คู่มือ ม.ปลาย N-net

147 6. เครอื่ งมอื ที่ใชแ ทนแทนพิมพไ ดคอื ขอ ใด ก. มอื ข. ชอ น ค. เตารีด ง. วสั ดุหนาทบึ 7. การสรา งสรรคผลงานทางทศั นศลิ ปในเร่อื งราวของงานประติมากรรม หมายถงึ ขอใด ก. ผลงานทีแ่ สดงความลกึ ลวงตาแบบ 3 มติ ิ ข. ผลงานจติ รกรรมฝาผนงั บนกําแพงโบสถท่วั ไป ค. ผลงานปนทีม่ ีลักษณะแบบ 3 มิติ สามารถสัมผัสได ง. ผลงานวาดพระพุทธรปู ในอิรยิ าบถตาง ๆ ทางพระพุทธศาสนา 8. “การออกแบบสดั สว นและองคประกอบ การจัดวางท่ีวา ง สี วสั ดุ และพนื้ ผวิ ” ขอความน้สี อดคลอ งกับ ขอ ใด ก. ความคมุ คา (Value) ข. ความงาม (Venustas) ค. ประโยชนใชสอย (Utilitas) ง. ความม่นั คงแขง็ แรง (Furnutas) 9. “การพิจารณาแยกแยะองคประกอบของผลงานศลิ ปะออกเปนสวน ๆ เพือ่ นาํ ขอ มูลทไ่ี ดม าประเมินผล วางานศิลปะแตล ะชนิ้ มีคุณคาทางดา นความงามและความรูสกึ อยางไร” ขอ ความนส้ี อดคลอ งกับขอใด ก. การวิจารณงานศิลปะ ข. การแยกแยะงานศลิ ปะ ค. การคดั กรองงานศลิ ปะ ง. การวเิ คราะหง านศิลปะ 10. ในการวจิ ารณงานศิลปะ ขอใดเปน ลักษณะที่ ไมค วร มีในตัวของผวู ิจารณ ก. เปน ผูมีความจริงใจ ข. เปนผูมีความใจกวา ง ค. เปนผูม คี วามยตุ ิธรรม ง. เปนผหู ลงใหลกับเทคนคิ ของศิลปนคนใดคนหน่งึ

148 11. การวิจารณค ุณคาของผลงานภาพเขยี นโมนาลซิ า ตอ งใชทฤษฎีการวจิ ารณง านศลิ ปะในขอใด ก. บาศกนิยม ข. อารมณน ิยม ค. รูปทรงนยิ ม ง. จติ วิสยั นยิ ม 12. การจดั ภาพมีความกลมกลืนกัน มีกระทอ มปลายนาเปน จุดเดน ชาวนากาํ ลงั กม ปก ดาํ นา เรียงรายบน ผนื นาเปนจงั หวะแบบตอเนือ่ ง อยา งสนใจ เปนขน้ั ตอนใดของการวจิ ารณ ก. ขั้นการบรรยาย ข. ขัน้ การวเิ คราะห ค. ขน้ั ตคี วามหมาย ง. ขนั้ การประเมินคณุ คา 13. คํากลาวท่ีวา มีการใชเสียงดนตรีท่ีเนนถึงอารมณอยางเดนชัด เปนยุคท่ดี นตรีเจริญถึงขีดสูงสุดเปน “ยคุ ทองของดนตร”ี หมายถึงดนตรีในยคุ ใด ก. Modern Period ข. Baroque Period ค. Classical Period ง. Romantic Period 14. คําวา “สสี ันของเสียง (Tone Colour)” มีคุณคา ในทางดนตรสี ากลตามขอ ใด ก. ทาํ ใหเกิดคุณภาพของแหลงกาํ เนดิ เสียงท่แี ตกตางกนั ข. ทําใหร ปู แบบของเพลงที่หลอมรวมเอาจงั หวะ ทํานอง พ้ืนผิว ใหเคลื่อนทีไ่ ป ค. ทาํ ใหเ กิดลกั ษณะหรือรปู แบบของเสยี ง ท้งั ที่ประสาน และไมป ระสานสมั พนั ธกนั ง. เปนคณุ ลักษณะของเสียงทก่ี าํ เนดิ จากแหลง ของเสียงทีแ่ ตกตา งกัน อนั เกดิ จากการบรรเลงดนตรี 15. คําวา สุนทรยี ะทางนาฏศลิ ปสากล แสดงขอบเขตของความหมายไดตามขอใด ก. ทา รําในทางดนตรีนาฏศิลปสากล ข. การแสดงนาฏศลิ ปส ากล ดว ยระบํา ราํ ฟอน ค. ความวิจติ รงดงามของการแสดงนาฏศิลปสากล ง. ลลี าทารํา และการเคล่ือนไหวทีป่ ระกอบดนตรีสากล

149 16. ขอใดเปนเครื่องดนตรที ีม่ ลี ักษณะวธิ กี ารบรรเลงทคี่ ลายกัน และสามารถนํามาบรรเลงแทนกันได ก. กลองยาว  กลองทอมบา ข. ซอดว ง  ไวโอลนิ ค. ขลุย เพยี งออ  ฟลตุ ง. พิณ  กีตาร 17. ขอใดคือคุณคาของการแสดงนาฏศลิ ปสากล ก. สรา งชื่อเสยี งใหต นเอง ข. เปน เอกลักษณป ระจาํ ชาตินั้น ๆ ค. เปนแหลง เผยแพรว ัฒนธรรมประจาํ ชาติ ง. เปนทร่ี วบรวมศลิ ปศาสตรต า ง ๆ มาไวด ว ยกนั 18. ขอใดเปนลลี าศมาตรฐาน ก. รมั บา ข. ดสิ โก ค. แซมบา ง. วอลทซ 19. จะประเมินคุณคาการรับรูค ณุ คาของละครไดจ ากคนกลมุ ใด ก. ผูช มละคร ข. ผปู ระพันธ ค. ผสู นับสนุน ง. ผแู สดงละคร 20. ขอใดเปน จังหวะของการลลี าศแบบบอลรมู (Ballroom หรอื Standard) ก. วอลทซ แทงโก ข. แทงโก แซมบา ค. ควิกสเต็ป แซมบา ง. วอลทซ ชา ชา ชา

รายวิชาสงั คมศึกษา รหสั วชิ า สค31001 จุดประสงคก ารเรยี นรู 1. นกั ศึกษามีความรู ความเขา ใจ เกยี่ วกบั สภาพทางภูมศิ าสตรกายภาพของประเทศไทย กบั ทวีปตา งๆ ได 2. นักศกึ ษาสามารถเปรียบเทียบสภาพทางภมู ศิ าสตรก ายภาพของประเทศไทยกับทวีปตา งๆ ได 3. นักศึกษาสามารถอธิบายถงึ ปรากฏการณท างธรรมชาติที่เกดิ ขึ้นในโลกได 4. นักศกึ ษาสามารถใชเครือ่ งมือทางภมู ิศาสตรทสี่ ําคญั ๆ ได 5. นักศกึ ษาสามารถบอกวธิ ปี อ งกนั ตนเองใหป ลอดภยั เมื่อเกิดภยั จากปรากฏการณธรรมชาติได 6. นกั ศกึ ษาสามารถวิเคราะห แนวโนม และวกิ ฤตส่งิ แวดลอ มทีเ่ กิดจากการกระทําของมนษุ ยไ ด 7. นักศึกษามีความรู ความเขาใจในการใชน วัตกรรม และเทคโนโลยีดานสงิ่ แวดลอมเพ่ือพัฒนา ทรพั ยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดลอมทีย่ ั่งยืน ขอบเขตเนอ้ื หา สภาพภูมิศาสตรกายภาพ ของประเทศที่อยูในทวีปตางๆ และปรากฏการณทางธรรมชาติ ท่ีสําคัญๆ การแบงยุคสมัยทางประวัติศาสตร แหลงอารยะธรรมโลก บุคคลสําคัญของโลก เหตุการณ สาํ คัญของโลกท่มี ีผลตอปจจุบันระบบเศรษฐกจิ สถาบันการเงิน และการเงินการคลัง ของประเทศไทย ระบบเศรษฐกิจระหวางประเทศ และการรวมกลุมทางเศรษฐกิจของประเทศตางๆ การพัฒนา การเมือง การปกครองของประเทศไทย และเหตุการณสําคัญทางการเมืองการปกครองของโลก ท่ีสงผลกระทบตอ ประเทศไทย บทที่ 1 ภูมิศาสตรกายภาพ ภ า พ แ ว ด ล อ ม ท า ง ก า ย ภ า พ ข อ ง ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย ป ร ะ เ ท ศไ ท ย ต้ั ง อ ยู ใ นภู มิ ภ า ค เอเชียตะวันออกเฉียงใต และมีท่ีตั้งอยูบริเวณตอนกลางของคาบสมุทรอินโดจีน จากการที่ประเทศไทย มีที่ตั้งเปนคาบสมุทร จึงไดรับอิทธิพลจากทะเลอันดามันและทะเลจีนใต ภายในแผนดินมีลักษณะภูมิ ประเทศแตกตางกันไป ตามภาค เชน ที่ราบ ภูเขา ชายทะเล และจากการมีที่ตั้งในเขตภูมิอากาศ แบบรอนชื้น มีลมมรสุมพัดผาน จึงทําใหมีพืชพรรณธรรมชาติและสิ่งแวดลอมหลากหลายเอ้ือตอ การต้ังถ่ินฐานและการดํารงชีวิตของมนุษย ประเทศไทยมีลักษณะภูมิประเทศ ภูมิอากาศและพืชพรรณ ธรรมชาติ ตามลักษณะของภูมิภาคหรือทองถ่ินสามารถจําแนกลักษณะภูมิประเทศออกเปน 6 เขต คือ 1.ทิวเขาและหุบเขาภาคเหนือ 2.ท่ีราบลุมนํ้าภาคกลาง 3.ที่ราบสูงภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 4.ทวิ เขาภาคตะวนั ตก 5.ชายฝง ภาคตะวันออก 6.คาบสมุทรภาคใต

151 สภาพแวดลอ มทางกายภาพของทวีปเอเชีย ทวีปเอเชีย เปนดนิ แดนที่อยทู างซีกโลกตะวันออก และไดชอื่ วา เปน ทวีปทีม่ ีส่ิงตรงกันขามและสง่ิ ท่ีเปนท่ีสุดของโลกอยูหลายๆ อยา ง เชน เปนทวีปที่มขี นาด ใหญท ่ีสดุ คอื มีเนือ้ ทปี่ ระมาณ 44,648,953 ตารางกโิ ลเมตร และมพี ื้นทสี่ ูงทสี่ ุดในโลก คือ ยอดเขาเอเวอเรสต ซึ่งมีความสูงประมาณ 8,850 เมตรหรือ 29,028 ฟุต มีทองทะเลท่ีลกึ ท่ีสุดอยูในมหาสมุทรแปซิฟก และ ยงั เปนทวีปทีม่ ีประชากรมากทส่ี ดุ ในโลกอีกดว ย สภาพแวดลอ มทางกายภาคทวปี อเมริกาใต ทวปี อเมริกาใต ใหญเ ปนอันดับ 4 ของโลกรองจาก ทวปี เอเชีย ทวีปแอฟรกิ า และทวปี อเมรกิ าเหนอื สภาพแวดลอ มทางกายภาพทวีปอเมริกาเหนือ ทวปี อเมริกาเหนือ เปนทวีปท่มี ีขนาดกวา งใหญ โดยมีขนาดใหญเปนอันดับที่ 3 ของโลกรองจากทวีปเอเชียและทวีปแอฟริกา มีพื้นที่ประมาณ 24 ลาน ตารางกิโลเมตร รูปรางของทวีปอเมริกาเหนือมีลักษณะคลายสามเหล่ียมหัวกลับ มีฐานกวางอยู ทางทศิ เหนอื สว นยอดสามเหลีย่ มอยทู างทิศใต ปรากฏการณธรรมชาติ คือ การเปลี่ยนแปลงของธรรมชาติ ท้ังในระยะยาวและระยะส้ัน สภาพแวดลอมของโลกเปล่ียนแปลงไปตามเวลา ทั้งเปนระบบและไมเปนระบบเปนส่ิงท่ีอยู รอบตัวเรามักสงผลกระทบตอเราในธรรมชาติการเปลี่ยนแปลงบางอยางมีผลกระทบตอเรารุนแรงมาก พายุ คือ สภาพบรรยากาศท่ีถูกรบกวนแบบใดๆ ก็ตาม โดยเฉพาะท่ีมีผลกระทบตอพ้ืนผิวโลก และบง บอกถงึ สภาพอากาศท่ีรนุ แรง เวลากลาวถึงความรนุ แรงของพายจุ ะมีเน้ือหาสาํ คัญอยูบ างประการ คือ ความเรว็ ทศ่ี ูนยกลาง ซ่งึ อาจสงู ถึง 400 กิโลเมตร/ชวั่ โมง น้ําทวม สาเหตุสําคัญขึ้นอยูกับสภาพทองที่ และความวิปริตผันแปรของธรรมชาติ แตในบาง ทองท่ีการกระทําของมนุษยก็มีสวนสําคัญ และเกิดจากมีนํ้าเปนสาเหตุ อาจจะเปนนํ้าทวม น้ําปา หรอื อน่ื ๆ โดยปกตอิ ทุ กภัยเกดิ จากฝนตกหนกั ตอเนือ่ งกนั เปน เวลานาน มลพิษทางทางอากาศ เปนปญหาสําคัญปญหาหนึ่งที่เกิดขึ้นในเขตเมือง โดยเฉพาะ กรุงเทพมหานคร เนื่องจากมลพิษทางอากาศ กอใหเกิดผลดานสุขภาพอนามัย ไมวาจะเปน ดานกลน่ิ ความรําคาญ ตลอดจนผลกระทบตอสขุ ภาพท่เี กี่ยวกบั ระบบการหายใจ หัวใจ และปอด บทท่ี 2 ประวตั ิศาสตร เรือ่ งท่ี 1 การแบงชว งเวลาและยุคสมยั ทางประวัติศาสตร ยุคสมัยประวัติศาสตรมีความสําคัญตอการศึกษาประวัติศาสตร เน่ืองจากเปนการแบงชวงเวลา ในอดีตอยางเปนระบบ โดยพิจารณาจากหลักฐานที่เหลืออยูในปจจุบัน ซึ่งจะนําไปสูการวิเคราะห เหตุการณตางๆ อยางมีเหตุผลโดยตระหนักถึงความสําคัญของความตอเนื่องของชวงเวลา จะทําให การลาํ ดับเปรียบเทียบเรือ่ งราวทางประวัตศิ าสตรมีความชัดเจนขนึ้ ตามเกณฑด ังตอ ไปน้ี

152 1. ยุคกอนประวตั ศิ าสตร 2. ยคุ หิน เปน ยุคท่มี นุษยรูจักนําหินมาดัดแปลงเปน เครอ่ื งมอื เคร่อื งใช โดยมีววิ ัฒนาการ ดังนี้ 2.1 ยุคหินเกา 2.2 ยุคหินกลาง 2.3 ยคุ หนิ ใหม 3. ยุคโลหะ ในยุคน้ีมนุษยเริ่มทําเครื่องมือเคร่ืองใชจากโลหะแทนหินและกระดูกสัตว ยุคโลหะ สามารถแบงยอ ยไปไดอ กี 2 ยคุ ตามลักษณะโลหะที่ใช คอื 3.1 ยคุ สาํ รดิ 3.2 ยุคเหลก็ 4. ยุคประวัตศิ าสตร 4.1 สมยั โบราณ มนุษยเลิกใชชีวติ แบบเรร อ นมาตั้งถิน่ ฐานบา นเรอื นอยูรวมกัน สรา งระเบียบวนิ ัย ในการอยรู วมกนั ขน้ึ จนเปนสังคมท่ีมีความซับซอน 4.2 สมยั กลาง เมอ่ื จกั รวรรดโิ รมันลมสลาย โดยการรกุ รานของพวกเตอรก ศิลปะวทิ ยาการตาง ๆ จึงหยดุ ชะงกั ไปดวย ยคุ สมัยน้ีจึงเรยี กอีกชือ่ หน่งึ วา ยุคมดื 4.3 สมัยใหมหรือยุคฟน ฟูศิลปะวิทยาการ นบั วา ยุคน้ีเปน รากฐานของความเจรญิ ทกุ ๆ ดานใน ยคุ ตอมา ชวงเวลาของยุคน้ีเรม่ิ ตัง้ แตก ารออกสาํ รวจดนิ แดนไปจนถงึ สงครามโลกครัง้ ท่ี 1 4.4 สมัยปจ จบุ ัน คือ ชว งเวลาต้งั แตยุตสิ งครามโลกคร้งั ที่ 1 เรื่อยมาจนถงึ ปจ จบุ นั เรื่องที่ 2 ประวตั ิศาสตรชาตไิ ทย ความเปนมาของดินแดนประเทศไทยสมัยโบราณสวนใหญมาจากหลักฐานดานโบราณคดี และ เอกสารประวัติศาสตรจีนโบราณและภาพถายทางอากาศและเห็นถึงที่ต้ังและสภาพของแหลงชุมชน โบราณในประเทศไทย ดินแดนในประเทศไทยมีทั้งพัฒนามาจากอาณาจักรเดิมและมีการอพยพยายเขามาของ กลุมคนพูดภาษาไทย–ลาวจากถิ่นบรรพบุรุษ ซึ่งอยูตอนใตของประเทศจีนเดิม เขามายังดินแดนเอเชีย ตะวันออกเฉียงใต ราวคริสตศตวรรษท่ี 10 รัฐของชาวไทยมีความสําคัญตามยุคสมัย ไดแก อาณาจักรโยนกเชียงแสน อาณาจักรลานนา อาณาจักรสุโขทัย อาณาจักรอยุธยา และไดพัฒนามาเปน สมัยกรงุ รัตนโกสนิ ทรนับต้งั แต พ.ศ.2535 เปนตน มา

153 เรือ่ งท่ี 3 บุคคลสาํ คัญของไทย และของโลกในดา นประวัตศิ าสตร บุคคลสําคญั ของไทยและของโลก สมยั กรุงสโุ ขทยั 1. พอ ขุนรามคําแหงมหาราช 2. พระมหาธรรมราชาที่ 1 สมัยกรุงศรอี ยุธยา 1. สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ 2. สมเดจ็ พระรามาธิบดีท่ี 2 3. สมเด็จพระนเรศวรมหาราช สมยั กรุงธนบุรี สมเดจ็ พระเจา ตากสินมหาราช สมยั กรุงรัตนโกสินทร 1. พระบาทสมเด็จพระพทุ ธยอดฟา จฬุ าโลกมหาราช 2. พระบาทสมเด็จพระจอมเกลา เจาอยหู วั 3. พระบาทสมเดจ็ พระจุลจอมเกลา เจา อยูหวั 4. สมเด็จพระเจา บรมวงศเธอ กรมพระยาดาํ รงราชานุภาพ 5. สมเด็จพระเจา บรมวงศเ ธอ เจา ฟากรมพระยานรศิ รานุวัดตวิ งศ 6. ขรวั อินโขง 7. สมเดจ็ พระศรนี ครนิ ทราบรมราชชนนี 8. พระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมพิ ลอดลุ ยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร 9. พระยากัลปย าณไมตรี (ดร.ฟรานซลิ บี แซร) 10. หมอบรัดเลย บทที่ 3 เศรษฐศาสตร ความหมายของเศรษฐศาสตร เศรษฐศาสตร หมายถึง สาขาวิชาหน่ึงในสังคมศาสตร ที่ศึกษาพฤติกรรมของมนุษยในการใช ทรัพยากรทมี่ ีอยอู ยางจาํ กัด โดยการจดั สรรทรัพยากรไดอยา งเสมอภาคและเปนธรรมและเปนทีพ่ งึ พอใจ ความสาํ คัญของเศรษฐศาสตร เศรษฐศาสตร เปน เร่ืองเกยี่ วเนื่องสัมพันธก ับพฤตกิ รรมของคนในสังคมกบั กิจกรรมทางเศรษฐกิจ ซง่ึ ประกอบดวย การผลติ การกระจายผลิต และผูบรโิ ภค เศรษฐศาสตรจึงมีบทบาทสําคัญตอการดําเนิน กิจกรรมทางเศรษฐกิจทกุ ชนิด

154 ระบบเศรษฐกจิ ระบบเศรษฐกิจ หมายถึง สถาบันทางเศรษฐกิจ ท่ีประกอบดวยหนวยเศรษฐกิจหลายๆ หนวยมารวมกัน มีกฎเกณฑ ระเบยี บแบบแผนและแนวปฏิบตั อิ ยา งเดียวกนั มีรูปแบบการจดั ระบบสังคม เพื่อนําทรัพยากรมาใชในการผลิตสินคา และบริการ รวมถึงการจําแนกแจกจายสินคาและบริการนั้น ใหกบั คนในสังคมระบบเศรษฐกิจยังรวมถึงการจัดระบบการครอบครองปจจัยการผลิต การควบคุมราคา และคาจา งหรอื ระบบตลาดกระบวนการทางเศรษฐกจิ การผลติ (Production) หมายถงึ การสรางเศรษฐทรพั ย เพือ่ บําบัดความตองการของมนุษย หรือ การนําเอาปจจัยการผลิตตาง ๆ ไดแก ท่ีดิน แรงงาน ทุน ผูประกอบการไปผานกระบวนการผลิต หรือ กรรมวิธตี างๆ จนเกิดเปนสินคา และการบริการเพื่อบําบัดความตองการของมนุษยในลักษณะท่เี นนการ สรา งประโยชนท างเศรษฐกจิ ข้นึ มาใหม ลกั ษณะเศรษฐกิจไทย ไทยใชระบบเศรษฐกิจแบบผสมแตคอ นขางไปทางทุนนิยม เอกชนมบี ทบาทในการผลิตดานตางๆ มากกวารัฐบาล เอกชนมสี ิทธิท์ รัพยส ินและปจ จัยการผลิต มีเสรีภาพในการดําเนินกิจกรรมทางเศรษฐกิจ มกี ารแขง ขันเพือ่ พฒั นาคณุ ภาพของสินคา รัฐบาลดาํ เนินกจิ กรรมทางเศรษฐกจิ ดา น กจิ กรรมสาธารณูปโภค แผนพฒั นาเศรษฐกิจและสังคมแหง ชาติ การพัฒนาเศรษฐกิจ หมายถึง การเปล่ียนแปลงโครงสรางทางสังคม การเมือง และเศรษฐกิจ ใหอยูในภาวะที่เหมาะสม เพือ่ ทําใหรายไดท่ีแทจริงเฉลย่ี ตอ บุคคลเพ่ิมขึ้นอยางตอเนอื่ ง อันเปนผลทําให ประชากรของประเทศมีมาตรฐานการครองชพี สงู ขึน้ การแทรกแซงกลไกราคาของรัฐบาลในการสง เสริม และแกไ ขระบบเศรษฐกจิ ความหมาย ความสําคัญของธนาคาร ธนาคาร คอื สถาบันการเงินหรอื องคก รธรุ กิจที่ดําเนินธุรกิจเก่ียวกบั การเงิน โดยการระดมเงนิ ทุน จากผูที่มีเงินทุนเกินความตองการ และจะกระจายเงินทุนใหแกผูท่ีตองการเงินทุนแตขาดแคลนเงินทุน ของตนเอง ภาษกี บั การพฒั นาประเทศ ภาษี หมายถึง รายไดหรือรายรับของรัฐบาลท่ีเรียกเก็บจากประชาชนทุกคนที่ทํางานเพ่ือนําไป พัฒนาประเทศ และคุณภาพชีวิตของประชาชนในประเทศใหเจริญและดีข้ึน ในการจัดเก็บภาษีตองมี องคประกอบ 2 ประการ คอื 1. ผูเสียภาษีอากร คือ บุคคลทุกคนท่ีประกอบอาชีพและมีรายได ตองมีหนาที่เสียภาษีโดย ไมหลบเลีย่ ง มฉิ ะน้นั ถอื เปนความผิดตามกฎหมาย

155 2. ระบบการจัดเก็บภาษี คือ วิธีการจัดเก็บภาษีที่มีหลักเกณฑ มีประสิทธิภาพและ ไดผลตามเปา หมาย บทท่ี 4 การเมืองการปกครอง ระบอบประชาธิปไตย คําวา “ประชาธิปไตย” เปนคําไทยท่ีบัญญัติข้ึนใหมีความหมายตรงกับ คําภาษาอังกฤษวา Democracy หมายถึง อํานาจของประชาชน คําวา “ประชา” แปลวา ประชาชน คําวา “อธิปไตย” แปลวา ความเปนใหญ สรุปวา คําวา “ประชาธิปไตย” หมายถึง การปกครอง ทปี่ ระชาชน มีอํานาจสูงสุดในการปกครองประเทศ การปกครองระบบประชาธิปไตย เปนระบอบการปกครองซ่ึงประชาชนมีอํานาจสูงสุด โดยจะเหน็ วาการปกครองระบบประชาธปิ ไตยในปจ จบุ นั นน้ั จะแยกออกเปน 2 แบบ 1. ระบอบประชาธิปไตยแบบมพี ระมหากษตั ริยเ ปนประมขุ 2. ระบอบประชาธปิ ไตยแบบมีประธานาธบิ ดเี ปน ประมุข หลักการของระบอบประชาธิปไตย ระบอบประชาธิปไตยจะม่ันคงหรือไมนั้นข้ึนอยูกับรัฐบาลและ ประชาชนวาจะยึดม่ันในหลักการของระบอบประชาธิปไตยมากนอยเพียงใด ซึ่งหลักการของระบอบ ประชาธปิ ไตยมีดังนี้ หลักความเสมอภาค หมายถึง ทุกคนไมวาฐานะจะเปนอยางไร มีสติปญญาหรือความสามารถมาก นอยแตกตางกัน หรือแมม ีผิวพรรณแตกตางกัน แตทุกคนมคี วามเปนมนุษยอยางเทาเทยี ม ซ่งึ หลักความ เสมอภาคแบงเปน 4 ลักษณะ ดังน้ี 1) ความเสมอภาคทางกฎหมาย 2) ความเสมอภาคทางการเมอื ง 3) ความเสมอภาคทางเศรษฐกจิ 4) ความเสมอภาคในดานโอกาส ประเภทของประชาธิปไตย การปกครองระบอบประชาธิปไตย แบงออกเปน 2 ประเภท คือ 1. ประชาธิปไตยโดยทางตรง เปนวิธีการที่ประชาชนทุกคนมีสวนรวมในการปกครอง โดยตรงเหมาะกับรัฐทม่ี ีประชากรไมม าก 2. ป ระชาธิป ไตย โดย ทาง ออ ม เ น่ือง จาก จํานวนป ระชากร ของ แตล ะปร ะเท ศ มจี าํ นวนมหาศาล ดังนัน้ การใหประชาธิปไตยทางตรง จึงไมส ามารถกระทําไดป ระเทศตางๆ ท่วั โลกไดใช วธิ ปี ระชาธปิ ไตยทางออม ซึง่ ก็คือการเลือกตัวแทนเขาไปทําหนาที่แทนประชาชน การใชอํานาจอธปิ ไตย ของประชาชนจะใชผานตัวแทน ซึ่งไดแก อํานาจนิติกับบัญญัติ คือรัฐสภา อํานาจบริหาร คือ รฐั บาล อํานาจตลุ าการ คอื ศาลการปกครองระบอบเผด็จการ

156 การปกครองระบอบเผด็จการ หมายถึง การปกครองท่ีใหค วามสาํ คัญแกอํานาจรัฐและผปู กครอง อํานาจรัฐจะอยูเหนือเสรีภาพของบุคคล คณะบุคคลเด่ียวหรือพรรคการเมืองเดี่ยวโดยจะถือประโยชน ของรัฐมากกวา ของประชาชนการปกครองระบอบเผด็จการมลี ักษณะแตกตางจากประชาธิปไตย เพราะ ระบอบเผด็จการมุงใหประชาชนมีสวนรวม “นอยที่สุด” หรือ “ไมมี” เลย อีกทั้งยังไมตองการให มีฝา ยคา น แตต องการใหมกี ารปฏิบัติตามอยางเต็มท่ี เพราะถอื วาฝายคา นเปนศัตรหู รอื อุปสรรคของชาติ ระบอบเผด็จการเปนระบอบการเมืองการปกครองทีม่ ีมาชานานแลว และไดวิวัฒนาการไปตามกาลเวลา ซ่งึ ผูน ําประเทศตา งๆ มีการนําระบอบเผดจ็ การมาปรบั ปรุง เพื่อใหสอดคลองกับสถานการณท ันสมัยและ นา เลือ่ มใส เพื่อใหเ ปนทยี่ อมรบั ของประชาชน การปกครองระบอบเผด็จการ แบง ออกเปน 2 ประเภท คือ 1) ระบบเผด็จการอํานาจนยิ ม 2) ระบอบเผดจ็ การเบด็ เสร็จนยิ ม หลกั ธรรมมาภบิ าล ภาครฐั หรือภาคเอกชนตองยึดม่นั หลกั ธรรมาภบิ าล 6 ประการ 1) หลกั นติ ิธรรม 2) หลักคุณธรรม 3) หลกั ความโปรง ใส 4) หลกั การมีสวนรว ม 5) หลักความรับผิดชอบ 6) หลักความคมุ คา หมายเหตุ : ใหน ักศกึ ษา ไดศกึ ษาเพ่ิมเตมิ จากหนังสือแบบเรยี นรายวชิ าสังคมศกึ ษาสค31001 และ สรุปเนื้อหารายวชิ าสังคมศึกษา สค31001

157 แบบทดสอบ วิชาสังคมศึกษา รหัสวิชา สค31001 จงเลือกคาํ ตอบที่ถกู ตองที่สุดเพียงคาํ ตอบเดยี ว 1. ภูมิภาคใดของประเทศไทย ท่ีมีลักษณะภูมปิ ระเทศเปน ภเู ขามคี วามสลับซับซอน มีทิวเขาทอดยาวจน เหนือลงมาใต ก. ภาคใต ข. ภาคเหนอื ค. ภาคตะวันออก ง. ภาคตะวนั อกเฉียงเหนอื 2. ในกรณีท่ปี ระเทศไทยมลี มมรสมุ ตะวันตกเฉยี งใตพดั ผานจะทาํ ใหเ กิดลกั ษณะภูมอิ ากาศขอ ใด ก. อากาศรอ นช้ืน ข. อากาศหนาวเย็น ค.มเี มฆมากและฝนตกชุก ง.อากาศหนาวเย็นและแหงแลง 3. อักษรกระดองเตา เปน อกั ษรของอารยธรรมใด ก. จนี ข. โรมัน ค. อียปิ ต ง. เมโสโปเตเมีย 4. ถาตองการแกไ ขปญหาการกัดกรอนชายฝง ทะเลของไทยที่มีความรุนแรงของอัตราการกัดกรอนเฉล่ีย สงู สุดควรจะเลอื กชายฝงทะเลพ้นื ที่ใด ก.อา วไทยตอนบน ข.อา วไทยตอนลาง ค.ฝง ทะเลอนั ดามนั ง. อาวไทยตอนกลาง 5. ภมู อิ ากาศแบบใดของทวปี อเมริกาใตท ีค่ ลายคลงึ กบั บริเวณภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนือของประเทศไทย ก. แบบทีส่ ูง ข. แบบเมดิเตอรเ รเนยี ค. แบบทงุ หญา สเตปป ง. แบบทุง หญาเขตรอ น

158 6. หลกั การท่มี ีความสาํ คญั มากท่สี ดุ ในการปกครองระบบประชาธปิ ไตยคือขอ ใด ก. หลักสิทธเิ สรภี าพของพลเมือง ข. หลกั การมีเหตผุ ลในการตดั สินใจ ค. หลักความเสมอภาคทางการเมอื ง ง. หลักอํานาจอธปิ ไตยเปนของประชาชน 7. ลักษณะการปกครองใดในสมยั อยธุ ยา ทแี่ ตกตา ง จากสมัยสุโขทัย ก. เทวราชาและจตสุ ดมภ ข. หัวเมืองและประเทศราช ค. การรวมอาํ นาจสูศ ูนยกลาง ง. กระจายอาํ นาจออกจากศูนยกลาง 8. ยุคใดที่มนษุ ยดํารงชีพดวยการลา สัตว และเสาะแสวงหาพืชผกั ผลไมกินเปนอาหาร มีการพง่ึ พาอาศัย ธรรมชาติและสภาวะแวดลอ มอยา งเต็มที่ ก. ยุคโลหะ ข. ยคุ หินเกา ค. ยุคหินใหม ง. ยุคหินกลาง 9. แนวก้ันพรมแดนทางธรรมชาติระหวางไทยกบั ประเทศเพ่อื นบานขอใดสัมพันธกนั ก. ทิวเขาหลวงพระบางแนวเขตพรมแดนไทยกบั มาเลเซยี ข. แมนํา้ โก-ลกแนวเขตพรมแดนไทยกบั กัมพชู า ค. แมน ํา้ สาละวนิ แนวเขตพรมแดนไทยกับพมา ง. ทิวเขาบรรทัดแนวเขตพรมแดนไทยกับลาว 10. แมน้ําเจาพระยาเปรียบเปน เสนเลือดใหญของภาคกลาง นักเรียนคดิ วา แมนํา้ สายใดนา จะเปน เสน เลอื ดใหญของภาคตะวันออกเฉียงเหนอื ของไทย ก. แมนาํ้ มลู แมน าํ้ ชี ข. แมน ํ้านาน แมน้าํ เมย ค. แมน้าํ เหือง แมนาํ้ ปาย ง. แมน าํ้ คีรีรฐั แมน ํ้าปตตานี

159 11. ขอใดกลาวเกยี่ วกบั ลักษณะภมู ปิ ระเทศของไทยไดถ ูกตอ ง ก. แมน ้ําในภาคกลางมีตน กําเนิดจากทิวเขาในพมา ข. จังหวดั ในภาคเหนือสว นใหญต้ังอยูท่ีราบระหวางทิวเขา ค. พื้นทท่ี ุกจงั หวดั ของภาคใตม ีพืน้ ที่ติดตอ กบั ทะเล ง. จังหวดั ในภาคตะวันตกไมม ีทิวเขา 12. ขอใดไมใชส ิทธพิ ้นื ฐานพน้ื ฐานของประชาชนตามกฎหมายของรฐั ธรรมนูญไทย ก. การรอ งทุกข ข. สทิ ธิทางการเมือง ค. การไดรบั ความคุม ครอง ง. การเทาเทยี มกนั ของชายหญงิ 13. ขอใดไมใ ชขอบเขตการศึกษาการคลงั ก.หนี้สาธารณะ ข.งบประมาณแผน ดนิ ค.รายรบั รายจา รัฐบาล ง.รายรับรายจายของรัฐวิสาหกจิ 14. ขอใดเปนการดาํ เนนิ การตามแบบประชาธิปไตยโดยตรง ก. การออกเสยี งลงประชามติ ข. แผนแปซิฟก กับแผน นาสกา ค. แผน ยูเรเซยี กบั แผนออสเตรเลยี - อนิ เดยี ง. แผนแอนตารกติกกับแผน ออสเตรเลีย – อนิ เดยี 15. ภมู ิปญญาไทยเปนสมบตั ิของชาตทิ ี่คนไทยทุกคนจะตองอนรุ ักษ สงเสรมิ และเผยแพรใหคนในชาตไิ ด เรียนรูเนอ่ื งจากเหตุผลในขอใด ก. เปน ของเกา แกตกทอดมาชา นาน ข. เปน หนาทตี่ ามกฎหมายของคนไทย ค. เปนสวนหนึ่งของประวตั ิศาสตรชาติไทย ง. เปน มรดกทรัพยส นิ ทางปญญาของชาติ

160 16. ปจจัยขอ ใดมีอทิ ธพิ ลนอ ยท่ีสุดตอ การตัดสินใจซอื้ ของผบู รโิ ภค ก. ราคาของสนิ คา ข. การโฆษณาสนิ คา ค. รายไดของผูบ ริโภค ง. รสนิยมของผบู รโิ ภค 17. จากสถิติการสง ออกของประเทศไทยมีมูลคา สินคาสงออกในป 2564 มากวามูลคา สนิ คา นําเขา จากตา งประเทศ บงบอกถงึ ดุลการคาป 2564 เปนอยา งไร ก. กําไร ข. สมดุล ค. ขาดดลุ ง. เกินดุล 18. เงนิ ถงุ แดง เกดิ ข้ึนในรชั กาลท่ีเทา ใด ก. รชั กาลที่ 2 ข. รชั กาลที่ 3 ค. รชั กาลที่ 5 ง. รชั กาลที่ 6 19. สงครามเกา ทพั เกิดขึ้นรัชสมัยใด ก. พระบาทสมเด็จพระนั่งเกลา เจา อยหู วั ข. พระบาทสมเด็จพระจอมเกลาเจาอยูห ัว ค. พระบาทสมเดจ็ พระจลุ จอมเกลา เจา อยูหวั ง. พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟา จุฬาโลกมหาราช 20. นางฉลาดเปนประชาชนชาวไทย นางฉลาดควรมหี ลกั ธรรมาภิบาลขอ ใดมากทีส่ ดุ ก. หลักคณุ ธรรม ข. หลักความคมุ คา ค. หลกั ความโปรง ใส ง. หลักการมสี วนรว ม

รายวิชาศาสนาและหนา ที่พลเมือง รหสั วิชา สค31002 จดุ ประสงคก ารเรียนรู 1. นกั ศกึ ษาสามารถบอกประวัตคิ วามเปนมาของศาสตรท ีส่ าํ คญั ตา งๆ ในโลกได 2. นกั ศกึ ษาสามารถอธบิ ายถึงหลกั ธรรมคาํ สอนท่สี าํ คญั ของศาสนาตา งๆ ได 3. นักศึกษาบอกวธิ กี ารในการอยรู วมกันกับบุคคลในศาสนาอนื่ ๆ ได 4. นักศกึ ษาสามารถบอกประเพณี วฒั นธรรมท่สี ําคัญของไทยและทส่ี าํ คญั ในโลกได 5. นักศึกษาสามารถบอกวธิ ีการประพฤติปฏิบัติตามคา นิยมทพี่ งึ ประสงคข องสงั คมโลกได ขอบเขตเนอ้ื หา ประวัติความเปนมาเกยี่ วกับศาสนาตา งๆ ท่เี ก่ียวของกับกําเนิดศาสนา และศาสดาของศาสนา ตางๆ หลักธรรมสําคัญของศาสนาตางๆ การเผยแพรศาสนา ความขัดแยงในศาสนา การปฏิบัติตน ใหอยูรวมกันอยางสันติสุข การฝกจิตใจแตละศาสนา การพัฒนาปญญาในการแกไขปญหาตนเอง ครอบครัว ชุมชน และสังคม วฒั นธรรมประเพณี ดานภาษา การแตงกาย อาหาร ประเพณีสาํ คญั ๆ ของ ประเทศตางๆ ในโลก การอนุรักษและสืบทอดวัฒนธรรมประเพณี การมีสวนรวมในการสืบทอดและ ปฏิบัติตน เปนแบบอยางในการอนุรักษวัฒนธรรมตามประเพณีของชาติ และการเลือกปรบั ใชวฒั นธรรม ตางชาติไดเหมาะสมกับตนเองและสังคมไทย คานิยมท่ีพึงประสงคของสังคมไทยและประเทศตางๆ ในโลก การปฏบิ ัติตนเปนผูนาํ ในการปอ งกนั และแกไ ขพฤตกิ รรมไมเ ปนทีพ่ ึงประสงคใ นสังคมไทย บทท่ี 1 ศาสนา วัฒนธรรม ประเพณี ความหมายของศาสนา ศาสนา คือ คําสอนที่ศาสดานํามาเผยแผ สั่งสอน แจกแจง แสดงใหมนุษยละเวนจากความช่ัว กระทําแตความดี ซึ่งมนุษยยึดถือปฏิบัติตามคําสอนนั้นดวยความเคารพเลื่อมใสและศรัทธา คําสอน ดงั กลาวจะมลี ักษณะเปนสัจธรรม ศาสนามีความสําคัญตอ บุคคลและสังคม ทําใหมนุษยทุกคนเปนคนดี และอยูรวมกันอยางสันติสุข ศาสนาในโลกน้ีมีอยูมากมายหลายศาสนาดวยกัน แตวัตถุประสงค อันสําคัญย่ิงของทุกๆ ศาสนา เปนไปในทางเดียวกัน กลาวคือ จูงใจใหคนละช่ัว ประพฤติความดี เหมือนกันหมดหากแตการปฏิบตั ิพิธกี รรมยอ มแตกตา งกนั ไปตามความเชื่อของแตละศาสนา 1. ศาสนาพทุ ธ พระพุทธเจาตรัสรูอะไร พระสิทธัตถะ ทรงใชวธิ ีบําเพญ็ เพยี รทางจติ เพ่อื แสวงหาหนทางดับทุกข และ ประสบผลสาํ เร็จดว ย “อริยสัจ 4” ความจริงอันประเสริฐ 4 ประการ ทุกข สมทุ ัย นิโรธ มรรค คัมภีรใน พระพุทธศาสนา คือ การรวบรวมหลักคําสอนของพระศาสดาไวเปนหมวดหมูและบันทึกไวเปน ลายลกั ษณอ กั ษร เรยี กวา “พระไตรปฎ ก”

162 นกิ ายสาํ คัญในพระพุทธศาสนา นกิ ายใหญ ๆ 2 นกิ าย ดังน้ี 1. นิกายเถรวาท (หรือหินยาน) เปนนกิ ายท่ีมีมาแตเดิม ในหลกั คําสอนของพระองคพระศาสดา โดยเครง ครดั ในปจจบุ ัน นกิ ายเถรวาทเจริญรงุ เรืองในประเทศศรลี ังกา ไทย พมา กัมพูชา และลาว 2. นกิ ายอาจริยวาท (หรือมหายาน) ในปจจุบันประเทศท่นี ับถือนิกายมหายาน ไดแก จีน เกาหลี ญี่ปนุ และทเิ บต หลกั ธรรมคําสอนของศาสนาพทุ ธ ศาสนาทุกศาสนามีหลักธรรมคําสอนเปนเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจของศาสนิกชน โดยทุก ศาสนา มี เปาหมายเดียวกันคือ “มุงใหทุกคนมีธรรมะ มีคุณธรรม และสอนใหคนเปนคนดี” ดังนั้น ศาสนา แตละศาสนาจึงมีหลักธรรมคําสอนของตนเอง เปนแนวทางในการประพฤติปฏิบตั ิหลักธรรมคําสอนของ พุทธศาสนาศาสนาพทุ ธมหี ลักธรรมคาํ สอนท่พี ุทธศาสนิกชนยดึ ถือ และใชเ ปนแนวทางในการดําเนินชวี ิต หลาย ประการ ไดแก อริยสัจ 4 ทิศ 6 ธรรมคุณ 6 สัปปุริสธรรม 7 อิทธิบาท 4 อบายมุข 6 เปนตน อรยิ สจั 4 คอื ความจริงสุดยอดซงึ่ พระพุทธเจา ไดทรงตรัสรูและ ได แสดงตอจาก โอวาทปาติโมกข ความจรงิ สดุ ยอดอันประเสรฐิ มี 4 ประการ ไดแ ก 1. ทุกข ความไมสบายกายไมส บายใจ ทําใหเกิดปญหาแกการดําเนินชีวิต แบงเปน 2 ประเภท ใหญ ๆ คือ สภาวะทกุ ข หมายถึง ทกุ ขป ระจาํ ที่เปนไปตามธรรมชาติคือ เกดิ แก เจบ็ ตาย ปกิณกะทกุ ข หมายถึง ทุกขจร ที่อาจเกิดขึ้นเพราะเหตุตาง ๆ เชน ความเศราโศก นอยใจ ตรอมใจ เจ็บปวยไม สบายกาย การประสพกับ สง่ิ ที่ไมร กั การพลดั พรากจากส่ิงท่รี กั และความไมส มปรารถนา 2. สมทุ ยั สาเหตทุ ่ีทําใหเกดิ ความทุกข ไดแก ตณั หา (ความอยาก) มี 3 ลักษณะคือ (1) กามตัณหา คอื ความอยากได อยากมี อยากเปนในสิ่งที่ไมเคยได ไมเ คยมี และ ไมเ คยเปน (2) ภวตณั หา หมายถึง ความอยากใหค งอยู เชน เกยี รติยศ ช่ือเสียง อํานาจ คําสรรเสริญ อยากใหส ิง่ เหลานน้ั ดาํ รงอยกู บั ตนเองตลอดไป (3) วิภวตัณหา หมายถึง ความไมอ ยากมี ไมอ ยากเปน เชน ความไมพ อใจในสถานะ ทต่ี นมีอยู เปนอยูในปจจุบนั 3. นิโรธ หมายถงึ ความดับทกุ ขค ือ การละตัณหา 3 ประการดงั กลาว เมื่อละตน เหตขุ องทกุ ข เสยี ได ความทกุ ขยอ มไมมี 4. มรรค หมายถึง วธิ ดี ับทุกข เปนแนวทางปฏิบตั ิเพอ่ื ที่จะละตณั หาซ่ึงเปนตนเหตุของทกุ ข มี 8 ประการดังน้ี (1) สมั มาทิฐิ (ความเห็นชอบ) ไดแ ก การมคี วามเห็นท่ีถูกตอ ง เชน ยอมรับเร่ืองบาป บุญ กรรมดี กรรมช่ัว ชาติน้ีและชาตหิ นา ในระดบั ทลี่ ะเอยี ดออนข้ึนไปอีกคอื ความเขา ใจในอริยสจั 4

163 (2) สมั มาสงั กัปปะ (ความดํารชิ อบ) ไดแก การคดิ เพ่ือทจ่ี ะใหจ ติ ใจของตนเองเปนอสิ ระคอื คิดปลกี ตัวออกจากกาม ไมต กเปนทาสของรปู รส กลน่ิ เสยี ง สัมผสั จนเกินไป ไมคิดพยาบาท และ ประการสดุ ทายคือ ไมค ิดเบียดเบียนผอู ื่น (3) สัมมาวาจา (วาจาชอบ) การเวน จากวจีทจุ รติ 4 คอื เวนจากการพดู เทจ็ (มสุ าวาจา) เวน จากการพูดสอเสียด (ปสกุณาวาจา) เวน จากการพดู คําหยาบ (ผรสุวาจา) เวน จากการพดู เพอ เจอ ไรสาระ (สมั ผปั ปลาปวาจา) (4) สมั มากัมมันตะ (การกระทําชอบ) ไดแก การงดเวนจากกายทจุ ริต คอื การไมฆ าสัตว ไมล ักทรพั ย และไมป ระพฤติ ผิดในกาม (5) สมั มาอาชีวะ (การเล้ียงชวี ิตชอบ) ไดแ ก การประกอบอาชพี ที่ไมผ ดิ ศลี ธรรมและ ไม เบยี ดเบียน ผูอ ื่น รวมความไปถงึ การไมอ ยเู ฉย ๆ โดยไรป ระโยชน ตอ งเปน ผทู ท่ี ํางานประกอบอาชีพ (6) สัมมาวายามะ (ความเพยี รชอบ) ไดแก การเพียรระวังไมใ หความชัว่ เกิดขึ้น หรือเพียร ขจัดความชัว่ ท่ีไดเ กดิ ขนึ้ แลว เพยี รสรา งความดีใหเ กิดขน้ึ และเพยี รรักษาความดีที่มอี ยูแลว ใหคงอยู ตลอดไป (7) สัมมาสติ (ความระลึกชอบ) คือ การกําหนดรูพฤติกรรมของจิต ระลกึ ไดตลอดเวลา วา ตนเองกาํ ลังคดิ อะไร ทําอะไร ไมเ ปน คนใจลอย ไมประสาท มคี วามรอบคอบ (8) สัมมาสมาธิ (ความตัง้ ใจชอบ) ไดแก การตงั้ จิตใหม่ันคง สามารถควบคุมอารมณไ ด จนกระทงั่ สามารถบงั คบั จติ ใจ ใหหยุดนิ่งอยกู บั อารมณ สัปปรุ สิ ธรรม 7 คอื หลกั ธรรมของคนดหี รือหลักธรรมของสตั ตบรุ ษุ 7 ประการ ไดแก รจู ักเหตุ รจู กั ผล รจู กั ตน รจู ักประมาณ รูจกั กาล รจู กั ปฏบิ ตั ิ และรูจกั บุคคล 1. รจู กั เหตุหรือธมั มญั ุตา หมายถงึ ความเปนผรู ูจักเหตุ รูจกั วเิ คราะหหาสาเหตุ ของสิง่ ตา ง ๆ 2. รจู ักผลหรืออตั ถญั ุตา หมายถึง ความเปนผรู ูจักผลทจ่ี ะเกดิ ขน้ึ จากการกระทาํ 3. รูจกั ตนหรอื อัตตัญุตา หมายถึง ความเปนผูรูจกั ตน ท้ังในดานความรู คุณธรรม และ ความสามารถ 4. รูจักประมาณหรือมตั ตญั ตุ า หมายถงึ ความเปนผรู จู ักประมาณ รจู กั หลกั ของความ พอดี การดําเนนิ ชวี ติ พอเหมาะพอควร 5. รจู ักกาลเวลาหรอื กาลัญตุ า หมายถงึ ความเปนผูรจู ักกาลเวลา รจู ักเวลาไหนควรทาํ อะไร แลว ปฏิบัตใิ หเ หมาะสม กบั เวลาน้ัน ๆ 6. รจู ักปฏิบตั ิหรอื ปริสญั ตุ า หมายถงึ ความเปนผูรจู กั ปฏิบตั ิ การปรับตน และแกไ ขตนให เหมาะสมกบั สภาพของ กลมุ และชุมชน

164 7. รูจ กั บุคคลหรอื บุคคลัญุตา หมายถึง ความเปนผรู ูจ ักปฏบิ ตั ิตนใหเ หมาะสมกบั บคุ คล ซ่ึงมคี วามแตกตา งกนั การท่ี บุคคลใดนาํ เอาหลักสัปปรุ ิสธรรม 7 มาใชใ นการดาํ เนินชวี ิต จะชวยให ชวี ติ พบกบั ความสุขในชีวติ ได อิทธิบาท 4 คอื หลกั ธรรมที่นาํ ไปสคู วามสําเร็จแหงกจิ การ มี 4 ประการคือ 1. ฉันทะ คอื ความพอใจ ใฝรกั ใฝห าความรู และใฝส รา งสรรค 2. วิรยิ ะ คอื ความเพยี รพยายาม มคี วามอดทนไมท อ ถอย 3. จิตตะ คอื ความเอาใจใสแ ละตัง้ ใจแนว แนใ นการทํางาน 4. วิมงั สา คือ ความหม่ันใชปญญาและสตใิ นการตรวจตราและคิดไตรตรอง สังคหวัตถุ 4 เปนหลักธรรมคําสอนทางพุทธศาสนาท่ีเปนวิธีปฏิบัติเพื่อยึดเหนี่ยวจิตใจคนอ่ืนที่ยัง ไมเคยรักใครน ับถือ ใหเกดิ ความรัก ความนับถือ สังคหวัตถุเปนหลักธรรมที่ชวยผูกไมตรซี ่ึงกันและกันให แนน แฟน ยื่งข้ึน ประกอบดว ย 1. ทาน คอื การใหป นสิ่งของของตนใหแกผ ูอืน่ ดวยความเต็มใจ เพอ่ื ใหประโยชนแ กผูรับ การใหเปนการยึดเหนีย่ วนํา้ ใจกนั อยางดียิ่ง เปนการสงเคราะหสมานน้ําใจกนั ผกู มติ รไมตรกี ันใหย่งั ยืน 2. ปยวาจา คอื การเจรจาดว ยถอ ยคาํ ไพเราะออนหวาน พูดชวนใหค นอื่นเกิดความรักและ นับถือ คําพูดท่ดี นี ั้นยอมผกู ใจคน ใหแนน แฟนตลอดไป หรือแสดงความเหน็ อกเห็นใจ ใหกําลงั ใจ รจู ักพูดใหเ กดิ ความเขาใจดี สมานสามคั คี ยอ มทําใหเกิดไมตรี ทาํ ให รกั ใครนบั ถอื และชวยเหลอื เก้ือกลู กัน 3. อตั ถจรยิ า คือ การประพฤติส่ิงท่ีเปน ประโยชนแกกนั คือชว ยเหลือดวยแรงกายและ ขวนขวาย ชว ยเหลือกิจการตาง ๆ ใหล ุลว งไป เปน คนไมดูดาย ชวยใหเกิดสตสิ ํานกึ ในความผิดชอบชั่วดี หรอื ชวยแนะนาํ ใหเ กิดความรู ความสามารถในการ ประกอบอาชพี 4. สมานัตตตา คอื การวางตนเปนปกติเสมอตน เสมอปลาย ไมถ อื ตวั การวางตนให เหมาะสม กับ ฐานะของตนตามสภาพ ไดแ ก เปนผใู หญ ผนู อ ย หรือผเู สมอกัน เอาใจใสปฏิบัติตามฐานะ ผนู อย คารวะ นอบนอ ม ยําเกรงผูใหญ เบญจศลี เบญจธรรม คอื หลักธรรมที่ควรปฏิบัติควบคกู ัน มงุ ใหบ ุคคลทาํ ความดี ละเวน ความช่วั เบญจศลี (สิง่ ทค่ี วรละเวน ) เบญจธรรม (สง่ิ ทคี่ วรปฏบิ ตั ิ) 1. เวน จากการฆา สตั ว 1. มคี วามเมตตากรุณา 2. เวนจากการลักทรัพย 2. ประกอบอาชพี สจุ ริต 3. เวนจากการประพฤติผดิ ในกาม 3. มคี วามสาํ รวมในกาม 4. เวน จากการพดู เทจ็ 4. พดู ความจริง ไมพดู โกหก 5. เวนจากการเสพของมึนเมา 5. มสี ติสมั ปชัญญะ

165 2. ศาสนาอิสสาม ศาสนาอิสลาม เกิดข้ึนท่ีนครเมกกะในประเทศซาอุดิอาระเบยี ปจจุบันหลังพทุ ธศักราช 1,113 ป หรือ หลังคริสตศักราช 570 ป ชาวมุสลิมนับถือพระผูเปนเจาท่ีย่ิงใหญแตเพียงองคเดียว ทรงพระนามวา “อัลเลาะห” หลกั ศาสนาทีส่ ําคัญ ผนู บั ถือศาสนาอสิ ลามถือวา “คัมภรี อ ัล–กุรอาน” (โกหราน) เปนคมั ภีร ทส่ี าํ คญั ท่สี ุด เพราะเปน ท้งั บทบญั ญตั ทิ างศาสนาและเปน กฎหมายไปดวย นิกายสําคัญของศาสนาอิสลาม 1. นิกายซุนนะหหรือซุนนี (คนไทยเรียกวา สุหนี่) เนนการปฏิบัติตามคัมภีรอัล–กุรอาน และ คําสอนของศาสดามสุ ลมิ สว นใหญในโลกรวมทัง้ ในไทยนับถอื นิกายน้ี 2. นกิ ายชอี ะห มคี วามเชื่อวาผูดํารงตําแหนงประมุขตอจากทานศาสดาจะตอ งเปน ทายาท หรือ ผสู บื เชื้อสายจากทานศาสดาเทานัน้ ในปจจุบันนกิ ายชีอะหสวนใหญจะพบในประเทศอหิ ราน อริ กั เยเมน และอนิ เดยี 3. นิกายคอวาริจญ มีความเห็นวาผูท่ีจะทําหนาที่เปนผูนําของโลกมุสลิมตอจากทานศาสดา จะตอ งมาจากการเลือกตัง้ จะพบในประเทศอลั จิเรยี และโอมาน 4. นิกายวาฮาบี ถือวาคัมภีรอัล–กุรอาน มีความสําคัญ บริสุทธิ์ และมีความศักดิ์สิทธ์ิสูงสุด ผนู ับถอื นกิ ายนี้มีไมมากนัก สว นใหญจ ะอยใู นอนิ เดยี ตะวนั ออกกลาง และแอฟรกิ าตะวันออก 3. ศาสนาคริสต ศาสนาคริสต หรือคริสตศาสนา ไดวัฒนาการมาจากศาสนายิว หรือยูดา มีพระเยซูเปนศาสดาของ ศาสนาครสิ ต พระเยซู ประกาศเผยแพรศ าสนาได 3 ป สามารถประสบความสาํ เรจ็ อยางดี จนกระทั่งพระ เยซูถูกทหารจับและถูกตดั สินประหารชีวิต โดยท่ที หารโรมันไดใหพระเยซูแบกไมกางเขน ตะปูตอกตรึง พระเยซูไวกับไมกางเขนน้ัน พระเยซสู ิ้นชีพ ขณะทมี่ ีอายุได 32 พรรษา คมั ภีรของศาสนา: ศาสนาคริสต รวบรวมหลักคาํ สอนไวใ นคมั ภีร “ไบเบิล” (Bible) นกิ ายสาํ คัญของศาสนาครสิ ต 1. นกิ ายโรมันคาทอลิก เปนนิกายทยี่ ึดมั่นในหลักคําสอนของพระเยซู โดยเครงครัด มีศนู ยกลาง อยทู ีน่ ครวาติกัน (ใจกลางกรุงโรม ประเทศอิตาล)ี มพี ระสันตะปาปาหรอื โปป (Pope) เปนประมขุ 2. นิกายออรทอดอกซ มีหลักคําสอนที่เหมือนกับนิกายโรมันคาทอลิก แทบทุกประการ แตมีความแตกตา งในดานรปู แบบของพิธีกรรมของพธิ ีกรรมและระเบยี บปฏิบัตขิ องนกั บวช 3. นิกายโปรเตสแตนต เปนนิกายท่ีแยกออกจากนิกายโรมันคาทอลิก เน่ืองจากมีความเห็น เกยี่ วกบั หลกั คาํ สอนในคัมภีรไบเบิลท่ีแตกตางกนั และการปฏบิ ตั ิในพิธกี รรมกไ็ มเ หมอื นกัน

166 4. ศาสนาพราหมณ – ฮินดู ศาสนาพราหมณ-ฮินดู เปนศาสนาท่ีเกาแกท่ีสุดในชมพูทวีป หรือปจจุบันคืออินเดีย เมื่อประมาณ 1,000 ปกอนพุทธศกั ราช ศาสนาพราหมณเปนศาสนาของพวกอริยกะหรืออารยัน พวกอารยันเปน เหตุ ใหเกิดระบบวรรณะขน้ึ ในอนิ เดยี โดยแบง เปน 4 วรรณะ คอื 1. วรรณะพราหมณ ไดแก กลุมบุคคลผูทําหนาท่ีประกอบพิธีกรรมทางศาสนาและถือวาเปนผูที่ อยูในวรรณะสูงสดุ 2. วรรณะกษัตริย ไดแก ทาํ หนาท่ปี กครองบา นเมือง 3. วรรณะแพทยห รือไวศยะ ไดแก บคุ คลสว นใหญข องสงั คม ซึง่ มอี าชพี ทางการคาขาย 4. วรรณะศูทร ไดแ ก บุคคลท่ีเปน กรรมกรผใู ชแรงงาน นอกจากนี้ยงั มีกลุมนอกวรรณะ คอื ผทู ่ีเกิดจากบิดา มารดา ตา งวรรณะกัน เรียกวา “จัณฑาล” พวกน้จี ะไมม ีสิทธ์ิทจี่ ะประกอบอาชีพตา ง ๆ นอกจากขอทานเทา นนั้ นิกายสําคญั ของศาสนาพราหมณ - ฮินดู 1. นกิ ายพรหม เปนนิกายทีม่ ีมาตั้งแตเดิมและเกาแกที่สุด นบั ถือพระพรหมเปนเทพเจาสูงสุด ใน ฐานะผูส รางทุกสรรพสิง่ ในโลก 2. นิกายไศวะ นับถือพระศิวะ (หรืออิศวร) เปนเทพเจาสูงสุด โดยมีความเชื่อวาเปนผูสรางโลก (อวัยวะเพศชาย) ซงึ่ เปนเครื่องหมายของ “ผสู ราง” หลักธรรมสาํ คญั ของศาสนาตาง ๆ 1. หลกั ธรรมเพ่อื ความหลุดพนเฉพาะตัว อริยสจั 4 2. หลกั ธรรมเพ่อื การอยรู วมกนั ในสงั คม 2.1 สัปปุริสธรรม 7 2.2 อทิ ธิบาท 4 2.3 กุศลธรรมบถ 10 2.4 สงั คหวัตถุ 4 2.5 ศลี 5 2.6 โลกบาลธรรมหรือธรรมคมุ ครองโลก

167 การปฏบิ ตั ติ นใหอ ยรู ว มกันอยา งสนั ติสขุ วธิ ปี อ งกันและแกไขความขดั แยง ทางศาสนาตอ การอยูรวมกันในสงั คม 1. วิธียอมกัน 2. วธิ ผี สมผสานกัน 3. วิธหี ลีกเลีย่ ง 4. วธิ ีการประนีประนอม การอนรุ กั ษแ ละสบื ทอดวฒั นธรรมประเพณี วัฒนธรรม หมายถึง ทุกส่ิงทุกอยางท่ีมนุษยสรางขึ้นมา นับต้ังแตภาษา ขนบธรรมเนียม ประเพณี ศาสนา กฎหมาย ศิลปะ จริยธรรม ตลอดจนวิทยากรและเทคโนโลยีตาง ๆ อาจกลาวไดวาวัฒนธรรม เปนเคร่อื งมือที่มนษุ ย คิดคนขนึ้ มาเพื่อชวยใหมนุษยสามารถดาํ รงอยูตอไปได เพราะการจะมชี ีวติ อยู ใน โลกนี้ไดมนุษยจะตองรูจักใชประโยชนจากธรรมชาติและจะตองรูจักควบคุมความประพฤติของ มนุษยด ว ยกัน วัฒนธรรม คอื คาํ ตอบท่มี นุษยใ นสงั คมคดิ ขนึ้ มาเพื่อแกปญ หาเหลานี้ ประเพณี เปนกิจกรรมท่ีมีการปฏิบัติสืบเนื่องกันมา เปนเอกลักษณและมีความสําคัญตอสังคม เชน การแตง กาย ภาษา วัฒนธรรม ศาสนา ศิลปกรรม กฎหมาย คณุ ธรรม ความเช่ือ ฯลฯ อันเปนบอเกิด ของวัฒนธรรมของสังคมเช้ือชาติตา งๆ กลายเปน ประเพณีประจําชาตแิ ละถา ยทอดกันมาโดยลาํ ดบั ขอปฏบิ ัติในการมสี ว นรว ม สบื ทอดประพฤติ ปฏิบตั ติ นเปนแบบอยา ง การอนุรักษวัฒนธรรมประเพณีอันดีงามของประเทศไทย วัฒนธรรมไทยเปนตัวกําหนดวิถีของคนใน สังคมไทย ทั้งยังเปนเคร่ืองวัดความเจริญหรือเสื่อมของสังคมไทย ซึ่งมีผลตอความเจริญกาวหนาของ ประเทศ เพราะประเทศจะเจรญิ หรือมขี น้ึ อยกู บั การพัฒนาของคนในสังคม การสบื ทอดวัฒนธรรมไทย การพฒั นาและสบื ทอดวฒั นธรรมไทย เปนกระบวนการท่ีสําคญั ยิ่งทจ่ี ะดํารงไวซ ่ึงสิ่งที่ดีงามสบื ไป การ เรยี นรู และฝก ตนเองใหเห็นคณุ คาจึงเปนวธิ กี ารท่ีดี และควรทําตง้ั แตว ัยเด็ก ดว ยการปลูกจิตสํานกึ โดย สถาบันท่สี าํ คัญของชาตติ องใหค วามสาํ คัญ ไมว า จะเปนการอบรมสงั่ สอน หรือการปฏบิ ตั ิตนเปน แบบอยางที่ดกี ็ตาม คานยิ มทพ่ี ึงประสงคของสงั คมไทย 1) ความเออื้ เฟอเผอื่ แผ 2) การใหอ ภยั 3) การยม้ิ แยม แจมใส 4) การเคารพผอู าวโุ ส 5) ความมรี ะเบียบวนิ ัย

168 คานยิ มทพ่ี ึงประสงคของประเทศตา ง ๆ ในโลก 1) การตรงตอเวลา 2) การไมเ บยี ดเบยี นและกอความเดอื ดรอนใหแกผ อู นื่ 3) ความเสียสละ 4) มคี วามกลา หาญทางคุณธรรม จริยธรรม 5) ความละอายและเกรงกลวั ตอ กระทําความชัว่ 6) การรูจักเคารพในความคดิ เห็นของตนเองและผอู นื่ 7) มีความซ่อื สตั ยสจุ รติ ตอตนเองและผูอนื่ 8) ความมวี จิ ารณญาณในการตัดสินปญ หาตา ง ๆ 9) ความขยันหม่ันศกึ ษาหาความรูใ หเฉลยี วฉลาดในศิลปะวิชาการทกุ สาขาวชิ า 10)การรักษาสิง่ แวดลอ ม และความเปน ชาติ วรรณกรรม ประเพณี ตลอดจนดนิ แดนของตนเอง บทที่ 2 หนาทพี่ ลเมือง วธิ ปี ฏบิ ตั ิตนตามรัฐธรรมนญู และกฎหมาย รัฐธรรมนูญและกฎหมายอืน่ ๆ กฎหมายรัฐธรรมนูญ นับเปนกฎหมายสงู สุดของรัฐ มีฐานะเหนือ บรรดากฎหมายและกฎเกณฑท้ังปวงภายในประเทศ ดังน้ันบทบัญญัติใดของกฎหมาย หรือขอบังคับ หรอื แยงตอรัฐธรรมนูญบทบัญญัตินน้ั เปนอันใชบ งั คับ รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทยเปนกฎหมายสูงสุดในการปกครองประเทศไทยนับต้ังแต ประเทศไทยมีการเปลี่ยนแปลงการปกครองจากระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย เมื่อป พ.ศ.2475 มาถึง ปจ จบุ ัน (พ.ศ. 2564) ประเทศไทยใชร ัฐธรรมนูญฉบับที่ 20 ซง่ึ ประชาชนชาวไทย ทุกคนควรตอ งมีความรู ความเขาใจในหลักการ เจตนารมณตลอดจนสาระสําคัญของรัฐธรรมนูญอยางถองแท มีความรูใน หลักการสําคัญของประชาธิปไตย หลักความเสมอภาค หลักนิติรัฐ และนิติธรรม หลักเหตุผล หลักการ ประนีประนอมและหลักการยอมรับความคิดเห็นตางเพื่อการอยูรวมกันอยางสันติ สามัคคี ปรองดอง สมานฉนั ท และรวมกันในการปอ งกนั และปราบปรามการทจุ ริต การมีสวนรวมทางการเมืองการปกครอง แบงออกเปน 2 ประเภท คือ การมีสวนรวมทางการ เมอื งแบบเปนทางการและการมีสวนรว มทางการเมืองแบบไมเปน ทางการ ดงั น้ี 1. การมีสว นรว มทางการเมืองแบบเปนทางการ 1.1 การออกเสยี งเลอื กตง้ั 1.2 การแสดงความคิดเห็นทางการเมือง 1.3 การออกเสยี งประชามติ

169 1.4 การใชสทิ ธิเสนอรา งกฎหมาย สิทธิแกผ มู สี ทิ ธเิ์ ลือกต้งั จาํ นวนไมนอยกวา 10,000 คน ใน การเขา ช่ือรอง 1.5 การมีสทิ ธิในการถอดถอน 1.6 การทาํ ประชาพจิ ารณ การเลอื กตั้ง แบงไดด งั น้ี 1. การเลือกต้ังระดบั ประเทศ : สภาผูแทนราษฎรและวฒุ ิสภา 2. การเลือกต้ังระดบั ทองถ่ิน : การปกครองแบบกระจายอาํ นาจใหป ระชาชนในทอ งถนิ่ ปกครอง ตนเอง องคก ารบรหิ ารสว นจังหวัด เทศบาล องคการบรหิ ารสวนตาํ บล กรงุ เทพมหานคร และเมอื งพทั ยา บทบาทตวั แทนปวงชนในระดบั ประเทศ 1. สมาชกิ สภาผูแทนราษฎร มีหนา ที่ในการรวบรวมปญหาของประชาชนมาเสนอ รัฐสภา รับทราบ เสนอใหรัฐสภารบั ทราบ เสนอรา งกฎหมาย รา งพระราชบญั ญัติ รวมแปรญัตติเพื่อขอแกไข กฎหมายควบคมุ การบรหิ ารราชการแผนดิน โดยมกี ารตรวจสอบฝายบรหิ าร 2. สมาชกิ วฒุ ิสภา มีหนาทใี่ นการพจิ ารณากลัน่ กรองรา งกฎหมาย ควบคุมการบรหิ ารราชการแผนดนิ หลักสทิ ธิมนษุ ยชนและบทบาทหนา ที่ ความรับผดิ ชอบของคณะกรรมการสทิ ธมิ นษุ ยชน สทิ ธิมนุษยชน : การปกครองในระบอบประชาธิปไตย มหี ลักการที่สําคัญอยา งหน่ึงวา จะตองให ประชาชนทุกคนมีสิทธิ เสรีภาพ ความเสมอภาค และศักดิ์ศรีความเปนมนุษย แตตองไมละเมิดสิทธิ เสรภี าพของบุคคลอนื่ และสว นรวม รัฐธรรมนญู ประเทศไทยมีการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริยเปน ประมุข เปนแนวทาง ที่สําคัญตลอดมา โดยถือวาพระมหากษัตริยทรงเปนประมุขของประเทศทรงอยูภายใตกฎหมาย รฐั ธรรมนูญอํานาจอธิปไตยเปนอํานาจสูงสุดของปวงชนชาวไทยประชาชนชาวไทยทกุ คนมีสิทธิเสรีภาพ และความเสมอภาค ประชาชนเลือกตั้งตัวแทนของตนเขาไปเพ่ือใชอํานาจบริหารประเทศโดยยึดหลัก กฎหมายและหลกั การถอื เสียงขา งมากเปน เกณฑตัดสนิ ความเปน มาและการเปล่ียนแปลงรฐั ธรรมนญู เน่ืองจากรัฐธรรมนูญถือเปนหลักสําคัญในการปกครองประเทศ รัฐธรรมนูญแตละฉบับจะ สะทอนใหเห็นถึงรูปแบบการปกครอง ตลอดจนสภาพสิทธิและเสรีภาพของชาวไทยในแตละยุคแตละ สมัยรฐั ธรรมนูญที่ผา นมา แตละฉบับสรุปไดด งั ตอ ไปน้ี 1) พระราชบัญญตั ิรัฐธรรมนญู การปกครองแผนดินสยามช่วั คราว พุทธศกั ราช 2475 2) รฐั ธรรมนูญแหง ราชอาณาจกั รสยาม พทุ ธศักราช 2475 3) รฐั ธรรมนูญแหง ราชอาณาจกั รไทย พุทธศักราช 2489

170 4) รฐั ธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย (ฉบับชว่ั คราว พุทธศักราช 2490) 5) รัฐธรรมนูญแหง ราชอาณาจกั รไทย พทุ ธศกั ราช 2492 6) รฐั ธรรมนญู แหงราชอาณาจกั รไทย พทุ ธศกั ราช 2475 แกไขเพมิ่ เติม พ.ศ.2495 7) รัฐธรรมนูญการปกครองราชอาณาจักร พุทธศกั ราช 2502 8) รฐั ธรรมนญู แหง ราชอาณาจกั รไทย พุทธศกั ราช 2511 9) รฐั ธรรมนญู การปกครองราชอาณาจกั ร พุทธศกั ราช 2515 10) รฐั ธรรมนูญแหงราชอาณาจกั รไทย พทุ ธศักราช 2517 11) รฐั ธรรมนูญแหง ราชอาณาจกั รไทย พทุ ธศกั ราช 2519 12) ธรรมนญู การปกครองราชอาณาจักรไทย พุทธศกั ราช 2520 13) รัฐธรรมนญู แหงราชอาณาจกั รไทย พ.ศ.2521 14) รัฐธรรมนูญ การปกครองราชอาณาจกั รไทย พทุ ธศักราช 2534 (ฉบับ ร.ส.ช.) 15) รัฐธรรมนญู แหงราชอาณาจกั รไทย พุทธศกั ราช 2534 16) รฐั ธรรมนูญแหง ราชอาณาจักรไทย พทุ ธศักราช 2540 17) รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย (ฉบบั ชวั่ คราว) พุทธศักราช 2549 18) รัฐธรรมนญู แหงราชอาณาจกั รไทย พุทธศกั ราช 2550 19) รฐั ธรรมนญู แหง ราชอาณาจกั รไทย (ฉบับชัว่ คราว) พุทธศกั ราช 2557 20) รัฐธรรมนูญแหง ราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 รฐั ธรรมนญู คือ กฎหมายสูงสุดวา ดวยการจัดระเบยี บการปกครองของประเทศ รฐั ธรรมนูญ มฐี านเหนอื กวา บรรดากฎหมายท้ังปวง รวมทัง้ กฎเกณฑทง้ั หมดของประเทศ สทิ ธิ เสรีภาพ และหนาท่ขี องประชาชนชาวไทยตามรัฐธรรมนญู สิทธิ หมายถึง สง่ิ ที่ไมม ีรูปรางซึ่งมีอยใู นตวั มนุษยมาตั้งแตเกดิ หรือเกิดขึน้ โดยกฎหมาย เพอื่ ให มนุษยไดรับประโยชน และมนุษยจะเปนผูเลือกใชสิ่งน้ันเอง โดยไมมีผูใดบังคับได เชน สิทธิในการกิน การนอน แตสิทธิบางอยางมนุษยไดรับโดยกฎหมายกําหนดใหมี เชน สิทธิในการมี การใชทรัพยสิน สทิ ธิในการรองทุกขเม่อื ตนถูกกระทาํ ละเมดิ กฎหมาย เปนตน เสรีภาพ หมายถึง การใชสิทธิอยางใดอยางหน่ึง หรือกระทําการอยางใดอยางหนึ่งได อยางอิสระ แตทั้งน้ีจะตองไมกระทบตอสิทธิของผูอื่น ซึ่งหากผูใดใชสิทธิเสรีภาพเกินขอบเขต จนกอ ความเดอื ดรอ น ตอ ผอู ื่น ก็ยอมถกู ดาํ เนินคดตี ามกฎหมาย

171 หนาที่ หมายถึง การกระทําหรือการละเวนการกระทําเพ่ือประโยชนโดยตรงของการมีสิทธิ หนาท่ีเปนสิ่งท่ีบังคับใหมนุษยในสังคมตองปฏิบัติตามกฎเกณฑทางสังคมหรือกฎหมายบัญญัติไว จะไมปฏิบัตติ ามไมไ ด สว นสิทธิและเสรภี าพเปนสง่ิ ที่มนษุ ยม อี ยูแตจะใชห รือไมก ไ็ ด หนาที่ของประชาชนชาวไทย คือ พันธะหรือความผูกพันท่ีกฎหมายกําหนดใหกระทําหรือ งดเวนไมกระทําอยางใดอยางหน่ึง การที่จะถือวาเปนหนาท่ีน้ันตองมีกฎหมายบังคับใหกระทํา หรือ งดเวนไมกระทําถาไมมีกฎหมายบังคับก็ไมถือเปนหนาที่ บุคคลเรานอกจากจะเปนสมาชิกคนหน่ึงของ ครอบครัวแลว เรายังเปนสมาชิกคนหน่ึงของสังคมและประเทศชาติ ฉะนั้น เราจึงจําเปนตองมีบทบาท และหนาทพี่ ึงปฏิบัติตอประเทศชาตทิ ง้ั น้เี พือ่ ความอยูร อดของประเทศชาติและเพ่ือตัวเองเราดวย สิทธิมนุษยชน หมายถึง สิทธิมนุษยทุกคนเกิดมามีความเทาเทียมกัน มีศักดิ์ศรีของ ความเปนมนุษย มีอิสรภาพ เสรีภาพ ทั้งความคิดและการกระทําที่ไมมีใครสามารถลวงละเมิดไดโดย ไดรับการคุมครองและไดรับความเปนธรรมจากรัฐธรรมนูญและผูปกครองรัฐทั้งเร่ืองการไดรับ ความชวยเหลือในการดาํ รงชวี ิตและการบริโภคทรพั ยากรธรรมชาตอิ ยา งเทา เทยี มกัน ศักดิ์ศรีความเปน มนุษย หมายถึง คณุ สมบัติ จิตใจ สทิ ธิเฉพาะตัวท่พี ึงสงวนของมนุษยทกุ คน และรักษามิใหบุคคลอื่นละเมิดได การถูกละเมิดศักดิ์ศรีความเปนมนุษยจึงเปนส่ิงท่ีตองไดรับ การคมุ ครองและไดรับความยุตธิ รรมจากรฐั หมายเหตุ : ใหน กั ศกึ ษา ไดศ ึกษาเพม่ิ เติมจากหนังสอื แบบเรียนรายวชิ าศาสนาและหนาทีพ่ ลเมอื ง สค31002 และสรปุ เนอื้ หารายวชิ าศาสนาและหนา ทพี่ ลเมอื ง

172 แบบทดสอบ รายวิชาศาสนาและหนาท่ีพลเมือง สค31002 จงเลือกคาํ ตอบท่ีถกู ตองทสี่ ุดเพยี งคาํ ตอบเดยี ว 1. หลกั ธรรมใดเปนหลักธรรมระดับหวั ใจสาํ คัญของพทุ ธศาสนา ก. เดินสายกลาง ข. ทรมานรา งกาย ค. ความไมป ระมาท ง. ปลอ ยชวี ติ ตามสบาย 2. หลักธรรม เรือ่ ง “อิทธิบาท 4” มุง เนนใหเ กิดการพัฒนาตนเองในดานใด ก. สรา งตนใหเ ปนคนดี ข. การสงเคราะหญ าติมติ ร ค. ความสําเรจ็ ในการทาํ งาน ง. การรกั ษาทรัพยท ห่ี ามาได 3. หลักธรรมทีใ่ ชยึดเหนี่ยวจติ ใจบุคคลใหอยูรว มกนั ในสังคมไดอยา งปกติสุข ก. อริยสัจ 4 ข. อิทธิบาท 4 ค. สงั คหวัตถุ 4 ง. กุศลธรรมบถ 10 4. เจตนส ฤษฏิพ์ งศ มอี าชีพรับจา งใชแรงงาน จดั อยูในวรรณะใดของศาสนาพราหมณ- ฮินดู ก. วรรณะศทู ร ข. วรรณะแพทย ค. วรรณะไวศยะ ง. วรรณะพราหมณ 5. ชาดกท่แี สดงถงึ การบําเพ็ญเมตตาบารมี ตรงกบั ขอใด ก. มโหสถชาดก ข. เนมิราชชาดก ค. มหาชนกชาดก ง. สุวรรณสามชาดก

173 6. วรรณะใดถือวาเปน วรรณะทส่ี งู ทส่ี ดุ ของศาสนาพราหมณ-ฮนิ ดู ก. วรรณะไวศยะ ข. วรรณะแพทย ค. วรรณะกษตั รยิ  ง. วรรณะพราหมณ 7.พระเถระรปู ใดไดร บั การยกยองจากพระพุทธเจาวา เปนเลศิ ในดา นผมู ีปญ ญามาก ก. พระอานนท ข. เพระสารบี ตุ ร ค. พระมหาโมคคัลลานะ ง. พระอญั ญาโกณฑัญญะ 8. พระราชพธิ ตี รียัมปวาย เปนพิธีสงทายปเกา ตอ นรับปใหมของศาสนาใด ก. ซกิ ข ข. ครสิ ต ค. อิสลาม ง. พราหมณ 9. แนวทางการดาํ เนนิ ชีวติ เชนประเพณตี า ง ๆ เปน วัฒนธรรมตามขอใด ก. คตธิ รรม ข. เนติธรรม ค. วัตถุธรรม ง. สหธรรม 10. ขอใดคอื แนวทางในการปองกนั และแกไขปญ หาพฤติกรรมตามคา นิยมท่ีไมพึงประสงคข องสังคมไทย ก. ใหความรูความเขาใจ ข. ยกตวั อยาง ค. ศึกษาและเขา ใจในคานยิ ม ง. การปรบั ใชคา นิยมตา งๆใหเ หมาะสม

174 11. รัฐธรรมนูญ หมายถึง ก. คําภรี  ข. กฎหมายสงู สุดในการปกครองประเทศ ค. กฎหมายแพงสูงสดุ ในการปกครองประเทศ ง. กฎหมายอาญาสงู สุดในการปกครองประเทศ 12. ขอ ใดไมใช สาระสําคัญของรัฐธรรมนญู ก. การสงเสริมและคมุ ครองสทิ ธเิ สรภี าพของประชาชนอยางเตม็ ที่ ข. แกไขกฎหมายรฐั ธรรมนูญ โดยองคก รกลางภาคประชาชน ค. การลดการผูกขาดอาํ นาจรัฐ และการใชอ าํ นาจอยา งไมเ ปน ธรรม ง. การทําใหการเมืองมคี วามโปรงใส มีคุณธรรมและจรยิ ธรรม 13. ศาลใดตอ ไปนเ้ี ปนชั้นทสี่ งู ที่สุด ก. ศาลฎีกา ข. ศาลชั้นตน ค. ศาลอทุ ธรณ ง. ศาลรัฐธรรมนูญ 14. การแสดงความคิดเหน็ พดู เขยี น พิมพ การเขารวมกิจกรรมทางการเมอื งและนบั ถือศาสนาโดยเสรี จดั เปนหลกั การพนื้ ฐานของสทิ ธมิ นุษยชนตามขอ ใด ก. เสรภี าพ ข. ภารดรภาพ ค. ความยุตธิ รรม ง. ความเสมอภาค 15. ขอ ใดไมใ ชห ลักพน้ื ฐานของสิทธิมนุษยชน ก. หลกั ภารดรภาพ ข. หลกั กฎแหงกรรม ค. หลักเสรภี าพ ง. หลกั ความเสมอภาค

175 16. ขอใดเปน สง่ิ แรกทต่ี อ งกระทาํ ในการปฏบิ ัติตนเปนพลเมืองทีด่ ี ก. เปน สมาชกิ ทีด่ ีของครอบครวั ข. สมัครเปนจติ อาสาเพ่ือพฒั นาประเทศ ค. ไปใชสทิ ธเิ ลือกตั้งทกุ ครง้ั ท่ีมีการเลอื กตั้ง ง. ตง้ั ใจศึกษาเลา เรยี นตามทีพ่ อ แมคาดหวงั 17. ขอ ใดเปน สิทธิและเสรีภาพสว นบุคคลของ คนไทย ก. สทิ ธิในกระบวนการยตุ ธิ รรม ข. สิทธใิ นการรบั บรกิ ารทางสาธารณสุข ค. สทิ ธิในการเดินทางและการเลือกถ่ินท่อี ยู ง. สทิ ธิที่จะไมถ ูกบังคบั ใชกฎหมายยอนหลงั 18. “สถานภาพของความเปน คนที่ไมม ีการคาํ นงึ ถงึ ความแตกตา งเรือ่ งถิ่นกําเนิดเช้ือชาติ ภาษา” ขอ ความดงั กลา ว เปน ความหมายของขอใด ก. สทิ ธิ ข. เสรภี าพ ค. ความเสมอภาค ง. ศักด์ิศรีความเปนมนุษย 19. ขอใดคอื ความหมายของ ความเสมอภาค ก. การมชี วี ิตทีป่ ลอดภยั ข. มอี ิสระในการเลอื กคูค รอง ค. มีอิสระในการนับถอื ศาสนา ง. ไดรบั การปฏบิ ตั ิจากรฐั โดยเทาเทียมกัน 20. “กฎหมายสงู สดุ ของรฐั มีฐานะเหนือบรรดากฎหมายและกฎเกณฑท ้ังปวงภายในประเทศ” จาก ขอ ความขา งตนตรงกบั ขอ ใด ก. บทบัญญตั ิ ข. รฐั ธรรมนูญ ค. พระราชบญั ญตั ิ ง. พระราชกําหนด

176 รายวิชาการพัฒนาตนเอง ชมุ ชน สังคม รหสั วชิ า สค 31003 จุดประสงคก ารเรยี นรู 1. นักศึกษามคี วามรู ความเขาใจ หลกั การพฒั นาตนเอง ชมุ ชน สงั คม 2. นักศึกษาสามารถวเิ คราะหแ ละอธบิ ายขอ มลู ของตนเอง ครอบครัว ชมุ ชนสงั คมดานตางๆ ได 3. นกั ศกึ ษาเห็นความสําคญั เกดิ ความตระหนกั และมีสวนรว มในการจัดทาํ แผนพัฒนาชมุ ชน สงั คม 4. นกั ศึกษาสามารถอธบิ ายและกําหนดแนวทางการพัฒนาตนเองครอบครวั ชุมชน สงั คมได 5. นักศกึ ษาสามารถอธิบาย บทบาท หนาท่ขี องผนู าํ ชมุ ชน และผตู ามที่ดใี นชุมชนได 6. นักศึกษาสามารถบอกวิธีการขับเคลื่อนแผนพัฒนาตนเอง ครอบครัว ชุมชนสังคม ได อยา งเหมาะสมกบั ทองถ่ินและสังคม ขอบเขตเนอ้ื หา การพัฒนาเปนการทําใหดีข้ึนเปนการเพิ่มคุณคาของสิ่งตางๆ เพื่อพัฒนาจากเดิมหรือ สรางสิ่งใหมขึน้ มาการพัฒนาจําเปนตองพฒั นาตนเอง ชุมชน การพัฒนาสังคม จึงตองรูห ลกั การ แนวคิด วธิ ีการพัฒนาความหมาย ความสําคญั ของขอมลู ประโยชนของขอมูลตนเอง ชุมชน สังคม เทคนคิ และ วิธีการจัดเก็บขอมูล เชน การจัดเวทีประชาคม การสํารวจขอมูลโดยใชแบบสอบถาม การสืบคนขอมูล จากแหลงตางๆ การวิเคราะหขอมูลเพื่อการจัดทําแผนพัฒนาตนเอง ชุมชน สังคม และการนําไปใช บทบาทหนาที่ของผูนําผูตาม ดานการจัดทําแผนพัฒนาตนเอง ชุมชน สังคม และการขับเคลื่อน แผนพัฒนาตนเอง ชุมชน สังคม สูการปฏิบัติการรูหลักและแนวทางการพัฒนาตนเองเปนการพัฒนา คุณสมบตั ิท่ีอยใู นตัวบุคคล เปนการจดั การตนเองใหม ีเปา หมายชวี ิตทดี่ ี ทง้ั ในปจจบุ ัน และอนาคต บทที่ 1 หลกั การพัฒนาตนเอง ครอบครัว ชมุ ชน สังคม 1.1 ความหมายของ “การพัฒนา” (Development) หมายถึง การทําใหดีขึ้น ใหเจริญข้ึน เปน การเพ่ิมคุณคาของส่งิ ตา งๆ การพฒั นาอาจพฒั นาจากสงิ่ ทม่ี อี ยูเดิม หรอื สรา งสรรคส งิ่ ใหมข น้ึ มาก็ได 1.2 ความหมายของ“การพัฒนาตนเอง”(Self-Development) หมายถึง ความตองการของ บุคคลในการท่ีจะพัฒนาความรู้ความสามารถของตนจากท่ีเปนอยูใหมีความรูความสามารถเพิ่มข้ึน เกิดประโยชนตอตนเองและหนวยงานอีกท้ังยังเปนการพัฒนาตนเองตามศักยภาพของตนใหดีขน้ึ ทั้งทาง รางกาย จิตใจ อารมณ สงั คมและสตปิ ญญา เพ่อื เปนสมาชกิ ที่มีประสิทธภิ าพของสังคม เปนประโยชนต อ ผูอ่นื ตลอดจนเพอื่ การดําเนินชีวติ อยางมีความสุข 1.3 หลักการพัฒนาตนเองการพัฒนาตนเองเปนการพัฒนาคุณสมบัติที่อยูในตัวบุคคลเปนการ จัดการตนเองใหม เี ปา หมายชีวติ ท่ดี ี ทงั้ ในปจ จบุ ันและอนาคต

177 1.4 แนวทางการพัฒนาตนเอง นอกจากหลักการพัฒนาตนเองท่ีกลาวมาแลวยังมีแนวทาง การพัฒนาตนเอง ดงั นี้ 1.4.1 การพัฒนาดา นจติ ใจ หมายถึง การพัฒนาสภาพของจิตท่มี ีความรสู ึกท่ดี ีตอตนเองและ สงิ่ แวดลอ ม 1.4.2 การพัฒนาดานรางกาย หมายถึง การพัฒนารูปราง หนาตา กริยา ทาทาง การแสดงออก น้ําเสยี ง วาจา 1.4.3 การพัฒนาดานอารมณ หมายถงึ การพัฒนาความสามารถในการควบคุมความรูสึกนึก คดิ และการแสดงออก ควบคุมอารมณทีเ่ ปนโทษตอ ตนเองและผูอ่นื 1.4.4 การพัฒนาดานสติปญญา และความเฉลียวฉลาดทางอารมณ หมายถึง การพัฒนา ความรอบรู ความฉลาด 1.4.5 การพัฒนาดานสงั คม หมายถึง การพัฒนาปฏิบตั ิตน ทาทีตอสิ่งแวดลอม ประพฤติตน ตามบรรทดั ฐานของสังคม 1.4.6 การพัฒนาดานความรู ความสามารถ หมายถึง การพัฒนาความรู ความสามารถท่ี มอี ยูใ หก าวหนายงิ่ ขึ้น บทที่ 2 แผนชวี ติ และแผนพฒั นาชุมชน สังคม เปนการนําคําสองคํามารวมกัน คือ คําวา “การพัฒนา” กับคําวา“ชุมชน” ซึ่งความหมายของ คํา วา “การพฒั นา” ไดก ลาวถงึ แลวในเรื่องของ การพัฒนาตนเองในท่ีนจี้ ะกลา วถงึ ความหมายของชมุ ชน 2.1 “ชุมชน” (Community) หมายถึง กลุมคนที่อาศัยอยูในอาณาเขตเดียวกัน มีความรูสึก เปนพวกเดียวกนั มีความศรทั ธา ความเช่อื เช้ือชาติ การงาน มคี วามสนใจ 2.2 “การพัฒนาชุมชน” (Community Development) หมายถึง การทําใหชุมชนมี การเปลี่ยนแปลงไปในทางท่ีดีขึ้นหรือเจริญขึ้น ท้ังในดานการเมือง เศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม ตลอดจนการยกระดบั คุณภาพชีวติ ของประชาชนในชมุ ชนใหดขี ้ึน ดังนั้น เมื่อนําคําวา “การพัฒนา” รวมกับ “ชุมชน” แลวจะไดความหมายวา การพัฒนาชุมชน ก็คือการเปลี่ยนแปลงชุมชนใหดีขึ้นหรือใหเจริญขึ้นในทุกๆ ดานนั่นเอง น่ันคือจะตองพัฒนาคนกลุมชน ส่ิงแวดลอมทางวัตถุ หรือสาธารณสมบัติ และพัฒนาทางดานเศรษฐกิจและสังคม เพ่ือใหบังเกิดผลดีแก ประเทศชาตโิ ดยสว นรวม 2.3 ปรัชญาขนั้ มลู ฐานของงานพัฒนาชุมชน สรปุ ไดด งั น้ี 2.3.1 บุคคลแตละคนยอมมีความสําคัญ และมีความเปนเอกลักษณท่ีไมเหมือนกัน จึงมสี ทิ ธิอันพงึ ไดร บั การปฏบิ ตั ิดวยความยตุ ิธรรม และมีเกยี รติในฐานะท่ีเปนมนุษยป ุถุชนผูหน่งึ

178 2.3.2 บุคคลแตละคนยอมมีสิทธิ และสามารถท่ีจะกําหนดวิธีการดํารงชีวิตของตนไปใน ทศิ ทางทีต่ นตองการ 2.3.3 บุคคลแตละคนถาหากมีโอกาสแลวยอมมีความสามารถท่ีจะเรียนรู เปลี่ยนแปลง ทัศนะประพฤตปิ ฏิบตั ิและพฒั นาขีดความสามารถใหมคี วามรบั ผดิ ชอบตอ สังคมสงู ขึ้นได 2.3.4 มนุษยทุกคนมีพลังในเร่ืองความคิดริเร่ิม ความเปนผูนํา และความคิดใหมๆ ซึ่งซอนเรนอยู และพลังความสามารถเหลา น้ีสามารถเจริญเติบโตและนําออกมาใชได ถา พลังที่ซอนเรน เหลา นไ้ี ดร ับการพฒั นา 2.3.5 การพัฒนาพลังและขีดความสามารถของชุมชนในทุกดานเปนสิ่งที่พึงปรารถนา และ มีความสาํ คัญยง่ิ ตอ ชีวิตของบุคคล ชมุ ชน และรัฐ การพัฒนาสังคม 1. ความหมายของการพฒั นาสงั คม (Social Development) หมายถึง กระบวนการเปลีย่ นแปลง ที่ดีท้ังในดานเศรษฐกิจ สังคม การเมือง การปกครองและวัฒนธรรม เพ่ือประชาชนจะไดมีชีวิต ความเปนอยูที่ดีข้ึนทง้ั ทางดานที่อยูอาศยั อาหาร เคร่ืองนุงหม สุขภาพอนามยั การศึกษา การมีงานทํา มรี ายไดเ พียงพอในการครองชีพ 2. ความสาํ คัญของการพัฒนาสังคมเม่ือบุคคลมาอยูรวมกันเปน สังคม ปญหาตางๆ ก็ยอมจะเกิด ตามมาเสมอ ย่ิงสงั คมมขี นาดใหญ ปญ หากย็ ง่ิ จะมมี ากและสลับซบั ซอ นเปน เงาตามตวั ดังน้ัน ความสาํ คัญ ของการพฒั นาสงั คม อาจกลาวเปนขอ ๆ ไดด ังน้ี 1. ทําใหป ญหาของสงั คมลดนอยและหมดไปไปในท่สี ดุ 2. ปอ งกันไมใหปญ หาน้ันหรอื ปญหาในลกั ษณะเดยี วกนั เกิดขนึ้ แกสงั คมอน่ื 3. ทาํ ใหเกดิ ความเจรญิ กาวหนาข้ึนมาแทน 4. ทําใหประชาชนในสังคมสมานสามัคคีและอยูรวมกันอยางมีความสุขตามฐานะ ของแตล ะบุคคล 5. ทําใหเ กิดความเปน ปกแผน มน่ั คงของสงั คม 3. แนวคิดในการพัฒนาสังคม มีขอบเขตกวางขวาง เพราะปญหาของสังคมมีมาก และสลับซับซอน การแกปญหาสงั คมจึงตองทาํ อยางรอบคอบ และตองอาศัยความรวมมอื กันของบคุ คลจากหลายๆ ฝา ย และ โดยเฉพาะอยางยง่ิ ประชาชนในสงั คมนั้นๆ จะตอ งรับรพู รอ มทีจ่ ะใหขอมูลท่ถี ูกตอ งและเขา มามีสวนรว มดวย เสมอ การพัฒนาสังคมจึงตองเปนท้ังกระบวนการ วิธีการ กรรมวิธีเปล่ียนแปลงและแผนการดําเนินงาน ซง่ึ มรี ายละเอียดคอื 1. กระบวนการ (Process) การแกปญหาทางสังคมตองกระทําตอเน่ืองกันอยางมีระบบ เพอื่ ใหเกดิ การเปลี่ยนแปลงจากลักษณะหนึ่งไปสูอีกลักษณะหนง่ึ ซ่ึงจะตอ งเปนลกั ษณะทดี่ กี วาเดิม

179 2. วธิ ีการ (Method) การกําหนดวธิ กี ารในการดาํ เนินงาน โดยเฉพาะเนนความรว มมือ ของประชาชนในสังคมน้ันกับเจาหนาที่ของรัฐบาลท่ีจะทํางานรวมกัน และวิธีการนี้ตองเปนที่ยอมรับวา สามารถนําการเปลีย่ นแปลงมาสูสงั คมไดอยา งถาวรและมปี ระโยชนต อ สงั คม บทที่ 3 การวิเคราะหข อ มูลและนําเสนอขอมลู การเก็บรวบรวมขอมูล เปนข้ันตอนที่ใหไดมาซึ่งขอมูลที่ตองการมีความหมายรวมทั้ง การเก็บขอมูลขึ้นมาใหม และการรวบรวมขอมูลจากผูอ่ืนที่ไดเก็บไวแลว หรือไดรายงานไวในเอกสาร ตา งๆ เพอ่ื นาํ มาศึกษาตอไป การเกบ็ รวบรวมขอมูลมีวิธีการหลายวิธี ดงั นี้ 1. การรวบรวมขอมูลจากรายงาน (ระบบการรายงาน) เปนผลพลอยไดจากระบบ การบริหารงานจัดเก็บรวบรวมขอมูลจากรายงานท่ีทําไว หรือจากเอกสารประกอบการทํางาน การเก็บรวบรวมขอมูลจากรายงานสวนมากใชเพียงครั้งเดียวจากรายงานดังขอมูลเบ้ืองตนท่ีสามารถ นํามาประมวลผลไดเปนยอดรวมขอมูลสถิติได วิธีการรวบรวมขอมูลจากรายงานของหนวยงานบริหาร นับวาเปนวิธกี ารรวบรวมขอมูลสถิติโดยไมตอ งสิ้นเปลืองคาใชจ ายในการดําเนนิ การมากนัก นักใชจายเงิน จาํ นวนมากเพื่อการดําเนินการตางๆ หนวยงานรัฐบาลมีขอมูลสถิติท่ีรวบรวมจากรายงานกรมศุลกากร มีระบบการรายงานเกี่ยวกับการสงสินคาออก กระทรวงการศึกษามีรายงานผลการปฏิบัติงานของ โรงเรยี นภายในสังกดั สามารถนาํ มาใชในการประมวลผลสถิติทางการศกึ ษาได 2. การเก็บรวบรวมขอมูลจากการลงทะเบียน เปนขอมูลสถิติท่ีรวบรวมจากระบบ การลงทะเบียน มลี ักษณะคลา ยกันกับการรวบรวมจากรายงานตรงที่เปนผลพลอยไดจากการลงทะเบียน ลักษณะตอเน่อื งมีการปรบั แกหรอื เปลยี่ นแปลงใหถูกตอ งทันสมยั ทําใหไดส ถติ ิท่เี กบ็ ถาวร 3. การเกบ็ รวบรวมขอ มูลโดยวิธีสาํ มะโน (การสาํ รวจสาํ มะโนประชากร) การเก็บรวบรวมขอมูล สถิติของทุกๆ พ้ืนท่ีท่ีกําหนดและภายในระยะเวลาท่ีกําหนด การเกบ็ รวบรวมขอมูลสถิติดวยวธิ ีนี้จะชวย ใหไดขอ มูลในระดบั พ้นื ที่ยอ ย เชน หมูบา น ตําบล และทําใหไดร ับขอ มูลท่ีเปน คาจริงตามพระราชบัญญัติ สถิติ พ.ศ. 2508 ไดบัญญัติไววาสํานักงานสถิติแหงชาติเปนหนวยงานเดียวที่สามารถจัดทําสํามะโน ประชากรและเก็บรวบรวมขอมูลสถิติดวยวิธีการสํามะโนเปนงานท่ีตองใชเงินงบประมาณเวลาและ กาํ ลงั คนเปน จาํ นวนมาก สวนใหญจะจดั ทําสาํ มะโนทกุ ๆ 10 ปห รือ 5 ป 4. การเก็บรวบรวมขอมูลโดยวิธีสํารวจ (Sample Survey) เปนการเก็บรวบรวมขอมูลสถิติ จากบางหนวยของประชากรดวยวิธีการเลือกตัวอยาง การเก็บรวบรวมขอมูลสถิติดวยวิธีน้ี จะทําใหได ขอมูลในระดับรวม เชน จังหวัด ภาค เขตการปกครอง และรวมท่ัวประเทศ และขอมูลท่ีไดจะเปน คา โดยประมาณ การสํารวจเปนวิธีการเก็บรวบรวมขอมูลท่ีใชง บประมาณ เวลา และกําลังคนไมมากนัก จงึ สามารถจดั ทาํ ไดเปน ประจําทุกป หรือทุก 2 ป ปจจุบันการสาํ รวจเปนวิธีการเกบ็ รวบรวมขอมูลสถติ ิท่ี มคี วามสําคัญ และใชก ันอยา งแพรหลายมากที่สดุ ท้ังในวงการราชการและเอกชนไมว าจะเปนการสํารวจ

180 เพื่อหาขอมูลทางดานการเกษตร อุตสาหกรรม สาธารณสุข การคมนาคม การศึกษา และขอมูลทาง เศรษฐกจิ และสงั คมอนื่ ๆ เปน ตน 5. วิธีสังเกตการณ (Observation) เปนวิธีการเก็บขอมูลโดยสังเกตจากเหตุการณประหลาด หรือเหตุการณทเี่ กิดขึ้นในขณะหนงึ่ และจดบนั ทึกไวโดยไมม ีการสัมภาษณ วธิ ีการใชกนั อยางกวา งขวางใน การวิจัย เชน การสํารวจผูขับข่ียานพาหนะบนทองถนนภายใตการประกาศสถานการณที่ ประสบความสําเร็จ ลูกคา และการบันทึกปริมาณการขายของสถานที่ประกอบการโดยพนักงานเก็บภาษี ของกรมสรรพากรประกันการสัมภาษณ 6. วิธีการบันทึกขอมูลจากการวัดหรือนับจํานวนอุปกรณท่ีใชในการวัดจํานวนเงินที่จาํ เปน และ ความเหมาะสม เชน การนับจาํ นวนรถยนตที่แลน ผานจดุ ใดจุดหนง่ึ กส็ ามารถใชงานได โดยใหรถแลน ผา น เคร่ืองนับจาํ นวนหรอื การเกบ็ ขอมลู จาํ นวนผใู ชบริการในหอ งสมดุ ประชาชน การวิเคราะหขอ มูล (Analysis) เปนการจัดระเบียบแยกแยะสว นตางๆ ของหลักฐานหรือขอ มูลท่ี ไดออกเปนหมวดหมู เพื่อหาคําตอบตามความมงุ หมาย และตามสมมติฐานทไ่ี ดกําหนดไว การวิเคราะห ขอมูลนี้เปนขั้นการทํางานที่ตอเน่ืองมาจากการวัด การนับ และจัดเรียงลําดับขอมูล สวนใหญเปนเรื่อง เก่ียวกับการนําเอาวิธีการทางสถิติมาวิเคราะหหาคาตัวแปรหรือหาลักษณะของตัวแปร ผูวิจัยจะตอง วางแผนและเตรยี มการณล ว งหนา ต้งั แตเริม่ ทาํ การวจิ ยั โดยมขี อ แนะนาํ ในการวิเคราะหด ังนี้ 1. กลับไปอา นจุดมุงหมายหรือขอ ความที่เปน ปญหาจนแจม แจงกอน 2. ดูแตล ะหวั ขอ ปญหาวาตอ งการขอ มลู ประเภทใด และจะใชว ิธีการสถิติอะไร 3. สถิตเิ หลานนั้ หาไดห รือไมจากขอมลู เพอื่ ไปแกป ญหาจากจุดมุงหมายแตล ะขอ 4. เลอื กขอมูลท่ีไดม า นาํ มาจดั เปนหมวดหมู แบงตามเนอื้ หาของปญ หาแตละขอ 5. คาํ นวณคา สถิติใหตรงตามหัวขอปญหาทีจ่ ะตอบ 6. พยายามแปลความหมายของขอ มูลเปนระยะๆ ไป 7. พยายามนึกถึงรปู รา งของตารางทจี่ ะเสนอ ลกั ษณะควรยอ ส้ัน แตบ รรยายความไดมาก 8. ถาขอ มลู จดั เสนอเปนกราฟชนิดตางๆ ก็ตอ งหาวธิ กี ารทาํ ใหเ ขาใจไดงายที่สดุ อยาใหซ บั ซอน บทท่ี 4 การมสี ว นรวมในการจัดทาํ แผนชีวิต แผนชุมชน สงั คม การวางแผน (Planning) หมายถงึ กระบวนการในการกําหนดวัตถปุ ระสงค เพือ่ การตดั สินใจ เพ่ือ เลือกแนวทางในการทํางานใหดีท่ีสุด สําหรับอนาคตและใหองคกรไดบรรลุตามวัตถปุ ระสงค การ วางแผนเปน การตัดสนิ ใจลวงหนากอ นเหตุการณนน้ั เกดิ ขึน้ จริง ความสาํ คัญของการวางแผน 1. เพอื่ ลดความไมแนนอนและความเสีย่ งใหเหลอื นอ ยท่ีสุด 2. สรา งการยอมรับในแนวคิดใหม ๆ

181 3. เพ่อื ใหก ารดาํ เนินงานบรรลุเปา หมาย 4. ลดข้ันตอนการทาํ งานทซี่ ับซอ น 5. ทาํ ใหเกิดความชัดเจนในการทาํ งาน วัตถุประสงคใ นการวางแผน 1. ทาํ ใหร ทู ศิ ทางในการทํางาน 2. ทําใหล ดความไมแ นน อนลง 3. ลดความเสยี หายหรือการซํา้ ซอนของงานท่ที าํ 4. ทาํ ใหร ูม าตรฐานในการควบคุมใหเ ปน ไปตามทีก่ ําหนด การมีสวนรวมของประชาชน (Public Participation) หมายถึง กระบวนการท่ีประชาชน และ ผูที่เก่ียวของมีโอกาสไดเขารวมในการแสดงทัศนะ รวมเสนอปญหา ประเด็นสําคัญที่เก่ียวของ รวมคิด แนวทางรวมแกไขปญหาและรวมในกระบวนการตัดสินใจ การท่ีสังคมจะพัฒนาไดอยา งมีคณุ ภาพจาํ เปน อยางย่ิงที่จะตองเริ่มตนท่ีจะทําการพัฒนา หนวยที่ยอยที่สุดของสังคมกอน ซ่ึงไดแก การพัฒนาคน การพัฒนาในลาํ ดบั ตอ มาเรม่ิ กนั ท่ีครอบครวั และตอยอดไปจนถงึ ชมุ ชน สงั คม และประเทศ บทที่ 5 เทคนิคการมสี วนรว มในการจัดทาํ แผน 1.1 การมีสวนรวมของประชาชนในการจัดทําแผน การเปดโอกาสใหประชาชนมีสวนรวมใน การจดั ทาํ แผน ตดั สนิ ใจ ในการวางโครงการ สาํ หรับประชาชนเอง มวี ัตถุประสงคเพอื่ 1.1.1 ใหประชาชนยอมรับในแผนการดําเนินงานและพรอมจะรวมมือ เปนการลด การตอตาน และลดความรสู กึ แตกแยกจากโครงการ 1.1.2 ใหประชาชนไดรวมตัดสินใจเกี่ยวกับสถานการณ ปญหาความตองการทิศทางของ การแกปญหา และผลลพั ธท ่ีจะเกิดข้ึน 1.1.3 ใหประชาชนมีประสบการณตรงในการรวมแกปญหาของประชาชนเอง ทําให ประชาชนเกดิ การะบวนการแกป ญหาเรยี นรูในการจัดทําแผน 1.2 การจัดเวทีประชาคมเปนวิธีการที่ทําใหเกิดการเรียนรูอยางมีสวนรวมระหวางคนท่ีมีปญหา หรือปญหารวมกันโดยใชเวทีในการสื่อสารเพื่อรับรูและเขาใจในประเด็น/ปญหาและชวยกันหา แนวทางแกไ ข ประเด็นปญ หานัน้ มีขั้นตอนในการจดั ทาํ เวทปี ระชาคม บทที่ 6 ผนู าํ และผตู ามในการนําแผนชวี ิตและแผนชุมชนสงั คม ไปสกู ารปฏบิ ัติ ในการจัดทําและขับเคลื่อนแผนพัฒนาชุมชน สังคม ส่ิงสําคัญที่มีผลตอความสําเร็จของ การพัฒนาชุมชน และสังคม ก็คือผูนํา เพราะผูนํามีภาระหนาที่และความรับผิดชอบท่ีจะตองวาง แผนสั่งการ ดูแล และควบคุมใหการทํางานใดๆ สําเร็จ ซึ่งในการปฏิบตั ิงานตางๆ จะมีการแบงบทบาท หนาท่ี ความรบั ผิดชอบ เพอื่ ใหการทํางานเปนไปดวยความราบรื่น มปี ญหา อปุ สรรคนอย และงานสาํ เร็จ

182 ตามวัตถุประสงคท่ีต้ังไว ซึ่งการจัดทําและขับเคลื่อนแผนพัฒนาชุมชน สังคม จะสําเร็จไดตองอาศัย การทํางานที่มผี นู ําและผตู ามท่ีดี 1.1 ผูนํา (Leader) คือ บุคคลท่ีมีความสามารถในการชักจูงใหคนอื่นทํางานในสวนตางๆ ทตี่ องการ ใหบ รรลุเปาหมายและวตั ถปุ ระสงคที่ต้งั ไว ท้ังนี้ผูนาํ อาจเปนบคุ คลทม่ี าจากการเลือกต้งั หรือ แตงตั้ง หรือการยกยองขึ้นมาของกลุม เพ่ือใหทําหนาที่เปนผูช้ีแนะและชวยเหลือใหกลุมประสบ ความสําเร็จ และมีการเรียกชื่อผูนําแตกตางกันออกไปตามลักษณะงานและองคการท่ีอยู เชน ผูบริหาร ผจู ัดการ ประธาน กรรมการ ผูอํานวยการ อธกิ ารบดี ผวู าราชการ นายอําเภอ กาํ นัน เปนตน องคประกอบของความเปนผนู าํ 1. ความรู เชน วิชาการ รูร อบ รตู น รูคน รหู นา ท่ี เปน ตน 2. ความคิดและจิตใจ เชน คิดเชิงบวก คิดเชิงวิเคราะห คิดเชิงระบบ หลักคิด สมาธิ วิสัยทัศน คดิ รเิ ร่ิมสรา งสรรค เปนตน 3. บุคลกิ ภาพ เชน การวางตน ความมนั่ ใจ เอกลกั ษณอ ารมณ การพดู การเปน ผใู ห เปนตน 4. ความสามารถ เชน รูปแบบการทํางาน การตดั สนิ ใจ เปน ตน ประเภทของผูนาํ ตามลกั ษณะของการใชอํานาจหนาท่ี แบง ไดเ ปน 3 ประเภท คือ 1. ผูนําแบบเผด็จการ (Autocratic Leadership) หมายถึง ผูนําที่เนนการบังคับบัญชา และ การออกคําสั่ง มักจะทําการตัดสินใจดวยตนเองเปนสวนใหญ และไมคอยมอบหมายอํานาจหนาท่ีใหแก ผูตาม หรือผใู ตบ งั คับบญั ชามากนกั ลักษณะของผนู าํ ชนิดนเ้ี ปน ลกั ษณะเจานาย 2. ผนู ําแบบประชาธปิ ไตย (Democratic Leadership) เปนผูนําที่ใหความสําคัญกับผูตาม หรือ ผูใตบังคับบัญชา ไมเนนการใชอํานาจหนาท่ี หรือกอใหเกิดความเกรงกลัวในตัวผูนํา แตจะใหโอกาส ผูตามไดแ สดงความคดิ เหน็ ในการปฏิบตั งิ านทกุ คน จะมโี อกาสเขา รว มพิจารณาและรว มตดั สนิ ใจไดดวย 3. ผูนําแบบเสรีนิยม (Laissez – Faire or Free - Rein Leadership) ผูนําชนิดนี้จะใหอิสระ เต็มทกี่ บั ผูตาม หรือใหผตู ามสามารถทาํ การใดๆ ตามใจชอบ ผตู ามจะตัดสินปญหาตา งๆ ดวยตนเอง และ อาจไดรับสิทธิในการจัดทําเปาหมายหรือวัตถุประสงค หรือจัดทําแผนงานตางๆ ได ผูนําตามลักษณะ การจดั การแบบมุงงานกับมงุ คน แผนชุมชน หมายถึง แผนที่ทุกคนในชุมชนมีสวนรวมคิด รวมทําทุกขั้นตอน เพื่อใชแกปญหา ชมุ ชนตนเองและทกุ คนในชุมชนไดรบั ผลประโยชนจากการพฒั นารว มกนั การจดั ทาํ แผนพฒั นาชมุ ชนนั้น ผูนําชมุ ชนจะตอ งเปน ผูริเรมิ่ จดั ทําโดยสรางการมสี วนรวมของคนในชุมชน ดังนี้ 1. เตรยี มความพรอมทมี งาน 2. เตรยี มความพรอมขอ มูลและพื้นท่ี 3. ดาํ เนินการจัดทาํ แผนชุมชน

183 หมายเหตุ : ใหนักศึกษา ไดศึกษาเพิ่มเติมจากหนังสอื แบบเรียนรายวิชาการพัฒนาตนเอง ชุมชน สังคม สค31003

184 แบบทดสอบรายวชิ าการพัฒนาสังคม และชมุ ชน สค31003 จงเลือกคําตอบทถี่ กู ตองท่ีสดุ เพียงคาํ ตอบเดยี ว 1. ขอ ใดไมใชห ลักของการพฒั นาชุมชน ก. ประชาชนมีสวนรวม ข. ทาํ เปน กระบวนการและประเมินผลอยางตอ เนื่อง ค. ยึดประชาชนเปน หลักในการพัฒนา ง. พฒั นาทุกดานไปพรอมๆกนั อยางรวบรัดและเรงรบี 2. แนวทางในการพัฒนาตนเองอันดับแรกคอื อะไร ก. ปลุกใจตนเอง ข. สาํ รวจตนเอง ค. ลงมือพฒั นาตนเอง ง. ปลกู คณุ สมบตั ิท่ดี งี าม 3. ขอ ใดใหความหมายของการพฒั นาตนเอง ชุมชน สังคม ไดถ กู ตองทส่ี ดุ ก. การพัฒนาในทุก ๆ ดา นของตนเอง ข. การปรบั ปรุงเปล่ยี นแปลงใหสง่ิ ทีเ่ ปนอยู มอี ยู ดีขึ้น และกาวหนาไปจากที่เคยเปน ค. การพัฒนาในดานคณุ คาของตนเอง ในทุกเรื่อง ง. การพฒั นาดา นความคดิ ความรูส ึก และการกระทํา 4. “การพัฒนาตนเอง” หมายถงึ ก. การปรับปรุงดว ยตนเองใหดขี ้ึนกวาเดิม ทงั้ ดา นรางกาย จิตใจ ข. การสงเสรมิ ตนเองใหดีทั้งดา นรางกาย จิตใจ ใหสามารถทาํ กจิ กรรมที่พงึ ประสงคต ามเปา หมายท่ตี ง้ั ไว ค. การพฒั นาตนเองใหดขี ึ้นกวาเดมิ ท้งั ดานรา งกาย จิตใจ อารมณแ ละสงั คม ง. การปรับปรงุ ดวยตนเองใหดขี ้ึนกวา เดมิ ท้งั ดานรางกาย จิตใจ อารมณและสังคม เพอื่ ใหส ามารถ ทาํ กจิ กรรมทพ่ี ึงประสงคตามเปาหมายท่ีตนตง้ั ไว 5. ขอใดเปนบทบาทท่ีสาํ คัญท่สี ดุ ของประชาชนในการดูแลชุมชน ก. เขา รว มประชมุ ทกุ ครงั้ ข. แสดงความเห็นในการประชมุ ค. เห็นคลอยตามผูนําทุกเร่อื ง ง. ทาํ กจิ กรรมพฒั นาชมุ ชนรว มกันทุกครัง้

185 6. สถาบนั ใดทมี่ ีสวนสาํ คัญเปน ลําดบั แรกปองกันไมใ หเ กิดปญหาสังคม ก. สถาบันการเงนิ ข. สถาบนั ศาสนา ค. สถาบนั ครอบครวั ง. สถาบันการศึกษา 7. คนที่มกี ารพฒั นาไดดีมคี ณุ ลักษณะอยางไร ก. คิดในแงลบอยตู ลอดเวลา ข. คดิ ดีเฉพาะคนท่มี ผี ลประโยชนด วย ค. คิดบวกท่จี ะชวยพฒั นาตนเองและผอู ื่น ง. มคี วามคดิ สตปิ ญ ญาทเ่ี ฉยี บแหลม 8. กจิ กรรมใดเปน กจิ กรรมระดบั ประเทศ ก. การสัมมนา ข. การสํารวจประชามติ ค. การประชุมกลมุ ยอย ง. การจัดทาํ เวทปี ระชาคม 9. วตั ถุประสงคของการทาํ ประชาพจิ ารณค อื ขอใด ก. ตอบสนองความตองการของผบู รหิ าร ข. ใหเกดิ ความคดิ รวบยอดในการปฏบิ ัตงิ าน ค. ปองกันการประทว งของผูเสียประโยชน ง. รวบรวมความคิดเหน็ ของผูเกีย่ วขอ ง 10. “สงั เกตตามหัวขอ ขอบขาย ประเดน็ ที่ตองการ” เปน การสังเกตแบบใด ก. การสังเกตรอบดา น ข. การสงั เกตแบบไมม ีโครงสราง ค. การสงั เกตแบบมโี ครงสราง ง. การสงั เกตแบบไมมีโครงสรา งและแบบมีโครงสรา ง

186 11. ขอ ใดตอ ไปน้ีเปนวธิ กี ารเกบ็ ขอ มูลทป่ี ระกอบดว ยคาํ ช้แี จง วัตถุประสงค รายการขอ มลู ท่ตี อ งการถาม จาํ แนกเปน รายขอ ก. การสัมภาษณ ข. การใชแ บบสอบถาม ค. การสํารวจ ง. การจัดเวทปี ระชาคม 12. ขอ ใดคือการรวมตัวของสมาชิกในชมุ ชนเพ่อื รวมกันทาํ กจิ กรรมตางๆ ในชมุ ชนดวยตนเอง ก. เวทีประชาคม ข. การทําประชาพจิ ารณ ค. การเลือกตั้ง ง. การเขยี นโครงการ 13. ขอใดตอ ไปนใ่ี หค วามหมายของการวิเคราะหข อมูลไดถ กู ตองท่สี ดุ ก. การนาํ ขอมลู ที่เกบ็ รวบรวมมาจดั กลมุ คาํ นวณคา ตัวเลข (เชิงปรมิ าณ) ตคี วาม สรปุ และนาํ เสนอ ในรูปแบบตา ง ๆ ใหส ามารถส่อื ความหมายได ข. การนาํ ขอมูลทเี่ กบ็ รวบรวมมาได มานาํ เสนอและเผยแพรใ หกบั สาธารณชนไดทราบ ค. การนาํ ขอมลู ทีไ่ ดมาจดั หมวดหมู สรุป และนําเสนอในรูปแบบตาง ๆ ใหสามารถสอื่ ความหมายได ง. การนําขอ มลู ทเ่ี กบ็ รวบรวมมาได มาจาํ แนก จัดกลุม จดั ระบบ หมวดหมู เรียงลาํ ดบั คํานวณคา ตัวเลข(เชงิ ปริมาณ) ตคี วาม สรปุ และนาํ เสนอในรูปแบบตา ง ๆ ใหส ามารถส่ือความหมายได 14. ขอ ใดตอไปนเี้ ปนขอมลู ทเ่ี ปน ตัวเลข ก. นายบาํ เพ็ญประกอบอาชีพทาํ นา ข. อาํ เภอหวยทับทัน ชาวบา นมอี าชีพเกษตรกร ค. ตาํ บลจานแสนไชยมีจํานวนครัวเรือน 300 ครวั เรือน ง. นางสมประกอบอาชพี เสริมสวย 15. ขอ ใดไมใชเทคนิคการเก็บรวบรวมขอ มลู ในชมุ ชน ก. อธบิ าย ข. สงั เกต ค. สมั ภาษณ ง. สนทนากลมุ

187 16. “การทองเทย่ี วเชิงศลิ ปวฒั นธรรมและประวตั ิศาสตร” คณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสงั คม แหง ชาตจิ ดั ไวในกลมุ ใด ก. กลมุ วฒั นธรรมและประวตั ศิ าสตร ข. กลุมศลิ ปะ ค. กลุม งานสรางสรรคเ พื่อประโยชนใ ชสอย ง. กลมุ สอื่ 17 “เคร่ืองประดับ สถาปตยกรรม”คณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสงั คมแหง ชาติจดั ไวใ นกลุมใด ก. กลุม วฒั นธรรมและประวัตศิ าสตร ข. กลุมศิลปะ ค. กลุมงานสรา งสรรคเพ่ือประโยชนใ ชสอย ง. กลมุ สอื่ 18. การพฒั นาสังคมอยางมขี ้นั ตอนตรวจสอบได จดั อยใู นการพัฒนาสังคมขอใด ก. กระบวนการ ข. วิธกี าร ค. กรรมวิธีเปลี่ยนแปลง ง. แผนการดาํ เนินงาน 19. สนบั สนนุ ใหประชาชนพ่งึ ตนเองไดโ ดยการสรางพลงั ชุมชนเพือ่ พฒั นาชมุ ชน อยูในหลักการใด ก. หลักความมีศกั ดิศ์ รี ข. หลกั ประชาธิปไตย ค. หลักการมสี วนรวมของประชาชน ง. หลกั การพ่งึ ตนเองของประชาชน 20. “อาชีพทผ่ี ูประกอบการดาํ เนินการดว ยตนเอง แตเพยี งผูเดยี ว” เปนความหมายของการประกอบ อาชพี ลักษณะใด ก. อาชีพอสิ ระ ข. อาชพี รบั จาง ค. อาชพี อุตสาหกรรม ง. อาชพี เกษตรกรรม

188 เฉลยแบบทดสอบ 8. ค 9. ก 10. ค 18. ข 19. ข 20. ก เฉลยแบบทดสอบ รายวชิ าทกั ษะการเรียนรู ทร31001 28. ข 29. ก 30. ข 1.ค 2. ก 3. ก 4. ง 5. ง 6. ง 7. ค 11. ง 12. ง 13. ข 14. ง 15. ค 16. ง 17. ค 21. ข 22. ง 23. ง 24. ค 25. ง 26. ค 27. ข เฉลยแบบทดสอบ รายวชิ าภาษาไทย พท31001 1. ง 2. ค 3. ก 4. ง 5. ข 6. ก 7. ง 8. ข 9. ง 10. ง 11. ข 12. ง 13. ก 14. ค 15. ก 16. ข 17. ง 18. ง 19. ค 20. ง เฉลยแบบทดสอบรายวชิ าภาษาองั กฤษเพื่อชวี ิตและสงั คม พต31001 1.a 2. c 3. a 4. d 5. a 6. b 7. a 8. c 9. a 10. b 11. b 12. a 13. a 14. c 15. d 16. d 17. a 18. a 19. a 20. b เฉลยแบบทดสอบรายวิชาคณติ ศาสตร พค31001 7.ก 8. ค 9. ง 10. ข 1.ข 2. ง 3. ค 4. ก 5. ข 6. ค 11. ค 12. ข 13. ง 14. ก 15. ก เฉลยแบบทดสอบรายวชิ าวิทยาศาสตร พว31001 1. ง 2. ข 3. ค 4. ก 5. ง 6. ค 7. ค 8. ข 9. ง 10. ค 11. ค 12. ข 13. ก 14. ง 15. ง 16. ค 17. ข 18. ก 19 .ง 20. ก เฉลยแบบทดสอบรายวิชาชองทางการขยายอาชพี อช31001 1. ข 2. ข 3. ค 4. ง 5. ง 6. ง 7. ก 8. ค 9. ง 10. ง 11. ก 12. ข 13. ข 14. ง 15. ข 16. ง 17. ข 18. ค 19. ง 20. ค เฉลยแบบทดสอบรายวิชาทกั ษะการขยายอาชพี อช31002 1. ก 2. ง 3. ง 4. ก 5. ค 6. ง 7. ก 8. ก 9. ข 10. ข 11. ค 12. ข 13. ค 14. ข 15. ง 16. ค 17. ค 18. ก 19. ง 20. ค

189 เฉลยแบบทดสอบรายวชิ าการพัฒนาอาชีพใหมคี วามม่ันคง (อช31003) 1. ง 2. ข 3. ก 4. ข 5. ค 6. ข 7. ก 8. ค 9. ข 10. ง 11. ค 12. ก 13. ง 14. ก 15. ค 16. ง 17.ง 18. ค 19. ง 20. ค เฉลยแบบทดสอบรายวิชาเศรษฐกิจพอเพียง ทช31001 1. ค 2. ง 3. ข 4. ข 5. ง 6. ค 7. ง 8. ก 9. ก 10. ง 11. ข 12. ง 13. ง 14. ง 15. ค 16. ก 17. ง 18. ก 19. ก 20. ง เฉลยแบบทดสอบรายวชิ าสขุ ศึกษา พลศกึ ษา ทช31002 8. ง 9. ข 10. ก 18. ก 19. ค 20. ข 1. ง 2. ก 3. ก 4. ข 5. ก 6. ก 7. ง 11. ค 12. ค 13. ค 14. ก 15. ง 16. ข 17.ข เฉลยแบบทดสอบรายวิชาศิลปศกึ ษา ทช31003 1. ข 2. ข 3. ค 4. ค 5. ก 6. ง 7. ค 8. ข 9. ข 10. ง 11. ข 12. ข 13. ง 14. ง 15. ค 16. ก 17. ค 18. ง 19. ก 20. ก เฉลยแบบทดสอบวิชาสงั คมศึกษา สค 31001 1. ข 2. ค 3. ก 4. ก 5. ง 6. ง 7.ก 8. ข 9. ค 10. ก 11. ข. 12. ค 13. ง 14.ก 15. ง 16. ข 17. ง 18. ก 19. ง 20. ก เฉลยแบบทดสอบวชิ าศาสนาและหนาที่พลเมอื ง สค 31002 1. ค 2. ค 3. ค 4. ก 5. ง. 6. ง 7. ข 8. ง 9. ง 10. ง 11. ข. 12. ข 13. ก 14. ก 15. ข 16. ก 17. ค 18. ง 19. ง 20. ข เฉลยแบบทดสอบรายวชิ าการพฒั นาตนเอง ชุมชน สงั คม สค31003 1. ง 2. ข 3. ข 4. ง 5. ง 6. ค 7. ค 8. ข 9. ง 10. ค 11. ข 12. ก 13. ง 14. ค 15. ก 16. ก 17. ง 18. ง 19. ง 20. ก

190 แบบบันทึกการพัฒนาทกั ษะการอา นและทักษะวิชาการผเู รยี นรายบุคคล ระดับมธั ยมศกึ ษาตอนปลาย ************************************ ชอื่ - สกลุ .................................................................รหสั นกั ศกึ ษา.............................................................. กศน.ตําบล............................................ กศน.อําเภอ........................................................... จังหวดั พจิ ิตร จากการที่ผูเรียนไดศึกษาเรียนรูจากแบบเรียน และสรุปเนื้อหาจากบทเรียนในรายวิชาตางๆ ตามเอกสารเลมนี้แลว ผูเรียนสามารถทราบไดวาทําแบบทดสอบในรายวิชาตางๆ ถูกตองจํานวนก่ีขอ โ ด ย ก า ร บั น ทึ ก ใ น แ บ บ บั น ทึ ก ก า ร พั ฒ น า ทั ก ษ ะ ก า ร อ า น แ ล ะ ทั ก ษ ะ วิ ช า ก า ร ผู เ รี ย น ร า ย บุ ค ค ล ระดับมธั ยมศกึ ษาตอนปลาย ดังน้ี ที่ วิชา คะแนนเตม็ คะแนนท่ีได ผลการประเมนิ 1 ทักษะการเรียนรู ทร31001 30 2 ภาษาไทย พท31001 20 3 ภาษาองั กฤษเพ่อื ชีวติ และสงั คม พต31001 20 4 คณิตศาสตร พค31001 15 5 วิทยาศาสตร พว31001 20 6 ชองทางการขยายอาชพี อช31001 20 7 ทักษะการขยายอาชพี อช31002 20 8 พัฒนาอาชพี ใหม ีความมัน่ คง อช31003 20 9 เศรษฐกิจพอเพยี ง ทช31001 20 10 สุขศกึ ษา พลศึกษา ทช31002 20 11 ศลิ ปศกึ ษา ทช31003 20 12 สังคมศกึ ษา สค31001 20 13 ศาสนา และหนาท่พี ลเมือง สค31002 20 14 การพฒั นาตนเอง ชมุ ชน สังคม สค31003 20

191 เกณฑการประเมนิ ผลการพฒั นาทักษะวิชาการผูเรยี นรายบคุ คล ระดบั มธั ยมศึกษาตอนปลาย ****************** เมื่อทาํ แบบทดสอบในแตละรายวชิ าบงั คับระดบั มธั ยมศึกษาตอนปลาย ซง่ึ มแี บบทดสอบ รายวชิ าละ 20 ขอ ผูเรียนสามารถทราบไดว า มคี วามรอู ยูในระดบั ใด ดังน้ี จํานวนขอสอบทผี่ ูเ รียนทําถกู ตอ ง อยใู นระดบั หมายเหตุ 18 - 20 ขอ ดมี าก 16 - 17 ขอ ดี 14 - 15 ขอ 10 - 13 ขอ ปานกลาง ต่าํ กวา 10 ขอ พอใช ควรปรับปรงุ หมายเหตุ : ผลจากการประเมนิ ผูเรียนสามารถนาํ ไปปรบั ปรงุ ตนเองเพ่อื ใหเ กิดการพฒั นาตอ ไป

192 บรรณานุกรม สํานักงานสงเสริมการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั จังหวดั พจิ ตร. คมู ือยกระดบั ผลสัมฤทธท์ิ างการเรยี นรายบคุ คลระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนปลาย ปการศกึ ษา 2563. (2563) สาํ นักงานสงเสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัยจังหวดั สมุทรปราการ. คมู อื พฒั นา ทักษะการอา นและทกั ษะวชิ าการผเู รียนรายบคุ คล ระดับมธั ยมศึกษาตอนปลาย ปการศกึ ษา 2563. (2563) จรรยา จิรชวี ะ. (2561). หนังสอื เรียนสาระทักษะการเรียนรู รายวิชาทักษะการเรียนรู (ทร31001) ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนปลาย. กรงุ เทพฯ : บรษิ ัท เจ.ด.ี แอสโซซเิ อท จาํ กัด. ถนัด มวงมณี. (2562). หนังสือเรียนสาระทักษะการดาํ เนินชีวิต รายวิชาสุขศึกษา พลศึกษา (ทข31002) ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนปลาย. กรุงเทพฯ : บริษัท เอกพิมพไท จํากัด. หนังสอื เรียนสาระความรพู น้ื ฐาน รายวชิ าภาษาไทย (พท31001) ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนปลาย. สบื คน เมื่อ 18 เมษายน 2563,/จาก https://online.pubhtml5.com/hpzd/cnlb/index.html#p=2 หนังสอื เรยี นสาระความรพู น้ื ฐาน รายวิชาภาษาอังกฤษเพอื่ ชวี ิตและสงั คม (พต31001) ระดบั มัธยมศึกษาตอนปลาย. สืบคนเมื่อ 18 เมษายน 2563,/ จาก/https://online.pubhtml5.com/hpzd/vtkn/index .html หนงั สือเรยี นสาระการประกอบอาชพี รายวชิ าการพฒั าอาชพี ใหมคี วามมัน่ คง (อช31003) ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนปลาย. สบื คน เมอื่ 18 เมษายน 2563,/จาก https://online.pubhtml5.com/hpzd/texz/index.html#p=2 หนังสือเรยี นสาระการประกอบอาชพี รายวชิ าชอ งทางการขยายอาชพี (อช31001) ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนปลาย. สืบคนเมือ่ 18 เมษายน 2563,/จาก/ https://online.pubhtml5.com/hpzd/maoh/index.html#p=1 หนังสอื เรยี นสาระการประกอบอาชีพ รายวิชาทกั ษะการขยายอาชพี (อช31002) ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนปลาย. สบื คนเม่อื 18 เมษายน 2563,/จาก/ https://online.pubhtml5.com/hpzd/jwrk/index.html#p=1 หนังสอื เรยี นสาระพฒั นาสงั คม รายวชิ าศาสนาและหนา ทพ่ี ลเมอื ง (สค31002) ระดบั มธั ยมศึกษาตอนปลาย. สบื คนเม่ือ 18 เมษายน 2563,/จาก/ https://online.pubhtml5.com/hpzd/nuay/index.html หนงั สอื เรียนสาระพฒั นาสงั คม รายวิชาสังคมศกึ ษา (สค31001) ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนปลาย. สบื คนเมือ่ 18 เมษายน 2563,/จาก/ https://online.pubhtml5.com/hpzd/tjqc/index.html นิตยา ศริ ภานุ. (2559). หนงั สอื เรยี นสาระความรพู ืน้ ฐาน รายวิชาคณติ ศาสตร (พค31001)

193 ระดบั มัธยมศึกษาตอนปลาย. กรุงเทพฯ : บริษทั เอกพิมพไ ท จาํ กดั . แนงนอ ย คุม ทรพั ย. (2561). หนังสอื เรียนสาระความรพู ้ืนฐาน รายวิชาวิทยาศาสตร (พว31001) ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนปลาย. กรงุ เทพฯ : บริษทั เจ.ดี.แอสโซซเิ อท จาํ กัด. โสภณ เสอื พันธ และ สชุ าดา วราพนั ธ. (2562). หนงั สอื เรยี นสาระทกั ษะการพฒั นาสงั คม รายวิชา การพฒั นาตนเอง ชุมชน สงั คม (สค31003) ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนปลาย. กรงุ เทพฯ : สาํ นักงานเอมพันธ จาํ กัด. สํานกั งานสง เสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั จงั หวดั ขอนแกน . (2563). เอกสารพฒั นาทักษะวิชาการผเู รยี นรายบคุ คล ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนปลาย ปก ารศกึ ษา 2563.(2563) อตวิ ิชญ อนนั ตสทิ ธ์ิ. (2562). หนังสือเรียนสาระทกั ษะการดําเนนิ ชีวิต รายวิชาเศรษฐกจิ พอเพียง (ทช31001) ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย. กรงุ เทพฯ : บริษัท เอกพมิ พไท จาํ กดั . อุดม อนกุ ูล. (2561). หนังสือเรียนสาระทกั ษะการดาํ เนินชีวิต รายวชิ าศลิ ปศกึ ษา (ทช31003) ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนปลาย. กรงุ เทพฯ : บริษทั เจ.ดี.แอสโซซเิ อท จาํ กดั

194 บรรณานุกรมเวบ็ ไซต ETV สือ่ ดจิ ิทัลเพื่อการศึกษา ,(4 สิงหาคม 2563) จาํ นวนและการดาํ เนนิ การ [Video]. Youtube,https://www.youtube.com/watch?v=Le6ONpIa3mc ETV สอ่ื ดิจิทลั เพื่อการศึกษา ,(23 ธนั วาคม 2562) (กศน.) คณิตศาสตร เรื่อง เซต ตอนที่ 1 [Video]. Youtube,https://www.youtube.com/watch?v=WI-CYir1ewc ETV สอ่ื ดิจทิ ัลเพอื่ การศกึ ษา ,(23 ธนั วาคม 2562) (กศน.) อตั ราสว นตรีโกณมิติ ตอนที่ 1 [Video]. Youtube,https://www.youtube.com/watch?v=13p1i0GJU24 ETV สื่อดิจทิ ัลเพ่อื การศกึ ษา ,(26 ธันวาคม 2562) (กศน.) สถิติ [Video]. Youtube,https://www.youtube.com/watch?v=3FLO5L7OEHM ETV สือ่ ดิจิทัลเพอ่ื การศกึ ษา ,(26 ธันวาคม 2562) (กศน.) ความนา จะเปน [Video]. Youtube,https://www.youtube.com/watch?v=jv-wJId5XcM ETV สื่อดิจิทัลเพื่อการศึกษา ,(26 ธันวาคม 2562) (กศน.) พลงั งาน [Video]. Youtube,https://www.youtube.com/watch?v=b9CMQFbKmfU ETV ส่ือดจิ ทิ ัลเพอ่ื การศกึ ษา ,(18 พฤศจิกายน 2562) (กศน.) เทคโนโลยีอวกาศเพ่อื ชวี ิต [Video]. Youtube,https://www.youtube.com/watch?v=Q0vPuRJpq9Y ETV ส่อื ดิจิทัลเพื่อการศึกษา ,(13 มีนาคม 2563) ติวสอบ กศน.วิชาวทิ ยาศาสตร ม.ปลาย 1 [Video]. Youtube,https://www.youtube.com/watch?v=DJt-8wWTX1U ETV สือ่ ดิจทิ ัลเพอ่ื การศกึ ษา ,(13 มีนาคม 2563) ตวิ สอบ กศน.วิชาวิทยาศาสตร ม.ปลาย 2 [Video]. Youtube,https://www.youtube.com/watch?v=ZQHHwr4UM3U ETV สอ่ื ดิจทิ ลั เพื่อการศึกษา ,(18 พฤศจิกายน 2562) (กศน.) เซลล ตอนที่ 1 [Video]. Youtube,https://www.youtube.com/watch?v=3pfUaoZQX2E ETV ส่อื ดิจิทัลเพือ่ การศึกษา ,(18 พฤศจกิ ายน 2562) (กศน.) ทกั ษะทางวทิ ยาศาสตรและกระบวนการ ทางวิทยาศาสตร [Video]. Youtube,https://www.youtube.com/watch?v=4rQEVuRlLiQ ETV สอ่ื ดจิ ิทัลเพอ่ื การศึกษา ,(18 พฤศจิกายน 2562) (กศน.) สารเคมีกับชีวิตและส่ิงแวดลอม [Video]. Youtube,https://www.youtube.com/watch?v=mut-1OCU4zU&t=2623s Kamon Saneechai ,(9 มนี าคม 2561) หนวยที่ 1 ทกั ษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร [Video]. Youtube, https://www.youtube.com/watch?v=YJrzc4oZnSg&t=181s Nestle School Thailand,(4 สิงหาคม 2560) 1.2 เลขยกกาํ ลังท่มี ีเลขชก้ี าํ ลังเปน จํานวนตรรกยะ [Video]. Youtube,https://www.youtube.com/watch?v=Z9g11MSmAl4

195 บรรณานุกรมเว็บไซต (ตอ ) Nestle School Thailand,(28 เมษายน 2560) 1.3 เลขยกกาํ ลงั ทมี่ ีเลขชี้กําลงั เปนจํานวนตรรกยะ 01 [Video]. Youtube,https://www.youtube.com/watch?v=ZB-LMV3fthk Smartmathpro ,(31 พฤษภาคม 2563) EP5 : สรุปทกุ สง่ิ ที่ตองรูเก่ียวกบั \"เซต\" By พป่ี น SmartMathPro [Video]. Youtube, https://www.youtube.com/watch?v=bYRwxh0LdHk Supanaree ,(ม.ป.ป.) ความรเู บ้อื งตน เกีย่ วกับเซต [ออนไลน].https://nockacademy.com/math/ WINNER STUDY ,(16 กรกฎาคม 2563) [ชีวะ] พนั ธุกรรม : การถายทอดพนั ธกุ รรม ลกั ษณะทาง พันธุกรรม เมนเดล DNA RNA [Video]. Youtube,https://www.youtube.com/watch?v=MKw6xa1-ht0&t=3s เทคโนฯกศน.ภาคอีสาน,(25 พฤศจิกายน 2559).การเขียนประวัตสิ มคั รงาน บทท1่ี 5[video]. Youtube,https://youtu.be/ZALRrbFg98Y เทคโนฯกศน.ภาคอีสาน,(14 พฤศจิกายน 2559).การใชพ จนานุกรม บทท2ี่ [video]. Youtube, https://youtu.be/uEOeFOTQOe0 เทคโนฯกศน.ภาคอีสาน,(15 พฤศจิกายน 2559).การถามและใหขอ มลู บทท1่ี 2[video]. Youtube, https://youtu.be/r0t_dn65bo8 เทคโนฯกศน.ภาคอีสาน,(15 พฤศจิกายน 2559)การถามและบอกทิศทาง บทท่ี12[video]. Youtube, https://youtu.be/zHvPEdawsBM เทคโนฯกศน.ภาคอสี าน,(22 พฤศจิกายน 2559)การเปรยี บเทยี บ สุภาษติ บทท4่ี [video]. Youtube, https://youtu.be/yWB4t2U_sRE เทคโนฯกศน.ภาคอสี าน,(14 พฤศจกิ ายน 2559).การวเิ คราะหรากศัพท บทท2ี่ [video]. Youtube, https://youtu.be/FsubEQSUjAw เทคโนฯกศน.ภาคอีสาน,(22 พฤศจิกายน 2559)การอานออกเสียงพยญั ชนะ บทท1่ี [video]. Youtube, https://youtu.be/sGElkwft3RU เทคโนฯกศน.ภาคอสี าน,(15 พฤศจิกายน 2559)การอา นออกเสยี งเชอื่ มระหวางคาํ บทที่ 1.[video]. Youtube, https://youtu.be/sSXSBqCBb1I เทคโนฯกศน.ภาคอสี าน,(22 พฤศจกิ ายน) 2559การอา นออกเสียงหนกั เบา) บทท่ี 1.[video]. Youtube, https://youtu.be/7VKkvnnxbbM เทคโนฯกศน.ภาคอีสาน,(14 พฤศจกิ ายน).การอา นe-mail บทท1่ี 0 [video]. Youtube, https://youtu.be/VVwuly5s6bo

196 บรรณานุกรมเวบ็ ไซต (ตอ ) เทคโนฯกศน.ภาคอีสาน,(22 พฤศจกิ ายน)การออกเสยี งสูงตํา่ บทท่ี1. [video]. Youtube, https://youtu.be/V54iH0qTaGo เทคโนฯกศน.ภาคอสี าน,(22 พฤศจิกายน)กรยิ าชวย บทท่ี 7[video]. Youtube, https://youtu.be/APa1StWHheE เทคโนฯกศน.ภาคอสี าน,(23 พฤศจิกายน)โครงสรางประโยคเง่อื นไข บทท6ี่ [video]. Youtube, https://youtu.be/J1GT9YJV2N4 เทคโนฯกศน.ภาคอีสาน,(14 พฤศจิกายน)โครงสรางประโยค past simple tense บทท1่ี 1[video]. Youtube,https://youtu.be/uBgkg3dBsuA เทคโนฯกศน.ภาคอีสาน,(14 พฤศจกิ ายน)โครงสรางhaveหรือget บทท9ี่ [video]. Youtube, https://youtu.be/RYjSUKedB1Q เทคโนฯกศน.ภาคอีสาน,(25 พฤศจิกายน 2559).ถามขอ มลู ดนิ ฟา อากาศ บทท1ี่ 3[video]. Youtube,https://youtu.be/m3_-FnSpXrk เทคโนฯกศน.ภาคอสี าน,(22 พฤศจกิ ายน)ถามตอบคําถามจากขาว บทท5่ี [video]. Youtube, https://youtu.be/YU1_UeqXKZQ เทคโนฯกศน.ภาคอีสาน,(22 พฤศจิกายน)ประเพณี วัฒนธรรม บทท่ี 4[video]. Youtube, https://youtu.be/u1ey4ebbMxk เทคโนฯกศน.ภาคอสี าน,(22 พฤศจกิ ายน)ประเภทของขาว บทท5่ี [video]. Youtube, https://youtu.be/B065MIcrpXs เทคโนฯกศน.ภาคอสี าน,(14 พฤศจิกายน 2559)ประโยคคําส่งั /หาม บทท่ี8[video]. Youtube, https://youtu.be/5D94puA63wY เทคโนฯกศน.ภาคอีสาน,(15 พฤศจกิ ายน 2559).ประโยค นวดแผนไทย[video]. Youtube, https://youtu.be/lC7cZPBRE0kวลี เทคโนฯกศน.ภาคอีสาน,(22 พฤศจิกายน) 2559เปรียบเทียบโครงสรา งภาษา บทท่ี4. [video]. Youtube,https://youtu.be/yWB4t2U_sRE เทคโนฯกศน.ภาคอีสาน,(25 พฤศจิกายน 2559).ภาวะโลกรอ น บทท่ี14[video]. Youtube, https://youtu.be/i00wNv5SYYw เทคโนฯกศน.ภาคอีสาน,(22 พฤศจกิ ายน 2559).ภาษา/มารยาททางสังคม บทท3ี่ [video]. Youtube, https://youtu.be/r2AnNgdM-JU