan muvaffaqiyatli ishtirok etishdi. Shuningdek, muzokaralar doirasida aholiga yuqori malakali tibbiy yordam Tanlov g‘oliblari Oliy ta‘lim, fan va ko‘rsatish uchun tibbiyot xodimlarini tayyorlash yo‘nalishida JSST bilan innovatsiyalar vazirligi va Ulug‘bek hamkorlikni rivojlantirish qo‘llab-quvvatlanishi bildirib o‘tildi. jamg‘armasi tomonidan BHMning 20 barobari va esdalik sovg‘alari bilan taqdirlandi. TTA Matbuot xizmati Hikmat Kumush bilan maqtanma, yaxshilik bilan maqtan. Hikmat

TIBBIYOTNOMA8 № 7 2023 YIL 19 IYUN TOSHKENT TIBBIYOT AKADEMIYASI QUYIDAGI LAVOZIMLARGA TANLOV E’LON QILADI (2023 yil may) № Kafedra nomi Lavozim, shtat birligi 1-son davolash fakulteti 1. Normal va patologik fiziologiya assistent – 1,0 2. Urologiya assistent – 1,0 3. Oftalmologiya assistent – 1,0 2-son davolash fakulteti 1. Psixiatriya va narkologiya assistent – 1,0 2. Oilaviy tibbiyotda akusherlik va katta o‘qituvchi – 1,0 ginekologiya Pediatriya, stomatologiya, xalq tabobati va tibbiy pedagogika fakulteti 1. Pedagogika, psixologiya va tillar katta o‘qituvchi – 1,0 2. Ftiziatriya va pulmonologiya assistent – 1,0 3. Yuqumli va bolalar yuqumli kasalliklar assistent – 1,0 Tibbiy profilaktika va jamoat salomatligi fakulteti 1. Gistologiya va tibbiy biologiya mudir – 1.0 2. Epidemiologiya mudir – 1.0 Farmatsiya, menejment, tibbiy biologiya, biotibbiyot muhandisligi va OMH fakulteti 1. Jamoat salomatligi va menejment assistent – 1,0 Malaka oshirish fakulteti 1. Vrachlar malakasini oshirish assistent – 1,0 Hujjatlar tanlov e’lon qilingan kundan boshlab bir oy davomida Toshkent tibbiyot akademiyasining devonxona va arxiv bo‘limida qabul qilinadi. Manzil: Olmazor tumani, Farobiy ko‘chasi, 2-uy. Toshkent tibbiyot akademiyasi Normal va patologik fiziologiya kafedrasi assistenti Musayev Hamid Alimardonovichning padari buzrukvori Alimardon Musayev ELOMONOVIChning bevaqt olamdan o‘tganligi munosabati bilan kafedra jamoasi marhumning oila a’zolariga chuqur hamdardlik izhor etadi. MUASSIS: MUHARRIR TAHRIR HAYATI: Gazeta Pentium-IV Q.Nizomov (Bosh muharrir o’rinbosari), kompyuterida sahifalandi va Toshkent TOSHKENT TURDIQUL TIBBIYOT BOBOMURATOV O.Hazratov, A.Zohidiy, N.Hakimova, Tibbiyot аkademiya RISOGRAFida AKADEMIYASI L.Abduqodirova, М.Hasanova 400 nusxada chop etildi. Manzilimiz: Gazeta Toshkent Matbuot va axborot Mualliflar fikri tahririyat nuqati nazaridan farqlanishi Toshkent shahri, Farobiy boshqarmasida 2007-yil 15-yanvarda mumkin. Maqolalardagi ma`lumotlar uchun ko’chasi, 2-uy 02-0049 raqam bilan ro’yxatga olingan mualliflar javobgardir Nashr uchun ma`sul Q.Nizomov Bepul tarqatiladi Topshirish vaqti: 14.00