คู่มือการฝึกอบรมหลักสูตรลูกเสือสามัญช่อสะอาด

ใบความรูท ี่ ๑ เรือ่ ง หนา ที่ของปวงชนชาวไทย หนาท่ี หมายถึง ส่ิงท่ีบุคคลตองปฏิบัติหรืองดเวนการปฏิบัติ เพ่ือประโยชนโดยตรงของการมีสิทธิ หนา ท่ี เปนส่งิ จาํ เปน ทที่ ําใหป ระเทศและสงั คมอยูรว มกนั ได จะไมปฏิบัติตามไมได สวนสิทธิและเสรีภาพเปนส่ิง ท่ีมนษุ ยม อี ยู แตจะใชหรอื ไมกไ็ ด หมวด ๔ หนา ทข่ี องชนชาวไทย ในรฐั ธรรมนูญแหงราชอาณาจกั รไทย พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๐ มาตรา ๗๐ บุคคลมีหนาที่พิทักษรักษาไวซ่ึงชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย และการปกครองระบอบ ประชาธิปไตยอันมพี ระมหากษตั รยิ ท รงเปน ประมขุ ตามรฐั ธรรมนญู น้ี มาตรา ๗๑ บุคคลมหี นาที่ปอ งกันประเทศ รักษาผลประโยชนของชาติ และปฏบิ ัตติ ามกฎหมาย มาตรา ๗๒ บุคคลมีหนาทไ่ี ปใชสิทธิเลอื กตั้ง บคุ คลซง่ึ ไปใชสิทธิหรอื ไมไปใชส ิทธโิ ดยไมแจง เหตุอนั สมควร ที่ทาํ ใหไ มอาจไปใชสิทธิได ยอมไดรับสิทธิ หรือเสยี สทิ ธติ ามที่กฎหมายบญั ญตั ิ การแจงเหตุที่ทําใหไมอาจไปเลือกต้ังและการอํานวยความสะดวกในการไปเลือกตั้ง ใหเปนไปตามท่ี กฎหมายบัญญตั ิ มาตรา ๗๓ บุคคลมีหนาท่ีรับราชการทหาร ชวยเหลือในการปองกันและบรรเทาภัยพิบัติสาธารณะ เสียภาษีอากร ชวยเหลือราชการ รับการศึกษาอบรม พิทักษ ปกปอง และสืบสานศิลปวัฒนธรรมของชาติและ ภมู ิปญญาทองถิน่ และอนรุ กั ษท รัพยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอม ทง้ั น้ี ตามท่กี ฎหมายบัญญัติ มาตรา ๗๔ บคุ คลผูเปนขาราชการ พนักงาน ลูกจางของหนวยราชการ หนวยงานของรัฐ รัฐวิสาหกิจ หรือเจาหนาท่ีอ่ืนของรัฐ มีหนาท่ีดําเนินการใหเปนไปตามกฎหมายเพื่อรักษาประโยชนสวนรวม อํานวย ความสะดวก และใหบรกิ ารแกประชาชนตามหลักธรรมาภิบาลของการบริหารกจิ การบานเมอื งทดี่ ี ในการปฏิบัติหนาที่และปฏิบัติการอื่นท่ีเกี่ยวของกับประชาชน บุคคลตามวรรคหนึ่งตองวางตน เปนกลางทางการเมอื ง ในกรณีที่บุคคลตามวรรคหน่ึงละเลยหรือไมปฏิบัติใหเปนไปตามหนาที่ตามวรรคหนึ่งหรือวรรคสอง บุคคลผูมีสวนไดสวนเสียยอมมีสิทธิขอใหบุคคลตามวรรคหน่ึง หรือผูบังคับบัญชาของบุคคลดังกลาว ช้ีแจง แสดงเหตุผล และขอใหด ําเนนิ การใหเปนไปตามบทบัญญัตใิ นวรรคหนง่ึ หรือวรรคสองได ๓๙ 40

ใบความรูท่ี ๒ เร่ือง การปฏบิ ัติตนเปน พลเมืองดี หลักการสรางความเปนพลเมืองดี “พลเมือง” อํานาจสูงสุดในการปกครองระบอบประชาธิปไตยคือประชาชน ประชาชนซึ่งเปนเจาของ อํานาจ จึงกําหนดชวี ติ ตนเองได พลเมืองในระบอบประชาธิปไตยซ่ึงแตกตางหลากหลาย ตองเคารพซ่ึงกันและกัน และใชกติกาในการแกปญหา จึงจะสามารถอยูรวมกันตามวิถีทางประชาธิปไตยได พลเมืองในระบอบ ประชาธิปไตยมคี วามสาํ คัญตอ ครอบครัว ชุมชน และประเทศชาติ ความสาํ คญั ของการปฏบิ ตั ติ นเปน พลเมอื งดีของสงั คม มีความสําคญั ตอประเทศ เชน ๑.ทาํ ใหสงั คมและประเทศชาติมีการพัฒนาไปไดอยางมนั่ คง ๒.ทําใหส ังคมมีความเปนระเบียบเรียบรอย ๓.ทาํ ใหเ กดิ ความรักและความสามัคคีในหมคู ณะ ๔.สมาชิกในสงั คมอยรู ว มกันอยางมคี วามสขุ การปฏบิ ัตติ นเปน พลเมอื งดนี ัน้ เปน หนาท่ีของสมาชิกทกุ คนในสังคม ไมวาจะอยูในสังคมขนาดเล็กหรือ ขนาดใหญ สามารถสรุปคณุ สมบตั ิ ๖ ประการ คอื ๑.มีอิสรภาพ (liberty) และพ่ึงตนเองได (independent) ไมอ ยูภายใตก ารครอบงาํ ของระบบอปุ ถมั ภ ๒.เคารพสทิ ธผิ ูอ นื่ ไมใชสทิ ธเิ สรีภาพของตนเองไปละเมดิ สิทธิเสรีภาพของบุคคลอ่นื ๓.เคารพความแตกตา ง มีทักษะในการฟง และยอมรับความคิดเหน็ ที่แตกตางจากตนเอง ๔.เคารพหลักความเสมอภาค เคารพศักดิ์ศรคี วามเปนมนุษยของผอู น่ื และเห็นคนเทา เทยี มกนั ๕.เคารพกติกา เคารพกฎหมาย ใชกติกาในการแกปญหา ไมใชกําลังและยอมรับผลของการละเมิด กฎหมาย ๖.รับผิดชอบตอสังคม ตระหนักวาตนเองเปนสวนหนึ่งของสังคม กระตือรือรนท่ีจะรับผิดชอบและ รว มแกไ ขปญหาสงั คมโดยเริม่ ตน ทีต่ นเอง การพฒั นาตนเองเพื่อเปน สมาชกิ ท่ดี ีของครอบครัว โรงเรียน และชุมชน มแี นวทางปฏิบตั ิ ดังนี้ ๑.การเปน สมาชกิ ที่ดีของครอบครวั ๒. การเปนสมาชิกท่ีดีของโรงเรียน ๓.การเปน สมาชกิ ท่ีดีของชุมชน เมื่อทุกคนในสังคมไมวาผูใหญหรือเด็ก พัฒนาตนเองใหเปนสมาชิกที่ดีของครอบครัว โรงเรียน และ ชุมชนจะประสบความสําเรจ็ คุณธรรมของการเปนพลเมืองดี ๑.การเห็นแกป ระโยชนสวนรวม ๒.การมรี ะเบียบวนิ ัยและรับผดิ ชอบตอหนาที่ ๓.รับฟงความคดิ เห็นของกนั และกนั และเคารพในมติของเสียงสว นมาก ๔.ความซือ่ สัตยสุจริต ๕. ความสามัคคี ๖.ความละอายและเกรงกลัวในการกระทาํ ชว่ั ๔๐ 41

๗. ความกลาหาญและเชื่อมน่ั ในตนเอง ๘. การสงเสริมใหคนดปี กครองบา นเมอื ง และควบคุมคนไมดไี มใ หมอี ํานาจ บทบาทหนาทีใ่ นฐานะพลเมืองดขี องประเทศ ในฐานะท่ีเราทุกคนมีบทบาทเปนสมาชิกของสังคม และเปนพลเมืองของประเทศ เราจึงตองมีหนาที่ ท่ีจะตองปฏิบัติในฐานะพลเมืองของประเทศ ในการอยูรวมกันในสังคม สมาชิกท่ีดีจะตองตระหนักในบทบาท หนา ท่ีของตนเองในดา นตาง ๆ ตวั อยางเชน ๑. ดา นการเมือง การปกครอง • รักษาไวซ ง่ึ ชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย และการปกครองระบอบประชาธปิ ไตย • ปฏบิ ัติตามระเบยี บ ขอบงั คับของกฎหมาย • ไปใชส ิทธอิ อกเสียงเลอื กตัง้ ตามท่กี ฎหมายกําหนด • รักษาความสามคั คีภายในประเทศ ๒. ดานสงั คม • รวมมือกันรักษาวัฒนธรรมหรือวิถชี ีวิตที่ดงี ามของชาวไทย • อนุรกั ษทรัพยากรและสงิ่ แวดลอ ม • ชว ยเหลอื คนพิการและคนทพุ พลภาพใหดําเนนิ ชวี ิตในสงั คมได ๓. ดา นเศรษฐกจิ • ประกอบอาชีพสุจริต • ไมเ อารัดเอาเปรียบผูบรโิ ภค • พัฒนาสังคมใหน าอยู เพื่อจูงใจใหตางชาติมาทองเทย่ี วและลงทุน ๔๑ 42

ใบความรทู ี่ ๓ เรอ่ื ง คําปฏิญาณและกฎของลูกเสือ คาํ ปฏิญาณของลูกเสือสามัญ ลูกเสือสามัญรนุ ใหญ และลูกเสือวิสามัญ ดวยเกยี รติของขา ขาสัญญาวา ขอ ๑ ขาจะจงรกั ภกั ดีตอชาติ ศาสนา พระมหากษตั รยิ  ขอ ๒ ขา จะชว ยเหลอื ผูอ นื่ ทุกเมื่อ ขอ ๓ ขา จะปฏบิ ัตติ ามกฎของลูกเสอื กฎของลกู เสือสามญั ลกู เสือสามญั รนุ ใหญ และลูกเสือวิสามญั ขอ ๑ ลูกเสอื มเี กยี รติเช่ือถือได A Scout’s honor is to be trusted. ขอ ๒ ลกู เสือมีความจงรักภกั ดตี อ ชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย และซอื่ ตรงตอ ผูมีพระคุณ A Scout is loyal. ขอ ๓ ลกู เสือมีหนาทก่ี ระทําตนใหเปน ประโยชนและชว ยเหลอื ผูอ ื่น A Scout’s duty is to be useful to help others. ขอ ๔ ลกู เสอื เปนมติ รของคนทกุ คน และเปนพนี่ องกับลกู เสอื อ่นื ท่วั โลก A Scout is a friend to all and a brother to every other Scouts. ขอ ๕ ลูกเสือเปน ผสู ุภาพเรยี บรอย A Scout is courteous. ขอ ๖ ลกู เสือมีความเมตตากรุณาตอสตั ว A Scout is a friend to animal. ขอ ๗ ลกู เสอื เช่ือฟง คาํ ส่งั ของบิดามารดา และผูบังคับบัญชาดวยความเคารพ A Scout obeys orders of his parents, Patrol Leader and Scoutmaster without question. ขอ ๘ ลกู เสือมีใจราเริงและไมยอทอตอ ความยากลําบาก A Scout smiles and whistles under all difficulties. ขอ ๙ ลูกเสือเปนผูมัธยัสถ A Scout is thrifty. ขอ ๑๐ ลกู เสอื ประพฤตชิ อบดวยกาย วาจา ใจ A Scout is clean in thought, word and deed. ๔๒ 43

แบบประเมินพฤติกรรมการทาํ งาน ระดับความพึงพอใจ หมู............................... ดี พอใช ปรบั ปรงุ คาํ ชี้แจง ทาํ เครอ่ื งหมายในชองทีต่ รงกับความจริง (๓) (๒) (๑) ขอ รายการประเมนิ ๑ มีการปรกึ ษาและวางแผนรวมกนั กอนทาํ งาน ๒ มกี ารแบงหนาทอี่ ยางเหมาะสมและตามหนา ท่ที ุกคน ๓ ปฏบิ ัติหนา ท่ีตามขั้นตอน ๔ มีการใหความชวยเหลือกัน ๕ ทาํ งานเปน ไปตามวตั ถปุ ระสงคท ก่ี ําหนด ๖ ทาํ งานเสร็จตามกําหนดเวลา ๗ แสดงออกถึงความคดิ รเิ รม่ิ สรางสรรค ๘ นาํ ความรูท ่ไี ดม าประยกุ ตใช ๙ สามารถใหค ําแนะนํากลุมอืน่ ได ๑๐ จดั วัสดอุ ปุ กรณเ รยี บรอยหลังเลิกปฏบิ ัตงิ าน รวม รวมท้ังส้ิน (ดี + พอใช + ปรบั ปรงุ ) ผลการประเมินคุณภาพอยูใ นระดบั ......................... ลงช่อื ..............................................ผปู ระเมิน (...............................................) เกณฑการใหค ะแนน พฤติกรรมที่ปฏบิ ัตชิ ัดเจนและสมาํ่ เสมอ ถือวา ดี ให ๓ คะแนน พฤติกรรมทีป่ ฏบิ ัติบอยครงั้ ถือวาพอใช ให ๒ คะแนน พฤติกรรมทีป่ ฏบิ ตั ิบางคร้งั นาน ๆ ครั้ง ถอื วาปรบั ปรงุ ให ๑ คะแนน ๔๓ 44

เกณฑการตดั สินคุณภาพ ชวงคะแนน ระดบั คุณภาพ ๒๔ - ๓๐ ดี ๑๘ - ๒๓ พอใช ๑๐ - ๑๗ ปรบั ปรงุ แบบประเมนิ ผลงาน หมูท ่ี............................... ขอ รายการประเมิน ระดบั ความพึงพอใจ (๓) (๒) (๑) ๑ ผลงานเปนไปตามจุดประสงค ๒ ผลงานเสรจ็ ทนั เวลา ๓ ผลงานมีความคิดริเริ่มสรางสรรค ๔ เนอ้ื หาสาระของผลงานมีความสมบูรณ ๕ วธิ กี ารนาํ เสนอผลงาน รวม รวมท้ังส้ิน (ดี + พอใช + ปรับปรงุ ) ผลการประเมินคุณภาพอยูในระดับ......................... ลงชอ่ื ..............................................ผปู ระเมนิ (...............................................) ๔๔ 45

เกณฑการประเมินผลงาน รายการท่ีประเมนิ ระดบั คณุ ภาพ ๑. ผลงานเปน ไปตาม ดี (๓) พอใช (๒) ปรบั ปรุง (๑) จุดประสงคท ี่กาํ หนด ผลงานไมสอดคลองกับ ผลงานสอดคลอ งกับ ผลงานสอดคลองกบั จุดประสงค ๒. ผลงานเสร็จทนั ตาม จดุ ประสงคเ ปนสว นใหญ จุดประสงคบ างขอ กาํ หนดเวลา /เกอื บทุกประเด็น /บางประเด็นสมบรู ณ ไมเ สรจ็ ๓. ผลงานมคี วามคดิ สมบรู ณ ผลงานมขี อบกพรองและ รเิ รม่ิ สรางสรรค ไมม ีแนวคิดแปลกใหม เสรจ็ ตามเวลาที่กาํ หนด เสรจ็ ชา กวา เวลา ๔. เนื้อหาสาระของ ท่กี าํ หนด เน้ือหาสาระของผลงาน ผลงานมีความสมบรู ณ ไมถูกตองเปนสวนใหญ ๕. วิธกี ารนาํ เสนอ ผลงานถูกตองตาม ผลงานถูกตองตาม มีวธิ ีการนาํ เสนอผลงาน ผลงานกลุม หลกั วชิ าการและ หลกั วิชาการ แตย งั ไมมี ไมน าสนใจ พูดเสยี งเบา มีแนวคิดแปลกใหม แนวคดิ แปลกใหม ออกเสียงอักขระ และเปน ระบบ ไมช ดั เจนและ ไมค ลองแคลว เนื้อหาสาระของผลงาน เน้ือหาสาระของผลงาน ครบถว นทกุ ประเดน็ ถกู ตองเปนบางประเดน็ มีวิธกี ารนําเสนอผลงาน มวี ธิ กี ารนําเสนอผลงาน ท่ีนา สนใจ พดู เสยี งดงั ท่นี า สนใจ พดู เสียงดงั ออกเสียงอักขระชดั เจน ออกเสยี งอักขระ คลอ งแคลว ไมชดั เจนและ ไมค ลองแคลว ชว งคะแนน เกณฑตดั สินคุณภาพ ๑๒ - ๑๕ ๙ - ๑๑ ระดบั คณุ ภาพ ๕-๘ ดี พอใช ปรับปรงุ ๔๕ 46

ชอ่ื วิชา ลกู เสือกับความรบั ผดิ ชอบ บทเรยี นที่ ๖ เวลา ๖๐ นาที ขอบขายรายวิชา การรูจกั ความสาํ คญั และคณุ คาของการมีความรับผดิ ชอบ จุดหมาย เพอ่ื ใหลกู เสือสามัญตระหนักถึงความสําคัญ คุณคาของการมีความรับผิดชอบ และสามารถนําไปใชใน การฝก อบรมลกู เสือชอ สะอาด ตลอดจนในชวี ติ ประจําวนั ได วตั ถปุ ระสงค เมอ่ื จบบทเรียนนี้แลว ลกู เสือสามัญสามารถ ๑. ตระหนกั ถึงความสาํ คญั และคณุ คา ของการมีความรับผดิ ชอบ ๒. สรางจติ สํานกึ ในความรบั ผดิ ชอบและยอมรับผลทเ่ี กิดขึ้นจากการกระทําน้ัน วธิ สี อน/กิจกรรม ๑. บรรยายใหค วามรูเก่ยี วกับความหมาย ความสาํ คัญของการมีความรับผิดชอบ ตลอดจนยกตวั อยา ง เหตุการณหรือนิทานทเี่ กย่ี วของกับการมีความรบั ผิดชอบ (ใบความรูท่ี ๑) ๒. เกมหรอื เพลงทเี่ ก่ียวกับการมีความรบั ผดิ ชอบ (ใบความรทู ี่ ๒) ๓. รวมกันสรุปความสาํ คัญและคุณคาของการมีความรบั ผิดชอบ ส่ือการสอน ๑. Power Point/วดี ิทศั น ๒. ภาพขาว - เหตกุ ารณตา ง ๆ จากหนงั สอื พิมพ และสื่อตาง ๆ ที่เกี่ยวขอ งกบั ความรบั ผิดชอบ ๓. กระดาษ ปากกา ดนิ สอ กรรไกร และวัสดอุ ุปกรณอ่ืน ๆ ท่ใี ชใ นการฝก อบรม ๔. ใบความรทู ี่ ๑ ความหมาย ความสําคญั ของการมีความรับผิดชอบ ใบความรทู ่ี ๒ ตวั อยางเกม ตัวอยางเพลง การประเมินผล ๑. วธิ ีการวดั ผล : ประเมินจากการปฏบิ ัตกิ จิ กรรมกลมุ ๒. เคร่ืองมอื วัดผล : แบบประเมินการปฏบิ ตั กิ จิ กรรมกลุม ๓. เกณฑก ารประเมนิ ผล : ระดับคุณภาพดี หมายถงึ ผา น เนอื้ หาวชิ า การมคี วามรับผิดชอบ ๔๖ 47

ใบความรูท ่ี ๑ ความหมาย ความสาํ คัญของการมีความรับผิดชอบ ความรับผิดชอบ หมายถึง การยอมรับผลท่ีเกิดจากการกระทําใด ๆ ท้ังท่ีตนเองกระทําหรือผูอื่น กระทํา ไมวาส่ิงนั้นจะดีหรือไม จะสําเร็จหรือไม เชน ความรับผิดชอบตองานหรือหนาท่ี ท่ีตองปฏิบัติใหสําเร็จ ลุลวงตามท่ไี ดรบั มอบหมายหรือท่กี าํ หนด ไมวาเด็กหรือผูใหญควรมีความรับผิดชอบ ซึ่งอาจแตกตางกันไปตาม วัยวฒุ ิและคณุ วฒุ ิ ความรบั ผดิ ชอบทีส่ ําคญั ทีส่ ุดของผอู ยใู นวัยเรียน คือ รบั ผิดชอบในการเรียน การทํากิจกรรมท่ีเก่ียวกับ การเรียนใหสําเร็จผลดวยดี และการตั้งใจเรียนใหมีความรูความสามารถ เพื่อจะไดใชความรูความสามารถน้ัน ประกอบอาชีพเล้ียงตนเองตอไปในอนาคต ไมตองพึ่งพาผูอื่น ผูท่ีมีความรูจะไมเปนปญหาแกสังคม และจะ สามารถชวยใหสังคมเจริญข้ึนดวย สวนผูที่ไมต้ังใจเรียน ไมรับผิดชอบหนาที่ของตนก็จะไมมีความรู อาจไมมี อาชีพ ตกงาน หรือจะตองประกอบอาชีพเล้ียงตนเองดวยความยากลําบาก คุณพอ คุณแม หรือผูปกครองยอมมี ความเสียใจอยางยิ่ง และตนเองอาจเปนปญหาของสังคม เด็ก ๆ ที่อยูในวัยเรียนควรรับผิดชอบงานเล็ก ๆ นอย ๆ ที่คณุ พอ คุณแมห รือผูปกครองมอบหมายใหทํา เชน ดูแลคุณปู คุณยา คุณตา คุณยาย กวาดบาน ถูเรือน จัดโตะอาหาร รดน้ําตนไม ใหอาหารสัตวเลี้ยง ฯลฯ การทํางานเหลาน้ีนอกจากจะชวยแบงเบาภาระคุณพอ คุณแม และผูปกครองแลว ยังจะชวยใหมีโอกาสฝกการทํางาน มีโอกาสคิดหาวิธีทํางานใหสําเร็จเรียบรอยและ เกิดผลดี และยังไดออกกําลังกายไปในตัวดวย ทําใหมีสุขภาพดีดวย การดูแลผูสูงอายุในครอบครัวทําใหมี ความสุข และการใหอาหารสัตวเลี้ยงจะทําใหเด็กมีความอ่ิมเอมใจ ทําใหชีวิตมีความสุขอันเกิดจากการทํา ความดีของตน ความรับผิดชอบที่สําคัญที่สุดของคนเรา คือ ความรับผิดชอบตอตนเอง การดูแลตนเองไมให หลงไปในทางที่ผิด ใหเปนคนดีของสังคม ใหมีคุณธรรม คิดดี พูดดี และทําดี ความรับผิดชอบขอนี้ประเสริฐ ย่ิงนัก เพราะจะชวยทําใหตนเองและสงั คมมคี วามสขุ ชวยทาํ งานแบงเบาภาระครอบครวั ความรับผิดชอบเปนสิ่งที่ดีงาม ทุกคนควรฝกฝนใหเกิดขึ้นในตน ถาเราปรารถนาความสุข ไมตองการ พบความทุกขในอนาคต เราตอ งเรม่ิ สรา งนสิ ัยรับผิดชอบตงั้ แตวันน้ี ขอ คดิ ๑. ทกุ คนตองมคี วามรบั ผิดชอบ ๒. เราควรฝกความรบั ผิดชอบตง้ั แตเดก็ ๆ ๓. ความรบั ผดิ ชอบทีส่ าํ คัญท่ีสดุ คอื รบั ผิดชอบตอตนเอง ๔๗ 48

ใบความรทู ี่ ๒ เกม ช่ือเกม หนูกบั แมว วตั ถปุ ระสงค ผูเขารับการฝกอบรมจะไดรับความสนุกสนานจากการเลนเกม และสามารถปฏิบัติตาม และนาํ เกมได รวมถงึ ไดรบั คณุ คา จากการเลนเกม อุปกรณ - ทกั ษะทใ่ี ช ความคลอ งแคลว วิธกี ารเลน เกม ใหลูกเสือทําเปนวงกลมโดยจับมือกันไว เลือกลูกเสือ ๒ คน คนหนึ่งเปนแมวอยูในวงกลม อีกคนหนึ่ง เปนหนูอยูนอกวงกลม เร่ิมเลนโดยแมวตองพยายามออกจากวงกลมใหได เพ่ือจับหนู ลูกเสือท่ีทําวงกลมตอง พยายามเกาะมือกนั ไวใ หแนน และปอ งกันไมใหแมวออกมา การตัดสินเกม แมวสามารถออกจากวงกลมและจับหนูได ก็เปลย่ี นลูกเสือเปนแมวและหนใู หม สิง่ ท่ีไดร ับจากเกม ความรบั ผิดชอบ ชอื่ เกม ทายใจ วัตถุประสงค ผูเขา รับการฝก อบรมจะไดรับความสนุกสนานจากการเลนเกม สามารถปฏิบัติตามและนําเกมได รวมถึงไดร บั คณุ คาจากการเลน เกม อุปกรณ - ทักษะท่ใี ช ความเรว็ วิธีการเลนเกม แบงลูกเสือออกเปน ๒ แถวเทา ๆ กัน แลวเขาแถว ๒ แถว หนากระดานหันหลังชนกัน เริ่มโดยให ลูกเสือแถวท่ีหน่ึงเปนหลัก จะหันหนาไปทางดานซายหรือดานขวาก็ได เมื่อไดรับสัญญาณขณะหันหนาไป ใหออกเสียงรอง “จะเอ” ไปดวย ถาลูกเสือแถวที่สองทายใจผูเลนแถวที่หน่ึงถูก คือ หันหนาไปเจอกันพอดี ผูเลนแถวท่ีหน่ึงตองออกจากการแขงขัน แตถาหันหนาไปไมเจอ ผูเลนแถวที่สองตองออกจากการแขงขัน เร่ิมเลน ใหมโ ดยลูกเสือแถวทส่ี องเปน หลักบา ง สลับกนั ไปเรือ่ ย ๆ การตดั สนิ เกม ลูกเสือที่เหลือคนสดุ ทา ยจะเปนผชู นะ การแบงทีมควรแบง เปน ทมี หญงิ ทีมชายจะทําใหส นุกมากข้นึ สงิ่ ทไี่ ดรับจากเกม ความรับผิดชอบ ๔๘ 49

ช่ือเกม แยงหางกระรอก วตั ถปุ ระสงค ผูเขารับการฝกอบรมจะไดรับความสนุกสนานจากการเลนเกม สามารถปฏิบัติตามและนําเกมได รวมถึงไดรับคุณคาจากการเลนเกม อปุ กรณ กระดาษสี หรือใบไม ทักษะทใ่ี ช ความเร็ว วธิ ีการเลน เกม ใหล กู เสือเอากระดาษสหี รอื ใบไมม าตดิ หลงั สมมตวิ า เปนหาง เมื่อไดยินเสียงสัญญาณใหทุกคนพยายาม แยงหางของคนอ่ืน ในขณะเดียวกันก็ตองระวังหางของตัวเองอยาใหคนอื่นแยงไปได ลูกเสือท่ีโดนแยงหางไป แลวตองออกจากการแขงขนั ทนั ที การตดั สนิ เกม ผเู ลนท่ีเหลือหางเปน คนสดุ ทา ยคือผชู นะ สิ่งท่ไี ดร ับจากเกม ความรับผิดชอบ ชอ่ื เกม ตอใหยาว วตั ถปุ ระสงค ผูเขารับการฝกอบรมจะไดรับความสนุกสนานจากการเลนเกม สามารถปฏิบัติตามและนําเกมได รวมถึงไดร ับคณุ คา จากการเลน เกม อุปกรณ วสั ดุทีอ่ ยใู กลต ัว ทกั ษะทใ่ี ช ความเร็ว วิธกี ารเลนเกม แบงลูกเสือออกเปน ๒ ทมี เทา ๆ กัน เขา แถวตอนเรียงหนึ่งที่เสนเร่ิม เม่ือไดรับสัญญาณเร่ิม ใหลูกเสือ คนแรกนําวัสดุที่อยูในตัวเอง เชน เข็มขัด เชือกผูรองเทา ถุงเทา รองเทา ผาเช็ดหนา ฯลฯ มาวางเรียงเปน แถวยาว เมือ่ หมดแลวก็กลับเขาท่ีเดิม มาแตะคนที่สองใหอ อกไปตออีกจนถึงคนสุดทา ย การตัดสินเกม ๑. ทมี ใดทส่ี ามารถตอไดยาวทสี่ ดุ เปนผูช นะ ๒. เกมนไี้ มควรบอกใหผูเลนรลู วงหนา เพอื่ จะไดไ มมีการเตรียมตวั ๓. การตัดสินอาจจะทําอีกอยางหน่ึง คือ เม่ือตอครบทุกคนแลว ใหทําเคร่ืองหมายของความยาวของ สิ่งที่ตอได แลวใหทุกคนว่ิงมาเก็บของตัวเองจัดเขาท่ีเดิมใหเรียบรอย เขาแถวเหมือนเดิม ทีมใดเสร็จกอนเปน ผูชนะ ส่ิงทีไ่ ดรับจากเกม ความรบั ผดิ ชอบ ๔๙ 50

ใบความรูที่ ๒ เพลง เพลง งานส่งิ ใด งานสิ่งใด งานส่ิงใด แมใครละเลยท้ิงปลอย มัวแตคอย เฝาแตคอย หวังคอยแตเก่ียงโยนกอง ไมมเี สร็จ ไมมีเสร็จ รบั รอง จําไวทกุ คนตองทํางานเราตอ งชวยกัน ชว ยกัน ชว ยกนั ชวยกัน เพลง สามัคคีรวมใจ สามคั คีรวมใจ เรว็ ไวชวยกันทําการงานดวยความสาํ ราญเรงิ ใจ มาชวยกันนะทรามวยั จะไดเสร็จทันใจ ใครใครก็พากันยกยอง ๕๐ 51

แบบประเมนิ พฤติกรรมการเลนเกม ช่อื วิชา ความรับผิดชอบ หมู............................... ขอ รายการประเมนิ ระดับคณุ ภาพ ๓ ๒๑ ๑ มีการปรกึ ษาและวางแผนรวมกัน ๒ มีความกระตือรือรนรบั ผดิ ชอบ ๓ การมีสวนรวมของสมาชกิ ๔ จดั เก็บอปุ กรณเรียบรอยหลงั เลกิ กิจกรรม รวม ลงชือ่ ................................................. (..................................................) ผกู าํ กบั ลูกเสือ เกณฑการใหค ะแนนพฤติกรรมการเลน เกม รายการที่ประเมนิ ดี (๓) ระดับคุณภาพ มกี ารปรกึ ษาและ พอใช (๒) ปรับปรุง (๑) วางแผนรว มกนั ปรึกษาและวางแผน ปรกึ ษาและวางแผน ปรึกษาและวางแผน ทกุ ครง้ั บอ ยครัง้ บางคร้ัง หรอื ไมปรึกษา และไมว างแผนเลย มคี วามกระตือรอื รน ทุกคนมีความ ขาดความกระตือรือรน ขาดความกระตือรือรน รับผดิ ชอบ กระตือรอื รน รับผดิ ชอบ รบั ผิดชอบ ๑ - ๒ คน รบั ผิดชอบ ๓ คน ขน้ึ ไป การมสี ว นรว มของ สมาชกิ ๓ คน ข้นึ ไป สมาชิก ทกุ คนมสี ว นรวม สมาชิก ๑ - ๒ คน ไมม ีสวนรว ม ไมมสี วนรวม จดั เกบ็ อปุ กรณเรยี บรอย ทกุ คนชวยกนั เก็บ ๑ - ๓ คน ไมชวยกันเก็บ ต้งั แต ๔ คน ขึน้ ไป หลงั เลกิ กิจกรรม ไมชว ยกนั เก็บ เกณฑการตัดสนิ คุณภาพ ชวงคะแนน ระดบั คุณภาพ ๑๐ - ๑๒ ดี ๗ - ๙ พอใช ๔ - ๖ ปรับปรงุ ๕๑ 52

ชอื่ วิชา ลูกเสือกบั การเคารพสทิ ธิ เสรีภาพของตนเองและผอู ่นื บทเรยี นท่ี ๗ เวลา ๖๐ นาที ขอบขา ยรายวิชา ๑. ความหมายของสทิ ธิ เสรีภาพ และการเคารพสิทธิ เสรภี าพของตนเองและผูอ นื่ ๒. แนวทางการปฏบิ ตั ิตน และผลท่ีไดรบั จากการเคารพสทิ ธิ เสรีภาพของตนเองและผูอ่นื จุดหมาย เพ่ือใหลูกเสือสามัญรูถึงสิทธิ เสรภี าพ และปฏบิ ัติไดอยางถูกตองเหมาะสม วัตถุประสงค เมอ่ื จบบทเรยี นนี้แลว ลูกเสือสามัญสามารถ ๑. ระบสุ ิทธิ เสรภี าพของตนเองและผูอนื่ ได ๒. นาํ หลักการเคารพสิทธิเสรีภาพ ไปใชใ นชวี ิตประจาํ วนั ไดอยางเหมาะสม วิธีสอน/กจิ กรรม ๑. บรรยายนําและซักถาม โดยใชภาพ - ขาว สถานการณตาง ๆ จากหนังสือพิมพท่ีเกี่ยวของกับสิทธิ เสรีภาพของตนเองและผอู น่ื ๒. กจิ กรรมฐานศกึ ษา (ซกั ถาม เกม แขงขนั ใบงาน ฯลฯ) ฐานที่ ๑ สทิ ธิ เสรีภาพของตนเองและผูอ ่ืน ฐานท่ี ๒ แนวทางการปฏิบัติตนในการเคารพสทิ ธิ เสรีภาพของตนเองและผูอนื่ ฐานท่ี ๓ ผลท่ไี ดร ับจากการปฏบิ ตั ิตนในการเคารพสทิ ธิ เสรีภาพของตนเองและผูอ่ืน ๓. รวมกันสรุปผลจากการทํากจิ กรรมฐานศกึ ษา สื่อการสอน ๑. ภาพ - ขาว สถานการณต าง ๆ จากหนังสือพมิ พท เ่ี กี่ยวของกับเรอ่ื งสทิ ธิ ๒. ใบความรทู ี่ ๑ สิทธิ เสรีภาพของตนเองและผูอ่นื ใบความรทู ่ี ๒ แนวทางการปฏิบตั ิในการเคารพสิทธิ เสรีภาพของตนเองและผอู ืน่ ใบความรูท่ี ๓ ผลทีไ่ ดร บั จากการปฏิบตั ใิ นการเคารพสิทธิ เสรีภาพของตนเองและผูอนื่ การประเมนิ ผล ๑. วธิ ีการวัดผล : ประเมนิ จากการทํากจิ กรรมฐาน ๒. เคร่อื งมอื วัดผล : แบบประเมนิ การปฏบิ ัตกิ ิจกรรมฐาน ๓. เกณฑก ารประเมินผล : ระดบั คุณภาพดี หมายถงึ ผา น เนอ้ื หาวิชา ๑. สิทธิ เสรีภาพของตนเองและผอู น่ื ๒. แนวทางการปฏิบตั ติ นในการเคารพสิทธิ เสรภี าพของตนเองและผูอน่ื ๓. ผลทไี่ ดรบั จากการปฏบิ ัติตนในการเคารพสทิ ธิ เสรีภาพของตนเองและผูอ ื่น ๕๒ 53

ใบความรูท ่ี ๑ สิทธิ เสรีภาพของตนเองและผอู ื่น สิทธิ หมายถึง ผลประโยชนหรืออํานาจอันชอบธรรมท่ีกฎหมายรับรองคุมครองใหมี สิทธิเอกชน (สวนบุคคล) และสิทธิมหาชน (สาธารณะ) เพ่ือใหมนุษยไดรับประโยชน และมนุษยจะเปนผูเลือกใชส่ิงน้ันเอง โดยไมม ผี ใู ดบงั คับได เชน สิทธิในการกิน การนอน แตสิทธิบางอยางมนุษยไดรับโดยกฎหมายกําหนดใหมี เชน สทิ ธใิ นการมีการใชทรัพยสนิ สทิ ธิในการรอ งทุกข เมอ่ื ตนถกู กระทําละเมดิ กฎหมาย สิทธิมนุษยชน หมายถึง สิทธิที่มากับความเปนคน ซึ่งมนุษยท่ีเกิดมายอมเทาเทียมกัน เปนสิทธิท่ี ลิดรอนไมได และไมมีใครละเมิดได เชน สิทธิในชีวิตรางกาย ทรัพยสิน อนามัย หลักการนี้เปนขอผูกมัดไมให ผูมีอํานาจทาํ ตามอาํ เภอใจ หรอื ใชอาํ นาจเกนิ ขอบเขต เสรีภาพ หมายถึง การใชสิทธิอยางใดอยางหน่ึง หรือกระทําการอยางใดอยางหน่ึงไดอยางอิสระ แตทั้งนี้จะตอ งไมกระทบตอสิทธขิ องผอู นื่ ซ่ึงหากผูใดใชสทิ ธิ เสรีภาพเกินขอบเขตจนกอความเดือดรอนตอผูอ่ืน ก็ยอ มถูกดาํ เนินคดตี ามกฎหมาย รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๐ กําหนดสิทธิ เสรีภาพ ของประชาชนชาวไทย ดงั นี้ สิทธขิ องปวงชนชาวไทย ๑. สิทธิในครอบครัวและความเปนอยูสวนตัว ชาวไทยทุกคนยอมไดรับความคุมครอง เกียรติยศ ชอื่ เสยี ง และความเปน อยูสวนตัว ๒. สิทธิอนุรักษฟนฟูจารีตประเพณี บุคคลในทองถ่ินและชุมชน ตองชวยกันอนุรักษฟนฟูจารีต ประเพณี วฒั นธรรมอนั ดีงาม ภมู ิปญญาทอ งถน่ิ เพ่อื รกั ษาไวใ หค งอยูตลอดไป ๓. สทิ ธใิ นทรัพยส นิ บุคคลจะไดร ับการคมุ ครองสทิ ธใิ นการครอบครองทรัพยสินของตนและการสืบทอด มรดก ๔. สิทธิในการรับการศึกษา อบรม บุคคลยอมมีความเสมอภาคในการเขารับการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน ๑๒ ป อยา งมีคณุ ภาพและทั่วถึง โดยไมเ สยี คา ใชจ า ย ๕. สิทธใิ นการรับบริการทางดานสาธารณสุขอยางเสมอภาคและไดมาตรฐาน สําหรับผูยากไรจะไดรับ สิทธใิ นการรักษาพยาบาลจากสถานบริการสาธารณสขุ ของรฐั โดยไมเสียคาใชจ าย ๖. สิทธิท่ีจะไดรับการคุมครองโดยรัฐ เด็ก เยาวชน สตรี และบุคคลในสังคมที่ไดรับการปฏิบัติอยาง รุนแรงและไมเ ปนธรรม จะไดร บั การคมุ ครองโดยรฐั ๗. สิทธิที่จะไดรับการชวยเหลือจากรัฐ เชน บุคคลที่มีอายุเกินหกสิบป และรายไดไมพอตอการยังชีพ รัฐจะใหความชว ยเหลือ ๘. สิทธิที่จะไดสิ่งอํานวยความสะดวกอันเปนสาธารณะ โดยรัฐจะใหความชวยเหลือและอํานวย ความสะดวก อันเปน สาธารณะแกบ ุคคลในสงั คม ๙. สิทธิของบุคคลท่ีจะมีสวนรวมกับรัฐและชุมชน ในการบํารุงรักษาและการไดประโยชนจาก ทรพั ยากรธรรมชาติ ๑๐. สิทธิที่จะไดรับทราบขอมูล ขาวสารจากหนวยงานของรัฐ รัฐวิสาหกิจ หรือราชการสวนทองถ่ิน อยางเปดเผย เวนแตการเปดเผยขอมูลนั้นจะมีผลตอความม่ันคงของรัฐ หรือความปลอดภัยของประชาชน สว นรวม หรือเปนสวนไดส ว นเสยี ของบุคคลซง่ึ มีสทิ ธไิ ดร บั ความคุมครอง ๕๓ 54

๑๑. สิทธิเสนอเร่ืองราวรองทุกข โดยไดรับแจงผลการพิจารณาภายในเวลาอันควร ตามบทบัญญัติของ กฎหมาย ๑๒. สิทธิท่ีบุคคลสามารถฟองรองหนวยงานราชการ รัฐวิสาหกิจ ราชการสวนทองถิ่น หรือองคกรของ รัฐท่ีเปนนิติบุคคล ใหรับผิดชอบการกระทําหรือละเวนการกระทํา ตามกฎหมายของเจาหนาท่ีของรัฐภายใน หนวยงานน้นั เสรีภาพของปวงชนชาวไทย ๑. เสรีภาพในเคหสถาน ชาวไทยทุกคนยอมไดรับความคุมครองในการอาศัย และครอบครอง เคหสถานโดยปกติสุข การเขาไปในเคหสถานของผอู ่นื โดยปราศจากการยินยอมของผูครอบครอง หรือการเขาไป ตรวจคนเคหสถาน โดยไมม ีหมายคนจากศาลยอมทําไมไ ด ๒. เสรีภาพในการเดินทาง และการเลือกถ่ินท่ีอยู การเนรเทศบุคคลผูมีสัญชาติไทยออกนอก ราชอาณาจักร หรือหา มมิใหบ ุคคลผูมสี ัญชาติไทยเขา มาในราชอาณาจักรจะกระทํามไิ ด ๓. เสรีภาพในการแสดงความคิดเห็นผานการพูด การเขียน การพิมพ การโฆษณาและการสื่อ ความหมายโดยวิธีอื่น จะจํากัดแกบุคคลชาวไทยมิได เวนแตโดยอาศัยอํานาจตามบทบัญญัติแหงกฎหมาย เฉพาะ เพือ่ ความมั่นคงของรฐั เพอื่ รักษาความสงบเรียบรอย หรอื ศีลธรรมอันดขี องประชาชน ๔. เสรีภาพในการส่ือสารถึงกันโดยทางที่ชอบดวยกฎหมาย การตรวจ การกัก หรือการเปดเผยขอมูล สว นบุคคล รวมทงั้ การกระทาํ ตา ง ๆ เพอื่ เผยแพรขอ มูลนัน้ จะกระทํามิได ๕. เสรีภาพในการนับถือศาสนา นิกาย ลัทธิ ความเช่ือทางศาสนา และเสรีภาพในการประกอบ พิธีกรรมตามความเชอื่ ของตน โดยไมเปนปฏิปกษตอหนาท่ีของพลเมือง และไมขัดตอความสงบเรียบรอย หรือ ศีลธรรมอันดขี องประชาชน ยอมเปนเสรีภาพของประชาชน ๖. เสรภี าพในการชมุ นมุ โดยสงบและปราศจากอาวุธ การจํากดั เสรภี าพดงั กลาวจะกระทําไมได เวนแต โดยอาศัยอํานาจตามบทบญั ญัติของกฎหมาย เพอื่ คุมครองประชาชนทจี่ ะใชท่ีสาธารณะ หรือเพ่ือรักษาความสงบ เรียบรอ ย เมอื่ ประเทศอยูใ นภาวะสงคราม หรอื ระหวา งประกาศสถานการณฉุกเฉนิ หรือประกาศใชก ฎอัยการศึก ๗. เสรภี าพในการรวมตัวกันเปน สมาคม สหพนั ธ สหองคกร องคกรเอกชน หรือหมูคณะอ่ืน การจํากัด เสรีภาพตาง ๆ เหลานี้จะกระทํามิได เวนแตอาศัยอํานาจกฎหมายเฉพาะ เพื่อคุมครองประโยชนสวนรวมของ ประชาชน การรกั ษาความสงบเรียบรอ ย หรือปอ งกนั การผกู ขาดในทางเศรษฐกจิ ๘. เสรีภาพในการรวมตัวจัดตั้งพรรคการเมือง เพ่ือดําเนินกิจกรรมทางการเมือง ตามวิถีการปกครอง ระบอบประชาธปิ ไตย อนั มพี ระมหากษัตริยท รงเปนประมขุ ๙. เสรีภาพในการประกอบอาชีพและการแขงขันโดยเสรีอยางเปนธรรม การจํากัดเสรีภาพดังกลาว จะทําไดโดยอาศัยกฎหมาย เพื่อประโยชนในการรักษาความมั่นคงของรัฐ หรือเศรษฐกิจของประเทศ และเพ่ือ ปอ งกนั การผูกขาด หรอื ขจดั ความไมเ ปนธรรมในการแขงขนั ทางการคา ๕๔ 55

ใบความรทู ่ี ๒ แนวทางการปฏิบตั ิในการเคารพสิทธิ เสรภี าพของตนเองและผอู นื่ ๑. เคารพสิทธิของกันและกัน โดยไมละเมิดสิทธิเสรีภาพของผูอ่ืน เชน สิทธิ เสรีภาพในชีวิตและ รา งกาย สิทธใิ นครอบครัว เกยี รติยศ ชอ่ื เสยี ง และความเปนสวนตัว ๒. รูจักใชสิทธิของตนเอง และแนะนําใหผูอื่นรูจักใช และรักษาสิทธิของตนเอง เชน การรักษาสิทธิ ในการเลอื กตง้ั เพ่ือปองกันไมใ หม ีการซ้ือสิทธขิ ายเสยี ง ๓. รณรงค เผยแพรความรูเกี่ยวกับสิทธิมนุษยชน และปลูกฝงแนวความคิดเร่ืองสิทธิมนุษยชนใหแก ชุมชนหรือสังคมตามสถานภาพ และบทบาทท่ีตนพึงกระทําได เชน ใหความรูกับสมาชิกครอบครัว จากน้ัน จึงคอย ๆ ขยายไปยงั สถาบนั อนื่ ๆ ในสังคม เชน สถานศกึ ษา ๔. รวมมือกับหนวยงานของภาครัฐและเอกชน เพ่ือการคุมครองสิทธิมนุษยชน เชน การใหขอมูล ขาวสารเกี่ยวกับการละเมิดสิทธิมนุษยชนแกเจาหนาท่ีของรัฐ หรือเปนอาสาสมัครชวยเหลืองานขององคกร ท่ปี ฏบิ ตั ิงานในการคมุ ครองสทิ ธิมนษุ ยชน ๕. การปฏิบัติตามหนาท่ีของชาวไทยตามที่ไดบัญญัติไวในรัฐธรรมนูญ เชน การเสียภาษีใหรัฐ เพ่ือนํา เงินนน้ั มาใชพ ฒั นาประเทศ การเขา รับราชการทหาร เพื่อเปนกําลังสําคัญในการปองกันประเทศ หรือการออกไป ใชสิทธิเลอื กตัง้ เพ่อื ใหไดค นดเี ขาไปบรหิ ารบา นเมืองใหมคี วามเจริญกา วหนา ๖. สงเสริม และสนับสนุนการดําเนินงานขององคกรอิสระตามรัฐธรรมนูญ สามารถทําไดโดยการให ความชว ยเหลอื ดานขอมลู ขาวสารการทุจริตของขาราชการและเจาหนาท่ีของรัฐ แกคณะกรรมการปองกันและ ปราบปรามการทุจริตแหงชาติ หรือใหความรวมมือในการดําเนินงานของคณะกรรมการการเลือกต้ัง เกี่ยวกับ ขอ มูลขา วสารการทุจริตเลือกต้ัง ๕๕ 56

ใบความรูท ่ี ๓ ผลทีไ่ ดร ับจากการปฏิบัตใิ นการเคารพสิทธิ เสรีภาพของตนเองและผอู นื่ ๑. ผลท่ีเกิดกับประเทศชาติ หากประชาชนมีความสมัครสมานรักใครสามัคคี ไมมีความแตกแยก ไมแบงเปนพวกเปนเหลา บานเมืองก็จะสงบสุข เกิดสวัสดิภาพ บรรยากาศโดยรวมก็จะสดใส ปราศจาก การระแวงตอ กัน การดาํ เนนิ กิจกรรมตา ง ๆ สามารถดําเนนิ ไปอยางราบร่ืน นักลงทุน นักทองเท่ียวก็จะเดินทาง มาเยือนประเทศของเราดว ยความมั่นใจ ๒. ผลที่เกิดขึ้นกับชุมชนหรือสังคม เม่ือประชาชนในสังคมรูจักสิทธิของตนเองและของคนอ่ืน ก็จะ นําพาใหชุมชนหรือสังคมเกิดการพัฒนา เม่ือสังคมม่ันคงเขมแข็ง ก็จะมีสวนทําใหประเทศชาติเขมแข็ง เพราะชุมชนหรอื สังคมเปน สว นหนึง่ ของประเทศชาติ ๓. ผลที่เกิดข้ึนกับครอบครัว ครอบครัวเปนสถาบันแรกของสังคม เมื่อครอบครัวเขมแข็งและอบรม สั่งสอนใหสมาชิกในครอบครัวทุกคนรูบทบาท สิทธิ เสรีภาพของตนเอง และปฏิบัติตามท่ีกฎหมายและ รัฐธรรมนูญไดใหความคุมครองไดอยางเครงครัด โดยไมละเมิดสิทธิเสรีภาพของสมาชิกอื่นในสังคม ก็จะนําพา ใหสงั คมและประเทศชาติเขม แขง็ ตามไปดว ย ครอบครัวเขมแขง็ ชุมชนก็เขมแขง็ ประเทศชาตเิ ขม แขง็ ๕๖ 57

แบบประเมินพฤติกรรมการทํางาน ระดบั ความพึงพอใจ หมู............................... ดี พอใช ปรบั ปรุง คําชี้แจง ทําเครอื่ งหมายในชอ งทีต่ รงกบั ความจรงิ (๓) (๒) (๑) ขอ รายการประเมนิ ๑ มกี ารปรึกษาและวางแผนรวมกนั กอนทาํ งาน ๒ มีการแบง หนา ที่อยางเหมาะสมและตามหนาทีท่ ุกคน ๓ ปฏบิ ตั ิหนาที่ตามข้นั ตอน ๔ มีการใหค วามชวยเหลอื กัน ๕ ทํางานเปนไปตามวตั ถุประสงคทกี่ ําหนด ๖ ทํางานเสรจ็ ตามกําหนดเวลา ๗ แสดงออกถึงความคิดริเร่ิมสรางสรรค ๘ นําความรูทไ่ี ดม าประยุกตใช ๙ สามารถใหค ําแนะนํากลมุ อนื่ ได ๑๐ จัดวสั ดุอปุ กรณเรียบรอยหลงั เลกิ ปฏิบัติงาน รวม รวมท้ังส้ิน (ดี + พอใช + ปรบั ปรงุ ) ลงช่ือ..............................................ผูป ระเมนิ (...............................................) เกณฑการใหค ะแนน พฤติกรรมท่ปี ฏิบตั ิชัดเจนและสม่าํ เสมอ ถือวาดี ให ๓ คะแนน พฤติกรรมทป่ี ฏิบตั ิบอยคร้งั ถือวา พอใช ให ๒ คะแนน พฤติกรรมที่ปฏบิ ัติบางครงั้ นาน ๆ ครั้ง ถอื วา ปรับปรุง ให ๑ คะแนน ๕๗ 58

ชว งคะแนน เกณฑต ดั สินคุณภาพ ๒๔ - ๓๐ ๑๘ - ๒๓ ระดับคุณภาพ ๑๐ - ๑๗ ดี พอใช ปรบั ปรงุ แบบประเมินผลงาน หมู……………………………….. ขอ รายการประเมนิ ระดับความพึงพอใจ (๓) (๒) (๑) ๑ ผลงานเปนไปตามจดุ ประสงค ๒ ผลงานเสรจ็ ทนั เวลา ๓ ผลงานมีความคดิ รเิ ริ่มสรา งสรรค ๔ เน้ือหาสาระของผลงานมคี วามสมบรู ณ ๕ วิธีการนําเสนอผลงาน รวม รวมท้ังส้ิน ( ดี + พอใช + ปรับปรุง) ลงชื่อ..............................................ผูประเมนิ (...............................................) ๕๘ 59

เกณฑก ารประเมินผลงาน หวั ขอที่ประเมนิ ดี (๓) ระดับคณุ ภาพ/คะแนน ปรบั ปรงุ (๑) ๑. ผลงานเปนไปตาม ผลงานสอดคลอ งกับ พอใช (๒) ผลงานไมสอดคลอ งกับ จุดประสงคท ่ีกําหนด จดุ ประสงคเปน สวนใหญ จดุ ประสงค /เกอื บทกุ ประเด็น ผลงานสอดคลองกับ ๒. ผลงานเสรจ็ ทัน สมบูรณ จดุ ประสงคบ างขอ/ ไมเ สรจ็ ตามกาํ หนดเวลา บางประเด็นสมบรู ณ ผลงานมีขอบกพรองและ ๓. ผลงานมคี วามคิด ไมม แี นวคิดแปลกใหม รเิ ร่มิ สรา งสรรค เสร็จตามเวลาที่กําหนด เสรจ็ ชากวา เวลา ท่ีกาํ หนด เนอ้ื หาสาระของผลงาน ๔. เนอ้ื หาสาระของ ไมถูกตอ งเปน สว นใหญ ผลงานมีความสมบรู ณ ผลงานถูกตองตาม ผลงานถูกตองตาม มีวิธกี ารนาํ เสนอผลงาน ๕. วธิ ีการนําเสนอ หลักวิชาการ และ หลกั วชิ าการ แตยงั ไมม ี ไมน า สนใจ พูดเสียงเบา ผลงานกลมุ มแี นวคดิ แปลกใหม แนวคิดแปลกใหม ออกเสียงอักขระ และเปนระบบ ไมชดั เจน และ ไมค ลองแคลว เนือ้ หาสาระของผลงาน เนือ้ หาสาระของผลงาน ครบถวนทุกประเด็น ถกู ตองเปนบางประเด็น มีวธิ ีการนาํ เสนอผลงาน มวี ิธกี ารนําเสนอผลงาน ทีน่ าสนใจ พูดเสียงดัง ทน่ี าสนใจ พูดเสยี งดงั ออกเสียงอักขระชัดเจน ออกเสยี งอักขระ คลองแคลว ไมชดั เจน และ ไมคลองแคลว ชวงคะแนน เกณฑตัดสนิ คณุ ภาพ ๑๒ - ๑๕ ๙ - ๑๑ ระดับคณุ ภาพ ๕-๘ ดี พอใช ปรบั ปรงุ ๕๙ 60

ชอ่ื วิชา ลูกเสือกบั การยอมรบั ความคิดเหน็ ทแ่ี ตกตาง บทเรียนท่ี ๘ เวลา ๖๐ นาที ขอบขายรายวิชา เปน การเรยี นรแู ละสรางความเขาใจ ในการยอมรบั ความแตกตางระหวางตนเองและผูอื่นในดานตาง ๆ รวมทั้งมีทักษะในการแกไขปญหา และตัดสินปญหาอยางมีเหตุผล ตลอดจนรูจักเคารพตนเองและเคารพผูอื่น ดวยความเต็มใจ จดุ หมาย เพือ่ ใหลูกเสอื สามัญเขาใจ และยอมรับความแตกตา งระหวางตนเองและผูอืน่ วตั ถปุ ระสงค เม่อื จบบทเรยี นน้แี ลว ลูกเสือสามญั สามารถ ๑. มีความเขาใจและยอมรับความแตกตางระหวางบุคคล ท้ังทางดานรางกาย เพศ อายุ สติปญญา การศึกษา ศาสนา ความเช่อื ประสบการณ ความคิดเหน็ สว นตัว และวฒั นธรรมการดํารงชีวติ ๒. สามารถแกไ ขและตดั สนิ ปญ หาอยางมีเหตผุ ล ๓. มคี วามเคารพตนเองและเคารพผอู น่ื วธิ สี อน/กิจกรรม ๑. นําเขาสูบทเรียน โดยใชภาพ ซักถามวาเห็นอะไรในภาพ หรือใชคําถาม เชน ผูเขารับการฝกอบรม ชอบทําอะไรในวันหยุด และชวยกันแสดงความคิดเห็นวาแตละคนยอมมีความชอบที่แตกตางกัน ซึ่งหากเรา ยอมรบั ผูทแี่ ตกตางจากเรา กจ็ ะสามารถอยรู วมกันในสังคมไดอ ยางมคี วามสขุ ๒. ใหวทิ ยากรแจกใบงาน ใหผ ูเขารบั การฝก อบรมอภิปรายและระดมแสดงความคิดเหน็ ๓. แตล ะหมูนําเสนอผลการอภปิ ราย ๔. รวมกันสรุปผลเร่ือง การยอมรับความคิดเหน็ ท่ีแตกตาง สอื่ การสอน ๑. ใบความรู เรื่อง การยอมรับความคิดเหน็ ทแ่ี ตกตา ง ๒. ใบงาน เรอ่ื ง การยอมรับความคดิ เห็นท่ีแตกตา ง ๓. Power Point และวีดิทศั น การประเมินผล ๑. วธิ กี ารวัดผล : สงั เกตจากพฤติกรรมการอภปิ รายและการทํางานกลมุ ๒. เคร่ืองมือวัดผล : แบบประเมินการอภิปราย แบบประเมินการทํางานกลุม แบบประเมินการนําเสนอ ผลงาน ๓. เกณฑการประเมนิ ผล : ระดับคณุ ภาพดี หมายถงึ ผาน เนอ้ื หาวชิ า การยอมรับความคิดเหน็ ทีแ่ ตกตา ง ๖๐ 61

ใบความรู เรอ่ื ง การยอมรับความคิดเห็นทแี่ ตกตาง มนุษยทุกคนมีความแตกตางกันทั้งทางดานกายภาพ คือ สูง ตํ่า ดํา ขาว แตกตางกันออกไปตาม ลักษณะของพันธุกรรม แตนอกเหนือไปจากความแตกตางทางดานรางกาย ที่ทําใหมนุษยมีความแตกตางกัน อยางเห็นไดเดนชัดแลว มนุษยยังมีความแตกตางกันทางดานความคิด ความรูสึก รวมถึงความตองการ ส่ิงตาง ๆ เหลานี้ลวนทําใหมนุษยเกิดความขัดแยงทั้งในระดับตัวเองและในระดับภายนอก (ขัดแยงกับผูอ่ืน) ดังนั้น การท่ีเราจะอยูรวมกันกับเพื่อนหรือผูอื่นไดอยางมีความสุขในสังคมน้ัน ควรจะตองทําความเขาใจ เก่ียวกับสาเหตุท่ีทําใหมนุษยมีความคิดเห็น หรือการรับรูในส่ิงใดส่ิงหนึ่งท่ีแตกตางกัน จําเปนที่จะตองเขาใจ เก่ียวกับกระบวนการรับรขู องมนษุ ยเ สียกอน นักวิชาการหลายคนไดใหความหมายของกระบวนการการรับรูวา “การรบั รูเปนกระบวนการท่ีมนุษยเลือกที่จะเลือกสรร รวบรวม จัดลําดับ แปลความหมาย และตอบสนอง ตอขอมูลขาวสารตาง ๆ ที่ไดรับโดยผานกระบวนการตาง ๆ ไดแก การมองเห็น การไดยิน การสัมผัส รสชาติและการไดกลนิ่ ” จากความหมายของกระบวนการการรับรู จะเห็นไดวา มนุษยนั้นเลือกที่จะรับรูขอมูล ขาวสารเพียงบางอยางตามความสนใจเทานั้น ยกตัวอยางงาย ๆ เชน เวลาไปดูหนังสักหนึ่งเรื่องกับเพ่ือน เพ่ือนบางคนท่ีชอบพระเอกก็จะสนใจเก่ียวกับพระเอกในหนัง บางคนสนใจเกี่ยวกับบทหนัง ก็จะฟงแตบท สนทนาของภาพยนตร เร่ืององคประกอบอ่ืนก็จะกลายเปนสวนยอยท่ีไมคอยสําคัญ หรือการอานหนังสือพิมพ ก็เปนอีกตัวอยางหนึ่งท่ีชัดเจน เพราะเราคงไมอานหนังสือพิมพทุกหนา ถาเปนคุณพออาจจะเลือกอานขาว การเมือง คุณแมอาจจะเลือกอานเรื่องเกี่ยวกับบันเทิง แลวตัวเราเลือกอานอะไร บางคนอาจสนใจอานขาว เกี่ยวกับเทคโนโลยี บางคนอาจเลือกขาวอาชญากรรม อันนี้เปนพ้ืนฐานที่ทําใหคนเรามีความแตกตางกัน มีปจ จยั ท่ีทาํ ใหคนเรามกี ารรับรทู ีแ่ ตกตางกัน ๓ ปจ จยั ทีส่ ําคญั คอื ๑. คุณลักษณะของตัวผูรับรู เชน ถาเคยซอนรถมอเตอรไซคแลวรถลม เราก็จะไมกลาที่จะซอนรถ มอเตอรไ ซคอ ีก เพราะกลัวอบุ ัตเิ หตุ ๒. คณุ ลกั ษณะของส่งิ แวดลอ ม ลกั ษณะของสภาพแวดลอม เชน เวลาท่ีไฟดับแลวเราจุดเทียน เราก็จะ มองเห็นภาพตา ง ๆ มีความผิดเพ้ยี นไปจากความเปนจรงิ ๓. คุณลักษณะของส่ิงท่ีถูกรับรูสามารถแบงออกไดเปน ๒ ประการที่สําคัญ คือ คุณลักษณะภายใน เชน ประสบการณในอดตี แรงจูงใจของผรู บั รู และคุณลกั ษณะภายนอก เชน สี ขนาด การเคลื่อนไหว เพื่อใหงาย ตอ การทําความเขา ใจลองดูภาพดานลาง แลว นึกไวใ นใจวารูส ึกอยางไรกับภาพทีเ่ หน็ ภาพที่ ๑ คุณลักษณะภายนอกที่มอี ิทธิพลตอ การรับรูของมนุษย ภาพวงกลมตรงกลางทง้ั สองรูป รูปใดมขี นาดทใี่ หญก วา ถามองเพียงผิวเผิน อาจจะตอบไดทันทีวาภาพ วงกลมดานขวามือน้ัน มีขนาดที่ใหญกวาภาพวงกลมดานซายมือ แตคําตอบท่ีแทจริงคือวงกลมท้ังสองภาพ มีขนาดท่ีเทากัน แตการท่ีเรามองเห็นวงกลมทั้งสองภาพมีขนาดที่แตกตางกันนั้น เน่ืองมาจากวงกลมดาน ขวามอื แวดลอ มไปดว ยวงกลมขนาดเล็กจํานวนหกวง แตในขณะท่ีวงกลมดานซายมือน้ัน ลอมรอบดวยวงกลม ทมี่ ขี นาดใหญก วา วงกลมตรงกลาง ทําใหเกิดการรับรูวา วงกลมตรงกลางมีขนาดเล็ก เมื่อเอาการรับรูท่ีเรามีอยู ในใจมาเปรยี บเทยี บกัน จะทาํ ใหเ ราเกิดความรสู กึ วา วงกลมทั้งสองมีขนาดทแี่ ตกตางกนั ๖๑ 62

ภาพที่ ๑ ภาพที่ ๒ คุณลักษณะภายในท่ีมีอทิ ธิพลตอการรบั รูของมนุษย เม่ือมองภาพน้แี ลว คิดถงึ ภาพอะไรบาง หลาย ๆ คนคงบอกวา นึกถึงภาพมา ภาพมังกร ภาพพระเยซู สาเหตุที่ทําใหเราจินตนาการภาพดังกลาวไดเปนหลายลักษณะนั้น เน่ืองมาจากการตีความสิ่งที่เราเห็นจาก ประสบการณ และแรงจูงใจของเรานั่นเอง สมมติวาไมเคยเห็นรูปมังกร คงไมสามารถท่ีจะนึกไดวาภาพน้ี เปนภาพของมังกร ดงั น้ัน ถาคนเราอาศัยประสบการณในอดีตเพียงอยางเดียวมาเปนตัวพิจารณา หรือตัดสินใจ ในการทําอะไรสักอยางหนึ่งคงจะไมดีแน เพราะการตัดสินใจที่อาศัยแตประสบการณ โดยปราศจาก ความรอบคอบ ยอ มจะนํามาซงึ่ ผลเสียมากกวาผลดีอยางแนน อน ภาพท่ี ๒ ๖๒ 63

ใบงาน การอภปิ ราย เร่ือง การยอมรับความคิดเหน็ ท่ีแตกตาง คําช้ีแจง ผูเขารับการฝกอบรมรวมอภิปรายวา เมื่อพบเพ่ือนท่ีมีความคิด ความเชื่อ และความสามารถที่ แตกตา งกนั กับเรา ผเู ขารับการฝกอบรมจะมีวิธีปฏิบตั ิตอ เพอ่ื นอยางไร ใหบ ันทึกสรปุ ผลการอภปิ ราย ผลการอภิปราย ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... เสนอแนวทางการปฏิบัตติ นในการยอมรบั ผูอ่นื ทแี่ ตกตา ง ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ๖๓ 64

แบบประเมนิ การอภิปราย เรอื่ ง การยอมรับความคิดเห็นท่ีแตกตาง หมู.................... ลําดบั รายการประเมิน คุณภาพผลงาน ๑ ผลการอภปิ ราย ๓๒๑ ๒ การเสนอแนวทางการปฏบิ ัตติ นในการยอมรบั ผอู ืน่ ทแ่ี ตกตาง รวม ลงชื่อ..............................................ผูประเมนิ (...............................................) เกณฑก ารใหค ะแนน ผลการอภปิ รายครอบคลมุ เนื้อหาและมีการแสดงความคิดเหน็ ทุกคนเทากบั ดี ให ๓ คะแนน ผลการอภิปรายไมครอบคลุมเน้อื หาและมีการแสดงความคดิ เหน็ ๓ - ๕ คน เทา กบั พอใช ให ๒ คะแนน ผลการอภิปรายไมค รอบคลมุ เนือ้ หาและมกี ารแสดงความคิดเห็น ๑ - ๒ คน เทากับ ปรับปรุง ให ๑ คะแนน เกณฑการตัดสนิ คณุ ภาพ ชว งคะแนน ระดบั คณุ ภาพ ๕ - ๖ ดี ๓ - ๔ พอใช ๒ ปรบั ปรงุ ๖๔ 65

แบบสังเกตพฤตกิ รรมการทํางาน หมู.................................. ลําดบั พฤติกรรม คุณภาพการปฏิบตั ิ ๓๒๑ ๑ มีสว นรว มในการแสดงความคิดเห็น ๒ มคี วามกระตือรอื รนในการทาํ งาน ๓ รับผดิ ชอบงานที่ไดร ับมอบหมาย ๔ มขี ้นั ตอนในการทํางานอยา งเปน ระบบ ๕ ใชเ วลาในการทาํ งานอยา งเหมาะสม รวม ลงช่ือ..............................................ผูประเมิน (...............................................) เกณฑก ารใหค ะแนน ปฏบิ ัติหรือแสดงพฤติกรรมอยางสมํา่ เสมอ เทา กบั ดี ให ๓ คะแนน ปฏิบัติหรอื แสดงพฤติกรรมบอยคร้ัง เทากับ พอใช ให ๒ คะแนน ปฏบิ ตั หิ รอื แสดงพฤตกิ รรมบางครั้งหรอื นอยคร้งั เทา กบั ปรับปรุง ให ๑ คะแนน เกณฑก ารตัดสนิ คณุ ภาพ ชวงคะแนน ระดับคณุ ภาพ ๑๒ - ๑๕ ดี ๙ - ๑๑ พอใช ๕ - ๘ ปรบั ปรงุ ๖๕ 66

แบบประเมนิ การนําเสนอผลงาน หมู.................................. ลําดับ รายการประเมนิ คณุ ภาพผลงาน ๓๒๑ ๑ นาํ เสนอเนือ้ หาในผลงานไดถูกตอง ๒ การนาํ เสนอมีความนาสนใจ ๓ ความเหมาะสมกับเวลา ๔ ความกลาแสดงออก ๕ บคุ ลิกภาพ นํา้ เสียงเหมาะสม รวม ลงชือ่ ..............................................ผปู ระเมนิ (...............................................) เกณฑก ารใหค ะแนน การปฏิบัติงานสมบูรณชัดเจน ให ๓ คะแนน การปฏบิ ัติงานยังมีขอบกพรองเล็กนอย ให ๒ คะแนน การปฏิบตั งิ านยังมีขอ บกพรอ งเปนสว นใหญ ให ๑ คะแนน เกณฑการตัดสินคุณภาพ ชว งคะแนน ระดับคณุ ภาพ ๑๒ - ๑๕ ดี ๙ - ๑๑ พอใช ๕ - ๘ ปรบั ปรงุ ๖๖ 67

ชอื่ วิชา ลกู เสอื กับความซ่ือสตั ยตอ ตนเอง ตอ ผูอ่ืนและตอประเทศชาติ บทเรยี นท่ี ๙ เวลา ๑๘๐ นาที ขอบขายรายวิชา ๑. ความซ่ือสัตยตอ ตนเอง ๒. ความซื่อสัตยต อผูอน่ื ๓. ความซื่อสตั ยตอ ประเทศชาติ จุดหมาย เพ่ือใหลกู เสือสามัญตระหนักถึงความซื่อสตั ยต อตนเอง ตอ ผูอ น่ื และตอประเทศชาติได วตั ถุประสงค เมอื่ จบบทเรยี นน้ีแลว ลกู เสือสามญั สามารถ ๑. ปฏบิ ตั ิกิจกรรมเกมตาง ๆ ไดอยางถูกตอง ๒. ปฏิบัตกิ จิ กรรมฐานความซื่อสัตยสุจรติ ตอ ตนเอง ตอผูอ่ืนและตอ ประเทศชาตไิ ด ๓. อภิปรายและสรปุ ความซ่อื สตั ยสจุ ริตตอตนเอง ตอ ผูอ่ืนและตอ ประเทศชาติได ๔. นําความซ่อื สัตยส ุจริตตอตนเอง ไปขยายผลตอผูอ่ืนและตอประเทศชาติได วิธีการสอน/กจิ กรรม ๑. นําเขา สบู ทเรียนดวยเพลง/เกม ท่ีสนุกสนานตา ง ๆ เพ่ือกระตุนใหมีความพรอมที่จะปฏิบัติกิจกรรม เชน เพลงสวัสดี/เกมสวสั ดีประกอบเพลง ๒. บรรยายและใหค วามรผู ูเ ขารับการฝก อบรม (ใบความรูท่ี ๑) ๓. นําเลนเกมเรียงลําดับ (เรียงอายุ ความสูง น้ําหนัก....เปนหมู/ทั้งหมดใหเรียงเปนแถวหรือวงกลม) (ใบความรทู ี่ ๒) ๔. ใหผูเขารับการฝก อบรมปฏบิ ัตกิ ิจกรรมฐานการเรียนรู • ฐานท่ี ๑ คนหาความดี • ฐานท่ี ๒ อวัยวะคําสุภาษิต คําพังเพย สํานวนไทย (สรุป รางกายโยงใยเปนเน้ือเดียวกัน มคี วามสัมพนั ธก ันทั้งระบบ มีสมองจิตใจเปนตัวควบคุมบังคับ สิ่งที่จําเปนของรางกาย คือ การรักษาใหสะอาด และรักษาสุขภาพใหดอี ยเู สมอ สวนจิตใจตอ งนําไปสคู วามดีงาม ความซ่ือสัตยสุจริตตอตนเอง และนําไปขยายผล ตอผอู ื่นและตอประเทศชาติ หลักธรรมมี ๕ ประการ คือ คิดดี พูดดี ทําดี คบคนดี ไปสูส ถานท่ีดี) • ฐานที่ ๓ เรียงคําเปนประโยคเน้ือเพลงความซ่ือสัตย (ตอเรียงเรียบรอยใหอธิบาย ความหมายจากประโยคของเน้ือเพลง) • ฐานที่ ๔ ทาํ อยางไร (สรุป มคี นเปนอันมาก ท่ียอมพูดเท็จเพ่ือหากําไรเพียงเล็กนอย แตตอง สูญเสียกําไรมาก ๆ ที่จะไดในภายหลัง คนขายของท่ีหลอกลวงผูซื้อจะต้ังรานอยูไมรอด หรือไปรอดก็หา ความเจริญไมได การท่คี นยอมพูดเท็จน้นั มีเหตุ ๒ ประการ คอื โลภหนึ่ง และการเห็นแกต นเองหน่ึง) ๕. รว มกันอภิปรายสรุปสิ่งที่ไดรบั จากการเขา ปฏิบตั ิกจิ กรรมฐาน (ประทับใจ เพราะ...ไดข อ คดิ อะไร...) ๖. รวมกันสรุปโดยเนนใหตระหนักถึงสิ่งที่ผูเขารับการฝกอบรมปฏิบัติ ความซ่ือสัตยสุจริตตอตนเอง ตอผอู ืน่ และตอ ประเทศชาติ ๖๗ 68

ส่อื การสอน ๑. ใบความรทู ่ี ๑ เรื่อง ความซอื่ สัตย ใบความรูที่ ๒ เพลง เรยี งลําดับ ๒. เครือ่ งดนตรี เชน กลอง ฉ่ิง ฉาบ กรบั ฯลฯ ๓. เพลง/เกม ๔. ใบกิจกรรมที่ ๑ - ๔ ๕. ใบงานฐานการเรยี นรู ๑ - ๔ การประเมนิ ผล ๑. วธิ ีการวัดผล : สังเกตพฤติกรรมในการเขารวมกิจกรรมเพลง เกม และปฏบิ ตั กิ ิจกรรมฐาน ๒. เครอื่ งมือวัดผล : แบบประเมินปฏิบตั กิ ิจกรรมฐาน ๓. เกณฑก ารประเมินผล : ระดบั คณุ ภาพดี หมายถึง ผาน เนื้อหาวชิ า ความซื่อสตั ยตอตนเอง ตอผอู ื่นและตอประเทศชาติ ๖๘ 69

ใบความรูที่ ๑ เรอ่ื ง ความซอื่ สัตย ในพจนานุกรมไดใหความหมายของคําวา ซื่อสัตย หมายถึง ความประพฤติตรงและจริงใจ มีสัจจะ พูดจรงิ ทําจริง ไมค ดิ คดทรยศ ไมทจุ ริตคดโกง ไมม คี วามลาํ เอียง และไมหลอกหลวง ทัง้ ทางตรงและทางออม ความซ่ือสัตยมีหลายอยาง เชน ความซ่ือสัตยตอตนเอง ความซ่ือสัตยตอครอบครัว ตอหนาที่ ตอมิตร และความซื่อสัตยต อประเทศชาติ ความซื่อสตั ยเ ปนส่ิงสําคญั เพราะหากขาดความซ่ือสัตยแลว สังคมคงยุงเหยิง เกิดความหวาดระแวง ไมไ วใ จซ่งึ กนั และกนั เกดิ ความโกลาหลไปทว่ั ไมร ูสิง่ ไหนจริง สิ่งไหนเท็จ ถาขาดในระดับ บุคคล ก็จะกลายเปนคนไมน า เชือ่ ถอื และมีปญหาอยูตลอดเวลา สวนในระดับประเทศ ก็จะไรซึ่งเกียรติภูมิ เปนที่ ดูถูกของชาติอื่น ความซื่อสัตยยอมเปนท่ีเคารพนับถือวาเปนคนมีเกียรติ ขอสําคัญ ถาทุกคนทําหนาท่ีดวย ความซ่ือสัตยส ุจรติ ยอ มจะทําใหสงั คมและประเทศชาตมิ ีความม่นั คง สงบสุข อันมีผลดีตอ ประชาชน คือ ตัวเรา ทกุ คนน่ันเองจะตองมีการปลูกฝงใหประพฤติปฏิบตั ิ คนสวนใหญคงจะเคยไดยินไดฟงนิทานเร่ือง “เด็กเลี้ยงแกะ” มาแลว ท่ีวาเด็กเลี้ยงแกะคนหน่ึงรอง ตะโกนใหช าวบา นมาชว ย วาจะมหี มาปา มากนิ แกะ แตกลายเปนวาเด็กโกหกและหัวเราะเยาะท่ีหลอกคนอ่ืนได ตอ มาเมือ่ มีหมาปามาจริง ๆ ตะโกนเทาไรก็ไมมีใครเช่ือ เพราะคิดวาเปนการโกหกอีก ในท่ีสุดเด็กก็ตองสูญเสีย แกะไป นทิ านเรื่องน้ีสอนใหร ูวา การโกหกเปนสงิ่ ไมดี และคนเราจะตองมีความซื่อทั้งการกระทําและคําพูด จึงจะ เปนทเ่ี ชือ่ ถือของผอู ่ืน และสํานวน “เด็กเล้ียงแกะ” ก็เปนที่รูกันตอมาวาหมายถึง คนท่ีชอบพูดโกหกหลอกลวง หรอื พดู จาเหลวไหล เชอ่ื ถือไมได นทิ านเด็กเลยี้ งแกะ สวนเร่ือง “พันทายนรสิงห” ก็เปนเรื่องความซื่อตรงตอหนาท่ี กลาวคือ ในสมัยสมเด็จพระเจาเสือ แหงกรุงศรีอยุธยา ไดเสด็จลงเรือพระท่ีน่ังเอกชัยเพ่ือไปประพาสทรงเบ็ด เมื่อเรือพระที่นั่งมาถึงตําบลโคกขาม เมืองสาครบุรี ซึ่งเปนคลองคดเค้ียว พันทายนรสิงหนายทายเรือไมสามารถคัดทายไดทัน เรือพระที่นั่งจึงชน กงิ่ ไมหกั ตกนํ้า ซึ่งมีโทษประหาร แตพระเจาเสือเห็นวาเปนเร่ืองสุดวิสัย จึงพระราชทานอภัยโทษใหถึงสองคร้ัง แตพันทายนรสิงหกลับขอใหประหารตน ยอมตายเพื่อมิใหเสียกฎมณเฑียรบาล ดวยความกลาหาญและความ ซื่อตรงตอหนาที่นี้เอง ที่ทําใหปจจุบันยังมีศาลพันทายนรสิงหอยูท่ีจังหวัดสมุทรสาคร บริเวณที่เกิดเหตุการณ ดังกลาว เพ่ือเปนอนุสรณสถานใหอนุชนรุนหลังนึกถึงคุณงามความดีของทาน ซ่ึงแมจะเปนเพียงนายทายเรือ แตก็ประพฤติตนเปนแบบอยางแกลูกหลาน หากทานรับการอภัยโทษคร้ังน้ัน ชื่อเสียงของทานก็คงไมเปน ที่กลา วขวัญกนั จนถึงทุกวนั นี้ ๖๙ 70

อนสุ าวรยี พ นั ทา ยนรสิงห เรื่องแรกแมจะเปนนิทานที่แตงข้ึนและเปนที่รูจักกันไปทั่วโลก สวนอีกเรื่องจะเปนเรื่องเลาใน พงศาวดารของไทยก็ตาม แตท้ังสองเร่ืองก็เปนท่ีเลาขานสืบตอกันมาจนปจจุบัน เพื่อใชเปนคติสอนใจคน อันแสดงใหเห็นวาไมวาชาติใด ภาษาไหน ตางก็เห็นวา ความซ่ือสัตยและการไมโกหกหลอกลวงใคร เปนท่ี นา ยกยองและเปนเรอื่ งทส่ี มควรประพฤติปฏิบตั ิ \"เอ็งกินเหลา เมายา ไมว าหรอก แตอ ยาออก นอกทางไป ใหเสยี ผล จงอยากนิ สินบาท คาดสินบน เรามนั ชน ชั้นปญญา ตลุ าการ\" มีเร่ืองเลาวากรมหลวงราชบุรีดิเรกฤทธ์ิ ทรงพิถีพิถันเกี่ยวกับคุณสมบัติของผูท่ีจะมาเปนผูพิพากษา เปนอันมาก โดยพระองคทรงถือวาความซ่ือสัตยสุจริตเปนส่ิงสําคัญ สําหรับกลุมคนในแวดวงตุลาการไมวาจะ เปนนักการศาลยุติธรรมหรือนักกฎหมาย มีอยูคร้ังหน่ึงที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยูหัวทรง พระกรุณาโปรดเกลาฯ ใหมีการเลี้ยงขาวแชในพระบรมมหาราชวัง และทรงพระบรมราชานุญาตใหกรมหลวง ราชบุรีดิเรกฤทธ์ิ นํานักเรียนกฎหมายเขาเฝาฯ ดวย ณ ที่นั้น ทรงมีพระราชกระแสดํารัสวา \"รพี พอไดยินวา ผูพพิ ากษากินเหลามากใชไ หม ทําไมรพีจึงปลอยใหเปนเชนน้ัน\" กรมหลวงราชบุรีดิเรกฤทธิ์ทรงกราบบังคมทูล วา \"ขอเดชะพระอาญามิพนเกลาฯ ในเวลาท่ีขาพระพุทธเจาจะเลือกผูพิพากษาก็ดี เลื่อนช้ันผูพิพากษาก็ดี ขาพระพุทธเจาถือหลักในใจอยูเพียงสองขอ คือตองมีสติปญญาเฉียบแหลมเฉลียวฉลาดอยางหนึ่ง และตองมี ความซื่อสัตยส ุจริตอีกอยางหน่ึง พูดสั้น ๆ ตองฉลาดและตองไมโกง ถาโงก็ไมทันคนอื่น โจทก จําเลย จะตมเอาได ทําใหเสียความยุติธรรม แตถาฉลาดแลวโกง ก็ทําเสียความยุติธรรมอีกเหมือนกัน จะซ้ํารายยิ่งกันไปใหญ ขาพระพุทธเจามิไดไปสอบสวนหรือเอาใจใสกิจธุระสวนตัวของผูพิพากษาแตละคนวาใครจะกินเหลา เที่ยวเตร อยา งไร นอกเหนืออํานาจเสนาบดีจะบงั คบั \" กรมหลวงราชบรุ ดี ิเรกฤทธิ์ ๗๐ 71

เม่ือพูดถึงความซ่ือสัตยของผูนําประเทศที่เจริญแลว เชน อเมริกา คุณสมบัติท่ีสําคัญที่สุดขอแรกของ ผูนํา คือตองเปนคนซ่ือสัตย สวนเรื่องของความสามารถ เขาใหความสําคัญเปนอันดับสุดทาย คุณสมบัติของ ผนู ําที่ดีมี ๔ ประการ เรยี งตามลําดับความสําคัญ ดงั นี้ ๑. Honest ความซ่ือสัตย ๒. Forward - looking การมีวสิ ยั ทัศน ๓. Inspiring การเปนแรงบนั ดาลใจ/อทิ ธพิ ลตอจิตใจคน ๔. Competent ความสามารถ จะเห็นวาใหความสําคญั กับความซ่ือสัตยมาเปนอันดับแรก ในขณะท่ีเร่ืองของความสามารถน้ันมาเปน อันดบั สดุ ทาย จะเห็นไดจากผูนําเขาบางทีทําผิดเล็ก ๆ นอย ๆ เชน แอบมีกิ๊ก (บิล คลินต้ัน) หรือแอบเที่ยวหญิง บริการ (ผูวาการรัฐนิวยอรค) ก็ถึงกับตองลาออกแลว เพราะเขารูแลววาเขาทําลายความไวเน้ือเช่ือใจของ ประชาชนแลว ซ่งึ มันเปน รากฐานของความมั่นคงในตําแหนงของเขา ทําใหเขาคิดวาเขาไมนาจะอยูในตําแหนง น้ันอีกตอไปแลว จึงแสดงสปริตโดยการลาออก ซ่ึงแตกตางกับประเทศไทยและประเทศดอยพัฒนาท้ังหลาย โดยสิ้นเชงิ ทไี่ มค อยสนใจผนู าํ ทีซ่ ่อื สัตย แตข อใหม ีความสามารถเปนพอ ประโยชนของการมคี วามซอื่ สัตย • ทาํ ใหมคี วามเจรญิ กา วหนา และประสบความสําเร็จในหนา ท่ีการงาน • เปน คนเปดเผย จรงิ ใจตอตนเองและผูอ่นื • เสรมิ สรางใหตัวเองเปน คนกลาหาญ กลา ทําในสิง่ ท่ีถูกตอ ง • เปน ที่เชอ่ื ถือและไวใจของคนอ่ืน • ชวี ิตมคี วามสขุ โทษของการไมมีความซื่อสตั ย • ชีวติ และหนาทีก่ ารงานไมป ระสบความสาํ เร็จ • ถกู มองเปน คนขโี้ กง ทจุ ริต ไมมรี ะเบยี บวนิ ัยตอตนเองและผูอื่น • ไมเ ปน ที่เช่ือถือของคนอนื่ • อาจหันไปประกอบอาชพี ทจุ ริต ทาํ ผิดกฎหมาย เพลง สวัสดี สวสั ดี สวสั ดี วนั น้ีเรามาเจอกัน เธอกบั ฉนั พบกัน สวสั ดี ใบความรูท่ี ๒ เพลง เรยี งลําดบั เรียงมาเรยี งลําดับ ลาํ ดับลาํ ดับกอ นหลัง คนนาชัง คนนา ชงั มาทหี ลงั ไมเรยี งลาํ ดับ มากอ นตอ งอยูขางหนา มาชาตองอยูถดั ไป จาํ ไวลูกเสือไทย จําไวลกู เสอื ไทย ระเบยี บวนิ ัยเปนสง่ิ สําคัญ ระเบยี บวินัยเปน สิ่งสําคัญ ๗๑ 72

กจิ กรรมท่ี ๑ คน หาความดี วัตถปุ ระสงค เพื่อใหผ ูเขา รับการฝกอบรมไดเ รียนรคู วามซื่อสัตยตอตนเอง ลกั ษณะกิจกรรม ใหผเู ขา รับการฝก อบรมแตละคนในหมู ชว ยกันคดิ ถึงคุณลักษณะทส่ี ําคญั ของคนดี การดําเนินกจิ กรรม ๑. การเตรยี มการ กระดาษคาํ ถามคําตอบคุณลักษณะท่ีสําคญั ของคนดี ใหเ พยี งพอกบั จาํ นวนหมู ๒. วธิ กี าร ๒.๑ วิทยากรช้แี จงกิจกรรม ๒.๒ ผเู ขารบั การอบรมปฏิบัติ ๒.๓ สรุปการเรยี นรู วิธีดําเนินกจิ กรรม (๒๐ นาที) ๑. แจกใบกจิ กรรมคุณลักษณะที่สําคัญของคนดี ๒. ผูเขา รับการฝกอบรมแตละคนในหมูระดมสมอง และอภปิ รายคุณลักษณะที่สาํ คญั ของคนดี ๓. สง ผแู ทนกลุมนําเสนอและเหตุผล ๔. วิทยากรรวมสรปุ คุณลกั ษณะที่สาํ คัญของคนดี เนนเรอ่ื งความซ่อื สตั ยต อตนเอง ๕. วทิ ยากรสรปุ ดวยบทกลอนวา กอ นจะลุก ก็ตอ งผาน ซึ่งการลม กอ นจะคม ก็ตองผา น ซงึ่ การทอื่ กอนจะเกง ก็ตองผา น การฝกปรือ กอนสตั ยซื่อ กต็ องผา น การฝก ตน อปุ กรณ กระดาษใบกิจกรรมคณุ ลกั ษณะท่ีสาํ คัญของคนดี ๗๒ 73

กิจกรรมท่ี ๒ อวัยวะคําสภุ าษิต คาํ พงั เพย สาํ นวนไทย วตั ถุประสงค เพ่ือใหผูเขารับการฝกอบรมไดเรียนรูคําสุภาษิต คําพังเพย สํานวนไทยที่นําสวนตาง ๆ ของอวัยวะ รา งกาย มาผกู โยงในการอบรมสง่ั สอนใหล ูกหลานยึดถือปฏิบตั ิ โดยเฉพาะเร่ืองความซือ่ สตั ยตอ ตนเองและผูอ่ืน ลกั ษณะกิจกรรม ใหผูเขารับการฝกอบรมแตละคนในหมู ชวยกันคิดหาคําสุภาษิต คําพังเพย สํานวนไทย เม่ือวิทยากร บอกสวนใดสวนหน่ึงของอวัยวะ เชน “หัว” ใหผูเขารับการฝกอบรมเขียนตอบ เชน คนเดียวหัวหาย สองคน เพื่อนตาย “ตา” เขาเมืองตาหล่ิว หล่ิวตาตาม ลงในกระดาษเปลา A4 จากน้ันผูแทนว่ิงมานําเสนอหนาหอง ประชุม เปนลกั ษณะการแขงขัน กําหนดเวลาและมีรางวัล การดําเนนิ กิจกรรม ๑. การเตรียมการ กระดาษคําอวัยวะและคําสุภาษิต คําพังเพย สํานวนไทยท่ีเก่ียวของกับอวัยวะรางกายสําหรับ วทิ ยากร ๒. วธิ กี าร ๒.๑ วิทยากรชแี้ จงกิจกรรม ๒.๒ ผูเขารบั การอบรมปฏิบตั ิ ๒.๓ สรปุ การเรียนรู วธิ ดี าํ เนนิ กจิ กรรม (๒๐นาที) ๑. แจกปากกาและกระดาษเปลา A4 วิทยากรชี้แจงกิจกรรมการเลน ๒. กติกา มีดังนี้ วทิ ยากรกาํ หนดคําอวยั วะของรางกาย แลวใหผูเขารับการฝกอบรมนําคําน้ันมาเขาคําสุภาษิต คําพังเพย หรือสํานวนไทย เชน หัว ผูเขารับการฝกอบรมตอบ “คนเดียวหัวหาย สองคนเพื่อนตาย” “ความรู ทวมหัว เอาตัวไมรอด” ปาก ผูเขารับการฝกอบรมตอบ “เนื้อเขาปากเสือ” “ปลาหมอตายเพราะปาก” คอ ผูเขารับการฝกอบรมตอบ “ลวงคองูเหา” ศอก ผูเขารับการฝกอบรมตอบ “กินน้ําใตศอก” ทอง ผูเขารับ การฝกอบรมตอบ “กินปรู อนทอ ง” ฯลฯ ผูเขารับการฝกอบรมแตละคนในกลุมระดมสมอง เขียนคําตอบลงใน กระดาษ A4 วิทยากรใหสัญญาณเร่ิมปฏิบัติ ผูแทนว่ิงมานําเสนอหนาหองประชุม กําหนดเวลา เมื่อหมดเวลา ใหสัญญาณ ตรวจสอบคําสภุ าษติ คําพงั เพย สาํ นวนไทยและมรี างวลั ๓. วิทยากรรว มสรปุ ขอคดิ ในการนําไปใชในการดําเนนิ ชวี ิตประจําวัน ดว ยบทกลอนวา กินปูรอ นทองเรารูอยทู ีจ่ ติ ปากวา ตาขยบิ เรารูอยูท ี่ผล กนิ น้าํ ใตศอกเรารูอยูท่ีตน รว มฝก ฝนสุภาษติ พิชิตพาล อปุ กรณ ๑. กระดาษเปลา A4 ผูประพันธ สมเกียรติ ฮะวงั จู ๒. ปากกา ๗๓ 74

กจิ กรรมท่ี ๓ เรยี งคําเปนประโยคเพลงความซ่ือสัตย วตั ถปุ ระสงค เพ่ือใหผูเขารับการฝกอบรม ฝกปฏิบัติในการเรียงคํา ในเนื้อเพลงความซ่ือสัตย ใหเปนประโยค ทส่ี มบูรณ ถกู ตอง และรอ งเพลงความซ่อื สัตยไ ด ลักษณะกจิ กรรม ใหผูเขารับการฝกอบรมแตละคนในหมู ชวยกันหาคําในกระดาษคํา เรียงใหเปนประโยคในเนื้อเพลง ความซือ่ สัตยทกี่ าํ หนด และรองเพลงความซื่อสัตย เปน ลักษณะการแขงขนั ตามกําหนดเวลาและมีรางวลั การดาํ เนนิ กิจกรรม ๑. การเตรียมการ ๑.๑ กระดาษคาํ เน้ือเพลงความซื่อสัตย ๑.๒ เนอ้ื เพลงความซื่อสตั ย ๒. วิธีการ ๒.๑ วิทยากรช้ีแจงกจิ กรรม ๒.๒ ผเู ขารับการฝก อบรมปฏิบัติ ๒.๓ สรุปการเรยี นรู วิธีดาํ เนินกจิ กรรม (๒๐ นาที) ๑. แจกกระดาษคาํ เน้ือเพลงความซื่อสัตยต ามจํานวนกลมุ (หมู) วทิ ยากรช้ีแจงกจิ กรรมการเลน ๒. กตกิ า มีดังนี้ นํากระดาษคําในเนื้อเพลงความซื่อสัตย ใหผูเขารับการฝกอบรมเรียงใหเปนประโยคท่ีสมบูรณ ถูกตองตามเน้ือเพลง กาํ หนดเวลา และมรี างวลั ๓. ใหผูเขา รบั การฝกอบรมทุกคนรว มรอ งเพลงความซ่ือสัตย (ถารอ งไมไดเปด เพลงใหฟ ง และรองตาม) ๔. วิทยากรรวมสรุปความหมายของเพลงความซื่อสัตย และขอคิดในการนําไปใชในการดําเนิน ชวี ิตประจําวัน (เนน ความตระหนัก คานิยม ทศั นคตทิ ีด่ ตี อ การทาํ ความดี ความซือ่ สตั ย) อุปกรณ ๑. กระดาษ A4 ๒. ปากกา ๗๔ 75

กจิ กรรมท่ี ๔ ทาํ อยา งไร วตั ถุประสงค เพือ่ ใหผูเขา รับการฝกอบรม ฝกปฏิบัติในการคดิ วเิ คราะหจ ากสถานการณห รอื เหตุการณส มมตุ ไิ ด ลกั ษณะกจิ กรรม ใหผูเขารับการฝกอบรมแตละคนในหมู ชวยกันคิดวิเคราะหจากสถานการณหรือเหตุการณสมมติใน ใบงานทีก่ ําหนด กาํ หนดเวลาและนาํ เสนอ การดาํ เนนิ กจิ กรรม ๑. การเตรยี มการ ๑.๑ ใบกจิ กรรม ๑.๒ ใบงาน ๒. วิธกี าร ๒.๑ วิทยากรชีแ้ จงกจิ กรรม ๒.๒ ผูเขา รบั การฝก อบรมปฏิบตั ิ ๒.๓ นําเสนอและสรุปการเรียนรู วิธีดาํ เนนิ กิจกรรม (๒๐ นาที) ๑. วิทยากรสนทนาเรื่องความซ่ือสัตย ๒. ชี้แจงกิจกรรมและมอบใบงาน กําหนดเวลาและใหน าํ เสนอ ๓. วิทยากรรวมอภิปรายสรุปกิจกรรม และขอคิดในการนําไปใชในการดําเนินชีวิตประจําวัน (เนน ความตระหนัก คานิยม ทศั นคตทิ ด่ี ีตอ การทาํ ความดี ความซ่ือสตั ย) อุปกรณ ๑. ใบกิจกรรม ๒. ใบงาน ความซ่อื สัตย ๗๕ 76

ใบงานที่ ๑ เรือ่ ง คนหาคนดี คําชแ้ี จง ใหล กู เสือแตละหมูเลือกคุณลักษณะท่สี าํ คญั ท่ที ําใหคนเปน คนดี แลวสงผูแทนหมูนาํ เสนอ ๑. อะไรท่ีลูกเสือคิดวาเปน คุณลกั ษณะที่สําคัญที่ทาํ ใหคนเปนคนดี ๑๒๓ ๔๕๖ ๗๘๙ ๑๐ ๑๑ ๑๒ ๑๓ ๑๔ ๑๕ ๒. อธบิ ายเหตผุ ลคุณลกั ษณะท่ีสําคญั ที่ทําใหค นเปนคนดี ๓ ขอ ๒.๑..................................................................................................................................................... ๒.๒.................................................................................................................................................... ๒.๓.................................................................................................................................................... ใบงานท่ี ๒ เรือ่ ง อวัยวะคาํ สภุ าษติ คําพงั เพย สํานวนไทย คําชี้แจง ใหลูกเสือแตละหมูเขียนตอบคําสุภาษิต คําพังเพย สํานวนไทย ลงในกระดาษ A4 แลวสงผูแทนหมู นําเสนอหนาหอ งประชมุ ตามเวลาท่กี าํ หนด ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ๗๖ 77

ใบงานที่ ๓ เรอ่ื ง เพลงความซ่อื สัตย คาํ ช้ีแจง ใหลูกเสือแตละหมูนํากระดาษคําแตละคํา เรียงคําที่กําหนดให เปนประโยคตามเนื้อเพลง ความซือ่ สัตย ทส่ี มบรู ณ ถกู ตอ ง ตามเวลาที่กาํ หนด (มีรางวัล) เนื้อเพลง ความซ่ือสัตยเปนสมบัติของคนดี หากวาใครไมมีชาตินี้เอาดีไมได มีความรูทวมหัวเอาตัวไมรอดถมไป คดโกงแลวใครจะรับไวใหร ว มการงาน ความ ซือ สตั ย์ เป็ น สมบตั ิ ของ คน ดี หาก วา่ ใคร ......... ......... ......... ......... ใบงานท่ี ๔ เรื่อง ทําอยา งไร พอคาแมค า ในตลาดสด ตลาดนดั และตลาดริมถนนรมิ ทาง ตองรจู ักวิธีชักจูง โนมนาวลูกคาใหซ้ือสินคา ของตนดวยความซ่ือสัตยสุจริต ดวยคุณภาพของสินคาและความตรงไปตรงมาของนํ้าหนักสินคา ไมโกงตาช่ัง ไมเพ่ิมนํ้าหนกั แฝงในสินคา เชน ผสมน้ําตาลทรายลงในน้ําตาลปบ ไมพรมนํ้ามากเกินไปในเงาะ หรือใสนํ้าแข็ง และน้ําในกุงสดเพื่อเพ่ิมนํ้าหนัก การคิดเงินทอนเงินลูกคา ก็เชนกัน แกลงคิดผิดโดยคิดมากกวาราคาจริงของ สินคา ทอนเงินลูกคาไมถูกตอง โดยทอนนอยกวาความเปนจริง หรือในกรณีของลูกคาเอง บางทานกินอาหาร แลวหนีไมจาย รายการอาหารทางรานไมไดลง หรือไมไดคิดเงินก็ทําเฉยเสียไมบอกทางราน จะดวยความโลภ หรือความเห็นแกตัวของคน ทําใหคนน้ันขาดความซื่อสัตยสุจริต ถาอยูกับคณะก็ทําใหคณะตองเสียช่ือเสียง อยูในสังคมก็ทําใหสังคมตองเดือดรอน ถามีคนอยางนี้ในชาติมาก ๆ ก็ทําใหชาติวุนวาย แตกแยก หา ความสามัคคมี ิได มีตัวอยา งใหเหน็ บอย ๆ ครมู เี รื่อง ๆ หนึ่งจะเลาใหฟ ง คอื ครูมีความจําเปนตองใชรองเทาหุมสนแบบผูกสีนํ้าตาลเพ่ือใชกับเคร่ืองแบบลูกเสือ จึงเขาไปดูที่ รานรองเทามีช่ือแหงหน่ึง พบรองเทาสีน้ําตาลแบบผูก แตเปนแบบสปอรตมีลวดลาย จึงถามคนขายวา “รองเทาแบบนี้ ใชกับเครอ่ื งแบบลกู เสือไดหรือไม” เขาบอกวาใชได ขาพเจาไมทันไดอานระเบียบชัดเจนก็นึกวา คงจะใชได แตใจหน่ึงคิดวา ไปอานระเบยี บเสยี ใหแ นนอนกอน จะไดไ มเสียเวลาและเงินเปลา จากน้ันจึงไดไปดูที่ รานรองเทาอีกแหงหน่ึง ก็พบรองเทาสีนํ้าตาลแบบเดียวกันนั้นเขาอีก แตคนขายพูดคนละอยางวา “รองเทา สีนา้ํ ตาลแบบสปอรต มีลวดลายน้ี ถาจะวา กนั ตามระเบียบจริง ๆ แลว ใชแตงกับเคร่ืองแบบลูกเสือไมได ตองใช แบบเรียบ ๆ รองเทาลูกเสือเคยมีจําหนายท่ีนี่ แตบัดนี้หมดเสียแลว” ขาพเจานึกชมคนขายคนนั้นท่ีพูดตาม ความจรงิ กเ็ ลยซื้อรองเทาคูนน้ั ไมใชเ พ่อื จะเอามาใชกบั เคร่ืองแบบลกู เสือ แตซ้ือเพื่อเปนรางวัลความสุจริตของ ผูชายคนนัน้ คําสง่ั ใหลกู เสือคดิ วเิ คราะหคาํ ถาม ถาเหตกุ ารณน ้เี กิดกบั ลกู เสอื ๑. ลูกเสอื จะทําอยางไรกบั รานท่ีหนง่ึ ๒. ลูกเสอื จะซอื้ รองเทารา นท่ีสองหรือไม เพราะอะไร ๗๗ 78

แบบประเมินการปฏิบัติฐานกิจกรรม คุณภาพการปฏิบัติ ช่ือวิชา ความซ่ือสัตยตอตนเอง ตอผูอื่น ตอ ประเทศชาติ ๓๒๑ หมู ............................... ลําดบั พฤตกิ รรม ๑ มสี วนรว มในการแสดงความคิดเห็น ๒ มีความกระตือรอื รนในการทาํ งาน ๓ รบั ผิดชอบงานท่ีไดร บั มอบหมาย ๔ มีข้ันตอนในการทํางานอยา งเปน ระบบ ๕ ใชเวลาในการทาํ งานอยา งเหมาะสม รวม ลงช่อื ..............................................ผูประเมนิ (...............................................) เกณฑก ารใหค ะแนน ปฏบิ ัติหรอื แสดงพฤติกรรมอยางสมาํ่ เสมอ เทากบั ดี ให ๓ คะแนน ปฏิบตั ิหรือแสดงพฤตกิ รรมบอยครั้ง เทากบั พอใช ให ๒ คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมบางครั้งหรอื นอยครงั้ เทากบั ปรับปรุง ให ๑ คะแนน เกณฑก ารตัดสินคณุ ภาพ ชว งคะแนน ระดับคณุ ภาพ ๑๒ - ๑๕ ดี ๙ - ๑๑ พอใช ๕ - ๘ ปรบั ปรงุ ๗๘ 79

ชอ่ื วิชา ลูกเสอื กับการสรา งพลงั คณุ ธรรมความดีและการมสี ว นรวม บทเรียนท่ี ๑๐ เวลา ๖๐ นาที ขอบขายรายวิชา คุณธรรมพน้ื ฐานลกู เสอื ชอ สะอาด จดุ หมาย เพอื่ ใหลูกเสือสามัญมคี ุณธรรมพืน้ ฐานลกู เสือชอ สะอาด วตั ถุประสงค เม่อื จบบทเรียนน้ีแลว ลกู เสือสามญั สามารถ ๑. บอกคุณธรรมพน้ื ฐานลกู เสือชอ สะอาดได ๒. ระบุคุณลกั ษณะเชงิ พฤติกรรมของคณุ ธรรมพืน้ ฐานลกู เสือชอ สะอาดได ๓. ปฏบิ ตั ิตนใหเปน ประโยชนตอ ตนเอง ครอบครัว และสังคมได วธิ สี อน/กิจกรรม ๑. นําเขาสูบทเรียนโดยการใชพระบรมราโชวาทท่ีเก่ียวของหรือเร่ืองท่ีเปนคติ/เรื่องจริง/นิทาน/ วีดิทัศน/เกมหรือเพลง เชน เพลงลูกเสือคุณธรรมชอสะอาด เพลงความซ่ือสัตย เพลงตรงตอเวลา เพลงสามัคคี เพลงหนาท่เี ด็กไทย เพลงงานสงิ่ ใด เพลงคา นิยม เพลงใครหนอ เพลงอ่มิ อนุ เพลงกฎลูกเสือ ๑๐ ขอ ๒. ผูเ ขารับการฝกอบรมแตล ะหมูศึกษาใบความรู เร่ือง คุณธรรมพืน้ ฐานลูกเสือชอ สะอาด ๓. ผูเขา รับการฝกอบรมแตล ะหมูระบุคุณลักษณะแตละดา น หลังจากศึกษาใบความรูล งในใบงาน ๔. ผูเขารับการฝกอบรมวาดภาพท่ีเก่ียวกับคุณลักษณะดานใดดานหน่ึงเพียงดานเดียว ในกระดาษ ท่ีแจกให พรอมตกแตง ใหสวยงาม เร่ืองท่ี ๑ ความขยัน (สอดคลองกับกฎของลกู เสอื ขอ ๘) เรือ่ งท่ี ๒ ความประหยดั (สอดคลองกับกฎของลูกเสือขอ ๙) เรื่องที่ ๓ ความซื่อสัตย (สอดคลองกับกฎของลกู เสือขอ ๑) เรื่องที่ ๔ ความมีวนิ ยั (สอดคลอ งกบั กฎของลูกเสือขอ ๗) เรื่องที่ ๕ ความสภุ าพ (สอดคลองกบั กฎของลูกเสือขอ ๕) เร่ืองท่ี ๖ ความสะอาด (สอดคลอ งกับกฎของลูกเสือขอ ๑๐) เรอ่ื งที่ ๗ ความสามัคคี (สอดคลองกับกฎของลูกเสือขอ ๔) เรอ่ื งท่ี ๘ ความมีนํ้าใจ (สอดคลองกับกฎของลูกเสอื ขอ ๓, ๖) เรือ่ งที่ ๙ ความกตัญูกตเวที (สอดคลอ งกบั กฎของลกู เสอื ขอ ๒) เรอ่ื งที่ ๑๐ ความยุตธิ รรม (สอดคลองกับกฎของลูกเสือขอ ๑๐) ๕. นาํ เสนอภาพวาดที่คัดเลือก ๓ ภาพ และขอมูลที่บันทึก ๖. สรุปเสนอแนะและประเมินผล ส่ือการสอน ๑. พระบรมราโชวาท ๒. ใบความรู เรอ่ื ง คณุ ธรรมพื้นฐานลูกเสอื ชอ สะอาด ๓. ใบงาน เร่ือง คณุ ธรรมพ้นื ฐานลูกเสอื ชอสะอาด ๔. เร่ืองเลา ที่เปนคติ/นิทาน/เพลง ๗๙ 80

๕. วีดิทศั นค ุณธรรม ๖. กระดาษ A4 ๗. สีสําหรับตกแตง ภาพ การประเมินผล ๑. วิธีการวัดผล : ประเมนิ การปฏิบตั กิ ิจกรรม ๒. เครอ่ื งมือวัดผล : แบบประเมนิ การปฏิบัตกิ ิจกรรม ๓. เกณฑก ารประเมนิ ผล : ระดบั คุณภาพดี หมายถึง ผาน เนอ้ื หาวชิ า คุณธรรมพน้ื ฐานลกู เสอื ชอ สะอาด เร่อื ง พระบรมราโชวาท “...การศึกษาเปนเรอื่ งใหญแ ละสาํ คัญย่งิ ของมนษุ ย คนเราเมอ่ื เกดิ มากไ็ ดรับการสั่งสอนจากบิดามารดา อนั เปนความรเู บอ้ื งตน เมื่อเจริญเติบใหญข้ึน ก็เปนหนาที่ของครูและอาจารยส่ังสอนใหไดรับวิชาความรูสูง และ อบรมจิตใจใหพรอ มดวยคณุ ธรรม เพอื่ จะไดเปน พลเมอื งทด่ี ขี องชาตสิ บื ไป…” พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบตั รแกบัณฑติ วิทยาลัยวชิ าการศกึ ษา ประสานมิตร ๑๓ ธนั วาคม ๒๕๐๕ “...การศึกษาเปนปจจัยสําคัญในการสรางและพัฒนาความรู ความคิด ความประพฤติ และคุณธรรม ของบุคคล สังคม และบานเมืองใดใหการศึกษาที่ดีแกเยาวชนไดอยางครบถวน ลวนพอเหมาะกันทุก ๆ ดาน สังคมและบานเมอื งนั้นก็จะมีพลเมอื งม่ันคงของประเทศชาตไิ ว และพัฒนาใหก า วหนา ตอ ไปไดโดยตลอด...” พระบรมราโชวาทพระราชทานแกคณะครูและนกั เรยี นทไี่ ดร ับพระราชทานรางวลั ๒๕๒๔ เพลง คณุ ธรรมลูกเสือชอสะอาด ผแู ตง นายสมเกียรติ ฮะวงั จู ซอ่ื สตั ย ขยัน ประหยดั สามัคคี และมวี นิ ัย คุณธรรมลูกเสือชอ สะอาด (ซาํ้ ) พวกเรายดึ มนั่ เปนหลกั ประจาํ ใจสุภาพ สะอาด น้ําใจ กตญั ู และยุตธิ รรม คณุ ธรรมลูกเสอื ชอสะอาด (ซ้าํ ) พวกเรายึดม่ันเปนหลกั ประจําใจ เพลง สามัคครี ว มใจ สามัคครี ว มใจ เร็วไวชวยกนั ทําการงาน ดว ยความสาํ ราญเรงิ ใจ มาชว ยกันนะทรามวัย จะไดเสร็จเร็วไว ใคร ๆ ก็พากนั ยกยอ ง หลา ลา ....... เพลง ตรงตอเวลา ตรงตอเวลา พวกเราตองมาใหตรงเวลา ตรง ตรง ตรงเวลา พวกเราตองมาใหตรงเวลา เราเกิดมา เปน คน ตองหม่นั ฝก ฝนใหตรงเวลา วนั คืนไมค อยทา วันเวลาไมเ คยรอใคร (ซ้ํา) ๘๐ 81

เพลง งานสิง่ ใด งานส่ิงใด งานสงิ่ ใด แมใ ครละเลยทงิ้ ปลอย มัวแตค อยเฝา แตคอย หวังคอยแตเกี่ยงโยนกลอง ไมมีเสร็จ ไมมเี สร็จรบั รอง จาํ ไวทกุ คนตอง ทํางานเราตอ งชวยกัน ชวยกัน ชวยกัน ชว ยกนั ใบความรู เรอ่ื ง คุณธรรมพน้ื ฐานลูกเสือชอ สะอาด คุณธรรมพื้นฐานลกู เสอื สามญั ชอสะอาด คุณธรรม หมายถึง สภาพคุณงามความดที ่ีบุคคลมคี ณุ ธรรม ไดแ ก ๑. ขยัน คือ ความต้ังใจเพยี รพยายามทําหนาทก่ี ารงานอยา งตอ เนอื่ งสมํ่าเสมอ อดทน ความขยันตอง ปฏิบตั ิควบคกู ับการใชสตปิ ญญาแกป ญหา จนเกดิ ผลสําเร็จ คุณลักษณะของผูท่ีมีความขยัน คือ ผูที่ต้ังใจทําอยางจริงจังตอเน่ืองในเร่ืองท่ีถูกที่ควร เปนคน สงู าน มคี วามพยายามไมทอถอย กลาเผชญิ อปุ สรรค รักงานท่ีทํา ต้งั ใจทาํ หนาท่ีอยางจรงิ จงั ๒. ประหยัด คือ การรูจักเก็บออมถนอมใชทรัพยสินส่ิงของแตพอควรพอประมาณ ใหเกิดประโยชน คมุ คา ไมฟมุ เฟอยและฟุงเฟอ คุณลักษณะของผูที่มีความประหยัด คือ ผูท่ีดําเนินชีวิตความเปนอยูท่ีเรียบงาย รูจักฐานะการเงิน ของตน คิดกอนใช คิดกอนซื้อ เก็บออมถนอมใชทรัพยสินสิ่งของอยางคุมคา รูจักทําบัญชีรายรับ - รายจาย ของตนเองอยูเสมอ ๓. ซื่อสัตย คอื ประพฤติตรงไมเอนเอียง ไมมีเลหเหลี่ยม มีความจริงใจ ปลอดจากความรูสึกลําเอียง หรืออคติ คุณลักษณะของผูที่มีความซื่อสัตย คือ ผูที่มีความประพฤติตรงทั้งตอหนาท่ี ตอวิชาชีพ ตรงตอ เวลา ไมใ ชเ ลหกลคดโกงท้ังทางตรงและทางออม รบั รหู นาท่ขี องตนเองและปฏิบตั ิอยางเต็มท่ถี กู ตอ ง ๔. มีวินยั คอื การยึดมั่นในระเบียบแบบแผน ขอบังคับ และขอปฏิบัติ ซึ่งมีท้ังวินัยในตนเองและวินัย ตอ สงั คม คุณลักษณะของผูท่ีมีวินัย คือ ผูที่ปฏิบัติตนในขอบเขต กฎ ระเบียบของสถานศึกษา สถาบัน องคก รสังคมและประเทศ โดยที่ตนเองยนิ ดีปฏบิ ตั ิตามอยา งเตม็ ใจและตง้ั ใจ ๕. สภุ าพ คอื เรยี บรอยออ นโยนละมนุ ละมอม มีกิรยิ ามารยาทท่ีดงี าม มสี ัมมาคารวะ คุณลักษณะของผูที่มีความสุภาพ คือ ผูที่ออนนอมถอมตนตามสถานภาพและกาลเทศะ ไมกาวราว รุนแรง วางอํานาจขมผูอ่ืนทั้งโดยวาจาและทาทาง แตในเวลาเดียวกันยังคงมีความมั่นใจในตนเอง เปนผูที่มี มารยาท วางตนเหมาะสมตามวัฒนธรรมไทย ๖. สะอาด คือ ปราศจากความมัวหมองทั้งกายใจและสภาพแวดลอม ความผองใสเปนท่ีเจริญตา ทาํ ใหเ กดิ ความสบายใจแกผพู บเหน็ คุณลักษณะของผูท่ีมีความสะอาด คือ ผูรักษารางกาย ท่ีอยูอาศัย ส่ิงแวดลอมถูกตอง ตามสขุ ลักษณะ ฝกฝนจติ ใจมใิ หขนุ มัว จึงมีความแจมใสอยเู สมอ ๘๑ 82

๗. สามัคคี คือ ความพรอมเพรียงกัน ความกลมเกลียวกัน ความปรองดองกัน รวมใจกันปฏิบัติให บรรลุผลตามที่ตองการ ทํางานอยางสรางสรรค ไมทะเลาะวิวาท ไมเอารัดเอาเปรียบซ่ึงกันและกัน มีเหตุผล ยอมรับความแตกตางหลากหลายทางความคิด ความหลากหลายในเรื่องเชื้อชาติ ในลักษณะน้ีเรียกอีกอยางวา ความสมานฉนั ท คุณลกั ษณะของผทู ีม่ คี วามสามัคคี คอื ผูทีเ่ ปดใจกวางรับฟงความคิดเห็นของผูอ่ืน รูบทบาทของตน ท้ังในฐานะผูนําและผูตามท่ีดี มีความมุงมั่นตอการรวมพลังชวยเหลือเกื้อกูลกัน เพ่ือใหการงานสําเร็จลุลวง แกปญหาและขจัดความขัดแยงได เปนผูมีเหตุผลยอมรับความแตกตางหลากหลายทางวัฒนธรรม ความคิด ความเชือ่ พรอมทีจ่ ะปรับตัวเพ่ืออยูรวมกนั อยางสนั ติ ๘. มีน้ําใจ คือ ความจริงใจท่ีไมเห็นแกตัว หรือเร่ืองของตัวเอง แตเห็นอกเห็นใจ เห็นคุณคาใน เพือ่ นมนุษย มีความเออ้ื อาทร เอาใจใส ใหความสนใจในความตองการ ความจําเปน ความทุกขสุขของผูอื่น และ พรอ มที่จะใหค วามชวยเหลอื เกือ้ กูลกนั และกัน คุณลักษณะของผูท่ีมีนํ้าใจ คือ ผูใหและผูอาสาชวยเหลือสังคม รูจักแบงปนเสียสละความสุข สวนตน เพื่อทําประโยชนแกผูอ่ืน เขาใจเห็นใจผูท่ีมีความเดือดรอน อาสาชวยเหลือสังคมดวยแรงกาย สตปิ ญญา ลงมือปฏิบตั ิการเพอื่ บรรเทาปญ หา หรอื รวมสรางสรรคส่งิ ดีงามใหเ กิดขน้ึ ในชุมชน ๙. กตัญู คือ บุคคลผูรูคุณของคนอ่ืน และสรางส่ิงที่เปนประโยชนแกเรา ยกตัวอยางเชน พอแม ครอู าจารย และพระมหากษัตริย คุณลักษณะของผูกตัญู คือ เคร่ืองหมายของคนดี ยอมเปนท่ียกยองนับถือของคนท่ัวไป พอแม ครูอาจารย พระมหากษัตริยเปนผูมีบุญคุณตอตัวเรา ตอสังคม ตอประเทศชาติ ท่ีเราควรนําไปเปนแบบอยาง ประพฤติปฏิบัติ นอกจากจะนําความเจริญมาสูผูปฏิบัติแลว ยังนํามาซ่ึงการไดรับเกียรติและการยอมรับจาก สงั คมดวย ๑๐. ความยุติธรรม คือ ความเท่ียงตรง ความเสมอภาพ ความเทาเทียมกัน ความเปนกลาง ไมอคติ ไมล ําเอยี ง ไมเอาเปรียบ ไมเลือกปฏิบตั ิ คุณลักษณะของผูทม่ี ีความยตุ ธิ รรม คือ การปฏิบัติตอผูอื่นอยางเสมอภาคและเทาเทียมกันอยางมี เหตุผล มีใจเปนกลาง ไมมีอคติ ไมมีความลําเอียงเขาขางใดขางหนึ่ง ไมละเมิดสิทธิของผูอื่น ไมเอาเปรียบผูอื่น และไมเลอื กปฏิบตั ติ อ เพศ เชอ้ื ชาติ ชนช้ัน สถานะทางเศรษฐกิจและสังคม ๘๒ 83

ใบงาน เรอื่ ง คุณธรรมพ้นื ฐานลูกเสือชอสะอาด หมู ............................... คาํ ชแ้ี จง ใหส มาชิกหมู ดาํ เนนิ การตอไปน้ี ๑. ใหผ ูเขารบั การฝกอบรม ศึกษาเรื่องคุณธรรมพ้นื ฐานลูกเสอื ชอ สะอาดจากใบความรู ๒. ใหผูเขารับการฝกอบรม เขียนระบุคุณลักษณะคุณธรรมแตละดาน หลังจากศึกษาใบความรูลงใน ใบงาน ๓. ใหผ ูเขา รบั การฝกอบรมแตละหมู วาดภาพประกอบคณุ ลักษณะดา นใดดา นหน่ึง ๑. คณุ ลักษณะเชงิ พฤตกิ รรมของความขยัน………………………………………..………….................................. ………………………………………………………………………………………………...…..………………………………………………....... ตรงกบั กฎลูกเสือขอ..……กลาววา …………..……………………….…………….……………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………...………….................................................. ๒. คุณลกั ษณะเชงิ พฤติกรรมของความประหยัด..................................................................................... ตรงกบั กฎลูกเสือขอ..……กลา ววา ………..……………………….……………………….……………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ๓. คุณลักษณะเชงิ พฤติกรรมของความซื่อสตั ย....………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………….…….………………………………………………. ตรงกับกฎลูกเสือขอ..……กลา ววา.............…………………………..…………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………...………………….................................................. ๔. คณุ ลกั ษณะเชงิ พฤตกิ รรมของความมีวินยั ..………...……………….…………………………………………………. …………………………………………………………………………………….………………….…………………………………………………. ตรงกับกฎลกู เสือขอ..……กลาววา …………..……………………….…………….……………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………...……………………………………………… ๕. คณุ ลักษณะเชิงพฤตกิ รรมของความสภุ าพ………...…………………………...……………………………………… …………………………………………………………………………………………….……….……………………………………………………. ตรงกบั กฎลกู เสือขอ..……กลาววา …………..……………………….……………………….…........…...................................... …………………………………………………………………………………………….……….……………………………………………………. ๖. คุณลักษณะเชงิ พฤตกิ รรมของความสะอาด……………………………………………...……………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ตรงกบั กฎลกู เสือขอ..……กลา ววา …………..……………………….……………………………………………………………………… ………………………………………………………………………...…………………………………….................................................. ๘๓ 84

๗. คุณลกั ษณะเชงิ พฤติกรรมของความสามคั คี………………………..…………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………...…..………………………………………….. ตรงกับกฎลูกเสือขอ..……กลา ววา …………..……………………….……………………………….……………………………………. …………………………………………………………………………………………………………...…................................................ ๘. คณุ ลกั ษณะเชงิ พฤตกิ รรมของความมีน้ําใจ..........………………………………........................................ ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………... ตรงกบั กฎลูกเสือขอ..……กลา ววา…………..……………………….……………………………….………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………...…............................................... ๙. คณุ ลักษณะเชงิ พฤตกิ รรมของความกตัญู………………………………………………............................... ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ตรงกบั กฎลูกเสือขอ..……กลา ววา…………..……………………….…………………………………....................................... ……………………………………………………………………………...………………………………............................................... ๑๐. คุณลกั ษณะเชิงพฤตกิ รรมของความยุติธรรม................................................................................. .......................................................................................................................................................................... ตรงกบั กฎลูกเสือขอ..……กลาววา…………..……………………….…………………………………...................................... ……………………………………………………………………………...……………………………….............................................. ๘๔ 85

แบบประเมินการปฏบิ ัติกิจกรรม ช่อื วิชา คุณธรรมพ้นื ฐานลูกเสอื ชอสะอาด หมู ............................... คณุ ลกั ษณะเชิงพฤติกรรม ขยัน ประหยดั ซื่อสัตย มีวนิ ยั สภุ าพ สะอาด สามคั คี มนี ํ้าใจ กตัญู ยตุ ิธรรม ขอ รายการประเมนิ ระดบั คณุ ภาพ ๑ การตรงตอเวลา ๓ ๒๑ ๒ การมสี วนรวมของสมาชิก ๓ การสรุปความรทู ี่ไดร ับ รวม ลงช่ือ......................................................... (..................................................) ผูกํากบั ลกู เสือ เกณฑการประเมนิ ผล รายการท่ปี ระเมนิ ระดับคณุ ภาพ/คะแนน ๑. การตรงตอเวลา ดี (๓) พอใช (๒) ปรบั ปรงุ (๑) ๒. การมสี ว นรวม ปฏบิ ัตไิ ด ๑ ขอ ของสมาชิก ๑. การเขา รวมกจิ กรรม ปฏบิ ัติได ๒ ขอ ใน ๓ ขอ ๓. การสรุปความรูท่ีไดรับ ตามเวลา/ตรงเวลา ใน ๓ ขอ หรือไมไดเลย ๒. ผลงานเสรจ็ ตามเวลาที่กาํ หนด ๓. การนาํ เสนอใชเวลา สมาชิก ๓ คน ขน้ึ ไป ตามเวลาทกี่ ําหนด ไมไดม สี ว นรว ม ผดิ ๓ ขอ ข้ึนไป ทุกคนมีสวนรวม สมาชิก ๑ - ๒ คน ไมไดม ีสวนรวม ถูกตองทุกขอ ผดิ ๑ - ๒ ขอ เกณฑการตดั สินคณุ ภาพ ชว งคะแนน ระดับคณุ ภาพ ๕ - ๖ ดี ๓ - ๔ พอใช ๒ ปรับปรงุ ๘๕ 86

ช่อื วิชา ลูกเสือกับเสน ทางสคู วามดแี ละการมีสวนรวม บทเรยี นที่ ๑๑ เวลา ๙๐ นาที ขอบขายรายวิชา บอกความหมาย ความสาํ คญั หลักการ ของเสนทางสูความดีและการมีสว นรว ม พรอ มท้ังนําประโยชน ไปใชในชีวติ ประจาํ วนั จดุ หมาย เพื่อใหลูกเสือสามัญมีความรู ความเขาใจในเรื่องความสําคัญ หลักการของเสนทางสูความดี การมี สว นรว มและนําไปใชได วตั ถปุ ระสงค เมอ่ื จบบทเรยี นนี้แลว ลกู เสอื สามญั สามารถ ๑. บอกความหมาย ความสาํ คัญ หลักการ และแนวทางการมสี วนรวมได ๒. นําประโยชนข องการมีสว นรว มไปปฏิบตั ิในชวี ิตประจาํ วนั ได วิธสี อน/กจิ กรรม ๑. ใหผูเขารับการฝกอบรมยืนเปนวงกลม วิทยากรสงลูกบอลไปใหใคร ใหผูน้ันตอบคําถาม หากตอบ ไมไ ด ใหโยนลกู บอลกลับมาที่วทิ ยากรคาํ ถามที่ ๑ คําถามท่ี ๒ และคําถามท่ี ๓ ๒. วทิ ยากรรวบรวมคาํ ตอบของสมาชิก แลว เสนอแนะเพิม่ เตมิ ๓. รวมกนั สรปุ วา การดําเนนิ ชีวิตของเรา มคี วามเก่ยี วขอ งกบั บุคคลอื่น ๆ ดังนั้น ความสําคัญ หลักการ แนวทาง การมีสวนรว มของเสนทางสคู วามดี จงึ มีความสําคัญยิ่ง ๔. เรียนรตู ามฐาน จํานวน ๕ ฐาน หมุนเวยี นตามเวลาทก่ี ําหนด ๕. เม่ือผูเขารับการฝกอบรมทําใบงานครบ ๕ ฐานแลว ใหมารวมกัน ผูเขารับการฝกอบรมสรุป บทเรียนท่ไี ดร บั วทิ ยากรเพมิ่ เติมในประเด็นทีย่ งั ขาด ตามเอกสารความรูของวทิ ยากร สอื่ การสอน ๑. วีดิทัศน ๒. แผนภมู ิ ใบคาํ ถาม ๓. เพลงเกม ๔. ใบความรูท ่ี ๑ เรื่อง การมีสว นรว ม ใบความรูท่ี ๒ เรอ่ื ง การปฏบิ ัติตนเปน แบบอยา งทด่ี ีและการมีสวนรว ม ๕. หนงั สือพมิ พ ดนิ สอ ๖. ใบกจิ กรรมที่ ๑ - ๕ การประเมนิ ผล ๑. วธิ กี ารวดั ผล : สงั เกตพฤติกรรมประเมินความรู ประเมินผลงาน ๒. เครือ่ งมือวดั ผล : แบบประเมินการทํางาน ๓. เกณฑการประเมินผล : ระดับคณุ ภาพดี หมายถึง ผา น เนอื้ หาวิชา เสน ทางสูความดแี ละการมสี วนรวม ๘๖ 87

ใบคําถาม เรอื่ ง กจิ กรรมโยนลกู บอล คาํ ถามที่ ๑ เมอ่ื พูดถงึ คาํ วา “คนดี” เราจะนึกถึงอะไร คาํ ถามท่ี ๒ กจิ วตั รประจําวันของเราแตล ะวันทาํ อะไรบาง คาํ ถามที่ ๓ กิจกรรมเหลา น้มี ีสวนเกี่ยวของกับบคุ คลอ่ืนหรือไม เพราะเหตใุ ด กจิ กรรมโยนลูกบอล ๘๗ 88

ใบความรทู ่ี ๑ เร่ือง การมีสวนรวม ความสําคญั หลกั การและแนวทางของการมีสวนรวม สาระสําคญั ของรฐั ธรรมนูญ ๑. สงเสรมิ คมุ ครองสทิ ธิ เสรีภาพของประชาชน ๒. ใหป ระชาชนมสี ว นรว มทางการเมือง ๓. มีการตรวจสอบการใชอ ํานาจรัฐปรับปรุงโครงสรา งทางการเมืองใหม เี สถียรภาพและมีประสทิ ธิภาพ สิทธิ คือ ผลประโยชนหรืออํานาจอันชอบธรรมที่กฎหมายรับรองคุมครองใหมี ทั้งสิทธิเอกชน (สวนบคุ คล) และสิทธมิ หาชน (สาธารณะ) เสรีภาพ คอื สิทธิที่จะทําหรือไมทําอะไรก็ได โดยไมละเมิดสิทธิผูอ่ืน ดังน้ัน เสรีภาพที่กฎหมายรับรอง จึงเปน สทิ ธิ สิทธิชุมชน ที่ประชาชนมีสิทธิตามกฎหมาย ไดแก การจัดการทองถ่ิน การจัดการสิ่งแวดลอม การประชาพิจารณ สิทธิในการดํารงชีวิต ทุกคนมีสิทธิที่จะดํารงชีวิตไดโดยอิสระตามกฎหมายกําหนด สิทธิดังกลาวนั้น ประกอบดว ยสทิ ธิทีจ่ ะไดร บั การศึกษา การรบั ขอมลู ขาวสาร และการฟองหนว ยงานราชการ ฯลฯ การมีสวนรวมของประชาชน คือ การใหโอกาสประชาชนเปนฝายตัดสินใจ กําหนดปญหา ความตอ งการของตนเองอยางแทจริง เปนการเสริมพลังอํานาจใหแกประชาชน กลุมองคกร ชุมชน ใหสามารถ ระดมขีดความสามารถในการจัดการทรัพยากร การตัดสินใจและการควบคุมดูแลกิจกรรมตาง ๆ ในชุมชน มากกวาที่จะเปนฝา ยต้ังรับ สามารถกําหนดการดํารงชีวิตไดดวยตนเองใหมีความเปนอยูท่ีดีขึ้น ตามความจําเปน อยา งมศี ักด์ิศรี และสามารถพัฒนาศักยภาพของประชาชน ชุมชนในดานภูมิปญญา ทักษะความรู ความสามารถ การจัดการ และรูเทาทันการเปล่ียนแปลงของโลกได และประชาชนจะตองเขามามีสวนรวมในกระบวนการ อยางมีอิสระ การทํางานตองเนนในรูปกลุมหรือองคกร ชุมชนท่ีมีวัตถุประสงคในการเขารวมอยางชัดเจน เน่อื งจากพลงั กลมุ จะเปนปจ จยั สําคญั ที่ทําใหง านพฒั นาตา ง ๆ บรรลุสาํ เร็จตามความมงุ หมาย แนวทางการมีสวนรว ม ๑. สนใจติดตามขอ มูลขาวสารดานการเมือง ๒. ตดิ ตามตรวจสอบการทํางานและพฤตกิ รรมของนกั การเมือง ๓. สนบั สนุนผสู มัครและพรรคการเมืองท่ีดี ๔. ตอ ตานนักการเมืองทไ่ี มด ี ๕. ใหค วามรวมมอื กับทางราชการในการพัฒนาประเทศ เชน เสียภาษี ปฏิบัติตามกฎหมาย ปฏิบัติตน เปนพลเมืองดี ๖. คดั คานนโยบายทีก่ อใหเกิดความเสียหายแกส วนรวม โดย • ศึกษาขอ เท็จจริงใหถ ี่ถวน • นําเสนอปญ หาใหห นว ยงานท่ีเกยี่ วของทราบ • ชุมนมุ คัดคานโดยไมละเมิดสิทธขิ องผูอน่ื ๗. รวมกนั ปกปองสทิ ธขิ องตน ไมใหถ ูกละเมิด ๘. เผยแพรค วามรู ความเขาใจทีถ่ ูกตองทางการเมอื ง ๘๘ 89