Doğa Bilecik

Dog˘ a / Nature



Dog˘ a / Nature B ilecik



8 Coğrafya / Geography 20 İklim / Climate 24 Su Kaynakları / Water Resources 28 Biyolojik Çeşitlilik / Biological Diversity 36 Rotalar / Routes

BİLECİK Map of Bilecik Province

Doğa Bilecik Nardın Platosu / Nardın Plateau -6-

Nature Bilecik Tozman Yaylası / Tozman Plateau İklimlerin ve Coğrafyaların Kesişim A city at the intersection of climates Noktasında Bir Şehir; Bilecik and geographies, Bilecik Bilecik, Marmara Bölgesi’nin güneydoğusunda Bilecik is located at the intersection points of Marmara, Karadeniz, İç Anadolu ve Ege bölgelerinin Marmara, Black Sea, Central Anatolia and Aegean kesişim noktaları arasında bulunmaktadır. regions in the south east of the Marmara Region. Doğudan Bolu ve Eskişehir, güneyden Kütahya, Bolu and Eskişehir from the east, Kütahya from batıdan Bursa, kuzeyden Sakarya illeri ile çevrili the south, Bursa from the west, Sakarya provinces durumdadır. İl, 4321 km²’lik alanı ile ülke are surrounded by the north. With an area of topraklarının % 0,5’ini kaplayıp alan sıralaması 4321 km², the province occupies 0.5% of the bakımından 65. sırada yer almaktadır. Bilecik country’s territory and ranks 65th in terms of the ülkemizin dört ayrı bölgesine sınırı olan tek ildir. area ranking. Bilecik is the only province that has Ege, İç Anadolu, Karadeniz ve Marmara bölgelerinin borders to four different regions of our country. kesiştiği yerde bulunmasından ötürü iklimi ve Since the Aegean, Central Anatolia, Black Sea and dolayısı ile bitki örtüsü çeşitlilik göstermektedir. Marmara regions are located at the intersection of İl merkezi 500 metre yükseltide bulunmaktadır. the regions, the climate and thus the vegetation Köroğlu Dağları, İç Anadolu Platosu ve kıyı ve vary. The city center is at an altitude of 500 m. akarsu ovaları ile örülü bir coğrafyaya sahiptir. Köroğlu Mountains, Central Anatolia Plateau, has Bilecik coğrafyası deyince akla ilk olarak çeşitlilik a geography that is woven with coastal and river ve zenginlik gelmektedir. Değişen yükselti plains. Diversity and richness come to mind when farklılıkları ve bunların yarattığı ekosistemler Bilecik geography is mentioned. The change in ile üç bitki coğrafyasının kesişim noktasında altitude and the ecosystems created by them bulunma durumu Bilecik coğrafyasını çekici hale and the location of the three plant geography at getirmektedir. the intersection point make Bilecik geography attractive. 7

Doğa Bilecik Yenipazar Coğrafi Yapı Geographical Structure Orta Kuşak’ta yer alan Türkiye doğal bitki Turkey that is located in the midrail is a rich örtüsü yönünden zengin bir ülkedir. Bu zenginliğin country from the point of natural vegetation. The başlıca nedeni kısa mesafelerde değişen main reason of this wealth is the earth crust order yerkabuğu düzeni ile buna bağlı olarak ortaya çıkan that changes at short distances and soil properies toprak özellikleri ve iklim şartlardaki farklılıklardır. consequently and differences in climate conditions. Aslında genel anlamda Bilecik için de bu şartlar Actually, in general manner, these conditions are geçerlidir. valid for Bilecik also. Türkiye kuzey yarımkürede yer aldığı için Because Turkey is located in North güneyden kuzeye gidildikçe iklim değişmektedir. Hemisphere, the climate changes from South to Bitki örtüsü, tarım ürünleri ve toprak türleri çok North.Vegetation, agricultural product and soil çeşitlidir. Yüksek bir ülke olması nedeniyle; types are so various. Cultivated area is small and ekili-dikili alanı az ve parçalıdır. Türkiye’nin fragmental due to being a high county. The four kapsadığı coğrafyalarda, çeşitli iklim tiplerinde dört seasons are experienced in geographies that mevsim dengeli olarak yaşanmaktadır. Türkiye, Turkey covers and various climate types. Turkey ılıman kuşak ile subtropikal kuşak arasında yer is located between the temperate zone and almaktadır. Bu özelliği sayesinde ülkenin değişik subtropical zone. Thanks to this feature, diffirent iklim bölgeleri üzerinde farklı mevsimler aynı anda seasons can be experienced on different climatic yaşanabilmektedir. zones of the county at the same time. 8

Nature Bilecik Tozman Yaylası / Tozman Plateau Bilecik coğrafyasını daha iyi anlamak için To understand better geography of Bilecik, Anadolu coğrafyasının temel özelliklerini iyi bilmek the basic features of Anatolian geography should gerekmektedir. Yani genelden özele doğru bakış be known better. That is to say, the view from çok daha doğru bakış olmaktadır. İl topraklarının the general to specific is much more accurate %32’sini dağlar oluşturmaktadır. Dağlarında view. The mountains constitute 32% of provincial kızılçam, köknar, karaçam, sarıçam, kayın, ceviz, lands. Calabnian pine, scotch pine, beech, walnut, fındık, meşe, ladin, titrek kavak, funda, ıhlamur, hazelnut, oak, quaking aspen, brier, linden, bay, defne, böğürtlen, incir, dişbudak, alıç ve kekikler blackberry, fig, ashen, howthorn and thymes are in bulunmaktadır. its mountains. Pazaryeri Pazaryeri 9

Doğa Bilecik Gölpazarı Jeolojik Yapı Geological Structure İl merkezinin en yüksek noktası 1150 metre The most highest point of city center is yüksekliği ile Dokuz Öküz Tepesi’dir. Ayrıca Dokuz Öküz Hill with its 1150 m. height. Besides, Çaytepe, Kavşaktepe, Yediler Tepesi, Dedekaya Çaytepe, Kavşaktepe, Yediler Hill, Dedekaya Tepesi, Deresakarya Tepeleri, Abbaslık Tepeleri, Hill, Deresakarya Hills, Abbaslık Hills, Küplü, Küplü, Gülümbe ve Pelitözü sırtları merkezin Gülümbe and Pelitözü crests constitutes the other diğer yükseltilerini oluşturmaktadır. İlin en yüksek elevations of the center. The highest mountain of dağı Bozüyük ilçesinde bulunan 1906 metrelik the city 1906 m. Kala mountain which is located Kala Dağı’dır. Yine aynı ilçede bulunan Yirce in Bozüyük county. The hightest point of Yirce Sıradağları’nın en yüksek noktası Yircetepe Mountain Ranges which is located in the same 1790 metrede, Metristepe ise 1300 metrede county again is Yircetepe at 1790 m. Metristepe bulunmaktadır. Osmaneli’de bulunan Avdan Dağı reaches 1300 m. in case. Mount Avdan is located 926 metre, Pazaryeri ilçesinde bulunan Ahi Dağı at Osmaneli. Its summit is 926 meters above sea 1100 metre, Söğüt ilçesinde Ballıkaya 1050 level. Mount Ahi is located at Pazaryeri. Its summit metre, İnhisar ilçesinde bulunan Akköy 950 metre, is 1100 meters above sea level. Mount Ballıkaya Gölpazarı’nda Göldağ’ın Kurşunlu Tepesi ise 1284 is located at Söğüt. Its summit is 1050 meters metre yüksekliği bulmaktadır. above sea level. Mount Akkaya is located at İnhisar. Its summit is 950 meters above sea level. Mount Gölday is located at Gölpazarı. Its summit (Kurşunlu Tepesi) is 1284 meters above sea level. 10

Nature Bilecik Gölpazarı Köroğlu Dağları Köroğlu Mountains Köroğlu Dağları İç Anadolu Bölgesi’ni Köroğlu mountains are mountain ranges that Karadeniz Bölgesi’ne bağlayan sıradağlardır. bound central Anatolia Region to the Blacksea Doğuda Osmancık dolaylarında Kızılırmak Region. It extends from the Kızılırmak elbow in the dirseğinden, batıda Bilecik dolaylarında Sakarya east of Osmancık to the Sakarya valley around Vadisi’ne kadar uzanmaktadır. Kuzeyindeki Bilecik in the west. It is seperated from Doğu Bolu-Ilgaz Dağları’ndan Devrez ve Ulusu-Gerede Ilgaz mountains that are its North with Devrez and Çayı yatakları ile ayrılmaktadır. Güney sınırını Ulu-Gerede Teas. Sakarya River, Kimir Tea and ise Sakarya Nehri, Kimir Çayı ve Kızılırmak tayin Kızılırmak constitute the South bound in case. From etmektedir. Dağların doğu batı istikametinde east to the west mountains have a lenght almost uzunluğu yaklaşık 400 km civarındadır. En yüksek 400 kilometres. Köroğlu Hill that is at 2499 metres noktası Bolu’nun Aladağ kütlesi üzerindeki altitude is the highest point on Bolu’s Aladağ mass. 2499 metre yüksekliği ile Köroğlu Tepesi’dir. Köroğlu is a land of extinct volcano and the clue Köroğlu, sönmüş bir volkan dağıdır ve bunun of this situation can be seen clearly in Yenipazar, izleri Yenipazar, Gölpazarı ve İnhisar’da net olarak Gölpazar and İnhisar. görülebilmektedir. 11

Doğa Bilecik Bozüyük Batanyayla Topografya Topography Bilecik’in toprakları genel olarak tepelik alanlar, Generally, the ground of Bilecik is a shape of dik ve derin vadilerle yarılmış aşınım düzlükleri hill areas, wear flats step and deep valleys. North şeklindedir. Kuzey Anadolu kenar dağları yani Anatolia side mountain, starting point of Blacksea Karadeniz dağlarının başlangıç merkezi, İç Anadolu mountain, starting point of central Anatolia platolarının başlangıç yeri, Marmara Bölgesi’nin Plateaus, all of the areas where the coastal plains ise kıyı ve akarsu çanak tabak ovalarının sona ant the plateau all of the areas where the coastal erdiği alanlarının tamamı ilin sınırları içerisindedir. plains of Marmara Region are within the borders Kuzey Anadolu dağlarının denizden içeriye doğru of the province. Because Köroğlu mountain that ikinci serisi olan Köroğlu Dağları ilin topraklarında second series of North Anatolia Mountain seperate başladığından arazinin batıdan doğuya doğru the province, it causes to raise the land suddenly birden yükselmesine neden olmaktadır. Dağ, from the west to east. Mountain separete the Bozüyük Ovası ve Sakarya Nehri ile kuzey-güney province two parts in the direction of North and yönünde ili iki bölüme ayırmaktadır. Dağlar bu South with Bozüyük Plain and Sakarya River. ırmağın her iki yakasında devam etmektedir. The Mountains continue on both sides of this Genellikle Sakarya Nehri boyunca uzanan çok river. Generally plains which are not very wide, geniş olmayan düzlükler şeklinde ovalar il lengthening along the Sakarya River, cover a 7 topraklarının %7’lik bir bölümünü kaplamaktadır. percent part of the provincial land. 12

Nature Bilecik Pazaryeri Ovalar, Platolar ve Vadiler Plains, Plateaus and Valleys İl topraklarının %7,5’lik bölümünü oluşturan Plains that form 7,5 percent of the provincial ovalar genellikle Sakarya Nehri boyunca uzanan territory are the shape of flats that are not very çok geniş olmayan düzlükler şeklindedir. İlin en wide and lenghtening along the Sakarya river büyük ovası; Bozüyük Ovası’dır. Bunların dışında in general. The largest plain in the province is Osmaneli, Pazaryeri ve Gölpazarı ovaları da zengin Bozüyük Plain. Beside this, Osmaneli, Pazaryeri ve verimli topraklardır. İlin yeryüzü şekilleri tepelik and Gölpazarı Plains are fertile and productive alanlar, dik ve derin vadiler, yarılmış ve aşınmış sails. The landforms of the province form with hill düzlüklerden oluşmaktadır. İlin %60’ını da yayla ve areas, step and deep valleys, severed and worn platolar oluşturmaktadır. İlin %46’sında ormanlar plains. 60 percent of the province are plateaus bulunmaktadır. Bin metreye kadar olan orman and valleys. The forest are found in 46 percent örtüsü meşelikler, otsu bitkiler ve makilerden of the province. The forest cover that is up to a oluşmaktadır. 1500 metre yükseltinin sınırına thousand meters consists of oaks, herbaceous kadar da karaçam, kayın, kızılçam kestane türünde plants and maquises up to limit of 1500 meters, yüksek boylu ağaçlar, 1500 metre yükseklikten there are high tall trees such as black pine, beech, sonra ise köknar cinsinden ağaçlar bulunmaktadır. red chestnut types. After 1500 meters there are fir Bilecik ili sınırları içerisinde yer alan yaylalar type of tree. şunlardır: These are the pletaeus located within the boundary of Bilecik province: 13

Doğa Bilecik Bozüyük Kömürsu Yaylası / Kömürsu Plateau 14

Nature Bilecik Bozüyük Çiçekliyayla Kömürsu Yaylası Kömürsu Plate Bozüyük İlçesi’ne 28 kilometre uzaklıkta That is away from Bozüyük town 28 kilometers bulunan yayla; köknar, karaçam, kayın, ardıç ve is covered with fir larch, beech, juniper and vanaus çeşitli çiçeklerle kaplıdır. 90 hektar alana sahip flowers. The height in the plateau with on area at yaylada yükseklik 1.700 metredir. 90 hectares is 1700 m. Çiçekli Yayla Çiçekli Platea Bozüyük İlçesi’nin tertemiz havası, berrak Bozüyük district’s clear air, clear water, lush suları, yemyeşil çimenleri, rengârenk çiçekleri, grass, colorful flowers, forest texture, and endemic orman dokusu ve endemik bitkisi ‘Çimtein’in plants, grass covered with thyme scented plateau, kapladığı kekik kokulu yayla, Üçtepeler Mevkii’nde Üçtepeler locality and is 1906 m. high. 1906 metre yüksekliğindedir. Sofular Plateau Sofular Yaylası The height of the plateau covered with pine Bozüyük ilçe merkezine 25 kilometre and fir trees 25 km away from Bozüyük county uzaklıktaki çam ve köknar ağaçları ile kaplı yaylanın town is araund 1600 m. It has 10 hectares open yüksekliği ortalama 1600 metre civarındadır. 104 area. hektar açık alana sahiptir. Uzunçam Plateau Uzunçam Yaylası The plateau with beech, pine and vanous other Kayın, çam ve diğer çeşitli ağaçların yer trees is away from 14 kilometers county town. aldığı yayla, Pazaryeri ilçe merkezine 14 kilometre uzaklıktadır. 15

Doğa Bilecik Harmankaya Kanyonu / Harmankaya Canyon Jeomorfoloji Geomorphology Bilecik çok çeşitli coğrafi özelliklere sahip In addition to having a wide range of olmanın dışında, yer kabuğu özellikleri ile de çeşitli geographic features, Bilecik has a variety of maden ve taşlara da sahiptir. İl, inşaat sektöründe minerals and stones with its earth crust properties. kullanılan bu yapı elemanları ile ülkemizin The province is one of the industrialized provinces sanayileşmiş illerinden biridir. Taşı mermer, toprağı of our country with these building elements used in seramik, yaprağı ipek sözünü doğrular niteliktedir. the construction sector. It verifies the saying that its stone is marble, earth is ceramic, leaf is silk. İl coğrafyasından çıkarılan endüstriyel hammaddeler şu şekildedir: Industrial raw materials extracted from the province geography are as follows. Doment: Bozüyük Pegmatit: Söğüt Kayacık Köyü ile Küre Doment: Bozüyük Beldesi’nde bulunmaktadır. Pegmatit: It is found in Söğüt Kayacık Village Talk: Söğüt ve Bozüyük and Küre Town. Kalsit: Bozüyük Kocadüz mevkii Talk: Söğüt and Bozüyük Kil: Söğüt Çaltı, Yakacık, Hamitabat ve Yeniköy Kalsit: Bozüyük and Kocadüz Location köyleri Kil: Söğüt Çaltı, Yakacık, Hamitabat and Kaolen: Bayırköy, Aşağı ve Yeniköy Yeniköy villages Kaolen: Bakirkoy, Asagi and Yenikoy Asbest: Osmaneli Asbest: Osmaneli 16

Nature Bilecik İnhisar Mağarası / Inhisar Cave İnhisar Mağarası Inhisar Cave İnhisar ilçesine ismini veren mağara ilçe The cave, which gives its name to Inhisar merkezinin güneyinde, İnkaya Tepesi’nin Sakarya district, is located on the northern slope of the Irmağı’na bakan kuzey yamacındadır. MTA (Maden Incan Hill overlooking the Sakarya River to the Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü) tarafından south of the district center. It was explored and araştırılarak 2002 yılında haritası çıkarılmıştır. mapped by MTA (General Directorate of Mineral Mağaranın yüksekliği 350 metre, uzunluğu 170 Exploration and Exploration) in 2002. The height of metre ve derinliği ise yüzeyden yükseklik olarak 40 the cave is 350 meters, its length is 170 meters metreye kadar gitmektedir. and its depth is 40 meters. Harmankaya Kanyonu Harmankaya Canyon Macera sevenler için farklı deneyim imkânı The entrance of the canyon, which offers sunan kanyonun girişi, Yenipazar ilçesine bağlı different experience for lovers of adventure, is Karahasanlar Köyü tarafındadır. Giriş yüksekliği located by Karahansarlar Village of Yenipazar. The 538 metre olan kanyon, yaklaşık 3 kilometre canyon, which is 538 meters high, ends at a height sonra 385 metre yükseklikte, İnhisar ilçesi of 385 meters after about 3 kilometers and ends Harmanköy sınırlarında sona ermektedir. İçinde at the borders of Harmanköy in the İnhisar district. irili ufaklı şelaleler bulunan kanyonu geçmek için To pass the canyon with large and small waterfalls, yüzme bilmek ve gerekli ekipmanlara sahip olmak you need to know how to swim and have the gerekmektedir. necessary equipment. 17

Doğa Bilecik Koyunlu Hamamı / Koyunlu Hammam 18

Nature Bilecik Harmankaya Kanyonu / Harmankaya Canyon Jeotermal Alanlar Geothermal Fields Bilecik’teki kaplıca ve içmeceler ise şunlardır: Hot springs and drinks in Bilecik are: Osmaneli Selçik İçmeleri Osmaneli Selcik Fountains Osmaneli’ye 9 kilometre uzaklıkta, sodyum The water, which is rich in sodium chloride, klorür, sodyum bikarbonat, sodyum sülfatça zengin sodium carbonate and sodium sulphate, is 9 km olan suyunun sıcaklığı 15-20 derecedir. Mide, away from Osmaneli and its temperature is 15-20 karaciğer safra kesesi, bağırsak ve idrar yolu degrees. Good for stomach, liver, gallbladder, hastalıklarına iyi gelip, böbrek ve mesane taşlarının bowel and urinary tract diseases. It is also effective düşürülmesinde etkilidir. in reducing kidney and bladder stones. Söğüt Çaltı Kaplıcası Söğüt Çaltı Spa Söğüt ilçe merkezine 10 kilometre, Bilecik It is 10 km away from Söğüt town center and il merkezine 40 kilometre, Çaltı Köyü’ne 5 5 km away from Çaltı Village and it is used as kilometre uzaklıkta, Sakarya Nehri kıyısında bath and drinking water from the concierge on the bulunan kaplıcadan banyo ve içme suyu olarak shore of Sakarya River. The water of the spa comes yararlanılmaktadır. Kaplıcanın suyu 30 kilometre from a source 30 kilometers away. Thermal; helps uzaklıktaki bir kaynaktan gelmektedir. Kaplıca, the furuncle, the itchy skin diseases, the stomach çıban, kaşıntılı deri hastalıkları, mide rahatsızlıkları, diseases, the rheumatic diseases, the nephritis, romatizma hastalıkları, nefrit, polinetrit, safra the polinetrit, the gall bladder and the women’s kesesi ve kadın hastalıklarına iyi gelmektedir. diseases. 19

Doğa Bilecik Bilecik Merkez İklim Climate Ülkemizdeki iklimleri sınıflandırılırken kesin It is not possible to form certain borders while sınırlar çizmek mümkün değildir. Karadeniz, Akdeniz classifying the climates in our country.The Black Sea, the ile birlikte karasal iklim tipi, ülkemizde etkili olan üç continental climate type together with the Mediterranean, büyük iklim tipidir. Bu üç iklim tipleri arasında geçişler are the three major climate types that are effective in dereceli gerçekleşmektedir. Ülkemizin üç tarafının our country.Transitions between these three climate denizlerle çevrili olmasının yanında dağlar, derin types are gradual.The mountains, deeep valleys, plains vadiler, ovalar ve platolar Türkiye’nin coğrafyasını and plateaus characterize Turkey’s geography as well karakterize etmektedir. Bilecik, Anadolu coğrafyasının as being surrounded by the sea o all three sides of coğrafi bölümlerinin kesişim noktasında our country. Bilecik, the presence of Anatolia at the bulunmasından kaynaklı geçiş iklimini yaşamaktadır. intersection of geographical segment is experiencing Yani Anadolu’daki hâkim ilkim tiplerinin hepsini bir the climate-induced migration. In other words, all of şekilde yaşamaktadır. Bu açıdan Bilecik için net the climate types in Anatolia are living in a way. In this iklim tanımı yapmak zordur. İlin çok farklı coğrafi respect, it is difficult to define a clear climate for Bilecik. yapısı ve il topraklarının yayılımı, bu geçiş ikliminin The very different geographical structure of the province yaşanmasında etkili olmaktadır. Sakarya Nehri’nin and the spread of the provincial lands are effective in de varlığı ile birlikte, çok farklı topografyasına paralel this transition climate.Along with the existence of the olarak da iklimler yaşamaktadır. Ama ilin genelinde Sakarya River, there are also climates in parallel to its tüm iklimlerin aynı anda yaşandığı bölgeler ve bitki very different topography. But in the province, there are varlıkları da görülmektedir. Bölgenin su kaynakları also regions and plant assets where all climates occur ve farklılık gösteren topoğrafyasına paralel olarak 3 simultaneously. Parallel to the water resources of the farklı iklim tipi görülmektedir. region and the differentiated topogens, 3 different climate types are observed. 20

Nature Bilecik Pazaryeri Mikroklimal iklimler Microclimal Climates Sakarya Nehri Havzası’nda, özellikle nehrin In the Sakarya River Basin there is a aktığı araziler boyunca mikroklimal bir iklim microclimate climate especially along the terrain yaşanmaktadır. Sakarya Nehri il sınırlarına İnhisar where the river flows. The Sakarya River enters into ilçesinden giriş yapıp, Osmaneli ilçesinden Sakarya the provincial borders of Inhisar and flows through iline doğru akıp gitmektedir. Bu bölümler tarımsal the Osmaneli district to the province of Sakarya. anlamda çok verimli alanlardır. İlin, iklimsel olarak These sections are very fertile areas in terms of en karışık ilçesi Pazaryeri’dir. Pazaryeri’nde üç agriculture. The most climaticly mixed district of iklim tipi net olarak yaşanmaktadır. the province is Pazaryeri. There are three types of climate in Pazaryeri. Yirce Dağları / Yirce Mountain Nardın Platosu / Nardın Plateau 21

Doğa Bilecik Osmaneli 22

Nature Bilecik Harmankaya Kanyonu / Harmankaya Canyon İklimsel veriler Climatic Data Bilecik’te, yılların birikimine dayanan, takip ve The average annual temperature which is kayıt edilmiş yıllık sıcaklık ortalaması; 12,3 °C’dir. based on the accumulation of years in Bilecik, Karlı gün sayısı ise 25 gündür. İlde en soğuk ay followed and recorded is 12.3 centigrade degree. ortalama; 2,5 °C ile Ocak ayıdır. İlde 55 günlük The number of snowy days is 25 days. It is January bir dönem içerisinde don olayları yaşanmaktadır. with a temperature of 2.5 degrees. In the period Temmuz ayı 21,7 °C ile ortalama en çok sıcağın of 55 days, the frost events are experienced. July yaşandığı aydır. Yıllık ortalama nispi nem %66 is the month which is the maximum temperature kırağı gün sayısı 25, sisli gün sayısı ise 14 gündür. with 21.7 centigrade degree. The average annual Yine takip ve kayıt edilen veriler ışığında ilde relative humidity is %66, the number of rime days yaşanmış en yüksek sıcaklık 1945 Ağustos ayında is 25 days, the number of the foggy days is 14 40,6 ºC olmuş, en düşük sıcaklık ise 1950 Ocak days. According to the datas which is followed ayında -16 ºC olarak ölçülmüştür. İlginç iklimsel and recorded, the maximum temperature is verilerden biri de ilde batı ve kuzeybatı rüzgârlarının 40.6 centigrade degree in August 1945 and the etkin oluşudur. Yıllık ortalama rüzgâr hızı 3,4 m/ minimum temperature is 16 centigrate degree in sn’dir. Yıl içinde rüzgârlar 135 gün kuvvetli rüzgâr January 1950. One of the interesting climatic data ve 17 gün de fırtına şeklinde esmektedir. is the effect of west and northwest winds in the province. The average annual wind speed is 3,4 m/ sec. The winds in the year blow 135 days hard and blow 17 days like storm. 23

Doğa Bilecik Yenipazar Sürmen Göleti / Sürmen Pond Su Kaynakları Water Resources İlin kolları ile birlikte en büyük su kaynağı Along with the branches of the province, Sakarya Nehri’dir. Sakarya Nehri’nin ilin coğrafyası the largest water resource is the Sakarya River. üzerinde etkili olduğu açıkça görülmektedir. It is clear that Sakarya River is effective in the Sakarya, ülkemizin en hızlı akan su kaynakları geography of the province. Sakarya is among the arasında olup, Çoruh Nehri’nden sonra da debisi water resource which flow the fastest in our country en yüksek akarsudur. and it has the highest flow rate after Çoruh Stream. Sakarya Nehri Sakarya River Sakarya Nehri 824 km uzunluğu ile Kızılırmak Sakarya River is 824 km long and is the third ve Fırat Nehri’nden sonra Anadolu’nun üçüncü longest water source in Anatolia after the Fırat River. en uzun su kaynağıdır. Eskişehir’in Çifteler ilçesi It originates from the source called Sakaryabaşı yakınlarındaki Sakaryabaşı adı verilen kaynaktan near Çifteler district of Eskişehir and it is poured doğup Sakarya ilinin Karasu ilçesinin batısından from the west of the Karasu district of the Sakarya Karadeniz’e dökülmektedir. Sakarya Nehri aktığı province to the Black Sea. The Sakarya River is fed çığır boyunca irili ufaklı birçok kolla beslenmektedir. by a large number of branches along the epoch. Bunların başlıcaları Porsuk, Kirmir Suyu, Ankara The main ones are Kirmir Water, Ankara Stream, Çayı, İnegöl, Göksu, Göynük, Karasu ve Mudurnu Inegol, Goksu, Goynuk, Karasu and Mudurnu Çayı’dır. Yağmur ve kar suları ile beslenen Sakarya Stream. The Sakarya River, which is fed by rain and Nehri, düzensiz bir rejime sahiptir. Bu düzensiz snow waters, has an irregular regime. Due to this rejimden ötürü aşağı havzasında zaman zaman irregular regime, it causes floods in its lower basin. taşkınlara neden olmaktadır. Nehrin en yüksek su The highest water flow of the river is April and the akımı Nisan, en düşük su akımı ise Ekim ayındadır. lowest water flow is in October. 24

Nature Bilecik Sakarya Nehri / Sakarya River Sakarya Nehri, İnhisar ilçesi yakınlarında Sakarya River, near the town of İnhisar into the Bilecik topraklarına girip; kuzey-güney yönünde territory of Bilecik; It flows north-south direction akarak ili doğu ve batı olmak üzere iki parçaya and divides the province into two parts as east bölmektedir. Vezirhan’ın kuzeyinde Karasu Deresi, and west. In the North of Vezirhan Karasu stream, Osmaneli ilçesi yakınlarında da Göksu Çayı’nı nearby Osmaneli Göksu river join to Sakarya river alarak kuzeye yönelir. Yaklaşık onda birlik kısmı (80 and it flows nortward. Approximatelly one-tenth of km) Bilecik sınırları içinde akmaktadır. Ortalama the river (80 km) flows through borders of Bilecik debisi 100 m³/sn, ortalama derinliği 1,5 metre, en province. Avarage flow is 100 m³/sec, avarage fazla derinliği ise 5 metre kadardır. depth is 1,5 metres, the deepest depth is almost 5 metres. Pazaryeri Esere Göleti / Esere Pond Harmandere 25

Doğa Bilecik Pazaryeri Küçükelmalı Göleti / Küçükelmalı Pond Karasu Karasu Karasu, Bozüyük’ten doğmaktadır. Bilecik Karasu arises from Bozüyük. It enters borders merkez ilçe sınırları içine Karasu Boğazı’ndan of Bilecik province from Karasu pass. From that girmektedir. Bu noktadan 500 metre sonra point 500 metres forward Karasu river meets Vezirhan’da Sakarya Nehri’ne kavuşur. Debisi Sakarya river in Vezirhan. It has irregular flow, its düzensiz olan bu su kaynağı, 65 km uzunluğunda total lenght is 65 kilometres and all of the river olup tamamı Bilecik ili içerisinde yer almaktadır. flows through Bilecik province. Sakarya Nehri ve Karasu dışında il toprakları In addition to Sakarya and Karasu river, Söğüt içerisinden Söğüt Deresi (25 km), Sorgun Deresi stream(25 km), Sorgun stream (20 km), Karapınar (20 km), Karapınar Deresi (13 km), Değirmen stream (13 km), Değirmen stream (6 km), Kızılbağı Deresi (6 km), Kızılbağı Deresi (16 km) ve Akçay stream (16 km) and Akçay stream flow through the Deresi (13 km) akmaktadır. 60 km uzunluğunda province. Göksu river has 60 kilometres lenght and bulunan Göksu Çayı’nın da 25 km’si il sınırları 25 kilometres of it flows through borders of the içerisinden geçmektedir. province. Şelaleler Waterfalls İl sınırları içerisinde ilin 2 ayrı noktasında Within the borders of province there are totally toplam 3 tane şelale bulunmaktadır: three waterfalls in two different side of the city. Kınık Şelalesi Kınık Waterfall Merkez Kınık Köyü, Alamandere Mevkii The water coming from cliff close to yakınındaki kayalıktan çıkan su ilginç bir görüntü Alamandere and central Kınık village has an vermektedir. İl merkezine uzaklığı yaklaşık 25 interesting landscape. Distance to province is kilometredir. approximatelly 25 kilometres. 26

Nature Bilecik Bilecik Merkez Kınık Şelalesi / Kınık Waterfall Suuçtu (Nardın) Şelalesi Suuçtu (Nardin) Waterfall Yenipazar ilçesinin nadide güzelliklerinden bir One of the precious beauties of Yenipazar is tanesidir. Yukarıçaylı Köyü yakınında bulunmaktadır. Suuçtu waterfall. It is close to Yukarıçay village. İlçeye uzaklığı 10 kilometredir. Yaklaşık 30 metre Distance to the district is 10 kilometres. The yükseklikten düşen su, muhteşem bir manzara water is fallen from about 30 meters that makes ortaya çıkarmaktadır. awesome view. İnhisar (Çalkara) Şelalesi İnhisar (Çalkara) Waterfall Doğal yapısı tamamen korunan şelale, The natural structure of waterfall is under Çalkara Köyü yakınlarındadır ve ilçeye uzaklığı 9 protection and it is close to Çalkara village. The kilometredir. distance to the district is 9 kilometres. Göller ve göletler Lakes and Ponds İl sınırları içerisinde doğal göl There is no natural lake within the borders bulunmamaktadır. Merkez ilçede Pelitözü, of the province. There are dam lakes such as Çavuşköy, Kızıldamlar ve Kurtköy baraj gölleri, Pelitözü, Çavuşköy, Kızıldamlar and Kurtköy in Bozüyük’te Dodurga, Pazaryeri’nde Büyükelmalı, the central dictrict; and also some ponds such as Küçükelmalı, Günyurdu, Sarnıç, Bozcaarmut, Esere, Dodurga in Bozüyük, Büyükelmalı, Küçükelmalı, Yenipazar’da Süzmen, Gölpazarı’nda Akçay ve Günyurdu, Sarnıç, Bozcaarmut, Esere in Pazaryeri, Osmaneli’nde de Çerkeşli göletleri bulunmaktadır. Süzmen in Yenipazar, Akçay in Gölpazarı and Çerkeşli in Osmaneli. 27

Doğa Bilecik Şakayık / Peony Bilecik Merkez 28

Nature Bilecik Şakayık / Yirce Dağları Peony / Yirce Mountain Biyolojik Çeşitlilik Biological Diversity Türkiye, Avrupa-Sibirya, Akdeniz ve İran- Turkey is situated at the juction of three of the Turan olmak üzere üç farklı bitki coğrafyası world’s phytogeographical regions: Euro-Siberian, bölgesinin kesişme noktasında bulunmaktadır. Mediterranean and Irano-Turanian. It is interesting İlginç olan Bilecik’te bu üç bitki coğrafyasının that characteristics of these three different özellikleri görülmektedir. Türkiye, dünyanın 8 gen phytogeographical regions can be seen in Bilecik. merkezinden ikisinin (Akdeniz ve Yakın Doğu) Turkey is situated at the junction of two of eight kesiştiği noktada yer almaktadır. Bu iki bölge world’s gene centres (Mediterranean and Near tahılların ve bahçe bitkilerinin ortaya çıkışında çok East). These two regions are major gene centres önemli bir role sahiptir. and have contributed much to the origin of many cultivated plant species. Dünya yüzeyinde tüm ekosistemlerin temelini oluşturan bitkilerdir. Bu doğrultuda Bilecik’in Every ecosystems on the world’s surface are Anadolu gibi çok şanslı bir coğrafya olduğunu coming from these plants. At that point, it can görülebilmektedir. Bilecik’in yarısı ormanlarla be seen that Bilecik is so lucky geography like kaplıdır. Orman alanlarının varlığının dışında 200 Anatolia. Half of the Bilecik is covered by forest metre ile 1800 metre arasında değişen yükselti lands. By means of different altitudes which can be farklılıkları çok çeşitli ekosistemlerin yaşanmasına between 200 metres ot 1800 metres except forest olanak tanımaktadır. Bu yüzden Bilecik’in bitki lands, a wide variety of ecosystems can be seen. ve yaban yaşamı zenginlikler ve çeşitlilikler For this reason, flora and wildlife of Bilecik consist içermektedir. İl genelinde 1500’e yakın bitki of varieties and richness. All around the province, türlerinin varlığı tespit edilmiş durumda ve bu almost 1500 different plant species are found out türlerin en az bin tanesi steplerde yaşamaktadır. and at least 1000 of these species live in steppe. 29

Doğa Bilecik Güz Çiğdemi / Yirce Dağları Fall Raw / Yirce Mountain Çimtien Gentian Kökleri tıbbi alanda ve gıda sektöründe Gentian roots are used in medicine and kullanılan Gentiana lutea L., halk dilinde en çok sarı food sector. It is mostly known as gentian, yellow centiyan, sarı censiyan, çintiyan, cintiyane, çityane, gencian, gentian, gentiane, çityane, cimtiyen, cimtiyen, enzian, Arap ded, büyük kantaron, sarı enziane, Arap dede, great yellow gentian, yellow kantaron otu, jensiyan, afat, güşad otu, pancar gentian, jensiyan, afat veed, güşad veed, beetrood, otu, eşek turbu, acı kök, acı ot, sivri kökü, yılanotu, donkey radis, bitter herb, bitter root, spike, actaea defneyezit kökü olarak bilinmektedir. Yüksek racemosa, radix gentianae in public language. rakımlarda doğal bir şekilde yayılış gösteren bu This herb spreads out at high altitude. However bitki, resmi kayıtlara göre ülkemizde sadece Bursa, according to official records it spreads out only Bilecik, Kütahya, İzmir ve Sinop illerinde yayılış Bursa, Bilecik, Kütahya, İzmir and Sinop province in göstermektedir. our country. Ters Lale Inverted Tulip Doğal Hayatı Koruma Vakfı’nın belirlediği 101 This flower is choosen as one of the 101 odak türünden biri olarak kabul edilen bu çiçek, focused species by World Wide Fund For Nature pek az yerde yetişmekte olup Bilecik ili bu konuda organization, has grown in a narrow area but talihli bölgelerdendir. Her yıl mayıs ayında kendini Bilecik province is endemic area. This beautiful gösteren bu boynu bükük güzel, Çiçekli Yayla’nın crown imperial is seen on every May and it can önemini artırmaktadır. increase the importance of Çiçekli Plateau. 30

Nature Bilecik Orkide / Orchid İnhisar Kızılçamlarla sarıçamlarının Brotherhood of Turkish Pine and kardeşliği Scotch Pine Akdeniz ikliminde yetişen kızılçamlarla, Turkish pine growing in Mediterranean climate Karadeniz ikliminde yetişen sarıçamlar ve and scotch pine growing in Black Sea climate fındık ağaçları Bilecik coğrafyasında bir arada and hazel trees can be seen all together in Bilecik görülebilmektedir. Bunun yanında çok sayıda geography. In additon to this, great number of çiçek türünün varlığı gözlemlenmiş ve belgelenmiş flower species are observed and certificated. bulunmaktadır. Kaktüs / Cactus İnhisar Yirce Dağları / Yirce Mountain 31

Doğa Bilecik Ardıç Kuşu / Nardın Platosu Thrush Bird / Nardın Plateau 32

Nature Bilecik Geyik / Yenipazar Deer / Yenipazar Yaban Yaşamı Wild Life Bilecik’te yapılan arazi çalışmaları sonucunda As a result of the field studies in Bilecik as ayı, kurt, tilki, çakal, domuz, sansar, tavşan, yaban well as mammals such as; bear, wolf, fox, jackal, kedisi ve geyik gibi memelilerin yanı sıra karatavuk, pig, marten, rabbit, wild cat and deer, it’s spotted ispinoz, serçe, baştankara, kırlangıç ve diğer alıcı that blackbird, snowbird, sparrow, titmouse, kuşların da bölgede yaşadığı belirlenmiştir. swallow and other fowlers inhabit in the region. Bilecik Biyolojik Çeşitlilik İzleme İşi Projesi’ne According to the Biological Diversity göre; Bilecik ilinde gerçekleştirilen arazi çalışmaları Monitoring Project; as a result of field studies sonucunda 86 familyayanın 745, literatüre ait carried out in Bilecik province, 745 of 86 families ise 42 familyadan 295 tür ve tür altı takson and 295 species of sub-species and sub-species belirlenmiştir. Toplam 1040 takson saptanmıştır. taxa were identified from 42 families belonging to Bu taksonlardan 73’ü endemiktir. Endemizim oranı the literature. Total 1040 taxa were determined. 73 ise yaklaşık %7’dir. Bilecik coğrafyasında doğada of these taxa are endemic. The rate of endemism karşımıza renk renk kelebekler de çıkmaktadır. is about 7%. Bilecik in the nature of the color butterflies appear in nature. 33

Doğa Bilecik Pazaryeri Küçükelmalı Göleti / Küçükelmalı Pond Korunan Alanlar Saving Areas Küçükelmalı Tabiat Parkı Küçüklelmalı Natural Park Bilecik’in Pazaryeri ilçesi sınırlarında bulunan Küçükelmalı Nature Park, located in Küçükelmalı Tabiat Parkı; coğrafi konumu, the borders of Pazaryeri district of Bilecik, topoğrafik yapısı, orman dokusu, içinde bulunan attracts visitors with its geographical location, Küçükelmalı Göleti ve temiz havası ile günübirlik topographical structure, forest texture, Küçükelmalı ziyaretçilerin yoğun ilgisini çekmektedir. Alan pond and its fresh air. This area has a natural karaçam, kayın, meşe vb. diğer yapraklı orman forest texture which consists of the larch, rhe ağaçlarından oluşan doğal orman dokusuna beech, the oak and the other leaved forest trees. sahiptir. Göletin varlığı ile bazı sulak alan bitkileri de With the presence of the pond, same wetland alanda gözükmeye başlamıştır. Alanda domuz ve plants have began to appear in the area. There ayı yoğun olarak bulunmaktadır. Bunların yanında are a lot of pigs and bears in this area. Besides, tavşan, sansar, tilki gibi memeli türlerin yanında different species of birds are seen in addition to değişik kuş türleri de görülmektedir. species of mammals such as rabbits, martens and foxes. 34

Nature Bilecik Harmankaya Kanyonu / Harmankaya Canyon Harmankaya Kanyonu Tabiat Parkı Canyon of Harmankaya Natural Park Harmankaya Kanyonu Tabiat Parkı, İnhisar ve Canyon of Harmankaya Natural Park is Yenipazar ilçeleri arasında bulunmaktadır. Park, between Yenipazar and İnhisar town. The Park kanyon yapısı ve manzara bütünlüğü içinde vahşi has wild natural mold with its canyon and view bir doğal yapıyı barındırmaktadır. Harmankaya integrity. Ther is larch, juniper and oak as individual Tabiat Parkı içerisinde karaçam (Pinus nigra), in the Harmankaya Naturel Park. Park is habitat for ardıç (Juniperus) ve meşe (Qercus) münferit olarak wild pig, wolf, fox, jackal, rabbit and some small bulunmaktadır. Park; yaban domuzu, kurt, tilki, mammals, too. Also, there are fresh-water fish in çakal, tavşan ve bazı küçük memelilerin de yaşam addition to the predatory and singing birds. alanıdır. Ayrıca yırtıcı ve ötücü kuşlar ile akarsu balık türleri görülmektedir. 35





Doğa Bilecik 38

Nature Bilecik Bilecik’in Doğal ve Cultural and Natural Kültürel Rotaları Routes in Bilecik Bilecik’in rotaları üç başlık altında toplanmıştır. Bilecik’s routes are grouped under three Bu kitapta yer alan rotalar; doğal ve kültürel headings. The routes that are found in this book temelli yürüyüş parkurlarından oluşmaktadır. consist of natural and cultural based hiking tracks. Doğal ve kültürel yürüyüş parkurları; Tematik Natural and cultural tracks are categorised as parkurlar (Trekking), Günübirlik Yürüyüş Parkurları thematic tracks (trekking), day-long walking tracks (Hiking) ve Kanyon Geçişleri (Kanyoning) şeklinde (hiking) and canyon passings (canyonning). Routes, kategorize edilmiştir. Tematik olarak isimlendirilen which are named as thematic, consist of tekking rotalar, trekking parkurlarından oluşmaktadır. parkours. Trekking is a walking discipline that is Trekking, doğada bir günden daha fazla yapılan, performed in nature more than a day, that is, at yani içerisinde en az bir gece konaklama olan ve least one-night’s stay and that follows each other. birbirini takip eden yürüyüş disiplinidir. Doğada There are suitable areas in Bilecik geography for bir günden daha fazla kalınarak yapılan en the best activity in nature, which has done by güzel aktivite için Bilecik coğrafyasında uygun staying for more than a day. A large part of the alanlar bulunmaktadır. Oluşturulan trekking daily routes also consists of paths. Other discipline; rotalarının çok büyük bir bölümü patikalardan day hiking trails. Day walking or hiking; it is the oluşmaktadır. Oluşan diğer disiplin; günübirlik general name of the day walk in nature. A large yürüyüş parkurlarıdır. Günübirlik yürüyüş ya da part of the daily routes also consist of paths. One hiking; doğada günübirlik yapılan yürüyüşün genel of the disciplines of nature sports that is formed in ismidir. Günübirlik rotaların çok büyük bir bölümü this book; canyoning. Harmankaya Canyon, which de patikalardan oluşuyor. Bu kitap içerisinde is in the geography of Bilecik, has a structure oluşan doğa sporları disiplinlerinden biri de; that only professional athletes can pass. The kanyoning olarak adlandırılan parkurlardır. Bilecik canyon passings require technical materials and coğrafyasında yer alan Harmankaya Kanyonu experience. sadece profesyonel sporcuların geçebileceği nitelikte bir yapıya sahiptir. Kanyon geçişleri teknik Crossroads of Roads; Anatolia malzeme ve tecrübe gerektirmektedir. Anatolia has been a natural bridge between Asia and Europe throughout the history of Yolların Kavşak Noktası; Anadolu humanity. Because of its geopolitical location, Anadolu, tüm insanlık tarihi boyunca Asya Anatolia has become a center and a center where ile Avrupa arasında doğal bir köprü durumunda important roads pass. Apart from the important olmuştur. Jeopolitik konumu nedeniyle Anadolu, trade routes such as the Hittite and Assyrian, the hem önemli yolların geçtiği bir coğrafya, hem de bir important route of the Persian King Road and the merkez olmuştur. Hitit ve Asur gibi önemli ticaret Roman Road again the Anatolian geography. The yolları dışında Pers Kral Yolu ve Roma Yolu’nun military and trade routes known as the Byzantine önemli geçiş noktası yine Anadolu coğrafyası road network later formed an important crossing olmuştur. Bizans yol ağı olarak da bilinen askeri point of the Silk Road. ve ticaret yolları daha sonra İpek Yolu’nun önemli geçiş noktasını oluşturmuştur. 39

Doğa Bilecik 40

Nature Bilecik Eski Hac Yolu Old Pilgrimage Path Osmanlı Devleti’nin Mısır’a hâkim olmasıyla When Egypt was dominated by Ottoman beraber (1516) her sene belirli tarihlerde Empire (1516), pilgrims who departed from Üsküdar’dan çıkan hacılar Anadolu’nun eski Üsküdar every year on a specific date, followed the yollarını takip ederek Şam’a ulaşmıştır. Her yıl old ways of Anatolia and reached Damascus. The Recep ayının yirmi beşinde Üsküdar’dan hareket pilgrims who moved from Üsküdar to the fifth of eden hacılar tekrar Üsküdar’a dönmüşlerdir. the month of Recep each year returned to Üsküdar. Üsküdar’la Şam arasında 37 menzil, Şam ve There are 37 ranges between Üsküdar and Mekke arasında 39 menzil mevcuttur. Damascus and 39 between Damascus and Mecca. Üsküdar’dan hareket eden hacılar ilk olarak; Pilgrims moving from Üsküdar first; They went Kadıköy, Bostancı, Pendik, Tuzla, Gebze, Yarımca through Kadikoy, Bostanci, Pendik, Tuzla, Yarimca ve İzmit’ten geçmişlerdir. Dileyenler, Diliskelesi and Izmit. Those who wished to go to the Cape of Mevkii’nden tekneyle Hersek Burnu’na geçip Hersek at the location of Diliskelesi by boat and buradan İznik’e ulaşmışlardır. İzmit üzerinden reached Iznik from here. Those who continued on yola devam edenler ise; Geyve Ali Fuat Paşa the road through İzmit; passing through Geyve Ali Köprüsü’nden geçerek Gölpazarı ve İnhisar Fuat Pasha Bridge and entered to Eskişehir via üzerinden Eskişehir’e geçip yollarına devam Gölpazarı and İnhisar and continued their direction. etmişlerdir. 41

Doğa Bilecik 42

İpek Yolu’nun Bilecik Bölümü Nature Bilecik “Kâinatta iki büyük yol vardır: Gökyüzünde Samanyolu, Yeryüzünde İpek Yolu.” Bilecik Section of the Silk Road “There are two major ways in the universe: Özbek atasözü The Milky Way in the Sky, The Silk Road on Earth.” Anadolu, coğrafi konumu nedeniyle İpek Uzbek proverb Yolu’nun en önemli varış ve kavşak noktası olmuştur. İpek Yolları, Çin’den başlayıp Orta Due to its geographical location, Anatolia Asya’da birden fazla güzergâhı izleyerek ve has become the most important destination Anadolu’yu geçerek Trakya üzerinden Avrupa’ya and junction point of the Silk Road. Silk Roads, uzanmıştır. starting from China and Central Asia, followed by more than one route and Anatolia through Thrace Ayrıca, Ege kıyılarında Efes ve Milet, extended to Europe. Karadeniz’de Trabzon ve Sinop, Akdeniz’de Alanya ve Antalya gibi önemli limanları kullanarak deniz Furthermore, on the Aegean coast the ports of yolu ile de Avrupa’ya ulaşmıştır. Ephesus and Miletus, in the Black Sea Region the ports of Trabzon and Sinop, in the Mediterranean Anadolu’dan kuzey yolu olarak bilinen koldan the ports of Alanya and Antalya were used in order Bilecik il sınırlarından geçen İpek Yolu; Yenipazar to reach Europe from sea. Katırhan, Gölpazarı Taşhan ve Merkez’e bağlı Vezirhan güzergâhını izlemiştir. İpek Yolu’nun The Silk Road crossing the border of Bilecik yaklaşık 70 kilometresi Bilecik sınırları içerisinde and known as the northern road in Anatolia; yer almaktadır. Follows Yenipazar Katırhan, Gölpazarı Taşhan, and Vezirhan route that is connected to the center. Anadolu’da İpek Yolu Approximately 70 kilometers of Silk Road is within Kuzeyde: Trabzon, Gümüşhane, Erzurum, the borders of Bilecik. Sivas, Tokat, Amasya, Kastamonu, Adapazarı, İzmit, İstanbul, Edirne, The Silk Road in Anatolia Güneyde: Mardin, Diyarbakır, Adıyaman, In the North: Trabzon, Gümüşhane, Erzurum, Malatya, Kahramanmaraş, Kayseri, Sivas, Tokat, Amasya, Kastamonu, Adapazarı, Izmit, Nevşehir, Aksaray, Konya, Isparta, Denizli, Istanbul and Edirne, Antalya merkezlerini izlemektedir. In the South: Mardin, Diyarbakır, Adıyaman, Ayrıca, Erzurum, Malatya, Kayseri, Ankara, Malatya, Kahramanmaraş, Kayseri, Nevşehir, Bilecik, Bursa, İznik, İzmit, İstanbul güzergâhının da Aksaray, Konya, Isparta, Denizli, Antalya are the kullanıldığı bilinmektedir. centers passed by. Selçuklular, Anadolu’daki ticari faaliyetleri Meanwhile, Erzurum, Malatya, Kayseri, Ankara, canlı tutmak, güvenliği sağlamak amacıyla Bilecik, Bursa, İznik, İzmit, İstanbul route is also önlemler almışlar ve bu yollar üzerinde hanlar known to be used. (kervansaraylar) inşa etmişlerdir. In order to keep the commercial activities in Anatolia alive, Seljuks have taken measures to provide security by building caravanserais on these roads. 43





Doğa Bilecik 46

Nature Bilecik Tematik Parkurlar Thematic Parkours Trekking, İngilizcede ‘doğal engellerle dolu In English, trekking means that walking bir arazi parçasını herhangi bir ulaşım aracı through route full of naturel obstacles without kullanmaksızın yürüyerek aşmak’ anlamına using any transportation vehicles. In South Africa, gelmektedir. Güney Afrika’daki anlamı ise; it means ox-driven chart or migration on foot. In ‘kağnı ya da yaya olarak göç’tür. Günümüzde today’s World, trekking means exactly hounding ‘trekking’in anlamı tam olarak; yük hayvanları by draught animals, following pathway, walking ile yapılan iz sürme, patika takibi, dağ ve doğa and camping in the nature and mountain’s pass. geçişlerinde konaklamalı yürüyüşlerdir. Tüm Backpack in which all camping equipments, tent, kamp malzemesinin, çadırın, uyku tulumunun, slumberjack, food, first aid materials will be put, gıda ve ilkyardım malzemesinin konacağı requires a rucksack sized 70 or 80 litres according çanta; gün sayısına ve ihtiyaca göre en az 70 to need and number of days. One of the important ya da 80 litrelik sırt çantası gerektirmektedir. technical equipments is baton that is used in Trekking etkinliklerinde kullanılacak önemli teknik trekking(doğa yürüyüşü) activities. The presence malzemelerden biri de batonlardır. Batonların of batons allows the load in our backpack to be varlığı, sırt çantamızdaki yükün %40 oranında transferred to the arms by 40%. No wonder upper kollara aktarılmasını sağlamaktadır. Pek tabii garment, underwear, legging, pocketknife, water ki iklime göre üst kullanım malzemesi, iç bottle can be needed according to climate. There kullanım malzemesi, tozluk, çakı ve matara gibi is not only one season for trekking there are malzemeler de gerekli olabilmektedir. Trekkingin useages of equipments according to the season mevsimi yoktur, trekking yapmanın mevsimine ve and geography. coğrafyaya göre malzeme kullanımı vardır. 47

Doğa Bilecik 48

Nature Bilecik Bozüyük-Domaniç Yirce Dağları Bozüyük-Domaniç Yirce Mountains’s Geçişi: 36 km Pass: 36 km Bozüyük-İnegöl Karayolu’nun Muratdere The route starts in the highway of Bozüyük- Köyü sapağında 927 metre yükseklikte başlayan İnegöl at Muratdere village’s turnout at an rota, Domaniç Kocayayla’da 1404 metrede sona altitude of 927 metres and it ends up in Domaniç ermektedir. Rota üzerinde pek çok yerde içilebilir su Kocayayla at an altitude of 1404 metres. On the kaynağı bulunmaktadır. Rotanın bir bölümü toprak route, there are so many places having drinkable araç yolundan oluşmaktadır. Sağlıklı her insanın water supply. One part of the route consists of the rahatlıkla yürüyebileceği bir yapıya sahip 36 km’lik earth vehicle road. The 36 kilometres distance bir mesafe normal şartlarda en az bir gece kamp that can easily be walked by every healthy person, gerektiren bir mesafedir. Rotanın en büyük özelliği is a distance that should be passed by camping bol oksijenli oluşudur. Kış mevsiminde bölgeye at least one night under normal circumstances. çok kar yağmaktadır. Bahar aylarında rotanın The most important characteristic of the route is geçtiği tüm alanlar çiçek bahçesine dönmektedir. to have so much fresh air. It is so snowy in winter Yaz mevsiminde yaylacılarla, yeşillikler içerisinde time. In the spring time, all the places passed the yürümek mümkündür. Güz mevsiminde ise rota sarı route become like a flower garden. Walking with ve kırmızının her tonu ile süslenmektedir. Bu rota transhumants in the greeneries is highly possible kış haricindeki mevsimlerde yürüyüşe uygun orta in summer time. The route is ornamented with seviyede bir yapıdadır. every tones of yellow and red color in the autumn 9. km Atatürk Köşkü (1307 m), time. This route is suitable for trekking in every 12. km Sofular Yaylası (1427 m), seasons except winter and it is at a middle altitude. 16. km Kömürsu Geçidi (1682 m), 9. km Atatürk’s Pavilion (1307 m), 17. km Kömürsu Yaylası (1641 m), 12. km Sofular Plateau (1427 m), 20. km Çilekli Yaylası Acısu sapağı (1732 m), 16. km Kömürsü Pass (1682 m), 22. km Çilekli Yaylası (1685 m), 17. km Kömürsu Plateau (1641 m) 23. km Üçtepeler Beli (1763 m), 20. km Çilekli Plateau, Acısı turnout (1732 m), 23,5. km Üçtepeler Yangın Kulesi (1783 m), 22. km Çilekli Plateau (1685 m), 26. km Kocayayla sapağı (1674 m), 23. km Üçtepeler mountain pass (1763 m) 35. km Sancılı Virajı (1418 m), 23,5. km Üçtepeler Fire Tower (1783 m) 36. km Kocayayla (1404 m). 26. km Kocayayla turnout (1674 m) 35. km Sancılı bend ( 1418 m) 36. km Kocayayla (1404 m) 49