rdราชบุรี 2562

141 ราชบุรี ๒๕๖๒

ชุมชนท่องเทีย่ ว OTOP นวัตวิถี บา้ นห้วยแหง้ หมู่ท่ี ๕ ต�ำบลตะนาวศรี อ�ำเภอสวนผง้ึ จงั หวัดราชบรุ ี เรอื่ งเล่าบา้ นเรา บ้านห้วยแห้งขึ้นอยู่กับบ้านสวนผึ้ง หมู่ท่ี ๓ ต.สวนผ้ึง ซึ่งแบ่งเขตการปกครอง ออกเป็น ๑๒ หมู่บ้านต่อมาภายหลังได้แยกออกเป็น ต.ตะนาวศรี และแบ่งเขตการปกครองออกเป็น ๗ หมู่บ้าน เมื่อวันที่ ๑ สิงหาคม ๒๕๓๑ บ้านห้วยแห้งเป็นบ้านหมู่ท่ี ๕ ของตะนาวศรี โดยมี นายบญุ เลก็ คงั พุ เปน็ ผใู้ หญบ่ า้ นจนถงึ ปจั จบุ นั ในชว่ งทแ่ี ยกหมบู่ า้ นจากบา้ นสวนผงึ้ เมื่อวันที่ ๖ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๒๙ น้ัน บ้านห้วยแห้งมีครัวเรือน จ�ำนวน ๑๐ ครัวเรือน จนถึงปัจจุบัน ๒๓๒ ครัวเรือน พ.ศ. ๒๕๕๐ เน่ืองจาก สภาพภูมิประเทศของบ้านห้วยแห้งเป็นพ้ืนที่ราบเชิงเขามีความสมบูรณ์ ไปด้วยป่าไม้และล�ำภาชีท�ำให้มีคนจากภายนอกชุมชนเลือกท่ีจะมาท�ำกิน ในพื้นที่ผนวกกับบ้านห้วยแห้งอยู่ติดกับแนวเทือกเขาตะนาวศรี ส่งผลให้ กลุ่มชนทั้งชาวกะเหร่ียงและพม่าอพยพเข้ามาอยู่อาศัยในหมู่บ้านห้วยแห้ง เป็นจ�ำนวนมากท�ำให้มีประชากรเพ่ิมมากข้ึน บ้านห้วยแห้งดังท่ีกล่าวมาแล้ว มลี ำ� ภาชีท่สี �ำคญั ไหลผ่านคือลำ� น�ำ้ ภาชีแต่เนื่องจากเส้นทางนำ้� ทไ่ี หล ราชบรุ ี ๒๕๖๒ 142

สญั ลกั ษณ์ชุมชนและความหมาย สโลแกนของหมู่บา้ น ความหมาย บ้านห้วยแห้งเป็นหมู่บ้านที่มีประชากร ส ่ ว น ใ ห ญ ่ มี เ ช้ื อ ส า ย ก ะ เ ห รี่ ย ง อ า ศั ย อ ยู ่ จ� ำ น ว น ม า ก และเป็นหมู่บ้านท่ีมีทรัพยากรทางธรรมชาติท่ีอุดมสมบูรณ์ จึงได้น�ำเอาทั้ง อัตลักษณ์การแต่งกายของชาวกะเหร่ียง และภูเขาทุ่งหญ้าท่ีเป็นสีเขียวมาเป็นสิ่งที่ส่ือสารถึง ความอุดมสมบูรณ์ของหมู่บ้าน และมีตัวหนังสือ ภาษากะเหรี่ยง ค�ำว่า “เหย่อโพล่ง” ซ่ึงหมายถึง ฉนั เปน็ ชาวกะเหรยี่ ง เพอ่ื บง่ บอกถงึ ความเปน็ ชมุ ชนกะเหรย่ี ง ทีช่ ดั เจนของหมูบ่ ้าน เปน็ ชมุ ชนอยเู่ ยน็ เปน็ สขุ มคี วามรกั ความสามคั คเี ออื้ อาทรมที รพั ยากรธรรมชาติ ทอี่ ดุ มสมบรู ณอ์ ากาศดี วฒั นธรรมประเพณเี ดน่ เปน็ แบบอยา่ ง (ประเพณกี ะเหรย่ี ง) แผนที่เชอื่ มโยงเสน้ ทางท่องเท่ียว 143 ราชบุรี ๒๕๖๒

ราชบรุ ี ๒๕๖๒ 144

ชมุ ชนทอ่ งเท่ยี ว OTOP นวัตวถิ ี บา้ นท่าเคย หม่ทู ่ี ๖ ตำ� บลท่าเคย อ�ำเภอสวนผึ้ง จงั หวัดราชบรุ ี เรื่องเล่าบา้ นเรา บา้ นท่าเคยเปน็ หมูบ่ า้ นเก่าแกข่ องตำ� บลท่าเคย เดมิ เปน็ ทน่ี ดั พบของชาวบา้ นทจี่ ะเขา้ มาในอ�ำเภอสวนผงึ้ เนอื่ งจากเปน็ ทา่ น�้ำ มแี มน่ �้ำภาชี และหว้ ยทา่ เคยไหลผา่ น บรเิ วณนเ้ี หมาะในการเปน็ ทนี่ ดั พบและเปน็ ทพ่ี กั ชว่ั คราว เพราะเป็นท่าน�้ำ ต่อมามีชาวบ้านกลุ่มหนึ่งเชื้อสายไทย-ญวน อพยพมาจาก หมู่บ้านดอนแจง และหมู่บ้านดอนตะโก อ�ำเภอเมือง จังหวัดราชบุรี จ�ำนวน ๓ ครัวเรือน และชาวบ้านกลุ่มน้ีได้เชิญชวนญาติพ่ีน้องมาอาศัย ต้ังบ้านเรือน อยู่อย่างถาวร จึงตั้งช่ือหมู่บ้านนี้ว่า “บ้านท่าเคย” หมู่บ้านน้ีเป็นหมู่บ้านเก่าแก่ มีจ�ำนวนผู้ใหญ่บ้าน จ�ำนวน ๙ คนจนถึง ผู้ใหญ่บ้านคนปัจจุบันคือ นางกิตติมา บุตรน�้ำเพชร ประชากรอยูอ่ าศยั จำ� นวน ๑๑๒ ครวั เรอื น ซง่ึ ส่วนใหญ่สืบเชอ้ื สาย มาจากไทย-ญวน จงึ มสี �ำเนยี งการพดู ท่ีเปน็ เอกลกั ษณข์ องชาวบ้านท่าเคย 145 ราชบุรี ๒๕๖๒

สัญลักษณช์ ุมชนและความหมาย ความหมาย บ้านท่าเคยเป็นหมู่บ้านท่ีมีการประกอบอาชีพ หัตถกรรมคือการจักสานซ่ึงเป็นงานฝีมืออยู่จ�ำนวนมาก อยู่ในพื้นท่ี และมีกลุ่มอาชีพคือ กลุ่มปั้นดินไทยประดิษฐ์ (แกะดับกล่ิน) เป็นกลุ่มอาชีพท่ีสร้างช่ือเสียงให้กับหมู่บ้าน จึ ง ไ ด ้ น� ำ เ อ า ต ะ ก ร ้ า ไ ม ้ ไ ผ ่ แ ล ะ แ ก ะ ซึ่ ง เ ป ็ น สั ญ ลั ก ษ ณ ์ มาเป็นสว่ นหนงึ่ ของโลโก้หมู่บ้านทอ่ งเท่ียว สโลแกนของหมบู่ ้าน ชุมชนไทย-ญวน มภี าษาพูดเปน็ เอกลักษณห์ มู่บา้ น ภูมปิ ญั ญาการจกั สาน แผนทเ่ี ชอ่ื มโยงเสน้ ทางทอ่ งเที่ยว ราชบุรี ๒๕๖๒ 146

147 ราชบุรี ๒๕๖๒

ชมุ ชนท่องเที่ยว OTOP นวตั วิถี บ้านผาปก หมู่ท่ี ๓ ต�ำบลสวนผง้ึ อ�ำเภอสวนผ้งึ จงั หวดั ราชบุรี เรือ่ งเล่าบา้ นเรา ชุมชนบ้านผาปกค้างคาว เป็นต�ำนานเล่าขานสืบทอด ชั่วอายุต้ังแต่รุ่นปู่, พ่อ, เคยเป็นสถานที่สู้รบ ท�ำสงครามระหว่างไทยกับพม่า สมัยก่อนกรุงรัตนโกสินทร์ ๒๐๐ ปี สมัย พระเจ้าตากสิน หรือนายทองด้วง หลวงฝกั กษัตรยิ ร์ ชั กาลที่ ๑ ราชวงศ์จกั รี เคยขดุ พบหลักปฐมต่าง ๆ เช่น กริช ขอช้าง, สังวาลช้าง, หม้อไห, ซากศพ โครงกระดูกนักรบ อนุสรณ์เจดีย์ อยู่ท่ีบ้านทุ่งเจดีย์ บ้านผาปก อยู่ติดกับชายแดนสหภาพพม่า โดยมี เทอื กเขาตะนาวศรแี ละแคบกน้ั เขต ระยะทางหา่ งจากกรงุ เทพฯ ๒๐๐ กิโลเมตร ประชากรสว่ นใหญม่ าจากหลายภมู ภิ าค เขา้ มาทำ� เหมอื งแร่ ดบี กุ โดยกรมโลหกจิ , กรมทรัพยากรธรณี เหมืองแร่ผาปกค้างคาวจึงได้รับสัมปทานอาญาบัตร ประกอบการท�ำเหมืองแร่ดีบุก จึงเอาช่ือของเหมืองแร่ ต้ังเป็นช่ือ หมู่บ้านต่อ โดยข้นึ อยูใ่ นการปกครองของอำ� เภอสวนผ้ึง หมู่ที่ ๓ ผาปก จนกระทั่งปัจจุบนั นี้ ราชบรุ ี ๒๕๖๒ 148

สัญลกั ษณช์ มุ ชนและความหมาย ความหมาย บ้านผาปกมีแหล่งท่องเที่ยวที่ส�ำคัญ คือเขากระโจม โดยน�ำมาท�ำเป็นฉากด้านหลัง และมีผ้ึงท่ีแสดงออกถึงความร่าเริง สื่อให้เห็นถึงความมีมิตรภาพของคนในหมู่บ้าน ส�ำหรับ การต้อนรบั นกั ทอ่ งเทีย่ วทีเ่ ข้ามาเย่ียมชุมชนอย่างมีไมตรี สโลแกนของหมูบ่ ้าน ชุมชนบ้านผาปก หมู่ท่ี ๓ จะเป็นหมู่บ้านที่นา่ อยู่อาศัย เพราะว่า มีสภาพภูมิประเทศ ที่ค่อนข้างจะสวยงามกว่าท่ีอื่น ๆ เพราะมีภูเขาสูง กั้นเขตแดนไทยกับสหภาพพม่า, มีต้นไม้สมบูรณ์ มีอากาศบริสุทธ์ิ มีธารน้�ำและน�้ำตกท่ีเขากระโจม ในเชิงท่องเที่ยวอนุรักษ์ เปน็ แหลง่ ปลอดสารพษิ จากมลภาวะตา่ ง ๆ ซง่ึ เปน็ ทถ่ี กู ตาตอ้ งใจ ของผทู้ เ่ี ขา้ มาเทยี่ วยงั หมบู่ า้ นผาปก แผนที่เช่ือมโยงเส้นทางท่องเทย่ี ว 149 ราชบุรี ๒๕๖๒

Attractions ราชบุรี ๒๕๖๒ 150

บ้านเตาปนู หมทู่ ี่ ๒ ตำ� บลเตาปูน อำ� เภอโพธาราม จงั หวดั ราชบุรี บ้านฉันมดี ี “บ้านเตาปูนหม่ทู ี่ ๒ ต�ำบลเตาปูน อำ� เภอโพธาราม จงั หวัดราชบรุ ี ดั้งเดิมเปน็ คนไทย เชื้อสายรามัญที่ได้อพยพมาจากลุ่มแม่น้�ำท่าจีน และวัดคงคาโพธาราม โดยมาต้ังรกรากอยู่ท่ี บ้านเตาปูน ด้วยคนสมัยก่อนชอบกินหมาก ซึ่งส่วนผสมของหมากมีปูนส�ำหรับกินหมากชาวบ้าน จึงได้ท�ำเตาเผาปูนส�ำหรับกินหมาก เมื่อมีคนผ่านไปมาจนมองเห็นเตาเตาปูนได้ชัดเจน จึงเรียก หมบู่ ้านเตาปนู จนถงึ ปจั จุบัน” พระบรมธาตุบวรวิสุทธิเจดีย์ตั้งอยู่บนยอดเขาเด่นสง่างาม เป็นที่เคารพนับถือ ของชาวบ้านเขาช่องพรานและใกล้เคียง เป็นอย่างมาก “อธิษฐานส่ิงใดจะได้สมหวังส่ิงน้ัน” สร้างข้ึน เพื่อน้อมเกล้าถวายเป็นพระราชกุศลแด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลท่ี ๙ แห่งพระมหาจักรีราชวงศ์กรุงรัตนโกสินทร์ ในวาระทรงพระชนมพรรษาครบ ๖๐ พรรษา ถ�้ำค้างคาวอยู่ห่างจากถ้�ำพระประมาณ ๔๐ เมตร ปากปล่องถ้�ำอยู่สูง จากพื้นดิน ประมาณ ๒๐ เมตร ไม่มีบันไดส�ำหรับข้ึนลง ปากถ้�ำน้ีกว้างประมาณ ๑ เมตร แต่ภายในบริเวณ ถ�้ำกว้างขึ้นตามล�ำดับ บางตอนกว้างถึง ๔๐ เมตร และยาว ๒๘๐ เมตร เป็นท่ีมืดเพราะเป็นท่ี อยู่อาศยั ของ คา้ งคาวหนจู ำ� นวนหลายล้านตวั ซ่ึงทกุ วันใน เวลาประมาณ ๑๗.๓๐ น. ค้างคาวจะ บินออกจากถ�้ำไปหากินทางทะเล และที่อ่ืนๆ ในฤดูหนาว จะบินไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือ ฤดฝู นจะบินไปทางทศิ ตะวันตก แล้วจะบนิ กลบั มาเข้าถ้�ำในเวลาประมาณ ๐๓.๐๐ น. ของวันรงุ่ ข้นึ ค้างคาวเหลา่ น้ี ใชเ้ วลาบินออกจากถ�้ำ ทกุ ๆ วนั ประมาณ ๓ ชวั่ โมง ถ้�ำพระนอน (พระปางไสยาสน์) เรียกส้นั ๆ ว่าถ�้ำพระ ถ้�ำพระอยสู่ ูงจากพืน้ ดินประมาณ ๖๐ เมตร มบี นั ไดก่อด้วยอฐิ ปนู สำ� หรบั ขน้ึ ลงไว้เรียบร้อย ปากถำ้� กวา้ งประมาณ ๓ เมตร สงู ๒ เมตร ลึกเข้าไปในถ้�ำประมาณ ๑๒๐ เมตร ภายในถ้�ำกว้างบ้าง แคบบ้าง บริเวณที่กว้างท่ีสุดประมาณ ๑๔ เมตร ถัดจากถ�ำ้ เข้าไปประมาณ ๓๐ เมตร มีพระพทุ ธไสยาสนอ์ ยอู่ งคห์ นึ่ง ยาวกวา่ ๘ เมตร สูงกว่า ๑ เมตร และยังมีพระพุทธรูปปางต่าง ๆ ในถ�้ำอีกประมาณ ๒๐๐ องค์ ซึ่งไม่ปรากฏว่า ผู้ใดเป็นผู้สร้างแต่มีผู้สันนิษฐานว่า ได้สร้างข้ึนในสมัยกรุงศรีอยุธยาบ้าง กรุงสุโขทัยบ้าง และ เล่าขานกันต่อๆมาว่าผู้พบถ�้ำคนแรก คือนายพรานผู้หนึ่งที่ได้มาล่าสัตว์และ ตามรอยเท้าสัตว์ท่ีถูกยิง แลว้ หนเี ขา้ ไปในถ้�ำพระน้ี 151 ราชบรุ ี ๒๕๖๒

มหัศจรรย์ค้างคาวร้อยล้านทุกวันช่วงเวลาประมาณ ๑๗.๓๐ น. ซ่ึงเป็นเวลาที่ค้างคาว บินออกจากถ้ำ� จะมเี หยีย่ วและกามาบินอย่หู น้าปากปลอ่ งทางออกของคา้ งคาว เพอ่ื คอยโฉบเฉยี่ ว จิกกินค้างคาวด้วยสัญชาตญานการป้องกันตัวเองของค้างคาวสอนให้ค้างคาวฉลาด คือจ่าฝูง หรือหัวหน้าจะน�ำบินเกาะกลุ่มกันออกมาด้วยความเร็วเป็นสายเหมือนล�ำต้นตาล และบินคดเค้ียว เป็นเกลียวแบบพายุไซโคลนท่ีพัดแรง บ้างคราวก็มองเหมือนพญานาคที่ทะยานตัวออกจากถ้�ำซ่ึงมี ลำ� ตวั ยาวจนหาทส่ี นิ้ สดุ มไิ ดจ้ นเหยย่ี วและกาไมก่ ลา้ เขา้ ใกลเ้ พราะกลวั แรงปะทะกระแทกจนอาจถงึ ความตายไดด้ ว้ ยแรงกระแสคลน่ื ของค้างคาว แตเ่ หย่ียว กา กจ็ ะได้กินคา้ งคาวบ้างเหมอื นกันคือตัว ท่บี ินแตกฝงู ออกไปจะเปน็ อาหารของมนั ผลติ ภัณฑเ์ ดน่ โลโก้ พรอ้ มความหมาย - พระบรมธาตบุ วรวสิ ทุ ธเิ จดยี ส์ ถานทเี่ คารพนบั ถอื ของชาวบา้ นเขาชอ่ งพราน และใกล้เคียง สร้างขึ้น เพื่อน้อมเกล้าถวายเป็นพระราชกุศล แด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลท่ี ๙ แห่งพระมหาจักรีราชวงศ์ กรงุ รัตนโกสินทรใ์ นวาระทรงพระชนมพรรษาครบ ๖๐ พรรษา - คา้ งคาวบนิ ออกเปน็ ฝงู แสดงความรกั ความสามคั คี รว่ มแรงรว่ มใจของคนในชมุ ชน และรจู้ ักการตรงตอ่ เวลา ไม่บดิ พลว้ิ ไมว่ ่าจะเกดิ อุปสรรคใด ๆ ราชบุรี ๒๕๖๒ 152

สัญลักษณ์ชุมชนและความหมาย \"นมัสการพระบรมธาตบุ วรวสิ ทุ ธิเจดยี ์ เพลินคา้ งคาวรอ้ ยลา้ น ย่านวัฒนธรรมไทยมอญ” แผนที่เชอื่ มโยงเส้นทางการทอ่ งเทีย่ ว พร้อมอธบิ าย 153 ราชบุรี ๒๕๖๒

ราชบรุ ี ๒๕๖๒ 154

บา้ นตน้ มะขาม หม่ทู ่ี ๔ ต�ำบลดอนกระเบ้อื ง อำ� เภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี บ้านตน้ มะขาม เปน็ หมบู่ ้านหนงึ่ ในตำ� บลดอนกระเบอื้ ง อำ� เภอโพธาราม จงั หวดั ราชบรุ ี ประชาชนสืบเชื้อสายมาจากไทย-มอญ เม่ือแรกที่ย้ายเข้ามาต้ังถิ่นฐาน ณ ที่แห่งนี้มีต้นมะขาม จ�ำนวนมาก เม่ือยกข้ึนเป็นหมู่บ้านจึงเรียกว่าบ้านต้นมะขาม ชุมชนมีขนบธรรมเนียมวิถีชีวิต ตามหลักธรรมค�ำสอนของพุทธศาสนาเป็นอย่างสูง เช่น การแต่งกายด้วยเสื้อผ้าพื้นเมืองตามแบบ ชาวมอญทั้งหญิงและชาย ไปท�ำบุญที่วัดทุกวันพระ ๑๕ ค�่ำ โดยมีวัดดอนกระเบื้อง ซ่ึงตั้งอยู่ กลางหมู่บ้านเป็นศูนย์รวมแห่งศรัทธาของชุมชน วัดแห่งน้ีสวยงามตามเอกลักษณ์ของชาวไทย เช้ือสายมอญ ภายในบริเวณวัดมีเสาหงษ์สูงเด่นเป็นสง่าแสดงถึงอัตลักษณ์ของชุมชนเชื้อสายมอญ รอบอุโบสถสวยงามด้วยเจดีย์ทรงระฆังคว�่ำสีขาวประดิษฐานไว้โดยรอบทั้ง ๔ ทิศ ภายในเจดีย์ บรรจุอัฐิธาตุของอดีตเจ้าอาวาสและบุคคลส�ำคัญของชุมชน ภายในวิหารประดิษฐานพระหยกขาว ซ่ึงเป็นศิลปะแบบมอญเป็นที่เคารพบูชาของประชาชนทั้งในและนอกชุมชน วัดดอนกระเบื้อง ยังคงสวยงามโดดเด่นย่ิงขึ้นด้วยอาคารศาลาการเปรียญไม้สักทองหลังใหญ่ บริเวณผนังด้านบน ประดับด้วยภาพเขียนพุทธประวัติไว้โดยรอบเสริมสร้างบรรยากาศแห่งการฟังธรรมในวันเทศน์ มหาชาติและเทศนาธรรมในโอกาสต่างๆ ชุมชนประกอบอาชีพเกษตรกรรมเลี้ยงโคนมและการ เพาะปลูกพืชไร่เป็นอาชีพหลกั ซ่งึ เกษตรกรได้รับพระราชทานการส่งเสรมิ อาชพี การเลี้ยงโคนมจาก พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร ชุมชนจึงร้อยเรียงเป็นค�ำขวัญ หรอื สโลแกนของหมบู่ า้ นไวว้ า่ ...ตน้ มะขามสงู ใหญ่ ถน่ิ ไทยรามญั วฒั นธรรมเลอ่ื งชอ่ื ยดึ ถอื ประเพณี มหี ลวงพอ่ โอเค พระมิ่งมงคล พระหยกขาว ศกั ดิ์สทิ ธ์ิ โบสถม์ หาอุด รกั ในอาชีพโคนม มมี ากมาย หลายสายพนั ธ.ุ์ .. “วิสัยทัศน์...บ้านต้นมะขามปกครองด้วยหลักธรรมาภิบาล ประสานหน่วยงาน เพื่อบริการประชาชน แก้ปัญหาความยากจนด้วยปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง รวมพลังเสียง ของชุมชนเพื่อจัดระเบียบสังคม สร้างสรรค์ความสงบ ลดความขัดแย้งตามแบบแผนวัฒนธรรม และประเพณีไทย” ด้วยความมุ่งมั่นพัฒนาของผู้น�ำและประชาชน บ้านต้นมะขามจึงได้รับการ คดั เลอื กใหเ้ ป็นหมบู่ ้านเศรษฐกจิ พอเพียงตน้ แบบดเี ด่นจังหวัดราชบุรี ประจ�ำปี พ.ศ. ๒๕๖๑ 155 ราชบรุ ี ๒๕๖๒

บ้านต้นมะขาม เป็นหมู่บ้านเป้าหมายตามโครงการชุมชนท่องเที่ยว OTOP นวัตวิถี ได้รับการสนับสนุนงบประมาณขับเคลื่อนการพัฒนาด้านการจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชนจาก กรมการพฒั นาชมุ ชนในปี ๒๕๖๑ ดว้ ยเสนห่ แ์ ละอตั ลกั ษณข์ องชมุ ชนเชอื้ สายไทย-มอญ มผี ลติ ภณั ฑ์ ชุมชน OTOP นวตั วถิ ี หลากหลายชนิด ทั้งเส้ือผ้า ของกินของใช้ งานศิลปะตกแตง่ และของทร่ี ะลึก ซง่ึ นกั ทอ่ งเทย่ี วสามารถเลอื กซอ้ื หากบั ผปู้ ระกอบการเองไดโ้ ดยตรง ณ ตลาดซาสขุ ใจ ซงึ่ เปน็ ตลาดชมุ ชนวถิ ี ไทย-มอญ อยภู่ ายในวดั ดอนกระเบอื้ ง เปดิ บรกิ ารทกุ วนั เสาร-์ อาทติ ย์ เวลา ๐๙.๐๐ น. – ๑๙.๐๐ น. ซึ่งตลาดซาสุขใจแห่งนี้ ได้รับการสนับสนุนการก่อสร้างและการด�ำเนินงานจากหลวงพ่อ วัดดอนกระเบือ้ งร่วมดว้ ยการสนบั สนุนจากชุมชน และไดร้ ับการสนบั สนุนการบรหิ ารจดั การตลาด ในรูปแบบตลาดประชารฐั คนไทยย้มิ ได้ แผนทเ่ี ชอ่ื มโยงเส้นทางการท่องเทยี่ ว พร้อมอธบิ าย ราชบุรี ๒๕๖๒ 156

สญั ลกั ษณ์ชมุ ชนและความหมาย บา้ นตน้ มะขาม ชมุ ชนแหง่ ศรทั ธาในพระพทุ ธศาสนา กลมุ่ ชาตพิ นั ธเ์ุ ชอื้ สายไทย-มอญ ประชาชนมคี วามเปน็ อยู่ สุขสมบูรณ์ดว้ ยอาชีพเกษตรกรรมเลีย้ งโคนม 157 ราชบรุ ี ๒๕๖๒

บา้ นสระนอ้ ย หมู่ที่ ๕ ตำ� บลเขาชะงมุ้ อำ� เภอโพธาราม จงั หวัดราชบุรี บา้ นฉนั มีดี สมเด็จพระเจ้าตากสนิ มหาราช วดั เขาชะงุม้ เข้าสักการะสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ณ ลานพระบรมราชานุสาวรีย์สมเด็จพระเจ้าตากสิน มหาราช วัดเขาชะงุ้ม ต�ำบลเขาชะงุ้ม อ�ำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี เพื่อความเป็นสิริมงคล พร้อมท้ังเดินทางเท่ียวชมศึกษาเส้นทางแห่งสมรภูมิรบศึกบางแก้ว ในแผ่นดินกรุงธนบุรี สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ทรงทำ� สงครามกบั พมา่ สบิ ครง้ั เดินทางเทยี่ วชมแหล่งเรียนรแู้ ละของดีของเดน่ ประจำ� หมบู่ า้ น กลุม่ อาชพี บา้ นสระนอ้ ย ผลติ กล้วยปรงุ รส กล่มุ ผลติ น�้ำพรกิ แม่บา้ นเขาชะงุ้ม กลุม่ จักสานต�ำบลเขาชะง้มุ กลุ่มสตรตี �ำบลเขาชะง้มุ ผลิตไสก้ รอก ดินถงุ ใบก้ามปู กลุ่มดาวเรอื ง กล่มุ จกั สานใบหญา้ แฝก และมผี ลติ ภณั ฑอ์ ีกมากมายหลายอย่างท่เี กดิ ขึ้นจากชาวบา้ นในชมุ ชนและในตำ� บลเขาชะง้มุ โครงการศึกษาวิธีการฟื้นฟูที่ดินเส่ือมโทรมเขาชะงุ้ม อันเนื่องมาจากพระราชด�ำริ ตำ� บลเขาชะงมุ้ อำ� เภอโพธาราม จงั หวดั ราชบรุ ี เดมิ พืน้ ท่ีโครงการเปน็ ฟารม์ ปศสุ ัตว์และปลกู พืชไร่ มกี ารใช้ดินอย่างผิดวธิ ี ทำ� ให้หนา้ ดินเสียหาย ดนิ ขาดความอดุ มสมบรู ณเ์ กดิ ความแหง้ แลง้ ไมส่ ามารถปลกู พชื ได ้ หรอื ปลกู ไดแ้ ตผ่ ลผลติ ลดลงมาก พน้ื ทถ่ี กู ปลอ่ ยทง้ิ รา้ ง บางสว่ นมกี ารขดุ ลกู รงั ไปขาย ดนิ สว่ นใหญเ่ ปน็ ดนิ ตน้ื เนอ้ื ดนิ เปน็ ดนิ รว่ นปนทราย และปนกรวด ที่นเี่ หมาะแกก่ ารเป็นแหล่งทอ่ งเท่ียวเชงิ เกษตร ไดท้ ง้ั ความรู้ และเพลิดเพลิน และยังเชื่อมโยงกับสถานทศี่ กั ด์สิ ทิ ธิใ์ นอำ� เภอโพธารามอีกหลากหลายแหง่ วดั เขาสม้ วดั เขาช่องพราน ราชบรุ ี ๒๕๖๒ 158

สัญลกั ษณช์ มุ ชนและความหมาย องค์ประกอบโลโก้ : ภูเขา หมายถึง ความอุดมสมบูรณ์ของป่า/ และภมู ทิ ัศนท์ ี่สวยงาม สระนำ�้ หมายถงึ ความเป็นมาและความหมายของ บา้ นสระนอ้ ย นาขา้ ว หมายถงึ เปน็ พนื้ ทปี่ ลกู ขา้ วและเปน็ อาชพี หลกั ของชาวบ้าน ความอุดมสมบูรณ์,ป่าไม้,แหล่งอาหาร และแหล่งทอ่ งเท่ยี ว สโลแกนหมบู่ ้าน \"รอยศกึ บางแก้วล�้ำคา่ งามผนื ป่าธรรมชาติ\" แผนที่เช่อื มโยงเสน้ ทางการท่องเที่ยว พร้อมอธบิ าย 159 ราชบุรี ๒๕๖๒

ราชบรุ ี ๒๕๖๒ 160

161 ราชบุรี ๒๕๖๒

บ้านวัดขนอน หมู่ท่ี ๔ ตำ� บลสร้อยฟ้า อ�ำเภอโพธาราม จังหวดั ราชบุรี บา้ นฉนั มดี ี “วัดขนอน” ส่วนหนึ่งในค�ำขวัญจังหวัดราชบุรี ช่ือน้ีไม่ได้เกิดข้ึนเพียงไม่ก่ีวัน แตม่ ปี ระวตั ศิ าสตรท์ สี่ ำ� คญั เกดิ ขน้ึ แตเ่ ดมิ จากชอื่ วดั กานอน ไดเ้ ปลยี่ นมาเปน็ วดั ขนอน โดยภายในวดั มีความร่มรื่นด้วยต้นไม้ใหญ่ และบรรดาฝูงนกมากมายอาศัยอยู่ ไม่เพียงแค่เป็น สถานท่ีซึ่งเป็น แหล่งศูนย์รวมจิตใจ ของคนในชุมชน และพ้ืนท่ีใกล้เคียง แต่ยังโดดเด่นในเร่ืองของการอนุรักษ์ ศิลปะการแสดงชั้นสูงในสมัยโบราณให้คงอยู่เพื่อมอบให้เป็นมรดกทางภูมิปัญญาและวัฒนธรรม สู่ลูกหลานและเป็นมรดกท่ีสามารถจับต้องได้ด้วยมือ สัมผัสได้ด้วยตา และรับรู้ถึงความล้�ำค่า ได้ด้วยใจ พิพธิ ภัณฑว์ ัดขนอน แหลง่ ทอ่ งเทยี่ วสำ� คัญท่ีนักทอ่ งเที่ยวมกั แวะเวียนมาเท่ียวไม่ขาดสาย โรงมหรสพเชดิ หนงั ใหญ่ ทพ่ี รอ้ มเปดิ ใหผ้ ทู้ ส่ี นใจเขา้ มาชมการแสดง นอกจากนี้ ยงั มตี ลาดดา่ นขนอน ท่ีเปิดให้เข้ามาจับจ่ายใช้สอยในวันหยุดเสาร์-อาทิตย์ และมีการแสดงหนังใหญ่เปิดให้ชมโดย ไมค่ ิดค่าใช้จ่าย เพยี งแค่ผู้มจี ติ ศรทั ธาบรจิ าคเงินเพอื่ ทำ� บุญใหก้ บั วัดเปน็ การท�ำนบุ ำ� รุงศาสนา สัญลักษณช์ ุมชนและความหมาย โลโกว้ ดั ขนอน แสดงถงึ ความเปน็ เอกลกั ษณข์ องวดั ขนอน ทีป่ ระชาชนทุกคนรจู้ กั เปน็ อยา่ งดี ไดแ้ ก่ การแสดงเชดิ หนงั ใหญว่ ดั ขนอน ทส่ี ามารถรบั ชม ได้ในวนั เสาร์ อาทิตยท์ ่ตี ลาดดา่ นขนอน ลายไทยทแ่ี สดงใหเ้ หน็ ถงึ ชา่ งฝมี อื การแกะหนงั ใหญ่ ดว้ ยลวดลายทส่ี วยงาม รวมไปถงึ การวาดลวดลายของ ผ้าบาติก และศิลปะการเพ้นท์ลาย หน่ึงในผลิตภัณฑ์ OTOP ของชมุ ชนท่องเท่ยี ว OTOP นวตั วถิ ี วัดขนอน ราชบรุ ี ๒๕๖๒ 162

สโลแกนหม่บู ้าน \"ประวตั ดิ ่านขนอนเลอ่ื งช่ือมากฝมี ือครชู า่ งหนังใหญ่ ตื่นใจมหรสพเชดิ หนังใหญ\"่ แผนทเี่ ชอื่ มโยงเสน้ ทางการท่องเที่ยว พรอ้ มอธิบาย 163 ราชบรุ ี ๒๕๖๒

ราชบรุ ี ๒๕๖๒ 164

บ้านวังลึก หมูท่ ่ี ๑ ต�ำบลเจ็ดเสมยี น อำ� เภอโพธาราม จงั หวดั ราชบุรี บา้ นฉันมีดี บา้ นวังลึก หมูท่ ่ี ๑ ต�ำบลเจด็ เสมยี น เดิมชอ่ื วา่ บ้านวังอหี นีบ เนอื่ งจากมีแมน่ �้ำแม่กลอง ไหลผา่ นหมบู่ า้ น และบรเิ วณหนา้ วดั ใหมช่ ำ� นาญ มแี มน่ ำ้� ผา่ นและมนี ำ้� หมนุ ลกั ษณะเปน็ วงกลมบรเิ วณ นี้ ซง่ึ จะดดู หรอื หนบี ทกุ สง่ิ ทผี่ า่ นมาเขา้ ไป และไปโผลอ่ กี ทหี่ นงึ่ จงึ ไดเ้ รยี กวา่ บา้ นวงั อหี นบี ตอ่ มาชอ่ื ฟังนา่ กลัว จงึ ได้เปลยี่ นเป็น บา้ นวังลึกจนถงึ ปจั จุบัน มอี ัตลักษณ์ของหมูบ่ ้านคอื ไชโป๊ว บ้านวงั ลกึ เปน็ หม่บู า้ นท่ไี ด้รับงบประมาณจากโครงการชมุ ชนทอ่ งเที่ยว OTOP นวตั วถิ ี ประจ�ำปีงบประมาณ ๒๕๖๑ มีสินค้าท่ีเป็นผลิตภัณฑ์ OTOP นวัตวิถี ต.เจ็ดเสมียน อ.โพธาราม จ.ราชบุรี จำ� นวน ๑๓ กล่มุ มจี �ำนวน ๑๗ ผลติ ภัณฑ์ ดงั นี้ ๑. กลุ่มผลิตภัณฑ์ชุมชนพงสวายวิลเลจ เฮริบ แอนด์ เฮลที ได้แก่ กล้วยตาก/ เจลล้างมือกระทกรก/สมนุ ไพรแช่มอื แช่เท้า ๒. พร้มิ พัฒนา ไดแ้ ก่ เบาะรองน่ัง ๓. ขนมหวานอัญญาลักขณ์ ไดแ้ ก่ ขนมหวานตา่ ง ๆ เชน่ ขนมเปียกปูน ๔. กลมุ่ ผลิตภัณฑช์ ุมชนบา้ นพงสวาย ได้แก่ กล้วยมว้ น/ ขนมทองม้วน / ขนมดอกจอก ๕. กลมุ่ ผลติ ภณั ฑเ์ กษตรแปรรปู ได้แก่ ชาสมนุ ไพร ๖. ไชโป๊วหวานแม่เนาวรตั น์ ไดแ้ ก่ ไชโป๊วหวาน /ไชโปว๊ เค็ม ๗. กลุ่มวสิ าหกจิ ชมุ ชนน�้ำมนั ไพลสดบ้านตาประก�ำ ไดแ้ ก่ นำ้� มนั ไพลสด ๘. วสิ าหกจิ ชมุ ชนบ้านสนามชัย ไดแ้ ก่ สบูส่ มุนไพร ๙. กลุ่มตมี ีดคุณไพรชั ได้แก่ มดี พก มีดดาบ มดี ตา่ ง ๆ ๑๐. นางดวงสมร วงศย์ ะรา นำ้� สมนุ ไพรลูกหม่อน ๑๑. คุณฐิติรัตน์ สุรการพินิจ มาลัยกระดาษทิชชู ได้แก่ พวงมาลัยกระดาษทิชชู ประเภทตา่ ง ๆ ๑๒. บา้ นช่างสกุลบายศรี นายธนกร สดใส กระเปา๋ เชอื กกล้วย ๑๓. กลุ่มขนมเปย๊ี ะคณุ ยาย โดยนางนพพร บตุ รี ขนมเปย๊ี ะ 165 ราชบุรี ๒๕๖๒

สัญลกั ษณ์ชมุ ชนและความหมาย โลโกบา้ นวงั ลกึ หมทู่ ่ี ๑ ตำ� บลเจด็ เสมยี น อำ� เภอโพธาราม จงั หวดั ราชบุรี ความหมายของโลโก้ ๑. รปู หวั ไชทา้ ว หมายถงึ พชื ทเี่ ปน็ อตั ลกั ษณข์ องหมทู่ ี่ ๑ ตำ� บลเจด็ เสมยี น เนอ่ื งจากมกี ารนำ� หวั ไชทา้ ว มาแปรรปู ถนอมอาหารเป็นไชโป๊ว รสชาตติ า่ ง ๆ จำ� หนา่ ย ๒. รูปแม่น้�ำแม่กลอง หมายถึง ความอุดมสมบูรณ์ ของประชาชนชาวบา้ นวงั ลกึ ซง่ึ เชอื่ วา่ ทใ่ี ดมแี มน่ ำ�้ ทนี่ น่ั จะน�ำความเจรญิ มาสชู่ วี ิต ๓. รปู ปลา หมายถงึ ปลายส่ี กในแมน่ ำ�้ แมก่ ลองในบรเิ วณ ริมแม่น�้ำของวดั ใหม่ หมทู่ ่ี ๑ ตำ� บลเจด็ เสมยี นที่มมี าก สโลแกนหมบู่ ้าน \"อยากเทย่ี วหา้ งให้ไปเมืองหลวง แ อยากเปน็ ขุนหลวงให้มาวงั อีหนีบ\" ผนท่ีเช่อื มโยงเสน้ ทางการทอ่ งเทยี่ ว พรอ้ มอธิบาย ราชบรุ ี ๒๕๖๒ 166

167 ราชบุรี ๒๕๖๒

บ้านโรงหบี หมู่ท่ี ๙ ต�ำบลบ้านสิงห์ อ�ำเภอโพธาราม จงั หวัดราชบุรี บ้านฉนั มีดี บา้ นโรงหบี ต้งั อย่หู มทู่ ี่ ๙ ต�ำบลบา้ นสิงห ์ อำ� เภอโพธาราม จังหวดั ราชบรุ ี ประชาชน มีอาชีพเกษตรกร และท�ำผลิตภัณฑ์ตุ๊กตาผ้าขนสัตว์ ซ่ึงสมัยก่อนบรรพบุรุษได้มีอาชีพท�ำไร่อ้อย และมีโมพับอ้อย ในสมัยก่อนจะใช้การท�ำกากน้�ำตาลที่มาจากอ้อย เพื่อใช้ในครัวเรือน และจัดจำ� หน่าย ประชาชนในหมู่บา้ นมีนำ�้ ใจเอ้ือเฟือ้ เผือ่ แผ่ ยิม้ แยม้ แจม่ ใส มคี วามรว่ มมอื ร่วมใจ ในงานประเพณีต่างๆ หลวงพ่อโสรชัย เป็นพระพุทธรูปที่ศักดิ์สิทธิ์ คู่บ้านคู่เมืองของหมู่บ้านและในต�ำบล บ้านสงิ หข์ องเรา จะมีประชาชนมากราบไหว้ขอพรและบนบานศาลกลา่ ว สงิ่ ท่ีหลวงพอ่ โสรชัยชอบ คือ เสียงประทัด และการแสดงลิเก นอกจากนี้หมู่บ้านฉันเอง ยังเป็นแหล่งผลิตตุ๊กตาผ้าขนสัตว์ ที่เปน็ แหลง่ แรกของโลกกว็ า่ ได ้ ประเพณวี ฒั นธรรมตา่ งๆ ของชนชาติพันธุ์ลาวเวียง เป็นประเพณี ทีน่ ่าสบื ค้นและควรคา่ อนุรักษ์ การท�ำมาหากินของชุมชนของเรามีด้านการเกษตรและเป็นแหล่งท่ีน�ำมาเรียนรู้ และสืบสานเศรษฐกิจพอเพียง ตามแนวพ่อหลวง รัชกาลที่ ๙ เห็ดโคนคอนโดเป็นอาชีพหนึ่ง ทน่ี ่าศกึ ษาและเป็นแหล่งเรยี นรู้ ประวัตชิ าตพิ ันธ์ลาวเวยี ง ใน ต.บ้านสิงห์ ผคู้ นชาวลาวเวียง ถกู กวาดต้อนเขา้ มาในสยาม เป็น ๒ ครงั้ ใหญ่ ๑. ในรชั สมยั สมเดจ็ พระเจา้ ตากสนิ ในปี พ.ศ. ๒๓๒๑ เจา้ ศริ บิ ญุ สาร เปน็ เจา้ เมอื ง นคร เวียงจันทน์ ๒. ในรชั สมยั รชั กาลที่ ๓ ในปี พ.ศ. ๒๓๖๙ เจา้ อนวุ งศเ์ ป็นเจา้ ดูแลนครเวียงจนั ทน์ ราชบรุ ี ๒๕๖๒ 168

สาเหตุทีช่ าวลาวถูกกวาดต้อนเขา้ สสู่ ยาม เหตุแพ้สงคราม เหตทุ ่ี สมเด็จพระเจ้าตากสนิ ตอ้ งส่งั ทพั ขน้ึ ไปตเี อานครเวยี งจันทน์ คือ ๑. พม่ารุกรานหลวงพระบาง ท�ำให้เวียงจันทน์ระส�่ำระสาย เหตุเป็นเพราะเมือง ใกล้กัน เวียงจันทน์อาจถูกพม่ารุกรานได้ อาจเป็นสาเหตุให้พม่าใช้เวียงจันทน์เป็นเมืองหน้าด่าน เพ่ือรุกรานเอาธนบุรไี ด้ ๒. เวียงจนั ทน์ออ่ นแอ เจา้ นายช้ันผู้ใหญแ่ ตกคอไม่ปรองดองสามัคคี ๓. เวยี งจันทน์ มีท่าทไี ปเข้ากับพม่า ๔. ผคู้ นชาวเวียงจันทน์ เดอื ดร้อน กลวั ภัยศึก ๕. พระเจ้าตากสินโกรธเจ้าสุภาโวท่ีตามมาฆ่าเจ้าวอปิตาในฝั่งสยาม เหตุเพราะ เจา้ วอปติ า เขา้ มาสวามภิ กั ดต์ิ อ่ สยาม แลว้ ถอื เปน็ คนใตป้ กครองสยาม ยงั ตามมาฆา่ ในแผน่ ดนิ สยาม ถือว่าเป็นการหยามกัน สมเด็จพระเจ้าตากสิน สั่งให้เจ้าพระยามหากษัตริย์ ไปตีนครเวียงจันทน์ ได้สัง่ ใหเ้ จา้ พระยาสรุ สหี ์ ไปตนี ครจำ� ปาศกั ดิ์ เหตเุ พราะเกรงวา่ เวยี งจันทน์ จะไปพ่งึ พาจ�ำปาศักด์ิ เมื่อเจ้าพระยาสุรสีห์ ตีจ�ำปาศักดิ์ แตกพ่ายแล้วได้ยกทัพเข้าไปช่วย เจ้าพระยามหากษัตริย์ ศึกตีเวียงจันทน์จนแตกพ่าย และได้กวาดต้อนผู้คนชาวลาว เข้าสู่สยามและได้น�ำสิ่งของ สมบัติ ของมีคา่ เข้ามาสยาม เชน่ พระพุทธรูป พระสงฆค์ รูบา ใบลานคัมภีร์ การเดินทางเขา้ มาในสยาม ใช้เสน้ ทางอบุ ลราชธาน-ี โคราช ผคู้ นชาวลาว ท่ีถกู กวาดต้อน มาในครั้งนี้ ถกู เรยี กวา่ ลาวเวยี ง เหตุเพราะ เป็นผ้คู นที่ถกู กวาดต้อนมาจากนครเวยี งจันทร์ นั่นเอง ชาวลาวเวยี งที่อาศัยอยู่ในสยามอย่างหนาแนน่ มีทัง้ สิ้น ๙ จังหวดั คือ ๑. สระบุร ี ๒. นครนายก ๓. ลพบุร ี ๔. สพุ รรณบุรี ๕.ชัยนาท ๖. ปราจนี บุร ี ๗. นครปฐม ๘. ราชบรุ ี ๙. เพชรบรุ ี เหตทุ ชี่ าวลาวเวียงอาศยั อยู่ที่ จ.ราชบุรี เหตุเพราะสมเด็จพระเจ้าตากสินได้มอบผู้คนชาวลาวกลุ่มหน่ึง ให้เป็นผู้คนภายใต้ การปกครองดูแลโดย เจ้าพระยามหากษัตริย์ศกึ เจ้าพระยามหากษัตรยิ ์ศึก คนุ้ เคยกบั เมอื งราชบรุ ี และเมืองราชบรุ ี เป็นหวั เมืองช้ันในยากตอ่ การหลบหนขี องชาวลาว (ชาวลาวมาอาศัยอย่บู รเิ วณวัด พ ญาไม้) อ.เมือง 169 ราชบุรี ๒๕๖๒

ต่อมาในรัชสมัย ร.๕ ทรงประกาศเลิกทาส ชาวลาวได้รับอิสรภาพ และได้แยกย้าย ไปอาศัยตามแถบตามภูมิประเทศ ภูมิอากาศตามความคุ้นเคยของตนเอง ตามบรรพบุรุษท�ำให้ ชาวลาวได้กลับมาอยู่ตามวิถีการด�ำเนินชีวิตเดิม ชาวลาวชอบอาศัยต้ังถิ่นฐานอยู่บริเวณ ตามแนวชายคลอง ท�ำให้ชาวลาวเวียงได้มีวัฒนธรรม ประเพณี อันด้ังเดิมกลับคืนมา คอื ทอี่ ยอู่ าศยั บา้ นเรอื น อาหาร พชื ยา สมนุ ไพร พธิ กี รรม ความเชอื่ การแตง่ กาย เครอื่ งมอื เครอ่ื งใช้ การละเลน่ จงั หวดั ราชบรุ ี มชี าวลาวเวียงต้ังถิน่ ฐาน อาศยั อย่ทู ั้งสน้ิ ๔ อ�ำเภอ ๑. อ.เมอื ง ที่ ต.เขาแรง้ ๒. อ.จอมบงึ ทบ่ี ้านทำ� เนยี บ ๓. อ.บา้ นโป่ง ท่ี ต.กรับใหญ่ ต.รางวาลย์ ต.หนองโรง ต.อ้ออีเขยี ว ๔. อ.โพธาราม มีชาวลาวเวียง ตง้ั ถิ่นฐานอาศัยอยู่ ๔ ต�ำบล คือ ๑. ต.บา้ นเลอื ก ๒ ต.บา้ นฆอ้ ง ๓ ต.บา้ นสิงห์ ๔ ต.ดอนทราย ผู้คนชาวลาวเวียง ชอบอาศัยต้ังถ่ินฐานบริเวณแนวชายคลอง ประกอบอาชีพ เกษตรกรรม ปลูกพืช เลี้ยงสัตว์ ท�ำนา ท�ำไร่ ทอผ้า จักสานจากไม้ไผ่ ซึ่งเป็นรายได้หลัก ของชาวลาวเวยี ง อาหาร ชาวลาวเวียงกนิ ข้าวจ้าว เป็นอาหารหลกั ข้าวเหนยี วจะปรุงเป็นขนมหวาน อาหารคาว เชน่ แกงเลยี ง แกงป่า แกงบอน ขนมจนี ลาบ ส้มต�ำ ถนอมอาหารโดยการหมักดอง หมักท�ำปลารา้ ขนมหวาน เช่น ขนมตาล ขนมข้หี นู ข้าวเหนยี วแดง วัฒนธรรมประเพณี ยึดตามหลกั ฮีตคอง ตามฮีต ๑๒ คอง ฮีตคอง คือการปฏบิ ัติ ของสงฆ์ – ฆารวาสปฏิบตั ิต่อศาสนา เปน็ การปฏิบัติของฆราวาส ต่อสงฆ์ และฆราวาสต่อฆราวาส ซ่ึงนับว่าเป็นจารีต ประเพณี ที่ชาวลาวเห็นว่าเป็นสิ่งที่ดีท่ีท�ำให้ ชาวลาวอยู่ด้วยความสุข รม่ เย็น จึงปฏบิ ตั สิ บื ต่อกนั สืบมา ราชบรุ ี ๒๕๖๒ 170

ฮีตสิบสองท่ีปฏิบัติต่อศาสนา และปฏิบัติตามแบบอย่างของบรรพบุรุษ ปฏิบัติ ตามความเชอ่ื เปน็ บญุ ทชี่ าวลาวปฏิบัติ ครบ ๑๒ เดอื น ฮตี ปฏิบัตบิ ุญ ครบ ๑๒ เดอื น คือ ๑. บุญเข้ากรรม (เดอื นอ้าย) (บุญเข้ากรรม) ๒. บุญคูณลาน (เดือนยี่) ๓. บุญขา้ วจี่ (เดือนสาม) ๔. บญุ พระเหวด ๕. บญุ สงกรานต์ ๖. บญุ บ้ังไฟ ๗. บุญช�ำระ ๘. บุญเขา้ พรรษา ๙. บญุ ข้าวประดบั ดิน ๑๐. บุญขา้ วสาก ๑๑. บญุ ออกพรรษา ๑๒. บญุ กฐิน ฮีตคอง ประเพณีท่ชี าวลาวเวียง ยังคงรกั ษาและปฏิบัตสิ บื ต่อมาจนถงึ ปจั จุบัน นคี้ ือ ๑. บุญเข้ากรรม (พระสงฆช์ �ำระอาบตั ิ) ๒. บุญคูณลาน (ทำ� บญุ เรยี กขวญั ข้าวก่อนเก็บข้ึนเลา้ ) ๓. บุญขา้ วจ่ี (นำ� ขา้ วใหม่ทำ� เปน็ อาหารถวายพระสงฆ์ก่อนตนเองได้ใชก้ นิ ขาย) ๔. บุญพระเหวด (ย้ายไปรวมกบั บุญออกพรรษา เดอื นสิบเอด็ ) ๕. บญุ สงกรานต์ (บญุ สรงนำ้� พระ) ๖. บญุ เขา้ พรรษา ๗. บญุ ขา้ วประดับดิน (บญุ แกห้ อ่ ขา้ ว บญุ ยายหอ่ ข้าว) ๘. บญุ ขา้ วสาก (บุญฉลากภตั ) ๙. บญุ กฐนิ 171 ราชบุรี ๒๕๖๒

อื่นๆ พิธีกรรม ศิลปกรรม การแต่งกาย พืช ยาสมุนไพร ต�ำราโหราศาสตร์ ท�ำนาย สะเดาะห์เคราะห์ บีบ นวด เปา่ เสก รกั ษาโรค หลักฐาน การจดบันทึก การศึกษา ภาษาพูด ภาษาเขียน อักษรโบราณ ใบลาน คัมภีร์โบราณ หนงั สอื ขอ่ ย ภาษาอักษรโบราณท่พี บทว่ี ัด ชมุ ชน ทชี่ าวลาวเวียงอยอู่ าศยั ค้นพบ ๔ ภาษาคอื ๑. อกั ษรขอมไทย ๒. อกั ษรขอมลาว ๓. อกั ษรไทยนอ้ ย ๔. อกั ษรไทยโบราณ อกั ษรทีม่ ีส่วนเกี่ยวขอ้ งกบั ชาวลาวเวยี งคือ ๑. อกั ษรขอมลาว ๒. อกั ษรไทยนอ้ ย ๑.๑ อักษรขอมลาว เขยี นจารึกอยใู่ นใบลาน เรียกอกั ษรธรรมขอมลาว ใช้เขียน บนั ทึก เร่อื งราว เกีย่ วกับทางพระพทุ ธศาสนา พธิ ีกรรม นทิ านชาดก โหราศาสตร์ ยา สมนุ ไพร ๑.๒ อักษรไทยน้อย เปน็ อักษรเดิมของผ้คู นชาวลาว ใชเ้ ขียนหรือบนั ทึกเร่ืองราว ส่วนตัว ชุมชน เรอื่ งราวตามความทรงจำ� ถกู เขียนบนั ทึกอยใู่ นใบลาน หนงั สือข่อย (หนงั สือ) ประเพณีและวัฒนธรรม ที่ชาวลาวเวียงยังคงสืบสานอนุรักษ์ รักษาไว้อย่างน่าสนใจ คือ อนุรักษ์ เรื่อง ภาษาพูด ภาษาเขียน (อักษรโบราณ) การแต่งกาย พิธีกรรม การละเล่น (การเข้าผี), ศลิ ปกรรม ตำ� รายา อาหาร สมุนไพร รักษาคนรกั ษาสตั ว์เลีย้ ง การศึกษาทนี่ า่ สนใจ การศึกษาอกั ษรโบราณ ของชาวลาวเวยี ง ๑. อักษรขอมลาว ปัจจุบันค้นพบที่วัดในชุมชนของชาวลาวเวียงอยู่อาศัย ปัจจุบันมี ผู้คนชาวลาวเวียงบางท่านสามารถอ่านออกเขียนได้ (ชาวลาวเวียงใน ต. บ้านสิงห์) เมื่ออ่านออก เขยี นได้ ทำ� ใหช้ าวลาวเวยี ง ไดท้ ราบประวตั เิ รอ่ื งราวความเปน็ มาของตนเอง ไดพ้ บคำ� พญา คตธิ รรม สุภาษิตสอนใจ ด้งั เดิมของชาวลาวเวียง ได้ตำ� ราพิธกี รรม ต�ำราโหราศาสตร์ ยาสมุนไพร บทสำ� นวน ภาษาพูด ภาษาเขยี น คำ� โบราณของชาวลาวเวยี ง ราชบรุ ี ๒๕๖๒ 172

๒. อกั ษรไทยนอ้ ย เปน็ ภาษาทผี่ คู้ นในอาณาจกั รลาวใชอ้ า่ นเขยี น เปน็ ภาษาทบี่ รรพบรุ ษุ ของชาวลาวเวียงน�ำติดตัวและบอกสอนให้อ่านออกเขียนได้ ต่อๆ มา เป็นภาษาท่ีชาวลาวเวียง ใช้เขียนอ่านบันทึกเร่ืองราวกันเอง เร่ืองราวในชุมชนในหมู่บ้าน ท�ำให้ชาวลาวเวียงได้รู้ ทราบเรอ่ื งราวในอดตี ของตนเอง ท่ีบรรพบุรษุ ของชาวลาวเวียงไดบ้ นั ทึกไว้ และทำ� ใหช้ าวลาวเวียง ทราบข้อเท็จจริงอย่างแน่ชัดว่า ชาวลาวเวียงท่ีอาศัยอยู่ในประเทศไทย คือผู้คนของลาวท่ีอยู่ ในนครเวียงจันทนน์ น่ั เอง สญั ลักษณช์ ุมชนและความหมาย ภาพหน้าจ่ัว ส�ำหรับชาวลาวเวียง เรียกว่า ปั้นลม เป็นสัญลักษณ์ของบ้านลาวเวียง เอาไว้ส�ำหรับ มอบหลงั คาเพอื่ ปอ้ งกนั ลมทจ่ี ะพดั หลงั คามงุ จาก ซงึ่ เปน็ บา้ นของคนชาวลาวเวียง รูปสิงห์ เป็นรูปสัตว์ในต�ำนาน ในวรรณคดี เปน็ เร่ืองเลา่ ถงึ เหตุและท่ีมาของหมบู่ า้ น ต�ำบลบา้ นสงิ ห์ ต๊กุ ตาและเห็ดโคนคอนโด เป็นผลิตภัณฑท์ ่สี ร้างชื่อเสียงให้กบั ต�ำบลบ้านสิงห์ ภาษาขอมลาว เปน็ ภาษาเขยี น อา่ น ของคนลาวในสมัยโบราณ ซึ่งชาวลาวเวียงในต�ำบล บ้านสิงห์ ได้ติดตัวมาจากนครเวียงจันทน์ เป็นอักษรธรรมโบราณของชาวลาวเวียง ซึ่งพบที่วัด และบา้ นในชมุ ชนทมี่ ชี าวลาวเวยี งอาศยั เรียกว่า คัมภรี ใ์ บลานโบราณ อักษรขอมลาว สโลแกนหมู่บา้ น \"หลวงพ่อโสรชัยศกั ดส์ิ ทิ ธิ์ แหลง่ ผลติ ตุก๊ ตา มากค่าประเพณี เกษตรวถิ พี อเพยี ง ลาวเวยี งชาตพิ ันธุ\"์ 173 ราชบุรี ๒๕๖๒

ราชบรุ ี ๒๕๖๒ 174

175 ราชบุรี ๒๕๖๒

บา้ นหัวเขาจนี ประวตั ิหม่บู ้าน บา้ นหัวเขาจีน มีตำ� นานเลา่ วา่ สมยั โบราณ บริเวณนี้ติดทะเล มพี ่อค้าชาวจีนแล่นส�ำเภา เข้ามาค้าขาย เกิดอุบัติเหตุเรือแตก หัวเรือมาเกยติดภูเขา จึงเรียกว่า หัวเขาจีน และกลายเป็น ช่ือหมู่บ้านเป็นถ่ินอาศัยของกลุ่มชาติพันธุ์ไทยทรงด�ำเป็นหมู่บ้านที่ยังอนุรักษ์ประเพณี วัฒนธรรม ไทยทรงด�ำ โดยมีศนู ยว์ ัฒนธรรมไทยทรงดำ� บ้านหัวเขาจีน เป็นจดุ เรยี นรู้ ไทดำ� หรอื ไทยทรงดำ� เปน็ กลมุ่ ชาตพิ นั ธท์ุ มี่ ถี นิ่ ฐานดง้ั เดมิ อยใู่ นเมอื งแถนหรอื เดยี นเบยี นฟู ซง่ึ อยบู่ รเิ วณลมุ่ นำ�้ ทางตอนเหนอื ของประเทศเวยี ดนาม ไดถ้ กู กวาดตอ้ นเขา้ มาในประเทศไทยตงั้ แต่ สมัยกรุงธนบุรี พระเจ้ากรุงธนบุรีโปรดเกล้าฯ ให้ไปอยู่ท่ีเมืองเพชรบุรี และต่อมาในรัชกาลท่ี ๑ พ.ศ.๒๓๓๔ เจา้ เมอื งเวยี งจนั ทรไ์ ดก้ วาดตอ้ นไทยทรงด�ำประมาณ ๔๐,๐๐๐ คน เขา้ มาถวายรชั กาลท่ี ๑ ครั้งน้ีโปรดเกล้าฯ ให้ผู้คนเหล่านี้อยู่ท่ีเมืองเพชรบุรี เพราะเป็นเมืองท่ีมีสภาพภูมิประเทศ คล้ายเมืองแถน (แถง) คือ มีป่า ภูเขา หุบห้วย ล�ำธารและน้�ำท่วมไม่ถึง เช่น บริเวณเขาวัง เขาทโมน เขาอีโก้ เขายอ้ ย ชาวไทยทรงดำ� นิยมนงุ่ กางเกงทง้ั ชายและหญิง และกางเกงไทยทรงด�ำ เรียกว่า “ซ่วง” จึงน�ำมาเรียก ลาวซ่วง แปลว่า ลาวนุ่งกางเกงต่อมาเรียกเพี้ยนเป็น “ลาวโซ่ง” ในปจั จุบนั ราชบรุ ี ๒๕๖๒ 176

สัญลักษณ์ชุมชนและความหมาย ๑. ดอกแปด คือ เป็นลายที่เกิดจากจินตนาของชาวไทยทรงด�ำ โดยอัญเชิญแถน ทงั้ ๘ องค์ มาประดษิ ฐเ์ ปน็ ลายผา้ ประกอบดว้ ย แถนหลวง แถนสงิ แถนแนน แถนชาต แถนบวั กา่ ลา่ วี แถนแมน่ าง แถนนงุ่ ขาวและแถนบญุ ผใู้ ดใชเ้ สอื้ ผา้ และเครอื่ งนงุ่ หม่ ลายนจี้ ะไดร้ บั การดแู ลจากแถน เมื่อเสียชีวิตลงวิญญาณจะได้รับการคุ้มครองจากแถน โดยเฉพาะเสื้อฮีที่มีลวดลายดอกแปด ใช้ใน การคลุมโลงศพ หรือนำ� มาทำ� หน้าหมอน ๒. ขอกุด มลี ักษณะเหมือนเขาควายอยูบ่ นยอดจ่ัวเรอื น ชาวไทยทรงด�ำจะนบั ถือควาย โดยถือว่าควายเป็นสตั วป์ ระกอบอาชพี คือทำ� นา ท�ำใหม้ กี นิ สโลแกนหมู่บ้าน \"วถิ ีไทยทรงดำ� บ้านหวั เขาจีน\" แผนทเี่ ช่อื มโยงเสน้ ทางการทอ่ งเท่ยี ว พร้อมอธบิ าย 177 ราชบรุ ี ๒๕๖๒

สนุก “คร่งึ วนั ” ๐๙.๐๐ น. ต้อนรับนักท่องเที่ยวที่ “ศูนย์วัฒนธรรมไทยทรงด�ำ” พร้อมให้ข้อมูลด้าน การทอ่ งเท่ยี ว ๐๙.๓๐ น. ร่วมกจิ กรรมสาธิตตา่ งๆ - สาธติ การทอผา้ ซ่ินลายแตงโม - สาธิตการทอผา้ ขาวม้า - ทดลองการยอ้ มผ้าดว้ ยเปลอื กไม้ (ประดู่ คราม มะเกลอื ) - สาธติ การจักสานปักผา้ - สาธติ การแต่งกายแบบไทยทรงดำ� ๑๑.๐๐ น. ไหว้พระวดั ครี ีวงก์ ๑๑.๓๐ น. รับชม Homestay เรยี นรูว้ ถิ ไี ทยทรงดำ� ผ่านท่อี ยอู่ าศัย ๑๒.๐๐ น. รบั ประทานอาหารกลางวันในชุมชน (อาหารพ้นื ถ่ิน) ๑๓.๐๐ น. เลอื กซือ้ ของฝากผลิตภัณฑช์ มุ ชน และเดินทางกลับโดยสวัสดภิ าพ ราชบรุ ี ๒๕๖๒ 178

บา้ นเหลา่ มะละกอ สัญลกั ษณช์ ุมชนและความหมาย ลกู มะละกอผา่ ซกี มีสองสี คอื เขียว และสม้ สีเขยี ว หมายถงึ ความอุดมสมบูรณ์ สีส้ม หมายถึง ความสวา่ งสดใส สโลแกนหมู่บา้ น “สขุ แบบเกษตร บา้ นเหล่ามะละกอ” ชุมชนท่องเที่ยว OTOP นวัตวิถี บ้านเหล่ามะละกอ หมู่ที่ ๑๕ ต�ำบลทุ่งหลวง อ�ำเภอปากท่อ จังหวัดราชบุรี โทรศัพท์ ๐๘๑-๗๕๖๔๒๓๑ เป็นหมู่บ้านท่องเที่ยวเชิงเกษตร (เศรษฐกิจพอเพียง) เปน็ สถานที่ศึกษาดูงาน แหล่งเรียนรูช้ มุ ชน ศูนย์ปราชญช์ าวบา้ น บริการการจดั ทพี่ กั มสี ่ิงอำ� นวยความสะดวก ดา้ นการทอ่ งเทีย่ วอย่างเพียงพอ มกี ารจัด เตน็ ท์ และหอ้ งพกั สะดวก สะอาด และปลอดภยั มสี งิ่ อำ� นวยความสะดวก เชน่ อปุ กรณ์ การหลบั นอน หอ้ งน�้ำสะดวก สะอาด ปลอดภัย อาหารและเคร่ืองด่มื จำ� นวน ๓ มื้อ 179 ราชบรุ ี ๒๕๖๒

แพคเกจ เส้นทางท่องเทยี่ วบ้านเหล่ามะละกอ สนุก ครึง่ วัน ๐๙.๐๐ น. ตอ้ นรบั นกั ทอ่ งเทยี่ วที่ “ศนู ยเ์ รยี นรชู้ มุ ชน” พรอ้ มใหข้ อ้ มลู ดา้ นการทอ่ งเทย่ี ว และด่ืมนำ้� สมุนไพร ๐๙.๓๐ น. ไหว้พระ ณ วัดสันติการาม และเย่ียมชมพิพิธภณั ฑโ์ รงเรยี นทพี่ อ่ สรา้ ง ๑๐.๐๐ น. ทอ่ งปา่ สมนุ ไพร ศึกษาเรยี นรู้ ณ ป่าสมนุ ไพรเขานอ้ ย รว่ มกิจกรรมและการสาธติ /ชมประเพณวี ฒั นธรรม - การผลิตเครื่องหนงั (กลุ่มผลติ เครอ่ื งหนังบา้ นเหล่ามะละกอ) - การท�ำสมนุ ไพรไลแ่ มลง - การท�ำน้�ำสม้ ควนั ไม้ - การท�ำฮอรโ์ มนไข่ - สาธิตการท�ำสบู่ ยาสระผม และการท�ำนำ้� ยาลา้ งจานเหล่ามะละกอ - การผลติ แก๊สชีวภาพ ๑๑.๓๐ น. ผ่อนคลายกับกิจกรรมนวดแผนไทย ๑๒.๐๐ น. รับประทานอาหารกลางวันในชมุ ชน (อาหารพื้นถ่ิน) ส้มต�ำจิ้งหรีด/แกงหน่อไม้ดองใบย่ีหร่า/ย�ำเปราะ/งบเปราะ/แกงบุกครก/ ผกั เคยี งมะละกอ/นำ้� พริก ๑๐ อย่าง ผลิตภณั ฑ์ OTOP ของชมุ ชน (ของฝากและของทรี่ ะลกึ เพอ่ื การท่องเที่ยว) - สบู่มะละกอ - แชมพมู ะละกอ - น�ำ้ ยาลา้ งจานมะละกอ - น้�ำคลอโรฟลิ ดใ์ บมะละกอ - มะละกอหยี - เคร่อื งหนงั แท้ - บรกิ ารนวดและอบสมนุ ไพร - น�ำ้ พรกิ เผามะนาวโห่ - ยา่ นางเกลด็ หมิ ะ (แทนนำ�้ ตาลสำ� หรบั ผู้ป่วยเบาหวาน) - ปยุ๋ อนิ ทรีย์ - นำ้� ดืม่ สมนุ ไพร ราชบรุ ี ๒๕๖๒ 180

ศกึ ษาเรียนรูก้ ล่มุ องค์กรในหมบู่ ้านทอ่ งเทีย่ ว OTOP นวตั วถิ ี บ้านเหลา่ มะละกอ เชน่ ๑. กองทุนหม่บู ้าน ๒. โครงการแกไ้ ขปญั หาความยากจน (กข.คจ.) ๓. กองทนุ แม่ของแผ่นดนิ ๔. กองทุนฌาปนกิจหมูบ่ ้าน ๕. กลุ่มอาชพี สตรีอาสาพัฒนาหมู่บา้ น ๖. กลุ่มผลิตปยุ๋ อินทรีย์ ๗. โรงสชี ุมชน ๘. กลุ่มผลติ เครอ่ื งหนังบ้านเหล่ามะละกอ ๙. กลุ่มออมทรพั ย์เพอ่ื การผลติ “ชุมชนเข้มแข็ง มุ่งมน่ั พฒั นา สง่ เสรมิ เศรษฐกิจพอเพยี ง” 181 ราชบรุ ี ๒๕๖๒

บ้านหนิ สี ชมุ ชนทอ่ งเทีย่ ว OTOP นวตั วิถี เชงิ วัฒนธรรม และวิถชี วี ติ บ้านหินสีเป็นชุมชนท่ีมีท้ังคนไทยและชนเผ่ากะเหรี่ยงอาศัยอยู่ร่วมกันโดยไม่แบ่งแยก ชาติพันธุ์มีความเกื้อกูลพึ่งพาอาศัยซ่ึงกันและกัน เป็นชนเผ่ากะเหร่ียงโพล่งหรือโพล่วงวิถีชีวิต ของชาวกะเหร่ียงส่วนใหญ่จะมีความผูกพันกับธรรมชาติและส่ิงศักดิ์สิทธ์ิตามความเชื่อ การแสดงออกด้านดนตรีประกอบพิธีกรรมต่าง ๆ จึงมีกล่ินอายของความเป็นพื้นบ้าน ลักษณะ การแตง่ กายชายหญงิ แบกโง่ มภี าษาเฉพาะมปี ระเพณวี ฒั นธรรมทสี่ ำ� คญั ไดแ้ ก่ ประเพณกี นิ ขา้ วหอ่ และเรียกขวัญ ราชบรุ ี ๒๕๖๒ 182

สัญลกั ษณช์ มุ ชนและความหมาย สามเหลี่ยม คือ สัญลักษณ์ของการอนุรักษ์ สบื ทอดประเพณกี ะเหรยี่ ง สีแดง สมี ว่ ง คือ สขี องหินที่มอี ยู่ในพื้นท่ี สโลแกนหมู่บา้ น ธรรมชาติอดุ ม ชมวิถีไทย – กะเหรยี่ ง แผนทีเ่ ชือ่ มโยงเสน้ ทางการทอ่ งเท่ยี ว พร้อมอธิบาย 183 ราชบุรี ๒๕๖๒

เส้นทางท่องเทีย่ วบ้านหนิ สี เย่ียมชมศูนย์วฒั นธรรมไทยกะเหรยี่ ง ชมการแสดงของชาวกะเหรี่ยง นมัสการพระประธานวดั ป่าพหุ วาย จดุ ชมววิ พระอาทิตย์ขน้ึ ทเ่ี ขากระบงั ลม จุดเชค็ อนิ ของหมบู่ ้านอา่ งเก็บน้�ำพุกรูด อาหารพืน้ ถน่ิ ชวนใหล้ ม้ิ ลอง หมูค่ัวใบขมิน้ , แกงไก่หยวกกล้วย, ใบเปาะทอด, หลามใบบอน ผลิตภัณฑ์ชมุ ชน/OTOP ทนี่ า่ สนใจ เสอ้ื ผ้าชดุ กะเหรี่ยง, กลว้ ยแปรรูป, สับปะรดกวน, ผลไม้ (เงาะ, สบั ปะรด, กลว้ ยหอม, มะม่วง, ลำ� ไย) ราชบรุ ี ๒๕๖๒ 184

บ้านห้วยศาลา ชมุ ชนทอ่ งเทย่ี ว OTOP นวัตวถิ ี เชิงเกษตร และวิถชี ีวิต “เทยี่ ววถิ ีไทย สไตล์ชาวสวน” บา้ นหว้ ยศาลา เปน็ ชมุ ชนทมี่ วี ถิ ชี วี ติ แบบชนบท ประกอบอาชพี เกษตรกรรม ความเปน็ อยู่ ท่ีเรียบง่ายตามวิถีเศรษฐกิจพอเพียง มีความสวยงามตามธรรมชาติ แหล่งอุดมด้วยผลไม้ ได้แก่ เงาะ กะทอ้ น สบั ปะรด ทเุ รยี น สถานทพี่ กั ผอ่ นสไตลส์ บาย เสน้ ทางปน่ั จกั รยานสำ� หรบั นกั ปน่ั นอ่ งเหลก็ ลิม้ รสอาหารพน้ื ถนิ่ ดินแดนอาริยธรรมสถานปฏิบัตธิ รรมสำ� หรบั ผทู้ ร่ี ักความสงบ สัญลักษณช์ ุมชนและความหมาย ความหมาย ศาลา คอื จดุ พกั ผอ่ นสำ� หรบั ผมู้ ารว่ มประเพณกี ะเหรย่ี ง ภูเขาสีเขียว คือ ความอุดมสมบูรณ์ของธรรมชาติ พืชผัก ผลไม้ สโลแกนหมู่บ้าน “บ้านหว้ ยศาลา ววิ สวย หว้ ยน้�ำใส ผลไมเ้ ลิศรส” 185 ราชบุรี ๒๕๖๒

แ ผนทีเ่ ช่อื มโยงเสน้ ทางการท่องเท่ียว พร้อมอธบิ าย เสน้ ทางทอ่ งเที่ยวบา้ นห้วยศาลา ชมความสวยงามและปฏิบตั ิธรรม \"แดนอริยธรรมโม\" วดั พุปะหัง ราชบุรี ๒๕๖๒ 186

ท่องเที่ยวไร่พรหมรัศมีสถานที่พักผ่อนหย่อนใจ (กางเต็นท์ เล่นน�้ำ ชมธรรมชาติ สวนเงาะ ทุเรยี น ป่ันจักรยานชมธรรมชาติ ชมความสวยงามของทงุ่ ปอเทอื ง อาหารพน้ื ถิน่ ชวนใหล้ ้มิ ลอง แกงคัว่ ต้นบกุ คางคก, แกงส้มขนนุ อ่อน, แกงกลว้ ยออ่ นไก่, ขา้ วหลามไผป่ ่า, ขา้ วรวมมือ ดอกอญั ชัน ผลติ ภัณฑช์ มุ ชน/OTOP ท่ีน่าสนใจ ผลไม้ (เงาะ ทุเรยี น กระทอ้ น สบั ปะรด) ผกั ปลอดสารพษิ ไฮโดรโปรนกิ ส์ ผลไมแ้ ปรรูป 187 ราชบรุ ี ๒๕๖๒

บา้ นเขาดิน ประวัติหมู่บ้าน “บา้ นเขาดนิ ” เดมิ ทเี ปน็ ปา่ มไี มเ้ หยี ง ไมพ้ วง ไมเ้ ตง็ ไมร้ งั และไมผ้ ากทม่ี อี ยตู่ ามรมิ หว้ ย ทกุ วนั นช้ี าวบา้ นเรยี กกนั วา่ หว้ ยผาก เมอื่ ประมาณ ๖๐ ปที ผ่ี า่ นมา มรี าษฎรจากตำ� บลหนองกระทมุ่ และต�ำบลดอนทรายได้มาจับจองท่ีดินท�ำกิน เริ่มแรกก็มาตัดฟืนเผาถ่านเล้ียงชีพ พอมีต้นทุน ก็บุกเบิกพ้ืนที่ท�ำนา ปลูกผักและอาศัยภูเขาท่ีมีพืชกินได้อยู่หลายชนิด เช่น ผักหวาน เห็ดโคน เห็ดเผาะ และบุก ที่ชาวบ้านได้น�ำมาปรุงเป็นอาหารเลี้ยงชีพเสมอมา ซ่ึงภูเขานี้มีดินทรายผสม หนิ ดินแดงท้งั ภูเขา ชาวบา้ นจงึ เรยี กชอื่ ว่า ภเู ขาดิน สัญลกั ษณ์ชุมชนและความหมาย สามเหลยี่ มทสี่ ะทอ้ นถงึ ความสำ� คญั ๓ เรอ่ื ง ๓ กลมุ่ ไดแ้ ก่ (๑) หลกั บวร ทท่ี ำ� ใหช้ มุ ชนมคี วามสขุ (บา้ น วดั โรงเรยี น) (๒) หลกั เกษตรทฤษฎีใหม่ รพู้ อเพยี ง อาหารสะอาด สขุ ภาพดี (๓) ธรรมชาตทิ ม่ี คี า่ ไดแ้ ก่ ดนิ (ภเู ขาดนิ ) นำ�้ ปา่ (สตั วป์ า่ ) ราชบุรี ๒๕๖๒ 188

สโลแกนหมบู่ า้ น “พอเพียง เรยี บงา่ ย สไตลบ์ า้ นเขาดนิ ” บา้ นเขาดนิ เปน็ หมบู่ า้ นทอ่ งเทย่ี วเชงิ เกษตร (เศรษฐกจิ พอเพยี ง) เปน็ ศนู ยเ์ รยี นรเู้ ศรษฐกจิ แบบพอเพยี ง แ ผนท่เี ช่ือมโยงเส้นทางการท่องเท่ยี ว พร้อมอธบิ าย 189 ราชบุรี ๒๕๖๒

เส้นทางการทอ่ งเที่ยว สนกุ “ครึ่งวัน” ๐๙.๐๐ น. - ตอ้ นรับนกั ท่องเท่ยี วที่ “จุดเชค็ อนิ กลางสระนำ้� ” พรอ้ มใหข้ อ้ มลู ด้านการท่องเท่ียว ๑๐.๐๐ น. - ร่วมกิจกรรมชุมชนท่ี “ศูนย์เรยี นร”ู้ - เลา่ ภาพรวมการบริหารจัดการรา้ นค้าชุมชน - สาธิตการสขี ้าว - สาธิตการสานผกั ตบชวา - กจิ กรรมเก็บไขใ่ ส่เค้ก - รับชมและถา่ ยภาพทงุ่ กะหลำ�่ ดอก (ตามฤดูกาล ธนั วาคม-มนี าคม) ๑๒.๐๐ น. - รับประทานอาหารกลางวนั ในชุมชน (อาหารพ้ืนถน่ิ ) ๑๓.๐๐ น. - เลอื กซื้อของฝากผลติ ภณั ฑ์ชุมชน และเดนิ ทางกลับโดยสวสั ดภิ าพ ราชบุรี ๒๕๖๒ 190