TTA Tibbiyotnoma gazetasi (2022-yil dekabr)

TIBBIYOTNOMA TOSHKENT TIBBIYOT AKADEMIYASI NASHRI 2022 YIL 20 DEKABR YANGI YIL TABRIGI Aziz ustoz va talaba yoshlar! Sizlarni qutlug‘ qadamlar bilan kirib kelayotgan Yangi – 2023 yil bilan chin dildan tabriklayman. Tarix sahifalaridan joy olayotgan 2022 yilda yurtimizning barcha Akademiyamizda tahsil oluvchi talaba-yoshlarning yutuqlarini sohalarida ulkan yutuqlar qo‘lga kiritildi. Bu esa Prezidentimiz ko‘rib, olib borilayotgan tizimli ishlarning samarasi desak, tashabbusi bilan olib borilayotgan odilona siyosat natijasida deb mubolag‘a bo‘lmaydi. Talaba yoshlar orasida Prezident, Ibn Sino aytish mumkin. nomdor stipendiantlarning ko‘plab chiqqani quvonarli hol. Shu bilan birga, Toshkent tibbiyot akademiyasida faoliyat ko‘rsatgan 28 nafar O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning mashhur akademik va professor nomidagi stipendiya ta’sis etilib, Konstitutsiya kuni munosabati bilan O‘zbekiston xalqiga bayram 200 dan ortiq talaba sazovor bo‘lishdi. Bu kabi yoshlarimizning safi tabrigida hozirgi vaqtda “Inson – jamiyat – davlat” degan tamoyilni yanada kengayishiga tilakdoshman. Konstitutsiyamiz va qonunlarimizga, kundalik hayotimizga chuqur singdirishimiz zarurligi, inson, uning hayoti, huquq va erkinliklarini Qutlug‘ qadamlar bilan kirib kelayotgan yangi 2023 yilda ham himoya qilish, qonuniy manfaatlarini ta’minlash, inson qadrini akademiyamiz jamoasi katta-katta rejalarni amalga oshirish, bir ulug‘lash bu boradagi islohotlarimiz markaziga olib chiqilayotganini qator xayrli tadbirlarni o‘tkazishni mo‘ljallamoqda. alohida ta’kidlab o‘tdi. Qadrli ustozlar, muhtaram professor-o‘qituvchilar, aziz O‘tgan 2022 yil Akademiya hayotida muhim voqealarga boy talabalar! bo‘lganini alohida ta’kidlash joiz. Jumladan, o‘quv jarayoniga yangi pedagogik texnologiyalarning joriy etilishi biz kutgan natijalarni Sizlarni yana bir bor kirib kelayotgan Yangi yilingiz bilan chin berdi. Dunyoning ko‘zga ko‘ringan oliy ta’lim muassasalari bilan qalbimdan muborakbod etaman. Ilmiy, ijodiy, o‘qishdagi faoliyatingiz yo‘lga qo‘yilgan hamkorliklar bizning qo‘lga kiritgan yutuqlarimizdan va intilishlaringizda muvaffaqiyatlar, oilangizga totuvlik, o‘zingizga sanaladi. Ilmiy tadqiqotlar borasida ham ahamiyatga molik, ijobiy mustahkam sog‘liq, xonadoningizga fayzu baraka tilayman! yutuqlarga erishildi. Quvonarlisi yangidan-yangi ilmiy tadqiqotlar va ixtirochilik ishlari respublikamiz jamoatchiligi e’tiborini qozondi. Yurtimizda yashayotgan har bir oila, har bir inson murod- maqsadiga yetsin! Kirib kelayotgan Yangi yil ona diyorimizga fayzu Ma’naviyat va ma’rifat, madaniyat va sport sohasida qilingan baraka, yangi yutuq va zafarlar olib kelsin! ishlar, qo‘lga kiritilgan yutuqlar ham o‘ziga xos salmoqqa ega. A.SHADMANOV, Toshkent tibbiyot akademiyasi rektori Hikmat Bo‘lsin qordek tozа va musaffo, Hikmat Qadam qo‘ygan Yangi yilingiz!

TIBBIYOTNOMA2 2022 YIL 20 DEKABR UMR KITOBIDAN BIR SAHIFA O‘TDI... Har gal yilning oxirgi fasli intihosi yaqinlashib, umrning yangi sahifasi ochilishiga yaqin qolgan kunlarda inson o‘z-o‘zini, atrofdagilarga qiyoslab taftish o‘tkazadi. Erishilgan g‘alabalar, qo‘lga kiri- darajasini yaxshilanishiga qaratilgan AKADEMIYANING tilgan yutuqlar, egallangan marralar, ko‘plab islohotlar o‘tkazildi, yangi, qozonilgan zafarlar shodmon va har tomonlama o‘ng‘ay va hamma- XALQARO xushnud qilsa, armonga aylanib ket- bop qaror va qonunlar qabul qilindi. gan orzular, yo‘qotishlar, o‘zimiz va Mustaqillik bayramida, ustozlar ku- HAMKORLIGI o‘zgalarning aybi bilan yuzaga kelgan nida, shifokorlar bayramida hamda qusurlar, kamchiliklar, nuqsonlar respublikamiz Konsititutsiyasining KENGAYMOQDA ba’zan xijolatga, ba’zan qayg‘uga 30 yilligi bayramida minglab munosib sabab bo‘ladi. yurtdoshlarimiz qatorida Akade- Toshkent tibbiyot miyamizning ham professor-o‘qi- akademiyasiga Hindistonning Kechgan 2022 yil dunyo sahni- tuvchilari, xodimlari davlat va akade- Academy of higher education da, O‘zbekiston miqyosida sog‘liqni miya mukofotlariga sazovor bo‘ldilar. and research akademiyasining saqlash tizimida voqea va hodi- Shu bilan birga Akademiyamizning o‘quv ishlari bo‘yicha prorektor salarga, alomat va ibratlarga boy iqtisodiy mustaqillikka erishishi va dekani tashrif buyurdi. bo‘ldi. Ular orasida insoniyatning professor-o‘qituvchilarning ma- taraqqiyoti, turmushi sifatiga ijobiy oshlari sezilarli darajada oshishiga, Suhbatda JSS Akademiyasi va ta’sir ko‘rsatuvchi islohotlar, yan- meditsinaning bir qator yo‘nalishla- T TA o‘rtasida tibbiyot sohasida ilmiy giliklar ham va albatta aksariyat rining kengayishiga olib keldi. Shu tadqiqotlar va ta’lim sohasini yanada yillarda kuzatilganidek Bani bashar bilan birga mashg‘ulot soatlarining rivojlantirish bo‘yicha yo‘l xaritasi ishlab turmush sifatiga salbiy ta’sir ko‘rsa- ertaroq boshlanishi tolibi ilmlar va chiqish mavzusi ko‘tarildi. Bundan tashqari, tuvchi omillar ham yetarli bo‘ldi. professor-o‘qituvchilar vaqtlarining JSS Akademiyasi professor-xodimlarini Jahon miqyosida olib qaralganida oqilona hamda samarali taqsim- Toshkent tibbiyot akademiyasi xodimlari Rossiya – Ukraina urushi, Suriyada- lanishiga, mustaqil ishlash uchun bilan birgalikda ilmiy ishlarni olib borishi, gi qonli buhronlar, koronavirusning ko‘proq vaqtga ega bo‘lishlariga olib hamkorlikda maqolalar nashr etishiga yangi shtammi keng tarqalishi, qora keldi. Oltinchi bosqich talabalarining shuningdek, taqrizchi sifatida ishtirok qit’aning ayrim hududlarida vabo epi- shifokor yordamchilari sifatida be- etishga kelishildi. Shu bilan birga, talabalar demiyasining tarqalishi, Yevropadagi vosita amaliyotga jalb etilishi ham mobillik almashinuvi, o‘qituvchilarning energetik va oziq-ovqat taqchilliklar, ularni tezroq amaliy shifokorlik bilan malaka oshirishi hamda TTA va JSS Turkiyadagi zilziladan mingga yaqin integratsiya bo‘lishiga sabab bo‘ldi. Akademiyasi birgalikda xalqaro olimpiada, odam vafot etganligini ana shunday konferensiyalar va seminarlar o‘tkazishga salbiy alomatlardan bo‘lsa, yil fasllari Xulosa qilib aytganda joriy yil Vata- kelishib olindi. me’yorida kechib bahor yomg‘irla- nimiz, sog‘liqni saqlash tizimi va Aka- rining ko‘pligi, saraton issiqlarining demiyamiz uchun muvaffaqiyatlarga, obi-tobida bo‘lganligi, tiyramohning islohotlarga boy yil bo‘ldi. Sanoqli kechikibroq kelishi yurtimizdagi me- kunlarda 2023 yilni kutib olish oldida va-sabzavotlar, poliz mahsulotlari, turib ro‘yi zaminning barcha aholisi, paxta yetishtirilishiga ijobiy ta’sir Vatanimiz fuqarolarini, muhtaram ko‘rsatdi, rizqu ro‘zimiz mo‘l bo‘lib, Akademiyamiz jamoasini samimiy dasturxonlarimiz liq to‘ldi. Respub- qutlaymiz va barcha orzu-umidlar likamiz rahbariyatining oqilona va amalga oshib, yorqin kelajakning odilona siyosati, davlatimiz rahbari mayog‘ini qo‘lga olishlarini tilaymiz. Sh.Mirziyoyevning shaxsiy tas- Umrimizning yangi sahifasi yorqin habbusi bilan fuqarolarimiz turmushi lahzalarga, yutuqlarga boy bo‘lsin. Alijon FAQIROV, O‘zbekiston Yozuvchilar uyushmasi va Jurnalistlar ijodiy uyushmalari a’zosi, Qutbiddin NIZOMOV, Sog‘liqni saqlash a’lochisi Hikmat Yaxshi bilan sirdosh bo‘lsang, Hikmat Yaxshilik bilan unasan.

TIBBIYOTNOMA 2022 YIL 20 DEKABR 3 ALLERGOLOGLAR ANJUMANI Kuni kecha poytaxtimizda “Molekulyar allergologiyaning rivojlanish davri” mavzusida allergolog-klinik immunologlarning ilmiy-amaliy forumi bo‘lib o‘tdi. XXI asrning birinchi yarmida butun dunyo va respublikada taniqli olim professorlari qiziqarli ma’ruzalar bilan allergik kasalliklar tarqalishining kuchayishi munosabati bilan qatnashdilar. sog‘liqni saqlash tizimini isloh qilish bo‘yicha kompleks chora- tadbirlar amalga oshirilmoqda. Ixtisoslashtirilgan, shoshilinch va Kelgusidagi muammolarni hal qilish uchun allergik shoshilinch tibbiy yordam, fuqarolar salomatligini muhofaza qilish kasalliklarning aniqlanishini yaxshilash va ishonchli statistik va mustahkamlash sohasidagi faoliyatni takomillashtirishga ma’lumotlarni hisobga olishni ta’minlash, birlamchi, ikkilamchi qaratilgan bir qator me’yoriy-huquqiy hujjatlar qabul qilindi. va uchinchi darajali chora-tadbirlarni ishlab chiqish va takomillashtirish va allergik kasalliklarning oldini olish, bronxial Allergiya va immunopatologiyani erta aniqlash, allergiya astma va allergik kasalliklarni erta tashxislash, ularga qarshi va immunitet tanqisligi holatlarida immun javob buzilishining kurashish milliy dasturini ishlab chiqish zarur. shakllanish mexanizmlari va bu jarayonlarni boshqarish mexanizmlarini ishlab chiqish muammolarini hal qilish nafaqat N.AYDAROVA, allergik, balki immunitetga bog‘liq bo‘lgan boshqa kasalliklarni Respublika ilmiy ixtisoslashgan allergologiya markazi ham kamaytiradi. Allergologiya-klinik immunologiya sohasida vrachlarning yetarli bilimga ega emasligi, allergologiya-klinik direktori o‘rinbosari, tibbiyot fanlari nomzodi, immunologiya sohasida kadrlar yetarlicha bilimga ega emasligi Q.NIZOMOV, aholining birlamchi tibbiy yordam shifokorlariga murojaat qilishiga, baʼzan ko‘rikka kechikishiga asosiy sabab boʻlib, ogʻir TTA allergologiya, klinik immunologiya va hamshiralik ishi kasalliklar rivojlanishiga allergopatologiyaning asoratlari, shu kafedrasi katta o‘qituvchisi, “Tibbiyotnoma” gazetasi maxsus paytgacha biz bolalik va yoshlik davrida allergopatologiyaning ko‘proq uchrashi haqida fikr yuritildi. muxbiri Afsuski, songgi besh yil buning aksini isbotladi va biz yetuk, keksa odamlarda birinchi tashxis qo‘yilgan allergik kasalliklarni ko‘rmoqdamiz. Ogʻriqli nuqtalarimizdan yana COVID-19 pandemiyasi davrida yallig‘lanishga qarshi, antibakterial, immunotrop dorilarning keng qo‘llanilishi tufayli dori vositalariga yuqori sezuvchanlikning o‘sishi bo‘lmoqda. Prezidentimizning 2018 yil 11 maydagi “Allergik kasalliklarni profilaktika qilish, ularga tashxis qo‘yish va davolashni tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi hamda Vazirlar Mahkamasining 2018 yil 25 oktabrdagi “Innovatsion rivojlanish vazirligi huzurida Xalqaro molekulyar allergologiya markazini tashkil etish to‘g‘risida”gi qarorlari dasturulamal bo‘lyapti. Respublika ilmiy ixtisoslashtirilgan allergologiya markazining terapevtik va diagnostik faoliyati tubdan oʻzgarib bormoqda, laboratoriyada maxsus in vivo va in vitro tashxisot tahlillari oʻtkazish uchun barcha sharoitlar yaratilgan. Davlatimiz rahbarining 2020 yil 29 oktabrdagi “Ilm- fanni 2030-yilgacha rivojlantirish konsepsiyasini tasdiqlash to‘g‘risida”gi qarori, Vazirlar Mahkamasining 2021 yil 26 maydagi qaroriga asosan markazda ilmiy boʻlim tashkil etildi. Tez orada markaz PP No-3715 bo‘yicha qurilgan respublika allergologiya markazining yangi zamonaviy binosiga ko‘chib o‘tishi kutilmoqda. Shuningdek, markaz tuzilmasi qayta tasdiqlanmoqda, o‘rinlar soni 45 ta statsionar o‘rindan 160 taga ko‘paytirilmoqda, shtat birliklari 2 barobar ko‘payadi, umuman olganda, yangi bino respublika allergologiya xizmatiga innovatsion ruh kiritadi. O‘tkazilgan anjuman nafaqat respublika mutaxassislari, balki Avstriya, Germaniya, Rossiya, Qozog‘iston kabi mamlakatlarning yetakchi olim va mutaxassislarida ham katta qiziqish uyg‘otdi. Rossiya, Qozog‘iston, Ukraina, Avstriya, Hindiston, Gruziya kabi allergologiya sohasida yaqin va uzoq xorijning nufuzli xalqaro olimlari, klinikalari bilan ilmiy-amaliy hamkorlik yo‘lga qo‘yilgan. Rossiyadan professor E.Fedenko, E.Jukalina, O.Kurbachyova, Gruziyadan professor M.Gotua, Argentinadan professor Jorge F.Maspero, qo‘shni Qozog‘istondan professor R.Rozenson, M.Morenko, O.Usenova va respublikamizning Hikmat Yangi yilda yangi orzular, Hikmat Unut bo`lar barcha qaygular.

TIBBIYOTNOMA4 2022 YIL 20 DEKABR XALQARO ALOQALAR MUSTAHKAMLANMOQDA Xorijiy mamlakatlarning yetakchi ishtirok etdi. Kim Heeeun nutq so‘zlab, tashkilotlari bilan TTA o‘rtasida ilmiy-fan iqtidorli talabalarning amaliy va nazariy sohasida o‘rnatilgan samarali xalqaro bilimlarini namoyon qilish uchun aloqalarni yanada mustahkamlash va yaratilayotgan sharoitlarni qo‘llab- o‘zaro tajriba almashish maqsadida II quvvatlab, barcha tashkilotchilarga Xalqaro olimpiada Germaniya xalqaro sihat-salomatlik tiladi. hamkorlik jamiyati (GIZ) va Koreya xalqaro sog‘liqni saqlash jamg‘armasi GIZ loyihasi rahbari Korneliya Bekker (KOFIH) bilan hamkorlikda o‘tkazildi. o‘z nutqida olimpiada ishtirokchilarga omad va muvaffaqiyatlar tilab, ilm- Olimpiada davomida Koreya fan sohasida yutuqlarga erishishini, sog'liqni saqlash Xalqaro fondining hamkorlikda yanada faoliyat olib O‘zbekistondagi vakili Kim Heeeun borishini ta’kidlab o’tdi. DAVRA SUHBATI O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining Tadbirda “Konstitutsiyamiz mazmun- 30 yilligi munosabati bilan Toshkent tibbiyot mohiyati” va “Yoshlar huquqlari qonun akademiyasi hamda O‘zbekiston sog‘liqni himoyasida” mavzulariga to‘xtalib o‘tildi. saqlash xodimlari kasaba uyushmasi respublika kengashi bilan hamkorlikda tashkil “Navo shifo” ansambilining iqtidorli etilgan ochiq muloqot “Yangi konstitutsion talabalarining chiqishlari tadbirga ko‘tarinki islohotlarda yoshlarning huquqlarini kayfiyat ulashdi. mustahkamlash” mavzusiga bag‘ishlandi. Huquqiy viktorina savollariga javob bergan talabalarga esdalik sovg‘alari topshirildi. DUNYO MAMLAKATLARIDA YANGI YIL BAYRAMI Angliyada... mamlakatning katta va kichik arafasida bayram namoyishlari shaharlaridagi bosh maydonlarda o‘tkaziladi, futbol matchlari, turli Angliyada yangi yil sovg‘asiz to‘planishadi, ular qadimiy soat manzarali tadbirlar bo‘lib o‘tadi. nishonlanadi va oila davrasida va qo‘ng‘iroqlarning bong AQShda Yangi yilni kutib olishning nishonlanishi shart emas. Bu urishini kutadilar. Ispan yangi yil eng asosiy qoidasi – xursandchilik. bayram tantanasining an’anaviy marosimlaridan eng qiziqarlisi Amerikaliklar uchun Yangi yil – taomi yo‘q. Odatga ko‘ra ingliz uy – 12 dona uzum iste’mol qilish yangi hayotning boshlanishidir. bekalari olmali pirog tayyorlashadi. marosimidir. Yangi yil kirib kelishi Amerikaliklar bayramda o‘z oldilariga Angliyada omadni uyga ko‘mir arafasida soatning har bir bong turli muhim o‘zgarishlarni qo‘yadilar. parchasini yoki stakanda toza urishida odamlar bir donadan suv olib kelgan kishi keltiradi. uzum iste’mol qilishgan va yangi yil Germaniyada... Buyuk Britaniyada “Yangi yilni tilaklarini o‘z ko‘ngillarida o‘ylashgan. kiritish” marosimi keng tarqalgan. Yangi yil bayramini nemislar uyda Angliyaliklar uchun Yangi yilning AQSHda... nishonlamaydilar. Ular tanishlari, birinchi kuni yaqin o‘tmish va sirli hamkasblari va do‘stlari bilan kelajak o‘rtasidagi chegaradir. Bu 1 yanvar – Amerika Qo‘shma uchrashib, yaxshi tilaklarni bir- kun bilan ko‘pgina belgilar, sir va Shtatlarida rasmiy ravishda biriga bildirishadi. Bu kuni hech kim taxminlar bog‘langan. Yangi yilni nishonlashadi, biroq o‘zini yolg‘iz his qilmaydi, chunki 31 dekabrdan xalq sayllari soat birinchi bong urishi bilan Ispaniyada... boshlanadi. Ko‘pdan kutilgan bu odamlar ko‘chaga chiqishadi va bayramga esa Amerika aholisi Yangi yil munosabati bilan salyut Yangi yil Ispaniyada – noyabr oyining oxiridan tayyorgarlik boshlanadi. Eng katta bayram mamlakatning davlat bayramlaridan qila boshlaydi. Yangi yil kirganini Berlinda bo‘lib o‘tadi, ko‘chadagi biri hisoblanadi. 1 yanvar har yili yarim tunda osmondagi hayratomuz yangi yil bayrami 2 km. masofaga grigorian taqvimi bo‘yicha 1582 mushakbozliklar, avtomobil sirenalari yetadi, bir soat davomida tunggi yildan boshlab nishonlanadi. ovozidan bilish mumkin. Amerikaning osmonda rang-barang shou davom Yangi yil bayrami ommaviy tarzda ko‘pchilik shaharlarida Yangi yil etadi. nishonlanadi. Bayram tunida xalq Hikmat Bilim – ezgulik, kamtarlik va ma’naviy yetuklik. Hikmat

TIBBIYOTNOMA 2022 YIL 20 DEKABR 5 YOSHLAR KAMOLOTI YO`LIDA Uchtepa tumani Xalq ta’limi boʻlimiga qarashli 107-sonli Davlat ixtisoslashtirilgan umumta’lim maktabida Toshkent tibbiyot akademiyasi Oilaviy tibbiyotda akusherlik va ginekologiya kafedrasi xodimlari va 107-DIU maktab direktori N.Salimova, MMIBDO’ A.Israilova bilan birgalikda tadbirlar otkazib kelinmoqda. Davlatimiz rahbari tashabbusi tomonidan reja asosida bir nechta Yana bir tadbir ishtirokchilarda katta bilan oliy ta’lim muassasalari tadbir oʻtkazildi. qiziqish uygʻotdi. Toshkent tibbiyot hamda umumta’lim maktablari akademiyasi Oilaviy tibbiyotda akusherlik hamkorligini yoʻlga qoʻyish orqali Kafedra xodimlari, professor- va ginekologiya kafedrasi oʻqituvchilari oʻquvchi yoshlarning bilimlarni chuqur o’qituvchilar va magistratura bosqich tomonidan 107-DIU maktabning yuqori oʻzlashtirishi, maktablarda ta’lim talabalari ishtirokida 9 va 10-sinif sinf oʻquvchilari oʻrtasida “Soʻgʻlom sifatini oshirish, har tomonlama oʻquvchilari bilan “Kim boʻlishni ovqatlanish – hayot tarzining asosi” qoʻllab-quvvatlash maqsadida bir xohlayman? Nima uchun biz shifokorlik mavzusida tadbir oʻtkazildi. qator muhim chora-tadbirlar amalga kasbini tanladik?” mavzularida suhbat oshirilmoqda. tashkil etildi. Tadbirda Toshkent Har bir inson sogʻlom turmush tibbiyot akademiyasining tuzilmalari, tarziga amal qilishi muhimligi Umumta’lim maktablari faoliyatini fakultetlari haqida TTA mamlakatning ta’kidlandi. Tadbirda sogʻlom turmush takomillashtirish, oʻqituvchilarning eng yaxshi tibbiyot OTMlari reytingida tarzi nima, unga amal qilish meʼyorlari kasbiy va pedagogik mahoratini, 1-oʻrindaligi, 70 dan ortiq xorijiy qanday, yurtimizda sogʻlom turmush ularning ilm-fan va kasb-hunarga hamkorlar bilan hamkorlik qilib, tarzini qoʻllab-quvvatlash borasida qiziqishini oshirish, oliy ta’lim talaba va pedagoglarning xorijda olib borilayotgan chora-tadbirlar muassasalari va umumta’lim stajirovkalar oʻtishi, 100 dan ortiq nimalardan iboratligi tushuntirib maktablari oʻrtasidagi oʻzaro xorijiy mutaxassislar taʼlim jarayoniga oʻtildi. Tadbir yangi interfaol pedagogik hamkorlik aloqalarini mustahkamlash jalb qilinganligi haqida soʻzlab berildi. texnologiyalardan foydalanilgan holda maqsadida Toshkent shahridagi olib borildi. umumiy oʻrta ta’lim maktablari oliy Talabalar T TAga kirish uchun ta’lim muassasalariga biriktirilgan. qanday bilimlar olganlari, oʻz Bu kabi birgalikdagi tadbirlar 107-sonli Davlat ixtisoslashtirilgan kuchlari va bilimlari bilan oʻqishga yoshlar kamolotiga xizmat qiladi. umumta’lim maktabida Toshkent kirib, uni muvaffaqiyatlar bilan tibbiyot akademiyasi Oilaviy tibbiyotda tamomlayotganligi hamda shifokorlik D.NAJMUTDINOVA, akusherlik va ginekologiya kafedrasi kasbini egallayotganligini faxr bilan kafedra mudiri, t.f.d, professor, soʻzlab berishdi. N.MAGZUMOVA, t.f.d, professor Hikmat Xush kelibsan elimizga Yangi yil. Hikmat

TIBBIYOTNOMA6 2022 YIL 20 DEKABR O‘tganlarning oxirati obod bo‘lsin TIBBIYOTGA BAXSHIDA UMR Inson hayotiga baho berar ekan, uning qanchalik uzunligiga emas, balki qanchalik mazmunga ega ekanligiga e’tibor qaratadi. Shuning uchun inson dunyoga kelibdiki o‘z aql-zakovati va mehnati bilan insoniyat tarixida o‘ziga xos iz qoldirishga harakat qiladi. Ana shunday tibbiyot sohasiga munosib hissa qo‘shgan uztozlardan Omonturdi Mirtazayevdir. Butun umri, hayoti, faoliyatini tibbiyotga baxshida etib, ilmiy unvoniga, 2008 yili O‘zbekiston tibbiyotiga munosib hissa qo‘shgan Toshkent Rossiya Federatsiyasi tibbiyot akademiyasi professori, tibbiyot fanlari doktori, tibbiy-texnika fanlari Rossiya Federatsiyasi tibbiy-texnika fanlari akademigi akademigi ilmiy Omonturdi Mirtazayev 74 yoshida vafot etdi. unvoniga ega bo‘lgan. 2018 yili esa “Sog‘liqni Omonturdi Mirtazayev 1948 yili Qashqadaryo saqlash a’lochisi” ko‘krak nishoni bilan taqdirlangan. viloyatining Dehqonobod tumanida tug‘ilgan. 1971 yili Toshkent Davlat tibbiyot institutini imtiyozli diplom Sanitariya-epidemiologiya sohasining rivojlanishiga bilan tugatgan Omonturdi Mirtazayev 1971-1973 yillarda hissa qo‘shgan olim turli yillarda profilaktik tibbiyot epidemiologiya kafedrasida stajyor-tadqiqotchi, 1973- sohasida faoliyat yuritib, ko‘plab shogirdlar yetishtirgan. 1976 yillarda shu kafedraning aspiranti bo‘lgan. 1976-1990 O‘zbekistonning yetuk epidemiolog olimlaridan yillarda epidemiologiya kafedrasida assistent va katta hisoblangan Omonturdi Mirtazayev rahbarligi ostida 6 ta o‘qituvchi, 1991 yildan Ikkinchi Toshkent davlat tibbiyot darslik, 4 ta monografiya, 600 dan ortiq ilmiy ishlar, 18 ta instituti epidemiologiya kafedrasi dotsenti bo‘lib ishlagan. o‘quv qo‘llanmalar chop etilgan. O‘sha davrdayoq u kafedradagi ko‘p aspirantlar va O‘zbekistonda birinchi marotaba o‘zbek tilida yosh o‘qituvchilar ichida mehnatsevarligi, tadqiqotlarning “Epidemiologiyadan amaliy mashg‘ulotlar uchun epidemiologik usullarini o‘rganishga bo‘lgan intilishi va qo‘llanma” (2003), “Harbiy epidemiologiya” (2013), ilmiy tadqiqotlarni izchillik bilan amalga oshira olishi “Harbiy epidemiologiya” (2013), “Epidemiologiya” (2016), bilan ajralib turar edi. “Epidemiologiya” (2017 y. tibbiyot oliy o‘quv yurtlari talabalari uchun), “Epidemiologiya” (2020 y. tibbiy Marhum ustoz 1981 yil «Shahar va qishloqlarda profilaktika fakulteti talabalari uchun), “Epidemiologiya” salmonellyozlarning epidemiologik xususiyatlari» (2022 y. davolash va tibbiy pedagogika fakulteti talabalari mavzusida 14.00.30. - Epidemiologiya mutaxassisligi uchun) darsliklar chop etildi. bo‘yicha nomzodlik dissertatsiyasini himoya qilgan. Omonturdi Mirtazayev ilmiy va malakali kadrlar 1991 yili dotsent O.Mirtazayev Markaziy epidemiologiya tayyorlashga katta e’tibor berardi. Ustozning rahbarligida ilmiy-tadqiqot institutiga (Moskva) maqsadli Epidemiologiya-14.00.30. mutaxassisligi bo‘yicha 2 doktoranturaga o‘qishga yuborilib, 1993 yili «O‘rta Osiyo ta doktorlik, 6 ta nomzodlik va 20 ta magistrlik mintaqasida salmonellyozlar epidemik jarayonning dissertatsiyalari himoya qilingan, Respublikada birinchi zamonaviy xususiyatlari va ushbu kasallikning marta Sog‘liqni saqlash salomatlik institutini va ushbu epidemiologik nazoratini takomillashtirish yo‘llari» institutning 14 ta filialini tashkil etgan. mavzusi bo‘yicha doktorlik dissertatsiyasini himoya qilgan. Ishonchimiz komilki, o‘zining ilmi, salohiyati va bor iqtidorini profilaktik tibbiyot sohasiga baxshida etgan 1993 yildan 2010 yilgacha oldingi Ikkinchi Toshkent fidoyi inson, olim, ustozning hayot faoliyati yosh avlodga Davlat tibbiyot instituti hozirgi Toshkent tibbiyot doim o‘rnak bo‘la oladi va xotiramizda abadiy yashaydi. akademiyasining epidemiologiya kafedrasi mudiri, 2011 O‘tganlarning oxirati obod bo‘lsin. yildan shu kafedra professori, shu bilan birga O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi Bosh epidemiologi Omonturdi Mirtazayevning vafoti munosabati bilan (1995-2002), Sog‘liqni saqlash instituti direktori (2001- marhumning oila a’zolari, kafedra xodimlari, shogirdlari 2005), TTA tibbiy-profilaktika fakulteti dekani (2005-2010) va yaqinlariga chuqur ta’ziya izhor etamiz. lavozimlarida ishlagan. TTA rektorati va Epidemiologiya O‘z kasbining fidoyisi bo‘lgan ustoz 1993 yili tibbiyot kafedrasi jamoasi fanlari doktori ilmiy darajasiga, 1998 yili professor Hikmat Ezgu amallar inson hayotini bezaydi. Hikmat

TIBBIYOTNOMA 2022 YIL 20 DEKABR 7 MEHRGA TASHNA QALBLAR Inson siyratining shakllanishi, sayqallanishi, kamol topishi va rivojida avvalo oila, ota-ona tarbiyasi, jamiyatning bu boradagi o‘rni, ta’lim muassasalarining ahamiyati beqiyosdir. Azal-azaldan xalqimiz matonat, shakllantirish borasida qator Bu borada xayriya aksiyasi a’zolari shijoat borasida sobitqadamlik bilan tarbiyaviy targ‘ibot ishlari olib Olmazor tumanida joylashgan olg‘a borgan. Millat va elatlarga borilmoqda. Jumladan, Toshkent qariyalar “Muruvvat” uyiga tashrifni namuna, o‘rnak bo‘lgan. Keksalar tibbiyot akademiyasi akademik amalga oshirdilar. Bu orqali ota-ona duosini olish, bemorlar holidan xabar litseyi jamoasi va ko‘p sonli oldidagi burchlarini yana bir yodga olish, mahalla qo‘ni-qo‘shnichilik o‘quvchi yoshlari va ularning ota- olishdi. Keksa yoshdagi qariyalar munosabatlari orqali chinakam o‘zbek onalari ishtirokida yetti yildan holidan xabar olinib, ularga issiq xalqining millatga xos tantiligi buyon an’anaga aylangan “Mehrga kiyim-bosh, meva va shirinliklar gavdalangan. Oilada farzand tug‘ilar tashna qalblar” loyihasi asosida tortiq qildilar. Akademik litseyning ekan, unga tetapoya davridayoq “Keling, mehr ulashaylik!” shiori drama to‘garagi qatnashchilari ezgulik urug‘lari kamarbasta qilinadi. ostida xayriya aksiyasi o‘tkazildi. ijrosida kuy va qo‘shiqlar keksalar Ota-onaning mehri, muhabbati, Aksiyada ko‘ngli yarim, mehrga ko‘nglini ko‘tarilishiga sabab bo‘ldi. jamoatchilik e’tibori bu borada asosiy zor jajji yuraklarga oz bo‘lsa-da Qariyalar duosini olib qaytgan har bir tayanch hisoblanadi. O‘tmishga nazar quvonch ulashish asosiy maqsad o‘g‘il-qiz kelajakda porloq istiqbolida solsak, buyuk xalqimiz tarixida qilib olindi. Targ‘ibot jarayonida insoniy fazilatlarni ustun qo‘ya Zardushtiylik ta’limotida ezgulikning to‘plangan xayriya mablag‘lariga olishiga shubha yo‘q. yovuzlik ustidan g‘alabasi orqali kerakli ashyolar xarid qilinib, insoniylik sifatlari tarannum etilgan. jajji qalblarga quvonch ulashish O‘quvchilar “Muruvvat”, Kaykovusning “Qobusnoma” asarida maqsadida Yashnobod tumanidagi “Mehribonlik uy”laridan chiqar ham farzand tarbiyasida mehr- 30-son Mehribonlik uyiga tashrif ekanlar, bugungi kunga shukronalik, muhabbat tuyg‘ularining kamol topishi amalga oshirildi. Akademik litsey kelajakka umid va ishonch, ezgu borasida qator o‘gitlar joy olgan. o‘quvchilari tomonidan tayyorlangan fazilatlarining inson hayot yo‘lidagi “Quyoshli kun” nomli musiqali chiqish asosiy maslak ekanligiga ishonch Alisher Navoiy asarlarining namoyishi jajji qalblarga quvonch bildirdilar. Mehr-muruvvat – oliy mazmunida ham barkamol shaxs bag‘ishlay oldi. fazilat, bu fazilatni bugungi kun kamoloti haqida to‘liq tushunchalar yoshlariga singdirish borasida mavjud. O‘gitlar pand-nasihatlar Insoniy fazilatlarning eng oliy akademik litsey jamoasi tashabbusni zamirida xalqimizning mehrga to‘la cho‘qqisi bu albatta dunyoga qo‘ldan bermay olg‘a qadam yuragi, issiq tafti, qaynoq qo‘llarining keltirgan, voyaga yetkazgan tashlashda davom etaveradi. harorati sezilib turadi. ota-otaga hurmat va ehtirom tuyg‘ularining ifodasidir. Keksalar Nigora HAKIMOVA, Insoniylik fazilatlarini bugungi holidan xabar olish, muruvvat TTA akademik litseyi Yoshlar kun yoshlariga targ‘ib qilish, ular ko‘rsatish har bir farzandning burchi. masalalari ma’naviy-ma’rifiy ishlar ongiga singdirish, ma’naviyatini bo‘yicha direktor o‘rinbosari Hikmat Yangi yil o‘zgacha shukuh, o‘zgacha zavq, o‘zgacha Hikmat shavq bayrami.

TIBBIYOTNOMA8 2022 YIL 20 DEKABR TOSHKENT TIBBIYOT AKADEMIYASI QUYIDAGI LAVOZIMLARGA TANLOV E’LON QILADI (2022 yil dekabr) № Kafedra Lavozim, shtat birligi 1-son davolash fakulteti 1. Normal va patologik fiziologiya assistent –1,0; 2. 1-son travmatologiya, ortopediya, harbiy dala assistent – 1,0; xirurgiyasi 2-son davolash fakulteti 1. 2-son umumiy xirurgiya assistent – 1,0; 2. 2-son travmatologiya, ortopediya, harbiy dala assistent –1,0; xirurgiyasi va neyroxirurgiya Pediatriya, stomatologiya, xalq tabobati va tibbiy pedagogika fakulteti 1. 2-son fakultet va gospital xirurgiya, assistent – 0,5; transplantologiya 2. 2-son fakultet va gospital xirurgiya, assistent – 0,5; transplantologiya 3. Yuqumli va bolalar yuqumli kasalliklar assistent –1,0; 4. Ftiziatriya va pulmonologiya assistent – 1,0; Tibbiy profilaktika va jamoat salomatligi fakulteti 1. Gistologiya va tibbiy biologiya katta o‘qituvchi – 1,0; assistent – 1.0; 2. Jamoat sog‘liqni saqlash maktabi assistent – 1.0; Farmatsiya, menejment, tibbiy biologiya, biotibbiyot muhandisligi va OMX fakulteti 1. Ijtimoiy fanlar dotsent – 1.0 2. Gematologiya, transfuziologiya va laboratoriya assistent – 1,0 ishi Malaka oshirish fakulteti 1. Bolalar, o‘smirlar va ovqatlanish gigiyenasi dotsent – 1.0 Xalqaro fakultet 1. Tibbiy va biologik kimyo Tibbiy kimyo: assistent – 1,0; Hujjatlar tanlov e’lon qilingan kundan boshlab bir oy davomida Toshkent tibbiyot akademiyasining devonxona va arxiv bo‘limida qabul qilinadi. Manzil: Olmazor tumani, Farobiy ko‘chasi, 2-uy. MUASSIS: MUHARRIR TAHRIR HAYATI: Gazeta Pentium-IV TOSHKENT Q.Nizomov (Bosh muharrir o’rinbosari), kompyuterida sahifalandi va Toshkent TIBBIYOT TURDIQUL AKADEMIYASI BOBOMURATOV O.Hazratov, A.Zohidiy, N.Hakimova, Tibbiyot аkademiya RISOGRAFida L.Abduqodirova, М.Hasanova 400 nusxada chop etildi. Gazeta Toshkent Matbuot va axborot Manzilimiz: boshqarmasida 2007-yil 15-yanvarda Mualliflar fikri tahririyat nuqati nazaridan farqlanishi Toshkent shahri, Farobiy 02-0049 raqam bilan ro’yxatga olingan mumkin. Maqolalardagi ma`lumotlar uchun ko’chasi, 2-uy mualliflar javobgardir Nashr uchun ma`sul Q.Nizomov Bepul tarqatiladi Topshirish vaqti: 14.00