จริยธรรมทางธุรกิจ

144 1. คณุ ลักษณะของคณุ ธรรมจริยธรรมที่เหมอื นกนั หรอื รวมกันของกลมุ ประเทศ 1.1 กลมุ ประเทศในเอเชยี มคี ณุ ลกั ษณะรว ม คือ 1) ความขยนั อดทน ทํางานหนักและรักการศึกษาหาความรู ไดแก คนเกาหลี ไตหวนั เวียดนามและอินเดยี 2) ความกตญั ู ไดแ ก คนเกาหลี เวยี ดนามและศรลี ังกา 3) ความรกั ชาติ ไดแ ก คนเกาหลแี ละเวยี ดนาม 4) ความออนนอ ม ไดแ ก คนไตห วนั และศรีลงั กา 5) ความประหยัด ไดแ ก คนไตหวนั และอนิ เดีย 6) ความซื่อสัตย ไดแ ก คนศรีลังกาและไตห วนั 7) ความมวี นิ ยั เครง ครัดในระเบยี บ ไดแ ก คนเกาหลีและไตห วนั 8) รจู กั หนา ท่ี รบั ผิดชอบ ไดแ ก คนเกาหลแี ละอนิ เดยี 1.2 กลมุ ประเทศยุโรป อเมรกิ าเหนอื และแปซิฟคใต มคี ุณลกั ษณะรว ม คอื ความมี วินยั ความรบั ผิดชอบและความซอ่ื สัตยสุจริต ไดแก ประเทศฟนแลนด สวิตเซอรแ ลนด เยอรมนั แคนาดา นิวซีแลนด จนกระท่ังประเทศเหลานี้ไดรับการยอมรับและไววางใจจากนานาประเทศ เชน 1) ประเทศสวิตเซอรแลนด กลายเปนประเทศที่มีอุตสาหกรรมขนาดใหญดานการเงินการ ธนาคาร 2) ประเทศฟนแลนดไดรับการจัดอันดับจากองคกรความโปรงใสสากล ใหเปนประเทศที่ มีการฉอราษฎรบังหลวงนอยที่สุดติดตอกันหลายป 3) ประเทศเยอรมันไดรับการยอมรับเปน ประเทศทีม่ คี วามเจริญกาวหนา อยางมากในทกุ ดา นอยางสมดุล ยงั่ ยนื ดว ยคณุ ภาพของคนเยอรมนั 2. คณุ ลักษณะของคณุ ธรรมจรยิ ธรรมที่แตกตา งของกลมุ ประเทศ 2.1 กลุมประเทศในเอเชยี คณุ ลักษณะเฉพาะท่ีเดนของแตละประเทศ เชน คนเกาหลี มีความละอายตอการกระทําผิด มีความเสียสละสวนตนเพ่ือสวนรวม มีความมุงมั่นต้ังใจ สวนคน ไตหวันมีจิตสํานึกเรื่องการตรงตอเวลา การใชเวลาใหเปนประโยชน ตื่นตัวทางการเมือง กลาให กลาบริจาค สําหรับคนอินเดียเช่ือในโชคชะตา จึงมุงทํากรรมดี ชอบความเรียบงาย สะดวกและ อหิงสา นอกจากนน้ั คนศรีลงั กายังใชชีวิตอยา งพอเพียง 2.2 กลุมประเทศยุโรป อเมริกาเหนือและแปซิฟคใต แตละประเทศจะมีคุณลักษณะ เดนเฉพาะของตนเอง เชน ประเทศสวิตเซอรแลนดจะเดนเรื่องตรงตอเวลา มีความละเอียดออน สว นคนเยอรมันเปน คนขยนั ขนั แขง็ มีความสามัคคีในการทํางาน ประหยัด ชาวแคนาคามีความเปน เหตเุ ปนผล มีจติ ใจเขม แขง็ อดทน รักสันตแิ ละมีความเปน กลาง

145 ประมวลลักษณะเดน ดา นคุณธรรมจรยิ ธรรมของคนในประเทศตา ง ๆ (เจือจนั ทร จงสถิตอยู และรงุ เรือง สขุ าภิรมย. 2550 : 13) ดงั นี้ ประเทศ คณุ ลักษณะเดนดา นคุณธรรมจริยธรรม เกาหลี ขยนั อดทน ทุมเทการทํางาน รักชาติ รักองคกร กตัญู รักการศกึ ษา มีวินัย เคารพ ในผูอาวโุ ส รหู นาทแี่ ละปฏิบัติอยา งแข็งขัน ไตห วัน ทํางานหนกั ประหยัด อดทน จริงจัง ขยนั ศกึ ษาหาความรู ออนนอม เครง ครดั ใน ระเบียบวนิ ยั มีสาํ นกึ และต่นื ตัวเร่ืองเวลา การเมอื ง กลาบริจาค เปนตวั ของตัวเอง และมีความเชอื่ วา ชีวติ ตอ งตอ สูจ ึงจะชนะ เวียดนาม ขยนั อดทน รกั ชาติ กตัญู รกั การศกึ ษาเลาเรยี น ศรีลงั กา ออ นนอ ม กตญั ู เคารพในอาวุโส ซื่อตรง รบั ผิดชอบตอตนเองและใชช วี ิตแบบ อินเดีย พอเพียง ขยนั ประหยดั อดทน ขยนั อานหนงั สอื คนควา หาความรู รูจกั แยกแยะและ สวติ เซอรแลนด รบั ผดิ ชอบตอ งานทไ่ี ดร ับมอบหมาย เรียบงาย เครง ครัดในศาสนาและวฒั นธรรม ฟน แลนด เช่ือโชคชะตา จติ ใจออนโยน ไมเบยี ดเบียน ตรงตอเวลา ซอ่ื สัตยส ุจรติ รบั ผดิ ชอบ ใสใจและพิถีพถิ นั มวี ินัย เปน ตวั ของตัวเอง ซือ่ สตั ยสุจริต มีวินัย เยอรมนั มรี ะเบยี บวินัย รบั ผิดชอบ รจู ักหนา ที่ สจุ รติ ซ่อื ตรง ตรงตอ เวลา ประหยดั แคนาดา มรี ะเบียบวนิ ัย เปนคนมีเหตุผล มจี ิตใจเขม แข็ง รักสันติ อดทนอดกล้นั ไมน ยิ ม นิวซแี ลนด ความรนุ แรง ใหเ กยี รติเพอื่ นมนษุ ย ใฝร ู รักการอา น มวี นิ ัย ซอื่ สัตย เคารพในความแตกตา ง เคารพคนอืน่ ญี่ปนุ ตรงตอเวลา รบั ผิดชอบ ออนนอ มถอมตน ซ่ือสัตยสุจรติ จงรกั ภักดี ประหยัด ใส ใจรายละเอยี ด ทํางานเปน ทีม รูคณุ คน สะอาดเปนระเบยี บ แยกแยะเรอื่ งสว นตัว และหนาท่ี ทาํ งานอยา งกระตอื รอื รน องั กฤษ ตรงตอ เวลา มรี ะเบยี บ รักษาความสะอาด อสิ ระ ประหยัดรูคาเงิน รกั การผจญภยั

146 คุณลักษณะดานจริยธรรมของประเทศแตละกลุม จะมีลักษณะที่คลายคลึง หรือใกลเคียง กัน เชน คนในกลุมเอเชียท่ีมีลักษณะของคนที่ออนนอมถอมตน เคารพผูอาวุโส มีความขยันอดทน กตัญู ใฝรูใฝเรียนและมีความเชื่อในเรื่องของบุญกุศล การใหทาน สวนกลุมยุโรปอเมริกาเหนือ และแปซิฟคใต จะมีลักษณะของคนท่ีมีระเบียบวินัย รับผิดชอบ เปนตัวของตัวเอง มีเหตุมีผล เคารพผูอื่นและเคารพในความแตกตาง สิ่งเหลาน้ีลวนเกิดจากปจจัยท่ีแตกตางกันทั้งดานสภาพ ภูมิศาสตร ประวัติศาสตรความเปนมา ประสบการณและบทเรียนของแตละประเทศ ปรัชญา หลัก คําสอน ความเชื่อ วัฒนธรรม บทบาทของผูนํา ซ่ึงลวนมีอิทธิพลตอพฤติกรรมที่เปนคุณลักษณะ ดานคุณธรรมจริยธรรมของคนในกลุม ประเทศนั้น ๆ บทบาทของสถาบันท่ที ําหนาที่ขัดเกลาคณุ ธรรมจรยิ ธรรม การขัดเกลาทางสังคมเปนปจจัยท่ีเชื่อวาเปนกุญแจของความสําเร็จในการปลูกฝง คุณธรรมจริยธรรมของคนแตละประเทศ ซึ่งนักวิชาการตาง ใหการยอมรับถึงความสําคัญของการ ขัดเกลาทางสังคมที่มีตอการพัฒนาพฤติกรรมของบุคคลใหมีคุณลักษณะท่ีพึงประสงคตามที่สังคม ตอ งการ การท่ีบุคคลคนหน่งึ จะเรยี นรูวา เม่ือตนอยูในฐานะตําแหนงใด ควรมีบทบาทอยางไรไดนั้น เปนเพราะไดรบั การอบรมใหรูระเบียบสงั คม ดว ยความเชื่อท่ีวา มนุษยเราสามารถฝกฝนได สถาบัน ทางสังคมท่ีมีบทบาทในการทําหนาท่ี ไดแก สถาบันครอบครัว ซึ่งเปนหนวยแรกท่ีมีอิทธิพลอยาง สูงตอสมาชิกในครอบครัว เนื่องจากมีความสัมพันธท่ีใกลชิดและแนบแนน ลําดับตอมาคือ สถาบนั การศึกษา ทเ่ี ปนศนู ยรวมของการบมเพาะความรู คุณธรรมจริยธรรมใหแกคนในสังคม ดวย บทบาทสงเสริมชวยเหลือและประสานงานกับสถาบันครอบครัว ตลอดจนสถาบันทางศาสนาซ่ึง เปนผูนําทางจิตวิญญาณ ท้ัง 3 สถาบันทําบทบาทหนาที่สําคัญในการใหความชวยเหลือเกื้อกูลกัน โดยตางฝายตางทําหนาท่ีเปนเบาหลอมดานความรูและคุณธรรมจริยธรรม โดยท่ีบรูมและเซลชนิค (สํานักบริการขอมูลและสารสนเทศ. 2554. ออนไลน; อางอิงจาก Broom and Selznick. 1958. Sociology: A text with Adapted) อธบิ ายถึงการขดั เกลาทางสังคมเพอ่ื จุดมุงหมาย 4 ประการ คอื 1) ปลูกฝงระเบียบวินัย การทําตามระเบียบกฎเกณฑที่สังคมกําหนดท่ีเปนพื้นฐานสําคัญของการทํา กิจกรรมและการอยูรวมกัน 2) การปลูกฝงความมุงหวังในชีวิตที่กลุมยอมรับ เชน คานิยม ยกยอง คนที่มีการศึกษาสูง เม่ือคนมีคานิยมเชนนี้ก็จะมุงหวังและผลักดันตนเองใหบรรลุเปาหมายนั้นใน ชีวิตของตน 3) การกําหนดบทบาทในสังคม เชน การรูจักวางตัวใหเหมาะสมตามสถานภาพ ความสัมพันธตอบุคคล สถานที่ เวลา และ 4) การใหเกิดทักษะความชํานาญ เชน การถายทอด เทคโนโลยี วิชาชีพ เปนตน บทบาทที่องคกรทางสังคม รวมถึงบทบาทของผูนําตาง ๆ ทางสังคม

147 เชน ผูนําการปกครอง ผูนําทางจิตวิญญาณ ผูนํากลุมและองคกรตาง ๆ ตลอดจนประวัติศาสตร การ ตอ สู ประสบการณแ ละบทเรยี นตาง ๆ ไดห ลอ หลอมกลายเปนอดุ มการณและปรัชญาในการดําเนิน ชวี ิต ทีม่ คี ณุ ลกั ษณะเดนเฉพาะของแตล ะคน สังคมและประเทศ บทบาทเปนการแสดงพฤติกรรมทางกาย ความคิด ทัศนคติของคนเรา ซ่ึงจะแสดงออก ตามสถานภาพท่ีตนดํารงอยู คนท่ีอยูในสถานภาพ ตําแหนงท่ีแตกตางกันก็จะแสดงพฤติกรรมออก มาตางกัน คนท่ีแสดงพฤติกรรม ความคิดเหมือนกัน เม่ืออยูในสถานการณท่ีคลายกัน เทอรเนอร (Turner. 2002 : 233) ดังน้ันปจจัยที่มีผลตอกระบวนการปลูกฝงคุณลักษณะของคุณธรรมและ จริยธรรมใหเ กดิ ข้ึนประกอบดว ย ปจจัยดงั ตอ ไปน้ี 1. บทบาทผูน ําการปกครอง มีความสัมพนั ธและเปน ปจจยั ท่สี งผลตอการหลอ หลอม คุณลักษณะของประชากรที่เกดิ จากความเช่ือ ความศรทั ธาในตัวผูนาํ ก็จะนอ มนาํ คาํ สั่งสอนนนั้ มาใช ในการดําเนินชีวติ ประเทศในกลุมเอเชียจะมีประวัตศิ าสตรทคี่ ลายคลึงกันในดานการตอสู เพ่ือปลด แอกตัวเองจากการเปนเมืองขึ้น บทบาทผูนําจึงมีอิทธิพลในการถายทอดอุดมการณและสืบทอดกัน ตอมา เชน ประเทศเวียดนามมีประธานาธิบดีโฮจิมินห เปนแบบอยางของผูมีความรักชาติ ขยัน อดทนและเสียสละ ไตหวันมีประธานาธิบดีเจียงไคเช็ค ที่มือสะอาดและมีศีลธรรม อินเดียมี มหาตมะ คานธี ที่ใชการตอสูแบบอหิงสา การดําเนินชีวิตสมถะ ไมเบียดเบียน ไมใชความรุนแรง ในการแกปญหา นอกจากเปนแบบอยางท่ีดีแลว วิสัยทัศนของผูนําและคุณลักษณะของผูนําก็เปน สิ่งหลอหลอมประชากรในประเทศนั้น เชน ประธานาธิบดีปารค จองฮี ของเกาหลีใต มีวิสัยทัศน ในการนําโครงการแซมาอึลวุนดง ซึ่งเปนโครงการพัฒนาชนบทแนวใหมมาสรางรากฐานทาง เศรษฐกิจแกชุมชนชนบทใหมีความเขมแข็ง พึ่งพาตนเองได โดยใชความขยัน ความมุงม่ัน ต้ังใจ ชวยตัวเองและความรวมมือ การเสียสละแกสวนรวม เหลานี้เปนคุณธรรมจริยธรรมท่ีสืบทอดสืบ ตอ มาจนถึงปจ จุบัน 2. บทบาทผูนําทางจติ วิญญาณ เปนศนู ยร วมของความศรัทธาทางศาสนา เชน ประเทศ ไตหวันท่ีภิกษุ ภิกษุณี มีบทบาทในการถายทอดและเปนแบบอยางของการหลอหลอมคุณธรรม จริยธรรม เชน ภิกษุณีเจิ้งเหยียน ผูกอต้ังองคกรพุทธฉือจี้และใชหลักการพุทธมหายาน ตาม แนวทางพระโพธิสัตว ผูมีจิตใจเมตตากรุณาตอมวลสรรพสัตวสรรพชีวิตใหพนจากความทุกข ความเดือดรอ น สวนภิกษซุ ิงหวนิ และภกิ ษเุ ซ่ิงเหยยี น ไดต้งั องคกรแสงพุทธธรรมและองคกรกลอง ธรรมะ ซึ่งท้ังสามองคกรที่ไดจัดต้ังขึ้นมีหลักการท่ีคลายคลึงกันในการใหความชวยเหลือและ พัฒนาสังคม เผยแผธรรมะ ใหการศึกษา สรางแหลงเรียนรูทางธรรมะ ที่ผานมาบทบาทของผูนําท้ัง สามทานไดประสบผลสําเร็จในการขยายกลุมเปาหมายไดอยางกวางขวาง ท้ังในประเทศและ ตา งประเทศ ดว ยการจัดตั้งสาขาและการใชเ ครอื่ งมือส่อื สารเทคโนโลยีขา มประเทศ

148 3. ผูนําทางปญญา ไดกลายเปนศูนยรวมความศรัทธา โดยเฉพาะสังคมฝงยุโรปมีเหลา นักคิด นักปราชญและผูทรงคุณความรู ท่ีมีอิทธิพลตอการหลอหลอมคุณธรรมจริยธรรมของ ประเทศ เชน ประเทศสวิตเซอรแลนด มีนักการศึกษาท่ีมีชื่อวา โยฮาน ไฮริท เพสโตโลสซี่ (Johann Heinrich Pestalozzi) มีแนวคิดเกี่ยวกับเปาหมายของการศึกษา คือ การสรางคนใหมีคุณธรรมและ เห็นวาครอบครัว คือ ฐานที่แทจริงของการศึกษา การหลอหลอมคุณธรรมจึงเร่ิมท่ีครอบครัว โดยเฉพาะจากแม ไมมีครูคนไหนจะแทนท่ีความเปนพอเปนแมไดอยางสมบูรณ สวนประเทศ เยอรมันมีนักปราชญมากมายหลายสาขาวิชา โดยท่ีนักปราชญเหลาน้ีเปนผูวางรากฐานแนวคิดการ พัฒนาประชาชนของประเทศใหมีคุณภาพและเปนผูมีคุณธรรมจริยธรรม ประพฤติปฏิบัติในทางที่ ถูกท่ีควร ผูท่ีมีอิทธิพลไดแก มารติน ลูเธอร (Martin Luther) นักการศาสนาโดยการเชื่อมโยง การศึกษากับการศาสนาดวยแนวคิดท่ีวารัฐจะตองสรางคนใหฉลาดหลักแหลม รูจักรักเกียรติยศ โดยไมปลอยใหเปนหนาที่ของพอแมอยางเดียว เด็กเล็กตองอานคัมภีรใหแตกฉาน อีกคนที่จะ กลาวถึงคือ โยฮาน เฟดเดอรริท เฮอรบารท (Johann Friedrich Herbart) มีแนวคิดวาจุดมุงหมายของ การศกึ ษา คอื การสรางอปุ นสิ ัยและคุณธรรมเพือ่ ใหเ ปนคนดี จึงตองสรางระเบียบความคิด ใหเด็กมี อสิ ระในการคดิ และความคนุ เคยกับความคดิ ทชี่ อบธรรม ใหเ หน็ แจง ดวยตนเองวาอะไรผดิ ถูก ดชี ัว่ 4. ศาสนา ปรัชญาและความเชอ่ื มีบทบาทโดยตรงในการปลกู ฝง คุณธรรมจริยธรรมของ ทุกประเทศ จะแตกตางท่ีระดับของความเขมขน เชน ประเทศในกลุมเอเชีย ไตหวัน เวียดนามและ เกาหลี สวนใหญนับถือพุทธนิกายมหายานและไดรับอิทธิพลจากหลักคําสอนของขงจื้อ ศรีลังกา นับถือพุทธแบบเถรวาท มีหลักคําสอนของพระพุทธเจาเปนรากฐานคุณธรรมมาอยางยาวนาน อนิ เดยี นบั ถือฮนิ ดูมคี วามเครง ครดั ในศาสนา ประเทศไตหวันมีผูนําองคกรศาสนาที่เปนตัวอยางที่ดี ท้ังการปฏิบัติสวนตัวและการนําปฏิบัติกิจกรรมตาง ๆ สามารถผลิตนักบวชท่ีมีคุณภาพ ประเทศ ศรีลังกามีโรงเรียนพุทธศาสนาวันอาทิตย 8,900 แหง มีผูเขาเรียน 2.2 ลานคนในการถายทอด คุณธรรมแกเด็กและเยาวชน ประเทศอินเดียสอนจริยธรรมผานคัมภีรพระเวทในศาสนาฮินดู สวน ประเทศในกลุมยุโรป อเมริกาเหนือและแปซิฟคใต ประชาชนสวนใหญนับถือศาสนาคริสต ทุกวัน อาทิตยครอบครัวก็จะพากันไปโบสถ ปฏิบัติศาสนกิจและพิธีกรรมที่เปนการถายทอดการปลูกฝง คณุ ธรรมจรยิ ธรรม 5. บทบาทของสถาบนั ครอบครัว เปน ทยี่ อมรับวาครอบครวั มีอทิ ธิพลตอความคดิ และ พฤตกิ รรมของสมาชิก ในกลุม ประเทศเอเชียครอบครัวจะเปนผูถายทอดคุณธรรมจริยธรรม โดยพอ แม ปูยา ตายาย หรือผูอาวุโสในครอบครัวและมีหลักคําสอนจากตนแบบบุคคล เชน คําสอนของ ขงจ้ือ คําสอนของลุงโฮ คําสอนของศาสดาในศาสนา สวนกลุมประเทศยุโรป อเมริกาเหนือและ

149 แปซิฟคใต ใหความสําคัญกับครอบครัวอยางสูง เพราะมีบทบาทในการวางรากฐานในการสราง คณุ ลักษณะของประชาชนทกุ ดา น 6. บทบาทสถาบันการศึกษา ประเทศที่เคยบอบช้ําจากภาวะสงคราม เคยตกเปนเมืองข้ึน หรืออาณานิคมของประเทศมหาอํานาจมากอน จึงไดผานการตอสูกับประเทศมหาอํานาจมาอยาง ยาวนาน จึงตางมีประสบการณและบทเรียนที่ตองจดจํา ประเทศในกลุมเอเชียนี้ ไดแก อินเดีย ไตหวัน เกาหลี เวียดนาม ตางใหความสําคัญกับการศึกษาและใชการศึกษาเปนเครื่องมือในการ พฒั นา ทัง้ ดา นทกั ษะและจติ วิญญาณคณุ ธรรมจรยิ ธรรม โดยเริม่ ต้ังแตเด็กและไดจัดไวในหลักสูตร ใหม ีการจดั การเรียนการสอน เพือ่ ปลกู ฝงคณุ ธรรมจริยธรรมไปตามชว งวยั ทเ่ี หมาะสม สําหรับกลุม ประเทศยุโรป อเมริกาเหนือและแปซิฟคใต เปนประเทศที่มีนักคิด นักปราชญและนักการศึกษาใน สาขาวิชาตาง ๆ มากมายและไดวางฐานการศึกษาเพื่อจุดมุงหมายใหไดคุณลักษณะที่พึงประสงค เชน การปลูกฝงการยอมรับความแตกตาง การใหเกียรติกัน การอยูรวมกันอยางสันติและการแกไข ปญหาทไี่ มใ ชวิธกี ารท่ีรุนแรง การรูจักคิด การคดิ แบบมเี หตุมีผล 7. บทบาทของรฐั ในการกําหนดนโยบายเพื่อแสดงถงึ ทศิ ทางทีร่ ัฐตองการจะกาวไปสู เปาหมายอะไร รัฐบาลของแตละประเทศจึงมีบทบาทสําคัญในการกําหนดการปลูกฝงและการ ผลักดันคุณธรรมจริยธรรมของประชาชนในประเทศ โดยสามารถใชเคร่ืองมือตาง ๆ ดังที่ไดกลาว มาแลวขางตน รวมไปถึงการออกมาตรการอ่ืน เชน กฎระเบียบ กฎหมาย หรือกฎกติกาทางสังคม สวนความสําเร็จจะเกิดข้ึนได รัฐบาลตองมีการปฏิบัติท่ีเครงครัดจริงจัง เชน เกาหลีจะมีบทลงโทษ ตามกฎหมายทร่ี ุนแรงและเครงครัดในการใชกฎหมาย ทาํ ใหประชาชนเกรงกลวั ไมก ลา ท่จี ะทาํ ผดิ 8. บทบาทของสื่อมวลชน ถือวา เปนกลมุ วชิ าชีพที่มอี ิทธพิ ลในการพัฒนาสังคม สามารถ เปน ผูใหข อ คิด ใหข อ เสนอแนะแนวทางทถี่ ูกตองแกสงั คมได ดงั หลกั การทาํ หนา ท่ีของสื่อมวลชนที่ ดี 3 ประการคือ 1) เสรีภาพในการส่ือสาร 2) จิตสํานึกที่ดี 3) ตองมีจิตวิญญาณความรับผิดชอบตอ สังคมและตอผลงาน ดังน้ันในการปลูกฝงคุณธรรมจริยธรรมรัฐสามารถใชส่ือเปนเคร่ืองมือ เชน ประเทศเวยี ดนามท่ปี กครองโดยระบอบสังคมนยิ ม ดังนั้นสอ่ื มวลชนจงึ อยภู ายใตก ารควบคุมของรัฐ การทจี่ ะนําเสนอเน้ือหาและรายการตาง ๆ จึงเปนไปตามนโยบายท่ีมีการปลูกฝงจริยธรรมคุณธรรม ใหกับประชาชนในประเทศ เชน มีการฉายภาพยนตรประวัติศาสตรผานส่ือโทรทัศน เพื่อให ประชาชนไดตระหนกั ถึงการตอสูท่ียากลําบาลและการเสียสละของบรรพบุรุษ ปลูกฝงความรักชาติ และใหความสําคัญในการสรางคานิยมของการรักเรียนใหความสําคัญกับการศึกษาโดยมีการ นําเสนอขาวการศกึ ษา 4 หนา เปนประจาํ ทกุ วัน เปน ตน 9. บทบาทการมีสวนรวมของชุมชน ความสําคัญของการเขารวมรวมกันเปนกลุมเปน พวกเดียวกัน มีปฏิสัมพันธและทํากิจกรรมที่มีวัตถุประสงครวมกัน เชน การจัดกิจกรรมประเพณี

150 ของชุมชนเพ่ือรักษาประเพณีวัฒนธรรมไวใหสืบตอกันไป ดังนั้นบทบาทของการมีสวนรวมของ ชุมชนจึงเปนปจจัยสําคัญท่ีสามารถปลูกฝงคุณธรรมจริยธรรมแกสมาชิกในชุมชน เชน ประเทศ ศรีลังกา ใชความรวมมือของชุมชนสนับสนุนใหวัดเปนศูนยกลางปฏิบัติธรรม เปนโรงเรียนสอน พุทธศาสนาวันอาทิตย ใหประชาชนเขารวมจัดพิธีการแจกรางวัลแกผูสอบไดคะแนนสูงสุด หรือ ชุมชนมีสวนในการถายทอดคุณธรรมจริยธรรมจากจารีตประเพณี เปนตน ประเทศฟนแลนดมี องคกรที่เก่ียวของกับกิจกรรมเด็กและเยาวชน เชน องคกรลูกเสือ องคกรดานกีฬา องคกรการเมือง เด็ก ฯ โดยรัฐบาลใหการสงเสริมสนับสนุนงบประมาณเปนรายป ซึ่งสามารถปองกันปญหาตาง ๆ เก่ียวกับเยาวชนได ทั้งนี้ไดมีการรวมมือกับชุมชน องคกรตาง ๆ ในการจัดกิจกรรมท่ีมีรูปแบบเปด กวาง องคกรท่ีสะทอนความสําเร็จ คือ องคกรลูกเสือและเนตรนารี ทําใหเยาวชนสามารถทํางาน เปนทีม รูจักการพึ่งตนเอง รูจักการรวมมือ มีเจตคติท่ีดีตอศาสนา ภักดีตอแผนดิน รูจักรับผิดชอบ ตนเองและสิง่ แวดลอม เหลาน้ีเปนการปลกู ฝง คุณธรรมจริยธรรมแกเ ยาวชน 10. ประวัติศาสตร ประสบการณและบทเรียน ของแตละประเทศจะมีประวัติศาสตร ความเปนมาของตนเอง ซึ่งกลุมประเทศเอเชียท่ีเปนกลุมตัวอยางในการศึกษาคร้ังน้ีมีประวัติศาสตร ที่เจ็บปวด ขมขื่นจากการตกอยูใตการปกครองของประเทศมหาอํานาจและตองตอสูเปนเวลา ยาวนานเพื่ออิสรภาพของตน ประสบการณท่ีเลวราย เจ็บปวดไดหลอหลอมใหเกิดความกลาหาญ อดทนและมีความแข็งแกรงตอสูชีวิต ไมยอมจํานนตอโชคชะตา แตไดนําวิกฤตเหลานั้นมาเปน บทเรยี นถายทอดสอนคนรนุ หลงั ไดเหน็ ถงึ การตอสูของบรรพบุรุษ ทําใหเขาใจวัฒนธรรมรากเหงา ของตนเอง แมแตประเทศในกลุมยุโรป อเมริกาเหนือและแปซิฟคใต ในหลายประเทศตางก็ผาน ประวัติศาสตรของการสรางประเทศก็ลวนแตผานความเจ็บปวดมาดวยกันท้ังน้ัน ตองตอสูเพื่อการ รวมเผาพันธุที่หลากหลายใหเปนเอกภาพสามารถยอมรับซึ่งกันและกันและอยูรวมกันไดอยางสงบ สันติ ดังน้ันประวัติศาสตรจึงเปนปจจัยหน่ึงของการปลูกฝงคุณธรรมจริยธรรมใหกับคนในชาติ ของตน เชน การจะยอมรับคนนอกเผาพันธุกับตนจะตองเปนคนที่เคารพในศักดิ์ศรีของมนุษย เคารพตอ ชาติพันธุทีแ่ ตกตาง 11. สภาพภูมิศาสตร ที่ตั้งทางภูมิศาสตร ดินฟาอากาศ สภาพทางกายภาพเหลาน้ีลวนมี สวนในการหลอหลอมคุณลักษณะของคน เชน ประเทศที่มีพ้ืนท่ีนอย มีทรัพยากรจํากัด ประเทศท่ี เจอภาวะความแปรปรวนของอากาศ เจอพิบัติภัยธรรมชาติทุกป อากาศหนาวจัด แผนดินไหว การ ตองประสบพบกับธรรมชาติที่โหดรายบอย ๆ ทําใหประชาชนมีความสามารถในการปรับตัว มี ความอดทน ต่ืนตัวกระตือรืนรน ไมผลัดวันประกันพรุง เชน สวิตเซอรแลนดเปนประเทศที่ขาด แคลนวัตถุดิบในการผลิตสินคา ดังน้ันจึงเรียนรูการนํากลับมาใช (Recycle) โดยปลูกฝงประชาชน ตั้งแตเด็ก ใหรูจักการแยกขยะ ชนิดของขยะท่ีเปนเหล็ก แกว ขยะเปยก เศษอาหารจะนําไปทําปุย

151 โดยจะมีคําชี้แจงถึงผลเสียของการไมปฏิบัติตามดวยการใชระบบการขนขยะท่ีจะไมเขาไปบริการ เก็บขยะที่บานของคน ๆ น้ัน หรือแคนาดาซ่ึงเปนประเทศท่ีมีพื้นท่ีอยูอาศัยนอยเปนประเทศท่ี เกิดข้ึนใหมมีอายุเพียง 125 ป ไมมีรากเหงาวัฒนธรรมท่ีลึกซึ้ง เพราะเปนที่รวมของผูอพยพจาก หลากหลายวัฒนธรรม หลายเช้ือชาติ ศาสนา แตยอมรับเอาวัฒนธรรมท่ีหลากหลายน้ันมาเปนสวน หน่ึงของประเทศทําใหไมมีความแปลกแยกและไมขัดแยง สามารถสรางอัตลักษณความเปนหน่ึง เดียวของประเทศตนเองดวยการวางรากฐานคุณธรรมจริยธรรมอยางเปนระบบ ประชาชนมีสวน รว มในการพฒั นาประเทศ สามารถอยูร วมกนั อยางสงบสขุ มีความปลอดภัยในชีวติ และทรัพยส นิ การปลูกฝงคุณธรรมจริยธรรมของประเทศเกาหลี ความสําเรจ็ ในการปลูกฝงจริยธรรมคุณธรรมของแตละประเทศที่มีพ้ืนฐาน รายละเอียดท่ี แตกตางกันไปของแตละประเทศ แตละกลุมประเทศที่กลาวมาแลวขางตน จะไดนํามาศึกษาเปน ประสบการณและบทเรียนในการใหสติและอบรมบมเพาะคุณธรรมจริยธรรมในประเทศไทย เพ่ือใหเปนประเทศท่ีสามารถรอดพนจากภัยของลัทธิบริโภคนิยม วิกฤตของความขัดแยงในสังคม วิกฤตการกอการรายทางภาคใต ปญหาครอบครัว ปญหาสังคมและปญหาอ่ืน ๆ ที่เกิดขึ้นในเวลานี้ ดงั ทจี่ ะไดเ รยี นรูคณุ ลกั ษณะและกระบวนการปลกู ฝง คุณธรรมจริยธรรมของนานาประเทศ ตอ ไปนี้ ประเทศสาธารณรัฐเกาหลี เปนชาติเกาแกมีอายุกวา 5,000 ป เปนประเทศหน่ึงที่มี ประสบการณและบทเรียนเก่ียวกับภาวะสงครามที่สรางความบอบช้ําใหกับคนในชาติและ ประเทศชาติ แตเกาหลีก็ยังสามารถพัฒนาตนเองใหเจริญรุงเรืองมายืนเปน 1ใน 4 เสือของเอเชีย ไดแก ฮองกง สิงคโปร เกาหลีใตและไตหวัน ไดอยางสงางาม สามารถพัฒนาความกาวหนา ทางดานเทคโนโลยี เชน รถยนตฮุนได เคร่ืองใชไฟฟและเทคโนโลยีของซัมซุง การสงออกสินคา วัฒนธรรมผานสินคาในแวดวงบันเทิง ดังกระแสความคล่ังไคล K-POP ซีรียเกาหลี เปนตน ทําให เกาหลกี ลายเปนประเทศทรี่ ่าํ รวยม่ังค่ังประเทศหนึ่ง ชนชาติเกาหลีนับไดวาเปนนักตอสู เปนชาติ ที่ มีวัฒนธรรมประเพณีท่ีหลอหลอมใหคนในชาติเปนหน่ึงเดียวกัน มีสถาบันครอบครัวที่เขมแข็ง การถายทอดหลักธรรมคาํ สอนของศาสนาและลัทธิขงจ้ือ 1. กระบวนการท่ีหลอหลอมและปลูกฝงคุณธรรมจริยธรรมของเกาหลี (เจือจันทร จงสถติ อยูและรุงเรอื ง สขุ าภิรมย. 2550 : 103-117) ไดแก 1.1 การลาํ ดบั รุน อาวุโส คนเกาหลใี หความสาํ คัญกับการลําดับอาวโุ สอยา งเครงครัด ท้ังในท่ีทํางาน โรงเรียน ความเปนรุนพ่ีรุนนอง รุนนองตองใหความเคารพเช่ือฟงรุนพ่ีสวนรุนพี่ก็ ใหค วามชวยเหลอื รนุ นอ งอยา งเตม็ ท่ี ความสมั พันธจึงสนทิ แนบแนน 1.2 ความรักในสถาบนั การศึกษา ความสัมพนั ธระหวา งครกู บั ศิษย โดยศิษยจะรว ม

152 ด่ืมและรับประทานอาหารกับครูในตอนเย็นดวยบรรยากาศท่ีเปนกันเอง แตแฝงดวยความเคารพ นอบนอม มมี ารยาท 1.3 ความรกั ในสถานประกอบการ กตญั แู ละจงรักภักดีตอบริษัทอยา งยง่ิ เพราะถอื วา บริษัทคือผูใหทุกส่ิงท้ังความสุขสบาย อาหาร ชีวิตที่อุดมสมบูรณ ทุกคนจึงทํางานดวยความ ทุมเท เอาจริงเอาจัง มุงม่ันและเห็นแกประโยชนของบริษัทกอนประโยชนตน นอกจากนี้ยังมีความ ความรัก ผูกพันตอบริษัท ใหความเคารพ ใหเกียรติและเชื่อฟงคําสั่งสอน คําส่ัง คําแนะนําเพราะถือ วาบรษิ ทั เปน ดั่งครอบครัว 1.4 ทมุ เทใหแ กห นา ทกี่ ารงาน ทาํ งานดวยความต้งั ใจ มุง มน่ั ใหง านสาํ เร็จ ไมอหู รอื ปลอยเวลาใหผานไปดวยเร่ืองไรสาระ เมื่อเสร็จงานแลวจึงจะสังสรรค รวมดื่มกับคนท่ีวางใจเพ่ือ คลายเครียด รูจักหนาท่ีของตนและทําหนาที่อยางเขมแข็ง ซ่ึงเปนคุณลักษณะเดนที่ทําใหประสบ ผลสาํ เร็จในทุกดาน 1.5 ความเปน หมูเ หลา คนเกาหลจี ะรกั คนในชาตติ นเอง การจะยอมรับชาวตางชาติ ตอเม่ือไดพสิ ูจนแลววา คน ๆ น้นั จริงใจ จึงจะยอมรบั เปน คนกลมุ เดยี วกนั และเชญิ ไปด่มื รวมกนั 1.6 ชาตนิ ยิ มและรักชาติ จะใชสนิ คาท่ีผลิตในประเทศเทานั้น ทาํ ใหเ ศรษฐกิจม่นั คง เงินทองไมรั่วไหล หากไมเห็นดวยกับนโยบายของรัฐบาลจะทําการประทวงและมีการแจง หนวยงานจราจรเพ่อื แจง ใหป ระชาชนไดท ราบลวงหนาจะไดไ มเดอื ดรอ น 1.7 มีวนิ ัยในตัวเอง ชาวเกาหลีไดร ับการปลูกฝงและฝก ฝนอยา งดีจนเปนอปุ นิสยั จึง เปนผูมีวินัยท่ีเครงครัด นอกจากน้ีกฎหมายมีบทลงโทษที่รุนแรง ทําใหประเทศเกาหลีขึ้นช่ือเรื่อง ความปลอดภัยในชวี ติ และทรัพยส นิ เพราะทกุ คนรูกฎกติกาและมวี ินยั 1.8 การสรางความแข็งแกรง ในครอบครวั ทง้ั ชายและหญิงจะเปนผูท ่ใี ฝรใู ฝเ รียน เพ่ือใหเปนผูที่สามารถประกอบอาชีพ ในครอบครัวสามีทํางานหาเลี้ยงครอบครัว ภรรยามีหนาที่ ปรนนิบัติสามีและดูแลส่ังสอนบุตร โดยที่ภรรยาจะมีการศึกษาระดับปริญญาโท ปริญญาเอก จึงทํา ใหเยาวชนของเกาหลีมีคุณภาพ เพราะมแี มท่ีมกี ารศึกษาและดูแลใหความอบอุน 1.9 ขยันไมย อ ทอตอ งานหนัก เพราะตอ งเผชญิ และจดจาํ ความยากลาํ บากมายาวนาน จึงทําทุกวิถีทางไมใหอดตาย ไดใชหลักคําสอนของขงจอ้ื นอกจากน้ียังมีน้ําใจ รวมมือรวมใจ ชวยเหลอื แบงปน ไมท อดท้ิงกนั 2. หนว ยงานและองคก รท่ีมีบทบาทในการปลูกฝงคุณธรรมจรยิ ธรรม 2.1 ศาสนา ปรัชญา ความเชื่อ คนเกาหลีสวนใหญนับถือพุทธศาสนารอยละ 51.2 แตหลักปรัชญาที่มีอิทธิพลมากที่สุด คือ คําสอนของขงจ้ือ ไดสอนระเบียบในสังคม วิถีชีวิต การ ดาํ เนนิ ชีวิตครอบครวั สังคม การทําหนาที่และปฏิบัติใหถูกตองตามครรลอง ซ่ึงคนเกาหลีไดใชเปน

153 แนวทางการดาํ เนินชวี ิตจนถึงปจจุบนั คํากลาวของขงจื้อที่สรุปไดวา ทุกสิ่งทุกอยางในโลกมีความ แตกตางกันโดยกําเนิด การดํารงชีวิตในครอบครัว สังคม ประเทศ ทุกอยางตองอยูในท่ีสมควร เชน ลูกควรนับถือพอ ขุนนางควรนับถือกษัตริย ภรรยาควรนับถือสามีและสอนใหแสดงความสัมพันธ ตอกนั อยา งถูกตอ ง เชน กษัตริยก บั ขุนนางควรไวว างใจกัน พอกับลูกชายควรผูกพันและสืบทอดกัน สามีภรรยาควรมีบทบาทหนาท่ีตางกัน ผูใหญกับผูนอยควรมีบทบาทหนาที่ตางกัน ระหวางเพื่อน ควรซอ่ื สตั ยต อ กนั 2.2 สถาบันครอบครัว ใหความสําคัญกับการยึดหลักคําสอนของขงจ้ือใหเปนคนมี คุณธรรม มีความกตัญู ซื่อสัตยและเอ้ือเฟอตอผูอื่น มีเมตตากรุณา ระลึกบุญคุณของบรรพบุรุษท่ี เสียสละ ดังนั้นภาพที่เห็นในสังคมเกาหลี ลูก ๆ มีความกตัญูกับบิดามารดา สามีภรรยาจงรักภักดี และซ่ือสัตยตอกัน เด็กเมื่อทําผิดจะไดรับการดุดาดวยเหตุผลและสั่งสอนไมใหทําผิดเปนครั้งที่สอง เด็กเกาหลีไมเห็นการทําผิดเปนส่ิงทาทายและนาทดลอง เพราะมีความละอายที่จะทําผิดตอตระกูล ทําใหถ กู จารกึ ความช่วั ในทะเบียนตระกลู 2.3 สถาบนั การศกึ ษา ดว ยแนวคดิ รากฐานการศกึ ษาทแ่ี ข็งแกรงยอมนาํ พาเศรษฐกจิ ใหมั่นคง การศึกษาชวยสรางพลังความรู ปญญา ความคิดริเริ่มสรางสรรค พัฒนาทรัพยากรมนุษย ใหมีคุณคามีศักยภาพ ไดมีการปฏิรูปการศึกษาไปพรอมกับการสรางเสริมคุณธรรมจริยธรรม ความคิดสรา งสรรค เพอื่ ใหคนสมบรู ณทงั้ ชวี ิตและจิตใจ จึงใชร ะบบการศึกษาแบบเปดตลอดชวี ิต อยางไรก็ตามความเปล่ียนแปลงของสังคมเกาหลีก็ประสบปญหาคานิยมทางวัตถุ การมงุ ประโยชนต นเอง ไมคํานงึ ถงึ สังคมสวนรว ม จงึ ไดมกี ารปฏิรปู การศกึ ษาโดยใหแ มม ีสวนรวม ในการจัดการเรียนการสอน การปลูกฝงคานิยมคุณธรรมจริยธรรมอยางเปนระบบและคอยเปนคอย ไป ตั้งแตอนบุ าลถงึ มหาวิทยาลัย ดังนี้ 1) อนุบาล-ประถมศึกษาปท่ี 3 ปลูกฝงความเปน ระเบยี บในสังคม กฎจราจรและ จิตสาํ นกึ ในการอยูรวมกนั ในสังคม 2) ประถมศกึ ษาปท่ี 4-มัธยมศกึ ษาตอนตน ปลกู ฝงสทิ ธิหนาท่ขี องตนในระบอบ ประชาธปิ ไตย เคารพกฎหมายของบา นเมือง การตดั สนิ ใจดว ยตนเองอยา งมีเหตุผลทีถ่ กู ตอ ง 3) มัธยมศกึ ษาตอนปลาย-อุดมศกึ ษา ปลูกฝงสทิ ธแิ ละหนา ท่ีการเปนพลเมือง โลก สันติภาพ ความเขา ใจคุณลกั ษณะอนั เปน สากลและความเขา ใจอนั ดีตอวฒั นธรรมของชาตอิ ืน่ 2.4 ประวตั ิศาสตร เดิมประเทศเกาหลปี กครองโดยกษตั รยิ  เม่อื ญปี่ นุ เขา ครอบครอง เกาหลี สถาบันกษัตริยจ งึ ลม สลาย เม่ือญีป่ ุนแพส งครามโลกครั้งที่ 2 เกาหลีไดรับเอกราช แตถูกแบง ออกเปนสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนเกาหลี(เกาหลีเหนือ)ภายใตสหภาพโซเวียตผูนําฝาย สงั คมนิยมและสาธารณรฐั เกาหล(ี เกาหลีใต) ภายใตการนาํ ของสหรัฐอเมริกาผูน าํ ฝา ยประชาธปิ ไตย

154 ดังน้ันการท่ีตองตกเปนเมืองขึ้นอยางยาวนานของเกาหลี ตองพบกับภาวะความอดอยาก ขาดแคลนและขมขื่น แตดวยนโยบายการบริหารประเทศของผูนําที่มีวิสัยทัศน มีคุณธรรม เสียสละ อดทน เห็นแกประโยชนของประเทศชาติเปนสําคัญ จึงสามารถนําพาประเทศใหรอดพนจากความ ยากไรและกาวสูความเปนผูนําในแถบภูมิภาค มีความกาวหนาทางเศรษฐกิจ เทคโนโลยีที่ทันสมัย ไปพรอมกับการวางแผนปลูกฝงคุณธรรมจริยธรรมในการวางนโยบายเศรษฐกิจ 5 ป ใชแผนแรก เนนใหประชาชนประหยัด อดออม ริเริ่มโครงการแซมาอึลวุนดงท่ีเขาถึงประชาชนชนบท กระตุน ผูนําและประชาชนใหเช่ือม่ันตออนาคตวา สามารถอยูดีกินดีได ถาขยันทํางานและรวมมือกันดี มี จติ ใจพงึ่ ตนเอง ใชค วามพากเพียร อดทนซ่งึ มอี ยูในตวั ของชาวเกาหลี โครงการแซมาอึลวนุ ดงจงึ ถอื เปนขบวนการรวมพลังทางสังคมระดับชาติของเกาหลีใต นั่นคือ ผูนําทุกระดับใหการสนับสนุน ต้ังแตผูนําทางการเมือง กลุมชนช้ันนําในเมือง ผูนําหมูบาน ขาราชการทองถ่ินและประชาชนเขา รวมดําเนนิ งานพัฒนาหมูบานดวยความสมัครใจ โครงการน้ีประสบผลสําเร็จสามารถสรางรากฐาน ทางเศรษฐกิจในระบบสังคมหมูบานใหแข็งแกรง ไมเกิดชองวางระหวางรายไดของคนเมืองกับคน ชนบท 2.5 กฎหมายปกครองประเทศ ผูม หี นา ทด่ี แู ลรกั ษากฎหมายทาํ หนา ทีอ่ ยางเครงครดั ประชาชนไมกลาทําผิดกฎหมาย แมเร่ืองเล็กนอย เชน การว่ิงราว การขามถนน การขับรถ ทําให สงั คมมคี วามปลอดภัยในชีวติ และทรัพยสนิ 2.6 สื่อมวลชน ทําหนา ทีเ่ ผยแพรป ระชาสมั พนั ธใหเ หน็ ความสําคญั ของการศึกษาท่ี บาน การบมเพาะคุณลักษณะที่ดีงาม การสรางบุคลิกภาพท่ีดี ลดการเสนอขาวอันกอใหเกิดความ รนุ แรง การย่ัวยุใหเ ยาวชนหลงใหลในสงิ่ มอมเมาและยาเสพตดิ 2.7 สงั คมโดยรวม คนเกาหลีใหค วามเคารพนับถือผูใหญ จึงมคี วามเชอื่ วา ผใู หญจ ะ ตองทําตัวเปนตนแบบมีความประพฤติที่ดีงามใหแกเยาวชน ผูใหญจึงสามารถวากลาวตักเตือนเด็ก หากเห็นวากระทําสิ่งท่ีไมถูกตอง แมจะไมใชลูกหลานโดยตรง เชนเดียวกับเด็กก็ใหความเคารพ แมไมใชเครือญาติ คานิยมความขยันหมั่นเพียร การชวยตนเอง ความรวมมือรวมใจ การเสียสละ สวนตนเพอ่ื สวนรวม 2.8 สภาพภมู ศิ าสตร ประเทศเกาหลมี ี 4 ฤดู 24 ฤดูยอ ย จึงทําใหร จู กั ปรบั ตัวและมี ความอดทน อีกทัง้ ยงั สามารถใชป ระโยชนจากการเปล่ียนแปลงฤดูกาลในดา นเกษตรและประมง การปลกู ฝง คุณธรรมจรยิ ธรรมของประเทศเวียดนาม สาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนามเปนอีกประเทศท่ีไดประสบกับสงครามมาอยางยาวนาน เคยตกเปนเมืองข้ึนของจีนและฝร่ังเศส ผานการตอสูกับสหรัฐอเมริกาในสงครามเวียดนาม ไดรับ

155 ความบอบชา้ํ ทําใหเ วยี ดนามแทบสิ้นชาติ คนเวียดนามจึงเปนผูมีความอดทนและตระหนักในความ เปน ชาติ ทสี่ ามารถเอาชนะมหาอํานาจได ประเทศเวียดนามมีประชากร 83.5 ลานคน สวนใหญนับ ถือพทุ ธนิกายมหายาน มรี ูปแบบการปกครองแบบสงั คมนยิ ม (เจอื จันทร จงสถติ อยูและรุงเรือง สุขา ภริ มย. 2550 : 131-141) 1. กระบวนการที่หลอหลอมและปลูกฝงคุณธรรมจริยธรรมของเวียดนาม ไดแก ความ ขยัน อดทน รักชาติ รักการศกึ ษาเลา เรียน ยดึ ถือความกตัญู 2. หนวยงานและองคกรทม่ี ีบทบาทในการปลูกฝง คณุ ธรรมจริยธรรม 2.1 ศาสนา ปรัชญา ลัทธิความเช่ือ คนเวียดนามแตเดิมมีคตินิยมเหมือนชาวไทย พุทธ เม่ือมีการเปล่ียนแปลงการปกครอง รัฐบาลไดสรางกรอบจํากัดความเชื่อทางศาสนา ตอมาจึง ไดผอนคลายความเขมงวดโดยใหอ สิ ระในการนับถอื ศาสนา โดยสวนใหญจะเปนพุทธฝายมหายาน ที่รับมาจากจีน ใหความสําคัญในแงความศักด์ิสิทธ์ิ ไมเครงครัดการปฏิบัติธรรม สําหรับหลัก ปรัชญาขงจื้อที่รับมาปลูกฝงคานิยมวา คนท่ีมีความรู คือ คนที่มีคุณคาตอสังคม คนท่ีมีความรูควร ไดร บั การยกยอ ง โดยความรตู องคูค ุณธรรมดวย 2.2 สถาบันครอบครัว โดยยึดหลกั คําสอนของขงจือ้ ใหเ ปนคนมคี ุณธรรม มคี วาม กตัญู ผูไมกตัญูตอพอแมจะไมมีความกาวหนา สอนใหรักชาติ ขยันหม่ันเพียร ตองขยันศึกษา เลาเรียน เคารพตอผูใหญ ผูหญิงเวียดนามจะเสียสละใหกับครอบครัวเปนอันดับแรก เปนส่ิงท่ี ปลูกฝง อยใู นความคิดของผูห ญิงเวียดนามแทบทกุ คน 2.3 สถาบันการศึกษา หลังเวียดนามไดรับอิสรภาพจากฝรั่งเศส ประธานาธิบดี โฮจิมินท ประกาศนโยบายที่จะขจัดปญหาโจรแหงความโง ซึ่งสะทอนถึงการใหความสําคัญกับ การศึกษาอยางสูงจากคําพูดท่ีวา “เพ่ือประโยชนในสิบปปลูกตนไมและเพื่อประโยชนในรอยปให การศึกษาดูแลคน” ท้ังน้ีเพราะเช่ือวา การศึกษาจะพัฒนาคุณภาพของคน หากรากฐานการศึกษา แข็งแกรงยอมนําพาเศรษฐกิจใหมั่นคง โดยหลังจากไดรับอิสรภาพจากฝร่ังเศสในป 2488 ส่ิงที่เนน คือ 1) ความเปนชาติ โดยจัดเนื้อหาการเรียนการสอนดานประวัติศาสตรของชาติ สงเสริมใหเกิด ความรักชาติ ใชภาษาประจําชาติ สรางคนรุนใหมใหเปนผูรับใชชาติ 2) ความเปนวิทยาศาสตร สอนความกาวหนาและวิทยาศาสตร สอนใหคิดเปน รูเหตุรูผลของความคิดและสอนใหเปนคน กระหายใครที่จะเรียนรู และ 3) ความเปนมวลชน นําความรูทางวิทยาศาสตรไปประยุกตใชในชีวิต และใชในการผลิตเช่ือมโยงกับมวลชน การไดรับการศึกษาถือเปนสิทธิมนุษยชนข้ันพ้ืนฐาน การศึกษาเพ่ือมวลชนนําไปสูการพัฒนาทางวัฒนธรรม วิทยาศาสตร เศรษฐกิจและสังคม การ พัฒนาไมหยดุ น่ิงไดทาํ การอยางตอเนอ่ื ง

156 กระท่งั ในป 2539 รฐั บาลประกาศนโยบายโดย เมย (Doi Moi) ทําการปฏริ ูปการศึกษา โดยเนน การสรา งคณุ ลักษณะของผเู รียนทพ่ี ึงประสงคไ ดแ ก 1) การเรยี นรเู ปา หมาย ใหรทู ศิ ทางของการพฒั นาที่ยึดแนวทางการเมอื งสงั คม- นยิ ม ดา นเศรษฐกจิ เปดกวาง 2) สามารถทาํ งานในเศรษฐกจิ สมัยใหมไ ดด ี โดยพฒั นาทักษะใหม ๆ สําหรบั การพฒั นาประเทศดา นอตุ สาหกรรม เทคโนโลยี การสือ่ สาร การกอสราง ฯลฯ 3) สามารถตดิ ตอสอื่ สาร ทันการเปลยี่ นแปลง โดยใหก ารสนบั สนนุ นกั เรยี นรนุ ใหมใหเรียนภาษาตางประเทศ รวมทั้งคอมพิวเตอร แลกเปลย่ี นและมเี ครอื ขา ยกับนานาชาติ 4) พัฒนาความสามารถเฉพาะทางใหโ ดดเดน สง เสริมเดก็ ใหเ ตบิ โตตาม ศกั ยภาพ สง เสรมิ การเรยี นคณิตศาสตรและสาขาอน่ื อยา งเต็มที่ 5) รักษาเอกลกั ษณแ ละวฒั นธรรมเฉพาะของประเทศ ใหผ เู รยี นรูจกั วฒั นธรรม ของประเทศ รกั ษาคณุ ธรรมจรยิ ธรรมของสังคม 6) มคี วามตระหนกั รูเทา ทนั อทิ ธพิ ลของนานาชาติ แมจ ะเปดรบั แนวคดิ คา นยิ ม เศรษฐกิจทุนนิยมตะวนั ตก 7) บรรจุวิชาคุณธรรมจริยธรรมไวในหลักสูตรระดับประถมตน สอนเก่ียวกับ การเปนคนดีตองทําอยางไร นอกจากนี้ยังใหน้ําหนักการตอกย้ําคําสอนของลุงโฮ (โฮจิมินท) และ ภาคกลางของเวยี ดนาม ไดก ําหนดใหน กั เรียนประถมตนทําการบาน 5 ขอ เพ่ือใหซึมซับการปลูกฝง คุณงามความดีผานการเรยี นการสอน ดงั น้ี (1) วันนหี้ นทู าํ ความดีอะไรบา ง โดยใหเดก็ บนั ทึกการทาํ ความดีทกุ วันและ จดจําความดที ท่ี ําไวชว ง 6 ปท ีเ่ รยี น (2) วันนหี้ นชู ว ยคณุ แมท ํางานอะไรบาง เปน การสรางความสัมพันธใ น ครอบครวั (3) วันนใี้ นชมุ ชนของหนมู เี หตุการณใดเกิดขน้ึ บา ง เดก็ ตองออกไปสํารวจ และบันทกึ เรอื่ งราว ทาํ ใหเ กดิ การเรียนรู เขา ใจและผูกพันกบั ชุมชน (4) ใหร ายงานขา วหนึง่ ขาว เก่ยี วกับประเทศเวยี ดนาม เปนการสรา งความ รกั ชาติ (5) ใหรายงานขาวหนง่ึ ขา ว เก่ียวกับสถานการณโลก ทาํ ใหร ูจกั สงั คมโลก การบาน 5 ขอเปนการปลูกฝงคุณธรรมใหเด็กไดเรียนรู รูจักตัวเอง รูจัก ครอบครวั ชุมชนและประเทศชาตขิ องตน ตลอดจนเขา ใจสงั คมโลกดวย

157 ความสมั พันธร ะหวางครูกับศิษย ศิษยจะใหความเคารพครูและครูจะอุทิศตัวเพื่อเผยแพร ความรูแกศิษย ครูในเวียดนามตองเปนคนเกงและไดรับการยกยองเพราะถือเปนอาชีพท่ีมีคุณคาตอ สังคม 2.4 ประวัติศาสตร การตอ สูท ยี่ าวนานของคนเวียดนามกับประเทศมหาอํานาจหลาย ประเทศ ทั้งจนี ฝรั่งเศส อเมริกา ตอ งไดร บั ความยากลาํ บาก ความเจ็บปวดทุกรูปแบบ ประสบการณ และบทเรียนที่ผานมาทําใหคนเวียดนามมีความกลาหาญ เสียสละ อดทนและรักชาติ และไดใช ขนบธรรมเนียม ประเพณี วัฒนธรรมและวรรณกรรม เปนปจจัยดานยุทธศาสตรและการปฏิวัติ สงั คม โดยเฉพาะวฒั นธรรมที่ถือเปนขุมทรัพยจะตองปกปองรักษา จึงถูกนํามาเปนเครื่องมือในการ ปลุกเราใหประชาชนสํานึกถึงความรุงโรจนในอดีต ใฝเรียนใฝรูไมวาจะเปนคนยากจนก็สนใจการ เรียน มีนิสัยชอบเอาชนะปญหาที่ทาทาย วรรณกรรมพ้ืนบาน นิทานพื้นบานจะแฝงคุณธรรม จรยิ ธรรมความรกั ชาติ ความซื่อสัตย กตญั ู 2.5 คําสอนของประธานาธิบดีโฮจิมินห ผูนําในการตอสูเพื่อปลดปลอยประเทศ เวียดนามใหเปนอิสระ ไดสรางศรัทธาใหเกิดกับชาวเวียดนามและถูกเรียกวา ลุงโฮ คนเวียดนาม ยดึ ถือหลกั คําสอนของลงุ โฮเปน หลักในการดาํ เนินชวี ิต 5 ขอไดแก 1) รักประเทศชาติ รักประชาชน 2) เรยี นเกง ทาํ งานเกง 3) รกั ษาอนามัย 4) วนิ ัยดี 5) ซือ่ สัตย กลา หาญ 2.6 ส่อื มวลชน รัฐเปนผกู าํ หนดนโยบายและควบคมุ สอื่ มวลชนทุกแขนง จงึ สามารถ ควบคมุ และปลกู ฝงคณุ ธรรมจริยธรรมแกคนในชาติได สื่อโทรทัศนยังนําภาพยนตรประวัติศาสตร ความยากลําบากของบรรพบุรุษในการตอสูกับฝร่ังเศสและอเมริกา ผลกระทบของสงครามตอ ครอบครัว เพ่ือเยาวชนรุนใหมจะไดไมมัวเมาหลงอยูกับความสุขสบายอยางเดียว การนําเสนอ เน้ือหาของสื่อโทรทัศนตามความเหมาะสมกับกลุมเปาหมาย สื่ออ่ืน ๆ ไมคอยมีขาวอาชญากรรม และใหความสําคญั กับการศึกษาโดยนําเสนอขาวการศึกษา 4 หนา เปน ประจําทุกวนั บทเรียนจากการเรยี นรถู ึงการปลูกฝง คุณธรรมจรยิ ธรรมของนานาประเทศ การไดเรียนรูกระบวนการปลูกฝงคุณธรรมจริยธรรมของประเทศอ่ืน ๆ เพ่ือเปน ประสบการณ เปน บทเรยี นใหเราไดน ํากลับมาทบทวนประเทศของตนเองและหาวิธีการประยุกตใช ที่เหมาะสม ซ่ึงตองยอมรับวาสังคมไทยปจจุบันไดรับผลกระทบจากการเปดกวางของสังคมโลก ภายใตระบบทุนนิยมเสรีประชาธิปไตยท่ีบางคร้ังทําใหคนเราหลงระเริงไปกับส่ิงที่มากระตุนกิเลส ภายในของความอยาก ความโลภและทําใหคนเราเห็นแกตัว สามารถที่จะทําทุกส่ิงไดโดยคํานึงถึง แตความสะดวก ความพึงพอใจของตนเองมากกวาท่ีจะเห็นถึงความถูกตองตามครรลองคลองธรรม

158 และเปนท่ียอมรับวาคุณธรรมจริยธรรมในทุกวันนี้ไดเส่ือมถอยลงมาก จากพฤติกรรมที่สะทอนถึง ปญ หาตา ง ๆ ท่ีมนุษยตองประสบซ่งึ ลว นเกิดจากน้ํามอื ของมนษุ ยเ องทง้ั สิน้ 1. ปญหาในสงั คมไทย หากจะมองถงึ ปญ หาท่เี กดิ ขนึ้ ในสังคมไทย มหี ลายปญ หาไมไ ด เปนปญหาใหม แตเปน ปญหาทีไ่ ดมกี ารสะสมมายาวนาน ทุกรัฐบาลท่ีผานมาไดมีความพยายามใน การแกปญ หาดวยการพัฒนาประเทศในดา นตาง ๆ เม่อื แกปญ หาหน่งึ ไดก็สง ผลกระทบกบั อกี ปญ หา หน่ึงเปรียบเหมือนการรักษาโรคของผูปวยแลวเกิดผลขางเคียงจากการใชยา ปญหาสังคมใน ประเทศไทยนับวันจะยิ่งเพิ่มมากข้ึน ซ่ึงนักวิชาการหลายทานไดกลาวถึง สาเหตุของปญหาสังคมที่ เกดิ ข้ึนพออธบิ าย โดยสังขป ดังนี้ 1.1 การเปลี่ยนแปลงทางสังคม เชน สังคมไทยที่เคยเปนสังคมเกษตรพยายามที่จะ เปลี่ยนไปเปนสังคมอุตสาหกรรม การเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยีท่ีทันสมัยมากขึ้น การอพยพ ของคนชนบทสูสังคมเมืองเพ่ือทํามากิน โดยมุงหวังความกาวหนา ทําใหวิถีชีวิตความเปนอยูแบบ ดั้งเดิมเปล่ียนแปลงไป ท่ีมีความตองการในการอุปโภคบริโภค ความสะดวกสบายมากขึ้น โดยการ ใชเ งินซอ้ื หา ดังนัน้ ถา ความตอ งการมากก็ตองหาเงินสนองความอยากความโลภมากขนึ้ จงึ เกดิ ความ ฟุงเฟอฟุมเฟอยมากข้ึน บรรทัดฐานด้ังเดิมที่ยกยองคนดีจึงเปล่ียนแปลงไปเปนการยกยองคนรวย คนมีอาํ นาจแทน 1.2 ความไมเปนระเบียบของสังคม เปนภาวะที่สังคมและสถาบันพ้ืนฐานทางสังคม เชน สถาบันครอบครัว สถาบันการศึกษา สถาบันศาสนา แมแตหนวยงานของรัฐท่ีมีหนาท่ีดูแล ความเปนระเบียบเรียบรอยของสังคมไมสามารถควบคุมสมาชิกทางสังคมใหปฏิบัติตามระเบียบได จึงกอใหเกิดปญหาของผลประโยชนที่ขัดกัน เพราะความเห็นแกตัว ความโลภ การเอารัดเอาเปรียบ และการใชชองโหวหาประโยชนสวนตน ความลมเหลวของการรักษาจารีตประเพณีและสถาบัน พ้ืนฐานของไทยที่เปนศูนยรวมใจของคนในชุมชน เพ่ือใหเกิดพลังทางสังคม พลังของความอบอุน ที่ทุกคนแสดงออกดวยความมีนํ้าใจ รูจักการเก้ือกูลแบงปน ชวยเหลือกัน พฤติกรรมเหลาน้ีได เปลี่ยนแปลงไป มีการแบงพรรค แบงพวก แบงขาง แบงฝาย ความรับผิดชอบตามบทบาทหนาที่ ของหนวยงานตาง ๆ มีความขัดแยง ไมเปนไปตามหลักการ ไรมาตรฐาน หรือสองมาตรฐาน กฎ กติกาทต่ี งั้ ข้นึ เกิดความขดั แยงประชาชนไมยอมปฏบิ ตั ติ าม 1.3 พฤตกิ รรมเบี่ยงเบนไปจากมาตรฐานของสังคม เปน พฤติกรรมทสี่ ังคมไมย อมรบั หรือไมอาจทนรับได เชน ปญหายาเสพติด ปญหาโรคเอดส ปญหาโสเภณี ปญหาความยากจน ปญหาเด็กและเยาวชน ปญหาครอบครัว ปญหาอาชญากรรม ปญหาความรุนแรง ปญหาการกดข่ี ทางเพศ ปญหาการเอารัดเอาเปรียบ ปญหาสิทธิมนุษยชน ปญหาสิ่งแวดลอม ปญหาการเมือง การ ซื้อสทิ ธิขายเสียง ปญหาคอรร ัปชั่น ปญ หาคุณภาพนักการเมอื ง การเมืองท่ีมงุ ผลประโยชนต นและ

159 ประโยชนของพรรคมากกวาผลประโยชนของประชาชน ปญหาความแตกแยกของประชาชนใน ประเทศ ปญหากลไกราชการขาดการเอาใจใสดูแลกระบวนการรวมคิด รวมวางแผนและรวม ดําเนินงานในระดับชุมชน ฯลฯ ปญหาตาง ๆ นําไปสูความเส่ือมโทรมและเสื่อมถอยดานคุณธรรมจริยธรรมของ สังคมไทยเปนอยางยิ่ง ดังนั้นการไดเรียนรูบทเรียนของประเทศอื่น ๆ ที่ไดเคยผานความยากลําบาก และประสบการณที่เลวรายมามากกวาประเทศไทย ท่ีไมเคยตองตกเปนเมืองข้ึนของประเทศใดมา กอน แตกลับไมสามารถพัฒนาใหเจริญกาวหนาไดเทียบเทา หรือกาวลํ้านําหนาประเทศอ่ืน ดังท่ี ต้ังใจกอนป 2540 วาเราจะกาวขึ้นเปนเสือตัวท่ี 5 ของเอเชีย นอกจากไมสามารถประสบผลสําเร็จ ดังท่ีตั้งใจแลว ที่สําคัญเราเองกับเปนผูบั่นทอนความนาเช่ือถือของประเทศ สรางภาพลักษณของ ความแตกแยก ความรุนแรง การกอการรายใหตางประเทศทั่วโลกรับรูวาเราเปนประเทศท่ีไม ปลอดภยั ในระยะ 5 ปท ่ีผานมานับตัง้ แตพ.ศ.2549 เปน ตน มาถึงปจจุบนั (พ.ศ.2554) 2. บทเรียนที่ไดเรียนรูจากประสบการณและการปลูกฝงคุณธรรมจริยธรรม ของประเทศ อื่น ๆ ขางตน ซึ่งทุกวันนี้สามารถจะกลาวไดวา ประเทศเหลานั้นประสบผลสําเร็จในการแกปญหา การฟนฟูและการพัฒนาประเทศ จนสามารถกาวนําไปยืนอยูแถวหนาในระดับภูมิภาคได บทเรียน ของความสําเร็จมีปจจัยและกลไกสําคัญในการขับเคล่ือนกระบวนการปลูกฝงคุณธรรมจริยธรรม ดงั นี้ 2.1 บทบาทของผูนําในสังคม ไดแก ผูนําการปกครองบานเมือง ผูนําทางจิตวิญญาณ ผูนําทางปญญา เปนปจจัยท่ีสําคัญที่มีอิทธิพลอยางสูงในการปลูกฝงคุณธรรมจริยธรรมท้ังการเปน แบบอยาง การสงเสริมสนับสนุนและผลักดันทุกสวนใหปฏิบัติไดจริง ดังน้ันผูนําเองจะตองมี คุณสมบัติทั้งสวนตัวและพฤติกรรมตอสวนรวมที่เปนคนดี มีความประพฤติและการปฏิบัติที่ ถูกตองชอบธรรม เปนผูที่มีความรูความสามารถและมีคุณธรรมของการเสียสละ ซื่อสัตย รักชาติ เปนผูที่มีความอดทน อดกลั้น พากเพียร มุงม่ันในการตอสูกับปญหา มีจิตใจที่ตองการชวยเหลือ ดวยความรัก ความเมตตากรุณาใหประชาชนในประเทศพนจากความทุกข ความยากลําบากและ ความขมขืน่ สนิ้ หวังในชวี ิต สนับสนุนงบประมาณ แนวทาง ความคิด การเรยี นรู ผลกั ดนั ใหเ กดิ การ ปฏิบัติไดจริงในการพัฒนาสังคมโดยใหประชาชนไดมีสวนรวม ท้ังแรงกายแรงใจ เพื่อใหเกิดการ ชวยเหลือและพ่ึงพาตนเองได สรางความแข็งแกรงใหเกิดขึ้นกับชุมชน ปูพ้ืนฐานปลูกฝงคุณธรรม จริยธรรมดวยการกระทําใหดู ดวยหลักคําสอนและการปฏิบัติจริง พรอมกับการถายทอดให ประชาชนไดเรียนรูประวัติศาสตรของชาติไทยอยางตอเน่ือง ถายทอดกิจกรรมที่ไดทําดวยจิตอาสา ผานทางส่ือตา ง ๆ เพราะคนรุนใหมที่มคี วามเปนอยูทส่ี ะดวกสบายในวันน้ี จนอาจหลงลืมและไมมี ความซาบซง้ึ ถึงความยากลาํ บากทบ่ี รรพบรุ ษุ ไดตอสูและสรางรากฐานไวให สรางคานิยมของความ

160 กตญั ูเปนคุณสมบัตขิ องคนดี คนท่ีไมมคี วามกตัญูจะไมส ามารถเปน ผปู ระสบผลสําเร็จได เพราะ จะไมเปนท่ียอมรับของสังคม ฉะน้ันบทบาทของผูนําจะตองคํานึงถึงประโยชนของสวนรวมเปน สําคัญ หากผูนําไมสามารถทําใหดีได ก็พึงตระหนักถึงหลักคําสอนหนึ่งของขงจ้ือที่วา “สัตบุรุษ ทุกขรอนวาตนไรสามารถ แตมิทุกขรอนวาผูอ่ืนไมรูถึงความสามารถของตน” (เจษฎา ทอง รุงโรจน. 2554 : 177) ดังนั้นหากสังคมไทยไดผูนําท่ีเปนสัตบุรุษเชนนี้ ประชาชนยอมไดรับความ สงบสขุ รม เยน็ 2.2 บทบาทของสถาบนั พนื้ ฐานทางสังคม เชน สถาบันครอบครวั สถาบันการศึกษา สถาบันศาสนา เปนสถาบันที่มีสวนสําคัญในการขัดเกลาอบรมบมเพาะคุณธรรมจริยธรรมแก สมาชิกทั้งในครอบครัวและสังคม เพราะเปนสถาบันท่ีมีความสัมพันธใกลชิดและเปนศูนยรวมใจ ศูนยรวมการทํากิจกรรมทางสังคม ดังนั้นความเขมแข็งและคุณภาพของสถาบันเหลาน้ีจึงมี ความสําคัญอยางยิ่ง เชน พอแมที่มีการศึกษา มีเหตุมีผล มีวิธีคิดที่ดี ท่ีถูกตอง จะสามารถอบรม สั่งสอนและเปน แบบอยา ง ทําใหล ูกมคี วามอบอนุ และมกี ารเลยี นแบบพอ แมท่ตี นถอื เปน ฮีโรของลูก ทุกคน สวนนักบวชทางศาสนาซ่ึงเปนศูนยรวมใจ ศูนยรวมความเชื่อความศรัทธา มีการอบรม สั่งสอนและผลิตนักบวชท่ีมีคุณภาพ มีวัตรปฏิบัติท่ีอยูในศีลในธรรม มีการปฏิบัติที่เปนแบบอยาง สามารถเปนผูนําทางวิญญาณและเผยแผธรรมะท่ีถูกตองแกประชาชน สวนสถาบันการศึกษามีการ ทาํ งานประสานกับผูปกครองใหมีสวนรวมในการจัดการศึกษาแกลูกหลาน มีการพัฒนาหลักสูตรที่ สอดแทรกคุณธรรมจริยธรรมในทุกระดับช้ัน การปลูกฝงคุณธรรมจริยธรรมจึงกระทํากับบุคคลใน ทุกระดับต้ังแตผูนําทุกระดับในหนวยงานองคกร นักการเมือง ขาราชการ พอแม ครูบาอาจารย นักบวช เด็กและเยาวชน 2.3 การปฏิรปู การศึกษาและการปฏริ ปู สื่อ ถอื เปน เครอ่ื งมือทีส่ าํ คญั ในการขบั เคลอ่ื น คุณธรรมจริยธรรมใหถูกทิศถูกทางและขยายไปในวงกวาง การจัดการเรียนการสอนท่ีสอดคลอง กับกลุมเปาหมายในแตละระดับ แตละชวงวัย โดยกําหนดไวเปนหลักสูตรที่เปนมาตรฐานใชท้ังใน เมืองและชนบท มีบทเรียนท่ีนําหลักธรรมทางคุณธรรมจริยธรรมสอนใหรูวาคนดีตองทําอยางไร มี วิธีคิดท่ีเปนเหตุเปนผล รูจักการใหเกียรติผูอื่น ยอมรับในความแตกตางของเชื้อชาติ ศาสนาและ ความเชอื่ ของบุคคล ฉะน้ันจดุ มงุ หมายของการศกึ ษาที่ดีเพอ่ื ใหเกิดทักษะความรูความเชี่ยวชาญและ มีคุณธรรมจริยธรรมอันเปนคุณสมบัติที่พึงประสงคของสังคม สําหรับส่ือมวลชนซึ่งเปนเครื่องมือ และชองทางการพัฒนาสังคม ดังน้ันนักส่ือมวลชนและสื่อมวลชนท่ีมีคุณภาพจะทําบทบาทหนาท่ี ของตนเองอยางถูกตองในการชี้นํา ชี้แนะและเฝาระวัง ตรวจสอบขอมูลขอเท็จจริงสิ่งตาง ๆ ท่ี เกิดข้ึนเพ่ือใหสังคมไดรับรู ไมบิดเบือนขอมูลจากความเปนจริง หรือตกอยูใตอิทธิพลของอํานาจ หรือทุน ทําใหสูญเสียจรรยาบรรณและจิตวิญญาณคุณธรรมจริยธรรมที่สงผลกระทบตอสังคมใน

161 วงกวาง เชน สื่อใหความสําคัญกับกิจกรรมดี ๆ ที่เปนกิจกรรมสงเสริมคุณธรรมจริยธรรม จิตอาสา สงเสริมการเรียนรูตลอดชีวิต งดเวนการเสนอขาวความรุนแรง กระตุนสงเสริมใหเด็กรักการอาน จัดแบงเวลาอยางเหมาะสมและเนนรายการเด็ก ดานความรู เกมวิทยาศาสตร ภาพยนตรท่ีมีคติ สอนใจใหเด็กเปนคนดีมีคุณธรรม ถายทอดรายการสารคดี ประวัติศาสตร วัฒนธรรมของประเทศ เพอ่ื ใหเ ดก็ และเยาวชนไดเรยี นรรู ากเหงาของตนเองและเขาใจวัฒนธรรมของตนเองอยางลึกซ้ึง จาก วิธีท่ีส่ือของประเทศเหลาน้ีนําเสนอทําใหประชาชนในประเทศเปนคนรักชาติ เขาใจวัฒนธรรม ตนเองและรอบรูเ รื่องของสงั คมโลก เพราะมีความใฝร ูใ ฝเรยี นและไดรับขอ มูลจากสือ่ ทีม่ คี ณุ ภาพ 3. แนวทางแกไ ขปรบั ปรงุ และบม เพาะคณุ ธรรมจริยธรรมในสงั คมไทย จากการเรยี นรู ประเทศอ่ืน ๆ ในเบ้ืองตนจะตองยอมรับความเปนจริงวาสังคมไทยไดเกิดปญหาอะไร จะสามารถ นําบทเรียนใดมาประยุกตใชอยางไร เพราะประเทศไทยอาจมีรายละเอียดบางอยางท่ีแตกตางและ ประเทศไทยกม็ ีจดุ แขง็ ของตนเอง อยางไรก็ตามปจจุบันเปนที่ยอมรับวาสถาบันทางสังคมของไทย มีความออนแอไมสามารถเปนผูนําในการขัดเกลาและชี้นําสังคมในส่ิงท่ีถูกตองได เชน สถาบัน ครอบครัวออนแอ พอแมไมสามารถเปนแบบอยางและอบรมส่ังสอนใหความอบอุนกับลูกได สถาบันศาสนาโดยเฉพาะพุทธศาสนาก็มีความขัดแยงกันมากขึ้น นับวันองคกรท่ีดูแลพุทธศาสนา ท้ังฝายศาสนจักรและอาณาจักรตางออนแอเพราะไมเครงครัดตามหลักธรรมคําสอน ทําใหไม สามารถทําหนาทเี่ ปน ศูนยร วมของความศรทั ธาทมี่ พี ลังไดอ ยางเขมแขง็ พทุ ธศาสนิกชนตางคนตาง คนหาผูนําทางจิตวิญญาณตามความเชื่อความเขาใจของตนเอง สถาบันการศึกษาที่มุงสอนคนให เปนคนเกง ใชความรูความสามารถเพ่ือความสําเร็จและความรํ่ารวยของตน การสรางคานิยมทาง สังคมท่ี ยกยองช่ืนชมคนรวย วาเปนคนเกง สื่อมวลชนท่ีถูกครอบงําดวยระบบทุนทําใหไมเปนตัว ของตวั เองและตกอยใู นอทิ ธพิ ลของอาํ นาจเงินท่จี ะเสนอขาวไปตามความตองการของนายทุน จงึ ไม อาจเปนทหี่ วงั หรอื พึ่งพาในการพัฒนาประเทศไดอยา งเตม็ ที่เหมอื นในอดตี ทผี่ า นมา ดังน้นั สิง่ ทส่ี งั คมไทยจะตองตระหนกั ถงึ ความออนแอของสถาบันพ้ืนฐานทางสังคมท่ีนาํ ไปสูความเสื่อมโทรมทางคุณธรรมจรยิ ธรรม ตองไดร บั การแกไ ข ดังนี้ 3.1 การนําคณุ ธรรมจรยิ ธรรมสากลขน้ั พ้ืนฐาน ทีป่ ระเทศสวนใหญใ หการยอมรับ และถือปฏิบัติเพื่อเปนฐานการอยูรวมกันอยางสันติ ไดแก ความขยัน อดทน ซื่อสัตย มีวินัย รับผดิ ชอบ ประหยดั ประเทศไทยเองก็มีหลักคําสอนที่ใกลเคียงกับกลุมประเทศในเอเชีย คือ ความ กตัญู ออนนอมถอมตน เคารพผูอาวุโส สิ่งท่ีควรปลูกฝงเพ่ิมเติมคือ การทํางานหนักดวยความ มุงม่ันตั้งใจและเห็นปญหาเปนสิ่งทาทาย ท้ังน้ีดวยนิสัยคนไทยเปนคนรักสนุก ชอบความ สะดวกสบาย จึงทําอะไรเลน ๆ มีปญหายุงยากก็มักจะหนีปญหา นอกจากนี้ยังตองฝกทักษะเรื่อง การคิดวิเคราะหดวยเหตุดวยผล ซึ่งเปนเร่ืองที่นาแปลกใจวาในอดีตคนไทยมีใจเอ้ือเฟอ ยอมรับ

162 ผูอื่นไดงาย ประชาชนในประเทศสามารถอยูรวมกับความแตกตางของคนหลายเช้ือชาติ ศาสนา และวัฒนธรรมไดอยางกลมกลืนเปนเนื้อเดียวกัน แตปรากฏวาในปจจุบันความคิดทางการเมืองที่ แตกตางทําใหเกิดความแตกแยกของประชาชน ถึงข้ันแกปญหาดวยความรุนแรง แมแตภายใน ครอบครวั ความสมั พันธก ็ยังหวน่ั ไหวและเปราะบาง 3.2 ประเทศไทยไมเคยผานประสบการณทางประวัติศาสตรของการตกเปนเมืองข้ึน หรอื การตอสู ไมเคยมีบทเรียนความเสียหายท่ีตองสรางชาติข้ึนมาใหมและตองใชเวลานานหลายป กวาจะฟนฟู กวาจะพัฒนาประเทศใหเจริญข้ึน เหตุการณเหลานี้แตกตางกับประเทศในกลุมเอเชียที่ ไดกลา วมาแลว ถึงแมวาประเทศไทยจะมีประวัติศาสตรสมัยเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งท่ี 1 คร้ังที่ 2 แตก็ ดูเหมือนวาคนไทยในปจจุบันจะลืมประวัติศาสตรดังกลาวไป ความสุข ความสะดวกสบาย การถูก ครอบงําจากกระแสโลกาภิวัตนทุนนิยมเสรีประชาธิปไตย ทําใหสังคมไทยเส่ือมถอยทางคุณธรรม จริยธรรมลงเร่ือย ๆ เรียกไดวา ประเทศไทยอยูในภาวะคุณธรรมจริยธรรมตกต่ํา เกิดปญหาความ รุนแรง ปญหาคอรรัปช่ันเปนที่ยอมรับไดในสังคม จากเอแบคโพลล ของนายนพดล กรรณิกา ผอู ํานวยการศนู ยว ิจัยความสขุ ชมุ ชน มหาวทิ ยาลัยอัสสมั ชญั (โสภณ แดงโสภณ. 2554. ออนไลน) พบวา ประชาชนรอยละ 64.5 ยอมรับรัฐบาลที่ทุจริตคอรรัปชันได ถาทําใหประเทศชาติรุงเรือง ประชาชนกินดีอยูดี ตนเองไดรับประโยชนดวย โดยกลุมเยาวชนอายุต่ํากวา 20 ปและผูมีรายได มากกวา 20,000 บาทตอเดือน ยอมรับได รอยละ 71 นักเรียน นักศึกษา ยอมรับได รอยละ 72.3 รองลงมาพอคา นักธุรกิจ ผูประกอบการสวนตัว รอยละ 67 พนักงานบริษัทเอกชน รอยละ 64.9 กลุมเกษตรกรและผูใชแรงงานท่ัวไป รอยละ 56.4 กลุมขาราชการ/พนักงานรัฐวิสาหกิจ รอยละ 50. และผลของการสํารวจท่ีผานมา 2 ครั้งไดคําตอบที่ใกลเคียงกัน วา ประชาชนยอมรับการทุจริตได หากตนไดรับประโยชนด ว ย แมวาหลายคนหลายฝายตางมคี วามหว งใยตอ ความคิดท่หี ลงผดิ ไปจาก มาตรฐานทางจริยธรรม เพราะการทุจริตคอรรัปชั่นเปนภาระตนทุนทางสังคมท่ีทุกคนตองแบกรับ ดังนั้นจึงเปนส่ิงท่ีทุกฝายตองทบทวนความตกต่ําในครั้งน้ีและผลที่จะตามมาในอนาคต สังคมตอง เรงสรา งความเขาใจและตระหนักถึงภัยทีจ่ ะเกิดขน้ึ ในอนาคต 3.3 ความสําเร็จจะเกิดข้ึนในสังคมไทยได สิ่งสําคัญตองไมลืมรากเหงา วัฒนธรรม ประเพณีที่งดงามของชาติและจะตองดํารงรักษาไวใหมีการสืบทอดรุนตอรุน ซ่ึงจุดบกพรองท่ีผาน มาของประเทศ คือ เนนการพัฒนาจนกอใหเกิดความเสียหายตอเอกลักษณ ความเปนตัวตนที่ แทจริงของไทย แตยอมใหถูกครอบงําและเปนไปตามกระแสคานิยมตะวันตก ดังนั้นการประพฤติ ตัวของผูบริหารบานเมือง ผูหลักผูใหญท่ีมีความรับผิดชอบตอสังคมจะตองทําตัวเปนแบบอยางท่ีดี มีศีล มธี รรม ซอื่ สตั ย มีความอดทน อดกลนั้ ไมฉอ ฉล ไมม ัวเมาลมุ หลงอบายมุข รักชาติและทําสิ่งที่

163 สรางสรรคแกสังคม เพ่ือเด็กและเยาวชนจะไดทําตามแบบอยางท่ีดี มิฉะนั้นก็ไมอาจที่จะสอนเด็ก และเยาวชนใหเปนคนดีได ถาผูใหญเองไมเ ปนแบบอยา งที่ดี 3.4 ใหค วามสําคัญและสงเสริมความเขม แข็งของสถาบันครอบครัว ทั้งนี้รัฐบาลตอ ง มีนโยบายท่ีชัดเจนในการสงเสริม สนับสนุน ใหการชวยเหลืออยางเปนรูปธรรม ไมปลอยใหแตละ ครอบครัวตองตอสูโดยลําพัง สิ่งสําคัญท่ีทําใหครอบครัวออนแอ เกิดจากปญหาดานเศรษฐกิจ ปญหาปากทอง พอแมตองทํางานกันตัวเปนเกลียวไมมีเวลาท่ีจะดูแลอบรมสั่งสอนและใหความ อบอุนแกลูก รวมท้ังปญหาสังคมที่ซับซอนและมีส่ิงกระตุนกิเลสทําใหการควบคุมพฤติกรรมที่จะ เลือกในสิ่งท่ีกอใหเกิดความเส่ือมเสียแกสมาชิกในครอบครัวไดงาย ดังน้ันนอกจากแตละ ครอบครัวจะตองดูแลเอาใจใสใหมากขึ้นแลว หนวยงานของรัฐหลายหนวยงานนาจะมีสวนท่ีเขา ไปชวยเหลือ เชน การสงเสริมสนับสนุนความเขมแข็งใหแกครอบครัวในรูปของกิจกรรม โครงการและประสานความรวมมือกับการใชสื่อสารมวลชนในเชิงสรางสรรคท่ีกอใหเกิดความรู ความเขา ใจและประโยชนท ีจ่ ะเกดิ แกส ถาบนั ครอบครวั เปน ตน 3.5 การปฏิรูปการศึกษา นับวาเปนปญหาใหญ ทิศทางการปฏิรูปและการปฏิบัติที่ ผานมาดูเหมือนจะเกาไมถูกที่คัน การปฏิรูปการศึกษาไทยเนนใหเกิดการแขงขันทางดานความรู เพื่อใหสามารถสอบเขามหาวิทยาลัยที่มีชื่อเสียงของประเทศ จบออกมาจะไดมีอาชีพที่ดี ทํารายได สูง ๆ เปนท่ียอมรับของสังคมและคานิยมนี้ยังคงอยูในสังคมไทย ท้ังที่ประเทศทั่วโลกให ความสําคัญกับสถาบันการศึกษาท่ีเปนองคกรหลอหลอมคุณธรรมจริยธรรมของเด็กตั้งแตระดับ อนุบาล เพราะถือเปนรากฐานสําคัญทจี่ ะตอ งวางฐานใหถูกตองแข็งแรง ทั้งน้ีตองมีการปลูกฝงอยาง ตอ เน่ืองในระดับที่สงู ขึ้นไป จึงตอ งทําใหสถาบนั การศึกษาไดคุณภาพมาตรฐานในระดับที่ใกลเคียง กัน ใหงบประมาณสนับสนุนที่เพียงพอ การจัดระบบการศึกษาใหเด็กรูจักการคิดวิเคราะห กลาคิด กลาแสดงออก รวมไปถึงการเรียนการสอนจะตองมีการสืบทอดอุดมการณของบุคคลสําคัญที่เปน ศูนยรวมของความศรัทธา ดังเชนหลายประเทศไดใชหลักการนี้จนประสบผลสําเร็จ เชน เวียดนาม เกาหลี เยอรมัน สําหรับประเทศไทยบุคคลสําคัญที่สามารถสรางพลังศรัทธาไดมีอยูไมนอย แต ไมไดม กี ารกระทาํ ท่ีเปน ระบบ หรือมกี ารถา ยทอดใหต อ เน่ือง โดยเฉพาะกับเด็กและเยาวชนรุนใหม ที่ไมไดรับรู ไมรูจัก ไมสนใจ จึงเปนหนาที่ที่ระบบการศึกษาจะตองจัดการใหเด็กและเยาวชนได ตระหนักถึงแบบอยางการปฏิบัติ แนวคิด หลักคําสอนของบุคคลสําคัญ เชน พระบาทสมเด็จ พระเจาอยูหัวภูมิพลอดุลยเดช ทานพุทธทาสภิกขุ พระพรหมคุณาภรณ(ป.อ.ประยุตโต)และบุคคล สําคัญอีกมากมาย ที่ไดรับการยอมรับทั้งในระดับประเทศ รวมท้ังที่ไดรับการยกยองจากองคกร ยูเนสโกใหเปนบุคคลสําคัญของโลก แตนาเศราใจที่คนไทยสวนใหญไมรับรูและไมไดเรียนรู แบบอยางการดําเนินชีวิตดวยคุณธรรมท่ีงดงาม สามารถนํามาเปนแรงบันดาลใจ นํามาปลูกฝง

164 คุณธรรมจริยธรรมแกประชาชนไทยได ส่ิงที่คนไทยพึงตระหนักถึงรากเหงาของประเทศไทย เกิดข้ึนจากพุทธศาสนา กษัตริยทุกพระองคต้ังแตสมัยกรุงสุโขทัยลวนเลื่อมใสในพุทธศาสนา พระบาทสมเดจ็ พระพุทธยอดฟาจฬุ าโลกมหาราช ไดเคยทรงพระราชนิพนธเพลงยาวแถลงความใน พระราชหฤทยั ไวตอนหน่งึ วา ..(บวรศกั ดิ์ อวุ รรณโณ, 2542. ออนไลน) “ตงั้ ใจจะอปุ ถมั ภก ยอยกพระพุทธศาสนา จะปองกนั ขอบขัณฑสมี า รักษาประชาชนแลมนตร”ี มาจนถึงรัชกาลพระบาทสมเด็จพระเจาอยูภูมิพลอดุลยเดช ไดทรงประกาศพระองค ทรงเปนพุทธมามกะและทรงเปนอัครศาสนูปถัมภก อยางไรก็ตามพระมหากษัตริยของไทยไดทรง เปนตัวแทนของชาติประกาศความมีนํ้าใจกวางขวาง ไมรังเกียจกีดกันผูท่ีศรัทธาเลื่อมใสศาสนา ตางกัน ทุกคนลวนแตเปนขาแผนดินผูอยูในขายแหงพระมหากรุณาเสมอกัน นอกจากนี้ตลอด รชั กาลที่ผานมาจนถึงปจจุบัน พระองคไดทรงยึดมั่นทศพิศราชธรรมและพระราชกรณียกิจทุกอยาง เปนไปเพ่ือประโยชนสุขของปวงชนชาวไทย ดังน้ันคนไทยทุกคนตองตระหนักและรําลึกถึงพระ มหากรุณาธิคุณที่ไดทรงสรางคุณูปการท้ังหลายเพื่อแผนดินไทยและทรงเปนแบบอยางดาน คุณธรรมจริยธรรมท่ีงดงามย่ิงในฐานะของกษัตริยท่ีทรงทศพิศราชธรรม กตัญูกตเวทีและศีลจริย วัตรท่ีงดงามของพุทธมามกะ 3.6 การปฏริ ปู ส่อื และส่ือสารมวลชน พงึ รักษาจรรยาบรรณวชิ าชพี อยางเครง ครดั และเขาใจความสําคัญของความเปนสื่ออยางถูกตอง ไมทําตัวเปนผูรับใชนายทุน หรือเปนนายทุน เสียเอง เพราะส่ือถือเปนเครื่องมือที่ส่ือสารไดรวดเร็วและกวางขวาง สามารถที่จะเปนแบบอยาง เปนผูชี้แนะส่ิงที่ถูกตองใหแกสังคม ในประเทศไทยรัฐซึ่งเปนเจาของสถานีโทรทัศนหลายแหง แตไมไดบริหารงานใหเกิดประโยชนในการปลูกฝงคุณธรรมจริยธรรมแกสังคม เพราะไดขาย สัมปทานแกเอกชนไปบริหารงานเพื่อประโยชนทางธุรกิจ ทําใหรายการท่ีเปนประโยชนในการ สง เสรมิ คุณธรรมจรยิ ธรรมมีนอยและอยูใ นชว งเวลาทไ่ี มเ หมาะสม เชน รายการธรรมะจะอยูชวงดึก หรือเชามืด นอกจากน้ียังไมไดรับการสนับสนุนงบประมาณทําใหรายการธรรมะดี ๆ ไมมีใหไดชม ในฟรีทีวี แตจะเนนรายการบันเทิง ท่ีกระตุนการเพิ่มกิเลสของความอยาก ความโลภ การบริโภค ความฟุงเฟอ เสยี มาก ซง่ึ แตกตางจากประเทศที่เจรญิ แลว ท้ังหลาย ปจจุบันประเทศไทยไดจัดต้ังสํานักงานคณะกรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการ โทรทัศนและกิจการโทรคมนาคมแหงชาติ (กสทช.) ตามพระราชบัญญัติองคการจัดสรรคลื่น ความถี่และกํากับกิจการวิทยุกระจายเสียงวิทยุ โทรทัศนและกิจการโทรคมนาคม พ.ศ.2553 โดย คณะกรรมการกจิ การ กระจายเสียง กิจการโทรทศั นแ ละกจิ การโทรคมนาคมแหงชาติ (National

165 Broadcasting and Telecommunication Commission : NBTC) เปนหนวยงานอิสระของรัฐมีบทบาท หนาท่ีในการบริหารความถ่ีวิทยุ เพ่ือกิจการโทรคมนาคมและกํากับดูแลการประกอบกิจการ โทรคมนาคม กห็ วงั วาในอนาคตสงั คมไทยจะมีรายการทีเ่ ปน ประโยชนเพ่มิ มากข้นึ สรปุ การเรียนรูการปลูกฝงคุณธรรมจริยธรรมของนานาประเทศ ท้ังในกลุมเอเชีย กลุมยุโรป และกลุมประเทศในอเมริกาเหนือและแปซิฟค ตางมีคุณลักษณะดานคุณธรรมจริยธรรมที่นาสนใจ คือ กลุมประเทศในเอเชีย 5 ประเทศไดแก เกาหลี ไตหวัน เวียดนาม ศรีลังกาและอินเดีย จะมี ลักษณะการปลูกฝงคุณธรรมจริยธรรมท่ีใกลเคียงกัน รวมถึงประเทศไทยดวย เชน การยึดหลักคํา สอนทางศาสนา คําสอนของบุคคลสําคัญของประเทศ โดยประเทศที่มีประวัติศาสตรท่ีผานความ ยากลําบากจะเนนเร่ืองของความขยัน อดทน ซ่ือสัตย กตัญู รักชาติ รับผิดชอบ มีวินัยและรัก การศึกษา แมจะยากจนก็ไดรับการปลูกฝงใหเห็นความสําคัญของการศึกษา กลุมประเทศยุโรป อเมรกิ าเหนือและแปซิฟคใต จะเนน ปลกู ฝง เร่อื งของการตรงตอ เวลา ความขยัน ประหยัด รกั สันติ มี เหตุมีผล เปนตัวของตัวเอง เคารพผูอ่ืนและเคารพในความแตกตาง ซึ่งแตละประเทศก็จะใช เคร่อื งมอื ของสถาบนั ตาง ๆ เขามาทําหนาท่ีในการขัดเกลาคุณธรรมจริยธรรม เชน บทบาทของผูนํา การปกครอง ผูนําทางจิตวิญญาณ ผูนําทางปญญา ศาสนา ปรัชญาและความเช่ือ สถาบันครอบครัว สถาบันการศึกษา บทบาทของรัฐ สื่อสารมวลชนและการมีสวนรวมของชุมชน ตลอดจนการใช เหตุการณในประวัติศาสตรของชาติและภูมิศาสตรของตน จากการเรียนรูบทเรียนการปลูกฝง คุณธรรมจริยธรรมของประเทศตาง ๆ จะพบจุดออนมากมายในสังคมไทย ที่จะตองรีบแกไขโดย ตองกลับมาทบทวนและนําคุณธรรมจริยธรรมสากลพ้ึนฐานมาถือปฏิบัติ การเรียนรูประวัติศาสตร วัฒนธรรมที่ดีงามของประเทศ ตลอดจนการสรางความเขมแข็งใหแกสถาบันครอบครัว การปฏิรูป การศึกษาท่ีถูกทิศทาง การปฏิรูปส่ือสารมวลชนใหสรางสรรคงานที่กอใหเกิดปญญาและเปน ประโยชนตอสังคม จึงอาจกลาวไดวาถาคนในสังคมเขมแข็งดวยคุณธรรมจริยธรรมก็จะสงผลให เกิดความสงบ เรียบรอยไปทั่วทุกวงการ ตลอดจนความสามารถในการพัฒนาประเทศใหเปนที่ ยอมรับในภมู ภิ าค ดงั เชน ประเทศทก่ี ลา วมาขางตน แลว

166 กรณีศึกษา คมสรญั ญี. (นามแฝง). (2542. ออนไลน) ไดวเิ คราะหบ ทความ เรือ่ ง “ทางออกประเทศ ไทย...มมุ มองจากแผน ดินพทุ ธภูมิ”) ในชวงน้ไี ดตดิ ตามขา วสารบานเมืองมาตลอดดวยความเปนหวง โดยมองภาพรวม ในมุม หน่ึงของความรูสึกจากผูอยูแดนไกล..สิ่งที่ไดเห็นคือ แรงชักจูงของสื่อตาง ๆ อันสืบเน่ืองดวยการ วิเคราะหเหตุการณท่ีเกิดข้ึนในบานเมืองปจจุบัน ดุจเปนการชี้นํา ยิ่งแตจะเติมความรุนแรงและ แตกแยก และที่สําคัญคือสื่อกลับใหโอกาสคนท่ีทําความผิดไดใชแกตัวเรียกรองความถูกตองเปน ธรรมใหกับตัวเองทั้ง ๆ ที่เปนความผิดอยางที่เห็นไดชัด โดยไมไดพิจารณากลั่นกรองการนําเสนอ ส่ือน้ัน ๆ เลย จึงกลายเปนความชอบธรรมและเรียกรองความถูกตองของคนทําผิดไปเลย ผูแทน ของประชาชนทําหนาที่แคสรางกระแสเรียกรองความเปนธรรมแตเนื้อแทแลวไมมีอะไรท่ีนาฝากผี ฝากไขไดเลย และนอยนกั ท่จี ักมกี ารเสนอทางออกใหกบั ปญหาหรอื นกั วิเคราะหส รางสรรค มีแตจะ ชวงชิงชองทางที่ไดเปรียบสาดโคลนใสฝายตรงขาม สานตอกอเวรกรรม นําความขัดแยงมาใหซ่ึง กันและกัน อันจักยิ่งทําใหเพ่ิมเติมไฟแหงความแตกแยก แบงแยก แบงฝายมากยิ่งข้ึน ฝายท่ีคิดวา ตัวเองชนะ..ก็ไดทีข่ีแพะไล คิดวาผูชนะจะทําอะไรก็ได ฝายท่ีแพก็หาทางกอเวร..ผูกอาฆาต รอ โอกาสเอาคืน เชนนี้แลวเราจะเห็นลําแสงที่ปลายอุโมงคแหงสันติไดอยางไร นับเปนเรื่องที่ อนั ตรายตอ สถานะความมน่ั คง เศรษฐกิจ สงั คมในทกุ ๆ ดา นของประเทศในยามนี้ และเปนการยาก ท่จี ักหาจดุ เชือ่ มประสานซงึ่ ความสามัคคกี นั ไดอกี ทางออกที่เราจะมองหากัน ดูเหมือนวา...ทุกคนก็เรียกรองเพื่อการสมานฉันท อยากเห็น ความสามคั คขี องคนในบานเมอื ง ในขณะเดียวกนั บคุ คลทีเ่ ปนตนเหตขุ องเรอื่ งกไ็ มกลาทีจ่ ักเสยี สละ ผลประโยชนสวนตน เพื่อสวนรวมคือประเทศชาติใหอยูรอด.. ยิ่งแตจะกลับนําผลประโยชน สว นตวั ทีม่ ี หาชองทางเพ่ือไดคืนมาซ่ึงประโยชนสวนท่ีตนเองเสียไป โดยไมสนใจใยดีวาอะไรบาง ท่ีจะมีผลกระทบและความเสียหายตอประเทศชาติบานเมือง ย่ิงแตจะเปนการโหมไฟใหเผาไหม ประเทศชาติบรรลัยเร็วข้นึ เทานนั้ เอง เพื่อปรับอารมณ ปรับต้ังสติกันใหมเสียกอน ขอทุกทานไดมามองตนเองเสียกอน ให พิจารณา ถึงความเปนจริงของชีวิต วา เรามีความตายเปนที่สุด...สุดทายแลวก็นําอะไรไปไมได.. หากทุกคนคิดวา...วันหน่ึงเราก็ตายเปนเหมือนกัน ชาหรือเร็ว เราก็ตองตาย ลองทําใจปลอยวางใน เร่ืองตาง ๆ ลงใหไดเสยี กอ น และหาท่พี ่ึงใหต นเองกอ น มองภายในใหมากกวาที่จะไปมองภายนอก ความขัดแยงที่กําลังเกิดขึ้นน้ีเรามีสวนไดสวนเสียอะไรบางเปนสวนหน่ึงแหงปญหาบานเมืองที่ เกิดข้ึนนี้หรือไม ปรับตนใหสงบจากขางในกอน ถาขางในไมสงบ ก็อยาหวังวาความสงบจะมีขาง นอกเลย วันเวลาผานไป โอกาสตาง ๆ ของเราก็ผานไป วัน ๆ เราไดทําอะไรบางอันจักเปนไป

167 เพื่อใหชีวิตมีคา มีสวนรวมในการพัฒนาประเทศชาติ บานเมือง รวมทั้งทําอะไรบางใหตัวเอง คน รอบขา งท่มี คี ณุ คา แกค วามภาคภูมใิ จตนบา งหรอื ไม ขอใหลองยอนกลับไปที่วินาที ท่ีทานไดหลุดออกจากครรภแหงมารดา..ถามวา ทุกคนมี อะไรติดมือมาบาง ขอใหท ุกคนลองยอนกลับไปดทู ีม่ าของตน...จรงิ ๆ แลวเราไมม อี ะไรติดตัวมาเลย ทุกอยางเรามาหาขางหนา...และวันท่ีเราจะจากมันไป..เราก็หิ้วหอบสิ่งเหลาน้ีไปดวยไมไดเชนกัน แลวจะเอาอะไรกบั มนั กันหนักหนา ยอนกลับไป ณ จุดเริ่มแหงสีตาง ๆ ไมวาเหลืองหรือแดง หรือน้ําเงิน...แตกอนก็ยังไมมีสี ไมมีกลุมท่ีใหเราแบงแยกกันเชนนี้...ขอใหเรากลับไปท่ีเดิม ความรูสึกเดิมกอนท่ีจะมีสีในใจเราจะ พบวา..ตอนนนั้ พวกเราอยูก นั ดว ยความสขุ ไมม ปี ญ หาใด ๆ ตอกันแตเ ม่ือมสี ีเราเร่ิมทะเลาะและแบง ฝายกนั ฉะน้ัน เมื่อพวกเรากําลังเรียกรองมองหาทางออก...ทุกคนตองการหาทางออกใหกับ ประเทศ...เพราะตอนน้เี ม่ือมองไปขางหนาความหวังช่ังริบหรี่เหลือเกิน แตถาเรามองยอนกลับถอย หลังไป..เราจะมองเห็นทางออกในทันทีวา ..ทางออกของประเทศชาติ จากความวุนวายอยู ณ ขณะน้ี มันก็คือทางที่เราเดินเขามานั่นเอง กลับไปเถิดประเทศไทย กลับไป ณ จุดเดิมแหงหัวใจสีขาว บรสิ ทุ ธ์ดิ ว ยกันเถดิ ....แสงทองแหง ความหวงั อยทู ตี่ รงน้นั ฯ มามองในสวนแหงรูปธรรม...ที่เกิดข้ึนน้ี เหตุการณเกิดขึ้นในปจจุบันจากเสื้อเหลือง เส้ือ แดง เสื้อนํ้าเงิน หรือไมมีเส้ือก็ตาม ตัวอยางท่ีเกิดข้ึนเชน คุณสนธิ ลิ้มทองกุล...ถูกลอบสังหาร หากคุณสนธิ ตาย คิดหรือวาเร่ืองตาง ๆ จะจบลงงาย ๆ แมอดีตนายกทักษิณ ถูกฆา คิดหรือวา ปญหามันจะจบ และก็ไมรูอีกกี่ชีวิตที่จะจบเพราะเหตุการณความขัดแยงเดินทางมาจนถึงจุดน้ีและ จะดําเนินตอไป...จนเรามองไมเห็นวาจะจบไดอยางไร ย่ิงมองไปขางหนาย่ิงมองเห็นความขัดแยง การแบงแยก แตกสามัคคีกันของคนในชาติท้ังน้ัน แนนอนทุกคนตางก็มีอดีต แตถาลืมอดีตไป มองเห็นปญหาดวยความเปนหวงชาติบานเมืองดวยกันทุกคนแลวอภัยใหกันทุกอยางก็จบ ท้ัง ๆ ที่ ตางฝายตางก็บอกวารักชาติ เทิดทูลสถาบันพระมหากษัตริย แตการกระทําท่ีกําลังกระทําของบาง กลุม บางคนอยูนี้ไมเปนไปเพ่ือชาติ เพื่อพระมหากษัตริยเอาเสียเลย ทุกวันประเทศชาติกําลังบอบชํ้า หนัก การท่ีทานเพิ่มความวุนวายเพิ่มปญหาใหกับบานเมือง และการนําความผิดพลาดตาง ๆ ที่ เกิดขึ้นในประเทศไปประจานใหชาวโลกรูทั่วน้ัน ก็เทากับวาทานนั่นแหละคือตัวการทําลายชาติท่ี แท...ปญหาเกิดขึ้นภายในประเทศ...ก็ตองดับในประเทศ อยาหาทางดับนอกประเทศเลย มันไมมี ทางดบั ไดห รอก ฯ - ขอทุกคนเสียสละกันจริง ๆ สักคร้ังเพ่ือประเทศชาติเถิด...ชางชนชาง หญาแพรกก็มีแต แหลกราน..เมื่อบานเมืองมีปญหา ประชาชนตาดํา ๆ เทานั้นคือดานแรกท่ีตองมารับเคราะหกรรม

168 ทุก ๆ คร้ังอยางท่ีเห็นอยูน้ี โปรดเมตตาเขาเหลานั้นเถิด แคชีวิตหาเชากินค่ํารอดไปวัน ๆ ก็ลําบาก มากพอแลว อยาใหพวกเขาตองมารับเคราะห นําพวกเขาเปนเคร่ืองมือ เพราะบรรดาผูมีอํานาจ ท้ังหลายในบานเมอื งทะเลาะกันอีกเลย - ขอใหกลาเสียสละ...เพราะตอนนี้ตางฝายตางเรียกรองใหมีการเสียสละแตตนเองแม ความคิดก็ยังไมเคยท่ีจะคิดเสียสละ หากยอมไมเปนเย็นไมได ก็มีแตจะเพ่ิมความขัดแยง แบงแยก อยางท่ีกําลังเกิดข้ึนอยูนี้ชัยชนะท่ีย่ิงใหญคือชนะตนเองตางหาก..จะภูมิใจไปใย ถึงชัยชนะท่ีอยู เหนือซากปรักหกั พงั ของประเทศชาติ - ขอใหทุกคนจงลืมสี เพราะสีน่ีเองทําใหเห็นถึงการแบงแยก กลับใจคืนสูสีขาวบริสุทธิ์ ดัง่ เดมิ กันเถิดอยา เรียกสี อนั เปน สอ่ื แหงการแบงแยกกนั อีกเลย -ขอใหอดีตนายกทักษิณ...กลาเสียสละประกาศบริจาคทรัพยสินสมบัติท่ีถูกกลาวหาวา ไดมาไมถูกตอง คืนแผนดินไปใหหมด เพราะทรัพยสมบัติเหลาน้ีเกิดท่ีน่ี...ก็มอบคืนที่น่ีกลับไปสู เม่ือตอนที่ทานยังไมมี เพราะ เทาท่ีทานมีเหลืออยูน้ีตลอดชาติก็ใชไมหมด คืนใหเปนสมบัติของ แผนดิน แลวกราบบังคมทูลขอพระราชทานอภัยโทษ... และจงเลิกจากการเลนการเมืองโดย เด็ดขาด หากทานจะออกบวชใหรางวัลในบ้ันปลายชีวิตก็จักเปนเรื่องที่นาอนุโมทนา(ตรงน้ีอาจจะ หวงั สูงเกนิ ไปหรอื เปลา)แผน ดินพุทธภมู ินีย้ งั ยินดีตอนรับทานเสมอ -ขอพระคุณเจา ท่ีแสดงเปนนักการเมืองในคราบของนักบวช จงลาสิกขาไปเถอะอยานํา ผาเหลอื งมาแปดเปอนเพราะเรอ่ื งน้เี ลย เพราะการเมืองเปน เรอ่ื งฆราวาสวิสัยครบั ทาน -ขอรอยย้ิม แหง สยามจงกลับมาอยบู นใบหนา ของคนไทย สยามเมอื งยิ้มของเราจงกลบั มา อยางทเี่ ราเคยเปนและเปน ทป่ี ระทบั ใจของตางชาตผิ ูมาเยอื น -ขอนักการเมืองไทยทานนายกอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ จงใชกลไกลดานรัฐสภา ท่ีสามารถ ทาํ งานไดอ ยูนเ้ี ดินหนาหาทางออกใหกับประเทศ หากทา นสามารถผานชวงระยะสามเดือนจากน้ีไป ได รัฐนาวาของทานจักนําพาบานเมืองพนปญหาน้ีไดแน ขอนักการเมืองท้ังหลาย จงฟนฟูศรัทธา ใหกับประชาชน มีความมั่นใจในระบอบประชาธิปไตยของไทย อันมีองคพระมหากษัตริยทรงเปน พระประมุข เรียกความซื่อสตั ย สุจรติ ซ่ือตรง จรงิ ใจของตนกลับมา คืนใหป ระชาชนผูเปนฐานเสียง ของทานและกลบั มาเปน ตวั แทนของประชาชนอยางแทจ ริงเสียเถิด -เรารูวา นิสัยคนไทย...พวกเราคนไทย โกรธงายหายเร็ว...ไมพยาบาท พรอมใหอภัย สาํ หรบั ผูท ีส่ ํานกึ ผิดเสมอ ประเทศไทยเรามสี ามสถาบันหลักยนื หยัดความเปนไทยมาแตครั้งโบราณ กาล...ชาติ ศาสนา และพระมหากษตั รยิ  สามเสาหลักน่ีแหละคือความเปนประเทศไทย...ตองรักษา ไวตราบนานแสนนาน เรามั่นใจวาทุกทานทําได...ผองไทยจะกาวไปสูความเจริญรุงเรืองท่ียิ่งใหญ พรอม ๆ กันนับแตน ีไ้ ป ฯ

169 คําถาม จากบทความน้ี 1. ควรมกี ารปลกู ฝงคณุ ธรรมจรยิ ธรรมในองคกรใดบาง 2. ใครควรเขามามีบทบาทสําคัญในการปลกู ฝงคณุ ธรรมจริยธรรม 3. หลกั การ หรอื หลกั คาํ สอนสาํ คญั ที่จะทําใหเ กิดคุณธรรมจรยิ ธรรมของการอยรู วมกัน และความสงบ สนั ตจิ ะคืนกลับมา คืออะไร อยา งไร

170 บรรณานกุ รมทา ยบทที่ 7 คมสรญั ญี (นามแฝง). (2542). บทวเิ คราะหท างออกปญ หาประเทศไทย. [ออน-ไลน] . แหลงทม่ี า: http://www.oknation.net/blog/mylifeandwork/2009/04/26/entry-1. เจษฎา ทองรงุ โรจน. (2554). ขงจ้อื . กรงุ เทพฯ : แสงดาว. เจือจนั ทร จงสถิตอยแู ละรงุ เรือง สุขาภริ มย. (2550). รายงานการสังเคราะหงานวิจัยคุณลักษณะ และกระบวนการปลกู ฝง คุณธรรมจรยิ ธรรมของประเทศตาง ๆ. กรุงเทพฯ : ศนู ยสงเสรมิ และพัฒนาพลังแผนดนิ เชิงคณุ ธรรม. บวรศกั ดิ์ อวุ รรณโณ. (2542). พระมหากษัตรยิ ท รงเปน พุทธมามกะและทรงเปน อัครศาสนปู ถมั ภก. [ออน-ไลน]. แหลงทม่ี า: http://guru.sanook.com/encyclopedia/ สํานกั บริการขอมลู และสารสนเทศ. (2554). แนวคิดเกย่ี วกับการขดั เกลาทางสงั คมและการอบรม เลีย้ งด.ู [ออน-ไลน] . แหลงที่มา: http://www.idis.ru.ac.th/report/index.php? topic=5899.0 โสภณ แดงโสภณ. (2554). เอแบคโพลเผย วัยรุน ไทยยอมรบั คอรัปชนั่ หากตนไดป ระโยชน. [ออน-ไลน]. แหลง ท่ีมา: http://region4.prd.go.th/ewt_news.php?nid=5467 &filename=index Broom, L., & Selznick, P. (1958). Sociology: A text with adapted readings. 2nd ed. New York: Evanston Row, Peterson. Turner, R. H. (2002). Handbook of Sociological Theory. New York: Kluwer Academic/ Plenum.

บรรณานุกรม กฎหมายคมุ ครองทรัพยสินทางปญญา. [ออน-ไลน] . (2554). แหลง ท่มี า: http://th.wikipedia.org/wiki/. กรมพฒั นาธุรกิจการคา. (2554). การจดทะเบียนสมาคมการคา . [ออน-ไลน] . แหลง ทม่ี า: http://www.dbd.go.th/mainsite/index.php?id=96. กระทรวงวฒั นธรรม. (2554). คณุ ธรรม 8 ประการ. [ออน-ไลน]. แหลง ที่มา: http://www.mculture.go.th/detail_page.php?sub_id=1059. กรุณา-เรอื งอไุ ร กุศลาสัย. (2545). วาทะคานธี. กรงุ เทพฯ : ศยาม. . (2553). ขาพเจาทดลองความจรงิ อัตชวี ประวตั ขิ องมหาตมา คานธี. พิมพค รัง้ ท่ี 5. กรงุ เทพฯ : มลู นิธิโกมลคมี ทอง. กววี งศ. (2550). สรรนิพนธพุทธทาสวาดวยสมานฉันทและสันตวิ ธิ ี. กรงุ เทพฯ : สขุ ภาพใจ. กิง่ ดาว จินดาเทวิน. (2552). การศกึ ษาและพัฒนารปู แบบการบรหิ ารกจิ การบานเมืองทีด่ ีสาํ หรบั องคการบริหารสวนตําบล(อบต.)ในจังหวดั อตุ รดติ ถ. วทิ ยานพิ นธ ปร.ด. (การศกึ ษาเพือ่ การพฒั นาทอ งถน่ิ ). บณั ฑติ วิทยาลัย มหาวทิ ยาลัยราชภฏั ราชนครินทร. อัดสาํ เนา. กีรติ บญุ เจอื . (2551). คูมือจริยศาสตรตามหลักวชิ าการสากล. กรุงเทพฯ : ศูนยส ง เสริมและ พฒั นาพลังแผน ดนิ เชงิ คณุ ธรรม. กญุ ชรี คา ขาย. (2554). การบริหารความขดั แยง. [ออน-ไลน] . แหลง ทม่ี า: http://www.novabizz.com/NovaAce/Relationship/Conflict_Management.htm. ขอโตแยง ในมมุ มองอสิ ลาม. [ออน-ไลน] . (2554). แหลงทม่ี า: http://www.islamshia-w.com /Portal/Cultcure/Thai/CaseID/45257/71243.aspx จริยธรรมตามแนวพทุ ธศาสนา. [ออน-ไลน]. (2554). แหลง ที่มา: http://weluwan.org/website/ index.php/getting-help/moralalife/125-buddhism-moral จรยิ ศาสตรของขงจอ๊ื และจริยศาสตรข องมหาตมคานธี. [ออนไลน] . (2554). แหลงทมี่ า: http://e-book.ram.edu/e-book/p/PY336/py336-11.pdf. จริยศาสตรของเพลโต. [ออนไลน] . (2554). แหลง ทีม่ า: http://e-book.ram.edu/e-book/ p/PY336/py336-5.pdf.

173 จรยิ ศาสตรข องอรสิ โตเตลิ . [ออนไลน] . (2554). แหลง ทม่ี า: http://e-book.ram.edu/e-book/ p/PY336/py336-6.pdf. จริยศาสตรต ะวนั ตกสมัยโบราณ. [ออน-ไลน] . (2554). แหลงทมี่ า: http://e-book.ram.edu/e-book/ p/PY336/py336-4.pdf. จนิ ตนา บญุ บงการ. (2551). จริยธรรมทางธุรกจิ . กรงุ เทพฯ : ดา นสทุ ธาการพมิ พ. จรุ ี วจิ ติ รวาทการ. (2553). บทวิเคราะหลักษณะนสิ ยั ของคนไทย : รากเหงา ของความเจริญและ ปญ หาทงั้ มวลของประเทศไทย. [ออน-ไลน]. แหลงทีม่ า: http://www.bloggang.com เจษฎา ทองรุงโรจน. (2554). คําสอนของขงจื้อ. กรงุ เทพฯ : แสงดาว. เจือจนั ทร จงสถิตอยูและรุง เรือง สุขาภริ มย. (2550). รายงานการสงั เคราะหงานวจิ ัยคุณลกั ษณะ และกระบวนการปลกู ฝง คณุ ธรรมจรยิ ธรรมของประเทศตา ง ๆ. กรุงเทพฯ : ศูนยสง เสริมและพฒั นาพลังแผน ดินเชงิ คณุ ธรรม. ฉลองภพ สุสงั กรก าญจน. (2542). เศรษฐกิจพอเพียงกับวิกฤตเศรษฐกจิ . [ออน-ไลน] . แหลง ทมี่ า: www.sufficiencyeconomy.org/mfiles.pdf. ชชั ชยั คมุ ทวพี ร. (2541). จริยศาสตร : ทฤษฎีและการวิเคราะหปญ หาจริยธรรม. กรุงเทพฯ : Mild Publishing. ชัยอนนั ต สมทุ วนชิ . (2541). ทฤษฎีใหม : มิติท่ยี ง่ิ ใหญทางความคดิ . [ออน-ไลน]. แหลงท่ีมา: www.sufficiencyeconomy.org/mfiles.pdf. ดวงเดือน พันธมุ นาวิน. (2543). ทฤษฎตี น ไมจ รยิ ธรรม : การวิจยั และการพัฒนาบุคคล. กรงุ เทพฯ : สาํ นกั พิมพแ หง จฬุ าลงกรณม หาวทิ ยาลยั . ธานนิ ทร กรัยวิเชยี ร. (2548). คณุ ธรรมและจรยิ ธรรมของผูบริหาร. โครงการปรญิ ญาโท ทางการบญั ชี คณะพาณชิ ยศาสตรแ ละการบัญชี. มหาวทิ ยาลัยธรรมศาสตร. นภาพร ขนั ธนภาและศานิต ดา นศมสถิต. (2547). จรยิ ธรรมและสภาวะแวดลอ มทางธรุ กิจ. กรุงเทพฯ : แมคกรอ-ฮิล ทอ ป. เนตรพ ณั ณา ยาวริ าช. (2551). จรยิ ธรรมทางธุรกิจ. กรุงเทพฯ : ทิปเพล้ิ กรุป . แนวคิดเกยี่ วกบั การขดั เกลาทางสงั คมและการอบรมเลี้ยงด.ู [ออน-ไลน]. (2554). แหลงท่ีมา: http://www.idis.ru.ac.th/report/index.php?topic=5899.0. แนวทางการพฒั นาจริยธรรมของขา ราชการ. [ออน-ไลน]. (2549). แหลง ทมี่ า: www.psdb.ku.ac.th/government/essay/moral.pdf แนวพระราชดาํ ริ เศรษฐกจิ พอเพียง. [ออน-ไลน] . (2554). แหลงทม่ี า: http://www.rdpb.go.th/RDPB/front/SufficiencyEconomy.aspx?p=4

174 บทสัมภาษณว อรเรน บฟั เฟตต. [ออน-ไลน]. (2554). แหลงทม่ี า: http://news.bn.gs/images/articles/20080306065406686_1.jpg บรรจง บินกาซนั และวทิ ยา วเิ ศษรตั น. (2554). หลกั ปฏบิ ตั ิ 5 ประการ. [ออน-ไลน]. แหลงทมี่ า: http://www.islamthailand.com/thai521/introduce/intro-12.php บวรศกั ดิ์ อวุ รรณโณ. (2542). พระมหากษัตริยทรงเปน พทุ ธมามกะและทรงเปน อัครศาสนูปถมั ภก. [ออน-ไลน]. แหลงทม่ี า: http://guru.sanook.com/encyclopedia/ บัญญตั ิ 10 ประการ. [ออน-ไลน] . (2554). แหลง ที่มา: http://www.gotquestions.org/Thai/ Thai-ten-commandments.html ประกนั สงั คม. [ออน-ไลน] . (2554). แหลงที่มา: http://kanchanapisek.or.th/kp6/BOOK12/ chapter3/t12-3-l3.htm ปราชญา กลาผจัญ. (2548). คณุ ธรรม จริยธรรม จรรยาบรรณวิชาชพี . กรงุ เทพฯ : ขาวฟา ง. ปต ิ ศรีแสงนาม. (2551). เลหแ มน บราเธอรส (Lehman Brothers) คือใคร..ทาํ ไมถงึ ลม ละลาย. [ออน-ไลน]. แหลง ท่มี า: http://www.bloggang.com/mainblog.php?id=offway &month=17-09-2008&group=13&gblog=29. ผูจัดการ. (2554). ปูนซิเมนตไทยควา 3 รางวัลใหญองคก รดเี ดน Thailand Coporate Excellence. [ออน-ไลน] . แหลง ทมี่ า: http://www.gotomanager.com/news/details.aspx?id=2920. พจนานกุ รมฉบับราชบณั ฑติ ยสถาน พ.ศ.2542. (2554). จริยศาสตร. [ออน-ไลน] . แหลง ที่มา: http://rirs3.royin.go.th/new-search/word-6-search.asp . (2554). ระดบั . [ออน-ไลน] . แหลงทีม่ า: http://rirs3.royin.go.th/new-search/ word-33-search.asp พรนพ พุกกะพันธุ. (2546). จรยิ ธรรมธรุ กิจยุคโลกาภวิ ตั น. กรุงเทพฯ : โรงพมิ พจ ามจรุ ีโปรดักท. พระพรหมคณุ าภรณ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2548). พระพุทธศาสนากับโลกธรุ กิจ. กรุงเทพฯ : ลิเบอรต ี้เพรส. . (2549). ธรรมนญู ชวี ติ . กรุงเทพฯ : วชิ ่นั บคุ ส. . (2551). การพัฒนาจรยิ ธรรม. กรงุ เทพฯ : พิมพส วย. . (2552). พุทธธรรม. พมิ พคร้งั ที่ 11. กรงุ เทพฯ : สํานักพมิ พจ ฬุ าลงกรณราชวิทยาลยั ง พระไพศาล วสิ าโล. (2554). สรางสังคมไทยใหเปนมติ รกบั ความดี. [ออน-ไลน]. แหลงท่ีมา: http://www.visalo.org/article/budtumKwamdee999.htm. พระราชชัยกวี (ภิกขพุ ทุ ธทาส อินทปญ โญ). (2511). การสรางเสรมิ จรยิ ธรรมแกเด็กวยั รุน. นครราชสีมา : โรงเรียนนฤมติ รวิทยา.

175 พฤษภาทมฬิ . [ออน-ไลน]. (2554). แหลง ทีม่ า: http://th.wikipedia.org/wiki/. พภิ พ วชงั เงิน. (2546). จรยิ ธรรมวชิ าชพี . กรงุ เทพฯ : รวมสาสน . พทุ ธทาสภิกข.ุ (2550). ธรรมศาสตรา : ปรัชญาแหงความพอเพียง. กรงุ เทพฯ : เพชรประกาย. มีนา. (2550). วกิ ฤตตม ยํากงุ เกดิ จากเศรษฐกิจอยางเดยี วหรอื . [ออน-ไลน] . แหลง ทมี่ า: http://www.oknation.net/blog/print.php?id=79699. มูลนธิ ิเพอ่ื ผบู ริโภค. [ออน-ไลน] . (2554). แหลง ท่มี า: http://www.consumerthai.org แมกซ เวเบอร. [ออน-ไลน]. (2554). แหลง ท่มี า: http://th.wikipedia.org/wiki/. ลมลเพช็ ร อภสิ ทิ ธินิรันดร. (2554). เสรมิ สขุ -เปปซ่ี กรณีศึกษาทนุ ขามชาติ 'ฮบุ ' . [ออน-ไลน] . แหลง ที่มา: http://www.bangkokbiznews.com ลัดดา พนิ ตา. (2552). จริยธรรมกับการบริหารจดั การธุรกิจ. [ออน-ไลน] . แหลงทมี่ า: http://www.gotoknow.org/ask/lemon_2910/11978. วรรณกรรมปริทศั น:ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียง. [ออน-ไลน] . (2554). แหลงทม่ี า: www.sufficiencyeconomy.org/mfiles. วริยา ชนิ วรรโณ. (2546). จรยิ ธรรมในวชิ าชพี . กรงุ เทพฯ : โรงพิมพชวนพิมพ. วศิน อินทสระ. (2549). พทุ ธจริยศาสตร. กรงุ เทพฯ : ธรรมดา. วอรเรนต บฟั เฟตต. [ออนไลน] . (2554). แหลงท่ีมา: http://news.bn.gs/images/articles/ 20080306065406686_1.jpg วิทย วิศทเวทย. (2526). จรยิ ศาสตรเบอ้ื งตน. กรงุ เทพฯ : โรงพิมพครุ สุ ภา. วิรชั วิรชั นภิ าวรรณ. (2549). การพฒั นาจรยิ ธรรมของขา ราชการ. [ออน-ไลน] . แหลงท่ีมา: http://www.psdb.ku.ac.th/government/essay/moral.pdf. วไิ ลลักษณ เสรีตระกลู . (2552). ปจ จยั ทม่ี ีผลตอความเปน ปกแผน ของครอบครวั ตามทศั นะของ วัยรุนไทย. ปริญญานิพนธ. ปร.ด. (สังคมวทิ ยา). บณั ฑติ วทิ ยาลัย มหาวทิ ยาลยั รามคําแหง. อดั สําเนา. ศาสนาครสิ ต. [ออน-ไลน]. (2554). แหลงทม่ี า: http://allknowledges.tripod.com/christ.html . [ออน-ไลน]. (2554). แหลง ที่มา: http://main.dou.us/view_content.php?s_id=182 ศาสนาอิสลาม. [ออน-ไลน] . (2554). แหลง ท่ีมา: http://th.wikipedia.org/wiki/. ศิริยุพา รงุ เริงสขุ . (2552). บนั ทกึ ขอคดิ ดี ๆ จากวอรเ รน บฟั เฟตต และบิลล เกตส. ศูนยส ง เสรมิ และพฒั นาพลังแผน ดินเชิงคณุ ธรรม. (2550). รายงานการสังเคราะหง านวิจยั คณุ ลกั ษณะและกระบวนการปลกู ฝง คุณธรรมจรยิ ธรรมของประเทศตา ง ๆ. กรงุ เทพฯ : ศนู ยคุณธรรม.

176 เศรษฐกจิ พอเพยี ง. [ออน-ไลน] . (2554). แหลง ที่มา: http://www.chaipat.or.th/chaipat/ content/porpeing/porpeing.html. . [ออน-ไลน]. (2554). แหลงที่มา: http://www.sufficiencyeconomy.org /view-detail.html สถาบนั ไทยพฒั น. (2554). CSR ไทย ไตร ะดบั . [ออน-ไลน] . แหลง ทม่ี า: http://www.csrthailand.net/th/expert/detail/52. สถาบนั ธุรกิจเพอ่ื สังคม. (2554). CSR. [ออน-ไลน]. แหลง ท่ีมา: http://www.csri.or.th/about/history. สภาหอการคาแหง ประเทศไทย. (2554). สภาหอการคา . [ออน-ไลน]. แหลงทมี่ า: www.panyathai.or.th/wiki/index. สมคดิ บางโม. (2549). จรยิ ธรรมทางธุรกจิ . กรงุ เทพฯ : โรงพมิ พพ ฒั นาวทิ ยการพมิ พ. สมหวงั วิทยาปญญานนท. (2543). บริหารตามหลักทศพิธราชธรรม. [ออน-ไลน]. แหลงทม่ี า: http://www.budmgt.com/budman/bm01/king10.html. สรุปนโยบายลดภาษีรถคนั แรก. [ออน-ไลน]. (2554). แหลง ท่ีมา: http://www.cars-tune.com สารานุกรม. (2554). Ethics. [ออน-ไลน]. แหลงท่ีมา: http://www.encyclopedia2. thefreedictionary.com/ethics. สาํ นักงานคณะกรรมการคุมครองผูบริโภค. [ออน-ไลน]. (2554). แหลง ท่ีมา: http://www.ocpb.go.th/main_history.asp สาํ นักงานปลดั กระทรวงสาธารณสขุ . (2554). มาตรฐานทางคณุ ธรรมและจริยธรรม. [ออน-ไลน] . แหลง ที่มา: http://www.moph.go.th/ops/ops/opct/matatan.html. สาํ นกั บริการขอ มูลและสารสนเทศ. (2554). แนวคิดเกยี่ วกบั การขัดเกลาทางสงั คมและ การอบรมเลี้ยงดู. [ออน-ไลน]. แหลงทมี่ า: http://www.idis.ru.ac.th/report/index.php? topic=5899.0 สุภาพร พศิ าลบตุ ร. (2549). จรยิ ธรรมทางธรุ กิจ. กรงุ เทพฯ : มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั สวนดุสิต. สรุ พศ ทวศี กั ดิ.์ (2545). จริยธรรมเปนปญ หาหลกั ของสังคมปจ จุบนั . [ออน-ไลน] . แหลงท่ีมา: http://www.songpak16.com/prb_jariyatham.html. สรุ ศกั ด์ิ ใจเยน็ . (2553). คณุ สมบัตพิ นื้ ฐานของผบู รหิ าร. [ออน-ไลน]. แหลง ท่ีมา: http://www.svproconsulting.com/index.php?option=con_content&view= article สุลกั ษณ ศวิ รกั ษ. (2550). คนั ฉองสอ งจรยิ ศาสตร. กรงุ เทพฯ : ศกึ ษิตสยาม. เสรี พงศพ ศิ . (2552). วิถสี ูช มุ ชนพอเพยี ง. กรงุ เทพฯ : เจรญิ วทิ ยก ารพิมพ.

177 โสภณ พรโชคชยั . (2550). คุณธรรมธรุ กจิ . กรงุ เทพฯ : มลู นธิ ิประเมนิ คา ทรัพยส ิน แหง ประเทศไทย. โสภณ แดงโสภณ. (2554). เอแบคโพลเผย วยั รนุ ไทยยอมรบั คอรปั ชน่ั หากตนไดป ระโยชน. [ออน-ไลน] . แหลงทีม่ า: http://region4.prd.go.th/ewt_news.php?nid=5467 &filename=index ไสว บุญมา. (2552). ความพอเพยี งของบลิ เกตส. [ออน-ไลน] . แหลง ทม่ี า: http://www.bloggang.com/viewdiary.php?id=iamlady&month=02- 009&date=18&group=22&gblog=19 หลวงปสู วุ ัจน สุวโจ. (2552). อคติ 4. [ออน-ไลน]. แหลง ทม่ี า: http://board.palungjit.com หลกั พจิ ารณาปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพยี ง. [ออน-ไลน]. (2542). แหลงที่มา: www.phetchabun.go.th หลกั ศรทั ธาของมุสลมิ . [ออน-ไลน] . (2554). แหลงทมี่ า: www.masjidsamin.com/main/content.php?page=sub...11... อโณทัย ไพฑรู ย. (2554). CSR ที่แทจ ริง อยาอางเพียงลอย ๆ. [ออน-ไลน] . แหลงทม่ี า: http://csr.igetweb.com/index.php?mo=5&qid=192101. อภชิ ยั พนั ธเสน. (2542). เศรษฐกจิ พอเพยี งในฐานะรูปแบบที่พงึ ปรารถนาของระบบสวัสดิการ สงั คมไทย. [ออน-ไลน]. แหลงทีม่ า: www.sufficiencyeconomy.org/mfiles.pdf. อภริ ัฐ ตั้งกระจางและคณะ. (2546). จริยธรรมทางธุรกิจ. กรุงเทพฯ : ธรรมสาร. อัคภา พิสทุ ธส์ิ กลุ รตั น. (2554). การจัดอันดับความโปรง ใสนานาชาต.ิ [ออน-ไลน]. แหลงที่มา: http://thainews.prd.go.th อานนั ท ปนยารชนุ . (2554). จรยิ ธรรมทางธรุ กจิ . [ออน-ไลน] . แหลง ทีม่ า: www.elearning.siam.edu/mod/resource/view.php?id=2884 อาํ นาจ. [ออนไลน]. (2554). แหลงทีม่ า: http://th.wikipedia.org/wiki/. HR แบบพอเพยี งฉบบั ศกึ ษา เครือซิเมนตไทย. [ออน-ไลน]. (2554). แหลงทีม่ า: http://www.hrtothai.com Marketeer. (2553). SCG ควา 4 รางวัลใหญป ระกาศผล 8 องคก รดีเดนควา รางวลั พระราชทาน. [ออน-ไลน] . แหลง ที่มา: http://www.marketeer.co.th/marketeertoday_detail.php? marketeertoday_id=2773. MBA. (2543). วกิ ฤตตม ยํากงุ เผ็ดรอ นแบบไทย. [ออน-ไลน] . แหลง ทมี่ า: http://mbamagazine.net/home/index.php/blog/43-bizandfinance/160--m-m-s.

178 Numthon Kotvong. (2554). ทฤษฎพี ัฒนาการทางจริยธรรม. (ออนไลน). แหลงทม่ี า: http://sites.google.com/site/citwithyaphunthan/phathnakar-khx-ngbukhkh/thvsdi- phathnakar-thang-cit-sangkhm/khan-kar-khid-laea-kar-kheaci/thvsdi-phathnakar- thang-criythrrm Broom, L., & Selznick, P. (1958). Sociology: A text with adapted readings. 2nd ed. New York: Evanston Row, Peterson. Coffey, R. E., Cook, C. W., & Hunsaker, P. L. (1994). Management and Organizational Behavior. Burr Ridge, IL: Irwin. Dubrin, A.J. (1990). Effective Business Psychology. 3rd ed. New Jersey: Prentice-Hall. Kohlberg's Moral Stages. [On-line]. (2011). Available : http://faculty.plts.edu/gpence/html/ kohlberg.htm. Macdonald, Christie. (2011). Business Ethics. [On-line]. Available : http://www.businessethics.ca/definitions/business-ethics.html. Turner, R. H. (2002). Handbook of Sociological Theory. New York: Kluwer Academic/Plenum. Van Slyke, E. J. (1999). Listening to conflict: Finding Constructive Solution to Workplace Disputes. New York: Library of Congress Cataloging-in- Publication Data W.C. Crain. (1985). Theories of Development. Prentice-Hall.