บทที่ 10 การควบคุมแมลงและสัตว์นำโรค

จะเกิดอะไรข้ึน ??? ถา้ ..

อปุ นิสยั โดยทวั่ ไปของแมลงสาบ -ชอบอยู่เป็นกลมุ่ ตามซอกมมุ ภายในอาคาร ท่อน้าท้งิ ทง้ั ใน และนอกอาคารบา้ นเรอื น ตามซอกมมุ ท่อี บั ช้ืน ท่กี ารทาความ สะอาดเขา้ ไม่ถงึ - ไม่ชอบแสงสวา่ ง มกั ไม่ค่อยพบแมลงสาบในเวลากลางวนั แตจ่ ะออกมาหาอาหารและทากจิ กรรมต่างๆในเวลากลางคนื และในท่มี ืด - แมลงสาบกนิ อาหารไดเ้ กอื บทกุ ชนิด - มกั จะวางกระเปาะไข่ในบรเิ วณท่ตี วั ออ่ นจะสามารถมีชีวติ อยู่ รอดไดง้ า่ ย เช่น ตามซอกอบั ช้ืนภายในบา้ น หรอื ใกลบ้ รเิ วณท่ี มนี ้าและอาหารอยู่อย่างสมา่ เสมอ

 แมลงสาบอเมรกิ นั (Periplaneta americana) เป็นแมลงสาบทม่ี ขี นาดใหญ่ทส่ี ุดทพ่ี บในบา้ นเรอื น ลาตวั สนี า้ ตาลแดงมนั วาว บนแผ่นแขง็ ปกคลมุ ส่วนหวั และอก (pronotum) มจี ดุ ดาขนาดใหญ่ 2 จุด ลอ้ มรอบดว้ ยวงเสน้ สเี หลอื งซ่งึ อาจเต็มวงหรอื มี เพยี งคร่งึ วงกไ็ ด้ สว่ นรอบนอกสดุ เป็นวงสดี า หนวดเรยี วและยาวกว่า ลาตวั ตวั ผูย้ าว 33-40 มม. ตวั เมยี ยาว 30-35 มม. ทง้ั สองเพศเพศมี ปีกเจรญิ ดีและยาวถงึ ปลายของสว่ นทอ้ ง ปี กมสี นี ้าตาลแดงตลอดทง้ั ปีกและไมม่ แี ถบสเี หลอื งท่ขี อบปีก แมลงสาบอเมรกิ นั เป็นแมลงสาบท่ี พบมากตามท่อระบายน้า หอ้ งน้า ในครวั ตูก้ บั ขา้ ว หอ้ งเกบ็ ของ กลอ่ ง กระดาษท่ใี ชเ้ กบ็ วสั ดสุ ง่ิ ของ ตูห้ นงั สอื ล้นิ ชกั และใตฝ้ ้ าเพดาน เป็น ตน้

แมลงสาบเยอรมนั (Blattella germanica) หรอื แมลงสาบเยอรมนั (German cockroach) เป็นแมลงสาบขนาดเลก็ มหี นวดเรยี วและยาวกวา่ ลาตวั ตวั ผูย้ าว 11- 13 มม. ตวั เมยี ยาว 11-15 มม. ทงั้ สองเพศมปี ีกเจรญิ ดี ปีกอาจยาว หรอื สนั้ กวา่ ส่วนทอ้ งเลก็ นอ้ ย มแี ถบสดี าอยู่ระหวา่ งตาทง้ั สองขา้ ง ลาตวั สนี า้ ตาลซดี แต่เป็นประกาย ขามสี อี ่อนกวา่ ลาตวั แผน่ แขง็ ปก คลมุ สว่ นอกและทอ้ ง (pronotum) มสี พี ้นื เป็นสนี า้ ตาลอ่อน และมแี ถบสดี า 2 แถบ พาดขนานตามแนวยาวของลาตวั ในอาคารจะ พบแมลงสาบเยอรมนั ไดใ้ นหอ้ งครวั ชน้ั วางของ ล้นิ ชกั ซอกโตะ๊ หรอื กลอ่ งเกบ็ ของ เป็นตน้

แมลงสาบเอเชียหรอื แมลงสาบตะวนั ออก (Oriental cockroach)พบไดท้ วั่ โลก มกั อาศยั อยูต่ ามฐานเขอ่ื น หรอื ใตพ้ ้นื อาคาร ตวั ยาวประมาณ 22-27 มลิ ลเิ มตร มปี ีกสนั้ บนิ ไมไ่ ด้ ตวั แก่มสี นี า้ ตาลหรอื ดา มลี ายสเี หลอื งและขาว บนสว่ นอกและขอบดา้ นนอกของสว่ นทอ้ ง

แมลงสาบลายน้าตาล (Brown-banded cockroach) พบไดท้ วั่ โลก มกั อาศยั อยูใ่ นเขตอบอ่นุ มขี นาดเลก็ ประมาณ 1-1.25 น้วิ มสี นี า้ ตาลแดงอ่อน พบไดท้ กุ แหง่ ของบา้ น เป็นแมลงสาบทค่ี ่อนขา้ งเกยี จครา้ น

สงั เกตพบไดท้ ่ี?

วงจรชีวติ ของแมลงสาบวงจรชีวติ ของแมลงสาบมี 3 ระยะ คอื ระยะเป็นไข่ ระยะเป็นตวั ออ่ นและระยะเป็นตวั แก่ ไข่ของแมลงสาบจะอยู่ในแคปซูลเรยี ก “oothecae “ มกั เกบ็ ไข่ไวใ้ นสถานท่อี บอนุ่ แมลงสาบสามารถกนิ อาหารไดท้ กุ ชนิด ไดแ้ ก่ เมลด็ พชื แป้ ง ไขมนั ขนม สง่ิปฏกิ ลู ซากสตั ว์ กระดาษ กาว เลอื ดแหง้ เสมหะ เป็นตน้ และในระหว่างท่มี นั กนิ อาหารมนั จะสารอกเอาของเหลวสนี ้าตาลออกมาปนเป้ือนกบั อาหารทาใหม้ กี ล่นิ เหมน็ มกั ออกหากนิ ในเวลา





แมลงสาบกเ็ ป็นพาหะนาโรคเช่นเดียวกบั แมลงวนั และยงั ทาใหเ้ กดิ การปนเป้ื อนสง่ิ สกปรกสู่ อาหารท่มี นุษยต์ อ้ งการใชบ้ รโิ ภค รวมถงึ ทาความเสยี หายใหแ้ ก่ เคร่อื งใช้ เส้อื ผา้ ขา้ วของต่าง ๆ เป็นตน้ จงึ มคี วามจาเป็นอยา่ งย่งิ ท่จี ะตอ้ งดาเนินการควบคมุ และ ป้ องกนั แมลงสาบ ซ่ึงมีวธิ ดี งั ต่อไปน้ี- การป้ องกนั ไม่ใหแ้ มลงสาบเขา้ สูต่ วั อาคาร เช่นการมีมงุ้ ลวดหรอื ตระแกรงป้ องกนั ไม่ใหแ้ มลงสาบเขา้ มา- การควบคุมแมลงสาบภายในอาคารหรอื ท่พี กั อาศยั เช่น การใชก้ าวดกั แมลงสาบ ใชย้ าฆา่ แมลง การซ่อมแซมรอยรวั่ ของอาคารเพอ่ื ทาลายแหลง่ ท่อี ยู่ของแมลงสาบ การเกบ็ สง่ิ ของหรอื อาหารใหม้ ิดชิด เป็นตน้