fa ran fon mix

38 ฟ้าหลังฝน เกษตรอินทรยี ์ 38 แตงร้ำน ชชชชชชืืืืืือ่อ่่อ่อ่อ่อวสวววสทิงิงทาาศศมมยย์์าญัญัา ศศาา สสตตรร์์ CCCuuuCCCcccuuuuuucccrmmbuuuiiirmmstsbaiiiscsstaaestcaiaevetuaivesuLs.L. กรขกข่อัน้้นัาำงรรเเนตตปป้ํารรลลร1ยีียกููกะ1.มม.หแแไถดดวตตไถดินิน่างงงดินรรแิลน้า้ำปนนกึลลปึกแงรแปบะปบรบมรบะขาะมขึ้นณมาึน้ คาณคณ้า3้าง0ง3-5ม0ม30ีว-ีว5ิธเ3ธิ ซีกเีก5ซนาานรตเปปซติเลมลนิเมกูตกูตตดรดิเรมังงัตนตนทา้ี รี้กาเแปทดำ็น�ดเยปทก็นิ้งรไย่อวก้ง6รเ-่อว1้นง0รเวอ่ วนัง้น น้าระหว2่าง. แขปุดลหงลปุมรทะี่จมะาปณลูก50คเวซานมตกิเวม้าตงรปตระามกาแณดดท3ิง้0ไวเซ้ 6น-ต1ิเ0มวตันร ลึก 15-20 2เซ.นขตุดิเหมลตมุ รทคีจ่ วะาปมลหูก่างครวะาหมวก่าวงต้าง้นป4ร0ะ-ม5า0ณเซ3น0ตเิเซมนตตริเรมะตหรวล่างึกแถว 1850--2100เซเซนนตติเมิเมตตรรคใวสา่ปมุ๋ยหค่าองกรระอหงวก่า้นงตห้นลุม4ก0่อ-5น0 เซนติเมตร ระหว่าง แ ถว 80-31.0ห0ยเอซดนพตนั ิเมธตุ์เมรลใสด็ ่ปแุ๋ยตคงรอ้ากนรอ1-งก2้นเมหล็ดุม/กห่อลนมุ ร ะยะท34ี่จ..54ะเห..ตมยเป้ออ่ืมอรงแือ่ ดะใตแหมพงต้นามนั งณํ้าใธีมมบ์ุเีใาม3จบก0ลรจเงิด็ ปวรแันิง2น็ ต-พ2เง3ป-ิเรศ็น3าใ้ ษบรนใะแบถย1ต-อะถ่ไ2มแนอต่ใแเนหมงยแ้นอลกย้ําอด็ใกทหก/ให่ว้เดหหลมอ้เลมุหขกอืงัลบหือาลหนุมลใลมุหะล้อะ1อก1ตผ้นตล้นเป็น กศน. อำเภอเมืองขอนแก่น กศน.อำ� เภอเมอื งขอนแกน่

39 ฟ้าหลังฝน เกษตรอินทรีย์ 39 5. ประมาณ 30 วนั เป็นระยะแตงออกดอกบาน ให้ออกผล เปน็ คน คระมววยาาสะมมดทกก6ีจ่ รร.6ะออรต.บบะ้อรแแยะงลละใยเะะหวะหหน้ลเววว้าาลาามนน3าา 5กก3กเว่อ5่อปันนน็นวเเพเกันกปิเ็บบ็็นศเเเปรษกกะ็นแีย่ี่ยยรตววะะป่ไปบมยรราะ่ใะะหรบมมุง้นำ�าาผาร้ณณลทุงผ่วห11ลมาอขอกหาังาตทาท้อกิติตงตยกย้์อใ์างหใรกห้ฉใาห้ฉีดร้แีดพใตพห่นง่น้แดมตดว้ี ง้วยมยี นมสด กศน. อำเภอเมืองขอนแก่น กศน.อำ� เภอเมอื งขอนแกน่

40 ฟา้ หลังฝน เกษตรอนิ ทรยี ์ 40 แตงกวำ ชชชืืือ่ออ่่ ววสทิิทามยยาาัญศศาา สสตตรร์์ CCCuuucuccuummmisbisseasratitvivuussLLininnn ชือ่ สวงาศม์ัญ CCuuccuumrbietarceae ชือ่ วองื่นศภ์ าคเหนือเรCียuกcวu่าr bแitตacงeขaี้ไกe่ แตงขี้ควาย แตงช้าง เชียงใหม่เรียกว่า แชื่อตองป่นื ี แตงภยาาควเหแนตืองเหรยี็นกแวต่างแอต้มงขต้ีไากเส่ แาตะงขีค้ วาย แตงช้าง เชียงใหม่ เรียกว่า กแาตรงปปีลแกู ตแงตยางวกวแาตกงเาหรน็ เตแรตยี งมอดม้ นิ กตอ่านเสกาาะรปลกู แตงกวา ไถพรวน ดกินำรตปากลไูกวแ้ปตระงมกาวณำ ก7-าร10เตรวียันมเดพินื่อกท่อำ�นลกาายรวปัชลพกูืชแแตลงกะศวาัตรไูพถพืชบรวานงชดนินิดที่ อตยากใู่ นไวด้ปนิ รจะามกานณนั้ จ7งึ -ไ1ถ0พวรนัวนเเพกือ่บ็ ทเอาาลเาศยษววชั ชั พพืชชื อแอลกะศแตัลรว้ พูเตืชรบยี ามงแชปนลิดงทขีอ่นยาู่ด ปก อใปอกนิินววรรนด้้าาะะททินงมมงรราาีย1ีจ1ยณณ-์ล-า์ลใ11งกช.ง.66ไ2้พน2ไป00ปั้นลเ--เมกจาม88ตกาสงึต00รรไตารถเรเเิกตโพซซดโเครตนดนรยียลวตตยรมมุมนียมิเิเีคมหมดเมีคกวตตลินวหา็บรรุมเามลพเปมอรรยุมื่อละะยาารปหหูกเวาศักลตวววนษษ่่าาตูากั้นวงงามาคนแแัชคมลวั้นถถพวลักรคววาืชักกษปปมอวษาณรรชรอหณะะื้นกกะนมมขใำ�ะดนแาาอขหรณณลดองนะ้วพินงยดเ11พ้ืนตะรปเเื้นทรรมะม้อะยีที่ ยตตแงหมี่ ะกรรลแวแรัน้ว่าลปะจคง้วลหตึงวจงใว้นาึงสข่ามใน่ปสงงาุ๋ยต่ปอด้นกุ๋ย กศน. อำเภอเมืองขอนแกน่ กศน.อ�ำเภอเมอื งขอนแกน่

ฟา้ หลงั ฝน เกษตรอินทรีย์ 41 ของวัชพืช และพลาสตกิ บางชนดิ สามารถทจ่ี ะไลแ่ มลงไมใ่ หเ้ ขา้ มาท�ำ ลาย แตงกวาได้ การปลูกโดยไม่ใช้ค้าง การปลูกโดยใช้ค้าง สำ�หรับแตงกวา บางชนิดการปลกู วิธีการปลูกแตงกวานั้น พบว่ามีการปลูกทั้งวิธีการหยอดเมล็ด โดยตรงและเพาะกล้าก่อนแล้วย้ายปลกู การให้นํ้า หลังจากย้ายกล้าปลูกแล้ว ต้องให้นํ้าทันที ช่วงเวลา การให้นํ้าในระยะแรกควรให้ 2-3 วันต่อครั้งและเมื่อต้นแตงกวา เริ่ม เจรญิ เตบิ โตแลว้ จงึ ปรบั ชว่ งเวลาการใหน้ า้ํ ใหน้ านขนึ้ ขอ้ ควรค�ำ นงึ ส�ำ หรบั การให้น้ํานั้น คือ ต้องกระจายในพื้นที่สม่าํ เสมอตลอดแปลง และตรวจดู ความชื้นในดินไม่ให้สูงเกินไปจนกลายเป็นแฉะ เพราะจะท�ำ ให้รากเน่าได้ การใสป่ ุ๋ย การใสป่ ยุ๋ ในแตงกวาน้ัน อาจแบ่งเปน็ ระยะต่าง ๆ ดงั นี้ 1. ระยะเตรียมดิน ใส่ปุ๋ยอินทรีย์ เช่น ปุ๋ยคอก หรือปุ๋ยหมกั อตั รา 1-2 ตันต่อไร่ 2. หลังย้ายปลูกประมาณ 7 วัน ฉีดพ่นน้ําหมักชีวภาพ สะเดา หรือสมุนไพรอื่น ๆ 3. ระยะแตงกวาออกดอก ซึ่งจะใช้ระยะเวลาประมาณ 25 วัน หลงั จากย้ายกล้า ฉีดพ่นน้ําหมกั ชีวภาพ สะเดา หรือสมนุ ไพรอื่น ๆ อย่าง สม่าํ เสมอ กศน.อ�ำเภอเมอื งขอนแกน่

42 ฟ้าหลงั 3ฝน. รเกะษยตะรแอนิตทงรกยี ์วาออกดอก ซึ่งจะใช้ระยะเวลาประมาณ 25 วนั หลังจากย้ายกล้า ฉีดพ่นน้าหมกั ชวี ภาพ สะเดา หรอื สมุนไพรอน่ื ๆ อย่างสม่าเสมอ กศน. อำเภอเมืองขอนแก่น กศน.อำ� เภอเมอื งขอนแกน่

ฟ้าหลังฝน เกษตรอนิ ทรยี ์4343 ผกั แพว ชื่อวทิ ยาศาสตร์ PPoloylgyognounmumodoodroartautmumLoLuoru.r. ชือ่ สามัญ VVieiettnnaammeesseeccoorriaiannddeerr ชือ่ วงศ์ PPoloylgygonoanaceceaaee ชชืือ่อ่ พพ้ืนื้นเเมมอืืองง ผ ักไผ่ (ผภกั าไคผเ่ห(ภนาือค)เหผนกั ือแ)พผวักแพว ((ภภาาคคกกลลาางง--ออดุ ุดรรธธาานนี-ี-ออีสีสาานน) จ) ันจทนั ทร์โรฉ์โมฉม ป ล่องไผผผ่ มักักีใแแบพยพาวววมรมีีลีปลปกั ักลลษาษาณยยณแแะะหลหลลาลำ�มตมต้นเเห้นหคมคมลอืลือ้าน้ายนใยตใบบต้นไไ้นผไผผไ่ ่ผเ่ เพมพ่ รีขมราอ้ีขาะต้ะอลาลตักมกั าษตษมณน้ณตเะ้นหะทเทมหี่เี่เือหมหนมือมเอื ปนือนเนน็ ปไไผ็นผ่ ่ ดังกล่าวนีเ้ อง ผกั แพวจงึ รู้จักแพร่หลายต่อมาในชือ่ วา่ ““ผผกั กั ไไผผ”่ ่”เกเกิดิดเอเองง ตต ตต่า่าาางมมงๆๆธธรรแแรรตตมมเ่่เดชดชาาิมิมตตผผิิ กักัตตแแาาพพมมววททเเี่ชีช่ปป้ืนื้น็น็นพพผผืน้ื้นักักรรหหาาาาบบงง่า่าเเยชยช่น่นไไมมหห่ม่ม้ว้วกีีกยยาาหรรหปปนนลอลองกููกง คคลลอองง บบึงึงตตาามมแแออ่ง่งนนา้ ้ํา วิธีกำรปวธิลกี ูกาเรตปรลียกูมดเตินรโยีดมยดผนิสโมดดยินผคสลมกุ ดเนิคคลล้ากกุ เบั คปลุ๋ยา้ คกอบั กปยุ๋หครออื กปุ๋ยหหรอืมปักยุ๋ หตดัมกักิ่งกต้าัดนกิ่งทกี่แ้ากน่พอทดี่แี กม่พาแอชด่นี ้ามไวา้แสชัก่น้ํา3ไ-ว้ 4สักวัน3แต-บ่ 4างวคันนใแชต้วธิ่บีปาักงคชานใช้ กศน. อำเภอเมืองขอนแก่น กศน.อ�ำเภอเมอื งขอนแก่น

44 ฟา้ หลังฝน เกษตรอินทรีย์ 44 วิธันีปทกัี่ 4ช�ำราวกนั เทรีิ่ม4งรอากกอเรอิม่กงมอากหอรออื กจมะาร หอรใหือ้รจาะกรออใหกร้ ยาากวอกอวก่ายนาีก้ ว็ไกดว้น่านไปีก้ ลไ็ ดง้ นถงุำ�เไพปาละงใถหุง้ตเพั้งตาัวะไดใ้กห่อ้ตนั้งคต่อัวไยดล้กงด่อินคร่อดยนล้าเงปด็นินประดจนา้ําทเกุ ปว็นันปบระริเจวำ�ณทขุก้อวัน บลารติเวน้ ณราขก้อจละำ�งตอ้นกรไาดก้งจ่าะยงอตกน้ ไสดงู ้งส่ากั ยคตืบ้นสสองู งสคกั ืบคเทืบ่าสนอั้นงคชืบาเทวบ่าน้าน้ันจ ะชหาักวบก้าินน เแจ ใใตใพหบหคะั้งร้คอ้หแคลา่อณุตกัุณเะซนโ่กใคมคียคบนิ ่าเีสมนม่าสตอทรตีสท้น่อง้ัวรา้นรแาใิตนพงรยมตงโาคพภไเาโโ่มสมคุณภคกชิน้น่หนนุณินชเเใยปตอานตยเากน้็นปลาไแบมามยก็นอลกร่หาายดาะไรสกยารซมเะปนมิาสไี่นดมน็มบตุนม้อ้าีไรล่กไนนุงยฟพะอร้อไเเยรพะลดบยะดยรเชอเกป้าล่วรชเินน็งยพ์สย่วยรขยูงระอับเาขยจดพะลับะึงอรมลกชกุดา่วนมิินแะมยยใกอแไบใอปหก้ทุดไดดด้ท้ข้อมกับ้้วต้องไยอนิถลปงฟดือใ่าอดบยืดอด้วทไไสลดยทด้อฟาต้ฟ้อ้คงตอลเงลอฟน้รเอ่อสฟ้อสัดเงฟ้อพล แ อรห�ำแลาตรลาะะันกส้ะ จแคะวลดั เซอียัตมราวสติ าารมอินาเหอารแทลีม่ะซีในี มผีไักฟแเพบวอ รค์สืองู จึงช่วยใหข้ บั ถ่ายได้คล่อง หากจะว1ดั ) อตัมรีแาคสลาเซรอียามหสาูงร 3ท9ี่ม0ใี นมผิลักลแิกพรวมั คือ 1) 2ม) ีแผคักลทเซี่มียใยมอสาูงห3า9รส0ูงม9ิล.ล7กิ กรรัมมั 2) ผักทีม่ ีใยอาหารสงู 9.7 กรมั 3) มีวติ าม3ิน) ซมีสวงูิตา1ม15ินซมีสิลูงล กิ11ร5ัมมิลลิกรัม กศน. อำเภอเมืองขอนแกน่ กศน.อำ� เภอเมอื งขอนแก่น

ฟ้าหลงั ฝน เกษตรอนิ ทรีย์4545 กระเทยี ม ชือ่ ชวือ่ ิทวยทิ ายศาาศสาตสรต์ ร  ์ AlliumAlsliautmivusmativLu. m L. ชื่อชสื่อาสมาญัมัญ CommCoonmGmaorlnicG,aArlliicum, A,lGliuamrlic,Garlic ชช(ภืือ่่ออชชาวอืืออ่่ีสคงื่นวอาอศ งน่นืีส ์ ศก)า์รเนกทะ)รเียะทเมทเียท,ียมียหมม(อ,ภAมห(าlภlเอคiทaามกcคียเeลAมกทaาlลียle(iงaภาม)cงาหe()คภaอหใeามตอคเ้)มทใตเียท้)มียม(ภ(าภคาเคหเนหือน)ือห) อหมอขมาขวาว (ภาค กกาำรรปปลลกูกู กกรระะเเททยีียมม ดินดทินีเ่ทหี่เมหามะาสะมสสมาสหำ�รหับรกับากราปรลปูกลกูกรกะรเทะียเทมียคมวรคเวปรน็ เปด็ินนทดิี่รนว่ทนี่รซ่วุยนซุย ระบายน้ําได้ กกาารรเเตตรรียียมมดดินินดดีจีจะะชช่ว่วยยใใหห้กก้ รระะเเททียียมมลลงงหหัววั ดดี ีแแลละะคคววรรเตรียม แเตปรลียงมปแลปูกลขงนปาลดูกกขวน้าางด1กว-้า2ง.51 -เม2ต.5ร เคมวตารมยคาววาตมายมาพวตื้นาทมี่ปพลืน้ ูกทรีป่ะยละูกห่าง ระยหะวห่าง่าแงรปะลหงว่(าทงาแงปเลดงินห(ทราืองรเ่อดงินนหํ้าร)อื คร่อวรงกนว้า้า) งคว5ร0กวเซ้านงต5ิเ0มตเซรนกตาิเรมปตลรูก อป1ลใกนางารไพลรระจป่มนื้ึกใตหลาทป้อณ้นูกี่ร1งะํ้อาใ2มไกชาราจ้ห่ใอ่ นณใตวันหอ้พ3้น2งแันส้าใลธใชก่วนุ์ะห้น่อ1ใัว03ขนชพ0อ้กสแันงลก่วลกธนีบิโะลุ์ ล1ขใกีบช0กอร้ก0รเงะปลัมกเกน็ีบทลิโหแกีีลบยรถรกมือเวะรปจกตเัมทิ้น็มลาียแลมหีบถมงรรว7จไะอื ปต5ย้ิมก-าโะลลดมป8งีบย0รลไปะเ7กู อกยโ5ทดาิโะ-ลี่กยสป8กำ�เ่ลว0อหรนูกามันกรทสดิโาี่กป่วลกในาลกนลหรกูรพางนัมโกื้นลดดทึกยี่ กศน. อำเภอเมืองขอนแกน่ กศน.อำ� เภอเมอื งขอนแก่น

46 ฟา้ หลังฝน เกษตรอินทรีย์ ใช้ระยะปลูก 10 x 10 -15 เซนติเมตร จะให้ผลผลิตสูงที่สุด สำ�หรับ กระเทียมจีนใช้ระยะปลูก 12-15 เซนติเมตร และหัวพันธุ์ 300-350 กิโลกรัมต่อไร่ หลงั ปลกู จะใช้ฟางคลุมแปลงเพื่อควบคมุ วัชพืช ทีจ่ ะมีขึ้น ในระยะแรก เกบ็ ความชื้นและลดความร้อนเวลากลางวนั การใหน้ ํา้ ควรให้น้ําก่อนปลูก และหลังปลูกกระเทียมควรได้รับน้ําอย่าง เพียงพอ และสม่ําเสมอในช่วงระหว่างเจริญเติบโต 7-10 วัน/ครั้ง สรุป แล้วจะให้นํ้าประมาณ 10 คร้ัง/ฤดู ควรงดการให้น้ําเมือ่ กระเทียมแก่จัด ก่อนเก็บเกี่ยว 2-3 สปั ดาห์ การคลมุ ดิน หลังปลูกกระเทียมควรคลุมดินด้วยฟางข้าวแห้ง เศษหญ้าแห้ง หรือเศษวสั ดุที่สามารถผพุ ังเน่าเปื่อยอืน่ ๆ ทั้งนี้เพือ่ ควบคมุ วชั พืชที่จะมี ขนึ้ ในระยะแรก รกั ษาความชนื้ ในดนิ ประหยดั ในการใหน้ า้ํ และลดอณุ หภมู ิ ลงในเวลากลางวนั ท�ำ ให้กระเทียมสามารถเจริญเติบโตได้ดี การใสป่ ๋ยุ โดยแบ่งใส่ 2 ครั้ง คือ คร้ังแรกใส่เป็นปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมักรอง พื้นตอนปลกู แล้วพรวนกลบลงในดิน ปริมาณครึง่ หนึง่ และใส่คร้ังที่ 2 ใส่ แบบหว่านทว่ั แปลง เมือ่ อายุประมาณ 30 วนั หลังปลกู กศน.อำ� เภอเมอื งขอนแกน่

ฟ้าหลงั ฝน เกษตรอินทรีย์4747 ขิง ชือ่ วิทยาศาสตร์ Zingiber officinale Roscoe ชือ่ วสทิามยาัญศา ส  ตร์ GinZgeinrgiber officinale Roscoe ชือ่ สวงาศม์ญั   ZingGibnegrearceae กชื่อาวรงเตศ์รียมดินปลกู ขิงZingiberaceae กำรเตรโยี ดมยดทินำ�กปาลรกู ไถขพิงรวนดิน 3-4 ครั้ง จากน้ันกท็ ำ�การยกแปลงหรือ ยกร่องปโลดูกยทถา้ากปาลรูกไถแพบบรวแนปดลินงก3็ท-ำ�4ใหค้กรั้งารจยากกแนปั้นลกงท็ ปาลกูกาใรหย้มกีขแนปาลดงกหวร้าอื ง เขปล1รค7ย1แซ่0อาบกงเวุ๋ยเนมมวมรงรบอเตตปหตกซ่อือิรนิเรรร็าทงนป่อมทะปปสตำงล�ตสรมลกุ๋ยงูเิเูกียรูงปมาอท็ูก1ต์อณต็1นส5ินา่อา5ถร-่รวเทจไป-้า่น22อปรสเ2ป็น00ปคงีย่ว0ลร0ป็นว์อเนอ่ซกู-าเลปาคซงน4มแจูกุ๋ยวปน0บตสเคาปลต0เิบูงโมอมูก็นิเดแแมสกกตลปยปโตูงหิโระุ๋ยใดลลแรรหคคคยลงกือ้รวควกอใะรปหาะาวก็ทคัมมยมุ๋ยร้าหวายะะยมห/ใารยหาหายมมือไะวว่า้กราักยปหกขวง่ากาุ๋ยนึ้ร็เ่ารขรวช็ไหดงอะึน้ยดก่นรหนมยอก้ใ็เกะชน้ําักกู่วยแหัน่ทน่าอกบัู่ปกวงกิ้งัต็ไขับกล่าดรไันนร่องขงว่อ้ใาปราน้นนก ง่อด1ลากอป่อ35งพดูกาตั-น-รปืนพ้รใร43ะกรหปทืน้าม0าะ้มตลี่ทมราถ3ขี้นูกวปี่ณาา้-นถันจ/ณลป4ไา้าึงรูกลด5ปจคต่ 5จกูกึ0งใลว้น0งึสแค-วรกู/-ไบ่ป่อ้าห7รงบูนย0า่ ใส่ปนู ขาวประมาณ 200-400 กิโลกรมั / ไร่ รดน้าทิ้งไว้ 15-30 วัน จึง ค่อยลงมอื ปลูกต่อไป กศน. อำเภอเมืองขอนแกน่ กศน.อ�ำเภอเมอื งขอนแกน่

48 ฟ้าหลังฝน เกษตรอนิ ทรีย์ การเตรียมพันธปุ์ ลกู ท�ำ การตดั ท่อนพนั ธ์ุเปน็ ท่อน ๆ ยาวประมาณท่อนละ 2 นิ้ว โดย แต่ละท่อนให้มีตาบนแง่ง ประมาณ 2-3 ตา น�ำ ท่อนพันธุ์ดงั กล่าวไปแช่ ในนํ้ายาก�ำ จัดเชื้อรา ส�ำ หรับพื้นที่ปลูก 1 ไร่ จะใช้ท่อนพนั ธ์ุขิงประมาณ 200-400 กิโลกรัม วิธีการปลูกและระยะปลูก การปลกู ในรอ่ งหรอื ระหวา่ งรอ่ ง โดยมสี นั รอ่ งสงู ประมาณ 15-20 เซนติเมตร โดยน�ำ ท่อนพนั ธุ์วางลงในหลมุ ปลูกหลมุ ละ 1 ท่อน หลมุ ปลูก ควรมีความลึกประมาณ 4-5 เซนติเมตร ระยะระหว่างหลุม 20-25 เซนติเมตร และระยะห่างระหว่างแถวประมาณ 50-70 เซนติเมตร ใน พื้นที่ 1 ไร่ จะใช้ท่อนพันธ์ุปลกู ประมาณ 190-230 กิโลกรัม การปลกู โดยอาศยั น้ําชลประทาน โดยจะท�ำ การปลูกบนสันร่อง ร่องปลูกสูงประมาณ 15-20 เซนติเมตร และมีความกว้างประมาณ 1 เมตร ระหวา่ งแปลงปลกู ควรมที างระบายนา้ํ กวา้ งประมาณ 30 เซนตเิ มตร วธิ นี ีจ้ ะใชร้ ะยะปลกู ทหี่ า่ งกวา่ วธิ แี รกเพอื่ สะดวกในการใชน้ า้ํ ซงึ่ ไมเ่ หมอื น กบั การปลกู ในวธิ แี รก ทตี่ อ้ งปลกู ชดิ เพอื่ รกั ษาความชืน้ เอาไว้ มหี ลมุ ปลกู ลึกประมาณ 4-5 เซนติเมตร ระยะปลูกระหว่างต้น 30-35 เซนติเมตร ระหว่างแถวประมาณ 50-70 เซนติเมตร กศน.อำ� เภอเมอื งขอนแกน่

ฟา้ หลังฝน เกษตรอินทรยี ์4949 ตะไคร้ ชื่อชวื่อิทวยทิ ายศาาศสาตสรต์ ร  ์ CyCmybmobpoopgoognocnitcraittruastuSstaSptafpf ชือ่ ชสื่อาสมาัญมัญ LeLmeomnoGnraGsrsass ชือ่ ชวื่องวศง์ศ ์   GrGamraimneinaeeae กำรปลกกูารตปะลไคกู รต้ ะไไถคพรร้ ไวถนพดรินวแนลดะินตแาลกะดตินาไกวด้ปินระไวม้ปารณะม7า-ณ170-วนั10 วนั ย่อยย่อดยินดใินหใ้ลหะ้ลเะอเียอดียดใสใป่ สุ๋ย่ปคุ๋ยอคกอหกรหือรปอื ยุ๋ ปหุ๋ยมหกั มคักลคกุ ลเคกุ ลเคา้ ลให้าใ้เขหา้เขก้าบั กดบั นิ ดขินดุ ขหดุ ลมุ ปลหกู ลรมุ ะปยละูก3ร0ะยxะ3030เซxน3ต0ิเมเตซรนกต่อิเมนตนร�ำ ตกะ่อไนคนรา้ไปตปะไลคูกร้ไนป�ำ ปพลนั กู ธุ์ทนีเ่าตพรันียธม์ุทไวี่ ้ กไตปหปลัดรรใเม3เปหตดือะบใ0าลมบรลดปดแียวูกาืออ้าุ๋ยชนิ นัมณนใงอห่นนจเไหกา้มกขวาแ5ปน้มกัค็้ตกปใ่งึรชัดวน-หลนแะีวรใน้ั้งเลมา7บภใหรไส้วาอาวปดลวณ่ปพาอกนันืปอุ๋ยงกลาํ้ตลตเ5คเกใบพู้กนใ้นหอบ็-หดใือ่ยพช้กนเ้เินใา7มุ่กหันแหหวี่ยธลจวปห้รรวุ์าืันอปาลลือใเกกตมหรงงัปเนงปว้นพะือ่้เุ๋ยออ้ันามยลือ่ตหงียกราากูใะตมดงหวณไไร้นกัดคน้รป4าพชป้า้ารก53รวีกใ้อันรทะ0หภงะาธอมี่แ้ชอามย์ุง-ากใุ่มพกุปาศหณ่เณร4าต้เเร หอะก0็มา33ไมียลบ็กทป00เางังเทซีจ่ดกณปว-4ี่แะน้าี่ยนัล5มกน4ตว9ูกกีส่เ0ใเิเอ0ตไดมมค็ีเดงเห็มดื่อตววซศ้ปทล้าันตรรนารนือใีจ่ะตะสไมหะไงมิเปคป่เมมานขาดรยุ๋ีสแตึ่ง้มณ้อ้าคชแีรนาอ่นลนยกํ้้วา�ำ ุ ประมาณ 90 วัน กศน. อำเภอเมืองขอนแก่น กศน.อ�ำเภอเมอื งขอนแก่น

50 ฟา้ หลังฝน เกษตรอนิ ทรยี ์ 50 กุยช่ำย ชื่อชวือ่ ิทวยทิ ายศาาศสาตสรต์ ร ์ AlliumAllituumbetruobsuemrosRuomxbRoxb ชชชืืื่อ่อ่อชชชสอวืืื่่่ออองืน่าวสอศม ง่นืา ์ ศัญ ม ์ ัญ   ก ุยช่ายดAกCอhlุยlกiiaชnAc่าCeผeยlshกัlaieดianแecอCeปesกh้นaeiveผCeกั hแivปe้น ขนก1.ี้อ�ำา2ขกดไ้อร0นินำปปยารโเใดมดลสป1ยตูก่ใล11กนใ1ร.ก.กูช.2รแเุยส้ขกะ0เรปร้อีส่วชิ่มุยลิม่เนอ้อ่ามตชงตคยยบพ้ตนำ่ น้ วปยรดื้น1ดาุ๋ย้วทสกม้วยี่ขย่วรยกกนะนกาับาสาวคาปรดอรวเกุ๋ยเตบาต5ข�ำ มรปหี้ไรียตยกุ๋ยียนมาา่มด1กรวดดตาบัินกกินงาปราเมโมะุ๋โยหดตดสตขนย้อยอีไ้รดทกทงบตกำ�่าป1กาากุ๋ยมกราารตรรผปยะยอ้ สรสกกงมับอแกแคปปบาปลรรลปลงุกุ งุ๋ยงบเใปใค�ำหหผรลร้สส้สบั งุ้าูงมงูปดใขขหินรึ้นนึ้ ุง้เโขขบดน้ายาการใดนัชุง้ คลกุ เค3ล.้าจใดั หห้เขา้าพกนั ันธ์ุกนยุาชไป่าใยสม่ใานปแลปกู ลงรพะยืน้ ะทปี่ขลนกู าหด่า5งกตนั าปรราะงมเมาตณร 25-30 เซนติเมต3ร. จ(แัดปหลางพกันวธ้าุ์กงยุ 1ช.2า่ 0ยมเมาตปรลกูสารมะายระถปปลลกู ูกหไา่ ดง้ ก4นั แปถรวะ)มาณ 25- 30 เซน4.ต ิเมรดตนรํ้า(วแันปละงก2ว้าคงร้ัง1.2เช0้าเ-มเตย็นร สแาลมะารรดถดป้วลยูกนไ้ําดห้ ม4กั แชถีววภ)าพทุก 7 วัน 4. รดน้าวันละ 2 คร้ัง เช้า-เยน็ และรดด้วยน้าหมกั ชีวภาพทุก 7 วัน กศน. อำเภอเมืองขอนแก่น กศน.อ�ำเภอเมอื งขอนแก่น

ฟ้าหลงั ฝน เกษตรอินทรีย์ 51 การปลกู กยุ ชา่ ยขาว ในการปลกู กยุ ชา่ ยขาวนน้ั มคี วามสมั พนั ธ์ กบั การปลกู กยุ ช่ายเขียว คือ ในกอเดียวกันจะต้องปลกู กุยช่ายเขียวก่อน เมื่อตัดกุยช่ายเขียวแล้วจึงปลกู กุยช่ายขาวต่อ โดยท�ำ สลับกนั ดังนี้ 1. หลังจากตัดกุยช่ายเขียวแล้ว นำ�กระถางดินเผาที่มีขนาดเส้น ผ่าศนู ย์กลาง 8 นิ้ว ความยาว 40 เซนติเมตร มาครอบกอกยุ ช่ายไว้ไม่ให้ ถูกแสงแดด แล้วมุงด้วยตาข่ายพรางแสง โดยให้ตาข่ายสูงจากพื้นดิน ประมาณ 1 เมตร 2. รดน้ําวันละ 2 คร้ัง เช้า-เยน็ และรดนํ้าหมกั ชีวภาพทุก 7 วัน 3. ประมาณ 8-11 วัน จะได้กุยช่ายขาวที่มีขนาดความยาว ประมาณ 30 เซนติเมตร จึงสามารถตดั จำ�หน่ายได้ 4. หลังจากตัดกุยช่ายขาวแล้ว ให้รื้อตะข่ายพรางแสงออก และ ไม่ต้องครอบด้วยกระถางดินเผา 5. รดนํ้าวนั ละ 2 ครั้ง เช้า-เย็น ตามด้วยน้ําหมกั ชีวภาพทุก 7 วนั รอประมาณ 45 วนั จึงตดั กยุ ช่ายเขียว และหลังจากน้ันจึงทำ�เปน็ กยุ ช่าย ขาว ทำ�สลบั กนั เช่นนี้ไปเรือ่ ยๆ การดแู ลรกั ษา ควรหม่ันรดนํ้าทุกๆ วนั เช้า-เยน็ ใช้บัวรดนํ้าที่ มรี ขู นาดเลก็ ไมค่ วรรดนา้ํ ดว้ ยสายยาง และควรปรบั ปรงุ บ�ำ รงุ ดนิ โดยน�ำ ขี้อ้อยและปุ๋ยขี้ไก่มาผสมใส่ลงในแปลงเดือนละ 1 คร้ัง เพือ่ ช่วยให้กยุ ช่าย เติบโตเรว็ สมบรู ณ์ กศน.อำ� เภอเมอื งขอนแกน่

52 ฟ้าหลงั ฝน เกษตรอนิ ทรยี ์ 52 ผักชีลำว ชชชืืือ่อ่อ่ ชชวสวืือ่่องิทาวสศมยทิา์ ญาัมย ศาัญ าศ สาตสรต์ ร ์ AUDnimlADlebntilheelultlhimfeurmgareagvraevoeleonlesnLsinLninn ชือ่ วงศ์ Umbelliferae ก ากรำปรลปูกลกผากู รักผเชตกั ีลรชียาีลมวำดวินในการปลกู ผกั ชีลาว มีการฟืน้ ดิน ตากแดดให้แห้ง เพือ่ ท�ำ ลายกเาชรื้อเตโรรคียแมลดะินวใัชนพกืชาทรี่อปยลู่ใูกนผดกั ินชีลทาิ้งวไวม้ปีกราะรมฟาืณ้นด1ิน0ตวานั กแหดลดังใจหา้ก นั้นแกห็ทง้ เำ�พกือ่ าทราพลราวยนเชดือ้ินโรเกค็บแเลศะษววชั ชั พพชื ืชทตีอ่ ่ายงู่ใๆนดแลินะทนงิ้ำ�ไปวุ๋ย้ปครอะมกาหณรือ1ป0ุ๋ยวหนั มกั ที่ สลหาลยังตจัวาดกีแนล้ัน้วกมท็ าาใกสา่ครลพุกรเควลน้าดใินห้เขก้า็บกเศับษดวินัชพทั้งชื นตี้เ่าพงื่อๆคแวลาะมนอาุดปมุ๋ยสคมอบกูรณ์ ขอหงรดอื นิ ปถุ๋ยา้หพมบักวทา่ ี่สดลนิ าเยปตน็ ัวกดรีแดลค้ววมรานใ�ำสป่คนู ลขกุ าเวคมลา้ คใหล้เกุ ขก้าบักดับนิดเินพอื่ทป้ังนรีเ้บั พสือ่ ภาพ ขอคงวดาินมใอหุด้เหมมสามะบใูรนณกา์ขรอเงพดาินะปถล้ากู พบว่าดนิ เปน็ กรด ควรนาปูนขาวมา คลุกกับดินเพื่อปรบั สภาพของดนิ ให้เหมาะในการเพาะปลกู กศน. อำเภอเมืองขอนแก่น กศน.อ�ำเภอเมอื งขอนแก่น

ฟ้าหลงั ฝน เกษตรอนิ ทรีย5์ 353 วิธวีปิธลีปูกลกู ผกัผชกั ีลชาีลวำวมีม2ี 2วิธวี ิธี วิธีที่ 1วเิธตีทรีย่ 1มเเตมรลีย็ดมพเมนั ลธด็์ุทพีจ่ ะนั ใธช์ุท้ในีจ่ กะใาชร้ใปนลกูการแปลล้วกู หวแ่าลน้วเหมวล่า็ดนพเมันลธด็ุ์ใหพ้ นั ธุ์ ทใขหดีีข่ทวเต้ทปเีดิธาั่วป่ัวน็ไีทรแน็แวตาปี่ ้ตป2งาเลวสาทลรวงิธรรางี่ขัดีทา็จงีดรงใี่แไ2ใหะวลหย้เ้ว้วทเ้เะทดัสจ่าหรา่รึงๆ่าะๆใจ็ งชยกแขก้ดะันลอนั ินห้วงใก่าใจหชชงบึง้ไลไ้ขมใแมุมอชล้หห้ ้ปดง้วรรหนิรรอืือะลกดนนมุมบนิว้ิว้าปแ้ําจจณลรดมิ้ิม้ ะ้ว้ว1มแแรย5ลดาลบณ้วนว้xัว้ารห1ห1ดด5ย5ย้วนออเยxซ้ําดดบน1เเมวั5มตรลลิเเดมซด็็ดนตนลล้ารตงงติเตใมชาาตม้ไมมรต้ขาใดีชร้ไามง้ กศน. อำเภอเมืองขอนแก่น กศน.อำ� เภอเมอื งขอนแก่น

54 ฟา้ หลงั ฝน เกษตรอินทรีย์ 54 หัวหอมแดง ชชชืืือ่่่ออชชชววสืืือ่อ่่องิทาวสวศมยงทิา์ศาัญมย ศ์าัญา ศสาตสรต์ ร ์ SLAihllliAiSaauLlclhmilllioeaiuatalmalcoeestcaaaeslcoanliocnuimcum กากรำปรลปูกลหกู วัหหัวอหมอแมดแงดง กำรเตกรายี รมเตดรินยี แมปดลนิ งแปปลลูกงคปวลรกูไถคพวรวไถนพหรรวอืนขหุดรดอื ้วขยดุ จดอว้ บยพจลอิบกดพินลตกิ าดกนิ ตเ หมพาลูมอปเแรพกสดดอุ๋ยาแรัตดกมะาดวจไใูละดวห์ละสรจ้กไท้หงะะตัว่อไมำ�ทยก้ปวนใดอ่์าละคหใป2นงล้ดหไ-ลกุิน2ป้ด3ูกเ-แคินค3นวลแลนนั่นนวุก้าิยนัน่เใแหคมหลแหลอป้ทล้วม้าอลวั่ยว้ ใมลูก่อยหเงลเกอ่ย้ทปหง็บดยั่ว็นหัวเดินยแศัวเนิใกปายษหใ็บกาลวห้เปเกคัชงเ้ศปคขว็นพษรนน็วกืชวใราก้อสชั หใดอ้นพส่ปรกนเ่ปุ๋ยชืลือวเคุ๋ยลก็ร้าหคอาก็งรอกอกอือ1ยหกร-ย่า,ญา1า่ใ,ป.กหใ้า5ปหุ๋ยหล้อุ๋ยล้หเญะื่นหมะเมอ้ามตเๆักออียักรหยีอน่ืดหรดคอมรๆือมวกาอื ปาากใหมกุ๋ย้ ยาวของแปลง เปน็ ไปตามความสะดวกในการปฏบิ ตั งิ านควรปลกู เปน็ แถว ระยะปลูก 15-20 เซนติเมตร หรือ 20-20 เซนติเมตร กศน. อำเภอเมืองขอนแกน่ กศน.อ�ำเภอเมอื งขอนแกน่

ฟา้ หลงั ฝน เกษตรอินทรีย์ 55 การปลูก ก่อนปลูกควรรดนํ้าแปลงปลกู ให้ดินชุ่มชื้นไว้ล่วงหน้า น�ำ หัวหอมพันธุ์มาปลกู ลงในแปลง โดยเอาส่วนโคนหรือที่เคยเปน็ ที่ออก รากเกา่ จมิ้ ลงไปในดนิ ประมาณครงึ่ หวั ระวงั อยา่ กดแรงนกั จะท�ำ ใหล้ �ำ ตน้ หรือหัวชอกช้ําจะทำ�ให้ไม่งอก หรืองอกรากช้า เมื่อปลูกทั่วท้ังแปลงให้ คลมุ ดว้ ยฟางหรอื หญา้ แหง้ หรอื แกลบหนาพอสมควรเปน็ การ รกั ษาความ ชุ่มชื้นและคุมวชั พืช จากน้ันรดนํ้าให้ชุ่ม ๆ ต้นหอมจะงอกออกมาภายใน 7-10 วัน หากหัวใดไม่งอกให้ทำ�การปลูกซ่อมทันที การดแู ลรักษา การให้น้ํา ควรสม่ําเสมอในระยะเจริญเติบโตและแตกกอ หาก ปลกู ในที่ ๆ มีอากาศแห้งและลมแรง อาจต้องคอยให้น้ําบ่อย ๆ เช่น ภาค อีสาน ช่วงอากาศแห้งมาก ๆ ระยะแรกอาจให้นํ้าวันละ 2 คร้ัง เช้าเยน็ ในภาคเหนือ เกษตรกรจะให้นํ้าประมาณ 3-7 วันต่อครั้ง การให้ป๋ยุ หลงั จากปลกู ผกั แลว้ ควรเพมิ่ ป๋ยุ หมกั ชวี ภาพทกุ 7 วนั หรือ 10 วันการฉีดพ่นสะเดา หรือสมุนไพรอื่น ๆ ควรทำ�อย่างสมํา่ เสมอ ในอตั ราส่วน 1/500 กศน.อำ� เภอเมอื งขอนแกน่

56 ฟา้ หลังฝน เกษตรอินทรยี ์ 56 หอมต้น ชชชชชชชืืืืืื่อื่อ่่อ่อออ่่อววสอสววทิงงิทื่นาาศศมมยยๆ์์าญัญัา   ศศ    าา    สส   ตต    รร ์์     หAGAAAGllrอlllleriillauiมieueacmeแmnceneบcacSae่งSeehepphaaaalllovlvotaatrr..aaggggrreeggaattuumm ชือ่ อน่ื ๆ หอมแบ่ง หกกวาำ่ารรนเเพพกแาำากตะะรา่กปปเรพาลลเราพูกกู ใะาชหหปะ้เออมลปมมลกูลตต็ดตูกจ้นน้น้ตะห้นปอหรมอะนมหนั้นยท้ันัดาทกไำ�วดไ่า้ด 2้ใ2ชว้ิธเววิธี ลคี คาอื ใือนใชใกชห้ า้หวัรัวปปปลลลูกูกูกห4หร5รอื ือวใใชันช้เม้เมแลตล็ด่ทด็ ี่ นหิยว่ามนปลแกูตจก่ ะาใรชใ้หช้เวั มปลลด็ กู จเพะปรราะหระยยัดะกเวล่าาใกชา้เวรลเกาบ็ในเกีย่าวรจปะลใูกช้เ4ว5ลาวปนั ระแมตาท่ ณี่ 3น0ิย-ม3ป2ลกูวนัจตะใ้อชง้หรัวดปนลํ้าูกทเ้ังพเชร้าเะยร็นะยจะนเวเมลือ่าตก้นารเรเกิ่มบ็มเีใกบีย่ ยวืน่ จยะาใวช้เวลา ประมาณลด3น0ํ้า-ล3ง2เหวลนั ือตเ้อพงียรงดวนัน้าลทะั้งคเชร้าังเยเคน็ ลจด็ นลเับมปือ่ ตล้นูกเตร้น่ิมหมอใี บมยใหื่น้งยาามวอยู่ที่ กลาดรนค้าลลุมงเดหินลใือหเ้คพงียคงววาันมลชะื้นคไรว้ัง้ แเคตล่รด็ะบลาับยปนล้ําูกไตด้น้ดหี โอดมยใกหา้งรานมำ�อเยอู่ทาี่กฟาารงแห้ง คลมุ ดินให้คงความชื้นไว้ แต่ระบายน้าได้ดี โดยการนาเอาฟางแหง้ กศน. อำเภอเมืองขอนแก่น กศน.อ�ำเภอเมอื งขอนแก่น

ฟา้ หลงั ฝน เกษตรอินทรีย์ 57 หญ้าแห้ง เปลือกถั่วลิสง หรือแกลบดิน คลมุ หน้าดินไว้ ต้นหอมโตเต็มที่ สามารถน�ำ มาใช้งานได้ สูงประมาณ 1 ฟตุ กว่าๆ ก็ถอนมาได้เลย ข้ันตอนการปลูกหอม เรมิ่ ตน้ จากการเตรยี มดนิ กอ่ นทเี่ ราจะเรมิ่ ปลกู เราควรเตรยี มดนิ อย่างน้อย 1 อาทิตย์ โดยไถพรวนดิน ภายในอาทิตย์น้ันๆ 2 คร้ัง โดย 3 วันไถคร้ังหนึ่ง เมื่อเตรียมดินเสร็จแล้วเราก็เริ่มลงมือปลูกเลย สิ่งที่ ต้องเตรียม พนั ธ์ุหอมแบ่ง ฟางข้าว หรือ แกลบ อปุ กรณ์ทำ�แปลงผกั เช่น จอบ คราด 1. เริม่ จากการไถแปลงขนาดกว้าง 1.5 เมตร ความยาวแล้วแต่ ความสะดวกในการรดนํ้าเมื่อไถเสร็จเราก็เริ่มเขี่ยแปลงโดยใช้คราด ให้ ดินสม่ําเสมอกัน 2. ปักพันธ์ุ หอมลงในดิน ก่อนที่เราจะปักลงเราควรแกะกลีบ หอมออกก่อน ระยะห่างระหว่างหวั ประมาณ 3x3 เซนติเมตร 3. นำ�ฟางข้าว หรือ ว่า แกลบ มาคุมแปลง เพื่อดูซับความชื้น หลังจากนั้นเราก็รดน้ํา เช้า-เย็น 4. เมือ่ ผักเริม่ งอกและล�ำ ต้นยาว ประมาณ 3 เซนติเมตร ระยะนี้ จะใช้เวลา 10 วนั ให้เราเริ่มใส่ปุ๋ยคร้ังที่ 1 ปุ๋ยชีวภาพ และกฉ็ ีดฮอร์โมน หรือ EM เมื่อผ่านไป 20 วัน เรากเ็ ริ่มใส่ปุ๋ย ครั้งที่ 2 และก็ทำ�เหมือนกัน กับ ขั้นตอนที่ 6 5. เมือ่ ผักมีอายุ 30-32 วนั เรากเ็ ริม่ เกบ็ ได้ กศน.อ�ำเภอเมอื งขอนแกน่

58 ฟา้ หลังฝน เกษตรอนิ ทรยี ์ 58 มะเขือยำว ชื่อวิทยาศาสตร์    Solanum melongena Linn ช่ือวสิทามยาญั ศ า สตร์ EgSgolpalnaunmt, Pmoetalotongterenea Linn ชื่อสวงาศม์ ญั SoElagngapcelaanet, Potato tree กชื่อาวรงเตศ์รียมแปลงและSเoพlaาnะaกceลaา้ eมะเขือยาว กำรเตรขยี ุดมดแินปลลึกงแ15ล-ะ2เพ0ำเะซกนลติเำ้ มมตะรเข(1ือยหำนว้า จอบ) ใส่ปุ๋ยคอก หรือปุ๋ย หตตฟกใดตหหาร้้นาวมมา้กมมะยกงักักรจฟขขขลททะานน้าา้าีส่ี่สจยวาางมลขาลใดขกดีใหุยดาาา้แบแลยใ้ทดยวลลจหบกตินว่ั ะตระท้หแลัลวตติงัวว่ัปนดบึกาดาแ2้ลาีม หมีแป- 1บงคคนล5แ3ลาวว้า้ว-แลงงาใบาพ2ล้วบๆมแม0าร้วพตลงตวจหรรเๆอ้้วนอ้ซึงวดวหงยดง่านนรนกวก้านินดตด้ําา่ายากนิเินใรนแลรมลหา้ กลปงตใบป้แชและหรรลุ่มดรปยบับ้ชับะ(้ว่อลหุ่มด1ยดยหยงน้วห่อูแนดปดยา้ปนยล้าแูลินดุ๋ยา้ดดปรลูกในิคักินหินุ๋ยรจใอกัษใให้คลอหหกษะอเ้าบร้เ้หลเกากร)อยี ะรกยีลหใบียืเอลสบ้อารดหป้า่ปอืนหียวุ๋ยนยุ๋ยปาวดา่ หากคน่าุ๋ยนนมนยเอหเปมกั2กกม2เ็นล5มเ5ักปคแหด็-ล-ปล็นรพค3็ด3อืลุมแล0นั0พปปงดุมธันววุ๋ย้วลใ์ุ ธันหันยงุ์ ้ ต้นกล้ามีใบจริง 2-3 ใบ จงึ ย้ายลงแปลงปลูก กศน. อำเภอเมืองขอนแก่น กศน.อ�ำเภอเมอื งขอนแกน่

ฟ้าหลังฝน เกษตรอนิ ทรยี ์ 59 การเตรียมแปลงปลกู และการยา้ ยปลกู มะเขือยาว เปน็ พืชที่มีรากค่อนข้างลึก ในแปลงปลกู ควรโรยปุ๋ย หมักที่สลายตัวดีแล้วคลุกเคล้าให้เข้ากับดิน ยกแปลงให้สูง 20-30 เซนตเิ มตร กวา้ งประมาณ 1.5 เมตร ความยาวแปลงแลว้ แตพ่ ืน้ ที่ ขดุ หลมุ ปลูกลึก 15-20 เซนติเมตร (1 หน้าจอบ) ใช้ระยะ ระหว่างต้น 50 เซนติเมตร ระหว่างแถว 10 เซนติเมตร รองกันหลุมด้วยปุ๋ยสตู ร 15-15- 15 อตั ราหลมุ ละ 1/2 ชอ้ นชา ทบั หนา้ ปยุ๋ เคมดี ว้ ยปยุ๋ คอก หลมุ ละ 1 กะลา มะพรา้ ว เสรจ็ แลว้ ใหน้ �ำ ตน้ กลา้ ลงปลกู ในหลมุ แลว้ รดนา้ํ ใหช้ มุ่ การดูแลรกั ษามะเขือยาว ปุ๋ยหมักชีวภาพทุก 7 วนั หรือ 10 วัน และรดน้ําเอนไซม์ 1/500 เจือจางมากหรือนอ้ ยขึ้นอย่กู บั กล้าผกั หรือใชป้ ุย๋ คอก หรือปยุ๋ หมกั อยา่ ง สม่าํ เสมอ การใหน้ า้ํ ควรท�ำ อยา่ งสมาํ่ เสมอทกุ วนั การพรวนดนิ ก�ำ จดั วชั พชื หลังจากปลกู แล้ว ถ้ามีวชั พืชให้รีบก�ำ จดั อย่างปล่อยให้รบกวน เพราะจะ ทำ�ให้แย่งนํ้าอาหาร และควรพรวนดินไปด้วยเพื่อให้ดินร่วน การเก็บเกีย่ วมะเขือยาว อายกุ ารเกบ็ เกีย่ วของมะเขือยาวประมาณ 60-80 หลังย้ายกล้า ลงปลูกสามารถเก็บได้ ให้เลือกเกบ็ ผลทีม่ ีขนาดพอเหมาะ กศน.อำ� เภอเมอื งขอนแกน่

60 ฟา้ หลังฝน เกษตรอินทรยี ์ 60 ผักชี ชชชชชืืือ่อือ่่ือ่อ่ สวสววทิงทิาาศมมยย์าญัาัญ ศศ าา  สส  ตตรร์์   UCCCCoomoorrriirbaaiiaaennnnlddliddfreeruerurmramessaatitvivuumm  LL.. ชือ่ วงศ์ Umbelliferae ก กาำรรเเตตรร1ยีีย.มมดดใชินิน้จแแอลลบะะกกขำาุดรรดปปินลลเูกกู ตรียมแปลงลึก 1 หน้าจอบ (15-20 เซนติเม1.ตใรช)้จ อบขดุ ดินเตรียมแปลงลึก 1 หนา้ จอบ (15-20 เซนติเมตร) 2.2ใ.สใ่ปสุ๋ย่ปคุ๋ยอคกอกปุ๋ยปหุ๋ยมหักมทักี่สทลี่สาลยแายลแ้วลค้วลุกคเลคุกลเ้าคใลห้า้เขให้า้เกขบั ้าหกนับา้หดนิน้าดิน ย่อยดินให้ละเอียดแล้วรดน้าํ ให้ชุ่มทว่ั แปลง 3.3น. านเ�ำมเลมด็ลพ็ดันพธนั ุ์แธชุ์แ่นช้า่นไํ้าวไ้ ว1้ 1คืนคืน แ เมตลกด็ แ45ต..45กคน..ควานรเว�ำมนรเลมนาด็เ�ลำ มเหด็ มลวหลด็ ่าวด็ทน่าที่แลนแี่ชงลช่นบงน่ ้านบา้ํแแนแลปแล้วลปว้มงมลาทางนี่เทนตววี่เดรตดียดรดม้วียว้ ยไมยวขไข้ ววว้ดดนน้าา้ํ ใใหห้เเ้ ปปลลืออื กกหหมุ้มุ้ เมลด็ 6. คลมุ ด้วยฟางข้าว เพื่อรักษาความชุ่มชื้นของหน้าดิน และรด กศน. อำเภอเมืองขอนแก่น กศน.อ�ำเภอเมอื งขอนแกน่

ฟา้ หลังฝน เกษตรอนิ ทรยี ์ 6161 น้าอีกคร6้ัง. คลมุ ดว้ ยฟางขา้ ว เพอื่ รกั ษาความชมุ่ ชนื้ ของหนา้ ดนิ และรดนาํ้ อีกคร้ัง7. ใช้ปุ๋ยคอกหรอื ปุ๋ยหมกั อย่างสมา่ เสมอ 8.7ก. าใชร้ปใหุ๋ย้นค้าอกคหวรใือหปน้ ุ๋ย้าหอมยัก่าองสยม่าง่าสเสมมํ่าอเสทมกุ อวัน โร รโดดดดยยนนเเ้า้ําฉฉใใพพ911หห01.าา้9181ด้ด..01ะะก..ินินเ.กชช.นากกชชเ่าว่วกรื่อนาุ่มุ่มารงงกางรือ่รแแกรจาแแใกงรราหกจาลลจ�ำกกจกัด้ำ�นะะาจหหดัจผวค้ําคกดั ลวล ดััชกัววผวคัชังังพวรรชกัชั พหวหชัถถืีเชพชรปยยืชพออีเใืชคทอน็อปืชหนนวดดพาน็ทค้นททรโเเพืชำ�ว้ํา้ัง้ังดมมกผโตรอตืชยลลาดกกัผยน้้นจใด็ด็ย�ำชท่ากัแแัดใจ้มงลี่ใลทชวชสดัอื้มะะชัี่ใ้บมวชรถรพือชัร้บา่ําาอถืชิโพกเกรนสภออิโืชมยคนภอ่าอไคยดใทไห่า้ทดุกใ้รุก้ทหวบสกุ้รันกบ่วสวนก่วนนวกนแ่อกลน่อแะถนลลอถะุกลนอลกุคนาลวคมราวมร กศน. อำเภอเมืองขอนแก่น กศน.อำ� เภอเมอื งขอนแก่น

62 ฟ้าหลังฝน เกษตรอินทรีย์ 62 ขึ้นฉ่ำย ชื่อวิทยาศาสตร์ Apium graveolens Linn. ชื่อวสทิามยาญั ศา สตร์ ACpeiulemrygr(aเซvเeลoอleรnี)s(Lมinักnส.ะกดผิดเปน็ “คื่นช่าย” หรือ ชช“คืื่อ่อื่นสวงฉาศม่า์ยัญ ” หรอื “คCึ่นe“Alไคepชrื่นia”่yฉcข(e่าเึ้นaซยeฉ”เล่า(หอUยรรmืีอ)b(eม“lคกัlifึ่นสeไrะชaกe่”ด)ขผึ้นิดฉเป่ายน็ “คื่นช่าย” หรอื กชื่อาวรงปศล์ กู “ขึ้นฉ่าAยp”iaceae (Umbelliferae) ผ กาำลรปตีดลินูกกาต“รีขใเหตึน้ ้ลรฉะีย่ำเมอยดีย”ินดไมล่จึกำ�เพเปีย็นงต2้อ-ง3ขุดนดิ้วินกล็ึใกชม้ไาดก้ แนปักลใงชป้เลพูกียงจระถใไสถ่ขตี้ไิดก่ แกลบ ปกราะรมเาตณรียม60ดินกไรมะ่จสาอเปบ็น(ตอ้อางหขาุดรดสินตั ลว์)ึกตม่อากร่อนงกั แใปชล้เพงปียลงรูกถตไถีกตับิดดิน ใผหา้ละตเีดอินียดตจใี นหด้ลินะเฟอู ียขดี้ไกล่ ึกแเกพลียบง น2-อ3กจนาิว้ กกจะ็ใชเป้ได็น้ ปแุ๋ยปคลองปกลทูกี่ช่วจยะใใหส้ข่ขึ้น้ีไฉก่าย งแากมลบใบปเขระียมวาแณล้ว6ย0ังกเปร็นะเสคอลบ็ดล(อับาหหนาึ่งรทสี่ชตั ่วย์) ใตห่อ้ดรินอ่ องุ้มแปนล้ําเงกป็บลคูกวาตมกี ชับื้นดไินด้ อใหย้ล่าะงเอหียมดาจะนสดมินเฟพู รขา้ีไกะ่ขแึ้นกฉล่าบยเนปอ็นกพจืชาทกี่ชจอะเบปน็น้ําป ุ๋ยตค้อองกทารีช่ ด่วยินใทหี่คข้ ่อึน้ นฉข่า้ายง ดฉงอายํา่ีเทมน่า่างํ้าใไเสบรหกัเนมขนกั าียิดะวสแเมปล้วรเียพยบรงั เาเทปะียขน็ บึ้นเคกฉลบั่า็ดยแลเปปบัลน็ หงพทนืชีไ่ง่ึ ทมทีช่่ไี่ชดอ่ว้ใบยสนใ่ขห้าี้ได้กติน่หอ้ อรงุ้มือกในาสา้ร่นเดก้อินบ็ ยทคี่คกว่อป็ามนลชขูกืน้า้ไดงไดฉ้ไม้่า่ กศน. อำเภอเมืองขอนแกน่ กศน.อำ� เภอเมอื งขอนแกน่

น้าสักนิด เปรียบเทียบกบั แปลงที่ไม่ได้ใส่ขีไ้ ก่หรอื ใส่นอ้ ย กป็ ลูกได้ไม่ดี เท่าไรนกั ฟา้ หลงั ฝน เกษตรอินทรยี ์ 63 กำรใหป้ ุย๋ ขึ้นฉำ่ ย ในช่วงแรก ต้นข้นึ ฉ่ายยงั คงได้ปุ๋ยจากปุ๋ยคอกทีอ่ ยู่ ในแปลงกแาลระใเหมป้ื่อยุ๋ตขน้ นึ้กลฉ้าา่ อยาใยนไุ ชดว่ ้ ง1แเรดกือนตน้ จขะนึ้ มฉีใบา่ ยจยรงัิงค2ง-ได5ป้ ใยุ๋บจเากกษปตยุ๋ รคกอรก ตตตตทา้้าอออี่ มมงยงใใคคใู่ สสนวว่ป่ปแาาปุ๋ยุ๋มยมคลคเเหหงออมมกแกาาลหะะหะวสสเ่าวมมมน่าอื่ นตใใหน้หท้ ก้ท่ัวล่ัวแา้แปอปลาลยงงปไุ ปดล้ล1ูกูกเดโดอโื ดยนยจจะจะหะมหวใี ่าวบน่าจในรหใงิ ้ทห2ุก้ท-ๆุก5ๆ1ใ0บ1-0เ1ก-5ษ1ต5วนัรวกันร ขก เกึน้ำี่ยฉรวเ่ากขยึ้นบ็ หกฉเรกา่าอืรี่ยยกเวกาห็บเรรกถเือษกอกตี่ยนารวรกนถรน้ัเกจอคษะนือเตรกรนียกา้ันกรรคกดจนัือึงะวตเรก่า้นียาข“กรถ้นึ กดอฉันึงน่าตวย”่า้นอ โขอด“ึ้นถกยฉอมวิธ่นาีกยจ”าาอโกรอดเดกกยิน็บวมิธเากีกจีย่ าาวรกเดกิ็บน (สเ เสดกก่่ววินษษนนจตตผผะรรสสหกกมมล(รรดขขตตดุ อินอ้อ้อองจงงงอขขะแแก้ีไี้ไหกกกกจละะ่่าแแดุใใกบบกกอรขขลลอาึน้ึ้นบบกกฉฉจงนน่า่า่าา้ัน้ันยยยกทเทเเรออพี่เาี่เงงหหรก))ลลางะอืือา่ เยงงปออเน็พออผรกกลาะแจแเลาลปกะะน็ เกเผขขายยลร่า่าจเเตเาออรกาาียกดดมาินินรดออเินตออทรกกี่มยี มี ดินทมี่ ี กศน. อำเภอเมืองขอนแกน่ กศน.อ�ำเภอเมอื งขอนแกน่

64 ฟา้ หลงั ฝน เกษตรอินทรีย์ 64 ผกั กำดหอม ชชชชชชืืืออ่่่อืืื่อ่่ออสวววสวงิทางทิาศศมยมย์์ญัาาัญ ศศ  า  า สส  ตต    รร   ์  ์   ALLeascttAtLeLtuuarescacctteetcatuueracscaeacaeetisavaeativa เ กหกใสบารำมดอืรโอหดปโรหอยลยใรกกูกเบือมาโาโรลดโรรหด็ดยยปวยลเกลา่มกงำนูกลใารเนโด็รมหดแหลลวปยวงด็่ำลกใ่าในนนงหาแเเเรก้ปมมปหรน็ลลละวแด็็ดงจ่าถเใาปนเหวปยน็เก้กทม็นแไ็รั่ววดลถะทิธ้็ดวจแีก้ังกาตผาเยไ็ ปก่รวิดทปแ่อ็น้ แั่วปลนวทตลิธูกห่ก้ังีกงทวผ่อปา่าีน่ิวนรนลยิแหปเกู ปมมวลอใลลา่ ูชกยงน็ด้กท่าปเคงับมี่นลสวผลิยูกรมักด็มอค่ากคใยลเชาสว่าุก้กดรมงเับคหสมอผลอมลักกุด็่ํา เดม้วลยด็ สดาว้ รยเคสมารีปเ้อคงมกปี ันอ้ เงชกอื้ นั รเาชอื้เพรื่อา ปเพ้ออื่ งปกอ้นั งโรกคนั เโนร่าคคเนอา่ดคินอดหนิลังหจลางั กจหาวก่าหนวา่ น เมล็ดแล้วใใหห้ใ้ใชชป้ ้ปุ๋ยุ๋ยคคออกกหหรอืรปือุ๋ยปหุ๋ยมหกั มทักี่สทลี่สาลยตายัวดตีแัวลด้วีแหลว้ว่าหกวล่าบนหกนลาบหนา ประมาณ 11//22--11เซเซนนตติเมิเมตรตรแลแ้วลค้วลคมุ ลดุมินดดิน้วดย้หวยญห้าญแห้าง้แหหร้งอื หฟราืองฟแาหง้ แห้ง สสะะออาาดดบบาางงๆๆ รรดดนนํ้า้าดด้ว้วยยบบัวัวฝฝออยยลละะเเออียียดด เมือ่ ต้นกล้ามีใบจริง 2-3 ใบ ให้รบี ถอนแยกต้นที่อ่อนแอทงิ้ และ กศน. อำเภอเมืองขอนแก่น กศน.อำ� เภอเมอื งขอนแก่น

ฟ้าหลงั ฝน เกษตรอนิ ทรยี ์ 65 65 จจดัดั รระะยยะะรเรมะะือ่หหตววา่้น่างงกตตลน้้น้าใใมหหีใพ้ พ้บออจเเรหหิงมม2าา-ะะ3ถถา้ใบ้าแแนในน่ห่นท้รทีบบึ ึบถเกเอกนิ นินไแปไยปกกกลตลา้ ้นผ้าผกทั ักจีอ่ ะจ่อตะนาตแยาองยทา่ งยิ้งา่ ยแแลละะ ทแล�ำ กะทาราถกอารนถคอรนั้งสคดุรั้งทส้าดุยทเม้าื่อยอเมาื่อยอไุ ดา้ย3ไุ ดส้ัป3ดสาปัหด์ พารห้อ์ พมรก้อบั มจกดั บัระจยดั ะรระะยหะว่าง ตระ้นห2ว0่าxง2ต0น้ เ2ซ0นxต2ิเ0มตเซรนหตริเือมต3ร0xห3ร0อื เซ3น0ตx3ิเม0ตเรซนหตากิเมปตลรูกหในาชก่วปงลหกู น้าร้อน คในวชร่วมงีกหานร้าคร้อลนุมคผวักรกมากี ดาหรอคมลมุแปผกัลกงปาดลหูกอเพมื่อแปพลรงาปงแลสกู งเพแือ่ดพดราจงะแทสำ�งใแหด้ได้ ผจะลทผาลใติ หส้ไดงู ข้ผนึ้ ลผโดลยิตใสชไู้งมขไ้้ึนผห่โดรยอื ใไชม้ไท้ม�ำ้ไโผคห่ รรงอื สไงู ม2้ท-า2โ.ค5รเงมสตงู ร2แ-ล2ว้ .ใ5ชไ้เมมตไ้ ผรพ่ าด แแลล้ะวมใชุงไ้ ดม้ว้ไยผท่พาางดมแะลพะรม้าุงวดว้ ยทางมะพร้าว 3 ใจกน-ึงลแท4้าปใำ�ในลกบแงากกเปจรพำึงาลยาทรรง้าะปปาเยเพกสลลกาาียูกกูละรกโ้โาเยสดด่อล้าียนยยงยกปกกกเม่อลาำลนือ่รรูก้าตยยลใเนม้นา้้ำงยแยก่อืปปตกลลก้น้าลลูกลมกงใา้้ำนีปอปลปแาล้าลลปยมูกกูกู ุลีอ2เงโา5เปดปปย-น็ ยล็นุ3ก2เกูก0ล5าารวือ-โรดปนั3กปยลห0เลเฉกูรลูกวพือโือนัโดมาดกหยะีใยเรบกตฉกอืาจ้นพามรรรทาเีใิงพเะี่บแพ3ตาขจา-ะ้น็งระ4กแทิงลรใี่ บา้ง แสขมง็ บแูรรณงส์ไปมปบลรู ณูก ์ไรปะปยละกูปลรกู ะรยะะหปวล่าูกงรตะ้นหแวล่าะงรตะน้ หแวล่าะงรแะถหววท่าีเ่ งหแมถาวะทสี่ มคือใช้ เรหะมยาะะส2ม5คxือ3ใ0ช้รเะซยนะต2ิเ5มxต3ร0 ผเซักนกตาิเมดตหรอผมกัหก่อาหดัวหใอชม้รหะ่อยหะปวั หลวัูกใช4ร้ 0ะยxะ40 ปเซลนกู ติเ4ม0ตxร40กเ่อซนนยต้าิเยมกตลร้ากป่อรนะมยา้ ณยกล2-้าป3รวะนั มาคณวร2งด-3กาวรนั ใหค้นว้ําร งเพดกื่อาใหรใ้ตห้น้ ปเนกอจยึงา้ลาร็นเกะ้าอเมาพแหาศาขือ่รอณง็มอืใอแหืดชกร3้ตค่วง-เง้นรไพท4มึ้มกือ่ีอ่่เลวปเชามนั้า่วรกแื่อยาจากปะใศงึ รหงลเม่งอ่า้ตกู ไดืยา้นมเคอสคก่เรปอรวลึ้มจ็กรร้าแายฟเะลเ้าพมื้นง้วยื่อ่าตื่อคกยชปวัวล่วไลรค้าดยทกูวใใ้เนำ�รรหเสร็วชยต้ ร่มข่ว้า้นจ็ึ้นงยบกเแกังวลลแลล้า้วด้าาฟคดใบนืน้วไ่ารวชตยท้ป่วัวถงารไึงเดระวเ่มม้เยลรบ็นาาว็ ณงับขหแึน้่ารด3ยือ-ดถช4ไึง่วววง้ ทนั ี่ กศน. อำเภอกเศมนือง.อข�ำอเนภแอกเน่ มอื งขอนแก่น

66 ฟา้ หลังฝน เกษตรอนิ ทรยี ์ 66 มะเขือม่วง ชือ่ วิทยาศาสตร์ Solanum melongena L. ชื่อสามญั ชือ่ วทิ ยESาgoศEglagาnpgสalaตcpneรlata์ net ชชืือ่่อสวงาศม์ ัญ Solanum melongena L. ชื่อวงศ์ มะเขือม่วงเปน็Sพolaืชnดa้ังcเeดaิมeของอินเดีย ปลูกง่าย การดูแลรักษาไม่ ทยยุุ่่งงนยยแาาลกก้งมปถถะล้า้าเกูเขเออไือาดามใ้ตใจว่จลใงใสอเสป่ดด่ด็นีเปีเกพกี บ็ ทืช็บเ�ำดกเกเั้งีย่ลเี่ยวดทวผิมี่เผหลขลมผอผาลงละอิตอิตนิไยดไเดดู่้รใ้รียะนะยรปยะะลนะดนูกาับนางา่น5โย0รโ0คกร-แคา8ลรแ0ดะล0ศูแะลัตศเมรรัตตกัมู รรษนีูมา้อีนไย้อมย่ กทนารแปลง้ลปูกลกู ได้ตลอดปี ทาเลที่เหมาะอยู่ ในระดับ 500-800 เมตร ค กวำรรเปว--ล้นกูกผร---ะกัาหยรกผตยะเาัรกพรอระตาะดกเหะพรเลู มกะวานลล่ากะี้คงด็้าูลกตวใลนเนร้นต้ีา้คมถร 5วีกงุียเเรตามเพซมรรดาเนีียกพะินตมาใาถิเนรดะมงุ เกินกลตพรลใะรานะ้า3ะบรกก-กะะร่อ5หเละนพวเ้บายมา่ากะ้าะลงเ่อยหแด็พนลถราถองืยวะา้ปใ้าหเ1นลพย0รถูกลาือุงเะใงซใพนในปนนแลถลตกปาุงูกิเรสลมพะใตงตบนลิกระแาเสปพตลาิกะง - หยอดเมลด็ ในถุงเพาะ ถุงละ 3-5 เมลด็ ถ้าเพาะในกระบะเพาะ กศน. อำเภอเมืองขอนแกน่ กศน.อ�ำเภอเมอื งขอนแก่น

67 ควรเว้นระยะระหว่างต้น 5 เซนติเมตร ระหว่างแถฟว้าห1ล0ังฝเนซนเกตษติเมรอตนิ รทรีย์ 67 - เมือ่ เมลด็ งอกแล้วมีใบจรงิ 2-3 ใบ ถอนแยกเหลือตน้ กล้า ย แ แยรข้้าางยย็งสแกกรมลลงบ--้า้าส---ลลูรเมเมณงเงมเเบมแแมม่อืื่อ์ไรูปื่อปตือ่ือ่วกณกลล้้นตเล2มลงงก้น์ไ้าลวปป้าตลมก้ด็มลล้้นา2ลีใงบตีใูกูก้าอบต้ังจตกจต้นรั้งแรวัิงติงไลวัด5ว้5ไ-้ มดห-6ใี้ร6บหอืใบจใรเบรรือิ่มหงิเหเรรจ2ริม่อื ร-ือเหิญ3จหลรใเลตังบิญังเบิ พเถเพโตาอตาิบะนะคกโแกตวลยลร้ากฉค้าปเดีวปหรรพระลฉะ่นมือีดมนาตพาณ้าน้ณห่นกมน3ล3กัํ้า0า้0หแวมวขันักันง็ ชชีวีวภภาาพพสสะะเเดดาา หหรรอื ือสสมมนุ นุ ไพไพรอรอื่นื่นๆทๆทาอ�ำ ยอ่ายง่าสงมส่ามเสาํ่ เมสอมในออในัตอราัตสร่วานส่ว1น/501/0500 --เมเมื่อื่อตตน้ ้นเรเริม่ ิ่มออออกกดดออกกใชใช้ป้ปุ๋ยุ๋ยชชีวีวภภาาพพ --ออาายยุกุกาารรเกเกบ็ บ็ เกเกี่ยี่ยววมมะะเขเขือือปปรระะมมาาณณ6600--7755ววนั ันหหลลังงัยย้า้ายยกกลล้า้า ประโยชน์ของ กำารปลกู มะเขือมว่ ง ลลา�ำตต้น้น,ร,ราากก--ตต้ม้มกกินินแแกก้บ้บิดิดหหรรอื ือคคั้น้ันนน้าํ้าลล้า้างงแแผผลลเทเท้า้าเปเปื่อื่อยยใบใบแแหหง้ -้ง- ป่นเปน็ ผง เป็นยาแก้โรคบิด ปสั สาวะขดั หนองใน ดดออกกสสดดหหรรอื ือแแหห้ง้ง เเผผาา ใใหห้เ้เปปน็็นเเถถ้า้า แแลล้ว้วบบดดลละะเเออียียดดแแกก้ป้ปววดดฟฟนั ันผผลลแแหหง้ ้ง--ททาำ�เปเป็น็นยยาาเมเม็ด็ดแกแก้ป้ปวดวด แฝแฝกกหีีห้ต้ตนนกกออเเงงลลหหือือรรดดอืือใในนโโรรสสคคาำ�ผผไไสสวิิว้หห้ ขขนนบั ับงังั เเเเสสรรม้ือื้อมหรรหังะงั ะผผผผดดลลผผสส่นืื่นดดคค--ในันั ใชช้พ้พออกกบบรริเวิเวณณทที่เปี่เป็น็นแแผผลลออักักเสเสบบ กศน. อำเภอเมืองขอนแก่น กศน.อ�ำเภอเมอื งขอนแกน่

68 ฟา้ หลงั ฝน เกษตรอินทรยี ์ 68 แครอท ชือ่ วทิ ยาศาสตร์    Daucus carota L. ชือ่ สามญั            Carrot ชชชชืืืือ่อ่่อ่อวออวงง่นืื่นศศๆๆ์์                            ผผUUกักั mmกกbbาาeeดดllllหหiiffeeวัวั rrเเaaหหeeลลือืองง ผผักกั หหัววั ชชีี กกาำรรเเตตรรียียมมแแปปลลงง แ แกกลลบบดด321.�ำา..231ข.ได..11ถดุ ขไินดถถถพดุดไินงุงุพมินรดไว่ใครออินมหนววาาใ่ค้มนผหรหหวีคมผส้มาารวีสมรรีคกมาสสมดวรีมตัตัาดนิ วกรมววิกนดรว่ ์์ตตรักบวน่วห่่ออับปดซนินปุ๋ย11ุยซหหุ๋ยเแตตยุ ศินหมลแาาษมกัะรรลเไลาากัชศะมงงกึีวชลษ้ เเภจีวึกมมไปะภามตตรทปพา้รระจรพาปมใะะปรหามทะรณ้หามำ�ะณัวใมา1หแณาค้ห1ฟณรัวตุฟ2อแ2ตุ กทคกิโรลคิโอลกดทกรงรมั อคมั ผดผสสงมมอ กศน. อำเภอเมืองขอนแก่น กศน.อ�ำเภอเมอื งขอนแก่น

ฟ้าหลังฝน เกษตรอนิ ทรีย6์ 969 กาำรปลูกและกำารดูแลรักษำา 11..แแปปลลงงกกวว้า้างง11เมตร ปลูกได้ 3 แถว ใใชช้ไ้ไมม้ขข้ ีดีดเเปปน็ น็ รร่ออ่ งงเเลล็กก็ ๆๆตาม แตนามวยแนาววขยอาวงขแอปงลแงปคลงวรคผวสรมผทสรมาทยราแยลแ้วลน้วำ�นมาามหายหอยดอกดลบด้วยแกลบดำ� เ ให กใซหหลรน้้หหือบตา่่าดดงิเงม้ว32กกินย.ต.นันั32ลแพพร..ะก22พออเตพ--อลตอโ่อ33ียตบอต้นตดปดโเเ้นแ้นตซซราคแคนนะปครหลมตตรอรรุมาิเิเะทออืมมฟณมทโตตาตดาโรรง1ตปินณ5บตตปรลาะเ่อ่อระงซ1มะเตต5อนๆมาน้้นียตณาเรดิเซณมด5นคนต5-ตลํ้าร-7ิใเมุ 7ถมหเฟซอ้เชตซาดนุ่มรงนตตบตถ้ิเนามิเออมงตอดตๆรกรตใร้นใหหดหอ้ถ่าน้ถงออ้าอกกนในันหตต้ชห้น7้นุ่ม่าททงี่ถีถ่กี่อีอ่ันออกก7 เซนติเมต4ร. เตต่อิมตป้นุ๋ยหมกั ชีวภาพระหว่างแถว 300 กรมั ต่อ 1 ตารางเมตร ทกุ ๅ 240. เวตันิมปุ๋ยหมกั ชวี ภาพระหว่างแถว 300 กรัมต่อ 1 ตารางเมตร ทุก ๅ 205.วแนั ครอทจะมปี ญั หาทางหวั ถกู ท�ำ ลายจาก เสยี้ นดนิ และเนา่ เสยี ควรรด5น. แ้ําหคมรอกั ทสจะะเดมาีปผญั สหมนาทํ้าสางกหัดวั ชถีวูกภทาาพลอายจู่สามกาํ่ เเสสมี้ยอนดทินกุ แๆล3ะ-เน5่าวเสนั ีย ล โโคดดำ�วยยเรลสสรียดวว6งมมน.อ6รรถ้าา.ออห้าหงงแถมารเค้าักทรอรแสไ้างอปคเะเหททเรเลดยอ้เาฝี้ยาียเทหผืองบเใยสใฝยบบียมืออรบนใคดะบย้ายือแอสะลใคบดกทะือแดังี่แกใาลชค้าบมะวีนรงกภอใแาบ้าาทมตนพขก่หอใแ�ำ วับองตลมขแย่หงั ีขอคู่สจัวนงรมะมแาอ่าลีดขคทเงสนเรหใลมอาหัว็กดทอ้ลใเใ้มหลทหลห้ ็กกุ้ลงักใๆ้มหกเลพ3้ห้าง-ือ่นัก5เลใกพบด้าวื่อนกันลใาดบร การลาเลียงอาหารไปเลี้ยงใบระยะทีแ่ ครอทกาลังจะลงหัว กศน. อำเภอเมืองขอนแก่น กศน.อำ� เภอเมอื งขอนแก่น

70 ฟา้ หลังฝน เกษตรอินทรยี ์ 70 กะหลำ่ ปลี ชือ่ วทิ ยาศาสตร์ BBrarassisciacaooleleraraceceaaLL. .vvaar.r.cacappitiatatataLL. . ชือ่ สามญั CCaabbbaaggee,,CCoommmmoonnCCaabbbaaggee,,WWhhitieteCCaabbbaaggee,, Red Cabbage Red Cabbage ชชชชืืืื่อ่อ่่ออพวพวงง้นืื้นศศเเ์ม์ม อืืองง :: กกะะหหลลBBrา่่าํ arปปasลลssisีีc(i(acททacั่วั่วecไไeaปปae))e,,(Cกก(Crะะurหหucicลลfief่าาํ่ erใใarบบaee) ) กกาำรรเเตตรรยีียมมดดินินปปลลูกกู กกะะหหลล่ำาํ่ ปปลลีี หคลล ปลคึึกกววงมุ๋ยไาาหปปักปมมมรรตตยะะักพ้อมอ้ม่อกกยยงงยาาาากาก่ณอณดรรยาายินปปรราด1ใ1ลลม5ห5ตินตูกูก-ห-้ลาใาก2หก2กวะกะ00้ละ่าเดดหอหนะนิ เินียเลซเลเซไอไมด่าวนํ่วานียปพลป้ ตป้ปตดล็ดรอิเรลิเพมะีแมใสะีแหมตอปมตมปาร้กสลารคลณณมรงกวงกเะครวเพ5จวพ5ว้าา-้าราร-งาะ7งดยะ7ก1รนบวก1ดลวเนั ํ้าลามนัน้าเใง้ามแตห้าๆ เแลตใรต้ชเลห้วตรื้นรถก้ว้ชครีย้าวกคืน้ ลียแมต้าวลลกุมด้งแอ้าุก้วดดินลงง1ดทว้ินโก้ว้ว1ดยเำ�โทามยกดปยรเาตปมายกยุ๋ ปกรรุ๋ยตกาคาลหครรยาอรูกขวรอหากเย่าดุ ขวกปวหนาไุตด่าห็นรถวเาไนรมือตแใถมอืหปลถาใ้หม็ดยุ๋ ว้ กเมค็ ลวด็ รลจงะไทป�ำ รค่อวงรไพวย้กาอ่ ยนาแมลหว้ วห่าวนา่ เนมเลม็ดลใด็ หตก้ ารมะรจ่อางยทบเี่ าตงรๆียมถ้าไวต้อ้คงลกมุ าดรว้ปยลฟกู าง หเปรน็ ือแหถญวก้าแค็ หว้งรบจะาทง าๆรเ่อมงือ่ ไวก้กล่อ้านอแอลก้วใบหจวร่าิงนปเมรละม็ดาตณาม1ร-อ่ 2งทใบีเ่ ตกรท็ ยี �ำมกไาวร้ ถอน แคยลกมุ ตด้นวทยฟี่แนาง่นหหรรอื ือหอญ่อน้าแอหท้งบิ้งาง ๆ เมื่อกล้าออกใบจรงิ ประมาณ 1-2 ใบ กศน. อำเภอเมืองขอนแก่น กศน.อำ� เภอเมอื งขอนแกน่

ฟ้าหลงั ฝน เกษตรอนิ ทรีย์ 71 การปลูกกะหลํ่าปลี เมือ่ กล้ามีอายุได้ประมาณ 25-30 วัน จึงย้ายปลูก ในแปลงปลกู ที่เตรียมไว้ โดยให้มีระยะปลกู 30-40 x 30-40 เซนติเมตร การปลูกอาจปลูกเป็นแบบแถวเดียว หรือแถวคู่ก็ได้ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับขนาด ของสวน การใสป่ ยุ๋ กะหลา่ํ ปลเี ปน็ พชื ทตี่ อ้ งการธาตไุ นโตรเจนและโปรตสั เซยี มสงู เพอื่ ใชใ้ นการสรา้ งความเจรญิ เตบิ โตใหแ้ กต่ น้ พชื ปยุ๋ ทแี่ นะน�ำ ให้ ใช้คือ ปุ๋ยคอก ปุ๋ยหมกั ชีวภาพ โดยแบ่งใส่ 2 ครั้ง คือ คร้ังที่ 1 ใส่รองพื้น ขณะปลูก แล้วพรวนกลบลงในดิน ครั้งที่ 2 ใส่หลงั จากกะหลาํ่ ปลีมีอายุ ได้ 7-14 วัน การฉีดพ่นนํ้าหมักชีวภาพ สะเดา หรือสมุนไพรอื่น ๆ ควร ท�ำ อยา่ งสมา่ํ เสมอ การใหน้ าํ้ ควรใหน้ า้ํ อยา่ งสมาํ่ เสมอ โดยปลอ่ ยไปตาม ร่องระหว่างแปลงประมาณ 7-10 วนั /คร้ัง การเกบ็ เกีย่ วกะหล่าํ ปลี การปลูกกะหล่ําปลีอายุ การเกบ็ เกีย่ วของกะหล่ําปลีตั้งแต่ปลูก จนถึงวันเก็บเกี่ยวขึ้นอยู่กับลักษณะ ของแต่ละพันธุ์ สำ�หรับพันธ์ุเบาที่ นิยมปลูกจะมีอายุประมาณ 50-60 วัน แต่พันธุ์หนักมีอายุถึง 120 วัน การเก็บควรเลือกหัวที่ห่อหัวแน่นและมีขนาดพอเหมาะ กะหล่ําปลี 1หัว มีนํ้าหนกั ประมาณ 2-3 กิโลกรัม หากปล่อยไว้นานหัวจะหลวมลง ท�ำ ให้ คุณภาพของหวั กะหลํ่าปลีลดลง กศน.อำ� เภอเมอื งขอนแก่น

72 ฟ้าหลังฝน เกษตรอินทรีย์ 72 ขำ้ วโพด ชชชชชชืืืืืื่อ่่อออ่อ่อ่ ววสวสวงทิงิทาาศศมมยย์์าัญาัญ ศศาา สสตตรร์์ GZInGZeIrdnaaeridamaaimmnainmnaicenoyacearsyoaemsrLem,iLMn,innMa.niaz.ieze ฝ นนนฤนิิิยยยดมมมูปนปปปลิยลลลมูกกููกกู ฤปกตกตดลำนั้ังั้งรูกปู แแตปกลตต้ังนัลกูก่่กแตูกลตกล้ังขา่เาาแดงง้ำรตือเเวปดด่เนโดลือือพมือกูนนีนดนกกขามรรแ้าคกีนกวบมฎาฎโ่งจพคกาานคมคดาถรมจมึงแปนถถตบลถึงึง้น่งกูกกึงเกตลเลดปา้นาาอื ร็นงงเนปดเเมด2ดลือถิือือกูนชุนนนเ่วมปสาสงิถ็นยิงิงนุคนหห2าือาายคคชปตน่วมมล้นงปาฤลยคดาฤือฝู ยดนตฤฝู ้นดนฤฝู นดู ปเขขกกา้นั้นัลง่ รกูตตแปขลออลา้ะนนเวูกเรเพใใโขริ่มนนพมิ่มิ้่าจกกดวคจาเโำาวาพกพรรากกอื่ดเมเกตตาใเสาหพรรรารไ้ยีืี่อยรมไถถาใมมาพหกพรดดร้ขถรรินินวอวกานใในงากนนดตดรขกกินน้นิอรำใาขใะงหรรหา้บต้ดปปวด้า้นโนิ ลลนิยพขมนมกููกา้ดคีาํ้วคีขขสใวโว้ำ้านาพาาววมดมดมโโานิรสพพรรไว่ว่าดถดมนนมหใ่ ซซหายยุรยุท้ ง่ั ถเเว่รพพหมาือ่อื่ ยกขใใัง่ไงัหหดรแ้เเ้ าล้หหลกกึมมะไหาาชดะาะว่ ้ลแอแยึกกกาทหหก่่�ำ าาาใหรร้ เอมาลห็ดารขเ้ากว่งโแพลดะสเพาิ่มมคาวราถมงสอากมไาดร้ดถี กโาดรยรกะบารายไถนใ้าหใน้ใชด้ผินาไมน่ให3้ทต่วมิดขทัง้าแยลระถ แทรกเตอร์ 1 คร้ัง ตามด้วยผาน 7 อีก 1 ครั้ง กศน. อำเภอเมืองขอนแกน่ กศน.อ�ำเภอเมอื งขอนแก่น

73 ช่วยทาให้เมลด็ ข้าวโพดสามารถงอกได้ดี โดย การฟไ้าถหลใหังฝ้ในชผ้ เกาษนตร3อนิ ตทริดีย์ 73 ท้ายรถแทรกเตอร์ 1 ครั้ง ตามด้วยผาน 7 อีก 1 ครั้ง ว ชรกกปร่อนะีวรำำหภงะรรชแมาวใปกัลสพ่าาลร้วณป่งูก่อกกปหสุ๋ยงาละาล2รแรเใรกู5ุะมดลสใยป-ปาส้ว่ปใะ3 นลรปปุ่๋ยก0หดะูกลคุย๋ารมินเกูรรซือารเใป้ังหนสสใณะทลนนต่มปยีแู่กดียิเุนุ๋ยะร2มรินวกคไก5ะตพ/เราดหห-ร:รั้งริน3วนอใทปปร่าส0ียื่นีแ่ ลลว่ง่ปวรแนกููเก/ุ๋ยๆกซดถลรคนินวใ:คะึกอสรตหใว8ก่ว4่คสิเรว0มนป-ร่ปท่า5ตงุ๋้ัยเุ๋ยำ�งใซทหรสคอแเนี่สซม่คถยอปตอนกั่ารกวิเลงตง้ังมปรูกสทิเ8:ตุ๋ยมอมลี่ส0ฉรหงตึ่ํากอีดพมรรเเงพสซ้ืนกัะ4มย:น่น-ไระอฉนตถ5อรใีดา้ิเ่ งนะพมหเพพหซอตลม่นื้นวนัตวรกั น่ารตนไงํ้าาถริเหหมชสะ่ ลพมกัต่วยุมนลักระ 1ช/ีว5ภ0า0พหสละงั เจดาากหปรลอื ูกสปมรนุะไมพารณอ่นื 25ๆ-ค3ว0รวทนั าเอพยื่อ่าเงรส่งฝมัก่าเใสหม้มอีคใวนาอมัตอรวาบสใว่ หนญ่ แ1/ล5ะ0ส0มบหรูลณงั จ์ ากปลูกประมาณ 25-30 วันเพื่อเรง่ ฝักใหม้ ีความอวบ ใหญ่และสมบรู ณ์ การเกบ็ เกีย่ วข้าวโพด กำรเกบ็ แเกต่ียลวะขพ้ำันวธโุ์พมีดอายุเก็บเกี่ยวไม่เท่ากัน โดยท่ัวไปข้าวโพดใน ประเทศแไทตยล่ มะพีอาันยธุเ์มกีอ็บาเยกเุี่ยกว็บรเะกหี่ยวว่าไงม่เ1ท0่า0ก-ัน12โ0ดยวทันว่ั ไซปึ่งขกา้ าวรโเพกด็บใเนกี่ยวควร เปกร็บะเมทือ่ศขไท้าวยโมพีอดาแยกุเก่เต็บม็ เกทีย่ กวารบะหวุ้ม่าฝงกั 1แ0ห0้ง-1ใ2บ0แหว้งนั ซซึ่งเึง่ มกลาด็รเคกวบ็ รเมกีคีย่ วาคมวชรื้น ไเกม็บ่เกเมินื่อ3ข0า้ วเปโพอดรแ์เซกน็ ่เตต็ม์เมทื่อี่ กเกา็บบเหกมุ้ี่ยฝวกั แห้ง ใบแหง้ ซึง่ เมลด็ ควรมีความชืน้ ไม่เกิน 30 เปอร์เซ็นต์เมือ่ เกบ็ เกีย่ ว กศน. อำเภอเมืองขอนแกน่ กศน.อำ� เภอเมอื งขอนแกน่

74 ฟ้าหลังฝน เกษตรอนิ ทรีย์ 74 ผกั กำดขำว ชชชชชืืืืือ่อ่ออ่่อ่ วสสววทิิงทาาศมมยย์าัญาัญ ศศ  าา   สส  ตต    รร  ์์                   CBBCCrrrhhuaaiinnscsssieefiiesscceeraaaCCeppaeaebbkkiibbnnaaeeggnneessiiss ชชืือ่่อวองื่นศๆ์                   ผCักruกcาifดerขaาeวปลี แปะฉ่าย แปะฉ่ายลุ้ย ชือ่ อน่ื ๆ ผกั กาดขาวปลี แปะฉ่าย แปะฉ่ายลุ้ย กกาำรรเเตตรรทียียำ�มมกแแาปปรลลไถงงดปปินลลหกูกู รือขุดดินให้ลึกประมาณ 30 เซนติเมตร ตากดิน ทิ้งไว้ปรทะมาากณารไ7ถ-ด1ิน0หวรนั อื ขแุดลด้วินทใำ�หก้ลากึรไปถรพะรมวานณดิน3อ0ีกเคซรน้ังติเใมสต่ปรุ๋ยคตอากกดหินรือ ปทุ๋งิ้ยไหวม้ปักระทมี่สาลณาย7ต-ัว1ด0ีแวลนั ้วพแลร้อวทมากกับาครลไถุกพเครลว้านใดหิน้เขอ้าีกกคับรดั้งินใสถ่ป้าุ๋ยดคินอเกปห็นรดอื ิน ทปรุ๋ยาหยมคักวทรีส่ใสล่ปายุ๋ ตควัอดกีแหลร้วือพปรุ๋ย้อหมมกักับใหคล้มกุากเคขลึ้น้าอใหัต้เรขา้ กาบั รดใชิน้ปถร้าะดมนิาเณป็น2ดปินีบ๊ ตท่อราตยาคราวงรเใมสต่ปรุ๋ยหครอือกถห้ารใอืช้มปูลุ๋ยเหปม็ดักไใกห่ม้ หารกือขสึ้นุกรอัตใหรา้ลกดาปรรใิมช้าปณระกมาารณใส่ล2งปมีบ๊ า ตผเปมตหกั้่นอาลลเกตูกหอื5าาผล0ตรดกั ือาาขเกรตซงาาาเานวมดงรใตเตขนามิเารงมปตวหเตรมรใระรลนตอืเะปรทถลร1ศ้าะะปไใเทชทบี๊1้มยกศปลูกพ็ไีบ๊เ็คทปอกือย็ด็พสกร�ำอไ็คะกหหือส่รวหาบัร่ารหะรงอืหระแสบัยวถุกะ่ารวปงระ5แยลใ0ถะกหู ปวเท้ลซล5เี่ดนหูก0ปตมทริเเาี่เมซิมหะตนาสมณรตมาิเแะสกมสล�ำาตมะหรรรใสรสะแบัาห่ลลหปงวะรล่าับกู ง กศน. อำเภอเมืองขอนแกน่ กศน.อ�ำเภอเมอื งขอนแก่น

ฟา้ หลงั ฝน เกษตรอนิ ทรีย์ 75 การปลกู ผกั กาดขาวสามารถท�ำ ได้ 2 วิธีด้วยกนั คือ การปลูกลง บนแปลงปลูกโดยตรง และการปลูกโดยการเพาะกล้าก่อนแล้วย้ายไป ปลูกในแปลงปลูก จะเลือกใช้วิธีใดนั้นขึ้นอยู่กับความสะดวกและความ เหมาะสมของปจั จัยของ เกษตรกรเอง เช่น แรงงาน ลักษณะของแปลง และจำ�นวนเมล็ดพันธุ์ เป็นต้น หลังจากเตรียมดินแปลงเพาะกล้าเรียบร้อยแล้ว ให้หว่านเมล็ด ใหท้ วั่ พืน้ ผวิ แปลง แลว้ ใชป้ ยุ๋ คอกหรือปยุ๋ หมกั ทสี่ ลายตวั ดแี ลว้ หวา่ นกลบ ให้หนาประมาณ 1/2 - 1 เซนติเมตร หรืออาจใช้วิธีหยอดเมลด็ เปน็ แถว ห่างกันแถวละประมาณ 5-10 เซนติเมตร ลึกลงไปในดินประมาณ 1/2 - 1 เซนตเิ มตร เมลด็ ควรโรยให้หา่ งกนั พอสมควร แล้วหวา่ นกลบดว้ ยปุ๋ย คอกหรือปุ๋ยหมกั หรือดินผสมแล้วรดน้ําด้วยบวั ฝอยละเอียด ให้ทว่ั แปลง คลมุ แปลงดว้ ยหญา้ แหง้ หรอื ฟางสะอาดบางๆ เพอื่ ชว่ ยเกบ็ รกั ษาความชนื้ ในดินและป้องกนั การกระแทกของน้ําต่อเมล็ดและต้น กล้าทีย่ งั เล็กอยู่ เนื่องจากกล้าผักกาดขาวค่อนข้างอ่อนแอ ดังนั้นควรย้ายชำ�ลง ถุงพลาสติกหรือกระทงก่อนเมื่อกล้าอายุประมาณ 20-25 วัน จากนั้น หม่ันดูแลรักษาและป้องกันโรคแมลงที่อาจเกิดขึ้น ก่อนการย้ายกล้าลง ปลกู ในแปลงควรท�ำ ใหก้ ลา้ แขง็ แรง โดยการน�ำ ตน้ กลา้ ออกตากแดดบา้ ง อายกุ ล้าทเี่ หมาะสมในการยา้ ยปลกู คือ 30-35 วนั ไมค่ วรใชก้ ล้าทมี่ อี ายุ มากเกินไป โดยใช้ระยะห่างระหว่างต้นและระหว่างแถว 50 x 50 เซนตเิ มตร หลงั จากปลกู เสรจ็ แลว้ ใชฟ้ างหรอื หญา้ แหง้ คลมุ ดนิ อกี ชนั้ หนงึ่ เพื่อช่วยรักษาความชื้นในดินและผักตั้งตัวได้เร็ว แล้วรดนํ้าด้วยบัวฝอย ละเอียด กศน.อ�ำเภอเมอื งขอนแกน่

50 เซนติเมตร หลังจากปลูกเสร็จแล้วใช้ฟางหรือหญ้าแห้งคลมุ ดินอีก 76ช้ันฟหา้ นหลึ่งังเฝพนื่อเกชษ่วตยรรอินักทษรียา์ความชืน้ ในดินและผักตั้งตัวได้เรว็ แล้วรดน้าด้วย บัวฝอยละเอียด กากราใรสใ่ปสุ๋ย่ปุ๋คยวครใวสร่ปใสุ๋ย่หปมุ๋ยกัหมปักุ๋ยคปอุ๋ยกคทอ้ังกนีข้ ทึน้ ้ังอนยี้ขู่กึ้นับอคยวู่กาับมคอุดวามมอุดม สมบูรณ์ของดินและปริมาณปุ๋ยทีใ่ ช้ โดยแบ่งใส่เป็น 2 ครั้ง คคอื ือคครรั้ง้ังแแรรกก ใส่เปน็ ปุ๋ยรองพื้นจ�าำ นวนครั้งหนึง่ โดยใส่ตอนเตรียมดินปลกู แแลละะคครร้ัง้ังทที่ 2ี่ ลเ ตเใ2ลเตกกกสััก้้นกนใยี่บ็บ็่เสษเษเมวรเรเ่เกกณณือ่ปม่ิิ่มมีย่ี่ยผรแแะ่อืะอววกัะกอปกปผาปปมก่เา่เรยรักตตรราายะะกุกะะ็มณ็มดจุกจาามมททขาำ�ารดาา5พาี่ไพรี่ไเขณณด0กดวเันันาก้ข-มบ็้ขธวธ็บน84ีนอ4เ์ุขมุ์ขก00าเ0าาอกอีอี่ย-ด-ยดวงี่งยาว55ุนัแแสย2วข0ส0ตหตุข0าอำ�2่ลวลห่ลองวห0วนัะงัผรงะันนัรจพผับพกัวหับาหนัักันพกันลพกธลกานัธังหันุ์คดงัาุ์คธจวธจดือข์ุปือาาุ่์ปาาขกลนพกวลาพหียเนหันวียมันวาน้ันธวาล่าวธ่า้ันุ์ทวนด็แ์ุทไนแี่เมลเี่เขโมไเลข่ะแดมม้าละ้าปนยปล่แปป็ดลน่เน็ดลกลลีกอ่โีนหบ็ีกีหดโลนอลดขลลยมนวณยทมเวมมลเั้งมมะลทอีๆือนๆีอทือั้งากีข้มาปีน่ยกเึน้มยอีกกุี้ขลเอีอกุกาึ้บ็นาหี ยาย็บารอเอ่ ยู่กกุกรเเยแกกุกับเีย่าู่กกน็บี่ยารว็ับบน่วร เเตกีม็ย่ วทปีก่ ร่อะนมทาีป่ณลีจ5ะ0เ-ร8ิ่ม0คลวนัายหตลัวังหจลากวมหอว่าอนกเมล็ด โดยเก็บขณะที่ปลีหอ่ แนน่ เต็มวทิธีก่ ีก่อานรทเกี่ป็บลเีจกะีย่ เวรโิ่มดคยลใชาย้มตีดวัคหมลๆวตมดั อทอี่โกคนต้น แล้วตัดแต่งใบทีเ่ ป็น โรคถกู แวมิธลีกงาทรเ�ำ กล็บาเยกอีย่ อวกโดบยา้ ใงชพ้มอดี สคมมคๆวรตแดั ตทไ่ ี่โมคม่ นาตก้นนแกั ลค้ววตรดั เหแลตอืง่ ใบทนี่เอปก็นๆ ไโวรค้สถักูก2แ-ม3ลใงบทาเพลืาอ่ ยปอ้อองกกบนั ก้างาพรกอรสะมทคบวกรรแะตแไ่ทมก่มราะกหนวกั ่างคกวารรเขหนลสือ่งใบ นอกๆ ไว้สกั 2-3 ใบ เพื่อปอ้ งกนั การกระทบกระแทกระหว่างการขนส่ง กศน. อำเภอเมืองขอนแก่น กศน.อำ� เภอเมอื งขอนแกน่

ฟา้ หลังฝน เกษตรอนิ ทรยี ์7777 ฟักทอง ชชืื่ออ่ ววทิิทยยาาศศาาสสตตรร์์ CCuuccuurrbbiittaa mmoosscchhaattaa DDeeccnnee.. ชชชนชชชแืืือ่ืืือ่อ่ออ่่่อก้ํา วสออสว้วเงงต่นืืาน่านศศมม้า า้ ภ์์ ภัญัญเาเาลตคคย ้ากกเลเลรลาียายงงกเเรเวรรียC่าียPPCยี กuuuกuมกcmวmcวะวuu่าา่ppน่าrr bkkฟbฟํ้ามiiiintแnักtกั aะaกททcนc้วeeออ้าaaงงแอeeกีสภภ้วาาานคคอเเเีสรหหียานนนกืออื เวเรเ่ารรีย ียียหกกกมววว่าา่า่าก หฟฟฟมักักักาเเทขกขียอฟียวงวักมทหมะอมะฟงฟากักักแฮกึ ้ว หมากฮึ การปลูกฟักทอง การปลูกฟักทองแบบปลอดภัย เริ่มต้นจาก กาำรปปรลับูกปฟรกัุงดทินอใงห้มกีคาุณรปภลาูกพฟดักีโดทยอใงชแ้ปบุ๋ยบหปมลักอชดีวภัยาพเริ่มตีก้นารจคากลกุมาดรินด้วย วปัสรดับุจปารกุงดธรนิ รใหม้มชาคี ตณุ ิ เภชา่นพดฟีโาดงยขใ้าชว้ปซุ๋ยหากมพักืชแวี ลภะาสพัตมวีก์ทาี่ผรุพคังลมุ ดีกินารดป้วยลวูกัสพดืชุ หปปเจหปกพาารมุ๋ยมริ่มกระะหนุุนปเโโธมเเพยยววรรักชชิม่ียีรยิมนชนปมนนาีว์์รชเณกเกภพพิมาาาาื่อตื่อารจรพลณริลลุรเแาดชาดินดล่ดนกจกทนะลุนาารฟตาํ้ริ้นารียปรารปรท์ใึงงะยุ๋หะุ๋ยรไขบหบ้แนหียา้ ามกาโ์ใมวดตหดกั่ดักขซรแ้ชขินชอเากวีอบจีวงกภ่ดงภนรศพศาินิเจาัตวพืัชตบพารณแลรกรลูพลูพงิเรองวืชใะาืชใานณแสนกแกดลตัดพรลานิะวาินศะืชมท์ทกมทไีกจใี่ดพีผ่ีกีใ่ชลุาช้พุืชป้าริน้ปรังลอจทลอกูนมลุ รกูนฟรุินีกียฟุรักกัทา์จักักษรทะรษทป์แใียอช์แอมล์จง้อมงจลูกะาจลใะงพหชะเงทืชปเ้าที่ปน็รเี่ ป็นจกเปน็าา็นกร อาหารจากปุ๋ยหมกั ชวี ภาพและตรึงไนโตรเจนจากอากาศได้ กศน. อำเภอเมืองขอนแก่น กศน.อ�ำเภอเมอื งขอนแกน่

78 78 ฟา้ หลังหฝนลงัเกจษาตกรอนนิ ั้นทรใหยี ์ ้ไถพรวนผสมคลุกเคล้าใหป้ ูนผสมกับดินและตาก ดินทิ้งไว้ การไถพรวนตากดินควรใหม้ ีความลึกอย่างน้อย 30 เซนติเมตหรลังจากนั้นให้ไถพรวนผสมคลุกเคล้าให้ปูนผสมกับดินและตาก ดินทิ้งไวส้ กิ่งาสราไคถญัพรอวีกนปตราะกกดาินรหคนวร่งึ ใทหีเ่ ก้มษีคตวารมกลรผึกปู้อลย่ากู งฟนัก้อทยอ3ง0ควเซรคนาตนิเมงึ ตร คสือิ่งตส้นำ�คฟัญกทออีกงปจระะมกีกาารรหเจนรึ่งิญที่เตกิบษโตตรไกดร้ดผีทู้ปี่อลณุ ูกหฟภักูมทิเฉอลงคี่ยว1ร8ค-ำ�2น7ึงอคงือศาต้น ฟเซกั ลทเซอียงจสะจมดั ีกเาปร็นเจพรืชิญผักเตทิบี่ไมโต่ทไนดต้ด่อีทสีอ่ ภณุ าหพภอูมากิเฉาลศี่ยทีห่18น-า2ว7เยอ็นงจศัดาเพซบลวเซ่าียส จตดั้นเฟปกั น็ ทพอืชงผจกั ะทชีไ่ะมงท่กั กนาตรอ่ เสจภริญาพเตอิบากโตาใศนทสีห่ ภนาาพวอเยณุ น็ หจภดั มู พทิ บี่ตวา่ ่ากตวน้ ่าฟ1กั 0ทองศจาะ ชเซะลงกัเซกียาสรหเจลรังิญจาเตกิบทโี่เตพใานะสเมภลาด็พฟอกัุณทหอภงมูในิทถีต่ าํ่าดกเวพ่าา ะ10กลอ้างนศาานเซเฉลลเซี่ยีย1ส0ห-ล13ัง จตตตไปวดันา้้้นนนล้ปกฟูกห1รทรักรเะี่เะมทอืมพหตอเาามวรณงะ่าือ่มเรงมตีใะ4ตบลน้ย0้น็ดจฟะ0รรฟ1ักติงะกัทเห้นม1ทอว-ตอง่า2รมงงใใีแใรนบบถะถจจยวารึงะ4ดทงิรเะเ�ำ 1พมหก-ตาวา2ะร่ารกใงยพบลแ้าื้นจถ้ายทงึนวปที่า1ล4านูกไกเเรฉมา่คจลรตวะยี่ยรรป้าใพ1ลยช0้ืนปูก้ร-ะทไล1ดยีู่ก31้ปะปครไวระลวัน่มรกูจใหาระชณรปะ้รือหละ4เวยูกม0่าะือ่0ง กศน. อำเภอเมืองขอนแก่น กศน.อ�ำเภอเมอื งขอนแก่น

ฟา้ หลงั ฝน เกษตรอินทรีย์7979 มะกรูด ชชือื่่อววทิิทยยาาศศาาสสตตรร์์ CCititrruusshhyyssttrrixix  DDCC.. ชื่อสามญั     LLeeeecchh lliimmee,, MMaauurriittuuss ppaappeeddaa ชือ่ วงศ์     RRuuttaacceeaaee ชชืื่ออ่ ออน่ื่ืน  มมะะขขุนนุ มมะะขขูดูด(ภ(ภาาคคเหเหนนอื อื ))มมะะขขู ู(ก(กะะเหเหรรย่ี ย่ี งง--แแมม่ฮฮ่ ่อ่องงสสออนน) ) มะกรดู มะปกลรูกูดไปดล้ดกูีในได้ดินใีทนุกดชินนทิดกุ ชรนะิดยะรปะลยูกะมปะลกูกรมูดะนกั้นรปูดนลั้นูกปไดล้หูกลไดาย้หรละายยะ ขระนึ้ ยอะยกู่ขบันึ้ อวตัยถู่กปุับรวะตั สถงปุ ครแ์ ะลสะงพคืน้ ์แทลขี่ะอพงืน้ ผทปู้ ีข่ ลอกู งผซู้ปงึ่ รละกู ยะซปึ่งลระกู ยไมะปค่ ลวรูกตไมดิ ่คกวนั รเกนิ 1ตเิดมกตนั รเกโดินย1ทว่ัเมไปตนรยิ โมดปยลทกู่ัวมไปะนกิยรดูมรปะลยกู ะมชะดิ กครอืูดร2ะxย2ะเมชิดตรค1ือไร2จ่ xะ2ไดเมม้ ตะรกร1ดู กแก 4ขปเลไขซร0ี้ดุลวลวมล่จนัว0้าหะว้พูกะตผงทยลดัไติเกสรดำ�xมุม้นะลหม้มตยใหขบลดะนการุดวกดักินวกาา่หรรินปรงาxอลกดูเกัแรตรงลุมรถกปกด4รีดึกกวับล0้นียนถวต0ปซูกมห้า้าุง้นงึ่รปเลงดตคดทะเีแมุำ�้นพลxินมง้ั รอดนุมื่อายกอว้กขี้ณกฟากนยก็เนึ้นัวาหาขั้นนอ5งโรมีว้xำย�ย0เัวแือคตตกกู่ลผxลนว้นรเบัึกสวะรก5ียกลลทมทปา0มลกัาาดรำ�รเ้าxษลดหปินทะลณมิน5ลมลี่พงกพ0กัูกาะปรกรณดัปกไเาลเ็ีดมซหาักงูกถ้ผนร5แมกุงปลต0สอืบักดลทิเงนลตมxากูั่วกบอ้นตห5ไขาอเดปร0อรพรกินืองรปือ่ขxรผออนกลุดดปู้5งาา้นัูกหนก0ลจตโไลํ้า้นกูยมจ้น มุ หแกะ้ผกคตลปเลลขลวลุ่มลุดท้าลุมะลูกห่ัวาดฟรไงตล้วาาปุ้มนยยง กศน. อำเภอเมืองขอนแก่น กศน.อ�ำเภอเมอื งขอนแกน่

80 80 ฟ้าหลงัในฝนกาเกรษปตรลอกู นิ ปทรีแียร์ กนั้น ควรทาที่พรางแสง หรอื อาจจะปลกู ต้น กล้วยระหว่างแถว ซึ่งทั้งนีข้ ึ้นอยู่กับลกั ษณะการปลกู ของผู้ปลูกแตล่ ะ ปแหปใรนาสาลลกยกงกูกู าปขอหซรลา้าาึ่งพวจกูขกรโปึ้นรปพาะลองลดยแยกูกู แะสู่กขรทชง้าับะิดรวยคซกมโะวพึ่งราชาขะกดิดมึน้หแมกสอวทาาา่ะยรกรงดู่กกปแวบักรถลกคาะวกูแรหวไกลปดาวละมลใ่้าคน้วงสกู ยวแปะกาแถแีดลมทวรว้วเไกรกหยดกแหมแ้ใลนอทราะปาือะรคจสใกีแชวไมรมผ้อากแ่เมา้าตหซหจเ่ลมหไาระมามแือพะ่เลาใหสืช้นะม็ มมส้ผทใาน้มาี่ผะซกแู้ปสาาตลมแรล่ กูลพะผอม็รู้ าาจง พืน้ ที่ กศน. อำเภอเมืองขอนแก่น กศน.อ�ำเภอเมอื งขอนแกน่

ฟา้ หลังฝน เกษตรอนิ ทรีย์ 8181 มะนำว ชื่อชวือ่ ิทวยทิ ายศาาศสาตสรต์ ร ์   CitrCuitsruasuraaunrtaifnotlifaolSiawSinwgi.ng. ชือ่ ชวื่องวศง์ศ ์ RutRaucteaacrear ชือ่ ชสือ่ าสมาัญมญั   LimLeime ชื่อชอือ่ ื่นอน่ื   ส้มมะนาว ส้มมะนาว กากรำปรลปกูลมกู ะมนะานวำวการกเตารเียตมรพียื้นมทพีป่ื้นลทูกี่ปลดูกังนดี้ งั น้ี 11..พพนื้ ืน้ททลี่ ี่ลมุ่ ุ่มเตเรตยี รมียพมนื้พทื้นโี่ทดี่โยดกยากราทร�ำ ทคานั คดนั นิ ดใินหใม้ หคี ้มวีคามวากมวกา้ งวป้ารงะมาณ 6แ0ระน.-โรลป5บ8ดว่อึก-รารยงะเ0ยะม1ใทม.ดหน7ตาเา2บัาํ้อ้มรปณเ.เมยนตขรสพู่สต้ําระา้6ว่ ทื้นงูตอรน-พกท่วอูน8สใ้ืนวมกชี่ด้างู ท่าเเ้รอใมพข5ีร่หะแนนตื0่ออ่ยส้นารงะคงัวรดเกปเซสวระกรวลระนบ่วอ่ต้าไดกูนตางงถจบัสยินเา5พม0นนูงาํ้กXรต.ใก้า้า5ป5หวรทเว-นรข้สเา้่ว0มิแ้มาเังงมพ.อทาเต7ก1ือ่ณองร5.เต5กรกม0นจ่อ�ำเตา้ํขมเาจงซรทนกหตัดนเี่าปใรรวคชตดือชัรลยร้ิเริมซพมทกึะ่ออาืชยตว่ ง1ณยะมรนแเรปมสน้าลแ่อลตกงู้าทะงโทูกรวททงด้าี่เรพ�ำำ�ย5คง่อใปืน้ใXยหหง1ร5ทท้ดห.อ้ะ5รี่่วินเรตยอ่มมอืเรนููส่มงตส่วซ้ํากงูตรงูนอกเวรพซยวา้ ื่อุยา่ง ใช้ระยะป2ล.กู พ4ืน้ xท4ีด่ อ-น6คxว6รไเถมพตรรวนเพือ่ กาจัดวัชพืช และทาให้ดินร่วน ซยุ ใช้ระยะปลูก 4 x 4 - 6 x 6 เมตร กศน. อำเภอเมืองขอนแกน่ กศน.อำ� เภอเมอื งขอนแกน่

82 ฟา้ หลังฝน เกษตรอินทรยี ์ วธิ กี ารปลกู ควรปลกู ในชว่ งตน้ ฤดฝู น โดยขดุ หลมุ ปลกู ใหม้ ขี นาด กวา้ งและลกึ ประมาณ 50 เซนตเิ มตร ผสมดนิ ปยุ๋ คอก เขา้ ดว้ ยกนั ในหลมุ ให้ สงู ประมาณ 2 ใน 3 ของหลุม เมือ่ ปลูกเสรจ็ ควรปกั ไม้หลกั และผูก เชือกยึด เพื่อป้องกันลมพัดโยก และหาวสั ดคุ ลุมดินบริเวณโคนต้น เช่น ฟางข้าว หญ้าแห้ง รดน้ําให้โชก การปฏิบัติดแู ลรักษา การให้นํ้า ต้องมีการให้น้ําอย่างสมํ่าเสมอ โดยเฉพาะในช่วงที่ ปลูกใหม่ๆ ควรให้นํ้าวันละคร้ังเป็นอย่างน้อย (กรณีฝนไม่ตก) หลังจาก ปลูกประมาณ 15 วัน มะนาวสามารถต้ังตัวได้แล้ว ให้น้ําเดือนละ 2-3 ครั้ง การใส่ปุ๋ย หลังจากมะนาวอายุได้ 3-4 เดือน ควรใส่ ปุ๋ยหมัก หรือปุ๋ยคอก ประมาณต้นละ 0.5 กิโลกรัม ใส่หลังจาก พรวนดินก�ำ จัด วัชพืชแล้ว โดยใส่บริเวณรอบโคนต้น แล้วก็ให้นํ้าตามเพื่อ ให้ปุ๋ยละลาย เมอื่ มะนาวอายุ 1 ปี ใหใ้ สป่ ยุ๋ หมกั ชวี ภาพ ชว่ งระยะกอ่ นออกดอกประมาณ 1-2 เดือน ให้ใส่ปุ๋ย เพื่อเร่งการเจริญเติบโตในระยะทีย่ งั ไม่ออกดอก ใน ระยะเร่งการออกดอก ประมาณ 0.5-1 กิโลกรมั /ต้น ปริมาณทีใ่ ช้ ขึ้นอยู่ กบั อายุของต้นพืช โดยใส่ในปริมาณครึ่งหนึง่ ของอายุต้น กศน.อ�ำเภอเมอื งขอนแก่น

ฟ้าหลังฝน เกษตรอนิ ทรยี 8์ 383 เหด็ ฟำง ชือ่ ชวือ่ ิทวยทิ ายศาาศสาตสรต์ ร ์ VVoolvlvaarireiellallavvoovvaaceceaa(B(Buull.ll.EExx.F.Fr.r).)SSiningg ช ชืืออ่่ ชถชสอืื่อ่อิน่ ื่นาอสกม น่ืาา ญัเมเหนัญเด็ิดห บด็ ปัวบรวัภะเาภทคาถSศอคStิ่นจrีสอtaนีกrาีสawำ�นwาเเนนMรMิดเียuรกusียปhsวกรhr่าoะวr ooเ่าเทomหmเศด็หจเ็ดฟีนเียฟงียง ขต ฟอน้ัาฟซขงซตังน้ัาจงัแงอตาแชจนกอช่ซา31212กตน่ซกกั.....อากักตเเทถ1รถซอออำ-1้า�ำเ้างัาารซ-พ3เไขเฟฟเปม3ังปาพ้าชาาข็น้แ็นวะชง่ัวงำ้าบปกเป่ัวมมโวะหบลม็ไโกลาาเดมด็าหสงหห็ไา้ยงดฟำ�็ดมถยมฟห้ ฟาฟ้ักาักถราเงหหาำ้าปงบั งรงเรแ็นอปแือือชตดัน็ชแแ่นอฟ่ตนชชา้ ซอา่น้ํ่านนังงนซ้าํ้าาจใ ฟางันหะฟจนาห้แมะางหนนีดมงนนอ่่นนีกีดน้ั ่อยเั้นวกีจปย่าจวสะน็ เะเ่าพักกสปเเปรพอักน็2า็นงรฟ-ะๆ2ฟา3าม-ะางีอมว3งปานัีปอลหวาลาแันาหายตรายขเ่ถแรยข้า้าตเ้าอวยเ่ถวปะอห้าน็ ะหรเตปอืรอ็นือ 43. ทหามไักมฟ้แบางบจสนาใหชร้ไดบั ้แอลดั ้วฟาใหงใ้เหอา้แมนา่นใเสป่ไ็นมก้แอบงบๆแล้วยาํ่ ให้แน่น พอสมคว4ร. หมักฟางจนใช้ได้แล้ว ให้เอามาใส่ไม้แบบแล้วยา่ ให้แน่น กศน. อำเภอเมืองขอนแกน่ กศน.อ�ำเภอเมอื งขอนแก่น

84 ฟ้าหลังฝน เกษตรอนิ ทรีย์ 84 พอสมควร 55..โโรรยยออาาหหาารรเสเสรริมิม((ใใชช้ร้รา�ำ ขข้า้าววกก็ไ็ไดด้)้)กก่อ่อนนแแลล้ว้วโโรรยยเเชช้ือื้อเเหห็ด็ดฟฟาางงททับับ ลงไป ให้โรยติดขอบ 66..จจาากกนนั้นนั้ ใใสส่ฟฟ่ าางงททบั บั แแลล้วว้ รรดดนนา้ าํ้ ใใหห้ชช้ ุ่มมุ่ พพออสสมมคคววรร แแลลว้้วขขนึ้้นึ เเหหยยยีียบบให้ จใ แ จหนาา้แกก่นนนนพน่ั้น้ันอพ87กกค897..อร็ร็ ว...พจออครพจใาเอเวหกกาอชกรไก้ร็บ็บั้นดไนดดชนเเ้เค้ันหหหั้น้คน้ันรใด็็ดด็เร้ํหาใบหหบฟฟกข้ใช็ดช้ใ้าบัชาาั้นชกพ้ง้ันงงฟท้พๆับไไลทาดดี่กลฟาีก่งก้เ้เาาสลจลาำ�หอสงะตยหยงนตจทิกนฟดะิกำ�คดาทคกกลงากลีช่ ใ็มุ กั้หนใ็(ุมกอหี่ชกย้กอย้ัน้ยก็ไอง่าดกกไงฟรม็ไ้ไฟดดมา้แาง้ใ้แบหงไบวบไ้ถวบ้เขพูก้เขึน้พกื่อึ้นื่ออคคงววฟบบาคคงุมหมุ อรอณุ ือณุ เหชหภื้อภมู เูมหิ ิ็ด) ทุกวัน ช9่ว.งให2้ร-ด3นแ้ารขก้างอๆุณกหอภงมูฟิขา้างง(ใอนยก่าอรงดฟใหาง้ถคกู วกรอองยฟู่ทาี่ ง3ห5ร-อื 3เ8ช้ืออเงหศ็ดา) ท กุ วัน ช1่ว0ง.2ป-ร3ะมแารณกวอนั ณุ ทหี่ 5ภ-ูม6ิข(า้เพงใานะกไดอ้ง5ฟ-า6งวคนั ว)รจอะยมู่ทีเี่ห3ด็ 5เ-ก3ดิ 8ขึ้นอมงศาแาลว้ 101.1.ปประรมะมาณาณวันวนัทที่ 5ี่ 7--68(เ(พเพาะาไะดได้ 5้ 7--68ววนั นั ) )จกะมส็ าีเหม็ดาเรกถิดเกข้ึนบ็ มเหา็ดแไลด้ว้ 11. ประมาณวันที่ 7-8 (เพาะได้ 7-8 วนั ) กส็ ามารถเกบ็ เห็ดได้ กศน. อำเภอเมืองขอนแก่น กศน.อำ� เภอเมอื งขอนแกน่

ฟ้าหลังฝน เกษตรอินทรยี 8์ 585 เห็ดนำงฟ้ำ เพเพาำะะเหเห็ด็ดนนาำงงฟฟ้า้ำใในนททอ่ อ่ ซซีเมีเมนนตต์แแ์ บบบบปปรระะหหยยดั ัด ชื่อชวื่อิทวทิยายศาศาสาสตตร์ ร์ PPleleuurorotutusssasajojor-r-cacajuju(F(Fr.r).)SSiningg. . ชชืือ่อ่ ชชวสืือ่่องาวสศมงา์ศัญม ์ ัญ  STSTrariacricrjhojhooror-lm-lmccaaaajtujatuacMceMeauaueseshhrroooomm กกศศนน.. ออำำเเภภออเเมมือืองงขขออนนแแกก่นน่ กศน.อ�ำเภอเมอื งขอนแกน่

86 ฟ้าหลงั ฝน เกษตรอนิ ทรีย์ ในการเพาะเห็ดนางฟ้า หรือเห็ดนางรมเพื่อเอาไว้บริโภคในครัว เรือน เราสามารถเพาะเหด็ นางฟ้า – นางรมแบบไม่ต้องสร้างโรงเรือนได้ โดยไม่ต้องพึ่งโรงเรือนเพาะวิธีนี้เปน็ วิธีทีง่ ่ายไม่ยุ่งยาก และไม่ต้องลงทุน สูง โดยมีแค่ท่อซีเมนต์ หรืออ่างปนู มีข้ันตอน ดังนี้ อุปกรณ์ 1. วงบ่อซีเมนต์ ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 1 เมตร 2. เหด็ 60 ก้อน 3. ทราย 1 ถงุ ใส่ตะกร้าแบน 4. ไมไ้ ผ่ ท�ำ เปน็ ทวี่ าง ถา้ หาไมไ่ ด้ ไมก้ ระถนิ กไ็ ด้ หรอื ทอ่ นา้ํ ประปา ที่ไม่ใช้กไ็ ด้ 5. กระสอบ ผ้า หรือวัสดุบิดฝา 6. น้ําสะอาด ถ้าเป็นนํ้าประปาเปิดไว้ 1 – 2 วนั ตากแดด 7. ที่ฉีดน้ํา 1 กระบอก ไม่ต้องซื้อ หาได้ในบ้าน ขัน้ ตอนการเพาะเห็ด 1. น�ำ วงบอ่ ซเี มนต์ ขนาดเสน้ ผา่ ศนู ยก์ ลาง 1 เมตร มาวางพงิ ผนงั ในลกั ษณะตะแคง ในพื้นทีท่ ีแ่ สงแดดส่องไม่ถึง ส�ำ หรบั วงบ่อซีเมนต์ทีน่ ำ� มาใช้ หากเป็นวงบ่อที่มีด้านเปิดด้านเดียว สามารถวางตั้งได้เลย แต่ถ้า ใช้วงบ่อกลวง ให้นำ�แผ่น ไม้อัด มาปิดด้านใดด้านหนึง่ ไว้ 2. นำ�ทราย 1 ถุง ใส่ตะกร้าแบนวางไว้ด้านล่างของวงบ่อซีเมนต์ เป็นที่เกบ็ ความชื้น แล้วน�ำ ไม้มาวางพาดขวาง 3. ให้ไปหาซื้อก้อนเหด็ ทีเ่ ชื้อเดินเตม็ ถุงแล้ว (สังเกตเส้นใยจะ เดินเต็มก้อนเป็นสีขาว หรือถ้าเป็นสีนํ้าตาลอ่อนยิ่งดี) นำ�ก้อนเชื้อเห็ด กศน.อ�ำเภอเมอื งขอนแก่น

87 ซีเมนตเ์ ปน็ ที่เก็บความชนื้ แล้วนาไม้มาวางพาดขวฟาา้ งหลงั ฝน เกษตรอินทรยี ์ 87 3. ให้ไปหาซือ้ ก้อนเหด็ ที่เชือ้ เดินเตม็ ถุงแล้ว (สงั เกตเส้นใยจะ มเดาินวเาตงม็ เรกีย้องนกเันปใ็นนสวีขงาบว่อหใหร้เอื ตถ็ม้าเคปลน็ ้าสยีนก้าับตวาาลงอก่อ้อนนยเิหง่ ด็ดี)ในโารกง้อเรนือเชน้ือโเหด็ดยจะ วมางวกาง้อเนรียเชงื้กอนัเหใน็ดวไงดบ้ป่อรใะหม้เตา็มณค6ล0า้ ยกก้อับนวาเงปกิด้อจนุกเหค็ดอในขวโรดงแเรคอื ะนเอโาดเยมจละ็ด ว ขฟวาา้า่างงวงกลฟอ้อง่าอบนงกนอ44เใช..อวห้ือปปงกห้ เบดิิดใหมห่อดดด็ด้หซว้้วไยีเดมยมกก้ปดนรรรตะะะส์เสมพออาื่อบณบบผังผ6า้แา้ 0สหหงกรรแอื้อือดวนวดสั สัเดปดปุ ิดุปดิ จิดฝุกฝาค าแอแลขละวอะดอาแจาคจนะน�ำเอแาาผแเผน่ ม่นกลร็ดะขเบ้าวือ้ ง กระเบือ้ งวางลงบนวงบ่อซีเมนตเ์ พื่อบังแสงแดด กำรดแูกลารใดหูแ้ทลากใาหร้ทร�ำดกนา้ารเหรด็ นท้ํากุ เคหรด็ ้ังทวุกนัคลระ้ัง 1ว-นั ล2ะค1ร-้ัง แ2ลค้วรแั้งตส่แภลา้วพแต่ สภอาพกอาศากแาตศ่คแวตรใ่คหวช้ รุ่มใหช้ชืนุ่มเสชมื้นอเสปมรอะมปารณะมา1ณสัป1ดสาัปหด์เหา็ดหน์เหาด็งฟน้ากงฟ็จ้าะกจ็ ะ อออกอดกอดกอก กศน. อำเภอเมืองขอนแกน่ กศน.อ�ำเภอเมอื งขอนแก่น