ธรรมะแห่งความสุข_ตอนวิธีคิดและวิธีการสร้างความสุข

หนงั สือธรรมะแจกฟรี หนังสือเล่มนี้ จัดพิมพ์ขึ้นด้วยเงินบริจาค ของผู้มีจิตศรัทธา ขอให้ท่านที่ได้รับหนังสือเล่มนี้ ได้โปรดตั้งใจศึกษา หวังว่าคงจะก่อเกิดประโยชน์สูงสุด สมเจตนารมณ์ ของผู้ร่วมบริจาคทุกๆ ท่าน Dhammaintrend รว่ มเผยแพร่และแบง่ ปนั เป็นธรรมทาน

คำนำ หนังสือธรรมะแห่งความสุข ตอนวีธีคิดและวิธีการสร้าง ความสุข ได้รวบรวมวิธีการต่างๆ ทำให้ท่านผู้อ่านมีความสุขได้ หากได้ลงมือปฏิบัติอย่างจริงจังด้วยตัวท่านเอง ซึ่งเป็นความสุข จากภายในจิตใจของท่านเอง แล้วท่านจะพบความสุขที่หาได้ ง่ายๆ ในทุกวันของชีวิต ไม่ว่าท่านจะปฏิบัติงานตามหน้าที่หรือ อยู่กับครอบครัวก็มีความสุขได้ ความสุขไม่ได้เป็นผู้เลือกที่จะอยู่กับใคร แต่ตัวท่านเองเท่า นั้นที่จะเป็นคนกำหนดว่าจะสุขหรือทุกข์ หากเพียงแต่ท่านลงมือ ปฏิบัติด้วยตัวเอง ไม่ต้องไปวอนขอจากสิ่งศักดิ์สิทธิ์พระองค์ ไหนๆ เพราะใครๆ ก็ไม่สามารถบันดาลความสุขให้กับตัวท่าน หากท่านไม่ได้เป็นผู้ปฏิบัติด้วยตัวเอง ความสุขที่จะกล่าวในหนัง สือเล่มนี้เป็นเพียงหนทางหรือวิธีการเท่านั้น หวังว่าท่านจะมีแต่ความสุขกันทุกลมหายใจเข้าออก ธันวาคม 2550

สารบัญ หนา้ 5 จะสร้างความผาสกุ แกช่ ีวติ อย่างไร? 6 ความหมายและขอบเขตของความสุข 8 ข้อ ๑. ความสขุ ก็คอื ใจปตี ิยนิ ดี ใจขอบคณุ 11 ขอ้ ๒. ละเวน้ การกล่าววาจาไมส่ ภุ าพ อยา่ มปี ฏกิ ริ ยิ าโต้ตอบ อย่าเปรียบเทียบกับผู้อนื่ 13 ข้อ ๓. ทำตามตำแหนง่ หน้าทีข่ องตนให้ดีท่ีสุด 15 ขอ้ ๔. ความสุขก็คอื สามารถออมชอมกับ ผู้ทม่ี คี วามเหน็ ไม่ตรงกับเรา 17 ขอ้ ๕. ความสุขกค็ ือ อย่าได้ไปคิดเปลย่ี นแปลงผอู้ น่ื 19 ขอ้ ๖. กุญแจดอกสำคัญของการมีความสุขก็คือ ต้องยอมรบั ชะตากรรมของตนเอง 22 ขอ้ ๗. อยา่ ผกู บาปสัมพนั ธก์ บั เวไนย 26 ขอ้ ๘. ความสขุ คือ อยา่ ให้มคี วามมกั มาก อยากได้เป็นกรรมสทิ ธ์ิมากเกินไป 26 ข้อ ๙. ความสุขคือ ความสวยงามท่รี ับร้ไู ด้ 30 ข้อ ๑๐. เปล่ยี นแปลงนสิ ยั ความเคยชินท่ไี ม่ดี

พระโอวาทเกี่ยวกบั การบำเพญ็ 35 พระโอวาทเกยี่ วกบั ครอบครัว 38 จะสรา้ งชีวิตสมบูรณ์พนู สขุ อยา่ งไร 79 วิธลี บล้างใหต้ นปราศจากความกลัดกลุม้ วุ่นวาย 84 เซน็ แหง่ ความกลมกลนื ระหวา่ งมนุษย์ 89 พระโอวาทเกยี่ วกบั ตอบแทนร้ายดว้ ยความดี 93 การแสวงหาช่องวา่ งของชีวิต 116 อารมณ์ สวรรค์งามวิสุทธิ์ 122 ความตา่ งสามีภรรยา 127 ถอยก้าวหนึ่งฟา้ กว้าง 130 พระโอวาทเกย่ี วกบั ความจรงิ ใจ 132 พระโอวาทเกย่ี วกบั อภัยทาน 144 ยาสมานจติ ของพระอาจารย์ไรข้ อบเขต (อจู๋ ี)้ 159 รายชือ่ ผ้รู ว่ มบรจิ าคพมิ พห์ นังสอื เลม่ นี้ 161

จะสร้างความผาสุกแก่ชีวิตอย่างไร? (วิธีคิดและวิธีการสร้างความสุข) จะสร้างความผาสุกแก่ชีวิตอย่างไร? (วิธีคิดและวิธีการสร้างความสุข) พระโอวาทพระอาจารย์จี้กง ๑.ความผาสุก คือ ใจปิติยินดี ใจขอบคุณ ๒.ละเว้นการกล่าววาจาไม่สุภาพ อย่ามีปฏิกิริยาโต้ตอบ อย่าเปรียบเทียบกับผู้อื่น ๓.ทำตามตำแหน่งหน้าที่ของตนให้ดีที่สุด ๔.ความสุขก็คือ สามารถออมชอมกับคนที่มีความเห็นไม่ ตรงกับเรา ๕.ความสุขคือ อย่าได้ไปคิดเปลี่ยนแปลงผู้อื่น ๖.กุญแจดอกสำคัญของการมีความสุขก็คือ ยอมรับชะตา กรรมของตนเอง ๗.อย่าผูกบาปสัมพันธ์กับเวไนย ๘.ความสุขคือ อย่าให้มีความมักมากอยากได้เป็นกรรม สิทธิ์มากเกินไป ๙.ความสุขคือ เป็นความสวยงามที่รับรู้ได้ ๑๐.เปลี่ยนแปลงนิสัยความเคยชินที่ไม่ดี 5

ธรรมะแห่งความสุข ตอนวิธีคิดและวิธีสร้างความสุข วันนี้เรามาอธิบาย ธรรมะแห่งความสุขกัน ความหมายและขอบเขตของความสุข ศิษย์เมธีทั้งหลายที่นั่งอยู่ในที่นี้ ล้วนเป็นญาติธรรมเก่ากัน ที่เพิ่งรับธรรมะไม่นานก็มีบ้าง แต่ไม่ว่าจะเป็นญาติธรรมเก่าหรือ ใหม่ก็ตาม ในเมื่อเราเป็นคนๆ หนึ่ง แต่ละคนต่างมีเป้าหมาย มี ความต้องการที่จะให้ชีวิตผ่านไปอย่างมีความสุขสมบูรณ์ ทุกวัน นี้ผู้มารับธรรมะหรือการมาไหว้พระไหว้เจ้า เชื่อว่ามีคนส่วน มากมีความคิดเช่นนี้ รวมทั้งมีใจวอนขอ อธิษฐานขอให้อยู่เย็น เป็นสุขรุ่งเรืองสมบูรณ์ ขอให้ครอบครัวสามัคคีปรองดองกัน ใช่หรือไม่? เพราะฉะนั้น เวไนยที่ยังไม่ตื่นทั้งหลาย น้อยคนนักที่ จะมารับธรรมะเพื่อขอให้ตัวเองหลุดพ้น ขอเพื่อพุทธจิตธรรม ญาณของตน เริ่มจากการขอเพื่อตัวเองแบบที่นิยมกันทั่วๆ ไป (ในเมืองไทย) ฉะนั้นจิตใจของคนทั้งหลาย จึงมีความต้องการ อยู่เย็นเป็นสุขเจริญรุ่งเรือง สุขกายสบายใจทั้งในครอบครัว และ ทางสังคมด้วย 6

จะสร้างความผาสุกแก่ชีวิตอย่างไร? (วิธีคิดและวิธีการสร้างความสุข) ความสุขพื้นฐานที่เป็นเอกเทศนั้นคือ ครอบครัวพวกเธอ เมื่อมีครอบครัวแล้ว สามีภรรยาก็เป็นพื้นฐานที่เป็นเอกเทศของ ครอบครัว ผู้ที่ยังไม่มีครอบครัว ก็อยู่กับพ่อแม่ บ้างก็มีครอบครัว ที่อยู่ร่วมกันสามชั่วคน (พ่อ-ลูก-หลาน) ครอบครัวต้องสามัคคีดี งามชีวิตจึงจะมีความผาสุก และสดชื่น จะสร้างครอบครัวที่มีความผาสุก ไม่ใช่จะอาศัยแต่พระเจ้า สิ่งศักดิ์สิทธิ์มาดลบันดาลให้ ต้องอาศัยการบำเพ็ญด้วยการเข้าใจ หลักสัจธรรมไปเข้าใจซึ่งกันและกัน เข้าใจสัจธรรมแห่งชีวิต สัจธรรมของจักรวาล เรียกร้องตัวเอง อบรมตนเอง ควบคุมตัว เองสร้างความสุขด้วยวิธีนี้ 7

ธรรมะแห่งความสุข ตอนวิธีคิดและวิธีสร้างความสุข ความสุข คืออะไร? ข้อ ๑. ความสุขก็คือ ใจปีติยินดี ใจขอบคุณ ใจปีติยินดี ตลอดเวลามีแต่ใจปีติยินดี สมาชิกในครอบครัวที่อยู่ร่วม กับเราล้วนสร้างบุญสัมพันธ์กับเรา ภรรยาคลอดลูกแล้ว ทุกคน ล้วนต้องไปทำงาน ไม่มีแม่ย่ายายคอยเลี้ยงลูกให้ เจ้าต้องจ้าง แม่นมมาช่วยเลี้ยง เพราะฉะนั้นบางครั้งแม่ย่ายายบ่นว่าบ้าง เจ้ายังต้องขอบคุณท่าน เพราะว่ามีแม่ย่าจึงจะมีสามีเรา และยัง เลี้ยงลูกให้เราอีก เราจึงได้ไปทำงานโดยไม่ต้องเป็นห่วง แม่ย่าก็ ต้องขอบคุณลูกสะใภ้ที่ช่วยเหลือครอบครัว ธรรมะของเราเป็นสิ่งปกติธรรมดา อย่าไปคิดไกลและลึกลับ มหัศจรรย์เกิน ไป ถ้าหากเธอสามารถปกครองดูแลครอบครัวให้ดี อยู่เสมอ การบำเพ็ญธรรมจะต้องมีแต่ความสุข เพราะสิ่งที่จะต้อง เกี่ยวพันกับเราอย่างใกล้ชิดอยู่ตลอดเวลานั้นคือ ชีวิตกับครอบ ครัว เพราะฉะนั้นอาจารย์จึงเรียกร้องให้พวกเธอเริ่มต้นทำจาก ครอบครัวให้เต็มไปด้วยใจปีติยินดี โดยเฉพาะผู้ที่แต่งงานแล้ว วันนี้ต้องตั้งใจฟัง ส่วนผู้ที่ยังไม่ได้แต่งงาน ก็ให้ถือเป็นตำราเลือกคู่ ที่ล้ำค่ามีประโยชน์ต่ออนาคตไม่จบสิ้น เพราะฉะนั้นการมีใจปลื้ม ปีติมารองรับทุกสิ่งทุกอย่างในครอบครัวเรา 8

จะสร้างความผาสุกแก่ชีวิตอย่างไร? (วิธีคิดและวิธีการสร้างความสุข) ใจขอบคุณ ใจขอบคุณทุกคนที่สามารถช่วยเราได้ คนที่ไม่มีบุญคุณ ต่อเจ้า แม้จะเป็นผู้คอยเคี่ยวกรำเจ้า เจ้าก็ต้องขอบคุณเขา วันนี้ เจ้ามีนิสัยเย่อหยิ่ง อยู่ในครอบครัวเป็นลูกหัวแก้วหัวแหวนของ พ่อแม่ ไม่มีใครกล้าพูดว่าเจ้า เจ้าแต่งงานมาอยู่ที่นี่แล้ว มีคนว่า กล่าวเจ้า เนื่องจากเขาต้องการให้เจ้าดี เขาจึงว่ากล่าวเจ้า เจ้าจึง ต้องมีใจปีติยินดี มีใจขอบคุณไปขอบคุณเขา เช่นนี้ความสุขจึง จะมาสู่ตัวเจ้าสู่ครอบครัวเจ้าได้ การเริ่มต้นของความสุขนั้น จะต้องเรียกร้องทางใจ ความสุข จะหาจากไหนหาจากใจ ความมีบุญบารมีทั้งหมดนั้น ไม่ห่างจากใจ ใจเปลี่ยนรูปก็เปลี่ยน (หน้าตาโหงวเฮ้ง) บุญตอบสนองอยู่ที่จุด พุทธจิตไม่ต้องไปหาจากภายนอก ทำไมหมอดูทุกวันนี้จึงมีรายได้งาม? เพราะเวไนยมืดบอด อวิชชา คิดอยากจะหาสิ่งภายนอกมาเหนี่ยวรั้งหันเหชะตาชีวิต ชะตาชีวิตก็คือ แรงกรรม อะไรเรียกแรงกรรม? เวไนยเราๆ ท่านๆ ตั้งแต่เกิดถึงตาย ถึงเดี๋ยวนี้ ความคิดกับการกระทำรวมกันทั้งหมด เรียกว่า แรงกรรม เพราะฉะนั้น เมื่อชะตากรรม (ชีวิตบุพชาติ) พวกเจ้า 9

ธรรมะแห่งความสุข ตอนวิธีคิดและวิธีสร้างความสุข ก็ถูกชะตาครอบงำ ไม่ใช่ไปครอบงำชะตา ไม่บำเพ็ญ ไม่รู้จักใจ ไม่คิดเปลี่ยนแปลงทางจิตใจ คิดอยากจะเปลี่ยนแปลงชีวิตบุพชาติ เหมือนการเปลี่ยน แปลงฮวงซุ้ย (หลุมฝังศพ) เปลี่ยนแปลงชื่อ เปลี่ยนแปลงแก้ไข ประตูใหญ่ของบ้านล้วนไม่ใช่วิธีถูกต้อง ล้วนเป็นสิ่งภายนอก ในใจมีพุทธะ ก็คือ พุทธะ ไปหาพุทธะจากภายนอก ของใจห่างไกลทาง อย่าไปยึดติดรูปลักษณ์ทั้งหลายทั้งปวง ไม่ ต้องไปเปลี่ยนแปลงฮวงซุ้ย ดูหมอ แน่นอนพวกเจ้าต้องการ ใจสงบ ทำให้ใจสงบก็ดีแล้ว เกิดถูกหมอดูบอกว่า เมื่อนั้นเมื่อนี้ จะมีเคราะห์ภัย ในใจมีนิสัยความเคยชินที่ไม่ดีไม่แก้ใข ไปสะเดาะ เคราะห์ภายนอก ความจริงก็แก้ไม่ได้อยู่แล้ว เคราะห์ร้ายจริงๆ ต้องสะเดาะเคราะห์ที่ใจ นิสัยไม่ดีไม่เปลี่ยนแปลง สามีภรรยาเจอหน้ากันเหมือน ศัตรู สะใภ้กับแม่ย่าเหมือนเป็นศัตรูกัน เรื่องร้ายเหล่านี้จะลบล้าง อย่างไร? นี้เป็นพื้นฐานที่สุด เพราะฉะนั้นต้องเรียกร้องตัวเอง ถูก ใครด่าสักคน ก็เท่ากับสะเดาะเคราะห์หมดไปครั้งหนึ่ง นี่เป็นการ บำเพ็ญหล่อเลี้ยงจิตของเรา เราไม่ยอมรับยังกลับตอบโต้กลับไป เรื่องร้ายจะหมดไปได้อย่างไร? ยิ่งด่าก็ยิ่งรุนแรงใช่ไม่ใช่ ฉะนั้น ความสุข คือ ใจปีติยินดี ใจขอบคุณ ข้อที่ ๑ 10

จะสร้างความผาสุกแก่ชีวิตอย่างไร? (วิธีคิดและวิธีการสร้างความสุข) ข้อ ๒. ละเว้นการกล่าววาจาไม่สุภาพ อย่ามีปฏิกิริยาโต้ตอบ อย่าเปรียบเทียบกับผู้อื่น อะไรเรียกว่า ละเว้นการเปรียบเทียบ พวกเจ้าแต่ละคนล้วน ฝากความหวังอย่างมากต่อความสำเร็จของสามี เอาความสำเร็จ ของคนอื่นมาเปรียบเทียบกับสามีของเจ้า เอาความสำเร็จของ คนอื่นมาเทียบกับภรรยาของเจ้า กดดันจนสามีของเจ้าแทบหาย ใจไม่ออก เจ้าควรจะดำรงชีวิตด้วยตัวของตัวเอง ไม่ต้องเปรียบ เทียบกับผู้อื่น จะต้องยกระดับศิลปะการดำรงชีพให้ถึงขั้นสูงสุด จะเสพสุขศิลปะการดำรงชีพของตนเอง ไม่ต้องไปเปรียบเทียบกับ คนอื่น ปัจจุบันสามีทำงานช่างปูนก็ดำรงชีวิตอยู่ได้ จะเป็นข้าราช การหรือเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (ส.ส) ก็ดำรงชีวิตอยู่เช่น กัน การกินก็เป็นอาหารเหล่านั้นเหมือนกัน เพียงแต่ชื่อเสียงตำ แหน่งต่างกันเท่านั้น มันก็ผ่านไปวันๆ เหมือนกัน ทำไมจึงต้อง ไปเปรียบเทียบกับเขา? การเปรียบเทียบกับชาวบ้านก็มีใจสูงต่ำ จิตใจก็จะไม่สมดุล 11

ธรรมะแห่งความสุข ตอนวิธีคิดและวิธีสร้างความสุข พุทธะคืออะไร? อารมณ์ สติสัมปชัญญะสามารถสมดุลย์กัน เวไนยล้วน มีเเต่อารมณ์ เพราะฉะนั้น พวกเจ้าจึงชอบชมรายการทีวี เรื่องอารมณ์ต่างๆ เวไนยมีอารมณ์มากกว่าสติสัมปชัญญะ เพราะ ฉะนั้นพวกเจ้าจึงมีแต่อารมณ์เป็นที่ตั้ง ภรรยาชอบใช้อารมณ์เสมอ สามีก็ใช้อารมณ์เสมอ ไม่สามารถสมดุลย์กัน ต้องชมสามีของ เจ้าบ่อยๆ ว่าเขาเป็นผู้ยิ่งใหญ่ที่ได้ให้ความสุขสมบูรณ์ในครอบ ครัว ต้องขอบคุณภรรยาเจ้าที่ได้ดูแลครอบครัวอย่างดี เป็นแม่ ศรีเรือนเป็นภรรยาที่ดีของสามี เป็นแม่ที่ดีของลูก ขอบคุณ ซึ่งกันและกันเสมอเรียกว่า ละเว้นจากการเปรียบเทียบ อย่าไป เปรียบเทียบกับชาวบ้าน คนอื่นเขาขับรถเบนซ์รถเก๋ง ก็เป็นเรื่อง ของชาวบ้าน เจ้ามีรถเครื่อง ๕๐ ซี.ซี. ก็นับว่าดีแล้ว ต้องรู้จักมี ความพอใจตามอัตภาพในการดำรงชีพของตนเอง ไม่ต้องไป เปรียบเทียบกับคนอื่น คือ ความสุข ข้อที่ ๒ 12

จะสร้างความผาสุกแก่ชีวิตอย่างไร? (วิธีคิดและวิธีการสร้างความสุข) ขอ้ ๓. ทำตามตำแหน่งหน้าท่ี ของตนให้ดที ่ีสดุ สามีจะทำหน้าที่ให้ดีได้ จะต้องไม่ถูกสิ่งภายนอกรบกวน สิ่งภายนอกเหล่านั้นล้วนมาทดสอบพวกเจ้า มาทำลายความสุข ของพวกเจ้า สิ่งภายนอกที่พวกเจ้าได้สัมผัสทุกวันนั้น มีมากมาย เช่นภรรยามีรูปร่างหน้าตาสวยงามไปทำงานอยู่ในบริษัท ปัจจุบัน เป็นยุคเปิด ยุคเสรีภาพ ยังมีคนคิดอยากจะ... สามีก็เป็นคนซื่อ ชาวบ้านก็เห็นเป็นคนซื่อ ทุกๆ วัน ก็จะมีโทรศัพท์มากวนใจเจ้า เหล่านี้ เป็นการทำลายครอบครัวของเจ้า เจ้าจะต้องควบคุม จิตใจของเจ้าให้ดี ครอบครัวอันอบอุ่นสุขสมบูรณ์ ที่อุตส่าห์สร้าง มาด้วยความลำบาก เราก็จะต้องรักษาไว้ให้ดี อย่าให้สิ่งภายนอก มาหลอกล่อทำลายเป็นอันขาด เดี๋ยวนี้เป็นยุคโลกาภิวัฒน์ อาจารย์เคยพูดอยู่เสมอ สามี ภรรยามาบำเพ็ญที่พุทธสถานกันไม่เสียหาย เมื่อเป็นเช่นนี้ พวก เจ้าจึงต้องควบคุมใจให้ดี คนอื่นๆ เขาโทรมาหาเจ้าก็ไม่ต้องสนใจ มันเลย ทำไมจึงต้องโทรมากวนใจชีวิตความเป็นอยู่ของผู้อื่นเขา ตัวเองไม่รู้จักเจียมตนหรือที่จริงก็คือไม่สามารถปลงใจ ไม่เคารพ ผู้อื่น หากเขาเคารพผู้อื่นแล้วไฉน (คุณ-เธอ) จะต้องมาทำลาย ผู้อื่นเขาล่ะ? เพราะฉะนั้น เราผู้บำเพ็ญธรรม ฐานะตำแหน่งหน้าที่ 13

ธรรมะแห่งความสุข ตอนวิธีคิดและวิธีสร้างความสุข ของเราต้องตั้งใจให้ดี อาจารย์รู้สึกว่าผู้หญิงคนเก่งนั้น โง่ที่สุดได้ ลาภสักการะแต่เสียความสุขมันดีอย่างไร ความสุขของตนนั้นสร้างได้ยาก ภรรยาของเราซึ่งมีหน้า ตาธรรมดาๆ แต่ว่าเธอได้ให้บุตรธิดาเรา สอง-สาม คน ได้ดู แลครอบครัวให้เจ้าอย่างดี เราจึงทำหน้าที่ของตนให้ดี ภรรยา ก็เช่นกัน สามีไปทำงานอย่างเอาเป็นเอาตายในหน้าที่ของเขา เมื่อเขากลับมาถึงบ้าน บางครั้งอาจจะบ่นอะไรบ้าง เจ้าก็ต้องอภัย ให้เขานี่คือ ความสุข เพราะฉะนั้นจึงต้องแสดงบทบาทของตน เองให้ดี มีภรรยาบางคน ไม่ใช่เป็นเช่นนี้ จะต้องมีชีวิตแบบไหน จะต้องเปรียบเทียบกับคนอื่นเห็นสามีไม่มีคุณค่าเลย เหตุที่ชาตินี้เป็นหม้ายตัวคนเดียว เพราะชาติปางก่อนดู ถูกสามี สามีภรรยากันจะต้องเคารพซึ่งกันและกัน คนเป็นหม้าย ตัวคนเดียวล้วนต่างไม่เคารพฝ่ายตรงข้าม เพราะฉะนั้น ชาตินี้จึง ต้องอยู่ตัวคนเดียว ไม่มีคู่ครองครึ่งหนึ่ง คู่แก่เฒ่าร่วมชีวิต ก็คืออีก ครึ่งหนึ่งไว้เมื่อแก่เฒ่าจะได้มีเพื่อน เจ้าดูถูกเขา เมื่อแก่เฒ่าเจ้า ก็อยู่คนเดียว ฉะนั้นจึงต้องเคารพซึ่งกันและกัน วันนี้อาจารย์ พูดฟังง่ายๆ เป็นหัวข้อธรรมดา เพื่อให้พวกเจ้าแต่ละคนนำไปใช้ ไม่มีวันหมดสิ้น 14

จะสร้างความผาสุกแก่ชีวิตอย่างไร? (วิธีคิดและวิธีการสร้างความสุข) ข้อ ๔. ความสุขก็คือ สามารถออมชอมกับ ผู้ที่มีความเห็นไม่ตรงกับเรา ความเห็นไม่ตรงกับเรา ไม่ใช่หมายความว่า ถูกหรือผิด อย่างเด็ดขาด แต่ละคนมีความรู้สึกนึกคิด และรูปแบบชีวิตความ เป็นอยู่ของแต่ละคน อย่าไปเปลี่ยนแปลงเขาโดยพลการ ก่อนอื่น ต้องเปลี่ยนแปลงตนเอง การจะเปลี่ยนแปลงคนอื่นโดยพลการ นั้น สำหรับชีวิตของเจ้าแล้วถือเป็นการลงโทษทัณฑ์ ขณะที่เห็น คนอื่นไม่ถูกใจเจ้า เจ้าก็โกรธ เมื่อเจ้าโกรธสภาพจิตก็ไม่มีความ สุขสบาย ความสุขก็จากเจ้าไป จากเจ้าไปไกล อยู่ในบริษัทระหว่าง มิตรสหายด้วยกันก็เช่นเดียวกัน ความเห็นต่างกัน เราใช้วิธีปรึกษา ซึ่งกันและกัน พยายามแสดงความคิดเห็นของเราออกมาให้หมด เปลือก เพื่อให้คนอื่นเห็นพ้องกับเรา เข้าใจความหมายของเรา อย่าใช้วิธีแบบอัตวิสัยมาจัดการปัญหาต่างๆ อย่างเด็ดขาด เนื่อง จากเวไนยมีลักษณะอัตวิสัยมาก มีชีวิตอยู่ในความคิดอัตวิสัย จึงมักจะผูกมัดตัวเองไว้เสมอ ใครทำให้เจ้าทุกข์ล่ะ! ไม่มีนอกจาก ตัวเจ้าเอง 15

ธรรมะแห่งความสุข ตอนวิธีคิดและวิธีสร้างความสุข เจ้าจะให้อาจารย์ปลอบใจเจ้า ก็เอาใจเจ้าออกมาก่อน อาจารย์จะปลอบใจให้ใจอยู่ที่ไหน? ทุกข์กังวลอยู่ที่ไหน? เอา ออกมาไม่ได้ใช่ไหม? นั่นเป็นใจอัตตาของเรา เดี๋ยวนี้ฉันทุกข์ กังวลเหลือเกิน นั้นเป็นความรู้สึกนึกคิดอัตวิสัยของเราที่ทุกข์ กังวลเอง เจ้าปล่อยวางความทุกข์ก็ไม่มีใช่ไหม? (ใช่) ความสุข ก็คือ ผู้ที่สามารถออมชอมกับผู้ที่มีความคิดต่างกับตน 16

จะสร้างความผาสุกแก่ชีวิตอย่างไร? (วิธีคิดและวิธีการสร้างความสุข) ข้อ ๕. ความสุขก็คือ อย่าได้ไปคิดเปลี่ยนแปลงผู้อื่น สามีภรรยากันหากเกิดมีปากเสียงกัน เจ้าก็ต้องพูดว่าฉัน ไม่คิดจะเปลี่ยนแปลงเธอฉันนับถือเธอ อย่างนี้ทุกอย่างก็จะเรียบ ร้อย อย่าให้ความไม่รู้หรืออวิชชาในวันนี้ สร้างความเสียใจในวัน ข้างหน้า อย่าให้อารมณ์ชั่ววูบสร้างความวิบัติชั่วกาลนาน อด ทนสักหน่อยวันพรุ่งนี้ก็จะยิ่งดี ในปีหนึ่ง ๆ มีภรรยาสามีหลายหมื่นคู่ถูกเรื่องราวสัพเพเหระ เล็กๆ น้อยๆ จนกลายเป็นเรื่องใหญ่จนแก้ไม่ได้ เพราะเหตุไร? ล้วน แต่จะฝืนใจไปเปลี่ยนแปลงผู้อื่น ขืนไปหันเหความคิดของแม่ย่า ทุกคนต่างก็มีความนึกคิดของตน ต่างก็มีรูปแบบชีวิตความเป็น อยู่ เจ้าก็มีรูปแบบชีวิตความเป็นอยู่ของเจ้า เมื่อไม่สามารถกลม กลืนเข้ากันได้ เจ้าก็เงียบเสีย ความเงียบเป็นการสำรวมบำเพ็ญ สูงสุด ความเงียบเป็นวิธีการประท้วงที่ดีที่สุด เจ้าไม่สามารถ เปลี่ยนแปลงผู้อื่น เจ้าก็เงียบเสีย ไม่สามารถปลอบโยนตัวเอง ก็เงียบเสียก่อน จึงสามารถรักษาทุกสิ่งทุกอย่างไว้ได้ ไม่ต้องถูกไฟ โทสะเพียงชั่ววูบมาเผาผลาญเผาความสุขทั้งหมด จนเป็น 17

ธรรมะแห่งความสุข ตอนวิธีคิดและวิธีสร้างความสุข เถ้าถ่านไปเข้าใจไหม? เพราะฉะนั้น อย่ารอจนถึงวันหย่าร้างกัน แล้วค่อยมาร้องเพลงมารักฉันอีกครั้ง อย่าให้ความไม่รู้อวิชชา ในวันนี้ สร้างความเสียใจอันยาวนาน ต้องเข้มงวดตนเอง 18

จะสร้างความผาสุกแก่ชีวิตอย่างไร? (วิธีคิดและวิธีการสร้างความสุข) ข้อ ๖. กุญแจดอกสำคัญของการมีความสุขก็คือ ต้องยอมรับชะตากรรมของตนเอง ยกตัวอย่าง เช่น บุตรชายต้องตายจาก หรือคนที่มีรูปร่าง อัปลักษณ์ เตี้ย โง่เขลามาแต่กำเนิด ซึ่งไม่สามารถเปลี่ยนแปลง ได้ใช่ไหม? (ไม่สามารถ) จะโทษฟ้าโทษคนก็ไม่สามารถให้กลับ ฟื้นคืนชีวิตมาได้ ดังนั้นเจ้าต้องเข้าใจว่านี่เป็นแรงกรรม และ เป็นความจริงที่ไม่อาจเปลี่ยนแปลงได้ เจ้าอย่าไปโทษฟ้าโทษคน จะต้องยอมรับความจริงข้อนี้ เจ้าต้องคิดวันนี้ เขาจากเราไปแล้ว เราไม่ต้องหนักใจกังวลแทนเขา ไม่ต้องช่วยเลี้ยงลูกให้เขา เจ้า ก็หลุดพ้นเหมือนกัน เจ้าจะพูดว่าเราไม่ต้องไปหนักใจ กังวลแทน เขาทุกๆ วัน เขาอาจจะไปแล้ว กลับไปเปลี่ยนแปลงสิ่งแวดล้อม ที่ดีกว่า เจ้าจะต้องคิดไปในทางที่ดี คนรูปร่างเตี้ยเล็ก เจ้าต้องคิด ว่านี่เป็นวาสนา ถึงแม้จะเตี้ยก็น่ารัก ผู้หญิงมีรูปร่างอัปลักษณ์ หนังตาชั้นเดียวก็มีเสน่ห์เช่นกัน ทำไมต้องไปผ่าตัดเสริมหนังตา สองชั้น ทำไมจึงต้องไปดึงหนังให้ตึง ทำไมจึงต้องไปใช้เครื่องดึง ตัวให้สูง เราต้องยอมรับชะตากรรม ไม่ต้องไปแสวงหาสิ่งภาย นอก ซึ่งล้วนแล้วแต่เป็นสิ่งไร้สาระทั้งนั้น 19

ธรรมะแห่งความสุข ตอนวิธีคิดและวิธีสร้างความสุข คนเราล้วนใช้อายตนะสัมผัสอันเกิดทาง ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ไปวิพากย์วิจารณ์คนอื่น ชีวิตคนเรานี่เป็นข้อผิดพลาด เจ้าได้กินดีก็วาสนาดี ลูกสาวได้แต่งงานไปอยู่บ้านคนรวยก็บอก ว่าวาสนาดี ไม่แน่นอนเสมอไป แต่งงานไปอยู่บ้านคนรวยทะเลาะ กันทุกวัน คนรวยมีสถิติหย่าร้างกันสูงมาก วาสนาดีไหม? ไม่แน่ ดังนั้น ภายในสวยงามจึงสำคัญกว่า ผู้ที่ยังไม่ได้แต่งงาน จะหา คู่ครองในวันข้างหน้า หน้าตาพอไปวัดไปวาได้ก็พอแล้ว ภาย ในมีขันติธรรม สำคัญที่สุดสามารถร่วมสุขร่วมทุกข์กับเจ้าได้นั่น แหละสำคัญที่สุด ก้าวตามกันได้เป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน หากยัง ไม่ได้รับธรรมะ ก็พยายามหาวิธีนำพาเขามารับธรรมะ ทีหลัง จะได้บำเพ็ญธรรมด้วยกัน จะได้ไม่ต้องคนหนึ่งกินเจ อีกคน หนึ่งไม่กินเจ คนหนึ่งเข้าประตู คนหนึ่งออกประตู ถ้าอย่างนั้น ก็จะยุ่งยาก พวกเจ้าทั้งหลาย ในปัจจุบันเจ้าต้องเตรียมตัวเตรียม ใจเพื่อความผาสุกของตัวเอง การบำเพ็ญธรรมะในยุคนี้ อาจารย์ว่าทุกบ้านเป็นอาราม พระศรีอาริย์ ทุกคนมีใจเป็นแดนวิสุทธิ์ เวไนยมากมายเช่นนี้ พวก เจ้าแต่ละคนสร้างสรรค์ครอบครัว บำเพ็ญธรรมดีที่สุด อาจารย์ ไม่เรียกร้องพวกเจ้าเป็นหวังเหล่าอู่ (หวังเหลาอู่ เป็นคนหลักลอย มีชีวิตอยู่ไม่คิดประกอบอาชีพเป็นหลักแหล่ง วันๆ เข้าบ้านโน้นที ออกบ้านนี้ที เอาคนบ้านนี้ไปนินทาบ้านโน้น เอาเรื่องราวของคน บ้านโน้นมานินทาบ้านนี้ที) 20

จะสร้างความผาสุกแก่ชีวิตอย่างไร? (วิธีคิดและวิธีการสร้างความสุข) ตลอดชีวิต เนื่องจากมีเรื่องราวมากมายไม่สามารถบุก ทะลวงไปได้ ยังไม่สำเร็จเป็นพระโพธิสัตว์ จึงมีความเป็นปุถุชน เพราะฉะนั้นทุกอย่างให้เป็นไปตามเหตุบุญกรรมก็แล้วกัน ไม่มี เหตุแห่งบุญสัมพันธ์ก็อย่าไปฝืนสร้างมัน และก็อย่าไปปฏิเสธมัน ทุกอย่างล้วนให้มันเป็นไปตามเหตุแห่งบุญกรรมสัมพันธ์ อย่างนี้ จึงจะมีชีวิตอยู่อย่างมั่นคงแน่นอน พวกเจ้าสร้างสรรค์จิตใจกันไว้ อนาคตจะได้รับปทานุกรม การหาคู่ที่ไร้รูปลักษณ์เล่มหนึ่ง สร้าง สรรค์ครอบครัวบำเพ็ญธรรม ทุกคนบำเพ็ญธรรมในบ้านรวบรวม พลังของเจ้าไปช่วยเวไนยให้มากๆ จากครอบครัวหนึ่งไปฉุดช่วย อีกครอบครัวหนึ่งจะมิยิ่งดีหรือ? พวกเจ้ามีมหาปณิธานของ มหาโพธิสัตว์ก็ยิ่งดี หากไม่มีบำเพ็ญมนุษยธรรมก็สำเร็จได้ เหมือนกัน ธรรมะก็สร้างจากครัวเรือนในโลกีย์วิสัย พุทธะก็สำ เร็จจากครอบครัวแห่งโลกีย์วิสัยนี้เอง ไม่ใช่ตัดทิ้งหมดทุกอย่าง แน่นอน หากเจ้าเสียสละยิ่งมากผลลัพธ์ก็ยิ่งมาก เพราะฉะนั้น หากมีการเสียสละอย่างพิเศษ ก็จะได้รับผลเป็นพิเศษ นี่เป็น ภาระหน้าที่อันศักดิ์สิทธิ์ของพวกเขา อาจารย์ถ่ายทอดเบิกธรรม ไม่ใช่ทุกคนจะเสียสละอุทิศได้เช่นนี้ เพราะฉะนั้นคนเราขอให้ สบายใจ ตั้งมั่นในชีวิตก็แล้วกัน ไม่ฝืนหาเหตุแห่งบุญสัมพันธ์ แล้ว ก็ไม่ปฏิเสธชะตากรรมเข้าใจไหม? 21

ธรรมะแห่งความสุข ตอนวิธีคิดและวิธีสร้างความสุข ข้อ ๗. อย่าผูกบาปสัมพันธ์กับเวไนย อาจารย์เคยพูดบ่อยๆ การบำเพ็ญแต่ละคนล้วนกลมเกลียว กัน ความคิดเห็นเหมือนกัน ถนอมน้ำใจซึ่งกันและกัน ไม่สร้างความ ทุกข์ยากให้เวไนยต่อผู้ที่มีความผิดหวังต้องใช้ความรัก ความเอา ใจใส่ไปปลอบโยนให้กำลังใจเขา ยกตัวอย่าง อยู่ต่อหน้าผู้ที่เคย หย่าร้างมาแล้ว ก็อย่าไปพูดว่าครอบครัว เรามีความสุขเหลือเกิน ลูกๆก็น่ารักและเก่งกันทุกคนไม่ต้องไปอวดอ้างเช่นนี้ถึงแม้ครอบ ครัวเจ้ามีความสุขจริง แต่เราก็อย่าไปสร้างความไม่สบายใจให้เว ไนย ต้องผูกบุญสัมพันธ์กับเขาทั้งหลาย ชาวบ้านจึงจะไม่พูดว่ามัน ก็เท่านั้นแหละ อยู่ต่อหน้าคนพิกลพิการ อย่าไปพูดเรื่องสุขภาพ เช่น อย่าไปอวดว่าฉันวิ่งเร็วได้แค่ไหน อาทิตย์ก่อนยังไปปีนเขา เหมือนไปแสดงว่าเจ้าเป็นคนแข็งแรง เพราะเรื่องราวเหล่านี้คน พิการเขาทำไม่ได้ เราจึงอย่าไปอวดต่อหน้าเขา ควรใช้คำพูดไพ เราะไปให้กำลังใจเขา ความสำเร็จของผู้อื่นเราต้องชมเชย เวไนยส่วนใหญ่มีใจ อิจฉาชาวบ้าน พูดว่าผู้นี้มีความสำเร็จ มีความสำเร็จหาเงินได้ เยอะ แต่ว่าเงินเขาหามาได้โดยไม่บริสุทธิ์ มักชอบใช้ค่าว่า แต่ ว่า... อย่าให้มีใจอิจฉา เราไม่ต่อว่าเวไนยทั้งหลาย ต้องพยายาม 22

จะสร้างความผาสุกแก่ชีวิตอย่างไร? (วิธีคิดและวิธีการสร้างความสุข) ยกย่องชมเชยเขา แต่ไม่ควรเสแสร้งแกล้งชม ต้องให้ความ เหมาะสมต่อผู้ที่กำลังผิดหวัง เสียอกเสียใจ เราใช้ปิยวาจาไป ปลอบโยนเขา เขาก็จะขอบคุณเรา คนเขาผิดหวังกำลังคิดจะฆ่า ตัวตาย เจ้าต้องรีบไปช่วยเขา ช่วยเขาไว้หนึ่งชีวิต บุญกุศล มากมาย ไม่ถูกอารมณ์ก็คิดฆ่าตัวตาย เป็นเรื่องที่น่ากลัวมาก จะต้องเข้มแข็ง ต้องเข้าใจชีวิตให้ทะลุปรุโปร่ง ก่อนอื่นต้องเข้า ใจให้ชัดเจนว่า ชีวิต คือ อนิจจังมาหรือไปไม่เที่ยงแท้ 23

ธรรมะแห่งความสุข ตอนวิธีคิดและวิธีสร้างความสุข ข้อ ๘. ความสุขคือ อย่าให้มีความมักมาก อยากได้เป็นกรรมสิทธิ์มากเกินไป อย่าเข้าใจว่าเรื่องราวทุกอย่างขาดเราไม่ได้ เจ้ามีความ รู้ความสามารถของเจ้า คนอื่นก็มีความรอบรู้ความสามารถ ของเขา แม่ย่ากับสะใภ้ทำไมจึงไม่ปรองดองกัน ท่านคิดว่าเจ้า แย่งลูกชายเขาไป ลูกชายตอนที่ยังไม่แต่งงานอยู่ใกล้ชิดกับ แม่ทุกวัน พอแต่งงานแล้วก็เหินห่างไป แต่ละคนก็มีความอยาก ที่จะได้สิ่งต่างๆ เป็นของตน แม่ย่าอยากได้ลูกชายเป็นของตน เจ้าอยากได้สามีเป็นของตน เพราะฉะนั้น ต่างก็อย่าทำให้คนที่ สาม (คือสามี) ต้องลำบากใจ ต่างต้องเข้าใจกัน รู้จักเอาใจเขา มาใส่ใจเรา ต้องยืนอยู่ในจุดยืนของผู้อื่น ต้องคิดแทนเขา อย่าไป แสดงอาการออเซาะ ฉอเลาะกันต่อหน้าแม่ย่าอย่างเด็ดขาด ท่าน อาจจะรู้สึกเจ็บปวดหัวใจดังนั้นความอยากได้เป็นกรรมสิทธิ์ของ ตนนั้นก็อย่ารุนแรงนัก 24

จะสร้างความผาสุกแก่ชีวิตอย่างไร? (วิธีคิดและวิธีการสร้างความสุข) สุภาพบุรุษบางคนเวลาดูโทรทัศน์ จะต้องให้แฟนมาดู เป็นเพื่อนไม่มาไม่ได้ รู้สึกมากเกินไป ภรรยาก็เช่นกันพอสามี ออกไปข้างนอกหน่อย ก็คิดระแวงสงสัยต่างๆ นานา เพราะฉะนั้น สามใจไม่ตัด (สามใจคือ ใจอดีต ใจปัจจุบัน ใจอนาคต) จะทำ ให้หยดน้ำแห้งยาก คือทำให้มีเรื่องไม่จบสิ้น สงสัยสามีว่ามีอดีต เป็นอย่างไร ทุกคนล้วนมีอดีต เรื่องอดีตก็ผ่านไปแล้ว ปัจจุบัน ก็เป็นของเจ้าแล้ว เดี๋ยวนี้เขาว่านอนสอนง่ายก็ดีแล้ว อย่าไป ขุดคุ้ยแผลเก่าของเขา อย่าให้เรื่องอดีตที่ผ่านไปแล้วนั้น มา ทำลายความสุขของพวกเจ้า เจ้าอยากฟังเรื่องราวในอดีต เจ้าต้อง มีใจคอกว้างขวางพอรับได้ หากไม่มีใจคอกว้างขวางพอก็อย่าไป ฟังไม่ต้องระแวง มีมิตรสหายอยู่คุยกัน เจ้าก็ระแวงว่า เขานินทา เราหรือเปล่า เวไนยล้วนไม่รู้จักแก้ไขรักษาโรคขี้ระแวง ปล่อย ให้มันมาทำลายมิตรสัมพันธ์ เดี๋ยวนี้ใจต้องปกติเป็นกลางมีแต่ ใจเป็นกลาง เช่นภรรยา ในอดีตเคยมีอาชีพไม่ดีมาก่อน เดี๋ยวนี้ เธอกลับตัวกลับใจมาเป็นแม่ศรีเรือนแล้ว เจ้าก็ต้องอภัยให้เธอ คนเราล้วนมีอดีตใช่ไหม? เดี๋ยวนี้ที่สำคัญ คือ ยึดถือปัจจุบัน 25

ธรรมะแห่งความสุข ตอนวิธีคิดและวิธีสร้างความสุข ข้อ ๙. ความสุขคือ ความสวยงามที่รับรู้ได้ มีความรู้สึกว่าเดี๋ยวนี้สิ่งที่เจ้าได้รับนั้น ทุกอย่างล้วนมีความ ดีงามทั้งนั้น ต้องมีความสุขบริสุทธิ์เสมอ ความรู้สึกของความสวย งามนั้นก็คือ ฉันสุขบริสุทธิ์เสมอ เสมอแท้จริง คือรักษาจิตใจไว้ ไม่แปรเปลี่ยนสุข คือ รักษาความสุขสบายใจ สิ่งแวดล้อมจะดีหรือ เลวก็ดีทั้งนั้น กินดีก็ดี กินไม่ดีก็ดี หรือเกิดโรคภัยไข้เจ็บก็ดี ล้วน รักษาความสุขกายสุขใจไว้เสมอ กายสังขารของเราเป็นของปลอม กายปลอมเรานั้นให้เรา รับรู้ว่าเป็นเครื่องหมายรับรู้สิ่งภายนอก ทำให้เรามีความรู้สึก ฉะนั้นการบำเพ็ญธรรมของเรา คือ ว่าด้วยระดับของจิตอยู่นอก เหนือความรู้ทุกอย่าง ผู้บำเพ็ญที่รู้แจ้งแล้ว เขาจะไม่เกิดความ คิดใดๆ อย่างง่ายๆ ผู้ที่มีจิตใจชอบฟุ้งซ่าน จะสอนให้เขาทำใจ ให้สงบนั้น เขาทำไม่ได้ เพราะฉะนั้นทางด้านฟิสิกส์นั้น กล่าวว่า สิ่งที่ไหวติงนั้นไหวตลอด สิ่งที่นิ่งก็นิ่งตลอด กายปลอมความรับรู้ เครื่องหมายปลอมจากภายนอก ทางปรัชญา กล่าวว่า วัตถุนิยม เห็นความสำคัญของการแยกแยะวิเคราะห์ จิตนิยม วิเคราะห์ทาง จิตใจ ว่าด้วยจิต ว่าด้วยวัตถุ จิตกับวัตถุรวมเป็นหนึ่ง ว่าด้วยไม่ใช่ จิต ไม่ใช่วัตถุ ล้วนปฏิเสธหมด สิ่งเหล่านี้ล้วนเป็นสภาพของความ 26

จะสร้างความผาสุกแก่ชีวิตอย่างไร? (วิธีคิดและวิธีการสร้างความสุข) รู้สึกนึกคิด การบำเพ็ญธรรมะ ล้วนอยู่นอกเหนือทฤษฎีเหล่านี้ ใช้สติปัญญาไปครอบงำ ควบคุมความรู้สึกนึกคิดของเจ้า ความรู้สึกนึกคิดไปควบคุมอารมณ์ของเจ้า อารมณ์ก็จะทำ ให้เจ้ากลับไปกลับมาไร้หลัก เพราะฉะนั้น อารมณ์ความรู้สึก จะต้องอยู่เหนือหลักเหตุผล หลักเหตุผลจะต้องตั้งอยู่เหนือจิตเดิม แท้ จิตเดิมแท้จะต้องอยู่เหนือความว่าง ตัวของความว่างเองนั้น ล้วนสมบูรณ์ด้วยสติปัญญา สติปัญญาก็คือ ตัวจริงของเรานั่นเอง จะมองทะลุความเป็นอนิจจังทั้งหมดได้ จึงจะสามารถสงบอย่าง ธรรมชาติ ทุกเวลานาทีจะรักษาอยู่แต่ในแดนแห่งความสงบสุข การบำเพ็ญธรรมก็คือ การดัดจิตใจที่คดงอนั้นให้ตรง ความรู้สึกนึกคิดนั้น ได้ทำให้จิตเดิมแท้ของเราคดงอไป การ บำเพ็ญก็คือ เอาความว่างหรือจิตว่างนั้น เอ็กซเรย์ความรู้สึกนึก คิดเบนให้ความรู้สึกนึกคิดนั้นให้ตรงอยู่ เพราะฉะนั้นทุกเวลา ให้ใช้จิตที่รู้แจ้งแล้ว ไปจัดการเรื่องราวต่างๆ อย่าใช้อารมณ์เข้า ใจไหม? หวังให้ทุกคนมีความสุข ความสุขนั้นต้องสร้างจากความ รู้สึกทางใจ สุขภาพจิตไม่ดีความสุขก็ไม่รู้จะมีได้อย่างไร จะสร้าง สรรค์จิตใจได้อย่างไร? มีแต่ควบคุมปกครองอวัยวะความรู้สึก ดับตัณหาตัวเอง อย่าให้อวัยวะความรู้สึกลากพาเอาความรู้สึก นึกคิดของเราไปหลงทิศทาง ทุกเวลาต้องรักษาสภาพจิตใจให้ใส บริสุทธิ์เสมอ ความสุขก็จะอยู่ข้างกายเราทันที 27

ธรรมะแห่งความสุข ตอนวิธีคิดและวิธีสร้างความสุข แต่ละคนล้วนสามารถสร้างหลักธรรมแห่งความสุข ไม่ใช่ พระพุทธะมาสร้างให้เรา ไม่ใช่ใครๆ มาประทานให้เรา ไม่ใช่ฟ้า โปรดประทานให้เรา คือ ตัวเราไปสร้างสรรค์เอง สมาชิกแต่ละ คนไปใช้ความพยายาม ไม่ใช่คนรวยจึงมีความสุข ไม่ใช่คนมีความ รู้จึงจะมีคุณสมบัติมีสิทธิ์ โอกาสของแต่ละคนมีเท่าเทียมกัน ก็ เหมือนกับการสำเร็จเป็นพุทธะโอกาสมีเท่าเทียมกัน ท่านเอวี๋ยนหุยมีข้าวสุกหนึ่งตะกร้า มีน้ำดื่มหนึ่งกระบวย อยู่ในซอยสลัม ท่านก็สามารถมีชีวิตอยู่อย่างผาสุกได้ ปีติสุขต่อ ธรรมะ ชอบธรรมะ ท่านปราชญ์ขงจื่อ ทัศนาจรไปทั่วก๊กต่างๆ ถูกกดขี่ข่มเหงจากสภาพชั่วร้ายต่างๆ ท่านก็มีความสุขท่าม กลางสภาพเช่นนั้น เฉียนเหยินของเจ้าข้ามน้ำข้ามทะเล ได้รับ การเคี่ยวกรำ จากลมฝนความทุกข์ยากต่างๆ ท่านสามารถสำเร็จ มรรคผลพระโพธิสัตว์ นี่ก็อยู่ที่ใจปีติสุขต่อธรรมะ ชอบธรรมะ รู้ชีวิตเข้าใจชีวิต วันนี้ มีความหวังให้แต่ละคนมีชีวิตอย่างมีความสุขกว่า และล้ำเลิศกว่า ล้วนแสวงหาความสุข ปัญหาก็คือ แต่ละคนล้วน ได้รับความสุขหรือไม่? บางคนก็ได้รับคำตอบอย่างรวดเร็ว บาง คนชั่วชีวิตก็ยังหาคำตอบไม่ได้ แต่ละคนล้วนคิดจะมีชีวิตอยู่ อย่างสุขภาพแข็งแรง แต่ว่าในใจมีโรคเต็มไปหมด โรคในใจ ไม่รักษาให้หมดไป ความสุขจะมีมาไม่ได้ ฉะนั้นแต่ละคนจึง ต้องรักษาความคิดจิตใจ ดำรงรักษาความคิดจิตใจของตนไว้ ให้ดี หากจิตใจไม่เที่ยงตรง ต้องรีบแก้ไขทันที การวิจัยรูป 28

จะสร้างความผาสุกแก่ชีวิตอย่างไร? (วิธีคิดและวิธีการสร้างความสุข) ลักษณ์ต้องเริ่มจากใจ ความทุกข์ในโลกนี้ ถ้าไม่ผ่านจากการ บำเพ็ญ ก็ไม่มีทางจะวิจัยได้ รสชาติของความทุกข์ระทมขมขื่น ทั้งหมด ใช้เคมีมาแยกแยะวิจัยความทุกข์กับความสุข เอา เคมีมาทำการวิจัยออกมา เจ้าก็ไม่สามารถสัมผัสได้ มีแต่ใช้รูป แบบการบำเพ็ญเริ่มจากในใจไปวิจัย จึงจะมีทางไปช่วยไปสัมผัส รับรู้ว่า อะไรคือ ทุกข์ อะไรคือ สุขดีไหม? แต่ละคนล้วนเหมือนกัน รับธรรมะบำเพ็ญธรรมะนานแล้ว นิสัยความเคยชินเลวไม่แก้ไข ก็ไม่สามารถบรรลุการตรัสรู้ เพราะฉะนั้น เจ้าถามอาจารย์ว่า เมื่อไรโลกจึงจะสันติสุข? เมื่อ ใดทุกคนสำเร็จเป็นพุทธะโลกก็จะสันติ ถ้ายังไม่สำเร็จเป็น พุทธะ ก็ยังจะมีความวุ่นวายแก่งแย่งกัน ที่ไหนมีคน ที่นั่นก็มี เรื่องมิดีมิชอบ มีเรื่องมิดีมิชอบจึงเป็นโลกโลกีย์ มีแต่คนที่ชำระ จิตให้ผ่องแผ้วได้ ทุกคนก็เป็นพุทธะแล้ว โลกจึงจะเกิดสันติภาพ ถาวร ใจเป็นเมืองพุทธ และก็เป็นนรกในขณะที่มีความทุกข์ กังวล จิตใจอกุศล โรคภัยไข้เจ็บรุมล้อมเต็มตัว กลัดกลุ้มสุมทรวง ใจก็ จะมีการวาดภาพนรกปรากฏออกมา หากมีความสุขอยู่ตลอด เวลาวิมานสวรรค์? ก็จะอยู่ต่อหน้าเจ้า 29

ธรรมะแห่งความสุข ตอนวิธีคิดและวิธีสร้างความสุข ข้อ ๑๐. เปลี่ยนแปลงนิสัยความเคยชินที่ไม่ดี ความสับสนวุ่นวายทั้งหมด ล้วนมาจากนิสัยอารมณ์ ครอบ ครัวขาดความสุขก็มาจากอารมณ์นิสัยของเจ้า เกิดจากอารมณ์ โมโหโทโสชั่ววูบของเจ้า อาจารย์สอนพวกเจ้าให้ตื่นขึ้นเวลาเช้า ส่องกระจกแล้วพูดว่า วันนี้ฉันจะเป็นพระอาจารย์ วันนี้ฉันจะเป็น พระโพธิสัตว์กวนอิม ฉันจะไม่โมโห แม้แต่ลูกๆ เอาใบประเมินผล การเรียนมาจากโรงเรียน ซึ่งมีแต่ขีดแดงๆ เจ้าก็ไม่โกรธ ปกติมัก จะแหกปากด่า โขมงโฉงเฉง วันนี้เจ้าไม่โกรธลูกๆ จะมีความรู้สึกว่า วันนี้คุณพ่อทำไมไม่โกรธ คุณแม่ก็ใจดีขึ้น เจ้าก็ควรจะพูดว่า วันนี้พ่อเป็นพระอาจารย์จี้กง วันนี้แม่เป็นพระโพธิสัตว์กวนอิม ไม่โกรธทุกอย่างก็ผ่านไป ความวุ่นวายครั้งนี้ก็ไม่เกิดขึ้น สามีกลับบ้านด้วยอาการมึนเมา วันนี้ไม่โกรธ ปล่อยเขาไป รอให้เขาสร่างเมา แล้วจึงค่อยๆ เตือนเขา ภรรยามั่วสุมอยู่ในวง ไพ่ทั้งวันครอบครัวไม่ดูแล ผมเผ้าไม่หวี บางครั้งภรรยาก็อย่า ไปโทษสามีที่ไปนอกบ้านทำนอกลู่นอกทาง ตัวเองควรใช้แรง เสน่ห์บ้างในบางครั้ง ผมเผ้าหวีให้เรียบร้อย แต่งตัวพอเหมาะสม จัดการดูแลครอบครัวให้ดี นั่นแหละคือ แรงเสน่ห์ ไม่ใช่ให้เจ้า แต่งตัวเหมือนพวกดารา นักแสดง อย่างน้อยต้องให้สุภาพเรียบ ร้อยครอบครัวจึงปรองดองกันได้ 30

จะสร้างความผาสุกแก่ชีวิตอย่างไร? (วิธีคิดและวิธีการสร้างความสุข) เห็นอะไรไม่สบอารมณ์ก็ไม่โกรธ แต่ว่าการไม่โกรธก็ไม่ง่าย นัก หนึ่งสัปดาห์อดได้ห้าวันก็ยังดี ถ้าอดไม่ได้พูดว่าพระอาจารย์ วันนี้ศิษย์ขอลาหนึ่งวัน เปรี้ยง! เปรี้ยง! (โมโหโกรธาแล้ว) ไม่ เป็นไร บำเพ็ญอารมณ์ต้องบำเพ็ญหนึ่งมหาอสงไขยกัปป์ ไม่ใช่เรื่องง่าย ดังนั้น จึงอนุญาตให้ลาได้ในบางครั้ง โกรธทะเลาะกัน ทุกๆ วัน เกิด ปฏิวัติในครอบครัว กลายเป็นปฏิวัติสัปดาห์ละครั้ง ค่อยๆ กลาย เป็นสิบวันมีการเคลื่อนไหวหนึ่งวัน (เคลื่อนไหวในครอบครัว) ค่อยๆ แก้ไขให้ดีขึ้น การบำเพ็ญธรรมะทำให้เจ้าได้รับสิ่งที่ดี ธรรมะเกิดบทบาทต่อเจ้า เนื่องจากเจ้าได้เข้มงวดตัวเอง เพราะ ฉะนั้นพยายามอย่าให้เกิดอารมณ์ เกิดอารมณ์เมื่อไรผู้ที่น่าสง สารที่สุดคือ เด็กๆ เที่ยวหลบอยู่ข้างๆ ไม่รู้จะทำอย่างไรดี สังคม มีปัญหา เรื่องวัยรุ่นล้วนมาจากครอบครัวที่มีปัญหาทั้งนั้น ครอบ ครัวมีความสมบูรณ์เด็กๆ ก็มีสุขภาพจิตที่ดี เตือนพวกเจ้าที่เป็นพ่อแม่ จงอย่ารักลูกจนเลยเถิดไป ต้อง รู้จักดัดตั้งแต่เล็กๆ ในยุคปัจจุบันมีลูกกันเพียงคนสองคนเท่านั้น จึงรักลูกเหมือนหัวแก้วหัวแหวน รอจนวันข้างหน้าจับไม่อยู่แล้ว จึงมาร้องไห้เสียใจก็สายไปเสียแล้ว ตัวเองสูบบุหรี่ ดื่มเหล้า สอน ให้เด็กเล่นเกมส์วีดีโอ ย่อมเป็นไปไม่ได้ ทำตัวเป็นแบบอย่าง เป็น สิ่งสำคัญ ตั้งแต่เล็กแต่ละคนต้องมีความคิดอ่าน ทัศนคติอย่างนี้ ให้เด็กที่มาศึกษาฟังธรรมะ ทำให้เขามีทัศนคติที่ดี บุคคลิกภาพ ให้สมบูรณ์ดีงาม อย่าตามใจอย่างเดียว 31

ธรรมะแห่งความสุข ตอนวิธีคิดและวิธีสร้างความสุข เกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมภายนอกต้องจำกัด อย่าให้เรื่องราว หรือคนมาทำลายความสุขในครอบครัว ต้องควบคุมไว้ให้ได้ สิ่งที่อยู่ต่อหน้า ที่ได้สั่งสมไว้ไม่ใช่ง่ายๆ ภรรยาไม่เคยผิดต่อเจ้า สามีก็ไม่เคยผิดต่อเจ้า มีข้าวนาอาหารธรรมดาๆ ก็ผ่านไปอย่าง มีความสุขรู้ไหม? วันนี้พูดแบบฟังง่ายๆ ธรรมะแห่งความสุข ในใจมีความ รู้สึกอย่างไร หากมีความรู้สึกกลับไปพยายามแก้ไขเปลี่ยนแปลง ตัวเอง เปลี่ยนแปลงตัวเองสร้างความผาสุก เจ้าต้องสอบตัวเอง ให้คะแนนตัวเองเดือนหนึ่งหรือครึ่งเดือนให้หลัง บรรยากาศใน ครอบครัวมีการเปลี่ยนแปลง ก็คือ เจ้ากำลังสร้างสรรค์ความ สุขในครอบครัว ถ้าหากดีเจ้าก็ยังต้องรักษาไว้ให้ดีงามยิ่งขึ้น ถ้า ไม่มีเจ้าต้องไปพยายามสร้างสรรค์ ไม่ใช่บอกว่าให้อยู่แต่ในบ้าน งานอย่างอื่นไม่ทำ การบำเพ็ญธรรมก็บำเพ็ญไป ส่วนการทำงาน ธรรมก็ทำไป ความปกติมีสิ่งประทับใจในครอบครัว ก็พยายาม ไปสร้างสรรค์ สามีสนับสนุนเจ้า ภรรยาสนับสนุนเจ้า เจ้าบำ เพ็ญธรรมปฏิบัติธรรม จึงไม่ต้องเป็นห่วงกังวลผู้ที่อยู่ข้างหลัง จึงจะมีความหมาย หากมีคนไม่สนับสนุนเจ้า เจ้าก็มีอุปสรรค ใช่ไหม? เพราะฉะนั้น ธรรมะแห่งความสุข เพื่อให้เจ้าไปปรับ ปรุงแก้ไขให้ดี ไปขจัดอุปสรรคดีไหม? (ดี) ดีแล้ว ก็ไม่ต้องพูด มากแล้ว 32

พระโอวาทเกี่ยวกับการบำเพ็ญ การบำเพญ็ การแสดงออกของแต่ละคน จะแสดงออกซึง่ จติ ศรัทธาของคนคนนน้ั คนบำเพ็ญธรรม มีคำพดู ทีต่ อ้ งพดู บ่อยๆ ก็คือ “ขอบคุณ” “ขอโทษ” “ไมต่ อ้ งเกรงใจ” “สวสั ด”ี “ไมเ่ ปน็ ไร” คำพดู เหล่านศ้ี ิษยข์ องอาจารย์ควรจะพดู บ่อยๆ การขอบคุณไม่ใชเ่ ปน็ การยกยอปอปั้น แตเ่ ป็นการแสดงความออ่ นนอ้ มถ่อมตนออกมา การขอโทษกเ็ พื่อแสดงความจรงิ ใจท่ีเราทำผดิ ไป การบำเพ็ญหากเราไม่ถดถอย หรือไมห่ ยดุ เดิน ก็จะสามารถกา้ วถึงจดุ หมายได้ แต่หากเราหยุดเดิน หรอื ถอยหลังกลบั เราจะกา้ วถงึ จดุ หมายไดอ้ ยา่ งไร เราตอ้ งกำหนดจติ ใจท่ีต้งั ม่นั ใหก้ บั ตัวเอง ลม้ บ้าง ลกุ บ้าง ก็ยงั ดี ดีกว่าไม่ขยับ หรอื ดีกว่าหนั หลงั กลับไปเลย 33

ธรรมะแห่งความสุข ตอนวิธีคิดและวิธีสร้างความสุข ในโลกน้ี ไม่มที างตนั เลย มแี ต่ทางออกทง้ั สนิ้ ถา้ เรามีดวงตาแห่งธรรม เราก็จะพบทางออก ทกุ ช่องทาง คนทอ่ี ายุมาก สำเรจ็ ธรรมกม็ มี ากมาย แต่ถ้าอายุมากแล้วนั่งอยเู่ ฉยๆ กไ็ มม่ ีประโยชน์ รอกศุ ลจากลูกหลาน ศษิ ยร์ อทำไม ทำเองดีกว่า ตอนน้ีศิษย์บอกว่าเดนิ ไม่ไหว ตอ่ ไปแมร้ ่างกายจะใชเ้ ดนิ ก็ยังไมม่ ี เดนิ ไม่ค่อยไหวดกี วา่ ไมไ่ ดเ้ ดิน คนที่มรี ากบุญหนัก แค่สะกดิ เพยี งนดิ เดียว กส็ ามารถทำใหเ้ ขาบำเพ็ญธรรม ทำใหเ้ ขากลับคนื มาได้ในพรบิ ตา แตห่ ากว่าเปน็ คนท่มี ีความสงสยั มาก กย็ ากจะบำเพ็ญ สงิ่ สำคญั ทีศ่ ษิ ยท์ ุกคน ตอ้ งปฏบิ ตั ิกค็ ือ ศกึ ษาใจของกนั และกัน ถา้ หากเราอย่ดู ้วยกัน แตใ่ จเราไมไ่ ด้อย่ดู ้วยกัน 34

พระโอวาทเกี่ยวกับการบำเพ็ญ การปฏบิ ัติธรรมยากหรอื ง่าย เราต้องทำตัวเราใหเ้ หมือน เครือ่ งกรองอยภู่ ายใน น้ำขุ่นท่ีมอี ย่ใู นตัวเรา ตอ้ งผ่านการกรอง จนค่อยๆ ใสไดใ้ นท่สี ดุ ความอ่อนน้อมน้ัน เป็นสิ่งทน่ี า่ ชืน่ ชม การออ่ นนอ้ มน้นั ควรท่ีจะออกมาจากใจ ถ้าไมไ่ ด้ออกมาจากใจ ไมถ่ ือเป็นการอ่อนน้อม ที่แทจ้ ริงหนทางการบำเพ็ญ จะตอ้ งกา้ วเดินดว้ ยขาตวั เอง เราพ่ึงผอู้ น่ื ไมเ่ หมือนพึ่งตนเอง ในขณะที่กำลงั พึ่งตนเองอยู่ จะต้อง ใหค้ วามชว่ ยเหลอื ผู้อ่ืน นี่คอื จติ เมตตา ทีเ่ หล่าพุทธะใหก้ ารสัง่ สอน ผลไม้สกุ งอม หากไม่ทาน กม็ ีแตจ่ ะเน่าเสยี เปลา่ ประโยชน์ ธรรมะน้ีได้ฟังแล้วไม่ปฏิบัติ กว็ ่างเปลา่ 35

ธรรมะแห่งความสุข ตอนวิธีคิดและวิธีสร้างความสุข ครอบครวั โอวาทพระอาจารย์จี้กง ชีวิตหนึ่งนั้น เราก็รู้จักคนเพียงไม่กี่คน ถ้าเทียบกับคนจำนวนมาก หรือคนทั้งโลก ทำไมคนจำนวนน้อย ๆ เท่านี้ เราจะรักษาน้ำใจกันไม่ได้ ไม่ว่าจะเป็นลูกหลาน เป็นคนรอบข้าง หรือสามีภรรยาก็แล้วแต่ นับจากตัวเรา เขาก็คือคนนอก ไม่ได้มีเนื้อก้อนเดียวกัน ไม่ได้มีหัวใจดวงเดียวกัน ฉะนั้นถ้าหากไม่สามารถรวมได้ ก็จงปล่อยวาง ทำเช่นนี้แล้วความทุกข์ก็ไกลตัวเราออกไป ชีวิตนี้ไม่ว่าจะเป็นญาติ พี่น้อง ลูกหลาน มีชีวิตอยู่ร่วมกันได้แค่ร้อยปี ไม่มากไปกว่านี้ 36

พระโอวาทเกี่ยวกับ ครอบครัว ภายในร้อยปีก็ต้องมีคนที่ตีจากเราไปอีกมากมาย ฉะนั้นความอนิจจังมีอยู่ทั่วไป หากใจเราไม่รู้จักปล่อยวาง ความทุกข์ก็จะเกิดแก่เราเพียงผู้เดียว แม้ว่าเขาจะทำดีขึ้น หรือแม้ว่าลูกเราจะทำดีขึ้น แต่หากเราไม่รู้จักที่จะพอ เขาทำดีขนาดนี้ เราก็เรียกร้องขึ้นไปสูงขนาดนั้น ที่สุดแล้วเรียกร้องคนอื่น ไม่เท่าเรียกร้องตนเอง คนๆ หนึ่งมาเจอกันได้ไม่ใช่ง่ายดายเลย ฉะนั้นเรามีโอกาสมาเจอเขา เราจึงควรสร้าง สัมพันธไมตรีที่ดี มากกว่าที่จะสร้างรอยร้าว รอยเจ็บปวดต่อกัน เมื่อถึงเวลาที่จากกันไป เราก็จะไม่รู้สึกเสียดาย ไม่รู้สึกว่าเราจะต้องมานั่งแก้ไขอะไร 37

ธรรมะแห่งความสุข ตอนวิธีคิดและวิธีสร้างความสุข “การไม่รบคือ สุดยอดแห่งการรบ” การรบที่ไม่ต้องรบคือ การอยู่ร่วมกันโดยที่ไม่ต้องใช้มีด ใช้วาจา ใช้การกระทำทำร้ายใคร เพราะขึ้นชื่อว่ารบ ก็ต้องเจ็บทั้งสองฝ่าย ต่างกันตรงที่ว่า เจ็บมากเจ็บน้อย คนบางคนมีบุญต่อกันก็ได้พบกันทุกวัน แต่บางคนไร้บุญวาสนาอยากพบก็ไม่ได้พบ บุญกรรมแตกต่างกันมาจึงไม่ได้สัมพันธ์กัน เราทำบุญกับใครมาก็เจอคนนั้น การอยู่ร่วมกันนอกจากเราจะต้องเห็นใจผู้อื่นแล้ว เราต้องยอมรับและแก้ไขข้อผิดพลาดของตนเองด้วย ไม่ใช่มองคนอื่นผิดเป็นอย่างเดียว แต่มองตนเองผิดไม่เป็น อย่างนี้ก็ไม่ใช่คนที่น่าเป็นมิตรด้วย 38

พระโอวาทเกี่ยวกับ ครอบครัว ความผูกพันต่างๆ นานา เหมือนกับสายลมที่พริ้วแผ่ว เมื่อเราอยู่กลางสายลมก็รู้สึกเย็นสบายดี ลมผ่านไปความผูกพันต่างๆ ทุกอย่างผ่านแล้วหมดไป ไม่สามารถจีรังยั่งยืนได้ มีพบก็ต้องมีจาก ฉะนั้นตอนที่เขาอยู่กับเรา รักษาโอกาสให้ดี เวลาที่เขาจากไป เราจะไม่เสียใจสักนิด เวลาเราสิ้นลมหายใจไป แม้กระทั่งลูกหลาน ภรรยาที่รัก สามีที่รัก ญาติพี่น้องที่เรารักก็กลายเป็นคนอื่นใช่หรือไม่ (ใช่) เมื่อเราจากร่างกายไปแล้ว กายที่นอนนิ่ง กับตัวเราซึ่งเป็นวิญญาณที่ออกจากร่าง ถามว่าคนที่นอนนิ่งเป็นคนอื่นไหม (เป็น) แม้กระทั่งตัวเรากับตัวเรา ยังไม่สามารถที่จะเป็นคนคนเดียวกันได้ตลอดไป 39

ธรรมะแห่งความสุข ตอนวิธีคิดและวิธีสร้างความสุข จงรู้ว่าการเกิดมาเจอกันนั้นเป็นเรื่องยาก ทุกๆ ครั้งที่ทำร้ายจิตใจกัน ก็จงมองให้ดี คิดให้ดี บางคนหวงแหนวัตถุจนทำร้ายจิตใจคนรอบข้าง อันว่าคนเกิดมาหนึ่งชีวิต สำคัญกว่าทรัพย์สินกองท่วมเท่าภูเขา อย่าทำอะไรอย่างหุนหันพลันแล่น ด้วยอารมณ์ชั่ววูบ เพราะถ้าเราใช้อารมณ์เพียงชั่ววูบของเราทำสิ่งใดก็แล้วแต่ เราจะเสียใจไปตลอดชีวิต ถ้าหากว่าลูกภรรยาหรือสามีของเรา มีปัญหาขึ้นมาจะทำอย่างไร มนุษย์นั้นเวลาที่แก้ปัญหามีอยู่สองวิธีคือ หนึ่ง สงครามเย็น สอง สงครามร้อน ทุกวิธีของเราที่ทำมาแล้วไม่ได้ผล ก็เพราะส่วนใหญ่เราขาดความอดทน เส้นด้ายแห่งความอดทนขาดสิ้นต่อไม่ติดแล้ว ก็ใช้วิธีสงครามร้อน ได้แก่ 40

พระโอวาทเกี่ยวกับ ครอบครัว การพูดโดยตรงและระเบิดอารมณ์ออกไป คือ การทะเลาะเบาะแว้ง ทุกๆ บ้านเคยมีการทะเลาะเบาะแว้งไหม (เคย) ทำไมเราจึงมีการทะเลาะเบาะแว้งขึ้น เพราะว่าเรานั้น ไม่มีความอดทนมากพอใช่หรือเปล่า (ใช่) เราก็ไม่สามารถที่จะยับยั้งปัญหาได้ ถูกหรือเปล่า (ถูก) แล้วสงครามเย็นเป็นอย่างไร สงครามเย็นนั้นคือ การไม่พูดไม่จา การไม่พูดไม่จากันนั้นถูกต้องหรือเปล่า (ไม่ถูก) ทั้งสองฝ่ายก็อึดอัดใช่หรือไม่ (ใช่) พอเกิดความอึดอัดกับคนในบ้านก็ไปหาคนนอกบ้าน ปัญหารั่วไหลออกไปนอกบ้าน อีกฝ่ายหนึ่งก็ไม่พอใจ ในที่สุดปัญหานั้นยิ่งไม่สามารถจะยับยั้งได้ ยิ่งหนักขึ้นไปกว่าเดิม ซึ่งก็ไม่ถูกต้องใช่หรือไม่ (ใช่) วิธีสุดท้ายก็คือ การพูดอ้อมๆ เหลือเวลาให้เขานั้นได้ทำใจ รอเวลาให้คนนอนนิ่งสงบได้เสียก่อน จึงค่อยแก้ปัญหา คลายออกทีละปมดีหรือเปล่า (ดี) 41

ธรรมะแห่งความสุข ตอนวิธีคิดและวิธีสร้างความสุข การที่เรานั้นเอาใจเขามาใส่ใจเรา ก็สามารถรู้ได้ว่าปัญหาทุกอย่างนั้น เกิดขึ้นเพียงประกายไฟประกายเดียว แต่ลุกลามเหมือนกับไฟลามทุ่ง ที่ไม่สามารถจะหยุดยั้งได้ เพราะฉะนั้นเมื่อเริ่มเกิดปัญหาทุกๆ บ้านอย่าได้ดูดาย อันว่าน้ำแข็งที่เป็นน้ำแข็งหนาๆ ก็ละลายได้ด้วยไฟ อันว่าจิตใจคนแม้ว่าแข็งกระด้าง แต่หากว่าเราใช้ความร้อนความอบอุ่นเข้าไป ก็สามารถที่จะละลายได้ใช่หรือเปล่า (ใช่) เรื่องหนึ่งแก้ปมไปหลายวัน พอมีปัญหาขึ้นมาแค่เรื่องเดียวกว่าที่จะแก้ได้ก็นาน เพราะฉะนั้นตอนที่จะเกิดต้นเหตุปัญหาขึ้น เราต้องรู้จักทำให้ปัญหาจบที่ต้นนั้นเลย ถ้าหากว่าเรารอให้ปัญหาเกิดขึ้นมาแล้ว มาตามแก้ทีหลัง ก็ใช้เวลานานใช่หรือไม่ (ใช่) คนที่จะยอมแพ้ พ่ายแพ้ อาจจะเป็นเราก็ได้ ใช่หรือเปล่า 42

พระโอวาทเกี่ยวกับ ครอบครัว แต่เมื่อเกิดปัญหาขึ้น เราก็จับปัญหาไว้ และตัดปัญหาทิ้งโดยทันที ณ จุดเริ่ม เราก็จะประสบความสำเร็จในการขจัดปัญหา ใช่หรือไม่ (ใช่) เวลาเราอยู่กับคนในบ้าน เรามักจะไม่ชอบเขา เรามักจะชอบคนข้างนอกบ้าน แล้วยกย่องคนข้างนอกบ้านว่าดีกว่าคนในบ้านเรา แต่พอเราไปมีชีวิตอยู่ร่วมกับเขา เราก็มานั่งนึกเสียใจว่า จริงๆ ทั้งคนนอกบ้านและในบ้านไม่ต่างกันเลย ไม่ดีพอๆ กันเลย ใช่หรือเปล่า (ใช่) ต้องโทษใจเราต่างหากที่มีปัญหา ไปอยู่กับใครก็ไม่รอด อย่าได้เป็นผู้ที่พลาดโอกาส หรือผิดหวังไปแล้ว ถึงจะเห็นคุณค่าของสิ่งที่ตนเองมี การให้สิ่งที่ดีที่สุดก็คือ ให้เขาสามารถเป็นคนดีต่อจากเราได้ใช่หรือไม่ (ใช่) เพราะว่าถึงแม้ว่าเราจะให้ทรัพย์สินเงินทอง 43

ธรรมะแห่งความสุข ตอนวิธีคิดและวิธีสร้างความสุข ให้เกียรติยศ ชื่อเสียง แต่เมื่อให้เขาไปแล้ว เขาไม่สามารถเป็นคนดี และไม่เป็นผู้ที่จะไปสร้างความดีต่อ เท่ากับเราให้สิ่งร้ายแก่เขา ใช่หรือไม่ (ใช่) หากมนุษย์เราไม่รู้จักตนเองว่าเป็นคนเช่นไร เวลาไปอยู่กับคนอื่นจะอยู่ได้ไหม (ไม่ได้) ก็ย่อมลำบากใช่ไหม (ใช่) เราอยู่บนโลกนี้เราต้องมีน้ำใจ มีเมตตาต่อกันใช่หรือไม่ (ใช่) การปฏิบัติเริ่มต้นอย่างง่ายๆ นั่นคือ การเห็นอกเห็นใจซึ่งกันและกัน เพราะว่าเราเอาใจของตัวเองไปไว้กับคนอื่นใช่หรือเปล่า แล้วก็บอกว่านี่คือสุดยอดดวงใจของฉัน บอกว่าทำตัวให้ว่าง แต่เอาใจของตัวเองไปให้คนอื่น อย่างนี้ถูกต้องหรือเปล่า (ไม่ถูก) ฉะนั้นถ้าเอาจิตใจไปผูกไว้กับใคร ก็ดึงกลับมาอยู่ที่ตัวเรา รักษาไว้กับตัวเราดีกว่า ใครก็รักษาจิตใจของเราไม่ได้ดีเท่ากับตัวเราเองใช่ไหม (ใช่) 44

พระโอวาทเกี่ยวกับ ครอบครัว พระโอวาทท่านหลวี่ฉุนหยัง ควรรู้จักฝึกฝนตนเอง สำคัญที่สุดคือมนุษย์ต่อมนุษย์ ใจต่อใจไม่รู้ว่าคิดอย่างไร ไม่สามารถเดากันออกได้ จึงมักมีการผิดใจกันเสมอ ฉะนั้นเมธีทุกท่านคุมใจตนเองดีกว่าคิดที่จะคุมใจผู้อื่น เข้าใจไหม (เข้าใจ) เราบำเพ็ญเราจึงสามารถสำเร็จเองได้ ถ้าหากว่าท่านมิได้บำเพ็ญตนเอง มองแต่ผู้อื่น เช่นนั้นก็คงสำเร็จเป็นไปไม่ได้ จริงหรือเปล่า (จริง) พระโอวาทพระอาจารย์จี้กง สมมุติว่าเราเป็นต้นไม้ที่ใหญ่มาก เป็นผู้นำของบ้าน ผู้นำคนนี้เป็นผู้ชาย ผู้ชายคนนี้งอกขึ้นมาเป็นต้นไม้ใหญ่มาก เป็นผู้นำครอบครัว ลมภรรยามาแรงมาก ถามว่าทำอย่างไรดี ถามว่าใครพัง สามีเป็นต้นไม้ต้นใหญ่ ต้นไม้ต้นใหญ่งอกขึ้นมา ลมภรรยาพัดเข้ามาหอบใหญ่เป็นลมพายุ ถามว่าภรรยาพังหรือสามีพัง (สามี) 45

ธรรมะแห่งความสุข ตอนวิธีคิดและวิธีสร้างความสุข พอสามีพัง ใครพัง (ภรรยา) พอสามีพังภรรยาก็พัง เพราะฉะนั้นถามว่าให้ใครยอมใคร ให้ภรรยายอมดีกว่านะ ภรรยาไม่ต้องมีลม ไม่ต้องมีอารมณ์อย่าโกรธได้ไหม (ไม่ได้) ให้สามียอมเป็นต้นหญ้าต้นเล็กได้ไหม (ได้) เพราะฉะนั้นคนที่โง่ ที่สุดเป็นคนที่ฉลาดที่สุด เราก็แกล้งโง่ทำตัวเป็นต้นหญ้าต้นเล็กได้ไหม (ดี) เพราะอย่างไรเราก็เป็นคนนำครอบคร้วอยู่แล้วใช่หรือไม่ (ใช่) พระโอวาทพระอาจารย์จี้กง ที่สำคัญที่สุดที่มีเรื่องทะเลาะมากที่สุดคือ สามี ภรรยา ทะเลาะกันเกือบทุกวันเลย ทำอย่างไรดี ทำอย่างไรดีฝ่ายผู้ชาย ฝายหนึ่งร้อนอีกฝ่ายหนึ่งก็เย็นใช่หรือไม่ (ใช่) แล้วส่วนใหญ่เราร้อนหรือเราเย็น (ร้อนครับ) แต่โบราณมีคำพูดอยู่คำหนึ่ง 46

พระโอวาทเกี่ยวกับ ครอบครัว เอาไว้สอนสำหรับคนที่มีครอบครัวแล้ว ตั้งแต่สมัยก่อน ผู้ชายจะเป็นผู้นำครอบครัว ไม่เหมือนสมัยนี้ที่ผู้หญิง ผู้ชายเท่าเทียมกัน ทำไมถึงต้องมีฝ่ายหนึ่งเป็นผู้นำ ก็เหมือนกับที่เพื่อนนักเรียนตอบไว้ว่า ฝ่ายหนึ่งร้อน ฝ่ายหนึ่งต้องเย็นใช่หรือไม่ (ใช่) แสดงว่าคนหนึ่งต้องเป็นขาหน้า คนหนึ่งต้องเป็นขาหลัง แต่ในสมัยก่อนนั้นกำหนดไว้เลยว่า ผู้ชายเป็นช้างเท้าหน้า ผู้หญิงเป็นช้างเท้าหลัง แต่ในสมัยนี้ อาจารย์ไม่อยากจะสอน ถ้าสอนแบบนี้ไปก็คงจะมีคนคัดค้าน เพราะฉะนั้นขอพูด แต่เล็กน้อย สมัยก่อนบอกว่าผู้ชายเป็นผู้มีคุณธรรม ผู้หญิงจึงเดินตาม ฉะนั้นถ้าหากว่าในบ้านของเรา เราเป็นผู้ชาย เราก็มาตรวจสอบว่าเรามีคุณธรรมมากพอหรือยัง แล้วผู้หญิง ก็มาตรวจสอบว่าที่จริงแล้วแฟนของเราดีหรือเปล่า ถ้าดีเราก็ควรที่จะเดินตาม ไม่ใช่เดินไปขัดไปใช่หรือไม่ (ใช่) 47

ธรรมะแห่งความสุข ตอนวิธีคิดและวิธีสร้างความสุข แต่หากว่าเราเป็นผู้หญิง แล้วก็ผู้ชายไม่ค่อยมีคุณธรรมเท่าไหร่ ผู้หญิงจะทำอย่างไร สมัยนี้บอกว่าสิทธิเท่าเทียมกัน อย่างนั้นผู้หญิงก็มีคุณธรรม เอาความดีนั้นไปชนะใจของสามีเราใช่หรือไม่ (ใช่) ในเมื่อพูดเองว่าสิทธิเท่าเทียม เพราะฉะนั้นเราจะต้องมีคุณธรรม จึงสามารถให้แฟนมาเดินตามเราได้ แต่เมื่อเขาเดินตามแล้ว ก็อย่าได้ใจ ต้องเก็บใจไว้แต่พอดี ต่อสามีต่อภรรยา ต้องมีความซื่อสัตย์เห็นอกเห็นใจ มีความเข้าใจซึ่งกันและกัน ถ้าหากเป็นสามีไม่เข้าใจภรรยา หรือภรรยาไม่เข้าใจสามี คงไม่มีใครเข้าใจ พระโอวาทท่านหลันไฉ่เหอ บ่อยครั้งที่เราอยู่ร่วมกันหากไม่มีความโอบอ้อมอารี ไม่มีเมตตาจิตต่อกัน เรานั่นแหละ อาจจะทำให้เขาเกลียดเราได้ และเรานั้นอาจจะเป็นผู้สร้างความทุกข์ให้กับตัวเองได้ 48

พระโอวาทเกี่ยวกับ ครอบครัว ถ้าเราขาดซึ่งจิตใจรักและเมตตาใช่หรือไม่ (ใช่) อยู่บนโลกนี้ใครๆ ก็อยากมีสุขมากกว่ามีทุกข์ อยากให้คนรักมากกว่าคนเกลียด ใช่หรือไม่ (ใช่) แล้วเราจะทำอย่างไรดีให้เรามีสุข มากกว่ามีทุกข์ มีคนรักมากกว่าคนชัง เราก็ต้องรู้จักโอบอ้อมอารีซึ่งกันและกัน มีความเมตตา เรามาอยู่ด้วยกัน เราอยากสร้างแต่สิ่งที่ดีๆ สร้างแต่รอยยิ้ม ให้แต่คำพูดที่ดีงาม จากไปเราจะได้ไม่เสียใจ ชีวิตคนก็มีค่าเท่านี้ ตอนอยู่ขอให้ทำให้ดีที่สุด เวลาไปเราจะไม่เสียดายอะไรเลย จริงหรือไม่ แต่เวลาเราอยู่ เรากลับมักลืมข้อนี้ไปใช่หรือไม่ ปล่อยตนเองไปตามอารมณ์ ตามใจตัวเอง ไม่สนใจคนรอบข้าง จึงทำให้เวลาจากไปแล้ว เรียกร้องอะไรไม่ได้แล้ว จริงหรือไม่ (จริง) พระโอวาทพระอาจารย์จี้กง ชีวิตของเรานั้นเป็นแค่ช่วงเวลาสั้นๆ ที่มาใช้ชีวิตร่วมกัน การที่เราใช้อารมณ์นำพาเรื่องราวต่างๆ ไปเป็นสิ่งที่ดีไหม (ไม่ดี) 49