ใบความรู้ หน่วยที่ 1

1 หน่วยท่ี 1 การวางแผนเป้าหมายชวี ิตด้วยวงจรควบคุมคุณภาพ1) ความสาคัญของการวางแผนเป้าหมายชีวติ มนุษย์ทุกคนจาเป็นต้องให้ความสาคญั ในการกาหนดเปา้ หมายของชีวติ ตนเองอยา่ งขน้ั ตอนและวิธกี ารดาเนินชวี ิตทเ่ี หมาะสม สอดคลอ้ งกบั สถานะของตน แล้วมุ่งม่ันพยายามปฏิบตั ทิ กุ วถิ ีทางทจี ะทาให้ประสบความสาเร็จในชวี ติ ตามทต่ี นไดว้ างแผนไว้ แต่หากเมื่อดาเนนิ ชวี ิตตามกรอบทม่ี วี างแผนแลว้ เกดิ ปัญหาและอุปสรรคบุคคลนน้ัสามารถหาจดุ บกพร่องที่เกิดข้ึนมาพจิ ารณาและทบทวนขน้ั ตอน เพ่ือแก้ไข พฒั นา ปรบั ปรงุ ให้ชีวิตของบุคคลมีคุณภาพ และเกดิ ประสิทธิภาพในการดาเนนิ ชวี ติ ให้มคี วามสขุ ทั้งทางดา้ นร่างกาย จติ ใจ และด้านสงั คมโดยรวม หากทุกชวี ติ มีการวางแผนเพ่ือเปา้ หมายของชวี ติ ยอ่ มจะสง่ ผลใหป้ ระสบกับผลในสาเรจ็ ในชีวิตไดอ้ ย่างแน่นอน ในทางตรงขา้ ม หากบคุ คลใดไม่มีการวางแผนเปา้ หมายชวี ิตในเรือ่ งใด ๆ เช่น การศกึ ษาเลา่ เรียน การใชจ้ ่ายเงินทองในชวี ิตประจาวนั การเลอื กประกอบอาชพี เป็นตน้ ย่อมส่งผลกระทบต่อชีวติ ทาให้ไมป่ ระสบผลสาเร็จในการศกึ ษาและปัญหาทางดา้ นเศรษฐกิจ2) ระดับของการวางแผนเป้าหมายชีวิตของบคุ คล (1) การวางแผนเป้าหมายชีวิตขนั้ ตน้ เปน็ การวางแผนต้ังเปา้ หมายของชีวิตโดยมุง่ ม่นั ฝึกฝนตนเอง ให้บรรลเุ ป้าหมายของชีวิตโดยมุ่งมน่ั ฝกึ ฝนตนเอง ให้บรรลเุ ป้าหมายของชวี ติ วา่ จะต้องเรยี นใหจ้ บ มีอาชีพ มฐี านะที่ดีให้ได้ ด้วย องค์ประกอบต่าง ๆ เชน่ การประพฤตติ นเป็นคนดี ไม่ทาตัวเปน็ ปัญหา ไม่ทาผดิ กฎหมาย และ ต้ังเปา้ หมายว่าจะประกอบอาชพี อะไร เชน่ ครู พยาบาล ตารวจ ทหาร ชาวนา หรอื อน่ื ๆ ท่ีเป็นอาชีพ ทส่ี ุจรติ (2) การวางแผนเป้าหมายชีวิตข้ันกลาง เป็นการต้งั เปา้ หมายของชีวติ ว่า ตอ้ งพยายามต้งั ตวั และสรา้ งฐานะของตนเองมชี วี ติ คู่ มีชวี ติ ครอบครัวมี ลูกท่ดี ใี นชวี ติ นี้ จะไมย่ ่อท้อ รู้จักการสร้างคุณค่าใหช้ ีวติ ด้วยความขยนั ตั้งใจทาความดี เอื้ออาทร มี เมตตาต่อผู้อน่ื ซึง่ เป็นเป้าหมายชวี ติ สงู สุด (3) การวางแผนเปา้ หมายชีวติ ข้นั สูงสุด เป็นการตั้งเปา้ หมายของชวี ติ ท่เี ปน็ ประโยชนอ์ ยา่ งย่ิงทัง้ ต่อตนเอง และบคุ คลอนื่ คือ การต้ังใจดาเนนิ ชีวิตให้ประสบความสาเรจ็ ในการศกึ ษาเล่าเรียน หนา้ ที่การงาน ชีวิตครอบครวั และต้ังใจปฏิบตั ิธรรม ทุกรปู แบบ โดยการตั้งใจทาความดี หมัน่ ให้ทาน รักษาศีล ฝึกสมาธเิ พ่อื ใหจ้ ติ ใจผอ่ งใส เกิดปญั หา เพื่อ รักษาเป้าหมายของชีวิตใหม้ น่ั คงในทุก ๆ ด้าน3) เทคนิคการวางแผนเป้าหมายสู่ความสาเร็จในชวี ติมีคนจานวนมากในสงั คมท่ีไม่เขา้ ใจและละเลยการวางแผนเปา้ หมายชีวติ ในอนาคตว่าอีก 5 ปี 10 ปีขา้ งหน้าอยากจะได้อะไร อยากจะเป็นอะไร หรืออยากจะมีอะไรบา้ ง บางคนมีการกาหนดเปา้ หมายไว้ชดั เจน แต่กไ็ ม่ประสบความสาเร็จ เพราะวา่ กาหนดเป้าหมายให้ตวั เองอยากเกินไป ทาอยา่ งไรก็ไม่สาเรจ็ เชน่ บางคนตั้งเปา้ หมายว่าจะเกบ็ ออมเงินใหไ้ ดป้ ลี ะหนึ่งแสนบาท แต่ในความเปน็ จรงิ มีรายได้เพยี งปีละสองแสนบาท ถ้าคดิ เปน็ เปอร์เซ็นต์เงินเก็บออมต่อรายไดแ้ ล้วตอ้ งออม ประมาณ 50% ซึ่งไมน่ า่ จะเป็นไปได้ ถ้าเขาไม่มีรายไดจ้ ากแหลง่ อ่นื ดว้ ยเหตนุ ้ีจึงทา

2ใหเ้ ป้าหมายของหลายคนไม่ประสบความสาเรจ็ มคี นอกี จานวนไม่น้อยทกี่ าหนดเป้าหมายชีวิต แต่มกี ารเปลีย่ นเป้าหมายบอ่ ยเกินไป จงึ กลายเปน็ เป้าบนิ ทาให้พลาดเป้า เพราะมีเป้าหมายมากเกนิ ไป เช่น วันนม้ี ีคนเลา่ ให้ฟงั เร่ืองธรุ กิจสว่ นตวั กต็ ั้งเป้าเร่อื งธรุ กิจสว่ นตวั พรงุ่ นี้มคี นพูดเร่ืองงานใหมเ่ งินเดือนดกี ว่าเดิม เป้าหมายในการเปล่ียนงานเพื่อก้าวสู่การเปน็ ผ้บู ริหารระดับสูงกเ็ กิดข้ึนมาอกี จงึ มีเป้าหมายไม่แนน่ อน เพื่อให้ทา่ นท่ตี ้องการกาหนดเปา้ หมายในชวี ติ ไดอ้ ยา่ งมีประสทิ ธภิ าพมากยิง่ ข้นึ และ สามารถก้าวไปสู่ความสาเรจ็ ในชีวิตไดด้ ีกวา่ และเรว็ กว่าทคี่ าดหวงั ไว้พอจะสรุปแนวทางในการวางแผนเปา้ หมายชวี ิตไว้ ดังนี้ ภาพประกอบท่ี 1.1 จดุ เริ่มต้นของเปา้ หมายในชวี ติ คือการหาความฝันของตัวเองใหพ้ บ 3.1 หาความฝนั ของตวั เองใหพ้ บ จุดเร่ิมต้นของการกาหนดเปา้ หมายในชวี ติ คอื การถามตวั เองว่า ในอนาคตเราอยากจะเป็นอะไร อยากจะมีอะไร อยากจะได้อะไร อยากจะเป็นเหมือนใคร แค่ไหน เมื่อไหร่ เพราะถ้าเราไมส่ ามารถตอบคาถามน้ีได้ เราจะกาหนดเปา้ หมายทด่ี ีไม่ได้เชน่ กนั เหมือนกับการท่ีเราออกไปตลาดเพ่ือซ้อื ของมาทาอาหาร ถา้ เราไม่มีรายการอาหารอย่ใู นใจ คิดเพียงวา่ ไปดูก่อนแลว้ กันคอ่ ยคิดว่าจะทาอะไรรับประทาน ซง่ึ ต้องใชเ้ วลาเดินตลาดนานมาก และอาจไม่มอี ะไรถูกใจเลยสักอยา่ งเดยี ว ผิดกับคนทีค่ ิดรายการอาหารไปจากบ้าน พอไปถึงตลาดก็สามารถเดินไปเฉพาะจุดที่ตอ้ งการจะซื้อได้ทันที ไมต่ ้องเสยี เวลาเดินวนไปวนมาถงึ แมร้ ายการอาหารทเ่ี ราต้องการไม่มี แตถ่ า้ เรามีรายการอาหารสารองอยู่ เราก็สามารถเปลยี่ นรายการซื้อของไดท้ ันท่วงที ดงั น้ัน ใครทีย่ ังคน้ หาตัวเองให้พบกไ็ ม่ต่างอะไรไปจากคนท่ีไปตลาด แลว้ ค่อยคิดว่าจะซอื้ อะไรมาทาอาหาร 3.2 วิเคราะหห์ าความชอบของตวั เอง บคุ คลท่กี าลังทางานเปน็ ลูกจ้างอยู่และคิดจะออกมาทาธุรกิจสว่ นตัว ก็ก็ควรเลือกทาในสง่ิ ท่ตี ัวเองถนดัตัวเองชอบเปน็ อันดบั แรก เพราะธรุ กิจท่ีเราทาเราจะต้องอยู่กับมนั นาน และถ้าใครเลอื กทาธรุ กิจทตี่ ัวเองไม่มีความรักความชอบเป็นพ้ืนฐานแลว้ จะทาไดไ้ ม่ดี เชน่ ไม่ชอบเล่นเกม แต่อยากทาธุรกจิ รา้ นวีดีโอเกม เปน็ ตน้ 3.3 ตกี รอบให้แคบลง การเลอื กเป้าหมายท่เี ราต้องการ ถ้าเรารวู้ า่ เราชอบอะไร เมอ่ื มองออกไปภายนอกจะค่อนข้างงา่ ย เชน่ตอ้ งการทาธรุ กจิ เก่ียวกับเสือ้ ผา้ สตรนี าสมยั กล่มุ เปา้ หมายคือคนทางาน และธุรกจิ เส้ือผ้าท่ีลงทุนไม่เกิน 2 ล้านบาทอยูใ่ นเขตกรุงเทพฯ ฯลฯ ถา้ เราสามารถกาหนดกรอบของเปา้ หมายได้ชดั เจนและค่อย ๆ ตกี รอบนั้นให้แคบลง ๆเราจะค้นพบว่า เป้าหมายนนั้ เหมาะสมกบั เราหรอื ไม่

3 3.4 ศกึ ษาข้อมลู เพ่ือให้ไปสเู่ ป้าหมาย เมอื่ เราไดเ้ ปา้ หมายที่ชัดเจนและอยูใ่ นกรอบที่เราสามารถทาได้ ข้ันต่อมาคือ การศึกษาขอ้ มูลเกย่ี วกับเปา้ หมายทเ่ี รากาหนดไว้ว่า แนวทางในการไปสู่เปา้ หมายนั้นเป็นอยา่ งไรบา้ ง ถ้าต้องการทาธุรกิจส่วนตัวเรื่องเสอ้ื ผา้กค็ วรจะไปศึกษาจากผทู้ เี่ คยประสบความลม้ เหลวและผู้ที่กาลงั ประสบความสาเร็จในปจั จุบัน เพอื่ วิเคราะห์ดวู า่ เราจดั อยใู่ นกลุ่มไหน หรอื ควรหาทางปอ้ งกันไมใ่ หเ้ ราผดิ พลาดเหมือนกลมุ่ ท่ีเคยล้มเหลวมาแล้ว 3.5 ตั้งเป้าหมายให้ทา้ ทาย การต้ังเป้าหมายในชวี ิตควรจะเปน็ เปา้ หมายท่ีท้าทายซึง่ หมายถงึ เป้าหมายที่ไม่ง่ายจนเกินไป เชน่ กอ่ นเกษียณอายุจากลกู จา้ ง ควรจะดารงตาแหนง่ เจา้ หนา้ ที่อาวโุ ส (ไม่ใช่ไม่ทาอะไร อยู่ไปนาน ๆ อายงุ านมากกว่าคนอืน่ ) และไม่ควรต้งั เปา้ หมายที่อยากเกนิ ไป เชน่ ต้องการเก็บเงนิ เดือนละหา้ พนั บาททัง้ ๆ ทีไ่ ด้เดือน ๆ ละ หม่นื บาท 3.6 ควรจะมเี ปา้ หมายหลักและเป้าหมายรอง การต้งั เปา้ หมายในชีวติ ทีด่ ี ควรจะมเี ปา้ หมายหลักและเป้าหมายรองท่ีสอดคลอ้ งกัน เพราะถา้ เป้าหมายหลกั มีปญั หาอุปสรรคหรอื เป็นไปไม่ได้ จะไดน้ าสงิ่ ทล่ี งทุนไปกับเป้าหมายหลกั มาใช้ประโยชนก์ ับเป้าหมายรองได้การกาหนดเป้าหมายในชวี ิตไมจ่ าเป็นว่าจะกาหนดคร้งั เดียวแลว้ ใชไ้ ด้ตลอดไป เราควรจะทบทวนความสาเร็จของเป้าหมายท่ีกาหนดไว้เป็นระยะ ๆ ว่า ควรจะมีการปรับเปลี่ยนเปา้ หมายหรอื ไม่ อย่างไร 3.7 การบริหารธุรกิจชวี ิตสู่ความสาเรจ็ อาจกล่าวไดว้ า่ การดาเนินชีวติ ของคนเราคือการบริหารธรุ กิจประเภทหนึ่งทเ่ี ปา้ หมายสดุ ทา้ ยคือกาไร กาไรในท่นี ม้ี ิได้หมายถึงสงิ่ ที่เป็นตัวเงิน แต่หมายถึง “ความสาเร็จ” ดังน้ัน ถา้ เปา้ หมายของธรุ กจิ ชีวิตเราคือความสาเร็จเราคงตอ้ งเริ่มบรหิ ารชวี ติ อย่างมกี ลยุทธม์ ากขน้ึ หลายคนสูญเสยี เวลาแหง่ ชีวิตไปกบั เรอ่ื งท่ีไรส้ าระ ปล่อยเวลาให้ล่วงเลยไปกับเขม็ นาฬิกา ปลอ่ ยใหโ้ อกาสล่องลอยไปกบั สายลมและแสงแดด คนหลายคนมีคาวา่ “เสยี ดาย” อย่เู ต็มหวั เพราะมารสู้ กึ ตัวในเรือ่ งต่าง ๆ หรือคดิ ไดก้ ็สายไปเสยี แลว้ กว่าจะรกู้ ารออกกาลงั กายเปน็ สงิ่ จาเป็นและสาคัญ ก็เจบ็ ป่วยไปเรยี บรอ้ ยแลว้ กวา่ จะรูว้ า่ ครอบครัวสาคญั กเ็ กิดปญั หาครอบครวั แตกแยกไปแล้ว กว่าจะรวู้ า่ความสามารถยังไม่ถงึ ก็ตอ่ เม่ือโอกาสดผี า่ นไปแลว้ เพ่ือใหช้ ีวิตม่งุ ไปสวู่ ัตถปุ ระสงคท์ ่ีแทจ้ รงิ ของชวี ติ คือความสาเร็จเราจึงต้องมกี ารบริหารชีวติ ตามแนวทางการบริหารธุรกิจชีวิตอยา่ งจริงจัง เพ่อื ใหม้ ั่นใจได้ว่า เราไมไ่ ด้ละเลย หลงลมืหรือแกลง้ ลืมทาบางส่ิงบางอย่างในชวี ติ ในเวลาทีค่ วรจะทานั่นคือ ป้องกันวา่ “เสยี ดาย” อยา่ ใหเ้ กดิ ข้ึนกับชวี ิตของเรา จงึ ขอแนะนาทางในการบริหารธุรกจิ ชวี ติ 3.8 กาหนดทางเลือก (Strategic Option) ในแตล่ ะเป้าหมายเชิงกลยทุ ธ์ย่อยๆ ในดา้ นตา่ งๆ ไมว่ า่ จะเปน็ เป้าหมายดา้ นเงินทนุ เปา้ หมาด้านความรู้และประสบการณ์ เราจะต้องกาหนดทางเลอื กขนึ้ มาเพ่ือให้มี ความเหมาะสมกบั ตวั เองมากท่ีสดุ เชน่ เป้าหมายยอ่ ยทางดา้ นเงนิ ทนุ เราอาจจะกาหนดทางเลอื กในการหาเงนิ ทุนดังน้ี 1) ก้เู งินจากสถาบันการเงิน เง่อื นไขคือ เราต้องมหี ลกั ทรัพยห์ รอื การค้าประกัน 2) ก้ยู ืมเงินจากญาตพิ ีน่ ้อง เง่ือนไขคือ ญาตพิ ่นี ้องเรามีเงนิ หรือไม่ เขาไวใ้ จเราหรือไม่ 3) เก็บสะสมเงนิ ด้วยตนเอง เงือ่ นไขคือ ต้องใชเ้ วลานาน 4) ระดุมทุนจากห้นุ ส่วน เง่อื นไขคือ กิจการนั้นตอ้ งมผี ู้ถือหุ้นหลายคน

4 คนหลายคนที่มักจะตายนา้ ตนื้ เชน่ มวี ิสยั ทศั นท์ ี่ชัดเจนวิเคราะห์ตัวเองดี มกี ารกาหนดเปา้ หมายเชงิ กลยทุ ธ์ไว้อย่างดี แต่พอมาถึงการหาทางเลอื กกลบั คิดไม่ออกไม่สามารถหาทางเลือกให้กบั ตัวเองได้ เพราะคนส่วนมากมกั จะคดิ ในเชิงลบ เช่น คงเปน็ ไปไม่ได้หรอกเพราะต้องลงทนุ เป็นล้าน คงจะยากท่ีจะไปขอกู้เงินเพราะเราไม่มีหลักทรัพย์คนประเภทนม้ี ักจะตดั สินความคิดของตัวเองด้วยตัวเอง ทั้งๆ ท่ีบางความคิดอาจจะเปน็ จริงขน้ึ มาได้ ถ้าเราลองลงมือทาจริงๆ เราต้องทดลองทากอ่ นแล้วค่อยตดั สินวา่ ใชห่ รอื ไม่ใช่ เราคงเคยได้รบั ทราบประวัตขิ องเจ้าของธุรกิจบางคนที่เริม่ ต้นจากศนู ย์ ไม่มเี งิน แต่มีความพยายาม มคี วามขยนั มีความสุจรติ มนี า้ ใจ วนั หนึ่งสิ่งดีๆทเ่ี ขาเคยทาในอดีตอาจจะสง่ ผลต่อการแสวงหาทางเลอื กของเขาได้ เชน่ มีชายคนหนง่ึ อยากมธี รุ กิจเป็นของตัวเอง ไปขอกู้เงนิ ทีใดก็ไมม่ ีใครให้ เพราะไม่มีหลกั ทรัพยอ์ ะไรเลย จนมาวันหนึ่งเขาไปขอกู้เงนิ ทีธ่ นาคารแหง่ หนึ่ง พอเข้าไปคุยกับผ้จู ัดการแลว้ ผู้จดั การท่านนั้นไมไ่ ด้ใหเ้ ขากู้เงนิ ธนาคาร แตเ่ ขาให้กเู้ งินส่วนตวั ของเขาเอง เพราะเมอ่ื หลายปีก่อนผจู้ ัดการธนาคารผูน้ ี้เคยประสบอุบัติเหตุเกือบเอาชวี ติ ไม่รอด แต่ไดช้ ายผู้น้ีชว่ ยเหลอื ไว จากเรอื่ งนี้ขอใหท้ ุกคนคดิ อยู่เสมอว่าทุกเสน้ ทางที่เราต้องการจะไปถงึ นั้น มีทางออกอยูเ่ สมอ เพียงแต่ทางออกสาหรบั ชวี ติ ของเราอาจจะแตกตา่ งจากคนท่ัวไป อาจจะแตกตา่ งจากคนอื่นๆ ทั้งนข้ี นึ้ อยู่กับเบอ้ื งหน้าและเบ้อื งหลังชีวติ ของแต่ละคน จากตัวอยา่ งนี้จะเหน็ วา่ ไม่ใช่คนทุกคนจะได้รับเงนิ กจู้ ากผ้จู ดั การธนาคารคนนี้ บางคนอาจจะได้รบั เงนิ กจู้ ากภรรยาผู้จดั การ บางคนอาจจะได้รับเงินใหเ้ ปลา่ จากคนบางคน บางคนอาจจะได้คนมารว่ มลงทุนกเ็ ปน็ ไปได้ ดงั นัน้ จึงขอให้ทุกคนเช่ือวา่ “ทุกปญั หามีทางออกเสมอ” แตจ่ ะต่างกันตรงท่คี วามยากงา่ ย เรว็หรอื ช้าเท่านน้ั 3.9 กาหนดแผนกลยทุ ธ์ เม่อื เราไดเ้ ลอื กทางเลือกเชงิ กลยุทธใ์ นดา้ นตา่ งๆไปแลว้ เช่น เราจะหาเงินโดยการเก็บออมดว้ ยตวั เอง เราจะแสดงหาความร้เู พม่ิ เติมโดยการศกึ ษาต่อปรญิ ญาโทการบริหารธรุ กจิ เราจะหาประสบการณ์โดยเขา้ ไปทางานกบัธรุ กิจครอบครวั ท่เี ปน็ มอื อาชีพ เราจะอ่านหนงั สอื ด้านการทาธรุ กิจแบบมืออาชพี ใหม้ ากขึน้ เราต้องนาเอากลยทุ ธใ์ นแตล่ ะดา้ นมาจดั ทาเปน็ แผนเชิงกลยทุ ธว์ า่ ในแต่ละช่วงเวลาของชวี ติ เราจะทาอะไรก่อนหลัง อะไรที่ทาควบคู่กนั ไปได้ พดู ง่ายๆก็คอื เอาสิ่งตา่ งๆ มาจดั ทาตารางการดาเนนิ ชวี ิตให้ชัดเจนมากข้ึนว่าเราจะทาอะไร เม่ือไหร่ อย่างไรน่ันเอง ส่งิ สาคญั อย่างหน่ึงทีไ่ มค่ วรมองขา้ มในเร่ืองของการวางแผนเชงิ กลยุทธ์ของชวี ติ คอื ตอ้ งมแี ผนสารอง(Contingency Plan) กรณแี ผนทว่ี างไวไ้ ม่เป็นตามทเ่ี ราตอ้ งการ 3.10 นาไปปฏิบตั ิตามวงจร PDCA เมอ่ื เรากาหนดแผนงานชวี ิตไวเ้ รียบร้อยแลว้ (Plan) จงึ จะลงมือนาไปปฏบิ ัตจิ ริง (Do) จะต้องมกี ารตรวจสอบเปน็ ระยะๆวา่ สง่ิ ที่ไดล้ งมือทาไปนัน้ เปน็ ไปตามแผนและเป้าหมายหรือไม่ (Check) หลังจากน้นั ถ้าไม่เป็นไปตามเป้าหมาย จะตอ้ งมีการแกไ้ ขปรับปรุงใหส้ อดคล้องกับเป้าหมาย (Action) ซึ่งเราจะต้องคานึงถึงวงจรนี้อยู่ตลอดเวลา วงจร PDCA นีใ้ ชไ้ ด้ทัง้ วงจรของแผนใหญ่ของชีวิตและแผนสนบั สนุนย่อยๆ เช่น แผนด้านการเงนิ ก็ต้องใช้ PDCAแผนดา้ นการหาความรู้เพม่ิ เติมกต็ ้องใช้วงจร PDCA เช่นเดียวกนั