บทที่ 2 นโยบายเกี่ยวกับอนามัยสิ่งแวดล้อม

บทที่ 2 นโยบายเกี่ยวกบั อนามยั สิ่งแวดลอ้ ม2.1 แนวคดิ และความหมายของนโยบาย2.2 องค์ประกอบนโยบาย2.3 กระบวนการกาหนดนโยบาย2.4 การนาเสนอนโยบาย2.5 การนานโยบายไปปฏิบตั ิ2.6 การเผยแพร่นโยบาย2.7 การปรับปรุงนโยบายสิ่งแวดล้อม2.8 การวเิ คราะห์นโยบายทางสิ่งแวดล้อม2.9 แผนพฒั นาเศรษฐกจิ และสังคมแห่งชาติ ฉบบั ท่ี12

2.1แนวคดิ และความหมายของนโยบาย2.1.1.แนวคดิ ของนโยบายความมุ่งหวงั หรือเจตนารมณ์ให้เกดิ ความสาเร็จในการดาเนินการอย่างใดอย่างหนง่ึ นโยบายอาจปรากฏในลกั ษณะต่างๆกนั ดังนี้ • เรื่องหรือประเดน็ ทต่ี ้องการหรือไม่ต้องการให้ดาเนินการ • แนวทางการดาเนินการเพอื่ ให้บรรลุเป้ าหมายอย่างใดอย่างหน่ึง • กรอบกติกา หรือขอบเขตการดาเนินการ • แนวทางปฏบิ ัต/ิ รูปแบบวธิ ีการทก่ี าหนดเพอื่ ชี้นาการดาเนินการ

2.1.2. ความหมายของนโยบาย• James Anderson• การปฏบิ ตั ขิ องรฐั ทมี่ วี ตั ถุประสงค์• โดยคนๆเดยี ว หรอื คณะบุคคล• ตอ้ งมวี ตั ถุประสงค/์ แนวทางปฏบิ ตั /ิ ปฏบิ ตั จิ รงิ /• ผลเชงิ บวก หรอื เชงิ ลบ

ความหมายนโยบาย• Ire Sharkansky• กจิ กรรมทกี่ ระทาโดยรฐั ทง้ั หมด• การดาเนินงานของหน่วยงานของรฐั

ความหมายนโยบาย• Carl J. Friedrich• ข้อเสนอเกย่ี วกบั การกระทาของบุคคล กลมุ่ หรอื รฐั• ภายใต้ส่ิงแวดลอ้ มทป่ี ระกอบดว้ ยปญั หา อุปสรรคและโอกาส

ความหมายนโยบาย• Lyntom Caldwell• บรรดาการตัดสิ นใจอย่างสั มฤทธิผ์ ล ที่เก่ียวข้องกับการ ดาเนินการต่างๆท่ีสังคมจะดาเนินการ ยนิ ยอม หรือห้าม กระทา

ความหมายนโยบาย• Clarke Cochran• ขน้ั ตอนการปฏบิ ตั ทิ เี่ กดิ ขนึ้ โดยเจตนา เพอื่ เป็ นแนวทาง ปฏบิ ตั ขิ องหน่วยงาน หรอื บุคลากรของรฐั ในการแกป้ ญั หา สาธารณะ

ความหมายของนโยบายสิ่งแวดล้อม- หลกั การทีก่ าหนดข้ ึน เพอื่ เป็ นแนวปฏิบตั ิ- เป็ นนโยบายสาธารณะ ทีร่ ฐั บาลต้งั ใจจะทา- เป็ นการแกป้ ัญหา หรือพฒั นาสิง่ แวดลอ้ มของประชาชน- สอดคลอ้ งกบั สภาพเศรษฐกิจ สงั คม การเมอื ง ปรชั ญา- เป็ นเครือ่ งแนะแนวทางในการปฏิบตั ิการ ทางสิง่ แวดลอ้ ม

ประเภทของนโยบายสิ่งแวดล้อม 1. นโยบายทวั่ ไป (General Policy) เป็ นแนวทางในการจดั การสิง่ แวดลอ้ มอย่างกวา้ งๆ ใหแ้ ก่ประชาชน เป็ นกฎหมาย ขอ้ บงั คบัของรฐั บาล มีบทลงโทษหรือขอ้ หา้ มพระราชบญั ญตั ิการสาธารณสขุ พ.ศ. 2535พระราชบญั ญตั ิรกั ษาความสะอาดและความเป็ นระเบยี บเรียบรอ้ ยของบา้ นเมือง พ.ศ. 2535พะราชบญั ญตั ิโรงงาน พ.ศ. 2535พ.ร.บ. ส่งเสริมและรกั ษาคุณภาพสิง่ แวดลอ้ ม พ.ศ. 2535พระราชบญั ญตั ิวตั ถุอนั ตราย พ.ศ.2535

ประเภทของนโยบายสิ่งแวดล้อม 2. นโยบายเฉพาะส่วน (Departmental Policy) เป็ นแนวทางในการจดั การศึกษาของหน่วยงานทางการศึกษาระดบั ต่างๆ - ระดบั แรกเกิด เช่น การศึกษาแก่เด็กแรกเกดิ - ระดบั การศึกษาข้นั พ้ นื ฐาน เช่น เรียนฟรีอย่างมีคุณภาพ 15 ปี - ระดบั อาชีวศึกษา เช่น ครวั ไทยสู่ครวั โลก - ระดบั อุดมศึกษา เช่น กองทุนกูย้ มื เพอื่ การศึกษา

ประเภทของนโยบายสิ่งแวดล้อม 3. นโยบายระดบั ผูป้ ฎิบตั ิ (Implemental Policy) เป็ นแนวทางในการจัดการศึกษาของหน่วยงานทางการศึกษา กาหนดข้ ึนภายใตค้ วามเห็นชอบของรฐั บาล หรือรฐั มนตรีว่าการ อนั ไดแ้ ก่ นโยบายของ - - กระทรวงสาธารณสุข

2.2องคป์ ระกอบนโยบาย• James Anderson• การกระทาทม่ี เี ป้ าหมายชดั เจน• แนวทางในการปฏบิ ตั งิ านสาหรบั เจ้าหน้าทข่ี องรฐั• ส่ิงทร่ี ฐั บาลควรกระทา เพราะเป็ นหน้าทขี่ องรฐั• เกย่ี วขอ้ งกบั การตดั สินใจของรฐั ทจ่ี ะกระทา หรอื งดเวน้• เอกสารทมี่ ผี ลทางกฎหมาย

2.2องคป์ ระกอบนโยบาย• Robert Lineburry and Ira Sharkanaky• มวี ตั ถุประสงคท์ ก่ี าหนดไวอ้ ยา่ งชดั เจน• ประกอบดว้ ยลาดบั ขน้ั ทมี่ แี ผนกอ่ ให้เกดิ การ บรรลุ• การกระทาทเี่ ลอื กมาปฏบิ ตั ไิ ดอ้ ยา่ งสอดคลอ้ งกบั เวลา และสถานท่ี• มกี ารประกาศให้ประชาชนทราบอยา่ งทว่ั หน้า• มกี ารปฏบิ ตั ติ ามลาดบั ขน้ั ตอน

2.2 องคป์ ระกอบนโยบาย• จุมพล หนิมพานชิ• มวี ตั ถปุ ระสงคท์ ช่ี ดั เจน มคี วามสอดคลอ้ งส่งเสรมิ กนั• เป็ นแนวทางปฏบิ ตั กิ วา้ งๆของรฐั บาล ผา่ นกระบวนการ• มคี วามเป็ นไปไดใ้ นการนานโยบายไปปฏบิ ตั ิ• เป็ นกจิ กรรมทช่ี อบดว้ ยกฎหมาย• เป็ นทางเลอื กทร่ี ฐั บาลจะกระทา จากผลการวเิ คราะห์• มกี ารประกาศให้ประชาชนรบั ทราบ

ลกั ษณะนโยบายซึ่งมีโอกาสประสบความสาเร็จ• ชัดเจน มีวตั ถุประสงค์แน่นอน มีการจดั ลาดบั ความสาคญั• เป็ นรูปธรรม สามารถนาไปปฏิบตั ไิ ด้• มีความเป็ นไปได้ในการปฏิบัติ (เช่น มที รัพยากรเพยี งพอ)• ไม่ก่อให้เกดิ การเปลย่ี นแปลงจนแตกต่างอย่างมากจากทเี่ คยเป็ น• ก่อให้เกดิ ประโยชน์ และไม่นาไปสู่การต่อต้านจากผู้เสียประโยชน์

2.3กระบวนการในการกาหนดนโยบาย1. Policy formation - การก่อตวั ของนโยบาย2. Policy formulation - การจดั ทานโยบาย3. Policy decision - การตดั สินใจเลือกนโยบาย4. Policy implementation - การนานโยบายไปปฏิบตั ิ5. Policy evaluation - การประเมินนโยบาย6. Policy change - การปรับเปลี่ยนนโยบาย

กรกะรบะบววนนกกาารรใในนกกาารรกกาาหหนนดนดโนยโบยาบยาย การกาหนดนโยบาย เป็ นศาสตรข์ องการวางแผนข้นั ตน้ มีกระบวนการ คือ1. การก่อตวั ของนโยบาย (Policy Formation) 1.1 การวิเคราะห์สภาพปัญหา : ปัญหาสาธารณะหรือไม่ : ประชาชนต้องการแก้ไขโดย ภาครัฐ 1.2 รวบรวมข้อมูลสารสนเทศ จากกลุ่มประชาชน กลุ่มอาชีพ หรือผู้รับบริการ ผู้มีส่วนได้ส่วนเสยี ในสงั คม2. การวิเคราะห์ปัญหา (Problem Analysis) 2.1 การจดั กลุ่มสภาพปัญหา 2.2 การิเคราะห์หาสาเหตุแห่งปัญหาของแต่ละกลุ่ม : หาความสมั พันธ์ ระหว่าง สาเหตุ กบั ผลกระทบ 2.3 จัดลาดับความสาคญั ของปัญหา โดย (1) ระดมความคดิ เหน็ (Brain storming) (2) ใช้การวิเคราะห์ (3) ใช้แผนภมู กิ ้างปลา (Fishbone Diagram) (4) ใช้การวิจัย

กรกะรบะบววนนกกาารรใในนกกาารรกกาาหหนนดนดโนยโบยาบยาย3. การจดั ลาดบั ความสาคญั ของปัญหาเชิงนโยบาย 3.1จดั โดยยดึ เกณฑส์ ถาบันพัฒนาสงั คมแห่งสหประชาชาติ(ปกรณ์ ปรียากร, 2534) - จานวนคนท่ไี ด้รับผลกระทบ - ความร้ายแรงเร่งด่วน - ความเสยี หายในอนาคต - ความร้สู กึ ร่วมกนั ของชุมชน - ความเป็นไปได้ในการแก้ไข 3.2 การกาหนดค่านา้ หนักของแต่ละหัวข้อ ล่วงหน้าตามความสาคัญ สงู มาก = 5 สงู = 4 ปานกลาง = 3 ต่า = 2 ต่ามาก = 1

กรกะรบะบววนนกกาารรใในนกกาารรกกาาหหนนดนดโนยโบยาบยาย3.3 ลาดบั ปัญหาท่เี กดิ ใช้ความคิดเหน็ ของกลุ่มคนเกดิ มากท่สี ดุ = 5เกดิ มาก =4เกดิ ปานกลาง = 3เกดิ น้อย = 2เกดิ น้อยมาก = 1

กกรระะบบววนนกกาารรใในนกกาารรกกาาหหนนดดนนโโยยบบาายย3.3 การจัดทาตารางเพ่ือลาดบั ความสาคัญของปัญหาเกณฑ์ กลุ่มท่ี ร้ายแรง เสยี หาย ยอมรับ ความเป็นไปได้ รวม กระทบ เร่งด่วน อนาคต ปัญหาร่วมกนั ในการแก้ไขคะแนน 4 5 3 4 5ปัญหาท่ี 1 4 4 23 2ปัญหาท่ี 2ปัญหาท่ี 3ปัญหาท่ี 4ปัญหาท่ี 5 คะแนน 1. แถวท่ี 1 ค่านา้ หนักล่วงหน้า ต้งั แต่ 5 – 1 2. แถวท่ี 2 ค่าคะแนนจากสภาพปัญหาท่เี กดิ 3. แถวท่ี 3 ผลคูณ แถว 1 x แถว 23.4 การจดั ลาดับความสาคญั ตามคะแนนช่องรวม เพ่ือไปกาหนดเป็นนโยบาย

กกรระะบบววนนกกาารรใในนกกาารรกกาาหหนนดดนนโโยยบบาายย4. นาปัญหาไปจัดทาร่างนโยบายและแผนต่างๆ 4.1 วางข้อกาหนด ท่เี ป็นจุดมุ่งหมาย (Purpose) วตั ถุประสงค์ (Objective) เป้ าหมาย (Target) ไว้ ปัญหา จุดมุ่งหมาย สภาพท่ตี ้องการสาเหตุ วัตถุประสงค์ ผลงาน/ผลผลิต ท่จี ะทาข้นึ เป้ าหมาย ปริมาณ คุณภาพ พ้ืนท่ี กลุ่มคน

กกรระะบบววนนกกาารรใในนกกาารรกกาาหหนนดดนนโโยยบบาายย4.2 การเสนอทางเลือกต่างๆ (Alternatives) (1) แนวทางการทางาน (2) ทรัพยากร / เทคโนโลยี (3) มาตรการในกจิ กรรมต่างๆ4.3 การวเิ คราะห์ความเป็นไปได้ ด้านต่างๆ (1) ประสทิ ธผิ ล (Productivity) (2) ต้นทุน (Cost) (3) ผลตอบแทน (Benefit) (4) ปัจจยั อ่นื ๆ4.4 การจดั ลาดบั ทางเลือก จากการ Brain Storming

กกรระะบบววนนกกาารรใในนกกาารรกกาาหหนนดดนนโโยยบบาายย4.5 การจัดทาร่างนโยบาย (1) หลักการและเหตุผล (2) ระบุปัญหา และสาเหตุ (3) ผลกระทบ (4) ความสาคัญ4.6 การกาหนดจุดมุ่งหมาย หรือสภาพท่ตี ้องการให้เกดิ4.7 การกาหนดจุดประสงค์ ผลงาน ผลผลิตเพ่ือขจัดสาเหตุ4.8 การกาหนดเป้ าหมาย เชิงปริมาณ คุณภาพ พ้ืนท่ี กลุ่มคน4.9 การกาหนดแนวทาง หรือวธิ กี ารในการปฏบิ ัติ4.10 การกาหนดมาตรการ ว่าองค์กร/บคุ คลใดรับผดิ ชอบ เกณฑ์ และทรัพยากรอย่างไร4.11 ข้อมูลอ่นื ๆ

กกรระะบบววนนกกาารรใในนกกาารรกกาาหหนนดดนนโโยยบบาายย5. การเสนอนโยบาย 5.1 จัดวาระ : ข้นั พิจารณา : อนุมัติ / ไม่อนุมัติ -> ประกาศ 5.2 ผู้เก่ยี วข้องตรวจพิจารณา 5.3 ใช้เทคนิคการประชุม การเจรจาต่อรอง ระเบยี บ ข้อพึงสงั วร : การเสนอนโยบาย Type I error : ปฏเิ สธทุกทางเลือกท่เี สนอ Type II error : เลือกทางท่ผี ู้เสนอไม่ได้นาเสนอ Type III error : เลือกทางผดิ

หลกั สาคญั ของการกาหนดนโยบาย แบบ SMARTS : Sensible : มคี วามเป็นไปได้M : Measurable : วดั ได้A : Attainable : บรรลไุ ด้R : Reasonable : มเี หตผุ ลT : Measurable : มกี าหนดเวลา

สรุปข้นั ตอนการกาหนดนโยบาย1. รับรู้ปัญหา/ริเริ่มความคดิ (การก่อตวั ของนโยบาย)2. รวบรวมข้อเทจ็ จริง ศึกษาวเิ คราะห์ สรุปทางเลอื ก (การจดั ทานโยบาย)3. นาเสนอนโยบาย อธิบาย4. วเิ คราะห์เพม่ิ เตมิ5. ตดั สินเลอื กนโยบาย (การตดั สินใจเลอื กนโยบาย)6. ประกาศ/แจ้งผู้เกย่ี วข้อง (การนานโยบายไปปฏบิ ัติ)7. วางแผนนานโยบายไปปฏบิ ัติ8. ดาเนินการ9. กากบั ตดิ ตาม ประเมนิ ผล (การประเมินนโยบาย)10. ปรับปรุงแก้ไข11. รายงานผล

จริยธรรมในการกาหนดนโยบาย• นโยบายตอ้ งเป็นไปโดยสอดคลอ้ งกบั พนั ธกิจของหน่วยงาน• สมั ฤทธิผลของนโยบายตอ้ งเป็นประโยชน์ต่อผเู้ กี่ยวขอ้ ง ไม่ก่อความเสียหายร้ายแรงต่อผใู้ ด เป็ นประโยชน์ต่อส่วนรวม• ไม่นาไปสู่ประโยชน์แอบแฝงเฉพาะกลุ่ม หรือเฉพาะบุคคล โดยเฉพาะผกู้ าหนดนโยบายและ บุคคลใกลช้ ิด• การกาหนดนโยบายพงึ เป็นไปตามหลกั ธรรมาภิบาล

2.4 การนาเสนอนโยบาย• เตรียมการนาเสนอ (จัดทาเอกสาร เชิญประชุม เตรียมอปุ กรณ์)• นาเสนอ (เสนอเหตุผลความจาเป็ น เสนอข้อมูล เสนอผลการศึกษา วเิ คราะห์ เสนอทางเลอื ก)• ตอบคาถาม• รับฟังข้อสังเกตและข้อเสนอแนะ• ปรับปรุงนโยบาย และสรุปนโยบาย

2.5การนานโยบายไปสู่การปฏบิ ัติ หมายถงึ การจัดวิธดี าเนินการ หรือนานโยบายไปกระทาให้เกดิ ผลในทางปฏบิ ตั ิ ในรปู แบบต่างๆ ต้งั แต่ การอกกฎหมาย คาส่งั มติ แนวปฏบิ ตั ิแผนงาน โครงการ หรือกจิ กรรม เพ่ือให้นโยบายบรรลุตามวัตถุประสงค์ กระบวนการนานโยบาย ไปส่กู ารปฏบิ ัติของ Paul a.Sabatier and Denniel A. Mazmanian, 1983 : 143 จดั ต้งั หน่วยงาน / บุคคล แปลงนโยบายเป็ นแนวปฏิบตั ิ/คู่มอื ประสานงานดาเนนิ งานและทรพั ยากรกล่มุ เป้ าหมาย การจดั สรรทรพั ยากรสนบั สนุนการปฏิบตั ิ

การนานโยบายไปปฏบิ ัต(ิ ต่อ)• ทำควำมเขำ้ ใจนโยบำย• จดั ทำแผนดำเนินกำรตำมนโยบำย (จัดทำยทุ ธศำสตร์/แผนปฏิบัติกำร)• จัดเตรยี มควำมพร้อม (คน เงิน วัสดอุ ปุ กรณ์ ผู้เกี่ยวข้อง กำรสนบั สนนุ )• สรำ้ งควำมเขำ้ ใจ (แจง้ ผูเ้ กย่ี วข้อง มอบหมำยงำน ซกั ซ้อมควำมเขำ้ ใจ)• สั่งกำร สนบั สนนุ• กำกับติดตำม• ประเมินผล

ผู้มสี ่วนเกย่ี วข้องกบั การนานโยบายไปปฏบิ ตั ิ ผู้กาหนดนโยบาย ผู้รับผดิ ชอบโครงการและผู้นานโยบายไปปฏิบตั ิ ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียกบั การนานโยบายไปปฏิบัติ ผู้ได้รับผลประโยชน์จากการนานโยบายไปปฏิบัติ ผู้ได้รับผลกระทบจากนโยบาย

ปัจจยั ทส่ี ่งผลต่อความสาเร็จของการนานโยบายไปปฏบิ ตั ิ►สาระและวตั ถุประสงค์ของนโยบาย►ผลด/ี ประโยชน์/คุณค่าของนโยบาย►ความพร้อมของทรัพยากรสนับสนุน►ความมุ่งมนั่ ของผู้รับผดิ ชอบ►ปริมาณและคุณภาพของผู้ปฏิบตั งิ าน►การสนับสนุนจากภายนอก►การบริหารจัดการที่ดี►วฒั นธรรมองค์การ

ความลม้ เหลวของการนานโยบายไปปฏิบตั ิ1. นโยบายไม่ดี2. ดาเนินการไม่ดี/บริหารไม่ดี3. ขาดความมุ่งมัน่ และความต้งั ใจดาเนินการ4. เวลาและทรัพยากรไม่เพยี งพอหรือไม่มีคุณภาพ5. โอกาสและสภาพแวดล้อมไม่อานวย6. เกดิ การต่อต้านรุนแรง

กลยุทธ์ในการนานโยบายไปปฏบิ ตั ิ• วเิ คราะห์ผลกระทบ แรงต่อต้าน ปัจจยั สนับสนุน ผู้มสี ่วนได้ ส่วนเสีย ความพร้อมของผู้ปฏิบตั ิ• กาหนดยทุ ธศาสตร์การดาเนินการ• วางแผนตดิ ตามประเมินผล• ทาความเข้าใจผู้เกย่ี วข้องอย่างต่อเน่ือง• ให้การสนับสนุนและแก้ไขปัญหาให้ทนั ท่วงที• กากบั ตดิ ตามการดาเนินการอย่างใกล้ชิด• ประชาสัมพนั ธ์การดาเนินงาน และยกตวั อย่างผลดเี ชิงประจกั ษ์• รายงานผู้กาหนดนโยบายเป็ นระยะ

ข้อเตอื นใจในการนานโยบายสู่การปฏบิ ัติ• ป้ องกนั ปัญหาก่อนเกดิ ปัญหา• เมอ่ื เกดิ ปัญหาต้องเร่งแก้ไขให้ทนั ท่วงทกี ่อนปัญหาบานปลาย• จาเป็ นต้องทาความเข้าใจแก่ผู้เกยี่ วข้องอย่างต่อเน่ือง• ต้องมผี ู้สนับสนุนเพยี งพอเพอ่ื ผลกั ดนั ผลงานและป้ องกนั ตนเอง• เลอื กดาเนินการเร่ืองทกี่ ่อผลดไี ด้เร็วก่อนอนื่

2.6การเผยแพร่ นโยบายมี 2 วธิ ี คือการเผยแพร่ดว้ ยวาจาการเผยแพร่ดว้ ยลายลกั ษณ์อกั ษรการเผยแพร่ท้งั 2 ทางจะสนบั สนุนซ่ึงกนั และกนั การเผยแพร่ ดว้ ยลายลกั ษณ์อกั ษรเป็นเอกสารท่ีถกู ตอ้ งตามกฎหมาย

2.7การปรับปรุงนโยบายส่ิงแวดลอ้ ม• คือ การทาใหน้ โยบายส่ิงแวดลอ้ มดีข้ึน เหมาะสมยงิ่ ข้ึน หรือแกไ้ ขให้ เรียบร้อยยงิ่ ข้ึน

สาเหตุ• 1) เน่ืองจากความตอ้ งการของประชาชนมีการเปล่ียนแปลงไป (2) ปัญหานโยบายเปลี่ยนแปลงไป (3) ปรับปรุงตามผลการประเมินผลนโยบาย

การยตุ ินโยบายสิ่งแวดลอ้ ม ( Environmental Policy Termination)• โดยปกติมกั จะไม่คอ่ ยมีการสิ้นสุดหรือยตุ ิแมว้ า่ โดยหลกั การแลว้ นโยบายยอ่ มจะสิ้นสุดลง เม่ือสามารถปฏิบตั ิใหบ้ รรลุเป้ าหมายและวตั ถุประสงคท์ ่ีกาหนดไวใ้ นทางปฏิบตั ิเม่ือบรรลุ เป้ าหมาย• หรือวตั ถุประสงคแ์ ลว้ ทางออกคือจะมีการปรับปรุงหรือเปลี่ยนแปลงเพื่อใหน้ โยบายน้นั ปรับตวั หรือเปลี่ยนแปลงไปแกไ้ ขปัญหาอ่ืนต่อไป

การเปล่ียนแปลงนโยบายสาธารณะ (Policy Reconstruction)• หมายถึงการทาใหล้ กั ษณะของนโยบายสาธารณะ เปล่ียนไป ซ่ึงอาจจะดีข้ึนหรือเลวลงกไ็ ด้

สาเหตุ• (1) มีการเปล่ียนแปลงตวั ผกู้ าหนดนโยบาย• (2) สภาพปัญหาความตอ้ งการเปล่ียนแปลงไป• (3) มีความคิดริเริ่มเกิดข้ึนใหม่• (4) เกิดการเปลี่ยนแปลงในระดบั ของทรัพยากร• (5) มีกระแสการเรียกร้องใหม่จากประชาชนเกิดข้ึน

2.8 การวเิ คราะห์นโยบายทางส่ิงแวดลอ้ ม(1) ขอ้ ตกลงท่ีองคก์ รไดท้ าไวก้ บั ชุมชนโดยรอบ(2) ควรระบุในนโยบายสิ่งแวดลอ้ ม ถึงการเปิ ดเผยนโยบายฯ ต่อสาธารณะชน(3) ควรนาผลจากการทบทวนสถานะปัจจุบนั ของการดาเนินงานดา้ นส่ิงแวดลอ้ ม

การวิเคราะหน์ โยบายทาง สิง่ แวดลอ้ ม1. ช่วยผู้กาหนดนโยบาย เพ่ือพิจารณาว่า ปัญหาท่คี วรให้ความสนใจคอื อะไร (ปัญหาเชิงนโยบาย : Policy Problem)2. เสนอทางเลือก หรือแสวงหาทางเลือกท่เี ป็นไปได้ ในการแก้ไขปัญหา (The Possible Way)3. วิเคราะห์ให้เหน็ ถงึ “ผลท่อี าจเกดิ ข้นึ ” จากการตัดสนิ ใจเลือกทางเลือก แต่ละทาง4. จัดลาดับทางเลือก (Priority) ตามบรรทดั ฐาน ท่ผี ู้มอี านาจตดั สนิ ใจ กาหนด หรือเสนอทางเลือกต่างๆ พร้อมข้อมูลเพ่ือให้จดั ลาดบั ทางเลือกเอง

การวิเคราะหน์ โยบายสิง่ แวดลอ้ มก. ตวั แบบการวเิ คราะห์นโยบาย Edward S. Quade, 1982 1. การวิเคราะห์การกาหนดวตั ถปุ ระสงค์ (The Objectives) - สภาพการเปล่ียนแปลงท่ตี ้องการ เป็นอย่างไร 2. การวเิ คราะห์ทางเลือก (The Alternatives) - เป็นการเลือกแบบ Possible ways เพียงใด 3. การประเมินผลกระทบของนโยบาย (The Impacts or out comes) - ผลกระทบทางดี คอื อะไร - ผลกระทบทางไม่ดี คอื อะไร 4. การกาหนดมาตรฐานการปฏบิ ตั ิ (The Criteria) - มาตรฐานจาเป็นในการดาเนินการในแต่ละทางเลือก - มาตรการ/วธิ กี ารวดั มาตรฐาน 5. การกาหนดรปู แบบ (The Models) วธิ กี ารและข้นั ตอนวิเคราะห์ - การประเมนิ ผล - การสรปุ และเสนอแนะ

การวิเคราะหน์ โยบายสิง่ แวดลอ้ มข. ตัวแบบการวิเคราะห์นโยบาย William N. Dunn, 1981 1. การระบุปัญหา (The Problem) วิเคราะห์เพ่ือ - ทราบปัญหา - ทราบแนวทางแก้ไข 2. การพยากรณท์ างเลือก (The Alternatives Predictions) - คาดการณค์ วามเหมาะสมของทางเลือก - ทราบจานวนทางเลือก 3. การเสนอวิธกี าร (The Actions) - ความเหมาะสม - ความเป็นไปได้ 4. การติดตามผลงาน (The Outcomes) - ทราบผลผลิต (Out puts) - ทราบผลลัพธ์ (Outcomes) - ทราบผลกระทบ (Impact) 5. การประเมินนโยบาย

สรุปกระบวนการสรา้ งนโยบาย1. การก่อตวั ของนโยบาย (Policy Formation)2. การเสนอนโยบาย (Policy Formulation)3. การอนุมตั ินโยบาย (Policy Adapt ion)4. การนานโยบายไปปฏบิ ตั ิ (Policy Implementation)5. การประเมินนโยบาย (Policy Evaluation)

2.9 แผนพฒั นาเศรษฐกจิ และสังคมแหง่ ชาติ ฉบบั ท1ี่ 2ดา้ นการพฒั นาระบบสง่ เสรมิ สขุ ภาพและอนามยั สงิ่ แวดลอ้ ม ภายใตแ้ ผนพฒั นาสขุ ภาพแหง่ ชาติ เป็ นองคก์ รหลกั ของประเทศใน ทาหนา้ ทใ่ี นการสงั เคราะห์ ใชค้ วามรู้ และดูการอภบิ าลระบบสง่ เสรมิ สขุ ภาพ ภาพรวม เพอื่ กาหนดนโยบายและออกแบบและระบบอนามยั สงิ่ แวดลอ้ มเพอื่ ระบบสง่ เสรมิ สขุ ภาพและอนามยั สง่ิ แวดลอ้ ม โดยการประสานงาน สรา้ งความรว่ มมอื และ ประชาชนสขุ ภาพดี กากบั ดแู ลเพอ่ื ใหเ้ กดิ ความรบั ผดิ ชอบตอ่ การ ดาเนนิ งานHealth Model Ethics Achievement Learning Trust Harmony เป็ นตน้ แบบ มงุ่ ผลสมั ฤทธ์ิ สขุ ภาพ มจี รยิ ธรรม เรยี นรู้ รว่ มกนั เคารพและ เป็ นอนั หนง่ึ อนั เชอื่ มน่ั เดยี วกนัประชาชนสขุ ภาพดี ภาคเี ครอื ขา่ ยและเจา้ หนา้ ทมี่ คี วามสขุ ระบบอนามยั ยง่ั ยนื 7 (สง่ เสรมิ สขุ ภาพและอนามยั สงิ่ แวดลอ้ ม)

ประเด็นยทุ ธศาสตรก์ รมอนามยั (Strategic Issues) 1. สง่ เสรมิ สขุ ภาพ 5 กลมุ่ วยั 2. สรา้ งความเขม้ แข็งระบบอนามยั สง่ิ แวดลอ้ มชมุ ชนอยา่ งยง่ั ยนื1.1 สง่ เสรมิ การเกดิ และเตบิ โตคณุ ภาพ1.2 สง่ เสรมิ เด็กวยั เรยี นใหแ้ ข็งแรงและ 4. ปฏริ ปู ระบบงานสอู่ งคก์ รทม่ี ี สมรรถนะสงู และมธี รรมาภบิ าล ฉลาด1.3 สง่ เสรมิ พฤตกิ รรมอนามยั การเจรญิ พนั ธทุ์ เ่ี หมาะสมสาหรบั วยั รนุ่1.4 สง่ เสรมิ พฤตกิ รรมสขุ ภาพวยั ทางานท่ี พงึ ประสงค์1.5 สง่ เสรมิ ผสู้ งู อายไุ ทยเพอ่ื เป็ นหลกั ชยั ของสงั คม 3. อภบิ าลระบบสง่ เสรมิ สขุ ภาพและ อนามยั สงิ่ แวดลอ้ ม 8

ประเด็นเนน้ หนกั ปี 2560 - 2564 เป็ นองคก์ รหลกั ของประเทศใน ทาหนา้ ทใ่ี นการสงั เคราะห์ ใชค้ วามรู้ และดภู าพรวม เพอื่ การอภบิ าลระบบสง่ เสรมิ สขุ ภาพและ กาหนดนโยบายและออกแบบระบบสง่ เสรมิ สขุ ภาพและอนามยั ระบบอนามยั สง่ิ แวดลอ้ มเพอ่ื ประชาชน สงิ่ แวดลอ้ ม โดยการประสานงาน สรา้ งความรว่ มมอื และกากบั สขุ ภาพดี ดแู ลเพอื่ ใหเ้ กดิ ความรบั ผดิ ชอบตอ่ การดาเนนิ งาน P & P Excellence ประชาชนสขุ ภาพดี ภาคเี ครอื ขา่ ยและ ระบบอนามยั ยง่ั ยนื Service Excellence เจา้ หนPา้ eทoมี่ pคี leวามสขุ (สส. และ อวล.) Excellence Governance Excellence 1. สง่ เสรมิ สขุ ภาพ 5 กลมุ่ วยั 2. สรา้ งความเขม้ แข็ง 3. อภบิ าลระบบสง่ เสรมิ 4. ปฏริ ปู ระบบงานสู่ ระบบอนามยั สขุ ภาพและอนามยั องคก์ รทม่ี สี มรรถนะสงู1.1 สง่ เสรมิ การ 1.2 สง่ เสรมิ เด็กวยั 1.3 สง่ เสรมิ พฤตกิ รรม 1.4 สง่ เสรมิ 1.5 สง่ เสรมิ สง่ิ แวดลอ้ มเกดิ และเตบิ โต เรยี นใหแ้ ข็งแรง อนามยั การเจรญิ พนั ธุท์ ่ี พฤตกิ รรมสขุ ภาพวยั ผสู้ งู อายุไทยเพอื่ สงิ่ แวดลอ้ มชมุ ชน และมธี รรมาภบิ าล และฉลาด เหมาะสมสาหรบั วยั รนุ่ ทางานทพี่ งึ ประสงค์ เป็ นหลกั ชยั ของ อยา่ งยง่ั ยนื คณุ ภาพ 18) จานวนงานวจิ ยั และ สงั คม นวตั กรรมทถ่ี ูกนาไปใช้- อตั ราสว่ น - อตั ราการคลอดมี - รอ้ ยละของกลมุ่ - ตาบลมชี มุ ชนทม่ี ี - รอ้ ยละของภาคี ประโยชน์ ระดบั นโยบาย มารดาตายตอ่ ชพี ในหญงิ อายุ ศกั ยภาพ* ในการจดั การ เครอื ขา่ ยภาครฐั ทนี่ าสนิ คา้ (กระทรวง)และกลไกการ การเกดิ มชี พี 15-19 ปี ตอ่ ผสู้ งู อายุ มฟี นั แท้ อนามยั สง่ิ แวดลอ้ มใน และบรกิ าร (Product ขบั เคลอื่ นนโยบาย (เขต แสนคน ประชากรหญงิ อายุ อยา่ งนอ้ ย 24 ซ่ี ชุมชน อยา่ งนอ้ ยตาบลละ Champion) ของกรม สขุ ภาพ) 15-19 ปี พนั คน 1 ชมุ ชน อนามยั ไปใช้ และ- รอ้ ยละของเด็ก - รอ้ ยละของ - รอ้ ยละของวยั - รอ้ ยละตาบลทมี่ ี ดาเนนิ การจนไดม้ าตรฐาน 19) การผา่ นเกณฑค์ ณุ ภาพ 0-5 ปี ทมี่ ี เด็กวยั เรยี น - รอ้ ยละการตงั้ ครรภ์ ทางานอายุ 30- ระบบสง่ เสรมิ - รอ้ ยละของหนว่ ยบรกิ าร ตามเกณฑท์ ก่ี าหนด การบรหิ ารจดั การภาครฐั พฒั นาการ (6-14 ปี ) สงู ซา้ ในหญงิ อายุ 44 ปี มดี ชั นมี วล สขุ ภาพดแู ล จดั การมลู ฝอยตดิ เชอ้ื ไดอ้ ยา่ ง (PMQA) สมวยั สมสว่ น และ นอ้ ยกวา่ 20 ปี กายปกต ิ ผสู้ งู อายุ ผู้ ถกู ตอ้ งตามหลกั วชิ าการ เด็กอายุ 14 ปี พกิ ารและ 20) คะแนนการประเมนิ ระดบั- รอ้ ยละของเด็ก มสี ว่ นสงู เฉลยี่ - รอ้ ยละของวยั รนุ่ ผดู้ อ้ ยโอกาสและ - รอ้ ยละความพงึ พอใจ คณุ ธรรมและความ อายุ 0-5 ปี สงู ดี ตามเกณฑ ์ 15-18 ปี สงู สม การดแู ลระยะยาว - รอ้ ยละของโรงพยาบาล ของภาคเี ครอื ขา่ ย โปรง่ ใสในการดาเนนิ งาน สมสว่ น และ สว่ น และอายุ 19 ปี (Long Term ตามระบบ ITA โดย ปปท. สว่ นสงู เฉลย่ี ท่ี มสี ว่ นสงู เฉลยี่ ตาม Care) ในชุมชน ทพ่ี ฒั นาอนามยั ภาครฐั ทนี่ าสนิ คา้ และ อายุ 5 ปี เกณฑ์ และฟนั ไมผ่ ุ ผา่ นเกณฑ์ B I R สงิ่ แวดลอ้ มไดต้ ามเกณฑ์ บรกิ าร (Product GREEN&CLEAN Champion) ของกรม- รอ้ ยละของเด็ก Hospital อนามยั ไปใช้ อายุ 3 ปี ฟนั ไม่ ผุ A 9 PHEA L T H

10