Text-ชุดฝึกทักษะการบรรเลงระนาดเอกและวีดิทัศน์เพื่อการฝึก-รณชัย บุญลือ

41 1. วิธีการจับไม้ตีระนาดเอกแบบปากกา เป็นลักษณะที่ผู้ฝึกหัดจะต้อง เหยียดนิ้วชี้ให้ตรงบนส่วนก้านของไม้ตีระนาดเอก สว่ นปลายสุดของน้ิวชี้จะอยู่ตรงจุดกึ่งกลาง ของก้านไม้ตีระนาดเอก แล้วรวบนิ้วกลาง นิ้วนาง และน้ิวก้อยรัดไม้ตีระนาดเอกไว้กับฝ่ามือ ในขณะเดียวกันใช้นิว้ หวั แม่มือกดด้านในของไม้ตรี ะนาดเอก ตรงกบั ตำแหนง่ สว่ นโคนของนิ้วชี้ ซง่ึ อยู่ทางด้านนอกของไม้ตีระนาดเอก วิธีการจับไมต้ ีระนาดเอกแบบปากกานี้ผู้ฝกึ หัดจะต้องใช้ นวิ้ ช้ีกดจากดา้ นบนของไม้ ในขณะที่น้วิ หวั แม่มอื กดด้านขา้ ง ลักษณะการจับไม้ตีระนาดเอกแบบปากกาท่ีถูกต้อง แสดงได้ดังภาพประกอบ การจับไมต้ รี ะนาดเอกในลกั ษณะต่าง ๆ ดังต่อไปน้ี ภาพประกอบที่ 15 ลักษณะการจับไมต้ ีระนาดเอกแบบปากกา ทมี่ า : รณชยั บุญลือ; และศุภาพชิ ญ์ เกษงาม (2560)

42 ภาพประกอบท่ี 16 การจบั ไม้ตีระนาดเอกแบบปากกาในลักษณะคว่ำมือด้วยมือขวามุมมองด้านบน ท่ีมา : รณชัย บุญลือ; และกิตตภิ ัทร หลิมวงษ์ (2560) ภาพประกอบที่ 17 การจับไม้ตีระนาดเอกแบบปากกาในลกั ษณะควำ่ มือด้วยมอื ซา้ ยมุมมองดา้ นบน ทมี่ า : รณชยั บญุ ลือ; และกิตตภิ ทั ร หลมิ วงษ์ (2560)

43 ภาพประกอบท่ี 18 การจับไม้ตีระนาดเอกแบบปากกาในลักษณะหงายมือด้วยมอื ขวามุมมองด้านบน ทม่ี า : รณชัย บุญลอื ; และกติ ตภิ ัทร หลมิ วงษ์ (2560) ภาพประกอบท่ี 19 การจับไมต้ รี ะนาดเอกแบบปากกาในลักษณะหงายมือด้วยมือซา้ ยมุมมองด้านบน ท่มี า : รณชยั บญุ ลือ; และกติ ตภิ ทั ร หลมิ วงษ์ (2560)

44 ภาพประกอบที่ 20 การจบั ไม้ตรี ะนาดเอกแบบปากกาในลกั ษณะคว่ำมอื มุมมองด้านบน ทีม่ า : รณชยั บญุ ลือ; และกติ ตภิ ัทร หลมิ วงษ์ (2560) ภาพประกอบท่ี 21 การจบั ไมต้ ีระนาดเอกแบบปากกาในลกั ษณะหงายมือมุมมองด้านบน ที่มา : รณชยั บุญลอื ; และกติ ติภัทร หลมิ วงษ์ (2560)

45 ภาพประกอบที่ 22 การจบั ไม้ตรี ะนาดเอกแบบปากกาในลกั ษณะคว่ำมือมมุ มองด้านขา้ ง ทีม่ า : รณชัย บญุ ลอื ; และกติ ตภิ ทั ร หลิมวงษ์ (2560)

46 2. วิธีการจับไม้ตีระนาดเอกแบบปากนกแก้ว มีลักษณะที่คล้ายคลึงกับ วิธกี ารจบั แบบปากกาเกือบทุกประการ แตกตา่ งตรงส่วนของนิ้วชี้ คือ แทนที่จะเหยียดน้ิวชี้ ให้ตรงบนส่วนก้านของไม้ตีระนาดเอก ให้ใช้นิ้วชี้งองุ้มตวัดรัดไม้ด้านล่างไว้ เป็นลักษณะ ท่ีผู้ฝกึ หดั จะต้องรวบน้ิวกลาง น้ิวนาง และนิว้ กอ้ ยรดั ไม้ตีระนาดเอกไว้กับฝ่ามือ ในขณะเดียวกัน ใชน้ ้ิวหัวแม่มือกดดา้ นในของไม้ตีระนาดเอก ตรงกับตำแหน่งส่วนโคนของนิ้วชี้ ซึง่ อยู่ทางดา้ นนอก ของไม้ตีระนาดเอก ส่วนปลายของนิ้วช้ตี วัดรัดไม้ตีระนาดเอกด้านล่างไว้ จึงทำให้มองดูมีลักษณะ คลา้ ยกบั ปากนกแก้ว ลักษณะการจับไม้ตีระนาดเอกแบบปากนกแก้วที่ถูกต้อง แสดงได้ ดังภาพประกอบการจับไมต้ ีระนาดเอกในลกั ษณะตา่ ง ๆ ดงั ตอ่ ไปน้ี ภาพประกอบท่ี 23 ลักษณะการจับไม้ตีระนาดเอกแบบปากนกแก้ว ทม่ี า : รณชยั บญุ ลือ; และศุภาพิชญ์ เกษงาม (2560)

47 ภาพประกอบที่ 24 การจบั ไม้ตีระนาดเอกแบบปากนกแกว้ ในลกั ษณะควำ่ มอื ดว้ ยมือขวามุมมองดา้ นบน ทม่ี า : รณชยั บญุ ลือ; และกิตตภิ ทั ร หลิมวงษ์ (2560) ภาพประกอบที่ 25 การจับไมต้ รี ะนาดเอกแบบปากนกแกว้ ในลกั ษณะคว่ำมอื ดว้ ยมอื ซา้ ยมมุ มองด้านบน ท่ีมา : รณชัย บญุ ลือ; และกติ ตภิ ัทร หลิมวงษ์ (2560)

48 ภาพประกอบท่ี 26 การจบั ไมต้ รี ะนาดเอกแบบปากนกแก้วในลักษณะหงายมอื ด้วยมอื ขวามุมมองดา้ นบน ทีม่ า : รณชยั บญุ ลอื ; และกิตติภัทร หลิมวงษ์ (2560) ภาพประกอบท่ี 27 การจับไม้ตรี ะนาดเอกแบบปากนกแกว้ ในลักษณะหงายมอื ดว้ ยมอื ซ้ายมุมมองดา้ นบน ท่ีมา : รณชยั บุญลอื ; และกติ ตภิ ทั ร หลิมวงษ์ (2560)

49 ภาพประกอบท่ี 28 การจับไมต้ รี ะนาดเอกแบบปากนกแก้วในลกั ษณะคว่ำมือมมุ มองด้านบน ท่ีมา : รณชยั บุญลือ; และกิตตภิ ทั ร หลิมวงษ์ (2560) ภาพประกอบท่ี 29 การจบั ไม้ตรี ะนาดเอกแบบปากนกแก้วในลักษณะหงายมอื มุมมองด้านบน ทม่ี า : รณชัย บุญลอื ; และกิตตภิ ทั ร หลมิ วงษ์ (2560)

50 ภาพประกอบที่ 30 การจบั ไม้ตรี ะนาดเอกแบบปากนกแกว้ ในลักษณะคว่ำมือมมุ มองดา้ นขา้ ง ที่มา : รณชัย บุญลอื ; และกิตติภัทร หลมิ วงษ์ (2560)

51 วธิ กี ารดแู ล เก็บรักษาระนาดเอกและไมต้ ีระนาดเอก การดูแล เก็บรักษาระนาดเอก ควรเก็บไว้ในท่ีอุณหภูมิพอเหมาะ ไม่ร้อนจัด หรือเย็นจัดมากเกินไป เพราะจะทำให้ตะก่ัวถ่วงเสียงหลุดได้ ซึ่งจะทำให้เสียงเพ้ียน ดังน้ัน เมอื่ ตะกัว่ ถ่วงเสียงหลุด ใหร้ ีบติดทันที การเคล่ือนย้ายระนาดเอก นักเรียนจะต้องใช้วิธียก อย่าลากหรือดันไป เพราะจะทำให้ รางระนาดเอกหักหรอื ชำรดุ ได้ การดแู ล เก็บรักษาไม้ตีระนาดเอกให้ถูกวิธี มดี งั น้ี 1. อย่านำไม้ตีระนาดเอกไปตีเคร่ืองดนตรีไทยประเภทอื่น ๆ เช่น ฆ้องวงใหญ่ ระนาดทุม้ กลองทดั กลองแขก โทน รำมะนา เป็นตน้ 2. อยา่ นำไม้ตีระนาดเอกตีกับพน้ื เพราะจะทำให้ก้านไมต้ ีระนาดเอกหกั ได้ 3. อย่าวางไม้ตีระนาดเอกไว้กบั พ้นื 4. เม่ือเลิกบรรเลงระนาดเอกแล้ว ให้นักเรียนวางไม้ตีระนาดเอกไว้ระหว่าง ลกู ระนาดเอกดา้ นบน ตรงจุดกง่ึ กลางกบั นักเรยี น และควรวางไมต้ ีระนาดเอกคกู่ ัน การดูแล เกบ็ รักษาระนาดเอกและไมต้ ีระนาดเอกภายหลังการบรรเลง 1. ปลดผืนระนาดเอกลงจากตะขอโลหะแขวนผืนระนาดเอกด้านในทางซ้ายมือ ของผบู้ รรเลง 2. ใช้ผ้าสะอาดเชด็ บนผืนระนาดเอก 3. ใช้ผ้าทำความสะอาดไมต้ ีระนาดเอก และนำเก็บใส่ถุงหรือท่ีเกบ็ ท่ีเตรียมไว้ หมายเหตุ การดูแลกรณีหลังเลิกบรรเลงแล้ว และจะเก็บระนาดเอกเข้าท่ี ควรปฏบิ ัติดงั ต่อไปน้ี 1) ปลดเชอื กออกจากตะขอโลหะแขวนผืนระนาดเอกท้ังสี่ตะขอ 2) ใชผ้ ้าสะอาดเชด็ บนผนื ระนาดเอกให้ทว่ั 3) ใชผ้ ้าท่ีมีความกวา้ ง-ยาวเท่ากบั ผืนระนาดเอกปูบนผืนระนาดเอก แล้วมว้ น ผืนระนาดเอกจากลูกยอดลงมา มัดเชือกตรงช่วงตรงกลางผืนระนาดเอกที่ม้วนแล้วให้แน่น บรรจใุ สถ่ งุ ผ้าและผูกปากถุงให้เรียบร้อย 4) สว่ นผืนระนาดเอกที่ไมไ่ ด้ใชง้ าน ใหแ้ ขวนไวอ้ ยา่ ให้ถกู แดด 5) ใช้ผา้ ทำความสะอาดรางระนาดเอกใหเ้ รยี บรอ้ ย 6) ใช้ผ้าคลุมรางระนาดเอกคลมุ ใหเ้ รียบร้อย แลว้ นำเก็บเข้าที่

52 ชุดฝกึ ทกั ษะการบรรเลงระนาดเอก เร่ืองท่ี 2 โนต้ ไทยสำหรบั ระนาดเอก

53 เน้ือหาสาระ เรอื่ งที่ 2 โน้ตไทยสำหรับระนาดเอก จุดประสงค์การเรยี นรู้ 1. ดา้ นความรู้ (K : Knowledge) 1.1 นักเรยี นสามารถอา่ นโน้ตไทยสำหรบั ระนาดเอกได้ถกู ต้อง 1.2 นกั เรียนสามารถระบุตำแหน่งเสียงของลูกระนาดเอกไดถ้ ูกตอ้ ง 1.3 นักเรียนสามารถไล่เสียงตามระดับเสียงสูง-ต่ำของโน้ตไทยสำหรับระนาดเอก ไดถ้ ูกต้อง 2. ด้านเจตคตแิ ละคุณลกั ษณะ (A : Attitude and Attribute) 2.1 นักเรียนสามารถบรรยายคุณค่าและประโยชน์ของการศึกษาเรียนรู้และ บรรเลงระนาดเอกได้ 2.2 นกั เรียนสามารถปฏบิ ตั กิ ิจกรรมรว่ มกบั ผู้อืน่ ดว้ ยความรับผดิ ชอบ สาระการเรียนรู้ด้านความรู้ 1. เสียงระนาดเอกเปรียบเทียบกับเสยี งแบบสากล 2. องค์ประกอบของโน้ตไทยสำหรบั ระนาดเอก 2.1 ห้องเพลง 2.2 การจดั เรยี งตวั โนต้ 3. ลักษณะพิเศษของโนต้ ไทยสำหรบั ระนาดเอก 3.1 ลกั ษณะพเิ ศษของโนต้ ไทยสำหรับระนาดเอก 3.2 สัญลกั ษณท์ ใ่ี ช้แทนมือ

54 จากชุดฝึกทักษะการบรรเลงระนาดเอก เร่ืองที่ 1 ได้ให้ความรู้พ้ืนฐานเกี่ยวกับ ระนาดเอก ประกอบด้วยเนื้อหาสาระประวัติความเป็นมาของระนาดเอก ลักษณะของ ระนาดเอก ลักษณะการน่ังบรรเลงระนาดเอก วิธีการจับไม้ตีระนาดเอก วิธีการดูแลเก็บ รักษาระนาดเอกและไมต้ ีระนาดเอก ในภาคความรู้และภาคปฏิบัติมาแล้ว ดังน้ันในเรื่องที่ 2 จะกล่าวถึงโน้ตไทยสำหรับระนาดเอก ซึ่งการนำโน้ตไทยไปใช้กับระนาดเอก มุ่งเน้นการศึกษา เรียนรู้และปฏิบัติกิจกรรมการเรียนรู้ภาคปฏิบัติเป็นส่วนใหญ่ ดังนั้นเพ่ือท่ีจะให้บรรลุ ผลสัมฤทธ์ิทางการเรียนตามจุดประสงค์การเรียนรู้ได้อย่างมีคุณภาพและประสิทธิภาพน้ัน นักเรียนจะต้องศึกษาเรียนร้แู ละปฏิบัติกิจกรรมการเรียนรู้ตามเน้ือหาสาระและแบบฝึกทกั ษะ พื้นฐานการบรรเลงระนาดเอกที่กำหนดไว้อย่างเคร่งครัด พยายามอ่านเนื้อหาสาระและ คำแนะนำการปฏิบัติกิจกรรมการเรียนรู้ โดยปฏิบัติกิจกรรมการเรียนรู้ตามไปอย่างช้า ๆ จนกวา่ จะเกดิ ทักษะความชำนาญและถูกต้องในแตล่ ะข้นั ตอนกิจกรรมการเรียนรู้ การเรียนการสอนดนตรีไทยท่ีผ่านมาในอดีต ไมน่ ิยมใช้โน้ต มักจะจัดการเรียนการสอน ด้วยเทคนิควิธีการท่องจำเพียงอย่างเดียว และจะสอนเฉพาะในหมู่เครือญาติเท่านั้น ต่อมา การเรียนการสอนดนตรีไทยได้เข้ามาเผยแพร่ในสถานศึกษาระดับการศึกษาต่าง ๆ มากยิ่งขึ้น จึงเป็นเหตุผลให้ครูผู้สอนได้พยายามคิดค้นสร้างสรรค์สื่อนวัตกรรมการเรียนการสอน และ นำเทคโนโลยีทางการศึกษามาประยุกต์ใช้ในการเรียนการสอนดนตรีไทย เพื่อให้การจัด กิจกรรมการเรียนการสอนได้อย่างสะดวกและง่ายย่ิงข้ึน เช่น การนำโน้ตไทย ซ่ึงได้ แบบอย่างมาจากโน้ตสากลมาดัดแปลงให้เหมาะสมกับเคร่ืองดนตรีไทย โดยเฉพาะอย่างยิ่ง “โน้ตไทยสำหรับระนาดเอก” เสียงระนาดเอกเปรยี บเทียบกบั เสียงแบบสากล เสียงดนตรีมีอยู่ 7 เสียง ได้แก่ โด เร มี ฟา ซอล ลา และที สำหรับระบบโน้ตไทย สัญลักษณ์ที่ใชแ้ ทนระดับความสูง-ต่ำของเสียงถูกกำหนดโดยตัวอักษรพยัญชนะไทยจำนวน 7 ตัว ซ่ึงตัวอกั ษรทงั้ 7 ตวั น้ี ย่อมาจากเสยี งของตวั โน้ตประจำระดบั เสยี งต่าง ๆ ในระบบโนต้ สากล ดงั นี้ ตวั อักษร “ด” เป็นสัญลกั ษณ์ท่ีใชแ้ ทนระดบั เสียง “โด” ตวั อกั ษร “ร” เป็นสญั ลักษณ์ท่ใี ช้แทนระดบั เสียง “เร” ตวั อักษร “ม” เป็นสัญลักษณท์ ่ใี ชแ้ ทนระดับเสียง “ม”ี ตวั อกั ษร “ฟ” เป็นสัญลกั ษณท์ ี่ใชแ้ ทนระดับเสียง “ฟา” ตวั อกั ษร “ซ” เปน็ สญั ลักษณท์ ่ใี ชแ้ ทนระดบั เสียง “ซอล” ตวั อักษร “ล” เป็นสัญลักษณ์ทีใ่ ช้แทนระดบั เสียง “ลา” ตัวอกั ษร “ท” เปน็ สญั ลกั ษณท์ ีใ่ ช้แทนระดบั เสียง “ที”

55 ถ้าตัวโน้ตที่มีสัญลักษณ์จุดด้านล่าง ( . ) หมายถึง ตัวโน้ตที่มีระดับเสียงต่ำ เช่น “ทฺ” เป็นสัญลักษณ์ที่ใช้แทนระดับเสียง “ทีต่ำ” และตัวโน้ตที่มีสัญลักษณ์จุดด้านบน ( ) หมายถึง ตัวโน้ตที่มีระดับเสียงสูง เช่น “ดํ” เป็นสัญลักษณ์ท่ีใช้แทนระดับเสียง “โดสูง” เป็นตน้ องคป์ ระกอบของโน้ตไทยสำหรบั ระนาดเอก สัญลักษณ์แทนอัตราความสั้น-ยาวของเสียงและตัวโนต้ ประกอบด้วยองค์ประกอบ ทส่ี ำคญั 2 สว่ น ไดแ้ ก่ ห้องเพลง และการจดั เรียงตวั โน้ต 1. ห้องเพลง ห้องเพลงในระบบโน้ตไทย ทำหน้าที่เช่นเดียวกับจังหวะเคาะ หรือจังหวะตก คือ มีการเคลื่อนท่ีไปข้างหน้าในอัตราความช้า-เร็ว ที่สม่ำเสมอ คล้ายกับ อัตราการเต้นของหัวใจหรือจังหวะการแกวง่ ของลูกตุ้มนาฬิกา ทุกบรรทัดที่ใช้บันทกึ โน้ตไทย ประกอบด้วยห้องเพลงจำนวน 8 ห้องเพลง ดังนี้ 12 3 45 6 78 2. การจัดเรียงตัวโน้ต เนื่องจากสัญลักษณต์ ัวอักษร ด ร ม ฟ ซ ล และ ท ที่ใช้แทนระดับเสียงเคร่ืองดนตรี ไม่สามารถแยกแยะอัตราความส้ัน-ยาวของเสียงท่ีแตกต่างกัน ดังน้ันจึงต้องอาศยั การจดั เรียงตัวโน้ตเพ่อื สื่อสารถึงความสน้ั -ยาวของเสียง ส่ิงที่จำเป็นในการจัดเรียงโน้ตไทย เพื่อให้เกิดเป็นท่วงลีลาของจังหวะและ ทำนอง นอกเหนือจากตัวโน้ตแล้ว จำเป็นอย่างย่ิงท่ีจะต้องมีสัญลักษณ์เพิ่มค่าความยาวของเสียง โดยอาศัยสญั ลักษณ์เครือ่ งหมายลบ ( - ) ตามหลกั การพื้นฐานของการจัดเรียงตวั โน้ตในแตล่ ะห้องเพลงนั้น จังหวะเคาะ หรือจงั หวะตกจะบรรจไุ ปด้วยหน่วยยอ่ ยของเวลา มีคา่ เท่ากับ 4 หนว่ ยเคาะย่อย ดังนี้

56 หนว่ ยเคาะย่อย 1234 1234 1234 1234 1234 1234 1234 1234 เคาะ เคาะ เคาะ เคาะ เคาะ เคาะ เคาะ เคาะ หรือเปล่ียนจากหนว่ ยเคาะย่อยตวั เลข 1 2 3 4 เปน็ ตวั โน้ต ด ร ม ฟ ซ ล ท ดํ และ รํ ดงั นี้ หนว่ ยเคาะยอ่ ย ด ด ด ร ร ร ร ม ม ม ม ฟ ฟ ฟ ฟ ซ ซ ซ ซ ล ล ล ล ท ท ท ท ดํ ดํ ดํ ดํ รํ เคาะ เคาะ เคาะ เคาะ เคาะ เคาะ เคาะ เคาะ ในการบันทกึ ตามระบบโน้ตไทย ตัวโนต้ แตล่ ะตวั และสัญลกั ษณเ์ คร่ืองหมายจงั หวะ แต่ละตัว มีค่าของอัตราความยาวเท่ากับ 1 หน่วยเคาะย่อยเท่ากันหมด ซ่ึงอาจจะทำความเข้าใจ ได้งา่ ยขึน้ ดงั ตวั อยา่ งต่อไปนี้ - - - ด เทา่ กบั - - - ซ - - ล ดํ เท่ากบั - - ม ซ - ดํ - ล เทา่ กับ - ซ - ม ร ม ซ ล เทา่ กบั ดํ ล ซ ม ระบบโน้ตไทยสำหรับระนาดเอก มีหลักการพืน้ ฐานเชน่ เดียวกับระบบโนต้ ไทยทั่วไป กล่าวคือ ประกอบด้วยสัญลักษณต์ วั อักษร ด ร ม ฟ ซ ล และ ท ท่ีใชแ้ ทนระดบั สูง-ต่ำ ของเสียงเคร่ืองดนตรี และสัญลักษณ์เคร่ืองหมายลบ ( - ) เพื่อใช้ประโยชน์ในการเพ่ิมค่าความยาว ของเสียง ตลอดท้ังการจัดเรียงตัวโน้ตในห้องเพลงทั้ง 8 ห้องเพลง ดังน้ันหากผู้ที่ยังไม่เข้าใจ ระบบโน้ตไทย แต่ต้องการท่ีจะฝึกบรรเลงระนาดเอกได้อย่างมีคุณภาพและประสิทธภิ าพย่ิงข้ึน จำเปน็ อยา่ งย่ิงท่ีจะตอ้ งทำความเข้าใจในเรือ่ งทฤษฎีโน้ตไทยหรือโนต้ ดนตรีไทยให้เข้าใจอย่างถ่องแท้

57 ลักษณะพเิ ศษของโน้ตไทยสำหรับระนาดเอก โน้ตไทยสำหรับระนาดเอกมลี ักษณะพิเศษบางประการที่ผูฝ้ กึ หัดระนาดเอกควรทราบ ดังนี้ 1. สัญลกั ษณ์ทใี่ ช้แทนชว่ งทบเสยี ง (Octave Sign) เน่ืองจากเคร่ืองดนตรีไทย ประเภทเครื่องตีรวมท้ังระนาดเอกนั้น เป็นเคร่ืองดนตรีที่มีช่วงพิสัยของเสียงที่กว้างมากกว่า 7 ระดับเสียง ดังนัน้ จึงจำเป็นต้องกำหนดสัญลักษณ์แทนเสียง ซ่ึงเสียงเดียวกันแต่ต่างระดับเสียง ดงั น้ันสัญลักษณ์แทนช่วงทบเสียงของโนต้ ไทยสำหรับระนาดเอก จึงแบ่งออกเป็น 3 ลักษณะ ดังนี้ 1.1 ช่วงทบเสียงสูง (Higher Octave) สัญลักษณ์แทนระดับทบเสียงสูง ใชส้ ญั ลักษณ์จดุ ( ) แสดงไว้ดา้ นบนตวั โนต้ ดงั ตัวอยา่ งทำนองตอ่ ไปน้ี - ดํ - รํ - มํ - ซํ - - - ฟํ - - - มํ - ซํ - ฟํ - มํ - รํ - ฟํ - มํ - รํ - ดํ อย่างไรก็ตาม หากพิจารณาจากลูกระนาดเอกเป็นเกณฑ์ ช่วงทบเสียงสูง ในกรณีของระนาดเอก จะปรากฏเฉพาะ 5 ระดับเสียงเท่านั้น ได้แก่ ตัวโน้ตเสียง ดํ รํ มํ ฟํ และ ซํ 1.2 ช่วงทบเสียงต่ำ (Lower Octave) สัญลักษณ์แทนระดับทบเสียงต่ำ ใชส้ ัญลักษณ์จดุ ( . ) แสดงไว้ดา้ นลา่ งตวั โนต้ ดงั ตวั อยา่ งทำนองต่อไปนี้ - ดฺ - รฺ - มฺ - ซฺ - - - มฺ - - - ลฺ - - - - - ทฺ - ลฺ - ซฺ - ฟฺ - มฺ - รฺ ในจำนวนลูกระนาดเอกท้ัง 22 ลูกน้ัน มีลูกระนาดเอกที่สังกัดอยู่ใน ช่วงทบเสยี งตำ่ จำนวน 7 ลกู ได้แก่ ตัวโน้ตเสยี ง ดฺ รฺ มฺ ฟฺ ซฺ ลฺ และ ทฺ นอกจากน้ี โน้ตไทยสำหรับระนาดเอกท่ีมีเสียงต่ำสุดไปทางซ้ายมืออีก 3 เสียง ได้แก่ ตัวโน้ตเสียง ซ ล และ ท จึงใช้สัญลักษณ์ขีดเส้นใต้ ( _ ) แสดงไว้ ดา้ นล่างตัวโน้ต ดังตวั อย่างทำนองเพลงตอ่ ไปน้ี -ซ-ล -ท-ล ทลทซ -ล-ท ทลทซ -ล-ท --ลซ -ล-ซ 1.3 ช่วงเสียงกลาง (Middle Octave) กำหนดใหใ้ ชส้ ัญลักษณ์ตัวอักษร ด ร ม ฟ ซ ล และ ท รวมทัง้ หมดมี 7 ระดบั เสยี ง

58 ดังน้ันหากนำระดับเสียงทั้งหมด ทั้งระดับเสียงในช่วงทบเสียงสูง ช่วงทบเสียงต่ำ และช่วงเสียงกลางมาเรียงติดต่อกัน จะได้ระดับเสียงของระนาดเอกทุกตำแหน่งเสียงของ ลูกระนาดเอก จำนวน 22 ระดับเสยี ง และ 22 ตำแหนง่ เสียง แสดงได้ดังภาพประกอบท่ี 31 ระดบั เสยี ง ซ ล ท ดฺ รฺ มฺ ฟฺ ซฺ ลฺ ทฺ ด ร ม ฟ ซ ล ท ดํ รํ มํ ฟํ ซํ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 ตำแหน่งเสียง ภาพประกอบที่ 31 ตำแหน่งเสียงของลกู ระนาดเอก ท่ีมา : รณชัย บุญลือ (2560) 2. สญั ลักษณ์ทใ่ี ชแ้ ทนมอื สัญลกั ษณ์ท่ีใชแ้ ทนตำแหน่งของมือขวาและมือซ้าย แสดงโดยการแบ่งห้องเพลงของโน้ตไทยสำหรับระนาดเอกออกเป็น 2 ส่วน ได้แก่ ส่วนบน และส่วนล่าง ในกรณีท่ีตัวโน้ตถูกบรรจุไว้ในส่วนบนหรือเหนือเส้น หมายถึง ตัวโน้ตที่ต้อง บรรเลงด้วยมือขวา และหากในกรณีที่ตัวโน้ตถูกบรรจุไว้ในส่วนล่างหรือใต้เส้น หมายถึง ตัวโน้ตทต่ี อ้ งบรรเลงด้วยมอื ซา้ ย ดงั ตวั อยา่ งทำนองตอ่ ไปน้ี

59 ห้องเพลงท่ี 1 2 3 4 5 6 7 8 มอื ขวา - - - ซ ล ล ล ล - - - ดํ ล ล ล ล ซ ล ดํ ซ - ล - ซ ดํ ล ซ ม - ม ม ม มอื ซา้ ย - - - ซฺ ลฺ ลฺ ลฺ ลฺ - - - ดํ ลฺ ลฺ ลฺ ลฺ ซฺ ลฺ ด ซฺ - ลฺ - ซฺ ด ลฺ ซฺ มฺ - มฺ มฺ มฺ จากตวั อยา่ งของทำนองท่ียกมาน้ี ในทางปฏิบตั ิสามารถบรรเลงได้ตอ่ ไปน้ี หอ้ งเพลงที่ 1 และ 3 มีวธิ ีการบรรเลงระนาดเอกทีค่ ล้ายคลึงกัน โดยใชม้ ือขวาและมือซ้าย ตีลงไปทีล่ ูกระนาดเอกพร้อมกันทั้ง 2 มอื เปน็ คู่ 8 ห้องเพลงละ 1 ครั้ง หอ้ งเพลงที่ 2 และ 4 มีวธิ กี ารบรรเลงระนาดเอกท่ีเหมือนกนั โดยใชม้ ือขวาและมอื ซ้ายตลี งไป ทล่ี กู ระนาดเอกพร้อมกันท้ัง 2 มอื เป็นคู่ 8 หอ้ งเพลงละ 1 พยางค์ 4 ครั้ง หอ้ งเพลงที่ 5 และ 7 มีวธิ กี ารบรรเลงระนาดเอกทค่ี ลา้ ยคลงึ กัน โดยใชม้ ือขวาและมอื ซา้ ยตลี งไป ทีล่ ูกระนาดเอกพร้อมกันท้ัง 2 มือ เปน็ คู่ 8 ห้องเพลงละ 4 พยางค์ หอ้ งเพลงที่ 6 มีวธิ ีการบรรเลงระนาดเอกโดยใชม้ ือขวาและมือซา้ ยตลี งไปทล่ี ูกระนาดเอก พรอ้ มกนั ทง้ั 2 มอื เปน็ คู่ 8 2 พยางค์ หอ้ งเพลงท่ี 8 มีวิธกี ารบรรเลงระนาดเอกโดยใชม้ ือขวาและมือซา้ ยตีลงไปทล่ี ูกระนาดเอก พรอ้ มกันท้ัง 2 มือ เปน็ คู่ 8 1 พยางค์ 3 คร้ัง

60 ชดุ ฝกึ ทักษะการบรรเลงระนาดเอกและวดี ทิ ศั น์เพอื่ การฝึก เรื่องท่ี 3 แบบฝกึ ทกั ษะพื้นฐานการบรรเลงระนาดเอก

61 เนอ้ื หาสาระ เรื่องท่ี 3 แบบฝึกทักษะพืน้ ฐานการบรรเลงระนาดเอก จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ 1. ดา้ นทกั ษะ/กระบวนการ (P : Process/Skill) 1.1 นักเรียนสามารถเตรียมความพร้อมและปรับระนาดเอกก่อนการบรรเลงได้ ถกู ตอ้ ง 1.2 นักเรียนสามารถเตรยี มพรอ้ มบรรเลงระนาดเอกด้วยทา่ นัง่ ทถ่ี กู ต้องได้ 1.3 นักเรียนสามารถเตรียมพร้อมบรรเลงระนาดเอกด้วยการจับไม้ตีระนาดเอก ได้ถกู ต้อง 1.4 นักเรยี นสามารถบรรเลงระนาดเอกสองมือพร้อมกนั เป็นคู่ 8 ได้ถกู ต้อง 1.5 นกั เรยี นสามารถบรรเลงระนาดเอกด้วยลักษณะการตีฉากเปน็ คู่ 8 ได้ถกู ตอ้ ง 1.6 นกั เรยี นสามารถบรรเลงระนาดเอกดว้ ยลกั ษณะการตีเก็บเป็นคู่ 8 ได้ถกู ต้อง 1.7 นกั เรยี นสามารถบรรเลงระนาดเอกด้วยลักษณะการตีสงมอื และตีสมิ ไดถ้ กู ต้อง 1.8 นกั เรียนสามารถบรรเลงระนาดเอกดว้ ยลักษณะการตกี รอเป็นคู่ 8 ไดถ้ ูกต้อง 2. ด้านเจตคตแิ ละคณุ ลกั ษณะ (A : Attitude and Attribute) 2.1 นักเรียนสามารถบรรยายคุณค่าและประโยชน์ของการศึกษาเรียนรู้และ บรรเลงระนาดเอกได้ 2.2 นักเรียนสามารถปฏบิ ตั กิ จิ กรรมรว่ มกับผอู้ ืน่ ดว้ ยความรับผิดชอบ สาระการเรียนรู้ด้านทักษะ/กระบวนการ 1. ลักษณะการตแี ละวิธกี ารบรรเลงระนาดเอก 2. ข้ันตอนการฝึกทกั ษะพน้ื ฐานการบรรเลงระนาดเอก

62 ลักษณะการตแี ละวิธกี ารบรรเลงระนาดเอก ลักษณะการตีระนาดเอกท่ีถูกต้อง และบรรเลงระนาดเอกด้วยวิธีการตีที่ถูกต้อง ตามแบบฝกึ ทักษะพน้ื ฐานการบรรเลงระนาดเอก ถือว่าเป็นตัวบ่งช้ีคุณภาพขององค์ประกอบ ด้านกระบวนการบรรเลงระนาดเอก เพราะจะทำให้นักเรียนฝึกบรรเลงระนาดเอกให้ประสบ ผลสัมฤทธ์ิตามเกณฑ์การประเมินได้อย่างมีคุณภาพและประสิทธิภาพย่ิงขึ้น โดยเกณฑ์ การป ระเมิ น ข อ งตัว บ่ งช้ี คุณ ภ าพ ต าม อ งค์ป ระก อ บ ด้ าน ก ระบ วน ก ารบ ร รเลงระ น าด เอ ก ดังรายละเอยี ดตอ่ ไปน้ี 1. ตัวบ่งช้ีคุณภาพบรรเลงระนาดเอกด้วยลักษณะการตีระนาดเอกที่ถูกต้อง (รณชัย บญุ ลอื ; น้ำทพิ ย์ บุญลอื ; และทศั นยั บุญลอื . 2548 : 158) เกณฑก์ ารประเมนิ 1.1 ตีตรงกลางลกู ระนาดเอกแต่ละลกู 1.2 ใช้กล้ามเนื้อหัวไหล่และแขนทั้งสองข้างเป็นหลักในการบรรเลง ระนาดเอก 1.3 ยกไม้ตรี ะนาดเอกสงู ประมาณ 4-6 นวิ้ จากผืนระนาดเอก 1.4 ในการตีระนาดเอกด้วยความเร็ว ใช้ส่วนของกล้ามเน้ือตรึงหัวไหล่ เปน็ หลัก 1.5 จบั ไมต้ แี น่นพอประมาณ 2. ตวั บง่ ชค้ี ณุ ภาพบรรเลงระนาดเอกดว้ ยวิธกี ารตีระนาดเอกทีถ่ กู ต้อง (รณชัย บญุ ลอื ; น้ำทิพย์ บุญลอื ; และทัศนัย บุญลือ. 2548 : 158) เกณฑ์การประเมนิ 2.1 ใช้วิธีการตีสองมือพร้อมกันเป็นคู่ต่าง ๆ ได้ถูกต้อง โดยใช้มือซ้าย และมือขวาตีลงไปทล่ี กู ระนาดเอกพร้อมกันท้ังสองมือ 2.2 น้ำหนักการตีมอื ขวามากกว่ามอื ซ้ายเล็กนอ้ ย 2.3 ใช้วิธีการตกี รอคู่ต่าง ๆ ได้ถูกต้อง โดยใช้มือซ้ายตีลงก่อนแล้วตาม ด้วยมอื ขวาสลับกันให้เกิดเสยี งถี่ ๆ มือซา้ ยและมือขวาต้องมีน้ำหนักทเ่ี ท่ากนั และจบดว้ ยมอื ขวา 2.4 ใช้วิธีการตีในรูปแบบวิธีการตีระนาดเอกต่าง ๆ ได้ถูกต้องตาม หลักวชิ าการดุรยิ างคศลิ ป์

63 ข้นั ตอนการฝกึ ทกั ษะพื้นฐานการบรรเลงระนาดเอก 1. แบบฝึกทักษะที่ 1 บรรเลงระนาดเอกสองมือพร้อมกนั เป็นคู่ 8 1 พยางค์ 3 คร้ัง ขาข้ึนขาลง 1.1 วิธกี ารบรรเลงระนาดเอกสองมอื พรอ้ มกนั เป็นคู่ 8 1 พยางค์ 3 คร้ัง ขาขน้ึ นักเรียนใช้มือขวาและมือซ้ายตลี งไปท่ีลูกระนาดเอกพร้อมกนั ทง้ั 2 มือ เป็นคู่ 8 1 พยางค์ 3 ครั้ง ขาขึ้น ให้น้ำหนักมือทง้ั 2 มือ เท่ากัน และใหเ้ สียงท้ัง 2 เสียง ดังเท่ากัน โดยใช้มือขวาตลี ูกท่ี 8 เสียงซอลตำ่ (ซฺ) และมือซ้ายตีที่ลูกท่ัง เสียงซอลตำ่ สุด (ซ) พร้อมกัน กับมือขวาเป็นคู่ 8 พยางค์ละ 3 ครั้ง บรรเลงระนาดเอกไล่มือไล่เสียงเช่นนี้ขึ้นไปจนมือขวา ไปตีจบที่ลูกยอด เสียงซอลสูง (ซํ) และมือซ้ายตีลกู ท่ี 15 เสียงซอล (ซ) พร้อมกันกบั มือขวา เป็นคู่ 8 โดยนักเรียนฝึกบรรเลงระนาดเอกสองมือพร้อมกันเป็นคู่ 8 1 พยางค์ 3 ครั้ง ขาข้ึน ตามโน้ตไทยสำหรับระนาดเอกในแบบฝึกทักษะและวีดิทัศน์สาธิตการบรรเลงระนาดเอก จาก QR Code (คิวอาร์ โค้ด) หรอื ทางเวบ็ ไซตไ์ ดด้ ังนี้ บรรทัดท่ี 1 ห้องเพลงท่ี 1 2 3 4 5 6 7 8 มอื ขวา - ซฺ ซฺ ซฺ - ลฺ ลฺ ลฺ - ทฺ ทฺ ทฺ - ด ด ด - ร ร ร - ม ม ม - ฟ ฟ ฟ - ซ ซ ซ มอื ซ้าย - ซ ซ ซ - ล ล ล - ท ท ท - ดฺ ดฺ ดฺ - รฺ รฺ รฺ - มฺ มฺ มฺ - ฟฺ ฟฺ ฟฺ - ซฺ ซฺ ซฺ บรรทัดท่ี 2 หอ้ งเพลงท่ี 1 2 3 4 5 6 7 มอื ขวา - ล ล ล - ท ท ท - ดํ ดํ ดํ - รํ รํ รํ - มํ มํ มํ - ฟํ ฟํ ฟํ - ซํ ซํ ซํ มอื ซา้ ย - ลฺ ลฺ ลฺ - ทฺ ทฺ ทฺ - ด ด ด - ร ร ร - ม ม ม - ฟ ฟ ฟ - ซ ซ ซ สแกนรับชมวดี ทิ ัศนท์ ่ีน่ี https://www.youtube.com/watch?v=CRS7n_MlTDI&feature=share

64 1.2 วธิ กี ารบรรเลงระนาดเอกสองมือพร้อมกันเป็นคู่ 8 1 พยางค์ 3 ครัง้ ขาลง นักเรยี นใช้มือขวาและมือซ้ายตีลงไปท่ลี ูกระนาดเอกพร้อมกันทั้ง 2 มือ เป็นคู่ 8 1 พยางค์ 3 ครั้ง ขาลง ใหน้ ้ำหนักมือท้ัง 2 มือ เท่ากัน และให้เสียงทั้ง 2 เสียง ดังเท่ากัน โดยใช้มือขวาตีที่ลูกยอด เสียงซอลสูง (ซํ) และมือซ้ายตีลูกที่ 15 เสียงซอล (ซ) พร้อมกัน กบั มือขวาเปน็ คู่ 8 พยางค์ละ 3 ครง้ั บรรเลงระนาดเอกไล่มือไลเ่ สียงเชน่ น้ีลงมาจนมือขวาไป ตีจบลูกท่ี 8 เสียงซอลต่ำ (ซฺ) และมือซ้ายตีลูกท่ัง เสียงซอลต่ำสุด (ซ) พร้อมกันกับมือขวา เป็นคู่ 8 โดยนกั เรียนฝึกบรรเลงระนาดเอกสองมือพร้อมกันเป็นคู่ 8 1 พยางค์ 3 ครั้ง ขาลง ตามโน้ตไทยสำหรับระนาดเอกในแบบฝึกทักษะและวีดิทัศน์สาธิตการบรรเลงระนาดเอก จาก QR Code (คิวอาร์ โคด้ ) หรอื ทางเวบ็ ไซต์ไดด้ งั นี้ บรรทัดท่ี 1 หอ้ งเพลงที่ 1 2 3 4 5 6 7 8 มอื ขวา - ซํ ซํ ซํ - ฟํ ฟํ ฟํ - มํ มํ มํ - รํ รํ รํ - ดํ ดํ ดํ - ท ท ท - ล ล ล - ซ ซ ซ มอื ซา้ ย - ซ ซ ซ - ฟ ฟ ฟ - ม ม ม - ร ร ร - ด ด ด - ทฺ ทฺ ทฺ - ลฺ ลฺ ลฺ - ซฺ ซฺ ซฺ บรรทัดที่ 2 ห้องเพลงที่ 1 2 3 4 5 6 7 มือขวา - ฟ ฟ ฟ - ม ม ม - ร ร ร - ด ด ด - ทฺ ทฺ ทฺ - ลฺ ลฺ ลฺ - ซฺ ซฺ ซฺ มือซา้ ย - ฟฺ ฟฺ ฟฺ - มฺ มฺ มฺ - รฺ รฺ รฺ - ดฺ ดฺ ดฺ - ท ท ท - ล ล ล - ซ ซ ซ สแกนรับชมวดี ิทัศนท์ ีน่ ี่ https://www.youtube.com/watch?v=6FtQliB9pSQ&t=65s

65 2. แบบฝึกทักษะที่ 2 บรรเลงระนาดเอกสองมือพร้อมกันเป็นคู่ 8 3 พยางค์ ขาข้ึนขาลง 2.1 วธิ กี ารบรรเลงระนาดเอกสองมอื พรอ้ มกันเปน็ คู่ 8 3 พยางค์ ขาขน้ึ นักเรียนใช้มือขวาและมือซ้ายตีลงไปท่ีลูกระนาดเอกพร้อมกันท้งั 2 มือ เป็นคู่ 8 3 พยางค์ ขาขึ้น ให้น้ำหนักมือทั้ง 2 มือ เท่ากัน และใหเ้ สียงทั้ง 2 เสียง ดังเทา่ กัน โดยใช้ มือขวาตีลูกที่ 8 เสียงซอลตำ่ (ซ)ฺ และมือซ้ายตีที่ลูกท่ัง เสียงซอลต่ำสดุ (ซ) พร้อมกันกับ มือขวาเปน็ คู่ 8 ตพี ร้อมกันเป็นคู่ 8 เรยี งเสียงข้นึ ไปอกี 2 พยางค์ เรมิ่ จากลูกท่ังไปหาลกู ยอด บรรเลงระนาดเอกไลม่ ือไล่เสียงเช่นน้ีขึน้ ไปจนมือขวาไปตีจบทีล่ ูกยอด เสียงซอลสูง (ซ)ํ และ มอื ซ้ายตีลูกที่ 15 เสยี งซอล (ซ) พร้อมกันกับมือขวาเป็นคู่ 8 โดยนักเรียนฝึกบรรเลงระนาดเอก สองมือพร้อมกนั เปน็ คู่ 8 3 พยางค์ ขาขึ้น ตามโน้ตไทยสำหรับระนาดเอกในแบบฝึกทักษะ และวีดิทัศน์สาธติ การบรรเลงระนาดเอกจาก QR Code (ควิ อาร์ โค้ด) หรอื ทางเวบ็ ไซต์ได้ดังน้ี บรรทดั ท่ี 1 หอ้ งเพลงที่ 1 2 3 4 5 6 7 8 มือขวา - ซฺ ลฺ ทฺ - ลฺ ทฺ ด - ทฺ ด ร - ด ร ม - ร ม ฟ - ม ฟ ซ - ฟ ซ ล - ซ ล ท มอื ซา้ ย - ซ ล ท - ล ท ดฺ - ท ดฺ รฺ - ดฺ รฺ มฺ - รฺ มฺ ฟฺ - มฺ ฟฺ ซฺ - ฟฺ ซฺ ลฺ - ซฺ ลฺ ทฺ บรรทัดท่ี 2 ห้องเพลงท่ี 1 2 3 4 มอื ขวา - ท ดํ รํ - ดํ รํ มํ - รํ มํ ฟํ - มํ ฟํ ซํ มือซา้ ย - ทฺ ด ร - ด ร ม - ร ม ฟ - ม ฟ ซ สแกนรบั ชมวีดิทศั น์ทน่ี ่ี https://www.youtube.com/watch?v=hnIsqbYfvdU

66 2.2 วิธกี ารบรรเลงระนาดเอกสองมอื พร้อมกนั เปน็ คู่ 8 3 พยางค์ ขาลง นักเรยี นใช้มือขวาและมือซ้ายตลี งไปท่ลี ูกระนาดเอกพร้อมกนั ทั้ง 2 มือ เปน็ คู่ 8 3 พยางค์ ขาลง ให้น้ำหนักมือท้ัง 2 มือ เท่ากัน และให้เสียงทั้ง 2 เสียง ดังเท่ากัน โดยใช้ มือขวาตีที่ลกู ยอด เสียงซอลสงู (ซ)ํ และมือซา้ ยตีลกู ที่ 15 เสียงซอล (ซ) พร้อมกันกับมือขวา เป็นคู่ 8 ตพี รอ้ มกันเป็นคู่ 8 เรียงเสียงลงมาอกี 2 พยางค์ เร่ิมจากลกู ยอดไปหาลูกทั่ง บรรเลง ระนาดเอกไล่มือไล่เสียงเช่นนี้ลงมาจนมือขวาไปตีจบลูกท่ี 8 เสียงซอลต่ำ (ซฺ) และมือซ้าย ตีลูกท่งั เสียงซอลต่ำสุด (ซ) พรอ้ มกนั กับมือขวาเป็นคู่ 8 โดยนักเรยี นฝึกบรรเลงระนาดเอก สองมือพร้อมกันเป็นคู่ 8 3 พยางค์ ขาลง ตามโน้ตไทยสำหรับระนาดเอกในแบบฝึกทักษะ และวดี ทิ ศั นส์ าธติ การบรรเลงระนาดเอกจาก QR Code (คิวอาร์ โคด้ ) หรือทางเว็บไซต์ไดด้ ังน้ี บรรทัดท่ี 1 หอ้ งเพลงที่ 1 2 3 4 5 6 7 8 มือขวา - ซํ ฟํ มํ - ฟํ มํ รํ - มํ รํ ดํ - รํ ดํ ท - ดํ ท ล - ท ล ซ - ล ซ ฟ - ซ ฟ ม มอื ซ้าย - ซ ฟ ม - ฟ ม ร - ม ร ด - ร ด ทฺ - ด ทฺ ลฺ - ทฺ ลฺ ซฺ - ลฺ ซฺ ฟฺ - ซฺ ฟฺ มฺ บรรทัดที่ 2 ห้องเพลงที่ 1 2 3 4 มือขวา - ฟ ม ร - ม ร ด - ร ด ทฺ - ทฺ ลฺ ซฺ มือซา้ ย - ฟฺ มฺ รฺ - มฺ รฺ ดฺ - รฺ ดฺ ท - ท ล ซ สแกนรบั ชมวดี ิทศั น์ทนี่ ี่ https://www.youtube.com/watch?v=7hP1EWANGgs

67 3. แบบฝึกทักษะที่ 3 บรรเลงระนาดเอกสองมือพร้อมกันเป็นคู่ 8 4 พยางค์ ขาขึ้นขาลง 3.1 วธิ ีการบรรเลงระนาดเอกสองมือพร้อมกนั เป็นคู่ 8 4 พยางค์ ขาขึน้ นักเรียนใช้มือขวาและมือซ้ายตีลงไปทลี่ ูกระนาดเอกพร้อมกนั ทั้ง 2 มือ เปน็ คู่ 8 4 พยางค์ ขาข้นึ ให้น้ำหนักมือทั้ง 2 มือ เท่ากัน และให้เสียงทั้ง 2 เสียง ดังเท่ากนั โดยใช้ มือขวาตีลูกท่ี 8 เสียงซอลต่ำ (ซฺ) และมือซ้ายตีท่ีลูกท่ัง เสียงซอลต่ำสดุ (ซ) พร้อมกันกับ มอื ขวาเปน็ คู่ 8 ตพี รอ้ มกนั เป็นคู่ 8 เรียงเสียงขน้ึ ไปอีก 3 พยางค์ เร่ิมจากลกู ทงั่ ไปหาลกู ยอด บรรเลงระนาดเอกเช่นน้ีข้ึนไปจนมือขวาไปตีจบที่ลูกยอด เสียงซอลสูง (ซํ) และมือซ้าย ตีลูกที่ 15 เสียงซอล (ซ) พร้อมกันกับมือขวาเป็นคู่ 8 โดยนักเรียนฝึกบรรเลงระนาดเอก สองมือพร้อมกนั เป็นคู่ 8 4 พยางค์ ขาขึ้น ตามโน้ตไทยสำหรับระนาดเอกในแบบฝึกทักษะ และวีดิทัศน์สาธติ การบรรเลงระนาดเอกจาก QR Code (คิวอาร์ โค้ด) หรือทางเว็บไซต์ได้ดังน้ี บรรทดั ท่ี 1 หอ้ งเพลงท่ี 1 2 3 4 5 6 7 8 มอื ขวา ซฺ ลฺ ทฺ ด ลฺ ทฺ ด ร ทฺ ด ร ม ด ร ม ฟ ร ม ฟ ซ ม ฟ ซ ล ฟ ซ ล ท ซ ล ท ดํ มอื ซา้ ย ซ ล ท ดฺ ล ท ดฺ รฺ ท ดฺ รฺ มฺ ดฺ รฺ มฺ ฟฺ รฺ มฺ ฟฺ ซฺ มฺ ฟฺ ซฺ ลฺ ฟฺ ซฺ ลฺ ทฺ ซฺ ลฺ ทฺ ด บรรทัดท่ี 2 หอ้ งเพลงท่ี 1 2 3 4 มือขวา ล ท ดํ รํ ท ดํ รํ มํ ดํ รํ มํ ฟํ รํ มํ ฟํ ซํ มือซา้ ย ลฺ ทฺ ด ร ทฺ ด ร ม ด ร ม ฟ ร ม ฟ ซ สแกนรบั ชมวดี ทิ ศั นท์ ีน่ ี่ https://www.youtube.com/watch?v=xqTbOxyiSFE

68 3.2 วธิ ีการบรรเลงระนาดเอกสองมือพร้อมกันเปน็ คู่ 8 4 พยางค์ ขาลง นกั เรยี นใช้มือขวาและมือซ้ายตลี งไปที่ลูกระนาดเอกพร้อมกันทั้ง 2 มือ เป็นคู่ 8 4 พยางค์ ขาลง ให้น้ำหนักมือทั้ง 2 มือ เทา่ กัน และให้เสียงทั้ง 2 เสียง ดังเท่ากัน โดยใช้ มือขวาตที ่ีลกู ยอด เสียงซอลสงู (ซํ) และมือซ้ายตลี ูกท่ี 15 เสียงซอล (ซ) พรอ้ มกันกับมือขวา เป็นคู่ 8 ตีพร้อมกันเป็นคู่ 8 เรยี งเสียงลงมาอีก 3 พยางค์ เร่ิมจากลูกยอดไปหาลูกท่ัง บรรเลง ระนาดเอกไล่มือไล่เสียงเช่นนี้ลงมาจนมือขวาไปตีจบลูกท่ี 8 เสียงซอลต่ำ (ซฺ) และมือซ้าย ตลี ูกทงั่ เสียงซอลต่ำสุด (ซ) พร้อมกันกับมือขวาเป็นคู่ 8 โดยนักเรยี นฝึกบรรเลงระนาดเอก สองมือพร้อมกันเปน็ คู่ 8 4 พยางค์ ขาลง ตามโน้ตไทยสำหรับระนาดเอกในแบบฝึกทักษะ และวดี ทิ ัศน์สาธติ การบรรเลงระนาดเอกจาก QR Code (คิวอาร์ โค้ด) หรือทางเวบ็ ไซต์ได้ดังน้ี บรรทัดที่ 1 ห้องเพลงที่ 1 2 3 4 5 6 7 8 มือขวา ซํ ฟํ มํ รํ ฟํ มํ รํ ดํ มํ รํ ดํ ท รํ ดํ ท ล ดํ ท ล ซ ท ล ซ ฟ ล ซ ฟ ม ซ ฟ ม ร มือซา้ ย ซ ฟ ม ร ฟ ม ร ด ม ร ด ทฺ ร ด ทฺ ลฺ ด ทฺ ลฺ ซฺ ทฺ ลฺ ซฺ ฟฺ ลฺ ซฺ ฟฺ มฺ ซฺ ฟฺ มฺ รฺ บรรทัดท่ี 2 ห้องเพลงที่ 1 2 3 4 มือขวา ฟ ม ร ด ม ร ด ทฺ ร ด ทฺ ลฺ ด ทฺ ลฺ ซฺ มือซา้ ย ฟฺ มฺ รฺ ดฺ มฺ รฺ ดฺ ท รฺ ดฺ ท ล ดฺ ท ล ซ สแกนรบั ชมวีดิทัศน์ท่นี ี่ https://www.youtube.com/watch?v=raAib25IaIw

69 4. แบบฝกึ ทกั ษะที่ 4 บรรเลงระนาดเอกด้วยลักษณะการตฉี ากเป็นคู่ 8 ขาขึ้นขาลง 4.1 วธิ กี ารบรรเลงระนาดเอกด้วยลกั ษณะการตีฉากเป็นคู่ 8 ขาข้นึ นกั เรียนใช้มือขวาและมือซ้ายตีลงไปทลี่ ูกระนาดเอกพร้อมกนั ท้ัง 2 มือ เป็นคู่ 8 ขาข้ึน ตีให้หวั ไมร้ ะนาดเอกทั้ง 2 มือ ลงพร้อมกัน และได้น้ำหนักมือท้ัง 2 มือ ประมาณกัน เป็นการบรรเลงระนาดเอกในลักษณะการตีแบบตีทั้งแขน ในขณะที่ยกแขนท่อนล่างขึ้นนั้น ให้แขนทอ่ นบนขนานกับลำตัว แขนท่อนล่างทัง้ 2 แขน ยกข้ึนเกอื บตั้งฉากกบั พนื้ หลังจากนั้น ให้ตีลงอยา่ งสมำ่ เสมอ ในลักษณะ “ย้ังมือ” จะไดเ้ สียงเบากว่าปกติ โดยใช้มือขวาตลี ูกท่ี 8 เสียงซอลต่ำ (ซฺ) และมือซ้ายตีที่ลูกทั่ง เสียงซอลต่ำสุด (ซ) พร้อมกันกับมือขวาเป็นคู่ 8 ตีฉากเป็นคู่ 8 เรียงเสียงข้ึนไป เริ่มจากลูกท่ังไปหาลูกยอด บรรเลงระนาดเอกเช่นนี้ขึ้นไป จนมือขวาไปตีจบท่ีลูกยอด เสียงซอลสูง (ซํ) และมอื ซ้ายตีลูกที่ 15 เสียงซอล (ซ) พรอ้ มกัน กับมือขวาเป็นคู่ 8 โดยนักเรียนฝึกบรรเลงระนาดเอกด้วยลักษณะการตีฉากเป็นคู่ 8 ขาขึ้น ตามโน้ตไทยสำหรับระนาดเอกในแบบฝึกทักษะและวีดิทัศน์สาธิตการบรรเลงระนาดเอก จาก QR Code (คิวอาร์ โค้ด) หรอื ทางเวบ็ ไซตไ์ ดด้ ังน้ี หอ้ งเพลงท่ี 1 2 3 4 5 6 7 8 มอื ขวา - - - ซฺ - ลฺ - ทฺ - ด - ร - ม - ฟ - ซ - ล - ท - ดํ - รํ - มํ - ฟํ - ซํ มอื ซา้ ย - - - ซ - ล - ท - ดฺ - รฺ - มฺ - ฟฺ - ซฺ - ลฺ - ทฺ - ด - ร - ม - ฟ - ซ สแกนรบั ชมวีดทิ ัศนท์ ี่นี่ https://www.youtube.com/watch?v=Kq6PxVkVZAQ

70 4.2 วธิ ีการบรรเลงระนาดเอกด้วยลักษณะการตฉี ากเป็นคู่ 8 ขาลง นักเรียนใช้มือขวาและมือซ้ายตีลงไปที่ลูกระนาดเอกพร้อมกนั ท้งั 2 มือ เปน็ คู่ 8 ขาลง ตีให้หัวไม้ระนาดเอกทั้ง 2 มือ ลงพร้อมกัน และได้น้ำหนักมือท้ัง 2 มือ ประมาณกัน เป็นการบรรเลงระนาดเอกในลักษณะการตีแบบตีทั้งแขน ในขณะท่ียกแขนท่อนล่างขึ้นนั้น ใหแ้ ขนท่อนบนขนานกับลำตัว แขนทอ่ นลา่ งทงั้ 2 แขน ยกข้ึนเกอื บตงั้ ฉากกับพ้นื หลังจากนั้น ให้ตลี งอย่างสม่ำเสมอ ในลักษณะ “ย้ังมอื ” จะได้เสยี งเบากว่าปกติ โดยใช้มอื ขวาตีที่ลูกยอด เสียงซอลสูง (ซํ) และมือซ้ายตีลูกที่ 15 เสียงซอล (ซ) พร้อมกันกับมือขวาเป็นคู่ 8 ตีฉาก เป็นคู่ 8 เรียงเสียงลงมา เร่ิมจากลูกยอดไปหาลูกท่ัง บรรเลงระนาดเอกไล่มือไล่เสียงเช่นน้ี ลงมาจนมือขวาไปตีจบลูกที่ 8 เสียงซอลต่ำ (ซฺ) และมือซ้ายตีลูกทั่ง เสียงซอลต่ำสุด (ซ) พรอ้ มกันกับมือขวาเป็นคู่ 8 โดยนกั เรียนฝึกบรรเลงระนาดเอกดว้ ยลักษณะการตีฉากเป็นคู่ 8 ขาลง ตามโน้ตไทยสำหรับระนาดเอกในแบบฝึกทักษะและวีดิทัศน์สาธิตการบรรเลงระนาดเอก จาก QR Code (คิวอาร์ โค้ด) หรอื ทางเวบ็ ไซต์ไดด้ งั น้ี ห้องเพลงที่ 1 2 3 4 5 6 7 8 มอื ขวา - - - ซํ - ฟํ - มํ - รํ - ดํ - ท - ล - ซ - ฟ - ม - ร - ด - ทฺ - ลฺ - ซฺ มือซา้ ย - - - ซ - ฟ - ม - ร - ด - ทฺ - ลฺ - ซฺ - ฟฺ - มฺ - รฺ - ดฺ - ท - ล - ซ สแกนรับชมวดี ทิ ศั น์ทีน่ ี่ https://www.youtube.com/watch?v=eZKJFE9M9jo

71 5. แบบฝึกทักษะที่ 5 บรรเลงระนาดเอกด้วยลักษณะการตเี กบ็ เป็นคู่ 8 ขาข้ึนขาลง 5.1 วิธีการบรรเลงระนาดเอกด้วยลกั ษณะการตีเกบ็ เปน็ คู่ 8 ขาขึน้ นกั เรยี นใช้มือขวาและมือซ้ายตีลงไปทลี่ ูกระนาดเอกพร้อมกนั ท้งั 2 มือ เปน็ คู่ 8 ขาข้ึน ให้น้ำหนักมือท้ัง 2 มือ เท่ากัน และให้เสียงทั้ง 2 เสียง ดังเท่ากัน โดยใช้มือขวา ตีลกู ท่ี 10 เสียงทีต่ำ (ท)ฺ และมอื ซา้ ยตลี ูกที่ 3 เสยี งทีต่ำสดุ (ท) พร้อมกันกบั มือขวาเป็นคู่ 8 แล้วตามด้วยตีเก็บเป็นคู่ 8 มือขวาตีลูกท่ี 8 เสียงซอลต่ำ (ซฺ) และมือซ้ายตีท่ีลูกทั่ง เสียงซอลต่ำสุด (ซ) พร้อมกันกับมือขวาเป็นคู่ 8 ตีพร้อมกันเป็นคู่ 8 เรียงเสียงข้ึนไปอีก 2 พยางค์ เร่ิมจากลูกท่ังไปหาลูกยอด บรรเลงระนาดเอกเช่นนี้ข้ึนไปจนมือขวาไปตีจบที่ ลูกยอด เสียงซอลสงู (ซํ) และมือซ้ายตีลูกที่ 15 เสยี งซอล (ซ) พร้อมกนั กับมอื ขวาเปน็ คู่ 8 โดยนักเรียนฝึกบรรเลงระนาดเอกด้วยลกั ษณะการตีเก็บเป็นคู่ 8 ขาข้ึน ตามโน้ตไทยสำหรับ ระนาดเอกในแบบฝึกทักษะและวีดทิ ัศน์สาธิตการบรรเลงระนาดเอกจาก QR Code (คิวอาร์ โค้ด) หรอื ทางเว็บไซตไ์ ด้ดงั นี้ บรรทัดท่ี 1 ห้องเพลงท่ี 1 2 3 4 5 6 7 8 มอื ขวา ทฺ ซฺ ลฺ ทฺ ด ลฺ ทฺ ด ร ทฺ ด ร ม ด ร ม ฟ ร ม ฟ ซ ม ฟ ซ ล ฟ ซ ล ท ซ ล ท มือซ้าย ท ซ ล ท ดฺ ล ท ดฺ รฺ ท ดฺ รฺ มฺ ดฺ รฺ มฺ ฟฺ รฺ มฺ ฟฺ ซฺ มฺ ฟฺ ซฺ ลฺ ฟฺ ซฺ ลฺ ทฺ ซฺ ลฺ ทฺ บรรทัดท่ี 2 ห้องเพลงท่ี 1 2 3 4 5 มอื ขวา ดํ ล ท ดํ รํ ท ดํ รํ มํ ดํ รํ มํ ฟํ รํ มํ ฟํ ซํ มํ ฟํ ซํ มือซ้าย ด ลฺ ทฺ ด ร ทฺ ด ร ม ด ร ม ฟ ร ม ฟ ซ ม ฟ ซ สแกนรับชมวีดทิ ัศน์ทน่ี ่ี https://www.youtube.com/watch?v=Pepv8LN9jbo

72 5.2 วธิ ีการบรรเลงระนาดเอกดว้ ยลักษณะการตีเก็บเปน็ คู่ 8 ขาลง นกั เรียนใช้มือขวาและมือซ้ายตีลงไปทีล่ ูกระนาดเอกพร้อมกนั ทงั้ 2 มือ เป็นคู่ 8 ขาลง ให้น้ำหนักมือทั้ง 2 มือ เท่ากัน และให้เสียงท้ัง 2 เสียง ดังเท่ากัน โดยใช้มือขวา ตีลูกรองยอด ลูกที่ 2 เสียงมีสูง (มํ) และมือซ้ายตีลูกท่ี 13 เสียงมี (ม) พร้อมกันกับมือขวา เป็นคู่ 8 แล้วตามด้วยตีเก็บเป็นคู่ 8 มือขวาตีท่ลี ูกยอด เสียงซอลสูง (ซํ) และมือซ้ายตีลูกที่ 15 เสียงซอล (ซ) พรอ้ มกันกับมือขวาเป็นคู่ 8 เรียงเสียงลงมาอีก 2 พยางค์ เร่มิ จากลูกยอดไปหา ลกู ทั่ง บรรเลงระนาดเอกไลม่ ือไลเ่ สียงเช่นนี้ลงมาจนมือขวาไปตีจบลูกท่ี 8 เสียงซอลตำ่ (ซฺ) และมือซ้ายตีลูกท่ัง เสียงซอลต่ำสุด (ซ) พร้อมกันกับมือขวาเป็นคู่ 8 โดยนักเรียนฝึก บรรเลงระนาดเอกด้วยด้วยลักษณะการตเี ก็บเป็นคู่ 8 ขาลง ตามโน้ตไทยสำหรับระนาดเอก ในแบบฝึกทักษะและวีดิทัศน์สาธิตการบรรเลงระนาดเอกจาก QR Code (คิวอาร์ โค้ด) หรอื ทางเว็บไซตไ์ ด้ดังนี้ บรรทัดท่ี 1 ห้องเพลงท่ี 1 2 3 4 5 6 7 8 มอื ขวา มํ ซํ ฟํ มํ รํ ฟํ มํ รํ ดํ มํ รํ ดํ ท รํ ดํ ท ล ดํ ท ล ซ ท ล ซ ฟ ล ซ ฟ ม ซ ฟ ม มือซา้ ย ม ซ ฟ ม ร ฟ ม ร ด ม ร ด ทฺ ร ด ทฺ ลฺ ด ทฺ ลฺ ซฺ ทฺ ลฺ ซฺ ฟฺ ลฺ ซฺ ฟฺ มฺ ซฺ ฟฺ มฺ บรรทัดท่ี 2 ห้องเพลงที่ 1 2 3 4 5 มอื ขวา ร ฟ ม ร ด ม ร ด ทฺ ร ด ทฺ ลฺ ด ทฺ ลฺ ซฺ ทฺ ลฺ ซฺ มอื ซา้ ย รฺ ฟฺ มฺ รฺ ดฺ มฺ รฺ ดฺ ท ร ดฺ ท ล ดฺ ท ล ซ ท ล ซ สแกนรับชมวีดิทัศน์ท่นี ี่ https://www.youtube.com/watch?v=TxL62BOzRsY

73 6. แบบฝึกทักษะที่ 6 บรรเลงระนาดเอกด้วยลักษณะการตสี งมือเป็นคู่ 8 ขาขึ้น ขาลง 6.1 วธิ กี ารบรรเลงระนาดเอกด้วยลกั ษณะการตีสงมือเปน็ คู่ 8 ขาข้นึ นกั เรยี นใช้มือขวาและมือซ้ายตลี งไปทีล่ ูกระนาดเอกพร้อมกันท้งั 2 มือ เป็นคู่ 8 ขาขึน้ ตีฉากลงให้เสียงดังเทา่ กนั แลว้ รีบยกข้นึ โดยเรว็ ซง่ึ เป็นคุณภาพเสยี งท่ีเกิดจากการตีฉาก ตีสงมือจะได้เสียงโต โดยใช้มือขวาตีลูกที่ 8 เสียงซอลต่ำ (ซฺ) และมือซ้ายตีที่ลูกทั่ง เสียงซอลต่ำสุด (ซ) พร้อมกันกับมอื ขวาเป็นคู่ 8 ตีสงมือเป็นคู่ 8 เรียงเสียงขึ้นไป เร่ิมจาก ลูกทั่งไปหาลูกยอด บรรเลงระนาดเอกเชน่ น้ีขึ้นไปจนมือขวาไปตจี บท่ีลูกยอด เสียงซอลสูง (ซํ) และมือซ้ายตีลูกที่ 15 เสียงซอล (ซ) พร้อมกันกับมือขวาเป็นคู่ 8 โดยนักเรียนฝึกบรรเลง ระนาดเอกดว้ ยลักษณะการตีสงมอื เป็นคู่ 8 ขาขนึ้ ตามโน้ตไทยสำหรับระนาดเอกในแบบฝกึ ทกั ษะ และวีดทิ ศั นส์ าธิตการบรรเลงระนาดเอกจาก QR Code (คิวอาร์ โคด้ ) หรือทางเวบ็ ไซต์ได้ดังน้ี หอ้ งเพลงที่ 1 2 3 4 5 6 7 8 มือขวา - - - ซฺ - ลฺ - ทฺ - ด - ร - ม - ฟ - ซ - ล - ท - ดํ - รํ - มํ - ฟํ - ซํ มอื ซ้าย - - - ซ - ล - ท - ดฺ - รฺ - มฺ - ฟฺ - ซฺ - ลฺ - ทฺ - ด - ร - ม - ฟ - ซ สแกนรับชมวดี ทิ ศั น์ที่นี่ https://www.youtube.com/watch?v=wfrLLale-XU

74 6.2 วธิ ีการบรรเลงระนาดเอกดว้ ยลักษณะการตีสงมอื เปน็ คู่ 8 ขาลง นกั เรียนใช้มอื ขวาและมือซ้ายตีลงไปท่ีลูกระนาดเอกพร้อมกันท้ัง 2 มือ เปน็ คู่ 8 ขาลง ตีฉากลงใหเ้ สียงดังเท่ากัน แล้วรีบยกขึ้นโดยเร็ว ซ่งึ เปน็ คณุ ภาพเสยี งทเี่ กดิ จากการตีฉาก ตีสงมือจะได้เสียงโต โดยใช้มือขวาตีที่ลูกยอด เสียงซอลสูง (ซํ) และมือซ้ายตีลูกที่ 15 เสียงซอล (ซ) พรอ้ มกนั กับมือขวาเป็นคู่ 8 ตีสงมือเป็นคู่ 8 เรียงเสยี งลงมา เรม่ิ จากลูกยอด ไปหาลูกทั่ง บรรเลงระนาดเอกไลม่ ือไล่เสียงเชน่ นี้ลงมาจนมอื ขวาไปตจี บลูกท่ี 8 เสียงซอลต่ำ (ซฺ) และมือซ้ายตีลูกท่ัง เสียงซอลต่ำสุด (ซ) พร้อมกันกับมือขวาเป็นคู่ 8 โดยนักเรียนฝึก บรรเลงระนาดเอกด้วยลักษณะการตีสงมือเป็นคู่ 8 ขาลง ตามโน้ตไทยสำหรับระนาดเอก ในแบบฝึกทักษะและวีดิทัศน์สาธิตการบรรเลงระนาดเอกจาก QR Code (คิวอาร์ โค้ด) หรอื ทางเว็บไซต์ไดด้ งั นี้ ห้องเพลงที่ 1 2 3 4 5 6 7 8 มือขวา - - - ซํ - ฟํ - มํ - รํ - ดํ - ท - ล - ซ - ฟ - ม - ร - ด - ทฺ - ลฺ - ซฺ มือซา้ ย - - - ซ - ฟ - ม - ร - ด - ทฺ - ลฺ - ซฺ - ฟฺ - มฺ - รฺ - ดฺ - ท - ล - ซ สแกนรับชมวีดทิ ัศน์ทน่ี ี่ https://www.youtube.com/watch?v=t2lgAibz9X0

75 7. แบบฝึกทกั ษะท่ี 7 บรรเลงระนาดเอกดว้ ยลกั ษณะการตีสงมอื ดำเนินกลอน นักเรียนใช้มือขวาและมือซ้ายตีลงไปที่ลูกระนาดเอกพร้อมกันทั้ง 2 มือ เป็นทำนองเพลงส้ัน ๆ โดยตีฉากลงให้เสียงดงั เทา่ กัน แล้วรีบยกข้นึ โดยเร็ว ซึ่งเป็นคุณภาพเสียง ที่เกิดจากการตีฉาก ตีสงมือจะได้เสียงโต โดยนักเรียนฝึกบรรเลงระนาดเอกด้วยลักษณะ การตีสงมือดำเนินกลอนตามโน้ตไทยสำหรับระนาดเอกในแบบฝึกทักษะและวีดิทัศน์สาธิต การบรรเลงระนาดเอกจาก QR Code (ควิ อาร์ โคด้ ) หรือทางเว็บไซตไ์ ด้ดงั นี้ หอ้ งเพลงที่ 1 2 3 4 5 6 7 8 มือขวา ซ ม ซ ซ ซ ล ซ ซ ดํ ล ดํ ดํ ดํ รํ ดํ ดํ ซํ มํ ซํ รํ มํ รํ ดํ ล ดํ รํ มํ ดํ รํ ดํ ล ซ มอื ซา้ ย ซฺ มฺ ซฺ ซฺ ซฺ ลฺ ซฺ ซฺ ด ลฺ ด ด ด ร ด ด ซ ม ซ ร ม ร ด ลฺ ด ร ม ด ร ด ลฺ ซฺ สแกนรบั ชมวีดิทศั นท์ ่ีน่ี https://www.youtube.com/watch?v=OtxVSfg6RcU

76 8. แบบฝึกทักษะที่ 8 บรรเลงระนาดเอกด้วยลักษณะการตีสมิ เป็นคู่ 8 ขาขึ้นขาลง 8.1 วิธกี ารบรรเลงระนาดเอกดว้ ยลกั ษณะการตีสมิ เปน็ คู่ 8 ขาขึน้ นักเรยี นใช้มือขวาและมือซ้ายตีลงไปท่ีลูกระนาดเอกพร้อมกันท้ัง 2 มือ เป็นคู่ 8 ขาขนึ้ ตีฉากลงให้เสยี งดงั เทา่ กนั แล้วรบี ยกขน้ึ โดยเร็ว ซึ่งเป็นคุณภาพเสยี งท่ีเกดิ จากการตฉี าก ตีสิมจะได้เสียงเล็ก โดยใช้มือขวาตีลูกท่ี 8 เสียงซอลต่ำ (ซฺ) และมือซ้ายตีที่ลูกทั่ง เสยี งซอลตำ่ สุด (ซ) พร้อมกนั กับมอื ขวาเป็นคู่ 8 ตีสิมเป็นคู่ 8 เรียงเสียงขึ้นไป เร่ิมจากลูกท่ัง ไปหาลูกยอด บรรเลงระนาดเอกเช่นน้ีขึ้นไปจนมือขวาไปตีจบที่ลูกยอด เสียงซอลสูง (ซํ) และมือซ้ายตีลูกที่ 15 เสียงซอล (ซ) พร้อมกันกับมือขวาเป็นคู่ 8 โดยนักเรียนฝึกบรรเลง ระนาดเอกด้วยลักษณะการตสี ิมเปน็ คู่ 8 ขาขึ้น ตามโน้ตไทยสำหรับระนาดเอกในแบบฝกึ ทกั ษะ และวดี ิทัศนส์ าธิตการบรรเลงระนาดเอกจาก QR Code (คิวอาร์ โค้ด) ไดด้ งั นี้ หอ้ งเพลงที่ 1 2 3 4 5 6 7 8 มอื ขวา - - - ซฺ - ลฺ - ทฺ - ด - ร - ม - ฟ - ซ - ล - ท - ดํ - รํ - มํ - ฟํ - ซํ มอื ซ้าย - - - ซ - ล - ท - ดฺ - รฺ - มฺ - ฟฺ - ซฺ - ลฺ - ทฺ - ด - ร - ม - ฟ - ซ สแกนรับชมวดี ิทัศน์ทน่ี ่ี https://www.youtube.com/watch?v=LNLDNc2F0bo

77 8.2 วธิ ีการบรรเลงระนาดเอกดว้ ยลักษณะการตีสมิ เป็นคู่ 8 ขาลง นักเรียนใช้มือขวาและมือซ้ายตีลงไปที่ลูกระนาดเอกพร้อมกันท้งั 2 มือ เป็นคู่ 8 ขาขนึ้ ตีฉากลงให้เสยี งดังเทา่ กนั แลว้ รีบยกข้ึนโดยเรว็ ซึ่งเป็นคณุ ภาพเสียงที่เกิดจากการตีฉาก ตีสิมจะได้เสียงเล็ก โดยใช้มือขวาตีที่ลูกยอด เสียงซอลสูง (ซํ) และมือซ้ายตีลูกที่ 15 เสียงซอล (ซ) พร้อมกนั กับมอื ขวาเปน็ คู่ 8 ตสี มิ เป็นคู่ 8 เรยี งเสียงลงมา เร่มิ จากลูกยอดไปหา ลกู ท่งั บรรเลงระนาดเอกไล่มือไล่เสียงเช่นน้ีลงมาจนมือขวาไปตีจบลูกที่ 8 เสียงซอลต่ำ (ซฺ) และมือซ้ายตีลูกทั่ง เสียงซอลต่ำสุด (ซ) พร้อมกันกับมือขวาเป็นคู่ 8 โดยนักเรียนฝึกบรรเลง ระนาดเอกดว้ ยลกั ษณะการตสี ิมเป็นคู่ 8 ขาลง ตามโนต้ ไทยสำหรับระนาดเอกในแบบฝึกทักษะ และวดี ิทัศน์สาธติ การบรรเลงระนาดเอกจาก QR Code (ควิ อาร์ โคด้ ) หรอื ทางเว็บไซต์ไดด้ ังน้ี หอ้ งเพลงท่ี 1 2 3 4 5 6 7 8 มือขวา - - - ซํ - ฟํ - มํ - รํ - ดํ - ท - ล - ซ - ฟ - ม - ร - ด - ทฺ - ลฺ - ซฺ มอื ซา้ ย - - - ซ - ฟ - ม - ร - ด - ทฺ - ลฺ - ซฺ - ฟฺ - มฺ - รฺ - ดฺ - ท - ล - ซ สแกนรบั ชมวีดทิ ัศน์ทน่ี ี่ https://www.youtube.com/watch?v=L8ghSg5eY6U

78 9. แบบฝกึ ทักษะที่ 9 บรรเลงระนาดเอกด้วยลกั ษณะการตสี มิ ดำเนนิ กลอน นักเรียนใช้มือขวาและมือซ้ายตีลงไปท่ีลูกระนาดเอกพร้อมกันทั้ง 2 มือ เป็นทำนองเพลงสั้น ๆ โดยตีฉากลงให้เสียงดังเท่ากัน แล้วรบี ยกขึ้นโดยเร็ว ซงึ่ เป็นคุณภาพเสยี ง ทเี่ กดิ จากการตีฉาก ตีสมิ จะไดเ้ สียงเล็ก โดยนกั เรียนฝึกบรรเลงระนาดเอกดว้ ยลักษณะการตสี ิม ดำเนินกลอนตามโน้ตไทยสำหรับระนาดเอกในแบบฝึกทักษะและวีดิทัศน์สาธิตการบรรเลง ระนาดเอกจาก QR Code (ควิ อาร์ โคด้ ) หรอื ทางเว็บไซต์ไดด้ งั น้ี ห้องเพลงท่ี 1 2 3 4 5 6 7 8 มือขวา ดํ รํ ดํ ล ดํ ล ซ ม ร ด ร ม ร ม ซ ล ร ม ฟ ซ ดํ ล ซ ฟ ด ร ม ฟ ซ ฟ ม ร มือซ้าย ด ร ด ลฺ ด ลฺ ซฺ มฺ รฺ ดฺ รฺ มฺ รฺ มฺ ซฺ ลฺ รฺ มฺ ฟฺ ซฺ ด ลฺ ซฺ ฟฺ ดฺ รฺ มฺ ฟฺ ซฺ ฟฺ มฺ รฺ สแกนรับชมวีดทิ ศั น์ทนี่ ่ี https://www.youtube.com/watch?v=UMaGjMe4ElE

79 10. แบบฝกึ ทกั ษะที่ 10 บรรเลงระนาดเอกด้วยลักษณะการตกี รอเป็นคู่ 8 ขาขึ้น ขาลง 10.1 วิธีการบรรเลงระนาดเอกดว้ ยลกั ษณะการตีกรอเป็นคู่ 8 ขาข้ึน นักเรียนใช้มือซ้ายตีลงก่อนที่ลูกทั่ง เสียงซอลต่ำสุด (ซ) 1 ครั้ง ตามด้วย มือขวาตลี ูกที่ 8 เสยี งซอลต่ำ (ซ)ฺ ท่ีเป็นคู่ 8 กับมือซ้าย อกี 1 ครั้ง ตีสลับกันใหเ้ กิดเสียงถี่ ๆ มือซ้ายและมือขวาต้องมีน้ำหนักเท่ากัน ตีกรอเป็นคู่ 8 ขึ้นด้วยมือซ้ายและให้จบด้วยมือขวา บรรเลงระนาดเอกเช่นนข้ี ึ้นไปจนมือขวาไปตีจบท่ีลูกยอด เสยี งซอลสงู (ซํ) 1 คร้งั ตามดว้ ย มือซ้ายตีลูกที่ 15 เสียงซอล (ซ) ท่ีเป็นคู่ 8 กับมือขวา อีก 1 ครั้ง ตีสลับกันให้เกิดเสียงถี่ ๆ และจบด้วยมือขวาตีสลับมือกับมือซ้ายเป็นคู่ 8 โดยนักเรียนฝึกบรรเลงระนาดเอกด้วยลักษณะ การตีกรอเป็นคู่ 8 ขาขึ้น ตามโน้ตไทยสำหรับระนาดเอกในแบบฝึกทักษะและวีดิทัศน์ สาธิตการบรรเลงระนาดเอกจาก QR Code (ควิ อาร์ โค้ด) หรือทางเว็บไซต์ไดด้ ังนี้ บรรทัดท่ี 1 หอ้ งเพลงที่ 1 2 3 4 5 6 7 8 มือขวา -ซฺ-ซ-ฺ ซฺ-ซฺ -ลฺ-ล-ฺ ล-ฺ ลฺ -ท-ฺ ท-ฺ ท-ฺ ทฺ -ด-ด-ด-ด -ร-ร-ร-ร -ม-ม-ม-ม -ฟ-ฟ-ฟ-ฟ -ซ-ซ-ซ-ซ มือซ้าย ซ-ซ-ซ-ซ- ล-ล-ล-ล- ท-ท-ท-ท- ดฺ-ดฺ-ดฺ-ดฺ- รฺ-รฺ-ร-ฺ รฺ- ม-ฺ ม-ฺ มฺ-มฺ- ฟ-ฺ ฟ-ฺ ฟฺ-ฟฺ- ซฺ-ซฺ-ซ-ฺ ซ-ฺ บรรทัดท่ี 2 หอ้ งเพลงที่ 1 2 3 4 5 6 7 มือขวา -ล-ล-ล-ล -ท-ท-ท-ท -ดํ-ด-ํ ดํ-ดํ -ร-ํ รํ-ร-ํ รํ -ม-ํ มํ-ม-ํ มํ -ฟํ-ฟํ-ฟํ-ฟํ -ซํ-ซ-ํ ซ-ํ ซํ มือซ้าย ลฺ-ล-ฺ ลฺ-ลฺ- ทฺ-ทฺ-ทฺ-ท-ฺ ด-ด-ด-ด- ร-ร-ร-ร- ม-ม-ม-ม- ฟ-ฟ-ฟ-ฟ- ซ-ซ-ซ-ซ- สแกนรับชมวีดทิ ัศนท์ ่นี ่ี https://www.youtube.com/watch?v=WHWR_vxHZ4k

80 10.2 วิธีการบรรเลงระนาดเอกดว้ ยลักษณะการตีกรอเป็นคู่ 8 ขาลง นกั เรยี นใช้มือซ้ายตลี งก่อนที่ลูกท่ี 15 เสียงซอล (ซ) 1 ครั้ง ตามด้วยมือขวา ตีท่ีลูกยอด เสียงซอลสูง (ซํ) ท่ีเป็นคู่ 8 กับมือซ้าย อีก 1 ครั้ง ตีสลับกันให้เกิดเสียงถี่ ๆ มอื ซ้ายและมือขวาตอ้ งมนี ้ำหนกั เท่ากัน ตีกรอเป็นคู่ 8 ขนึ้ ด้วยมือซา้ ยและให้จบดว้ ยมอื ขวา บรรเลงระนาดเอกเช่นนี้ลงมาจนมือซ้ายไปตีลูกท่ัง เสียงซอลต่ำสุด (ซ) 1 คร้ัง ตามด้วยมือขวา ตีลูกท่ี 8 เสียงซอลต่ำ (ซฺ) ที่เป็นคู่ 8 กับมือซ้าย อีก 1 ครั้ง ตีสลับกันให้เกิดเสียงถี่ ๆ และจบด้วยมือขวาตีสลับมือกับมือซ้ายเป็นคู่ 8 โดยนักเรียนฝึกบรรเลงระนาดเอกด้วยลักษณะ การตีกรอเป็นคู่ 8 ขาลง ตามโน้ตไทยสำหรับระนาดเอกในแบบฝึกทักษะและวีดิทัศน์สาธิต การบรรเลงระนาดเอกจาก QR Code (คิวอาร์ โค้ด) หรอื ทางเวบ็ ไซตไ์ ด้ดงั น้ี บรรทัดท่ี 1 หอ้ งเพลงที่ 1 2 3 4 5 6 7 8 มอื ขวา -ซ-ํ ซ-ํ ซํ-ซํ -ฟํ-ฟํ-ฟํ-ฟํ -มํ-มํ-ม-ํ มํ -ร-ํ รํ-ร-ํ รํ -ดํ-ดํ-ดํ-ดํ -ท-ท-ท-ท -ล-ล-ล-ล -ซ-ซ-ซ-ซ มือซ้าย ซ-ซ-ซ-ซ- ฟ-ฟ-ฟ-ฟ- ม-ม-ม-ม- ร-ร-ร-ร- ด-ด-ด-ด- ทฺ-ท-ฺ ทฺ-ท-ฺ ล-ฺ ล-ฺ ลฺ-ลฺ- ซ-ฺ ซ-ฺ ซฺ-ซ-ฺ บรรทัดที่ 2 ห้องเพลงท่ี 1 2 3 4 5 6 7 มือขวา -ฟ-ฟ-ฟ-ฟ -ม-ม-ม-ม -ร-ร-ร-ร -ด-ด-ด-ด -ท-ฺ ทฺ-ทฺ-ทฺ -ลฺ-ลฺ-ลฺ-ลฺ -ซฺ-ซฺ-ซ-ฺ ซฺ มือซ้าย ฟฺ-ฟ-ฺ ฟฺ-ฟฺ- มฺ-ม-ฺ ม-ฺ มฺ- รฺ-ร-ฺ รฺ-รฺ- ดฺ-ดฺ-ดฺ-ดฺ- ท-ท-ท-ท- ล-ล-ล-ล- ซ-ซ-ซ-ซ- สแกนรับชมวีดทิ ัศน์ทน่ี ี่ https://www.youtube.com/watch?v=APgRBhY6d4c

81 กจิ กรรมการเรียนรู้ คำแนะนำการปฏบิ ัติกจิ กรรมการเรียนรู้ 1. นักเรียนอ่านเนื้อหาสาระและโน้ตไทยสำหรับระนาดเอก พร้อมกับดภู าพและ ฟังเสียงวดี ิทัศน์ประกอบคำบรรยายในวดี ทิ ศั น์เพอ่ื การฝึก แลว้ ปฏิบัติตาม 2. นักเรียนฝึกทักษะพ้ืนฐานการบรรเลงระนาดเอกตามข้ันตอนกิจกรรมการเรียนรู้ ท่กี ำหนดไว้ โดยในแต่ละแบบฝกึ ทักษะพื้นฐานการบรรเลงระนาดเอก จะมีเน้ือหาสาระและ โน้ตไทยสำหรับระนาดเอกตามภาพและเสยี งวดี ทิ ศั นป์ ระกอบคำบรรยายในวดี ทิ ัศน์เพอื่ การฝกึ 3. นักเรียนฝึกทักษะพ้ืนฐานการบรรเลงระนาดเอกตามแบบฝึกทักษะในวีดิทัศน์ เพ่อื การฝึก 4. นักเรียนฝึกทักษะพ้ืนฐานการบรรเลงระนาดเอกตามแบบฝึกทักษะด้วยตนเอง โดยไมใ่ ชว้ ีดทิ ศั น์เพ่ือการฝึก 5. ถ้านักเรียนยังบรรเลงระนาดเอกตามแบบฝกึ ทักษะไม่ได้ อย่าข้ามไปเรียนรู้และ ปฏิบัติกิจกรรมการเรียนรู้อื่น ให้ฝึกปฏิบัติจนเกิดเป็นทักษะพ้ืนฐานการบรรเลงระนาดเอก ตามคำบรรยาย 6. นักเรียนรักษาเวลาในการปฏิบัติกิจกรรมการเรียนรู้ และปฏิบัติกิจกรรมตามที่ ครูกำกบั ดูแล

ภาพและเสียงวดี ิทศั น์ 82 กิจกรรมการเรยี นรู้ คำบรรยาย ขอ้ ตกลง ผงั ลูกระนาดเอก นกั เรยี นทกุ คนทำความเข้าใจ และ สังเกตการบนั ทกึ โน้ตไทยสำหรับระนาดเอก พรอ้ มกบั ฝึกอ่านตัวโนต้ ตามตวั อย่างภาพ ผังลกู ระนาดเอก เม่ือนักเรียนฝึกอา่ น ตัวโน้ตได้แล้ว นกั เรียนฝึกปฏิบัตกิ จิ กรรม การเรียนรู้ตามช้า ๆ พรอ้ มกัน ต่อไปเป็นขน้ั ตอนและขอ้ ตกลง บางประการท่ีนกั เรียนต้องทำความเข้าใจ กอ่ นเรียนและปฏบิ ตั ิกิจกรรมการเรียนรู้ ดงั น้ี 1. เขียนช่อื ตัวโน้ตลงบน ลูกระนาดเอกท้งั 22 ลูก โดยกำหนด ให้ลกู ระนาดเอกที่มีขนาดใหญแ่ ละ มเี สยี งตำ่ สดุ เปน็ ลูกท่ี 1 มตี วั โนต้ เสียงซอลต่ำ (ซ) ไปทางซ้ายมือ และ เขยี นตัวโน้ตเรียงเสียงข้นึ ไปเร่ือย ๆ จนถึง ลกู ยอด หรือลูกระนาดเอกท่ีมเี สยี งสูงสุด เปน็ ลกู ท่ี 22 มีตัวโน้ตเสยี งซอลสูง (ซ)ํ ดงั ภาพผังลกู ระนาดเอก 2. การบรรเลงระนาดเอกทกุ คร้ัง จะต้องตตี รงกลางลูกระนาดเอกแต่ละลกู 3. อยา่ ตีลูกระนาดเอกแรงเกินไป เพราะจะทำให้เกิดเสยี งทไ่ี มม่ ีคุณภาพ และไม่ไพเราะ

83 ภาพและเสยี งวดี ิทศั น์ คำบรรยาย 1. แบบฝึกทักษะที่ 1 บรรเลงระนาดเอก นักเรียนทำความเข้าใจกบั เน้อื หาสาระ สองมอื พรอ้ มกนั เป็นคู่ 8 1 พยางค์ 3 คร้ัง และโนต้ ไทยสำหรบั ระนาดเอกตาม ขาข้ึนขาลง แบบฝึกทกั ษะพน้ื ฐานการบรรเลง 1.1 วิธกี ารบรรเลงระนาดเอกสองมือ ระนาดเอก แล้วฝกึ บรรเลงระนาดเอก พร้อมกันเป็นคู่ 8 1 พยางค์ 3 ครัง้ ขาข้ึน ตามภาพและเสียงวีดทิ ศั น์ จำนวน 3 ครัง้ บรรทดั ท่ี 1 1. แบบฝึกทกั ษะที่ 1 บรรเลง ระนาดเอกสองมอื พรอ้ มกันเป็นคู่ 8 หอ้ งเพลงท่ี 1 2 3 4 1 พยางค์ 3 ครงั้ ขาขึ้นขาลง มือขวา - ซฺ ซฺ ซฺ - ลฺ ลฺ ลฺ - ทฺ ทฺ ทฺ - ด ด ด 1.1 วิธีการบรรเลงระนาดเอก มอื ซา้ ย - ซ ซ ซ - ล ล ล - ท ท ท - ดฺ ดฺ ดฺ สองมอื พรอ้ มกันเป็นคู่ 8 1 พยางค์ ห้องเพลงท่ี 5 6 7 8 3 ครง้ั ขาขนึ้ มือขวา นกั เรียนใช้มือขวาและมือซ้าย มอื ซ้าย -รรร -มมม-ฟฟฟ-ซซซ ตีลงไปท่ีลูกระนาดเอกพรอ้ มกันทง้ั 2 มือ - รฺ รฺ รฺ - มฺ มฺ มฺ - ฟฺ ฟฺ ฟฺ - ซฺ ซฺ ซฺ เปน็ คู่ 8 1 พยางค์ 3 ครั้ง ขาขน้ึ บรรทดั ที่ 2 1234 ใหน้ ำ้ หนกั มอื ท้งั 2 มือ เทา่ กนั และ - ล ล ล - ท ท ท - ดํ ดํ ดํ - รํ รํ รํ ให้เสียงทัง้ 2 เสยี ง ดังเทา่ กนั โดยใช้ หอ้ งเพลงที่ - ลฺ ลฺ ลฺ - ทฺ ทฺ ทฺ - ด ด ด - ร ร ร มือขวาตลี กู ที่ 8 เสยี งซอลตำ่ (ซฺ) และ มอื ขวา มือซ้ายตที ่ลี กู ทัง่ เสยี งซอลต่ำสุด (ซ) มอื ซ้าย พรอ้ มกนั กบั มือขวาเป็นคู่ 8 พยางค์ละ ห้องเพลงท่ี 5 6 7 3 ครงั้ บรรเลงระนาดเอกไลม่ ือไลเ่ สียง มือขวา - มํ มํ มํ - ฟํ ฟํ ฟํ - ซํ ซํ ซํ เช่นนี้ขึ้นไปจนมอื ขวาไปตจี บทล่ี กู ยอด มอื ซา้ ย - ม ม ม - ฟ ฟ ฟ - ซ ซ ซ เสยี งซอลสงู (ซ)ํ และมอื ซ้ายตีลูกท่ี 15 เสยี งซอล (ซ) พรอ้ มกนั กบั มือขวาเป็นคู่ 8 นกั เรยี นฝึกบรรเลงระนาดเอกสองมือ พรอ้ มกันเปน็ คู่ 8 1 พยางค์ 3 คร้ัง ขาขนึ้ ตามวีดทิ ศั น์ดังนี้ สาธติ การบรรเลงระนาดเอกตามแบบฝึกทกั ษะ

84 ภาพและเสียงวดี ทิ ศั น์ คำบรรยาย 1.2 วิธกี ารบรรเลงระนาดเอกสองมอื 1.2 วิธีการบรรเลงระนาดเอก พรอ้ มกนั เป็นคู่ 8 1 พยางค์ 3 ครัง้ ขาลง สองมือพรอ้ มกันเป็นคู่ 8 1 พยางค์ บรรทัดท่ี 1 3 ครัง้ ขาลง นักเรียนใชม้ ือขวาและมือซ้าย หอ้ งเพลงท่ี 1 2 3 4 ตีลงไปท่ลี ูกระนาดเอกพรอ้ มกันท้ัง 2 มือ มือขวา - ซํ ซํ ซํ - ฟํ ฟํ ฟํ - มํ มํ มํ - รํ รํ รํ เปน็ คู่ 8 1 พยางค์ 3 ครั้ง ขาลง มือซ้าย - ซ ซ ซ - ฟ ฟ ฟ - ม ม ม - ร ร ร ใหน้ ำ้ หนักมอื ทั้ง 2 มือ เท่ากนั และ ใหเ้ สียงทัง้ 2 เสียง ดังเท่ากนั โดยใช้ ห้องเพลงท่ี 5 6 7 8 มอื ขวาตีทลี่ กู ยอด เสยี งซอลสูง (ซ)ํ มือขวา - ดํ ดํ ดํ - ท ท ท - ล ล ล - ซ ซ ซ และมอื ซา้ ยตีลกู ที่ 15 เสียงซอล (ซ) มอื ซ้าย - ด ด ด - ทฺ ทฺ ทฺ - ลฺ ลฺ ลฺ - ซฺ ซฺ ซฺ พรอ้ มกนั กับมือขวาเปน็ คู่ 8 พยางค์ละ บรรทัดท่ี 2 3 คร้งั บรรเลงระนาดเอกไล่มอื ไลเ่ สยี ง เช่นนลี้ งมาจนมอื ขวาไปตจี บลูกท่ี 8 ห้องเพลงท่ี 1 2 3 4 เสยี งซอลต่ำ (ซ)ฺ และมือซา้ ยตลี ูกทงั่ มือขวา - ฟ ฟ ฟ - ม ม ม - ร ร ร - ด ด ด เสยี งซอลตำ่ สุด (ซ) พรอ้ มกันกบั มอื ขวา มือซ้าย - ฟฺ ฟฺ ฟฺ - มฺ มฺ มฺ - รฺ รฺ รฺ - ดฺ ดฺ ดฺ เปน็ คู่ 8 นกั เรยี นฝึกบรรเลงระนาดเอก สองมือพร้อมกันเป็นคู่ 8 1 พยางค์ ห้องเพลงที่ 5 6 7 3 ครัง้ ขาลง ตามวดี ทิ ศั นด์ งั น้ี มอื ขวา - ทฺ ทฺ ทฺ - ลฺ ลฺ ลฺ - ซฺ ซฺ ซฺ มือซ้าย - ท ท ท - ล ล ล - ซ ซ ซ สาธติ การบรรเลงระนาดเอกตามแบบฝึกทักษะ

85 ภาพและเสยี งวีดิทัศน์ คำบรรยาย 2. แบบฝกึ ทักษะท่ี 2 บรรเลงระนาดเอก 2. แบบฝึกทกั ษะที่ 2 บรรเลง สองมอื พร้อมกันเป็นคู่ 8 3 พยางค์ ขาข้ึนขาลง ระนาดเอกสองมือพร้อมกันเป็นคู่ 8 2.1 วิธกี ารบรรเลงระนาดเอกสองมือ 3 พยางค์ ขาข้ึนขาลง พร้อมกันเปน็ คู่ 8 3 พยางค์ ขาขน้ึ 2.1 วิธกี ารบรรเลงระนาดเอก บรรทดั ที่ 1 สองมอื พร้อมกันเปน็ คู่ 8 3 พยางค์ ขาข้นึ หอ้ งเพลงที่ 1 2 3 4 นกั เรียนใชม้ ือขวาและมือซ้าย มอื ขวา - ซฺ ลฺ ทฺ - ลฺ ทฺ ด - ทฺ ด ร - ด ร ม ตลี งไปที่ลกู ระนาดเอกพร้อมกันท้ัง 2 มือ มือซ้าย - ซ ล ท - ล ท ดฺ - ท ดฺ รฺ - ดฺ รฺ มฺ เป็นคู่ 8 3 พยางค์ ขาขึ้น ให้น้ำหนักมอื หอ้ งเพลงที่ 5678 ทัง้ 2 มือ เท่ากนั และใหเ้ สียงท้ัง 2 เสยี ง มอื ขวา -รมฟ -มฟซ-ฟซล -ซลท ดงั เทา่ กัน โดยใชม้ ือขวาตีลกู ท่ี 8 มอื ซา้ ย - รฺ มฺ ฟฺ - มฺ ฟฺ ซฺ - ฟฺ ซฺ ลฺ - ซฺ ลฺ ทฺ เสียงซอลตำ่ (ซฺ) และมอื ซ้ายตีที่ลูกทง่ั เสียงซอลตำ่ สุด (ซ) พรอ้ มกันกบั มือขวา บรรทัดท่ี 2 เปน็ คู่ 8 ตพี รอ้ มกนั เป็นคู่ 8 เรียงเสียง ขน้ึ ไปอีก 2 พยางค์ เร่ิมจากลกู ท่ังไปหา ห้องเพลงท่ี 1 2 3 4 ลูกยอด บรรเลงระนาดเอกไล่มือไล่เสยี ง มอื ขวา - ท ดํ รํ - ดํ รํ มํ - รํ มํ ฟํ - มํ ฟํ ซํ เชน่ นข้ี น้ึ ไปจนมือขวาไปตจี บทล่ี ูกยอด มือซ้าย - ทฺ ด ร - ด ร ม - ร ม ฟ - ม ฟ ซ เสียงซอลสูง (ซ)ํ และมอื ซา้ ยตลี กู ท่ี 15 เสียงซอล (ซ) พรอ้ มกันกับมอื ขวาเปน็ คู่ 8 นกั เรยี นฝึกบรรเลงระนาดเอกสองมือ พร้อมกันเป็นคู่ 8 3 พยางค์ ขาขน้ึ ตามวดี ิทัศน์ดังนี้ สาธติ การบรรเลงระนาดเอกตามแบบฝึกทกั ษะ

86 ภาพและเสยี งวีดทิ ัศน์ คำบรรยาย 2.2 วิธกี ารบรรเลงระนาดเอกสองมือ 2.2 วิธีการบรรเลงระนาดเอก พรอ้ มกนั เป็นคู่ 8 3 พยางค์ ขาลง สองมือพรอ้ มกันเป็นคู่ 8 3 พยางค์ บรรทัดที่ 1 ขาลง นกั เรียนใช้มือขวาและมอื ซ้าย หอ้ งเพลงท่ี 1 2 3 4 ตีลงไปท่ลี ูกระนาดเอกพร้อมกันทัง้ 2 มือ มือขวา - ซํ ฟํ มํ - ฟํ มํ รํ - มํ รํ ดํ - รํ ดํ ท เปน็ คู่ 8 3 พยางค์ ขาลง ใหน้ ้ำหนักมือ มือซ้าย - ซ ฟ ม - ฟ ม ร - ม ร ด - ร ด ทฺ ทงั้ 2 มือ เทา่ กัน และใหเ้ สยี งทั้ง 2 เสยี ง ดงั เทา่ กัน โดยใชม้ อื ขวาตที ีล่ ูกยอด ห้องเพลงท่ี 5 6 7 8 เสยี งซอลสงู (ซํ) และมอื ซ้ายตีลกู ที่ 15 มือขวา - ดํ ท ล - ท ล ซ - ล ซ ฟ - ซ ฟ ม เสยี งซอล (ซ) พรอ้ มกันกับมือขวาเปน็ คู่ 8 มอื ซ้าย - ด ทฺ ลฺ - ทฺ ลฺ ซฺ - ลฺ ซฺ ฟฺ - ซฺ ฟฺ มฺ ตพี ร้อมกนั เปน็ คู่ 8 เรียงเสียงลงมาอีก บรรทัดท่ี 2 2 พยางค์ เรมิ่ จากลกู ยอดไปหาลกู ท่ัง บรรเลงระนาดเอกไล่มอื ไล่เสียงเช่นนีล้ งมา ห้องเพลงที่ 1234 จนมอื ขวาไปตจี บลูกที่ 8 เสยี งซอลต่ำ (ซฺ) มอื ขวา - ฟ ม ร - ม ร ด - ร ด ทฺ - ทฺ ลฺ ซฺ และมือซ้ายตลี กู ทั่ง เสียงซอลต่ำสุด (ซ) มอื ซ้าย - ฟฺ มฺ รฺ - มฺ รฺ ดฺ - รฺ ดฺ ท - ท ล ซ พรอ้ มกันกบั มอื ขวาเป็นคู่ 8 นักเรยี นฝึก บรรเลงระนาดเอกสองมอื พร้อมกันเปน็ คู่ 8 3 พยางค์ ขาลง ตามวีดิทัศนด์ ังนี้ สาธติ การบรรเลงระนาดเอกตามแบบฝกึ ทกั ษะ

87 ภาพและเสยี งวีดทิ ศั น์ คำบรรยาย 3. แบบฝึกทักษะท่ี 3 บรรเลงระนาดเอก 3. แบบฝึกทักษะที่ 3 บรรเลง สองมอื พร้อมกันเปน็ คู่ 8 4 พยางค์ ขาขึ้นขาลง ระนาดเอกสองมอื พรอ้ มกนั เป็นคู่ 8 3.1 วิธกี ารบรรเลงระนาดเอกสองมือ 4 พยางค์ ขาข้นึ ขาลง พรอ้ มกนั เปน็ คู่ 8 4 พยางค์ ขาข้นึ 3.1 วิธกี ารบรรเลงระนาดเอก บรรทัดท่ี 1 สองมอื พรอ้ มกนั เปน็ คู่ 8 4 พยางค์ ขาข้นึ ห้องเพลงที่ 1 2 3 4 นกั เรียนใช้มือขวาและมอื ซ้าย มือขวา ซฺ ลฺ ทฺ ด ลฺ ทฺ ด ร ทฺ ด ร ม ด ร ม ฟ ตลี งไปทีล่ กู ระนาดเอกพร้อมกันทัง้ 2 มือ มือซา้ ย ซ ล ท ดฺ ล ท ดฺ รฺ ท ดฺ รฺ มฺ ดฺ รฺ มฺ ฟฺ เปน็ คู่ 8 4 พยางค์ ขาขึ้น ให้น้ำหนกั มือ หอ้ งเพลงที่ 5678 ทั้ง 2 มือ เท่ากัน และให้เสียงท้ัง 2 เสยี ง มือขวา ร ม ฟ ซ ม ฟ ซ ล ฟ ซ ล ท ซ ล ท ดํ ดงั เท่ากนั โดยใชม้ ือขวาตีลกู ท่ี 8 มือซ้าย รฺ มฺ ฟฺ ซฺ มฺ ฟฺ ซฺ ลฺ ฟฺ ซฺ ลฺ ทฺ ซฺ ลฺ ทฺ ด เสียงซอลต่ำ (ซฺ) และมือซา้ ยตที ลี่ กู ทงั่ เสียงซอลต่ำสุด (ซ) พรอ้ มกนั กับมือขวา บรรทดั ท่ี 2 เป็นคู่ 8 ตพี รอ้ มกันเปน็ คู่ 8 เรยี งเสยี ง ขน้ึ ไปอีก 3 พยางค์ เร่มิ จากลูกทั่งไปหา ห้องเพลงท่ี 1 2 3 4 ลูกยอด บรรเลงระนาดเอกเชน่ น้ีขนึ้ ไป มอื ขวา ล ท ดํ รํ ท ดํ รํ มํ ดํ รํ มํ ฟํ รํ มํ ฟํ ซํ จนมือขวาไปตจี บท่ีลูกยอด เสียงซอลสงู มือซ้าย ลฺ ทฺ ด ร ทฺ ด ร ม ด ร ม ฟ ร ม ฟ ซ (ซํ) และมอื ซ้ายตลี ูกท่ี 15 เสยี งซอล (ซ) พรอ้ มกนั กับมอื ขวาเป็นคู่ 8 นกั เรยี นฝึก บรรเลงระนาดเอกสองมือพรอ้ มกนั เปน็ คู่ 8 4 พยางค์ ขาขน้ึ ตามวดี ทิ ศั น์ดังน้ี สาธติ การบรรเลงระนาดเอกตามแบบฝึกทักษะ

88 ภาพและเสียงวดี ิทศั น์ คำบรรยาย 3.2 วิธีการบรรเลงระนาดเอกสองมอื 3.2 วิธีการบรรเลงระนาดเอก พรอ้ มกันเป็นคู่ 8 4 พยางค์ ขาลง สองมือพรอ้ มกนั เปน็ คู่ 8 4 พยางค์ บรรทัดที่ 1 ขาลง นกั เรียนใชม้ ือขวาและมือซ้าย หอ้ งเพลงที่ 1 2 3 4 ตลี งไปทล่ี กู ระนาดเอกพร้อมกนั ทัง้ 2 มอื มอื ขวา ซํ ฟํ มํ รํ ฟํ มํ รํ ดํ มํ รํ ดํ ท รํ ดํ ท ล เปน็ คู่ 8 4 พยางค์ ขาลง ใหน้ ้ำหนักมือ มือซา้ ย ซ ฟ ม ร ฟ ม ร ด ม ร ด ทฺ ร ด ทฺ ลฺ ท้งั 2 มือ เทา่ กัน และใหเ้ สยี งท้ัง 2 เสียง ดังเท่ากัน โดยใชม้ ือขวาตีทลี่ ูกยอด ห้องเพลงท่ี 5 6 7 8 เสียงซอลสูง (ซ)ํ และมือซ้ายตีลูกท่ี 15 มอื ขวา ดํ ท ล ซ ท ล ซ ฟ ล ซ ฟ ม ซ ฟ ม ร เสียงซอล (ซ) พรอ้ มกนั กบั มอื ขวาเปน็ คู่ 8 มือซ้าย ด ทฺ ลฺ ซฺ ทฺ ลฺ ซฺ ฟฺ ลฺ ซฺ ฟฺ มฺ ซฺ ฟฺ มฺ รฺ ตีพร้อมกันเปน็ คู่ 8 เรียงเสยี งลงมาอีก บรรทัดท่ี 2 3 พยางค์ เริ่มจากลูกยอดไปหาลูกท่ัง บรรเลงระนาดเอกไลม่ ือไล่เสียงเชน่ น้ีลงมา ห้องเพลงที่ 1 2 3 4 จนมอื ขวาไปตจี บลกู ที่ 8 เสียงซอลต่ำ (ซฺ) มอื ขวา ฟ ม ร ด ม ร ด ทฺ ร ด ทฺ ลฺ ด ทฺ ลฺ ซฺ และมอื ซ้ายตีลูกทั่ง เสียงซอลตำ่ สุด (ซ) มอื ซ้าย ฟฺ มฺ รฺ ดฺ มฺ รฺ ดฺ ท รฺ ดฺ ท ล ดฺ ท ล ซ พรอ้ มกันกบั มอื ขวาเป็นคู่ 8 นกั เรียนฝึก บรรเลงระนาดเอกสองมือพร้อมกนั เป็นคู่ 8 4 พยางค์ ขาลง ตามวีดทิ ศั นด์ ังน้ี สาธติ การบรรเลงระนาดเอกตามแบบฝึกทกั ษะ

89 ภาพและเสียงวดี ิทศั น์ คำบรรยาย 4. แบบฝกึ ทักษะที่ 4 บรรเลงระนาดเอก 4. แบบฝึกทักษะที่ 4 บรรเลง ด้วยลกั ษณะการตีฉากเปน็ คู่ 8 ขาขน้ึ ขาลง ระนาดเอกดว้ ยลักษณะการตีฉาก 4.1 วิธีการบรรเลงระนาดเอกด้วยลกั ษณะ เป็นคู่ 8 ขาขึ้นขาลง การตีฉากเป็นคู่ 8 ขาขึน้ 4.1 วธิ กี ารบรรเลงระนาดเอก หอ้ งเพลงท่ี 1234 ด้วยลักษณะการตีฉากเป็นคู่ 8 ขาข้นึ มอื ขวา - - - ซฺ - ลฺ - ทฺ - ด - ร - ม - ฟ มอื ซ้าย - - - ซ - ล - ท - ดฺ - รฺ - มฺ - ฟฺ นกั เรียนใช้มือขวาและมือซ้าย ตีลงไปทลี่ ูกระนาดเอกพรอ้ มกันท้ัง 2 มือ เป็นคู่ 8 ขาขึ้น ตีให้หัวไม้ระนาดเอก ห้องเพลงที่ 5678 ทงั้ 2 มอื ลงพรอ้ มกนั และไดน้ ้ำหนักมือ มือขวา - ซ - ล - ท - ดํ - รํ - มํ - ฟํ - ซํ ทัง้ 2 มือ ประมาณกัน เปน็ การบรรเลง มอื ซ้าย - ซฺ - ลฺ - ทฺ - ด - ร - ม - ฟ - ซ ระนาดเอกในลักษณะการตีแบบตที ้ังแขน ในขณะทีย่ กแขนทอ่ นล่างข้นึ นั้น ใหแ้ ขน ทอ่ นบนขนานกบั ลำตวั แขนท่อนลา่ ง ท้งั 2 แขน ยกขึ้นเกอื บตงั้ ฉากกบั พ้ืน หลงั จากนน้ั ใหต้ ีลงอย่างสม่ำเสมอ ในลักษณะ “ย้ังมือ” จะได้เสียงเบากวา่ ปกติ โดยใชม้ อื ขวาตลี กู ท่ี 8 เสยี งซอลตำ่ (ซ)ฺ และมอื ซา้ ยตีที่ลูกทงั่ เสยี งซอลต่ำสุด (ซ) พร้อมกนั กบั มือขวาเป็นคู่ 8 ตฉี าก เป็นคู่ 8 เรยี งเสยี งขึน้ ไป เร่ิมจากลกู ทงั่ ไปหาลูกยอด บรรเลงระนาดเอกเช่นน้ี ขึน้ ไปจนมือขวาไปตจี บทลี่ ูกยอด เสยี งซอลสงู (ซํ) และมือซ้ายตีลูกท่ี 15 เสยี งซอล (ซ) พร้อมกันกบั มอื ขวาเปน็ คู่ 8 นักเรยี นฝึกบรรเลงระนาดเอกดว้ ยลักษณะ การตีฉากเปน็ คู่ 8 ขาข้ึน ตามวดี ทิ ัศน์ ดงั น้ี สาธติ การบรรเลงระนาดเอกตามแบบฝึกทักษะ

90 ภาพและเสยี งวีดิทศั น์ คำบรรยาย 4.2 วิธีการบรรเลงระนาดเอกด้วยลักษณะ 4.1 วธิ กี ารบรรเลงระนาดเอก การตีฉากเปน็ คู่ 8 ขาลง ด้วยลักษณะการตีฉากเป็นคู่ 8 ขาลง ห้องเพลงท่ี 1234 นกั เรียนใช้มือขวาและมอื ซ้าย มือขวา - - - ซํ - ฟํ - มํ - รํ - ดํ - ท - ล ตลี งไปท่ลี กู ระนาดเอกพร้อมกนั ท้งั 2 มือ มอื ซ้าย - - - ซ - ฟ - ม - ร - ด - ทฺ - ลฺ เป็นคู่ 8 ขาลง ตใี ห้หัวไม้ระนาดเอก ท้งั 2 มือ ลงพร้อมกัน และได้น้ำหนักมือ ห้องเพลงที่ 5678 ทง้ั 2 มือ ประมาณกัน เป็นการบรรเลง มือขวา - ซ - ฟ - ม - ร - ด - ทฺ - ลฺ - ซฺ ระนาดเอกในลกั ษณะการตแี บบตีทงั้ แขน มอื ซ้าย - ซฺ - ฟฺ - มฺ - รฺ - ดฺ - ท - ล - ซ ในขณะทีย่ กแขนท่อนลา่ งข้ึนน้ัน ใหแ้ ขน ทอ่ นบนขนานกับลำตวั แขนท่อนล่าง ท้ัง 2 แขน ยกขนึ้ เกอื บต้งั ฉากกับพนื้ หลงั จากน้นั ให้ตีลงอย่างสมำ่ เสมอ ในลกั ษณะ “ยงั้ มือ” จะไดเ้ สียงเบา กวา่ ปกติ โดยใชม้ อื ขวาตีทีล่ ูกยอด เสียงซอลสูง (ซํ) และมอื ซา้ ยตลี ูกที่ 15 เสียงซอล (ซ) พร้อมกันกับมือขวาเป็นคู่ 8 ตีฉากเป็นคู่ 8 เรยี งเสียงลงมา เรมิ่ จาก ลกู ยอดไปหาลูกทัง่ บรรเลงระนาดเอก ไล่มือไลเ่ สียงเช่นนี้ลงมาจนมอื ขวาไปตีจบ ลูกท่ี 8 เสยี งซอลต่ำ (ซฺ) และมอื ซา้ ยตี ลูกท่ัง เสียงซอลตำ่ สุด (ซ) พรอ้ มกนั กับมอื ขวาเปน็ คู่ 8 นักเรยี นฝึกบรรเลง ระนาดเอกดว้ ยลักษณะการตฉี ากเปน็ คู่ 8 ขาลง ตามวดี ทิ ัศน์ดังนี้ สาธติ การบรรเลงระนาดเอกตามแบบฝึกทกั ษะ