سلسلة تمارين في الفيزياء حول المتابعة الزمنية لتفاعل كيميائي من اعداد ال

‫اا‬ ‫را ا ا‬ ‫ا‬ ‫ﻥ ﻡد‬‫– ا وب‬ ‫ﻥﺏ‬ ‫وزارة ا ﺏ ا‬‫ا ذ ‪ :‬ﻥ رس‬ ‫دة ا م ا‬ ‫إن‬ ‫ا‬ ‫‪:‬ا ما وا‬ ‫ا‬ ‫ا ة‪ 3:‬ت‬ ‫م‪3:‬عت‪،‬ر‪،‬تر‬‫) ا ه ا ه ( ‪Sujet : 3AS 01 - 01‬‬ ‫لآ‬ ‫‪:‬ا ا‬ ‫ا يا‬‫‪2011/2010 :‬‬ ‫ا ا را‬ ‫‪2010/11/21 :‬‬ ‫ر‬ ‫)‪u (V‬‬ ‫ن א ول ‪(**) :‬‬ ‫א‬ ‫آ‪.‬‬ ‫‪ -1‬ف ا ل و ا ا ا ر‬ ‫‪ -2‬ا در ه ز ﺹ ‪. NH3‬‬ ‫در إذا أن ‪. MN = 14 g/mol . MH = 1 g/mol :‬‬ ‫أ‪ -‬أ آ ا ا‬ ‫ب‪ -‬ﻡ ه د ا ت ا ﺝ دة ‪ 0.68 g‬ﻡ ا در ‪.‬‬ ‫اﻡ‪.‬‬ ‫ﺝـ‪ -‬ﻡ ه د ا ت ا ﺝ دة ‪ 15.68 L‬ﻡ ز ا در ا‬ ‫اﻡ‪.‬‬ ‫د‪ -‬أ آ ‪ 8.96 L‬ﻡ ز ا در ا‬ ‫‪ -3‬ﻥ ‪ 4.48 L‬ﻡ ا ا ﻡ ﻡ ز ا در ‪ 200 mL‬ﻡ ا ء ا‬ ‫ﻡ ل ‪ A‬در ‪.‬‬ ‫أ‪ -‬أ ا آ ا ا ل ‪. A‬‬ ‫‪ 50 mL‬ا ل ‪ A‬؟‬ ‫ب‪ -‬ﻡ ه د ﻡ ت ز ا در ا‬ ‫اآ ا‬ ‫‪100 mL‬‬ ‫ﻡ ا ل‪A‬‬ ‫ﺝـ‪ -‬ﻡ ه ا ء ا ا زم إ إ‬‫‪، m = 1.7 g‬‬ ‫ﻡ وي ـ ‪. 0.2 mol/L‬‬ ‫آ ﻡ ز ا در آ‬ ‫‪ ، 50 mL‬و ﻥ‬ ‫‪ -4‬ﻥ ﺥ أﺥ ى ﻡ ا ل ‪A‬‬ ‫أ ﺕ آ ا لا ‪.‬‬ ‫א ن א ‪(**) :‬‬‫ز ا ر ‪ ، Cl2‬ﻥ‬ ‫داﺥ رورة ﺕ ي‬ ‫ﻡ ا ‪ Fe‬ا ار ‪ ،‬ﻥ ﺥ ﺏ‬ ‫ﻥ‬‫أﻥ ث ﺕ ل آ ﺏ ا و ز ا ر ‪.‬‬ ‫ﺕ دﺥ ن آ ر ا ا ‪ ، FeCl3‬ﻡ ل‬ ‫‪.‬‬ ‫ا ج اا لا‬ ‫‪ -1‬أآ ﻡ د ا ا‬‫ﺕ ن ا ا ﺏ ا )‪ ( t = 0‬ﻡ ‪ 44.8 g‬ﻡ ا ‪ ،‬و ‪ 20.16 L‬ﻡ ز‬ ‫‪ -2‬ﻥ ا ا‬ ‫اﻡ‪.‬‬ ‫ا ر ‪ Cl2‬ﻡ س ا‬ ‫)‪. (t = 0‬‬ ‫دﻡ تآ ﻡ ا و زا ر ا‬ ‫أ‪ -‬أ‬‫ا إن وﺝ ‪.‬‬ ‫وآ اا‬ ‫‪،‬و ا ما‬ ‫اا لا‬ ‫ب‪ -‬ﻡ ﺝ ول ﺕ م ا‬ ‫ﺝـ‪ -‬ﺏ ﻥ ﺏ ول ﺕ م ا ‪ .‬أوﺝ ﻥ ا ‪:‬‬ ‫اﻡ‪.‬‬ ‫ا‬ ‫زا را‬ ‫‪-‬آ و‬ ‫‪-‬آ ا ا وآ آ را ا ا ﺕ ‪.‬‬‫ﺕ ن ا ا ﺏ ا ﻡ ‪ 0.6 mol‬ﻡ ا ‪ ،‬و ‪ n mol‬ﻡ ز ا ر‬ ‫‪ -3‬ﻥ ا ن ا ا‬ ‫ن ه ك ﻡ ﻡ )ا وط ا آ ﻡ ( ‪.‬‬ ‫‪n‬‬ ‫‪. MCl = 35.5 g/mol ، MFe = 56 g/mol :‬‬‫‪:‬‬ ‫‪. ،،‬‬ ‫–‪:‬‬ ‫–‬

‫‪2:‬‬ ‫‪2011/2010 :‬‬ ‫)‪- (01‬‬ ‫–‬ ‫‪-‬‬ ‫א ن א ‪ ) :‬اﻡ ن ا ا –‪(**) ( 2007/2006‬‬ ‫ا‬ ‫‪ ، 600 mL‬ﺕ آ‬ ‫ﻡ ل ﻡ آ ت ا س )‪ (Cu2+(aq)+ SO42-‬ذو ا ن ا زرق‬‫ﻡق‬ ‫وث ﺕ ل آ‬ ‫‪ ، C = 0.6 mol/L‬أدﺥ ﺹ ﻡ ا م ‪ Al‬آ ‪ . m = 13.5 g‬ﻥ‬ ‫(‬ ‫ﺹ ا )ا‬ ‫ا ﻡ جﺏ د ‪:‬‬ ‫ﺏ ﺥ ء آ ا ن ا زرق ‪ .‬ا ل ا‬ ‫)‪2Al(s) + 3Cu2+(aq) = 2Al3+(aq) + 3Cu(aq‬‬ ‫‪-1‬‬ ‫ﻡ ذا ل اﺥ ء ا ن ا زرق ‪.‬‬ ‫‪ -2‬أﻥ ﺝ ول ا م ا ا ‪.‬‬ ‫ا‪.‬‬ ‫‪ -3‬أوﺝ ﻡ ار ا م ا ‪ xf‬ﻡ دا ا‬ ‫‪ -4‬ا دا ﺝ ول ا م أوﺝ ﻥ ا ‪:‬‬ ‫أ‪ -‬آ ا س ا ‪.‬‬ ‫ب‪ -‬آ ا م ا ‪.‬‬ ‫ﺝـ‪ -‬آ ا م ا ‪.‬‬ ‫د‪ -‬ﺕ آ ا ل ا ﺕ ﺏ ارد ‪. Al3+‬‬ ‫ﻥ عآ ‪.‬ﻡ إ وﻡ ه‬ ‫‪ -5‬ﺕ ﺵ ا ل ا ﺕ و ﺕ ﻥ‬‫‪M(O) = 16 g/mol ، M(S) = 32 g/mol ، M(Cu) = 63.5 g/mol ، M(Zn) = 65 g/mol :‬‬ ‫‪. M(H) = 1 g/mol‬‬ ‫א ن א א ‪ ) :‬اﻡ ن ا ا – ‪(**) ( 2007/2006‬‬‫‪ C = 0.2 mol/L‬ﺏ آ‬ ‫ت ا ا ‪ Fe2(SO4)3‬ﺕ آ ا‬ ‫ﻡ ل )‪(A‬‬ ‫‪-1‬‬ ‫آ ت ا ا آ ‪ 800 mL m‬ﻡ ا ء ا ‪.‬‬ ‫أ‪ -‬أوﺝ ‪( M(O) = 16 g.mol-1 ، M(S) = 32 g.mol-1 ، M(Fe) = 56 g.mol-1 : ) . m‬‬ ‫ب‪ -‬أ ﺕ آ ا ل )‪ (A‬ﺏ ارد ‪SO4-2 ، Fe3+‬‬ ‫ا‬ ‫‪ 600 mL‬ﻡ ا ل‬ ‫ﻡ ا م ‪ Al‬آ ‪m = 40.5 g‬‬ ‫‪ -2‬ﻥ‬‫ﻡ بﺏﻥ ق ز‬ ‫وث ﺕ ل آ‬ ‫)‪ ، (C = 2 mol/L‬ﻥ‬ ‫)‪ (2H3O+(aq) + S2O42-‬ﺕ آ ا‬ ‫إن وﺝ ‪.‬‬ ‫ا‪:‬‬ ‫ا روﺝ ‪ H2‬ﻥ ﺝ ﺏ د ا ا‬‫‪ ،‬و اذآ آ ه ا‬ ‫)‪3 Al(s) + 6H3O+(aq) → 3Al3+(aq) + 3 H2 (g‬‬ ‫أ‪ -‬ﻡ ﺝ ول ﺕ م ا ‪ ،‬و ا دا أوﺝ ﻡ ار ا م ا ‪ xf‬و آ ا ا ا‬ ‫ز آ ر ا روﺝ ‪ H2‬ا‬ ‫ا ﻡ أوﺝ ﻥ ا‬ ‫ب‪ -‬ا‬ ‫ا ز‪.‬‬‫ا م ا أي‬ ‫ﺝـ‪ -‬زﻡ ﻥ ا ا ي ﻡ ﺏـ ‪ t1/2‬ه ا ﻡ ا ي ن ﺕ م ا ﻡ وي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪t‬‬ ‫=‬ ‫‪t1/ 2‬‬ ‫→‬ ‫‪x‬‬ ‫=‬ ‫‪x max‬‬ ‫‪2‬‬ ‫زﻡ ﻥ ا ‪.‬‬ ‫ز ا روﺝ ا‬ ‫أوﺝ‬ ‫‪. MCl = 35.5 g/mol ، MAl = 27 g/mol ، MH = 1g/mol :‬‬ ‫א ن א س ‪(**) :‬‬‫‪ ، C0‬أدﺥ‬ ‫‪ ، 200 mL‬ﺕ آ ا‬ ‫‪ -1‬ﻡ ل ﻡ آ ﺕ ت ا ا ))‪(Fe2+(aq)+ SO42-(aq‬‬ ‫ارد ا‬ ‫وث ﺕ ل آ ﻡ ق ﺏ ﺥ ء آ ن ا ﺥ ا‬ ‫ﺹ ﻡ ا م ‪ . Al‬ﻥ‬ ‫‪:‬‬ ‫‪. ،،‬‬ ‫–‪:‬‬ ‫–‬

‫‪3:‬‬ ‫‪2011/2010 :‬‬ ‫)‪- (01‬‬ ‫–‬ ‫‪-‬‬ ‫لا ﺕ‬ ‫ا م و ﺕ را ﻥ ﻥ ﺏ ﺕ ﺵ ا‬ ‫ا ‪ Fe2+‬آ ﻥ أ اﺥ ء آ‬ ‫ا دث ﻡ ج ﺏ د ‪:‬‬ ‫‪ m = 1.12 g‬ا ل ا‬ ‫)‪2Al(s) + 3Fe2+(aq) → 2Al3+(aq) + 3Fe(s‬‬ ‫أ‪-‬‬ ‫ﻡ ذا ل اﺥ ء ا ن ا ﺥ ‪.‬‬ ‫ب‪ -‬أﻥ ﺝ ول ا م ا ا ‪.‬‬ ‫ﺝـ‪ -‬ه ﺝ ﻡ ﻡ ؟ أوﺝ ﻡ ار ا م ا ‪. xf‬‬ ‫د‪ -‬ا دا ﺝ ول ا م أوﺝ ‪:‬‬ ‫▪آ ا ما ‪.‬‬ ‫▪ ا آ ا ‪ C0‬ل آ ت ا ا ‪.‬‬ ‫▪ ﺕ آ ا ل ا ﺕ ﺏ ارد ‪ Al3+‬و ﺏ ارد ‪. SO42-‬‬‫‪، M(Al) = 27 g/mol ، M(O) = 16 g/mol ، M(S) = 32 g/mol ، M(Fe) = 56 g/mol :‬‬ ‫‪. M(H) = 1 g/mol‬‬‫‪ -2‬ﻡ ل ا د ‪ I2‬ﺕ آ ا ‪ ، C1‬و ﻡ ل ﺥ آ ت ا د م ) ‪ (2Na+ + S2O32-‬ﺕ آ‬ ‫ا ‪. C2‬‬‫ﻥ أزرق و ﺏ ه ﻥ إ ا ل‬ ‫ات ﻡ ﺹ ا ء‬ ‫ﻥ ﺥ ‪ V1‬ﻡ ﻡ ل ا د و ﻥ‬ ‫‪ V2‬ﻡ آ ت ا د م ‪.‬‬ ‫ا ﺕ ﺕر‬‫ﻡ ﻡ ﻡ ل آ ت ا د م و ‪ ، V2E‬أ ء ه ا‬ ‫ﻥ اﺥ ء ا ن ا زرق إ‬ ‫ثﺕ لآ ﻡ جﺏ د ‪:‬‬ ‫)‪I2(aq) + 2S2O32-(aq) → 2I-(aq) + S4O62-(aq‬‬‫ا ن ا زرق ﺕ ﺏ ‪ ،‬إذا أن ا‬ ‫ﺕ ه ا ﺏ ة‪،‬وا ا‬ ‫ا وط ا آ ﻡ ‪ ،‬أوﺝ ا ا ﺏ ‪. V2E ، C2 ، V1 ، C1‬‬ ‫نا‬ ‫وث ا ‪.‬‬ ‫‪ -‬ﻥ ‪ xE‬ه ﻡ ار ا م‬ ‫** ا ذ ‪ :‬ﻥ رس **‬ ‫ﻥ ﺝ إﺏ‬ ‫ﻥ ﻡد ﻥ ﺏ‬ ‫ا وب ‪-‬‬ ‫‪[email protected]‬‬ ‫‪Tel : 0771998109‬‬ ‫ا ا وﻥ ﺏ ي ﺥ ا روس أو ا ر و ‪.‬‬ ‫وﺵ ا ﻡ‬ ‫ﻥ ﻡ ه ا ا ع و ‪ .‬أدﺥ ﻡ ا ذ ‪:‬‬ ‫‪sites.google.com/site/faresfergani‬‬ ‫‪:‬‬ ‫‪. ،،‬‬ ‫–‪:‬‬ ‫–‬

4: 2011/2010 : - (01) – - : . ،، :– –

‫‪5:‬‬ ‫‪2011/2010 :‬‬ ‫)‪- (01‬‬ ‫–‬ ‫‪-‬‬ ‫أﺝ ﺏ‬‫‪Sujet : 3AS 01 - 01‬‬ ‫لآ‬ ‫‪:‬ا ا‬ ‫ا يا‬ ‫א ن א ول ‪:‬‬ ‫آ‪:‬‬ ‫‪ -1‬ﺕ ا ل و ا ا ا ر‬‫‪ -‬ا ل ه آ ا دة ا ﺕ ي ‪ 6.02 . 1023‬د آ ) ذرة أو ﺝ يء أو ﺵ ردة ( ﻡ ه ا دة ‪.‬‬ ‫آ ه آ ‪ 1‬ﻡ ل ﻡ ذرات ه ا ا ‪.‬‬ ‫‪-‬ا ا ا ر‬ ‫‪ -2‬أ‪ -‬ا ا ا يء در ‪:‬‬‫)‪M(NH3) = M(N) + 3M(H‬‬ ‫ب‪ -‬د ا ت ا ﺝ دة ‪ 0.68 g‬ﻡ ا در ‪:‬‬‫‪M(NH3) = 14 + ( 3 . 1 ) = 17 g/mol‬‬‫‪n(NH3‬‬ ‫)‬ ‫=‬ ‫) ‪m( NH3‬‬ ‫) ‪M( NH3‬‬ ‫‪0.68‬‬ ‫ﺝـ‪ -‬د ا ت ا ﺝ دة ‪ 15.68 L‬ﻡ ا در ‪:‬‬‫‪n(NH3) = 17 = 0.04 mol‬‬‫) ‪n ( NH3‬‬ ‫=‬ ‫) ‪V( NH3‬‬ ‫‪VM‬‬ ‫‪15.68‬‬ ‫د‪ -‬آ ‪ 8.96 L‬ﻡ ا در ‪:‬‬‫‪n(NH3) = 22.4 = 0.7 mol‬‬‫‪n(NH3‬‬ ‫)‬ ‫=‬ ‫) ‪m(NH3‬‬ ‫=‬ ‫‪V(NH3‬‬ ‫)‬ ‫) ‪m(NH3‬‬ ‫=‬ ‫)‪M(NH3) . V(NH3‬‬ ‫) ‪M(NH3‬‬ ‫‪VM‬‬ ‫‪VM‬‬ ‫→‬ ‫‪17 .8.96‬‬ ‫ل‪:A‬‬ ‫‪-3‬أ‪ -‬ا آ ا‬‫‪m(NH3) = 22.4 = 6.8 g‬‬ ‫) ‪V(NH3‬‬‫)‪C = n(NH3) = VM = V(NH3‬‬ ‫‪ 50 mL‬ﻡ ‪: A‬‬ ‫ب‪ -‬د ﻡ ت ‪ NH3‬ا‬ ‫‪V V V . VM‬‬ ‫‪4.48‬‬‫‪C = = 1 mol/L‬‬ ‫‪0.2 . 22.4‬‬‫‪N(NH3) = C . V‬‬ ‫‪:‬‬ ‫‪. ،،‬‬ ‫–‪:‬‬ ‫–‬

‫‪6:‬‬ ‫‪2011/2010 :‬‬ ‫)‪- (01‬‬ ‫–‬ ‫‪-‬‬‫‪N(NH3) = 1 . 0.05 = 0.05 mol‬‬ ‫ل)‬ ‫‪:‬‬ ‫ﺝـ‪ -‬ا ء ا ا زم إ‬ ‫ا ا م( ‪ ،‬ذا آ ن ‪:‬‬ ‫آ ا دة ا ا‬ ‫‪ -‬إ ا ءا ﺕ‬ ‫‪ : n1‬د ﻡ ت ‪ NH3‬إ‬‫‪n2 = n2‬‬ ‫ا لﺏ ا‬ ‫ا ءا ‪.‬‬ ‫‪ : n2‬د ﻡ ت ‪ NH3‬ﺏ إ‬‫‪C2 ( V1 + V0 ) = C1 V1‬‬ ‫ا ءا ‪ .‬ن‪:‬‬‫‪ V0 ،‬ا ء ا ا ف‬ ‫‪ V1 :‬ا ل ا‬ ‫‪V2 = V1 + V0 ،‬‬ ‫أ ءا ‪.‬‬‫‪V1‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪V0‬‬ ‫=‬ ‫‪C1 V1‬‬ ‫→‬ ‫‪V0‬‬ ‫=‬ ‫‪C1 V1‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪V1‬‬ ‫‪C2‬‬ ‫‪C2‬‬ ‫‪1. 0.1‬‬ ‫‪ -4‬ا آ ا ‪:‬‬‫‪V0 = 0.2 - 0.1 = 0.4 L = 400 mL‬‬ ‫ل ‪ A‬ن د ﻡ ت ا در )‪ (n‬ﻡ وي د ﻡ ت ا در‬ ‫ز ا در إ ‪ 50 mL‬ﻡ ا‬ ‫إ‬ ‫د ﻡ ت ا در ا ﺝ دة ‪ 7.5 g‬ﻡ ا در ا‬ ‫ل ‪ ، (n1) A‬ﻡ ف إ‬ ‫‪ 50 mL‬ﻡ ا‬ ‫و ن‪:‬‬‫‪n = n1 + n2‬‬‫‪C V = C1 V1‬‬ ‫‪+‬‬ ‫) ‪m( NH3‬‬ ‫) ‪M( NH3‬‬ ‫إ آ ا در ن ‪ : V ) V = V1‬ا ل ﺏ إ آ‬ ‫ﺏ أن ا ل‬ ‫ا در ‪ : V1 ،‬ا ل إ آ ا در ( ‪ ،‬وﻡ ‪:‬‬ ‫) ‪m( NH3‬‬ ‫‪C1‬‬ ‫‪V1‬‬ ‫‪+‬‬ ‫) ‪m(NH3‬‬ ‫) ‪M( NH3‬‬ ‫) ‪M(NH3‬‬‫‪C V1 = C1 V1‬‬ ‫‪+‬‬ ‫→‬ ‫‪C‬‬ ‫=‬ ‫‪V1‬‬ ‫‪1.7‬‬ ‫‪1. 0.05 +‬‬‫‪C = 17 = 3 mol/L‬‬ ‫‪0.05‬‬ ‫א نא ‪:‬‬ ‫‪ -1‬ﻡ د ا ‪:‬‬ ‫)‪2Fe(S) + 3Cl2 (g) = 2FeCl3(S‬‬ ‫‪ -2‬أ‪ -‬د ﻡ ت ‪ Cl2 ، Fe‬ا‬ ‫‪:t=0‬‬‫)‪▪ n0(Fe‬‬ ‫=‬ ‫‪m‬‬ ‫=‬ ‫‪44.8‬‬ ‫=‬ ‫‪0.8‬‬ ‫‪mol‬‬ ‫‪M‬‬ ‫‪56‬‬‫)‪▪ n0(Cl2‬‬ ‫=‬ ‫) ‪V(Cl2‬‬ ‫=‬ ‫‪20.16‬‬ ‫‪= 0.9‬‬ ‫‪mol‬‬ ‫‪VM‬‬ ‫‪22.4‬‬ ‫‪:‬‬ ‫‪. ،،‬‬ ‫–‪:‬‬ ‫–‬

7: 2011/2010 : - (01) – - : ‫ ﺝ ول ا م‬-‫ب‬ ‫ام ا‬ 2Fe(S) + 3Cl2 (g) = 2FeCl3(S) ‫ اﺏ ا‬x = 0 0.8 0.9 0 ‫ اﻥ‬x ‫ ﻥ‬xf = xmax 0.8 – 2x 0.9 – 3x 2x 0.8 – 2xf 0.9 – 3xf 2xf0.8 – 2x = 0 → x = 0.4 mol Fe ‫ إذا اﺥ‬- : ‫ آ‬Cl2 ‫ إذا اﺥ‬-0.9 – 3 x = 0 → x = 0.3 mol .‫ا ه زا ر‬ ‫ و ا‬، xmax = 0.3 mol : ‫إذن‬xf = xmax = 0.3 mol :‫ا‬ ‫ ا ﻥ‬Cl2 ‫ آ و‬-‫ﺝـ‬▪ nf (Cl2) = 3 xf = 3 xmax = 3 . 0.3 = 0.9 mol : ‫ﻡ ﺝ ول ا م‬▪ nf (Cl2 ) = mf (Cl2 ) → mf (Cl2 ) = nf (Cl2 ) . M(Cl2 ) ‫ ا ﻥ ا‬Fe ‫آ ا‬ M(Cl2 )M(Cl2) = 2M(Cl) = 2 .35.5 = 71 g/molmf (Cl2 ) = 0.9 . 71 = 63.9 g▪ nf (Cl2 ) = Vf (Cl2 ) → Vf (Cl2 ) = nf (Cl2 ) . VM VMVf (Cl2 ) = 0.9 . 22.4 = 20.16 L :nf(Fe) = 0.8 – 2 xf = 0.8 – ( 2 . 0.3 ) = 0.2 moln f (Fe) = mf (Fe) → mf (Fe) = nf (Fe) . M(Fe) M(Fe)mf (Fe) = 0.2 . 56 = 11.2 g : ‫ﻥا‬ ‫ ا ﺕ‬FeCl3 ‫آ‬ n -3nf (FeCl3) = 2 xf = 2 . 0.3 = 0.6 mol▪ nf (FeCl3 ) = mf (FeCl3) → mf (FeCl3 ) = nf (FeCl3) . M(FeCl3) M(FeCl3 )M(FeCl3) = M(Fe) + 3M(Cl) = 56 + ( 3 . 35.5 ) = 162.5 g/molmf (FeCl3) = 0.6 .162.5 = 97.5 g ‫ﻡ ) ﺵ وط آ ﻡ‬ ‫نه كﻡ‬ :( ‫ام ا‬ 2Fe(S) + 3Cl2 (g) = 2FeCl3(S) ‫ اﺏ ا‬x = 0 0.6 n0 0.8 – 2x ‫ اﻥ‬x 0.8 – 2xf n – 3x 2x ‫ ﻥ‬xf = xmax n – 3xf 2xf : . ،، :– –

8 : 2011/2010 : - (01) – -0.6 – 2xf = 0 ………… (1) : ( ‫ﻡ )ﺵ وط آ ﻡ‬ ‫نه كﻡ‬ ‫ﻡ‬n – 3xf = 0 …………... (2)n = 3xf = 3 . 0.3 = 0.9 mol : ‫( ﻥ‬2) ‫ ﺏ‬، xf = 0.3 mol : ‫( ن‬1) ‫ﻡ‬ (**) ( 2007/2006 – 1AS ‫ ) اﻡ ن ا ا‬: ‫א ن א‬ . (‫ )أﺹ ه ا ا ن‬Cu2+ ‫ارد ا س‬ ‫ ل اﺥ ء ا ن ا زرق اﺥ ء آ‬-1 : ‫ ﺝ ول ا م‬-2 ‫ ا م ا‬Al (s) + 3Cu2+ (aq) = 2Al (s) + 3 Cuo (s) ‫ اﺏ ا‬x = 0 0.5 0.36 0 0 ‫ اﻥ‬x 0.5 – 2x 0.36 – 3x 2x 3x ‫ ﻥ‬xf 0.58 – 2xf 0.36 – 3xf 2xf 3xf[ ]n0 (Cu2+ ) = Cu2+ V = 0.6 . 0.6 = 0.36 mol m(Al) 13.5n0 (Al) = M = 27 = 0.5 mol :‫ا‬ ‫ ﻡ ار ا م ا و ا‬-3 : ‫ آ‬Al ‫ إذا اﺥ‬-0.5 – 2x = 0 → x = 0.25 : ‫ آ‬Cu2+ ‫ إذا اﺥ‬-0.36 – 3 x = 0 → x = 0.12 mol . Cu2+ ‫ا ه‬ ‫ و ا‬xmax = xf = 0.12 mol ‫إذن‬ : ‫ وﻡ‬nfCu) = 3xf : ‫ه‬ : ‫ آ ا س ا‬-‫ أ‬-4 ‫ﻡ ﺝ ول ا م د ﻡ ت ا س ا‬nf(Cu) = 3 . 0.12 = 0.36 mol : ‫ آ ا م ا‬-‫ب‬nf (Cu) = mf (Cu) → mf (Cu) = nf (Cu) . M(Cu) ‫ﻡ ﺝ ول ا م د ﻡ ت ا م ا‬ Mmf (Cu) = 0.36 . 63.5 = 22.86 g : ‫ وﻡ‬nf(Al) = 0.5 - 2xf : ‫ه‬nf(Al) = 0.5 – (2 . 0.12) = 0.26 molnf (Al) = mf (Al) → mf (Al) = nf (Al) . M(Al) Mmf (Al) = 0.26 . 27 = 7.02 g : . ،، :– –

9: 2011/2010 : - (01) – - (**) ( 2007/2006 – 1AS ‫ ) اﻡ ن ا ا‬: ‫א ن א א‬ : m -‫ أ‬-1n(Fe(SO4 )3 ) = C . V = m(Fe2 (SO4 )3) → m(Fe2 (SO4 )3 ) = C . V . M(Fe2 (SO4 )3 ) M(Fe2 (SO4 )3)M(Fe2 (SO4 )3) = ( 2 . 56 ) + 3 ( 32 + ( 4 .16 )) = 400 g/molm(Fe2 (SO4 )3) = 0.2 . 0.8 . 400 = 64 g : SO42- ، Fe3+ ‫ ﺕ آ ا ل ا ﺕ ﺏ ارد‬-‫ب‬ : ‫ ا ء و ا د‬Fe2(SO4)3 ‫ا عا‬ Fe2(SO4)3 = 2Fe3+(aq) + 3SO42-(aq) :‫وﻡ ه ا د ن‬[ ]Fe3+ = 2C = 2 . 0.2 = 0.4 mol/L[ ]SO42‫ = ـ‬3C = 3. 0.2 = 0.6 mol/L : ‫ ﺝ ول ا م‬-‫ أ‬-2 ‫ا‬ ‫ام‬ 3Al (S) + 6H3O+(aq) = 3Al3+(aq) + 3H2 (g) ‫ اﺏ ا‬x = 0 1.5 2.4 0 0 ‫ اﻥ‬x 1.5 –3x 2.4 – 6x 3x 3x ‫ ﻥ‬xf 1.5 –3xf 2.4 – 6xf 3xf 3xf m(Al) 40.5n0 (Al) = M(Al) = 27 = 1.5 mol[ ]n0(H3O+ ) = H3O+ V = 2CV = 2 . 2 . 0.6 = 2.4 mol :‫ا‬ ‫•ا ما وا‬ : ‫ آ‬Al ‫ إذا اﺥ‬-1.5 – 3x = 0 → x = 0.5 mol2.4 – 6x = 0 → x = 0.4 mol : ‫ آ‬H3O+ ‫ إذا اﺥ‬- . H3O+ ‫ه‬ ‫ و ا ا‬xmax = xf = 0.4 mol ‫إذن‬ : ‫ﻥا‬ ‫ ا‬H2 -‫ب‬ : ‫ وﻡ‬nf(H2) = 3xf ‫ه‬ ‫ﻥا‬ ‫ ا ﺕ‬H2 ‫ﻡ ﺝ ول ا م د ﻡ ت‬nf (H2) = 3 . 0.4= 1.2 molnf (H2 ) = Vf (H2 ) → Vf (H2 ) = nf (H2 ) .VM VMVf (CO2 ) = 1.2 . 22.4 = 26.88 L : . ،، :– –

‫‪10 :‬‬ ‫‪2011/2010 :‬‬ ‫)‪- (01‬‬ ‫–‬ ‫‪-‬‬ ‫ز ا روﺝ ‪:‬‬ ‫•ا‬ ‫أن ا ز ا ﻡ‬ ‫اد‬ ‫‪ ،‬إذا ث‬ ‫ز ا روﺝ ﻥ ب ه ا ﻥ ب إ‬ ‫ه ز ا روﺝ ‪.‬‬ ‫زﻡ ﻥ ا ‪:‬‬ ‫ز ا روﺝ ا‬ ‫ﺝـ‪-‬‬ ‫إذا ا ﻥ أن ‪ x1/2‬ه ﻡ ار ا م زﻡ ﻥ ا ن ‪:‬‬‫‪x1/ 2‬‬ ‫=‬ ‫‪xf‬‬ ‫=‬ ‫‪0.4‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪= 0.2mol‬‬ ‫زﻡ ﻥ ا‬ ‫ﻡ ﺝ ول ا م د ﻡ ت ‪ H2‬ا ﺕ‬ ‫‪2‬‬ ‫ه ‪ nf(H2) = 3x1/2‬وﻡ ‪:‬‬‫‪n1/2 (H2) = 3 . 0.2 = 0.6 mol‬‬‫) ‪n1/2 (H2‬‬ ‫=‬ ‫) ‪V1/ 2 (H2‬‬ ‫‪→ V1/2 (H2 ) = n1/2 (H2 ) .VM‬‬ ‫‪VM‬‬‫‪V1/2 (H2 ) = 0.6 . 22.4 = 13.44 L‬‬ ‫اﺥ ء آ ارد ا ا ‪ Fe2+‬أﺹ ه ا ا ن ‪.‬‬ ‫א ن א س ‪(**) :‬‬ ‫‪ -1‬أ‪ -‬ل اﺥ ء ا ن ا ﺥ‬ ‫ب‪ -‬ﺝ ول ا م ‪:‬‬ ‫)‪ 2Al (S) + 3Fe3+ (aq) = 2Al3+(aq) + 3Fe (s‬ا م ا‬ ‫‪ x = 0 0.08‬اﺏ ا‬ ‫‪n0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪ x 0.08 –2x n0 –3x 2x‬اﻥ‬ ‫‪3x‬‬ ‫ﻥ‬ ‫‪xf 0.08 – 2xf n0 –3xf‬‬ ‫‪2xf‬‬ ‫‪3xf‬‬ ‫‪m(Al) 2.16‬‬‫‪n0 (Al) = M(Al) = 27 = 0.08 mol‬‬ ‫ا‪:‬‬ ‫ﺝـ‪ -‬ا‬ ‫‪ Fe2+‬و ‪ Al‬اﺥ آ ﻥ ا ‪.‬‬ ‫‪ -‬ﺝ ﻡ ﻡ نآ ﻡ ا‬ ‫•ا ما ‪:‬‬ ‫ن‪:‬‬ ‫ا‬ ‫آ ن أن آ ا م اﺥ آ ﻥ‬‫‪0.08 – 2xf = 0‬‬ ‫→‬ ‫= ‪xf‬‬ ‫‪0.08‬‬ ‫‪= 0.04 mol‬‬ ‫‪2‬‬ ‫د‪ -‬آ ا م ا ‪:‬‬ ‫( ﻥ ا ه ‪ nf(Al) = 2xf‬وﻡ ‪:‬‬ ‫)ا‬ ‫ﻡ ﺝ ول ا م د ﻡ ت ا م ا‬‫‪nf (Al) = 2 . 0.04 = 0.08 mol‬‬‫‪nf‬‬ ‫)‪(Al‬‬ ‫=‬ ‫)‪mf (Al‬‬ ‫)‪→ mf (Al) = nf (Al).M(Al‬‬ ‫)‪M(Al‬‬‫‪mf (Al) = 0.08 . 27 = 2.16 g‬‬ ‫‪:‬‬ ‫‪. ،،‬‬ ‫–‪:‬‬ ‫–‬

11 : 2011/2010 : - (01) – - : ‫ ﻡ ل آ ت ا ا‬C0 ‫▪ ا آ‬[ ]C0 n0 (Fe2+ )= Fe2+ 0 = V . n0(Fe2+) = n0 : ‫ﻡ ﺝ ول ا م‬ : ‫ اﺥ آ ﻥ ا ن‬Fe2+ ‫ آ ن أن‬-n0 – 3xf = 0 → n0 = 3 xf = 3 . 0.04 = 0.12 mol = n0(Fe2+)C0 = 0.12 = 0.6 mol/L 0.2 : SO42- ، Al3+ ‫ل ا ﺕ ﺏ ارد‬ ‫▪ا آ ا‬[ ]• Al3+ = nf (Al3+ ) V : ‫ وﻡ‬nf(Al3+) = 2xf : ‫ه‬ ‫ﻥا‬ ‫ﻡ ﺝ ول ا م د ﻡ ت ﺵ ارد ا م ا ﺕ‬n(Al3+) = 2 . 0.04 = 0.08 mol: ‫ وﻡ‬V = 0.2 L ‫آ آ ن ا ا ﺏ ا أي‬ ‫و‬ ‫ ا لأ ءا لا‬-[ ]Al3+ 0.08 = = 0.4 mol/L 0.2[ ]• SO42‫ـ‬ = nf (SO4‫ـ‬2 ) VSO42- ‫ ﻥ ا ه ﻥ د ﻡ ت‬SO42- ‫ ﺕ ﺥ إ ا و ن د ﻡ ت‬SO42- ‫ﺵ ارد‬ ‫ا اﺏا ا ن‬[ ]nf(SO42-) = n0(SO42-) = SO 2‫ـ‬ V=CV 4 :[ ]SO42‫ـ‬ CV = = C = 0.6 mol/L : V2E ، C2 ‫ و‬V1 ‫ و‬C1 ‫ ا ﺏ‬-2 V : ‫ﻥ أو ﺝ ول ا م ﻥ‬n0(I2) = n01n0(S2O32-) = n0n ‫ا‬ ‫ام‬ I2 (aq) + 2S2O32-(aq) = 2I- (aq) + S4O62-(aq) ‫ اﺏ ا‬x = 0 n01 n02 0 0 ‫اﻥ‬ x n01 – x n02 –2x 2x x ‫ ﺕ‬xE n01 – xE n02 – 2xE 2xE xE : ‫ن ا وط ا آ ﻡ ا ن‬ ‫ا‬ ‫ا‬n01 – xE = 0 → xE = n01 = n0(I2) ………… (1)n02 – 2 xE = 0 → xE = n 02 = n0 (S2O3‫ـ‬2 ) ……….. (2) 2 2 : . ،، :– –

12 : 2011/2010 : - (01) – - : ‫( ن‬2) ، (1) ‫ﻡا‬n 0 (I) = n0 (S2O3‫ـ‬2 ) 2[ ]C1V1 = S2O3‫ـ‬2 V2E → C1V1 = C2V2E 2 2 2C1 V1 = C2V2 ** ‫ ﻥ رس‬: ‫** ا ذ‬ ‫ﻥ ﺝ إﺏ‬ ‫ﻥ ﻡد ﻥ ﺏ‬ - ‫ا وب‬ [email protected] Tel : 0771998109 . ‫ا ا وﻥ ﺏ ي ﺥ ا روس أو ا ر و‬ ‫وﺵ ا ﻡ‬ : ‫ أدﺥ ﻡ ا ذ‬. ‫ﻥ ﻡ ه ا ا ع و‬ sites.google.com/site/faresfergani : . ،، :– –

‫اا‬ ‫را ا ا‬ ‫ا‬ ‫ﻥ ﻡد‬‫– ا وب‬ ‫ﻥﺏ‬ ‫وزارة ا ﺏ ا‬‫ا ذ ‪ :‬ﻥ رس‬ ‫دة ا م ا‬ ‫إن‬ ‫ا‬ ‫‪:‬ا ما ‪،‬وا‬ ‫ا‬ ‫ا ة‪ 3:‬ت‬ ‫م‪3:‬عت‪،‬ر‪،‬تر‬‫) ا ه ا ه ( ‪Sujet : 3AS 01 - 02‬‬ ‫لآ‬ ‫‪:‬ا ا‬ ‫ا يا‬‫ا ا را ‪2011/2010 :‬‬ ‫‪2010/11/21 :‬‬ ‫ر‬ ‫א ن א ول ‪(*) :‬‬‫‪ -1‬ل ﻡ ‪ mol/L‬إ ‪ mol/m3‬ا آ ‪ ، C1 = 0.0025 mol/L :‬ل ﻡ ‪ mol/m3‬إ ‪mol/L‬‬ ‫ا آ ‪. C2 = 1200 mol/m3 :‬‬‫ا ء ‪،Fe(OH)2 ، NaOH ، Ca(OH)2 ، NaCl :‬‬ ‫‪ -2‬أآ ﻡ د اﻥ ل ا ﻥ اع ا ا‬‫ﺏد‬ ‫‪ . Fe2(SO4)3 ، K2Cr2O7 ، KMnO4 ، KNO3 ، Fe(OH)3‬أ ا ه ا ﻥ اع ا‬ ‫ﺝ ول ا ارد ا ‪:‬‬ ‫ا‬ ‫ا ردة‬ ‫ا ردة ا‬ ‫ر‬ ‫‪ Na+‬ا د م‬ ‫ات‬ ‫‪ Cl-‬ا‬ ‫‪ K+‬ا ﺕ م‬ ‫ﻡت‬ ‫‪ Ca2+‬ا م‬ ‫ا وﻡ ت‬ ‫‪ NO3-‬ا‬ ‫ت‬ ‫‪ MnO4-‬ا‬ ‫‪ Fe2+‬ا ا‬ ‫روآ‬ ‫‪ Fe3+‬ا ا‬ ‫‪Cr2O72-‬‬ ‫‪ NH4+‬ا ﻡ ﻥ م‬ ‫‪ SO42-‬ا‬ ‫‪ HO-‬ا‬ ‫‪ -3‬أ‪ -‬ا ا ا ل ‪:‬‬ ‫‪ -‬آ ر ا ﺕ م )‪ (K+Cl-‬ﺕ آ ا ‪. C = 0.0352 mol/L‬‬ ‫‪ -‬ﻡ ل ه روآ ا م )‪ (Ca2+ +2HO-‬ﺕ آ ا ‪0.0268 mol/L‬‬ ‫أن ا ا ا ا رد ‪ λ‬ارد ا رﺝ ‪. 25°C‬‬ ‫‪λ‬‬ ‫ا ردة‬ ‫‪λ‬‬ ‫ا ردة‬ ‫‪19.9 . 10-3‬‬ ‫‪HO-‬‬ ‫‪11.9. 10-3‬‬ ‫‪Ca2+‬‬ ‫‪7.63 . 10-3‬‬ ‫‪Cl-‬‬ ‫‪7.35 . 10-3‬‬ ‫‪K+‬‬ ‫‪ -4‬ﺥ س ا ا ‪S = 1.0 cm2 ، L = 0.8 cm :‬‬ ‫أ‪ -‬أ ﺏ ا ‪. K‬‬‫ب‪ -‬ﻥ ﺏ ا ا ‪ G‬ل ﺵ ردي ﺕ آ ‪ . G =128 ms C‬ا ا ا ‪ σ‬ل ‪.‬‬‫ل ﺏ ﻡ ت ا ﺕ م )‪ (K++MnO4-‬درﺝ ا ارة ‪ 25°C‬أﻥ‬ ‫‪ -5‬أ ا ا ا‬ ‫درﺝ ا ارة ه ن ‪ λ(K+) = 7.35 mSm2/mol‬و ‪. λ(MnO4-) = 6.10 mSm2/mol‬‬ ‫ل د ا د م ‪ NaI‬ﺕ آ ا ‪. S = 3 g/L‬‬ ‫‪ -6‬أ ا آ ا‬ ‫‪. M(I) = 127 g/mol ، M(Na) = 23 g/mol :‬‬‫‪:‬‬ ‫‪. ،،‬‬ ‫–‪:‬‬ ‫–‬

‫‪2:‬‬ ‫‪2011/2010 :‬‬ ‫)‪- (02‬‬ ‫–‬ ‫‪-‬‬‫‪ G‬ل آ ر ا د م ) ‪ ( Na+ + Cl-‬ﺕ آ ‪. C = 10-3 mol/L‬‬ ‫א ن א ‪(*) :‬‬ ‫ل‪.‬‬ ‫ﻥ ا آ ا ﺕ ﺏ سا‬ ‫ﻥ ﻡ ﺏـ ‪ σ‬ا ا‬ ‫)‪. (GBF‬‬ ‫‪ -1‬أﺕ ا ا ﺏ ﻡ ﺕ ن ا ﻡ ﻡ و ا ﻡ و ﻡ ا ﺕ ات ا‬ ‫‪ -2‬آ ﻡ س )ا ﻡ و ا ( إ ا ‪ ، U = 1 V ، I = 0.126 mA‬ﻥ ﻡ ا‬ ‫‪ S = 1 cm2‬و ا ﺏ ‪. L = 1 cm2‬‬ ‫أ‪ -‬أ ‪ ▪ :‬ﻥ ا ل ‪. G‬‬ ‫▪ ﻡ وﻡ ا ل ‪. R‬‬ ‫▪أ ﺏ ا ا ‪.K‬‬ ‫▪ا ا ل‪.σ‬‬‫د م ه ‪ . λ(Na+) = 5.01 msm2/mol :‬أ ا‬ ‫ب‪ -‬أن ا ا ا ا رد‬ ‫ردة ا ر ‪.‬‬ ‫اا‬ ‫א ن א ‪(*) :‬‬ ‫‪ -1‬أ‪ -‬ف ‪ :‬ا آ ة ‪ ،‬ا رﺝ ع ‪ ،‬ا ﺝ ‪ ،‬ا آ ‪ ،‬ا آ ة ا رﺝ ‪.‬‬ ‫ب‪ -‬ﻡ ه ا ت )ﻡ ‪ /‬ﻡ ( ا رآ آ ﻡ د ﻡ ا د ت ا ‪:‬‬‫‪a) Cu2+ + Pb → Cu + Pb2+‬‬‫‪b) Au3+ + 3Ag → Au + 3Ag+‬‬‫‪c) 2S2O32- + I2 → S4O62- + 2I-‬‬ ‫ت )ﻡ ‪ /‬ﻡ ( ا‬ ‫آ ةا ا‬ ‫ﺝـ‪ -‬أآ ا د ت ا‬‫‪d) 2H+ + Mg → H2 + Mg2+‬‬‫‪e) Cl2 + Br- → 2Cl- + Br2‬‬ ‫‪:‬‬ ‫)‪. (O2/H2O2) ، (H2O2/H2O) ، (S4O62-/S2O32-) ، (MnO4-/Mn+) ، (Cr2O72-/Cr3+‬‬‫‪، V = 200 mL‬‬ ‫آ ر ا ء )‪(H3O+ + Cl-‬‬ ‫ﻡ ا ‪ Fe‬آ ‪ 2.8 g‬ﻡ ل‬ ‫‪ -2‬ﻥ‬ ‫و ﺕ آ ‪. C = 0.1 mol/L‬‬‫أ‪ -‬إذا أن ا ﻡ آ ﻡ ﺝ ه )‪ . (H3O+/H2) ، (Fe2+/Fe‬أآ ا د ا آ ة‬ ‫و ا رﺝ ع ا ﻡ د ا آ ة ا رﺝ ‪.‬‬ ‫ا‪.‬‬ ‫‪ xmax‬وآ ا ا‬ ‫ب‪ -‬ﻡ ﺝ ول ا م ‪ ،‬و ا ﻡ ﻡ ار ا م ا‬ ‫ﺝـ‪ -‬أوﺝ ﻥ ا ‪:‬‬ ‫‪:‬‬ ‫‪. ،،‬‬ ‫–‪:‬‬ ‫–‬

‫‪3:‬‬ ‫‪2011/2010 :‬‬ ‫)‪- (02‬‬ ‫–‬ ‫‪-‬‬ ‫اﻡ‪.‬‬ ‫▪ ا زا ﻡ س ا‬ ‫▪ ﺕ آ ا ل ا ﺕ ﺏ ارد ‪. Fe2+‬‬ ‫إذا ﻡ ﺏ ﻥ ا ل آ ‪.‬‬ ‫ا ﺕ ‪،‬وأ آ‬ ‫د ‪ -‬أآ ا ا ا‬ ‫‪. M(Fe) = 56 g/mol ، M(Cl) = 35.5 g/mol :‬‬ ‫א ن א א ‪(**) :‬‬‫‪ -1‬ﺹ ﻡ ا ﺕ ء ) ا ﻥ ‪ ( Zn‬أﺏ ده ‪ 2L (6.5 , 2 , 0.2) cm‬ﻡ ل ﻥ ات ا س ذو ا ن‬ ‫ﻥ ا اﺥ ء آ‬ ‫ا زرق ﺕ آ ا ‪ C0‬و ﺹ ا رد )‪ ، (Cu2+ + 2NO3-‬ﻥ‬ ‫ا ﺕ ء ﻡ ب ﺏ ﺥ ء ا ن ا زرق ‪.‬‬ ‫ا دث ‪.‬‬ ‫أ‪ -‬اﺵ ح ﻡ ذا ﺝ ى ‪ ،‬و أآ ﻡ د ا ا‬ ‫ا دث ‪.‬‬ ‫ب‪ -‬ﻡ ﺝ ول ا م‬ ‫ﺝـ‪ -‬أوﺝ ﻡ ار ا م ا ‪. xf‬‬ ‫د‪ -‬أوﺝ ا آ ا ‪ C0‬ل ﻥ ات ا س و آ ا ﺕ آ ﺏ ارد‪. NO3-‬‬ ‫ﺕ ء ‪. M(Cu) = 63.6 g/mol ، M(Zn) = 65 g/mol ، ρ = 7200 g/L‬‬ ‫‪:‬ا ا‬‫‪ Fe2+‬ﺏ ﻡ ل آ ر‬ ‫‪ ، Fe3+‬آ آ إ ا‬ ‫‪ Fe‬أن آ ﺏ ا ر ‪ Cl2‬إ ا‬ ‫‪-2‬‬ ‫ا روﺝ )‪. (H3O+ + Cl-‬‬ ‫أ‪ -‬ﺏ آ ﻡ ا ‪ ،‬ا آ و ا ﺝ ‪.‬‬ ‫ب‪ -‬أآ آ ‪ ،‬ﻡ د ا آ ة ا رﺝ ‪.‬‬‫و ﻡ ﻥ آ وﻡ ت ا ﺕ م ﻡ آ ت ا ا ‪ ،‬و ه ا ﺏ ﺝ د ا ‪ ،‬ذا‬ ‫‪-3‬أ‪ -‬ﻥ‬ ‫)ﻡ ‪ /‬ﻡ ( ا آ ة ا رﺝ ا د ه ‪. (Fe3+/Fe2+) ، (Cr2O72-/Cr3+) :‬‬ ‫ﺏنا‬ ‫ﻡ ا آ ة و ا رﺝ ع ‪ ،‬أآ ﻡ د ا آ ة ا رﺝ ‪.‬‬ ‫• أآ ا د ا‬‫ب‪ -‬ﻥ ‪ V1 = 100 mL‬ﻡ ل آ ت ا ا ذات ا آ ا ‪ ، C1 = 0.24 mol/L‬ﺏ ل ﻥ‬ ‫آ وﻡ ت ا ﺕ م )‪ ( 2K+ + C2O72-‬ﺕ آ ا ‪C2 = 0.40 mol/L‬‬ ‫▪ ﻡ ﺝ ول ا م ا آ ة ا رﺝ ا دث ‪.‬‬ ‫ا ﺕ ﺏ ﺏ ‪. V2E ، V1 ، C2 ، C1‬‬ ‫▪ ا دا ﺝ ول ا م أوﺝ ا رة ا‬ ‫وث ا ‪.‬‬ ‫▪ ﻡ ه ﻡ ل ﻥ آ وﻡ ت ا ﺕ م ا زم إ‬ ‫א ن א س ‪(**) :‬‬‫‪ -1‬ﻥ ف إ ﻡ ة ﻡ ل ا د ‪ I2‬ﺕ آ ا ‪ ، C1‬ﺏ ل آ ت ا د م )‪ (2Na+ + S2O32-‬ا ي‬ ‫)‪. (Na2S2O3 , 5H2O‬‬ ‫ﻡ ﺏ راﺕ ذات ا‬ ‫ﺕ‬‫ﻡل‬ ‫‪ 100mL‬ﻡ ا ء ﻥ‬ ‫أ‪ -‬أ آ ﺏ رات آ ت ا د م ا اﺝ إذاﺏ‬ ‫آ ﺕ ت ا د م ﺕ آ ‪. C2 = 5 . 10-2 mol/L‬‬‫ﻥ ﻡلآ ت‬ ‫‪ V1 = 20 mL‬ﻡ ﻡ ل )‪ (I2‬ﺏ ‪ .‬و ا‬ ‫ب‪ -‬ﻥ أ ا ة ﺏ‬ ‫‪ V2 = 15.6 mL‬ﻡ ا‬ ‫ا ﻡﻥ‬ ‫‪ ،‬ﻥ أﻥ ﻥ‬ ‫ا د م‪.‬ﻥ أ ا‬ ‫آ ة و ا رﺝ ع ‪ ،‬و ا ﻡ د ا آ ة ا رﺝ ‪.‬‬ ‫▪ أآ ا د ا‬ ‫▪ أ ا آ ‪ C1‬ل د ا ﺕ م ‪.‬‬‫‪، M(H) = 1 g/mol ، M(S) = 32 g/mol ، M(Na) = 23 g/mol ، (S4O62-/S2O32- ) ، (I2/I-) :‬‬ ‫‪M(O) = 16 g/mol‬‬‫)‪ n (FeSO4 , nH2O‬د ‪ .‬ﻥ‬ ‫‪ -2‬ﺏ رات ﻡ آ ت ا ا ا ذات ا‬‫ﻡ ل آ ت ا ا ذو‬ ‫ﻥ‬ ‫‪ 2.224 g‬ﻡ ه ا رات ﻡ ء ﻡ ﺏ ا‬ ‫‪:‬‬ ‫‪. ،،‬‬ ‫–‪:‬‬ ‫–‬

‫‪4:‬‬ ‫‪2011/2010 :‬‬ ‫)‪- (02‬‬ ‫–‬ ‫‪-‬‬‫ا لا ﺕ ﻡ ﻡ ﺏﻡ ت‬ ‫‪ ، C1‬ﻥ‬ ‫ا رد )‪ (Fe2+ + SO42-‬و ﺕ آ ا‬ ‫ا‬‫زوال ن ات ﺏ ﻡ ت ا ﺕ م‬ ‫ا ﺕ م )‪ (K+ + MnO42-‬ﺕ آ ا ‪. C2 = 0.1 mol/L‬‬ ‫ﺏ إ ‪ V2 = 16 mL‬ﻡ ‪.‬‬ ‫أ‪ -‬أآ ﻡ د ﺕ ا آ ة ا رﺝ ا دث ‪ ،‬أ ا ت )ﻡ ‪/‬ﻡ ( ا اﺥ ا ه آ ‪:‬‬ ‫)‪(MnO4-/Mn2+ ) ، (Fe3+/Fe2+‬‬ ‫ب‪ -‬أوﺝ ‪. n‬‬ ‫** ا ذ ‪ :‬ﻥ رس **‬ ‫ﻥ ﺝ إﺏ‬ ‫ﻥ ﻡد ﻥ ﺏ‬ ‫ا وب ‪-‬‬ ‫‪[email protected]‬‬ ‫‪Tel : 0771998109‬‬ ‫ا ا وﻥ ﺏ ي ﺥ ا روس أو ا ر و ‪.‬‬ ‫وﺵ ا ﻡ‬ ‫ﻥ ﻡ ه ا ا ع و ‪ .‬أدﺥ ﻡ ا ذ ‪:‬‬ ‫‪sites.google.com/site/faresfergani‬‬ ‫‪:‬‬ ‫‪. ،،‬‬ ‫–‪:‬‬ ‫–‬

5: 2011/2010 : - (02) – - ‫أﺝ ﺏ‬Sujet : 3AS 01 - 02 ‫لآ‬ ‫ا ا‬: ‫ا يا‬ : ‫א ن א ول‬ : ‫ ا‬-1▪ C1 = 0.0025 mo/L = 0.0025 mol = 0.0025 1mol 0.0025 .1 L 10-3 m3 = 10-3 mol/L = 2.5 mol/L▪ C2 = 1200 mol/m3 = 1200 mol mol 1200 m3 = 1200 103L = 103 mol/L = 1.2 mol/L : ‫ ﻡ د ا ﻥ ل و ا ا ع ا‬-2 ‫ا عا‬ ‫ﻡد اﻥ ل‬ ‫ا ا عا‬ NaCl ‫آ را د م‬ Ca(OH)2 NaCl = Na+ + Cl- ‫ه روآ ا م‬ NaOH ‫ه روآ ا د م‬ Fe(OH)2 Ca(OH)2 = Ca2+ + 2HO- ‫ه روآ ا ا‬ Fe(OH)3 NaOH = Na+ + HO- ‫ه روآ ا ا‬ KNO3 ‫ﻥ ات ا ﺕ م‬ KMnO4 Fe(OH)2 = Fe2+ + 2HO- ‫ﺏ ﻡ تا ﺕ م‬ K2Cr2O7 Fe(OH)3 = Fe3+ + 3HO- ‫آ وﻡ ت ا ﺕ م‬ Fe2(SO4)3 KNO3 = K+ + NO3- KMnO4 = K+ + MnO4- K2Cr2O7 = 2K+ + Cr2O72- Fe2(SO4)3 = 2Fe3+ + 3SO42- : ‫ ا ا ل‬-3[ ] [ ]σ = λ(K+ ) K+ + λ(Cl-) Cl- : (K+ + Cl-) ‫• آ ر ا ﺕ م‬▪ C = 0.0352 mol/L = 35.2 mol/m3[ ]▪ K+ = C = 35.2 mol/m3[ ]▪ Cl‫ = ـ‬C = 35.2 mol/m3σ = (7.35 .10-3 . 35.2 ) + ( 7.63.10-3 . 35.2 ) = 0.527 S/m[ ] [ ]σ = λ(Ca2+ ) Ca2+ + λ(HO-) HO- : (Ca2+ + 2OH-) ‫• ه روآ ا م‬▪ C = 0.0268 mol/L = 26.8 mol/m3[ ]▪ Ca2+ = C = 26.8 mol/m3 : . ،، :– –

6: 2011/2010 : - (02) – -[ ]▪ OH‫ = ـ‬2C = 53.6 mol/m3σ = (11.9 .10-3 . 26.8) + (19.9 .10-3 . 53.6 ) = 1.38 S/m : ‫ ﺏ ا‬-‫أ‬-4 S (S = 1 cm2 = 10-4 m , L = 0.8 cm = 0.8 . 10-2 m )K= L 10-4 = 1.25 .10-2 m = 1.25 cmK = 0.8 .10-2 : ‫ ل‬δ ‫ ا ا‬-‫ب‬G=σ K →σ = G Kσ = 128 .10-3 = 10.24 S/m 1.25 .10-2 : ‫ا رد‬ ‫ا‬ ‫ ا ا‬-5 : ‫ ا آ ا‬-6λ = λ(K+) + λ(MnO4-)λ = 7.35 . 10-3 + 6.10 . 10-3 = 13.45 . 10-3 S.m2/mol = 13.45 mS.m2/mol SC= M(NaI)M(NaI) = 23 +127 = 150 g/molC = 3 = 2 .10‫ـ‬2 mol/L 150 : ‫א نא‬ : ‫ إآ ل ا‬-1 A GBF V : ‫ ﻥ ا ل‬-‫ أ‬-2 I . ،، :– –G= U :

‫‪7 : 2011/2010 :‬‬ ‫)‪- (02‬‬ ‫–‬ ‫‪-‬‬‫‪G = 0.126 .10-3 = 0.126 .10-3 S‬‬ ‫• ﻡ وﻡ ا ل ‪:‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬‫=‪R‬‬ ‫‪G‬‬‫‪R‬‬ ‫=‬ ‫‪1‬‬ ‫=‬ ‫‪7.94 .10-3‬‬ ‫‪Ω‬‬ ‫‪0.126 .10-3‬‬ ‫•ﺏ ا ‪:‬‬ ‫‪S‬‬‫=‪K‬‬ ‫‪L‬‬‫‪K‬‬ ‫=‬ ‫‪10-4‬‬ ‫‪= 10-2‬‬ ‫‪m‬‬ ‫‪= 1cm‬‬ ‫‪10-2‬‬ ‫‪ δ‬ل‪:‬‬ ‫•ا ا‬‫‪σ=G‬‬ ‫‪K‬‬‫‪σ‬‬ ‫=‬ ‫‪0.126 .10-3‬‬ ‫‪= 1.26‬‬ ‫‪.10-2‬‬ ‫‪S/m‬‬ ‫‪= 12.6‬‬ ‫‪mS/m‬‬ ‫‪10-2‬‬ ‫ا ا رد ردة ا ر )‪: λ(Cl-‬‬ ‫ا‬ ‫ب‪ -‬ا‬‫‪[ ] [ ]σ = λ(Na+ ) Na+ + λ(Cl-) Cl-‬‬‫) ـ‪[ ][ ]λ(Cl‬‬ ‫=‬ ‫‪σ‬‬ ‫) ‪- λ(Na+‬‬ ‫‪Na +‬‬ ‫ـ ‪Cl‬‬‫‪▪ C = 10-3 mol/L = 1 mol/m3‬‬‫‪[ ]▪ Na+ = C =1 mol/m3‬‬‫‪ = C = 1 mol/m3‬ـ‪[ ]▪ Cl‬‬‫‪ ) = 12.6 .10-3 - (5.01.10-3 .1) = 7.59 .10-3 S.m2/mol = 7.59 ms.m2/mol‬ـ‪λ(Cl‬‬ ‫‪1‬‬ ‫א نא ‪:‬‬ ‫‪-1‬أ‪ -‬ا ر ‪:‬‬ ‫ث ان إ ون أو أآ ﺥ ل ﺕ آ ‪.‬‬ ‫‪-‬ا آ ةه آ ﺕ‬ ‫ث اآ ب إ ون أو أآ ﺥ ل ﺕ آ ‪.‬‬ ‫‪ -‬ا رﺝ ع ه آ د آ‬ ‫ا ي ﺝ ﺕ ا رﺝ ع ‪.‬‬ ‫‪-‬ا آ ه ا دا‬ ‫ا ي آ ﺕ ا آ ة‪.‬‬ ‫‪-‬ا ﺝ ه ا دا‬ ‫ث ﺕ دل ا وﻥ ت ﺏ ا آ و ا ﺝ ‪.‬‬ ‫‪ -‬ا آ ة ا رﺝ ه آ ﺕ آ‬ ‫‪:‬‬ ‫‪. ،،‬‬ ‫–‪:‬‬ ‫–‬

8: 2011/2010 : - (02) – - : ‫ﻡ ( ا اﺥ ا‬/ ‫ت )ﻡ‬ ‫ ا‬-‫ب‬ ‫ ا‬-‫ﺝـ‬ ‫ﻡ ( ا‬/ ‫ا ت )ﻡ‬ a (Cu2+/Cu) , (Pb2+/Pb) b (Au3+/Au) , (Ag+/Ag) c (I2/I-) , (S4O62-/S2O32-) d (Mg2+/Mg) , (H+/H2) e (Cl2/Cl-) , (Br2/Br-) : ‫د تا‬ ‫ا دا ا‬ (Cr2O72-/Cr3+) 2Cr3+ + 7 H2O = Cr2O72- + 14H+ + 6e- (MnO42-/Mn2+) Mn2+ + 4H2O = MnO4- + 8H+ + 5e- (S4O62-/S2O32-) 2S2O32- = S4O62- + 2e- (H2O2/H2O) 2H2O = H2O2 + 2H+ + 2e- H2O2 = O2 + 2H+ + 2e- (O2/H2O2) : ‫ ا د ت‬-‫ أ‬-2Fe = Fe2+ + 2e-2H3O+ + 2e- = H2 + 2H2OFe + 2H3O+ = Fe2+ + H2 + 2H2O : ‫ ﺝ ول ا م‬-‫ب‬ Fe2+ (aq) + 2H2O(ℓ) ‫ا‬ ‫ام‬ Fe (s) + 2H3O+ (aq) = 00 ‫اﺏ ا‬ x=0 5 . 10-2 2 . 10-3 x 2x xf 2xf ‫ اﻥ‬x 5 . 10-2 –x 2 . 10-3 – 2x ‫ ﻥ‬xf 5 . 10-2 – xf 2 . 10-3 – 2xfn0(Fe) = m = 2.8 = 5 . 10-2 mol M 56[ ]n0(H3O+) = H3O+ V = 0.1 . 0.2 = 2 .10-2 mol5 . 10-2 – x = 0 → x = 5 . 10-2 mol : ‫ ﻡ ار ا م ا‬- : ‫ آ‬Fe ‫ إذا اﺥ‬-2 . 10-2 – x = 0 → x = 10-2 mol : ‫ آ‬H3O+ ‫ إذا اﺥ‬- . H3O+ ‫ه ﺵ ارد‬ ‫ا‬ ‫ و ا‬xmax = xf = 10-2 mol ‫إذن‬ : ‫ ا‬H2 -‫ﺝـ‬ : ‫ﻡ ﺝ ول ا م‬nf(H2) = xf = 10-2 mol : . ،، :– –

9: 2011/2010 : - (02) – -nf (H2 ) = V(H2 ) V(H2 ) = nf (H2 ) VM VM →V(H2 ) = 10-2 . 22.4 = 0.224 L = 224 mL : Fe2+ ‫▪ ﺕ آ ا ل ا ﺕ ﺏـ‬[ ]Fe2+ f = nf (Fe2+ ) = xf 10-2 = 5 .10-2 mol/L V V = : ‫▪آ ا ا ﻡ ا‬ 0.2nf(Fe) = 5 . 10-2 – xf = 5 . 10-2 – 102- = 4 . 10-2 molnf (Fe) = mf (Fe) → mf (Fe) = nf (Fe) . M Mmf (Fe) = 4 .10-2 . 56 = 2.24 g : ‫اﺕ‬ ‫ ا ا ا‬-‫د‬ ‫ و ﺏ ﺕ‬، ‫ ا ﺕ ﺥ إ ا‬Cl- ‫ ا ﺕ ﻡ ا و ا ارد‬Fe2+ ‫ا ارد‬ ‫يا ا ﺕ‬‫ﺕ ا ل و ﻡ ﻡ أ ﺕ دل ا ل ا ﺕ ن ا ا رد ل‬ ‫ه ﺕ ا ردﺕ ا‬ . FeCl2 : ‫ا ﺕ ه‬ ‫( و ﻡ ﺕ ن ا ا ا‬Fe2+ + 2Cl-) ‫ا ﺕ ه‬ :‫ﺕ ا ل‬ ‫آ ا ا ﺕ‬- : ‫آﺏ‬ ‫ﻡ ﺥ ل ﺹ ا ا رد‬[ ]C = Fe2+ = 5 .10-2 mol/L . ‫ه ﺕ آ ا لا ﺕ ﺏ ا‬C m(FeCl2 )C = n = M(FeCl2 ) = m(FeCl2) → m(FeCl2 ) = C . M(FeCl2) . V V V M(FeCl2 ).VM(FeCl2) = 56 + ( 2 . 35.5) = 127 g/molm(FeCl2 ) = 5 .102- .127 . 0.2 = 1.27 g : ‫א نא א‬ : ‫ ﺵ ح ﻡ ث‬-‫ أ‬-1 : ‫ا ﺕ ء ل ﺕآ آ ا و ا د‬ ‫ا ﺥ ءا‬- Zn = Zn2+ + 2e- :‫د‬ ‫نو ا‬ ‫ أﺹ ه ا ا‬Cu2+ ‫ اﺥ ء ا ن ا زرق ل ارﺝ ع آ ﺵ ارد ا س‬- ‫ا‬ ‫ام‬ Cu2+ + 2 e- = Cu ‫اﺏ ا‬ x=0 : ‫ ﺏ ﻡ د ا آ ة و ا رﺝ ع ﻥ‬- ‫اﻥ‬ x ‫ﻥ‬ xf Zn + Cu2+ = Zn2+ + Cu : ‫ ﺝ ول ا م‬-‫ب‬ Zn (S) + Cu2+ (aq) = Zn2+(aq) + Cu (s) 2.88 . 10-4 n0(Cu2+) 0 0 2.88 . 10-4 – x n0(Cu2+) –x x x 2.88 . 10-4 – xf n0(Cu2+) –xf xf xf : . ،، :– –

10 : 2011/2010 : - (02) – -n0(Zn) = m = ρV 7200 ( 0.2 .10-2 . 2 .10-2 . 6.5 .10-2 ) = 2.88 .10-4 mol M = 65 : xf ‫ ﻡ ار‬-‫ﺝـ‬ M : ‫آ ن أن ا ﺕ ء اﺥ آ ن‬2.88 . 10-4 – xf = 0 → xf = 2.88 . 10-4 mol : C0 -‫د‬ : ‫آ ن أن ﺵ ارد ا س اﺥ آ‬n0(Cu2+) – xf = 0 → n0(Cu2+) = xf = 2.88 . 10-2 mol[ ]Cu2+ 0 = n0 (Cu2+ ) = 2.88 .102- = 1.44 .102- mol/L V 2 : (Cu2+ + 2NO3-) ‫ﻡ ﺥ ل ﺹ ا ل‬C0 = [Cu]0 = 1.44 .102- mol/L[ ]NO3‫ ـ‬0 = 2C0 = 2.88 .102- mol/L : ‫ ا آ و ا ﺝ‬-‫ أ‬-2 : ( Cl2 ‫ﺏ ا ر‬ ‫ا ا و )ﺕ آ ا‬ . Cl2 : ‫▪ ا آ‬ . Fe : ‫▪ ا ﺝ‬ : ( HCl ‫ ﺏ آ ر ا روﺝ‬Fe ‫ا ا ﻥ )ﺕ آ ا‬ . H3O+ : ‫▪ ا آ‬ . Fe : ‫▪ ا ﺝ‬ : ‫ ا د ا‬-‫ب‬ : ‫ا او‬Fe = Fe2+ + 2e-Cl2 + 2e- = 2Cl- : ‫ا اﻥ‬Fe + Cl2 = Fe2+ + 2 Cl-Fe = Fe2+ + 2e-H3O+ + 2e- = H2 + 2H2O ‫ ا د ا‬-‫ أ‬-3Fe + H3O+ = Fe2+ + H2 + 2H2O : ‫آ ة و ا آ ة و ا رﺝ ع و ﻡ د ا آ ة ا رﺝ‬6×| Fe2+ = Fe3+ + e-1×| Cr2O72- + 14H+ + 6e- = 2Cr3+ + 7H2O : ‫ ﺝ ول ا م‬- ‫ب‬6Fe2+ + Cr2O72- + 14H+ = 6Fe3+ + 2Cr3+ + 7H2O ‫ ا م ا‬6Fe2++ Cr2O72-+ 14H+ = 6Fe3++ 2Cr3++7H2O ‫ اﺏ ا‬x = 0 n1 n2 ‫ ﺏ‬00‫ﺏ‬ ‫ اﻥ‬x n1 – 6x n2 - x ‫ ﺏ‬6x 2x ‫ﺏ‬ ‫ ﻥ‬xE n1 – 6xE n2 – xE ‫ ﺏ‬6xE 2xE ‫ﺏ‬ : . ،، :– –

11 : 2011/2010 : - (02) – -n1 = n0(Fe2+) , n2E = nE(Cr2O72-) : V2E ، V1 ، C2 ، C1 ‫▪ ا ﺏ‬ : ‫ا وط ا آ ﻡ و‬ ‫ا نا‬▪ n2 – 6xE = 0 → xE = n1 = n0 (Fe2+ ) 6 6▪ n2 – xE = 0 → xE = n2E = nE(Cr2O72-)n0 (Fe2+ ) = nE (Cr2O72- ) 6[ ]Fe2+ V1 = [ ]6 Cr2O7 2 ‫ـ‬ V2EC1V1 = C2V2E → C1V1 = 6 C2V2E 6 :‫ا‬ ‫ ا زم إ‬K2Cr2O7 ‫▪ ﻡ ل‬ : ‫ﻡا ا ﺏ‬V2E = C1V1 = 0.24 . 0.1 = 10-2 L = 10 mL 6C2 6. 0.4 :‫א نא س‬ : ‫ ﻡ ا ء‬100 mL ‫ آ آ ت ا د م ا اﺝ إذاﺏ‬-1 mC = n(Na 2S2O3 + 5H2O) = M = m m=CMV V V MV →M = 2M(Na) + M(S) + 4M(O) + 5M(H2O)M = (2 . 23) + (2 . 32) + (3. 16) + (5 . 18) = 248 g/molm = 5 . 10-2 . 248 . 0.1 = 1.24 gI2 + 2e- = 2I- : ‫ ا د ت‬-‫ب‬2S2O32- = S4O62- + 2e- : C1 ‫ ا آ‬-I2 + 2S2O32- = 2I- + S4O62- :‫ا‬n(I2 ) = n(S2O32 ) 2[ ][ ]I2 V1 = S2O82 ‫ـ‬ V2E → C1V1 = C2V2E C1 = C2V2 2 2 2V1 →C1 = 5 .10-2 .15.6 .10-3 = 1.95 .10-2 mol/L 2. 20 .10-3 : . ،، :– –

12 : 2011/2010 : - (02) – - : ‫ ﻡ د ا‬-‫ أ‬-25×| Fe2+ = Fe3+ + e- : n -‫د‬1×| Cr2O72- + 14H+ + 6e- = 2Cr3+ + 7H2O :‫ا‬5Fe2+ + MnO4- + 8H+ = 5Fe3+ + Mn2+ + 4H2On0 (Fe2+ ) = n(MnO4‫) ـ‬ :‫ن‬ (Fe2+ + SO42-) ‫ﻡ ﺥ لا‬ 51 : ‫وﻡ‬n0(Fe2+) = n0(FeSO4 + nH2O)n0 (FeSO4 + nH2O ) = n(MnO4- ) 5n0 (FeSO4 + n(H2O) = 5 n(MnO4- )m(FeSO4 + n(H2O) = 5 C2V2EM(FeSO4 + nH2O)M(FeSO4 + nH2O) = m(FeSO4 + n(H2O) 5 C2V2E 2.224 : ‫و ﻡ ﺝ أﺥ ى‬M(FeSO4 + nH2O) = 5 . 0.1.16 .10-3 = 278 g/mol : ‫ﺏ ﺏﻥ‬M(FeSO4 + 2H2O) = 56 + 32 + (4 .16) + n(18) = 18 n +152 ‫وﻡ ﺹ ﺏ رات آ ت ا ا‬18 n + 152 = 278 → 278 -152 n= =7 18 . (FeSO4 + 7H2O) : ‫ه‬ ** ‫ ﻥ رس‬: ‫** ا ذ‬ ‫ﻥ ﺝ إﺏ‬ ‫ﻥ ﻡد ﻥ ﺏ‬ - ‫ا وب‬ [email protected] Tel : 0771998109 . ‫ا ا وﻥ ﺏ ي ﺥ ا روس أو ا ر و‬ ‫وﺵ ا ﻡ‬ : ‫ أدﺥ ﻡ ا ذ‬. ‫ﻥ ﻡ ه ا ا ع و‬ sites.google.com/site/faresfergani : . ،، :– –

‫را ا ا ا ا‬ ‫ا‬ ‫ﻥ ﻡد ﻥ ﺏ‬‫– ا وب‬ ‫وزارة ا ﺏ ا‬‫ا ذ ‪ :‬ﻥ رس‬ ‫دة ا م ا‬ ‫إن‬ ‫ا‬ ‫‪:‬ا ما وا‬ ‫ا‬ ‫ا ة‪ 3:‬ت‬ ‫م‪3:‬عت‪،‬ر‪،‬تر‬‫‪Sujet : 3AS 01 - 03‬‬ ‫لآ ‪.‬‬ ‫‪:‬ا ا‬ ‫ا يا‬‫‪2011/2010 :‬‬ ‫ا ا را‬ ‫‪2010/11/21 :‬‬ ‫ر‬ ‫)‪u (V‬‬ ‫א ن א ول ‪(*) :‬‬ ‫ا‪:‬‬ ‫ا جﺏ د ا‬ ‫ﻥ ا لا‬ ‫‪3A + B = 2C + D‬‬ ‫اا‬ ‫ﺕ ات آ ا دة ع‬‫)‪nC (mol‬‬ ‫‪C‬ﺏ ا ﻡ ‪:‬‬ ‫ا‬ ‫‪α‬‬ ‫‪5‬‬ ‫)‪ nC = f(t‬ا‬ ‫أن ﻡ ا‬ ‫إذا‬ ‫‪ t = 5 min‬ه )‪ . (tanα = 0.2‬ا ه‬ ‫ا‪:‬‬ ‫‪ -1‬ﺕ ا ع ا ‪. C‬‬ ‫ا عا ‪.C‬‬ ‫‪ -2‬ا ا‬ ‫‪ -3‬ا ا ‪.‬‬ ‫)‪t (min‬‬ ‫‪ -4‬ا ا ‪.‬‬ ‫‪ -5‬اﺥ ء ا ع ا ‪. A‬‬ ‫ﺥ ءا عا ‪.A‬‬ ‫‪ -6‬ا ا‬ ‫ﺡ ا ا ‪. V = 0.25 L :‬‬ ‫‪ ) :‬ﺏ ر ‪ – 2008‬ر ت ( )**(‬ ‫א نא‬‫ﺏ ا م ‪ Mg‬و ﻡ ل آ ر ا روﺝ ﺏ أآ ة – إرﺝ ع ﻡ د ‪:‬‬ ‫ا‬ ‫ﻥ جا لا‬‫‪ V = 60 ml‬و ﺕ آ‬ ‫)‪Mg(s) + 2H3O+ = 2H2O(ℓ) + H2(g) + Mg2+(aq‬‬ ‫ﻥﺥ آ ﻡ ﻡ نا‬ ‫م ‪ m = 1.0 g‬آ س ﺏ ﻡ ل آ ر ا روﺝ ﺡ‬‫ا ‪ ، C = 5.0 mol/L‬ﺡ اﻥ ق ز ا روﺝ و ﺕ ا ﺡ ﺕ ر ﺡ اﺥ ء آ‬ ‫ا مآ ‪.‬‬‫ا ا وﻥ ﺝ ول ا ت أدﻥ ‪.‬‬ ‫ﻥ ز ا روﺝ ا و ﻥ ﺡ آ د‬‫)‪t(min‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪12345678‬‬‫)‪V(H2) (mL‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪336 625 810 910 970 985 985 985‬‬‫)‪X (mol‬‬ ‫‪ /1‬أﻥ ﺝ و م ا ‪.‬‬ ‫‪ /2‬أآ ﺝ ول ا ت ﺡ ‪ x‬ﺕ م ا ‪.‬‬ ‫‪ /3‬أر ا ا ﻥ )‪ x = f(t‬ﺏ ﻡ ‪.‬‬‫‪:‬‬ ‫‪. ،،‬‬ ‫–‪:‬‬ ‫–‬

‫‪2:‬‬ ‫‪2011/2010 :‬‬ ‫)‪- (03‬‬ ‫–‬ ‫‪-‬‬ ‫‪ /4‬ا م ا ‪ xf‬ا و ﺡ د ا ا ‪.‬‬ ‫)‪. (t = 3 min) ، (t = 0 min‬‬ ‫ا روﺝ ا‬ ‫ﺕ‬ ‫‪ /5‬أﺡ‬ ‫اﻥ ء ا ل ا ‪.‬‬ ‫‪ /6‬زﻡ ﻥ ا ‪. t1/2‬‬ ‫‪ /7‬أﺡ ﺕ آ ﺵ ارد ا روﻥ م )‪ (H3O+‬ا ا‬ ‫ﻥ ﺥ ‪. M(Mg) = 24.3 g/mol :‬‬ ‫ﺵ وط ا ﺏ ‪. VM = 24 L/mol :‬‬ ‫اا‬ ‫א ن א ‪ ) :‬ض ا ا ول – ‪(**) ( 2009/2008‬‬ ‫‪ -2 :‬آ ر ‪ -2‬ﻡ ﺏ وﺏ ن ﺡ ا د ا ‪:‬‬ ‫ا عا‬ ‫)‪(CH3)3C-Cl + 2 H2O = (CH3)3C-OH + H3O+(aq) + Cl-(aq‬‬‫س ا ‪ .‬ا ﻥ ﺥ ﺏ ‪ V1 = 20 mL‬ﻡ ﻡ ل‬ ‫ﻥﺏ ا را ﻡ اا لﺏ‬‫ن ﻡ )ﻡ ء ‪ (acétone +‬ﺡ‬ ‫‪ -2‬آ ر ‪ -2‬ﻡ ﺏ وﺏ ن ﺕ آ ا ‪ C1 = 0,10 mol/L :‬و ﻡ‬‫ا ا‪:‬‬ ‫‪ . V2 = 80 mL‬ﻥ ﺝ ز ا ﺏ ﻡ و ﺏ ا س و إﺝ اء ا ب ﻥ‬ ‫)‪t(s‬‬ ‫‪0 30 60 80 100 120 150 200‬‬ ‫)‪σ(S/m‬‬ ‫‪0 0,246 0,412 0,502 0,577 0,627 0,688 0,760‬‬ ‫سا ‪.‬‬ ‫‪ -1‬اﺵ ح ذا ﻡ ﺏ ه ا ا ل‬ ‫‪ -2‬ﺵ ﺝ ول ﺕ م ا ‪.‬‬ ‫ه ‪. σ = 426 x :‬‬ ‫‪ -3‬ا أن رة ا ا ‪ σ‬ﺏ ا م ‪x‬‬ ‫ﺏ اﻡ‪.‬‬ ‫ا م‪x‬‬ ‫‪ -4‬ﺵ ﺝ ول‬ ‫ا ‪ . t = 200 s‬ﺏ ذ ‪.‬‬ ‫‪ -5‬ه اﻥ ا‬ ‫‪ -6‬أ ر ا ن )‪. x = f(t‬‬ ‫ا ‪. t = 50 s‬‬ ‫‪ -7‬ا ﻡ ا )‪ • : x = f(t‬ا‬ ‫• زﻡ ﻥ ا ‪.‬‬ ‫‪ σf‬آ ﺏ ا ﺏ ‪ σ‬و ‪ x‬ﻡ دون ا ﻥ )‪. λ(Cl-) ، λ(H3O+‬‬ ‫‪ -8‬ﺏ أﻥ ﺏ‬ ‫‪. λ(Cl-) ) 7.6 . 10-3 S.m2.mol-1 ، λ(H3O+) ) 35.0 . 10-3 S.m2.mol-1 :‬‬ ‫א ن א א ‪ ) :‬ض ا ا ول – ‪(**) ( 2008/2007‬‬‫ا ‪t=0‬ﺡ‬ ‫را ﺕ ر ا ﺏ ﺵ ارد ا د ‪ I-‬و ﺵ ارد ا وآ د ت ‪ ، S2O82-‬ﻥ‬‫ر ‪ V1 = 150 mL‬ﻡ ﻡ ل )‪ (S1‬د ا ﺕ م )‪ ( K+ + I-‬ﺕ آ ا ‪ C1 = 0.06 mol.L-1‬إ‬‫ﺡ ر ‪ V2 = 100 mL‬ﻡ ﻡ ل )‪ (S2‬وآ د ت ا ﺕ م )‪ (2K+ + S2O82-‬ﺕ آ ا‬ ‫ﺏ ارد ‪. [K+] = 0.2 mol.L-1 : K+‬‬ ‫)‪ (S‬ﺏ ا ﻡ ‪.‬‬ ‫ﺕ ات ﺕ آ ‪ S2O82-‬ا اﺝ ة ا ا‬ ‫اا‬‫‪( S2O8-2 (aq) / SO42- (aq) ) ، ( I2 (aq) / I- (aq) ) :‬‬ ‫‪ -1‬أآ ﻡ د ﺕ ا آ ة ا رﺝ ا دث ‪.‬‬ ‫ت و آ ا ﺕ اآ ه ا ا ‪.‬‬ ‫‪ -2‬آ ت ا دة ا ﺏ ا‬ ‫‪ -3‬أﻥ ﺝ ول ﺕ م ا و ا ﻡ ‪:‬‬ ‫• ﻡ ار ا م ا ‪. xf‬‬ ‫ا اﺝ ة ا ل ا ‪) t1/2‬زﻡ ﻥ ا ( ‪.‬‬ ‫• آ ت ا دة ﻥ اع ا‬ ‫ﺥ ء ‪ S2O82-‬ا ﻥ ه )‪. v'(S2O82-‬‬ ‫‪ -4‬أوﺝ ا ﺏ ا ا ‪ v‬و ا ا‬ ‫‪:‬‬ ‫‪. ،،‬‬ ‫–‪:‬‬ ‫–‬

‫‪3 : 2011/2010 :‬‬ ‫)‪- (03‬‬ ‫–‬ ‫‪-‬‬ ‫‪[ S2O82-]. 10-3‬‬ ‫ﻡ ا ن‪:‬‬ ‫‪ -6‬ا‬ ‫‪-1‬‬ ‫ا ‪. t = 40 min‬‬ ‫•ا‬ ‫‪. t1/2‬‬ ‫• زﻡ ﻥ ا‬ ‫‪4‬‬ ‫‪10‬‬ ‫)‪t (min‬‬ ‫א ن א س ‪ ) :‬اﻡ ن ا ا ول – ‪(**) ( 2008/2007‬‬ ‫ا‪:‬‬ ‫ا جﺏ د ا‬ ‫‪ -1‬ﻥ ا ل ا‬ ‫‪αA+βB=σC+λD‬‬ ‫‪.‬‬ ‫)‪v(A‬‬ ‫=‬ ‫)‪v(C‬‬ ‫‪:‬‬ ‫ﺕ ‪C‬آ‬ ‫ﺏ‬ ‫‪A‬‬ ‫أ أن اﺥ ء ا ع ا‬ ‫‪α‬‬ ‫‪δ‬‬ ‫ا ءا آ‬ ‫‪ -2‬ﺕ آ ﺵ ارد ا د ‪ I-‬ﺏ ا‬‫ذي ا د ‪:‬‬ ‫‪ H3O+‬و ا‬ ‫‪ H2O2‬و ﺡ‬ ‫)‪2 I-(aq) + H2O2 (aq) + 2H3O+(aq) = I2 (aq) + 4H2O(ℓ‬‬ ‫ا ول ا ‪:‬‬ ‫‪ 3‬ﺕ رب أﺡ م ﻡ و ﺡ ﺵ وط آ ﺕ ﺏ آ‬ ‫ﻥ‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪( mmol ) H2O2‬‬ ‫ﻡ‬ ‫را ﺏ‬ ‫‪( mmol ) I-‬‬ ‫ﻡ‬ ‫آ ا دة ا ﺏ ا‬ ‫‪n0‬‬ ‫‪n0‬‬ ‫‪n0‬‬ ‫ﻡ‬ ‫آ ا دة ا ﺏ ا‬ ‫‪80‬‬ ‫‪80‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪. H3O+‬‬ ‫ا‬ ‫آ ا دة ا ﺏ ا‬ ‫ﺏ دة‬ ‫ﺏ دة‬ ‫ﺏ دة‬ ‫درﺝ ﺡ ارة ا‬ ‫‪20°C‬‬ ‫‪40°C‬‬ ‫‪20°C‬‬‫‪:‬‬ ‫‪. ،،‬‬ ‫–‪:‬‬ ‫–‬

‫‪4:‬‬ ‫‪2011/2010 :‬‬ ‫)‪- (03‬‬ ‫–‬ ‫‪-‬‬‫ا تا ا )‪،(a‬‬ ‫د ﻡ ت ا د ‪ I2‬ا رب ا ث ﺕ‬ ‫ﺏ ﻡ ﺏ ﺕ رﺕ‬ ‫)‪(b‬و)‪.(c‬‬ ‫ث؟ ‪.‬‬ ‫ا رب ا‬ ‫أ‪ -‬ه ﺵ ارد ‪ H3O+‬ﺕ دور و أم ﻡ‬ ‫‪.‬‬ ‫ب‪ -‬أﻥ ر ا ﺏ ‪ 3 ، 2 ، 1‬ﻡ ‪ c ، b ، a‬ﻡ ا‬ ‫ا د ‪ . I2‬ﺏ‬ ‫ا ‪ t = 20 min‬و ا‬ ‫ﺝـ‪ -‬اﻥ ﻡ ا ن ‪ ّ ،‬ا ا‬‫‪ H2O‬ا ﻥ ه )‪. v(H2O‬‬ ‫ﺕ‬ ‫ﺏ )‪. (b‬‬ ‫‪ t = 60 min‬ﺏ‬ ‫اﺥ ء ‪ I-‬ه ‪ v(I-) = 0.4 mmol/min‬أﺡ‬ ‫د‪ -‬إذا آ ﻥ‬ ‫** ا ذ ‪ :‬ﻥ رس **‬ ‫ﻥ ﻡد ﻥ ﺏ‬ ‫ا وب ‪-‬‬ ‫‪[email protected]‬‬ ‫‪Tel : 0771998109‬‬ ‫ا روس أو ا ر و ﺡ ‪.‬‬ ‫ا ا وﻥ ﺏ ي ﺥ‬ ‫ﻥ ﺝ إﺏ‬ ‫وﺵ ا ﻡ‬ ‫ﻥ ﻡ ه ا ا ع و ‪ .‬أدﺥ ﻡ ا ذ ‪:‬‬ ‫‪sites.google.com/site/faresfergani‬‬ ‫‪:‬‬ ‫‪. ،،‬‬ ‫–‪:‬‬ ‫–‬

5: 2011/2010 : - (03) – - ‫أﺝ ﺏ‬Sujet : 3AS 01 - 03 ‫لآ‬ ‫ا ا‬: ‫ا يا‬ (*) : ‫א ن א ول‬ : C ‫ ﺕ ا ع ا‬-1 : t ‫ﻡ ا نو ا‬tanα = dnC ................................... (1) . nC = f(t) ‫ ه ﻡ ﻡ س ا‬tanα ‫ﺡ‬ dt :‫و‬vC = dnC ..................................... (2) dt : ‫( ن‬2) ، (1) ‫ﻡا‬vC = tanα = 0.2 mol/min :C ‫ا عا‬ ‫ ا ا‬-2 : t ‫ﻡ ا نو ا‬tanα = dnC ...................................... (1) . nC = f(t) ‫ ه ﻡ ﻡ س ا‬tanα ‫ﺡ‬ dt :‫و‬v'C = 1 dnC ..................................... (2) V dt : ‫( ن‬2) ، (1) ‫ﻡا‬v'C = 1 tanα = 0.2 = 0.8 mol/L.min V 0.25 : ‫ ا‬-3 ‫ﺡا‬ ‫ام‬ 3A + B = 2C + D ‫اﺏ ا‬ x=0 n0A n0B 0 0 ‫اﻥ‬ x ‫ﻥ‬ xf n0A –3x n0B –x 2x x n0B –3xf n0B –xf 2xf xf : t ‫ﻡ ا نو ا‬tanα = dnC . nC = f(t) ‫ ه ﻡ ﻡ س ا‬tanα ‫ﺡ‬ dt . ،، :– – :

6: 2011/2010 : - (03) –-tanα = d(2x) = 2 dx ................................... (1) : ‫ و ﻡ‬nC = 2x : ‫ﻡ ﺝ ول ا م‬ dt dt :‫و‬v = dx ....................................................... (2) dt : ‫( ن‬2) ، (1) ‫ﻡا‬tanα = 2v → v = tanα = 0.2 = 0.1 mol/min 2 2 : ‫ ا ا‬-4 :t ‫ﻡ ا نو ا‬tanα = dnC . nC = f(t) ‫ ه ﻡ ﻡ س ا‬tanα ‫ﺡ‬ dt : ‫ و ﻡ‬nC = 2x : ‫ﻡ ﺝ ول ا م‬tanα = d(2x) = 2 dx ................................... (1) dt dtv'= 1 dx ....................................................... (2) :‫و‬ V dt : ‫( ن‬1) ‫( ا‬2) ‫ﺏ ا‬ v' 1 tanαtanα = 2 V → v' = 2V 0.2 : A ‫ اﺥ ء‬-5v' = = 0.4 mol/L.min : t ‫ﻡ ا نو ا‬ 2 . 0.25tanα = dnC . nC = f(t) ‫ ه ﻡ ﻡ س ا‬tanα ‫ﺡ‬ dt : ‫ و ﻡ‬nC = 2x : ‫ﻡ ﺝ ول ا م‬tanα = d(2x) = 2 dx ................................... (1) :‫و‬ dt dtvA = - dn A dt : ‫ وﻡ‬nA = n0A- 3x : ‫ﻡ ﺝ ول ا م‬ : . ،، :– –

7: 2011/2010 : - (03) –-vA = - d(n0A - 3x) = 3 dx ....................... (2) : ‫( ن‬1) ‫( ا‬2) ‫ﺏ ا‬ dt dtvA = 3 → vA = 3 tanαtanα 2 2 3vA = . 0.2 = 0.3 mol/min 2 :A‫ﺥ ء‬ ‫ ا ا‬-6 : t ‫ﻡ ا نو ا‬tanα = dnC . nC = f(t) ‫ ه ﻡ ﻡ س ا‬tanα ‫ﺡ‬ dt : ‫ و ﻡ‬nC = 2x : ‫ﻡ ﺝ ول ا م‬tanα = d(2x) = 2 dx ................................... (1) dt dtv'A = - 1 dn A :‫و‬ V dt ‫ وﻡ‬nA = n0A - 3x : ‫ﻡ ﺝ ول ا م‬ : : ‫( ن‬1) ‫( ا‬2) ‫ﺏ ا‬v'A = - 1 d(n0A - 3x) = 3 dx ....................... (2) ‫ – ر‬2008 ‫ ) ﺏ ر‬: ‫א ن א‬ V dt V dt : ‫ ﺝ ول ا م‬-1v'A = 3 → v'A = 3 tanαtanα 2V 2Vv'A = 3 = 1.2 mol/L.min . 0.2 2 . 0.25 (**) ( ‫ت‬ ‫ ا م ﺡ ا‬Mg + 2H3O+ = 2H2O + H2 + Mg2+ ‫ اﺏ ا‬x = 0 0.041 0.3 ‫ ﺏ‬00 ‫ اﻥ‬x 0.041 – x 0.3 - 2x ‫ﺏ‬ xx ‫ ﻥ‬xf 0.041 - xf 0.3 - 2xf ‫ﺏ‬ xf xf▪ n0 (Mg) = m = 1 = 0.04 mol M 24.3▪ n0 (H3O+ ) = C V = 5 . 0.06 = 0.3mol : . ،، :– –

8 : 2011/2010 : - (03) – - :‫ت‬ ‫ إآ ل ﺝ ول ا‬-2 : ‫ﻡ ﺝ ول ا م‬n(H2) = x :‫و أ‬n(H2 ) = V(H2 ) VM : ‫وﻡ ن‬x = V(H2 ) VM . ‫ا ول‬ ‫وه ا ا ﻥ‬t(min) 012345678V(H2) (mL) 0 336 625 810 910 970 985 985 985X (mol) 0 0.014 0.026 0.033 0.038 0.040 0.041 0.041 0.041 : x = f(t) ‫ ا ا ﻥ‬-3 x . 10-2(mol) 4.5 4 3.5 3 2.5 2 1.5 1 0.5 0 4 5.0 6 8 10 0 1.5 2 t (min)0.041 – x = 0 → x = 0.041 mol :‫ا‬ ‫ ا م ا و ا‬-4 : : ‫ آ‬Mg ‫ إذا اﺥ‬- . ،، :– –

9: 2011/2010 : - (03) – -0.3 – 2x = 0 → x = 0.15 mol ‫ا ها‬ : ‫ آ‬H3O+ ‫ إذا اﺥ‬- . Mg ‫م‬ ‫ و ا‬xf = xmax = 0.041 mol : ‫إذن‬ : t = 3 min ، t = 0 H2 ‫ﺕ‬ -5 :‫ﻡ ا ن‬tanα = dx .......... (1) . ‫ ه ﻡ ا س‬tanα : ‫ﺡ‬ dt :‫و‬v(H2 ) = dn(H2 ) dt : ‫ﻡ ﺝ ول ا م‬n(H2) = x : ‫وﻡ‬ dx : ‫( ن‬2) ، (1) ‫ﻡ‬v(H2 ) = dt .......... (1)v(H2) = tanα :t=0 ‫ا‬ :‫ﻡ ا ن‬tanα = 3.10-2 - 0 = 2 .10-2 → v(H2) = 2 . 10-2 mol/min 1.5 - 0 : t = 3 min ‫ا‬ :‫ﻡ ا ن‬tanα = 4.5 .10-2 -1.5 .10-2 = 6 .10-3 → v(H2) = 6 . 10-3 mol/min. 5-0 : t1/2 ‫ زﻡ ﻥ ا‬-6 : ‫ا م ا أي‬ ‫ه ا ﻡ ا ي ن ا م ﻡ وي‬ ‫زﻡ ﻥ ا‬t = t1/2 → x = xf = 0.02 mol 2 . t1/2 = 1.5 min : ‫ﻥ ﺏ ﻥ‬ ‫ﺏ ط ا نوﺏ‬ :‫ا‬ ‫ ﻥ‬H3O+ ‫ ﺕ آ‬-7[ ]H3O+ f = nf (H3O+ ) Vnf(H3O+) = 0.3 – 2 xf = 0.3 – ( 2 . 0.041) = 0.28 mol/L[ ]H3O+ f = 0.28 0.06 = 3.63 mol/L : . ،، :– –

10 : 2011/2010 : - (03) – - (**) ( 2009/2008 – ‫ ) ض ا ا ول‬: ‫א ن א‬ ‫ وﻥ‬، Cl- ، H3O+ ‫ارد‬ ‫ن ا )ا ا ( ﺕ ﺝ ا‬ ‫ا‬ ‫ ﻡ ﺏ ا ل‬-1 . ‫ﻥ أن ا ارد ا ﺝ و ا ه ا و ا ا ﺏ ا‬ : ‫ ﺝ ول ا م‬-2 . R-OH ‫( ﺏـ‬CH3)3-COH ‫( و ـ‬R-Cl) ‫( ﺏـ‬CH3)3-CCl ‫ﻥ ﻡ اﺥ را ـ‬ ‫ﺡا‬ ‫ام‬ R-Cl + 2H2O = R-OH + H3O+ + Cl- ‫اﺏ ا‬ x=0 00 2 . 10-3 ‫ﺏ دة‬ 0 xx ‫اﻥ‬ x xf xf ‫ﻥ‬ xf 2 .10-3 – x ‫ﺏ دة‬ x 2 .10-3 – xf ‫ﺏ دة‬ xfn0(R-Cl) = CV = 0.1 . 0.02 = 2 . 10-3 mol : σ = 426 x ‫ ا ج ا‬-3 : ‫ﻡ ﺝ ول ا م‬[ ] [ ]σ = λ(H3O+ ) H3O+ + λ(Cl-) Cl- : ‫وﻡ‬σ = λ(H3O+ ) n(H3O+ ) + λ(Cl- ) n(Cl- ) : ‫ ﺏ ا ﻡ‬x ‫ ﺝ ول‬-4 V V : ‫ا دا ا ا ﺏ ﻥ م ﺏ ا ول‬n(H3O+) = xn(Cl-) = xσ = λ(H3O+ ) x + λ(Cl- ) x VS VSσ = λ(H3O+ ) + λ(Cl- ) x VSσ = 35.0 .10- + 7.6 .10-3 x (20 + 80) .10-6σ = 426 x t (s) 0 30 60 80 100 120 150 200 x . 10-3 mol 0 0.577 0.967 1.178 1.354 1.471 1.615 1.784 : t = 200 s ‫ا‬ ‫اﻥ ء ا‬ ‫ اﻡ ﻥ‬-5 ‫ﻥ رن ﺏ‬x(200s) < xf ‫ أﻡ أذا آ ن‬، 200 s ‫ا‬ ‫اﻥ‬ x(200s) = xf ‫ ذا آ ن‬، x(200s) ‫ و‬xf ‫دة( و‬ . ‫ها‬ ‫ﻥ‬- : ‫( )ا ء ﺏ‬R-Cl) ‫ا ﺕ آ آ‬2 . 10-3 – xf = 0 → xf = 2 . 10-3 mol . ،، :– – :

11 : 2011/2010 : - (03) – - ‫ا‬ : ‫ ﻥ‬σ = 426 x ‫ﻡ ا‬-x (200s) = σ(200s) = 0.760 = 1784 .10-3 mol 426 426 . t = 100 s ‫ و ﻡ ا‬x(200s) < xf ‫ﻥ ﺡ‬ : x = f(t) ‫ ا ا ﻥ‬-6 x(mmol) 2 1.8 1.6 11.4.44 1.2 1 0.8 0.6 0.4 0.28 0.2 0 0 50 100 150 200 250 t (s) : t = 50 s ‫ا‬ ‫ ا‬-7 : t = 50 s ‫ﻡ ا ن و ا‬tanα = dx .................................................. (1) . x = f(t) ‫ ه ﻡ ﻡ س ا‬tanα ‫ﺡ‬ dt :‫و‬v = dx ....................................................... (2) dt : ‫( ن‬2) ، (1) ‫ﻡا‬v = tanαtanα = 1.44 .10-3 - 0.28 .10-3 = 1.16 .10-5 v = 1.16 .10-5 mol/s 100 -0 → : ‫زﻡ ﻥ ا‬ ‫زﻡ ﻥ ا‬ : ‫ه ا ﻡ ا زم غ ﻥ ا م ا‬ : . ،، :– –

12 : 2011/2010 : - (03) – -t = t1/2 → x= xf 2 .10-3 = 10-3 mol 2 = 2 . t1/2 = 62 s : ‫ﻥ ﺏ ﻥ‬ ‫ﺏ ط ا نوﺏ‬ : λ(Cl-) ، λ(H3O+) ‫ ﻡ دون ا ء إ‬σ ‫ و‬x ‫ آ ﺏ ا ﺏ‬σf ‫ إ ت أﻥ ﺏ‬-8 :‫ﺏ‬σ = λ(H3O+ ) + λ(Cl- ) x VS : ‫ﻥا‬x = xf → σ = σf : ‫آﺏ‬ ‫و‬σf = λ(H3O+ ) + λ(Cl- ) xf VSσx σ = σf x : ‫ ﻥ‬σf σ ‫رة‬ ‫ﺏ‬ = σ ‫ ﺏ‬x ‫ ﺏ‬σ ‫إ د ا رة‬ ‫وﻡ‬σf xf → . λ(Cl-) ، λ(H3O+) ‫ﻥ ﺏـ‬ ‫ ﻡ دون ا‬σf (**) ( 2008/2007 – ‫ ) ض ا ا ول‬: ‫א ن א א‬ : ‫ ﻡ د ا‬-12I-(aq) = I2 (aq) + 2e-S2O82-(aq) + 2e- = 2SO42-(aq)2I-(aq) + S2O82- = I2 + 2SO42-(aq) : ‫ آ ت ا دة ا ﺏ ا ت‬-2▪ n0(I-) = C1 V1 = 0.06 . 0.15 = 9 . 10-3 mol[ ]▪ n0(S2O82-) = S2O82‫ ـ‬V2 :‫ﻡا د‬K2S2O8 = 2K+ + S2O82- :‫ن‬[K+ ]= 2C[ ]S2O82‫ = ـ‬2C [ ] [ ]K+ : ‫وﻡ‬[ ][ ] [ ] [ ]S2O82‫ـ‬ =2 → K+ = 2 S2O82‫ـ‬ → S2O82 ‫ـ‬ = K+ 0.2 2 = = 0.1 mol / L 2[ ]n0(S2O82-) = K+ V2 = 0.1. 0.1 = 102- mol 2 : . ،، :– –

13 : 2011/2010 : - (03) – - : ‫ ﺝ ول ا م‬-3 ‫ﺡا‬ ‫ام‬ 2I- (aq) + S2O82-(aq) = I2 (aq) + 2SO42-(aq) ‫اﺏ ا‬ x=0 0 0 9 . 10-3 10-2 ‫اﻥ‬ x x 2x ‫ﻥ‬ xf 9 . 10-3 – 2x 10-2 – x xf 2xf 9 .10-3 –2xf 10-2 – xf : ‫ا ما‬- : ‫ آ‬I- ‫ إذا اﺥ‬-9 . 10-3 – 2 x = 0 → x = 4.5 . 10-3 mol10-2 – x = 0 → x = 10-2 mol : ‫ آ‬S2O82- ‫ إذا اﺥ‬- . xf = xmax = 4.5 . 10-3 mol ‫إذن‬ : t1/2 ‫ت و ا اﺕ‬ ‫ آ ت ا دة‬-t = t1/2 → x = xf = 2.25 . 10-3 mol 2 : ‫و ﻡ ﺝ ول ا م‬n(S2O82-) = 10-2 - x : v’(S2O82-) ‫ و‬v ‫ ا ﺏ‬-4▪ n1/2(I-) = 9 . 10-3 – ( 2 . 2.25 . 10-3 ) = 7.5 . 10-3 mol▪ n1/2(S2O82-) = 10-2 – 2.25 . 10-3 = 7.75 . 10-3 mol▪ n(SO42-) = 2 . 2.25 .10-3 mol = 4.5 . 10-3 mol▪ n(I2) = 2.25 . 10-3 mol▪ v = dx ......................................................................... (1) dt▪ v'(S2O82- ) = - 1 dn(S2O82‫) ـ‬ V dt : ‫ﻡ ﺝ ول ا م‬n(S2O82-) = 10-2 – x :‫ﺏ ﻥ‬v’(S2O82-) = - 1 d (10-2 – x) = - 1 d(‫ـ‬x) = 1 dx ........ (2) V dt V dt V dt : ‫( ن‬2) ، (1) ‫ﻡ‬v’(S2O82-) = 1 → v = V v’(S2O82-) v : t = 40 min ‫ ا‬-6 V : dx :‫ﻡ ا ن‬ v = .................................................... (1) dt : . ،، :– –

14 : 2011/2010 : - (03) – - [ S2O82-]. 10-3 4 -1 10 31204 t (min) 5 20 80[ ]tanα = - d S2O8‫ـ‬2 = - 1 d n(S2O82‫) ـ‬ . t ‫ ه ﻡ ا س ا‬tanα ‫ﺡ‬ dt V dt : ‫ﻡ ﺝ ول ا م‬n(S2O82-) =10-2 – x : ‫وﻡ‬tanα = - 1 d (10-2 - x) 1 dx ................ (2) =- V dt V dt : ‫( ن‬2) ، (1) ‫ﻡ‬tanα = - 1 v → v = - V tanα V : t = 40 min ‫ﻡ ا ن ا‬tanα = 4 .10-3 - 20 .10-3 = - 2.67 .10-4 80 - 20v = - ( 0.15 + 0.1) (- 2.67. 10-4) = 6.67 . 10-5 mol/min : ‫ زﻡ ﻥ ا‬- . t1/2 [ ]‫ زﻡ ﻥ ا‬S2O82‫ ـ‬1/ 2 ‫ﻥ‬ : . ،، :– –

15 : 2011/2010 : - (03) – -t = t1/2 → n(S2O82-) = 7.75 . 10-3 mol :‫ﺏ‬[ ]S2O82‫ـ‬ = n1/2 (S2O82‫ـ‬ ) ‫طا‬ V1 + V2 1/2 ‫نא‬[ ]S2O82‫ـ‬1/2 = 7.75 .10-3 = 3.1.10-2 mol/L 0.25 t1/2 = 5 min : ‫ن ﻥ‬ ‫ﺏ‬ (**) ( 2008/2007 – ‫ ) اﻡ ن ا ا ول‬: ‫س‬ ‫א‬ : v(A) v(C) ‫ت أن‬ ‫ إ‬-1 α= σ ‫ﺡا‬ ‫ام‬ αA + βB = σC + λD ‫اﺏ ا‬ x=0 n0A n0B 0 0 ‫اﻥ‬ x n0A – αx n0B – βx σx λx ‫ﻥ‬ xf n0B – αxf n0B – βxf σxf λxf :v(A) = - dnA dtv(C) = - dnB : ‫ﻡ ﺝ ول ا م‬ dtnA = n0A – αx : ‫وﻡ‬nC = σxv(A) = - d(n0A - αx) = α dx ................................. (1) dt dtv(C) = dnC = d(σx) = σ dx ................................. (2) dt dt dt : (2) (1) ‫ﺏ ا‬v(A) = α → α v(C) = σ v(A) → v(A) = v(C)v(C) σ α σ‫ا دإآ‬ ‫وﻡ‬ ‫ﻥ ت ﻡد ا ا‬ ‫ ﺕ دور ﻡ‬H3O+ ‫ ا ارد‬-‫ أ‬-2 . ‫ﻡ أو ﻥ ﺕ‬ : ‫ ا ا ا ﺕ ﺏ‬-‫ب‬، ‫ت أآ‬ ‫ و آ آ ﻥ ا اآ ا ﺏ ا‬، ‫ا آ ازدادت درﺝ ﺡ ارة ا‬ ‫ ﺕ داد‬- . (1) ‫ا ﺏ‬ ‫( ن أ ع ﻡ ا‬2) ‫ا ﺏ‬ ‫( ن أ ع ﻡ ا‬2) ‫و‬ : . ،، :– –

16 : 2011/2010 : - (03) – -‫( ن أ ﻡ‬C) ‫اا‬ ‫و‬، ‫أو ﻡ‬ ‫نا أ عآ ﺏ ﻥ‬ - ‫اا‬ ‫ا‬‫( ن أ ع ﻡ ا ا ا‬c) ‫ و ه ا ا ﺥ أي ا‬، (b) ‫اا‬ ‫ا‬ . ‫ ﺏ ﺏ ن‬. (c) ‫ا‬ ‫ا‬ . (a) ‫( ← ا‬1) ‫ﺏ‬ . (c) ‫( ← ا‬2) ‫ﺏ‬ . (b) ‫( ← ا‬3) ‫ﺏ‬ : b ‫ ﺏ‬t = 60 min ‫ و‬t = 20 min ‫ ﺏ‬I2 ‫ ا ا‬-‫ﺝـ‬vm (I2 ) = ∆n(I2 ) = n2 (I2 ) - n1(I2 ) ∆t t2 - t1vm (I2 ) = 14 .10-3 - 8 .10-3 = 1.50 .10-4 mol/min 60 - 20 : H2O ‫اﺥ ء‬ ▪ : ‫ﻡ ﻡد ا‬v(H2O) = v(I- ) → v(H2O) = 4 v(I- ) → v(H2O) = 2v(I‫ـ‬ ) 4 2 2v(H2O) = 2 . 0.4 .10-3 = 0.8 .10-3 mol/min ² ** ‫ ﻥ رس‬: ‫** ا ذ‬ ‫ﻥ ﻡد ﻥ ﺏ‬ - ‫ا وب‬ [email protected] Tel : 0771998109 . ‫ا روس أو ا ر و ﺡ‬ ‫ا ا وﻥ ﺏ ي ﺥ‬ ‫ﻥ ﺝ إﺏ‬ ‫وﺵ ا ﻡ‬ : ‫ أدﺥ ﻡ ا ذ‬. ‫ﻥ ﻡ ه ا ا ع و‬ sites.google.com/site/faresfergani : . ،، :– –

‫اا‬ ‫را ا ا‬ ‫ا‬ ‫ﻥ ﻡد‬‫– ا وب‬ ‫ﻥﺏ‬ ‫وزارة ا ﺏ ا‬‫ا ذ ‪ :‬ﻥ رس‬ ‫دة ا م ا‬ ‫إن‬ ‫ا‬ ‫‪:‬ا ما وا‬ ‫ا‬ ‫ا ة‪ 3:‬ت‬ ‫م‪3:‬عت‪،‬ر‪،‬تر‬‫‪Sujet : 3AS 01 - 04‬‬ ‫لآ ‪.‬‬ ‫‪:‬ا ا‬ ‫ا يا‬‫‪2011/2010 :‬‬ ‫ا ا را‬ ‫‪2010/11/21 :‬‬ ‫ر‬ ‫)‪u (V‬‬ ‫‪(**) ( 2009/2008‬‬ ‫ن א ول ‪ ) :‬اﻡ ن ا ا‬ ‫א‬‫))‪ (K+(aq) + I-(aq‬و ا آ ‪ C1 = 0.8 mol/L‬ﻡ‬ ‫ﻥ ج ‪ V1 = 100mL‬ﻡ ﻡ ل د ا ﺕ م ذو ا‬‫))‪ ( 2K+(aq) + S2O8-2(aq‬و ا آ‬ ‫‪ V2 = 100mL‬ﻡ ﻡ ل ﺏ وآ د ت ا ﺕ م ذو ا‬‫و ﺕ ﻥ )‪ . (A‬ﻥ ﺡ ﺕ ا ن ﺏ ء ل ﺕ ل ﺏ ء ‪.‬‬ ‫‪C2 = 0.5 mol/L‬‬‫ا ا ج ا ا ل رة أآ ة إرﺝ ﺕ ث ﺏ ﺵ ارد ا د ‪ I-‬و ﺵ ارد ا وآ د ت‬ ‫ه ))‪. (S2O82-(aq)/SO42-(aq)) ، (I2(aq)/I-(aq‬‬ ‫ه اا‬ ‫ا اﺥ‬ ‫)‪ (S2O82-‬و ا‬ ‫‪ -1‬أآ ﻡ د ا آ ة و ﻡ د ا رﺝ ع ﺏ أن ﻡ د ا ا ﺝ ﺕ ن ﻡ ا ‪:‬‬ ‫)‪2I-(aq) + S2O82-(aq) = I2(aq) + 2SO42-(aq) …… (1‬‬ ‫ا ‪ t‬ا ل )‪ (A‬ﻥ ﺥ ‪ 10‬ت ﻡ ﺡ ا اﺡ ة ﻡ‬ ‫ا د ‪ I2‬ا‬ ‫‪ -2‬آ‬‫ه ا ت ﺏ ل ﺕ آ ت ا د م ) ‪( 2Na+(aq) + S2O3-2‬‬ ‫‪ V0 = 20mL‬ﻥ ت ﻡ‬ ‫ﺕ آ ‪. C3 = 0.4 mol.L-1‬‬‫ات ﻡ ﺹ ا ﺡ‬ ‫آ ﻡ ا ء ا رد ‪ ،‬ﻥ‬ ‫ا‬ ‫‪ -‬ﻡ ةآ ﻥ ا‬‫ا ل أزر ‪ ،‬و ﺏ ه ﻥ ﺕ ر ﻡ ل آ ت ا د م ﺡ ﺏ غ ا أ ول ا ن‬‫ات‬ ‫ا ‪ VE‬ا ف ا ﺏ‬ ‫اﺥ ء ا د آ ‪.‬‬ ‫ا زرق د‬ ‫ا ا وﻥ ا ول ا ‪:‬‬ ‫‪t(min) 0‬‬ ‫‪3 6 9 12 16 20 30 40 50 60‬‬ ‫‪VE(mL) 0.0‬‬ ‫‪2.5 5.1 6.9 8.4 10.2 11.4 14.1 15.6 16.1 16.4‬‬‫ﺏا اف‬ ‫ة‪.‬‬ ‫أ‪ -‬ﻡ ه ا ض ﻡ إ ا دة ا رد آ ﻡ‬ ‫ا م‪x‬ﺏ ا‬ ‫اج‬ ‫ةه آ ‪:‬‬ ‫ة أن ا‬ ‫ب‪ -‬أر ا ن )‪. VE = f(t‬‬ ‫ﺝـ‪ -‬أﻥ ﺝ ول ﺕ م ا‬ ‫)‪I2(aq) + 2S2O32-(aq) = 2I-(aq) + S4O62-(aq) ....... (2‬‬ ‫ا ‪ t‬ﻡ لا دا ﺏ ا‬ ‫د‪ -‬أ أن د ﻡ ت ا د ا‬ ‫ﻥ ا ‪ t‬ﺏ ‪. n(I2) = 2 VE :‬‬ ‫ا‬ ‫)‪ . (1‬و ا دا أوﺝ ﻡ ار ا م ا ‪ ،‬و آ‬ ‫هـ‪ -‬اﻥ ﺝ ول ا م‬ ‫افا ‪.‬‬ ‫‪. t = 30 min‬‬ ‫ﺏ ا د ‪ I2‬ا‬ ‫‪ -3‬أﺡ ﺕ آ ا ا‬ ‫‪ -4‬أوﺝ زﻡ ﻥ ا ‪.‬‬ ‫ا ‪. t = 30 min‬‬ ‫‪ -5‬أوﺝ ﻡ ا ا ن )‪ VE = f(t‬ا‬‫‪:‬‬ ‫‪. ،،‬‬ ‫–‪:‬‬ ‫–‬

‫‪2:‬‬ ‫‪2011/2010 :‬‬ ‫)‪- (04‬‬ ‫–‬ ‫‪-‬‬ ‫‪ ) :‬ﺏ ر ‪ – 2008‬م ﺕ ( )**(‬ ‫א نא‬‫ﻡ ‪.‬ﻥ ج‬ ‫)‪ ، (H2O2‬درﺝ ﺡ ارة ﺏ ‪ θ = 12°C‬و وﺝ د و‬ ‫ﻥ رس ﺕ ا ء ا آ‬ ‫ﺵ وط ا ﺏ‬ ‫ا ﺹ ﺏ آ ﻡد ‪:‬‬ ‫ا لا‬ ‫ا اﺏا‬ ‫)‪2H2O2 (aq) = 2H2O(ℓ) + O2 (g‬‬ ‫اآ‬ ‫ز‬ ‫ﺏ ﺥ ل ﻡ ة ا ل ‪ ،‬و أن ا ا‬ ‫) ﻥ أن ﺡ ا ل‬ ‫‪ . ( VM = 24 L/mol‬ﻥ ﺥ ا ‪ t = 0‬ﺡ ‪ Vs = 500 mL‬ﻡ ا ء ا آ ﺕ آ‬ ‫‪[ ]. H2O2 0 = 8.0 .10-2 mol/L‬‬ ‫آ أر د ‪ ،‬و‬ ‫) ‪ ( VO2‬ﺕ‬ ‫اآ ا و‬ ‫ا ول ا ‪:‬‬‫)‪t(min‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪4 8 12 16 20 24 28 32 36 40‬‬‫)‪VO2 (mL‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪60 114 162 204 234 253 276 288 294 300‬‬‫)‪[H2O2 ] (mol/L‬‬ ‫ا‪.‬‬ ‫‪ -1‬أ ﺝ ول م ا ا‬ ‫ء ا آ] [ ] [‬ ‫ا‪: t‬‬ ‫‪H2O2‬‬ ‫‪ -2‬أآ رة ا آ ا‬ ‫‪VO2 ، VM ، VS ، H2O2 0‬‬ ‫‪-3‬أ‪ /‬أآ ا ول ا ‪.‬‬ ‫ا )‪ [H2O2 ] = ƒ(t‬ﺱ ل ﺱ ﻡ ﺱ ؟‬ ‫ب‪ /‬ارﺱ ا‬ ‫ا‪.‬‬ ‫ﺝـ‪ /‬أ رة ا ا‬‫ﺕﺱ‬ ‫‪ t1 = 16 min‬و ‪ . t2 = 24 min‬و اﺱ آ‬ ‫ا‬ ‫د‪ /‬أ ﺱ ا ا‬ ‫اﻡ‬ ‫ا ﻡاﻡ‪.‬‬ ‫ﺕ ] ‪[H2O2‬‬ ‫‪. t1/2‬‬ ‫ا‬ ‫هـ‪ /‬زﻡ‬ ‫‪ -4‬إذا أﺝ ی ا‬ ‫ا رﺝ ‪ ، θ' = 35°C‬أرﺱ آ ﺵ ﻡ‬ ‫ا‬ ‫ا نا ﻡ ا ی ‪.‬‬ ‫א ن א ‪ ) :‬ﺏ ر ‪ – 2008‬م ﺕ ( )**(‬‫مﺹ ‪،‬‬ ‫ا ي ث )ﻡ‬ ‫‪ ،‬أراد ج ﻡ ا ﻡ درا ا ل ا‬ ‫لا‬ ‫ﺡ‬ ‫دورق ‪،‬‬ ‫ﺏ‬ ‫م )‪ Mg(s‬آ ‪m = 36 mg‬‬ ‫أﺡ ا ﻡ ﺵ ﻡ ا‬ ‫ﻡ لﺡ آ را ء(‪.‬‬ ‫وا‬ ‫آ ر ا ء ﺏ دة ‪ ،‬ﺡ ‪ ، 30 mL‬و ا ورق ﺏ أن أوﺹ ﺏ‬ ‫أ فإ ﻡ‬ ‫ا رآ‬ ‫ﺥ ى‪.‬‬ ‫ا زا و سﺡ ﻡ‬ ‫‪،‬و سﺡ‬ ‫ﻡ ﺏ ا زا‬ ‫ﺏ ‪،‬ﻡ ﺵ حا ا ﺕ‬ ‫‪ -1‬ﻡ ﻡ‬ ‫‪.‬‬ ‫ا م ا دث ا ورق أن ا‬ ‫ا ج لا‬ ‫‪ -2‬أآ ﻡ د ا ا‬ ‫ا ج‪:‬‬ ‫ه ‪. ( Mg2+(aq)/Mg(s) ) ، ( H+(aq)/H2(g) ) :‬‬ ‫‪ -3‬ا ول ا ﺕ ﻥ ا ت ا ﺡ‬ ‫‪:‬‬ ‫‪. ،،‬‬ ‫–‪:‬‬ ‫–‬

‫‪3:‬‬ ‫‪2011/2010 :‬‬ ‫)‪- (04‬‬ ‫–‬ ‫‪-‬‬ ‫)‪t(min‬‬ ‫‪0 2 4 6 8 10 12 14 16 18‬‬‫)‪V(H2) (mL‬‬ ‫‪0 12.0 19.2 25.2 28.8 32.4 34.8 36.0 37.2 37.2‬‬‫)‪x(mol‬‬ ‫ا ول ‪:‬‬ ‫ﺕ م ا ‪ x‬ا زﻡ ا‬ ‫أ‪ -‬ﻡ ﺝ و م ا ‪ ،‬ا‬ ‫ب‪ -‬اﻡ ا ول ﻡ ا ن )‪ x = f(t‬ﺏ ﻡ ‪.‬‬ ‫ا ا ‪.t=0‬‬ ‫ا‬ ‫ﺝـ‪-‬‬‫لﺡ آ را ء‬ ‫ا ا ‪ ، pH = 1‬ا ا آ ا ا ﺏ ا‬ ‫‪ -4‬ا ا‬ ‫ا‪.‬‬ ‫ز ﺵ وط ا ﺏ ‪. VM = 24.0 L.mol-1 :‬‬ ‫‪-:‬ا ا‬ ‫م ‪. M(Mg) = 24 g.mol-1 :‬‬ ‫‪-‬ا ا ا ر‬ ‫إ ء ه ا ا ال ﻡ ا (‬ ‫)ا ال ‪ 4‬ﺥ ص ﺏ ﺡ ة ‪ 4‬و‬ ‫א ن א א ‪ ) :‬ﺏ ر ‪ – 2009‬م ﺕ ( )**(‬‫ا م ﺡ آ ر ا ء ) ‪ ( H+ + Cl-‬آ ﺏ ﻥ ت ا م ‪ .‬ﻥ‬ ‫ﺏ فﺕ ﺕ را لا‬ ‫م ‪ CaCO3‬داﺥ ‪ 100 mL‬ﻡ ﺡ آ ر ا ء ﺕ آ ا‬ ‫آ ‪ 2.0 g‬ﻡ آ ﺏ ﻥ ت ا‬ ‫‪. C1 = 1.0 . 10-1 mol.L-1‬‬ ‫ا او ‪:‬‬‫واﺡ )‪ (1L‬ﺕ درﺝ ﺡ ارة‬ ‫ز أآ ا ﺏ ن ا و ا ز دورق ﺡ‬ ‫ﻥ‬ ‫ﺏ ‪ ، T = 25°C‬ﻥ ا ا وﻥ ا ول ا ‪:‬‬ ‫ا ﺏ‪:‬‬ ‫ا ة ا ا ج لا‬ ‫ا دا‬ ‫)‪CaCO3 (s) + 2H+(aq) = CO2 (g) + Ca2+(aq) + H2O (ℓ‬‬ ‫‪ -1‬أﻥ ﺝ و م ا ا ﺏ ‪.‬‬ ‫و )‪ (x‬ﺕ م ا ؟‬ ‫‪ -2‬ﻡ ا ﺏ ))‪ (n(CO2‬آ ﻡ دة ا ز ا‬ ‫ﻥ ن ا ز ا و ا ي ﺏ ) ‪ ، ( PV = n R T‬أآ ا ول ا ﺏ ‪.‬‬ ‫‪ -3‬ﺏ‬ ‫‪ -4‬ﻡ ﺏ ن ا ا )‪. 1L = 10-3 m3 ، R = 8.31 SI : . x = f(t‬‬ ‫ا اﻥ ‪:‬‬‫ا ول‬ ‫ﺕ آ ﺵ ارد ا روﺝ )‪ (H+‬و ا ﺏ ا ﻡ أ ا ا وﻥ‬ ‫‪ -II‬ﺕ‬ ‫ا‪:‬‬‫‪:‬‬ ‫‪. ،،‬‬ ‫–‪:‬‬ ‫–‬

‫‪4:‬‬ ‫‪2011/2010 :‬‬ ‫)‪- (04‬‬ ‫–‬ ‫‪-‬‬‫ا دة ا ﺏ ا‬ ‫‪ -1‬أﺡ ))‪ (n(H+‬آ ﻡ دة ﺵ ارد ا روﺝ آ ‪.‬‬ ‫‪ -2‬ﻡ ﺏ ول ﺕ م ا ‪ ،‬أوﺝ ا رة ا ا ﺕ ))‪ (n(H+‬ﺏ ا م )‪ (x‬وآ‬ ‫)‪ (n0‬ارد ا روﺝ ا ﺝ ‪.‬‬ ‫ا م )‪ (x‬آ ‪.‬‬ ‫‪ -3‬أﺡ‬ ‫‪ -4‬أﻥ ا ن )‪ x = f(t‬ﻡ ذا ﺕ ؟‬ ‫ا‪.‬‬ ‫‪ -5‬ﺡ د ا‬ ‫ا ‪. t = 50 s‬‬ ‫‪ -6‬ا ‪ t1/2‬زﻡ ﻥ ا ‪.‬‬ ‫‪ -7‬أﺡ ا ا‬ ‫‪M(O) ) 16 g/mol ، M(C) = 12 g/mol ، M(Ca) ) 40 g/mol‬‬ ‫א ن א س ‪ ) :‬ﺏ ر ‪ – 2009‬ر ت ( )**(‬‫روﺝ )‪ H2O2 (aq‬رورات ﺥ ﺹ ﺏ ا ا اﺕ ا ء ‪.‬‬ ‫ا ء ا آ ) ﻡ ل وآ ا‬‫ا ﺏ ﻡ ء أآ )‪ ، (10V‬و ﺕ )‪ (1L‬ﻡ ا ء ا آ‬ ‫رورﺕ ا‬ ‫ﺕ ار ا‬‫ا و ا ﻡ ﺡ ا ا ‪VM = 22. 4 L.mol-1‬‬ ‫ﺏ ﺕ ‪ 10L‬ﻡ ز ا آ‬ ‫ا‪:‬‬ ‫ذي ا د ا‬ ‫‪ -1‬ج ا ا اﺕ ء ا آ ﺏ‬ ‫)‪2H2O2(aq) = 2H20(ℓ) + O2(aq‬‬ ‫ه ‪. C = 0.893 mol.L-1 :‬‬ ‫ءا آ‬ ‫أ‪ -‬ﺏ أن ا آ ا ا‬ ‫و ﻥ ا ﺏ ء ا إ ‪. 100 mL‬‬ ‫ﺡ ﺝ ﺡ ‪ Vi‬ﻡ ا ء ا آ‬ ‫ب‪ -‬ﻥ‬ ‫•آ ﺕ ه ا ؟‬‫ﻡ لﺏ ﻡ ت‬ ‫• ا ا ‪ Vi‬أن ا ل ا ﺕ ﺕ آ ا ‪. C1 = 0.1 mol.L-1‬‬ ‫‪ -2‬ض ا آ ﻡ ا ﺏ ا ﺏ )‪ (10V‬ﻥ ‪ 20 mL‬ﻡ ا ل ا د ﺏ ا‬‫‪ ،‬ﺕ آ ا ‪ C2 = 0.02 mol.L-1‬ن ا ا ف‬ ‫ا ﺕ م ) )‪ ( K+(aq) + MnO4-(aq‬ا‬‫ج ل ا ة أن ا ا اﺥ ه ا ا ه ‪:‬‬ ‫ا ‪. VE = 38 mL‬‬ ‫أ‪ -‬أآ ﻡ د ا أآ ة‪ -‬إرﺝ ع ا‬ ‫) )‪( MnO4-(aq) / Mn2+(aq) ) ، ( O2 (aq)/H2O2 (aq‬‬ ‫ب‪ -‬ا ا آ ا ا‬‫لا ءا آ ا ﺏ ا ‪،‬وه ﺕ ا ه ا ا ﻡ ﻡ‬ ‫ﻡ ا رورة ؟‬ ‫آ‬ ‫** ا ذ ‪ :‬ﻥ رس **‬ ‫ﻥ ﻡد ﻥ ﺏ‬ ‫ا وب ‪-‬‬ ‫‪[email protected]‬‬ ‫‪Tel : 0771998109‬‬ ‫ا روس أو ا ر و ﺡ ‪.‬‬ ‫ا ا وﻥ ﺏ ي ﺥ‬ ‫ﻥ ﺝ إﺏ‬ ‫وﺵ ا ﻡ‬ ‫ﻥ ﻡ ه ا ا ع و ‪ .‬أدﺥ ﻡ ا ذ ‪:‬‬ ‫‪sites.google.com/site/faresfergani‬‬‫‪:‬‬ ‫‪. ،،‬‬ ‫–‪:‬‬ ‫–‬

5: 2011/2010 : - (04) – - ‫أﺝ ﺏ‬Sujet : 3AS 01 - 04 ‫لآ‬ ‫ا ا‬: ‫ا يا‬2I-(aq) = I2(aq) + 2e- : ‫א ن א ول‬S2O82-(aq) + 2e- = 2SO42-(aq)2I-(aq) + S2O82-(aq) = I2(aq) + 2SO42-(aq) : ‫ ﻡ د ا آ ة و ﻡ د ا رﺝ ع‬-1 .‫ا‬ ‫ ا ض ﻡ إ ا ء ا رد ﺏ ا آ ﻡ ة ه ﺕ‬-‫ أ‬-2 : VE = f(t) ‫ ا ن‬-‫ب‬ VE (mL) 18 17.6 16 14 12 10 8 7.6 6 4 2 0 0 10 16 20 30 40 46 50 60 70 t (min) : . ،، :– –

6: 2011/2010 : - (04) – - : ‫ ﺝ ول ا م ة‬-‫ﺝـ‬ ‫ﺡا‬ ‫ام‬ I2 (aq) + 2S2O32-(aq) = 2I- (aq) + S4O62-(aq) ‫اﺏ ا‬ x=0 n01 n02 0 0 2x x ‫اﻥ‬ x n01 – x n02 –2x 2xE xE ‫ﺕ‬ xE n01 – xE n02 – 2xE : ‫وط ا آ ﻡ أي‬ : n(I2) = 2VE ‫ إ ت أن‬-‫ب‬ ‫ا نا ا‬n01 – xE = 0 → xE = n 01 = n01 1 : ‫وﻡ ن‬ ‫ ا اﺝ ة آ‬I2 ‫و ه آ‬n02 – 2xE = 0 → xE = n 02 I2 ‫ ا ه ﻥ ﺕ آ‬I2 2 : (1) ‫ ﺝ ول ﺕ م ا‬-‫هـ‬n01 = n 02 2n0 (I2 ) = n2E (S2O82 ) → n0 (I2 ) = C3VE 2 2‫ و أن ﺕ آ‬، ‫ ا ﺝ ة ا ل ا ﺹ‬I2 ‫ ه آ‬n(I2) ‫ ذا آ ن‬، :‫ا لا ﺹ ن‬n(I2 ) = n0 (I2 ) VS V0 C3VEn(I2 ) = 2 VS V0 n(I2) = C3VEV1 + V2 2V0n(I2 ) = C3VE (V1 + V2) = 200 mL = 0.2 L 0.2 2 . 0.02n(I2) = 0.2 . 0.4 . VE → n(I2 ) = 2VE 2 . 0.02 ‫ﺡا‬ ‫ام‬ 2I- (aq) + S2O82-(aq) = I2 (aq) + 2SO42-(aq) ‫اﺏ ا‬ x=0 0 0 8 . 10-2 5 . 10-2 ‫اﻥ‬ x x 2x ‫ﻥ‬ xf 8 . 10-2 – 2x 5 . 10-2 – x xf 2xf 8 .10-2 –2xf 5 . 10-2 – xf : . ،، :– –

7: 2011/2010 : - (04) – -▪ n0(I-) = C1 V1 = 0.8 . 0.1 = 8 . 10-2 mol : ‫ا ما‬▪ n0(S2O82-) = C2 V2 = 0.5 . 0.1 = 5 . 10-2 mol : ‫ آ‬I- ‫ إذا اﺥ‬- : ‫ آ‬S2O82- ‫ إذا اﺥ‬-8 . 10-2 – 2x = 0 → x = 4 . 10-2 mol . xmax = xf = 4 . 10-2 mol : ‫إذن‬5 . 10-2 – x = 0 → x = 5 . 10-2 mol : VE ‫ و‬x ‫ ا ﺏ‬-n(I2) = x : ‫ﻡ ﺝ ول ا م‬n(I2) = 2VE :‫و ﺏ‬ :‫ﺏ ﺏ ن‬ x = 2VE : t = 30 min ‫ ا‬I2 ‫ﺏـ‬ ‫ ﺕ آ ا ا‬-4 : t = 30 min ‫ ا‬x(30min) ‫ ﻥ أو‬- : ‫ ن‬x = 2VE ‫ ﻡ ا‬-x(30min) = 2VE(30min) :‫ن‬ ‫ وﻡ‬VE(30min) = 14.1 . 10-3 L VE = f(t) ‫ت أو ﻡ ا ن‬ ‫ﻡ ﺝ ول ا‬ 2.82 . 10-2 mol :x(30min) = 2 . 14.1 . 10-3 =[ ]I2(30min) = n(I2 )(30min) VS : ‫ا دا ﺝ ول ا م‬n(I2 )(30min) = x(30min) : ‫وﻡ‬[ ]I2(30min) = x(30 min) V1 + V2[ ] 2.82 .10-2 : ‫ زﻡ ﻥ ا‬-4I2 (30min) = 0.1 + 0.1 = 0.141 mol/L : ‫زﻡ ﻥ ا ه ا ﻡ ا ي ن ا م ﻡ وي م ا‬t = t1/2 → x1/2 = xf = 4 .10-2 = 2 . 10-2 mol 2 2 : ‫ ن‬x = 2VE ‫ﻡ ﺥ ل ا رة‬ : . ،، :– –

8: 2011/2010 : - (04) – -x1/2 = 2 VE(1/2) → VE(1/2) = 2 .10-2 = 10-2 L ‫ ﻥ‬VE = f(t) ‫ن‬ 2 t1/2 = 16 min : ‫ا‬ ‫ط‬ ‫ﺏ‬ : t = 30 min ‫ا‬ ‫ ا‬-6 : ‫ ن‬t = 30 min ‫ﻡ ا ن و ا‬tanα = dVE ‫ ه ﻡ ا س‬tanα ‫ﺡ‬ dt : ‫وﻡ‬ VE = x ‫ن‬ x = 2VE : ‫و آ ن أن‬ 2tanα = d x 1 dx ............. (1) ( )= dt 2 2 dt :‫و‬v = dx .................................... (2) : ‫( ن‬2) ، (1) ‫ﻡ‬ dttanα = 1 → v = 2tanα v :‫ﻡ ا ن‬ 2tanα = 17.6 .10-3 - 7.6 .10-3 = 3.33.10-4 : ‫وﻡ‬ 46 -16v = 2 . 3.33. 10-4 = 6.66 . 10-4 mol/min : ‫א نא‬ : ‫ ﺝ ول ا م‬-1 ‫ﺡا‬ ‫ام‬ 2H2O2 = 2H2O + O2 ‫اﺏ ا‬ x=0 0 0 4 . 10-2 2x x ‫اﻥ‬ x 4 . 10-2 – 2x 2xf xf ‫ﻥ‬ xf 4 . 10-2 – 2xf[ ]n0(H2O2 ) = H2O2 VS = 8 . 10-2 . 0.5 = 4 . 10-2 mol ‫[ ﺏ‬H2O2 ] ‫ رة‬-2 [ ]: V(O2) ، VM ، VS ، H2O2 0 :[ ]H2O2 = n(H2O2 ) VS –– : . ،، :

9: 2011/2010 : - (04) – -[ ]▪ n(H2O2) = n0(H2O2) – 2x = H2O2 0 VS - 2x ....................... (1) : ‫ﻡ ﺝ ول ا م‬▪ n(O2) = x ............................................................................. (2) (2) ، (1) ‫ﻡا‬ :‫ن‬[ ]▪ n(H2O2) = H2O2 0 VS - 2n(O2)[ ]n(H2O2) = - 2 V(O2) H2O2 0 VS VM : ‫[ ن‬H2O2 ] ‫رة‬ ‫ﺏ‬[ ] [ ]H2O2 H2O2 VS - 2 V(O2 ) VM 0 → [H 2O2 ] = [H2O2 ] 2 VS.VM = VS 0 - V(O2 ) : ‫ إآ ل ا ول‬-3[ ]H2O2 = 8 .10-2 - 2 24 V(O2) 0.5 .t (min) 0 4 8 12 16 20[ ]V(O2) (mL) 0 60 114 162 204 234 H2O2 mol/L 8.0 . 102- 7.0 . 10-2 6.1 . 10-2 5.3 . 10-2 4.6 . 10-2 4.1 . 10-2 24 28 32 36 40 253 276 288 294 300 3.8 . 10-2 3.4 . 10-2 3.2 . 10-2 3.1 . 10-2 3.0 . 10-2 : ‫ ا ا ﻥ‬-‫ب‬ : . ،، :– –

10 : 2011/2010 : - (04) – - : ‫ رة ا ا‬-‫ﺝـ‬ 1 dx v= V dt : t = 24 min ، t1 = 16 min ‫ ا‬-‫د‬ : dx :‫ ن‬t ‫ﻡ ا ن ا‬v = dt ................................................................... (1) : ‫ ه ﻡ ا س‬tanα ‫ﺡ‬tanα = d[H2O2 ] = 1 dn(H2O) : ‫ﻡ ﺝ ول ا م‬ : ‫وﻡ‬ dt V dtn(H2O2) = 4.0 . 10-2 – 2xtanα = 1 d ( 4.0 .10-2 - 2x) = 1 d (-2x) V dt V dttanα = - 2 dx ........................................................ (2) : ‫( ن‬2) ، (1) ‫ﻡا‬ V dttanα = - 2 v → v=- V tanα (tanα < 0) V 2 : t = 16 min ‫ﻡ ا ن ا‬ 5.10-3 . ،، :– – 2tanα = - 9 × 5 .10-3 = -1.6 .10-3 14× 2 :