rdราชบุรี 2562

- ศนู ยเ์ รยี นรพู้ ฒั นาแหลง่ เรยี นรมู้ รดกวฒั นธรรม ภูมิปัญญามอญในวัดม่วง มีศูนย์ \"ผ้ามอญทอมือ\" อยู่ในบริเวณวัด ชาวบ้านม่วงพยายามอนุรักษ์ การทอผา้ อนั เปน็ ภมู ปิ ญั ญาพน้ื บา้ นทเ่ี คยพงึ่ พาตวั เอง ได้ในอดีต มาเป็นศูนย์พัฒนาการทอผ้า โดยทอเป็น ผ้านุ่งและผ้าขาวม้าสีสดใสแบบชาวมอญ มีค�ำส่ังซ้ือ มาจากชาวมอญชุมชนต่าง ๆ ท่ัวประเทศ \"หากจะบอกว่า คนมอญปัจจุบัน ส้ินแผ่นดิน ไม่สิ้นชาติก็คงไม่ผิดนัก เพราะแม้จะทิ้งหลักแหล่งท่ีใด ส�ำนึกในความเป็นมอญท่ียังด�ำรงอยู่ สิ่งน้ันคือความเช่ือม่ันและศรัทธาในพุทธศาสนาเถรวาท ท่ีใช้ภาษาและอักษรมอญ บันทึกและถ่ายทอดขนบธรรมเนียม ประเพณี พิธีกรรม ความรู้ และจริยธรรมสืบมา แต่อดีตจนปัจจุบัน\" ออกก�ำลังกายในช่วงยามเย็นอีกหนึ่งสถานที่ที่ชาวบ้านใช้ในการ พกั ผ่อนหย่อนใจ สญั ลักษณช์ มุ ชนและความหมาย หมู่บ้านเป็นสัญลักษณ์หงส์ “หงส์” เกี่ยวข้องกับต�ำนาน การเกิดเมืองหงสาวดี อันเป็นเมืองหลวงท่ีเจริญรุ่งเรืองย่ิงของ อาณาจักรมอญ ก่อนจะสน้ิ แผน่ ดนิ ให้แกพ่ มา่ ในปี พ.ศ. ๒๓๐๐ คนมอญผกู พันกบั เมืองน้ีมาก จงึ นำ� \"หงส\"์ มาใชเ้ ปน็ สญั ลักษณ์ แทนเมอื งหงสาวดแี ละเช้อื ชาตมิ อญ สโลแกนของหม่บู ้าน วิถีมอญเกา่ แบบเบ้าเบาราณ ตำ� นานหลวงปู่ ออู่ าหารรามญั สบื สรรคผ์ า้ ทอ สานกอ่ พิพิธภณั ฑ์ 91 ราชบรุ ี ๒๕๖๒

แผนทเี่ ชือ่ มโยงเส้นทางการท่องเที่ยว เส้นทางการท่องเที่ยวท่านสามารถเดินทางจากกรุงเทพฯ มาแวะชม ชิม ช้อป แชะ แชร์ ได้ที่บ้านม่วง หมู่ท่ี ๕ ต�ำบลบ้านม่วงเสร็จแล้วเดินทางต่อไป แ ว ะ วั ด ข น อ น ห นั ง ใ ห ญ ่ ไ ด ้ มี ก า ร ส ร ้ า ง ใ น ส มั ย พ ร ะ บ า ท ส ม เ ด็ จ พ ร ะ จุ ล จ อ ม เ ก ล ้ า เจ้าอยู่หัว (ร.๕) ผู้ริเริ่มในการแกะสลักตัวหนังคือ ท่านพระครูศรัทธาสุนทร (หลวงปู่กล่อม) รวมอายุเกือบร้อยปี ปัจจุบันมีตัวหนัง ๓๑๓ ตัว สามารถเดินไปกลับได้ ในวันเดยี ว ราชบรุ ี ๒๕๖๒ 92

Attractions 93 ราชบุรี ๒๕๖๒

ชุมชนทอ่ งเท่ยี ว OTOP นวัตวิถี บา้ นนครชุมน์ หมู่ท่ี ๕ ตำ� บลนครชมุ น์ เร่อื งเลา่ บา้ นฉัน บ้านนครชุมน์ หมู่ท่ี ๕ ประชากรส่วนใหญ่เป็นคนไทยเชื้อสายรามัญ ซึ่งอพยพ เข้ามาอยู่ในประเทศไทยตั้งแต่สมัยรัชกาลท่ี ๑ (พ.ศ. ๒๐๘๑-๒๐๘๔) ซ่ึงตรงกับรัชสมัย สมเด็จพระมหาจักรพรรดิราชาธิราช แห่งกรุงศรีอยุธยา จนถึงต้นรัตนโกสินทร์ อพยพ เขา้ มาจากเมอื งหงสาวดี ประเทศพมา่ เขา้ มาพง่ึ บรมโพธสิ มภาร มารวมอยเู่ ปน็ กลมุ่ ใหญป่ ระกอบ อาชีพสุจริต ด�ำเนินชวี ิตอยา่ งสงบราบเรยี บ และใฝธ่ รรมเป็นปกตนิ สิ ัยของชนชาติมอญ • ขอ้ มูลดา้ นแหลง่ ทอ่ งเทย่ี วภายในหมู่บา้ น วัดใหญ่นครชุมน์มีโบราณวัตถุ เจดีย์เก่าแก่ รวมทั้งศิลปวัฒนธรรมชาวมอญ แต่ไม่ปรากฏหลักฐานแน่ชัดว่าใครเป็นผู้สร้างมาแต่ปีพ.ศ.ใด ตามข้อสันนิษฐานของคนเก่าแก่ ในพื้นบ้านประกอบหลักฐานท่ีค้นพบบางส่ิงบางประการ เช่ือว่าเป็นวัดที่มีความเก่าแก่ แห่งยุคทวารวดี มีอายุกว่าพันปีมาแล้ว ซ่ึงกลายเป็นวัดร้างแทบไม่เหลือซากปรักหักพังให้เห็น ต่อมาเม่ือมีชนชาติมอญอพยพเข้ามาอยู่ โดยสร้างหลักปักฐานม่ันคงแล้ว ได้สร้างวัดข้ึนใหม่ ตรงท่ีวัดร้างเดิม แต่ยังเป็นเพียงส�ำนักสงฆ์ขนาดเล็กพอให้พระอยู่อาศัย ชาวบ้านได้เข้าวัด ท�ำบุญ ฟังเทศน์ฟังธรรม เป็นเนื้อนาบุญอันส�ำคัญ โดยเป็นเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจ เป็นศูนย์ รวมใจของชาวบ้านซ่ึงเป็นคนมอญเป็นอย่างดี ถึงเวลาสงกรานต์มีการท�ำบุญปล่อยนก ปล่อยปลา การเล่น ตามประเพณีโบราณยึดมั่นไม่เสื่อมคลายมาจนถึงปัจจุบัน ราชบุรี ๒๕๖๒ 94

ศิลปะการกอ่ สรา้ งถาวรวัตถภุ ายในวัด เชน่ กุฏิ ศาลา อโุ บสถ พระเจดยี ์ เปน็ ศิลปะของชาวมอญ อย่างสมบรูณ์แบบ กรมการศาสนา กระทรวงศึกษาธิการประกาศให้เป็นวัดโดยถูกต้อง เป็นทางการเม่ือปี พ.ศ. ๒๔๘๔ คณะสงฆ์สังกัดมหานิกาย จากกลุ่มอาชีพต่างๆ เช่น กลุ่มท�ำมะพร้าวน�้ำหอม มะพร้าวแก้ว ไข่เค็มสมุนไพร กลุ่มท�ำขนมไทย ตลอดจนการเยี่ยมชม ฟาร์มเมล่อนอินทรีย์ การแกะสลักช่ือบนผลเมล่อน ที่สร้างความประทับใจให้กับนักท่องเท่ียวเป็นอย่างมาก การเยย่ี มชมวถิ ชี าวสวนมะมว่ งมนั ขนุ ศรี ซง่ึ ในอำ� เภอวดั เพลง มะม่วงพันธน์ุ ้ี จะมีทีบ่ ้านคลองขุดเทา่ นน้ั • ชุมชนมีวัฒนธรรม ประเพณี วิถีชีวิต และภูมิปัญญาท้องถ่ินที่ เปน็ เอกลกั ษณ์ของตนเอง สงกรานต์นครชุมน์ วันท่ี ๑๓-๑๕ เมษายน เทศกาลสงกรานต์ของชาวมอญ แปลกตาดว้ ยการแตง่ กาย ภาษา อาหาร และพิธกี รรม เชน่ การละเลน่ สะบา้ การแสดงร�ำผมี อญ การจัดประกวดเทพีสงกรานตน์ างสาวรามัญ การจัดนิทรรศการอาหารมอญ 95 ราชบุรี ๒๕๖๒

ประเพณีที่มีอยู่คู่ชุมชนมอญ การถวายฟืนทานปะลองโอ๊ะฮต่าน ข้ึน ๑๔ เดือน ๓ เพอ่ื เผาคลายความหนาวแก่พระสงฆ์ในเวลารงุ่ สาง ของวนั ขึ้น ๑๕ ค�่ำ เดือน ๓ ซ่ึงชาวมอญได้ยึดถือปฏิบัติตามขนบธรรมเนียมของการท�ำบุญนี้มาแต่โบราณกาล ณ วดั ใหญน่ ครชุมน์ ต.นครชมุ น์ อ.บ้านโปง่ จ.ราชบุรี ประเพณีเปิงสงกรานต์มอญ - ข้าวแช่ วันที่ ๑๓-๑๕ เมษายน คนไทย เชื้อสายมอญลุ่มน�้ำแม่กลองจัดสร้างศาลเพียงตาหรือฮ็อยซะเมิญซังกรานต์ พร้อมเคร่ืองบูชา อาหาร (ข้าวแช)่ ต้อนรบั เทวดาองค์ใหม่ที่บรเิ วณหน้าบา้ นตนแทบทุกครัวเรอื น ทำ� บญุ ตกั บาตร สรงนำ้� พระ การละเล่นพน้ื บา้ น ประเพณีงานบวชมอญ ขนบธรรมเนียมที่รักษาไว้อย่างม่ันคง งานบวชเป็นที่บ่งบอกถึงอัตลักษณ์ เช้ือสายมอญ สวยงามและสนุกสนาน ราชบุรี ๒๕๖๒ 96

งานสมโภชวิหารปากี วัดใหญ่นครชุมน์ เป็นท่ีประดิษฐานพระพุทธรูปศักด์ิสิทธ์ิ เก่าแกข่ องวดั ๒ องค์ (ช่วงเวลาขึ้นอยู่กับทางวัดกำ� หนด) ประเพณีตักบัตรน้�ำผ้ึง ขึ้น ๑๕ ค่�ำ เดือน ๑๐ การตักบาตรน�้ำผึ้งน้ี เพอื่ จะถวายพระท่านไปท�ำเปน็ น�ำ้ กระสายยา หรอื เปน็ เภสชั ส�ำหรบั พระภกิ ษุสงฆ์ตามพระวนิ ัย ประเพณีออกพรรษา/แข่งเรือยาว ข้ึน ๑๕ ค่�ำเดือน ๑๑ ของทุกปี ช่วงเช้า ตกั บาตรเทโว ภาษาชาวบา้ นเรยี กวา่ ตกั บาตรพระรอ้ ย ซงึ่ ภาษามอญ เรยี กวา่ ลง่ ฮาเปยี งซางกลอม ชว่ งบา่ ยจดั การแขง่ เรอื ยาวขนึ้ ในลำ� นำ้� แมก่ ลองบรเิ วณหนา้ วดั ใหญน่ ครชมุ น์ ชงิ ถว้ ยพระราชทาน พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๙ โดยในแต่ละปีน้ันมีจ�ำนวนเรือท่ีเข้าร่วมการแข่งขัน เป็นจำ� นวนมาก 97 ราชบรุ ี ๒๕๖๒

พิธีฑุคตะทาน – เป็นพิธีความเช่ือทางพุทธศาสนาของวัดมอญ ส่วนวัดไทย ไม่มพี ธิ ีกรรมนี้ พธิ นี ี้มกั จะกระท�ำทกุ ๓ ปี จดั พธิ ีขน้ึ ในวนั หนึง่ ภายในช่วงเดือน ๑๐ ถึงเดือน ๑๑ โดยให้พระสงฆ์จับสลากช่ือของชาวบ้าน หากได้ชื่อของใคร คนน้ันก็จะท�ำการนิมนต์พระรูปนั้น ให้ไปท่ีบ้านของตน ซ่ึงถือเป็นความยินดีมากส�ำหรับชาวบ้าน ไม่ว่าจะมีฐานะการเงินเท่าใด ก็มสี ิทธเิ ทา่ เทียมกัน สญั ลกั ษณช์ มุ ชนและความหมาย โลโก้หมู่บา้ นจะเป็นรปู หงสม์ อญ สโลแกนหมู่บ้าน เสนห่ ์ไทยมอญนครชมุ น์ เรืองรุ่งวฒั นธรรม ลมุ่ นำ�้ แม่กลอง ราชบุรี ๒๕๖๒ 98

แผนทเี่ ช่อื มโยงเสน้ ทางทอ่ งเทย่ี ว 99 ราชบรุ ี ๒๕๖๒

ชุมชนทอ่ งเทีย่ ว OTOP นวตั วถิ ี บา้ นหนองหญ้าปล้อง หมทู่ ี่ ๘ ต�ำบลสวนกลว้ ย อำ� เภอบา้ นโปง่ จังหวดั ราชบุรี บ้านฉนั มดี ี บ้านหนองหญ้าปลอ้ ง หมทู่ ่ี ๘ ต�ำบลสวนกลว้ ย อำ� เภอบา้ นโปง่ จงั หวัดราชบุรี ประวัติของหมู่บ้านสืบต่อกันมาว่า ได้มีสามีภรรยาคู่หน่ึง เดินเท้ามาจากบ้านก�ำแพง ต�ำบลบ้านสิงห์ อ�ำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี ซึ่งในสมัยนั้นการเดินทางไม่สะดวกสบาย สองสามีภรรยานั้นมีควายเป็นพาหนะใช้ขนสัมภาระและอาหาร ด้วยแรงใจแรงกายมุ่งม่ัน เดินทางด้ันด้นผ่านป่าผ่านท่ีรกชัฎเดินเท้ามาจากบ้านก�ำแพง อ�ำเภอโพธาราม มาจนถึง ท่ีเนินสูงตรงนี้ ได้ตัดสินใจปักหลักในพ้ืนที่ตรงนี้ ถางป่าท�ำมาหากินกัน ต่อมาได้มีญาติพี่น้อง และเพื่อนบ้านอพยพมากันเรื่อย ๆ อยู่กันเป็นกลุ่มใหญ่มากขึ้นพอเป็นหมู่บ้าน เนื่องจาก พ้ืนท่ีแถวบริเวณที่อยู่อาศัยมีหนองน้�ำ แต่ก่อนเต็มไปด้วยต้นหญ้าปล้อง เขียวชอุ่ม จึงต้ัง เรียกชอื่ หม่บู า้ นนีว้ ่า “บ้านหนองหญ้าปลอ้ ง” ตราบเท่าทุกวนั นี้ • ข้อมูลด้านแหลง่ ทอ่ งเท่ียวภายในหมูบ่ า้ น ๑.๑ วัดหนองหญ้าปล้อง เป็นวัดประจ�ำหมู่บ้าน และได้มีการสร้างพระพุทธรูปข้ึน เพ่ือเป็นที่สักการบูชา ของโดยสมัยน้ันการสร้างพระยังไม่ได้มีการพัฒนา เหมือนปัจจุบัน พระพุทธรูปท่ีสร้างจึงสร้างด้วยปูนปั้น โดยฝีมือของชาวบ้าน ด้วยแรงศรัทธา หวังท่ีจะได้มี ราชบุรี ๒๕๖๒ 100

พระพุทธศาสนาเป็นท่ีกราบไหว้บูชา เป็นที่เคารพประจ�ำหมู่บ้านของตน ซ่ึงมีอายุโดยรวม ราว ๑๕๐ – ๒๐๐ ปี ต่อมาภายหลังได้เพิ่มช่ือให้และความศักดิ์สิทธ์ิ ขององค์หลวงพ่อว่า “หลวงพอ่ พุทธรตั นมิง่ มงคล” ๑.๒ และนอกจากน้ียังมีพระพุทธรูปอีกองค์หนึ่ง ท่ีเชื่อได้ว่าเป็นพระพุทธรูปที่มีความเก่าแก่ต้ังแต่ สมัยอยุธยาตอนต้น ซึ่งเป็นที่กราบไหว้ของชาวบ้าน หนองหญ้าปล้องอยู่ในอุโบสถหลังเก่ามานานปี ซ่ึงมี เอกลักษณ์ขององค์พระเป็นเน้ือส�ำริด ลายดอกพิกุล ซ่ึงไมท่ ราบว่าผู้ใดเปน็ ผนู้ ำ� มาไว้ ณ วดั แหง่ นี้ ๑.๓ ตลาดลาวเวยี ง ตงั้ อยบู่ รเิ วณวดั หนองหญา้ ปลอ้ ง จ�ำหน่ายสินค้าผลิตภัณฑ์ชุมชน ผลิตภัณฑ์ OTOP เปิดให้บริการวันอังคาร และวันเสาร์-อาทิตย์ ตั้งแต่ เวลา ๐๘.๐๐-๑๘.๐๐ น. 101 ราชบุรี ๒๕๖๒

สัญลกั ษณช์ ุมชนและความหมาย จะเป็นรูปหลวงพ่อพุทธรัตนม่ิงมงคล และมีต้นหญ้าปล้อง ซงึ่ เปน็ ชอื่ หมบู่ า้ น และมตี น้ กลว้ ยเพราะตง้ั อยใู่ นตำ� บลสวนกลว้ ย สโลแกนของหมบู่ ้าน เลศิ ล้ำ� อาหาร คนงามลาวเวยี ง เคยี งธรรมะ พระพทุ ธรตั นมิ่งมงคล แผนที่เชอื่ มโยงเสน้ ทางการทอ่ งเทย่ี ว สามารถเดินทางมาแวะชม ชิม ช้อป แชะ แชร์ได้ที่หมู่บ้านและสามารถไปบ้านนครชุมน์ หมู่ที่ ๕ ต�ำบลนครชุมน์ บ้านม่วง หมู่ที่ ๕ ต�ำบลบ้านม่วง บ้านแพะ หมู่ที่ ๑๖ ต�ำบลหนองปลาหมอ บา้ นครก หมู่ท่ี ๑๙ และบา้ นฆอ้ งน้อย หมูท่ ี่ ๑๒ ตำ� บลทา่ ผา ราชบุรี ๒๕๖๒ 102

103 ราชบุรี ๒๕๖๒

ชมุ ชนทอ่ งเทีย่ ว OTOP นวตั วถิ ี บา้ นฆอ้ งนอ้ ย หมู่ท่ี ๑๒ ตำ� บลทา่ ผา อำ� เภอบา้ นโป่ง จงั หวดั ราชบุรี บ้านฉนั มดี ี บ้านฆ้องน้อย หมู่ที่ ๑๒ ต�ำบลท่าผา อ�ำเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี หมู่บ้านฆ้องน้อยเดิมบรรพบุรุษเป็นคน ต�ำบลบ้านฆ้อง อ�ำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี ได้อพยพมาตั้งถ่ินฐานอยู่ที่ต�ำบลท่าผาในรัชสมัย รัชกาลท่ี ๕ ในการเดินทาง การอพยพ คร้ังน้ีครัวเรือนท้ังหมดใช้เส้นทางเดินทางบกและพิจารณาดูสถานที่ต้ังหมู่บ้านในหลายๆ แห่ง มาเร่ือยจนมาถึงพื้นที่แห่งหน่ึง เห็นว่ามีความเหมาะสมในการท่ีจะตั้งหมู่บ้านจึงตกลงใจ ช่วยกันก่อสร้างบ้านเรือนขึ้น ณ ที่แห่งนี้ เมื่ออยู่นาน ๆ ต่อมาจึงได้สร้างวัดข้ึนวัดหนึ่งในเขต ต�ำบลท่าผา อ�ำเภอบ้านโป่ง เรียกว่า “วัดบ้านฆ้องน้อย” ซึ่ ง มี อ ยู ่ ใ น ป ั จ จุ บั น นี้ เ ป ็ น วั ด ท่ี มี ค ว า ม เ จ ริ ญ ทั ด เ ที ย ม กั บ วัดบ้านฆ้องใหญ่ มีขนบธรรมเนียม ประเพณีและวัฒนธรรมเหมือนกัน จนมีค�ำพังเพยว่า “ฆ้องน้อย ฆ้องใหญ่ ไม่ใช่อน่ื ไกลพ่ีน้องกนั ” ราชบุรี ๒๕๖๒ 104

• ภายในหมบู่ า้ น ๑.๑ สะพานไมก้ ลางทุ่งนา ๑.๒ พิพิธภัณฑ์มีชีวิตบ้านลุงรอด ซ่ึงเป็นปราชญ์ชุมชนประจ�ำหมู่บ้าน ด้านการจักสาน และมวี ัสดอุ ปุ กรณ์ของเกา่ โบราณต่าง ๆ ให้ชมมากมาย ๑.๓ กราบไหวส้ ักการบูชาหลวงพ่อพระอทู่ องทตั พระพุทธรูปองคใ์ หญ่ ๑.๔ มีศูนยป์ ลกู พืชปลอดสารพิษตามแนวเศรษฐกจิ พอเพียง ๑.๕ ศูนยผ์ ลิตภณั ฑโ์ อทอป และตลาดลาวเวียงเปดิ ใหบ้ ริการ วนั เสาร์ - วนั อาทติ ย์ เวลา ๐๘.๐๐ – ๑๙.๐๐ น. 105 ราชบุรี ๒๕๖๒

สญั ลกั ษณช์ มุ ชนและความหมาย จะเป็นรูปหลวงพ่อพระอู่ทองทัตพระองค์ใหญ่ ท่ีชาวบ้านฆ้องน้อยสักการบูชาและมีรูปผู้ชาย ก�ำลังตีฆ้อง ซงึ่ เปน็ ชือ่ ของหมบู่ ้าน สโลแกนของหมูบ่ า้ น หมู่บา้ นสายธรรม รกั ษาวฒั นธรรม เกษตรกรรมรุง่ เรอื ง แผนทีเ่ ช่อื มโยงเส้นทางการท่องเทยี่ ว สามารถเดินทางมาแวะชม ชิม ช้อป แชะ แชร์ได้ท่ีหมู่บ้านและสามารถไปบ้านครก หมู่ท่ี ๑๙ ต�ำบลท่าผา บ้านหนองหญ้าปล้อง หมู่ที่ ๘ ต�ำบลสวนกล้วย ไปต่อยังบ้านนครชุมน์ หมูท่ ่ี ๕ ตำ� บลนครชมุ น์ บ้านมว่ ง หม่ทู ่ี ๕ ตำ� บลบ้านม่วง บา้ นแพะ หม่ทู ี่ ๑๖ ตำ� บลหนองปลาหมอ ราชบรุ ี ๒๕๖๒ 106

107 ราชบุรี ๒๕๖๒

ชุมชนทอ่ งเทย่ี ว OTOP นวัตวิถี บา้ นครก (ชุมชนสระนำ้� ทิพย)์ หมู่ที่ ๑๙ ต�ำบลท่าผา อ�ำเภอบา้ นโป่ง จงั หวัดราชบุรี บา้ นฉนั มดี ี บ้านครก หมู่ที่ ๑๙ ต�ำบลท่าผา อ�ำเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี เมื่อครั้งในอดีต ในรัชสมัยรัชกาลท่ี ๕ หมู่บ้านนี้ท�ำครกขาย โดยใช้ไม้มาขูดเป็นครกต�ำข้าว โดยจะมีท่าเรือ ส�ำหรับรับส่งขายสินค้าที่ท่าน้�ำริมแม่น้�ำแม่กลองซ่ึงจะอยู่ตรงข้ามสระน�้ำทิพย์โกสินารายณ์ เปน็ ถนนเสน้ ตรงขึ้นจากทา่ นำ้� หรอื ท่าเรือพอดี หลวงพอ่ สระโก ส่ิงศกั ด์สิ ทิ ธ์ิของชาวตำ� บลทา่ ผา ตั้งอย่บู ริเวณสระโกสนิ ารายณ์ ราชบุรี ๒๕๖๒ 108

• ขอ้ มลู ด้านแหลง่ ทอ่ งเท่ยี วภายในหมบู่ ้าน สระโกสินารายณ์เป็นโบราณสถานท่ีเก่าแก่สร้างขึ้นในราวพุทธศตวรรษ ท่ี ๑๘ สมัยลพบุรี ตามประวัติเดิมสระโกสินารายณ์อยู่นอกก�ำแพงเมืองทางทิศเหนือ ภายในตัวเมือง มีซากโบราณสถานเรียกว่าจอมปราสาท ต้ังอยู่กลางเมืองมีสระ ๓ สระ ได้แก่ สระนาคสระเข้ และสระมังกร สระทง้ั ๓ ดงั กลา่ วไดถ้ กู ทำ� ลาย ไปแล้ว เหลือแต่จอมปราสาท ต้ั ง อ ยู ่ ใ น โ ร ง ง า น ก ร ะ ด า ษ สยามคราฟท์ สระน้�ำโบราณศักด์ิสิทธ์ิ สมัยพุทธศตวรรษที่ ๑๘ ปัจจุบัน เป็นสถานที่พักผ่อนหย่อนใจ ร่มรื่น ด้วยต้นไม้รอบสระน้�ำขนาดกว้าง ๒๐๐ เมตร ยาว ๔๐๐ เมตร ลมโชย ท้ังวัน อากาศเย็นสบายเหมาะกับ การน่ังโอ้เอ้ใต้ต้นไม้ ให้อาหารปลา กราบไหวส้ ่ิงศักดิส์ ิทธ์ิ 109 ราชบุรี ๒๕๖๒

สญั ลกั ษณ์ชุมชนและความหมาย จะเปน็ รูปครกอยใู่ นบ้าน และสระนำ�้ ทพิ ย์สระโกสนิ ารายณ์ สโลแกนของหมบู่ ้าน บา้ นครกคนงาม สระนำ้� ศักดิส์ ิทธ์ิ พิพิธภัณฑ์โบราณสถาน จอมปราสาทลือชื่อ เล่อื งลือหลวงพ่อด�ำ ปู่โกทณั ฑ์ ตาอูท่ อง แผนทเ่ี ชอ่ื มโยงเสน้ ทางการท่องเทย่ี ว สามารถเดินทางมาแวะชม ชิม ช้อป แชะ แชร์ ได้ท่ีหมู่บ้านและสามารถไปชุมชนท่องเที่ยว OTOP นวตั วถิ ี บ้านฆ้องน้อย หมทู่ ่ี ๑๒ ต�ำบลทา่ ผา บา้ นนครชุมน์ หมทู่ ่ี ๕ ต�ำบลนครชมุ น์ บ้านมว่ ง หมูท่ ี่ ๕ ต�ำบลบ้านมว่ ง บา้ นแพะ หมู่ที่ ๑๖ ตำ� บลหนองปลาหมอ ราชบุรี ๒๕๖๒ 110

111 ราชบุรี ๒๕๖๒

ชมุ ชนท่องเทีย่ ว OTOP นวัตวถิ ี ชมุ ชนศาลา ๕ ห้อง หมู่ ๘ ตำ� บลดำ� เนินสะดวก อำ� เภอด�ำเนนิ สะดวก จงั หวดั ราชบุรี บา้ นฉนั มีดี บ้านศาลาห้าห้อง หมู่ ๘ ต�ำบลด�ำเนินสะดวก จังหวัด ราชบุรี เป็นหมู่บ้านหนึ่ง ในอ�ำเภอ ด�ำเนินสะดวก และเปรียบเสมือน ศูนย์กลางทั้งทางด้านการค้าขาย การขนส่งคมนาคมและการเชื่อมโยง การทอ่ งเทย่ี วของอำ� เภอดำ� เนนิ สะดวก ในสมัยรัชกาลที่ ๔ พระบาท สมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ให้มี การขดุ คลองขดุ ลดั ราชบรุ ี (คลองลดั พลี ในปจั จบุ นั ) ในปี พ.ศ. ๒๔๔๒ แลว้ เสรจ็ ในปี พ.ศ. ๒๕๔๔ และได้ย้ายท่ีว่าการอ�ำเภอมาต้ังอยู่ที่ปากคลองลัดราชบุรีสร้างเป็นแบบ ศาลาหา้ หอ้ ง มุงดว้ ยกระเบ้อื งดินเผาสีแดง (เป็นศาลาทพี่ กั คนงานขุดคลองปากคลองลัดราชบรุ ี) ราษฎรจึงพากันเรียกว่า “อ�ำเภอศาลาแดง” และ “อ�ำเภอศาลาห้าห้อง” และชาวจีนเรียกว่า ราชบุรี ๒๕๖๒ 112

“อั่งเซ่ียวล้า” ซึ่งค�ำว่า อั้งเซี่ยวล้า กลายเป็นสัญลักษณ์อย่างหน่ึงที่ชาวจีน และชาวไทยถ่ินอ่ืน เขา้ ใจดีว่า หมายถึง อ�ำเภอดำ� เนนิ สะดวกในปจั จบุ นั และตอ่ มาได้จดั ต้งั หมู่บ้าน หมู่ ๘ ข้ึนโดย ต้ังช่ือหมบู่ ้านว่าศาลาหา้ หอ้ ง ซ่งึ เป็นช่ือเรียกศาลาทพี่ กั ของคนงานขดุ คลองปากคลองลดั ราชบรุ ี • แหลง่ ทอ่ งเท่ียวและกิจกรรม ตลาดเกา่ ตง้ั อยรู่ มิ คลองดำ� เนนิ สะดวก เยอื้ งใตส้ ะพานขา้ งคลองดำ� เนนิ สะดวก เปน็ ตลาดเกา่ แกอ่ กี ที่หนงึ่ ของชาวดำ� เนนิ สะดวก ซึ่งจะมาจบั จ่ายซื้อของกินของใช้ โดยสมัยกอ่ นชาว ดำ� เนนิ สะดวก จะมกี ารคมนาคมด้วยทางเรือเท่านนั้ ในการมาตลาดแหง่ นี้ หลวงปตู่ น้ ไทร ตงั้ อยบู่ รเิ วณระหวา่ งตลาดสด และตลาดเกา่ รมิ คลองดำ� เนนิ สะดวก เปน็ สถานที่ศักดิส์ ิทธทิ์ ี่ชาวศาลาหา้ ห้อง และชมุ ชนใกล้เคียงใหค้ วามเคารพนบั ถือ โรงเจท่งจี้ตึ้ง ตั้งอยู่ริมคลองด�ำเนินสะดวกสร้างขึ้นจากชาวจีนท่ีมารับจ้างขุดคลอง ด�ำเนินสะดวกในสมัยรัชกาลที่ ๕ (ราวปี พ.ศ. ๒๔๑๑) หลังจากขุดคลองเสร็จแล้ว ชาวจีนได้จับจองพื้นท่ี ที่ดินติดกับริมคลอง เพอ่ื เปน็ ทอี่ ยอู่ าศยั ทำ� การเกษตร คา้ ขายและอนื่ ๆ ตามค�ำบอกเล่าชาวจีนชื่อ “จีนง้วนและจีนท้ง” เป็นผู้เร่ิมก่อสร้างโรงเจ เพื่อใช้เป็นสถานที่ เคารพบูชาของชาวจนี 113 ราชบุรี ๒๕๖๒

อู่ต่อเรือริมน�้ำ ต้ังอยู่ริมคลองด�ำเนินสะดวก เป็นเส้นทางเดินเลาะริมน้�ำ ซึ่งเป็นอู่เก่าแก่ที่สืบทอดมาจากรุ่นปู่ สู่รุ่นพ่อ และรุ่นลูกในปัจจุบัน เรือที่เป็นเอกลักษณ์ ของด�ำเนินสะดวกด�ำเนินการโดยช่างตุ่น คือ เรือส�ำปั้นยังมีให้เห็นที่อู่ต่อเรือช่างตุ่น สามารถเข้าชมหรอื ส่ังท�ำได้ ร้านทรงศรีพานิช แม่ตังกวย เป็นร้านตัดเย็บเสื้อผ้าเก่าแก่ ที่อยู่ รมิ คลองดำ� เนนิ สะดวก มากวา่ ๗๐ ปี สามารถเขา้ เยี่ยมชมของเกา่ แกม่ ีคุณค่าได้ • โปรแกรมท่องเท่ยี ว ๑ วัน @ ชมุ ชนศาลา ๕ หอ้ ง แม้ว่าพ้ืนท่ีชุมชนศาลาห้าห้องจะอยู่ในเขตเมืองด�ำเนินสะดวก เป็นจุดเช่ือมโยง เส้นทางคมนาคมทั้งทางบกและทางเรือ แต่ในมุมของการท่องเที่ยวก็มีจุดน่าสนใจน่าลอง มาสัมผัสกันดู โดยรูปแบบของการท่องเที่ยวนอกจากจะอยู่ในเขตศาลาห้าห้องแล้วก็ยัง สามารถเชอ่ื มตอ่ ไปยงั แหลง่ ทอ่ งเทย่ี วอน่ื ๆ ซง่ึ อย่ไู มไ่ กลกัน จะเดินทางโดยทางรถยนต์ ทางเรอื และทางเทา้ ก็สะดวก ไม่ไกลกนั มาก มีอะไรบ้างไปดูกนั รวมพลรวมตัวกันที่ตลาดเก่า มาเร่ิมออกเดินชมบรรยากาศ ริมคลองด�ำเนินสะดวก ชมบ้านเรือนสองฝ่งั คลองท่ามกลางแสงแดดอุ่นยามเช้า จุดแรกเดินเลาะริมคลองไม่ถึง ๕ นาที ก็มาถึง “อู่ต่อเรือริมน้�ำ” ตั้งอยู่ริมคลอง เป็นอาคารเรือนไม้เก่าแก่ เป็นอู่ต่อเรือริมน�้ำ ทห่ี าชมได้ยากในปัจจบุ นั จากอู่ต่อเรือเดินนิดเดียวจะเป็น ท่ีตั้งของ “โรงเจท่งจ้ีตึ้ง” ให้เข้าไปกราบไหว้ ขอพรเปน็ โรงเจเกา่ แกท่ ช่ี าวอำ� เภอดำ� เนนิ สะดวก เคารพนับถือ ราชบุรี ๒๕๖๒ 114

เดินกันต่อทางเดินช่วงนี้เห็นบ้านไม้อาคารเก่าทรงคุณค่ามากมาย และมาหยุด ตรงร้าน ซ่ึงมีปา้ ยช่อื รา้ น “รา้ นทางศรพี านชิ ” สามารถเข้าไปเย่ยี มชมได้ ต่อจากร้านทรงศรีพานิชชวนกันเดินต่อไม่ถึง ๑๐ นาที เรียกได้ว่าเพลิน จนลืมเวลา ก็จะมาถึง “ตลาดน้�ำด�ำเนินสะดวก” และ “ตลาดเหล่าตั๊กลัก” ซึ่งทั้งสองแห่งนี้ อยู่ตรงข้ามกัน สามารถเดินข้ามไปมาอย่างสะดวก มาถึงจุดท่องเที่ยวทั้งสองแห่ง ใครชอบท่ีจะไปต่อกับการล่องเรือ ไปตามจุดอื่นๆ ก็สามารถท�ำได้ หรือจะล่องเรือต่อช่วงบ่าย ไปยงั ตลาดนำ�้ หลกั หา้ กเ็ ขา้ ทา่ ทเี ดยี ว แวะไปชมตลาดนำ�้ ทเ่ี คยเปน็ จดุ ศนู ยก์ ลางของดำ� เนนิ สะดวก ยังคงพบบ้านเรือน ร้านค้าและจุดท่องเที่ยวหลายแห่งด้วยกัน จากนั้นแล้วค่อยน่ังเรือ กลับมา ทต่ี ลาดเกา่ จุดทีเ่ ราจอดรถไวอ้ ีกที ก่อนกลับแวะขอพรหลวงปู่ต้นไทร ซ่ึงเป็นจุดท้ายก่อนกลับ และแวะ เลือกหาซ้อื ของกินของฝากตดิ ไม้ตดิ มือกอ่ นกลบั บา้ นทต่ี ลาดศาลาห้าหอ้ ง นบั ว่าเขา้ ท่าทเี ดยี ว สัญลกั ษณช์ มุ ชน 115 ราชบุรี ๒๕๖๒

แผนทเ่ี ส้นทางการท่องเท่ยี ว ราชบรุ ี ๒๕๖๒ 116

ชุมชนทอ่ งเทยี่ ว OTOP นวัตวถิ ี บ้านหนองงูเหลอื ม หมู่ ๘ ต�ำบลประสาทสทิ ธิ์ อำ� เภอด�ำเนินสะดวก จังหวดั ราชบรุ ี บา้ นฉนั มีดี ชุมชนบ้านหนองงูเหลือม ต.ประสาทสิทธ์ิ อ.เนินสะดวก จัดเป็นชุมชน ทางการเกษตรอย่างแท้จริง เป็นแหล่งเพาะปลูกพืชพันธุ์ส�ำคัญมากมาย อาทิ มะพร้าวน้�ำหอม ฝร่ัง องุ่น ละมุด มะม่วง ส้มเช้ง ส้มเขียวหวาน เป็นต้น และการแปรรูปที่ใช้ผลผลิตจากสวน จนมาเป็นสินค้าชุมชนท่ีได้รับการยอมรับในวงกว้าง ท�ำให้การมาเท่ียวท่ีบ้านหนองงูเหลือม เปน็ การทอ่ งเท่ยี วเชงิ ธรรมชาติ ชมสวน เรยี นรวู้ ถิ ีชมุ ชน • เมนูเด็ดท่ีไมค่ วรพลาด ด ้ ว ย ค ว า ม โ ด ด เ ด ่ น ของชุมชนเป็นพ้ืนที่เพาะปลูก พืชผักและผลไม้ ท�ำให้มีวัตถุดิบ ที่น�ำมาใช้ประกอบอาหารหลากหลาย แ ล ะ มี คุ ณ ภ า พ มี เ อ ก ลั ก ษ ณ ์ ท่ี ส ะ ท ้ อ น ให้เห็นถึงวิถีชีวิตของบ้านหนองงูเหลือม เ ช ่ น แ ก ง คั่ ว ย อ ด ม ะ พ ร ้ า ว น�้ ำ ห อ ม แกงส้มมะละกอกุ้งสด ปลาทอดขิง ทอดมนั หัวปลี แกงกลว้ ยดิบ วนุ้ มะพรา้ วน�้ำหอม สังขยามะพรา้ ว 117 ราชบุรี ๒๕๖๒

• HILIGHT หนองงเู หลอื ม ล่องเรือชมสวน ชมวิถี ชาวสวนผ่านสองฝัง่ คลอง ชิมผลไม้สดๆ จากสวนและเรียนรู้เทคนิคและวิธีการ ทางการเกษตรจากประสบการณ์ตรง จากเกษตรกร เชน่ สวนอง่นุ สวนสม้ เช้ง สวนฝรัง่ เยี่ยมชมกลุ่มแม่บ้านเกษตรกรประสาทสิทธ์ิ ผู้ผลิตอาหารและเครื่องด่ืมสมุนไพร อาทิ คุกกี้สมุนไพร ขิงผง สมุนไพร มะตูมสมุนไพร ฯลฯ และผลิตภัณฑ์เคร่ืองใช้ เช่น แชมพูสมุนไพร ครมี นวดสมุนไพร รองเท้านนิ จา ชมและสาธิตการผลิตสารชีวภัณฑ์ ก�ำจัดแมลง สามารถชมและสาธิตการท�ำ เชื้อราบิเวอร์เรีย ซึ่งเป็นสารอินทรีย์ท่ีสามารถ ใช้ก�ำจัดศัตรูพืช ไม่มีฤทธ์ิตกค้างในส่ิงแวดล้อม และสามารถลดต้นทนุ การผลิตลงได้ บ้านแก้วกลางสมุนไพร สมุนไพรเพ่ือใช้ในสปา สามารถ เ รี ย น รู ้ แ ล ะ อ บ ร ม เ ชิ ง ป ฏิ บั ติ ก า ร ในการผลิตสมุนไพรเพ่ือใช้ในสปา เช่น สมุนไพรแช่เท้า เกลือสปา และนอกจากนี้มีกิจกรรมผ่อนคลาย สุขภาพ วารีบำ� บัดนำ�้ สมุนไพร การนวด สปาเทา้ อบตัวในรอ่ งสวนมะพรา้ ว ราชบรุ ี ๒๕๖๒ 118

พงษ์พันธุ์ไม้แหล่งเพาะพันธุ์ไม้และพืชพันธุ์ต่างๆ ซึ่งสามารถเป็นแหล่งศึกษา เรยี นรู้และศกึ ษาเยี่ยมชมแหล่งพนั ธไุ์ ม้ สินค้าชวนช้อป เน่ืองจากเป็นแหล่งพืชพันธุ์ทาง เกษตรท�ำให้มีผลิตภัณฑ์สมุนไพร จ�ำนวนมาก เช่น ชาสมุนไพร สเปรยน์ วดคลายเสน้ เป็นตน้ สิ น ค ้ า ช ว น ชิ ม ผ ลิ ต ภั ณ ฑ ์ ที่ ผ ลิ ต จ า ก วั ต ถุ ดิ บ ที่มีอยู่ในชุมชน น�ำมาสร้างสรรค์ เป็นผลิตภณั ฑ์ตา่ งๆ เชน่ ขา้ วตูมะพร้าวออ่ น กล้วยเบรกไม่อยู่ เป็นตน้ สัญลักษณช์ มุ ชน “หม่บู า้ นคลองสามสาย สักการะกราบไหวเ้ จ้าพอ่ หนองงเู หลอื ม ปราดเปร่ืองอาชพี เกษตรสมนุ ไพร ชมุ ชนเชือ้ สาย... ไทย-จีน ถ่ินพันธร์ุ อ้ ยผลไม้ วถิ ีไทยยัง่ ยืน” 119 ราชบุรี ๒๕๖๒

การเดนิ ทาง สามารถเดนิ ทาง โดยรถยนตส์ ว่ นตวั รถประจำ� ทาง แผนที่เสน้ ทางการท่องเท่ยี ว หรือรถตู้โดยสาร ระยะทาง ๘๕ กโิ ลเมตร ตดิ ต่อ/สอบถามขอ้ มูล : นายวรรณะ กอ่ เกียรตโิ กมล ๐๘๒-๓๔๘๘๐๕๙ ราชบุรี ๒๕๖๒ 120

ชุมชนทอ่ งเที่ยว OTOP นวตั วถิ ี บา้ นประสาทสทิ ธ์ิ หมทู่ ่ี ๕ ตำ� บลประสาทสิทธิ์ อ�ำเภอดำ� เนินสะดวก จงั หวัดราชบรุ ี บา้ นฉนั มีดี บ้านประสาทสิทธ์ิ หรือ ชุมชนหลักห้า เป็นชุมชนริมคลองด�ำเนินสะดวก ที่มีประวัติศาสตร์มาตั้งแต่สมัยรัชกาลท่ี ๔ ที่มีพระราชด�ำริให้ขุดคลองด�ำเนินสะดวก เพื่อเช่ือมต่อการเดินทางระหว่าง แม่น�้ำท่าจีนและแม่น�้ำแม่กลอง โดยหลักห้าเป็นท�ำเลที่อยู่ระหว่าง กลางความยาวของคลองโดยตลอด คือ ๓๒ กิโลเมตร จึงเป็นชุมชน ขนาดใหญ่ มคี วามเจรญิ ในทกุ ๆ ดา้ น มีตลาดขายสินค้าริมคลอง และ ตลาดขายสินค้าทางเรือจ�ำนวนมาก ถือได้ว่าเป็นตลาดน�้ำล�ำดับต้น ๆ ของประเทศไทย ในอดีตชุมชนหลักห้า เป็นด่ังศูนย์กลาง การค้าขายทางเรือของภูมิภาคนี้ และเป็นชุมชนริมคลองมีวัฒนธรรมแบบผสมผสาน ระหว่างไทยจีน โดยมีวัดประสาทสิทธ์ิที่สร้างโดยสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ เปน็ ศนู ย์กลางของชมุ ชน 121 ราชบุรี ๒๕๖๒

• แหล่งทอ่ งเทยี่ วและกิจกรรม ตลาดน�้ำหลักห้า มีทั้งการค้าขายทางเรือและซุ้มร้านค้าที่จ�ำหน่ายสินค้า OTOP และของดีในชุมชนตลอดทางเดินสู่ริมน้�ำ ช่วงเสาร์และอาทิตย์จะมีนักท่องเท่ียวหนาแน่น วิ ห า ร ห ล ว ง พ ่ อ ไ ต ร รั ต น ์ โ ร จ น ฤ ท ธ์ิ ชน้ั ล่างมีบ่อน้ำ� พระพุทธมนตข์ นาดใหญ่ และเปิดเป็นพิพิธภัณฑ์ให้ประชาชน ท่ัวไปได้เข้าชม ชั้นบนประดิษฐาน องค์หลวงพ่อไตรรัตน์โรจนฤทธ์ิ และ รปู เหมอื นของเจา้ อาวาสในอดตี รวมทง้ั มีรูปเหมือนของพระอริยสงฆ์ ส�ำหรับ ใหป้ ระชาชนได้สักการบูชา อนุสาวรีย์สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) ผู้ดำ� เนินการขดุ คลองดำ� เนนิ สะดวกและสรา้ งวัดปราสาทสทิ ธิ์ ปากคลองโพธ์ิหัก ในอดีตเป็นแหล่ง ค้าขายทางน้�ำขนาดใหญ่มีเรือจ�ำนวนมากมารวมตัวกัน คา้ ขาย ปจั จบุ นั คงไวส้ ภาพบา้ นเรอื นรา้ นคา้ สองฝง่ั คลอง ทย่ี งั คงมมี นตเ์ สนห่ บ์ อกเลา่ เรอื่ งราวในอดตี ไดเ้ ปน็ อยา่ งดี ร้านยาจีน จีนแซตึ๊ง ขายเคร่ืองยาจีน ยาไทยโบราณ “เฮียฮ้อ” ได้สืบต่อมาจากเต่ียฮัก ทงแซ่โค้ว และปัจจุบันยังผลิตและจ�ำหน่ายยาหม่องน�้ำ ยาดม “นยิ ม” ซ่ึงเป็นสินคา้ OTOP ด้วย ร้านขายยาจีน ตงซู่ต๊ึง เป็นร้านขายยา สมุนไพรจีนที่เปิดมานานมากกว่า ๑๐๐ ปี โดยมี คุณจิตต์เลิศ สุริยะไชยากร หรือเฮียคุน สืบทอดวิชา หมอแมะตอ่ มาจากบดิ าทีเ่ ดินทางมาจากเมืองจีน ราชบุรี ๒๕๖๒ 122

โรงพมิ พ์โบราณ เจรญิ สินการพิมพ์ เปิดมานานกวา่ ๘๐ ปี ยงั คงใชเ้ ครอ่ื งพิมพ์โบราณทมี่ ีการเรียงพิมพ์โดยใช้ตวั พิมพ์ท�ำดว้ ยตะกว่ั ผสมดบี กุ บ้านครูสร้อย โรงหลอ่ ปนู ปน้ั ผลติ และจำ� หนา่ ย ตุ๊กตาปูนปั้น หินทรายศิลปะ ตกแต่งบ้าน ตกแต่งสวนหย่อม ซึ่งปัจจุบัน อ.เทพ บุตรชาย ไดส้ บื ทอดงานศลิ ปะจากรนุ่ สรู่ นุ่ บ้านครโู พธิ์ เป็นบ้านเรอื นไทยจ�ำหนา่ ยสินคา้ เคร่ืองใช้ เคร่ืองครัว เช่น หมอ้ เคลอื บ หมอ้ ดนิ เผาเก่าแก่กว่า ๑๐๐ ปี รา้ นบดั กรี เซง่ ฮวด ผลิต ซ่อมภาชนะเครอื่ งใชส้ ังกะสี อลูมเิ นยี ม ท�ำรางน้�ำหลงั คา แบบด้งั เดิม เรือนไทยไม้สัก ๑๓๐ ปี เป็นเรือนไทยไม้สักโบราณที่ยังคงบ่งบอกถึง สถาปตั ยกรรมเรือนไทยสมัยกอ่ นได้เป็นอยา่ งดี มีขา้ วของเครอื่ งใชส้ มยั ก่อนอย่จู ำ� นวนมาก บ้านแดงขนมหวาน แหล่งเรียนรู้ชุมชนด้านการท�ำขนมหวานเช่น ทองหยอด ทองหยบิ ขนมตาล ขนมชน้ั ขนมเปีย๊ ะ ฝอยทอง ตง้ั แตส่ มัยรุ่นแมม่ ากว่า ๖๐ ปี บ้านขนมเต้เล้ียว ท�ำขนมท่ีใช้ในงานแต่งงานตามประเพณีจีนมาต้ังแต่รุ่นก๋ง กวา่ ๕๕ ปี บ้านพอเพียง ร้านตัดเสื้อเจ้ไน้รับตัดเส้ือผ้าชุดแม่ค้าตลาดน้�ำ ชุดชาวสวน ชุดงาน พิธีตา่ งๆ มากวา่ ๖๐ ปี 123 ราชบุรี ๒๕๖๒

• เชิญชิมเมนเู ดด็ ตลาดน�้ำหลักห้า มีท้ังชุมชนชาวหลักห้าเป็นชุมชนทางสายน้�ำท่ีมีการสัญจร ทางเรอื นบั ตงั้ แตม่ กี ารขดุ คลองดำ� เนนิ สะดวกเปน็ ตน้ มาเปน็ ศนู ยก์ ลางการคา้ ขายทางนำ้� แมป้ จั จบุ นั การคมนาคมทางบกมีบทบาทมากข้ึนท�ำให้การสัญจรทางเรือลดน้อยลงไป แต่หากสภาพวิถี ชาวริมคลองยังอยู่ท่ามกลางสายน้�ำที่สามารถสัมผัสถึงอดีตในวันวานได้ไม่ยากและหน่ึงในน้ันคือ อาหารการกินวถิ ีถ่ินชาวรมิ คลองท่ีเปน็ ตำ� นานสืบทอดมาจนถงึ ปัจจบุ นั กว๋ ยเตย๋ี วเรอื ขายกนั มานานนม ขายกนั ในเรอื จงึ เปน็ เสนห่ อ์ ยา่ งหนงึ่ ชวนใหล้ ม้ิ ลอง เป็ดพะโล้เฮียโรจน์ ขายมาตงั้ แต่สมัยกง๋ มาถึงเฮยี โรจน์ขายเปน็ รุ่นที่ ๓ ขาหมลู งุ เผ่ง จากคนขายกาแฟทางเรอื มาสู่ขาหมใู นต�ำนาน ๖๐ ปี ก๋วยจ๊บั เปน็ อีกหนงึ่ อาหารท่มี ีคู่กับลำ� คลองสายนมี้ านาน ขนมจนี น�ำ้ ยาสายบัว กลุม่ อาชีพพอเพียง อย่ใู นคลองโพหกั สญั ลักษณ์ชุมชน ค�ำขวัญของหมบู่ ้าน “ หลวงพอ่ ไตรรตั น์ศกั ดสิ์ ทิ ธ ิ์ วถิ ีชีวิตตลาดเก่ารมิ น้�ำ เลศิ ลำ้� อาหารไทยผลไมอ้ ร่อย ตามรอยประวตั ิศาสตร์คลองด�ำเนนิ ฯ” ราชบรุ ี ๒๕๖๒ 124

แผนทเี่ ส้นทางการทอ่ งเทยี่ ว 125 ราชบรุ ี ๒๕๖๒

ชมุ ชนท่องเทยี่ ว OTOP นวตั วถิ ี บา้ นวัดปรกเจริญ หมู่ ๖ ต�ำบลตาหลวง อ�ำเภอดำ� เนนิ สะดวก จงั หวัดราชบุรี บ้านฉนั มีดี บ้านวัดปรกเจริญ ชุมชนใจกลางสวนและล�ำคลองในอ�ำเภอด�ำเนินสะดวก ในอดตี ทผ่ี า่ นมาบรเิ วณทเี่ ปน็ ทตี่ งั้ ของหมบู่ า้ น เคยเปน็ พน้ื ทรี่ าบลมุ่ รกรา้ งวา่ งเปลา่ ตดิ รมิ ลำ� คลอง เหมาะสมในการอยู่อาศัยและประกอบอาชีพเกษตรกรรม ชาวบ้านจึงย้ายเข้ามาตั้งถิ่นฐาน อยู่จำ� นวนมาก และได้รว่ มกนั สรา้ งวัดขนึ้ มาในหมู่บา้ นเพอื่ เป็นที่ยึดเหนีย่ วจิตใจ โดยตงั้ ชอื่ วดั ว่า “วัดปรกเจริญ” โ ด ย ต ่ อ ม า ไ ด ้ ต้ั ง ช่ื อ หมู่บ้านตามช่ือวัดเป็น บ้านปรกเจริญมาจนถึง ทกุ วนั น้ี ราชบุรี ๒๕๖๒ 126

• แหลง่ ท่องเท่ยี ว/กจิ กรรมในหมูบ่ า้ น หลวงพอ่ แดงวดั ปรกเจรญิ และอทุ ยานมจั ฉาวดั ปรกเจรญิ พระพทุ ธรปู ศกั ดสิ์ ทิ ธ์ิ ทีน่ ับถือของชมุ ชน และผู้คนจากทั่วสารทิศ เปน็ พระพทุ ธรปู ศกั ดสิ์ ทิ ธิ์ปางสมาธิ สร้างด้วยหนิ แดง เนื้อละเอียด สันนิษฐานว่า มอี ายรุ าว ๘๐๐ ปี บรเิ วณท่าน้�ำ ยังมีอุทธยานมจั ฉา มปี ลาตะเพยี น ใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วชม และใหอ้ าหาร ปลาสร้างบุญกศุ ลอกี ด้วย ตลาด OTOP บ ้ า น วั ด ป ร ก เ จ ริ ญ เ ป ็ น ส ถ า น ที่ จ� ำ ห น ่ า ย สิ น ค ้ า พ้ืนบ้าน ผลิตภัณฑ์ชุมชน ผลิภัณฑ์ OTOP ของหมู่บ้านและต�ำบลตาหลวง อยู่ใกล้บริเวณ โรงเรยี นบา้ นวัดปรกเจรญิ เปดิ ใหบ้ รกิ ารทกุ วนั เสาร์ – อาทิตย์ ตงั แตเ่ วลา ๐๙.๐๐ – ๑๕.๐๐ น. โอลเด้นเดย์ส (The olden days) พิ พิ ธ ภั ณ ฑ ์ แ ล ะ ส ถ า น ท่ี พั ก ผ ่ อ น ห ย ่ อ น ใ จ กลางอ้อมกอดธรรมชาติ เป็นแหล่งจดั แสดงของเก่า ในยุคสมยั ต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นขา้ วของเครื่องใชต้ ่างๆ งานศิลปะท่ามกลางบรรยากาศย้อนยุค ท่ีเต็ม ไปด้วยคุณค่ามากมายยง่ิ นกั กิจกรรมล่องเรือ / ปั่นจักรยานชมสวน น่ั ง เ รื อ ช ม ธ ร ร ม ช า ติ สั ม ผั ส วิ ถี ชี วิ ต ช า ว ส ว น ริมสองฝั่งคลองทองหลางท่ามกลางสวนและสายน้�ำ ตลอดจนเปน็ เสน้ ทางสญั จรทางนำ้� เชอ่ื มโยงถงึ ตลาด นำ้� ด�ำเนินสะดวก และตลาดนำ�้ บางน้อย 127 ราชบุรี ๒๕๖๒

กิจกรรมการเค่ียวน�้ำตาลมะพร้าว ชมและสาธิต การเค่ียวน้�ำตาลมะพร้าวแบบโบราณ เป็นภูมิปัญญาที่สืบทอดจากบรรพบุรุษ ด้วยเป็น แหล่งปลูกมะพร้าวท่ีส�ำคัญของประเทศท�ำให้การ แปรรูปน้�ำตาลมะพร้าวของชุมชนบ้านวัดปรกเจริญ เปน็ ทยี่ อมรบั ในเรอื่ งคณุ ภาพ และรสชาตคิ วามหวาน กลมกลอ่ มเป็นเอกลกั ษณ์ ไม่พลาดชิม เมนูเด็ด วิถีชีวิตชาวสวนริมคลองบ้านวัดปรกเจริญ เป็นไปอย่าง เรียบง่ายทั้งในด้านการประกอบอาชีพ และวิถีการกินอยู่ท่ามกลางวัฒนธรรมและธรรมชาติ โดยรูปแบบอาหารการกินมีความหลากหลาย แต่แฝงไปด้วยภูมิปัญญาและความเป็นอัตลักษณ์ โดยเฉพาะวัตถุดิบส่วนใหญ่หาได้จากท้องถิ่น และมีรสชาติโดดเด่นแตกต่างจากที่อื่น ทั้งอาหารหวานและคาว เชน่ แกงมะพรา้ วกรบุ ห่อหมกมะพรา้ วออ่ น แกงส้มยอดมะพร้าวออ่ น ขนมจีนนำ�้ ยาปลานิล ขนมเบือ้ งโบราณ เป็นต้น ราชบุรี ๒๕๖๒ 128

• ผลิตภณั ฑ์เดน่ ข้าวทอดกระทงทอง ระดับ ๕ ดาว ผลิตโดย กลุ่มสตรีสหกรณ์ตาหลวง ข้าวทอดกระทงทอง เป็นภูมิปัญญาในการแปรรูปและเพ่ิมมูลค่าของผลผลิตทางการเกษตร เนอ่ื งจากประชาชนในหมบู่ า้ นสว่ นใหญม่ อี าชพี ท�ำสวนมะพร้าว และท�ำน�้ำตาลมะพร้าว ซ่ึงมีรสชาติหวานหอมอร่อย เป็นเอกลักษณ์ ของนำ้� ตาลมะพรา้ ว ตำ� บลตาหลวง ดำ� เนนิ สะดวก ผนวกกับภูมิปัญญาในการถนอมอาหาร ของคนเถ้าคนแก่ ในต�ำบลตาหลวง ซ่ึงตกทอดกันมา โดยน�ำข้าวเหนียวด�ำ ข้าวเหนียวขาว น้�ำตาลมะพร้าวเคี่ยว และธัญพืชต่างๆ มาแปรรูปเป็นขนมข้าวทอดหน้าธัญพืช ต่อมาได้ทดลองผลิตขายในชุมชน ซ่ึงได้รับความนิยมเป็นอย่างดี จึงตั้งชื่อใหม่ตามรูปร่างเป็นแผ่นหนาคล้ายกระทงว่า “ข้าวทอดกระทงทอง” ผลิตภัณฑ์น�้ำตาลมะพร้าวระดับดาว ผลิตโดยกลุ่มน้�ำตาลมะพร้าว ตำ� บลตาหลวง อัตลักษณ์ (เอกลกั ษณ)์ / จดุ เด่นของ ผลิตภัณฑ์ใช้น้�ำตาลมะพร้าวสดจากสวน เคี่ยวด้วยกรรมวิธีแบบโบราณ จนได้ น้�ำตาลมะพร้าว (น�้ำตาลปึกหรือน้�ำตาลปี๊บ) สเี หลอื งหอมนา่ รบั ประทาน รสชาตกิ ลมกลอ่ ม เป็นเอกลักษณ์ของน้�ำตาลปี๊บด�ำเนินสะดวก เหมาะส�ำหรับใชป้ ระกอบอาหารคาว / หวาน และท�ำขนมหวานขนมไทย 129 ราชบรุ ี ๒๕๖๒

สัญลักษณช์ ุมชน คำ� ขวัญของหมูบ่ ้าน “ลกู พอ่ แดงร่วมใจ ล�ำคลองใสนา่ ชม รื่นรมย์แห่หลวงพ่อทางเรือ เลื่องช่ือคุณธรรม หมู่บา้ นศีล ๕ ท่องเที่ยววัดวาประเพณีล้�ำคา่ คูช่ มุ ชน” แผนทเ่ี ช่อื มโยงเส้นทางทอ่ งเทย่ี ว ช่องทางตดิ ต่อบา้ นวดั ปรกเจริญ นายพลวราเทพ สรุ ิยอคั รโชติ ประธานชุมชนท่องเทย่ี วฯ ๐๘๑-๙๔๒๖๓๗๖ ผ่านทางเวบ็ ไซต์ : www.baanwatprokcharoen.com, ผ่าน บ้านวัดปรกเจริญ ต.ตาหลวง ราชบุรี ๒๕๖๒ 130

ชมุ ชนทอ่ งเทย่ี ว OTOP นวตั วิถี บ้านรางเฟ้ือ หมทู่ ่ี ๕ ตำ� บลดอนคลงั อำ� เภอ ดำ� เนินสะดวก จังหวัดราชบุรี บา้ นฉันมดี ี ต�ำบลดอนคลัง มีพ้ืนที่เป็นป่ารกลุ่มๆดอนๆ ปกคลุมไปด้วยต้นไม้จ�ำนวนมาก ส่วนใหญ่เป็นต้นคลัง ชาวบ้านจึงเรียกว่า “โคกคลัง” ปัจจุบันเปล่ียนมาเป็น “ดอนคลัง” ชาวต�ำบลดอนคลัง ๙๐% เป็นไทยลาวโซ่ง (ไทยทรงด�ำ) มีเช้ือสายมาจากเพชรบุรี มปี ระเพณวี ัฒนธรรมเป็นของตนเอง เช่น การแตง่ กาย การร�ำลาวโซ่ง ประเพณีงานบญุ บ้านรางเฟื้อ เป็นหมู่บ้านหน่ึง ของต�ำบลดอนคลัง ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออก ของตำ� บล ทเี่ รยี กชอื่ หมบู่ า้ นนวี้ า่ “บา้ นรางเฟอ้ื ” เพราะเป็นหมู่บ้านมีลักษณะพ้ืนที่ยื่นยาว ห่างออกไปจากด้านหัวของต�ำบลชาวบ้านจึง เรียกส่วนที่ยาวนี้ว่ารางเฟื้อ และกลายมาเป็น ช่อื หมบู่ ้านจนถึงปัจจุบนั 131 ราชบุรี ๒๕๖๒

• แหล่งทอ่ งเทย่ี วและกิจกรรม เฮือนผ้าไท “โซ่ง” ตั้งอยู่ที่ หมู่ท่ี ๕ ต�ำบลดอนคลัง เจ้าของพิพิธภัณฑ์ ผ้าของคุณส�ำราญ ปี่บัว ซึ่งเป็นพิพิธภัณฑ์ ที่ได้สะสมผ้าที่มีมากมายกว่าหนึ่งพันผืน ซ่ึงมีทั้งผ้าซิ่นของชาวไทยทรงด�ำท่ีมีอายุ มากกว่าร้อยปี ผ้าไหมแพรวา ๑๙ ลาย ผ ้ า ซ่ิ น ข อ ง ล า ว เ สื้ อ ผ ้ า เ ค รื่ อ ง แ ต ่ ง ก า ย ของชาวกะเหร่ียง และอีกมากมาย ที่ล้วน มมี ลู ค่า และมรดกทางวฒั นธรรม กลุ่มผลิตภัณฑ์คนดอน บริเวณท่ีต้ัง หมู่ที่ ๔ ต�ำบลดอนคลังเป็น สถานท่ีจัดจ�ำหน่ายสินค้าผลิตภัณฑ์ OTOP ของชาวต�ำบลดอนคลังและยังเป็นศูนย์ เรียนรู้เก่ียวกับอาชีพ ซ่ึงประธานกลุ่มคือ นางบญุ ธาดา สขุ ผล เป็นผกู้ อ่ ตัง้ และรวบรวม ผลิตภัณฑ์ของต�ำบลดอนคลังไว้จัดจ�ำหน่าย เพมิ่ รายไดใ้ ห้กับพีน่ ้องสมาชิกกลมุ่ ชาวดอนคลัง อุดมการ์เด้น อยู่บ้านเลขท่ี ๑๗๙ ม.๓ ต�ำบลดอนคลัง เป็นอีกแหล่ง หนึ่งท่ีผลิตไม้ใบส่งออกรายใหญ่ท่ีสุดใน จังหวัดราชบุรี และเป็นแหล่งรวมพันธุ์ไม้ สายพันธุ์แปลกหายากจากท่ัวโลก โดยมี คุณอุดม ฐิตวัฒนะสกุล เป็นเจ้าของสวน และยึดหลักการจัดการแบบธรรมชาติ โดยไม่มีการใช้สารเคมีบนเนื้อทีก่ ว่า ๖๐ ไร่ ราชบรุ ี ๒๕๖๒ 132

Attractions 133 ราชบุรี ๒๕๖๒

สญั ลักษณช์ ุมชน คำ� ขวัญของหมูบ่ ้าน “สักการะสง่ิ ศักดส์ิ ทิ ธ์ิ ร.๕ เพลนิ ตาสวนผลไม้ กราบไหวห้ ลวงปูด่ �ำ วฒั นธรรม..ไทยทรงด�ำนอ้ มบูชา มรดกลำ้� คา่ พพิ ธิ ภัณฑ์ผา้ ไทย” แผนทเ่ี ชอ่ื มโยงเส้นทางทอ่ งเที่ยว ราชบรุ ี ๒๕๖๒ 134

ชมุ ชนทอ่ งเที่ยว OTOP นวัตวิถี บา้ นสวนผงึ้ หมู่ที่ ๑ ตำ� บลตะนาวศรี อ�ำเภอสวนผึ้ง จงั หวดั ราชบุรี เร่ืองเลา่ บ้านเรา เดิมบ้านสวนผึ้ง นับเป็นหมู่ที่ ๓ ต�ำบลตะนาวศรี ต่อมา เม่ือต�ำบลตะนาวศรีได้แยกจากต�ำบลสวนผ้ึงมาเป็นบ้านสวนผ้ึง จ�ำได้เปล่ียน มาเป็นหมู่ ๑ ต�ำบลตะนาวศรี เม่ือ พ.ศ. ๒๕๒๓ ซึ่งบ้านสวนผ้ึงน้ันว่า เนื้อท่ีประมาณ ๒๓.๐๘ ตารางกิโลเมตร ทิศเหนือติดกับ หมู่ท่ี ๑ ต.สวนผ้ึง ทิศตะวันตกติดกับบ้านห้วยแห้ง หมู่ที่ ๕ ทิศใต้ติดกับต�ำบลกิ่ง อ.บ้านคา และทิศตะวันออกติดกับหมู่ท่ี ๖ ต�ำบลท่าเคยอยู่ห่างจากอ�ำเภอสวนผ้ึง ๒.๕ กิโลเมตร ห่างจากจังหวัดราชบุรีประมาณ ๓ กิโลเมตร เหตุท่ี ต้ังช่ือบ้านสวนผึ้งเนื่องจากท้ายหมู่บ้านมีล�ำห้วยไหลผ่านและมีต้นไม้ชนิดหนึ่ง ข้ึนอยู่เรียงราย ชาวบ้านเรียกว่าต้นผ้ึง เพราะมีผ้ึงหลวงป่าชอบมาเกาะ อาศัยท�ำรังเป็นจ�ำนวนมากจึงเป็นสัญลักษณ์และชาวบ้านเรียกว่าบ้านสวนผึ้ง จนปัจจุบัน 135 ราชบุรี ๒๕๖๒

สัญลกั ษณช์ มุ ชนและความหมาย ความหมาย มีรปู ผ้งึ ซึ่งก�ำลังบินและมตี ะกร้า ซึง่ ชาวกะเหร่ียง เรยี กวา่ โง แบกอยดู่ า้ นบน ภายในชอ่ื หมบู่ า้ น “บา้ นสวนผงึ้ ” และมีตัวหนังสือด้านล่างเป็นภาษากะเหร่ียงค�ำว่า “นอี่ ุ๊ยไหน่” ท่หี มายถึง ผ้งึ แบบโง ดว้ ยเช่นกัน สโลแกนของหมบู่ ้าน เป็นชุมชนอยู่เย็นเป็นสุข มีความรักความสามัคคีเอื้ออาทร มีทรัพยากรธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์อากาศดี วัฒนธรรมประเพณีเด่น เป็นแบบอย่าง (ประเพณกี ะเหร่ยี ง) แผนที่เชอื่ มโยงเส้นทางท่องเทย่ี ว ราชบุรี ๒๕๖๒ 136

Attractions 137 ราชบุรี ๒๕๖๒

ชมุ ชนท่องเท่ียว OTOP นวตั วถิ ี บา้ นท่ามะขาม หมู่ท่ี ๒ ต�ำบลตะนาวศรี อำ� เภอสวนผึ้ง จงั หวัดราชบรุ ี เรือ่ งเล่าบ้านเรา เดิมหมู่บ้านท่ามะขาม ตั้งอยู่ หมู่ที่ ๑๑ ต�ำบลสวนผึ้ง กิ่งอ�ำเภอจอมบึง จังหวัดราชบุรี ซึ่งมีการแบ่งเขตการปกครอง ออกเป็น ๑๒ หมู่บ้าน บ้านท่ามะขาม เริ่มก่อตัง้ ขนึ้ โดยมคี นกลุ่มแรกทีเ่ ขา้ มาตัง้ ถ่ินฐาน คือ นายเขยี ว คงติด (ปูเ่ ขยี ว) และครอบครวั ซ่งึ ปู่เขียวเปน็ คนไทยเช่อื สายกะเหรี่ยงโปว์ ปู่เขียวได้ย้ายออกจากบ้านทุ่งแฝกพาครอบครัว มาตั้งถ่ินฐานที่บ้านท่ามะขาม เปน็ ครอบครวั แรก และมญี าติ พ่นี อ้ ง ตดิ ตามมาอีกประมาณ ๕ ครอบครวั ในขณะเดยี วกัน ปู่เขียวได้ประกอบอาชีพ ท�ำไร่ข้าวโพด ปลูกพืชผัก เลีย้ งสัตว์ และที่สำ� คญั ได้ปลูกต้นมะขาม และภรรยาคนท่ี ๒ ได้ปลูกต้นลีลาวดี หรือ ต้นจ�ำปาไว้ ซึ่งปู่เขียวมีความเช่ือว่าการปลูก ต้นมะขามแล้วจะเป็นที่เคารพนับถือ และเกรงขามของสรรพสิ่งท้ังหลาย ส่วนต้นลีลาวดีนั้น เป็นต้นไม้มงคล ปลูกไว้เพ่ือบูชาสักการะพระและยังส่งกล่ินหอมมาก (ปัจจุบันต้นลีลาวดี อยู่หลังบ้าน นายนาวี ช่อกง หรือหน้าบ้าน นายช่วย ชวนช่อสุวรรณ) ในเวลาต่อมาได้มี ผู้คนเข้ามาอาศัยมากขึ้น จึงจ�ำเป็นต้องมีผู้น�ำในการปกครอง ชาวบ้านท้ังหมดจึงมีความเห็น ตรงกันว่า ปู่เขียวเหมาะสมส�ำหรับเป็นผู้น�ำ จึงได้แต่งตั้ง ปู่เขียว คงติด เป็นผู้น�ำหมู่บ้าน ราชบุรี ๒๕๖๒ 138

(ผู้ใหญ่บ้าน) ปี พ.ศ. ๒๔๖๔ และได้ปรึกษาหารือกับชาวบ้าน ถึงเร่ืองการต้ังช่ือหมู่บ้าน ในช่วงเวลาน้ันหมู่บ้านได้ปลูกต้นมะขามไว้เป็นจ�ำนวนมาก จึงได้ตกลงกันตั้งช่ือหมู่บ้านน้ีว่า บ้านท่ามะขาม หรือ (“ตะหว้ังทึ้ยหม่ังคล๋อง” เป็นภาษากะเหร่ียง) ต่อมาในปี ๒๔๙๖ ได้แต่งตั้ง นายเค้ง คงติด เป็นผู้ใหญ่บ้าน ต่อมาในปี ๒๕๑๙ ได้แต่งต้ัง นายเฉลิม คงติด เป็นผู้ใหญ่บ้าน ในช่วงเวลานี้ได้มีการเปล่ียนแปลงเขตการปกครอง หมู่บ้านท่ามะขาม แยกเป็นหมู่ที่ ๕ ต�ำบลสวนผึ้ง อ�ำเภอสวนผ้ึง จังหวัดราชบุรี เขตการปกครองก็ยังมีอาณาเขต (ตง้ั แตบ่ า้ นทา่ มะขาม, บา้ นบอ่ เกา่ บน, บา้ นบอ่ หว,ี บา้ นหว้ ยมว่ ง, บา้ นหว้ ยนำ้� หนกั และบา้ นพรุ ะกำ� ) ต่อมาผู้ใหญเ่ ฉลมิ ไดล้ าออกเมอ่ื ปี ๒๕๒๖ ไดม้ กี ารแตง่ ตง้ั ผใู้ หญบ่ า้ นคนใหม่ คือ นายนาวี ช่อกง เป็นผู้ใหญ่บ้าน ภายหลังได้แยกออกเป็นต�ำบลตะนาวศรี และแบ่งเขตการปกครองออกเป็น ๗ หมู่บ้าน เมื่อวันท่ี ๑ สิงหาคม ๒๕๓๑ บ้านท่ามะขามเป็นหมู่ที่ ๒ ของต�ำบลตะนาวศรี อ�ำเภอสวนผ้ึง จังหวัดราชบุรี ต่อมาได้มีการเลือกตั้งผู้ใหญ่บ้าน และได้แต่งต้ังให้ นายสุรเดช เทิดสกุลธรรม เป็นผใู้ หญ่บา้ นจนถงึ ปจั จุบนั สัญลกั ษณ์ชมุ ชนและความหมาย ความหมาย จากโลโก้ใช้สัญลักษณ์ฝักมะขาม ท่ีเป็นช่ือหมู่บ้านและมีน�้ำจากล�ำธารไหลลงมา แสดงให้เห็นถึงหมู่บ้านท่ีมีความอุดมสมบูรณ์ ของธรรมชาติและมีตัวผึ้งซ่ึงก็คือเป็นหน่ึงใน หมู่บา้ นของอ�ำเภอสวนผงึ้ สโลแกนของหมูบ่ ้าน น้อมน�ำพระราชด�ำรัส รักษ์วัฒนธรรมประเพณี เด่นดีด้านป่าชุมชน ขานนามบ้านท่ามะขามพฒั นา 139 ราชบรุ ี ๒๕๖๒

แผนท่ีเช่ือมโยงเส้นทางทอ่ งเที่ยว ราชบรุ ี ๒๕๖๒ 140